Piotr Abramski
Prawo administracyjne administracyjne Skrypt na podstawie Prawa Administracyjnego E. Ochendowskiego
I. Pojęcie administracji publicznej Administrację publiczną można traktować jako całość z punktu widzenia organizacyjnego, organizacyjnego, funkcjonalnego i prawnego. Tak się ją też wyróżnia w teorii: organizacyjnym (podmiotowym) 1) Admini Administr strac acja ja publ publicz iczna na w ujęciu ujęciu organizacyjnym stanowi ogół podmiotów administracji, a więc organy administracji i inne podmioty wykonujące wykonujące określone funkcje z zakresu zakresu administracji publicznej. publicznej. 2) Admini Administr strac acją ją publ publicz iczną ną w ujęciu ujęciu materialnym (przedmiotowym) jest taka działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne albo inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej. 3) Admini Administr strac acją ją publi publiczn cznąą w rozumie rozumieniu niu formalnym jest cała działność działność wykonywana przez podmioty administracji bez względu na to, czy ma ona charakter administracyjny czy też nie ma tego charakteru. Administracja publiczna jest sprawowana przez państwo, państwo, czyli organy państwowe, jak i związki publicznoprawne publicznoprawne (związki samorządowe) samorządowe) i inne inne podmioty administracji. Zadania administracji przeważnie, ale nie zawsze, wykonywane przez organy administracyjne. Ale również organy ustawodawcze i organy wymiaru sprawiedliwości wykonują zadania administracyjne. Negatywna definicja administracji publicznej mówi iż, administracją jest każda każda działalność państwowa nie będąca działalnością ustawodawczą ustawodawczą i sądowniczą.
II. Typowe cechy administracji publicznej 1. Admini Administr strac acja ja jest jest zjaw zjawisk iskiem iem społec społeczny znym. m. Podmiotem administracji jest współżycie społeczne. Administracja musi zajmować się sprawami wspólnoty i członkami tej wspólnoty. Z tego faktu wynika iż administracja ukierunkowana jest na interes publiczny. Interes publiczny może całkowicie lub częściowo się pokrywać z interesami indywidualnymi, ale może się też im przeciwstawiać. 2. Administra Administrację cję cechuje cechuje aktywnoś aktywność, ć, inicjatyw inicjatywa, a, działaln działalność ość ukieru ukierunkow nkowana ana na przyszłość. Chodzi tu o sytuację gdy administracja wykonuje ustawy. To, co ustawodawca określa generalnie i abstrakcyjnie, administracja ma urzeczywistnić. Aczkolwiek, Aczkolwiek, administracja nie ogranicza się tylko do wykonywania ustaw, lecz wykonuje wiele zadań, które nie są szczegółowo ustalone w drodze ustaw, ale wynikają ogólnie z jej zdań (np.
budowa dróg publicznych). publicznych). Administracje Administracje rozwija tu swoją inicjatywę i podejmuje podejmuje działania wg własnego uznania, lecz jest związana z prawem, tak jak administracja rządowa jest związana wytycznymi polityki rządowej. Cała działalność administracji jest poddawana kontroli. Generalnie rzecz ujmując można powiedzieć, że zadaniem administracji publicznej jest celowa, podejmowana podejmowana również z własnej inicjatywy, inicjatywy, działalność ukierunkowana na przyszłość, a wymiar sprawiedliwości sprawiedliwości rozpoznaje sprawy sprawy wskutek wniosków wniosków innych podmiotów.
3. Administra Administracja cja pode podejmuje jmuje konk konkretne retne środki środki do uregulowa uregulowania nia spraw jednostkowych i urzeczywistniania urzeczywistniania określonych przedsięwzięć. przedsięwzięć. Cecha ta odróżnia administrację od ustawodawstwa, ustawodawstwa, które ukierunkowane jest na wydawanie generalnych i abstrakcyjnych uregulowań i przez to obejmuje wielość przypadków. Nie wolno tego absolutyzować, absolutyzować, bo bo np. administracja może podejmować podejmować pewne sprawy o dużym stopniu gotowości, zarówno w czasie, jak i przestrzeni. Z drugiej strony ustawy mogą dotyczyć spraw konkretnych.
III. Władztwo administracyjne Jednostka czy grupa jednostek działające jako organ państwa ma możność przeprowadzić swoje swoje zarządzenia zarządzenia w drodze przymusu przymusu państwowego. państwowego. Z tej przyczyny przyczyny można stwierdzić iżorgany państwa posiadają władztwo. Państwo może udzielać władztwa innym podmiotom sprawującym administrację publiczną, Chodzi Chodzi tutaj o samorządy samorządy różnego typu, typu, czy inne podmioty podmioty pełniące funkcję funkcję administracji publicznej. Rozstrzygnięcia tych podmiotów, korzystają z przywileju egzekwowania ich przy użyciu przymusu państwowego wprost bez potrzeby zwracania się do sądu. Władztwo to nazywa się władztwem administracyjnym (imperium). Należy przez to rozumieć prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne do zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń (rozstrzygnięć).
IV. Różne postacie administracji publicznej. We współczesnej doktrynie wyróżnia się administrację władczą i administrację świadczącą. W tym przypadku nie chodzi o jakiś podmiotowy dychotomiczny podział, lecz o środki, którymi posługują się podmioty administracji: • Administracja władcza – mówi się o niej wówczas, wówczas, gdy wkracza przy użyciu użyciu środków władczych ingeruje w sferę prawną obywatela, ogranicza jego wolność bądź własność, własność, gdy nakłada na niego obowiązek, obowiązek, w jakiś sposób sposób go obciąża. obciąża. Administracja przeprowadza swoja nakazy i zakazy przy użyciu przymusu (np. regulacja ruchu drogowego).
• Administracja świadczącą – zapewnia obywatelowi obywatelowi określone określone świadczenia lub inne korzyści (np. pomoc społeczna, subwencje, dotacja). Należy ją rozumieć instrumentalnie jako stosowanie określonych środków.
V. Pojęcia prawa administracyjnego. Prawo administracyjne jest zespołem norm, norm, które regulują administracyjną administracyjną działalność państwa. Jest to przedmiotowe określenie prawa administracyjnego, administracyjnego, gdyż za punkt wyjścia bierze bierze się tu treść działania działania – administrowanie. administrowanie. J. Starościak Starościak nie zgodził się się z tą definicją i zaproponował: „Prawo administracyjne to gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania” Normy prawne zaliczane zaliczane do prawa prawa administracyjnego administracyjnego można dzielić dzielić z punktu widzenia regulowanego przedmiotu, i tak wyróżniamy:
1) normy bezpoś bezpośredn rednio io dotyczące dotyczące organiz organizacji acji aparatu aparatu administr administracyj acyjnego nego – czyli ustrojowe prawo administracyjnego, 2) normy bezpoś bezpośredn rednio io dotyczące dotyczące toku toku działania działania organów organów administrac administracyjny yjnych ch – procedurę administracyjną (postępowanie administracyjne) , 3) normy dotyc dotyczące zące konkre konkretnych tnych działó działów w administra administracji cji publiczn publicznej ej – materialne prawo administracyjne (część szczegółowa prawa administracyjnego). Inny podział norm prawa administracyjnego oparty jest na kryterium charakteru stosunku łącznego organ stosujący normę z adresatem działania. W ten sposób można podzielić normy na dwie grupy: 1) normy regulu regulujące jące stosunk stosunkii między organa organami mi administrac administracyjny yjnymi mi i innymi podmiotami administracji administracji z jednej strony a obywatelami i osobami osobami prawnymi z drugiej strony – normy te dotyczą sfery zewnętrznej , kontaktów między administracją publiczną a obywatelami. 2) Normy regulując regulującee stosunki stosunki,, jakie zachodzą zachodzą między między organami organami i instytucjami państwowymi wzajemnie, normy te regulują stosunki wewnątrz systemu organizacyjnego administracji publicznej (np. stosunki między ministrem a podległymi mu organami i innymi jednostkami organizacyjnymi). organizacyjnymi).
VI. Rozgraniczenie między prawem administracyjnym a innymi gałęziami prawa (prawem konstytucyjnym konstytucyjnym i cywilnym) W przypadku prawa konstytucyjnego związki z prawem administracyjnym są bardzo ścisłe. Wynika Wynika to z tego że że prawo konstytucje konstytucje i administracyjne administracyjne należą do dziedziny dziedziny prawa publicznego, publicznego, która dotyczy dotyczy ustroju i działań organów organów państwa w podejmowanych podejmowanych w interesie publicznym. Można jednak stwierdzić, że normy prawa konstytucyjnego stanowią punkt wyjścia dla norm prawa administracyjnego; administracyjnego; dotyczy dotyczy to zwłaszcza zwłaszcza regulacji prawnej prawnej
dotyczącej ustroju administracji. Należy jednak dodać, że przeważająca większość większość norm prawa administracyjnego, administracyjnego, zwłaszcza zwłaszcza prawa materialnego materialnego i procesowego, procesowego, nie wykazuje wykazuje tak ścisłych związków z prawem konstytucyjnym i dlatego do tej grup norm ni należy odnosić sformułowania, iż stanowi ona skonkretyzowane skonkretyzowane prawo konstytucje. Najtrudniej jest odgraniczyć odgraniczyć prawo administracyjne administracyjne od prawa cywilnego. Problem ten w doktrynie niemieckiej jest ujmowany jako rozgraniczenie prawa publicznego publicznego od prawa prywatnego. W celu wyjaśnienia stawia się dwa pytania: 1) czy istnieje istnieje różnic różnicaa między między prawem prawem publiczny publicznym m a prawem prawem prywatnym? prywatnym? 2) Jeśli Jeśli tak – to jak odgrani odgraniczyć czyć prawo prawo publicz publiczne ne od prawa prawa prywatn prywatnego? ego? Jakie Jakie kryterium można w tym celu zastosować? W sprawie podziału prawa na publiczne i prywatne pojawiło się o 20 do 30 teorii, ale wszystkie są dyskusyjne. Można je ująć w trzech grupach. Według teorii interesu, wywodzącej się z prawa rzymskiego, prawo publiczne służy interesowi publicznemu, natomiast prywatne służy interesom prywatnym. Teoria podporządkowania jako kryterium rozgraniczenia rozgraniczenia przyjmuje charakter stosunku stosunku prawnego. Gdy występuje stosunek prawnej nadrzędności państwa i podporządkowania podporządkowania obywatela, to wtedy mamy do czynienia z prawem publicznym, a gdy zaś pozycja stron stosunku jest równo – to chodzi o prawo prywatne. Następnie według teorii podmiotu inaczej nazywanej teorią praw specjalnych do prawa publicznego należą te normy prawne, które uprawniają lub zobowiązują podmioty dysponujące władztwem państwowym; zaś normy prawne, które mogą uprawniać lub zobowiązywać każdego należą do prawa prywatnego.
