Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
UNIVERSITETI “LUIGJ GURAKUQI”
FAKULTETI I SHKENCAVE TË EDUKIMIT DEGA: MATEMATIKË-FIZIKË MATEMATIKË-FIZIKË
TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTE E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
MIKROTEZË
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
ABSTRAKT
Didaktika e fizikës, ka si qëllim të ofrojë tek nxënësit të cilët aspirojnë që një të ardhm bëhen mësues së lëndës së Fizikës, një background të përgjithshëm, mbi strukturën llojet/tipet e orëve mësimore që përdoren në lënden e Fizikës, metodat e mësimdhënies,
problemet që lidhen me trajtimin e Fizikës si e tërë, dhe të pjesëve të veçanta në më specifike.
Lënda e Fizikës, shfaq probleme dhe vështirësi tek nxënësit, nisur dhe nga natyra e abstrakte dhe mbi të gjitha nga terminologjia e gjerë shkencore e simbolike mbi të
mbështet. Po ashtu vështirësitë lindin dhe nga fakti që konceptet e Dinamikës, shpesh
trajtohen në mënyre matematike, nëpërmjet formulave, duke mos i kushtuar shumë vëmë
koncepteve në vetvete, por duke u drejtuar në zgjidhjen e problemave, për nga sakt matematike.
Qëllimi i këtij punimi është të nxjerrim në pah problemet e mësimdhënies-mësimnxënie
lënden e Fizikës, në lidhje me konceptet e Dinamikës. Ky punim vjen si rezultat i
vëzhgimi të bëre gjatë praktikës profesionale të zhvilluar në shkollën Ismail Qemali, në kl k
e VII, VIII dhe IX. Vëzhgimi është bërë në një periudhe 3 mujore, në disa klasa, ku dhe k zhvilluar praktikën aktive.
Është mëse e qartë që për të arritur të problemet, vështirësitë, dhe mangësitë që shfaqen g procesit mësimor në lëndën e fizikës, pikërisht në një nënlinje të caktuar që është Dinamikës, më parë na duhet të japim një tablo me
Sign up to vote on this gjithë elementet dhetitle fazat
Useful
Not useful
që na ço
drejt problemeve në klasë. Këto probleme, si variabla ndikues është mirë të sqarohen
parë, në mënyrë që më vone, të mos dalim në konkluzione të gabuara ku, vetëm vështirës
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
PËRMBAJTJA E LËNDËS
ABSTRAKT............................... ABSTRAKT..................................................... ............................................ ............................................ ............................................... .........................
LISTA E FIGURAVE............................ FIGURAVE.................................................. ............................................ ............................................ .................................. ............ HYRJE.................................... HYRJE.......................................................... ............................................ ............................................ ............................................... .........................
KAPITULLI I - MËSIMDHËNIA DHE ELEMENTET QË DUHET TË KE PARASYSH MËSIMDHËNËSI NË KLASË I.1. Prezantimi me klasën.................................. klasën........................................................ ............................................ ............................................ ......................
I.2. Fjalori, terminologjia, përkufizimet dhe simbolet................................................... simbolet........................................................... ........
I.3. Roli i nxënësit në procesin mësimor.............................................. mësimor.................................................................... .................................. ............
I.4. Kuptimi i mësimdhënies dhe mësimnxënies............................... mësimnxënies..................................................... .................................... ..............
KAPITULLI II - LINJAT, NËNLINJAT, OBJEKTIVAT DHE METODOLOGJIT MËSIMDHËNIES SË DINAMIKËS
II.1. Ndarja në linja e nënlinja dhe objektivat e Dinamikës........................................... Dinamikës................................................... ........
II.2. Metodologjitë e mësimdhënies së Fizikës VII – IX.......................................... IX....................................................... .............
I.3.1. Kërkimi shkencor................................. shkencor....................................................... ............................................. ....................................... ................
I.3.2. Zhvillimi i aftësive.................................... aftësive.......................................................... ............................................ .................................. ............
KAPITULLI III - PROBLEMET DIDAKTIKE TË DINAMIKËS
III.1. Problemet e mësimdhënies-nxënies mësimdhënies-nxënies të Dinamikës.................................. Dinamikës........................................................ ......................
III.2. Struktura logjike e ligjeve të t ë lëvizjes në tekstet e Fizikës............................................ Fizikës............................................ Sign up to vote on this title
III.2.1. Ligji i parë........................................ parë............................................................... ............................................. ....................................... .................
Useful
Not useful
III.2.2. Ligji i dytë........................................ dytë.............................................................. ............................................ ........................................ ..................
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
III.2.11. Të kuptojmë ç’është boshllëku ............................................. ................................................................... ......................
III.2.12. Përdorimi i tubit t ubit ku bie një pupël dhe një gur peshe...................................
III.2.13. Ç’është g-ja........................................... -ja................................................................. ............................................. ................................. ..........
III.2.14. Të ndjesh peshën e një objekti....................................... objekti.............................................................. .............................. .......
III.3. Udhëzime për zgjidhjen e detyrave në dinamikë...................................... dinamikë.......................................................... ....................
III.4. Të mësuarit e fizikës nëpërmjet lojës............................................. lojës..................................................................... ............................... .......
III.5. Përdorimi i kompjuterave....................... kompjuterave................................................ ............................................... .............................................. ........................
PËRFUNDIME............................ PËRFUNDIME.................................................. ............................................ ............................................ ............................................. .......................
REFERENCA............................... REFERENCA..................................................... ............................................ ............................................ ............................................ ......................
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
LISTA E FIGURAVE Figura
Nr.
Figura 1. Forca gravitacionale Figura 2. Kundërveprimin e sustës mbi gisht Figura 3. Veprimi dhe kundërveprimi i njeriut me murin ose me një njeri tjetër Figura 4. Forcat aktive dhe joaktive Figura 5. Sipërfaqe fërkimi Figura 6. Forca mbi objektet Figura 7. Bashkëveprimi në distancë Figura 8. Bashkëveprimi i planeteve me diellin Figura 9. Konceptet Konceptet “vertikal” dhe “horizontal” Figura 10. Tubi me boshllek Figura 11. Kuptimi i G-së Figura 12. Pesha
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
HYRJE
Lënda e Fizikës në arsimin bazë zhvillohet si lëndë më vete nga klasa e shtatë deri në klas
nëntë. Programi i kësaj lënde mbështetet te korniza kurrikulare e arsimit parauniversita
edhe te standardet e të nxënit të fushës së shkencave të natyrës. Pikënisjet e tij janë njohu aftësitë dhe përvojat e mëparshme të nxënësve në fizikë f izikë 1.
Qëllimi i programit të fizikës në arsimin e mesëm të ulët është që në përfundim të tij, nxën
të zotërojnë dhe të zbatojnë njohuritë shkencore fizike bazë, si dhe shprehitë, shkathtë
qëndrimet dhe vlerat e lidhura me to, të domosdoshme për përmirësimin e jetesës dhe formimin qytetar të tyre.
Programi synon zgjerimin e fushës së njohjes së nxënësve për dukuritë më të zakonshme jetën dhe veprimtaritë e përditshme, zhvillimin e aftësive, strategjive dhe shprehive
menduarit që kërkohen për hetimin shkencor dhe skicimin teknologjik, lidhjen e njohu
shkencore dhe teknologjike me njëra-tjetrën dhe me jetën, me përdorimin e gjuhës dhe
terminologjinë fizike, si dhe krijimin e bazave konceptuale për të nxënit e fizikës në kl pasardhëse2.
