BAB PK edit

Perilaku Kekerasan

Disusun Oleh : Ilul Nuri Uswatul Khasanah

( 201401186) 201401186)

Restia Juniar Theana

(201401187) (201401187)

aria !u"i #estari

(201401188) (201401188)

Kh$ir$tun Nisa%

(20140118&) (20140118&)

I%has$tun Na'hir$h

(2014011&0) (2014011&0)

ahani Retn$ uniar

(2014011&1) (2014011&1)

Nur *ini *ini +usniah

(2014012,&)

1

2 PROGRAM STUDI S1 ILMU KEPERAWATAN SEKOLAH TINGGI ILMU KESEHATAN BINA SEHAT PPNI KABUPATEN MOJOKERTO 21!

Ka"a Pen#an"ar -u.i !u%ur %eha'irat Tuhan /an aha sa atas rahat 'an hi'aahna 3enulis telah enelesai%an enelesai%an la3$ran 3en'ahulua 3en'ahuluann 'an asuhan asuhan %e3erawatan %e3erawatan 'enan .u'ul  -erila%u -erila%u Ke%erasan 5 a%alah ini 'isusun untu% eenuhi tuas ata %uliah Ke3erawatan Jiwa 2 3r$ra stu'i !1 Ilu Ke3erawatan !TIKes ina !ehat --NI $.$%ert$ Dala la3$ran 3en'ahuluan ini 3enulis telah en'a3at antuan9 'u%unan 'ari eraai 3iha% ai% 'ala ateri au3un $ral !ehina 3a'a %ese3atan ini 'enan ren'ah hati 3enulis ena3ai%an rasa teria %asih %e3a'a an terh$rat : 1 in'u in'u !ant$s$9 !ant$s$9 ! ! Ke3  Ke3 Ke3 !ela%u !ela%u %etua !TIKes !TIKes ina ina !ehat --NI --NI $.$%ert$ $.$%ert$ 2 Duwi asu%i asu%i99  Ke39 sela%u sela%u %e3ala %e3ala 3r$'i 3r$'i !1 Ke3erawata Ke3erawatann !TIKes ina !ehat !ehat --NI $.$%ert$ , #ili% a;ri arahan an telah 'ieri%an ? U"a3an teria teria %asih %asih an ta% terhin terhina a %e3a'a a3a%9 a3a%9 Iu Iu serta seua seua %eluara %eluara an an telah en'u%un9 en'$r$n9 serta eeri%an re%an re%an ahasisw ahasiswaa !TIKes ina ina !ehat !ehat --NI $.$%ert $.$%ert$9 $9 %hususn %hususna a %el$3$% %el$3$% ? %elas , >  an telah eantu terselesai%anna la3$ran 3en'ahuluan ini -nulis ena'ari 'ala 3enulisan asih .auh 'ari %ese3urnaan9 $leh %arena itu %riti% 'an saran an ersi
, -enulis

Da$"ar iiIsi

+alaan Ju'ul Ju'ul  i i Kata -enantar -enantar  iiii Da
1 #atar ela%an                 1 2 Ruusan Ruusan asalah asalah               1 , Tu.uan u.uan                   2 4 an
1 De
4 %) Dian$se %e3erawatan  1?  Ren"ana %e3erawatan 1? " I3leentasi  27 iii ' Aaluasi  28 Da
1 Kasus 3erila%u %e%erasan ,1 2 -eahasan  ,2 BAB + S"ra"e#i )elaksanaan "in%akan ke)era,a"an ''''''''''''''''''''''''''''' -*

1 *nalisa -r$ses Intera%si ( *-I )  77 2 Ter3i *%tiAitas Kel$3$% ( T*K)  81 BAB - Penu"u)'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''1*

1 Kesi3ulan 10, 2 !aran 10,

iA

BAB 1 PENDAHULUAN 1'1 La"ar La"ar Belaka Belakan# n#

Kearahan a'alah suatu 3erasaan B e$si an tiul seaai rea%si terha'a3 %e"easan an enin%at an 'i rasa%an seaai an"aanarah .ua eru3a%an rea%si B un%a3an 3erasaan terha'a3 %ea'aan an ti'a% enenan%an se3erti %e"ewa9 ti'a% ti'a% 3uas9 3uas9 ti'a% ti'a% ter"a3 ter"a3ai ai %eini %eininan nan -enun -enun%a %a3an 3an arah arah se"ara se"ara %$nstr %$nstru%t u%ti< i< a%an a%an eniul%an 3erasaan leaila 3erasaan arah 'ie%s3resi%an 'enan 3erila%u aresi< 'an enantan9 iasana 'ila%u%an in'iAi'u %arena erasa %uat ara 'ei%ian 'a3at eniul%an %earahan an er%e3an.anan 'an eniul%an tin%ah la%u an 'estru%ti<9 sehina eniul%an 3erila%u %e%erasan an 'itu.u%an 3a'a $ran lain au3un lin%unan 'an ah%an a%an erusa% 'iri sen'iri Res3$n elawan 'an enentan eru3a%an res3$n an ala'a3ti<9 an tiul seaai a%iat 'ari %eaalan sehina eniul%an
er'asar%an latar ela%an asalah 'iatas9 3enulis eruus%an asalah seaai eri%ut: 1 -en -ener erti tian an 3eri 3erila% la%uu %e%e %e%eras rasan an 2 -r$s -r$ses es ter.a ter.a'i 'in naa 3erila 3erila%u %u %e% %e%er eras asan an a ti$l$i  Rentan res3$n " -r$s r$ses %e %earah rahan an ' -athwa e Tan'a 'a 'an e e.ala ala

1

2 , -r$s -r$ses es Ke3e Ke3eraw rawata atann -eril -erila% a%uu %e%er %e%eras asan an a -en%a.ian  -$h$n asalah " as asalah alah %e3er e3eraw awat atan an ' Dia Dian$ n$sa sa %e3e %e3era rawa wata tan n e Ren" Ren"an anaa %e3 %e3er eraw awat atan an (N(N-) ) < !trat trate eii -ela -ela%%san sanaan aan 1'* Tu(uan u(uan

!eaaiana ruusan asalah 'iatas9 3enulis e3unai tu.uan seaai eri%ut: 1 Untu% Untu% eahai eahai 3enertian 3enertian 3erila%u 3erila%u %e%erasan %e%erasan 2 Untu% Untu% eahai eahai 3r$ses ter.a'ina ter.a'ina 3erila%u 3erila%u %e%erasan %e%erasan  , Untu% Untu% eahai eahai 3r$ses %e3erawatan %e3erawatan 3erila%u 3erila%u %e%erasan %e%erasan 1'+Man$aa"

!e$a a%alah ini 'a3at eran
BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA PERILAKU KEKERASAN

2'1 De$inisi Perilaku Kekerasan

-erila%u %e%erasan eru3a%an salah satu res3$ns arah an 'ie%s3resi%an 'enan

ela%u%an an"aan aan99

en"e'erai rai

$ran ran

lain9

'an

atau

erusa%

lin%unanRes3$ns terseut iasana un"ul a%iat a'ana stres$r Res3$ns ini 'a3at eniul%an %eruian ai% 3a'a 'iri sen'iri9 $ran lain au3un lin%unan -erila%u %e%erasan 'iana3 seaai suatu a%iat an e%stri 'ari arah atau %eta%utan %eta%utan (3ani%) (3ani%) -erila%u -erila%u aresi< aresi< 'an 3erila%u %e%erasan %e%erasan itu sen'iri sen'iri serin serin 'i3an'an 'i3an'an seaa seaaii suatu suatu rentan rentan9 9 'iana 'iana aresi aresi<< Aeral Aeral 'isuat 'isuatuu sisi sisi 'an 3erila% 3erila%uu %e%eras %e%erasan an (Ai$len"e) 'i sisi lain (/$se39 (/$se39 Ius 2007) !uatu !uatu %ea'aa %ea'aann 'iana 'iana sese$r sese$ran an in'iAi in'iAi'u 'u enala enalai i 3erila% 3erila%uu an an 'a3at 'a3at elu%ai se"ara
2'2 Pr/ses Ter(a%in0a Masala&' 2'2'1 E"i/l/#i'

