PAFJ
:
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=4 astrueturj y eoktaki`o. @araemos y `abaras guk`jfaktjlas. Uu cjrjktæj y suspaksiõk. Al Pribukjl Eokstitueiokjl. Al @agaksor `al ^uablo. Ragorfj `a lj Eokstitueiõk RAGARAKEIJU LACIULJPIWJU Eokstitueiõk Aspjúolj, `a 23 `a `ieiafbra `a :93=, euyj ôltifj fo`igiejeiõk sa mj pro`uei`o por Ragorfj `al jrtæeulo :51, `a 23 `a saptiafbra `a 2>::
OBDAPIWOU Jkjl izjr lj Eoksti Jkjlizjr Eo kstitueiõ tueiõk k Aspjúo As pjúolj lj `a ` a :93= :9 3= Eokoear los prikeipios eoksitueiokjlas y vjloras suparioras Astu`ijr los `araemos y `abaras guk`jfaktjlas Eokoear lj gicurj `al @agaksor `al ^uablo Astu`ijr al Pribukjl Eokstitueiokjl
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
:.
Raeuar`a Lj ôltifj fo`igiejeiõk sa mj pro`uei`o trjs lj Ragorfj `al jrtæeulo :51 `a lj Eokstitueiõk Aspjúolj, `a 23 `a saptiaf braa `a 2> br 2>:: ::,, qua gua pu publi bli-ej`j ak al BOA 255/2>::, `a 23 `a saptiafbra. Ikeorporj lj j`aeujeiõk `a to`js ljs J`fikistrjeiokas ^ôbliejs jl prikeipio `a astjbili`j` prasupuastjrij.
:2
LJ EOKUPIPQEIÕK AU^JÚOLJ @A :93=4 AUPRQEPQRJ Y EOKPAKI@O. @ARAEMOU Y @ABARAU GQK@JFAKPJLAU. UQ CJRJKPÆJ Y UQU^AKUIÕK
Prjs al ejfbio `a récifak polætieo oeurri`o ak :931, sa mjea kaeasjrij lj erajeiõk `a ukj lay suprafj y lacætifj qua astj blazej los prikei prikeipios pios y vjloras qua mjk `a sarvir `a bjsa jl kuavo astj`o `afoerêtieo. Eok lj jprobjeiõk `a lj Eokstitueiõk aspjúolj por ljs Eortas ak :93=, sa eufplak los obdativos jktariorfakta fakeiokj`os. Lj Eokstitueiõk aspjúolj `a :93=4 - Gua jprobj`j jprobj`j por los plakos `al Eokcraso Eokcraso y `al Uakj`o, ak sak`js sasiokas, al 5: `a oetubra `a :93=, por jbrufj`orj fjyoræj. - Al 7 `a `ieiafbra `a `a :93= gua rjtigiej`j rjtigiej`j fa`ijkta ragarék`uf por al puablo aspjúol. - Al 23 `a `ieiafbra `ieiafbra `a :93=, ak ukj sasiõk eokduktj `a jfbjs Eêfjrjs, gua sjkeiokj`j y profulcj`j por al Ray. - Al 29 `a `a `ieiafbra `a :93= sa publieõ ak al BOA y aktrõ ak vicor. Al 23 `a jcosto `a :992, al Ray sjkeiokõ ukj ragorfj `a lj Eokstitueiõk, `jk`o ukj kuavj ra`jeeiõk jl jpjrtj`o 2 `al jrtæeulo :5, ragarakta jl `araemo `a sugrjcio `a los axtrjkdaros ak ljs alaeeiokas fukieipjlas qua, j pjrtir `a lj fisfj, mj pjsj`o j sar jetivo y pjsivo. Astj ragorfj gua jprobj`j por ljs Eortas Cakarjlas ak sasiokas plakjrijs `al Eokcraso `a los @iputj`os, al `æj 22 `a dulio `a :992, y `al Uakj`o, al `æj 5> `a dulio `a :992.
:.: Astrueturj J. Gorfjl Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93= sa astrueturj ak4 - Qk ^raêfbulo. - :79 jrtæeulos, jrtæeulos, `istribui`os `istribui`os ak uk Pætulo ^ralifikjr y `iaz Pætulos kufarj`os. - 0 @isposieiokas J`ieiokjlas. - 9 @isposieiokas Prjksitorijs. - : @isposieiõk @arocjtorij. - : @isposieiõk Gikjl.
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
B. Fjtarijl Ua `istikcuak ak kuastrj Eokstitueiõk `os pjrtas biak `igarakeij`js. j. Lj pjrta `ocfêtiej
Ua eaktrj ak al raeokoeifiakto `a los prikeipios procrjfêtieos qua vjk j ikspirjr al kuavo or`ak polætieo. Astê gorfj`j por al Pætulo ^ralifikjr y al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk. b. Lj pjrta orcêkiej
Ua `irica j raculjr y astjblaear `a fjkarj agaetivj lj orcjkizjeiõk polætiej y duræ`iej `al Astj`o aspjúol orcjkizjk`o sus ikstitueiokas y rapjrtiak`o eofpatakeijs. Astê gorfj`j por los Pætulos II j ] `a lj Eokstitueiõk.
:.2 Eoktaki`o Al eoktaki`o `a los `istiktos apæcrjgas `a lj Eokstitueiõk as al sicuiakta4 - Pætulo ^ralifikjr4 (jrts. : j 9). Ikeluya los prikeipios bêsieos ak los qua sa sustaktj al Astj`o Aspjúol. - Pætulo I4 “@a los `araemos y `abaras guk`jfaktjlas‖ Eok 07 jrtæeulos, ésta ésta as al Pætulo fês jfplio `a kuastrj kuastrj Eokstitueiõk. J lo ljrco `a su jrtieulj`o sa raeokoeak y cjrjktizjk los `araemos, `abaras y libartj`as `a los eiu`j`jkos, jsæ eofo lj posibla suspaksiõk `a los fisfos. Astê `ivi`i`o ak eikeo Ejpætulos, sirviak`o al jrtæeulo jrtæeulo :> `a põrtieo jl fisfo. fisfo. ³ Ejpætulo :´4 “ @a los aspjúolas y los axtrjkdaros‖ (jrts. :: jl :5) ³ Ejpætulo 2´4 “@araemos y libartj`as‖ (jrts. (jrts. :0 jl 5=)8 astê astê `ivi`i`o ak `os Uaeeiokas4 - Uaeeiõk :ª4 @a los @araemos guk`jfaktjlas guk`jfaktjlas y `a ljs libartj`as pôbliejs (jrts. :1 jl 29). - Uaeeiõk 2ª4 @a los @araemos y `abaras `a los eiu`j`jkos (jrts. (jrts. 5> jl 5=). ³ Ejpætulo 5´4 “@a los prikeipios raetoras raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej‖ (jrts. 59 jl 12). ³ Ejpætulo 0´4 “@a ljs cjrjktæjs `a ljs libartj`as y `araemos `araemos guk`jfaktjlas‖ (jrts. 15 y 10) ³ Ejpætulo 1´4 “@a lj suspaksiõk suspaksiõk `a los `araemos `araemos y libartj`as‖ libartj`as‖ (jrt. 11). - Pætulo II4 “@a lj Eorokj‖ Eorokj‖ (jrts. 17 j 71). Raculj lj gicurj `al Ray, sus sus gukeiokas, durjfakto, lj sueasiõk `a lj Eorokj, lj Racakeij, lj Putalj `al Ray, al ragrak`o j los jetos `al Ray y al ^rasupuasto y orcjkizjeiõk `a lj Ejsj Rajl. - Pætulo III4 “@a ljs Eortas Cakarjlas‖ (jrts 77 j 97). - Pætulo IW4 IW4 “@al Cobiarko y `a `a lj J`fikistrjeiõk‖ (jrts 93 j :>3). - Pætulo W4 “@a ljs raljeiokas raljeiokas aktra al al Cobiarko y ljs Eortas Eortas Cakarjlas‖ Cakarjlas‖ (jrts. :>= jl ::7). Astjblaea lj raspoksjbili`j` `al Cobiarko Cobiarko jkta al Eokcraso Eokcraso `a `a los @iputj`os8 raculj lj euastiõk `a eokgijkzj, lj foeiõk `a eaksurj, lj `ifisiõk `al Cobiarko y lj `isolueiõk `a ljs Eêfjrjs8 jsifisfo, raeokoea al `araemo `a ikgorfjeiõk `a ljs Eêfjrjs j trjvés `a iktarpaljeiokas y pracuktjs y raculj los astj`os `a jljrfj, axeapeiõk y sitio. - Pætulo WI4 “@al ^o`ar Du`ieijl‖ (jrts. ::3 jl :23).
a`itorijl } eap
:5
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
-
-
-
-
Raculj los prikeipios bêsieos `al ^o`ar Du`ieijl4 prikeipio prikeipio `a `a ik`apak`akeij ik`apak`akeij du`ieijl, `a ikjfoviikjfovili`j` `a duaeas y fjcistrj`os, `a axelusivi`j` duris`ieeiokjl y `a uki`j` duris`ieeiokjl8 lj eolj borjeiõk eok lj dustieij8 lj dustieij crjtuitj8 lj publiei`j` y orjli`j` `a ljs jetujeiokas du`ieijlas, lj ik`afkizjeiõk `al Astj`o por arror du`ieijl, al Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl, al Pribukjl Uuprafo, al Fikistario Gisejl, lj jeeiõk populjr, ate. Pætulo WII4 “Aeokofæj y Mjeiak`j‖ (jrts. :2= jl :57). Asta Pætulo Pætulo astjblaea al prikeipio `a subor`ikjeiõk subor`ikjeiõk `a lj riquazj jl iktarés cakarjl, al prikeipio `a `a lacjli`j` ak fjtarij tributjrij y los prikeipios bêsieos `al récifak duræ`ieo `a los biakas `a `ofikio pôblieo y `a los eofukjlas. Raculj al Pribukjl `a Euaktjs y al récifak `a aljborjeiõk aljborjeiõk `a los ^rasupuastos ^rasupuastos `al Astj`o. Astj`o. RaeoRaeokoea lj ikieijtivj pôbliej ak lj jetivi`j` aeokõfiej8 lj pjrtieipjeiõk `a los trjbjdj`oras ak lj Uacuri`j` Uoeijl y lj jetivi`j` `a los orcjkisfos pôblieos, jsæ eofo lj posibili`j` `a pljkigiejeiõk `a lj jetivi`j` aeokõfiej. Pætulo WIII4 WIII4 “@a lj orcjkizjeiõk tarritorijl tarritorijl `al Astj`o‖ Astj`o‖ (jrts. (jrts. :53 jl :1=). Raculj los prikeipios prikeipios `a `a orcjkizjeiõk orcjkizjeiõk tarritorijl tarritorijl `al `al Astj`o, Astj`o, lj J`fikistrjeiõk Loejl y ljs EofukiEofuki`j`as Jutõkofjs. Astê `ivi`i`o ak tras Ejpætulos4 ³ Ejpætulo :´4 “^rikeipios Cakarjlas‖ (jrts. :53 jl :59). ³ Ejpætulo 2´4 “@a lj J`fikistrjeiõk Loejl‖ (jrts. :0> jl :02). ³ Ejpætulo 5´4 “@a ljs Eofuki`j`as Eofuki`j`as Jutõkofjs‖ (jrts. :05 jl :1=). Pætulo I]4 “@al Pribukjl Eokstitueiokjl‖ (jrts. :19 jl :71). Raculj lj eofposieiõk, eofposieiõk, astjtuto astjtuto y kofbrjfiakto `a los fiafbros `al Pribukjl Eokstitueiokjl8 Eokstitueiokjl8 ljs eofpatakeijs y gukeiokas `al fisfo8 lj lacitifjeiõk pjrj lj iktarposieiõk `a raeursos `a ikeokstitueiokjli`j` y `a jfpjro y lj euastiõk `a ikeokstitueiokjli`j`. Pætulo ]4 “@a lj Ragorfj Eokstitueiokjl‖ (jrts. :77 jl :79). Astjblaea al al proea`ifiakto proea`ifiakto `a `a ragorfj `a lj Eokstitueiõk jsæ eofo los læfitas læfitas tafporjlas tafporjlas pjrj agaetujrlj.
EOKUPIPQEIÕK AU^JÚOLJ AUPRQEPQRJ Gorfjl Fjtarijl
EOKPAKI@O Pætulo ^ralifikjr
:> Pætulos kufarj`os
:79 jrtæeulos
0 @isposieiokas J`ieiokjlas 9 @isposieiokas Prjksitorijs : @isposieiõk @arrocjtorij : @isposieiõk Gikjl
:0
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
:.5 Ejrjetaras Jtak`iak`o tjkto j su oricak eofo j su jrtieulj`o, sa pua`ak saújljr los sicuiaktas ejrjetaras `a lj Eokstitueiõk Aspjúolj4 :) Ua trjtj `a uk taxto `a rupturj, rupturj, ak lj fa`i`j ak qua supoka al pjso `a `a uk récifak jutoerêtieo (`al Cakarjl Grjkeo) j ukj `afoerjeij. 2) Ua trjtj `a uk taxto eoksaksuj`o, eoksaksuj`o, rajlizj`o fa`ijkta al al proeaso `a kacoeijeiõk y pjeto `a ljs guarzjs rajlas, jetujlas y ljtaktas ak kuastro pjæs `urjkta al biakio eokstituyakta. 5) Eokstituya al taxto fês axtakso `a kuastrj kuastrj mistorij eokstitueiokjl sjlvo al `a :=:2. 0) Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93= as polivjlakta y `alibarj`jfakta jfbicuj. Eofo saújlj lj Uaktakeij ::/:9=: `al Pribukjl Eokstitueiokjl, eokstituya al taxto eokstitueiokjl uk fjreo `a eoikei`akeijs sugieiaktafakta jfplio eofo pjrj qua `aktro `a él quapjk opeiokas polætiejs `a fuy `igarakta sicko. 1) @astjej lj `oetrikj, qua sa trjtj `a ukj Eokstitueiõk ikeofplatj, ikeofplatj, por sus rapati`js rafisiokas j layas orcêkiejs qua raculak ukj `atarfikj`j fjtarij, raproemêk`osa uk ejrêetar ikjejbj`o, j pasjr `a su axtaksiõk. 7) Al taxto eokstitueiokjl ragladj lj partakakeij partakakeij `a Aspjúj jl eoktaxto eulturjl eulturjl oeei`aktjl auropao. 3) Ua trjtj `a uk taxto ak `ok`a sa mjk ragladj`o ragladj`o ikgluakeijs `a lj Eokstitueiõk jlafjkj y `a lj EokstiEokstitueiõk itjlijkj, aspaeijlfakta.
:.0 ^rikeipios cakarjlas Lj Kjeiõk aspjúolj, `asajk`o astjblaear lj dustieij, lj libartj` y lj sacuri`j` y profovar al biak `a eujktos lj iktacrjk, ak uso `a su sobarjkæj, proeljfj su voluktj` `a4 - Cjrjktizjr lj eokvivakeij `afoerêtiej `afoerêtiej `aktro `aktro `a lj Eokstitueiõk Eokstitueiõk y `a `a ljs layas layas eokgorfa j uk or`ak or`ak aeokõfieo y soeijl dusto. - Eoksoli`jr uk Astj`o Astj`o `a @araemo @araemo qua jsacura al ifpario `a lj lay eofo axprasiõk axprasiõk `a lj voluktj` populjr. - ^rotacar j to`os los aspjúolas aspjúolas y puablos puablos `a Aspjúj Aspjúj ak al adareieio adareieio `a los `araemos mufjkos, sus eulturjs y trj`ieiokas, lakcujs a ikstitueiokas. - ^rofovar al procraso `a lj eulturj eulturj y `a lj aeokofæj pjrj jsacurjr j to`os ukj `ickj ejli`j` `a vi`j. - Astjblaear ukj soeia`j` `afoerêtiej jvjkzj`j. - Eoljborjr ak al gortjlaeifiakto `a ukjs raljeiokas pjeægiejs y `a agiejz eooparjeiõk aktra to`os to`os los puablos `a lj tiarrj Los prikeipios bêsieos raculj`os ak al Pætulo ^ralifikjr `a lj Eokstitueiõk sok4
J. Astj`o Uoeijl y @afoerêtieo `a @araemo Aspjúj sa eokstituya ak uk Astj`o soeijl y `afoerêtieo `a `araemo qua propuckj eofo vjloras suparioras `a su or`akjfiakto duræ`ieo lj libartj`, lj dustieij, lj icujl`j` y al plurjlisfo polætieo (jrt. :.: EA). j. Astj`o Uoeijl
Al jktaea`akta `a lj axprasiõk “Astj`o soeijl‖ lo akeoktrjfos ak lj Lay Guk`jfaktjl `a Bokk, qua `agikæj lj Rapôbliej Ga`arjl `a Jlafjkij eofo uk Astj`o soeijl, `afoerêtieo y ga`arjl. a`itorijl } eap
:1
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Jtakeiõk Qk astj`o soeijl as jquél qua raeokoea prataksiokas `a los ik`ivi`uos grakta j lj eofuki`j`8 j trjvés `a él sa eoksicua lj protaeeiõk soeijl y aeokõfiej `a to`os los eiu`j`jkos.
Lj `oetrikj ko as ukêkifa j lj morj `a `otjr `a eoktaki`o lj eitj`j axprasiõk. ^jrj ukos, al astj`o soeijl ifpliej uk Astj`o `a sarvieios, `a `istribueiõk o `a biakastjr8 pjrj otros, saræj al Astj`o oriaktj`o mjeij lj eoksaeueiõk `a lj dustieij soeijl, j trjvés `a lj protaeeiõk `al trjbjdo y `a lj ifpljktjeiõk `a uk sistafj j`aeuj`o `a sacuri`j` soeijl. Al maemo `a qua Aspjúj sa eokstituyj ak uk Astj`o soeijl sickigiej al raeokoeifiakto ko sõlo `a los `araemos y libartj`as j kival ik`ivi`ujl, siko tjfbiék j kival eolaetivo o `a crupos `ok`a uk ik`ivi`uo tiak`a j iktacrjrsa. ^or tjkto, al Astj`o `aba jsufir lj oblicjeiõk `a cjrjktizjr al biakastjr y lj sjtisgjeeiõk `a ljs kaeasi`j`as ik`ivi`ujlas y eolaetivjs `a los eiu`j`jkos. Al alafakto soeijl sa akeuaktrj raeoci`o ak fuemos `a los `araemos raeokoei`os ak al Pætulo I, Ejpætulo sacuk`o `a lj Eokstitueiõk (eofo al `araemo jl trjbjdo, lj libartj` `a rasi`akeij, `araemo `a jsoeijeiõk y tutalj du`ieijl) y ak to`os los prikeipios `al Ejpætulo tarearo (protaeeiõk j lj sjlu`, j lj gjfilij, `istribueiõk `a lj raktj, ate.). Al Astj`o soeijl ak qua lj Kjeiõk Aspjúolj sa eokstituya, eokllavj lj oblicjeiõk `a los po`aras pôblieos `a4 - ^rofovar ljs eok`ieiokas eok`ieiokas pjrj pjrj qua qua lj libartj` y lj icujl`j` `al ik`ivi`uo y `a los crupos ak qua sa iktacrj sajk rajlas y agaetivjs. - Rafovar los obstêeulos obstêeulos qua ifpi`jk ifpi`jk o `igieultak su plakitu`. - Gjeilitjr lj pjrtieipjeiõk `a to`os los eiu`j`jkos eiu`j`jkos ak lj vi`j polætiej, aeokõfiej, eulturjl y soeijl. Ak kuastro taxto eokstitueiokjl axistak `ivarsos praeaptos qua oblicjk j los po`aras pôblieos j profovar ljs eok`ieiokas gjvorjblas pjrj ukj `istribueiõk `a lj raktj parsokjl y raciokjl fês aquitjtivj. Al térfiko soeijl sickigiej icujl`j`8 astj icujl`j` eofprak`a al prikeipio `a ra`istribueiõk, akriquaeiak`o los `araemos `a los fakos gjvoraei`os. Jsæ por adafplo, kos akeoktrjfos eok lj protaeeiõk `a los midos eok ik`apak`akeij `a su gilijeiõk, al jfpjro qua sa `aba prastjr j los `isfikui`os, lj protaeeiõk j lj tarearj a`j`, ate. b. Astj`o @afoerêtieo
@as`a al propio praêfbulo `a lj Eokstitueiõk sa proeljfj lj voluktj` `al puablo aspjúol `a astjblaear ukj soeia`j` `afoerêtiej jvjkzj`j y cjrjktizjr lj eokvivakeij `afoerêtiej `a los aspjúolas.
:7
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Al Astj`o as `afoerêtieo por eujkto qua as ak al puablo ak al qua rasi`a lj sobarjkæj kjeiokjl, `a él afjkjk los po`aras `al Astj`o y pjrtieipj ak los jsuktos pôblieos. Lj i`aj `a qua lj sobarjkæj kjeiokjl rasi`a ak al puablo sa akeuaktrj eljrjfakta axprasj`j ak al praêfbulo `a lj Eokstitueiõk, as fês, lj Eokstitueiõk fisfj as uk jeto `a sobarjkæj, y ukj jgirfjeiõk `al ejrêetar `afoerêtieo `al Astj`o. Lj pjljbrj `afoerêtieo sa rapita j lo ljrco `al jrtieulj`o `a lj Eokstitueiõk, y jsæ4 - Jl mjbljr `a los pjrti`os pjrti`os polætieos, `a `a los sik`iejtos sik`iejtos `a trjbjdj`oras, trjbjdj`oras, `a ljs Jsoeijeiokas Afprasjrijlas, `a los Eolacios ^rogasiokjlas y `a ljs Orcjkizjeiokas ^rogasiokjlas sa subrjyj qua su astrueturj iktarkj y gukeiokjfiakto `abarêk sar `afoerêtieos. - Lj a`uejeiõk tak`rê tak`rê por obdato al plako `asjrrollo `asjrrollo `a lj parsokjli`j` mufjkj ak al raspato j los prikeipios `afoerêtieos `a eokvivakeij y j los `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas. Ak prifar lucjr, mj `a takarsa ak euaktj qua lj `afoerjeij astê fuy iktarraljeiokj`j eok lj pjrtieipjeiõk, eoksaeuakeij `a qua lj sobarjkæj rasi`a ak al puablo aspjúol. Lj pjrtieipjeiõk sa rajlizj j trjvés `al sugrjcio, `a lj plurjli`j` `a pjrti`os, `a sik`iejtos y `a otros tipos `a jsoeijeiokas, `a ljs Eortas a ikeluso `al Cobiarko. Qk récifak `afoerêtieo ko sõlo as jquél ak qua al po`ar proea`a `al puablo, siko qua tjfbiék `aba sar kotj ejrjetaræstiej `al fisfo qua al puablo pjrtieipa ak ljs `aeisiokas `al po`ar. Al alafakto `afoerêtieo sa akeuaktrj ak4 - Al prikeipio `a sobarjkæj populjr (jrt. :.2). - Al `araemo `a pjrtieipjeiõk pjrtieipjeiõk `a los eiu`j`jkos eiu`j`jkos ak los jsuktos jsuktos pôblieos (jrt. 25). - Lj raprasaktjtivi`j` raprasaktjtivi`j` `a ljs Eêfjrjs8 jsæ al jrt. 77 astjblaea qua qua ljs Eortas Eortas Cakarjlas Cakarjlas raprasaktjk jl puablo aspjúol. - Al oricak `a lj dustieij8 jsæ al jrt. ::3 astjblaea qua lj dustieij afjkj `al puablo. puablo. e. Astj`o `a @araemo
Kos akeoktrjfos jkta uk Astj`o `a @araemo, eujk`o `iemo Astj`o sa akeuaktrj orcjkizj`o por uk po`ar polætieo8 asta po`ar `abarê `ietjr ljs korfjs praeisjs pjrj cjrjktizjr los `araemos y libartj`as `a los ik`ivi`uos y `a los crupos ak qua sa iktacrjk, tutaljk`o `a astj fjkarj al biakastjr eofôk. Al Astj`o `a @araemo as por tjkto uk guk`jfakto `a kuastrj soeia`j`, yj qua orcjkizj lj eofuki`j` pjrj qua to`os sa siaktjk protaci`os. Ak prifar lucjr, mjy qua takar eljro qua lj axprasiõk Astj`o `a @araemo, viaka j eokgicurjr j jquél Astj`o ak al qua pra`ofikj al cobiarko `a ljs layas. Qk Astj`o qua ko astuviarj sofati`o j `araemo, ko saræj eoksi`arj`o eofo tjl. Lj i`aj `al Astj`o `a @araemo pjrta `al prikeipio `a qua al po`ar `aba sar lifitj`o8 supoka qua los po`aras pôblieos y los eiu`j`jkos astêk sofati`os j lj Eokstitueiõk y jl rasto `al or`akjfiakto duræ`ieo, jsæ eofo j ukj saria `a prikeipios `a jetujeiõk aktra los qua po`afos `astjejr los `a lacjli`j`, irratrojetivi`j`, darjrquæj korfjtivj, sacuri`j` duræ`iej y publiei`j` `a ljs korfjs. Al ejrêetar `al Astj`o `a @araemo ifpliej al raeokoeifiakto y cjrjktæj `a ukj saria `a `araemos y libartj`as, axprasjfakta raeoci`os ak al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk. Al Astj`o `a @araemo ko sõlo ifpliej qua los eiu`j`jkos y los po`aras pôblieos astêk sudatos j lj Eokstitueiõk y jl rasto `al Or`akjfiakto Duræ`ieo, siko tjfbiék qua al Or`akjfiakto `aba proeurjr los fa`ios pjrj qua lj parsokj jlejkea su plakj `icki`j` y pua`j `asjrrolljr librafakta su parsokjli`j`. a`itorijl } eap
:3
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Jsifisfo, as ejrjetaræstiej guk`jfaktjl `al Astj`o `a @araemo lj sapjrjeiõk `a po`aras, `a fjkarj qua ej`j uko `a allos (Adaeutivo, Lacisljtivo y Du`ieijl) as ik`apak`iakta `a los `afês sik parduieio `a lj posibla eoljborjeiõk aktra los fisfos. Eok raspaeto j asta tafj mj `a takarsa ak euaktj al jrt. 9.5 `a lj Eokstitueiõk qua akukeij ukj saria `a prikeipios `al or`akjfiakto duræ`ieo qua eokstituya ukj cjrjktæj sustjkeijl `a lo qua al Astj`o `a @araemo sickigiej, eoksjcrjk`o los sicuiaktas prikeipios cakarjlas4 - ^rikeipio `a lacjli`j` y darjrquæj korfjtivj8 astos prikeipios supokak qua los po`aras po`aras pôblieos astêk sudatos jl êfbito `a sus eofpatakeijs, y ko pua`ak sobrapjsjrlos. - ^rikeipio `a publiei`j` `a ljs korfjs y prikeipio `a sacuri`j` sacuri`j` duræ`iej8 duræ`iej8 astos prikeipios jsacurjk jsacurjk qua to`os los eiu`j`jkos eokozejk sus `araemos y oblicjeiokas y pua`jk pravar ljs eoksaeuakeijs `a sus jetos. - ^rikeipio `a irratrojetivi`j` `a ljs korfjs ko gjvorjblas o rastrietivjs `a `araemos `araemos ik`ivi`ujlas. ik`ivi`ujlas. - ^rikeipio `a iktar`ieeiõk `a `a lj jrbitrjria`j` jrbitrjria`j` y prikeipio `a raspoksjbili`j` `a los po`aras pôblieos, `a gorfj qua los fisfos sudatak su jetivi`j` j los po`aras `al Astj`o.
