+ 11 U progrm competo de cetmieto c etmieto pr preveir s esioes e e fútbo
ManUal
11+ ManUal Un PROGRaMa COMPlETO DE CalEnTaMIEnTO PaRa PREVEnIR laS lESIOnES En El FÚTBOl
ÍnDICE
ÍnDICE
PREFaCIO
4
7.3 aPOYO En anTEBRaZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
34
InTRODUCCIÓn
5
8.1 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal ESTÁTICO
36
ESTRUCTURa DE lOS “11+”
6
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
38
POSICIÓn CORPORal
7
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
40
ElEMEnTOS ClaVE DE la PREVEnCIÓn DE lESIOnES
8
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
42
MOTIVaCIÓn Y CUMPlIMIEnTO
9
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
44
CÓMO EnSEÑaR lOS “11+”
10
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
46
PaSO al SIGUIEnTE nIVEl
11
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
48
PREPaRaCIÓn DEl TERREnO
12
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LAPUNTA LA PUNTA DE LOS PIES
50
11.2 GEnUFlEXIOnES ZANCADAS
52
EL PROGRAMA LOS “11+”
11.3 GEnUFlEXIOnES EN UNA PIERNA
54
1ª PaRTE: EJERCICIOS DE CARRERA
12.1 SalTOS VERTICALES
56
1 En lÍnEa RECTa
16
12.2 SalTOS LATERALES
58
2 CaDERa HaCIa aFUERa
18
12.3 SalTOS ALTERNADOS
60
3 CaDERa HaCIa DEnTRO
20
3ª PaRTE: EJERCICIOS DE CARRERA
4 En CÍRCUlOS COn El COMPaÑERO
22
13 En TODO El TERREnO
64
5 SalTaR SalTaR COnTaCTO COn El HOMBRO
24
14 SalTOS alTOS
66
6 RÁPIDaMEnTE HaCIa DElanTE Y HaCIa aTRÁS
26
15 CaMBIO DE DIRECCIÓn
68
aPÉnDICE: PREGUnTaS FRECUEnTES
70
RESUMEn
73
2ª PaRTE: EJERCICIOS DE FUERZA, PLIOMETRÍA Y EQUILIBRIO 7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
30
7.2 aPOYO En anTEBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
32
2
3
ÍnDICE
ÍnDICE
PREFaCIO
4
7.3 aPOYO En anTEBRaZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
34
InTRODUCCIÓn
5
8.1 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal ESTÁTICO
36
ESTRUCTURa DE lOS “11+”
6
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
38
POSICIÓn CORPORal
7
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
40
ElEMEnTOS ClaVE DE la PREVEnCIÓn DE lESIOnES
8
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
42
MOTIVaCIÓn Y CUMPlIMIEnTO
9
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
44
CÓMO EnSEÑaR lOS “11+”
10
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
46
PaSO al SIGUIEnTE nIVEl
11
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
48
PREPaRaCIÓn DEl TERREnO
12
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LAPUNTA LA PUNTA DE LOS PIES
50
11.2 GEnUFlEXIOnES ZANCADAS
52
EL PROGRAMA LOS “11+”
11.3 GEnUFlEXIOnES EN UNA PIERNA
54
1ª PaRTE: EJERCICIOS DE CARRERA
12.1 SalTOS VERTICALES
56
1 En lÍnEa RECTa
16
12.2 SalTOS LATERALES
58
2 CaDERa HaCIa aFUERa
18
12.3 SalTOS ALTERNADOS
60
3 CaDERa HaCIa DEnTRO
20
3ª PaRTE: EJERCICIOS DE CARRERA
4 En CÍRCUlOS COn El COMPaÑERO
22
13 En TODO El TERREnO
64
5 SalTaR SalTaR COnTaCTO COn El HOMBRO
24
14 SalTOS alTOS
66
6 RÁPIDaMEnTE HaCIa DElanTE Y HaCIa aTRÁS
26
15 CaMBIO DE DIRECCIÓn
68
aPÉnDICE: PREGUnTaS FRECUEnTES
70
RESUMEn
73
2ª PaRTE: EJERCICIOS DE FUERZA, PLIOMETRÍA Y EQUILIBRIO 7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
30
7.2 aPOYO En anTEBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
32
2
3
PREFaCIO
InTRODUCCIÓn
Joseph S. Btter
E ejercicio físico es mejor medid prevetiv pr muchs efermeddes. Importtes estudios cietíficos h demostrdo que e fútbo es u deporte ide pr mejorr form físic y u ctividd que rroj beeficios sociedd por ser u deporte de equipo. Jugr fútbo, como etreteimieto, pero tmbié de form competitiv, es u ctividd sudbe y segur, siempre que os jugdores esté bie preprdos prcticdo de form regur os “11+” “1 1+”.. E s útims décds, décd s, popuridd de fútbo h ido creciedo etre hombres y mujeres t puto que ctumete hy registrdos uos 300 mioes de jugdores, árbitros y técicos, 40 mioes de os cues so jugdors. no hy dud de que e fútbo es e deporte más popur de mudo y de que Cop Mudi de FIFa™ es e myor cotecimieto cotecim ieto deportivo de pet. Este mrvioso juego o soo brrot os estdios, sio que tmbié h trído 30,000 mioes de teespectdores. l FIFa es cosciete de este desrroo y de su resposbiidd de preocuprse por sud de os jugdores. ls esioes de fútbo puede producirse por cotcto co otros jugdores o si é. ls Regs de Juego y su decud puest e
Prof. Jiri Dvork
práctic medite u rbitrje riguroso, educció e e juego impio y mejor de s hbiiddes técics tiee u efecto positivo e reducció de s esioes por cotcto. ls esioes si cotcto puede preveirse mejor medite u preprció miucios. l FIFa y su Cetro de Evució Evució e Ivestigció Médic (F-MaRC) desrroro e progrm de preveció de esioes os “11+”. numerosos estudios e ivestigcio ivestigcioes es h demostrdo que picció de os “11+” puede reducir s esioes etre u 30 y u 50%. Coocedor de estos resutdos, FIFa decidió desrror este progrm e todo e mudo. Medite progrms de desrroo se form etredore etredores, s, árbitros y técicos sobre e orige de progrm y correct reizció de os ejercicios e sus equipos. E presete mu y e DVD de istruccioes (www.FIFa.com/medic) so s herrmiets eductivs cocebids pr fciitr su puest e práctic grtuit co os jugdores de fútbo de todo e mudo. J.S. Btter Presidete de FIFa Dr. J. Dvork Médico e Jefe de FIFa, presidete de F-MaRC 4
l práctic de fútbo requiere diverss cpciddes y destrezs, etre s que se icuye resisteci, giidd, veocidd, y compresió técic y táctic de juego. Todos estos spectos se eseñ y mejor e sesió de etremieto etremieto,, pero jugr fútbo impic tmbié u cosiderbe riesgo de esió. Por tto, u sesió ide de etremieto deberí tmbié icuir ejercicios destidos reducir e riesgo de esió. E progrm de preveció de esioes os “1 “11+” 1+” fue desrrodo por u grupo itercio de expertos bsádose e su experieci práctic co distitos progrms de preveció de esioes pr jugdores ficiodos myores de 14 ños. Se trt de u pquete competo de cetmieto y deberí sustituir e cetmieto hbitu previo etremieto. U estudio cietífico demostró que os equipos de fútbo juvei que prctic os “11+” como cetmieto hbitu teí u riesgo de esioes sigifictivmete iferior os equipos que cetb de mer orm.
5
esioes / 1000 hors de exposició 10
8
6
4
2
0
entrenamiento -37%
partido -29%
calentamiento normal 11+
los equipos que prcticro os “11+” regurmete meos dos veces por sem tuviero u 37% meos de esioes durte e etremieto y u 29% meos de esioes e os prtidos. ls esioes grves se redujero e csi u 50%. Este estudio se pubicó e e reombrdo British Medic Jour e 2008.
PREFaCIO
InTRODUCCIÓn
Joseph S. Btter
E ejercicio físico es mejor medid prevetiv pr muchs efermeddes. Importtes estudios cietíficos h demostrdo que e fútbo es u deporte ide pr mejorr form físic y u ctividd que rroj beeficios sociedd por ser u deporte de equipo. Jugr fútbo, como etreteimieto, pero tmbié de form competitiv, es u ctividd sudbe y segur, siempre que os jugdores esté bie preprdos prcticdo de form regur os “11+” “1 1+”.. E s útims décds, décd s, popuridd de fútbo h ido creciedo etre hombres y mujeres t puto que ctumete hy registrdos uos 300 mioes de jugdores, árbitros y técicos, 40 mioes de os cues so jugdors. no hy dud de que e fútbo es e deporte más popur de mudo y de que Cop Mudi de FIFa™ es e myor cotecimieto cotecim ieto deportivo de pet. Este mrvioso juego o soo brrot os estdios, sio que tmbié h trído 30,000 mioes de teespectdores. l FIFa es cosciete de este desrroo y de su resposbiidd de preocuprse por sud de os jugdores. ls esioes de fútbo puede producirse por cotcto co otros jugdores o si é. ls Regs de Juego y su decud puest e
Prof. Jiri Dvork
práctic medite u rbitrje riguroso, educció e e juego impio y mejor de s hbiiddes técics tiee u efecto positivo e reducció de s esioes por cotcto. ls esioes si cotcto puede preveirse mejor medite u preprció miucios. l FIFa y su Cetro de Evució Evució e Ivestigció Médic (F-MaRC) desrroro e progrm de preveció de esioes os “11+”. numerosos estudios e ivestigcio ivestigcioes es h demostrdo que picció de os “11+” puede reducir s esioes etre u 30 y u 50%. Coocedor de estos resutdos, FIFa decidió desrror este progrm e todo e mudo. Medite progrms de desrroo se form etredore etredores, s, árbitros y técicos sobre e orige de progrm y correct reizció de os ejercicios e sus equipos. E presete mu y e DVD de istruccioes (www.FIFa.com/medic) so s herrmiets eductivs cocebids pr fciitr su puest e práctic grtuit co os jugdores de fútbo de todo e mudo. J.S. Btter Presidete de FIFa Dr. J. Dvork Médico e Jefe de FIFa, presidete de F-MaRC
l práctic de fútbo requiere diverss cpciddes y destrezs, etre s que se icuye resisteci, giidd, veocidd, y compresió técic y táctic de juego. Todos estos spectos se eseñ y mejor e sesió de etremieto etremieto,, pero jugr fútbo impic tmbié u cosiderbe riesgo de esió. Por tto, u sesió ide de etremieto deberí tmbié icuir ejercicios destidos reducir e riesgo de esió. E progrm de preveció de esioes os “1 “11+” 1+” fue desrrodo por u grupo itercio de expertos bsádose e su experieci práctic co distitos progrms de preveció de esioes pr jugdores ficiodos myores de 14 ños. Se trt de u pquete competo de cetmieto y deberí sustituir e cetmieto hbitu previo etremieto. U estudio cietífico demostró que os equipos de fútbo juvei que prctic os “11+” como cetmieto hbitu teí u riesgo de esioes sigifictivmete iferior os equipos que cetb de mer orm.