1 *'ana *'ana stre stress$ ss$rr an an erasal erasal 'ari 'ari intern internal al atau atau e%ster e%sternal nal a'

!tress$r internal se3erti 3ena%it9 h$r$nal9 'en'a9 %esal

*

4 '

!tress$r e%sternal isa erasal 'ari le'e%an9 "a"ian9 a%ian9 hilanna en'a erhara9terti3u9 3enusuran9 en"ana9 'an seaaina

2 Kehilanan hara 'iri %arena ti'a% 'a3at eenuhi %eutuhan sehina in'iAi'u ti'a% erani ertin'a%9 "e3at tersinun9 'an le%as arah , @rustasi a%iat tu.uan ti'a% ter"a3ai atau terhaat9 sehina in'iAi'u erasa "eas 'an teran"a 4 Keutuhan a%tualisasi 'iri an ti'a% ter"a3ai sehina eniul%an %eteanan 'an euat in'iAi'u "e3at tersinun a'

ak"/r )re%/)sisi a' Bi/l/#is

Dala $ta% siste lii" er
enin%at%an

neurofisiologis

3erila%u

aresi<-eransanan

3a'a

siste

'a3at eniul%an res3$n > res3$n e$si$nal 'an

le'a%an aresi< -enurunan n$re3ineri n$re3inetrin '

Psik/l/#is

enurut #$ren=9 agresif a'alah 3eawaan in'iAi'u se.a% lahir seaai res3$ns terha'a3 stiulasi an 'iteria Res3$n terseut eru3a 3erten%aran atau 3erusuhananuan e%s3resi arah 'isea%an %arena %eti'a%a3uan enelesai%an aresi< an enea%an in'iAi'u er3rila%u 'estru%ti< !e'an%an @reu' enata%an ahwa se.a% 'ilahir%an in'iAi'u a%an enalai an"aan an 3erlu 'ie%s3resi%an -erila%u 'estru%ti< ter.a'i a3aila an"aan terseut enuasai in'iAi'u enurut @reu'9 aresi erasal 'ari rasa
? 'a3at en"etus%an 3erila%u aresi<-erse3si an salah terha'a3 %$n
S/si/kul"ural

N$ra > n$ra %ultural 'a3at 'iuna%an untu% eantu

eahai

e%s3resi

aresi<

in'iAi'u

Te$ri lin%unan

s$sial

eneu%a%an ahwa n$ra an e3er%uat 3erila%una 'isea%an $leh e%s3resi arah an 3ernah 'ialai seeluna enurut a''en9 $ran > $ran an 3ernah eili%i riwaat 'iti3u "en'erun u'ah arah : an 'iseut  Acting Out 5 terha'a3 arah ila privacy B 3ria'i teranu $leh %$n'isi s$sial a%a res3$nna eru3a aresi< B au% Te$ri ela.ar s$sial enurut R$ert : an 'i se3urna%an $leh iliter 'an D$llar9 eneu%a%an ahwa tin%ah la%u aresi< 'i3ela.ari seaai aian 'ari 3r$ses s$sial *resi 'i3ela.ari 'enan "ara iitasi terha'a3 3enalaan lansun -$la su"ultural "en'erun enea%an iitasi tin%ah la%u aresi an enarah 3a'a au%*hli te$ri s$sial er3en'a3at ahwa %$3$nen i$l$i tin%ah la%u aresi< erhuunan 'enan as3e% > as3e% 3si%$s$sial '

S"ess/r )resi)i"asi

1 *n"aan terha'a3
: -eu%ulan9 3ena%it
en'a an erarti 4 *n"aan internal

: Keaalan9 %ehilanan 3erhatian

2'2'2 Pa"&,a0'

6 *n"aan terha'a3 %eutuhan

!tress eas

erasa %uat

enun%a3%an se"ara Aeral 1'

en.aa %eutuhan $ran lain2'

enantan asalah *' ti'a% selesai arah er%e3an.anan

erasa ti'a% %uat (+DR) enari% 'iri

#ea

enin%ari arah

Keteanan enurun

arah ti'a% terun%a3

Rasa arah teratasi un"ul rasa erusuhan

arah 3a'a $ran lain

Rasa erusuhan enahun *resi< B au%

arah 3a'a 'iri sen'iri

De3resi (-si%$s$ati%)

2'2'*Ren"an# res)/n'

*'a3ti< *serti< Asertif

ala'a3tiAe @rustasi

-asi<

*resi<

Ei$len"e

: eneu%a%an 3en'a3at B e%s3resi ti'a% senan B ti'a% setu.u tan3a ena%iti lawan i"ara +al ini eniul%an

Frustasi

%eteanan : Res3$n a%iat aal en"a3ai tu.uan9 %e3uasan atau rasa aan In'iAi'u ti'a% 'a3at enun'a seentara atau eneu%an alternatiAe lain

7 Pasif

: -erila%u an 'itan'ai 'enan 3erasaan ti'a% a3u untu% enun%a3%an

3erasaanna

seaai

usaha

e3ertahan%an ha% > ha%na erasa %uran a3u9 +DR9 Agresif

3en'ia9 alu9 sulit 'ia.a% i"ara : !uatu 3erila%u an enertai arah eru3a%an '$r$nan ental untu% ertin'a% 'an asih ter%$ntr$l

Violence

: Rasa arah 'an erusuhan an %uat 'isertai %ehilanan "$ntr$l 'iri sehina 'a3at erusa% 'iri 'an lin%unan

Res)/n .ara& %a)a" %iun#ka)kan %en#an 3ara :

1 enun%a3%an se"ara Aeral B lansun 3a'a saat itu sehina 'a3at elea%an in'iAi'u 'an eantu $ran lain untu% enerti 3erasaanna 2 ene%an %earahan atau 3ura > 3ura ti'a% arah +al ini e3ersulit 'iri 'an enanu huunan inter3ers$nal , enentan atau elari%an 'iri ara ini a%an eniul%an rasa erusuhan 'an ila 'i3a%ai terus > enerus %earahan %earahan 'a3at 'ie%s3resi%an 3a'a 'iri sen'iri atau $ran lain sehina a%an ta3a% seaai 3si%$s$atis atau aresi B au%

2'* Tan%a Dan Ge(ala'

-erawat 'a3at eni'enti
8 ' enu3at 'enan %ataC%ata %$t$r e !uara %eras < Ketus , -erila%u a ele3ar atau eu%ul en'aB $ran lain  eneran $ran lain " elu%ai 'iri sen'iriB $ran lain ' erusa% lin%unan e *u%B aresi< 4 -erhatian $l$s9 en"uri9 elari%an 'iri9 3eni3anan se%sual ? @isi$l$i Te%anan 'arah enin%at9 RR enin%at9 na3as 'an%al9 t$nus $t$t enin%at9 u%a eerah9 3eruahan %a'ar +l laun9 3enin%atan
2'+ K/nse) Asu&an Ke)era,a"an' 2'+'1 Pen#ka(ian'