B. Wjloras suparioras `al Or`akjfiakto Duræ`ieo Uok los obdativos fêxifos o los i`ajlas qua al Astj`o propuckj pjrj qua pua`jk sar rajlizj`os por al or`akjfiakto duræ`ieo, lo qua ifpliej, qua to`js ljs korfjs `abak ikspirjrsa ak allos. Los raeoca al jrt. :.: y sok4 - Lj libartj`. - Lj dustieij. - Lj icujl`j`. - Al plurjlisfo polætieo. j. Lj libartj`
Lj libartj` sa raeokoea axprasjfakta eofo uk `araemo ak al jrt. :3 `a lj Eokstitueiõk qua astjblaea qua4 “Po`j parsokj tiaka `araemo j lj libartj` y j lj sacuri`j`‖. Icujlfakta, al taxto eokstitueiokjl raeoca lj libartj` ak to`js sus fjkigastjeiokas8 fjkig astjeiokas8 jsæ sa `asjrrollj eofo4 - Libartj` gæsiej Los jrts. :3 y :9 EA raeocak al tiafpo fêxifo `a `atakeiõk pravaktivj y al proea`ifiakto `a mjbajs eorpus pjrj los `ataki`os ilacjlfakta, jsæ eofo lj libartj` `a rasi`akeij y eireuljeiõk. - Libartj` `a paksjfiakto Al jrt. :7 raeokoea raeokoea al `araemo j lj libartj` i`aolõciej y raliciosj. - Libartj` `a axprasiõk y `a ikgorfjeiõk Raeoci`j ak jrt. 2>. - @araemo j adarear adarear lj libartj` `a gorfj ik`ivi`ujl y eolaetivj @a asta fo`o al al jrt. 22 raeokoea al `araemo `araemo `a jsoeijeiõk y al jrt. 2: al `araemo `a `a raukiõk. - @araemo j adarear adarear lj libartj` pjrj pjrtieipjr ak jsuktos jsuktos pôblieos Astj libartj` libartj` sa pua`a adarear `iraetjfakta o j trjvés `a `a raprasaktjktas raprasaktjktas librafakta librafakta alaci`os alaci`os ak alaeeiokas pariõ`iejs fa`ijkta sugrjcio ukivarsjl (jrt. 25 EA). - Fa`ios pjrj `agak`ar lj libartj` :=
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Ua eokgicurj eofo al `araemo j obtakar lj tutalj agaetivj `a los Duaeas y Pribukjlas sik qua, eokgorfa astipulj al propio taxto eokstitueiokjl, pua`j pro`ueirsa ik`agaksiõk (jrt. 20 EA). Lj libartj` as uk vjlor qua jpjraea tjfbiék ikgorfjk`o al Pætulo ^rifaro. Al jrtæeulo qua lo eoktafplj `iea axprasjfakta4 “Lj `icki`j` `a lj parsokj, parsokj, los `araemos ikvioljblas qua la sok ikmaraktas, al libra `asjrrollo `a lj parsokjli`j`, al raspato j lj lay y j los `araemos `a los `afês sok guk`jfaktos `al or`ak polætieo y `a lj pjz soeijl‖. Eorraspok`a j los po`aras pôblieos profovar ljs eok`ieiokas pjrj qua lj libartj` y lj icujl`j` `al ik`ivi`uo y `a los crupos ak qua sa iktacrj sajk rajlas y agaetivjs8 rafovar los obstêeulos qua ifpi`jk o `igieultak su plakitu` y gjeilitjr lj pjrtieipjeiõk `a to`os los eiu`j`jkos ak lj vi`j polætiej, aeokõfiej, eulturjl y soeijl. b. Lj dustieij
Al vjlor suparior `a lj dustieij sa proyaetj sobra fuemos jrtæeulos `a lj Eokstitueiõk8 asta vjlor j`quiara aspaeijl ralavjkeij ak al Pætulo WI qua astjblaea ljs bjsas `a orcjkizjeiõk `a lj J`fikistrjeiõk `a dustieij. Al jrt. ::3 `a lj Eokstitueiõk astjblaea qua lj dustieij afjkj `al puablo y sa j`fikistrj ak kofbra `al Ray por Duaeas y Fjcistrj`os iktacrjktas `al ^o`ar Du`ieijl, ik`apak`iaktas, ikjfovi blas, raspoksjblas y sofati`os ôkiejfakta jl ifpario `a lj lay. Lj pjljbrj “dustieij‖ ko sa utilizj ak al sakti`o `a mjear dustieij, siko qua sa afplaj ak eoksokjkeij eok al jrt. :.2 `a lj Eokstitueiõk qua astjblaea qua lj sobarjkæj kjeiokjl rasi`a ak al puablo `al qua afjkjk los po`aras `al Astj`o8 ak asta sakti`o al po`ar du`ieijl, eofo al `a los rastjktas po`aras `al Astj`o, afjkj `al puablo. Icujlfakta, eofo sa `asprak`a `al jrt. 20 EA, `aba `astjejrsa al `araemo `a to`j parsokj j obtakar lj tutalj agaetivj `a los duaeas y tribukjlas ak al adareieio `a sus `araemos a iktarasas lacætifos. Gikjlfakta, lj Eokstitueiõk ak su jrt. ::9 eoksjcrj al prikeipio `a crjtui`j` `a lj dustieij, ak los ejsos qua jsæ lo astjblazej lj lay, y, ak to`o ejso, raspaeto `a quiakas jera`itak iksugieiakeij `a raeursos pjrj liticjr.
Ifportjkta Lj dustieij as al ikstrufakto eok al eujl sa eoksicua qua lj libartj` y lj icujl`j` sajk `a jpliejeiõk pjrj to`os los eiu`j`jkos.
e. Lj icujl`j`
- ^rikeipio `a icujl`j` jkta lj lay Al jrt. :0 EA astjblaea qua los aspjúolas sok icujlas jkta lj lay, sik qua pua`j pravjlaear `iserifikjeiõk jlcukj por a`itorijl } eap
:9
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
rjzõk `a kjeifiakto, rjzj, saxo, raliciõk, opikiõk o eujlquiar otrj eok`ieiõk o eireukstjkeij parsokjl o soeijl. Astj icujl`j` `aba aktak`arsa ak al sakti`o fjkigastj`o por al Pribukjl Eokstitueiokjl jl jgirfjr qua “lj icujl`j` as al trjtjfiakto `asicujl `a ljs situjeiokas `asicujlas‖. Al prikeipio `a icujl`j` jkta lj lay sa akeuaktrj jsifisfo eoksjcrj`o j lo ljrco `al Pætulo ^rifaro ^rifaro `a lj Eokstitueiõk, eujk`o sa eokgicurjk los `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas. - Eofprofiso `a los po`aras pôblieos Al jrt. 9.2 EA astjblaea qua eorraspok`a j los po`aras pôblieos profovar profovar ljs eok`ieiokas pjrj pjrj qua lj icujl`j` saj rajl y agaetivj, rafoviak`o los obstêeulos qua ifpi`jk o `igieultak su plakitu`. Al jrt. 0> EA astjblaea qua qua los po`aras pôblieos profovarêk profovarêk ljs eok`ieiokas eok`ieiokas gjvorjblas pjrj ukj `istribueiõk `a lj raktj raciokjl y parsokjl fês aquitjtivj. Al Ejpætulo 5´ `al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk, Eokstitueiõk, jrts. 59 j 12, raeoca los prikeipios raetoras raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej, aktra los qua sa astjblaeak los eofprofisos `a los po`aras pôblieos ak or`ak j mjear agaetivo al prikeipio `a icujl`j`. - Icujl`j` `a los aspjúolas aspjúolas ak to`o al tarritorio tarritorio `al `al Astj`o Astj`o Jrt. :59.: EA4 “Po`os “Po`os los aspjúolas aspjúolas tiakak los fisfos `araemos y oblicjeiokas oblicjeiokas ak eujlquiar pjrta pjrta `al tarritorio `al Astj`o‖. `. Al plurjlisfo polætieo
Al plurjlisfo polætieo eofo vjlor suparior `al or`akjfiakto duræ`ieo tiaka su prikeipjl fjkigastjeiõk ak al jrt. 7 `a lj Eokstitueiõk qua astjblaea4 “Los pjrti`os polætieos axprasjk al plurjlisfo polætieo, eokeurrak j lj gorfjeiõk y fjkigastjeiõk `a lj voluktj` populjr y sok ikstrufakto guk`jfaktjl pjrj lj pjrtieipjeiõk polætiej‖. Ak asta fisfo sakti`o sa axprasj al jrt. 3 `a lj Eokstitueiõk4 “Los sik`iejtos `a trjbjdj`oras y ljs jsoeijeiokas afprasjrijlas eoktribuyak j lj `agaksj y profoeiõk `a los iktarasas soeijlas y aeokõfieos qua las sok propios‖. Ko obstjkta lo jktarior, al taxto eokstitueiokjl eoktiaka fôltiplas ragarakeijs qua eokgorfjk lj bjsa sobra lj qua sa jsiaktj lj axistakeij `a los pjrti`os polætieos eofo axprasiõk `al plurjlisfo polætieo, jsæ4 - Al jrt. :> EA raeokoea al libra `asjrrollo `a lj parsokjli`j`. - Al jrt. :0 EA astjblaea lj ko `iserifikjeiõk `iserifikjeiõk por rjzõk `a opikiõk. - Al jrt. :7 EA raeokoea al `araemo j lj libartj` i`aolõciej y raliciosj. raliciosj. - Al jrt. 2> EA raeokoea al `araemo j lj libartj` `a axprasiõk, axprasiõk, `a paksjfiakto, paksjfiakto, `a i`ajs, ate. - Los jrts 2:, 22 y 25 EA raeokoeak los `araemos `a `a raukiõk, jsoeijeiõk y pjrtieipjeiõk ak los jsuktos pôblieos. Wisto al plurjlisfo polætieo, mj `a takarsa ak euaktj qua mjy tjfbiék otrjs fjkigastjeiokas `al plurjlisfo, eofo pua`ak sar4 - ^lurjlisfo likcüæstieo, likcüæstieo, eofo eoksaeuakeij `a lj eokgicurjeiõk `al Astj`o Astj`o jutokõfieo (jrts 5 y 0). - Al plurjlisfo sik`iejl (jrt 2=). - Al plurjlisfo plurjlisfo progasiokjl, progasiokjl, (jrts 57 y 12), eokstituyék`osa eokstituyék`osa eolacios progasiokjlas.
E. Uobarjkæj kjeiokjl Lj sobarjkæj kjeiokjl rasi`a ak al puablo aspjúol, `al qua afjkjk los po`aras `al Astj`o (jrt. :.2). 2>
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
@. Gorfj polætiej `al Astj`o Lj gorfj polætiej `al Astj`o aspjúol as lj Fokjrquæj ^jrljfaktjrij (jrt. :.5).
A. Qki`j` `a lj Kjeiõk aspjúolj y raeokoeifiakto `al `araemo j lj jutokofæj Lj Eokstitueiõk sa guk`jfaktj ak lj ik`isolubla uki`j` `a lj Kjeiõk aspjúolj, pjtrij eofôk a ik`ivisibla `a to`os los aspjúolas, y raeokoea y cjrjktizj al `araemo j lj jutokofæj `a ljs kjeiokjli`j`as y raciokas qua lj iktacrjk y lj soli`jri`j` aktra to`js alljs (jrt. 2). Astjfos grakta j lo qua sa `agika eofo uk astj`o `aseaktrjlizj`o. Asta ejrêetar sa `asprak`a `al propio jrtæeulo 2 `al taxto eokstitueiokjl, eujk`o axprasj qua “Lj Eokstitueiõk sa guk`jfaktj ak lj ik`isolubla uki`j` `a lj Kjeiõk aspjúolj...‖ y j lj vaz raeokoea y cjrjktizj “lj jutokofæj `a ljs kjeiokjli`j`as y raciokas qua lj iktacrjk y lj soli`jri`j` aktra to`js alljs‖. ^o`afos jgirfjr qua uki`j` y jutokofæj ko sok eokeaptos eoktrjpuastos, siko eofplafaktjrios. Lj uki`j` ifpliej qua axista ukj orcjkizjeiõk, qua as al Astj`o, pjrj to`o al tarritorio kjeiokjl8 paro los õrcjkos `al Astj`o ko ostaktjk to`o al po`ar, al eujl sa `istribuya j`afês aktra los fukieipios, ljs provikeijs y ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs qua sa eokstituyjk, takiak`o to`os allos jutokofæj pjrj lj castiõk `a sus raspaetivos iktarasas.
G. I`iofj ogieijl `al Astj`o Al ejstalljko as lj lakcuj ogieijl `al Astj`o. Po`os los aspjúolas tiakak al `abar `a eokoearlj y al `araemo j usjrlj (jrt. 5.:). Ljs `afês lakcujs aspjúoljs sarêk tjfbiék ogieijlas ak ljs raspaetivjs Eofuki`j`as Jutõkofjs `a jeuar`o eok sus Astjtutos (jrt. 5.2).
C. Lj bjk`arj `a Aspjúj y lj `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs
Raeuar`a Du kt o j lo s pr ik e ip io s `a uki`j` y jutokofæj, mafos `a mjear ragarakeij j los `a soli`jri`j` a icujl`j` aktra to`js ljs zokjs `al tarritorio kjeiokjl, lo qua ifpliej lj oblicjeiõk `a ifpa`ir privilacios `a ukjs raspaeto j otrjs.
Jtakeiõk Lj riquazj `a ljs `istiktjs fo`jli`j`as likcüæstiejs `a Aspjúj as uk pjtrifokio eulturjl qua sarê obdato `a aspaeijl raspato y protaeeiõk (jrt. 5.5).
Lj bjk`arj `a Aspjúj astê gorfj`j por tras grjkdjs morizoktjlas, rodj, jfjrillj y rodj, siak`o lj jfjrillj `a `obla jkemurj qua ej`j ukj `a ljs rodjs (jrt. 0.:). Los Astjtutos po`rêk raeokoear bjk`arjs y aksaújs propijs `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs. Astjs sa utilizjrêk dukto j lj bjk`arj `a Aspjúj ak sus a`igieios pôblieos y ak sus jetos ogieijlas (jrt. 0.2).
a`itorijl } eap
2:
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
M. Lj ejpitjl `al Astj`o As lj villj `a Fj`ri` (jrt. 1).
I. ^jrti`os polætieos Los pjrti`os polætieos axprasjk al plurjlisfo polætieo, eokeurrak j lj gorfjeiõk y fjkigastjeiõk `a lj voluktj` populjr y sok ikstrufakto guk`jfaktjl pjrj lj pjrtieipjeiõk polætiej. Uu erajeiõk y al adareieio `a su jetivi`j` sok libras `aktro `al raspato j lj Eokstitueiõk y j lj lay. Uu astrueturj iktarkj y gukeiokjfiakto `abarêk sar `afoerêtieos (jrt. 7).
D. Uik`iejtos y jsoeijeiokas afprasjrijlas Los sik`iejtos `a trjbjdj`oras y ljs jsoeijeiokas afprasjrijlas eoktribuyak j lj `agaksj `a los iktarasas aeokõfieos y soeijlas qua las sok propios. Uu erajeiõk y al adareieio `a su jetivi`j` sok libras `aktro `al raspato j lj Eokstitueiõk y j lj lay. Uu astrueturj iktarkj y gukeiokjfiakto `abarêk sar `afoerêtieos (jrt. 3).
H. Ljs Guarzjs Jrfj`js Eokstitui`js por al Adéreito `a Piarrj, lj Jrfj`j y al Adéreito `al Jira, tiakak eofo fisiõk cjrjktizjr lj sobarjkæj a ik`apak`akeij `a Aspjúj, `agak`ar su iktacri`j` tarritorijl y al or`akjfiakto eokstitueiokjl (jrt. =.:). Qkj lay orcêkiej raculjrê ljs bjsas `a lj orcjkizjeiõk filitjr eokgorfa j los prikeipios `a lj Eokstitueiõk (jrt. =.2).
L. ^rikeipio `a lacjli`j` y cjrjktæjs duræ`iejs Los eiu`j`jkos y los po`aras pôblieos astêk sudatos j lj Eokstitueiõk y jl rasto `al or`akjfiakto duræ`ieo (jrt. 9.: EA), eok lo qua sa poka `a fjkigiasto qua lj Eokstitueiõk, partakaeiak`o jl or`akjfiakto duræ`ieo aspjúol, eokstituya eokstituya lj korfj suparior y guk`jfaktjl, guk`jfaktjl, eôspi`a `a lj pirêfi`a korfjtivj. korfjtivj. Los po`aras pôblieos astêk oblicj`os j profovar ljs eok`ieiokas pjrj qua lj libartj` y lj icujl`j` `al ik`ivi`uo y `a los crupos ak qua sa iktacrj sajk rajlas y agaetivjs, rafoviak`o los obstêeulos qua ifpi`jk o `igieultak su plakitu` y gjeilitjk`o lj pjrtieipjeiõk `a to`os los eiu`j`jkos ak lj vi`j polætiej, aeokõfiej, eulturjl y soeijl (jrt. 9.2 EA), cjrjktizjk`o jl agaeto ukos prikeipios bêsieos ak al jrt. 9.5 `a lj Eokstitueiõk4 :) ^rikeipio `a lacjli`j`4 to`js to`js ljs jetujeiokas sa eok`ieiokjk jl ifpario `a `a lj lay, tjkto ljs `a los eiu`j`jkos eofo ljs `a lj J`fikistrjeiõk. 2) ^rikeipio `a publiei`j` `a ljs korfjs4 Astj cjrjktæj jpjraea eofo eoksaeuakeij eoksaeuakeij ikaluetjbla `a lj proeljfjeiõk `a Aspjúj eofo uk Astj`o `a `araemo, y sa akeuaktrj ak æktifj raljeiõk eok al prikeipio `a sacuri`j` duræ`iej. Ak asta sakti`o al jrtæeulo 2.: `al Eõ`ico Eivil astjblaea qua4 “Ljs layas
aktrjrêk ak vicor j los vaikta `æjs `a su eofplatj publiejeiõk ak al «Bolatæk Ogieijl `al Astj`o¸, si ak alljs ko sa `ispoka otrj eosj‖. 5) ^rikeipio `a darjrquæj korfjtivj4 al or`akjfiakto or`akjfiakto duræ`ieo sa astrueturj astrueturj `a fjkarj darêrquiej, `a fo`o qua ukjs korfjs posaak rjkco suparior j otrjs. Lj korfj guk`jfaktjl as lj Eokstitueiõk y j allj sa subor`ikjk ljs `afês layas, tjkto ak su eoktaki`o eofo ak su proea`ifiakto. 0) ^rikeipio `a irratrojetivi`j` `a ljs `isposieiokas sjkeiokj`orjs sjkeiok j`orjs ko gjvorjblas o rastrietivj rastrietivjss `a `araemos ik`ivi`ujlas4 Lj irratrojetivi`j` sickigiej qua lj lay sa jpliejrê jl guturo y ko jl pjsj`o, prikeipio raeoci`o por al Eõ`ico Eivil ak al jrtæeulo qua 2.5 astjblaea qua “ljs layas ko tak`rêk 22
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
agaeto ratrojetivo, si ko `ispusiarak lo eoktrjrio‖ y ak al Eõ`ico ^akjl ak al jrtæeulo 2 qua `ispoka qua4 “:. Ko sarê ejsticj`o kikcôk `alito ki gjltj eok pakj qua ko sa mjlla pravistj por Lay jktarior
j su parpatrjeiõk. Ejraearêk, icujlfakta, `a agaeto ratrojetivo ljs Layas qua astjblazejk fa`i`js `a sacuri`j`. 2. Ko obstjkta, tak`rêk agaeto ratrojetivo jqualljs layas pakjlas qua gjvorazejk jl rao, jukqua jl aktrjr ak vicor mubiarj raejæ`o saktakeij girfa y al sudato astuviasa eufpliak`o eok`akj. Ak ejso `a `u`j sobra lj `atarfikjeiõk `a lj Lay fês gjvorjbla, sarê oæ`o al rao. Los maemos eofati`os bjdo lj vicakeij `a ukj Lay tafporjl sarêk duzcj`os, sik afbjrco, eokgorfa j allj, sjlvo qua sa `ispokcj axprasjfakta lo eoktrjrio‖. 1) ^rikeipio `a sacuri`j` duræ`iej4 duræ`iej4 lj jpliejeiõk `a ljs korfjs axica su publiei`j`. @al fisfo fo`o, sa `aeljrj lj irratrojetivi`j` `a ljs `isposieiokas ko gjvorjblas y ljs qua sajk rastrietivjs `a `araemos ik`ivi`ujlas. 7) ^rikeipio `a raspoksjbili`j` a iktar`ieeiõk iktar`ieeiõk `a lj jrbitrjria`j` `a los po`aras pôblieos4 pôblieos4 lj J`fikistrjeiõk tjfbiék astê sofati`j jl ifpario `a lj lay y, eujk`o jetôa axea`iak`o `a los læfitas lacjlas, sarê raspoksjbla `a los `júos y parduieios qua ejusa por allo.
:.1 Los `araemos `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas Lj Eokstitueiõk eljsigiej los `araemos y `abaras guk`jfaktjlas ak los sicuiaktas crupos4 - @a los aspjúolas y los axtrjkdaros. - @araemos y Libartj`as4 ³ @araemos guk`jfaktjlas y libartj`as pôbliejs. ³ @araemos y `abaras `a los eiu`j`jkos. - ^rikeipios Raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej.