4
5
ESTRUCTURa DE lOS “11+”
POSICIÓn CORPORal
CORRECTO
1a Parte: seis ejercicios de crrer poc veocidd combidos co estirmietos ctivos y cotctos cotrodos co e compñero;
11+ 1ª PARTE EJERCICIOS DE CARRERA · 8 MINUTOS CORRER 1 ENLÍNEA RECTA
CORRER 2 CADERAHACIA AFUERA
CORRER 3 CADERAHACIA DENTRO
CORRER 4 CÍRCULOS
CORRER 5 CONTACTO CONEL HOMBRO
CORRER 6 HACIADELANTE YHACIA ATRÁS
2ª PARTE FUERZA · PLIOMETRÍA · EQUILIBRIO · 10 MINUTOS LEVEL 1
LEVEL 2
LEVEL 3
APOYOENANTEBRAZO 7 ESTÁTICO
APOYOENANTEBRAZO 7 ALTERNANDO PIERNAS
APOYOENANTEBRAZO 7 LEVANTAR UNAPIERNA
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 ESTÁTICO
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 LEVANTAR YBAJAR LACADERA
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 LEVANTANDO UNAPIERNA
ISQUIOTIBIALES 9 PRINCIPIANTE
ISQUIOTIBIALES 9 INTERMEDIO
ISQUIOTIBIALES 9 AVANZADO
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 SOSTENIENDO EL BALÓN
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 LANZANDOELBALÓN
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
GENUFLEXIONES 11 HASTALA PUNTADE LOS PIES
GENUFLEXIONES 11 ZANCADAS
GENUFLEXIONES 11 ENUNAPIERNA
SALTOS 12 VERTICALES
SALTOS 12 LATERALES
SALTOS 12 ALTERNADOS
3a Parte: tres ejercicios de crrer veocidd moderd/t combidos co movimietos de cmbio de direcció.
3ª PARTE EJERCICIOS DE CARRERA · 2 MINUTOS CORRER 13 ENTODO EL TERRENO
POSICIÓNDE LARODILLA CORRECTO
CORRER 14 SALTOS ALTOS
2a Parte: seis grupos de ejercicios, cetrdos e fuerz de troco y s piers, e equiibrio y piometrí/giidd, cd uo co tres ivees de dificutd creciete; y
CORRER 15 CAMBIO DE DIRECCIÓN
POSICIÓNDELA RODILLA INCORRECTO
los “11+” “11+” se compoe de tres prtes co u tot de 15 ejercicios que deberí reizrse comiezo de cd sesió de etremieto siguiedo e orde especificdo.
6
aieció rect de pier l posició de rodi fexiod o debe estr más detd que put de os pies
INCORRECTO
U puto fudmet de progrm es e uso de técic decud durte todos os ejercicios. Hy que prestr much teció posició correct y u bue cotro corpor, icuid ieció rect de pier, posició de s rodis por dete de s puts de os pies y os terrizjes suves.
7
esioes / 1000 hors de exposició 10
8
6
4
2
0
entrenamiento -37%
partido -29%
calentamiento normal 11+
los equipos que prcticro os “11+” regurmete meos dos veces por sem tuviero u 37% meos de esioes durte e etremieto y u 29% meos de esioes e os prtidos. ls esioes grves se redujero e csi u 50%. Este estudio se pubicó e e reombrdo British Medic Jour e 2008.
ESTRUCTURa DE lOS “11+”
POSICIÓn CORPORal
CORRECTO
1a Parte: seis ejercicios de crrer poc veocidd combidos co estirmietos ctivos y cotctos cotrodos co e compñero;
11+ 1ª PARTE EJERCICIOS DE CARRERA · 8 MINUTOS CORRER 1 ENLÍNEA RECTA
CORRER 2 CADERAHACIA AFUERA
CORRER 3 CADERAHACIA DENTRO
CORRER 4 CÍRCULOS
CORRER 5 CONTACTO CONEL HOMBRO
CORRER 6 HACIADELANTE YHACIA ATRÁS
2ª PARTE FUERZA · PLIOMETRÍA · EQUILIBRIO · 10 MINUTOS LEVEL 1
LEVEL 2
LEVEL 3
APOYOENANTEBRAZO 7 ESTÁTICO
APOYOENANTEBRAZO 7 ALTERNANDO PIERNAS
APOYOENANTEBRAZO 7 LEVANTAR UNAPIERNA
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 ESTÁTICO
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 LEVANTAR YBAJAR LACADERA
APOYOENANTEBRAZOLATERAL 8 LEVANTANDO UNAPIERNA
ISQUIOTIBIALES 9 PRINCIPIANTE
ISQUIOTIBIALES 9 INTERMEDIO
ISQUIOTIBIALES 9 AVANZADO
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 SOSTENIENDO EL BALÓN
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 LANZANDOELBALÓN
EQUILIBRIOENUNASOLA PIERNA 10 DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
GENUFLEXIONES 11 HASTALA PUNTADE LOS PIES
GENUFLEXIONES 11 ZANCADAS
GENUFLEXIONES 11 ENUNAPIERNA
SALTOS 12 VERTICALES
SALTOS 12 LATERALES
SALTOS 12 ALTERNADOS
3a Parte: tres ejercicios de crrer veocidd moderd/t combidos co movimietos de cmbio de direcció.
3ª PARTE EJERCICIOS DE CARRERA · 2 MINUTOS CORRER 13 ENTODO EL TERRENO
POSICIÓNDE LARODILLA CORRECTO
CORRER 14 SALTOS ALTOS
2a Parte: seis grupos de ejercicios, cetrdos e fuerz de troco y s piers, e equiibrio y piometrí/giidd, cd uo co tres ivees de dificutd creciete; y
CORRER 15 CAMBIO DE DIRECCIÓN
POSICIÓNDELA RODILLA INCORRECTO
los “11+” “11+” se compoe de tres prtes co u tot de 15 ejercicios que deberí reizrse comiezo de cd sesió de etremieto siguiedo e orde especificdo.
aieció rect de pier l posició de rodi fexiod o debe estr más detd que put de os pies
INCORRECTO
U puto fudmet de progrm es e uso de técic decud durte todos os ejercicios. Hy que prestr much teció posició correct y u bue cotro corpor, icuid ieció rect de pier, posició de s rodis por dete de s puts de os pies y os terrizjes suves.
6
ElEMEnTOS ClaVE DE la PREVEnCIÓn DE lESIOnES
los eemetos cve de u progrm eficz de preveció de esioes de jugdores de fú tbo so fuerz cetr, e cotro y equiibrio euromuscur, e etremieto excétrico de bíceps femor, piometrí y giidd.
Entrenamiento del tronco: E Entrenamiento “troco” es u uidd fucio, e que o soo se icuye os múscuos de troco propimete dicho (bdomies, extesores posteriores), sio tmbié os de zo coxo-pévic. E mteimieto de estbiidd de troco es u de s cves pr e fuciomieto óptimo de s extremiddes iferiores (especimete rticució de rodi). los futboists debe teer suficiete fuerz y cotro euromuscur e os múscuos de troco y cder pr ogrr estbiidd de zo cetr. Control y equilibrio neuromuscular: E cotro euromuscur o es u etidd úic, sio u cojuto de sistems que iterctú e itegr distitos spectos de s ccioes muscures (estátic, diámic, rectiv), s ctivcioes muscures (excétrics más que cocétrics), coordició (múscuos
7
MOTIVaCIÓn Y CUMPlIMIEnTO
mutirticures), estbiizció, posició corpor, e equiibrio y cpcidd de ticipció.
Porcetje de jugdores esiodos
Prcticdo os “11+”
Co cetmieto hbitu
Reducció
Tot
13.0%
19.8%
-34.3%
Pliometría y agilidad: los ejercicios piométricos so os ejercicios que permite que u múscuo cce su máxim fuerz e e meor tiempo posibe. E muchs ctividdes deportivs cotrccioes cocétrics sigue rápidmete cotrccioes excétrics de múscuo. Por este motivo, debe usrse ejercicios fucioes específicos que eftice este rápido cmbio e cció de múscuo fi de preprr os tets pr sus ctividdes deportivs cocrets. E objetivo de etremieto piométrico es dismiuir e tiempo ecesrio etre e fi de cotrcció excétric de múscuo y e comiezo de cotrcció cocétric. l piometrí ofrece cpcidd de prcticr puts cocrets de movimieto de modo biomecáicmete correcto, reforzdo sí e múscuo, e tedó y e igmeto de mer más fucio.
lesioes guds
10.6%
15.5%
-31.6%
lesioes por uso excesivo
2.6%
5.7%
-54.4%
lesioes de rodi
3.1%
5.6%
-44.6%
lesioes de tobio
4.3%
5.9%
-27.1%
lesioes grves
4.3%
8.6%
-47.7%
8
E etredor deberí ser cosciete de importci y eficci de os progrms de preveció de esioes. no tods s esioes de fútbo puede preveirse, pero especimete s esioes de rodi, os esguices de tobio y os probems de uso excesivo puede reducirse sigifictivmete sigifictivme te medite reizció de ejercicios prevetivos de form regur. los jugdores so e pricip ctivo de cub y de etredor: si os jugdores (cve) se esio , os etredores tiee meos posibiiddes hor de decidir ieció y e equipo ormmete obtiee meos putos. Por tto, s estrtegis de preveció de esioes deberí formr prte cd sesió de etremie etremieto. to.