-en%a.ian a'alah 'asar utaa 'ari 3r$ses %e3erawatan Taha3 3en%a.ian ter'iri 'ari 3enu3ulan 'ata 'an 3eruusan %eutuhan atau asalah %lien Data

& an 'i%u3ul%an elalui 'ata i$l$is 9 3si%$l$is9 s$"ial 'an s3iritual (Keliat9 u'i *na9 1&&8 : , ) *'a3un isi 'ari 3en%a.ian terseut a'alah : 1' I%en"i"as'

ela%u%an 3er%enalan 'an %$ntra% 'enan %lien tentan : naa ahasiswa9 naa 3anilan9 naa %lien9 naa 3anilan %lien9 tu.uan9 wa%tu9 te3at 3erteuan9 t$3i% an a%an 'ii"ara%an Tana%an 'an "atat usia %lien 'an N$ R9 tanal 3en%a.ian 'an suer 'ata an 'i'a3at 2' Alasan .asuk'

Tana%an %e3a'a %lien atau %eluaraB3iha% an er%aitan 'an tulis%an hasilna a3a an enea%an %lien 'atan %eruah sa%itF*3a an su'ah 'ila%u%an $leh %lien atau %eluara seeluna atau 'iruah untu% enatasi asalah ini Dan aaiana hasilna -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan alasan asu%na a'alah enau% 'an eantin aran > aran an a'a 'i se%itarna ti'a% e3er'uli%an erhara atau ti'a% aran terseut *' ak"/r )re%is)/sisi'

enana%an a3a%ah %eluara enalai anuan .iwa9 aaiana hasil 3en$atan seeluna9 a3a%ah 3ernah ela%u%an atau enalai 3enaniaaan
-eeri%saan
10 -' Psik/s/sial' a' Ge/#ra.'

en$ra enaar%an %lien 'enan %eluara9 'ilihat 'ari 3$la %$uni%asi9 3enailan %e3utusan 'an 3$la asuh-enelusiran eneti" an enea%an B enurun%an anuan .iwa eru3a%an hal an sulit 'ila%u%an hina saat ini ' K/nse) %iri'

K$nse3 'iri a'alah seua .enis 3i%iran9 %ea%inan 'an %e3er"aaan

an euat sese$ran enetahui tentan 'irina 'an e3enaruhi huunan 'enan $ran lain K$nse3 'iri ter'iri 'ari : 1'

Ga.aran %iri'

Tana%an 3erse3si %lien terha'a3 tuuhna9 aian tuuh an

'isu%ai9 rea%si %lien terha'a3 aian tuuh an ti'a% 'isu%ai 'an aian an 'isu%ai -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan tanan selalu ene3al9 3an'anan selalu ta.a %arena seua 'iana3 usuh9 selalu ele3ar atau eu%ul en'a > en'a %e $ran lain9 'an 'a3at elu%ai 'iri sen'iri 2'

I%en"i"as %iri'

!tatus 'an 3$sisi %lien seelu %lien 'irawat9 %e3uasan %lien

terha'a3 status 3$sisina9 %e3uasan %lien seaai la%i > la%i atau 3ere3uan9 %euni%an an 'iili%i sesuai 'enan .enis %elainna 'an 3$sisina -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien "en'erun eneran9 erasa 'irina ti'a% aan9 eri"ara %asar9 en$la% 'enan %asar9 aresi<9 'an arah > arah *'

un#si )eran'

Tuas atau 3eran %lien 'ala %eluara B 3e%er.aan B %el$3$%

asara%at9 %ea3uan %lien 'ala ela%sana%an
I%eal %iri'

+ara3an %lien terha'a3 %ea'aan tuuh an i'eal9 3$sisi9 tuas9

3eran 'ala %eluara9 3e%er.aan atau se%$lah9 hara3an %lien terha'a3 lin%unan9 hara3an %lien terha'a3 3ena%itna9 aaiana .i%a %enataan ti'a% sesuai 'enan hara3anna -a'a %lien 'enan 3erila%u

11 %e%erasan %lien "en'erun arah > arah9 eantin aran > aran .i%a %enataan an 'ihara3%an ti'a% sesuai 'enan hara3anna -'

Har#a %iri'

+ara 'iri aitu 3enilaian tentan nilai 3ers$nal an 'i3er$leh

'enan enanalisa seera3a ai% 3erila%u sese$ran sesuai 'enan i'eal 'irina +ara 'iri tini eru3a%an 3erasaan an era%ar 'ala eneria 'irina tan3a sarat9 es%i3un telah ela%u%an %esalahan9 %e%alahan 'an %eaalan9 ia teta3 erasa seaai $ran an 3entin 'an erhara -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien erasa selalu inin enari% 'iri 'an elari%an 'iri 3' Huun#an s/sial'

Dala setia3 intera%si 'enan %lien9 3erawat harus ena'ari luasna

'unia %ehi'u3an %lien9 eahai 3entinna %e%uatan s$sial 'an u'aa ai %lien9 enenal %euni%an as3e% ini 'an enharai 3ere'aan %lien +uunan s$sial 'a3at 'i%a.i seaai eri%ut : a !ia3a $ran an erarti 'ala %ehi'u3an %lien9te3at ena'u9 i"ara9 inta antuan atau 'u%unan ai% se"ara aterial au3un n$n > aterial  -eran serta 'ala %eiatan %el$3$% B asara%at 9 %el$3$% s$sial a3a sa.a an 'ii%uti 'i lin%unanna 'an se.auh ana 'ia terliat +aatan a3a sa.a 'ala erhuunan 'enan $ran lain B %el$3$% terseut -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien "en'erun "uria9 aresi<9 sinis9 enari% 'iri9 ene.e%9 'an en$la% 'enan %asar %' S)iri"ual'

*'a3un as3e% s3iritual 'a3at 'i%a.i eli3uti seaai eri%ut : a *3a aaa 'an %ea%inan %lien B %eluarana aaiana nilai9 n$ra9 3an'anan 'an %ea%inan 'iri %lien9 %eluara 'an asara%at sete3at tentan anuan .iwa sesuai 'enan n$ra u'aa 'an aaa an

'ianutna  Keiatan %eaaaan9 ia'ah 'an %ea%inan a3a sa.a an 'i%er.a%an %lien 'i ruah B lin%unan se%itarna ai% se"ara in'iAi'u au3un %el$3$%9 3en'a3at %lien B %eluara tentan ia'ah terseut -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien "en'erun rau > rau 'an $ral %uran

12 !' S"a"us .en"al' a' Pena.)ilan'

elihat 3ena3ilan %lien 'ari u.un raut sa3ai u.un %a%i a3a%ah

a'a an ti'a% ra3ih9 3enunaan 3a%aian ti'a% sesuai9 "ara er3a%aian ti'a% se3erti iasana9 %ea3uan %lien 'ala er3a%aian9 'a3a% %eti'a%a3uan er3ena3ilan ai% B er3a%aian terha'a3 status 3si%$l$is %lien -a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan iasana %lien ti'a% a3u erawat 3ena3ilanna9 iasana 3ena3ilan ti'a% ra3i9 3enunaan 3a%aian ti'a% sesuai9 "ara er3a%aian ti'a% se3erti iasana9 raut %$t$r9 raut se3erti ti'a% 3ernah 'isisr9 ii %$t$r 'an %unin9 %u%u 3an.an 'an hita ' Pe.i3araan'

