Bab 8 pelan pengurusan bilik darjah 8.1 Membina pelan pengurusan bilik darjah yang efektif secara kreatif dan inovatif 2.0 LAKARAN PELAN KASAR KASAR BILIK DARJAH.
RAK BUKU
Meja maklumat & Tempat Fail
Papan Hitam t in P
MEJA GURU n a g
u
Meja Murid M
in
g
Meja Murid
ni
p a k
t g
el ni
B
u
Meja Murid u
d
u
t
Meja Murid
Meja Murid
T
Meja Murid
S tu
Meja Komputer
in
Perpustakaan Kelas & tempat perbincangan S udut B acaan
P
Tong Sampah & Peralatan Kebersihan
Bab 8.1 MEMBINA PELAN PENGGURUSAN BILIK DARJAH YANG EFEKTIF SECARA KREATIF DAN INOVATIF Bilik darjah merupakan objek fizikal yang tidak bernyawa manakala perkataan mesra itu melibatkan hubungan dalam kalangan manusia. Maka dalam konteks ini, persekitaran bilik darjah bukan sekadar melibatkan unsur-unsur fizikal yang dapat dilihat dengan pacaindera semata-mata seperti ruang bilik darjah serta peralatan di dalamnya, sebaliknya persekitaran bilik darjah turut melibatkan unsur-unsur emosi dan hubungan kemanusiaan. Kedua-dua unsur sangat perlu digabungkan dan diserasikan untuk mewujudkan persekitaran bilik darjah mesra budaya. Bilik darjah dikenali sebagai bilik darjah apabila di dalamnya terdapat guru dan murid dan keduadua pihak ini melalui proses pengajaran dan pembelajaran. Proses pengajaran dan pembelajaran pula dibantu oleh peralatan dan persekitaran fizikal tempat berlangsungnya proses pengajaran dan pembelajaran tersebut. Bilik darjah yang mesra budaya harus dilengkapi dengan pelbagai kemudahan dan pengurusan yang sistematik agar suasana pembelajaran kondusif dan seimbang dapat diwujudkan semasa proses pengajaran dan pembelajaran berlangsung. Murid dapat melalui proses pengajaran dan pembelajaran dengan berkesan sehingga apa jua yang dipelajari betul-betul bermakna kepada mereka dan menjadikan mereka manusia yang berguna kepada agama, bangsa dan negara. Pelan kasar bilik darjah seperti dalam rajah disebelah kerana terdapatnya kesesuaian dan keistimewaan yang dapat diaplikasikan dalam bilik darjah mempunyai
Bab 8.1 MEMBINA PELAN PENGGURUSAN BILIK DARJAH YANG EFEKTIF SECARA KREATIF DAN INOVATIF Bilik darjah merupakan objek fizikal yang tidak bernyawa manakala perkataan mesra itu melibatkan hubungan dalam kalangan manusia. Maka dalam konteks ini, persekitaran bilik darjah bukan sekadar melibatkan unsur-unsur fizikal yang dapat dilihat dengan pacaindera semata-mata seperti ruang bilik darjah serta peralatan di dalamnya, sebaliknya persekitaran bilik darjah turut melibatkan unsur-unsur emosi dan hubungan kemanusiaan. Kedua-dua unsur sangat perlu digabungkan dan diserasikan untuk mewujudkan persekitaran bilik darjah mesra budaya. Bilik darjah dikenali sebagai bilik darjah apabila di dalamnya terdapat guru dan murid dan keduadua pihak ini melalui proses pengajaran dan pembelajaran. Proses pengajaran dan pembelajaran pula dibantu oleh peralatan dan persekitaran fizikal tempat berlangsungnya proses pengajaran dan pembelajaran tersebut. Bilik darjah yang mesra budaya harus dilengkapi dengan pelbagai kemudahan dan pengurusan yang sistematik agar suasana pembelajaran kondusif dan seimbang dapat diwujudkan semasa proses pengajaran dan pembelajaran berlangsung. Murid dapat melalui proses pengajaran dan pembelajaran dengan berkesan sehingga apa jua yang dipelajari betul-betul bermakna kepada mereka dan menjadikan mereka manusia yang berguna kepada agama, bangsa dan negara. Pelan kasar bilik darjah seperti dalam rajah disebelah kerana terdapatnya kesesuaian dan keistimewaan yang dapat diaplikasikan dalam bilik darjah mempunyai murid yang terdiri daripada pelbagai budaya. Aspek utama yang perlu diambil kira ialah cara penyusuanan kerusi dan meja murid. Berdasarkan pelah lantai tersebut murid dapat duduk secara kumpulan kecil dimana guru mempunyai kuasa veto untuk meletakkan murid pelbagai budaya dan sosial dalam satu kumpulan. Dengan adanya kumpulan kecil seperti ini murid dapat berinteraksi semasa mereka, mewujudkan persahabatan dan dapat menjalankan kolaborasi serta kerja kumpulan secara baik. Dengan adanya hubungan yang rapat dalam kalangan murid, perpaduan dan kesefahaman dapat dieratkan dan kepelbagaian budaya tidak lagi menjadi masalah untuk guru mengawal kelas dan memastikan semua murid mendapat hak pelajaran yang sama. Selain itu, pelan bilik darjah ini mengandungi kelengkapan pembelajaran yang pelbagai seperti sudut bacaan, sudut buletin mingguan, sudut maklumat, tempat letak fail, rak buku, kemudahan komputer, perpustakaan kelas dan tempat perbincangan dapat menjadikan pelajar aktif untuk mengikuti pengajaran guru. Kelas mestilah sentiasa kemas dan tersusun supaya murid berasa seronok dalam kelas dan dapat mengikuti pengajaran guru. Murid bebas memperoleh maklumat daripada sumber dan kemudahan di atas sekaligus mempelajari pelbagai ilmu pengetahuan. Dengan ini guru dapat merebut peluang untuk menyediakan bahan-bahan bacaan yang mengandungi kepelbagaian budaya di Malaysia dan murid akan sedar bertapa pentingnya menghormati antara satu sama lain dan mewujudkan interaksi yang baik kepada murid pelbagai kaum di dalam bilik darjah. Sudut ruang kerja iaitu tempat perbincangan disediakan membolehkan murid bergerak secara aktif dan beramairamai menyelesaikan tugasan yang diberikan.