VII. Pojęcie stosunku administracyjnoprawnego Stosunki między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej a obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa administracyjnoprawnymi. administracyjnego i dlatego te stosunki nazywamy stosunkami administracyjnoprawnymi Różnie się od stosunku cywilnoprawnego tym, że administracja działa władczo, że może jednostronnie zdecydować zdecydować o treści treści danego stosunku. stosunku. Dlatego cechą cechą charakterystyczną charakterystyczną tego tego stosunku jest nierównorzędność pozycji podmiotów. podmiotów.
Przedmiot stosunku leży zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej. Jest Jest on objęty kompetencją kompetencją jednego z podmiotów administracji. administracji. Podmiotami natomiast są: 1) zawsze zawsze organ organ (podmiot) (podmiot) adminis administracj tracjii upoważnion upoważnionee do żądania żądania określonego zachowania się lub świadczenia 2) podmiot podmiot (osoba (osoba fizyczna fizyczna lub prawna prawna jednostk jednostkaa organizac organizacyjna) yjna),, do którego którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu administracji. Treścią stosunku administracyjnoprawnego administracyjnoprawnego są obowiązki uprawnienia, mogące polegać na działaniu, działaniu, znoszeniu znoszeniu lub zaniechaniu. zaniechaniu. Obowiązki Obowiązki i uprawnienia wynikające wynikające ze
stosunku mają w zasadzie charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inny osoby, wygasają z chwilą śmierci osoby zobowiązanej lub uprawnionej.
VIII. Nawiązanie stosunku administracyjnoprawnego Stosunek administracyjnoprawny administracyjnoprawny może być nawiązany z mocy samej ustawy, w drodze aktu administracyjnego bądź umowy administracyjnej oraz w wyniku działań faktycznych W drodze samej ustawy powstają prawa i obowiązki w np. w sferze obowiązku obowiązku szkolnego. Aczkolwiek można odroczyć obowiązek szkolny bądź też wyrazić zgodę na administracyjnego). wcześniejszy przyjęcie dziecka do szkoły na podstawie decyzji ( aktu administracyjnego Stosunek administracyjnoprawny administracyjnoprawny może zostać również r ównież zawarty na skutek działania faktycznego, np. gdy przez sam fakt dopuszczenia do korzystania z gminnego urządzenia publicznego powstaje powstaje stosunek prawny z uprawnieniami uprawnieniami i obowiązkami obowiązkami gminy oraz osoby osoby korzystającej.
IX. Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych Proceduralny stosunek administracyjnoprawny, ü administracyjnoprawny, który ma charakter stosunku czasowego przejściowego. przejściowego. Podstawą prawną tego stosunku są normy proceduralne. Zostaje nawiązany z chwilą wszczęcia postępowania a wygasza z momentem wydania decyzji ostatecznej ü Proceduralny st stosunek spornoadmnistracyjny, podstawą prawną tego stosunku są przepisy prawa dopuszczające zaskarżenie aktów administracyjnych do sądy administracyjnego. administracyjnego. Stosunek ten trwa od chwili zaskarżenia aktu, do czasu wydania orzeczenia (wyroku, postanowienia) przez sąd. Charakterystyczne jest to iż dochodzi tu do zrównania pozycji podmiotów stosunku administracyjno prawnego. ü Stos tosunek unek admin dminis istr traacyjn cyjnoopra prawn wnyy ad hoc odnosi się do konkretnego jednorazowego działania jak np. np. okazanie dokumentu. dokumentu. Jest to działanie doraźne, doraźne, w którym może chodzić o kontrolę przestrzegania przepisów prawa. ü Stos tosunki unki admin dminis istr traacyjn cyjnoopra prawn wnee trwałe mogą być związane z: 1) prawami osobistymi, np. obowiązek szkolny, służby wojskowej; 2) prawami majątkowymi, np. stałe świadczenie pomocy społecznej, obowiązek podatkowy; 3) korzystaniem z zakładów użyteczności użyteczności publicznej. nadzoru występujący między organem nadzoru a podmiotem ü Stosunek nadzoru nadzorowanym. ü Stosun Stosunek ek egzeku egzekucyj cyjny ny naw nawiąz iązywa ywany ny w toku toku przymu przymusow sowego ego wyk wykony onywan wania ia obowiązków administracyjnoprawnych, administracyjnoprawnych, między organem egzekucyjnym a zobowiązanym i wierzycielem.
X. Pojęcie źródła prawa Źródła poznania – to z czego można się dowiedzieć, dowiedzieć, jaka jest jest treść norm prawnych. prawnych. Takimi źródłami prawa są organy publikacyjne, w których ogłaszane są akty normatywne. U nas są to dzienniki urzędowe.
Według innego ujęcia źródłem prawa jest sam akt, w którym zawarte są normy prawne. Źródłem prawa jest więc forma, w której normy prawne powstają i są ogłaszane. Takie źródła prawa w rozumieniu formalnym, prawniczym są przedmiotem naszego zainteresowania. Przez system źródeł prawa danego państwa się rozumie całokształt jego źródeł w ich wzajemnym powiązaniu , ujmowanym z punktu widzenia tego, co jest j est im wspólne i co je różnicuje.
XI. Podział źródeł prawa administracyjnego W systemie źródeł wg kryterium organu stanowiącego prawo można wyróżnić: a) źródła prawa stanowione przez centralne organy państwowe, b) źródła prawa stanowione stanowione przez organy terenowe . Z innego punktu widzenia źródła prawa można podzielić na: a) źródła prawa powszechnie obowiązującego obowiązującego (art. 87 konstytucji), b) źródła prawa wewnętrznego (art. 93 konstytucji). W art. 87 konstytucja mówi o: Konstytucji, ustawach, ratyfikowanych umowach międzynarodowych, międzynarodowych, rozporządzeniach, aktach prawa miejscowego. Chodzi tu o akty zawierające abstrakcyjne i generalne normy. Źródła prawa wewnętrznego tworzą odrębny układ norm prawnych, skierowanych nie tylko do obywateli i osób prawnych w ogóle, ale regulujących tylko stosunki wewnątrz samego aparatu administracji publicznej, skierowanych do adresatów stanowiących ogniwa, części składowe tego aparatu jako takie i stąd poddanych odrębnym sankcjom.
XII. Konstytucja Konstytucja pojmowana jest jako zespół norm regulujących podstawowe zagadnienia ustroju państwa, w tym i tryb stanowienia państwa. Od dnia 17 października naczelne miejsce w systemie źródeł prawa zajmuje Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja jest najwyższym prawem RP, a jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że konstytucja konstytucja stanowi inaczej. inaczej. Określa że ustrój RP opiera się na podziale i równowadze równowadze władzy ustawodawczej ustawodawczej , władzy wykonawczej wykonawczej i władzy sądowniczej. sądowniczej.
XIII. Ustawa Po konstytucji kolejne miejsce w systemie źródeł prawa powszechnie obowiązujących obowiązujących zajmuje ustawa. Ustawa uchwalana jest zwykła większością głosów. Sejm jest jedynym organem organem w naszym państwie, który ma prawo uchwalania uchwalania ustaw.
Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, posłom, Senatowi, Prezydentowi Prezydentowi RP, i Radzie Ministrów oraz grupie obywateli mających prawo wybierania (100.000 osób). Projekt
ustawy składa się w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu. Wnioskodawca musi wskazać swojego przedstawiciela upoważnionego upoważnionego go w pracach nad złożonym projektem. Do projektu dołącza się uzasadnienie ustawy (potrzeba, cel, rzeczywisty stan w dziedzinie, różnice, skutki). Marszałek sejmu zarządza doręczenie projektu ustawy posłom oraz przesyła go Prezydentowi, Marszałkowi Senatu i Prezesowi Rady Ministrów. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach . Prawo wnoszenia poprawek do projektów ustaw w czasie ich rozpatrywania przez Sejm przysługuje wnioskodawcy wnioskodawcy projektu, posłom i Radzie Radzie ministrów. Wnioskodawca Wnioskodawca może może wycofać projekt projekt ustawy w toku postępowania ustawodawczeg ustawodawczegoo w Sejmie do czasu czasu zakończenia zakończenia drugiego czytania projektu. projektu. Pierwsze czytanie przeprowadza się się na posiedzeniu posiedzeniu Sejmu lub komisji. komisji. Czytanie obejmuje obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy oraz debatę w sprawie ogólnych zasad projektu. Kończy się skierowaniem projektu do komisji, że Sejm odrzuci odrzuci projekt projekt w całośc całości.i. Następnie komisje komisje do których był skierowany skierowany projekt, przedstawiają wspólne wspólne sprawozdanie. sprawozdanie. Sprawozdanie to musi określić stanowisko komisji co do projektu. Komisje mogą wnioskować o:
1) przyjęciu projektu bez bez poprawek poprawkami w formie jednolitego jednolitego tekstu 2) przyjęciu projektu z określonymi poprawkami 3) odrzucenie projektu Na posiedzeniu posiedzeniu Sejmu sprawozdanie sprawozdanie przedstawia przedstawia wybrany z ich ich składu poseł poseł sprawozdawca. Drugie czytanie projektu ustawy obejmuje: przedstawienie przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy oraz przeprowadzenie debaty i zgłaszanie poprawek i wniosków. wniosków. Poprawki przedstawia przedstawia się Marszałkowi Marszałkowi Sejmu na piśmie piśmie w odpowiedniej formie. W razie zgłoszenia nowych poprawek i wniosków w drugim czytaniu projekt kieruje się ponownie ponownie do komisji komisji chyba że Sejm Sejm postanowi inaczej. inaczej. Po rozpatrzeniu rozpatrzeniu przedstawiają nowe nowe sprawozdanie. sprawozdanie.