Ai u mundëson të gjithë nxënësve hetimin shkencor; të menduarit problem-zgjidhës, kri
dhe kritik; të eksperimentuarit; punën në grup; përdorimin efektiv të teknologjisë; lidhje
fizikës me shkencat e tjera, teknologjinë dhe jetën; nxit komunikimin dhe përdorim Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit. Sign up to vote on this title
Programi i fizikës ka si objekt studimi lëvizjen, forcën, energjinë, lëndën, nxehtës Useful Not useful
elektricitetin dhe magnetizmin, zërin dhe dritën, të cilat trajtohen sipas një planifikimi pre
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
KAPITULLI I MËSIMDHËNIA DHE ELEMENTET QË DUHET TË KETË PARASYSH MËSIMDHËNËSI NË KLASË
I.1. Prezantimi me klasën
Pike së pari, sipas Giuseppe Zampieri (2008) 3 ajo që krijon prezencën, personalitetin
mënyrën se si përceptohen mësimdhënësit në klasë është pikë së pari prezantimi me
mënyra se si ne e paraqesim veten dhe se çfarë lejmë të përceptohet nga ne. Pikërisht
është edhe arsyeja që ai këshillon, që në hyrjen e parë në klasë, ne të jemi të përgat
moralisht, të mbajmë qëndrim të respektueshëm, të sigurtë, po ashtu dhe pamjen ta kem
lartësinë e duhur, sepse nxenesit janë ata që dinë të “blejnë” dhe të dallojnë frigërat tona pasiguritë që transmetohen, transmetohen, që në prezantimin e parë.
Studime në gjithë botën prej vitesh, kanë hulumtuar pikërisht në një lidhje korrelacio
ndërmjet këtyre dy variablave, prezantimit të parë dhe përceptimit që nxënësit krijojnë impaktin dhe prezantimin e parë me klasën.
Sipas tij, është shumë e rëndësishme që mësuesi të ketë një instikt të zhvilluar në prezan
ambie me klasën, ai duhet të vëzhgojë pikë së pari: se ku ju kanë vendosur, çfarë Sign up to vote on this title
kontekstin, etj. Në përvojën time gjatë praktikës profesionale, ka qenë gjithash Not useful Useful ky hap
rëndësishëm, duke qenë se është baza mbi të cilën ne ndërtojmë aktivitetin tonë mësim
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Duke qene se ora e parë mësimore, me një klasë të caktuar cilësohet si hap shum
rëndësishem, shpesh here mësimdhënësit kontraktohen në këtë fazë 5. Ata bien pre sh
herë të atmosferës në klasë, gjë që duhet patjeter të shmanget dhe duhet të mbahet
qëndrim i tillë për gjatë gjithë kohës së vëzhgimit të veçantisë së klasës, duke bërë kësht
mundur që struktura mësimore, me gjithë elementet e saj të jetë në përshtatshmëri të plotë klasën në fjalë dhe të ndërtohet pikërisht mbi veçoritë e saj.
Një tjetër element ose fazë shumë e rëndësishme e mësimdhënies në përgjithësi është edh
si e ndërtojmë ne “arkitektur ën ën mësimore” mbi të cilët do zhvillohet i gjithë procesi mësi
Mënyra se si ne japim mësim, strategjitë e punës me nxënësit, dhe implementimi i njohu
personale në funksion funksion të klasës, është një indicie shumë shumë e rëndësishme për për të dyja palët, q për nxënësit, qoftë qoftë për mësuesit.
I.2. Fjalori, terminologjia, përkufizimet dhe simbolet
Zakonisht fjalori dhe terminologjia, për vetë faktin se gjuha është element parësor zhvillimin e orës mësimore, qoftë ajo e tipeve të ndryshme; ka një impakt të madh
nxënësi. Pikërisht për këtë arsye Bernardini (2007) 6, sugjeron që në shkollat e larta ose
në nivelet më të avancuara të masterit, për studentët që aspirojnë për mësues ësh
domosdoshme, trajtimi i fjalorëve përkatës për lëndën. Secila degë, duhet të ketë fjalor
vet me terma, dhe në këtë mënyrë, nxënësit që aspirojnë për mësues, do të pasurojnë mënyrë të përgjithshme backgroundin gjuhësor, por
Sign up to vote on this edhe për lëndën tëtitle cilën
Useful
Not useful
nesër d
ligjërojnë në veçanti. Kjo jo vetëm bën që në të ardhem ata të ndihen më të sigurtë në vet
për dijet shkencore të formuara, por kanë dhe më shumë sukses në transmetimin e dijev
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
tregon se sa je ti i aftë para nxënësve, një mësues sa me shumë terma shkencore të përd
gjatë orës mësimore (sigurisht në bazë të moshës dhe nivelit të klasës), aq më shumë nxën
do të binden në aftësitë e mësimdhënësit dhe do i marrin informacionet dhe dijet nga ai, s mirëqena.
Një ndër faktorët më të rëndësishem rëndësishem në kuptimin e koncepteve dinamike nga M. Vic
(1996)8, është pikërisht terminologjia shkencore, njohja e simboleve, mënyra e formulim problemit, dhe ndërtimi i situatave problemore, në mënyrë që të ndërtojmë një bazë
tek nxënësit si pasojë e zhvillimit të mendimit aktiv. Duke qenë se Fizika në vetvete, po a
dhe ligjet e dinamikës në veçanti bazohen mbi formula matematike, dhe metodologji matematikës nuk krijojnë shumë hapësira për lëvizje, sepse mbështeten në simbole saktësinë shkencore të zhvillimit e të rezultateve, është mëse e kuptueshme që në këtë
kemi shumë nevojë për shpjegime të simbolikës shkencor të fizikës, për njohjen e mëtejsh të koncepteve kryesore si: forca, graviteti, shpejtësia, nxitimi, etj.
M. Vicneti; M. Mayer (1996) 9 në botimin e tyre “Didattica della Fisica”, sugjerojnë se d
patjeter që në fillim të lëndës, ose në fillim të çdo linje a nënlinje, në varësi të ndarjev
bëhet sqarimi i termave shkencore që do përdoren, simboleve dhe ideale do ishte që nxën
të kishin një kopje të t ë përmbledhur, në çdo orë mësimore të t ë kësaj ndarjeje përpara syve, se
qëllimi nuk është të krijojmë “f ëmijë ëmijë robotike”, që riprodhojnë informacion, por fëmijë m menduar kritik dhe krijues të formuar për jetën. Sign up to vote on this title
I.3. Roli i nxënësit në procesin mësimor
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Nxënësi, me rolin dhe pozitën e tij në mësim, ndodhet në marrëdhënie të ndërsjella
gjithë faktorët e sistemit multifaktoral. Koncepti “nxënës ”, si objekt dhe subjekt në pu mësimore, përbën një kategori komplekse të teorisë dhe të praktikës sonë mësimore.
flitet për nxënësin si subjekt në mësim, zakonisht mendohet për nxënësin si pjesë përbërë
kolektivit të shkollës së caktuar në procesin e veprimtarisë edukativo-arsimore, ku, si indi në mënyrë më adekuate shfaq individualitetin e tij.
Nxënësi, si subjekt në mësim, është pjesëmarrës aktiv i projektimit dhe përgatitjes së pu
bartës kryesor i realizimit të procesit edukativo-arsimor dhe vlerësues objektiv i rezultat të cilat i shfrytëzon drejtpërdrejt.
I.4. Kuptimi i mësimdhënies dhe mësimnxënies
Mësimdhënia dhe mësimnxënia janë dy proceset bazë që qëndrojnë në themel të veprimta
së nxënësve dhe të mësuesve në ditët tona. Pikërisht trajtimi i këtyre dy nocioneve ë
shumë i rëndësishëm, për vetë faktin që ky k y punim ka në qendër mësimdhënien-mësimnxë
dhe problemet e saj, edhe pse përqëndrohet vetëm në problemet didaktike të dinamikës lëndën e Fizikës 11.