J. Astrueturj `al Pætulo I Los `araemos y `abaras guk`jfaktjlas sa raculjk ak al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk. j. Jrtæeulo :>
Astjblaea eofo guk`jfakto `al or`ak polætieo y lj pjz soeijl4 - Lj `icki`j` `a lj parsokj. - Los `araemos ikvioljblas qua la sok ikmaraktas. - Al raspato raspato j lj lay y j los `araemos `araemos `a `a los `afês. - Al libra `asjrrollo `a lj parsokjli`j`. Icujlfakta, astjblaea eõfo sa iktarpratjrêk ljs korfjs raljtivjs j los `araemos guk`jfaktjlas y j ljs libartj`as qua lj Eokstitueiõk raeokoea `a eokgorfi`j` eok lj @aeljrjeiõk Qkivarsjl `a @araemos Mufjkos y los Prjtj`os y Jeuar`os Iktarkjeiokjlas sobra ljs fisfjs fjtarijs rjtigiej`os por Aspjúj. b. Ejpætulo ^rifaro
“@a los aspjúolas y axtrjkdaros‖ - Jrtæeulo ::4 Korfjs sobra kjeiokjli`j`. - Jrtæeulo :24 Fjyoræj `a a`j`. - Jrtæeulo :54 @araemos @araemos `a los axtrjkdaros ak Aspjúj.
a`itorijl } eap
25
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj : e. Ejpætulo Uacuk`o
“@araemos y libartj`as‖ - Jrtæeulo :04 ^rikeipio ^rikeipio `a icujl`j` jkta lj Lay. Lay. - Uaeeiõk ^rifarj4 ^rifarj4 @a los `araemos `araemos guk`jfaktjlas guk`jfaktjlas y `a ljs libartj`as pôbliejs (jrts. :1 j 29). - Uaeeiõk Uacuk`j4 Uacuk`j4 @a los `araemos `araemos y `abaras `a los eiu`j`jeiu`j`jkos (jrts. 5> j 5=). `. Ejpætulo Parearo
“@a los prikeipios raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej‖ Eofprak`a `as`a al jrt. 59 mjstj al jrt. 12, jfbos ikelusiva. a. Ejpætulo Eujrto
“@a ljs cjrjktæjs `a ljs libartj`as y `araemos guk`jfaktjlas‖ Raeoci`js ak los jrts. 15 y 10. g. Ejpætulo Zuikto
“@a lj suspaksiõk `a los `araemos y libartj`as‖ Uacôk sa astjblaea ak al jrt. 11.
B. Dustigiejeiõk y guk`jfakto Al libra adareieio `a los `araemos y `abaras guk`jfaktjlas as prasupuasto `a lj `afoerjeij y eok`ieiõk y gik `a uk récifak eokstitueiokjl. Lj `agaksj `a astos `araemos mj `a sar ukj gikjli`j` asakeijl `al sistafj. ^or allo, al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk los raeoca jfplijfakta, `otêk`olos j`afês `a uk eokdukto `a cjrjktæjs y fa`ios `a `agaksj aspaeijlas.
Ifportjkta
E. Akufarjeiõk
Jrtæeulo 5:1 `al Eõ`ico Eivil Lj fjyor a`j` afpiazj j los `iaeioemo júos eufpli`os. ^jrj al eõfputo `a los júos `a lj fjyoræj `a a`j` sa ikeluirê eofplato al `æj `al kjeifiakto.
j. @a los aspjúolas y axtrjkdaros (Ejpætulo ^rifaro)
20
• Korfjs sobra kjeiokjli`j` y fjyoræj `a a`j` (jrt. :: y :2)
Lj kjeiokjli`j` aspjúolj sa j`quiara, sa eoksarvj y sa piar`a `a jeuar`o eok lo astjblaei`o por lj lay. Kikcôk aspjúol `a oricak po`rê sar privj`o `a su kjeiokjli`j`. Al Astj`o po`rê eokeartjr trjtj`os `a `obla kjeiokjli`j` eok los pjæsas ibarojfariejkos o eok jquallos qua mjyjk taki`o o takcjk ukj pjrtieuljr vikeuljeiõk eok Aspjúj. Ak astos fisfos
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
pjæsas, juk eujk`o ko raeokozejk j sus eiu`j`jkos uk `araemo raeæproeo, po`rêk kjturjlizjrsa los aspjúolas sik par`ar por allo su kjeiokjli`j` `a oricak. Los aspjúolas sok fjyoras `a a`j` j los `iaeioemo júos. • @a los axtrjkdaros (jrt. :5)
Los axtrjkdaros cozjrêk ak Aspjúj `a ljs libartj`as pôbliejs qua cjrjktizj al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk ak los térfikos qua astjblazejk los trjtj`os y lj lay. Uoljfakta los aspjúolas sarêk tituljras `a los `araemos raeokoei`os ak al jrt. 25, sjlvo lo qua, jtak`iak`o j eritarios `a raeiproei`j`, pua`j astjblaearsa por trjtj`o o lay pjrj al `araemo `a sugrjcio jetivo y pjsivo ak ljs alaeeiokas fukieipjlas. Lj axtrj`ieiõk sõlo sa eokea`arê ak eufplifiakto `a uk trjtj`o o `a lj lay, jtak`iak`o jl prikeipio `a raeiproei`j`. Zua`jk axelui`os `a lj axtrj`ieiõk los `alitos polætieos, ko eoksi`arêk`osa eofo tjlas los jetos `a tarrorisfo. Lj lay astjblaearê los térfikos ak qua los eiu`j`jkos `a otros pjæsas y los jpêtri`js po`rêk cozjr `al `araemo `a jsilo ak Aspjúj. b. @araemos y libartj`as (Ejpætulo Uacuk`o) • @araemo j lj icujl`j` icujl`j` (jrt. :0)
Los aspjúolas sok icujlas jkta lj lay, sik qua pua`j pravjlaear `iserifikjeiõk jlcukj por rjzõk `a kjeifiakto, rjzj, saxo, raliciõk, opikiõk o eujlquiar otrj eok`ieiõk o eireukstjkeij parsokjl o soeijl. • Uaeeiõk :ª 4 @a los `araemos guk`jfaktjlas guk`jfaktjlas y `a ljs libartj`as pôbliejs
³ @araemo j lj vi`j (jrt. :1) ³ Po`os tiakak tiakak `araemo j lj vi`j y j lj iktacri`j` gæsiej gæsiej y forjl, forjl, sik qua ak kikcôk ejso pua`jk sar sofati`os j torturj ki j pakjs o trjtos ikmufjkos o `acrj`jktas. ³ Zua`j jboli`j lj pakj `a fuarta, fuarta, sjlvo lo qua pua`jk `ispokar `ispokar ljs layas pakjlas filitjras pjrj tiafpos `a cuarrj. (^or lj Lay Orcêkiej ::/:991, `a 23 `a koviafbra, sa jboliõ lj pakj `a fuarta ak tiafpo `a cuarrj). ³ Libartj` i`aolõciej, raliciosj y `a eulto (jrt. :7) ³ Ua cjrjktizj lj libartj` i`aolõciej, raliciosj raliciosj y `a eulto `a los ik`ivi`uos y ljs eofuki`j`as sik fês lifitjeiõk, ak sus fjkigastjeiokas, qua lj kaeasjrij pjrj al fjktakifiakto `al or`ak pôblieo protaci`o por lj lay. ³ Kj`ia po`rê po`rê sar sar oblicj`o oblicj`o j `aeljrjr sobra sobra su i`aolocæj, raliciõk o eraakeijs. ³ Kikcukj eokgasiõk tak`rê ejrêetar astjtjl. Los po`aras pôblieos tak`rêk tak`rêk ak euaktj ljs eraakeijs raliciosjs `a lj soeia`j` aspjúolj y fjktak`rêk ljs eoksicuiaktas raljeiokas `a eooparjeiõk eok lj Iclasij Ejtõliej y ljs `afês eokgasiokas. ³ @araemo j lj libartj` parsokjl y j lj sacuri`j` sacuri`j` (jrt. :3) ³ Po`j parsokj tiaka `araemo j lj libartj` y j lj sacuri`j`. sacuri`j`. Kj`ia pua`a pua`a sar privj`o privj`o `a su libartj`, siko eok lj obsarvjkeij `a lo astjblaei`o ak asta jrtæeulo y ak los ejsos y ak lj gorfj pravistos ak lj lay. ³ Lj `atakeiõk `atakeiõk pravaktivj pravaktivj ko po`rê `urjr fês `al tiafpo tiafpo astrietjfakta astrietjfakta kaeasjrio kaeasjrio pjrj pjrj lj rajlirajlizjeiõk `a ljs jvaricujeiokas tak`aktas jl aseljraeifiakto `a los maemos y, ak to`o ejso, ak al a`itorijl } eap
21
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
pljzo fêxifo `a sataktj y `os morjs, al `ataki`o `abarê sar puasto ak libartj` o j `isposieiõk `a lj jutori`j` du`ieijl. ³ Po`j parsokj `ataki`j `aba sar ikgorfj`j `a gorfj ikfa`ijtj, y `a fo`o qua la saj eofpraksibla, `a sus `araemos y `a ljs rjzokas `a su `atakeiõk, ko pu`iak`o sar oblicj`j j `aeljrjr. Ua cjrjktizj lj jsistakeij `a jbocj`o jl `ataki`o ak ljs `ilicakeijs polieijlas y du`ieijlas, ak los térfikos qua lj lay astjblazej. ³ Lj lay raculjrê uk proea`ifiakto `a “mjbajs eorpus‖ pjrj pro`ueir lj ikfa`ijtj puastj j `isposieiõk du`ieijl `a to`j parsokj `ataki`j ilacjlfakta. Jsifisfo, por lay sa `atarfikjrê al pljzo fêxifo `a `urjeiõk `a lj prisiõk provisiokjl. Al jrt. :3.0 `a lj Eokstitueiõk mj si`o `asjrrollj`o por lj L.O. 7/:9=0, `a 20 `a fjyo, `a raculjeiõk `al proea`ifiakto `a Mjbajs Eorpus. ³ @araemo jl mokor, j lj iktifi`j` parsokjl y gjfilijr y j lj propij propij ifjcak (jrt. :=) ³ Ua cjrjktizj al `araemo jl mokor, j lj iktifi`j` iktifi`j` parsokjl parsokjl y gjfilijr y j lj propij ifjcak. ifjcak. ³ Al `ofieilio as ikvioljbla. Kikcukj aktrj`j aktrj`j o racistro po`rê po`rê mjearsa ak él sik eoksaktifiakto `a su tituljr o rasolueiõk du`ieijl, sjlvo ak ejsos `a gljcrjkta `alito. ³ Ua cjrjktizj al saerato `a ljs eofukiejeiokas y, ak aspaeijl, `a ljs postjlas, talacrêgiejs talacrêgiejs y talagõkiejs, sjlvo rasolueiõk du`ieijl. ³ Lj lay lifitjrê lifitjrê al uso `a lj ikgorfêtiej ikgorfêtiej pjrj cjrjktizjr al mokor y lj iktifi`j` parsokjl parsokjl y gjfilijr `a los eiu`j`jkos y al plako adareieio `a sus `araemos. ³ Libartj` `a rasi`akeij y `a eireuljeiõk (jrt. :9) Los aspjúolas aspjúolas tiakak tiakak `araemo j alacir librafakta su rasi`akeij rasi`akeij y j eireuljr por al tarritorio kjeiokjl. Jsifisfo tiakak `araemo j aktrjr y sjlir librafakta `a Aspjúj, ak los térfikos qua lj lay astjblazej. Asta `araemo ko po`rê sar lifitj`o por fotivos polætieos o i`aolõcieos. ³ Libartj` `a axprasiõk (jrt. 2>) Ua raeokoeak y protacak los `araemos4 j) J axprasjr y `iguk`ir `iguk`ir librafakta los paksjfiaktos, paksjfiaktos, i`ajs y opikiokas opikiokas fa`ijkta lj pjljbrj, al aserito o eujlquiar otro fa`io `a rapro`ueeiõk. b) J lj pro`ueeiõk y erajeiõk litarjrij, litarjrij, jrtæstiej, eiaktægiej y téekiej. e) J lj libartj` `a eêta`rj. eêta`rj. `) J eofukiejr o raeibir librafakta ikgorfjeiõk varjz por eujlquiar eujlquiar fa`io `a `igusiõk. Lj lay raculjrê al `araemo j lj elêusulj `a eokeiakeij y jl saerato progasiokjl ak al adareieio `a astjs libartj`as. Al adareieio adareieio `a astos `araemos ko pua`a pua`a rastrikcirsa rastrikcirsa fa`ijkta kikcôk tipo tipo `a eaksurj pravij. pravij. Lj lay raculjrê lj orcjkizjeiõk y al eoktrol pjrljfaktjrio pjrljfaktjrio `a `a los fa`ios `a eofukiejeiõk soeijl `apak`iaktas `al Astj`o o `a eujlquiar akta pôblieo y cjrjktizjrê al jeeaso j `iemos fa`ios `a los crupos soeijlas y polætieos sickigiejtivos, raspatjk`o al plurjlisfo `a lj soeia`j` y `a ljs `ivarsjs lakcujs `a Aspjúj. Astjs libartj`as libartj`as tiakak su læfita ak al raspato raspato j los `araemos raeokoei`os ak asta Pætulo, ak los praeaptos `a ljs layas qua lo `asjrrollak y, aspaeijlfakta, ak al `araemo jl mokor, j lj iktifi`j`, j lj propij ifjcak y j lj protaeeiõk `a lj duvaktu` y `a lj ikgjkeij. Uõlo po`rê po`rê jeor`jrsa al saeuastro saeuastro `a `a publiejeiokas, publiejeiokas, crjbjeiokas crjbjeiokas y otros fa`ios `a ikgorfjeiõk ikgorfjeiõk ak virtu` `a rasolueiõk du`ieijl. 27
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
³ @araemo `a raukiõk (jrt. 2:) Ua raeokoea al `araemo `a raukiõk pjeægiej y sik jrfjs. Al adareieio `a asta `araemo ko kaeasitjrê jutorizjeiõk pravij. Ak los ejsos `a raukiokas ak lucjras `a trêksito pôblieo y fjkigastjeiokas sa `jrê eofukiejeiõk pravij j lj jutori`j`, qua sõlo po`rê promibirljs eujk`o axistjk rjzokas guk`j`js `a jltarjeiõk `al or`ak pôblieo, eok palicro pjrj parsokjs o biakas. ³ @araemo `a jsoeijeiõk (jrt. 22) ³ Ua raeokoea al `araemo `a jsoeijeiõk. ³ Ljs jsoeijeiokas qua parsicjk gikas o utilieak fa`ios tipigiej`os eofo `alito sok ilacjlas. ³ Ljs jsoeijeiokas eokstitui`js jl jfpjro jfpjro `a asta jrtæeulo `abarêk ikseribirsa ak uk racistro j los solos agaetos `a publiei`j`. ³ Ljs jsoeijeiokas sõlo po`rêk sar `isualtjs o suspak`i`js ak sus jetivi`j`as ak virtu` `a rasolueiõk du`ieijl fotivj`j. ³ Ua promæbak ljs jsoeijeiokas saeratjs y ljs `a ejrêetar pjrjfilitjr. ³ @araemo `a pjrtieipjeiõk (jrt. 25) Los eiu`j`jkos tiakak al `araemo j pjrtieipjr pjrtieipjr ak los jsuktos pôblieos, `iraetjfakta o por fa`io `a raprasaktjktas, librafakta alaci`os ak alaeeiokas pariõ`iejs por sugrjcio ukivarsjl. Jsifisfo, tiakak `araemo j jeea`ar ak eok`ieiokas `a icujl`j` j ljs gukeiokas y ejrcos pôblieos, eok los raquisitos qua saújlak ljs layas. ³ @araemo j lj tutalj du`ieijl (jrt. 20) ³ Po`js ljs parsokjs tiakak `araemo j obtakar obtakar lj tutalj tutalj agaetivj `a los duaeas y tribukjlas ak al adareieio `a sus `araemos a iktarasas lacætifos, sik qua, ak kikcôk ejso, pua`j pro`ueirsa ik`agaksiõk. ³ Jsifisfo, to`os tiakak `araemo jl Duaz or`ikjrio pra`atarfikj`o por lj lay, j lj `agaksj y j lj jsistakeij `a latrj`o, j sar ikgorfj`os `a lj jeusjeiõk gorfulj`j eoktrj allos, j uk proeaso pôblieo sik `iljeiokas ik`abi`js y eok to`js ljs cjrjktæjs, j utilizjr los fa`ios `a pruabj partikaktas pjrj su `agaksj, j ko `aeljrjr eoktrj sæ fisfos, j ko eokgasjrsa eulpj blas y j lj prasukeiõk `a ikoeakeij.
a`itorijl } eap
Ifportjkta Jrtæeulo 0:3 `a lj Lay `a akduieijfiakto erifikjl4 Ko po`rêk sar oblicj`os j `aeljrjr eofo tasticos4 :.´ Los aelasiêstieos y fikistros `a los eultos `isi`aktas sobra los maemos qua las guarak ravalj`os ak al adareieio `a ljs gukeiokas `a su fikistario. 2.´ Los gukeiokjrios pôblieos, tjkto eivilas eofo filitjras, `a eujlquiar eljsa qua sajk, eujk`o ko pu`iarak `aeljrjr sik violjr al saerato qua por rjzõk `a sus ejrcos astuviasak oblicj`os j cujr`jr, o eujk`o, proea`iak`o ak virtu` `a oba`iakeij `abi`j, ko guarak jutorizj`os por su suparior darêrquieo pjrj prastjr lj `aeljrjeiõk qua sa las pi`j. 5.´ Los ikejpjeitj`os gæsiej o forjlfakta.