Trzecie czytanie projektu może odbyć odbyć się niezwłocznie, niezwłocznie, jeżeli w drugim drugim czytaniu projekt nie został skierowany skierowany ponownie ponownie do komisji. Czytanie Czytanie te obejmuje: obejmuje: przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji lub przedstawienie przez posła sprawozdawcę poprawek i wniosków zgłoszonych podczas drugiego czytania, oraz głosowanie. Najpierw głosuje się w sprawie wniosku o odrzucenie, jeżeli taki został wniesiony. Następnie poprawki do poszczególnych poszczególnych artykułów, a na końcu w sprawie sprawie projektu w całości całości w brzmieniu zaproponowanym zaproponowanym przez komisję, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek. W szczególnie uzasadnionych przypadkach przypadkach Sejm może skrócić postępowanie z projektami ustaw przez: przez: przyst przystąpi ąpieni eniee do do pier pierwsz wszego ego czytan czytania ia niez niezwło włoczn cznie ie po po otrz otrzyma ymaniu niu przez przez posłów projektu przyst przystąpi ąpieni eniee do drugie drugiego go czyt czytani aniaa niez niezwło włocz cznie nie po zako zakończ ńczeni eniuu pierw pierwsze szego go czytania bez odsyłania projektu do komisji przyst przystąpi ąpieni eniee do do drug drugieg iegoo czyt czytani aniaa niez niezwło włocz cznie nie po otrzy otrzyman maniu iu przez przez posłów druku sprawozdania sprawozdania komisji. komisji.
Uchwaloną ustawę Marszałek Sejmu przekazuje Marszałkowi Senatu i Prezydentowi. W ciągu 30 dni Senat może: ustawę przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki, uchwalić odrzucenie ustawy w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uważa się za przyjętą w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Sejm. Uchwalona przez Sejm i Senat ustawę Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP do podpisu. Prezydent może: podpis pod pisać ać ustawę ustawę w ciąg ciąguu 21 21 dni dni od dnia dnia prze przeds dstaw tawien ienia ia i zarz zarządz ądzić ić jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP, wystąp wystąpić ić do do Trybu Trybuna nału łu Kon Konsty stytuc tucyjn yjneg egoo z wnio wniosk skiem iem o zbada zbadanie nie zgo zgodno dnośc ścii ustawy z Konstytucją , Nie Nie wyst wystąp ąpić ić do Try Trybu buna nału łu Kons Konsty tytu tucy cyjn jneg ego, o, lecz lecz z umot umotyw ywow owan anym ym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia (może skorzystać z veta). Jeżeli TK uzna ustawę za zgodną z Konstytucją, to Prezydent jest zmuszony podpisać ustawę ustawę i zarządza jej ogłoszenie w DzU. Jeżeli zaś niezgodność z konstytucją dotyczy poszczególnych poszczególnych przepisów ustawy, a TK nie orzeknie, że są one nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności. niezgodności. W przypadku skorzystania przez Prezydenta z prawa veta Sejm ponownie rozpatruje ustawę i może ją ponownie uchwalić większością większością 3/5 głosów. Gdy sejm nie uzna prawa veta Prezydenta ma on obowiązek w ciągu 7 dni podpisać ustawę i zarządzić jej jej ogłoszenie. W sprawach o szczególnym szczególnym znaczeniu znaczeniu dla państwa państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe .
XIV. Rola konstytucji i ustawy w procesie administrowania. Konstytucja jako źródło prawa powszechnie obowiązującego obowiązującego wiąże wszystkie wszystkie organy władzy publicznej i wszystkich obywateli, a więc również organy administracji publicznej oraz inne podmioty administracji. administracji. Normy konstytucji mają mają nadrzędne znaczenie zarówno dla kształtowania ustroju administracji publicznej, jak i działalności administracji, podstaw prawnych prawnych jej funkcjonowania funkcjonowania oraz kontroli jej działań. działań. Ustawa zajmuje szczególne miejsce w systemie źródeł prawa. W demokratycznym państwie prawnym ustawa stanowi formę formę i środek realizacji realizacji suwerennego rozstrzygania przez przez naród, za pośrednictwem swoich przedstawicieli, spraw państwa. Zaś administracja publiczna może tylko legalnie działać, o ile jej działanie znajduje podstawy i uzasadnienie w obowiązujących obowiązujących ustawach. Z powyższego założenia wynikają dwie ważne dla administracji zasady: 1) zasada nadrzędności nadrzędności ustawy w systemie prawa , zgodnie z którą wszystkie inne źródła prawa muszą, nie tylko formalne, być zgodne z ustawami, lecz również materialne powinny służyć ich wykonywaniu, nawet wówczas, gdy tylko konkretyzują przepisu ustawowe,
2) zasada wyłączności ustawy (wyłącznej materii ustawowej) , zgodnie z którą najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane wyłącznie w drodze ustawowej, a nie w drodze innych i nnych aktów normatywnych.
XV. Akty normatywne z mocą ustawy Instytucja rozporządzeń z mocą ustawy, może pojawiać się tylko w stanie nadzwyczajnym, nadzwyczajnym, a mianowicie podczas stanu wojennego. I tak wg art. 234 Konstytucji, jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, Prezydent RP na wniosek RM wydaje rozporządze r ozporządzenie nie z mocą ustawy. Rozporządzenie te mogą dotyczyć zasad działania organów władzy publicznej, ograniczenia ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz podstaw, zakresu i trybu wyrównywania strat majątkowych wynikających z tych ograniczeń. Rozporządzenie Rozporządzenie te podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.
XVI. Umowy międzynarodowe jako źródła prawa administracyjnego Ratyfikacja umów międzynarodowych należy do Prezydenta RP jako reprezentanta państwa w stosunkach stosunkach zewnętrznych. zewnętrznych. Jednakże Jednakże ratyfikacji niektórych niektórych umów wymaga wymaga zgody wyrażonej w ustawie. Ten wymóg odnosi się do umów międzynarodowych dotyczących: dotyczących: pokoju pok oju,, sojusz sojuszy, y, układó układów w polity polityczn cznych ych lub układó układów w wojsko wojskowyc wych, h, wolnoś wolności, ci, praw praw lub lub obo obowią wiązk zków ów oby obywat watels elskic kichh okre określo ślonyc nychh w Kon Konsty stytuc tucji, ji, czło członk nkos ostw twaa RP w orga organi niza zacj cjaa międ między zyna naro rodo dowe wej, j, znac znaczn zneg egoo obci obciąż ążen enie ie pań państ stwa wa pod pod wzg wzglę lęde dem m fina finans nsow owym ym,, spraw spraw uregul uregulowa owanyc nychh w ustawi ustawiee lub lub w któr których ych Kon Konsty stytuc tucja ja wymaga wymaga ustawy ustawy (art. 89 ust.1 Konstytucji). Umowa międzynarodowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed przed ustawą, jeżeli jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z tą umową (art. 91 ust. 2 Konstytucji). Istnieją umowy międzynarodowe zatwierdzane przez RM oraz umowy resortowe, które nie wymagają ratyfikacji. Ustawa z 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych, międzynarodowych, określa tryb zawierania, ratyfikowania, wykonywania wypowiadania i zmian zakresu obowiązywania umów międzynarodowych. Ustawa ta wyróżnia: a) umowy ratyfikowane b) umowy nie podlegające ratyfikacji Ratyfikowane są umowy międzynarodowe: międzynarodowe: o któr któryc ychh mowa mowa w powo powoła łany nym m wyże wyżejj art. art. 89 89 ust. ust. 1 oraz oraz w art. art. 90 90 ust ust.. 1 Konstytucji, inne inne umow umowyy międ międzyn zynaro arodow dowe, e, które które prze przewid widują ują wymóg wymóg ratyfi ratyfikac kacji ji albo albo ją dopuszczają, dopuszczają, a szczególne okoliczności okoliczności to uzasadniają. uzasadniają. Umowy nie podlegające ratyfikacji wymagają zatwierdzenia przez Radę Ministrów; równoznaczne z zatwierdzeniem jest udzielenie przez RM zgody na podpisanie umowy międzynarodowej. międzynarodowej. Zgodę taką może uzyskać minister kierujący działem administracji
rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa. Ratyfikowane umowy ogłaszane są w DzU. Inne Umowy międzynarodowe międzynarodowe ogłasza się w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, z tym że ze względu na istotny interes i nteres państwa można odstąpić od ogłoszenia takiej umowy w Monitorze Polskim.
XVII. Rozporządzenia Rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej. Stanowią przejaw prawodawstwa delegowanego, delegowanego, dekoncentracji prawotwórstwa. Wydawane są na podstawie upoważnień ustawowych o charakterze specjalnym lub generalnym. Podobnie jak ustawa zawierają normy prawne powszechnie obowiązujące. Zajmują niższą pozycję od ustawy. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń dla władzy wykonawczej ma na celu odciążenie ustawodawcy parlamentarnego parlamentarnego . Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy, lecz ją odciążyć od szczegółów technicznych, technicznych, uregulowań zmienionych w czasie, postanowień ściśle ściśle fachowych o niewielkim znaczeniu znaczeniu politycznym. politycznym. Obecnie art. 92 ust. 1 Konstytucji stanowi, że rozporządzenia są wydawane przez rozporządzenia wydają: organy wskazane w Konstytucji. Konstytucja zaś przewiduje, że rozporządzenia Prezydent RP Rada Ministrów Prezes Rady Ministrów mini minist ster er kier kieruj ując ącyy dzia działe łem m admi admini nist stra racj cjii rzą rządo dowe wejj przewo przewodn dnicz iczący ący komite komitetu, tu, wch wchodz odzący ący w skła składd Rad Radyy Mini Ministr strów, ów, do któreg któregoo stosuje się odpowiednio przepisy odnoszące się do ministra kierującego działem administracji rządowej, Kra Krajowa jowa Rada ada Ra Radiofo iofonnii i Te Telew lewizji izji.. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń ma być szczegółowo zawarte w ustawie, a rozporządzenie wydane na podstawie tego upoważnienia ma służyć wykonaniu tej ustawy. Nie istnieje więc generalne generalne upoważnienie upoważnienie do wydawania wydawania rozporządzeń. rozporządzeń. Szczegółowość upoważnienia polega na tym, że powinno ono ono między innymi określać określać „organ właściwy do wydania rozporządzenia”. rozporządzenia”. Np. Prezes Rady Ministrów albo minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego. Zakazana jest subdelegacja kompetencji do wydawania rozporządzeń. Zakres spraw przekazywaniach do uregulowania w rozporządzeniu określa się w sposób precyzyjny, a nie ogólnikowy. Wytyczne dotyczące treści rozporządzenia mają być wskazówkami wyznaczającymi wyznaczającymi treść rozporządzenia lub sposób ukształtowania jego treści. Wytyczne można wskazać w szczególności: szczególności: rozs rozstrz trzyg ygni nięc ęcia ia,, który który nie nie woln wolnoo przew przewid idzi zieć eć w rozp rozpor orzą ządz dzen eniu iu granic granice, e, w jaki jakich ch muszą muszą zmieśc zmieścić ić się rozstr rozstrzy zygni gnięc ęcia ia w rozp rozporz orządz ądzen enia ia wymaga wymagania nia,, jakim jakim mają mają odpo odpowia wiadać dać rozwią rozwiązan zania ia przy przyjęt jętee w rozpor rozporzą ządze dzeniu niu cele cele,, jaki jakiee maj mająą zos zosta taćć osi osiąg ągni nięt ętee prz przez ez rozp rozpor orzą ządz dzen enie ie
-
okolic oko liczno zności ści,, jakie jakie należy należy uwz uwzglę ględni dnić, ć, tworzą tworzącc rozpor rozporzą ządze dzenie nie..