Të nxënit shënon veprimtarinë e nxënësit për arritjen e njohjes. Ai është një proces i moti
dhe i qëllimshëm, është rezultat i aftësive të shumta, si: aftësisë për të bindur veten se nxë
është një detyrë vetjake, aftësisë për ta motivuar veten Sign pozitivisht, aftësisë për tëplanifik up to vote on this title
kohën, aftësisë për të zotëruar mjedisin ku studion, aftësisë për të Not useful veprimtar Useful planifikuar
aftësisë për të punuar vetëm ose në grup, aftësisë për t ’u ndërgjegjësuar për rezulta
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
shkollore, mësuesit dhe sidomos mësuesit e rinj, e kanë shumë të vështirë të orientohen
problemet dhe situatat e paparashikuara paparashikuara që lidhen me të nxënit. Kjo i bën ata të mundohe japin një zgjidhje sa më të pranueshme situatës. Është pikërisht ky fakt burim i mendimeve dhe konceptimeve rreth të nxënit dhe mësimdhënies.
Mësimdhënia, në kuptimin e ngushtë është akti i të dhënit mësim në një institucion arsim
Procesi i mësimdhënies është një nga faktorët më të rëndësishëm dhe më ndikues realizimin e qëllimeve të të nxënit. Mësimdhënia i ndihmon nxënësit të nxënë.
Nisur nga kjo, disa e cilësojnë cilësojnë mësimdhënien si si një proces, si një veprim veprim ose si një veprim ndërpersonale, ku mësuesi bashkëvepron me një ose më shumë nxënës dhe ndikon tek por që nënkupton nënkupton edhe ndikimin e nxënësve te mësuesi. Në kuptimin e gjerë, mësimdhënia është drejtimi nga mësuesi i situatës mësimore dhe nxënit, që përfshin: a) procesin paraveprues të marrjes së vendimeve për planifikimin, skicimin
përgatitjen e materialeve për të mësuarit dhe të nxënit. për diagnostikimine nevo të nxënësve, për krijimin e mjedisit mësimor, për shfrytezirnin e kohës mësimore;
b) procesin bashkëveprues, bashkëveprues, bashkëpunimin bashkëpunimin e drejtpërdrejtë mësues-nxënës, përdorim formave, të metodave dhe të mjeteve të mësimdhënies;
c) fazën pasvepruese, që përmbledh vlerësimin, vetëvlerësimin, caktimin e procedur
për të vlerësuar të nxënit, për të vënë nota, për të vlerësuar programin mësimor, p vlerësuar materialet mësimore. Mësimdhënia kalon në disa etapa:
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
KAPITULLI II LINJAT, NËNLINJAT, OBJEKTIVAT DHE METODOLOGJITË E MËSIMDHËNIES SË DINAMIKËS
II.1. Ndarja në linja e nënlinja dhe objektivat e Dinamikës
Ashtu siç e përmëndëm dhe më lart, programi e fizikës për klasat 7, 8, 9 planifikohe
zhvillohet në 70 orë mësimore në vit, me 2 orë mësimore në javë. Ai organizohet në linja
në disa nënlinja . Linjat e organizimit të lëndës janë: “Lëvizja dhe bashkëveprimet” “Energjia dhe shndërrimet e saj”.
Klasa 7 8
Nënlinja
Orë të sugjeruara sugjeruara
Forca dhe lëvizja
18
Forca dhe baraspesha
4
Puna dhe energjia
20
Dukuri mekanike
19
Tabela 1. Orët e sugjeruara sipas nënlinjave, ku përfshihen konceptet Dinamike
Programi përcakton kërkesat për zbatimin e tyre, metodologjinë e mësimdhënies dh
vlerësimit të nxënësve dhe sugjeron numrin e orëve për çdo linjë dhe nënlinjë. Rap Sign up to vote on this title
njohuri të reja dhe përpunim është 60%-70% me 40%-30% për të gjitha klasat.
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Metodat e mësimdhënies në fizikë vendosin nxënësin në qendër të mësimdhënies dh
adresohen të gjithë nxënësve. Kjo nënkupton se është i domosdoshëm përdorimi i një lar
metodash mësimore, pasi nxënës të ndryshëm mësojnë në mënyra të ndryshme. D përfitojnë duke punuar praktikisht në laborator, disa përmes kryerjes së detyrave të etj15.
Metodat e mësimdhënies duhet t’u përgjigjen kërkesave të vendosura në program. Kës
nëse programi kërkon që një informacion i dhënë të arrihet në rrugë eksperimentale, ësh
kuptueshme që metoda e të nxënit është ajo e eksperimentit 16, edhe pse mësuesi ka mun
më të mëdha në trajtimin e lëndës duke i dhënë prioritet temave të rëndësishme ose m vështira dhe më pak atyre më të thjeshtave. Në përcaktimin dhe zgjedhjen e strategjive metodave të mësimdhënies, mësuesit duhet:
të marrin parasysh njohuritë, aftësitë dhe qëndrimet paraprake të nxënësve dh
planifikojnë të nxënit nxënit mbi bazën e tyre;
të saktësojnë objektivat e arritjeve të nxënësve mbi bazën e standardeve të të nxën
fushës dhe të objektivave të programit lëndor; l ëndor; të përcaktojnë e zgjedhin situata që i përngjasin realitetit të simuluara ose reale
jeta e përditshme; përditshme;
të nxitin vrojtimin e drejtpërdrejtë, kureshtjen, arsyetimin dhe gjykimin me ndihm
demonstrimeve dhe të eksperimenteve; eksperimenteve; të edukojnë mendimin racional dhe aftësitë për të gjetur lidhjet e thjeshta Sign up to vote on this title
madhësive fizike dhe për t’i shprehur ato me ndihmën e relacioneve matematike; Useful Not useful
të përdorin metoda interaktive në të gjitha fazat e procesit mësimor;
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
të synojnë rritjen e motivimit dhe bërjen më tërheqëse të mësimdhënies, duk
konsideruar nxënësin nxënësin si partner të tij;
të organizojnë të nxënit në grupe të vogla, pasi në krahasim me atë individua
sidomos konkurrues, ky tip të nxëni mundëson arritje më të larta dhe motivim m mirë po të organizohet me mjeshtëri; krijon më shpejt marrëdhënie pozitive në nxënësve, madje qëndrime më dashamirëse ndaj lëndës l ëndës dhe mësuesit;
të mbajnë parasysh integrimin lëndor, lidhjen ndërlëndore dhe marrëdhënien ndër
fizikës, teknologjisë dhe zbatimeve të tyre në jetën e përditshme;
të shfrytëzojnë burime të shumëllojshme informacioni dhe ta çmojnë tekstin si
burim të rëndësishëm të informacionit, por të pamjaftueshëm pamjaftueshëm për përmbushj objektivave të programit; të përdorin TIK-un si mbështetës dhe lehtësues të mësimdhënies dhe të nxënit.
I.3.1. Kërkimi shkencor
Kërkimi është zemra e mësimdhënies së fizikës. Kërkimi shkencor mund të përkufizohe
veprimtaritë dhe proceset në të cilat përfshihen nxënësit, për të studiuar natyrën. Në mëny
më të thjeshtë, kërkimi shkencor shikohet si i përbërë nga dy aspekte themelore: ç
(përmbajtja) dhe si (procesi) e kuptojmë botën ku ne jetojmë 17. Mësimdhënia e fizikë fizik
kërkim duhet të shkojë tej prezantimit të fakteve dhe arritjeve shkencore. Hetimi ë
veprimtari shumëplanëshe që përfshin bërjen e vrojtimeve, pyetjeve (çështje Sign uptrajtimin to vote on ethis title
Not useful ekzaminimin e burimeve të tjera të informacionit përUseful të parë se çfarë realisht nji
planifikimin e investigimeve, rishikimin se çfarë tashmë dihet nën dritën e të dhën
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
modeleve, problem-zgjidhja, projektet, të pyeturit, loja me role, drama, kërcimi dhe lëvi të nxënit aktiv dhe të pavarur, Teknologjia e Informacionit dhe Komunikimit (TIK).