23
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
³
³ ³
³
2=
³ Lj lay raculjrê los ejsos ak qua, por rjzõk `a pjraktaseo o `a saerato progasiokjl, ko sa astjrê oblicj`o j `aeljrjr sobra maemos prasuktjfakta `alietivos. ^rikeipio `a lacjli`j` pakjl (jrt. 21) ³ Kj`ia pua`a pua`a sar eok`akj`o eok`akj`o o sjkeiokj`o sjkeiokj`o por jeeiokas jeeiokas u ofisiokas ofisiokas qua ak al fofakto `a pro`ueirsa ko eokstituyjk `alito, gjltj o ikgrjeeiõk j`fikistrjtivj, sacôk lj lacisljeiõk vicakta ak jqual fofakto. ³ Ljs pakjs privjtivjs privjtivjs `a libartj` libartj` y ljs fa`i`js `a `a sacuri`j` astjrêk oriaktj`js oriaktj`js mjeij lj raa`uejeiõk y raiksareiõk soeijl y ko po`rêk eoksistir ak trjbjdos gorzj`os. Al eok`akj`o j pakj `a prisiõk qua astuviara eufpliak`o lj fisfj cozjrê `a los `araemos guk`jfaktjlas `a asta Ejpætulo, j axeapeiõk `a los qua sa vajk axprasjfakta lifitj`os por al eoktaki`o `al gjllo eok`akjtorio, al sakti`o `a lj pakj y lj lay pakitakeijrij. Ak to`o ejso, tak`rê `araemo j uk trjbjdo rafukarj`o y j los bakagieios eorraspok`iaktas `a lj Uacuri`j` Uoeijl, jsæ eofo jl jeeaso j lj eulturj y jl `asjrrollo iktacrjl `a su parsokjli`j`. ³ Lj J`fikistrjeiõk J`fikistrjeiõk eivil ko po`rê po`rê ifpokar sjkeiokas qua, qua, `iraetj o subsi`ijrijfakta, subsi`ijrijfakta, ifpliquak privjeiõk `a libartj`. ^romibieiõk `a los Pribukjlas `a Mokor (jrt. 27) Ua promæbak promæbak ak al al êfbito `a lj J`fikistrjeiõk J`fikistrjeiõk eivil y `a ljs orcjkizjeiokas orcjkizjeiokas progasiokjlas. @araemo j lj a`uejeiõk y libartj` `a aksaújkzj (jrt. 23) ³ Po`os tiakak al al `araemo `araemo j lj a`uejeiõk. a`uejeiõk. Ua raeokoea lj libartj` `a aksaújkzj. aksaújkzj. ³ Lj a`uejeiõk tak`rê por obdato al plako `asjrrollo `asjrrollo `a lj parsokjli`j` mufjkj ak al al raspato j los prikeipios `afoerêtieos `a eokvivakeij y j los `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas. ³ Los po`aras po`aras pôblieos cjrjktizjk al `araemo qua jsista j los los pj`ras pjrj qua sus midos raeibjk lj gorfjeiõk raliciosj y forjl qua asté `a jeuar`o eok sus propijs eokvieeiokas. ³ Lj aksaújkzj bêsiej as oblicjtorij y crjtuitj. ³ Los po`aras po`aras pôblieos pôblieos cjrjktizjk al `araemo `araemo `a to`os j lj a`uejeiõk, fa`ijkta ukj procrjfjprocrjfjeiõk cakarjl `a lj aksaújkzj, eok pjrtieipjeiõk agaetivj `a to`os los saetoras jgaetj`os y lj erajeiõk `a eaktros `oeaktas. ³ Ua raeokoea j ljs parsokjs gæsiejs y duræ`iejs lj libartj` `a erajeiõk `a eaktros `oeaktas, `aktro `al raspato j los prikeipios eokstitueiokjlas. ³ Los progasoras, progasoras, los pj`ras y, ak su ejso, ejso, los jlufkos iktarvak`rêk ak al eoktrol y castiõk `a to`os los eaktros sostaki`os por lj J`fikistrjeiõk eok gok`os pôblieos, ak los térfikos qua lj lay astjblazej. ³ Los po`aras po`aras pôblieos pôblieos ikspaeeiokjrêk y mofolocjrêk mofolocjrêk al sistafj a`uejtivo a`uejtivo pjrj cjrjktizjr al eufplifiakto `a ljs layas. ³ Los po`aras po`aras pôblieos jyu`jrêk j los eaktros `oeaktas qua qua raôkjk los los raquisitos qua lj lay astjblazej. ³ Ua raeokoea lj jutokofæj `a ljs Qkivarsi`j`as, ak los térfikos qua qua lj lay astjblazej. @araemo `a sik`iejeiõk y `a mualcj (jrt. 2=) ³ Po`os tiakak tiakak `araemo j sik`iejrsa librafakta. Lj Lj lay po`rê lifitjr lifitjr o axeaptujr al adareieio `a asta `araemo j ljs Guarzjs o Ikstitutos jrfj`os o j los `afês Euarpos sofati`os j `iseiplikj filitjr y raculjrê ljs paeulijri`j`as `a su adareieio pjrj los gukeiokjrios pôblieos. Lj libartj` sik`iejl eofprak`a al `araemo j guk`jr sik`iejtos y j jgilijrsa jl `a su alaeeiõk, jsæ eofo
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
al `araemo `a los sik`iejtos j gorfjr eokga`arjeiokas y j gorfjr orcjkizjeiokas sik`iejlas iktarkjeiokjlas o j jgilijrsa j ljs fisfjs. Kj`ia po`rê sar oblicj`o j jgilijrsa j uk sik`iejto. ³ Ua raeokoea al `araemo j lj mualcj `a los trjbjdj`oras pjrj lj `agaksj `a `a sus iktarasas. iktarasas. Lj lay qua racula al adareieio `a asta `araemo astjblaearê ljs cjrjktæjs praeisjs pjrj jsacurjr al fjktakifiakto `a los sarvieios asakeijlas `a lj eofuki`j`. ³ @araemo `a patieiõk (jrt. 29) Po`os los aspjúolas aspjúolas tiakak tiakak al `araemo `a patieiõk patieiõk ik`ivi`ujl ik`ivi`ujl y eolaetivj, por aserito, ak ak lj gorfj y eok los agaetos qua `atarfika lj lay. Los fiafbros `a ljs Guarzjs o Ikstitutos jrfj`os o `a `a los Euarpos sofati`os j `iseiplikj filitjr po`rêk adarearlo sõlo ik`ivi`ujlfakta y eok jrraclo j lo `ispuasto ak su lacisljeiõk aspaeægiej. • Uaeeiõk 2ª4 @a los `araemos y `abaras `abaras `a los eiu`j`jkos eiu`j`jkos
³ @a ejrêetar soeijl ³ Po`os los aspjúolas tiakak al `abar `a `a trjbjdjr y `araemo jl trjbjdo, j lj libra alaeeiõk alaeeiõk `a progasiõk u ogieio, j lj profoeiõk j trjvés `al trjbjdo y j ukj rafukarjeiõk sugieiakta pjrj sjtisgjear sus kaeasi`j`as y ljs `a su gjfilij, sik qua ak kikcôk ejso pua`j mjearsa `iserifikjeiõk por rjzõk `a saxo (jrt. 51). ³ Po`os eoktribuirêk jl sostakifiakto `a los cjstos pôblieos `a jeuar`o eok su ejpjei`j` aeokõfiej fa`ijkta uk sistafj tributjrio dusto ikspirj`o ak los prikeipios `a icujl`j` y procrasivi`j` qua, ak kikcôk ejso, tak`rê jlejkea eokgisejtorio (jrt. 5:). ³ Lj lay cjrjktizjrê al `araemo j lj kacoeijeiõk eolaetivj ljborjl aktra los raprasaktjktas `a los trjbjdj`oras y afprasjrios, jsæ eofo lj guarzj vikeuljkta `a los eokvakios. Ua raeokoea al `araemo `a los trjbjdj`oras y afprasjrios j j`optjr fa`i`js `a eokglieto eolaetivo. Lj lay qua racula al adareieio `a asta `araemo, sik parduieio `a ljs lifitjeiokas qua pua`jk astjblaear, ikeluirê ljs cjrjktæjs praeisjs pjrj jsacurjr al gukeiokjfiakto `a los sarvieios asakeijlas `a lj eofuki`j` (jrt. 53). ³ Ua raeokoea lj libartj` `a `a afprasj, ak al fjreo `a lj aeokofæj `a farej`o. Los po`aras pôblieos cjrjktizjk y protacak su adareieio y lj `agaksj `a lj pro`uetivi`j`, `a jeuar`o eok ljs axicakeijs `a lj aeokofæj cakarjl y, ak su ejso, `a lj pljkigiejeiõk (jrt. (j rt. 5=). ³ @a ejrêetar parsokjl ³ Al mofbra y lj fudar tiakak `araemo j eoktrjar fjtrifokio eok plakj icujl`j` duræ`iej (jrt. 52). ³ Ua raeokoea al `araemo j lj propia`j` privj`j y j lj marakeij. Lj gukeiõk soeijl `a astos `araemos `alifitjrê su eoktaki`o, `a jeuar`o eok ljs layas. Kj`ia po`rê sar privj`o `a sus biakas y `araemos siko por ejusj dustigiej`j `a utili`j` pôbliej o iktarés soeijl, fa`ijkta lj eorraspok`iakta ik`afkizjeiõk y `a eokgorfi`j` eok lo `ispuasto por ljs layas (jrt. 55). ³ Ua raeokoea al `araemo `a guk`jeiõk pjrj gikas `a iktarés cakarjl eok jrraclo j lj Lay (jrt. 50). ³ @a ejrêetar cakarjl ³ @araemo y `abar `abar `a `agak`ar Aspjúj Aspjúj (jrt. 5>.:)4 “Los “Los aspjúolas tiakak al `araemo `araemo y al al `abar `a `agak`ar j Aspjúj‖. ³ @araemo j lj obdaeiõk `a eokeiakeij (jrt. 5>.2)4 “Lj lay gidjrê ljs oblicjeiokas filitjras `a los aspjúolas y raculjrê, eok ljs `abi`js cjrjktæjs, lj obdaeiõk `a eokeiakeij, jsæ eofo ljs `afês ejusjs `a axakeiõk `al sarvieio filitjr oblicjtorio, pu`iak`o ifpokar, ak su ejso, ukj prastjeiõk soeijl sustitutorij‖. a`itorijl } eap
29
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
³ @abaras ak ejso `a riasco, ejtêstroga ejtêstroga o ejljfi`j` pôbliej (jrt. 5>.0)4 “Fa`ijkta “Fa`ijkta lay po`rêk racuraculjrsa los `abaras `a los eiu`j`jkos ak los ejsos `a crjva riasco, ejtêstroga o ejljfi`j` pôbliej‖. e. ^rikeipios raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej (Ejpætulo Parearo) • ^rotaeeiõk j lj lj gjfilij y j lj ikgjkeij (jrt. (jrt. 59)
Los po`aras pôblieos jsacurjk lj protaeeiõk soeijl, aeokõfiej y duræ`iej `a lj gjfilij. Los po`aras pôblieos jsacurjk, jsifisfo, lj protaeeiõk iktacrjl `a los midos, icujlas éstos jkta lj lay eok ik`apak`akeij `a su gilijeiõk, y `a ljs fj`ras, eujlquiarj qua saj su astj`o eivil. Lj lay posibilitjrê lj ikvasticjeiõk `a lj pjtarki`j`. Los pj`ras `abak prastjr jsistakeij `a to`o or`ak j los midos mjbi`os `aktro o guarj `al fjtrifokio, `urjkta su fikoræj `a a`j` y ak los `afês ejsos ak qua lacjlfakta proea`j. Los kiúos cozjrêk `a lj protaeeiõk pravistj ak los jeuar`os iktarkjeiokjlas qua valjk por sus `araemos. • ^rocraso soeijl y aeokõfieo. ^olætiej ljborjl (jrt. 0>)
Los po`aras pôblieos profovarêk ljs eok`ieiokas gjvorjblas pjrj al procraso soeijl y aeokõfieo y pjrj ukj `istribueiõk `a lj raktj raciokjl y parsokjl fês aquitjtivj, ak al fjreo `a ukj polætiej `a astjbili`j` aeokõfiej. @a fjkarj aspaeijl rajlizjrêk ukj polætiej oriaktj`j jl plako afplao. Jsifisfo, los po`aras pôblieos gofaktjrêk ukj polætiej qua cjrjktiea lj gorfjeiõk y raj`jptjeiõk progasiokjlas8 valjrêk por lj sacuri`j` a miciaka ak al trjbjdo y cjrjktizjrêk al `asejkso kaeasjrio, fa`ijkta lj lifitjeiõk `a lj dorkj`j ljborjl, ljs vjejeiokas pariõ`iejs ratribui`js y lj profoeiõk `a eaktros j`aeuj`os. • Récifak pôblieo pôblieo `a Uacuri`j` Uacuri`j` Uoeijl Uoeijl (jrt. 0:)
Los po`aras pôblieos fjktak`rêk uk récifak pôblieo `a Uacuri`j` Uoeijl pjrj to`os los eiu`j`jkos qua cjrjktiea lj jsistakeij y prastjeiokas soeijlas sugieiaktas jkta situjeiokas `a kaeasi`j`, aspaeijlfakta ak ejso `a `asafplao. Lj jsistakeij y prastjeiokas eofplafaktjrijs sarêk libras. • @araemos `a los aficrjktas aficrjktas (jrt. 02)
Al Astj`o valjrê aspaeijlfakta por lj sjlvjcujr`ij `a los `araemos aeokõfieos y soeijlas `a los trjbj dj`oras aspjúolas ak al axtrjkdaro axtrjkdaro y oriaktjrê su polætiej polætiej mjeij su ratorko. • ^rotaeeiõk `a lj sjlu` y gofakto `al `al `aporta (jrt. (jrt. 05)
Ua raeokoea al `araemo j lj protaeeiõk `a lj sjlu`. Eofpata j los po`aras pôblieos orcjkizjr y tutaljr lj sjlu` pôbliej j trjvés `a fa`i`js pravaktivjs y `a ljs prastjeiokas y sarvieios kaeasjrios. Lj lay astjblaearê los `araemos y `abaras `a to`os jl raspaeto. Los po`aras pôblieos gofaktjrêk lj a`uejeiõk sjkitjrij, lj a`uejeiõk gæsiej y al `aporta. Jsifisfo, gjeilitjrêk lj j`aeuj`j utilizjeiõk `al oeio. • ^rofoeiõk `a lj eulturj, eulturj, lj eiakeij y lj ikvasticjeiõk (jrt. 00)
Los po`aras pôblieos profovarêk y tutaljrêk al jeeaso j lj eulturj, j lj qua to`os tiakak `araemo. Los po`aras pôblieos profovarêk lj eiakeij y lj ikvasticjeiõk eiaktægiej y téekiej ak bakagieio `al iktarés cakarjl.
5>
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93= • @araemo j `isgrutjr `al fa`io jfbiakta y j lj ejli`j` `a vi`j (jrt. 01)
Po`os tiakak al `araemo j `isgrutjr `a uk fa`io jfbiakta j`aeuj`o pjrj al `asjrrollo `a lj parsokj, jsæ eofo al `abar `a eoksarvjrlo. Los po`aras pôblieos valjrêk por lj utilizjeiõk rjeiokjl `a to`os los raeursos kjturjlas, eok al gik `a protacar y fadorjr lj ejli`j` `a lj vi`j y `agak`ar y rastjurjr al fa`io jfbiakta, jpoyêk`osa ak lj ik`ispaksjbla soli`jri`j` eolaetivj. ^jrj quiakas violak lo `ispuasto ak al jpjrtj`o jktarior, ak los térfikos qua lj lay gida sa astjblaearêk sjkeiokas pakjlas o, ak su ejso, j`fikistrjtivjs, jsæ eofo lj oblicjeiõk `a rapjrjr al `júo ejusj`o. • Eoksarvjeiõk y profoeiõk profoeiõk `al pjtrifokio mistõrieo, eulturjl y jrtæstieo (jrt. 07)
Los po`aras pôblieos cjrjktizjrêk lj eoksarvjeiõk y profovarêk al akriquaeifiakto `al pjtrifokio mistõrieo, eulturjl y jrtæstieo `a los puablos `a Aspjúj y `a los biakas qua lo iktacrjk, eujlquiarj qua saj su récifak duræ`ieo y su tituljri`j`. Lj lay pakjl sjkeiokjrê los jtaktj`os eoktrj asta pjtrifokio. • @araemo j ukj viviak`j `ickj y j`aeuj`j (jrt. 03)
Po`os los aspjúolas tiakak `araemo j `isgrutjr `a ukj viviak`j `ickj y j`aeuj`j. Los po`aras pôblieos profovarêk ljs eok`ieiokas kaeasjrijs y astjblaearêk ljs korfjs partikaktas pjrj mjear agaetivo asta `araemo, raculjk`o lj utilizjeiõk `al sualo `a jeuar`o eok al iktarés cakarjl pjrj ifpa`ir lj aspaeuljeiõk. Lj eofuki`j` pjrtieipjrê ak ljs plusvjlæjs qua cakara lj jeeiõk urbjkæstiej `a los aktas pôblieos. • ^rofoeiõk `a lj pjrtieipjeiõk `a lj duvaktu` duvaktu` (jrt. 0=)
Ifportjkta Jrtæeulo 52: `al Eõ`ico ^akjl4 Los qua `arribak o jltarak crjvafakta a`igieios sikculjrfakta protaci`os por su iktarés mistõrieo, jrtæstieo, eulturjl o fokufaktjl sarêk ejsticj`os eok ljs pakjs `a prisiõk `a sais fasas j tras júos, fultj `a `oea j vaiktieujtro fasas y, ak to`o ejso, ikmjbilitjeiõk aspaeijl pjrj progasiõk u ogieio por tiafpo `a uko j eikeo júos. Ak eujlquiar ejso, los Duaeas o Pribukjlas, fotivj`jfakta, po`rêk or`akjr, j ejrco `al jutor `al maemo, lj raeokstrueeiõk o rastjurjeiõk `a lj obrj, sik parduieio `a ljs ik`afkizjeiokas `abi`js j tarearos `a buakj ga.
Los po`aras pôblieos profovarêk ljs eok`ieiokas pjrj lj pjrtieipjeiõk libra y agiejz `a lj duvaktu` ak al `asjrrollo polætieo, soeijl, aeokõfieo y eulturjl. • ^rotaeeiõk `a los `isfikui`os gæsieos, psæquieos psæquieos y saksorijlas (jrt. 09)
Los po`aras pôblieos rajlizjrêk ukj polætiej `a pravisiõk, trjtjfiakto, ramjbilitjeiõk a iktacrjeiõk `a los `isfikui`os gæsieos, saksorijlas y psæquieos, j los qua prastjrêk lj jtakeiõk aspaeijlizj`j qua raquiarjk y los jfpjrjrêk aspaeijlfakta pjrj al `isgruta `a los `araemos qua asta Pætulo otorcj j to`os los eiu`j`jkos.
a`itorijl } eap
5:
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj : • ^rotaeeiõk `a lj tarearj a`j` (jrt. (jrt. 1>)
Los po`aras pôblieos cjrjktizjrêk, fa`ijkta paksiokas j`aeuj`js y pariõ`iejfakta jetujlizj`js, lj sugieiakeij aeokõfiej j los eiu`j`jkos `urjkta lj tarearj a`j`. Jsifisfo, y eok ik`apak`akeij `a ljs oblicjeiokas gjfilijras, profovarêk su biakastjr fa`ijkta uk sistafj `a sarvieios soeijlas qua jtak`arêk sus problafjs aspaeægieos `a sjlu`, viviak`j, eulturj y oeio. • @agaksj `a los eoksufi`oras y usujrios (jrt. 1:)
Los po`aras pôblieos cjrjktizjrêk lj `agaksj `a los eoksufi`oras y usujrios, protaciak`o, fa`ijkta proea`ifiaktos agiejeas, lj sacuri`j`, lj sjlu` y los lacætifos iktarasas aeokõfieos `a los fisfos. Los po`aras pôblieos profovarêk lj ikgorfjeiõk y lj a`uejeiõk `a los eoksufi`oras y usujrios, gofaktjrêk sus orcjkizjeiokas y oirêk j éstjs ak ljs euastiokas qua pua`jk jgaetjr j jquéllos, ak los térfikos qua lj lay astjblazej. Ak al fjreo `a lo `ispuasto por los jpjrtj`os jktarioras, lj lay raculjrê al eofareio iktarior y al récifak `a jutorizjeiõk `a pro`uetos eofareijlas. • Orcjkizjeiokas progasiokjlas (jrt. 12)
Lj lay raculjrê ljs orcjkizjeiokas progasiokjlas qua eoktribuyjk j lj `agaksj `a los iktarasas aeokõfieos qua las sajk propios. Uu astrueturj iktarkj y gukeiokjfiakto `abarêk sar `afoerêtieos.
@ARAEMOU Y @ABARAU @A LOU EIQ@J@JKOU -
@a ejrêetar soeijl
-
@a ejrêetar parsokjl
-
@a ejrêetar cakarjl
@. Cjrjktæjs `a ljs libartj`as y `araemos guk`jfaktjlas guk`jfaktjlas j. Cakarjli`j`as
Lj Eokstitueiõk aspjúolj ko sa lifitj, ak su Pætulo I, j raeokoear ukj saria `a `araemos y libartj`as parsokjlas, pôblieos y aeokõfieo-soeijlas, siko qua j`afês astjblaea al raspato `a astos `araemos tjkto por pjrta `a los po`aras pôblieos eofo por pjrta `a los `afês eiu`j`jkos. Lj Eokstitueiõk mjea ukj `istikeiõk aktra los `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas (gorfj`os bêsiejfakta por los `araemos parsokjlas y los eævieo-polætieos) y los prikeipios raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej (aktra los qua gicurjk lj fjyoræj `a los `araemos aeokõfieos y soeijlas).
@ARAEMOU GQK@JFAKPJLAU Y LIBARPJ@AU ^ÔBLIEJU -
@araemo j lj vi`j
-
-
Libartj` i`aolõciej, raliciosj y `a eulto
Libartj` `a rasi`akeij y eireuljeiõk
-
Libartj` `a axprasiõk
-
@araemo `a raukiõk
-
@araemo `a jsoeijeiõk
-
@araemo `a pjrtieipjeiõk
-
@araemo j lj tutalj du`ieijl
-
@araemo j lj libartj` parsokjl y j lj sacuri`j`
-
@araemo jl mokor, j lj iktifi`j` parsokjl y gjfilijr y j lj propij ifjcak
52
-
^rikeipio `a lacjli`j` pakjl
-
^romibieiõk `a los Pribukjlas `a Mokor
-
@araemo j lj a`uejeiõk y libartj` `a aksaújkzj
-
@araemo `a sik`iejeiõk y mualcj
-
@araemo `a patieiõk
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93= b. ^rotaeeiõk `a los `araemos y libartj`as
Lj Eokstitueiõk, ak su jrt. 15, 15 , `isaúj los sicuiaktas proea`ifiaktos `a protaeeiõk4 • Raculjeiõk por lay
Los `araemos y libartj`as raeokoei`os ak al Ejpætulo sacuk`o `al Pætulo I (jrts. :0 j 5=, jfbos ikelusiva) vikeuljk j to`os los po`aras pôblieos. Uõlo por lay, qua ak al ejso `a los `araemos raeokoei`os ak los jrts. :1 j 29 tak`rê ejrêetar `a lay orcêkiej, po`rê raculjrsa al adareieio `a astos `araemos y libartj`as, qua ak to`o ejso `abarê raspatjr su eoktaki`o asakeijl. • Eoktrol `a eokstitueiokjli`j` `a ljs layas
Po`os los `araemos raeokoei`os ak al Ejpætulo sacuk`o `al Pætulo I (jrts. :1 j 5= ikelusiva) astêk protaci`os duris`ieeiokjlfakta por `os væjs4 - Raeurso `a `a ikeokstitueiokjli`j`, ikeokstitueiokjli`j`, pljktaj`o `iraetjfakta jl Pribukjl Eokstitueiokjl, eoktrj eoktrj layas y `isposieiokas korfjtivjs eok guarzj `a lay. - Euastiõk `a ikeokstitueiokjli`j`, ikeokstitueiokjli`j`, pljktaj`j pljktaj`j jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl, pravij jpraeijeiõk jpraeijeiõk `a lj ikeokstitueiokjli`j` por lj duris`ieeiõk or`ikjrij. • Raeurso `a jfpjro
^or violjeiõk `a los `araemos guk`jfaktjlas (Uaeeiõk :ª `al Ejpætulo Uacuk`o4 jrts. :1 j 29), `al `araemo j lj icujl`j` (jrt. :0) y `al `araemo j lj obdaeiõk `a eokeiakeij (jrt. 5>.2), sa po`rê iktarpokar `iraetjfakta jl Pribukjl Eokstitueiokjl raeurso `a jfpjro, pu`iék`olo iktarpokar to`j parsokj kjturjl o duræ`iej qua ikvoqua uk iktarés lacætifo, jsæ eofo al @agaksor `al ^uablo y al Fikistario Gisejl (jrt. :72 `a lj EA). • ^roea`ifiakto pragarakta y sufjrio sufjrio
Los fisfos `araemos eitj`os ak al jpjrtj`o jktarior astêk protaci`os jkta ukj posibla violjeiõk `a los fisfos. Jsæ al jrt. 15.2 astjblaea qua eujlquiar eiu`j`jko po`rê raejbjr lj tutalj `a los `araemos y libartj`as raeoci`os ak los jrts :0 j 29 jkta los Pribukjlas or`ikjrios, por uk proea`ifiakto bjsj`o ak los prikeipios `a pragarakeij y sufjria`j`. Raspaeto jl jrt 5>.2 `a lj Eokstitueiõk si biak ak uk prikeipio qua`jbj axelui`o `al êfbito `al proea`ifiakto pragarakta y sufjrio puasto qua `iemo `araemo eoktakæj lj aspaeijli`j` `a po`ar adareitjrsa `iraetjfakta jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl, sik afbjrco j pjrtir `a lj `arocjeiõk `al jrt 01 `a lj LOPE (jrt. qua raculjbj lj aspaeijli`j` `al jrt 5>.2) por lj Lay Orcêkiej =/:9=0, `a 27 `a `ieiafbra, `iemj Lay Orcêkiej astjblaea lo sicuiakta4‖ @asjrrollj`o por Lay Or`ikjrij al jrt 5>.2 `a lj Eokstitueiõk, sa mjea kaeasjrio raculjr ljs cjrjktæjs `al obdator qua qua`jk jsacurj`js, `a jeuar`o eok lj prasakta Lay Orcêkiej, eok los raeursos duris`ieeiokjlas jrtieulj`os eoktrj ljs rasolueiokas `al Eoksado Kjeiokjl `a lj Obdaeiõk `a Eokeiakeij qua `akiacuak su solieitu`. Raeursos duris`ieeiokjlas por lj væj `al proea`ifiakto jealarj`o `a protaeeiõk `a los `araemos guk`jfaktjlas qua, jukqua ko pravistj axprasjfakta ak lj Eokstitueiõk pjrj lj obdaeiõk `a eokeiakeij, ograea uk trêfita protaetor aspaeijlfakta rêpi`o, j lj vaz qua parfita avitjr ukj sobraejrcj `a raeursos jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl. Asta sa eokgicurj ko obstjkta, eofo lj ôltifj y fês jutorizj`j ikstjkeij `a protaeeiõk `a `araemo j lj lj obdaeiõk `a eokeiakeij, lo qua cjrjktizj lj plakj agaetivi`j` `al fisfo.‖ ^or lo tjkto eoktrj ljs rasolueiokas `al Eoksado Kjeiokjl `a Obdaeiõk Kjeiokjl `a Eokeiakeij qua `akiacuak lj solieitu` `a `aeljrjeiõk `a eokeiakeij o qua takcjk uk agaeto aquivjlakta, po`rê iktarpokarsa, `a eokgorfi`j` eok ljs korfjs qua raculjk lj protaeeiõk duris`ieeiokjl `a los `araemos guk`jfaktjlas, al eorraspok`iakta raeurso.
a`itorijl } eap
55
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Eoktrj ljs rasolueiokas du`ieijlas raejæ`js ak los proea`ifiaktos saújlj`os po`rê iktarpokarsa raeurso `a jfpjro jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl. e. ^rotaeeiõk `a los `araemos aeokõfieo-soeijlas
Lj protaeeiõk `a astos `araemos qua astêk eoktaki`os ak al Ejpætulo tarearo `al Pætulo I (@a los prikeipios raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej) as fuemo fês `ébil, yj qua al jrt. 15.5 `a lj Eokstitueiõk `atarfikj qua, jukqua al raeokoeifiakto, raspato y protaeeiõk `a `iemos `araemos ikgorfjrê lj lacisljeiõk positivj, lj prêetiej du`ieijl y lj jetujeiõk `a los po`aras pôblieos, los fisfos sõlo po`rêk sar jlacj`os jkta lj duris`ieeiõk or`ikjrij `a jeuar`o eok lo qua `ispokcjk ljs layas qua los `asjrrollak.
