KABANATA II MGA KAUGNAY NA PAG-AAARAL AT LITERATURA Sa bahaging ito ng papel ay itinala ng mga mananaliksik ang ilang literatura at pagaaral na mahalaga at may kaugnayan sa paksang kanilang isinakatuparan. Matutunghayan dito ang mga literatura at pag-aaral na tumatalakay sa: katuturan at uri ng panitikang Filipino; katuturan at epekto ng social media; epekto ng elektronikong babasahin pati na rin ang epekto ng Wattpad.
BANYAGANG LITERATURA Social Media, nakapagbibigay ng mas malakas na kontrol sa larangan ng komunikasyon kung ikukumpara ito sa mga naunang uri ng gamit para sa komunikasyon. (University College of London, “What is Social Media”, 2017) Ginagamit ang social media para sa pakikipag-usap, pagbabahagi ng impormasyon at iba pa. May iba’t-ibang uri ng Social Media. Ito ay ang facebook, twitter, google, Wikipedia at ang ilan pang mga uri ng Social Media. Kung mapapansin, ang mga nabanggit ay ilan sa kadalasang ginagamit sa panahon ngayon ng bawat indibidwal karaniwan na sa mga kabataan.Dahil sa tulong na hatid nito, nakakukuha tayo ng mga impormasyon para sa pang araw-araw na ating pamumuhay. Nagkakaroon tayo ng pagkakataon na makausap ang mga kaibigay, kasintahan, magulang, kamag-anak at iba pa. Nakatutulong din ito upang maibahagi ang ating mga saloobin, ideya, impormasyon at mga kaalaman sa iba upang magamitrin nila ito. (Rouse, Margaret. “Social Media”, 2016)
17
Ayon sa artikulo ng Medical Daily, ang pagbabasa gamit ang libro ay mas maraing benepisyo kaysa sa pagbabasa gamit ang e-book. Unang rason, ang pagbabasa sa libro ay mas magdudulot sa iyo ng pagkatuto dahil hindi katulad sa e-book, nagkakaroon ka ng pagkakataon upang gawin ang ibang bagay gaya ng paggamit ng Facebook. Pangalawang rason, mas nakatutulong sa pagtulog ang pagbabasa gamiti ang libro. Dahil sa screen ng gadget, mas malaki ang posibilidad na magdulot ito ng pagsakiit ng iyong mata. Panghuli, ang pagbabasa gamit ang e-book ay nakadudulot ng stress. Dahil sa pagpupuyat habang nagbabasa, mas mataas ang posbilidad na magkaroon ng depresyon at magdulot ito ng stress. (Bushak. Lecia. “E-Books Are Damaging Your Health: Why We Should All Start Reading Books Again”, Medical Daily , http://www.medicaldaily.com/e-books-are-damaging-yourhealth-why-we-should-all-start-reading-paper-books-again-317212, 2015)
BANYAGANG PAG-AARAL Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ni Ashely Melinis, ang pagbabasa sa elektronikong babasahin at nakadudulot sa magaaral ng motibasyon sa pagiging mahusay na mambabasa. Mas nagkakaroon ng motibasyon sa pagbabasa ang mga mag-aaral dahil sa binibigay ng elektronikong babasahin na animation,sound,music, and narration. Gaganahan ang isang mambabasa dahil sa dulot ng makabagong teknolohiya. ( Melinis, Ashley, The Effects of ”Electronic Books on the Reading Experience of First Grade Students”, 2011, http://fisherpub.sjfc.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1280&context=education_ETD_master) Gayunpaman ayon naman sa isang pag-aaral ana isinagawa nina Ya-Ling Chen, Sitong Fan at Zhongyuan He ay may mga kahinaang dulot ito gaya ng sa kalusugan, tulad ng sa mata at sa paggamit nito. Nangangailangan ng mabilisang back-up sa sandaling mawalan 18
ng data dahil nagiging dahilan ito ng distraksyon saoras ng pagbabasa. (Chen, Ya-Ling; Fan, Sitong; and He, Zhongyuan, "Exploratory Research: The Effects of Electronic Books on College