*ati 3ei"araan %lien a3a%ah "e3at9 %eras9 teruruCuru9 aa39

serin terhenti B l$%in9 a3atis9 laat9 eisu9 enhin'ar9 ti'a% a3u eulai 3ei"araan -a'a %lien 3erila%u %e%erasan "ara i"ara %lien %asar9 suara tini9 eenta%9 %etus9 eri"ara 'enan %ata > %ata %$t$r 3' Ak"i4i"as ./"/ri3'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien "en'erun aresi<9 'a3at

se"ara tia > tia eneran $ran lain 'an 'a3at elu%ai 'iri sen'iri %' A$ek %an e./si'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan "en'erun lail9 e%s3resi wa.ah tean9 3an'anan ta.a 'an erasa ti'a% aan e'

In"eraksi %an ,a,an3ara'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien iasana u'ah arah9

na'a i"ara %eras9 aresi<9 "uria9 sinis $'

Perse)si 5 sens/ri'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan sanat eresi%$ tini untu%

enalai halusinasi 'i%arena%an e$si 3a'a %ien 'enan 3erila%u %e%erasan an ti'a% 'a3at ere'a 'enan "e3at #'

Pr/ses )ikir' a' Pr/ses )ikir 6 arus %an en"uk )ikir 7'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %$nsentrasi enurun9

na'a i"ara %eras9 su%a er'eat ' Isi )ikir'

-a'a %lien 'enan 3erila%u %e%erasan %lien eili%i 3ei%iran

"uria9 'an ti'a% 3er"aa %e3a'a $ran lain 'an erasa 'irina ti'a% aan

1,

8' Keu"u&an ren3ana )ulan#'

1 Kea3uan %lien eenuhi %eutuhan 2 Keiatan hi'u3 sehariChari (*D#) -erawat 3erlu eahai 'an ee'a%an eraai 3erila%u an 'ita3il%an %lien +al ini 'a3at 'ianalisa 'ari 3eran'inan eri%ut: As)ek

Pasi$

Aser"i$

A#resi$

Isi

Neati<9

-$siti<

)e.i3araa

eren'ah%an

enawar%an 'iri9 'iri9

n

'iri9 isalna :

isalna :

 isa%ah saa saa ela%u%an ituF

en$$n%an eren'ah%an

$ran

lain9

a3u9 isalna :

hal saa isa9 an'a %au 3asti ti'a%

isa%ah $leh9 an'a 'a3at5 isa9 %au selalu

an'a

elaar9

ela%u%anna F

ti'a%

%au 3ernah

enurut9 %au ti'a% a%an isa5 Keras n$t$t

Tekanan

#aat9

!e'an

suara P/sisi a%an

eneluh enun'u%%an

Tana3

Jarak

%e3ala en.aa

santai .ara% e3ertahan%an

'enan

si%a3 .ara% an naan a%an

'an Ka%u9

%e'e3an !ia%3 'enan .ara% eneran

Pena.)ilan

enaai%an #$$9 ti'a% !i%a3 tenan

$ran lain enan"a9 3$sisi

K/n"ak

'a3at tenan !e'i%itBsaa

e3ertahan%an

eneran ata el$t$t 'an

.a"a

se%ali ti'a%

%$nta% ata sesuai 'i3ertahan%an 'enan huunan

9'

"$n'$n

Analisa %a"a' Masala&

Da"a 0an# )erlu %i ka(i

ke)era,a"an

1 -erila%u %e%erasan

!u.e%ti<: 1 Klien enan"a

14 2 Klien enu3at 'enan %ataC%ata %$t$r , Klien enata%an 'en'a 'an .en%el 4 Klien enata%an inin er%elahi ? Klien enalah%an 'a enuntut 6 Klien eree%an O.e%ti< : 1 ata el$t$t B 3an'ann ta.a 2 Tanan ene3al , Rahan enatu3 4 a.ah eerah 'an tean ? -$stur tuuh %a%u 6 !uara %eras :'

8'

Masala& ke)era,a"an'

a -erila%u %e%erasan  Resi%$ en"e'erai 'iri sen'iri9 $ran lain 'an lin%unan " +ara 'iri ren'ah P/&/n .asala&' S"uar" 'an sun%een

(1&&7) eni'enti
seaai eri%ut : (<
Resti en"e'erai Tini

($re -r$le)

-erila%u Ke%erasan

(ausal) +alusinasi 9'

Dia#n/sa ke)era,a"an'

-erila%u %e%erasan 2'+'2 Ren3ana Ke)era,a"an' T#

Dia#n/sis

l

Ke)era,a"an

-erila%u

Peren3anaan Tu(uan Kri"eria Hasil Tu(uan

1 Klien

In"er4ensi

au 1 eri sala B 3anil

1? %e%erasan

U.u.

: Klien

ti'a% en"e'erai 'iri

ealas

naa

sala

a !eut

2 Klien

Tu(uan K&usus

en.aat

:

tanan

au

huunan salin

huunan au

intera%si

eneut naa

" Jelas%an

4 Klien

au

tersenu

3er"aa

3erawat  Jelas%an a%su'

1 Klien 'a3at , Klien eina

naa

a%an

%$ntra% an a%an 'iuat

? Klien

au

%$nta% ata 6 Klien

' eri rasa aan 'an si%a3 e3ati

au

enetahui

e #a%u%an

%$nta%

sin%at

ta3i

naa 3erawat serin 2 Klien 'a3at 1 Klien 'a3at 1 eri%an %ese3atan eni'enti
enun%a3%an

untu%

%asi

3erasaanna

enun%a3%an

3enea

2 Klien

'a3at

3erasaanna

3erila%u

enun%a3%an 2 antu

%e%erasan

3enea

enun%a3%an

3erasaan

3enea

.en%el B %esal

.en%el B %esal

('ari

%lien

untu%

3erasaan

'iri

sen'iri9 lin%unan9 atau $ran lain) , Klien 'a3at 1 Klien 'a3at 1 *n.ur%an

%lien

eni'enti
enun%a3%an

enun%a3%an a3a

%asi

tan'a

3erasaan

an

'an

e.ala

arah B .en%el

3erila%u %e%erasan

2 Klien

saat 'a3at

eni3ul%an

'ialai

'an

'irasa%an saat arah B .en%el 2 OserAasi tan'a 'an

tan'a 'an e.ala

e.ala

3erila%u

.en%el B %esal

%e%erasan 3a'a %lien

16 an

, !i3ul%an

'ialaina

ersaa

%lien tan'a 'an e.ala .en%el B %esal an

4 Klien 'a3at 1 Klien

'ialai 'a3at 1 *n.ur%an %lien untu%

eni'enti
enun%a3%an

enun%a3%an

%asi 3erila%u

3erila%u

3erila%u

%e%erasan

%e%erasan an

an iasa 'ila%u%an

an

isa 'ila%u%an

%lien (Aeral9 3a'a

iasa

'ila%u%an

2 Klien erain

%e%erasan

'a3at

$ran

3eran

lin%unan9 'an 3a'a

sesuai 3erila%u

lain9

3a'a

'iri sen'iri)