9
Es cruci que e etredor motive os jugdores pr que éstos pred os “11+” y prctique os ejercicios de mer decud y regur. ls ivestigcioes h demostrdo que e cumpimieto es e eemeto cve pr eficci. los equipos que prcticro co más frecueci os “11+” tuviero meos jugdores esiodos que otros equipos. E modo más secio es desrror os “11+” como cetmieto hbitu comiezo de cd sesió de etremie etremieto, to, y 1 prte y 3 como cetmieto previo os prtidos. Referencias bibliográficas: Soigrd T, T, et . BMJ 2008 Dec 9; 337:2469. doi: 10.1136/ bmj.2469 Soigrd T, T, et . Br J Sports Med 2010;44(11):787-793.
ElEMEnTOS ClaVE DE la PREVEnCIÓn DE lESIOnES
los eemetos cve de u progrm eficz de preveció de esioes de jugdores de fú tbo so fuerz cetr, e cotro y equiibrio euromuscur, e etremieto excétrico de bíceps femor, piometrí y giidd.
Entrenamiento del tronco: E Entrenamiento “troco” es u uidd fucio, e que o soo se icuye os múscuos de troco propimete dicho (bdomies, extesores posteriores), sio tmbié os de zo coxo-pévic. E mteimieto de estbiidd de troco es u de s cves pr e fuciomieto óptimo de s extremiddes iferiores (especimete rticució de rodi). los futboists debe teer suficiete fuerz y cotro euromuscur e os múscuos de troco y cder pr ogrr estbiidd de zo cetr. Control y equilibrio neuromuscular: E cotro euromuscur o es u etidd úic, sio u cojuto de sistems que iterctú e itegr distitos spectos de s ccioes muscures (estátic, diámic, rectiv), s ctivcioes muscures (excétrics más que cocétrics), coordició (múscuos
MOTIVaCIÓn Y CUMPlIMIEnTO
mutirticures), estbiizció, posició corpor, e equiibrio y cpcidd de ticipció.
Porcetje de jugdores esiodos
Prcticdo os “11+”
Co cetmieto hbitu
Reducció
Tot
13.0%
19.8%
-34.3%
Pliometría y agilidad: los ejercicios piométricos so os ejercicios que permite que u múscuo cce su máxim fuerz e e meor tiempo posibe. E muchs ctividdes deportivs cotrccioes cocétrics sigue rápidmete cotrccioes excétrics de múscuo. Por este motivo, debe usrse ejercicios fucioes específicos que eftice este rápido cmbio e cció de múscuo fi de preprr os tets pr sus ctividdes deportivs cocrets. E objetivo de etremieto piométrico es dismiuir e tiempo ecesrio etre e fi de cotrcció excétric de múscuo y e comiezo de cotrcció cocétric. l piometrí ofrece cpcidd de prcticr puts cocrets de movimieto de modo biomecáicmete correcto, reforzdo sí e múscuo, e tedó y e igmeto de mer más fucio.
lesioes guds
10.6%
15.5%
-31.6%
lesioes por uso excesivo
2.6%
5.7%
-54.4%
lesioes de rodi
3.1%
5.6%
-44.6%
lesioes de tobio
4.3%
5.9%
-27.1%
lesioes grves
4.3%
8.6%
-47.7%
E etredor deberí ser cosciete de importci y eficci de os progrms de preveció de esioes. no tods s esioes de fútbo puede preveirse, pero especimete s esioes de rodi, os esguices de tobio y os probems de uso excesivo puede reducirse sigifictivmete sigifictivme te medite reizció de ejercicios prevetivos de form regur. los jugdores so e pricip ctivo de cub y de etredor: si os jugdores (cve) se esio , os etredores tiee meos posibiiddes hor de decidir ieció y e equipo ormmete obtiee meos putos. Por tto, s estrtegis de preveció de esioes deberí formr prte cd sesió de etremie etremieto. to.
8
9
CÓMO EnSEÑaR lOS “11+”
Comience destacando la importancia de la prevención de las lesiones: todos los jugadores deberían entender claramente este mensaje. Solo entonces comience con la explicación e instrucción de los ejercicios. E eemeto cve de u eseñz eficz es empezr por e ive 1 y cetrrse e correct reizció de os ejercicios. ¡Corrij correctmete todos os errores! Es cruci u bue posiciomieto corpor. Permite u mejor trbjo euromuscur y u etremieto más eficz. Cudo os jugdores jugdo res pued pued reiz reizrr os ejerci ejercicios cios correctmete, puede icremetrse durció y e úmero de repeticioes hst czr itesidd propuest.
PaSO al SIGUIEnTE nIVEl
cicio (puede ser co u jugdor que o hg bie) − order order os os jugdores jugdores que vuev reizr e ejercicio, y hcer observcioes/correccioes idividues. Este método se recomied prticurmete pr os seis ejercicios de 2 prte. los ejercicios de crrer de 1 prte y 3 puede ecesitr u expicció más breve y, por tto, meos tiempo de predizje. normmete, puede emperse 2-3 sesioes de etremieto hst que os jugdores pued reizr correctmete todos os ejercicios de os “11+” (ive 1).
los siguietes psos so úties pr eseñr u ejercicio:
los jugdores deberí comezr co e ive 1. Soo cudo u ejercicio se hy reizdo si dificutd e e tiempo y e úmero de repeticioes especificdos deberí psr siguiete ive de ejercicio. Hy 3 opcioes: ) lo ide serí que e pso siguiete ive se determir idividumete pr cd jugdor. b) Como tertiv, todos os jugdores puede psr siguiete ive e guos ejercicios pero cotiur co e ive ctu e otros. c) Pr simpificr, simpificr, todos os jugdores puede psr siguiete ive de todos os ejercicios después de 3 o 4 sems.
Importante: Es muy importte reizr correctmete todos os ejercicios. Por este motivo, e etredor deberí supervisr e progrm y corregir os jugdores si fuer ecesrio.
− expicr expicr brevemet brevemetee y hcer demostrció de u ejercicio − order order os jugdores jugdores práctic práctic de ejercicio y hcer observcioes/ correccioes geeres − discutir co todos todos os jugdores jugdores guos de os probems y vover hcer demostrció de ejer10
11
Es cruci que e etredor motive os jugdores pr que éstos pred os “11+” y prctique os ejercicios de mer decud y regur. ls ivestigcioes h demostrdo que e cumpimieto es e eemeto cve pr eficci. los equipos que prcticro co más frecueci os “11+” tuviero meos jugdores esiodos que otros equipos. E modo más secio es desrror os “11+” como cetmieto hbitu comiezo de cd sesió de etremie etremieto, to, y 1 prte y 3 como cetmieto previo os prtidos. Referencias bibliográficas: Soigrd T, T, et . BMJ 2008 Dec 9; 337:2469. doi: 10.1136/ bmj.2469 Soigrd T, T, et . Br J Sports Med 2010;44(11):787-793.
CÓMO EnSEÑaR lOS “11+”
Comience destacando la importancia de la prevención de las lesiones: todos los jugadores deberían entender claramente este mensaje. Solo entonces comience con la explicación e instrucción de los ejercicios. E eemeto cve de u eseñz eficz es empezr por e ive 1 y cetrrse e correct reizció de os ejercicios. ¡Corrij correctmete todos os errores! Es cruci u bue posiciomieto corpor. Permite u mejor trbjo euromuscur y u etremieto más eficz. Cudo os jugdores jugdo res pued pued reiz reizrr os ejerci ejercicios cios correctmete, puede icremetrse durció y e úmero de repeticioes hst czr itesidd propuest.
PaSO al SIGUIEnTE nIVEl
cicio (puede ser co u jugdor que o hg bie)
los jugdores deberí comezr co e ive 1. Soo cudo u ejercicio se hy reizdo si dificutd e e tiempo y e úmero de repeticioes especificdos deberí psr siguiete ive de ejercicio.
− order order os os jugdores jugdores que vuev reizr e ejercicio, y hcer observcioes/correccioes idividues.
Hy 3 opcioes:
Este método se recomied prticurmete pr os seis ejercicios de 2 prte. los ejercicios de crrer de 1 prte y 3 puede ecesitr u expicció más breve y, por tto, meos tiempo de predizje. normmete, puede emperse 2-3 sesioes de etremieto hst que os jugdores pued reizr correctmete todos os ejercicios de os “11+” (ive 1).
) lo ide serí que e pso siguiete ive se determir idividumete pr cd jugdor. b) Como tertiv, todos os jugdores puede psr siguiete ive e guos ejercicios pero cotiur co e ive ctu e otros. c) Pr simpificr, simpificr, todos os jugdores puede psr siguiete ive de todos os ejercicios después de 3 o 4 sems.
los siguietes psos so úties pr eseñr u ejercicio:
Importante: Es muy importte reizr correctmete todos os ejercicios. Por este motivo, e etredor deberí supervisr e progrm y corregir os jugdores si fuer ecesrio.
− expicr expicr brevemet brevemetee y hcer demostrció de u ejercicio − order order os jugdores jugdores práctic práctic de ejercicio y hcer observcioes/ correccioes geeres − discutir co todos todos os jugdores jugdores guos de os probems y vover hcer demostrció de ejer10
11
PREPaRaCIÓn DEl TERREnO
nOTaS
A EJERCICIOS
Se cooc 6 mrccioes e dos fis pres, co u seprció de 5-6 m etre cd u. Dos jugdores jugdo res empiez empiez mismo mismo tiempo tiempo e e primer primer pr de mrccioes, corre por prte iterior de fi y reiz id os ejercicios respectivos. Regres por prte exterior puto de prtid. a vuet puede icremetr su veocidd progresivmete segú su ive de cetmieto.