Në kërkimin shkencor, formohen disa qëndrimeve, si: kurioziteti, krijimtaria, objektiv
integriteti, mendja e hapur, këmbëngulja dhe përgjegjshmëria. Nxënësit mund të diskuto edhe implikimet etike të shkencës shkencës dhe të teknologjisë 19.
Mësuesit duhet të sigurohen që tematikat e përcaktuara për hetime shkencore të kenë kup
për nxënësit. Ato mund të jenë rrjedhojë e ngjarjeve të ditës, çështje që lidhen me shken
dhe me teknologjinë e shoqërinë në nivel lokal e global, si dhe pyetje të nxënësve. D
hetime mund të mos kenë shumë kuptim për nxënësit në fillim, por nxënësit duhe përfshihen aktivisht aktivisht në to.
I.3.2. Zhvillimi i aftësive
Përgatitja për jetën dhe për punën në të ardhmen kërkon që kurrikula e fizikës t’u mundë
nxënësve të fitojnë disa aftësi bazë, që ata të zhvillohen si menaxherë të vetvetes, mendim
kritikë e krijues, të pavarur, problem-zgjidhës, pjesëmarrës aktivë në grup dhe komunikue mirë20.
Në hartimin e programit të fizikës është bërë kujdes që të gjitha aftësitë të jenë pje
objektivave të programit. Aftësitë e synuara, si p.sh.: të menduarit kritik e krijues os
to vote on this title mësuarit e pavarur, ndikojnë në mënyrën sesi hartohet Sign dhe up mësohet fizika. Pa diskutim,
Useful
Not useful
mësuesit nuk kërkohet zhvillimi i aftësisë në mënyrë të pavarur, por e ndërthurur
njohuritë e lëndës së Fizikës dhe me aftësitë e tjera. Aftësitë që synon të zhvillojë fizik
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
aftësia e zgjidhjes së problemit; aftësia e të punuarit në grup; aftësia e qëndrimit etik e social.
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
KAPITULLI III PROBLEMET DIDAKTIKE TË DINAMIKËS
III.1. Problemet e mësimdhënies-nxënies të Dinamikës Në studimin e fizikës, parimi i inercisë dhe koncepti i forcës kanë qënë historikisht
vështirësitë më të mëdha për nxënësit dhe deri tani janë kryer hulumtime të shumta në k
fushë. Nuk është për t ’u habitur se problemet didaktike në këtë fushë janë aq të vështira
t’u zgjidhur, në qoftë se e konsiderojmë se sa kohë ishte e nevojshme në fillim për mendj njeriut për të sqaruar këto aspekte të fenomeneve natyrore 21. Ata që përballen me të studime për herë të parë duhet gjithmonë të shikojnë mbrapa duke analizuar të paktën nga pengesat dhe vështirësitë.
Shumë nga nxënësit shkojnë në shkollat e mesme madje dhe të larta, të furnizuar me rreg
dhe nocione intuitive që në gjuhën pedagogjike mund ti quajmë “keqkuptime”. Këto noc
intuitive, megjithatë, nuk janë të çoroditura dhe të çuditshme, ato janë të rrënjosura përvojë, dhe në fillim u konsideruan të vlefshme nga të gjithë paraardhësit tanë 22. Qasja
pedagogjike bëhet për të treguar se terma të tillë i njohim si “ paragjykime” dhe përpiqe
ndryshojmë me anë të përvojës konkrete, apo si “moskuptime të ardhura për shka
Sign up to vote on this title injorancës”23. Disa studiues kanë treguar vazhdimisht se këto paragjykime janë të rrënjo
Useful
Not useful
thellë dhe është shumë vështirë për ti ndryshuar 24. Përveç kësaj, pikëpamjet e nxënësv
fusha të ndryshme nuk janë gjithmonë në përputhje me njëri-tjetrin, por kanë tendencë pë
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Siç e kemi thënë për konceptet e tjera të Fizikës nuk mund të presim nga nxënësit q
kuptojnë dinamikën vetëm përmes prezantimit me gojë. Kjo nuk ka të bëjë me rëndësin tyre, as nuk ka për qëllim për ti eliminuar, në fakt, ato janë absolutisht thelbësore praktikën e subjektit dhe sikur të mos kishte, nxënësit nuk do të zhvillojnë aftësinë aplikuar dhe përdorur ligjet e lëvizjes.
Në tekstet në përdorim, megjithatë, shumica e ushtrimeve ushtrimeve kanë tendencën tendencën të përqëndrohe
procedurat për llogaritjen e rezultateve përfundimtare, të cilat vetëm rrallë sjellin
reflektim mbi fenomenet. Kjo u theksua disa herë se aftësia për të formuar përgjigje të sa
ose pjesërisht të saktë, të problemeve nuk sjell automatikisht të kuptuarin e sakt koncepteve thelbësore.
Një shpjegim i qartë dhe bindës me ushtrime tradicionale sasiore, duhet gjithasht
shoqërohet nga pyetjet dhe çështjet të cilat angazhojnë mendjen e nxënësve në një reflek
cilësor mbi fenomenet 25. Është e nevojshme që nxënësit të përballen me një përvojë,
kontradikta dhe mospërputhje. Në këtë mënyrë mësuesit mund t ’i marrin këto kontradita
qëllim për të zhvilluar linjat e argumentit dhe arsyetimi me fjalët e tyre dhe ti çojë at braktisin konceptet konceptet e tyre, kuptohet kur kur ato janë të pasakta. pasakta.
Ajo që vihet re në tekstet e shkollave 9-vjeçare është fakti që ushtrimet dhe problemat nu nxisin nxënësin të reflektojë mbi kuptimin e vetë konceptit me të cilin ato hasen.
Sign up to vote on this title
III.2. Struktura logjike e ligjeve të lëvizjes në tekstete Useful Fizikës Not useful
Para se të vazhdojmë me përshkrimin dhe analizën e vështirësive që hasin nxënësit
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
për të cilin janë përdorur këto koncepte dhe ata vazhdojnë të mbajnë parasysh kuptimet shkencore abstrakte të këtyre termave të zakonshëm që i kishin njohur më parë
kuptonin26. Eshtë mirë për t ’u siguruar që nxënësit janë të ndërgjegjshëm për faktin se f mbeten të njëjta, por kuptimi i tyre duhet të rishikohet thellësisht.
Ky është një problem i përkufizimeve të përcaktuara teorikisht, por shumë tekste për fa
keq, e injorojnë plotësisht çështjen e këtyre përkufizimeve dhe vazhdojnë rrjedhën e teo sikur fjalët tashmë janë përcaktuar 27. Sa më shumë elementar është teksti, që në pamje të
duket se ka për qëllim të bëjë një trajtim sa më të thjeshtë për lexuesin, aq më e madhe ës
dobësia e këtyre përcaktimeve. Me një trajtim të këtij lloji, nuk ka shpresë se nxënësit m vërtetë do të arrijnë t’i kuptojnë drejtë konceptet.
Janë të mundshme nivele të ndryshme të sofistikimit dhe mësuesi duhet të bëjë një zgje
që është e arsyeshme për nevojat dhe karakteristikat e nxënësve të cilëve ato i drejtoh
Përveç kësaj, procesi i përkufizimit mund të ndahet në kohë, pa ndonjë nevojë për t ’a d
në mënyrë të plotë që në seancën e parë. Mësuesit mund të fillojnë në një mënyrë relativ
të thjeshtë dhe më pas të ndihmojnë nxënësit të përsosin konceptet, duke u kthyer pë dhënë përkufizime strikte vetëm më vonë, kur të kuptuarit e përgjithshëm të strukturës
ana e studentëve është bërë në mënyrë të plotë në sajë të punës së suksesshme të realizuar nxënësit.