%e%erasan an 2 antu %lien erain iasa 'ila%u%an , Klien

'a3at

enetahui "ara an

3eran sesuai 'enan 3erila%u

%e%erasan

an iasa 'ila%u%an

iasa , i"ara%an

'enan

'ila%u%an untu%

%lien9 a3a%ah 'enan

enelesai%an

"ara

asalah

la%u%an asalahna

? Klien 'a3at 1 Klien

an

%lien

selesai 'a3at 1 i"ara%an a%iat B

eni'enti
en.elas%an

%eruian 'ari "ara

%asi

a%iat 'ari "ara

an 'ila%u%an %lien

a%iat

3erila%u

an 'iuna%an 2 ersaa

%e%erasan

%lien :

eni3ul%an a%iat

a *%iat 3a'a

'ari

%lien sen'iri  *%iat 3a'a $ran lain " *%iat 3a'a

%lien

"ara

an

'ila%u%an $leh %lien , Tana%an 3a'a %lien *3a%ah

ia

inin

e3ela.ari "ara aru an sehat5

lin%unan 6 Klien 'a3at 1 Klien 'a3at 1 Dis%usi%an %eiatan

17 'e$strasi%a

eneut%an

n "ara
"$nt$h

'ila%u%an %lien

untu%

3en"eahan

en"eah

3erila%u

%eiatan
3erila%u

%e%erasan


%e%erasan

se"ara
2 eri

iasa

3u.ian

atas

, Dis%usi%an 'ua "ara

a Tari% na
an

:

%eiatan

an

3alin

u'ah

'ila%u%an

untu%

en"eah

3erila%u

%e%erasan9

aitu : tari% na
'an

3ulu%

ela%u%an

%an "ara
'ala 'enan %lien

untu% en"eah 2 eri

na
"$nt$h

%lien

3erila%u

tentan "ara enari%

%e%erasan

na
3erasaan

%lien setelah selesai 6 *n.ur%an

%lien

enuna%an

"ara

an telah 'i3ela.ari saat arah B .en%el 7 #a%u%an

hal

an

18 saa 'enan n$ 1 sa3ai n$ 6 untu% "ara
, Klien e3unai

%lien

.a'wal

untu%

elatih

"ara

3en"eahan

enenai

a%an

'ila%u%an

sen'iri $leh %lien

%eiatan

seeluna

elatih

.a'wal untu% "ara

an

telah 'i3ela.ari 1 Klien eneAaluasi

4 Klien eneAaluasi

3ela%sanaan

%ea3uan

"ara

'ala

3erila%u

ela%u%an "ara

an telah 'ila%u%an

sesuai

'enan

enisi

.a'wal

an

.a'wal

%eiatan

telah 'isusun

latihan9

3en"eahan

harian

%e%erasan

( selft

–

evolution)

2 Eali'asi %ea3uan %lien

'ala

ela%sana%an latihan , eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien 4 Tana%an

%e3a'a

%lien

*3a%ah

%eiatan

"ara

3en"eahan 3erila%u %e%erasan

'a3at

enurani 3erasaan arah5

1& 7 Klien 'a3at 1 Klien

'a3at 1 Dis%usi%an

en'e$nst

eneut%an

an

rasi%an "ara

"ara

%lien

s$sial untu%

(Aeral)

en"eah

ai%

3erila%u

en"eah

%e%erasan

3erila%u

i"ara

an 2 eri 'ala

%e%erasan a einta 'enan ai%  en$la% 'enan ai%

ai%

i"ara 'enan

"$nt$h

"ara

i"ara an ai% a einta 'enan ai%  en$la% 'enan ai% " enun%a3%an 3erasaan 'enan ai%

" enun%a 3%an 3erasaan 'enan ai% 2 Klien 'a3at 1 einta

%lien

en'e$nstrasi

eni%uti "$nt$h "ara

%an "ara Aeral

i"ara an ai%

an ai%

a einta 'enan ai% : !aa inta uan untu% eli a%an5  en$la% 'enan ai% : aa<9 saa ti'a%

isa

ela%u%an %arena a'a %eiatan lain5 " enun%a3%an 3erasaan 'enan ai% : !aa %esal %arena 3erintaan saa 'i%aul%an5

ti'a%

20 'isertai na'a suara ren'ah 2 einta

%lien

enulan sen'iri , eri

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien 1 Dis%usi%an 'enan

, Klien e3unai

%lien tentan wa%tu

.a'wal

untu%

'an

elatih

"ara

i"ara

i"ara

an

'ilatih 'i ruanan9

ai%

%$n'isi

"ara

an

'a3at

isalna : einta $at9

a.u9

'll

en$la%

:

a.a%an

er$%$%9 ti'ur ti'a% te3at 3a'a wa%tuna9 en"erita%an %e%esalan

3a'a

3erawat 2 !usun

.a'wal

%eiatan elatih

untu% "ara

an

telah 'i3ela.ari 1 Klien eneAaluasi

4 Klien ela%u%an

3ela%sanaan

eAaluasi

"ara i"ara an ai%

terha'a3

'enan

%ea3uan

.a'wal %eiatan ( self

"ara i"ara an

– evaluation)

sesuai .a'wal

latihan enisi

'enan 2 Eali'asi %ea3uan an

telah 'isusun

%lien

'ala

ela%u%an latihan , eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien

21 4 Tana%an %lien

%e3a'a aaiana

3erasaan u'i setelah latihan i"ara an ai%

8 Klien

1 Klien

F

*3a%ah

%eininan

arah

er%uran F5 'a3at 1 Dis%usi%an 'enan

en'e$nst

eneut%an

%lien %eiatan ia'ah

rasi%an "ara

%eiatan ia'ah

an

s3iritual

an

'ila%u%an

untu%

'ila%u%an

iasa

3ernah

2 antu %lien enilai

en"eah

%eiatan ia'ah an

3erila%u

'a3at 'ila%u%an 'i

%e%erasan

runa 3erawat , antu %lien eilih %eiatan ia'ah an a%an 'ila%u%an 4 einta

%lien

en'e$strasi%an %eiatan ia'ah an 'i3ilih ? eri 2 Klien

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien 'a3at 1 Klien eneAaluasi

en'$nstrasi%a

3ela%sanaan %eiatan

n "ara eria'ah

i'ah 'enan enisi

an 'i3ilih

.a'wal %eiatan ( self – evaluation)

2 !usun %eiatan elatih , Klien

.a'wal untu% %eiatan

ia'ah 1 Klien eneAaluasi

22 e3unai


.a'wal

ia'ah

'enan

elatih

enisi

.a'wal

%eiatan ia'ah

%eiatan harian ( self

untu%

– evaluation)


'ala

ela%u%an Aali'asi , eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien 4 Tana%an

%e3a'a

%lien : aaiana 3erasaan

u'i

setelah

teratur

ela%u%an ia'ah F *3a%ah & Klien

1 Klien

%eininan

arah er%uran F5 1 Dis%usi%an 'enan

en'e$nst

ela%u%an

%lien tentan .enis

rasi%an

eAaluasi

$at

%e3atuhan

terha'a3

'iinuna

inu $at

%ea3uan

warna9 esarna) :

untu%

ela%u%an

wa%tu inu $at

en"eah


(.i%a , %ali : 3u%ul

an (naa9

3erila%u

07009 1,009 1&00) :