B VUElTa
A A
B
B
12
13
PREPaRaCIÓn DEl TERREnO
nOTaS
A EJERCICIOS
Se cooc 6 mrccioes e dos fis pres, co u seprció de 5-6 m etre cd u. Dos jugdores jugdo res empiez empiez mismo mismo tiempo tiempo e e primer primer pr de mrccioes, corre por prte iterior de fi y reiz id os ejercicios respectivos. Regres por prte exterior puto de prtid. a vuet puede icremetr su veocidd progresivmete segú su ive de cetmieto.
B VUElTa
A A
B
B
12
13
1ª PaRTE:
EJERCICIOS DE CARRERA 1 E íe rect
5 Str cotcto co e hombro
2 Cder hci fuer
6 Rápidmete hci dete y hci trás
3 Cder hci detro 4 E círcuos co e compñero
15
1ª PaRTE:
EJERCICIOS DE CARRERA 1 E íe rect
5 Str cotcto co e hombro
2 Cder hci fuer
6 Rápidmete hci dete y hci trás
3 Cder hci detro 4 E círcuos co e compñero
15
1 CORRER EN LÍNEA RECTA
1 CORRER EN LÍNEA RECTA
CORRECTO
Corr e íe rect hst e útimo coo. Corr u poco más rápido regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
No debe dejr de que sus rodis se dobe hci detro.
1
2
INCORRECTO
16
17
1 CORRER EN LÍNEA RECTA
1 CORRER EN LÍNEA RECTA
CORRECTO
Corr e íe rect hst e útimo coo. Corr u poco más rápido regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
No debe dejr de que sus rodis se dobe hci detro.
1
2
INCORRECTO
16
17
2 CORRER CADERA HACIA AFUERA
2 CORRER CADERA HACIA AFUERA
CORRECTO
Trote igermete igermete hst e primer coo. Permezc e ese ugr y evte u rodi. Despce rodi hci u do y poye e pie e e sueo. Corr hst e siguiete coo y reice e ejercicio co otr pier. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg pevis horizot y e dorso estbe.
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo form u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
2
l rodi de pier de poyo no debe dobrse hci detro.
INCORRECTO
18
19
2 CORRER CADERA HACIA AFUERA
2 CORRER CADERA HACIA AFUERA
CORRECTO
Trote igermete igermete hst e primer coo. Permezc e ese ugr y evte u rodi. Despce rodi hci u do y poye e pie e e sueo. Corr hst e siguiete coo y reice e ejercicio co otr pier. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg pevis horizot y e dorso estbe.
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo form u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
2
l rodi de pier de poyo no debe dobrse hci detro.
INCORRECTO
18
19
3 CORRER CADERA HACIA DENTRO
3 CORRER CADERA HACIA DENTRO
CORRECTO
Trote igermete hst e primer coo, permezc e ese ugr y evte u rodi hci u do. Despce rodi hci dete y poye e pie e e sueo. Corr hst e siguiete coo y reice e ejercicio co otr pier. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg pevis horizot y e dorso estbe.
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo form u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
2
l rodi de pier de poyo no debe dobrse hci detro.
INCORRECTO
20
21
3 CORRER CADERA HACIA DENTRO
3 CORRER CADERA HACIA DENTRO
CORRECTO
Trote igermete hst e primer coo, permezc e ese ugr y evte u rodi hci u do. Despce rodi hci dete y poye e pie e e sueo. Corr hst e siguiete coo y reice e ejercicio co otr pier. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg pevis horizot y e dorso estbe.
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo form u íe rect.
Haga el ejercicio dos veces.
1
2
l rodi de pier de poyo no debe dobrse hci detro.
INCORRECTO
20
21
4 CORRER EN CÍRCULOS CON EL COMPAÑERO
4 CORRER EN CÍRCULOS CON EL COMPAÑERO
CORRECTO
Trote hst e primer coo, despácese de do 90º hci su compñero, rodéeo (si cmbir su perspectiv) y regrese primer coo. Trote hst e siguiete coo y repit e ejercicio. U vez que hy hecho o mismo co os demás coos, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure fexior igermete cder y rodis, y depositr su peso e prte terior de pie.
No dobe s rodis hci detro. 1
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
22
23
4 CORRER EN CÍRCULOS CON EL COMPAÑERO
4 CORRER EN CÍRCULOS CON EL COMPAÑERO
CORRECTO
Trote hst e primer coo, despácese de do 90º hci su compñero, rodéeo (si cmbir su perspectiv) y regrese primer coo. Trote hst e siguiete coo y repit e ejercicio. U vez que hy hecho o mismo co os demás coos, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure fexior igermete cder y rodis, y depositr su peso e prte terior de pie.
No dobe s rodis hci detro. 1
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
22
23
5 CORRER SALTAR CONTACTO CON EL HOMBRO
5 CORRER SALTAR CONTACTO CON EL HOMBRO
CORRECTO
Corr hst e primer coo y desde hí despácese de do 90º hci su compñero. E e medio ste mbos mismo tiempo y uo do de otro, de mer que sus hombros se toque. Regrese primer coo, uego trote hst e próximo y repit e ejercicio. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
aterrice e mbos pies co cder y rodis fexiods.
No dobe s rodis hci detro.
1
1
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
24
25
5 CORRER SALTAR CONTACTO CON EL HOMBRO
5 CORRER SALTAR CONTACTO CON EL HOMBRO
CORRECTO
Corr hst e primer coo y desde hí despácese de do 90º hci su compñero. E e medio ste mbos mismo tiempo y uo do de otro, de mer que sus hombros se toque. Regrese primer coo, uego trote hst e próximo y repit e ejercicio. Cudo hy termido e recorrido, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
aterrice e mbos pies co cder y rodis fexiods.
No dobe s rodis hci detro.
1
1
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
24
25
6 CORRER RÁPIDAMENTE HACIA DELANTE Y HACIA ATRÁS
6 CORRER RÁPIDAMENTE HACIA DELANTE Y HACIA ATRÁS
CORRECTO
Corr o más rápido que pued hst e segudo coo y de hí corr mrch trás hci e primer coo, mteiedo cder y s rodis igermete fexiods. Corr uevmete dos coos hci dete y regrese uo corriedo. U vez que hy hecho o mismo co os demás coos, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
1
No dobe s rodis hci detro.
1
2
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
26
27
6 CORRER RÁPIDAMENTE HACIA DELANTE Y HACIA ATRÁS
6 CORRER RÁPIDAMENTE HACIA DELANTE Y HACIA ATRÁS
CORRECTO
Corr o más rápido que pued hst e segudo coo y de hí corr mrch trás hci e primer coo, mteiedo cder y s rodis igermete fexiods. Corr uevmete dos coos hci dete y regrese uo corriedo. U vez que hy hecho o mismo co os demás coos, trote de regreso.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
1
No dobe s rodis hci detro.
1
2
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
26
27
2ª PaRTE:
EJERCICIOS DE FUERZA, PLIOMETRÍA Y EQUILIBRIO 7 apoyo e tebrzo
10 Equiibrio e u so pier
8 apoyo e e tebrzo ter
11 Geufexioes
9 Isquiotibies
12 Stos
29
2ª PaRTE:
EJERCICIOS DE FUERZA, PLIOMETRÍA Y EQUILIBRIO 7 apoyo e tebrzo
10 Equiibrio e u so pier
8 apoyo e e tebrzo ter
11 Geufexioes
9 Isquiotibies
12 Stos
29
7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
1
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
E cuerpo forme u íe rect de cbez os pies.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
2
No icie cbez hci trás.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect de cbez os pies. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos, y mteg est posició durte 20-30 segudos. Vuev posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio.
No bcee i rquee espd. No evte os gúteos.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos cd u)
30
31
7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
7.1 aPOYO En anTEBRaZO ESTÁTICO
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
1
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
E cuerpo forme u íe rect de cbez os pies.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
2
No icie cbez hci trás.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect de cbez os pies. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos, y mteg est posició durte 20-30 segudos. Vuev posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio.
No bcee i rquee espd. No evte os gúteos.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos cd u)
30
31
7.2 aPOYO En anTEBRaZO anT EBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
7.2 aPOYO aPOYO En anTEBRaZO an TEBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cbez, os hombros, espd y pevis forme u íe rect.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect de cbez os pies. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos. levte u pier, mtég por 2 segudos e e ire y uego báje, hg o mismo co otr pier, y reice todo e ejercicio durte 40-60 segudos. Regrese posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio.
1
2
No icie cbez hci trás. No bcee i rquee espd. No evte os gúteos. Mteg pevis estbe y no deje que se icie hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 40-60 segudos cd u)
32
33
7.2 aPOYO En anTEBRaZO anT EBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
7.2 aPOYO aPOYO En anTEBRaZO an TEBRaZO ALTERNANDO PIERNAS
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cbez, os hombros, espd y pevis forme u íe rect.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect de cbez os pies. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos. levte u pier, mtég por 2 segudos e e ire y uego báje, hg o mismo co otr pier, y reice todo e ejercicio durte 40-60 segudos. Regrese posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio.
1
2
No icie cbez hci trás. No bcee i rquee espd. No evte os gúteos. Mteg pevis estbe y no deje que se icie hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 40-60 segudos cd u)
32
33
7.3 aPOYO En anTEBRaZO anTEBR aZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
7.3 7. 3 aPOYO En anTEBRaZO anTEBR aZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cbez, os hombros, espd y pevis forme u íe rect.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos. levte u pier 10-15 cm de piso y mteg est posició durte 2030 segudos. Regrese posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio co otr pier.
