Udzbenik Univerziteta Singidunum, o Grafickom Dizajnu.Full description
recepti
Full description
Full description
Osnovi Nuklearne Fizike
Значај и циљ заштите од пожара Материјална штета настала пожарима је достигла забрињавајући ниво и последњих година се стално повећава. Пожари се у потпуности не могу уклонити, а најефикасни…Full description
EkonomijaFull description
Osnovi socijalne psihologijeFull description
ISPITNA PITANJA IZ PREDMETA OSNOVI FORENZIKE akademska 2013/2014
1) Pojam i predmet predmet foreni!e" - suzbijanja i sprječavanja kriminaliteta države moraju - primena razvijenije i savršenije metode koje podrazumevaju upotrebu naučno-tehnoloških i tehničkih dostignuća. Upravo iz ove nužnosti nastale su i razvile se forenzičke nauke. Iako je prva knjiga iz oblasti forenzičke medicine objavljena !"". godine u #ini$ naučno istraživanje zločina$ postalo je složenije tek u zadnjih sto godina. %aročito je dekada od &&" do '""" godine$ bila značajna po napredku na polju forenzičkih nauka i njene primjene u istraživanju zločina. (a se u tom periodu$ slično kao kod usavršavanja iz oblasti medicine$ odmaklo od uopštavanja iz oblasti forenzike prema odre)enim specijalizacijama u okviru iste. U pomenutom periodu se izraz kriminalistička tehnika$ odnosno naučno istraživanje zločina$ zamjenjuje sa izrazom forenzičke nauke$ ali je kriminalistička tehnika tek dio cjelokupnog širokog polja specijalnosti koje obuhvata forenzika. *sim kriminalističke tehnike$ +orenzičke nauke najviše i uglavnom podrazumijevaju +orenzičku medicinu i istraživanju lica mjesta krivičnog djela$ dok se u poslednje vrijeme kao +orenzičke discipline javljaju i forenzičko mašinstvo$ forenzička psihologija$ forenzička informatika i druge. ,ama riječ +orenzika potiče od naziva jednog trga u starom imu$ koji se zvao Forum Romanum. %a pomenutom trgu su se u okviru nekog sudskog spora$ od strane odbrane i tužbe iznosile činjenice vezane za sami spor ili krivično djelo$ pa se to uzima i kao preteča načina iznošenja činjenica činjenica u sudskom postupku.
anas se pod pojmom +orenzičke nauke podrazumeva skup naučnih principa i tehničkih metoda koje se primjenjuju kod istraživanja krivičnih dela radi dokazivanja postojanja krivičnog dela i pomoći prvenstveno pravosuđu, da utvrdi počinioca krivičnog dela$ odnosno +orenzika podrazumeva primenu naučnih metoda kod otkrivanja i tumačenja (veštačenja) materijalnih tragova$ pa se i
stručnjaci stručnjaci koji obavljaju ove poslove nazivaju forenzičari. +orenzičke nauke koriste za davanje odgovora na speci/čna pitanja$ od kojih su tri temeljna0 1) Da li je izvršen zločin (!) "o ga je počinio (#) "ako je isti izvršen
+orenzička ispitivanja i mišljenje sudskog vještaka-forenzičkog stručnjaka u demokratskim društvenim ure)enjima$ u kojima materijalni dokaz ima najveću vrijednost$ postali su neizostavni za uspješan sudski proces i pravilnu i pravednu kaznu. (reduslovi za kvalitetno obavljanje poslova sudskih vještačenja$ su
tehnička opremnjenost i najvažniji preduslov 1 o$učenost stručnjaka za rad na
pomenutoj opremi 2za poslove forenzičkih ispitivanja se koristi savremena so/sticirana tehnika i tehnologija3. 4to znači da je dobra osposobljenost stručnjaka osnovni uslov za vršenje forenzičkih ispitivanja. +orenzičke nauke su organizovani sastav pojmova$ informacija i saznanja. "rug interesa %orenzičkih nauka je mnogo širok $ što zahtijeva sveo$uhvatnost, potpunost i interdisciplinarnost u procesu o$razovanja