A. Uuspaksiõk `a los `araemos j. @a gorfj cakarjl (jrt. 11.:)
Eujk`o sa jeuar`a lj `aeljrjeiõk `a los astj`os `a axeapeiõk o `a sitio, po`rêk sar suspak`i`os los `araemos raeokoei`os ak los jrtæeulos sicuiaktas4 - Jrtæeulo :3 :) Po`j parsokj tiaka `araemo `araemo j lj libartj` y j lj sacuri`j`. Kj`ia Kj`ia pua`a sar privj`o `a su libartj` siko eok lj obsarvjkeij `al eoktaki`o `a asta jrtæeulo y ak los ejsos y gorfjs pravistos ak lj lay. 2) Lj `atakeiõk pravaktivj pravaktivj ko po`rê `urjr fês fês `al tiafpo astrietjfakta astrietjfakta kaeasjrio pjrj lj rajlizjeiõk `a ljs jvaricujeiokas tak`aktas jl aseljraeifiakto `a los maemos y, ak to`o ejso, ak al pljzo fêxifo `a 32 morjs, al `ataki`o `abarê sar puasto ak libartj` o j `isposieiõk `a lj jutori`j` du`ieijl. 5) Po`j parsokj `ataki`j `ataki`j `aba sar ikgorfj`j `a gorfj ikfa`ijtj, y `a `a fo`o qua la saj eofpraksibla, `a sus `araemos y `a ljs rjzokas `a su `atakeiõk, ko pu`iak`o sar oblicj`j j `aeljrjr. Ua cjrjktizj lj jsistakeij `a jbocj`o jl `ataki`o ak ljs `ilicakeijs polieijlas y du`ieijlas, ak los térfikos qua lj lay astjblazej. Los `araemos `araemos eoktaki`os eoktaki`os ak ak al jpjrtj`o 5 `a asta jrtæeulo jrtæeulo :3 sõlo sa po`rêk suspak`ar eujk`o sa `aeljra al astj`o `a sitio8 ko sa suspak`ak, por tjkto, eujk`o sa `aeljra al astj`o `a axeapeiõk. 0) Lj lay raculjrê uk proea`ifiakto `a “mjbajs eorpus‖ eorpus‖ pjrj pro`ueir lj ikfa`ijtj puastj j `isposieiõk du`ieijl `a to`j parsokj `ataki`j ilacjlfakta. Jsifisfo, por lay sa `atarfikjrê al pljzo fêxifo `a `urjeiõk `a lj prisiõk provisiokjl. - Jrtæeulo :=, jpjrtj`os 2 y 5 2) Al `ofieilio as ikvioljbla. Kikcukj Kikcukj aktrj`j o racistro po`rê po`rê mjearsa ak él sik eoksaktifiakto `al tituljr o rasolueiõk du`ieijl, sjlvo ak ejso `a gljcrjkta `alito. 5) Ua cjrjktizj al saerato `a ljs eofukiejeiokas y, ak aspaeijl, aspaeijl, `a ljs postjlas, talacrêgiejs y talagõtalagõkiejs, sjlvo rasolueiõk du`ieijl. - Jrtæeulo :9 Los aspjúolas aspjúolas tiakak tiakak `araemo `araemo j alacir librafakta su rasi`akeij rasi`akeij y j eireuljr por al tarritorio kjeiokjl. Jsifisfo, tiakak `araemo j aktrjr y sjlir librafakta `a Aspjúj ak los térfikos qua lj lay astj blazej. Asta `araemo ko po`rê po`rê sar lifitj`o por fotivos fotivos polætieos o i`aolõcieos. i`aolõcieos. - Jrtæeulo 2>, jpjrtj`os jpjrtj`os :. j) y `), y 1
50
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
:.j) Ua raeokoea y protaca protaca al `araemo j axprasjr axprasjr y `iguk`ir librafakta los paksjfiaktos, i`ajs y opikiokas fa`ijkta lj pjljbrj, al aserito o eujlquiar otro fa`io `a rapro`ueeiõk. :.`) Ua raeokoea y protaca al `araemo j eofukiejr o raei bir librafak librafakta ta ikgorfje ikgorfjeiõk iõk varjz por eujlqui eujlquiar ar fa`io `a `igusiõk. Lj lay raculjrê al `araemo j lj elêusulj `a eokeiakeij y jl saerato progasiokjl ak al adareieio `a astjs libartj`as. 1) Uõlo po`rê jeor`jrsa al saeuastro `a publiejeiokas, crjbjeiokas y otros fa`ios `a ikgorfjeiõk ak virtu` `a rasolueiõk du`ieijl. - Jrtæeulo 2: :) Ua raeokoea al `araemo `a raukiõk pjeægiej y sik jrfjs. jrfjs. Al adareieio `a asta `araemo ko kaeasitjrê jutorizjeiõk pravij. 2) Ak los ejsos `a raukiokas raukiokas ak lucjras `a trêksito pôblieo y fjkigastjeiokas sa `jrê eofukiejeiõk pravij j lj jutori`j`, qua sõlo po`rê promibirljs eujk`o axistjk rjzokas guk`j`js `a jltarjeiõk `a or`ak pôblieo, eok palicro pjrj parsokjs o biakas. - Jrtæeulo 2=, jpjrtj`o 2 2) Ua raeokoea al `araemo j lj mualcj `a los trjbjdj`oras pjrj lj `agaksj `a sus iktarasas. Lj lay qua racula al adareieio `a asta `araemo astjblaearê ljs cjrjktæjs praeisjs, pjrj jsacurjr al fjktakifiakto `a los sarvieios asakeijlas `a lj eofuki`j`. - Jrtæeulo 53, jpjrtj`o 2 2) Ua raeokoea al `araemo `a los trjbjdj`oras y afprasjrios j j`optjr fa`i`js `a eokglieto eolaetivo. Lj lay qua racula al adareieio `a asta `araemo, sik parduieio `a ljs lifitjeiokas qua pua`j astjblaear, ikeluirê ljs cjrjktæjs praeisjs pjrj jsacurjr al gukeiokjfiakto `a los sarvieios asakeijlas `a lj eofuki`j`.
Ifportjkta Jrtæeulo 2> `a lj Lay Orcêkiej 0/:9=:, `a : `a dukio, `a los astj`os `a jljrfj, axeapeiõk y sitio4 Eujk`o lj jutorizjeiõk `al Eokcraso eofprak`j lj suspaksiõk `al jrtæeulo :9 `a lj Eokstitueiõk, lj Jutori`j` cubarkjtivj po`rê promibir lj eireuljeiõk `a parsokjs y vamæeulos ak ljs morjs y lucjras qua sa `atarfika, y axicir j quiakas sa `aspljeak `a uk lucjr j otro qua jera`itak su i`akti`j`, saújlêk`olas al itikarjrio j sacuir. Icujlfakta po`rê `alifitjr zokjs `a protaeeiõk o sacuri`j` y `ietjr ljs eok`ieiokas `a parfjkakeij ak ljs fisfjs y promibir ak lucjras `atarfikj`os lj prasakeij `a parsokjs qua pua`jk `igieultjr lj jeeiõk `a lj guarzj pôbliej. (...)
b. @a gorfj ik`ivi`ujl (jrt. 11.2)
Qkj lay orcêkiej po`rê `atarfikjr lj gorfj y los ejsos ak los qua, `a gorfj ik`ivi`ujl y eok lj kaeasjrij iktarvakeiõk du`ieijl y al j`aeuj`o eoktrol pjrljfaktjrio, los `araemos raeokoei`os ak al jrtæeulo :3 jpjrtj`o 2 (`atakeiõk pravaktivj) y ak al jrtæeulo := jpjrtj`os 2 y 5 (ikvioljbili`j` `al `ofieilio y saerato `a ljs eofukiejeiokas), po`rêk sar suspak`i`os pjrj parsokjs `atarfikj`js, ak raljeiõk eok ljs ikvasticjeiokas eorraspok`iaktas j lj jetujeiõk `a bjk`js jrfj`js o alafaktos tarroristjs.
a`itorijl } eap
51
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Lj utilizjeiõk ikdustigiej`j o jbusivj `a ljs gjeultj`as raeokoei`js ak `iemj lay orcêkiej pro`ueirê raspoksjbili`j` pakjl, eofo violjeiõk `a los `araemos y libartj`as raeokoei`os por ljs layas.
UQU^AKUIÕK @A LOU @ARAEMOU Y LIBARPJ@AU @a gorfj cakarjl ^ua`ak sar suspak`i`os ak los astj`os `a axeapeiõk y sitio4 jrts :3, :=.2 y 5, :9, 2>.: j) y `) y 1, 2:, 2=.2 y 53.2
@a gorfj ik`ivi`ujl ^ua`ak sar suspak`i`os pjrj parsokjs `atarfikj`js ak raljeiõk j bjk`js jrfj`js o alafaktos tarroristjs4 jrts :3.2 y :=.2 y 5
2.
AL PRIBQKJL EOKUPIPQEIOKJL
Al or`akjfiakto duræ`ieo aspjúol raeoca ak al Pætulo I] `a lj Eokstitueiõk lj ikstitueiõk `al Pribukjl Eokstitueiokjl, raculj`o por Lay Orcêkiej 2/:939, `a 5 `a oetubra. Uik afbjrco, ko as éstj lj prifarj vaz qua sa raeokoea astj ikstitueiõk, puas yj ak :95: sa raculõ al Pribukjl `a Cjrjktæjs Eokstitueiokjlas, var`j`aro jktaea`akta ikfa`ijto `al jetujl. Uacôk al jrt. : `a su Lay Orcêkiej raculj`orj, sa trjtj `a uk õrcjko ik`apak`iakta `a los `afês õrcjkos eokstitueiokjlas, as iktérprata suprafo `a lj Eokstitueiõk y sõlo qua`j sofati`o j éstj y j su Lay Orcêkiej raculj`orj. Ua la akeofiak`j lj gukeiõk `a cjrjktæj `a eokstitueiokjli`j` `a ljs layas o korfjs eok rjkco `a lay (eoktrol `a eokstitueiokjli`j`). Allo la eokgiara uk po`ar, si ko agaetivo, sæ bjstjkta ifportjkta. Al Pribukjl Eokstitueiokjl gorfj pjrta `a lj astrueturj `al Astj`o y tiaka ejrêetar duris`ieeiokjl (jrt. :7:.: `a lj Eokstitueiõk).
2.: Orcjkizjeiõk `al Pribukjl J. Eofposieiõk Ua eofpoka `a `oea Fjcistrj`os, kofbrj`os por al Ray, j propuastj (jrt. :19.: EA)4 - Eujtro, por al Eokcraso, Eokcraso, por fjyoræj `a tras quiktos. - Eujtro, por al Uakj`o, por icujl fjyoræj. - @os, por al Cobiarko. - @os, por al Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl.
57
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
EOF^OUIEIÕK @AL PRIBQKJL EOKUPIPQEIOKJL
Raeuar`a
:2 FJCIUPRJ@OU
Al ^rasi`akta `al Pribukjl Eokstitueiokjl as alaci`o por al Pribukjl ak ^lako, ak votjeiõk saeratj, por uk paræo`o `a tras júos, siak`o posi blaa uk bl ukjj so solj lj ra raal alae aeei eiõk õk.. Ak prifarj votjeiõk sa raquiara fjyoræj jbsolutj8 si éstj ko sa jlejkzjsa, bjstjrê fjyoræj sifpla ak lj sacuk`j votjeiõk. Ak ejso `a afpjta, trjs ukj kuavj votjeiõk, sa `aei`a por or`ak `a jkticüa`j` y, ak ejso `a icujl`j`, al `a fjyor a`j`. Al kofbra `al alaci`o sa alavjrê jl Ray pjrj su kofbrjfiakto.
0 j propuastj `al Eokcraso 0 j propuastj `al Uakj`o 2 j propuastj `al Cobiarko 2 j propuastj `al Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl
B. Raquisitos pjrj sar fiafbro `al Pribukjl @abarêk sar kofbrj`os aktra Fjcistrj`os y Gisejlas, ^rogasoras `a Qkivarsi`j`, gukeiokjrios pôblieos y Jbocj`os, `a kjeiokjli`j` aspjúolj y qua sajk duristjs `a raeokoei`j eofpatakeij, eok fês `a quikea júos `a adareieio progasiokjl. Ua `asickjk por uk paræo`o `a kuava júos y sa rakuavjk por tarearjs pjrtas ej`j tras júos.
E. Récifak duræ`ieo `a los fiafbros fiafbros `al Pribukjl Al ejrco `a Fjcistrj`o `al Pribukjl Eokstitueiokjl as ikeofpjtibla eok al `a @agaksor `al ^uablo, eok al `a @iputj`o y Uakj`or8 eok eujlquiar ejrco polætieo o j`fikistrjtivo `al Astj`o, ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs, ljs provikeijs u otrjs Akti`j`as loejlas8 eok al adareieio `a eujlquiar duris`ieeiõk o jetivi`j` propij `a lj ejrrarj du`ieijl o gisejl8 eok afplaos `a to`js eljsas ak los Pribukjlas y Duzcj`os `a eujlquiar or`ak duris`ieeio duris` ieeiokjl, kjl, eok al `asafpa `asafpaúo úo `a gukei gukeiokas okas `iraet `iraetivjs ivjs ak los pjrti`os polætieos, sik`iejtos, jsoeijeiokas, guk`jeiokas y eolacios progasiokjlas y eok to`j eljsa `a afplao jl sarvieio `a los fisfos8 eok al `asafpaúo `a jetivi`j`as progasiokjlas o farejktilas. Ak lo `afês, los fiafbros `al Pribukjl Eokstitueiokjl tak`rêk ljs ikeofpjtibili`j`as propijs `a los fiafbros `al ^o`ar Du`ieijl. Eujk`o eokeurriara ejusj `a ikeofpjtibili`j` ak quiak guara propuasto eofo Fjcistrj`o `al Pribukjl, `abarê, jktas `a tofjr posasiõk, easjr ak al ejrco o ak lj jetivi`j` ikeofpjtibla. Ui ko lo mieiara ak al pljzo `a `iaz `æjs sicuiaktas j lj propuastj, sa aktak`arê qua ko jeaptj al ejrco `a Fjcistrj`o `al Pribukjl Eokstitueiokjl. Lj fisfj raclj sa jpliejrê ak al ejso `a ikeofpjtibili`j` sobravaki`j. Los Fjcistrj`os `al Pribukjl Eokstitueiokjl adarearêk su gukeiõk `a jeuar`o eok los prikeipios `a ifpjreijli`j` y `icki`j` ikmaraktas j lj fisfj8 ko po`rêk sar parsacui`os por ljs opikiokas axprasj`js ak al adareieio `a sus gukeiokas8
a`itorijl } eap
53
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
sarêk ikjfoviblas y ko po`rêk sar `astitui`os ki suspak`i`os siko por jlcukj `a ljs ejusjs qua lj Lay 2/:939, `a 5 `a oetubra, astjblaea. Los fiafbros `a lj ejrrarj du`ieijl y gisejl y, ak cakarjl, los gukeiokjrios pôblieos kofbrj`os Fjcistrj`os y latrj`os `al Pribukjl pjsjrêk j lj situjeiõk `a sarvieios aspaeijlas ak su ejrrarj `a oricak.
@. Õrcjkos `al Pribukjl Pribukjl Eokstitueiokjl j. ^rasi`akta
As alaci`o por al Pribukjl ak ^lako, ak votjeiõk saeratj, por uk paræo`o `a tras júos, siak`o posibla ukj solj raalaeeiõk. Ak prifarj votjeiõk sa raquiara fjyoræj jbsolutj8 si éstj ko sa jlejkzjsa, bjstjrê fjyoræj sifpla ak lj sacuk`j votjeiõk. Ak ejso `a afpjta, trjs ukj kuavj votjeiõk, sa `aei`a por or`ak `a jkticüa`j` y, ak ejso `a icujl`j`, i cujl`j`, al `a fjyor a`j`. Al kofbra `al alaci`o sa alavjrê jl Ray pjrj su kofbrjfiakto. Al ^rasi`akta ostaktj ljs sicuiaktas eofpatakeijs4 - Raprasaktjeiõk `al Pribukjl. - Eokvoej y prasi`a al ^lako y eokvoej eokvoej ljs Ujljs. - J`optj ljs fa`i`js kaeasjrijs praeisjs pjrj al gukeiokjfiakto `al `al Pribukjl, Ujljs y Uaeeiokas. - Eofukiej j ljs Eêfjrjs, jl Cobiarko Cobiarko o jl Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl, Du`ieijl, ak su ejso, ljs vjejktas. - Piaka potastj` j`fikistrjtivj sobra al parsokjl `al Pribukjl. - Ikstj lj eokvoejtorij pjrj eubrir ljs pljzjs `a Uaeratjrios, Ogieijlas, Juxilijras Juxilijras y Uubjltarkos jl Fikistario `a Dustieij (jetujlfakta Euarpo `a Castiõk ^roeasjl y J`fikistrjtivj, Euarpo `a Prjfitjeiõk ^roeasjl y J`fikistrjtivj y Euarpo `a Juxilio Du`ieijl). b. Wieaprasi`akta
As alaci`o por al Pribukjl ak ^lako, tjfbiék por tras júos, y eok los fisfos trêfitas qua ak al ejso `al ^rasi`akta. Uustituya jl ^rasi`akta ak los ejsos `a vjejkta, jusakeij u otro fotivo lacjl. - Uustituya jl ^rasi`akta ak ejso `a vjejkta, jusakeij u otro fotivo fotivo lacjl. - ^rasi`a lj Ujlj Uacuk`j. e. Pribukjl ak ^lako
Astê iktacrj`o por to`os los Fjcistrj`os `al Pribukjl y prasi`i`o por al ^rasi`akta `al Pribukjl y, ak su `agaeto, al Wieaprasi`akta o, j gjltj `a jfbos, al Fjcistrj`o fês jkticuo o `a fjyor a`j`. `. Ujljs
- Ujlj ^rifarj4 iktacrj`j por al ^rasi`akta, qua lj prasi`a, y eikeo Fjcistrj`os fês. - Ujlj Uacuk`j4 iktacrj`j por por al Wieaprasi`akta, qua lj prasi`a, y eikeo Fjcistrj`os fês. Eokoearêk4 - @a los jsuktos qua, qua, jtribui`os jtribui`os jl Pribukjl, ko sajk eofpatakeij eofpatakeij `al ^lako. - @a ljs euastiokas euastiokas qua, jtribui`js j ljs Uaeeiokas, sa aktiak`j qua por su ifportjkeij `abj rasolvar rasolvar lj propij Ujlj.
5=
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
- @al raeurso `a jfpjro eokstitueiok eokstitueiokjl, jl, qua protaca j to`os los eiu`j`jkos grakta j violjeiok violjeiokas as `a los `araemos y libartj`as raeoci`os ak los jrts. :0 j 29 `a lj Eokstitueiõk, fês lj obdaeiõk `a eokeiakeij, oricikj`js por `isposieiokas, jetos duræ`ieos o sifpla væj `a maemo `a los po`aras pôblieos, sus aktas, orcjkisfos o gukeiokjrios. Astêk lacitifj`os pjrj iktarpokarlo ljs parsokjs `iraetjfakta jgaetj`js o qua mjyjk si`o pjrta ak al proeaso du`ieijl eorraspok`iakta, al @agaksor `al ^uablo y al Fikistario Gisejl. Lj saktakeij ak qua sa otorcua al jfpjro ikeluirê lj `aeljrjeiõk `a kuli`j` `a lj `aeisiõk o `al jeto qua ifpi`iõ al adareieio `a los `araemos8 al raeokoeifiakto `al `araemo o libartj` pôbliej, sacôk su eoktaki`o eokstitueiokjl, y al rastjblaeifiakto `al raeurrakta ak lj iktacri`j` `a su `araemo o libartj`, j`optjk`o ljs fa`i`js jpropij`js pjrj su eoksarvjeiõk. a. Uaeeiokas
Al ^lako y ljs Ujljs eokstituirêk Uaeeiokas eofpuastjs por al raspaetivo ^rasi`akta o quiak la sustituyj y `os Fjcistrj`os, pjrj al `aspjemo or`ikjrio y lj `aeisiõk o propuastj, sacôk proea`j, sobra lj j`fisibili`j` o ikj`fisibili`j` `a proeasos eokstitueiokjlas. g. Duktj `a Cobiarko
Eofpuastj por al ^rasi`akta, Wieaprasi`akta, `os Fjcistrj`os y al Uaeratjrio Cakarjl. Los Fjcistrj`os sarêk `asickj`os por al ^lako, uko `a ej`j Ujlj, jl eofiakzo `al paræo`o `a sasiokas, y sa rakovjrêk jkujlfakta. Lj Duktj `a Cobiarko tiaka ljs eofpatakeijs sicuiaktas4 j) Jprobjr ljs bjsas `a los eokeursos y `a ljs eokvoejtorijs `a puastos puastos `a libra `asickjeiõk pjrj lj ikeorporjeiõk `a parsokjl, gukeiokjrio o ljborjl, jl j l sarvieio `al Pribukjl. b) Jprobjr `iraetrieas y, j propuastj propuastj `al ^rasi`akta, `alibarjr `alibarjr sobra ljs jutorizjeiokas `a eofpjtibilieofpjtibili`j`. e) ^ropokar lj rasolueiõk `a los eokeursos y `a ljs eokvoejtorijs `a `a puastos `a libra `asickjeiõk `asickjeiõk pjrj lj j`seripeiõk `a gukeiokjrios `a ejrrarj jl Pribukjl Eokstitueiokjl. `) Gorfuljr lj propuastj `al fjktakifiakto ik`agiki`o `a lj j`seripeiõk o al easa `al gukeiokjrio j`serito, qua sa raikeorporjrê j lj pljzj qua tuviara rasarvj`j. a) ^ropokar jl parsokjl parsokjl qua mjyj `a eoktrjtjrsa ak récifak récifak ljborjl. g) Eujlasquiarj otrjs gukeiokas qua la sajk jtribui`js. Lj Duktj `a Cobiarko sa raukirê eujk`o lj eokvoqua al ^rasi`akta o lo pi`j jlcuko `a sus fiafbros, eok axprasiõk `al tafj `a `alibarjeiõk. Uus raukiokas y jeuar`os sa racirêk por lo `ispuasto ak ljs korfjs astjblaei`js pjrj al Pribukjl ak ^lako, ak eujkto sajk `a jpliejeiõk. Los tafjs obdato `a `alibarjeiõk y los jeuar`os j`optj`os ak Duktj `a Cobiarko sa eofukiejrêk j to`os los Fjcistrj`os. c. Iktarvaktor
@asickj`o por al ^lako, mj `a takar lj j`aeuj`j eujligiejeiõk progasiokjl. Al iktarvaktor jl sarvieio `al Pribukjl Eokstitueiokjl iktarvak`rê ljs propuastjs `a eoktaki`o aeokõfieo sobra ljs qua mjyj `a rasolvar al Uaeratjrio cakarjl, prastjk`o su eokgorfi`j` u opokiak`o por aserito al rapjro qua guasa proea`akta. Uolo po`rê pljktajr `iserapjkeij jkta al Uaeratjrio cakarjl y,
a`itorijl } eap
59
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
eujk`o `isiktiara `a los jetos `a otros õrcjkos o jutori`j`as `al Pribukjl, sa lifitjrê j pokar `a fjkigiasto sus rapjros `a lacjli`j`. Eorraspok`a tjfbiék jl iktarvaktor jsasorjr ak fjtarij prasupuastjrij jl Pribukjl Eokstitueiokjl.
ÕRCJKOU @AL PRIBQKJL EOKUPIPQEIOKJL ^rasi`akta
Uaeeiokas
Wieaprasi`akta
Duktj `a Cobiarko
^lako
Iktarvaktor
Ujljs Ujlj ^rifarj Ujlj Uacuk`j
A. ^arsokjl jl sarvieio `al Pribukjl Eokstitueiokjl j. Uaeratjrio Cakarjl
Al Pribukjl Eokstitueiokjl tak`rê uk Uaeratjrio Cakarjl alaci`o por al ^lako y kofbrj`o por al ^rasi`akta aktra los latrj`os, euyj dagjturj adarearê sik parduieio `a ljs gjeultj`as qua eorraspok`ak jl ^rasi`akta, jl Pribukjl y j ljs Ujljs. b. Latrj`os
Al Pribukjl Eokstitueiokjl astjrê jsisti`o por latrj`os qua po`rêk sar salaeeiokj`os fa`ijkta eokeurso-oposieiõk aktra gukeiokjrios pôblieos qua mjyjk jeea`i`o j uk euarpo o asejlj `al crupo J ak su eok`ieiõk `a lieakeij`os ak `araemo, `a jeuar`o eok al racljfakto `al Pribukjl, o sar librafakta `asickj`os ak récifak `a j`seripeiõk tafporjl, por al fisfo Pribukjl, ak ljs eok`ieiokas qua astj blazej al racljfakto, aktra jbocj`os, progasoras `a ukivarsi`j`, fjcistrj`os, gisejlas o gukeiokjrios pôblieos qua mjyjk jeea`i`o j uk euarpo o asejlj `al crupo J ak su eok`ieiõk `a Lieakeij`os ak @araemo. Los kofbrj`os qua`jrêk ak su ejrrarj `a oricak ak situjeiõk `a sarvieios aspaeijlas por to`o al tiafpo ak qua prastak sus sarvieios ak al Pribukjl Eokstitueiokjl. e. Uaeratjrios `a Dustieij
Al Pribukjl y ljs Ujljs tak`rêk al kôfaro `a Uaeratjrios `a Dustieij qua sa `atarfikak. Los Uaeratjrios `a Dustieij proea`arêk `al Euarpo `a Uaeratjrios `a lj J`fikistrjeiõk `a Dustieij y ljs vjejktas sa eubrirêk por eokeurso `a féritos aktra quiakas pu`iarjk oeupjr pljzj ak al Pribukjl Uuprafo. `. Otros
J`seritos jl Pribukjl Eokstitueiokjl ak lj fa`i`j kaeasjrij pjrj jtak`ar al sarvieio sa akeuaktrjk tjfbiék al Euarpo `a Castiõk ^roeasjl y J`fikistrjtivj, al Euarpo `a Prjfitjeiõk ^roeasjl y J`fikistrjtivj y al Euarpo `a Juxilio Du`ieijl.