%e%erasan

"ara inu $at 2 Dis%usi%an

'enan

%lien tentan an
3erasaan inu

$at 'an sesu'ah inu $at

2,  Jelas%an

ahwa

'$sis $at hana $leh 'iuah $leh '$%ter " Jelas%an enenai

a%iat

inu $at an ti'a%

teratur9

isalna 3ena%itna %auh 'a3at 1 Dis%usi%an tentan

10 Klien 'a3at 1 Klien eni%uti T*K

:

eneut%an

3r$ses inu $at

.enis9 '$sis9 'an

a Klien

inu

einta

!tiulasi

wa%tu

$at

%e3a'a

3erse3si

$at

3en"eahan

an
3erila%u

$at itu (3rinsi3

%e3a'a

%e%erasan

? enar : enar

(.i%a 'iruah)

serta

3erawat

(.i%a

'ari

'iruah

sa%it)9

$ran9

enar

$at9

'$sis9

wa%tu9 'an "ara 3eerian)

%eluara

 Klien eeri%sa $at

sesuai

'$sisna " Klien

einu

$at 3a'a wa%tu an te3at 2 !usun .a'wal inu 11 Klien

$at ersaa %lien 1 Klien eneAaluasi

1 Klien

en'a3at%an

en'e$nstrasi

3ela%sanaan

'u%unan

%an %e3atuhan

$at 'enan enisi

%eluara

inu

.a'wal

'ala

$atsesuai

harian

ela%u%an

.a'wal

"ara

'iteta3%an

an

inu %eiatan

( self

–

evaluation)

2 Eali'asi 3ela%sanaan

24 3en"eahan

inu $at %lien

3erila%u

, eri

%e%erasan

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien 4 Tana%an %lien9


3erasaan u'i 'enan inu $at se"ara teratur

F

*3a%ah

%eininan 2 Klien

untu%

arah er%uran F5 1 *n.ur%an %lien untu%

eneAaluasi

i%ut T*K : !tiulasi

%ea3uanna

3erse3si 3en"eahan

'ala


eatuhi inu $at

2 Klien

eni%uti

T*K

:

!tiulasi

3erse3si 3en"eahan 3erila%u

%e%erasan

(%eiatan an'iri) , Dis%usi%an

'enan

%lien tentan %eiatan selaa T*K 4 @asilitasi %lien untu% e3ra%ti%%an hasil %eiatan T*K 'an eri

3u.ian

atas

%eerhasilanna , Klien eni%uti 1 Dis%usi%an 'enan T*K : !tiulasi

%lien tentan .a'wal

3erse3si

T*K

3en"eahan

2 asu%%an

.a'wal

3erila%u

T*K %e 'ala .a'wal

%e%erasan

%eiatan harian , eri

3u.ian

atas

2? %ea3uan eni%uti T*K 4 Tana%an

%e3a'a

%lien : aaiana 3erasaan u'i setelah i%ut T*K F5 1 I'enti
4 Klien e3unai

%ea3uan %eluara

.a'wal

'ala erawat %lien

%lien

ela%u%an

sesuai 'enan an

eAaluasi

telah

terha'a3

%eluara

3ela%sanaan

selaa ini

T*K

'ila%u%an terha'a3

2 Jelas%an %euntunan 3eran serta %eluara 'ala erawat %lien , Jelas%an "ara > "ara erawat %lien a Ter%ait "ara

'enan en$ntr$l

3erila%u

arah

se"ara %$ntru%ti<  !i%a3 'an rasa i"ara " eantu

%lien

enenal 3enea 'an

arah

3ela%sanaan

"ara 3en"eahan 3erila%u %e%erasan ? Keluara 'a3at 1 antu %eluara en'e$nstrasi

en'e$nstrasi%an

%an

"ara erawat %lien

"ara

26 erawat %lien

2 antu

%eluara

enun%a3%an 3erasaanna

setelah

ela%u%an 'e$nstrasi , *n.ur%an

%eluara

e3ra%ti%%an 3a'a %lien selaa 'iruah sa%it

'an

elan.ut%anna setelah

3ulan

%eruah 2'+'* I.)le.en"asi'

Dian$saKe

-asien

3erawatan -erila%u

!- 1

%e%erasn

a eneut%an

Keluara !-1 3enea

3erila%u %e%erasan  eneut%an

%e%erasan 'an 3r$ses ter.a'ina

tan'a

'an

e.ala 3erila%u %e%erasan " eneut%an

a eneut%an 3enertian 3erila%u asalah 3erila%u %e%erasan  eneut%an

3erila%u

"ara

erawat

3asien 3erila%u %e%erasan

%e%erasan an 'ila%u%an ' eneut%an a%iat 3erila%u %e%erasan e eneut%an en$ntr$l

"ara 3erila%u

%e%erasan < e3ra%ti%%an latihan "ara en$ntr$l
!- 2

a e3ra%ti%%an "ara

easu%%an

latihan II

'an

%e'ala

a e3ra%ti%%an

"ara

erawat


27 .a'wal !-,

!- ,

a e3ra%ti%%an latihan "ara Aeral

'an

easu%%an

a euat .a'wal a%itiAitas 'an inu $at untu% %lien

%e'ala .a'wal  e3ra%ti%%an latihan "ara s3iritual 'a easu%%an %e'ala .a'wal " e3ra%ti%%an latihan "ara inu easu%%an

$at

'an %e'ala

.a'wal

2'+'+ E4aluasi'

Taha3 eAaluasi 'ala 3r$ses %e3erawatan enan%ut 3enu3ulan 'ata sue%ti< 'an $e%ti< an a%an enun.u%%an a3a%ah tu.uan 3elaanan %e3erawatan su'ah 'i"a3ai atau elu ila 3erlu lan%ah eAaluasi ini eru3a%an lan%ah awal 'ari i'enti
1 Klien a3u enuna%an "ara an sehat .i%a %esal B .en%el ( hari

' P/la keluar#a ;

1 Keluara a3u erawat %lien 2 Keluara enetahui %eiatan an 3erlu %lien lau%an 'iruah ($leh 'iluar .a'wal) , Keluara enetahui "ara 3eerian $at 'enan enar 'an wa%tu follow – up

28

Da$"ar Pus"aka

*=i=ah9 #ili% a;ri
Keliat9 u'i *na9 D%% 2011 Keperawatan Kesehatan Jiwa Ko"unitas  Ja%arta : 

2& /$se39 Ius 2007 Keperawatan Jiwa an'un : -T Re
BAB * TINJAUAN KASUS PERILAKU KEKERASAN *'1 Kasus )erilaku kekerasan'

N usia ,? tahun9 asu% R!J 2 hari an lalu %arena enau% 'an eantin aran > aran9 elisah ti'a% isa ti'ur9 eren'a 'i%aar an'i er.aC.a (, .a)!u'ah satu %ali 'irawat 'enan alasan saa aitu enau% +al itu 'isea%an %arena elihat antan suaina er.alan 'enan 3ere3uan lain ('ata 'ari %lien 'an %eluara) !aat 'i%a.i tentan 3erila%u enau%9 %lien en$la% 'enan enata%an ahwa 'ia ti'a% enau% 'an ti'a% eantin aran -an'anan ata %lien ta3a% ta.a9 'an wa.ah ta3a% teanKlien ta3a% elisah 'an selalu $n'ar an'ir 'iruan rawat !aat arah %lien selalu eantin aranCaran an a'a 'ise%itarna Klien enata%an %esal %arena serin 'ienta% > enta% $leh %eluarana 'an serin %esal .i%a eninat 3eristiwa 3er"eraian 'enan suaina 1 tahun lalu Klien enata%an %esal %arena suaina selin%uh 'an ta% tahu harus aaiana lai enelesai%an asalahna 'enan suaina Klien erana3an %alau 3er"eraian itu 'i%arena%an %lien ti'a% isa eili%i %eturunan 'ari suaina enurut %eluara %lien %alau arah serin ele3ar aranCaran ili% antan suaina %eluar ruah 'an en$e%Cn$e% seua %enanan an a'a tentan suaina9 'an ti'a% au erteu 'enan $ran lain ila se'an arah9 aah %lien taah earahina sehina %lien en.a'i enau%Klien ti'a% au an'i ila ti'a% 'isuruh Raut ta3a% %$t$r9 %usut9 ii %$t$r 'an %unin9 %u%u hita 'an 3an.an Re%a e'is : %lien 3ernah 'irawat 'i R!J 19? tahun an lalu Denan alasan %lien serin eantin aranCaran an a'a 'iruah TD : 1?0B&0 +9 Na'i : 102 GBenit9 !uhu : ,69? H9 RR : 24 GBenit