forenzičara. +orenzičke nauke uključuju0 . "riminalistiku 2sa pretežnim sadržajima kriminalističke tehnike35 '. &orenzičku medicinu 2koja sadržajno obuhvata cjelokupno područje sudske medicine i psihijatrije35 psihijatrije35 6. "riminalističko "riminalističko istraživanje lica mjesta$ koje se funkcionalno sjedinjuje sa forenzičkim naukama. 7u podrazumijevamo ulogu istražitelja-forenzičara na licu mjesta$ postupanje sa tragovima i predmetima vezanim za lice mjesta i slično. (ojedini autori 28unli9e +. i (iazza (.:.3 pod pojmom +orenzičke nauke podrazumijevaju primjenu naučnih metoda posmatranja i analiziranja radi otkrivanja i tumačenja materijalnih dokaza$ a naučnike koji
obavljaju te poslove nazivaju forenzičari. U osnovi pojam forenzičkih nauka vežu za kriminalističke laboratorije i kriminalistička vještačenja. rugi autori 28alifana$ ;. <.$ i %+,I 2engleski Evropean Network Forensic Scientic Institutes 3$ udruženja koje je od strane >vropske Unije zaduženo za razvoj forenzike u zemljama >vropske Unije i zemljama koje to žele da postanu$ aktivnosti forenzičkih nauka dijele u sledeće faze0 . (ravila pri dolasku na lice mjesta$ koja se odnose na odre)ivanje lica mjesta i uspostavljanje nadzora nad svim aktivnostima na licu mjesta5 '. *dlučivanje o strategiji uvi)aja$ koja se odnose na tok uvi)aja5 6. Ispitivanje lica mjesta$ koja se odnose na pripremu za vršenje uvi)aja$ ispitivanje lica mjesta$ otkrivanje i izuzimanje tragova sa lica mjesta i pakovanje tragova sa lica mjesta5 !. *dre)ivanje forenzičkih ispitivanja-vještačenja$ ispitivanja-vještačenja$ što podrazumijeva analizu dostavljenog materijala za vještačenje i dostavljanje tragova na vještačenje5 ?. ,trategija rada forenzičara u laboratoriji$ koja podrazumijeva odabir koje metode treba primijeniti5 @. (riprema za vršenje forenzičkih ispitivanja-vještačenja$ koje podrazumijeva pregled dostavljenih materijalnih materijalnih tragova5
tehnička opremnjenost i najvažniji preduslov 1 o$učenost stručnjaka za rad na
pomenutoj opremi 2za poslove forenzičkih ispitivanja se koristi savremena so/sticirana tehnika i tehnologija3. 4to znači da je dobra osposobljenost stručnjaka osnovni uslov za vršenje forenzičkih ispitivanja. +orenzičke nauke su organizovani sastav pojmova$ informacija i saznanja. "rug interesa %orenzičkih nauka je mnogo širok $ što zahtijeva sveo$uhvatnost, potpunost i interdisciplinarnost u procesu o$razovanja
forenzičara. +orenzičke nauke uključuju0 . "riminalistiku 2sa pretežnim sadržajima kriminalističke tehnike35 '. &orenzičku medicinu 2koja sadržajno obuhvata cjelokupno područje sudske medicine i psihijatrije35 psihijatrije35 6. "riminalističko "riminalističko istraživanje lica mjesta$ koje se funkcionalno sjedinjuje sa forenzičkim naukama. 7u podrazumijevamo ulogu istražitelja-forenzičara na licu mjesta$ postupanje sa tragovima i predmetima vezanim za lice mjesta i slično. (ojedini autori 28unli9e +. i (iazza (.:.3 pod pojmom +orenzičke nauke podrazumijevaju primjenu naučnih metoda posmatranja i analiziranja radi otkrivanja i tumačenja materijalnih dokaza$ a naučnike koji