Upoważnienie do wydawania rozporządzeń może być nadany charakter obligatoryjny albo fakultatywny. Jeżeli do funkcjonowania ustawy jest niezbędne wydanie rozporządzenia, rozporządzenia, upoważnieniu nadaje się charakter obligatoryjny. Upoważnienie fakultatywne pozostawia organowi upoważnionemu, czy i kiedy ma wydać rozporządzenie. Przepis upoważniający do wydawania rozporządzenia ma następujące brzmienie: 1) jeżeli jeżeli przepis przepis ma upoważni upoważniać ać do wydawania wydawania rozpor rozporządz ządzenia enia,, a zarazem zarazem wyznaczyć upoważnionemu upoważnionemu organowi obowiązek jego wydania np. „Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia...” ( obligatoryjne).; 2) jeżeli jeżeli przepis przepis ma upoważni upoważniać ać do wydania wydania rozporzą rozporządzen dzenia, ia, a zarazem zarazem zapewniać swobodę korzystania z tego upoważnienia np. „Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia...” rozporządzenia...” ( fakultatywne) Ustawa upoważniająca może przewidywać współuczestnictwo podmiotów przy wydawaniu rozporządzeń, rozporządzeń, i tak może to polegać na: wspólnym wydawaniu rozporządzeń przez upoważnione organy, wydawaniu rozporządzeń w porozumieniu z innym organem; brak porozumienia uniemożliwia uniemożliwia wydanie rozporządzenia, rozporządzenia, wydaniu rozporządzenia za uprzednią zgodą innego organu; bez zgody tego organy rozporządzenie nie może być wydane; zainicjowaniu wydania rozporządzenia przez inny organ; brak inicjatywy oznacza wówczas niemożność wydania rozporządzenia.
Utrata mocy obowiązującej obowiązującej rozporządzenia nie nasuwa żadnych wątpliwości, gdy rozporządzenie zostało wydane na czas określony albo gdy rozporządzenie rozporządzenie w sposób wyraźny zostanie uchylone. Rozporządzenie traci również moc gdy przestaje obowiązywać ustawa zawierająca upoważnienia do jego wydania. Rozporządzenia są poddawane zarówno kontroli wewnątrzadministracyjnej, wewnątrzadministracyjnej, jak i kontroli sądowej. wewnątrzadministracyjną sprawuje Rada Ministrów, która na kontrolę wewnątrzadministracyjną wniosek PRM, może uchylić rozporządze r ozporządzenie nie ministra. kontrola sądowa, wszystkie rozporządzenia mogą być poddane kontroli abstrakcyjnej Trybunału Konstytucyjnego. Konstytucyjnego.
XVIII. Pozostałe akty normatywne stanowione przez organy centralne. Akty normatywne są wydawane zarówno przez centralne konstytucje organy państwa, jak i inne inne organy państwowe państwowe nie wymienione wymienione w Konstytucji.
Prezydent RP , jest organem należącym do wydawania zarządzeń . Wydaje je na zasadach określonych określonych w art. 93 Konstytucji. Mają charakter wewnętrzny, mogą być wydawane tylko na podstawie ustawy, i podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem
Organem, który również może wydawać zarządzenia jest Prezes Rady Ministrów . Mogą mieć charakter aktów normatywnych bądź aktów indywidualnych. Akty indywidualne dotyczą konkretnej sprawy i mają indywidualnie oznaczonego adresata. Gdy chodzi o zarządzenia, to sytuacja ministrów, kierujących działami administracji przewodniczących komitetów, do których stosuje się odpowiednio przepisy rządowej i przewodniczących odnoszące się do ministra kierującego działem administracji rządowej, jest podobna do sytuacji PRM. Rożnica polega na tym że, PRM ma prawo zgłosić wniosek do RM o uchylenie zarządzenia ministra bądź odpowiedniego zarządzenia przewodniczącego komitetu.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji , to organ ten wydaje rozporządzenia, rozporządzenia, natomiast uchwały podejmuje w sprawach indywidualnych; takie uchwały nie są aktami normatywnymi. Organy NBP tj. Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej i Zarząd NBP, nie mogą wydawać rozporządzeń. rozporządzeń. Natomiast RPP i Zarząd NBP podejmują uchwały a Prezes NBP wydaje zarządzenia. zarządzenia.
XIX. Terenowe źródła prawa – akty prawa miejscowego Przez określenie akty prawa miejscowego rozumieć będziemy przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej oznaczonej części terytorium państwa, i tylko wtedy gdy są wydawane przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej. Nie zaliczamy do nich przepisów prawnych wewnętrznych gdy są wydawane przez organy terenowe, przepisy wydawane przez organy samorządu specjalnego oraz przepisów prawnych wydawanych wydawanych przez centralne organy państwowe, które obowiązują tylko na określonym terytorium.
Terenowe przepisy charakteryzują się możliwością normowanie postępowania wszystkich kategorii adresatów, niezbędnością wyraźnego upoważnienia ustawowego do ich wydania oraz obowiązkiem zgodnego z prawem ogłoszenia. Charakterystyczny Charakterystyczny jest również ich lokalny lokalny zasię zasięgg obowiązy obowiązywania wania.. Przez Przez powszechne obowiązywanie należy rozumieć prawną możliwość regulowania postępowania postępowania wszystkich wszystkich kategorii adresatów: adresatów: obywateli, organów państwowych, osób prawnych, organizacji społecznych. społecznych.
XX. Klasyfikacja terenowych przepisów prawnych Wszystkie terenowe przepisy prawne są przepisami, które w hierarchii źródeł prawa zajmują stanowisko niższe, zależne . Tak więc, przepis przepis wyższego rzędu (ustawa) reguluje reguluje sam treść danej materii, upoważniając organ wydający przepisy niższego rzędu do uregulowania samego trybu wykonania tej regulacji, bądź też – w określonym przedmiocie i określonych granicach – upoważnia organ niższy do samodzielnego regulowania stosunków tego upoważnienia. Ustawodawca może przyznawać kompetencje do wydawania terenowych t erenowych przepisów prawnych organom organom administracji rządowej, rządowej, jak również organom organom jednostek samorządu
terytorialnego. Sposób upoważnienia może być: szczegółowy lub generalny. Wysuwają się dwa podziały: 1) – przepisy przepisy wyda wydawane wane przez organy organy samorząd samorząduu teryto terytorialne rialnego go - przepisy wydawane przez organy administracji rządowej 2) - przepisy przepisy mające mające charakt charakter er samoistn samoistnych ych norm norm w ramach ramach upoważnie upoważnieńń ustawowych - przepisy wykonawcze. wykonawcze. Podziały ty mogą się krzyżować. Mogą być samoistne przepisy prawne samorząd terytorialnego, jak i przepisy wykonawcze wydawane przez organy ego samorządu.
XXI. Uzasadnienie wyposażenia organów terenowych w prawo stanowienia przepisów prawnych 1) Zakresem Zakresem działania działania gminy gminy są wszys wszystkie tkie sprawy sprawy public publiczne zne o znacze znaczeniu niu lokalnym, lokalnym, tak więc rozstrzyganie w tych sprawach musi następować w różnych r óżnych formach działania, w tym również przez stanowienie norm prawnych 2) Działalno Działalność ść prawotwórcz prawotwórczaa powinna uwzględn uwzględniać iać warunki warunki terenowe, terenowe, lokalne. lokalne. Lecz uwzględnienie tego przez organy centralne jest nie możliwe, bądź utrudnione. Natomiast terenowe przepisy prawne, prawne, warunki te mogą i powinny uwzględniać uwzględniać 3) Nie jest możliwa możliwa,, lub też nie jest jest celowe regulo regulowanie wanie wszelk wszelkich ich zagadni zagadnień, eń, materii nadających się do regulacji prawnej przez organy centralne. Zagadnienia ze względu na swoją wagę nie wymagają uregulowania przez organy centralne, powinny być zostawione do regulacji przez przez lokalne przepisy przepisy prawne. 4) W razie zdarzeń zdarzeń losowyc losowychh nie jest możliwe możliwe czekani czekaniee i występowanie występowanie o regulacj regulację ę przez organy centralne, centralne, lecz konieczne konieczne jest podjęcie podjęcie uregulowania uregulowania lokalnego.
XXII. Obecna regulacja – podstawy prawne Obecna Konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które konstytucja nazywa aktami prawa miejscowego . Według art. 92 Konstytucji organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Obecnie nie ma jednej ustawy zwykłej, która regulowałaby zasady i tryb wydawania katów prawa miejscowego. Wydawanie takich aktów regulują przepisy w kilku ustawach. ustawach.
Rodzaje aktów prawa miejscowego – na podstawie przepisów uprawniających uprawniających terenowe organy administracji publicznej do stanowienia aktów prawa miejscowego, można wyróżnić: 1) akty akty zaw zawie iera rają jące ce sta statu tuty ty 2) akty zawiera zawierające jące przepi przepisy sy wykonawc wykonawcze, ze, tj. akty akty wydawane wydawane na podsta podstawie wie upoważnień szczegółowych szczegółowych 3) przepisy przepisy porządko porządkowe, we, wydawane wydawane na podstaw podstawie ie upoważnie upoważnieńń generalnych generalnych.. Województwo – statu województwa województwa określa ustrój jako jako jednostki samorządu samorządu terytorialnego. Uchwalenie statu należy do do wyłącznej właściwości sejmiku
wojewódzkiego, ale wymaga on on uzgodnienia z PRM. Statut województwa i jego zmiany podlegają ogłoszeniu ogłoszeniu w wojewódzkim wojewódzkim dzienniku urzędowym. urzędowym. W statucie statucie powinny znaleźć znaleźć się przepisy dotyczące organizacji wewnętrznej oraz trybu pracy organów samorządu województwa, przepisy określające określające stosunki województwa z innymi podmiotami, w tym z jednostkami lokalnego lokalnego samorządu samorządu terytorialnego z obszaru obszaru województwa. województwa.