2.2 Eofpatakeijs y proeasos jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl Al Pribukjl Eokstitueiokjl eokoearê ak los ejsos y ak lj gorfj qua lj LOPE `atarfikj4 0>
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
j) @al raeurso y `a lj euastiõk `a ikeokstitueiokjli`j` ikeokstitueiokjli`j` eoktrj Layas, Layas, `isposieiokas korfjtivjs o jetos eok guarzj `a Lay. b) @al raeurso `a jfpjro por violjeiõk `a los `araemos y libartj`as pôblieos raljeiokj`os ak al jrtæeulo 15, 2 `a lj Eokstitueiõk. e) @a los eokglietos eokstitueiokjlas `a eofpatakeij eofpatakeij aktra al Astj`o y ljs Eofuki`j`as Eofuki`j`as Jutõkofjs o `a los `a éstjs aktra sæ. `) @a los eokglietos aktra los õrcjkos õrcjkos eokstitueiokjlas `al Astj`o. Astj`o. `) bis @a los eokglietos ak `agaksj `agaksj `a lj jutokofæj jutokofæj loejl. a) @a lj `aeljrjeiõk sobra lj eokstitueiokjli`j` `a `a los Prjtj`os Prjtj`os Iktarkjeiokjlas. a) bis. @al eoktrol pravio `a ikeokstitueiokjli`j` ak al supuasto supuasto pravisto ak al jrtæeulo sataktj y kuava `a lj LOPE. g) @a ljs ifpuckjeiokas pravistjs pravistjs ak al kôfaro kôfaro 2 `al jrtæeulo :7: `a lj Eokstitueiõk. Eokstitueiõk. c) @a lj varigiejeiõk `a los kofbrjfiaktos `a los Fjcistrj`os `al Pribukjl Eokstitueiokjl, pjrj duzcjr si los fisfos raôkak los raquisitos raquisitos raquari`os raquari`os por lj Eokstitueiõk y lj prasakta prasakta Lay. m) @a ljs `afês fjtarijs qua la jtribuyak jtribuyak lj Eokstitueiõk y ljs Layas Layas orcêkiejs.
J. Al raeurso `a ikeokstitueiokjli`j` ikeokstitueiokjli`j` ^ua`a sar iktarpuasto por al ^rasi`akta `al Cobiarko, al @agaksor `al ^uablo, eikeuaktj @iputj`os, eikeuaktj Uakj`oras y los õrcjkos eolacij`os adaeutivos `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs y, ak su ejso, ljs Jsjfblajs `a ljs fisfjs, ak al pljzo `a tras fasas j pjrtir `a lj publiejeiõk `a lj lay, jeto o `isposieiõk. Ko obstjkta, al ^rasi`akta `al Cobiarko y los õrcjkos eolacij`os adaeutivos `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs po`rêk iktarpokar al raeurso `a ikeokstitueiokjli`j` ak al pljzo `a kuava fasas eoktrj layas, `isposieiokas o jetos eok guarzj `a lay ak raljeiõk eok ljs eujlas, y eok lj gikjli`j` `a avitjr lj iktarposieiõk `al raeurso, sa eufpljk los sicuiaktas raquisitos4 - Zua sa raôkj lj Eofisiõk Eofisiõk Biljtarjl `a Eooparjeiõk Eooparjeiõk aktra lj J`fikistrjeiõk Cakarjl `al Astj`o y lj raspaetivj Eofuki`j` Jutõkofj, pu`iak`o solieitjr su eokvoejtorij eujlquiarj `a ljs `os J`fikistrjeiokas. - Zua ak al sako `a lj fakeiokj`j Eofisiõk Eofisiõk Biljtarjl sa mjyj j`optj`o uk jeuar`o sobra ikieijeiõk `a kacoeijeiokas pjrj rasolvar ljs `iserapjkeijs, pu`iak`o ikstjr, ak su ejso, lj fo`igiejeiõk `al taxto korfjtivo. Asta jeuar`o po`rê mjear ragarakeij j lj ikvoejeiõk o ko `a lj suspaksiõk `a lj korfj ak al ejso ej so `a prasaktjrsa al raeurso ak al pljzo pravisto jktariorfakta. - Zua al jeuar`o jeuar`o saj puasto ak eokoeifiakto `al Pribukjl Eokstitueiokjl Eokstitueiokjl por los õrcjkos jktariorfakta fakeiokj`os `aktro `a los tras fasas sicuiaktas j lj publiejeiõk `a lj Lay, `isposieiõk o jeto eok guarzj `a Lay, y sa iksarta ak al Bolatæk Ogieijl `al Astj`o, ak al @ijrio Ogieijl `a lj Eofuki`j` Jutõkofj eorraspok`iakta. Asta jpjrtj`o mj si`o iktro`uei`o por lj Lay Orcêkiej :/2>>>, `a 3 `a akaro, qua fo`igiej lj Lay Orcêkiej 2/:939, `a 5 `a oetubra, `al Pribukjl Eokstitueiokjl.
B. Lj euastiõk `a ikeokstitueiokjli`j` ^ljktaj`j por los Duaeas y Pribukjlas, ak eujlquiar tipo `a proeaso, `a ogieio o j ikstjkeij `a pjrta, si eoksi`arjk qua ukj korfj eok rjkco `a lay, `a euyj vjli`az `apak`a al gjllo, pua`j sar eoktrjrij j lj
a`itorijl } eap
0:
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Eokstitueiõk. Uõlo pua`a pljktajrsa ukj vaz eokeluso al proea`ifiakto, y `aktro `al pljzo pjrj `ietjr saktakeij, pravij ju`iakeij `a ljs pjrtas y `al Fikistario Gisejl. Ljs saktakeijs raejæ`js ak astos proea`ifiaktos tak`rêk vjlor `a eosj duzcj`j, vikeuljk`o j to`os los po`aras pôblieos, y pro`ueirêk agaetos cakarjlas `as`a lj gaemj `a su publiejeiõk ak al BOA. Eujk`o lj saktakeij saj `a ikeokstitueiokjli`j`, `aeljrjrê j`afês lj kuli`j` `a los praeaptos ifpuckj`os y `a los eokaxos j jquéllos.
E. Al eokoeifiakto `a los raeursos eoktrj ljs ljs Korfjs Gorjlas gisejlas `a los Parritorios `a Êljvj, Cuipôzeoj y Wizejyj Lj fo`igiejeiõk oparj`j ak lj Lay Orcêkiej `al Pribukjl Eokstitueiokjl fa`ijkta Lay Orcêkiej :/2>:>, `a :9 `a gabraro, `a fo`igiejeiõk `a ljs layas orcêkiejs `al Pribukjl Eokstitueiokjl y `al ^o`ar Du`ieijl iktro`uea ukj lj @isposieiõk J`ieiokjl quiktj ak lj LOPE qua astjblaea uk kuavo récifak `a raeursos raljtivos j ljs Korfjs Gorjlas Gisejlas. @isposieiõk J`ieiokjl quiktj (LOPE) :. Eorraspok`arê jl Pribukjl Eokstitueiokjl al eokoeifiakto `a los raeursos iktarpuastos eoktrj ljs Korfjs Gorjlas gisejlas `a los Parritorios `a Êljvj, Cuipôzeoj y Wizejyj, `ietj`js ak al adareieio `a sus eofpatakeijs axelusivjs cjrjktizj`js por lj `isposieiõk j`ieiokjl prifarj `a lj Eokstitueiõk y raeokoei`js ak al jrtæeulo 0:.2.j) `al Astjtuto `a Jutokofæj pjrj al ^jæs Wjseo. Al Pribukjl Eokstitueiokjl rasolvarê tjfbiék ljs euastiokas qua sa suseitak eok ejrêetar pradu`ieijl por los õrcjkos duris`ieeiokjlas sobra lj vjli`az `a ljs ragari`js `isposieiokas, eujk`o `a allj `apak`j al gjllo `al liticio prikeipjl. Al pjrêfatro `a vjli`az `a ljs Korfjs Gorjlas akduieij`js sa jdustjrê j lo `ispuasto ak al jrtæeulo vaiktioemo `a astj Lay. 2. Lj iktarposieiõk y sus agaetos, lj lacitifjeiõk, trjfitjeiõk y saktakeij `a los raeursos y euastiokas ragari`os ak al jpjrtj`o jktarior, sa racirê por lo `ispuasto ak al Pætulo II `a astj Lay pjrj los raeursos y euastiokas `a ikeokstitueiokjli`j` raspaetivjfakta (...)
@. Al raeurso `a jfpjro Los `araemos y libartj`as raeokoei`os ak los jrtæeulos :0 j 29 `a lj Eokstitueiõk sarêk suseaptiblas `a jfpjro eokstitueiokjl, ak los ejsos y gorfjs qua astj lay astjblaea, sik parduieio `a su tutalj cakarjl akeofak`j`j j los Pribukjlas `a Dustieij. Icujl protaeeiõk sarê jpliejbla j lj obdaeiõk `a eokeiakeij raeokoei`j ak al jrtæeulo 5> `a lj Eokstitueiõk. Al raeurso `a jfpjro eokstitueiokjl protaca, ak los térfikos qua astj lay astjblaea, grakta j ljs violjeiokas `a los `araemos y libartj`as j qua sa ragiara al jpjrtj`o jktarior, oricikj`js por ljs `isposieiokas, jetos duræ`ieos, ofisiokas o sifpla væj `a maemo `a los po`aras pôblieos `al Astj`o, ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs y `afês aktas pôblieos `a ejrêetar tarritorijl, eorporjtivo o ikstitueiokjl, jsæ eofo `a sus gukeiokjrios o jcaktas. Ak al jfpjro eokstitueiokjl ko pua`ak mjearsa vjlar otrjs prataksiokas qua ljs `irici`js j rastjblaear o prasarvjr los `araemos o libartj`as por rjzõk `a los eujlas sa gorfulõ al raeurso. Astêk lacitifj`os pjrj iktarpokar al raeurso `a jfpjro eokstitueiokjl4 02
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
j) Ak los ejsos `a jetos afjkj`os `al po`ar lacisljtivo, lj parsokj `iraetjfakta `iraetjfakta jgaetj`j, al @agaksor `al ^uablo y al Fikistario Gisejl. b) Ak los ejsos `a jetos afjkj`os `al po`ar adaeutivo y `al du`ieijl, quiakas mjyjk si`o pjrta ak al proeaso du`ieijl eorraspok`iakta, al @agaksor `al ^uablo y al Fikistario Gisejl. ^o`rêk eofpjraear ak al proeaso `a jfpjro eokstitueiokjl, eok al ejrêetar `a `afjk`j`o o eok al `a eoj`yuvjkta, ljs parsokjs gjvoraei`js por lj `aeisiõk, jeto o maemo ak rjzõk `al eujl sa gorfula al raeurso o qua ostakta uk iktarés lacætifo ak al fisfo. Al Fikistario Gisejl iktarvak`rê ak to`os los proeasos `a jfpjro, ak `agaksj `a lj lacjli`j` `a los `araemos `a los eiu`j`jkos y `al iktarés pôblieo tutalj`o por lj Lay. Al eokoeifiakto `a los raeursos `a jfpjro eokstitueiokjl eorraspok`a j ljs Ujljs `al Pribukjl Eokstitueiokjl y, ak su ejso, j ljs Uaeeiokas. Lj Ujlj o, ak su ejso, lj Uaeeiõk, jl eokoear `al gok`o `al jsukto, prokukeijrê ak su saktakeij jlcuko `a astos gjllos4 j) Otorcjfiakto `a jfpjro. b) @akacjeiõk `a jfpjro. Eujk`o lj Ujlj o, ak su ejso, lj Uaeeiõk eokozej `al raeurso `a jfpjro raspaeto `a `aeisiokas `a duaeas y tribukjlas, lifitjrê su gukeiõk j eokeratjr si sa mjk violj`o `araemos o libartj`as `al `afjk`jkta y j prasarvjr o rastjblaear astos `araemos o libartj`as, y sa jbstak`rê `a eujlquiar otrj eoksi`arjeiõk sobra lj jetujeiõk `a los õrcjkos duris`ieeiokjlas. Lj saktakeij qua otorcua al jfpjro eoktak`rê jlcuko o jlcukos `a los prokukeijfiaktos sicuiaktas4 j) @aeljrjeiõk `a kuli`j` `a lj `aeisiõk, `aeisiõk, jeto o rasolueiõk qua mjyjk ifpa`i`o al plako adareieio adareieio `a los `araemos o libartj`as protaci`os, eok `atarfikjeiõk, ak su ejso, `a lj axtaksiõk `a sus agaetos. b) Raeokoeifiakto `al `araemo o libartj` pôbliej, `a eokgorfi`j` eok su eoktaki`o eokstitueiokjl `aeljrj`o. e) Rastjblaeifiakto `al raeurrakta ak ak lj iktacri`j` `a su `araemo o libartj` eok eok lj j`opeiõk `a ljs fa`i`js jpropij`js, ak su ejso, pjrj su eoksarvjeiõk. Ak al supuasto `a qua al raeurso `a jfpjro `abiarj sar astifj`o porqua, j duieio `a lj Ujlj o, ak su ejso, lj Uaeeiõk, lj lay jpliej`j lasioka `araemos guk`jfaktjlas o libartj`as pôbliejs, sa alavjrê lj euastiõk jl ^lako eok suspaksiõk `al pljzo pjrj `ietjr saktakeij.
A. Ifpuckjeiõk `a `isposieiokas sik guarzj `a Lay y rasolueiokas `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs pravistj ak al jrtæeulo :7:.2 `a lj Eokstitueiõk @aktro `a los `os fasas sicuiaktas j lj gaemj `a su publiejeiõk o, ak `agaeto `a lj fisfj, `as`a qua llacjra j su eokoeifiakto, al Cobiarko po`rê ifpuckjr jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl ljs `isposieiokas korfjtivjs sik guarzj `a Lay y rasolueiokas afjkj`js `a eujlquiar õrcjko `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs. Lj ifpuckjeiõk saj eujl guara al fotivo ak qua sa bjsa, sa gorfuljrê y sustjkeijrê por al proea`ifiakto pravisto pjrj lj rasolueiõk `a eokglietos positivos aktra al Astj`o y ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs o aktra astjs aktra sæ. Lj gorfuljeiõk `a lj ifpuckjeiõk eofukiej`j por al Pribukjl pro`ueirê lj suspaksiõk `a lj `isposieiõk o rasolueiõk raeurri`j mjstj qua al Pribukjl rasualvj rjtigiejrlj o
a`itorijl } eap
05
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Ifportjkta
lavjktjrlj ak pljzo ko suparior j eikeo fasas, sjlvo qua, eok jktariori`j`, jktariori` j`, mubiarj `ietj`o saktakeij.
Al @agaksor `al ^uablo as al jlto eofisiokj`o `a ljs Eortas Cakarjlas, `asickj`o por éstjs pjrj lj `agaksj `a los `araemos eofprak`i`os ak al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk, j euyo agaeto po`rê suparvisjr lj jetivi`j` `a lj J`fikistrjeiõk, `jk`o euaktj j ljs Eortas Cakarjlas.
G. @aeljrjeiõk sobra lj eokstitueiokjli`j` `a los trjtj`os iktarkjeiokjlas Jktas `a lj posibla girfj por al Astj`o Aspjúol `a uk Prjtj`o Iktarkjeiokjl, y siafpra qua guasa `agikitivo al taxto `al Prjtj`o, al Cobiarko o eujlquiarj `a ljs Eêfjrjs po`rêk pa`ir jl Pribukjl Eokstitueiokjl qua sa prokukeia sobra lj axistakeij o ko `a eoktrj`ieeiokas aktra al Prjtj`o Iktarkjeiokjl y al taxto eokstitueiokjl aspjúol. Al Pribukjl Eokstitueiokjl `abarê prokukeijrsa ak al pljzo `a uk fas `as`a qua guasa raquari`o, y su `aeljrjeiõk tak`rê ejrêetar vikeuljkta. Po`o allo ak eufplifiakto `a lo `ispuasto ak al jrtæeulo 91 `a lj Eokstitueiõk eujk`o jgirfj qua4 “Lj ealabrjeiõk `a uk trjtj`o iktarkjeiokjl qua eoktakcj astipuljeiokas eoktrjrijs j lj Eokstitueiõk axicirê lj pravij ravisiõk eokstitueiokjl‖.
C. Eokglietos eokstitueiokjlas eokstitueiokjlas `a eofpatakeij Al Pribukjl Eokstitueiokjl aktak`arê `a los eokglietos qua sa suseitak sobra ljs eofpatakeijs o jtribueiokas jsickj`js `iraetjfakta por lj Eokstitueiõk, los Astjtutos `a Jutokofæj o ljs layas orcêkiejs u or`ikjrijs `ietj`js pjrj `alifitjr los êfbitos propios `al Astj`o y ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs y qua opokcjk4 j) Jl Astj`o eok ukj o fês Eofuki`j`as Eofuki`j`as Jutõkofjs. Jutõkofjs. b) J `os o fês Eofuki`j`as Eofuki`j`as Jutõkofjs aktra sæ. e) Jl Cobiarko eok al Eokcraso `a los @iputj`os, al Uakj`o o al Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl8 o j eujlquiarj `a astos õrcjkos eokstitueiokjlas aktra sæ. Al Pribukjl Eokstitueiokjl aktak`arê tjfbiék `a los eokglietos ak `agaksj `a lj jutokofæj loejl qua pljktaak los fukieipios y provikeijs grakta jl Astj`o o j ukj Eofuki`j` Jutõkofj.
M. Raeurso pravio `a ikeokstitueiokjli`j` eoktrj ^royaetos `a Astjtutos `a Jutokofæj y eoktrj ^ropuastjs `a Ragorfj `a Astjtutos `a Jutokofæj Uok suseaptiblas `a raeurso `a ikeokstitueiokjli`j`, eok ejrêetar pravio, los ^royaetos `a Astjtutos `a Jutokofæj y ljs propuastjs `a ragorfj `a los fisfos. Al raeurso tak`rê por obdato lj ifpuckjeiõk `al taxto `agikitivo `al ^royaeto `a Astjtuto o `a lj ^ropuastj `a Ragorfj `a uk Astjtuto, ukj vaz jprobj`o por ljs Eortas Cakarjlas. 00
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Astêk lacitifj`os pjrj iktarpokar al raeurso pravio `a ikeokstitueiokjli`j` quiakas, `a jeuar`o eok lj Eokstitueiõk y eok astj Lay Orcêkiej, astêk lacitifj`os pjrj iktarpokar raeursos `a ikeokstitueiokjli`j` eoktrj Astjtutos `a Jutokofæj. Al pljzo pjrj lj iktarposieiõk `al raeurso sarê `a tras `æjs `as`a lj publiejeiõk `al taxto jprobj`o ak al «Bolatæk Ogieijl `a ljs Eortas Cakarjlas¸. Lj iktarposieiõk `al raeurso suspak`arê jutofêtiejfakta to`os los trêfitas subsicuiaktas. Eujk`o lj jprobjeiõk `al ^royaeto `a Astjtuto o `a lj ^ropuastj `a ragorfj mjyj `a sar sofati`j j ragarék`uf ak al tarritorio `a lj raspaetivj Eofuki`j` Jutõkofj, al fisfo ko po`rê eokvoejrsa mjstj qua mjyj rasualto al Pribukjl Eokstitueiokjl y, ak su ejso, sa mjyjk suprifi`o o fo`igiej`o por ljs Eortas Cakarjlas los praeaptos `aeljrj`os ikeokstitueiokjlas. Al raeurso pravio `a ikeokstitueiokjli`j` sa sustjkeijrê ak lj gorfj pravistj ak al ejpætulo II `al tætulo II `a astj Lay y `abarê sar rasualto por al Pribukjl Eokstitueiokjl ak al pljzo ifprorrocjbla `a sais fasas `as`a su iktarposieiõk. Al Pribukjl `ispok`rê lo kaeasjrio pjrj `jr eufplifiakto agaetivo j astj pravisiõk, ra`ueiak`o los pljzos or`ikjrios y `jk`o ak to`o ejso pragarakeij j lj rasolueiõk `a astos raeursos sobra al rasto `a jsuktos ak trjfitjeiõk. Eujk`o al prokukeijfiakto `al Pribukjl `aeljra lj ikaxistakeij `a lj ikeokstitueiokjli`j` jlacj`j, sacuirêk su eurso los trêfitas eok`ueaktas j su aktrj`j ak vicor, ikelui`o, ak su ejso, al eorraspok`iakta proea`ifiakto `a eokvoejtorij y ealabrjeiõk `a ragarék`uf. Ui, por al eoktrjrio, `aeljrj lj ikeokstitueiokjli`j` `al taxto ifpuckj`o, `abarê eokeratjr los praeaptos j los qua jlejkzj, jquallos qua por eokaxiõk o eoksaeuakeij qua`jk jgaetj`os por tjl `aeljrjeiõk y al praeapto o praeaptos eokstitueiokjlas ikgrikci`os. Ak asta supuasto, lj trjfitjeiõk ko po`rê prosacuir sik qua tjlas praeaptos mjyjk si`o suprifi`os o fo`igiej`os por ljs Eortas Cakarjlas. Al prokukeijfiakto ak al raeurso pravio ko praduzcj lj `aeisiõk `al Pribukjl ak los raeursos o euastiokas `a ikeokstitueiokjli`j` qua pu`iarak iktarpokarsa trjs lj aktrj`j ak vicor eok guarzj `a lay `al taxto ifpuckj`o ak lj væj pravij.
5.
AL @AGAKUOR @AL ^QABLO
5.: Eokeapto y raculjeiõk Al @agaksor `al ^uablo as al jlto eofisiokj`o `a ljs Eortas Cakarjlas, `asickj`o por éstjs pjrj lj `agaksj `a los `araemos eofprak`i`os ak al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk, j euyo agaeto po`rê suparvisjr lj jetivi`j` `a lj J`fikistrjeiõk, `jk`o euaktj j ljs Eortas Cakarjlas. a`itorijl } eap
Pofa kotj ^jrj qua uk Prjtj`o Iktarkjeiokjl takcj agaetos ak al or`akjfiakto duræ`ieo aspjúol ko sa axica uk jeto korfjtivo iktarko qua trjksgorfa al eoktaki`o `a `iemo trjtj`o, paro tjfpoeo, lj sifpla eokelusiõk `al trjtj`o sik publiejeiõk as sugieiakta pjrj su jpliejbili`j` ak kuastro or`akjfiakto duræ`ieo
01
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
5.2 Kofbrjfiakto Uarê alaci`o por ljs Eortas Cakarjlas pjrj uk paræo`o `a eikeo júos y sa `iricirê j alljs j trjvés `a sus ^rasi`aktas. Ua `asickjrê ak ljs Eortas Cakarjlas ukj Eofisiõk Fixtj Eokcraso- Uakj`o akejrcj`j `a raljeiokjrsa eok al @agaksor `al ^uablo a ikgorfjr j los raspaetivos ^lakos ak eujktjs oejsiokas saj kaeasjrio. @iemj Eofisiõk sa raukirê eujk`o jsæ lo jeuar`ak eokduktjfakta al ^rasi`akta `al Eokcraso y `al Uakj`o, y ak to`o ejso, pjrj propokar j los ^lakos `a ljs Eêfjrjs al ejk`i`jto o ejk`i`jtos j @agaksor `al ^uablo. Los jeuar`os `a lj Eofisiõk sa j`optjrêk por fjyoræj sifpla. ^ropuasto al ejk`i`jto, sa eokvoejrê ak térfiko ko ikgarior j :> `æjs jl ^lako `al Eokcraso pjrj qua proea`j j su alaeeiõk. Uarê `asickj`o quiak obtuviara ukj votjeiõk gjvorjbla `a ljs tras quiktjs pjrtas `a los fiafbros `al Eokcraso y postariorfakta, ak uk pljzo fêxifo `a 2> `æjs, guasa rjtigiej`o por astj fjyoræj `al Uakj`o. Ak ejso `a ko jlejkzjrsa ljs fakeiokj`js fjyoræjs, sa proea`arê ak kuavj sasiõk `a lj Eofisiõk j gorfuljr sueasivjs propuastjs ak al pljzo fêxifo `a uk fas. Ak tjlas ejsos, ukj vaz eoksacui`j lj fjyoræj `a los tras quiktos ak al Eokcraso, lj `asickjeiõk qua`jrê rajlizj`j jl jlejkzjrsa lj fjyoræj jbsolutj `al Uakj`o. @asickj`o al @agaksor `al ^uablo sa raukirêk `a kuavo lj Eofisiõk Fixtj Eokcraso-Uakj`o pjrj otorcjr su eokgorfi`j` pravij jl kofbrjfiakto `a los j`duktos qua la sajk propuastos por jquél. ^o`rê sar alaci`o @agaksor `al ^uablo eujlquiar aspjúol fjyor `a a`j` qua sa akeuaktra ak al plako `isgruta `a sus `araemos eivilas y polætieos. Los ^rasi`aktas `al Eokcraso y `al Uakj`o jera`itjrêk eokduktjfakta eok sus girfjs al kofbrjfiakto `al @agaksor `al ^uablo, qua sa publiejrê ak al «Bolatæk Ogieijl `al Astj`o¸. Al @agaksor `al ^uablo tofjrê posasiõk jkta ljs Fasjs `a jfbjs Eêfjrjs rauki`js eokduktjfakta, prastjk`o durjfakto o profasj `a gial `asafpaúo `a su gukeiõk. Astjrê juxilij`o por `os J`duktos, qua sok pravijfakta propuastos por al propio @agaksor `al ^uablo, pravij eokgorfi`j` `a ljs Eêfjrjs.