obavljaju te poslove nazivaju forenzičari. U osnovi pojam forenzičkih nauka vežu za kriminalističke laboratorije i kriminalistička vještačenja. rugi autori 28alifana$ ;. <.$ i %+,I 2engleski Evropean Network Forensic Scientic Institutes 3$ udruženja koje je od strane >vropske Unije zaduženo za razvoj forenzike u zemljama >vropske Unije i zemljama koje to žele da postanu$ aktivnosti forenzičkih nauka dijele u sledeće faze0 . (ravila pri dolasku na lice mjesta$ koja se odnose na odre)ivanje lica mjesta i uspostavljanje nadzora nad svim aktivnostima na licu mjesta5 '. *dlučivanje o strategiji uvi)aja$ koja se odnose na tok uvi)aja5 6. Ispitivanje lica mjesta$ koja se odnose na pripremu za vršenje uvi)aja$ ispitivanje lica mjesta$ otkrivanje i izuzimanje tragova sa lica mjesta i pakovanje tragova sa lica mjesta5 !. *dre)ivanje forenzičkih ispitivanja-vještačenja$ ispitivanja-vještačenja$ što podrazumijeva analizu dostavljenog materijala za vještačenje i dostavljanje tragova na vještačenje5 ?. ,trategija rada forenzičara u laboratoriji$ koja podrazumijeva odabir koje metode treba primijeniti5 @. (riprema za vršenje forenzičkih ispitivanja-vještačenja$ koje podrazumijeva pregled dostavljenih materijalnih materijalnih tragova5
'6A
A. Ispitivanja-vještačenja u forenzičkoj laboratoriji$ što podrazumijeva obavljenje forenzičkih forenzičkih analiza vještačenja i dokumentovanje istih$ B. Interpretacija rezultata forenzičkog ispitivanja-vještačenja$ što podrazumijeva proučavanje rezultata ispitivanja5 &. #onačan rezultat$ koji podrazumijeva izradu nalaza i mišljenja i njegovog prezentovanja na glavnom pretresu na sudu. +orenzičke nauke su uglavnom i najviše zastupljene u pravosuđu$ kao i u kriminalistici$ pa je stoga veoma važno da svi učesnici pravosudnog postupka 2me)u njima i kriminalisti3 posjeduju znanja o osnovama forenzičkih forenzičkih nauka. %aravno iluzorno je očekivati da kriminalisti$ kriminalisti$ sudije$ tužioci$ advokati i sl.$ posjeduju znanja iz instrumentalnih hemijskih metoda$ mikrobioloških analiza %#$ balističkih ispitivanja i slično$ ali učesnici u sudskom postupku koji imaju pravničko znanje$ pa iz tog razloga angažuju stručnjake-forenzičare nepravnih struka$ moraju posedovati znanja o tome kojima metodama tre$a da poklone povjerenje$ na koji način se dokaz može kontaminirati, zameniti, naknadno primeniti iili podmetnuti, da li se predmet vještačenja može kasnije (ako se ukaže potre$a) neizmenjen uputiti na dopunsko ili ponovno veštačenje i slično Ukoliko bi sve
pomenuto$ u vezi vještačenja$ bilo samo i isključivo u posjedu vještaka-forenzičara$ vještaka-forenzičara$ bilo bi to veliko breme za jednu osobu$ osobu$ pa bi se sa sa pravom$ od strane strane pojedinih pojedinih stranaka stranaka u postupku postupku postavljalo pitanje u vezi objektivnosti$ subjetnosti$ i sličnih stvari kojima bi vještka mogao da podlegne. Ce)utim$ ukoliko bi kriminalista,
sudija, tužilac i advokat, posjedovao osnovna znanja iz o$lasti %orenzičkih nauka, kontrola rada vještaka%orenzičara $i $ila uspješnija, a nared$e za vještačenje $i $ile sa preciznim i stručnim pitanjima.
#) Koje $% $rodne $rodne na%&ne di$'ip(ine di$'ip(ine poeane $a foreni!om" foreni!om" - Kr. Mat. Pravo - Kr. Proc. Pravo - Kriminalistika - Kriminologija - Kriminalna politika - Sudska medicina - Stomatologija - Patologija - Psiologija - Psiijatrija - !oksikologija - "ntropologija *) Nae$ti Nae$ti foreni foreni&!e &!e di$'ip(ine di$'ip(ine""
- Kriminalistika #uglavnom krim. tenika$ - %oren&i'ka medicina #sudska medicina ( psiijatrija$ - Kriminalisti'ko istra)ivanje lica mesta
7