Powiat – statut powiaty stanowi o ustroju powiatu, Minister właściwy do spraw administracji publicznej określał w drodze rozporządzenia wzorcowy statut powiatu. Uchwalenie statutu statutu powiatu należy do wyłącznej właściwości właściwości rady powiatu . Starosta jest zobowiązany uchwalony uchwalony statut przekazać wojewodzie w ciągu 7 dni, od dnia jego uchwalenia (czynności nadzorcze wojewody). Statut powiatu określa ustrój powiatu; jest najważniejszym aktem prawa miejscowego stanowionym przez radę powiatu. Obligatoryjnie musi uregulować organizację wewnętrzną oraz tryb pracy racy i komisji powoływanych przez radę, a także także zasady tworzenia klubów radnych, jak i organizacja organizacja wewnętrzna wewnętrzna oraz tryb pracy zarządu powiatu. W celu wspólnego wspólnego wykonywania wykonywania zadań publicznych powiaty powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami. Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych zainteresowanych powiatów powiatów bezwzględną bezwzględną większością większością głosów ustawowego ustawowego składu rady powiatu. Gmina – statut stanowi o ustroju ustroju gminy. W statucie statucie gminy mogą znaleźć znaleźć się przepisy dotyczące: dotyczące: wewnętrznego wewnętrznego ustroju gminy oraz oraz jednostek pomocniczych, pomocniczych, organizacji urzędów i instytucji gminnych, zasad zarządu mieniem gminy, zasad i trybu tr ybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń urządzeń użyteczności użyteczności publicznej. Uchwalenie Uchwalenie statutu należy do rady gminy.
Charakter prawny statutów - Uprawnienie do wydawania statutów jest oparte na generalnym upoważnieniu ustawowym do samodzielnego uregulowania materii statutowej. Poprzez nadanie uprawnienia do stanowienia statutów państwo przenosi na wspólnotę samorządową lub inne osoby prawne pewien zakres kompetencji do tworzenia prawa. Korzystanie z tego uprawnienia uprawnienia należy do istoty podmioty samorządowego. samorządowego. Uprawnienia do tworzenia statutów i zakres regulacji statutowej podlegają następującym ograniczeniom generalnym: 1) pod względe względem m rzeczowym rzeczowym uprawn uprawnienia ienia te ogranic ogranicza za każdorazo każdorazowo wo zakres zakres ustawowo określonych zadań i kompetencji osoby prawnej 2) pod względe względem m podmiotowym podmiotowym uprawni uprawnienia enia te ogranic ograniczone zone są do do członków członków danej wspólnoty, 3) zasada zasada wyłączno wyłączności ści ustawowe ustawowejj wymaga, wymaga, aby ustawoda ustawodawca wca podejmow podejmował ał istotne, szczególnie dot. praw podstawowych uregulowania, jak np. ustanowienie obowiązku korzystania z publicznych urządzeń wodociągowych. wodociągowych. Statuty wydawane są na podstawie generalnego upoważnienia ustawowego przy wykorzystaniu kompetencji do samodzielnej regulacji stosunków prawnych w ramach tego upoważnienia.
wykonawczych musi musi istnieć Akty wykonawcze – W przypadku przepisów wykonawczych upowaznienie ustawowe do wydania przepisów prawa o takim charakterze. Przykładem przepisów wykonawczych wykonawczych mogą mogą być przepisy dotyczące podatków podatków i opłat lokalnych. lokalnych. Upoważnienie ustawowe do wydawania wykonawczego aktu prawa miejscowego powinno określać organ właściwy do wydania aktu oraz zakres spraw przekazanych do uregulowania
Przepisy porządkowe – Przepisy te mogą mogą być wydawane wydawane na podstawie podstawie generalnego upoważnienia zawartego w ustawach o administracji rządowej w województwie,o samorzadzie powiatowym i o samorządzie gminnym. Przepisy porządkowe mogą być tylko wydawane w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie powszechnie obowiązujących. obowiązujących. Wojewoda wydaje przepisy porządkowe w formie rozporządzeń porządkowych. porządkowych. Akty prawa miejscowego powiatu, a więc również przepisy porządkowe stanowi stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej następnie starosta przesyła do wiadomości organom wykonawczym gmin położonym na obszarze powiatu i starostom sąsiednich gmin. Gminne przepisy porządkowe porządkowe ustanawia rada gminy w formie uchwały. W przypadku niecierpiącym niecierpiącym zwłoki gminne przepisy porządkowe wydaje wójt (burmistrz, prezydent), w formie zarządzenia następnie przesyła przepisy do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i starości powiatu. Dyrektorzy urzędów morskich wydają przepisy porządkowe, jeżeli jest to to niezbędne do ochrony życia, zdrowia, lub mienia na morzu albo ochrony środowiska morskiego. Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego , będący organami niezespolonej administracji mogą w zakresie nieunormowanym w przepisach ustawy, jeżeli to niezbędne dla ochrony żywych zasobów morza i zachowania porządku przy połowach – wydawać zarządzenia porządkowe.
XXIII. Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego i utrata ich mocy Nadzór nad aktami aktami prawa miejscowego, miejscowego, stanowionymi stanowionymi przez wojewodę wojewodę oraz organy rządowej administracji niezespolonej, niezespolonej, sprawuje PRM. Uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, miejscowego, ustanowione przez wymienione wymienione organy, jeżeli są są one niezgodne niezgodne z ustawami lub rozporządzeniami. Ma on również uprawnienia do uchylenia aktu prawa miejscowego z powodu niezgodności takiego aktu z polityką rządu rządu lub naruszenia naruszenia zasad zasad rzetelności i gospodarności. gospodarności. Akt prawa miejscowego może również utracić moc obowiązująca wskutek wyroku sądu administracyjnego. Powiatowe przepisy porządkowe tracą moc obowiązująca - w przypadku ich wydania przez zarząd powiatu – gdy rada powiatu powiatu ich nie zatwierdzi. zatwierdzi. Tak samo przepisy porządkowe wydane przez wójta tracą moc, gdy rada gminy odmów ich zatwierdzenia albo gdy nie zostaną przedstawione do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady gminy. Akt prawa miejscowego traci moc obowiązująca wskutek upływu czasu, gdy ustanawia przepisy prawne tylko na czas określony, a także przez jego uchylenie inny aktem prawa miejscowego. miejscowego. Wykonawcze akty prawa miejscowego mogą też tracić moc obowiązująca w przypadku uchylenia ustawy, w której były zawarte upoważnienia do jej wydania. Jeżeli akt prawa miejscowego wydany został w wyniku referendum lokalnego, na
czas nieokreślony, to uchylenie tego aktu powinno nastąpić po przeprowadzeniu przeprowadzeniu referendum lokalnego w tej sprawie.
XXIV. Pojęcie ustrojowego prawa admnistracyjnego Zagadnienia ustroju administracji publicznej obejmują ustrój urządzeń społecznych spełniających spełniających funkcję administracji, o ile jest on prawnie unormowany, oraz cały system organów administracyjnych, ich kompetencje, które są również unormowane przez prawo. W polskiej nauce prawa administracyjnego używa się określenia aparat administracyjny. Jest to określenie zbiorcze dla oznaczenia różnych różnych jednostek organizacyjnych organizacyjnych wykonujących funkcje administracji publicznej, takich jak organy administracji publicznej, zakłady publiczne, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, organizacje społeczne, korporacje
Przyczyny podziału aparatu administracyjnego na różne jednostki organizacyjne można podzielić na przyczyny funkcjonalne, gdyż różne dziedziny administracji wymagają zróżnicowanych, zróżnicowanych, specjalnych kwalifikacji. Przyczyny terytorialne – ze względu na podział terytorialny i wagę spraw występujących. Przyczyny organizacyjne, inne są powiązania między organami samorządowymi, a inne między samorządem a administracją rządową czy wreszcie między organami administracji rządowej.
XXV. Zasady powiązań podmiotów administracji publicznej Punkt ciężkości administrowania przy koncentracji spoczywa w rękach organów naczelnych, centralnych, centralnych, które decydują we wszystkich ważnych sprawach, a więc ciężar administrowania znajduje się w ręku nielicznych organów. Organy niższe są silnie skrępowane, niesamodzielne, mogą wykonać np. czynności przygotowawcze. przygotowawcze. Punkt ciężkości administrowania przy dekoncentracji leży w organach terenowych, które wykonują przeważającą większość zadań administracji. W przypadku dekoncentracji następuje przekazanie właściwości właściwości do załatwienia spraw administracyjnych w dół, a więc organom niższym przy zachowaniu przez organy centralne prawa udzielania wytycznych, poleceń, rozkazów. rozkazów. Zasada centralizacji polega na tym, że że w określonej sferze sferze właściwości właściwości system organów administracji administracji jest zorganizowany zorganizowany w ten sposób, sposób, że podejmowanie decyzji należy należy wyłącznie do organów wyższych. Organy niższe mają jedynie pozycję organów przygotowujących przygotowujących rozstrzygnięcia. rozstrzygnięcia.
Zasada hierarchicznego podporządkowania podporządkowania przejawia się w podwójnej podwójnej zależności: a) służbowej i b) osobowej. Zależność służbowa polega na tym, że nie ma prawnego ograniczenia ograniczenia sfery wydawania wydawania poleceń poleceń służbowych przez przez organ wyższy wyższy organom niższym. Podporządkowany Podporządkowany organ niższy nie jest wyposażony wobec organu wyższego w prawną samodzielność, samodzielność, względną względną niezależność. niezależność. Zależność osobowa polega zaś na na tym, że organ wyższego stopnia ma prawo obsadzenia stanowisk w organach bezpośrednio lub
pośrednio niższych niższych szczebli, szczebli, zwolnień, awansów, awansów, nagradzania, nagradzania, a wreszcie podciągania do do odpowiedzialności odpowiedzialności i wymierzania kar. Przeciwstawieniem Przeciwstawieniem centralizacji i centralistycznego centralistycznego systemu administracji jest decentralizacja. Przez decentralizację rozumie się taki system organizacji administracji, w którym organy niższe nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Decentralizacja w znaczeniu prawnym oznacza oznacza taki system , w którym podmioty administrujące mają prawnie zagwarantowaną samodzielność. Nadzór jest w teorii prawa administracyjnego administracyjnego w różny różny sposób definiowany definiowany i opisywany. Jako najbardziej przydatne należy przyjąć określenie, że nadzór oznacza kontrolę oraz możność podjęcia prawem przewidzianych środków wiążących nadzorowanego lub możność bezpośrendiego wzruszenia jego aktów.