Përcaktimet e duhura të fjalëve “forca” dhe “masa” mund të vendosen në dy mënyra: së unë do t ’a quaj “ Njutoniane” në mungesë të një terminologjie më të mirë (Nëfakt as Sign up to vote on this title
Not useful Njutoni nuk propozoi asnjëherë asnjëherë një përkufizim të qartë operativ këto terma), më Useful për
tjetër është e lidhur me emrin e Ernest Mach 28. Në përcaktimin e Mach është përkufizua
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
këtyre koncepteve vetëm nga ajo që teksti shfaq. Për të nxitur më shumë të kuptu
mësuesit duhet t ’i zgjerojnë diskutimet, t ’i japin më shumë shembuj konkretë dhe
udhëzojnë nxënësit për të interpretuar, shpjeguar dhe analizuar problemin me f jalët e tyre. Që nga momenti që shumica e teksteve shkollore të përdorura miratojnë trajtimin që
quajmë “njutonian” (i cili përcakton më parë forcën dhe pastaj masën inerciale) e
preferenca ime shkon shkon në këtë drejtim pasi pasi ka më shumë konkretizime konkretizime 29. Pavarësisht mend tonë, megjithatë, duhet duhet të theksoj se nuk e konsiderojmë konsiderojmë këtë diskutim, si i vetmi që
absolutisht korrekt. Ajo që ka rëndësi në fund është logjika e brendshme e rrjedhje
koncepteve që mësuesit duan te ndërtojnë. Është detyrë e secilit mësues për të përcak
cilat janë variantet e veçanta me të cilat mund të ndihmojë nxënësit për të artikuluar çësh më qartë dhe bindshëm 30.
III.2.1. Ligji i parë
Ligji i inercisë, ose ligji i parë i Njutonit, nuk ishte një shpikje Njuton-Galileo por e
Dekarti kishte njohuri të sakta dhe të mjaftueshme për të. Që nga publikimi i këtij par
ligji i parë u bë pjesë integrale e të menduarit të filozofëve dhe shkencave natyrore du
bërë ata më aktiv dhe produktiv, edhe pse për disa dekada, fizika e lëvizjes vazhdo
mësohej pa përfshirë parimin e Njutonit në tekstet shkollore 31. Ne nuk pretendojnë autorë
e këtij ligji. Ato që përballen për herë të parë me studimin e dinamikës kanë vështirës mëdha t ’a pranojnë këtë zbulim sepse në mendjen e koncepte të sjelljes së trupave në lëvizje.
up to vote on shumicë this title tyreSign ndodhen me
Useful
Not useful
mendime
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
parim përcaktohet kështu: Forca është veprimi mbi një trup t rup duke i ndryshuar atij gjendj mëparshme, të prehjes ose të lëvizjes drejtëvizore të t ë njëtrajtshme 32. Ligji i parë është:
Çdo trup vazhdon në gjendjen e vet të prehjes, apo të lëvizjes së njëtrajtshme në
vijë të drejtë, përveç nëse ajo është e detyruar të ndryshojë këtë gjëndje nga forca veprojnë mbi të.
Kjo formë e të dhënit është mjaft e qartë, por gjithmonë është e udhës që ne duhe
ndihmojmë nxënësit për të interpretuar ligjin në aspektin modern. Deri në këtë pikë k
zhvilluar vetëm përcaktimet teorike të koncepteve të (forcës) dhe (masës). Në qoftë se pranojmë idenë se prehja ose kushtet e lëvizjes drejtvizore të njëtrajtshme në
ndryshojnë si pasojë e ndërveprimit të objekteve me njëri-tjetrin, në këtë mënyrë jem
rrugë të mbarë për të përkufizuar sa më saktë ligjin e parë. Nga kjo pikëpamje del se vep
i forcës, i shkaktuar nga një trup tjetër ndaj trupit në lëvizje, shkakton një ndryshim shpejtësi. Kjo është rruga e drejtë që duhet të ndiqet për fillimin e shpjegimit të koncepti.
III.2.2. Ligji i dytë Është për të ardhur keq që shumë libra në përpjekje për të qënë “të thjeshtë”, “të lehtë
Sign to vote on this “të saktë”, shmangin një përkufizim të saktë operacional të up ligjit të dytë tëtitle Njutonit dhe j
Useful
Not useful
thjeshtë një shprehje matematike të ligjit në fjalë. Nxënësve u paraqesin formula të tilla:
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Duke injoruar aspektet logjke dhe konceptuale, në mënyrë që të duket si “më e lehtë” ose
t’a bërë të kapshme nga të gjithë nxënësit, duhet të ketë pak më shumë përfillje për p ër mend
nxënësve 33. Pjesa më e madhe e nxënësve është në gjendje për të kuptuar këto ide, n
mësuesit i japin atyre kohë të mjaftueshme, mundësi dhe përvoja konkrete. Në të vër vetëm shumë pak nxënës janë në gjendje për të përthithur apo kuptuar këto tema, kur ata të ekspozuar ndaj problematikave të ngjashme.
Mungojnë supozimet verbale dhe interpretimet që shoqërojnë ligjin e dytë të Njutonit. Sa
shumë teksti është elementar aq më shumë ekziston mundësia që mësimi të jetë më i vësh
për t’u shpjeguar dhe për t ’u kuptuar. Ka raste ku “masa” është trajtuar thjeshtë si konstante propocionaliteti propocionaliteti mes forcës dhe nxitimit.
III.2.3. Pesha dhe masa
Ajo që duhet të theksohet është se në zhvillimin e përshkruar në faqet e mëparshme f
“ peshë” nuk ka qënë përdorur dhe është e nevojshme të theksohet kjo fjalë në diskutimet
nxënësit duke përdorur fjalët e tyre.
Për të bërë të qartë këtë fakt duhet t ’i ndihmojmë nxënësit të fillojnë të bëjnë dallimin m
peshës dhe masës masës dhe të fiksojnë idenë se termi “ pesha e një objekti” është emri që përca
një forcë specifike: forcën gravitacionale të ushtruar mbi objektin nga toka që i jep nje nx
s
prej 9.8 m/ 2 .
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Në fazat e hershme, kur nxënësit janë ende duke formuar dallimet në mes të koncept
është mirë të ruhet një ndarje mes njësive, duke folur për masën në kilogram dhe pes
vetëm në njuton. Megjithatë është e pamundur të ruajmë nxënësit nga përdorime të ngjas
që gjenden si në literaturën teknike si në gjuhën e përditshme: ata sigurisht që do të përd
shprehjet e tipit (një peshë prej dhjetë kilogramësh). Do të jetë e përshtatshme për të nxj
një ligj që ndalon përdorime të tilla por kjo gjë nuk do të realizohej kurrë prandaj është
mirë për të ndihmuar nxënësit të interpretojnë këtë si një referencë të pashmangsh përdorimi i shkurtuar për forcën me të cilën toka tërheq trupin e dhënë, pesha prej
referohet një objekti në të cilën toka ushtron një forcë gravitacionale gravitacionale prej 3x9,80=29.4 N.
III.2.4. Ligji i tretë
Ligji i tretë është natyrisht një nga kontributet thelbësore për kuptimin e plotë të koncept
forcës. Pa atë nuk ka asnjë arsye për të ndarë dy ose më shumë objekte të ndërveprojnë dh zbatojnë ligjin e dytë. Forca e ushtruar nga objekte “ pa jetë” ose “të ngurtë”34.
Siç kam vënë në dukje shumë nxënës kanë paragjykim se vetëm qëniet e gjalla ose gjëra
lëvizin kanë mundësi të ushtrojnë forcat dhe refuzojnë idenë se një tavolinë, një kat apo
bllok etj, të mund të ushtrojë një forcë mbi çdo gjë. Nxënësit mendojnë se si është e mun
p.sh., që tavolina të ushtrojë forcë mbi mbi një libër ato thonë se ajo nuk ka “fuqi” përt’a bër Sign up to vote on this title
gjë të tillë. Në këtë mënyrë, edhe pse ata e shohin tavolinën barrierë” që pen Not “ useful Useful sinjë lëvizjen poshtë të librit, shumë studentë nuk e shohin atë si diçka që ushtron një forcë
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
ngjesh me gisht, kështu nxënësit shohin dhe veprimin e gishtit mbi sustë por kundërveprimin e sustës mbi gisht.