1
2
No icie cbez hci trás. No bcee i rquee espd. No evte os gúteos. Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
34
35
7.3 aPOYO En anTEBRaZO anTEBR aZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
7.3 7. 3 aPOYO En anTEBRaZO anTEBR aZO LEVANTAR UNA PIERNA Y MANTENER EN EL AIRE
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de vietre y poyr e cuerpo e os tebrzos y pies.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cbez, os hombros, espd y pevis forme u íe rect.
2
los codos debe estr directmete bjo os hombros.
Ahora evte prte superior de cuerpo, pevis y s piers, hst que e cuerpo forme u íe rect. Cotrig os omóptos hci coum vertebr y trte de uiros. los codos debe estr directmete bjo os hombros. Cotrig os múscuos bdomies y os gúteos. levte u pier 10-15 cm de piso y mteg est posició durte 2030 segudos. Regrese posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio co otr pier.
1
2
No icie cbez hci trás. No bcee i rquee espd. No evte os gúteos. Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
34
35
8.1 aPOYO aPOYO En El anTEBRaZO anTEBR aZO laTERal ESTÁTICO
8.1 aPOYO aPOYO En El anTEBRaZO anTEBRa ZO laTERal ESTÁTICO
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do, dobr rodi de poyo e u águo recto y poyr e cuerpo e e tebrzo y pier dobd. Ahora evte pevis y pier de rrib, hst que forme u íe rect co e hombro de rrib y mteg est posició durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Vuev posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
los hombros, pevis y mbs rodis debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
No recueste cbez sobre su hombro.
1 3
INCORRECTO
Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci bjo.
No icie sus hombros, pevis o piers hci dete o hci trás.
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
36
37
8.1 aPOYO aPOYO En El anTEBRaZO anTEBR aZO laTERal ESTÁTICO
8.1 aPOYO aPOYO En El anTEBRaZO anTEBRa ZO laTERal ESTÁTICO
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do, dobr rodi de poyo e u águo recto y poyr e cuerpo e e tebrzo y pier dobd. Ahora evte pevis y pier de rrib, hst que forme u íe rect co e hombro de rrib y mteg est posició durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Vuev posició iici, hg u breve pus y repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
los hombros, pevis y mbs rodis debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
No recueste cbez sobre su hombro.
1 3
INCORRECTO
Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci bjo.
No icie sus hombros, pevis o piers hci dete o hci trás.
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
36
37
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do co mbs piers estirds y poyr e cuerpo e su tebrzo. Ahora evte pevis y s piers (somete prte exterior de pie de poyo toc e sueo), hst que su cuerpo forme u íe rect desde e hombro de rrib pie de rrib. levte y bje cder hci e sueo, y hg este ejercicio durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Después de u breve pus, repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
E cuerpo debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
3
No recueste cbez sobre su hombro. No icie sus hombros o pevis hci dete o hci trás.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
38
39
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
8.2 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTAR Y BAJAR LA CADERA
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do co mbs piers estirds y poyr e cuerpo e su tebrzo. Ahora evte pevis y s piers (somete prte exterior de pie de poyo toc e sueo), hst que su cuerpo forme u íe rect desde e hombro de rrib pie de rrib. levte y bje cder hci e sueo, y hg este ejercicio durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Después de u breve pus, repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
E cuerpo debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
3
No recueste cbez sobre su hombro. No icie sus hombros o pevis hci dete o hci trás.
INCORRECTO
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
38
39
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do co mbs piers estirds y poyr e cuerpo e e tebrzo y pier de bjo. Ahora evte pevis y s piers (somete prte exterior de pie de poyo toc e sueo), hst que su cuerpo forme u íe rect desde e hombro de rrib pie de rrib. levte pier de rrib y báje etmete y hg este ejercicio durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Después de u breve pus, repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
E cuerpo debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
No recueste cbez sobre su hombro. Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci bjo.
3
INCORRECTO
No icie sus hombros o pevis hci dete o hci trás.
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
40
41
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
8.3 aPOYO En El anTEBRaZO laTERal LEVANTANDO UNA PIERNA
CORRECTO
Este ejercicio fortece muscutur ter de torso, fudmet pr que e cuerpo mteg su estbiidd e todos os movimietos.
Para empezar, tiee que ycer de do co mbs piers estirds y poyr e cuerpo e e tebrzo y pier de bjo. Ahora evte pevis y s piers (somete prte exterior de pie de poyo toc e sueo), hst que su cuerpo forme u íe rect desde e hombro de rrib pie de rrib. levte pier de rrib y báje etmete y hg este ejercicio durte 20-30 segudos. E codo de brzo de poyo debe estr directmete bjo e hombro. Después de u breve pus, repit e ejercicio de otro do.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
1
E hombro y pier que se ecuetr e to y cder debe formr u íe rect si se observ desde e frete frete..
2
E cuerpo debe formr u íe rect si se ve desde rrib.
3
E codo debe estr directmete bjo e hombro.
No recueste cbez sobre su hombro. Mteg pevis estbe, y no deje que se icie hci bjo.
3
INCORRECTO
No icie sus hombros o pevis hci dete o hci trás.
Repeticiones: 3 series (de 20-30 segudos por cd do)
40
41
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
2 CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de muso.
Para empezar, pógse de rodis (seprds segú e cho de sus cders) sobre u superficie bd y cruce os brzos sobre e pecho. U compñero se rrodi detrás de usted y sujet co mbs mos sus piers u poco más rrib de os tobios y co su peso s mtiee pegds sueo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Su compñero sujete firmemete sus piers cotr e sueo.
2
Su cbez, prte superior de cuerpo, cders y musos debe formr u íe rect.
3
Somete se mueve rticució de rodi.
4
a comiezo reice e ejercicio despcio y úicmete ceere e ritmo si domi e movimieto.
Durante el ejercicio su cuerpo debe formr u íe rect desde cbez hst s rodis. Icíese etmete hci dete y trte de mteer es posició estird co os múscuos de prte posterior de sus musos. Cudo o pued mteer más est posició, déjese cer y terrice suvemete sobre s mos.
No icie cbez hci trás.
2
1
3
1
INCORRECTO
No fexioe citur hci dete.
9.1 PRINCIPIANTE 9.1 Repeticiones: 1 serie (3-5 repeticioes) 9.2 INTERMEDIO Repeticiones: 1 serie (míimo 7-10 repeticioes) 9.3 AVANZADO Repeticiones: 1 serie (míimo 12-15 repeticioes)
42
43
3
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
9 ISQUIOTIBIalES PRINCIPIANTE – INTERMEDIO - AVANZADO
2 CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de muso.
Para empezar, pógse de rodis (seprds segú e cho de sus cders) sobre u superficie bd y cruce os brzos sobre e pecho. U compñero se rrodi detrás de usted y sujet co mbs mos sus piers u poco más rrib de os tobios y co su peso s mtiee pegds sueo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Su compñero sujete firmemete sus piers cotr e sueo.
2
Su cbez, prte superior de cuerpo, cders y musos debe formr u íe rect.
3
Somete se mueve rticució de rodi.
4
a comiezo reice e ejercicio despcio y úicmete ceere e ritmo si domi e movimieto.
Durante el ejercicio su cuerpo debe formr u íe rect desde cbez hst s rodis. Icíese etmete hci dete y trte de mteer es posició estird co os múscuos de prte posterior de sus musos. Cudo o pued mteer más est posició, déjese cer y terrice suvemete sobre s mos.
No icie cbez hci trás.
2
1
3
1
3
INCORRECTO
No fexioe citur hci dete.
9.1 PRINCIPIANTE 9.1 Repeticiones: 1 serie (3-5 repeticioes) 9.2 INTERMEDIO Repeticiones: 1 serie (míimo 7-10 repeticioes) 9.3 AVANZADO Repeticiones: 1 serie (míimo 12-15 repeticioes)
42
43
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier y sosteg e bó te sí co mbs mos. Fexioe igermete s rodis y citur, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora trte de mteer e equiibrio, poydo e peso de su cuerpo e prte terior de pie. Después de 30 segudos repit e ejercicio co otr pier. Si quiere reizr u vrite más difíci de ejercicio, evte u poco os toes de sueo o pse e bó rededor de citur y/o debjo de otr rodi.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
4
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
Mteg pevis horizot.
2
5
1
2
3
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
44
45
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
10.1 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna SOSTENIENDO EL BALÓN
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier y sosteg e bó te sí co mbs mos. Fexioe igermete s rodis y citur, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora trte de mteer e equiibrio, poydo e peso de su cuerpo e prte terior de pie. Después de 30 segudos repit e ejercicio co otr pier. Si quiere reizr u vrite más difíci de ejercicio, evte u poco os toes de sueo o pse e bó rededor de citur y/o debjo de otr rodi.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
4
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
Mteg pevis horizot.
2
5
1
2
3
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
44
45
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar, pógse de pie sobre u so pier 2-3 m de distci de su compñero frete frete. Fexioe igermete rodi y cder, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora ce e bó su compñero de mer terd, mteiedo mismo tiempo e equiibrio. Cotrig e bdome y poye e peso de cuerpo sobre prte terior de pie. Después de 30 segudos cmbie de pier y repit e ejercicio. Si dese u vrició más difíci de ejercicio, evte os toes igermete de sueo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
5
Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
4
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
Mteg pevis horizot.
2
1 2
3 INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
46
47
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
10.2 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna LANZANDO EL BALÓN
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar, pógse de pie sobre u so pier 2-3 m de distci de su compñero frete frete. Fexioe igermete rodi y cder, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora ce e bó su compñero de mer terd, mteiedo mismo tiempo e equiibrio. Cotrig e bdome y poye e peso de cuerpo sobre prte terior de pie. Después de 30 segudos cmbie de pier y repit e ejercicio. Si dese u vrició más difíci de ejercicio, evte os toes igermete de sueo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
5
Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
4
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
Mteg pevis horizot.