Środki nadzoru można podzielić na: środki środki nad nadzor zoruu repre represyj syjneg negoo mogą mogą być zastos zastosowa owane ne w przy przypad padku ku narusz naruszen enia ia prawa, w jego następstwie. następstwie. Można Można tutaj zaliczyć: 1) żądanie żądanie informacj informacjii przez organ organ nadzoru nadzoru o wszystkic wszystkichh sprawach sprawach poddanyc poddanychh nadzorowi; 2) Uchy Uchylenie lenie przez przez organ organ nadzoru nadzoru aktu prawne prawnego go naruszają naruszającego cego prawo prawo bądź bądź prawo żądania uchylenia takiego takiego aktu przez organ, organ, który akt wydał; wydał; 3) zarządze zarządzenie nie – organ organ może zarządz zarządzić ić aby organ organ nadzorowa nadzorowany ny wykonał wykonał ciążący na nim obowiązek w wyznaczonym terminie; 4) zarządze zarządzenie nie zastępc zastępcze; ze; jeśli organ organ nadzorowa nadzorowany ny nie wypełnia wypełnia ciążąceg ciążącegoo na nim obowiązku i nie wykonuje zarządzenia organu, to wtedy organ nadzorczy może być uprawniony do wydawani zarządzenia zastępczego; 5) ustanowie ustanowienie nie organu organu komisaryc komisaryczneg znego; o; jest to środek środek ostateczn ostateczny, y, bardzo bardzo dotkliwy, stosuje się w przypadku odwołania bądź zawieszenia organu kolegialnego. Organ komisaryczny działa w miejsce organu właściwego na koszt instytucji nadzorowanej.
środki nadzoru prewencyjnego prewencyjnego można zaliczyć: 1) uzgodnienie aktu organu nadzorowanego nadzorowanego z organem nadzoru 2) zatwierdzenie aktu prawnego organu nadzorowanego nadzorowanego przez organ nadzorczy 3) ustalenie budżetu jednostki nadzorowanej nadzorowanej przez organ nadzoru, jeśli jednostka nadzorowana nie uchwali budżetu w terminie. Można jeszcze wyróżnić środki nadzoru merytorycznego oraz środki nadzoru personalnego, jak np. zawieszenie zawieszenie w czynnościach czynnościach organu, organu, pozbawienie członkostwa w organie kolegialnym czy rozwiązanie organu kolegialnego.
XXV. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Prezydent RP, jest najwyższym przedstawicielem i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Prezydent Prezydent czuwa nad nad przestrzeganiem przestrzeganiem Konstytucji, stoi stoi na straży suwerenności suwerenności i bezpieczeństwa bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności nienaruszalności i niepodzielności niepodzielności jego terytorium. Jako Jako reprezentant państwa w sprawach zewnętrznych, ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat, mianuje i odwołuje pełnomocnych
przedstawicieli Rzeczypospolitej Rzeczypospolitej w innych państwach państwach i przy organizacjach organizacjach międzynarodowych, międzynarodowych, przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych. międzynarodowych. Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych . W zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa organem doradczym jest Rada Bezpieczeństwa Bezpieczeństwa Narodowego. Prezydent nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, nadaje ordery, i odznaczenia, odznaczenia, stosuje prawo łaski, powołuje sędziów, powołuje: Pierwszego Prezesa i prezesów SN, Prezesa i Wiceprezesa TK, Prezesa i Wiceprezesa NSA, członków RPP, członków rady bezpieczeństwa bezpieczeństwa narodowego, i członków KRRiT. W zakresie legislacji Prezydent korzysta z inicjatywy ustawodawczej, podpisuje lub odmawia podpisania ustaw, zarządza ogłoszenie ustawy oraz umowy międzynarodowej międzynarodowej w DzU RP, wydaje rozporządzenia, rozporządzenia, zarządzenia, nadaje statu Kancelarii Prezydenta RP. Akty urzędowe Prezydenta wymagają dla swojej ważności podpisu PRM ( kontrasygnaty); nie dotyczy to aktów wyliczonych w art. 144 ust. 3 Konstytucji. Urzędem obsługującym Prezydenta jest Kancelaria Prezydenta, obsługiwana przez Szefa Kancelarii, mianowanego przez Prezydenta. Prezydenta.
XXVI. Rada ministrów i administracja rządowa W skład RM wchodzą: Prezes Rady Ministrów wiceprezesi Rady Ministrów rów ministrowie prze przewo wodn dnic iczą zący cy okre określ ślon onyc ychh w ust ustaw awac achh komi komite tetó tów. w. Powołanie wiceprezesów wiceprezesów nie jest zabiegiem obligatoryjnym. Według art. 149 ust.1 Konstytucji ministrów można dzielić na: ministrów kierujących określonymi działami administracji rządowej, ministrów wypełniających zadanie wyznaczone przez PRM (ministrowie bez teki). Powołanie RM wymaga współdziałania najwyższych organów państwowych, a mianowicie Prezydenta i Sejmu. Typowy sposób tworzenia rządu jest następujący: Prezydent desygnuje PRM, a na jego wniosek powołuje RM w składzie zaproponowanym przez PRM, w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji Rady Ministrów. Samo powołanie PRM następuje z powołaniem RM. Prezes Rady Ministrów, najpóźniej w ciągu 14 dni od dna powołania przez Prezydenta, przedstawia Sejmowi program działania RM wraz z wnioskiem o udzielnie wotum zaufania. Sejm uchwala wotum zaufania bezwzględną większością głosów. głosów. PRM składa dymisję RM na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu. Ponadto Prezes RM składa dymisję RM w razie: nieuchwalenia przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów, wyrażenia Radzie Ministrów nieufności, rezygnacji Prezesa Rady Ministrów. Przyjmując dymisję Prezydent powierza jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej RM. Prezydent może odmówić przyjęcia dymisji RM, w razie rezygnacji PRM. Sejm może wyrazić wotum nieufności RM bądź poszczególnemu poszczególnemu ministrowi. Prezydent odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności.
Kompetencje Rady Ministrów wynikają z ustaw konstytucyjnych i ustaw zwykłych. Kompetencje te dotyczą sfery legislacji, kierownictwa administracją rządową oraz prowadzenia polityki polityki wewnętrznej i zagranicznej. zagranicznej. Do RM RM należą sprawy polityki państwa nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. RM kieruje administracją rządową . W szczególności Rada Ministrów koordynuje prace organów administracji rządowej, zapewnia wykonywanie ustaw, uchwala projekt budżetu państwa, kieruje wykonaniem budżetu państwa, zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne państwa oraz porządek porządek publiczny, publiczny, sprawuje ogólne ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, międzynarodowymi, zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe, sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju. W ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego RM, przedkłada Sejmowi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej wraz z informacją o stanie stanie zadłużenia państwa. Sejm rozpatruje rozpatruje przedłożone przedłożone sprawozdanie i z opinią NIK podejmuje uchwałę o udzieleniu lub odmowie udzielenia absolutorium dla RM. PRM, z własnej inicjatywy lub na wniosek członka RM, może – w drodze zarządzenia – tworzyć organy pomocnicze RM lub PRM oraz określać ich nazwy, skład, zakres działania oraz tryb postępowania. Organami takimi mogą być: 1. stały komitet komitet bądź bądź komitety komitety RM, tworzone tworzone w celu celu inicjowan inicjowania, ia, przygotowania i uzgadniania uzgadniania rozstrzygnięć rozstrzygnięć albo stanowisk stanowisk RM lub PRM PRM w sprawach należących należących do zadań i kompetencji RM lub Prezesa. 2. Komitety Komitety do rozpatryw rozpatrywania ania określonyc określonychh kategori kategoriii spraw spraw lub określ określonej onej sprawy 3. rady i zespoły zespoły opinio opiniodawc dawcze ze lub lub doradcz doradczee w sprawa sprawach ch należą należących cych do zadań i kompetencji RM lub PRM. Rada Ministrów może – w drodze rozporządzenia rozporządzenia – tworzyć komisję do opracowania projektów kodyfikacji określonych dziedzin prawa i określać ich nazwy, skład, przedmiot działania i tryb postępowania. postępowania. Może również powołać komisje wspólne, składające się z przedstawicieli Rządu oraz zainteresowanej zainteresowanej instytucji lub środowiska społecznego. społecznego. Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych oraz w zespołach problemowych. W ramach ramach komisji działa działa 7 stałych zespołów zespołów problemowych problemowych W skład wchodzi 12 przedstawicieli Rządu powołanych przez PRM oraz 12 reprezentantów samorządu terytorialnego wskazanych bądź wybranych przez statutowe władze ogólnopolskich organizacji samorządu terytorialnego, takich jak np. Unie: Metropolii Polskich. Ustawa z 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów przewiduje, że przy prezesie RM działa Rada Legislacyjna,. Dzięki temu – po ponad 24 latach funkcjonowania Rada Legislacyjna stała się organem ustawowym, którego zadania, szczegółowe szczegółowe zasady i tryb funkcjonowania określa rozporządzenia PRM. Należy zaznaczyć zaznaczyć że organy organy opinio-doradcze opinio-doradcze mogą działać działać przy RM na podstawie podstawie innych ustaw niż Ustawa o Radzie Ministrów. I tak przy RM, działa Kolegium do Spraw Służb Specjalnych. Jest to organ opinio-doradczy w sprawach programowania, nadzorowania, i koordynowania działalności Agencji związanych z bezpieczeństwem kraju. W skład kolegium wchodzi 7 osób, mianowicie:
1) prze przewo wodn dnic iczą zący cy – PRM PRM 2) sekr sekret etar arzz Ko Kole legi gium um,, 3) czło złonkow nkowie ie:: - minister minister właściw właściwyy do spraw spraw wewnętr wewnętrznyc znych, h, - minister minister właściwy właściwy do spraw spraw zagran zagraniczn icznych, ych, - Minist Minister er Obrony Obrony Narod Narodowe owej, j, - minister minister właściwy właściwy do spraw spraw finansów finansów publicz publicznych nych - Szef Biura Biura Bezpie Bezpieczeń czeństwa stwa Narodo Narodowego wego.. W posiedzeniach Kolegium, uczestniczą uczestniczą także Szef ABW, Szef AW, Szef Wojskowych służb Informacyjnych oraz przewodniczący Sejmowej Komisji do Spraw Służ Specjalnych. Obsługę Kolegium zapewnia Kancelaria Prezesa Ministrów.