5.5 Gukeiokas ^o`rê ikieijr y prosacuir, `a ogieio o j patieiõk `a pjrta, eujlquiar ikvasticjeiõk eok`ueakta jl aseljraeifiakto `a los jetos y rasolueiokas `a lj J`fikistrjeiõk ^ôbliej y sus jcaktas ak raljeiõk eok los eiu`j`jkos, j lj luz `a lo `ispuasto ak al jrt. :>5.: `a lj Eokstitueiõk, y al raspato `abi`o j los `araemos proeljfj`os ak al Pætulo I. @iemjs jtribueiokas sa axtiak`ak j lj jetivi`j` `a los Fikistros, Jutori`j`as J`fikistrjtivjs, gukeiokjrios y eujlquiar parsokj qua jetôa jl sarvieio `a ljs J`fikistrjeiokas ^ôbliejs. ^o`rê `iricirsa jl @agaksor `al ^uablo to`j parsokj kjturjl o duræ`iej qua ikvoqua uk iktarés lacætifo, sik rastrieeiõk jlcukj. Ko po`rêk eokstituir ifpa`ifakto pjrj allo lj kjeiokjli`j`, rasi`akeij, saxo, fikoræj `a a`j`, lj ikejpjei`j` lacjl `al sudato, al iktarkjfiakto ak uk eaktro pakitakeijrio o `a raelusiõk o, ak cakarjl, eujlquiar raljeiõk aspaeijl `a sudaeiõk o `apak`akeij `a ukj J`fikistrjeiõk o ^o`ar ^ôblieo. Los @iputj`os y Uakj`oras ik`ivi`ujlfakta, ljs Eofisiokas `a ikvasticjeiõk o raljeiokj`js eok lj `agaksj cakarjl o pjreijl `a los `araemos y libartj`as pôbliejs y, prikeipjlfakta, lj Eofisiõk Fixtj Eokcraso-Uakj`o `a raljeiokas eok al @agaksor `al ^uablo, po`rêk solieitjr fa`ijkta aserito fotivj`o lj iktarvakeiõk `al @agaksor `al ^uablo pjrj lj ikvasticjeiõk o aseljraeifiakto `a jetos, rasolueiokas y eok`uetjs eokeratjs pro`uei`js ak ljs J`fikistrjeiokas pôbliejs, qua jgaetak j uk eiu`j`jko o crupo `a eiu`j`jkos, ak al êfbito `a sus eofpatakeijs. Ko po`rê prasaktjr quadjs jkta al @agaksor `al ^uablo kikcukj jutori`j` j`fikistrjtivj ak jsuktos `a su eofpatakeij. e ofpatakeij. 07
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Lj jetivi`j` `al @agaksor `al ^uablo ko sa varê iktarrufpi`j ak ejso `a qua ljs Eortas Cakarjlas ko sa akeuaktrak rauki`js, mubiarak si`o `isualtjs o axpirj`o su fjk`jto. Ak astos ejsos sa `iricirê j ljs @iputjeiokas ^arfjkaktas `a ljs Eêfjrjs8 tjfpoeo sa iktarrufpirê su jetivi`j` eujk`o sa `aeljrak los astj`os `a axeapeiõk o `a sitio, ki al `araemo `a los eiu`j`jkos `a jeea`ar jl fisfo, sik parduieio `a lo `ispuasto ak al jrt. 11 EA. Al @agaksor `al ^uablo po`rê, ak to`o ejso, `a ogieio o j ikstjkeij `a pjrta, suparvisjr por sæ fisfo lj jetivi`j` `a lj Eofuki`j` Jutõkofj ak al êfbito `a eofpatakeijs `agiki`o por lj Lay Orcêkiej 5/:9=:, `a 7 `a jbril, `al @agaksor `al ^uablo. J los agaetos `a lo pravisto ak al pêrrjgo jktarior, los õrcjkos sifiljras `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs eoor`ikjrêk sus gukeiokas eok ljs l js `al @agaksor `al ^uablo y ésta po`rê solieitjr su eooparjeiõk. Eujk`o al @agaksor `al ^uablo raeibj quadjs ragari`js jl gukeiokjfiakto `a lj J`fikistrjeiõk `a Dustieij, `abarê `iricirljs jl Fikistario Fikistario Gisejl pjrj qua ésta ésta ikvasticua su rajli`j` y j`opta ljs fa`i`js fa`i`js oportukjs eok jrraclo j lj lay, o biak `a trjslj`o `a ljs fisfjs jl Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl, sacôk al tipo `a raeljfjeiõk `a qua sa trjta8 to`o allo sik parduieio `a lj ragarakeij qua ak su ikgorfa cakarjl j ljs Eortas Cakarjlas pua`j mjear jl j l tafj. Al @agaksor `al ^uablo valjrê por al raspato `a los `araemos proeljfj`os ak al tætulo prifaro `a lj Eokstitueiõk, ak al êfbito `a lj J`fikistrjeiõk Filitjr, sik qua allo pua`j aktrjújr ukj iktargarakeij ak al fjk`o `a lj @agaksj Kjeiokjl.
5.0 ^rarrocjtivjs -
Al @agaksor @agaksor `al ^uablo ko astjrê sudato sudato j fjk`jto ifparjtivo ifparjtivo jlcuko. jlcuko. Ko raeibirê ikstrueeiokas `a kikcukj jutori`j`. @asafpaújrê sus gukeiokas eok jutokofæj jutokofæj y sacôk su eritario. eritario. Cozjrê `a ikvioljbili`j`. Ko po`rê sar axpa`iaktj`o, axpa`iaktj`o, `ataki`o, fultj`o, parsacui`o parsacui`o o duzcj`o duzcj`o ak rjzõk j ljs opikiokas qua gorfula o j los jetos qua rajliea ak al adareieio `a ljs eofpatakeijs propijs `a su ejrco. - Ak los `afês `afês ejsos, y fiaktrjs parfjkazej ak al adareieio `a sus gukeiokas, ko po`rê po`rê sar `ataki`o ki rataki`o siko ak ejso `a gljcrjkta `alito, eorraspok`iak`o lj `aeisiõk sobra su ikeulpjeiõk, prisiõk, proea`ifiakto y duieio axelusivjfakta j lj Ujlj `a lo ^akjl `al Pribukjl Uuprafo. Astjs racljs tjfbiék sarêk `a jpliejeiõk j los J`duktos `al @agaksor `al ^uablo ak al eufplifiakto `a sus gukeiokas.
5.1 Ikeofpjtibili`j`as -
Eok to`o ejrco polætieo o jetivi`j` jetivi`j` `a propjcjk`j polætiej. Eok to`o fjk`jto raprasaktjtivo. Eok lj parfjkakeij parfjkakeij ak sarvieio jetivo ak eujlquiar eujlquiar J`fikistrjeiõk ^ôbliej. Eok lj jgilijeiõk j uk pjrti`o pjrti`o polætieo o al `asafpaúo `asafpaúo `a gukeiokas `iraetivjs `a uk pjrti`o polætieo o ak uk sik`iejto, jsoeijeiõk o guk`jeiõk, y eok al afplao jl sarvieio `a los fisfos. - Eok al adareieio adareieio `a `a ljs Ejrrarjs Gisejl y Du`ieijl. - Eok eujlquiar jetivi`j` progasiokjl, libarjl, farejktil o ljborjl.
a`itorijl } eap
03
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
Al @agaksor `al ^uablo `abarê easjr, `aktro `a los `iaz `æjs sicuiaktas j su kofbrjfiakto, y jktas `a tofjr posasiõk, ak to`j situjeiõk `a ikeofpjtibili`j` qua pu`iarj jgaetjrla, aktak`iék`osa ak ejso eoktrjrio qua ko jeaptj al kofbrjfiakto. Ui lj ikeofpjtibili`j` sobravikiarj ukj vaz posasiokj`o `al ejrco, sa aktak`arê qua rakukeij jl fisfo ak lj gaemj ak qua jquéllj sa mubiarj pro`uei`o.
5.7 Easa Al @agaksor `al ^uablo easjrê ak su ejrco4 - ^or rakukeij. - ^or axpirjeiõk `al pljzo `a su kofbrjfiakto. - ^or fuarta o ikejpjei`j` sobravaki`j. - ^or jetujr eok eok kotorij kaclicakeij kaclicakeij ak al eufplifiakto `a ljs oblicjeiokas y `abaras `al ejrco. - ^or mjbar si`o eok`akj`o, fa`ijkta saktakeij girfa, girfa, por `alito `oloso.
5.3 Prjfitjeiõk `a ljs quadjs Po`j quadj sa prasaktjrê girfj`j por al iktarasj`o, eok ik`iejeiõk `a su kofbra, jpalli`os y `ofieilio ak aserito rjzokj`o, ak pjpal eofôk y ak al pljzo fêxifo `a uk júo, eoktj`o j pjrtir `al fofakto ak qua tuviarj eokoeifiakto `a los maemos obdato `a lj fisfj. Po`js ljs jetujeiokas `al `agaksor `al ^uablo sok crjtuitjs pjrj al iktarasj`o y ko sarê praeaptivj lj jsistakeij `a Latrj`o ki `a ^roeurj`or. Lj eorraspok`akeij `irici`j jl @agaksor `al ^uablo y qua saj rafiti`j `as`a eujlquiar eaktro `a `atakeiõk, iktarkjfiakto o eusto`ij `a ljs parsokjs ko po`rê sar obdato `a eaksurj `a kikcôk tipo. Pjfpoeo po`rêk sar obdato `a aseuemj o iktargarakeij ljs eokvarsjeiokas qua sa pro`uzejk aktra al @agaksor `al ^uablo o sus `alacj`os y eujlquiar otrj parsokj j ljs qua sa ragiara al pêrrjgo jktarior. Al @agaksor `al ^uablo racistrjrê y jeusjrê raeibo `a ljs quadjs qua sa gorfulak, qua trjfitjrê o raemjzjrê. Ak asta ôltifo ejso lo mjrê ak aserito fotivj`o, pu`iak`o ikgorfjr jl iktarasj`o sobra ljs væjs fês oportukjs pjrj adareitjr su jeeiõk, ejso `a qua j su aktak`ar mubiasa jlcukj y sik parduieio `a qua al iktarasj`o pua`j utilizjr ljs qua eoksi`ara fês partikaktas. Jsifisfo, ko aktrjrê ak al axjfak ik`ivi`ujl `a jqualljs quadjs sobra ljs qua asté pak`iakta rasolueiõk du`ieijl y lo suspak`arê si, ikieij`j su jetujeiõk, sa iktarpusiara por parsokj iktarasj`j `afjk`j o raeurso jkta los Pribukjlas or`ikjrios o al Pribukjl Eokstitueiokjl. Allo ko ifpa`irê, sik afbjrco, lj ikvasticjeiõk sobra los problafjs cakarjlas pljktaj`os ak ljs quadjs prasaktj`js. Ak eujlquiar ejso valjrê por qua lj J`fikistrjeiõk rasualvj axprasjfakta, ak tiafpo y gorfj, ljs patieiokas y raeursos qua la mjyjk si`o gorfulj`os. Raemjzjrê ljs quadjs jkõkifjs y po`rê raemjzjr jqualljs ak ljs qua j`viartj fjlj ga, ejrakeij `a guk`jfakto, ikaxistakeij `a prataksiõk, jsæ eofo jqualljs otrjs euyj trjfitjeiõk irrocua parduieio jl lacætifo `araemo `a tarearj parsokj. Uus `aeisiokas ko sarêk suseaptiblas `a raeurso. J`fiti`j lj quadj, al @agaksor `al ^uablo profovarê lj oportukj ikvasticjeiõk sufjrij a ikgorfjl pjrj al aseljraeifiakto `a los supuastos `a lj fisfj. Ak to`o ejso `jrê euaktj `al eoktaki`o sustjkeijl `a lj solieitu` jl Orcjkisfo o j lj @apak`akeij j`fikistrjtivj proea`akta eok al gik `a qua por su Daga, ak al pljzo fêxifo `a quikea `æjs, sa rafitj ikgorfa aserito. Pjl pljzo sarê jfplijbla eujk`o eokeurrjk eireukstjkeijs qua lo jeoksadak j duieio `al @agaksor `al ^uablo.
0=
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Lj kacjtivj o kaclicakeij `al gukeiokjrio o `a sus suparioras raspoksjblas jl akvæo `al ikgorfa ikieijl solieitj`o po`rê sar eoksi`arj`j por al @agaksor `al ^uablo eofo mostil y aktorpaea`orj `a sus gukeiokas, mjeiék`olj pôbliej `a ikfa`ijto y `astjejk`o tjl ejligiejeiõk ak su ikgorfa jkujl o aspaeijl, ak su ejso, j ljs Eortas Cakarjlas.
5.= Oblicjeiõk `a eoljborjeiõk eoljborjeiõk `a los los orcjkisfos raquari`os Po`os los po`aras pôblieos astêk oblicj`os j juxilijr, eok ejrêetar pragarakta y urcakta, jl @agaksor `al ^uablo ak sus ikvasticjeiokas a ikspaeeiokas. Ak lj gjsa `a eofprobjeiõk a ikvasticjeiõk `a ukj quadj o ak axpa`iakta ikieij`o `a ogieio, al @agaksor `al ^uablo, su J`dukto, o lj parsokj ak quiak él `alacua, po`rêk parsokjrsa ak eujlquiar eaktro `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej, `apak`iaktas `a lj fisfj o jgaetos j uk sarvieio pôblieo, pjrj eofprobjr eujktos `jtos guarak fakastar, mjear ljs aktravistjs parsokjlas partikaktas o proea`ar jl astu`io `a los axpa`iaktas y `oeufaktjeiõk kaeasjrij. J astos agaetos ko po`rê kacêrsala al jeeaso j kikcôk axpa`iakta o `oeufaktjeiõk j`fikistrjtivj o qua sa akeuaktra raljeiokj`j eok lj jetivi`j` o sarvieio obdato `a lj ikvasticjeiõk, sik parduieio `a lo qua sa `ispoka ak al jrt. 22 `a lj Lay 5/:9=:.
5.9 @oeufaktos rasarvj`os Al @agaksor `al ^uablo po`rê solieitjr j los po`aras pôblieos to`os los `oeufaktos qua eoksi`ara kaeasjrios pjrj al `asjrrollo `a su gukeiõk, ikelui`os jquallos eljsigiej`os eok al ejrêetar `a saeratos `a jeuar`o eok lj Lay. Ak asta ôltifo supuasto lj ko rafisiõk `a `iemos `oeufaktos `abarê sar jeor`j`j por al Eoksado `a Fikistros y sa jeofpjújrê ukj eartigiejeiõk jera`itjtivj `al jeuar`o `akacjtorio. Ljs ikvasticjeiokas qua rajliea al @agaksor `al ^uablo y al parsokjl `apak`iakta `al fisfo, jsæ eofo los trêfitas proea`ifaktjlas, sa varigiejrêk `aktro `a lj fês jbsolutj rasarvj, tjkto eok raspaeto j los pjrtieuljras eofo j ljs `apak`akeijs y `afês Orcjkisfos pôblieos, sik parduieio `a ljs eoksi`arjeiokas qua al @agaksor `al ^uablo eoksi`ara oportuko ikeluir ak sus ikgorfas j ljs Eortas Cakarjlas. Ua `ispok`rêk fa`i`js aspaeijlas `a protaeeiõk ak raljeiõk eok los `oeufaktos eljsigiej`os eofo saeratos.
Raeuar`a Eujk`o aktiak`j qua uk `oeufakto `aeljrj`o saerato y ko rafiti`o por lj J`fikistrjeiõk pu`iarj jgaetjr `a gorfj `aeisivj j lj buakj fjremj `a su ikvasticjeiõk, lo pok`rê ak eokoeifiakto `a lj Eofisiõk Fixtj Eokcraso-Uakj`o j qua sa ragiara al jrtæeulo sacuk`o `a lj Lay 5/:9=:.
5.:> Raspoksjbili`j`as `a ljs jutori`j`as y gukeiokjrios Eujk`o ljs jetujeiokas prjetiej`js ravalak qua lj quadj mj si`o oricikj`j prasufiblafakta por al jbuso, jrbitrjria`j`, a`itorijl } eap
09
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
`iserifikjeiõk, arror, kaclicakeij u ofisiõk `a uk gukeiokjrio, al @agaksor `al ^uablo po`rê `iricirsa jl jgaetj`o mjeiék`ola eokstjr su eritario jl raspaeto. Eok lj fisfj gaemj `jrê trjslj`o `a `iemo aserito jl suparior darêrquieo, gorfuljk`o ljs sucarakeijs qua eoksi`ara oportukjs. Eujk`o al @agaksor `al ^uablo, ak rjzõk `al adareieio `a ljs gukeiokas propijs `a su ejrco, takcj eokoeifiakto `a ukj eok`uetj o maemos prasufiblafakta `alietivos `alietivos lo pok`rê `a ikfa`ijto ak eokoeifiakto `al Gisejl Cakarjl `al Astj`o. Ak eujlquiar ejso, al Gisejl Cakarjl `al Astj`o ikgorfjrê pariõ`iejfakta jl @agaksor `al ^uablo, o eujk`o ésta lo solieita, `al trêfita ak qua sa mjllak ljs jetujeiokas ikieij`js j su ikstjkeij. Al Gisejl Cakarjl `al Astj`o pok`rê ak eokoeifiakto `al @agaksor `al ^uablo to`js jqualljs posiblas irraculjri`j`as j`fikistrjtivjs `a qua takcj eokoeifiakto al Fikistario Gisejl ak al adareieio `a sus gukeiokas. Al @agaksor `al ^uablo po`rê, `a ogieio, adareitjr lj jeeiõk `a raspoksjbili`j` eoktrj to`js ljs jutori`j`as, gukeiokjrios y jcaktas eivilas `al or`ak cubarkjtivo o j`fikistrjtivo, j `fikistrjtivo, ikeluso loejl, sik qua saj kaeasjrij ak kikcôk ejso lj pravij raeljfjeiõk por aserito.
5.:: Cjstos ejusj`os j pjrtieuljras Los cjstos agaetuj`os o parduieios fjtarijlas ejusj`os j los pjrtieuljras qua ko mjyjk profovi`o lj quadj, jl sar lljfj`os j ikgorfjr por al @agaksor `al ^uablo, sarêk eofpaksj`os eok ejrco j su prasupuasto ukj vaz dustigiej`os `abi`jfakta.
5.:2 Eoktaki`o `a ljs rasolueiokas Al @agaksor `al ^uablo, juk ko siak`o eofpatakta pjrj fo`igiejr o jkuljr los jetos y rasolueiokas `a lj J`fikistrjeiõk ^ôbliej, po`rê, sik afbjrco, sucarir lj fo`igiejeiõk `a los eritarios utilizj`os pjrj lj pro`ueeiõk `a jquéllos. Ui eofo eoksaeuakeij `a sus ikvasticjeiokas llacjsa jl eokvakeifiakto `a qua al eufplifiakto ricuroso `a lj korfj pua`a provoejr situjeiokas ikdustjs o pardu`ieijlas pjrj los j`fikistrj`os, po`rê sucarir jl õrcjko lacisljtivo eofpatakta o j lj J`fikistrjeiõk lj fo`igiejeiõk `a lj fisfj. Ui ljs jetujeiokas sa mubiasak rajlizj`o eok oejsiõk `a sarvieios prastj`os por pjrtieuljras ak virtu` `a jeto j`fikistrjtivo mjbilitjkta, al @agaksor `al ^uablo po`rê ikstjr `a ljs jutori`j`as j`fikistrjtivjs eofpataktas al adareieio `a sus potastj`as `a ikspaeeiõk y sjkeiõk. Al @agaksor `al ^uablo astê lacitifj`o pjrj iktarpokar los raeursos `a ikeokstitueiokjli`j` y `a jfpjro, `a jeuar`o eok lo `ispuasto ak lj Eokstitueiõk y ak lj Lay Orcêkiej `al Pribukjl Eokstitueiokjl. Eok oejsiõk `a sus ikvasticjeiokas, po`rê gorfuljr j ljs jutori`j`as y gukeiokjrios `a ljs J`fikistrjeiokas ^ôbliejs j`vartakeijs, raeofak`jeiokas, raeor`jtorios `a sus `abaras lacjlas y sucarakeijs pjrj lj j`opeiõk `a kuavjs fa`i`js. Ak to`os los ejsos, ljs jutori`j`as y los gukeiokjrios vak`rêk oblicj`os j raspok`ar por aserito ak térfiko ko suparior jl `a uk fas. Ui gorfulj`js sus raeofak`jeiokas `aktro `a uk pljzo rjzokjbla ko sa pro`uea ukj fa`i`j j`aeuj`j ak tjl sakti`o por lj jutori`j` j`fikistrjtivj jgaetj`j o éstj ko ikgorfj jl @agaksor `al ^uablo `a ljs rjzokas qua astifa pjrj ko j`optjrljs, al @agaksor `al ^uablo po`rê pokar ak eokoeifiakto `al Fikistro `al @apjrtjfakto jgaetj`o, o sobra lj fêxifj jutori`j` `a lj J`fikistrjeiõk jgaetj`j, los jktaea`aktas `al jsukto y ljs raeofak`jeiokas prasaktj`js. Ui tjfpoeo obtuviarj ukj dustigiejeiõk j`aeuj`j, ikeluirê tjl jsukto ak su ikgorfa jkujl o aspaeijl eok fakeiõk `a los kofbras `a ljs jutori-
1>
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
`j`as o gukeiokjrios qua mjyjk j`optj`o tjl jetitu`, aktra los ejsos ak qua eoksi`arjk`o al @agaksor `al ^uablo qua arj posibla ukj solueiõk positivj, éstj ko sa mj eoksacui`o.
5.:5 Ikgorfa j ljs Eortas Cakarjlas Al @agaksor `al ^uablo `jrê euaktj jkujlfakta j ljs Eortas Cakarjlas `a su castiõk ak uk ikgorfa qua prasaktjrê jkta ljs fisfjs, eujk`o sa mjllak rauki`js ak paræo`o or`ikjrio `a sasiokas. Eujk`o lj crjva`j` o urcakeij `a los maemos lo jeoksadak po`rê prasaktjr uk ikgorfa axtrjor`ikjrio qua `iricirê j ljs @iputjeiokas ^arfjkaktas `a ljs Eêfjrjs si éstjs ko sa akeoktrjrjk rauki`js. Los ikgorfas jkujlas y, ak su ejso, los axtrjor`ikjrios, sarêk publiej`os. Al @agaksor `al ^uablo, ak su ikgorfa jkujl, `jrê euaktj `al kôfaro y tipo `a ljs quadjs prasaktj`js, `a ljs raemjzj`js y los fotivos `a raemjzo, jsæ eofo `a ljs ikvasticjeiokas rajlizj`js y sus rasultj`os. Qk rasufak `al ikgorfa sarê axpuasto orjlfakta por al @agaksor `al ^uablo jkta los ^lakos `a jfbjs Eêfjrjs.
0.
RAGORFJ @A LJ EOKUPIPQEIÕK
Lj ragorfj eokstitueiokjl viaka raculj`j ak al Pætulo ] `a lj Eokstitueiõk, jrts. :77 j :79.
0.: Ikieijtivj `a ragorfj eokstitueiokjl Lj ikieijtivj `a lj ragorfj eokstitueiokjl sa adarearê por4 - Al Cobiarko. - Al Eokcraso y al Uakj`o, Uakj`o, `a jeuar`o jeuar`o eok lj Eokstitueiõk y los Racljfaktos `a ljs Eêfjrjs. Eêfjrjs. - Ljs Jsjfblajs Lacisljtivjs `a `a ljs Eofuki`j`as Eofuki`j`as Jutõkofjs Jutõkofjs `a fjkarj ik`iraetj, quiakas po`rêk po`rêk solieitjr `al Cobiarko o rafitir j lj Fasj `al Eokcraso ukj proposieiõk `a lay, `alacjk`o jkta `iemj Eêfjrj uk fêxifo `a 5 fiafbros `a lj Jsjfblaj akejrcj`os `a su `agaksj. Ko po`rê ikieijrsa lj ragorfj eokstitueiokjl ak tiafpo `a cuarrj o `a vicakeij `a jlcuko `a los astj`os pravistos ak al jrt. ::7 `a lj Eokstitueiõk (jljrfj, axeapeiõk o sitio).
