DETYRA NR. 2 ANALIZA E TREGUESVE FINANCIAR – RACIO ANALIZA
E NDERMARRJES “ABC” PËR VITET 2010 -2011
ANALIZA E TREGUESVE FINANCIAR – RACIO ANALIZA • Analiza me anë të përllogaritjes së treguesve financiar është pjesë shumë e rëndësishme e analizës financiare. Përmës analizës së pasqyrave financiare, menaxhmenti financiar mund të identifikojë dobësitë e organizatës, me qëllim që ato t’I korrigjoj. Po kështu, edhe kreditorët janë të interesuar të matin gjendjen dhe sigurinë e huave të tyre. Analiza e pasqyrave financiare me anë të përllogaritjes së treguesve mund të jetë një mjet shumë I dobishëm për menaxhmentin për të verifikuar afarizmin vijues të subjektit dhe pozitën e tij në krahasim me konkurrencën. Një Nj ë analizë e kryqëzuar brenda grupit të subjekteve të njëjta, apo të ngjashme, do të tregojë nëse një ndërmarje e caktuar po ecën më shpejtë apo më ngadal nga mesatarja e asaj fushe. •
Menaxhmenti I cdo organizate në cdo kohë duhet të njohë situatën në të cilën ndodhet, sepse edhe në qoftë se ndërmarrja disponon me mjete afatgjata cilësore, paaftësia për të përballur detyrimet vijuese mund t’I shkaktoj probleme shumë të mëdha, deri te falimentimi. Në anën tjetër, bankat dhe kreditorët e tjerë afatshkurtër zotërojnë një masë të ndjeshme fuqie mbi cdo subject I cili financohet nga borxhi.
Situata financiare identifikohet përmes përllogaritjes së treguesve financiar, të cilët klasifikohen në disa grupe:
1.Treguesit e likuiditetit, 2.Treguesit e raporteve të menaxhimit të mjeteve apo aktivitetit, 3.Treguesit e raporteve të borxhit, 4.Treguesit e rentabilitetit, 5.Treguesit e raportit të vlerës së firmës.
TREGUESIT E LIKUIDITEIT Treguesit e likuiditetit tregojnë se a mundet subjekti të përballojë detyrimet rrjedhëse të saj. Raportet e likuiditetit shprehin aftësinë e organizatës për të përballuar detyrimet e saj kur u vjen afati i shlyerjes. Në qoftë se një subjekt është likuid, ai do të jetë në gjendje të shlyej në kohë obligimet e saj. Janë dy forma të përllogritjes së raporteve të likuiditetit: a) Liluiditeti rrjedhës dhe b) Likuiditeti momental apo prova acide
a) Likuiditeti rrjedhës • Raporti I rrjedhës është raporti e mjeteve rrjedhëse ndaj detyrimeve rrjedhëse. Ai tregon se sa mirë janë mbuluar detyrimet me afat të shkurtër, të cilat duhet të paguhen brenda vitit. Në qoftë se raporti I rrjedhës është 2:1, atëherë mjetet rrjedhëse të subjektit mund të shpenzoheshin në masën 50% dhe subjekti do të ishte në gjendje të shlyente detyrimet e saj në afat të shkurtër.
= 07/022
Nga shembulli konkret: 2010
2011
b) Raporti I shpejtë (prova acide) Raporti I shpejtë apo prova acide kalkulohet duke zvogluar mjetet rrjedhëse për shumën e stoqeve dhe duke I pjestuar ato me detyrimet rrjedhëse. Meqenëse stoqet nuk janë një mjet korrent shume likuid, prova acide përjashton stoqet nga mjetet rrjedhëse.