2
1 2
3 INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
46
47
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar pónganse de pie sobre u so pier u brzo de distci de su compñero frete frete. Fexioe igermete s rodis y citur, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora trte de mteer e equiibrio mietrs que su compñero y usted itet terdmete hcer que e otro pierd e equiibrio e diverss direccioes. Regrese siempre que pued su posició iici. Después de 30 segudos cmbie de pier y repit e ejercicio.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
2
Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
Mteg pevis horizot.
4 5 2 1
3 INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
48
49
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
10.3 EQUIlIBRIO En Una SOla PIERna DESEQUILIBRAR AL COMPAÑERO
CORRECTO
Este ejercicio mejor coordició de os múscuos de pier y su equiibrio.
Para empezar pónganse de pie sobre u so pier u brzo de distci de su compñero frete frete. Fexioe igermete s rodis y citur, de mer que prte superior de su cuerpo se icie igermete hci dete. l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora trte de mteer e equiibrio mietrs que su compñero y usted itet terdmete hcer que e otro pierd e equiibrio e diverss direccioes. Regrese siempre que pued su posició iici. Después de 30 segudos cmbie de pier y repit e ejercicio.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
2
Siempre mteg cder y rodi de pier de poyo igermete fexiods.
3
Cocetre su peso sobre prte terior de pie.
4
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
5
Mteg pevis horizot.
4 5 2 1
3 INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No deje que pevis se icie hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos por cd pier)
48
49
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LA PUNTA DE LOS PIES
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LA PUNTA DE LOS PIES
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de os musos y os gemeos, y yud cotror sus movimietos.
Para empezar, pógse de pie, sepre os pies segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést. Ahora fexioe etmete cder, s rodis y os tobios, hst que s rodis forme u águo recto, icido igermete prte superior de su cuerpo hci dete. luego ederece prte superior de cuerpo, cder y s rodis, y u vez que hy estirdo por competo s piers, pógse e puts de pie, y vuev fexior etmete su cuerpo hci bjo y evátese de mer ú más rápid. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
Fexioe mismo tiempo cder, s rodis y os tobios, e icie hci dete prte superior de cuerpo.
3
Cudo icie prte superior de cuerpo hci dete, mteg rect espd.
4
Pógse de putis cudo se estire competmete.
2
3
l cder, rodis y pies de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
2 1
1
2
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No icie cbez hci trás.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
50
51
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LA PUNTA DE LOS PIES
11.1 GEnUFlEXIOnES ESTIRÁNDOSE HASTA LA PUNTA DE LOS PIES
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de os musos y os gemeos, y yud cotror sus movimietos.
Para empezar, pógse de pie, sepre os pies segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést. Ahora fexioe etmete cder, s rodis y os tobios, hst que s rodis forme u águo recto, icido igermete prte superior de su cuerpo hci dete. luego ederece prte superior de cuerpo, cder y s rodis, y u vez que hy estirdo por competo s piers, pógse e puts de pie, y vuev fexior etmete su cuerpo hci bjo y evátese de mer ú más rápid. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cder, rodis y pies de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
2
Fexioe mismo tiempo cder, s rodis y os tobios, e icie hci dete prte superior de cuerpo.
3
Cudo icie prte superior de cuerpo hci dete, mteg rect espd.
4
Pógse de putis cudo se estire competmete.
2
3 2 1
1
2
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. No icie cbez hci trás.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
50
51
11.2 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIOn ES ZANCADAS
11.2 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXI OnES ZANCADAS
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de muso y os gúteos, y yud cotror mejor os movimietos.
Para empezar, pógse de pie, seprdo s piers segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l rodi que está dete forme u águo recto.
2
Mteg prte superior de cuerpo erguid.
3
Mteg pevis horizot.
2 3 1
l rodi fexiod no debe estr más detd que put de os pies.
Ahora empiece etmete dr zcds uiformes, fexiodo cder y rodi, hst que rodi que se ecuetre dete forme u águo recto. l rodi fexiod o debe estr más detd que put de os pies. Mteg prte superior de cuerpo erguido y pevis horizot. Reice 10 zcds co cd pier.
No dobe rodi detd hci detro. No se icie hci dete. No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 2 series (10 zcds por pier)
52
53
11.2 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIOn ES ZANCADAS
11.2 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXI OnES ZANCADAS
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos posteriores de muso y os gúteos, y yud cotror mejor os movimietos.
Para empezar, pógse de pie, seprdo s piers segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l rodi que está dete forme u águo recto.
2
Mteg prte superior de cuerpo erguid.
3
Mteg pevis horizot.
2 3 1
l rodi fexiod no debe estr más detd que put de os pies.
Ahora empiece etmete dr zcds uiformes, fexiodo cder y rodi, hst que rodi que se ecuetre dete forme u águo recto. l rodi fexiod o debe estr más detd que put de os pies. Mteg prte superior de cuerpo erguido y pevis horizot. Reice 10 zcds co cd pier.
No dobe rodi detd hci detro. No se icie hci dete. No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
INCORRECTO
Repeticiones: 2 series (10 zcds por pier)
52
53
11.3 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIO nES EN UNA PIERNA
11.3 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIOn ES EN UNA PIERNA
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos teriores de muso y yud cotror mejor os movimietos.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier, do de u compñero, de mer que pued sosteerse u poco mutumete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora empiece hcer geufexioes e u pier mismo tiempo que su compñero. Fexioe rodi etmete, de ser posibe hst que forme u águo recto, y estíre uevmete. Hg s geufexioes etmete y estírese más rápidmete. Repit e ejercicio co otr pier, e tot 10 geufexioes por cd pier.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. Icie prte superior de cuerpo igermete hci dete y mtég estbe y hci e frete.
3
Mteg pevis horizot.
4
Hg s geufexioes etmete y estírese más rápidmete.
No dobe s rodis hci detro.
2 3
1
4
INCORRECTO
l rodi fexiod no debe estr más detd que put de os pies.
No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
Repeticiones: 2 series (10 por pier)
54
55
11.3 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIO nES EN UNA PIERNA
11.3 GEnUFlEXIOnES GEnUFlEXIOn ES EN UNA PIERNA
CORRECTO
Este ejercicio fortece os múscuos teriores de muso y yud cotror mejor os movimietos.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier, do de u compñero, de mer que pued sosteerse u poco mutumete. l pier evtd debe posiciorse igermete detrás de pier de poyo. Ahora empiece hcer geufexioes e u pier mismo tiempo que su compñero. Fexioe rodi etmete, de ser posibe hst que forme u águo recto, y estíre uevmete. Hg s geufexioes etmete y estírese más rápidmete. Repit e ejercicio co otr pier, e tot 10 geufexioes por cd pier.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
l cder, rodi y pie de pier de poyo debe formr u íe rect si se observ desde e frete. Icie prte superior de cuerpo igermete hci dete y mtég estbe y hci e frete.
3
Mteg pevis horizot.
4
Hg s geufexioes etmete y estírese más rápidmete.
No dobe s rodis hci detro.
2 3
1
4
INCORRECTO
l rodi fexiod no debe estr más detd que put de os pies.
No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
Repeticiones: 2 series (10 por pier)
54
55
12.1 SalTOS VERTICALES
12.1 SalTOS VERTICALES
CORRECTO
Este ejercicio mejor poteci de su sto y yud cotror mejor os movimietos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Para empezar, pógse de pie, sepre os pies segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést. Ahora fexioe etmete cder, s rodis y os tobios, hst que sus rodis forme u águo recto. Icie prte superior de cuerpo hci dete. Mtégse u segudo e est posició y uego ste t to como pued, es tirdo todo su cuerpo. aterrice suvemete sobre prte terior de mbos pies y fexioe etmete y o más bjo que pued su cder, rodis y tobios. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
2
Fexioe mismo tiempo cder, s rodis y os tobios, icido prte superior de cuerpo hci dete.
3
Ste co mbs piers y terrice suvemete sobre prte terior de mbos pies.
4
2
l cder, rodis y pies de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
Es más importte que terrice suvemete y que ste de mer exposiv que ste to.
2 1
1
2
3
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. Nunca terrice co s rodis estirds o sobre os toes.
Repeticiones: 2 series (30 segudos)
56
57
12.1 SalTOS VERTICALES
12.1 SalTOS VERTICALES
CORRECTO
Este ejercicio mejor poteci de su sto y yud cotror mejor os movimietos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Para empezar, pógse de pie, sepre os pies segú e cho de su cder y pog s mos sobre ést. Ahora fexioe etmete cder, s rodis y os tobios, hst que sus rodis forme u águo recto. Icie prte superior de cuerpo hci dete. Mtégse u segudo e est posició y uego ste t to como pued, es tirdo todo su cuerpo. aterrice suvemete sobre prte terior de mbos pies y fexioe etmete y o más bjo que pued su cder, rodis y tobios. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
l cder, rodis y pies de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
2
Fexioe mismo tiempo cder, s rodis y os tobios, icido prte superior de cuerpo hci dete.
3
Ste co mbs piers y terrice suvemete sobre prte terior de mbos pies.
4
2
Es más importte que terrice suvemete y que ste de mer exposiv que ste to.
2 1
1
2
3
INCORRECTO
No dobe s rodis hci detro. Nunca terrice co s rodis estirds o sobre os toes.
Repeticiones: 2 series (30 segudos)
56
57
12.2 SalTOS LATERALES
12.2 SalTOS LATERALES
CORRECTO
Este ejercicio mejor poteci de su sto y yud cotror mejor os movimietos co u pier.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier. Fexioe igermete cder, rodi y tobio, e icie prte superior de su cuerpo hci dete. Ahora ste de pier, de poyo proximdmete 1 m de do hci otr pier. aterrice suvemete e prte terior de pie y fexioe cder, rodi y tobio. Permezc u segudo e est posició y uego ste otr pier. Mteg prte superior de cuerpo hci dete y de mer estbe, y pevis horizot. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
3
l cder, rodi y pie debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
1
aterrice suvemete sobre prte terior de pie, y fexioe mismo tiempo cder, rodi y e tobio, icido prte superior de cuerpo hci dete.
3
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
4
Mteg pevis horizot.
