Pangalan: Rio Ysabel A. Cañal Bilang sa Klase: 20 Sekisyon: IV- Charm Petsa: Pebrero 17, 2014 Pamagat sa Akdang Sinuri: Dugo sa Bukang Liwayway Unang Bahagi: BUOD Sa simula, ang nobela ay tungkol sa isang magsasaka, si Tano, at kanyang buntis na asawa na si Melang, na namatay nung nasilang yung anak nila na si Simon, dahil hindi pinahiram ni Paterno Borja yung sasakyan niya. 1 Pagkatapos ng onting oras para sa sarili niya, kinuha ni Tano si Simon para ipalaki ng magisa niya sa labas ng nayon, pero paglaki na ni Simon ng onti, pinaaral ni Tano ito sa may nayon, kung saan nakilala niya si Duardo at Ador. 2 Isang gabi, may dumating na bagyo at lumabas sina Simon at Tano para may masagip sila na palay.3 Nagkasakit si Tano, at bumalik yung mag-ama sa nayon, na nag-aaral parin si Simon, at nagsasaka pa rin si Tano. 4 Isang araw, sumuka si Tano ng dugo, at kahit sinubukan niya itago kay Simon, nahalata parin niya; ito yung ikinamatay ni Tano.5 Pagkatapos mamatay si Tano, umalis si Simon para maghanap ng trabaho at mag-aral, dahil ipinamigay yung lupa kung saan sila nagtrabaho.6 Pumunta siya sa Maynila sa tulong ni Duardo at Ardo, pero nung bumalik siya sa San Roque at sinubukan niya puntahan yung puntod ng kanyang magulang, hindi nyia mahanap dahil binili ni Borja yung lupa kung saan sila nakabaon.7 Umalis si Simon at pinangako niya hindi siya babalik hanggang kaya niyang humiganti.8 Bumalik si Simon pagkalipas ng 16 na tao, at ginawa niya yung pinangako niyang paghihiganti sa pagtutulong sa San Roque, at sa paglalaban niya sa mga Borja.9 At dahil alam niya gumagana yung plano ni Simon na tanggalin yung pamilya niya sa kapangyarihan, binaril ni Alejandro Borja si Simon sa harap ng mga taong nayon.10 Ikalawang Bahagi: PAGPAPAKILALA NG MGA TAUHAN 1. Tano Isang magsasaka sa San Roque. Tatay ni Simon, na pinalaki niya ng mag-isa. 2. Simon Sumisilbing bida ng kwento. Anak ni Tano at ni Melang, na namatay nung pina-anak si Simon. 3. Duardo Isang kaibigan ni Simon na tumulong sa kanya sa mga oras na kinailangan niya. Parang kapatid na rin niya, dahil sabay sila sinuso ni Ka Tindeng, yung ina ni Duardo. 4. Paterno & Alejandro Borja
Pinakamayaman na pamilya sa San Roque. Sumisilbing mga kontrabida ng kwento. 5. Ka Tindeng Nanay ni Duardo at nagsilbing “nanay” ni Simon, dahil pinasuso niya ito nung bata pa siya. Tumulong kay Melang nung nanganganak siya, at tumulong din kay Simon. Ikatlong Bahagi: PAGSUSURI Pinaanak si Rogelio Sicat noong Hunyo 26, 1940, sa San Isidro, Nueva Ecija. Yung San Isidro daw yung basihan ng San Roque, yung nayon sa kwento.2 Makulay niyang isinalarawan yung nayon, na parang nandoon ka rin.3 1
Sa takbo ng nobela, “iba” yung mga gamit niyang salita. 4 Katulad ng “kangina” imbis sa “kanina”.5 Maliban sa paglarawan ng mga lugar o pangyayari, maganda din yung pagdetalye niya ng mga tao. 6 Lohiko naman iyon, dahil yung mga tauhan daw sa kwento ay nakabase sa mga taong kilala talaga niya.7 May magsasaka daw na nagsilbing modelo para kay Tano, isang kaklase niya na kaklase rin ni Simon, atbp. 8 Hindi lang iyon, pero sabi din niya na siya mismo ang naging mga tauhan niya. 9 Sa isang bahagi daw ng buhay niya, para siyang si Tano, sa iba, si Simon o kaya si Ador. 10 Pag-alam mo na iyon, mas madali intidihin yung mga tao sa nobela niya. 11 Maliban doon, maiintidihan mo naman talaga yung pagiisip at pangangatwiran nila, kasi ganoon din naman yung pagkilos ng mga tao. 12 Kaya mong ipalagay na ikaw si Tano, pagkatapos mamatay si Melang. 13 Ikaw rin, kakailangan ng oras para sa sarili.14 O kaya si Ka Tindeng, nung inakala niya baliw si Tano at sinubukan niya kunin si Simon.15 At pagdating kay Simon, maiintidihan mo talaga siya.16 Paano kung, pagbalik mo sa lugar kung saan ka pinalaki, nawala na yung puntod ng mga magulang mo? 17 Buti pa sana kung nawala dahil sa sunog, bagyo, o iba pang natural na sakuna, pero hindi - nawala sila dahil binili yung lupa kung saan sila nakabaon. 18 Hindi ba magagalit ka rin sa taong bumili ng lupa, na sa sitwasyon na ito, ay si Borja?19 Kaya nung bumalik si Simon nung 1957, at sinubok niya awayin yung mga Borja, hindi mo mapigilan na umasa na “mananalo” siya. 20 At dahil napunta tayo sa 1957, dahil 1940 pinaanak si Rogelio Sicat, binata siya noon.21 Siguro naman ay tama yung mga deskripsyon inya ng nayon at mga tao na nandoon.22 Isa siyang anak ng WWII, na makikita mo sa huling bahagi ng ikalawang bahagi ng nobela.23 Hindi lang niya binanggit yung mga pangyayari sa digmaan, pero yung mga pangyayari din sa nayon. 24 Posible na nagsalita siya sa sarili niyang karanasan, o yung karanasan ng mga kabayan niya.25 Nakakatuwa basahin yung libro nito pagkatapos mong malaman gaano ka konektado yung nobela nito sa buhay ni Rogelio Sicat.26 At hindi lang iyon,
pero maikli siya at madali naman basahin.27 Para sa akin, hindi lang nagpapakita ito ng kahusayan, pero yung pagmamahal at pagiisip na binigay niya sa nobela niya.28