Figura 2. Kundërveprimin e sustës mbi gisht
Ose mund të marrim shembullin e një njeriu që tërheq një litar të lidhur në mur ose të k
nga një njeri tjetër dhe të shpjegojmë veprimin dhe kundërveprimin si më poshtë në figurë
Figura 3. Veprimi dhe kundërveprimi i njeriut me murin ose me një njeri tjetër
Shumë nxënës pranojnë idenë se trupat e deformuar që kthehen në konfigurimin e
fillestare janë në gjendje të ushtrojnë një forcë, dhe ky Sign faktupofron një to vote on pikënisje this title të dobish
Useful Not useful Për shkak se ata e kuptojnë deformimin, nxënësit mund të pranojnë se krevati, div
kolltuku ushtrojnë një forcë mbi ata të cilët janë ulur atje 35. Por me sa duket a
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
III.2.5. Krahasimi i forcave pasive me ato aktive
Në ndihmë të vështirësive të përmendura në paragrafin e mësipërm, mund të jetë e dobis për nxënësit të bëjnë dallimin midis dy klasave klasave të forcave, të njohura respektivisht si “ dhe “ pasive”. Shembuj të forcave aktive janë tërheqja dhe shtytja ndërmjet trupave në l forca gravitacionale, forca elektrike dhe magnetike.
Forcat pasive janë të definuara si ato që lindin dhe modifikohen në përgjigje të atyre akt
për shembull deformimi i një tavoline ose një kati nën peshën e një blloku, bllok u, forcat e fërk
dhe kështu me radhë. Rritja e forcave pasive nuk mund të jetë pa kufi, mund të vazhdo
derisa diçka nuk është thyer (tavolinë ose në dysheme ose litar) ose larguar (si në tërheq statike). Si shembuj marrim figurat më poshtë në të cilat paraqiten raste të forcave aktive atyre joaktive:
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Figura 4. Forcat aktive dhe joaktive
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Figura 5. Sipërfaqe fërkimi
III.2.6. Trajtimi i ligjit të tretë
Shprehja e vjetër dhe zhargon “që çdo veprimi i korrespondon një kundërveprim i barab
dhe i kundërt ” ka qënë shpesh e pakuptushme për shumicën e nxënësve dhe, për fat të m
shumë autorë e kanë braktisur. Eshtë më mirë të themi, “ Në qoftë se një objekt ushtron
forcë mbi një të dytë, ky i fundit ushtron një forcë të barabartë dhe të kundërt mbi të parin
apo duke përdorur ndonjë formë tjetër që është po aq e thjeshtë dhe e drejtpërdrejtë. Edhe deklaratë kaq e thjeshtë në të parë nuk është kuptuar.
Nxënësit, edhe kur përsërisin fjalët saktë, nuk e bëjmë këtë të qartë se po flasim për dy f Sign up to vote on this title
useful të ndryshme, ku secila vepron në trupa të ndryshme. Ata kanë nevojë ndihmë në koh Useful Notpër
zgjatur për të formuar këtë kuptim dhe për të bërë të t ë qarta në diagramat dhe në fjalët e tyre
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
III.2.7. Forcat në distancë
Konfuzion qe rrjedh nga prania e njëkohshme e dy forcave të ndryshme që veprojnë në
trupa të ndryshme është përkeqësuar, përkeqësuar, sepse, në fazën fazën e hershme të zhvillimit të programi
përpiqemi të fokusohemi ekskluzivisht në forcat e kontaktit dhe në këtë rast, është e vësh
që të njohin dy veprime të veçanta. Për më tepër, edhe në qoftë se marrim në konsideratë
forcë të vetme në distancë që konsiderohet zakonisht (gravitetit dmth) në bazë eksperimen
e përshpejtimit në rënie të lirë, dhe ne nuk jemi në gjendje të demonstrojmë ekzistenc
forcës, të barabartë dhe në kundërshtim me peshën e objekti, që trupi vetë ushtron mbi to
Për pjesën më të madhë të studentëve kjo forcë e dytë është një burim i konfuzionit m dhe në masë të madhe të mosbesimit. Pa hyrë në detaje të elektrostatikës dhe magnetizmit, në këtë pikë në lojë është shumë e dobishme të bëhen kërkime në fenomene të tilla, thjeshtë per të demostruar ekzistencën e bashkëveprimit bashkëveprimit në distancë.
Figura 7. Bashkëveprimi në dis
III.2.8. Kuptimi i efekteve të fushës f ushës gavitacionale tokësore Gjatë bisedave me nxënësit dhe gjatë dhënies së mësimit vihet re se ato bëjnë një
Sign upgravitacionale. to vote on this title K ëto ngatërrese në lidhje me konceptin e “gravitetit” dhe efektet ëto keqkup
Useful
Not useful
shprehen shpesh nga nxënësit në mënyrë spontane dhe shumë rrallë vihen re nga mësu
Vjen një moment që këto lloj keqkuptimesh bëhen aq serioze saqë mund të bëhen penges
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Në qoftë se e shtrojmë këtë pyetje tek një klasë e shkollës 9-vjeçare, do të vëmë
shumica e nxënësve do të përgjigjen në këtë mënyrë. Ndoshta vetëm pak prej tyre jan pakënaqur pakënaqur nga kjo përgjigje dhe janë të rrallë ato që kanë kurajon të përballen me problem në mënyrën mënyrën e duhur.
Fëmijët, por edhe shumë të rritur e marrin këtë koncept në kuptimin letrar të tij, pra ashtu
shkruhet. Që në fillim ato janë më suar me konceptin se trupat bien “p ër shkak të ” dhe kë
ata mësonin se i kanë dhënë pë rgjigje pytjes “përse”. Ata kujtojnë se është emri ai që tre
domethënien e konceptit 37. Ky gabim bëhet për shkak të faktit se në shumë shkenca të t funksionon në këtë mënyrë. Nxënësit të paktën duhet të vihen në dijeni të historisë së vendosjes së emrit të termit. bënin lidhjen mes termit të “gravitetit” dhe “peshës së lehtë ”, pra ato e p ërzinë me
teologjike38. Por shkenca e shekullit të shtatëmbëdhjetë i eliminoi këto koncepte dhe për
vetëm konceptin e “gravitetit”. U vendos të përdorej ky term për të përshk bashkëveprimin bashkëveprimin që ekzistonte mes mes objekteve dhe tokës.
Me përfundimet e mëvonshme Njutoniane u fol edhe për tërheqjen e gjithësishme, kë
përmend fakti se është është e njëjta forcë që që e bën të bjere mollën nga pema me atë që që mban hë të lidhur me tokën dhe planetet e tjerë, bashkë me tokën, të lidhur me diellin.
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
hasur për herë të parë me këtë term, kanë marrë një përcaktim të gabuar të tij 39
vëzhgimet e bëra vihet re se disa prej nxënë sve mundohen t’i bëjnë bisht përgjigjes
pyeten për këto terma, të cilët në të vërtetë nuk i kanë kuptuar. Kurse disa të tjerë tregojn
edhe pse nuk i kanë kuptuar ashtu si duhet, janë munduar në rrugë të tjera të gje domethënien e saktë të termave.