= 07- 04/022 Nga shembulli konkret: 2010
2011
Treguesit e menaxhimit të mjeteve apo aktivitetit Raportet e menaxhimit të mjeteve matin se me cfarë efektiviteti menaxhohen mjetet e firmës. Ndër këto raporte më të rëndësishme janë:
a) Raportet e qarkullimit, b) Raporti I kthimit nga mjetet neto, c) Periudha mesatare e arkëtimit, d) Raporti I qarkullimit të aktiviteteve të qëdrueshme e) Raporti I qarkullimit të mjeteve totale
a) Raportet e qarkullimit • Raportet e qarkullimit janë tregues mjaftë të rëndësishëm I shpejtësisë së kthimit në para të mjeteve të ndërmarrjes. Sa më shpejtë që organizata qarkullon mallin e saj dhe llogaritë e arkëtueshme, aq më shpejtë ajo siguron të hollat dhe e rrit likuiditetin e saj. Për llogaritjen e këtij raporti, më shpesh merret mesatarja e stoqeve sesa gjendja në fund të vitit, sidomos kur firma ka karakteristika të biznesit sezonal, ose në qoftë se ka pasur rënie apo ngritje të madhe të shitjeve gjatë vitit. = 031/04
Nga shembulli konkret: 2010
2011
Qarkullimi I pasurise se teresishme =Shitjet / pasuria e teresishme = 031/014 2010 = 2011 = Qarkullimi I pasurise rrjedhese =Shitjet / pasuria rrjedhese = 031/07 2010 = 2011 =
b) Raporti I kthimit nga mjetet neto • Shërben si matës I madhësisë së biznesit. Ai mat efektivitetin e përdorimit të mjeteve për të gjeneruar shitje. Ai mund të përdoret për strategjinë e biznesit lidhur me qarkullimin margjinal.
=031/014 – 022
Nga shembulli konkret: 2010
2011
c) Periudha mesatare e arkëtimit • Përdoret për të vlerësuar arkëtimet. Llogaritet duke pjestuar kërkesat e arkëtueshme më shitjet mesatare ditore. Koeficienti I qarkullimit të llogarive të arkëtueshme tregon kohëzgjatjen mesatare gjatë së cilës firma do të pret për arkëtimin e pagesës pasi ta ketë shitur mallin, përkatësisht tregon se në cfarë intervali kohor arkëtohen gjatë vitit. =03/(031/ 360)
Nga shembulli konkret: 2010
2011
d) Raporti I qarkullimit të aktiveve të qëndrueshme • Matë se me cfarë efektiviteti përdor firma pajisjet dhe ndërtesat e saj. Kjo është me rëndësi kur firma vlerëson se shitjet varen nga zgjerimi I aktiviteteve të qëndrueshme. = 031/013
Nga shembulli konkret: 2010
2011
e) Raporti i qarkullimit të mjeteve totale Llogaritet duke pjestuar shitjet me mjetet totale. Mat shfrytëzimin apo qarkullimit e të gjitha mjeteve të firmës dhe tregon se sa organizata mban mjete për cdo euro të gjeneruar si arkëtim.
=031/014
Nga shembulli konkret: 2010
2011
Rapotet e borxhit Raportet e borxhit matin përdorimin e borxhit financiar nga firma. Këto raporte tregojnë se si ka operuar ndërmarrja me përdorimin e borxhit si burim të financimit, si në raport me burimet e tjera ashtu edhe me riskun. Raporti I borxhit tregon se me cfarë përqindje ka financuar borxhi mjetet e ndërmarrjes. Për ndërmërrjen është e rëndësishme të llogaritet edhe raporti I borxhit ndaj kapitalit aksionar, I cili shprehë pjesëmarrjen e borxhit të ndërmarrjes për cdo njësi të kapitalit aksionar. Këto krahasime janë të rëndësishme të kryqëzohen me degën, fushën dhe organizatat. Firma me normë relativisht të lartë të borxhit ka pritje më të madhe të kthimit kur ekonomia ka ecuri normale, mirëpo ato I ekspozohen riskut për humbje, kur ekonomia shkon ka recesioni. Firmat me normë të ulët të borxhit kanë më pakë risk, mirëpo kanë më pak mundësi ta rrisin pasurinë e tyre.