Students",
2012,
MBA
Student
Scholarship, Paper
14,
http://scholarsarchive.jwu.edu/mba_student/14) Ayon sa isa pang pag-aaral natuklasan ni Heather Schugar at ng kanyang asawa na si Jordan Schugar. Nagkakaroon ng motibasyon ang mambabasa ng e-book ngunit sa kabilang dako ay limitado ang pumapasok na impormasyon sa kanilang mga isipan at hindi gaanong nailalahad ang kanilang mga natututunan sa pagbabasa gamit ang e-book. Ito ay sa kadahilanang nagdudulot ito ng hindi maayos na pagka-unawa sa binabasa dahil sa mga interaktibong disenyo ng nasabing babasahin.( Walker, Memet. “New study suggests ebooks cound negatively affect how we comprehend what we read”, 2014, USA Today College, http://college.usatoday.com/2014/04/ 17/print-vs-ebooks-it-is-so-e-on/)
LOKAL NA LITERATURA Ang panitikan ay nagmula sa salitang “pang-titik-an” na kung saan ay ginamitan ng unlaping “pang” at unlapi na “an” samantalang ang salitang titik naman ay nangangahulugang literature (literature) sa salitang Latino. Sumasalamin sa uri ng kultura, pamumuhay, kabihasnan at pagpapahalaga ng isang bansa. Ito ay nagsasabi o nagpapahayag ng mga karanasan, damdamin, diwa at hangarin ng mga tao. Ito rin ang pinakapayak na paglalarawan higit na sa pagsusulat ng tuluyan o tuwiran at tula. Nagsasalaysay din ito sa pamahalaan, pananampalataya, lipunan at mga karanasang may kaugnay ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad na lamang ng kaligayahan, kalungkutan, pag-asa, pag-ibig paghihiganti, 19
pagkapoot, sindak, pangamba at pagkasuklam. (Estefanio, Rhea A. “Panitikang Filipino.” http://panitika.blogspot.com/, 2012) Tinawag itong panitikang Filipino dahil kinabibilangan ito ng mga likhang pampanitikang nanggaling at kabilang sa iba’t ibang wika sa Pilipinas. Tinaguriang mayaman ang bansang Pilipinas sa sari-sari nitong anyo at hubog ng panitikan na naglalarawan sa kalinangan ng mga Pilipino. Halimbawa na lamang ay ang maikling katha o mas kilala sa tawag na maikling kuwento, kuwentong-bayan, tula, dula, sanaysay, drama, nobela, parabola, balagtasan, kasabihan, salawikain at marami pang ibang uri ng panitikang Filipino. (“Panitikan sa Pilipinas.”, www.wikipedia.com) Ang Social Media ay isang paraan upang makipag-ugnayan sa mga tao na maaaring malayo sa atin, Dito, ang bawat indibidwal ay nakagagawa, nakahahayag, nakikibahagi at nakikipag-palitan ng ideya, impormasyon at saloobin sa isang virtual na komunidad at mga network. (Freelance Writer, “Ano ang Social Media”, 2013) Karamihan sa mga indibidwal ngayon ang gumugugol ng oras para bisitahin ang mga site ng social media. Hindi natin maitatanggi na malaki ang naitutulong ng social media para sa ikauunlad ng buhay ng isang indibidwal. Isang halimbawa na nito ay ang mga kabataan. Malaking tulong ito sa kanila sa pag-aaral sapagkat, nakakukuha sila ng marami pang impormasyon tungkol sa paksa na nais nila. Nakatututlong ito sa paggawa ng mga gawain nila, mga takdang aralin, research paper, at iba pa, (Freelance Writer, “Ano ang Social Media”, 2013) Paano na lamang ang ating pamumuhay kung wala ang social media? Hindi ba boring ito? Mawawalan tayo ng libangan? At mahihirapan tayo na makipag-usap sa mga taong 20