XXVII. Posiedzenia Rady Ministrów Posiedzenia Rady Ministrów zwołuje PRM, on też ustala ich porządek obrad oraz im przewodniczy. Przygotowanie i obsługa posiedzeń RM należy do obowiązków sekretarza Rady Ministrów. On przyjmuje do wnioskodawców wnioskodawców i przekazuje członkom RM projekty dokumentów rządowych , opracowuje protokół ustaleń przyjętych przez RM, przygotowuje dokumenty rozpatrywane przez Radę Ministrów i przedkłada do podpisu PRM oraz koordynuje działalność legislacyjną legislacyjną RM i PRM. Posiedzenia te, są niejawne. Prezes RM może zezwolić zaproszoną osobom na przysłuchiwanie się całemu lub części posiedzenia oraz na udzielanie wyjaśnień. RM może powierzyć PRM ostateczną redakcję przyjętych rozstrzygnięć. Rozstrzygnięcia Rozstrzygnięcia podpisuje PRM, po ich podpisaniu i przedstawieniu przez przez sekretarza RM. Rada Ministrów informuje opinię publiczną o przedmiocie posiedzenia oraz podjętych rozstrzygnięciach, rozstrzygnięciach, nie dotyczy to, oczywiście oczywiście spraw objętych objętych tajnością obrad. Prezydent RP może zwołać Radę Gabinetową, która tworzy RM obradująca pod przewodnictwem prezydenta prezydenta RP. Radzie Radzie Gabinetowej Gabinetowej nie przysługują kompetencję RM. RM. Jest to forma wymiany poglądów Prezydenta i Rady Ministrów, wspólnej debaty, bez wkraczania w kompetencje rządu.
XXVIII. Prezes Rady Ministrów Według Konstytucji Prezes Rady Ministrów: 1) repr reprez ezen entu tuje je RM, RM, 2) kier kieruj ujee prac pracam amii RM, RM, 3) wyd wydaje aje rozpor rozporząd ządze zenia niami, mi, 4) zapewnia zapewnia wykonyw wykonywanie anie polityki polityki RM i określa określa sposoby sposoby jej jej wykonywan wykonywania, ia, 5) koordynuje koordynuje i kontro kontroluje luje pracę pracę człon członków ków RM, 6) sprawuje sprawuje nadzór nadzór nad nad samorząd samorządem em terytoria terytorialnym lnym w granica granicach ch i formach formach określonych w Konstytucji i ustawach 7) jest zwierzc zwierzchniki hnikiem em służbowy służbowym m pracownikó pracowników w administrac administracji ji rządowej rządowej 8) jest jest zwierzc zwierzchni hnikie kiem m służby służby cywiln cywilnej ej Należą do niego niego jeszcze kompetencje wynikające z ustaw zwykłych : powo powoły ływa wani niee i odwo odwoły ływa wani niee sekr sekret etar arzy zy i pod podse sekr kret etar arzy zy sta stanu nu,,
powoły pow oływan wanie ie i odwo odwoływ ływani aniee kier kierown ownikó ików w niek niektór tórych ych urzędó urzędów w cent central ralnyc nychh oraz zastępców kierowników tych urzędów, powo powoły ływa wani niee i odw odwoł oływ ywan anie ie wo woje jewo wodó dów, w, a na na ich ich wni wnios osek ek – wicewojewodów kierow kierowani aniee dzia działal łalnoś nością cią wojewo wojewodów dów oraz oraz spra sprawow wowani aniee nadz nadzoru oru nad ich działalnością oraz dokonywanie okresowej oceny ich pracy, sprawo sprawowan wanie ie nadz nadzoru oru nad działa działalno lnośc ścią ią jedno jednoste stekk samor samorzą ządu du tery terytor torial ialneg nego. o. Ustawa z 8 sierpnia 1996 r. wzmocniła pozycję PRM, w stosunku do ministrów i pozostałych członków członków Rządu. Rządu. W myśl art. 5 ustawy ustawy sierpniowej może on: wyznac wyz naczy zyćć mini ministr strowi owi zakre zakress spra spraw, w, w któr których ych minist minister er ten działa działa z upoważnienia PRM, żądać żądać inform informac acji, ji, dok dokume umentó ntów w i sprawo sprawozda zdańń okre okresow sowyc ychh lub lub doty dotyczą czącyc cychh poszczególnej poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od ministra, kierownika urzędu urzędu centralnego lub wojewody oraz od pracowników urzędów organu administracji rządowej, zwoływ zwo ływać ać posied posiedzen zenia ia z udz udział iałem em właśc właściwy iwych ch minist ministrów rów,, kierow kierownik ników ów urzędów centralnych lub wojewodów i im przewodniczyć, zwoł zw oływ ywać ać,, brać brać udzi udział ał i prze przewo wodn dnic iczy zyćć posi posied edze zeni niom om org organ anów ów pomocniczych pomocniczych RM lub PRM , bez bez względu na ich skład i zakres zakres działania, przeka przekazać zać z urzę urzędu du lub na wnios wniosek ek właści właściweg wegoo orga organu nu albo albo na na wnio wniosek sek strony sprawę sprawę należącą należącą do właściwość więcej niż jednego jednego ministra lub kierownika centralnego urzędu do załatwienia wskazanemu przez siebie ministrowi, zawiadamiając o tym wszystkie inne właściwe organy oraz strony, rozstr rozstrzyg zygać ać o zakre zakresie sie działa działania nia minist ministrów rów w razie razie sporu sporu komp kompete etency ncyjne jnego go między ministrami.
XXIX. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Jest urzędem obsługującym pod względem merytorycznym, merytorycznym, prawnym, prawnym, organizacyjnym, technicznym, technicznym, i kancelaryjno-biurowym kancelaryjno-biurowym Radę Ministrów, Prezesa RM, wiceprezesów RM, stałe komitety RM, oraz kolegium do spraw Służb Specjalnych. Kancelaria ta zapewnia też obsługę ministrów-członków RM, jeżeli to wynika z przepisów ustalających szczegółowy szczegółowy zakres działania danego ministra, jak również obsługę pełnomocników Rządu, Rządu, komitetów, komisji wspólnych, rad zespołów, oraz oraz innych kolegialnych organów pomocniczych i opiniodawczo-doradczych, opiniodawczo-doradczych, jeżeli tak stanowią przepisy o ich utworzeniu. utworzeniu. Przykładowe zadania które z upoważnieniem PRM, wykonuje Kancelaria to: t o: koordy koo rdyna nacja cja współd współdzia ziałan łania ia Rady Rady Minist Ministrów rów i Prez Prezesa esa RM z Sejmem Sejmem,, Senatem, Prezydentem RP, i innymi i nnymi organami państwowymi. Kont Ko ntro rola la rea reali liza zacj cjii zada zadańń wska wskaza zany nych ch prz przez ez RM RM i Prez Prezes esaa RM ora orazz przedstawienie wniosków z tej kontroli, kontroli, koordy koo rdyna nacja cja działa działalno lności ści kontr kontroln olnej ej preze prezesa sa RM, wob wobec ec organó organów w administracji rządowej obsług obsługaa info informa rmatyc tyczna zna oraz oraz pras prasowa owa Rady Rady Mini Ministr strów, ów, Preze Prezesa sa RM oraz oraz wewnętrznych organów pomocniczych i opiniodawczo-doradczych opiniodawczo-doradczych RM,
wydawa wyd awanie nie Dzienn Dziennika ika Ustaw Ustaw Rzecz Rzeczypo ypospo spolite litejj Pols Polskie kiejj i Dz Dzien iennik nikaa Urzędowego Rzeczypospolitej Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Kancelarią kieruje Szef Kancelarii Prezesa RM, powoływane i odwoływany przez PRM. Od 2 maja 2004 2004 r. funkcje funkcje Szefa Kancelarii Kancelarii prezesa prezesa RM, wykonuje wykonuje minister-członek. minister-członek. Kancelaria działa zgodnie z zarządzeniami i poleceniami Prezesa RM. Zaś powierzone jej zadania zadania wykonuje pod kierownictwem kierownictwem Szefa Kancelarii Kancelarii Prezesa RM. Szef Szef Kancelarii kieruje Kancelarią przy pomocy sekretarzy i podsekretarzy stanu w Kancelarii, Sekretarza Rady Ministrów, Dyrektora Generalnego Kancelarii oraz dyrektorów komórek organizacyjnych organizacyjnych Kancelarii. Szef Kancelarii może tworzyć i znosić zespoły doradcze i opiniodawcze do opracowania spraw zleconych przez RM, i Prezesa RM, określając nazwę, skład osobowy, zakres i tryb ich działania oraz zasady ich obsługi. W skład Kancelarii wchodzi 20 komórek organizacyjnych. Do komórek tych należą Zespół Doradczo-Analityczny Doradczo-Analityczny RM – Gabinet Polityczny, 6 departamentów, 7 sekretariatów, 5 biur oraz Centrum Informacyjne Rządu. Organizację wewnętrzną i szczegółowy szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych organizacyjnych Kancelarii oraz tryb ich pracy określa regulamin organizacyjny nadawany przez Szefa Kancelarii.