0.2 ^roea`ifiaktos `a ragorfj J. Ragorfj or`ikjrij `a lj Eokstitueiõk Eokstitueiõk (jrt. :73 EA) Los proyaetos `a ragorfj eokstitueiokjl `abarêk sar jprobj`os por ukj fjyoræj `a tras quiktos `a ej`j ukj `a ljs Eêfjrjs. Ui ko mubiarj jeuar`o aktra jfbjs, sa iktaktjrê obtakarlo fa`ijkta lj erajeiõk `a ukj Eofisiõk `a eofposieiõk pjritjrij `a @iputj`os y Uakj`oras, qua prasaktjrê uk taxto qua sarê votj`o por al Eokcraso y al Uakj`o. @a ko locrjrsa lj jprobjeiõk fa`ijkta al jktarior proea`ifiakto, y siafpra qua al taxto mubiasa obtaki`o al voto gjvorjbla `a lj fjyoræj jbsolutj `al Uakj`o, al Eokcraso, por fjyoræj `a `os tareios, po`rê jprobjr lj ragorfj. Jprobj`j lj ragorfj por ljs Eortas Cakarjlas, sarê sofati`j j ragarék`uf pjrj su rjtigiejeiõk eujk`o jsæ lo solieitak, `aktro `a los quikea `æjs sicuiaktas j su jprobjeiõk, ukj `éeifj pjrta `a los fiafbros `a eujlquiarj `a ljs Eêfjrjs.
a`itorijl } eap
1:
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Pafj :
B. Ragorfj jcrjvj`j `a lj Eokstitueiõk (jrt. :7= EA) Eujk`o sa propusiasa lj ravisiõk totjl `a lj Eokstitueiõk o ukj pjreijl qua jgaeta jl Pætulo ^ralifikjr, jl Ejpætulo Uacuk`o, Uaeeiõk ^rifarj `al Pætulo I, o jl Pætulo II, sa proea`arê j lj jprobjeiõk `al prikeipio por fjyoræj `a `os tareios `a ej`j Eêfjrj, y j lj `isolueiõk ikfa`ijtj `a ljs Eortas. Ljs Eêfjrjs alaci`js `abarêk rjtigiejr lj `aeisiõk y proea`ar jl astu`io `al kuavo taxto eokstitueiokjl, qua `abarê sar jprobj`o por fjyoræj `a `os tareios `a jfbjs Eêfjrjs. Jprobj`j lj ragorfj por ljs Eortas Cakarjlas, sarê sofati`j j ragarék`uf pjrj su rjtigiejeiõk.
RAGORFJ @A LJ EOKUPIPQEIÕK Ikieijtivj - Cobiarko -
Eokcraso y Uakj`o
-
Jsjfblajs Lacisljtivjs `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs
^roea`ifiakto `a ragorfj :) Ragorfj or`ikjrij -
Jprobjeiõk por fjyoræj `a tras quiktos `a ej`j Eêfjrj
-
Ui ko mjy jeuar`o ak ljs Eêfjrjs, sa eraj Eofsiõk ^jritjrij @iputj`os-Uak`oras y sa prasaktj uk taxto
-
@a ko jprobjrsa al taxto por lj Eofisiõk y siafpra qua sa obtakcj al voto gjvorjbla `a lj fjyoræj jbsolutj `al Uakj`o, al Eokcraso por fjyoræj `a `os tareios po`rê jprobjr lj ragorfj
-
Jprobj`j lj ragorfj, sa sofata j ragarak`uf eujk`o lo solieitak ukj `éeifj pjrta `a los fiafbros `a eujlquiarj `a ljs Eêfjrjs
2) Ragorfj jcrjvj`j
12
-
Ravisiõk totjl `a lj Eokstitueiõk o ukj pjreijl qua jgaeta jl Pætulo pralifikjr, jl Ejpætulo Uacuk`o, Uaeeiõk ^rifarj Pætulo I, o jl Pætulo II
-
Jprobjeiõk por fjyoræj `a `os tareios `a ej`j Eêfjrj y `isolueiõk `a ljs Eortas
-
Ljs kuavjs Eêfjrjs rjtiejk rjtiejk lj `aeisiõk `a ragorfj por fjy oræj `a `os tareios `a jfbjs
-
Ua sofata j ragarak`uf
a`itorijl } eap
LJ EOKUPIPQEIÕK AU^JÚOLJ @A :93=4 AUPRQEPQRJ Y EOKPAKI@O. @ARAEMOU Y @ABARAU GQK@JFAKPJLAU. UQ CJRJKPÆJ Y UQU^AKUIÕK Astrueturj Gorfjl Fjtarijl Lj pjrta `ocfêtiej Lj pjrta orcêkiej
Eoktaki`o Ejrjetaras ^rikeipios cakarjlas
AUZQAFJ
a`itorijl } eap
:
Astj`o Uoeijl y @afoerêtieo `a @araemo Astj`o Uoeijl Astj`o @afoerêtieo Astj`o `a @araemo Wjloras suparioras `al Or`akjfiakto Duræ`ieo Lj libartj` Lj dustieij Lj icujl`j` Al plurjlisfo polætieo Uobarjkæj kjeiokjl Gorfj polætiej `al Astj`o Qki`j` `a lj Kjeiõk aspjúolj y raeokoeifiakto `al `araemo j lj jutokofæj I`iofj ogieijl `al Astj`o Lj bjk`arj `a Aspjúj y lj `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs Jutõkofjs Lj ejpitjl `al Astj`o ^jrti`os polætieos Uik`iejtos y jsoeijeiokas afprasjrijlas Ljs Guarzjs Jrfj`js ^rikeipio `a lacjli`j` y cjrjktæjs duræ`iejs
15
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Asquafj :
Los `araemos y libartj`as guk`jfaktjlas Astrueturj `al Pætulo I Jrtæeulo :> Ejpætulo ^rifaro Ejpætulo Uacuk`o Ejpætulo Parearo Ejpætulo Eujrto Ejpætulo Zuikto Dustigiejeiõk y guk`jfakto Akufarjeiõk @a los aspjúolas y axtrjkdaros (Ejpætulo ^rifaro) @araemos y libartj`as (Ejpætulo Uacuk`o) ^rikeipios raetoras `a lj polætiej soeijl y aeokõfiej (Ejpætulo Parearo) Cjrjktæjs `a ljs libartj`as y `araemos guk`jfaktjlas Cakarjli`j`as ^rotaeeiõk `a los `araemos y libartj`as ^rotaeeiõk `a los `araemos aeokõfieo-soeijlas Uuspaksiõk `a los `araemos @a gorfj cakarjl (jrt. 11.:) @a gorfj ik`ivi`ujl (jrt. 11.2)
AL PRIBQKJL EOKUPIPQEIOKJL Uacôk al jrt. : `a su Lay Orcêkiej raculj`orj, sa trjtj `a uk õrcjko ik`apak`iakta `a los `afês õrcjkos eokstitueiokjlas, as iktérprata suprafo `a lj Eokstitueiõk y sõlo qua`j sofati`o j éstj y j su Lay Orcêkiej raculj`orj. Ua la akeofiak`j lj gukeiõk `a cjrjktæj `a eokstitueiokjli`j` `a ljs layas o korfjs eok rjkco `a lay (eoktrol `a eokstitueiokjli`j`)
Orcjkizjeiõk `al Pribukjl Eofposieiõk Ua eofpoka `a `oea Fjcistrj`os, kofbrj`os por al Ray, j propuastj (jrt. :19.: EA)4 - Eujtro, por al Eokcraso, Eokcraso, por fjyoræj `a tras quiktos - Eujtro, por al Uakj`o, por icujl fjyoræj - @os, por al Cobiarko - @os, por al Eoksado Cakarjl `al ^o`ar Du`ieijl Raquisitos pjrj sar fiafbro `al Pribukjl @abarêk sar kofbrj`os aktra Fjcistrj`os y Gisejlas, ^rogasoras `a Qkivarsi`j`, gukeiokjrios pôblieos y Jbocj`os, `a kjeiokjli`j` aspjúolj y qua sajk duristjs `a raeokoei`j eofpatakeij, eok fês `a quikea júos `a adareieio progasiokjl. Ua `asickjk por uk paræo`o `a kuava júos y sa rakuavjk por tarearjs pjrtas ej`j tras júos
10
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
Récifak duræ`ieo `a los fiafbros `al Pribukjl Al ejrco `a Fjcistrj`o `al Pribukjl Eokstitueiokjl as ikeofpjtibla eok al `a @agaksor `al ^uablo, eok al `a @iputj`o y Uakj`or8 eok eujlquiar ejrco polætieo o j`fikistrjtivo `al Astj`o, ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs, ljs provikeijs u otrjs Akti`j`as loejlas8 eok al adareieio `a eujlquiar duris`ieeiõk o jetivi`j` propij `a lj ejrrarj du`ieijl o gisejl8 eok afplaos `a to`js eljsas ak los Pribukjlas y Duzcj`os `a eujlquiar or`ak duris`ieeiokjl, eok al `asafpaúo `a gukeiokas `iraetivjs ak los pjrti`os polætieos, sik`iejtos, jsoeijeiokas, guk`jeiokas y eolacios progasiokjlas y eok to`j eljsa `a afplao jl sarvieio `a los fisfos8 eok al `asafpaúo `a jetivi`j`as progasiokjlas o farejktilas Õrcjkos `al Pribukjl Eokstitueiokjl ^rasi`akta Wieaprasi`akta Pribukjl ak ^lako Ujljs Uaeeiokas Duktj `a Cobiarko Iktarvaktor ^arsokjl jl sarvieio `al Pribukjl Eokstitueiokjl Uaeratjrio Cakarjl Latrj`os Uaeratjrios `a Dustieij Otros
Eofpatakeijs y proeasos jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl Al raeurso `a ikeokstitueiokjli`j` ^ua`a sar iktarpuasto por al ^rasi`akta `al Cobiarko, al @agaksor `al ^uablo, eikeuaktj @iputj`os, eikeuaktj Uakj`oras y los õrcjkos eolacij`os adaeutivos `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs y, ak su ejso, ljs Jsjfblajs `a ljs fisfjs, ak al pljzo `a tras fasas j pjrtir `a lj publiejeiõk `a lj lay, jeto o `isposieiõk Lj euastiõk `a ikeokstitueiokjli`j` ^ljktaj`j por los Duaeas y Pribukjlas, ak eujlquiar tipo `a proeaso, `a ogieio o j ikstjkeij `a pjrta, si eoksi`arjk qua ukj korfj eok rjkco `a lay, `a euyj vjli`az `apak`a al gjllo, pua`j sar eoktrjrij j lj Eokstitueiõk. Uõlo pua`a pljktajrsa ukj vaz eokeluso al proea`ifiakto, y `aktro `al pljzo pjrj `ietjr saktakeij, pravij ju`iakeij `a ljs pjrtas y `al Fikistario Gisejl Al eokoeifiakto `a los raeursos eoktrj ljs Korfjs Gorjlas gisejlas `a los Parritorios `a Êljvj, Cuipôzeoj y Wizejyj Lj fo`igiejeiõk oparj`j ak lj Lay Orcêkiej `al Pribukjl Eokstitueiokjl fa`ijkta Lay Orcêkiej :/2>:>, `a :9 `a gabraro, `a fo`igiejeiõk `a ljs layas orcêkiejs `al Pribukjl Eokstitueiokjl y `al ^o`ar Du`ieijl iktro`uea ukj lj @isposieiõk J`ieiokjl J`ieiokjl quiktj ak lj LOPE qua astjblaea uk kuavo récifak `a raeursos raljtivos j ljs Korfjs Gorjlas Gisejlas Al raeurso `a jfpjro Los `araemos y libartj`as raeokoei`os ak los jrtæeulos :0 j 29 `a lj Eokstitueiõk sarêk suseaptiblas `a jfpjro eokstitueiokjl, ak los ejsos y gorfjs qua astj lay astjblaea, sik parduieio `a su tutalj cakarjl
a`itorijl } eap
11
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Asquafj :
akeofak`j`j j los Pribukjlas `a Dustieij. Icujl protaeeiõk sarê jpliejbla j lj obdaeiõk `a eokeiakeij raeokoei`j ak al jrtæeulo 5> `a lj Eokstitueiõk
Ifpuckjeiõk `a `isposieiokas sik guarzj `a Lay y rasolueiokas `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs Jut õkofjs pravistj ak al jrtæeulo :7:.2 `a lj Eokstitueiõk @aktro `a los `os fasas sicuiaktas j lj gaemj `a su publiejeiõk o, ak `agaeto `a lj fisfj, `as`a qua llacjra j su eokoeifiakto, al Cobiarko po`rê ifpuckjr jkta al Pribukjl Eokstitueiokjl ljs `isposieiokas korfjtivjs sik guarzj `a Lay y rasolueiokas afjkj`js `a eujlquiar õrcjko `a ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs @aeljrjeiõk sobra lj eokstitueiokjli`j` `a los trjtj`os iktarkjeiokjlas Jktas `a lj posibla girfj por al Astj`o Aspjúol `a uk Prjtj`o Iktarkjeiokjl, y siafpra qua guasa `agikitivo al taxto `al Prjtj`o, al Cobiarko o eujlquiarj `a ljs Eêfjrjs po`rêk pa`ir jl Pribukjl Eokstitueiokjl qua sa prokukeia sobra lj axistakeij o ko `a eoktrj`ieeiokas aktra al Prjtj`o Iktarkjeiokjl y al taxto eokstitueiokjl aspjúol Eokglietos eokstitueiokjlas `a eofpatakeij Al Pribukjl Eokstitueiokjl aktak`arê `a los eokglietos qua sa suseitak sobra ljs eofpatakeijs o jtribueiokas jsickj`js `iraetjfakta por lj Eokstitueiõk, los Astjtutos `a Jutokofæj o ljs layas orcêkiejs u or`ikjrijs `ietj`js pjrj `alifitjr los êfbitos propios `al Astj`o y ljs Eofuki`j`as Jutõkofjs Jutõkofjs Raeurso pravio `a ikeokstitueiokjli`j` eoktrj ^royaetos `a Astjtutos `a Jutokofæj y eoktrj ^ropuastjs `a Ragorfj `a Astjtutos `a Jutokofæj Uok suseaptiblas `a raeurso `a ikeokstitueiokjli`j`, eok ejrêetar pravio, los ^royaetos `a Astjtutos `a Jutokofæj y ljs propuastjs `a ragorfj `a los fisfos Al raeurso tak`rê por obdato lj ifpuckjeiõk `al taxto `agikitivo `al ^royaeto `a Astjtuto o `a lj ^ropuastj `a Ragorfj `a uk Astjtuto, ukj vaz jprobj`o por ljs Eortas Cakarjlas
AL @AGAKUOR @AL ^QABLO Eokeapto y raculjeiõk Al @agaksor `al ^uablo as al jlto eofisiokj`o `a ljs Eortas Cakarjlas, `asickj`o por éstjs pjrj lj `agaksj `a los `araemos eofprak`i`os ak al Pætulo I `a lj Eokstitueiõk, j euyo agaeto po`rê suparvisjr lj jetivi`j` `a lj J`fikistrjeiõk, `jk`o euaktj j ljs Eortas Cakarjlas
Kofbrjfiakto Uarê alaci`o por ljs Eortas Cakarjlas pjrj uk paræo`o `a eikeo júos y sa `iricirê j alljs j trjvés `a sus ^rasi`aktas
Gukeiokas ^o`rê ikieijr y prosacuir, `a ogieio o j patieiõk `a pjrta, eujlquiar ikvasticjeiõk eok`ueakta jl aseljraeifiakto `a los jetos y rasolueiokas `a lj J`fikistrjeiõk ^ôbliej y sus jcaktas ak raljeiõk eok los eiu`j`jkos, j lj luz `a lo `ispuasto ak al jrt. :>5.: `a lj Eokstitueiõk, y al a l raspato `abi`o j los `araemos proeljfj`os ak al Pætulo I
^rarrocjtivjs - Al @agaksor `al ^uablo ko astjrê sudato j fjk`jto ifparjtivo jlcuko - Ko rraeibirê aeibirê ikstrueeiokas `a kikcukj kikcukj jutori`j`
17
a`itorijl } eap
Lj Eokstitueiõk Aspjúolj `a :93=
- @asafpaújrê sus sus gukeiokas gukeiokas eok jutokofæj y sacôk su eritario - Cozjrê `a ikvioljbili`j` - Ko po`rê sar axpa`iaktj`o, `ataki`o, fultj`o, fultj`o, parsacui`o o duzcj`o ak rjzõk j ljs ljs opikiokas qua qua gorfula o j los jetos qua rajliea ak al adareieio `a ljs eofpatakeijs propijs `a su ejrco - Ak los `afês ejsos, ejsos, y fiaktrjs parfjkazej parfjkazej ak al adareieio `a sus sus gukeiokas, ko po`rê po`rê sar `ataki`o ki rataki`o siko ak ejso `a gljcrjkta `alito, eorraspok`iak`o lj `aeisiõk sobra su ikeulpjeiõk, prisiõk, proea`ifiakto y duieio axelusivjfakta j lj Ujlj `a lo ^akjl `al Pribukjl Uuprafo
Ikeofpjtibili`j`as -
Eok to`o ejrco polætieo o jetivi`j` `a propjcjk`j polætiej Eok to`o fjk`jto raprasaktjtivo Eok lj parfjkakeij parfjkakeij ak sarvieio sarvieio jetivo ak eujlquiar J`fikistrjeiõk ^ôbliej ^ôbliej Eok lj jgilijeiõk j uk pjrti`o polætieo o al `asafpaúo `a gukeiokas `iraetivjs `iraetivjs `a uk pjrti`o polætieo o ak uk sik`iejto, jsoeijeiõk o guk`jeiõk, y eok al afplao jl sarvieio `a los fisfos - Eok al adareieio `a ljs Ejrrarjs Ejrrarjs Gisejl y Du`ieijl - Eok eujlquiar eujlquiar jetivi`j` progasiokjl, libarjl, libarjl, farejktil o ljborjl ljborjl
Easa -
^or rakukeij ^or axpirjeiõk `al `al pljzo `a su kofbrjfiakto ^or fuarta o ikejpjei`j` sobravaki`j ^or jetujr eok eok kotorij kaclicakeij ak al eufplifiakto `a ljs oblicjeiokas y `abaras `al ejrco ^or mjbar si`o eok`akj`o, eok`akj`o, fa`ijkta saktakeij girfa, por `alito `oloso
Prjfitjeiõk `a ljs quadjs Po`j quadj sa prasaktjrê girfj`j por al iktarasj`o, eok ik`iejeiõk `a su kofbra, jpalli`os y `ofieilio ak aserito rjzokj`o, ak pjpal eofôk y ak al pljzo fêxifo `a uk júo, eoktj`o j pjrtir `al fofakto ak qua tuviarj eokoeifiakto `a los maemos obdato `a lj fisfj J`fiti`j lj quadj, sa profovarê lj oportukj ikvasticjeiõk sufjrij a ikgorfjl pjrj al aseljraeifiakto `a los maemos
Oblicjeiõk `a eoljborjeiõk `a los orcjkisfos raquari`os Po`os los po`aras pôblieos astêk oblicj`os j juxilijr, eok ejrêetar pragarakta y urcakta, jl @agaksor `al ^uablo ak sus ikvasticjeiokas a ikspaeeiokas
@oeufaktos rasarvj`os Al @agaksor `al ^uablo po`rê solieitjr j los po`aras pôblieos to`os los `oeufaktos qua eoksi`ara kaeasjrios pjrj al `asjrrollo `a su gukeiõk, ikelui`os jquallos eljsigiej`os eok al ejrêetar `a saeratos `a jeuar`o eok lj Lay. Ak asta ôltifo supuasto lj ko rafisiõk `a `iemos `oeufaktos `abarê sar jeor`j`j por al Eoksado `a Fikistros y sa jeofpjújrê ukj eartigiejeiõk jera`itjtivj `al jeuar`o `akacjtorio
Raspoksjbili`j`as Raspoksjbili`j `as `a ljs jutori`j`as y gukeiokjrios g ukeiokjrios Eujk`o ljs jetujeiokas prjetiej`js ravalak qua lj quadj mj si`o oricikj`j prasufiblafakta por al jbuso, jrbitrjria`j`, `iserifikjeiõk, arror, kaclicakeij u ofisiõk `a uk gukeiokjrio, al @agaksor `al ^uablo po`rê `iricirsa jl jgaetj`o mjeiék`ola eokstjr su eritario jl raspaeto. Eok lj fisfj gaemj `jrê trjslj`o `a `iemo aserito jl suparior darêrquieo, gorfuljk`o ljs sucarakeijs qua eoksi`ara oportukjs
a`itorijl } eap
13
I. Orcjkizjeiõk `al Astj`o y `a lj J`fikistrjeiõk pôbliej. Asquafj :
Cjstos ejusj`os j pjrtieuljras Los cjstos agaetuj`os o parduieios fjtarijlas ejusj`os j los pjrtieuljras qua ko mjyjk profovi`o lj quadj, jl sar lljfj`os j ikgorfjr por al @agaksor `al ^uablo, sarêk eofpaksj`os eok ejrco j su prasupuasto ukj vaz dustigiej`os `abi`jfakta
Eoktaki`o `a ljs rasolueiokas Al @agaksor `al ^uablo, juk ko siak`o eofpatakta pjrj fo`igiejr o jkuljr los jetos y rasolueiokas `a lj J`fikistrjeiõk ^ôbliej, po`rê, sik afbjrco, sucarir lj fo`igiejeiõk `a los eritarios utilizj`os pjrj lj pro`ueeiõk `a jquéllos
Ikgorfa j ljs Eortas Cakarjlas Al @agaksor `al ^uablo `jrê euaktj jkujlfakta j ljs Eortas Cakarjlas `a su castiõk ak uk ikgorfa qua prasaktjrê jkta ljs fisfjs, eujk`o sa mjllak rauki`js ak paræo`o or`ikjrio `a sasiokas
LJ RAGORFJ @A LJ EOKUPIPQEIÕK Ikieijtivj `a ragorfj eokstitueiokjl Lj ikieijtivj `a lj ragorfj eokstitueiokjl sa adarearê por4 - Al Cobiarko - Al Eokcraso y al Uakj`o, `a jeuar`o eok lj Eokstitueiõk y los Racljfaktos Racljfaktos `a ljs Eêfjrjs - Ljs Jsjfblajs Jsjfblajs Lacisljtivjs Lacisljtivjs `a ljs Eofuki`j`as Ju Jutõkofjs tõkofjs `a fjkarj ik`iraetj, quiakas quiakas po`rêk solieitjr `al Cobiarko o rafitir j lj Fasj `al Eokcraso ukj proposieiõk `a lay, `alacjk`o jkta `iemj Eêfjrj uk fêxifo `a 5 fiafbros `a lj Jsjfblaj akejrcj`os `a su `agaksj
^roea`ifiaktos `a ragorfj Ragorfj or`ikjrij `a lj Eokstitueiõk (jrt. :73 EA) Los proyaetos `a ragorfj eokstitueiokjl `abarêk sar jprobj`os por ukj fjyoræj `a tras quiktos `a ej`j ukj `a ljs Eêfjrjs. Ui ko mubiarj jeuar`o aktra jfbjs, sa iktaktjrê obtakarlo fa`ijkta lj erajeiõk `a ukj Eofisiõk `a eofposieiõk pjritjrij `a @iputj`os y Uakj`oras, qua prasaktjrê uk taxto qua sarê votj`o por al Eokcraso y al Uakj`o Ragorfj axtrjor`ikjrij `a lj Eokstitueiõk (jrt. :7= EA) Eujk`o sa propusiasa lj ravisiõk totjl `a lj Eokstitueiõk o ukj pjreijl qua jgaeta jl Pætulo ^ralifikjr, jl Ejpætulo Uacuk`o, Uaeeiõk ^rifarj `al Pætulo I, o jl Pætulo II, sa proea`arê j lj jprobjeiõk `al prikeipio por fjyoræj `a `os tareios `a ej`j Eêfjrj, y j lj `isolueiõk ikfa`ijtj `a ljs Eortas
1=
a`itorijl } eap