No dobe rodi hci detro.
3 4
2
1 2
2 INCORRECTO
No tuerz prte superior de cuerpo. No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
58
59
12.2 SalTOS LATERALES
12.2 SalTOS LATERALES
CORRECTO
Este ejercicio mejor poteci de su sto y yud cotror mejor os movimietos co u pier.
Para empezar, pógse de pie sobre u pier. Fexioe igermete cder, rodi y tobio, e icie prte superior de su cuerpo hci dete. Ahora ste de pier, de poyo proximdmete 1 m de do hci otr pier. aterrice suvemete e prte terior de pie y fexioe cder, rodi y tobio. Permezc u segudo e est posició y uego ste otr pier. Mteg prte superior de cuerpo hci dete y de mer estbe, y pevis horizot. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
2
3
l cder, rodi y pie debe formr u íe rect si se observ desde e frete.
1
aterrice suvemete sobre prte terior de pie, y fexioe mismo tiempo cder, rodi y e tobio, icido prte superior de cuerpo hci dete.
3
Mteg prte superior de cuerpo estbe e icid hci dete.
4
Mteg pevis horizot.
No dobe rodi hci detro.
3 4
2
1 2
2 INCORRECTO
No tuerz prte superior de cuerpo. No deje que pevis se icie o se dee hci u do.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
58
59
12.3 SalTOS ALTERNADOS
12.3 SalTOS ALTERNADOS
CORRECTO
Este ejercicio mejor estbiidd de cuerpo trvés de rápidos movimietos e direccioes diferetes.
Para empezar, pógse de pie sobre mbs piers segú e cho de su cder e imgíese que hy u cruz e e sueo, e e medio de cu usted se ecuetr. Ahora tere, etre e sto hci dete y hci trás, de do do y digomete e cruz, co mbs piers y cder, rodis y tobios fexiodos, ste o más rápido y exposivmete que pued. aterrice suvemete e prte terior de mbos pies y fexioe cder, rodis y tobios. l prte superior de su cuerpo permece icid igermete hci dete durte todo e ejercicio. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cder, rodi y pie de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
2
Ste co mbs piers y terrice sobre prte terior de mbos pies co s piers seprds segú e cho de su cder.
3
aterrice co cder, rodis y tobios fexiodos.
4
Es más importte que terrice suvemete y que ste de mer exposiv que ste to.
3 1
1
3
3 2
INCORRECTO
Nunca deje que sus rodis se toque y segúrese de que no se dobe hci detro. Nunca terrice co s rodis estirds o sobre os toes.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
60
61
12.3 SalTOS ALTERNADOS
12.3 SalTOS ALTERNADOS
CORRECTO
Este ejercicio mejor estbiidd de cuerpo trvés de rápidos movimietos e direccioes diferetes.
Para empezar, pógse de pie sobre mbs piers segú e cho de su cder e imgíese que hy u cruz e e sueo, e e medio de cu usted se ecuetr. Ahora tere, etre e sto hci dete y hci trás, de do do y digomete e cruz, co mbs piers y cder, rodis y tobios fexiodos, ste o más rápido y exposivmete que pued. aterrice suvemete e prte terior de mbos pies y fexioe cder, rodis y tobios. l prte superior de su cuerpo permece icid igermete hci dete durte todo e ejercicio. Repit e ejercicio durte 30 segudos.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
l cder, rodi y pie de mbs piers debe formr u íe rect y estr e preo si se observ desde e frete.
2
Ste co mbs piers y terrice sobre prte terior de mbos pies co s piers seprds segú e cho de su cder.
3
aterrice co cder, rodis y tobios fexiodos.
4
Es más importte que terrice suvemete y que ste de mer exposiv que ste to.
3 1
1
3
3 2
INCORRECTO
Nunca deje que sus rodis se toque y segúrese de que no se dobe hci detro. Nunca terrice co s rodis estirds o sobre os toes.
Repeticiones: 2 series (de 30 segudos cd u)
60
61
3ª PaRTE:
EJERCICIOS DE CARRERA 13 E todo e terreo 14 Stos tos 15 Cmbio de direcció
63
3ª PaRTE:
EJERCICIOS DE CARRERA 13 E todo e terreo 14 Stos tos 15 Cmbio de direcció
63
13 CORRER EN TODO EL TERRENO
13 CORRER EN TODO EL TERRENO
CORRECTO
Corr e cch, de u do otro, proximdmete proximdmete 40 m, u veocidd máxim de 75-80%, y uego trote e resto de cch. Trote despcio regreso.
Haga el ejercicio dos veces.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
1
No dobe s rodis hci detro.
1
2
INCORRECTO
64
65
13 CORRER EN TODO EL TERRENO
13 CORRER EN TODO EL TERRENO
CORRECTO
Corr e cch, de u do otro, proximdmete proximdmete 40 m, u veocidd máxim de 75-80%, y uego trote e resto de cch. Trote despcio regreso.
Haga el ejercicio dos veces.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
1
No dobe s rodis hci detro.
1
2
INCORRECTO
64
65
14 CORRER SALTOS ALTOS
14 CORRER SALTOS ALTOS
CORRECTO
Dé uos psos modo de cetmieto, ste 6 u 8 veces gr tur y distci co u rodi evtd y uego trote e resto. a hor de hcer os stos, evte o más to que pued rodi de impuso y muev e brzo opuesto dete de cuerpo. a mer de descso regrese trotdo etmete.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg erguid prte superior de su cuerpo.
2
aterrice co rodi fexiod sobre prte terior de pie y vuev str.
1
No dobe rodi hci detro.
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
66
67
14 CORRER SALTOS ALTOS
14 CORRER SALTOS ALTOS
CORRECTO
Dé uos psos modo de cetmieto, ste 6 u 8 veces gr tur y distci co u rodi evtd y uego trote e resto. a hor de hcer os stos, evte o más to que pued rodi de impuso y muev e brzo opuesto dete de cuerpo. a mer de descso regrese trotdo etmete.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Mteg erguid prte superior de su cuerpo.
2
aterrice co rodi fexiod sobre prte terior de pie y vuev str.
1
No dobe rodi hci detro.
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
66
67
15 CORRER CAMBIO DE DIRECCIÓN
15 CORRER CAMBIO DE DIRECCIÓN
CORRECTO
Trote de cutro cico psos hci dete. Después de poyr e pie derecho, cmbie rápidmete de direcció hci e izquierdo y vuev ceerr. Después de 5 o 7 psos (co u veocidd máxim de 80-90%), dismiuy e ritmo, detégse cudo egue pie izquierdo y cmbie direcció hci derech. Recorr de est mer todo e terreo y regrese trotdo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
No dobe s rodis hci detro.
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
68
69
15 CORRER CAMBIO DE DIRECCIÓN
15 CORRER CAMBIO DE DIRECCIÓN
CORRECTO
Trote de cutro cico psos hci dete. Después de poyr e pie derecho, cmbie rápidmete de direcció hci e izquierdo y vuev ceerr. Después de 5 o 7 psos (co u veocidd máxim de 80-90%), dismiuy e ritmo, detégse cudo egue pie izquierdo y cmbie direcció hci derech. Recorr de est mer todo e terreo y regrese trotdo.
Cuando realice el ejercicio es importante que: 1
Procure mteer erguid prte superior de su cuerpo.
2
Su cder, rodis y pies debe formr u íe rect.
No dobe s rodis hci detro.
Haga el ejercicio dos veces.
INCORRECTO
68
69
aPÉnDICE: PREGUnTaS FRECUEnTES
¿Qué es los “11+”? los “11+” “11+” es u progrm de cetmieto competo cuyo objetivo es reducir s esioes más frecuetes e jugdores y jugdors de fútbo. Se trt de versió ctuizd de progrm de preveció de esioes “los 11”. ¿Quién ha desarrollado los “11+”? los “11+” h sido desrrodo por u grupo de expertos itercioes de Cetro de Evució e Ivestigció Médic de FIFa (F-MaRC), e Cetro de Ivestigció de Trumtismos de Oso y Fudció de Ivestigció de Medici Ortopédic y Deportiv de St Móic. Se bs e mpi experieci de “los 11”, e PEP y otros progrms de ejercicios destidos preveir s esioes e e fútbo. ¿Cuáles son las ventajas de los “11+”? E efecto prevetivo de progrm h sido demostrdo cietíficmete e pruebs cotrods etoris. Es secio y o requiere prtos, equipmieto (por o que o geer gstos extrordirios) o coocimietos especiizdos. Es u progrm de cetmieto competo co
diferetes ivees. Es eficz, y que myorí de os ejercicios cubre vrios spectos de etremieto y puede sustituir otros ejercicios.
¿Son nuevos los ejercicios? l myorí de os ejercicios o so uevos, pero todví o se h covertido e u ruti. l iovció cosiste e reuir estos ejercicios e u progrm secio y prcticbe que deberí ser e cetmieto hbitu previo cd sesió de etremieto. ¿Por qué se han escogido estos ejercicios en concreto? los ejercicios se ‘bs e evidecis’ o e ‘mejor práctic’. Está diseñdos pr preveir os tipos más frecuetes de esioes e e fútbo, es decir, distesió igui y de muso, sí como os esguices de tobio y s esioes de igmeto de rodi. ¿Qué consiguen los ejercicios? los ejercicios provoc u reforzmieto de muscutur de troco y de s piers y, demás, se mejor e cotro euromuscur estático, diámico y rectivo, coordició, e equiibrio, giidd y técic de sto.
70
¿Por qué los “11+” no incluyen ejercicios de estiramientos? ls ivestigcioes h demostrdo que os ejercicios de estirmieto estático tiee u efecto egtivo e e redimieto muscur, os resutdos sobre e efecto prevetivo de estirmieto diámico o so cocuyetes. los ejercicios de estirmieto o se recomied como prte de u progrm de cetmieto, pero puede reizrse fi de sesió de etremieto. ¿Quiénes deberían practicar los “11+”? los “11+” se h cocebido especimete pr jugdores ficiodos y pr quiees juegue por pcer. Se trt de u progrm pr hombres y mujeres de cuquier ive de juego y edd (desde proximdmete 14 14 ños e dete). ¿Cuándo deben practicar los jugadores los “11+”? los “11+” “11+” deberí prcticrse como cetmieto e tods s sesioes de etremieto, y e su versió brevid (1 prte y 3 prte) tmbié tes de cd prtido.