III.2.9. Domethënia e fjalëve “vertikale” dhe “horizontale”
Shumë pak prej nxënësve e kanë të qartë kuptimin e fjalë ve “horizontal” dhe “vertikal”
qoftë se do t’i pyes ato se cili është drejtimi vertikal pikërisht në pikën ku ato ndod
shumë prej tyre do të më përgjigjen se është pingul me sipërfaqen e planit ku ato
qëndrojnë. Por në një moment tjetër kur ato po qëndrojnë në një terren të pjerrët dhe pye
për drejtimin vertikal, shumë prej tyre tërhiqen nga ajo që thanë më përpara dhe shumë prej tyre mund të arrijnë arrijnë në një përfundim të saktë. saktë. Me pak fjalë vetëm një numër i vogël nxënësish ka arritur të bëjë një lidhje të qartë
drejtimit të forcës së rëndesës dhe domëthënieve të termave “vertikal” dhe “horizon
ndoshta edhe duke përdorur plumçen të lidhur në një spango e cila përdoret edhe në ndër ku me ndihmën e së cilës arrijmë t’i ndërtojmë muret në drejtimin vertikal.
Këtë gjë ne mund t ’a shohim shumë qartë edhe në figurat e mëposhtme, ku bëhet shum dukshëm dallimi ndërmjet dy drejtimeve për të cilat u folSign mëupsipër. to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Figura 9. Konceptet “vertikal” dhe “horizontal”
III.2.10. Shtypja atmosferike dhe graviteti
Shumë nxënës, veçanërisht ato që nuk janë të orientuar nga lëndët shkencore, kanë kri idenë se është, ajri pra shtypja atmosferike ajo q ë i “shtyn gjërat për nga posht ë” dhe
shtypje e përkufizojnë si “gravitet ” ose “r ënd ëndesë”40. Këto tipe nxënësish e shohin gravi si diçka që shtyn nga “lart -posht ë” dhe jo si diçka që tërhe q nga “lart-poshtë”.
Marrim një shembull të thjeshtë: Ajri e shtyp librin mbi tavolinë, mos kjo do të thot
graviteti zhduket në momentin që ajri largohet. Shumë prej tyre presin që objekte
pluskojnë kur i vendosim në një kuti qelqi dhe i heqim ajrin që ka përbrënda, pra p ra krijo boshllëk, sepse sepse nuk ka më ajër q ë t’i shtyjë ato për nga poshtë. poshtë. Disa nxënës të tjerë men se një top i fryrë nuk pluskon në kushte normale atmosferike, pasi ajri e shtyn atë për poshtë, por në qoftë se e vendosim vendosim në një hapësirë hapësirë boshe pa ajër ai do të pluskojë.
Që të arrijmë t’i ndryshojmë këto supozime të gabuara, d uhet t’i analizojmë të gjitha n
nga një dhe më pas t ’u kundërvihemi atyre me demonstrimet e përshtatshme eksperimenta eksperimenta
III.2.11. Të kuptojmë ç’është boshllëku
konce Gjatë vëzhgimeve të bëra kam vënë re se nxënësit kanë Sign mendim të gabuar edhe për up to vote on this title
useful iUseful Notboshllëkut e boshllëkut. Kur mora një shembull me anë të të cilit po referohesha në hapë
vura re se shumë prej nxënësve kishin mbetur të habitur. Pasi bëra disa pyetje të thjeshta
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
III.2.12. Përdorimi i tubit ku bie një pupël dhe një gur peshe
Duhet me patjetër të realizojmë eksperimentin eksperimentin e gurit gurit të peshës dhe puplës që që hidhe
brendësinë e një tubi nga lart-poshtë. Vihet re se në kushte normale guri bie në fund shpejt se sa pupla pupla megjithëse kanë të njëjtin nxitim. Por kur eksperimentin eksperimentin e përsërisim brenda tubit kemi krijuar boshllëk, pra ia kemi hequr ajrin, vëmë re se trupat njëkohësisht. Për ilustrim marrim figurën e mëposhtme:
Ky eksperiment jo vetëm vetëm ofron një demonstrim të ligjit të Galileut për trupat që bien, po
jep mundësinë edhe për sqarimin e koncepteve koncepteve të “vertikales”, “horizontales” dhe të f
boshllëk. Madje u jep mundësinë edhe atyre nxënësve që mendonin se graviteti zhduke mungesë të ajrit, të kuptojnë se koncepti i tyre për gravitetin ka qënë i gabuar.
Figura 10. Tubi me bos
III.2.13. Ç’është g-ja Shumë nxënës, madje edhe prej atyre të mirëve, po të pyeten se ç’është g-ja, cila është domethënia e saj në dinamikë dhe në kinematikë, ato përgjigjen: “R ëndes ëndesa”. Ato nuk kanë asnjë njohuri që lidhet me fjalën nxitim. Kur bëmë disa hetime tek këto nxënës që dhanë të tilla përgjigje, Sign up to vote on this title
vumë re se ato nuk e kanë as idenë më të vogël se kush eshtë domethënia
Useful
41
Not useful
e saj dhe se si mund të përdoret ky term nga ana e tyre . Ato thjeshtë tentojnë të mbajnë përmendesh vetëm disa proçedura për zgjidhjen e
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
Figura 11. Kuptimi i G-së
III.2.14. Të ndjesh peshën e një objekti
Mësuesit por edhe shumë libra shkollorë thonë se “Ne e ndjejmë peshën e një objekti tek mbajmë atë të ngritur” dhe me këtë nënkuptojnë se është e njëjta forcë që vepron tavolinën në të cilën është vensdosur trupi. Në fig. Pesha paraqitet me shkronjën P.
Sign up to vote on this title
Useful Figura 12. Pesha
Ne mund të përdorim edhe këtë mënyrë mën yrë të t ë shprehuri,
Not useful
duhet të sigurohemi se nxënë
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TEME DIPLOME Méthodes Et
TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
c) Tregohen të gjitha forcat që veprojnë realisht mbi trupin në një çast çfarëdo. Pë
treguar forcat që ushtrohen mbi trupin duhet të udhëhiqemi nga ligji i tretë i Njuto
në të cilin theksohet, që forcat veprojnë mbi trupin ushtrohen nga ana e trupav tjerë. d) Shkruhet ligji i dytë i Njutonit Nj utonit në formë vertikale.
a= ku
ose
FR=ma
FR − është rezultantja e forcave që veprojnë mbi trupin; a - nxitimi i trupit.
e) Kalohet nga forma vertikale e të shkruarit të ekuacioneve të dinamikës në for skalare. Për këtë udhëhiqemi nga rregullat e mëposhtme:
Nqs forcat veprojnë sipas disa drejtimeve, por shtrihen në një plan, duh
zgjedhim dy boshte ndërsjellësish pingule ox dhe oy, që shtrihen në plan
veprimit të forcave. Trupi paraqitet në një pikë çfarëdo të trajektores, k boshtet koordinative të referimit lidhen me këtë trup duke projektuar të vektorët që hyjnë në ekuacionet bazë të dinamikës, në këto boshte, shkruhen në formën e dy ekuacioneve skalare:
∑ Fx=max; ∑ FY=may
Do të dallojmë dy forma të projeksionit të vektorit në bosht: gjeometrikun
algjebrikun. Projeksioni algjebrik i një vektori çfarëdo në bosht quhet mod
projeksionit gjeometrik të t ë tij. tij . Ky modul merret me shenjën “plus” nëse ka Sign up to vote on this title useful të boshtit vektorit të projeksionit gjeometrik përputhet me kahun Useful Notpozitiv
me shenjën “minus”, nëse projeksioni gjeometrik dhe boshti kanë ka
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Upload
Sign In
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
n
F ma ma i=1
indekset e projeksionit këtu janë hequr, meqënëse projeksionet janë
barabarta me modulet modulet përkatëse të vektorëve, duke patur parasysh parasysh dhe shen
f) Nqs studiohet lëvizja e një sistemi trupash të lidhur mes tyre, atëherë ekuacio
lëvizjes shkruhet në veçanti për çdo trup, gjithashtu duhet të kujtojmë se trupat e lid
me një fije joelastike kanë të gjithë të njëjtin nxitim në modul. Nëse fija kalon në
një bllok, atëherë masa e bllokut dhe fijes, si dhe fërkimi në bllok nuk me
parasysh. Fija e tendosur vepron njëlloj, më të njëjten forcë si në njerin njerin trup ashtu e në tjetrin.
g) Nqs në detyrë kërkohen kërkohen të gjenden jo vetëm forcat dhe nxitimet, por edhe koordian
e trupave dhe shpejtësitë e tyre, atëherë shkruhen edhe ekuacionet kinematike në li
me një sistem referimi. Zgjidhet sistemi i ekuacioneve me të panjohurat. Zgji
merret në formë të përgjithshme dhe kontrollohet drejtësia e zgjidhjes me an
njësive. Përfundimi merret në formën numerike në sistemin SI dhe vlerësohet sakt e tij.