Ndër raportet më të rëndësishme të borxhit janë:
a) Raporti I borxheve totale ndaj mjeteve totale (raporti I borxhit) b) Raporti I borxhit mbi kapitalin e vet (norma e detyrimeve) c) Raporti I mbulimit të interesave
a) Raporti I borxheve totale ndaj mjeteve totale • Raporti I borxheve totale ndaj mjeteve totale mat fondet totale të siguruara nga kreditorët. Borxhi total përfshinë detyrimet rrjedhëse dhe borxhin afatgjatë. =(022+025) / 014
Nga shembulli konkret: 2010
2011
b) Raporti I borxhit mbi kapitalin e vet • Raporti I borxhit mbi kapitalin e vet matë raportin ndërmjet borxhit total dhe kapitalit të vet pronareve.
=(022+025) / 029
Nga shembulli konkret:
2010
2011
c) Raporti I mbulimit të interesave • Raporti i mbulimit të interesave tregon së kur arrijnë arkëtimet rrjedhëse t’I mbulojnë interesat rrjedhëse.
=035/036
Nga shembulli konkret: 2010 2011
Raportet e profitabilitetit Raportet e profitabilitetit apo frytshmërisë matin efektet e kombinuara të likuiditetit, menaxhimit të mjeteve dhe borxhit në rezultatin e firmës. Këto raporte tregojnë se sa janë të bazuara vendimet të cilat ndërmarrja I ka marrë për investime. Raportet e tilla njhen si: a) Raporte të fitimit marxhinal bruto, b) Raporte të fitimit marhinal neto, c) Raporte bazë të fitimit, d) Raporte të kthimit nga mjetet totale, e) Raporte të kthimit nga aksionet e zakonshme.
a) Raporti I profitit margjinal bruto Raporti I profitit margjinal bruto tregon përqindjen e fituar nga të ardhurat e shitjes pasi që malli ka arritur te konsumatri.
=033/031x100
Nga shembulli konkret: 2010
2011
b) Raporti I profitit marxhinal neto Raporti I profitit margjinal llogaritet duke pjestuar të ardhurat neto me shitjet. Përmes kësaj përfitojmë fitimin e realizuar nga shitja e realizuar.
=039/031x100
Nga shembulli konkret: 2010
2011
c) Raporti bazë I fitimit • Raporti bazë I fitimit fitohet duke pjestuar fititmin para interesave dhe tatimeve (EBIT) me mjetet totale. Ajo shpreh nivelin e aftësisë së mjeteve për të krijuar të ardhura para se në këtë të ndikojnë tatimet dhe interesat. Kjo është e përdorëshme për të krahasuar firmat me gjendje të ndryshme të tatimeve dhe me shkallë të ndryshme të borxhit. =035/014x100
Nga shembulli konkret: 2010 2011
d) Raporti I kthimit nga mjetet totale • Raporti I kthimit nga mjetet totale matë të ardhurat neto në raport me mjetet totale. Ai tregon kthimin nga të gjitha mjetet e firmës pasi të jenë paguar interesat dhe tatimet. =039/014x100
Nga shembulli konkret: 2010
2011
e) Raporti I kthimit nga aksionet e zakonshme Raporti I kthimit nga aksionet e zakonshme mat normën e kthimit nga investimet e aksionareve. është e barabartë me të ardhurat neto, pjestuar me aksionet e zakonshme. Kjo tregon se cfarë kanë përfituar aksionarët nga investimet e tyre.
Rapori I vlerës së firmës • Raporti I vlerës së tregut të firmës ndërlidhet me cmimin e aksioneve dhe perfitimin që do ta kenë nga kjo aksionmbajtësit. Në qoftë se firma është likuide, menaxhimi I mjeteve është I mirë, menaxhimi I borxheve është I mirë dhe normat e profitabilitetit janë të mira, atëherë edhe vlera e tregut e firmës do të rritet.
Pasqyra permbledhese e treguesve Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Treguesit
Viti 2010
2011
Zërat e Biancit
Të shprehura në EUR
Nr .