aktiloskopija 1 disciplina forenzike 2krim. tehnike3 koja se bavi proučavanjem papilarnih linija formiranih u raznim oblicima na jagodicama i člancima prstiju$ dlanovima i stopalima u cilju identi/kacije$ identi/kacije$ dokazivanja identiteta živih i mrtvih osoba kao i izvršioca k.d. na osnovu ostavljenih tragova papilarnih linija. (ostupak identi/kacije lica na osnovu crteža papilarnih linija vrši se na ' načina0 3 #ada #ada je osoba osoba čiji se identitet identitet utvr)u utvr)uje je dostupna dostupna 2imamo lice E leš$ osumnjičeno lice nije u stanju da dH podatke o sebi3. 2samo ukoliko je lice ranije daktiloskopirano 1 lice E leš iz dostupnih zbirki3 %a osnovu uzetih otisaka prstiju sa pravi odgovarajuća formula Da otiske stopala se ne vodi nikakva zbirka 2samo u posebnim slučajevima3 '3 #ada nema nema osumnjičene osumnjičene osobe$ osobe$ već se raspolaže samo samo tragovima tragovima papilarnih papilarnih linija prona)enim na mestu krim. doga)aja 7rag 7rag treba /ksirati /ksirati 2izuzeti3 2izuzeti3 +otografski se reprodukuje %a beloj E crnoj podlozi eljefasti azličiti načini /ksiranja Cože biti u obrnutom položaju od onog u operativnim zbirkama 2monodaktiloskopskim ili dekadaktiloskopskim3 #ontrast 1 prema boji podloge
3 >#;;# >#;;#7I<*, 7I<*,# #*(,#; D:I#; D:I#; 1 #lasičan >,>7*(,%I >,>7*(,%I način vo)enja3 vo)enja3 2posebni kartoni za sve prste3 '3 C*%*;#7I<*,# C*%*;#7I<*,#*(,#; *(,#; D:I#; D:I#; 1 Dasniva se ne ne pojedinačnim pojedinačnim =>%*(,%IC =>%*(,%IC tragovima papilarnih linija Dbirka ' dela0 - (apilarne linije (*D%;7IK (*D%;7IK
-
8':+08.4/. 3ica
Da *(47U *(4 7U >#;;#7I<*,#*(,#U >#;;#7I<*,#*(,#U Dbirku0 Grši se na osnovu 6 vrste obrazaca0 3 ;#7I< ;#7I<*,# *,#*(,# *(,#II +I4 '3 #*%7 *%7*< *<%I %I# # 63 *:;D; *:;D;8 8 ;D:UL%* ;D:UL%*F F I%>#,; I%>#,; M;#7I<*,#*(,#I M;#7I<*,#*(,#I +I4 + I4 :eli karton 2zbog izdržljivosti3 na koji se ostavljaju otisci prstiju ' strane0 3 Fore levo 1 *snovni podaci esni ugao 1 aktiloskopska formula *statak daktiloskopskog viša0 ' dela sa po ? pravougaonika 1 po za prste obe šake '3 Fore levo 1 atum aktiloskopije %aziv i sedište organa nadležnog za egistraciju lica esni ugao 1 (otpis službenog lica koje je izvršilo aktiloskopiju *statak0 ' N ? pravougaonika 1 rezerva za slučaj primarnog lošeg otiska Fore levo 1 naznaka$ ako je u pitanju Oenska osoba 1 (lavi pravougaonik M#*%7*<%I# Istog formata kao aktiloskopski /š etaljniji podaci
+oto-robot 0) Koja $% o$nona $oj$ta papi(arni. (inija" - %>(*C>%%*,IG*,7 2znoj3 ) Nae$ti i o/ja$niti identifi!a'iona o/e(e2ja" - *(47; 1 karakteristika grupe predmeta - (*,>:%; 1 individualna -
(;G%; 2lice$ predmet3 2prezime$ mesto boravka3 +;#7IL#; 1 stiču momentum ro)enja 2predmet 1 mesto proizvodnje$ oblik automobile3 +IDIL#; - (romenljiva 2visina$ težina3 - %epromenljiva 2papilarne linije3
6 moguće situacije0 a3 Imamo lice 2izvršilac3$ ne znamo ništa o njemu 2pravna$ faktička$ /zička obeležja3 b3 Imamo sva obeležja$ a nemamo lice ili objekt 2saučesnik3 c3 7ragovi na mestu izvršenja 2licaEobjekata3 2npr. tragovi papilarnih linija3 2dekadaktiloskopske i monodaktiloskopske linijeEevidencije3 3) K(a$ifi!a'ija tra4oa" K5ASIFIKA6IJA TRA7OVA 1. Po VE5I8INI - C;#* 2vidljivi golim okom3 1 predmeti$ otisci stopala i sl. - C>F; 1 baš vidljivi 1 tragovi koji zauzimaju velike površine 1 zaga)enje životne sredine E ekološke katastrofe 2. Po POREK59 - C>7;5 - >=,7G; ,I<> 2uzimanje integralnog izvornog traga3 :) Ka!o $e de(e tra4oi !ri" 7ragovi0 - ,5 - <*#G>5 - #*C:I%*G;%I. 1;) A%tomat$!a o/rada 'rte2a papi(arni. (inija" AFIS < A%tomati' Fin4erprint Identifi'ation S=$tem Sistem &a automatsku identi*ikaciju lica pomo+u otisaka prstiju ,reaji &a
- "utomatsko skeniranje - Slika otiska crte)a papilarni linija u digitalni *ormat - Markiranje identi*ikacioni karakteristika #minucija$ relativne po&icije i orijentacije #po'eci &avreci ostrvca 'vorovi kukice ta'kice$ "K"5 SK"67!85j8 / "9:7;79"5j8 #prostor digitali&acija$