mahal natin na nasa malalayong lugar. Mahihirapan tayo na makakuha ng mga bagong balita tungkol sa paligid natin. Kung ano na ang mga nangyayari sa mga tao sa paligid natin. Marahil ay marami ang madidismaya kung tatanggalin ito, lalo na ang mga kabataan na nasanay na sa paggamit ng social media. Ngunit , “Ang lahat ng sobra ay masama” (Resident Patriot, “Social Media at Modernong Pilipino”, 2012) Sa paglaganap ng makabagong teknolohiya, umusbong din ang iba’t-ibang social networking sites na nagbibigay ng kakayahan sa mga ordinaryong tao na makapaglahad ng kanilang saloobin at mailathala sa internet ang kahit ano nilang naisin, kabilang na dito ang mga umuusbong na makabagong ‘literatura’ kung tawagin. Ang pag-usbong ng makabagong literatura sa mga social networking sites ay umani ng iba’t-ibang pananaw. Para sa manunulat at guro na si Joel Toledo nakakadismaya ang instant publishing ng mga gawang tula, kwento, dula o iba pang panulat sa Internet. Sa tingin niya, hindi lahat ng mga ito ay karapat-dapat na mailabas sa publiko dahil tila hindi na nabibigyang pansin ang kalidad ng isang literatura bago ito mailathala. Taliwas naman dito ang pananaw ni Rony Diaz, isa sa mga batikang manunulat sa Pilipinas. Para sa kanya, malawak na konsepto ang literatura at dapat umano mabigyang kalayaan ang mga manunulat na gumawa ng kanilang mga obra sa paraan na kanilang ninanais. Aniya, hindi dapat limitado ang isang artist na sundin ang paniniwala o kinasanayan ng kanyang mga gabay sa sining. (http://www.gmanetwork.com/news/story/247145/news/ulatfilipino/literatura-sa-internetbasura-nga-ba#sthash.OHW1obNG.dpuf) Ang mga networking sites sa internet ay dapat gamitin upang mas mapabuti ang kanilang mga likha. Aniya, “There is a way of manipulating social media so that you could
21
get workshops online by certain people we respect.” Dahil dito, wala umanong rason na madaliin ang paglabas ng mga gawang obra. Kasabay ng pag-unlad ng teknolohiya ay nararapat lamang na umangat din ang kalidad ng literature. Hindi ito dapat maging hadlang sa paglabas ng mga akda bagkus ay dapat itong maing instrumento sa paglabas ng mahuhusay na obra. Sa modernong panahon, ilang halimbawa ng mga makabagong literatura sa social media ay ang nauuso ngayong textserye at maiikling tula sa facebook, spoken word poetry sa youtube at mga nobela, maikling kwento, tula at iba pang uri ng literatura sa sikat na sikat ngayong online storytelling website na Wattpad. Mula sa pangalan nito, ang textserye ay serye ng mga mensahe(SMS o chat) na nagpapakita ng kwento ng mga tauhan nito. Samantalang ang spoken word poetry naman ay ang pagbibigay buhay sa isang tula sa pamamagitan ng pagbasa nito ng may halong damdamin. Bago ang wattpad, una ng nauso ang mga nailalathalang libro sa mga blogs na kung tawagin ay “blooks” at ang mga libro na nababasa sa e-book ng cellphone. Dati-rati ay di gaano napapansin ang wattpad ngunit dahil sa kakaiba nitong anyo at katangian unti-unti nitong pinapantayan and mga mas kilalang social networking sites gaya ng facebook at twitter. Kung ikukumpara ang blog sa Wattpad ay hiwa-hiwalay ang mga blog. Ang ginawa sa wattpad ay pinagsama-sama nito ang lahat ng may hilig sa pagbabasa at pagsusulat. Kaya’t naging isa itong komunidad sa internet. Dahil ito ay isang uri ng social media kaya’t maipafollow ang ibang user. Kung nagustuhan mo ang kanilang isinulat ay maaaring mag-comment at mag-vote. Pwede mo pang i-dedicate ang iyong istorya sa ibang Wattpaders. Kumbaga, interactive talaga ang dating. Pwede ring i-share ang iyong akda sa Facebook, Twitter, at Pinterest
para
makakuha
ng
karagdagang
views.