III.4. Të mësuarit e fizikës nëpërmjet lojës
Rezultatet e kërkimeve shkencore dhe eksperienca e mësimdhënies, na tregojnë që përfsh Sign up to vote on this title
ashtu si edhe dëshira për e sferës emocionale të nxënësit në proçesin e nxënies, Useful Not useful
përkushtuar arritjes së një objektivi personal, janë j anë elementë të domosdoshëm për realiz 42
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
b) bashkesia e rregullave.
Mund të zgjidhen tema të shumta që kanë të bëjnë me lëvizjen ose bashkëveprim
P.sh mësuesi me të hyrë në klasë, prezanton temen dhe e ndan klasën në grupe prej k
vetash,u parashtron lojërat nxënesve duke përcaktuar qartë objektivat dhe duke vendo rregullat.
Kështu një nxënës fsheh një objekt, lojtarët duhet ta gjejnë, por janë të detyruar të lëv
vetëm në vijë të drejtë, mund të ndërrojnë drejtim në krah 43. Në fund të lojës ata vizatojn
dërrasë trajektoren e zhvëndosjes së tyre dhe përforcojnë konceptin e vektorit. U përce
qartë së si mësimdhënia, komunikimi në transmetimin e dijes, marrja e njohurive, gjëndë lidhur ngushtë më kenaqësinë dhe argëtimin.
III.5. Përdorimi i kompjuterave
Dinamika është natyrisht një fushë shumë e pasur për të bërë eksperimentet e par
llogaritjes së numrave dhe për të zhvilluar një farë familjarizimi me programet elementar
një kompjuteri. Përdorimi i makinës llogaritëse në këtë kontekst ka gjithashtu edhe ef
didaktike të riforcimit të ideve tashmë të hasura nga nxënësit të cilat jo gjithmonë rishi
Kur nxënësit i duhet të programojë një llogaritje numerike ai është në kontakt të ngushtë madhësitë fizike dhe arrijnë t ’i përceptojë drejt ato.
upetomësimit vote on this Sot është bërë e nevojshme që të përdoret kompjuteri nëSign orën nëtitle ndihmë të proç
Useful
Not useful
të mësimdhënie-nxënies. Megjithatë Megjithatë kërkimet tregojnë se futja e kompjuterave në klasë n ngre nivelin e nxënies nqs nuk planifikohet mirë nga ana didaktike përdorimi i tyre. Një
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
formë të lexueshme për të. Në kompjuter instalohen programe që bëjnë të mundur paraqi e të dhënave në formë numerike dhe grafike 44.
Për sa i përket kinematikës, sensoret mund të masin distancën, shpejtësinë, nxitimin. P
sensori i pozicionit përdoret për të matur largësinë ndërmjet tij dhe një objekti që i ndod përpara. Ai lëshon impulse zanore të një frekuence të lartë (50 kHz) dhe funksionon
kapur jehonën e “objektit shenj ë”. Sensori kap objektin m ë të afërt në një kend hapjeje ng deri në 30 gradë. Kompjuteri është programuar për të matur kohën ndërmjet një lëshimi
një marrjeje të impulsit zanor zanor për të llogaritur pozicionin, shpejtësinë shpejtësinë dhe nxitimin e obj
që shkakton reflektimin. Secila nga këto shfaqet në ekran në formë grafiku dhe të dhë shfaqen në tabela.
Në përdorimin e laboratorit në kohë reale, nxënësve nuk u kërkohet të dinë gjithçka për
përket kompjuterit. Mënyra udhëheqëse dhe softwere-i autoshpjegues autoshpjegues janë të afërt edhe
ata që e perdorin perdorin për herë të parë. Nxënësit Nxënësit punojnë në grupe grupe dhe interpretimi interpretimi i grafik
ngjall gjithmonë diskutime apo edhe kundërshtime duke ndihmuar kështu nxënien. Gjitha
ato përvetësojnë gjithnjë e më shumë kompetencat e përdorimit të kompjuterit dhe tërh nga përdorimi i tij edhe në shkollë.
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
0
102 views
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
PËRFUNDIME
Ne këtë temë janë trajtuar konceptet kryesore të cilat duhet të mësojë nxënësi në kapitull
lëvizjes dhe bashkëveprimit. Janë trajtuar mënyrat më të mira sipas meje për dhënien e kë
koncepteve në përputhje me moshën e këtyre nxënësve, gjithashtu theksoj rëndësin
demonstrimit si një element shumë i rëndësishëm në realizimin me sukses të orës së mësi
Trajtohen dhe disa nga vështirësitë që paraqesin nxënësit dhe disa mënyra për eleminim
tyre dhe së fundmi disa metoda interesante për dhënien e mësimit me qëllim që të zgjo interesin e tyre.
Metodat vizive, që kanë në qendër nxënësin ose lëndën janë më të përshtatshme në trajtim
dinamikes, qoftë nga metoda e domonstrimit, qoftë nga ajo ekperimentit, nëpërm
simulimeve, apo edhe shembujve të thjeshtë nga jeta e përditshme, do të ishin m përshtatshmet për të eleminuar në mënyrë të konsiderueshme problemet e të nxënit të nënlinje.
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join
Search
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
102 views
0
Sign In
Upload
Join
RELATED TITLES
0
Teme Diplome - TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Uploaded by Blerta Kajoshaj TRAJTIMI I KONCEPTEVE DINAMIKE NË TEKSTET E FIZIKËS NË SHKOLLËN 9-VJEÇARE
Save
Embed
Share
1
of 38
TEME DIPLOME Méthodes Et
DETYRE KURSI Kurrikula e
Teme Diplome Percaktori Në
Search document
REFERENCA
1. Arnold B.Arons “Guida all’insegnameto della fisica”. Shtëpia botuese “Zanich Editore S.p.A., Bologna, 2003. 2. Bernardini, “Prima lezione di Fisica”, Editori Laterza, 2007.
3. Dr. Maksim Shimani, “Metodika për zgjidhjen e ushtrimeve dhe problemave”. Sh botuese Mësonjëtorja, Mësonjëtorja, Tiranë, 2000. 2000.
4. E. Roletto, “L’insegnamento della scienze sperimentali”, La Fisica nella Scuola, 38, n Suppl, 2003. 5. M. Vicneti; M. Mayer, “Didattica della Fisica”, La Nuova Italia, 1996. 6. M. De Paz, “L’apprentimento, La Fisica nella Scuola”, 36, nr. 2, Suppl, 2003.
of. Dr. Marenglen Spiro, Dr. Burhan Tabaku “Fizika në shkollën 9 -vjeçare, Li 7. Pr of.
mesuesit. Shtëpia botuese EUGEN, Tiranë, 2011.
8. R.P. Feynman, R.B. Leighton, M. Sands, “La Fisica di Feynman”, Addison – We Pub. Co., Amsterdam, 1975. Fisic a”, Zanichelli, Bologna, 1999. 9. U. Amaldi, “Corso di Fisica”,
Sign up to vote on this title
Useful
Not useful
Home
Saved
Books
Audiobooks
Magazines
News
Documents
Sheet Music
Upload
Sign In
Join