XXX. Członkowie Rady Ministrów i pełnomocnicy Rządu Członek Rady Ministrów uczestniczy w ustalaniu polityki państwa i ponosi odpowiedzialność odpowiedzialność za treść i realizację działań Rządu obowiązany obowiązany jest do inicjowania i opracowywania, w zakresie swojego działania, polityki Rządu, przedkładania inicjatyw i odpowiednich projektów aktów normatywnych na posiedzeniu Rady Ministrów. Członkowie RM, ponoszą odpowiedzialność solidarną przed Sejmem za działalność RM, jak również odpowiedzialność indywidualną za sprawy należące do ich kompetencji lub odpowiedzialność parlamentarna (polityczna) , powierzone im przez przez PRM. Jest to odpowiedzialność realizowane przed Sejmem. Konsekwencją tego może być wotum nieufności. Członek RM realizuje politykę ustaloną przez Rząd. W tym celu: wspó współd łdzziała iała z in innymi nymi czło złonkam nkamii RM, RM, nadz nadzor oruj ujee dział działal alno ność ść tere tereno nowy wych ch orga organó nów w admin adminis istr trac acyj yjny nych ch,, współd współdzia ziała ła z samo samorzą rządem dem teryto terytoria rialny lnym, m, organi organiza zacja cjami mi społec społeczny znymi mi i przedstawicielstwami przedstawicielstwami środowisk zawodowych zawodowych i twórczych, twórczych, wyst wy stęp ępuj ujee do PRM PRM o pow powoł ołan anie ie zes zespo połó łów w międ między zyre reso sorto rtowy wych ch do do wykonywania zadań wykraczających poza zakres swojego działania , powołu pow ołuje je rady rady i zespo zespoły, ły, jako jako organ organyy pomo pomocni cnicz czee w spra sprawac wachh nale należąc żących ych do jego zakresu jego działania, zawiadamiając PRM. PRM. Członek RM ma obowiązek reprezentować w swoich wystąpieniach stanowisko zgodne z ustaleniami przyjętymi przez Radę Ministrów, zaś – upoważnionymi przez RM – reprezentuje Rząd przed Sejmem w sprawach rozpatrywanych z inicjatywy RM i składa, po porozumieniu się z prezesem RM, wszelkie oświadczenia oświadczenia w imieniu Rządu. Rada Ministrów może ustanowić pełnomocników Rządu do określonych spraw o charakterze czasowym, których przekazanie członkom RM nie jest celowe. Pełnomocnikiem takim może być sekretarz stanu lub podsekretarz stanu, a w szczególnie uzasadnionych uzasadnionych
przypadkach w zakresie zadań zadań o zasięgu regionalnych – wojewoda. RM, określa określa w drodze rozporządzenia, rozporządzenia, zakres udzielonych upoważnień, sposób sprawowania nadzoru, organizację, obsługę. Najliczniejszą grupą grupą w RM, są ministrowie. ministrowie. Dział kierowanym kierowanym przez ministra, nazywa jest resortem. Należy przez to rozumieć wyodrębniony dział administracji, którym kieruje członek rządu, zwykle minister, a niekiedy przewodniczący komitetu będącego naczelnym organem administracji rządowej. W skład resortu wchodzi minister jako kierownik, ministerstwo jako urząd, a ponadto mogą wchodzić organy rządowej administracji centralnej i terenowej, zakłady publiczne, i inne jednostki organizacyjne. Z dniem 31 grudnia 1998 r. weszła w życie ustawa z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, które określa zakres , wymienionych w niej, działów administracji rządowej oraz właściwości ministra kierującego danym działem. Minister jest obowiązany do inicjowania i opracowywania polityki Rady Ministrów w stosunku do działu, którym kieruje, oraz do przedkładania w tym zakresie inicjatyw i projektów aktów normatywnych normatywnych na posiedzenia posiedzenia Rady Rady Ministrów. W zakresie zakresie działu, którym kieruje minister wykonuje politykę RM i koordynuje jej wykonywanie przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które jemu podlegają lub są przez niego nadzorowane. Szczegółowy zakres działania ministra ustala Prezes RM w drodze rozporządzenia rozporządzenia niezwłocznie po powołaniu RM, a jeżeli minister został powołany w innym czasie niezwłocznie po jego powołaniu. Rozporządzenia Rozporządzenia PRM w wymienionej wyżej materii tracą moc z dniem powołania nowej RM, jak i z dniem powołania dla danego działu administracji rządowej nowego ministra. W przypadku uchylenia rozporządzenia PRM w sprawach o których mowa, do dnia wejścia w życiu nowych przepisów PRM wykonuje zadania ministra, którego przepis uchylony dotyczy. Minister kieruje, nadzoruje i kontroluje działalności podporządkowanych podporządkowanych organów, urzędów i jednostek organizacyjnych. W szczególności zaś: tworzy tworzy i likwi likwiduj dujee jedn jednost ostki ki organi organizac zacyjn yjne, e, chy chyba ba że przepi przepisy sy odrębn odrębnee stanowią inaczej, powołu pow ołuje je i odwo odwołuj łujee kier kierown ownikó ików w jed jednos nostek tek organ organiza izacyj cyjnyc nych, h, chy chyba ba że przepisy odrębne odrębne stanowią inaczej inaczej organi organizuj zujee kontr kontrolę olę sprawn sprawnośc ościi dział działani ania, a, efek efektyw tywnoś ności ci gos gospod podaro arowan wania ia oraz oraz przestrzegania prawa przez jednostki jednostki organizacyjne. organizacyjne. Rada ministrów może powołać przy ministrze komitet doradczy i określić zakres jego zadań. Minister wykonuje swoje zdania przy pomocy sekretarza i podsekretarzy stanu. Sekretarza stanu i podsekretarzy, powołuje PRM na wniosek ministra i również odwołuje bez wniosku. Zakres czynności sekretarza i podsekretarza określa właściwy minister, który zawiadamia o tym PRM. Urzędem, który obsługuje ministra oraz sekretarzy i podsekretarzy stanu jest ministerstwo. W jego skład wchodzą:
depart dep artame amenty nty,, które które realiz realizują ują meryto merytoryc ryczne zne zadani zadaniaa minist ministers erstwa twa,, biur biuraa wyk wykon onuj ująą zad zadan ania ia z zak zakre resu su obsł obsług ugii min minis iste ters rstw twa, a, sekre ekreta tari riaaty obsł obsłuugują gują minis inistr traa, komite komitety, ty, rady rady i zespo zespoły, ły, mają mają być być komórk komórkami ami organi organizac zacyjn yjnymi ymi wewnąt wewnątrz rz departamentów i biur. W każdym ministerstwie tworzy się gabinet polityczny ministra. Bezpośredni nadzór nad komórkami organizacyjnymi ministerstwa sprawuje dyrektor generalny, który zapewnia prawidłowe wykonywanie wykonywanie zadań określonych przez przez ministra, sekretarza sekretarza stanu i podsekretarza podsekretarza stanu.
XXXI. Komitet integracji Europejskiej Komitet ten jest „naczelnym organem administracji rządowej do spraw programowania i koordynowania koordynowania polityki polityki w sprawach związanych związanych z integracją integracją Polski z UE, UE, oraz programowania i koordynowania działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich, jak również koordynowanie działań administracji rządowej w zakresie otrzymywanych pomocy zagranicznych. zagranicznych. Do zadań tego komitetu należy przede wszystkim: koordy koo rdynow nowani aniee proce procesów sów adapta adaptacyj cyjnyc nychh i inte integra gracyj cyjnyc nychh Polsk Polskii z UE, UE, oraz oraz inicjowanie,organizowanie inicjowanie,organizowanie i koordynowanie działań kształtujących te procesy, zwłaszcza w sferze gospodarczej i społecznej. Inicjo Inicjowan wanie ie i koo koordy rdynow nowani aniee prac prac dostos dostosowa owawcz wczych ych w zakr zakresi esiee inst instytu ytucji cji prawnych oraz opiniowanie projektów projektów aktów prawnych prawnych co do ich zgodności zgodności z prawem UE. Współp Współprac racaa z Komisj Komisjąą Euro Europej pejską ską w zak zakres resie ie real realiza izacji cji indywi indywidua dualne lnego go programy wymagań wymagań integracyjnych integracyjnych koor koordy dyno nowa wani niee prze przeds dsię ięwz wzię ięćć zwią związa zany nych ch z poz pozys yski kiwa wani niem em i wykorzystywaniem wykorzystywaniem środków pochodzących pochodzących z pomocy zagranicznej. W skład komitetu wchodzą Przewodniczący, Przewodniczący, Sekretarz i członkowie. Przewodniczący Przewodniczący Komitetu jest j est powoływany i odwoływany w trybie przewidzianym Konstytucją dla powoływania i odwoływania członków Rządu jest członkiem RM. Sekretarza Komitetu powołuje i odwołuje PRM na wniosek przewodniczącego przewodniczącego Komitetu.
XXXII. Komitet Badań Naukowych Jest to kolegialny organ administracji do spraw polityki naukowej i naukowotechnicznej państwa. Do najważniejszych zadań tego komitetu należy opracowywanie i przedstawianie RM RM projektów założeń założeń polityki naukowej naukowej i naukowo-technicznej naukowo-technicznej państwa, określanie kierunków badań naukowych i prac rozwojowych szczególnie szczególnie ważnych dla postępu cywilizacyjnego, cywilizacyjnego, nauki, nauki, techniki, gospodarki gospodarki narodowej, zdrowia, zdrowia, społeczeństwa, społeczeństwa, kultury oraz obronności i bezpieczeństwa bezpieczeństwa państwa, z uwzględnieniem zrównoważonego zrównoważonego rozwoju, opracowywanie wniosków dotyczących zawierania i kontynuacji umów międzynarodowych międzynarodowych w zakresie współpracy naukowej i naukowo-technicznej, naukowo-technicznej, dokonywanie podziału środków środków finansowych pomiędzy pomiędzy jednostki jednostki naukowe oraz ocenianie realizacji realizacji i badań naukowych i prac rozwojowych.
W skład Komitetu wchodzą Przewodniczący, dwóch zastępców Przewodniczącego, Sekretarz Komitetu i członkowie. Przewodniczącym jest minister właściwy do spraw nauki, zastępców wybiera się spośród swoich członków z wyboru. Sekretarza powołuje i odwołuje PRM na wniosek Przewodniczącego. Przewodniczącego. Przewodniczący Przewodniczący ma określone kompetencje jako organ monokratyczny, w tym prawo wydawania – na podstawie ustaw i w celu ich ich wykonania – rozporządzeń i zarządzeń. Kieruje również pracą Komitetu i reprezentuje go na zewnątrz.
XXXIII. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Rada ta stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu i nteresu publicznego w radiofonii radiofonii i telewizji. Członków Członków powołuje Sejm, Senat i Prezydent Prezydent RP. Członek KRRiT nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego, zawodowego, ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością pełnionej funkcji.