¿Con qué frecuencia deberían practicar los jugadores los “11+”? ates de cd sesió de etremieto ( meos dos veces por sem), y os ejercicios de crrer (1 prte y 3 prte) tmbié tes de cd prtido. ¿A qué deberían prestar especial atención los jugadores a la hora de realizar los ejercicios? Pr que se eficz, es importte segurrse de que cd ejercicio se reiz co precisió, exctmete t y como se describe e este mu. lo ide es que e etredor supervise reizció de os ejercicios y corrij os jugdores si fuer ecesrio. ¿Cuánto tiempo dura la práctica de los “11+”? Si os jugdores está fmiirizdos co os ejercicios, 20 miutos e tot. ¿Cuánto tiempo transcurre antes de que los “11+” hagan efecto? Depediedo de frecueci de etremieto de jugdor, etre 10 y 12 sems. ¿Cuándo pueden dejar los jugadores de practicar los “11+”? Mietrs que os jugdores juegue
71
aPÉnDICE: PREGUnTaS FRECUEnTES
¿Qué es los “11+”? los “11+” “11+” es u progrm de cetmieto competo cuyo objetivo es reducir s esioes más frecuetes e jugdores y jugdors de fútbo. Se trt de versió ctuizd de progrm de preveció de esioes “los 11”. ¿Quién ha desarrollado los “11+”? los “11+” h sido desrrodo por u grupo de expertos itercioes de Cetro de Evució e Ivestigció Médic de FIFa (F-MaRC), e Cetro de Ivestigció de Trumtismos de Oso y Fudció de Ivestigció de Medici Ortopédic y Deportiv de St Móic. Se bs e mpi experieci de “los 11”, e PEP y otros progrms de ejercicios destidos preveir s esioes e e fútbo. ¿Cuáles son las ventajas de los “11+”? E efecto prevetivo de progrm h sido demostrdo cietíficmete e pruebs cotrods etoris. Es secio y o requiere prtos, equipmieto (por o que o geer gstos extrordirios) o coocimietos especiizdos. Es u progrm de cetmieto competo co
diferetes ivees. Es eficz, y que myorí de os ejercicios cubre vrios spectos de etremieto y puede sustituir otros ejercicios.
¿Son nuevos los ejercicios? l myorí de os ejercicios o so uevos, pero todví o se h covertido e u ruti. l iovció cosiste e reuir estos ejercicios e u progrm secio y prcticbe que deberí ser e cetmieto hbitu previo cd sesió de etremieto. ¿Por qué se han escogido estos ejercicios en concreto? los ejercicios se ‘bs e evidecis’ o e ‘mejor práctic’. Está diseñdos pr preveir os tipos más frecuetes de esioes e e fútbo, es decir, distesió igui y de muso, sí como os esguices de tobio y s esioes de igmeto de rodi. ¿Qué consiguen los ejercicios? los ejercicios provoc u reforzmieto de muscutur de troco y de s piers y, demás, se mejor e cotro euromuscur estático, diámico y rectivo, coordició, e equiibrio, giidd y técic de sto.
¿Por qué los “11+” no incluyen ejercicios de estiramientos? ls ivestigcioes h demostrdo que os ejercicios de estirmieto estático tiee u efecto egtivo e e redimieto muscur, os resutdos sobre e efecto prevetivo de estirmieto diámico o so cocuyetes. los ejercicios de estirmieto o se recomied como prte de u progrm de cetmieto, pero puede reizrse fi de sesió de etremieto. ¿Quiénes deberían practicar los “11+”? los “11+” se h cocebido especimete pr jugdores ficiodos y pr quiees juegue por pcer. Se trt de u progrm pr hombres y mujeres de cuquier ive de juego y edd (desde proximdmete 14 14 ños e dete). ¿Cuándo deben practicar los jugadores los “11+”? los “11+” “11+” deberí prcticrse como cetmieto e tods s sesioes de etremieto, y e su versió brevid (1 prte y 3 prte) tmbié tes de cd prtido.
71
RESUMEn
¿Qué pasa con las otras medidas preventivas? Por supuesto, se permite otrs medids prevetivs y es desebe que se dopte. E especi e juego impio y e evr espiiers/ ciers. ¿Qué edad deben tener los jugadores para poder practicar los “11+”? a meos 14 ños. Si os jugdores so más jóvees, o deberí reizrse guos ejercicios y e otros deberí modificrse itesidd.
¿Pueden practicarse los “11+” en cualquier orden? No, secueci de os ejercicios está pesd pr proporcior u cetmieto pusdo y progresivo. ¿Cuándo deberían pasar los jugadores al siguiente nivel de los “11+”? los jugdores deberí comezr co e ive 1. E jugdor deberí psr siguiete ive de ejercicio soo cudo se pued reizr u ejercicio si dificutd e e tiempo y e úmero de repeticioes especificdos.
¿Tienen que calentar los jugadores antes de practicar los “11+”? no, os “11+” es u progrm competo de cetmieto que sustituye otros ejercicios de cetmieto.
los “11+” es u progrm de cetmieto competo pr reducir s esioes etre os y s futboists myores de 14 ños de edd. E progrm fue desrrodo por u grupo itercio itercio de expertos y su eficci h sido demostrd e u estudio cietífico. los equipos que h puesto e práctic os “11+” meos dos veces sem h reducido etre u 30 y u 50 % e úmero de jugdores esiodos. E progrm, de 20 miutos de durció, deberí prcticrse, como cetmieto hbitu, comiezo de cd sesió de etrem etremieto ieto meos dos veces sem. ates de os prtidos soo deberí prcticprcticrse os ejercicios de crrer (1 prte y 3 prte). Es muy importte prcticr correctmete todos os ejercicios. Por este motivo, e etredor deberí supervisr e progrm y corregir os jugdores si fuer fuer ecesrio. ecesrio.
¿Qué calzado deportivo debe llevarse al practicar los “11+”? lo ide es que os “11+” se prctique sobre u cmpo de hierb co bots de fútbo.
72
¿A qué deberían prestar especial atención los jugadores a la hora de realizar los ejercicios? Pr que se eficz, es importte segurrse de que cd ejercicio se reiz co precisió, exctmete t y como se describe e este mu. lo ide es que e etredor supervise reizció de os ejercicios y corrij os jugdores si fuer ecesrio. ¿Cuánto tiempo dura la práctica de los “11+”? Si os jugdores está fmiirizdos co os ejercicios, 20 miutos e tot. ¿Cuánto tiempo transcurre antes de que los “11+” hagan efecto? Depediedo de frecueci de etremieto de jugdor, etre 10 y 12 sems. ¿Cuándo pueden dejar los jugadores de practicar los “11+”? Mietrs que os jugdores juegue
70
fútbo, deberí prcticr os “11+”, puesto que sus efectos puede dismiuir u vez que termi e etremieto etremieto..
¿Con qué frecuencia deberían practicar los jugadores los “11+”? ates de cd sesió de etremieto ( meos dos veces por sem), y os ejercicios de crrer (1 prte y 3 prte) tmbié tes de cd prtido.
73
RESUMEn
fútbo, deberí prcticr os “11+”, puesto que sus efectos puede dismiuir u vez que termi e etremieto etremieto..
¿Qué pasa con las otras medidas preventivas? Por supuesto, se permite otrs medids prevetivs y es desebe que se dopte. E especi e juego impio y e evr espiiers/ ciers. ¿Qué edad deben tener los jugadores para poder practicar los “11+”? a meos 14 ños. Si os jugdores so más jóvees, o deberí reizrse guos ejercicios y e otros deberí modificrse itesidd.
¿Pueden practicarse los “11+” en cualquier orden? No, secueci de os ejercicios está pesd pr proporcior u cetmieto pusdo y progresivo. ¿Cuándo deberían pasar los jugadores al siguiente nivel de los “11+”? los jugdores deberí comezr co e ive 1. E jugdor deberí psr siguiete ive de ejercicio soo cudo se pued reizr u ejercicio si dificutd e e tiempo y e úmero de repeticioes especificdos.
¿Tienen que calentar los jugadores antes de practicar los “11+”? no, os “11+” es u progrm competo de cetmieto que sustituye otros ejercicios de cetmieto.
los “11+” es u progrm de cetmieto competo pr reducir s esioes etre os y s futboists myores de 14 ños de edd. E progrm fue desrrodo por u grupo itercio itercio de expertos y su eficci h sido demostrd e u estudio cietífico. los equipos que h puesto e práctic os “11+” meos dos veces sem h reducido etre u 30 y u 50 % e úmero de jugdores esiodos. E progrm, de 20 miutos de durció, deberí prcticrse, como cetmieto hbitu, comiezo de cd sesió de etrem etremieto ieto meos dos veces sem. ates de os prtidos soo deberí prcticprcticrse os ejercicios de crrer (1 prte y 3 prte). Es muy importte prcticr correctmete todos os ejercicios. Por este motivo, e etredor deberí supervisr e progrm y corregir os jugdores si fuer fuer ecesrio. ecesrio.
¿Qué calzado deportivo debe llevarse al practicar los “11+”? lo ide es que os “11+” se prctique sobre u cmpo de hierb co bots de fútbo.
72
nOTaS
74
73
nOTaS
74
U pubicció de Fédértio Itertioe Itertioe de Footb associtio
Editora FIFa Medic assessmet d Reserch Cetre (F-MaRC) Contenido Mrio Bizzii, astrid Juge, Jiri Dvork Fotografías adres lütscher, Schuthess Cíic, Zúrich Concepto gráfico y diagramación Vo Grebe Motio Impresión Vogt-Schid / Druck