*1

,2 *'2 Pe.a&asan 1' M/%el ke)era,a"an

a) $'el %$uni%asi Di'ala $'el %$uni%asi ini 3esan 'i%$uni%asi%an 'enan ai% 'an .elas -$la %$uni%asi 'a3at 'ianalisa 'enan "ara er<$%us 3a'a 3eneriaan 'an ela.ar untu% er%$uni%asi 'enan ai% tan3a 'ana na'a suara an tini

) $'el 3erila%u Di'ala $'el 3erila%u 'a3at 'i 3ela.ari tentan 3eni3anana 3erila%u %lien isalna 'ala 3erila%u %e%erasan9 saat %lien arah %eun%inan esar 3eni3anan 3erila%u 'a3at un"ul isalna 'enan elu%ai 'iri sen'iri9 $ran lain 'll !ehina 'i 'ala $'el 3erila%u ini tera3is ena.ar%an %lien 'enan "ara 3en'e%atan 3erila%u %e3a'a 3asien ") $'el s$sial Di'ala $'el s$sial 'a3at enatasi siste s$sial 'an intera%si%risis9 eani3ulasi lin%unan9 'u%unan %el$3$%9 'll Di'ala $'el s$sial ini lin%unan 'a3at er3enaruh ai %lien9 %arena lin%unan eru3a%an te3at untu% $'el s$sial 2' Tera)i ./%ali"as

a) Tera3i in'iAi'ual Tera3i in'iAi'ual "$"$% 'enan %asus 3erila%u %e%erasan 'iatas9 %arena tera3i terseut en.alin huunan terstru%tur antara 3erawat 'enan %lien untu% enuah 3erila%u %lien Tu.uan tera3i ini untu% enean%an %ea3uan %lien 'ala enelesai%an %$n
) Tera3i lin%unan Tera3i lin%unan ini "$"$% untu% %asus 'iatas9 %arena 3a'a tera3i lin%unan ini erentu% 3a'a enata lin%unan aar ter.a'i 3eruahan 3erila%u 3a'a %lien 'ari 3erila%u ala'a3tiAe en.a'i 3erila%u a'a3ti< 'enan

,, enuna%an seaian 'ari lin%unan ruah sa%it Tera3i ini ertu.uan untu% e3ersia3%an 'iri untu% %eali %e asara%at luas ") Tera3i %$niti< Di'ala tera3i %$niti< %ita isa en"$a eruah 3$la
Naa : N Jenis Kelain : -ere3uan Uur : ,? Tahun

7 Alasan .asuk

Karena 3asien enau% 'an eantin aranCaran9 elisah9 ti'a% isa ti'ur9 ter%a'an eren'a 'i%aar an'i er.a > .a ( , .a ) 'i%arena%an hal itu 'isea%an %arena elihat antan suaina er.alan 'enan 3ere3uan lain 37 ak"/r )re%is)/sisi 17 Ri,a0a" #an##uan (i,a

Klien 3ernah 'irawat 'i R!J 19? tahun an lalu Denan alasan %lien serin eantin aranCaran an a'a 'ise%elilinna9 'an se%aran %lien 'iasu%an %e R!J %arena %lien enau% 'an eantin aranCaran an a'a 'ise%elilinna hal itu 'isea%an %arena elihat antan suaina er.alan 'enan 3ere3uan lain 27 Ri,a0a" )en#/a"an

Keluara %lien enata%an ahwa %lien 3ernah 'iawa er$at teta3i ti'a% a'a 3eruahan ( %uran erhasil )

*7 Ri,a0a" )en#ania0aan

,4 Klien ti'a% 3ernah enalai 3enaniaaan
Keluara %lien enata%an ahwa 'i %eluarana ti'a% a'a an enalai anuan .iwa -7 Pen#ala.an .asa lalu 0an# "i%ak .en0enan#kan

-eristiwa 3er"eraian 'enan suaina 2 tahun lalu Klien enata%an %esal %arena suaina selin%uh 'an ti'a% tahu "ara e3ertahan%an ruah tanana !elaa 10 tahun 3erni%ahan ti'a% 'ieri %eturunan %7 Pe.eriksaan $isik 17 Tan%a 5 "an%a 4i"al

TD RR ! N

: 1?0B&0 + : 24 G B enit : ,69? H : 102 G B enit

27 Pe.eriksaan $isik 6 Hea% "/ "/e 7

1) Ke3ala a Raut a) Ins3e%si

: Ti'a% a'a %et$e9 ti'a% eruan9 erwarna

hita9 ta3a% %$t$r9 %usut ) -al3asi : Ti'a% a'a en.$lan  ata a) Ins3e%si : @unsi 3enlihatan ata ai%9 %$n.untiAa ti'a% aneis9 s%lera ti'a% i"terus9 3u3il 'ilatasi " Telina : !ietris %ananC%iri ' ulut : au9 a) Ins3e%si : ii ta3a% %$t$r 'an %unin

2) Da'a a Ins3e%si  -er%usi

: !ietris antara %anan 'an %iri9 ti'a% a'a lesi : Ter'enar suara 3e%a% 3a'a .antun 'an

res$nan 3a'a la3an 3aru9 " -al3asi : Ti'a% a'a neri te%an 'an ti'a% a'a en.$lan 'i 'aerah 'a'a ' *us%ultasi

: Ti'a% a'a uni na
ter'enar suara uni !, au3un !4

,? ,) *'$en a Ins3e%si  -er%usi " -al3asi

: -erut 'atar9 ti'a% a'a lesi 'i'aerah a'$en : Ter'enar suara t3ani : Ti'a% a'a neri te%an9 ti'a% a'a en.$lan 'ise%itar

a'$en ' *us%ultasi : Ter'enar suara isin usus 10 %ali 3er enit 4) %steritas Ins3e%si : Ku%u hita 'an 3an.an e7 Psik/s/sial 17 Ge/#ra.