Seterusnya penyusunan sumber maklumat murid dan rekod serta fail murid diletakkan di sudut yang bersesuaian bagi memudahkan guru merujuk mengenai latar belakang, pencapaian dan tahap penglibatan serta pencapaian setiap diri seorang murid. Murid juga dapat belajar menggunakan komputer yang disediakan oleh guru dalam kelas tersebut. Ini secara tidak langsung dapat memberi pendedahan awal kepada murid tentang penggunaan komputer. Dengan adanya perpustakaan kelas membolehkan murid mencari maklumat dan membaca buku jika ada masa terluang ataupun semasa proses pengajaran dan pembelajaran. Ini akan dapat memupuk sikap membaca dikalangan murid dalam kelas tersebut. Suasana yang kondusif dan kelas yang ceria juga dapat memupuk semangat kekitaan murid untuk kekal menjaga kebersihan dan kekemasan kelas mereka dari semasa ke semasa. Tambahan lagi, dalam aspek sosial dan peraturan, guru berperanan besar dalam mewujudkan rutin bilik darjah yang bersesuaian dengan keperluan murid. Guru harus menjelaskan apakah yang patut dan tidak patut ada dalam kelas bersama. Dalam masa yang sama guru boleh menggalakkan murid yang terdiri daripada pelbagai budaya untuk menjaga disiplin serta bergaul mesra sesama sendiri dalam membina sahsiah yang diinginkan oleh guru. Guru juga boleh memberi motivasi dan pujian secara langsung ataupun penghargaan kepada murid yang bertindak sebagai pengukuhan kepada murid yang berjaya mengekalkan sikap positif antara satu sama lain. Kesimpulannya, pelan lantai bilik darjah yang mesra budaya perlulah mempunyai ciri-ciri yang baik kerana ianya akan mempengaruhi amalan murid di dalam bilik darjah. Rumusannya , guru didedahkan dengan satu pelan Perancangan Pengurusan Bilik Darjah. Pelan ini dapat membantu guru merancang pada peringkat awal bentuk yang akan digunakan untuk mengurus bilik darjahnya. Pelan ini mengutamakan pertimbangan daripada pihak guru untuk merealisasikan suatu persekitaran pembelajaran yang kondusif uantuk murid-muridnya. Pelan ini juga perlu fleksible dan boleh diubah mengikut kesesuian dan keadaan semasa. Selain itu, pihak sekolah juga perlu peka tentang pelan pengurusan bilik darjah kerana pelan ini akan membantu pengurusan sekolah secara amnya. Pengurusan sekolah yang berkesan bermula daripada pengurusan bilik darjah pelajar yang berkesan dan bijak. Sekolah diurus dengan berkesan akan membantu perkembangan pelajar secara holistik dan harmonis.