2010
Shuma e rritjes(zvoglimi) 2011
në EUR
në %
Paraja
1
206,198.40
243,610.64
37,412.24
18.14%
Depozitat në bankë
2
-
-
-
-
Llogari të arkëtueshme
3
7,000.00
10,000.00
3,000.00
42.86%
Stoqet
4
6,000.00
7,000.00
1,000.00
16.67%
Shpenzimet e parapaguara
5
-
-
-
-
Pasuritë tjera rrotulluese
6
2,700.00
3,900.00
1,200.00
44.44%
Gjithesej pasuria rrotulluese
7
221,898.40
264,510.64
42,612.24
19.20%
Pasuria e qëndrueshme
Toka,ndërtesat dhe paimet
8
139,700.00
243,007.66
103,307.66
73.95%
Pasuritë e huazuara
9
-
-
-
-
Pasuritë jomateriale(t'paprekshme)
10
64,600.00
190,000.00
125,400.00
194.12%
Investimet
11
-
-
-
-
Amortizimi
12
(450.00)
(560.00)
(110.00)
24.44%
Gjithesej pasuria e qëndrueshme
13
203,850.00
432,447.66
GJITHSEJ PASURIA(AKTIVI)
14
€ 425,748.40
€ 696,958.30
228,597.66 €
271,209.90
112.14%
63.70%
Llogaritë e pagueshme
15
520.00
460.00
(60.00)
11.54%
Shpenzimet e kumuluara
16
1,150.00
2,055.00
905.00
78.70%
Huazimet afatshkurtëra
17
400.00
530.00
130.00
32.50%
Kesti I tashëm I huasë së kapitalit
18
-
-
-
-
Divident të pagueshme
19
-
-
-
-
Tatimi I pagueshëm mbi të hyrat
20
52,299.60
62,402.66
10,103.06
Detyrimet tjera afatshkurtëra
21
-
-
-
Gjithsej detyrimet afatshkurta
22
54,369.60
65,447.66
11,078.06
20.38%
Huatë
23
140,000.00
350,000.00
210,000.00
150.00%
Detyrimet ndaj kapitalit hua
24
-
-
-
Gjithsej detyrimet afatgjata
25
140,000.00
350,000.00
210,000.00
Kapitali I deponuar
26
-
-
-
Rezervat
27
18,180.40
27,900.00
9,719.60
53.46%
Fitimi(humbja) mbetur
28
213,198.40
253,610.64
40,412.24
18.96%
Gjithsej kryegjeja
29
231,378.80
281,510.64
50,131.84
19.32% -
Detyrimet afatgjata
150.00%
Kryegjeja
-
21.67%
Të shprehura në EUR Zërat e Biancit
Shuma e rritjes(zvoglimit)
Nr. 2010
2011
Përqindja e rritjes(zvoglimit)
Të hyrat nga shitja
31
360,000.00
456,000.00
96,000.00
26.67%
Shpenzimet e internetit(KMSH)
32
(35,000.00)
(60,000.00)
(25,000.00)
71.43%
Fitimi Bruto
33
325,000.00
396,000.00
71,000.00
21.85%
Shpenzimet tjera të afarizmit
34
(63,346.00)
(83,780.00)
(20,434.00)
32.26%
Fitimi Afarist(FPKT)
35
261,654.00
312,220.00
50,566.00
19.33%
Shpenzimet e kamatës
36
Fitimi Para t atimit(FPT)
37
261,498.00
312,013.30
50,515.30
19.32%
Tatimi në Fitim
38
(52,299.60)
(62,402.66)
(10,103.06)
19.32%
Fitimi Neto
39
€ 209,198.40
Dividenta
40
-
Fitimi I mbajur
41
€ 209,198.40
(15,600.00)
(20,600.70)
€ 249,610.64
(50.70)
€
-
€ 249,610.64
40,412.24
-
€
40,412.24
32.50%
19.32%
0.00%
19.32%