(
Wattpad,
https://www.wattpad.com/21953069-wattpad-bagong-daluyan-ng-popular-na-literatura) 22
LOKAL NA PAG-AARAL Ang pangunahing paraan upang ma-access ang iba’t ibang social networking sites ay internet. Ayon kay Young (1996), napag-alaman na 39 oras ang gingugol sa internet ng kabataan at 5 oras para sa netsurfing o email lamang. Sinasabi na kadalasan ang mga malungkot, binubukodm o walang kakayahan sa larangang social ang apektado ng ganitong uri ng adiksyon.Ngunit sa madalas na paggamit nito lalo na ng kabataan, nagkakaroon ito ng malaking epekto sa kanilang damdamin at pag-iisip. Ayon kay Kraut at kanyang mga kasamahan (1998), sa isang pag-aaral na kanilang ginawa sa 73 na pamilya, napagtuklasan na ang paggamit ng internet ay may malaking kontribusyon sa pagtaas ng depresyon at pagdalang sa ugnayan sa mga kaibigan at pamilya. (Jemenia,Lovely Rose. “ Ang Positibo at Negatibong Epekto ng Social Networking Sites sa mga Piling Mag-aaral sa Unang Taon ng Edukasyon
ng
Gingoog
Christian
College”,https://www.academia.edu/23061910/
POSITIBO_AT_NEGATIBONG_EPEKTO_NG_SOCIAL_NETWORKING_SA_MGA_KA BATAAN) Sa kabila ng mga negatibong epekto ng social media, mayroon naman itong positibong epekto na naidudulot. Ayon sa mga pag-aaral ang mga social networking sites na ito ay magsisilbing “eye-opener”. Ibig sabihin, mamumulat at lalawak ang kaisipan ng kabataan sa pamamagitan ng mga nababasa nila mula sa mga ito. Ang Wattpad ay isang popular na social networking site na kung saan nagkakaroon ng interaksyon sa pamamagitan ng manunulat at mambabasa. Ang mga kabataang nagbabasa dito ay pwedeng ma-access ang kahit anong uri ng babasahin. Sa pamamagitan din nito, nagkakaroon ka ng pagkakataon upang makapagsulat. Ngunit dahil sa 23
ito ay madaling ma-access lalo na ng kabataan, hindi maiiwasan ang pagkakaroon ng hilig dito. Sa madalas na pagbabasa sa Wattpad, nagkakaroon ito ng epekto sa kabataang gumagamit nito. Ayon sa pag-aaral ni Jasmine Bacurin (2014) ang mga kabataang madalas na nagbabasa sa Wattpad ay tinatawag ang kanilang mga sarili na Wattpadder. Ayon sa kanyang mga respondente, lubos silang naaapektuhan sa mga kwentong kanilang nababasa na para bang sila ang mismong gumaganap sa kwento. Dagdag pa ng mga respondente, ang pagbabasa ng Wattpad ay nagbibigay kasiyahan kaya naman sila ay nahuhumaling sa pagbabasa dito. Hindi lamang ito nagbibigay ng kasiyahan, kung hindi nakapagtuturo din ito ng aral. (Bacurin,Jasmine. “Epektong Dulot ng Wattpad sa mga Mag-aaralna Nasa Unang Taon
ng
Kolehiyosa
Kursong
Pagtutuos”,
2014,
https://www.academia.edu/6454497/Epektong_Dulot_ng_Wattpad_sa_mga_Magaaral_na_Nasa _Unang_Taon_ng_Kolehiyo_sa_Kursong_Pagtutuos) Subalit kahit na may mga mabuting naidudulot ang pagbabasa sa Wattpad, mayroong mga negatibong dulot din ito. Dahil sa lubos na pagkahumaling ng mga respondente ni Bacurin, nagbubunga ito ng pagpapabaya sa kanilang pag-aaral. Imbis na ang pagbabasa sa Wattpad ay pampalipas-oras lamang, mas inuuna nila ito kaysa sa kanilang pagaaral. (Bacurin,Jasmine. “Epektong Dulot ng Wattpad sa mga Mag-aaralna Nasa Unang Taon ng
Kolehiyosa
Kursong
https://www.academia.edu/6454497/Epektong_Dulot_
Pagtutuos”,
ng_Wattpad_sa_mga_Mag-
aaral_na_Nasa_Unang_Taon_ng_Kolehiyo_sa_Kursong_Pagtutuos)
24
2014,