8.2 Halangan dalam pengurusan bilk darjah
8.2 HALANGAN DALAM PENGURUSAN BILIK DARJAH.
Bilik darjah merupakan tempat yang paling penting proses pengajaran dan pembelajaran. Hal ini kerana murid banyak menghabiskan masa di dalam bilik darjah untuk menimba ilmu. Secara rasmi, bilik darjah boleh ditakrifkan sebagai sebuah bilik di mana sekumpulan murid diajar oleh seorang guru. Kemahiran guru dalam memanipulasi saiz dan ruang bilik darjah akan menjadikan ruang yang sedia ada relevan dan menarik untuk keperluan pelajar. Pengurusan bilik darjah merupakan salah satu elemen yang penting dalam pengajaran dan pembelajaran kerana ianya dapat meningkatkan motivasi pelajar untuk terus berjaya dalam pelajaran. Namun terdapat beberapa masalah dan halangan yang sering mengganggu dalam pengurusan bilik darjah. Masalah dan halangan ini dapat dibahagikan kepada beberapa kategori iaitu masalah disiplin, tingkah laku, komunikasi dan interaksi. Disamping itu terdapat beberapa faktor yang menjadi halangan kepada pengurusan disiplin bilik darjah iaitu hubungan ibu bapa, pengaruh rakan sebaya, keadaan persekitaran bilik darjah, masalah perkembangan murid dan salah laku yang tidak dijangka. Selain dari disiplin, soal tingkah laku di dalam bilik darjah juga merupakan masalah dan halangan dalam pengurusan bilik darjah. Menurut Shrigley (Levin & Nolan, 2004) apa jua tingkah laku yang mengganggu pengajaran guru atau bersifat tidak selamat dari segi psikologi mahupun fizikal ditakrifkan sebagai tingkah laku distruptif. Justeru perbuatan seperti kurang memberikan perhatian, hiperaktif, pendiam, sensitif, apati (tidak kisah kepada arahan guru), sikap melengahkan dan sambil lewa, gemar bercakap, menganggu rakan, membuli, berbohong, menipu, menimbulkan kekecohan dalam bilik darjah, kurang sopan, mencuri, merosakkan harta benda dan mudah marah dan agrasif. Manakala tingkah laku distruktif pula ialah permusuhan nyata, vandalisme, kumpulan liar, klik atau geng Masalah gangguan atau halangan dalam komunikasi antara pelajar dengan guru juga berlaku mungkin disebabkan suasana kelas yang bising menyebabkan pelajar sukar mendengar pelajaran yang disampaikan. Terdapat juga pelajar yang kurang berminat terhadap sesuatu subjek telah menyebabkan pelajar itu mempunyai pemikiran tertutup terhadap subjek tersebut. Pelajar enggan mendengar pengajaran guru dan mengehadkan aktiviti pembelajaran terhadap subjek tersebut. Contohnya pelajar itu tidak suka kepasa subjek Sains. Guru sains mempunyai masalah kerana terpaksa menanamkan minat kepada setiap pelajar untuk mendapatkan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Selain itu masalah bahasa juga menyumbang masalah komunikasi. Contohnya seorang guru Melayu mengajar di sekolah kebanyakan pelajarnya majoriti Cina atau India. Pelajar tersebut tidak dapat memahami bahasa Melayu yang digunakan oleh guru dengan sepenuhnya
Pembelajaran dan pengajaran juga tidak dapat berlangsung dengan efektif sekiranya terdapat masalah dalam cara mewujudkan interaksi yang berkesan dalam bilik darjah. Interaksi boleh berlaku antara objek atau organisma yang tidak bertindak balas. Sebagai contoh, bila guru berkomunikasi secara lisan atau melalui media, interaksi berlaku. Seorang pelajar berkomunikasi bersama guru manakala dia hanya berinteraksi dengan sebuah komputer. Pelajar mengalami masalah takut untuk berbincang dalam bilik darjah atau pun mereka tidak berminat dengan topik perbincangan guru. Selain itu guru tidak dapat memadankan bahan – bahan pelajaran yang sesuai dengan umur kognitif para pelajar. Guru terlalu mengikut sukatan pelajaran dan mengabaikan tahap pembelajaran Masteri. Ini ialah kerana bahan pembelajaran terlalu sukar, pelajar tidak dapat menyertai dalam proses interaksi yang efektif dalam proses pembelajaran dan pengajaran Masalah lain yang dihadapi di dalam bilik darjah ialah suasana bilik darjah yang kurang selesa. Keadaan bilik darjah yang tidak terurus, kerusi meja yang banyak dan nampak berselerak, cahaya yang tidak mencukupi, panas, bekalan elektrik tidak ada atau sudah tidak berfungsi menimbulkan ketidakselesaan kepada pelajar menyebabkan mereka gelisah. Oleh sebab itu, mereka tidak dapat menumpukan perhatian kepada pelajaran sepenuhnya dan ini memungkinkan berlaku gangguan kepada pengajaran dan pembelajaran. Selain itu, bilangan pelajar yang terlalu ramai juga merupakan faktor yang mendorong kepada masalah di dalam bilik darjah. Guru tidak akan dapat mengawal kelasnya dengan baik apabila bilangan pelajar terlalu ramai lebih-lebih lagi terdapat berbagai-bagai tahap kebolehan pelajar. Ada pelajar yang lemah, sederhana dan tinggi tahap kebolehan menerima apa yang diajar oleh guru. Guru tidak mampu melayan semua karenah pelajar di dalam kelas tersebut. Jadi, pelajar yang tertinggal atau tidak berminat mengikuti pengajaran guru akan melakukan aktiviti-aktiviti yang mengganggu pengajaran dan pembelajaran. Contohnya membuat bising, mengganggu rakan dan bergerak ke sana sini.