Keteranan :

 #a%iCla%i

 -ere3uan

 Klien B -asien

 Tinal seruah

27 K/nse) %iri A7 Ga.aran %iri

Klien enata%an tuuhna sehat9 aian tuuh an ti'a% 'i su%ai aitu seua an$ta tuuh 'i%arena%an %lien ti'a% isa eili%i %eturunan B7 I%en"i"as %iri

N  erusia ,? tahun9 er.enis %elain 3er3uan N  se$ran Iu Ruah Tana <7 un#si )eran

Klien enata%an ahwa selaa eni%ah %lien erusaha en.a'i istri an ai% D7 I%eal %iri

,6 Klien enata%an %esal %arena suaina selin%uh 'an ti'a% tahu tahu aai aaiana ana "arana "arana untu% untu% e3ert e3ertaha ahan%a n%ann ruah ruah tana tanana na sehina a%hirna er"erai E7 Har# Har#a a %ir %irii

Klien erana3an %alau 3er"eraian itu 'i%arena%an %lien ti'a% isa eeri %eturunan untu% suaina suaina 7 Masal Masala& a& ke) ke)era era,a" ,a"an an

+ara 'iri ren'ah

*7 Huu Huun# n#an an s/s s/sia iall A7 Or Oran# an# 0an 0an# # erar erar"i "i

Oran an erarti aitu suai %lien

B7 Peran Peran ser"a ke#ia" ke#ia"an an kel/.)/k kel/.)/k = .as0araka .as0araka""

Klien Klien enata enata%an %an ahwa ahwa %lien %lien .aran .aran eni% eni%uti uti %eiata %eiatann s$sial 'i lin%unanna

<7 Ha.a"an Ha.a"an %ala. %ala. er&uun# er&uun#an an %en#an %en#an /ran# lain

Kalau arah %lien ter%a'an enurun 'iri 'an eren'a 'i %aar an'i selaa er.a > .a 'an% lien ti'a% au erteu 'enan $ran lain9 %arena erasa in'er ti'a% isa e3ertahan%an rua ruahh tan tana an naa 'an 'an ti'a ti'a%% isa isa ee eeri ri%a %ann %etu %eturu runa nann untu untu% % suaina +7 S)iri"ual

Klie Klienn en enat ata% a%an an era eraa aaa isla isla9 9 teta3 teta3ii see seen. n.a% a% er"e er"erai rai 'enan suaina9 'an% lien ti'a% 3ernah en.alan%an ia'ah $7 S"a" "a"us .en .en"al "al 17 Pe. Pe.i3 i3ar araa aan n

-ei"araan %lien %eras Klien %elihatan sanat arah -an'anan ata %lien ta3a% ta.a9 wa.ah tean9 %eti%a en"erita%an asalahna9 terutaa saat en"erita%an antan suaina an selin%uh 27 Ak"i Ak"i4i 4i"a "ass ./" ./"/r /ri3 i3

,7 *%tiAitas $t$ri" %lien tean Klien enata%an u'ah %esal 'an .en%el9 serin eantin > antin aran9 'an %lien erasa ahwa seua aran itu su'ah ti'a% a'a harana lai *7 A$ek A$ek %an %an e./ e./si si

* .a +7 In"er In"eraks aksii sela. sela.a a ,a,an ,a,an3ar 3ara a

!elaa !elaa wawan" wawan"ara ara %lien %lien u'ah u'ah se%ali se%ali tersin tersinun un  enuru enurutt %eluara %eluara %lien9 %lien u'ah se%ali tersinun tersinun9 9 u'ah u'ah arah9 'an selalu eantin aran > aran seen.a% aal 'ala 3erni%ahan 'enan antan suaina asalah %e3erawatan : Resi%$ tini 3erila%u %e%erasan -7 Pers Perse) e)si si 5 sen sens/ s/ri ri

N N  resi%$ tini enalai anuan sens$ri 3erse3si halusinasi !7 Pr/s Pr/ses es )iki )ikirr A7 Ben"uk n"uk

Klien Klien ta3a% ta3a% enen enen'iri 'iri99 saat saat 'ia.a% 'ia.a% er%$ er%$uni uni%as %asii %lien %lien terlihat 3an'ananna ta.a B7 Isi )ikir ikir

Klien saat ini er
Pr/le.

enau%9 enau%9 eantin eantin aran > aran9 aran9 Resi%$ Resi%$ en"e'er en"e'erai ai 'iri 'an $ran lain

,8 eren'a 'i %aar an'i er.a > .a ( , .a ) Ds ;

u'ah %esal 'an .en%el9 eantin >

-erila%u %e%erasan

antin aran9 erasa seua aran itu ti'a% a'a harana lai D/ ;

-an'anan ata %lien ta3a% ta.a 'an

wa.ah wa.ah ta3a% ta3a% tean tean saat saat en"eri en"erita% ta%an an asalahna Klien erana3an erana3an ahwa 3er"eraiann 3er"eraiannaa +ara 'iri ren'ah itu 'i%arena%an suaina selin%uh 'an a%iat 'ari %lien ti'a% isa eeri%an %eturunan untu% suaina !aat !aat arah arah %lien %lien ter%a'an ter%a'an enur enurun un De
anuan 3$la istirahat ti'ur

3' Masa Masala la& & ke)e ke)era ra,a ,a"a "an n

a) ) ") ') e) <)

Resi%$ Resi%$ en"e' en"e'erai erai 'iri 'iri 'an $ran $ran lain lain -erila%u %e%erasan +ar +ara 'iri 'iri ren ren'a 'ah h De
%' P/&/ P/&/n n .asa .asala la& &

(<
,&

-erila%u Ke%erasan

( $re -r$le ) ( ausal )

+ara Diri Ren'ah e' Dia#n/se ke)era,a"an

-erila%u %e%erasan $' Ren3ana "in%akan ke)era,a"an 6 N

Dia#n/sis

l

Ke)era,a"an

Peren3anaan Tu(uan Kri"eria Hasil

-erila%u

Tu(uan

%e%erasan

U.u.

7 Klien : Klien

ti'a% en"e'erai 'iri

au , eri sala B 3anil

ealas

naa

sala

< !eut

8 Klien

Tu(uan K&usus

en.aat

:

tanan

au

huunan salin 3er"aa

naa

3erawat  Jelas%an a%su' huunan

2 Klien 'a3at & Klien eina

In"er4ensi

au

intera%si

eneut naa

h Jelas%an

10Klien

au

a%an

%$ntra% an a%an

tersenu

'iuat

11 Klien

au

i eri rasa aan

%$nta% ata 12Klien

'an si%a3 e3ati

au

. #a%u%an

enetahui

%$nta%

sin%at

naa 3erawat 4 Klien 'a3at , Klien 'a3at 12

ta3i

serin eri%an

eni'enti
enun%a3%an

%ese3atan

%asi

3erasaanna

enun%a3%an

3enea

4 Klien

'a3at

untu%

3erasaanna

3erila%u

enun%a3%an 1,

%e%erasan

3enea

enun%a3%an

3erasaan

3enea

.en%el B %esal

.en%el B %esal

('ari

'iri

antu %lien untu% 3erasaan

40 sen'iri9 lin%unan9 14

Klien

atau $ran lain) , Klien 'a3at 4 *n.ur%an

%lien

'a3at

enun%a3%an

enun%a3%an a3a

eni'enti
3erasaan

an

%asi

tan'a

arah B .en%el

'an

e.ala 4 Klien

saat 'a3at

'ialai

'an

'irasa%an saat arah B .en%el

3erila%u

eni3ul%an

%e%erasan

tan'a 'an e.ala

e.ala

.en%el B %esal

%e%erasan 3a'a %lien

an

? OserAasi tan'a 'an 3erila%u

6 !i3ul%an

'ialaina

ersaa

%lien tan'a 'an e.ala .en%el B %esal an

1?

Klien

4 Klien

'ialai 'a3at 4 *n.ur%an %lien untu%

'a3at

enun%a3%an

enun%a3%an

eni'enti
3erila%u

3erila%u

%asi 3erila%u

%e%erasan an

an iasa 'ila%u%an

%e%erasan

isa 'ila%u%an

%lien (Aeral9 3a'a

an

iasa ? Klien

'ila%u%an

erain

%e%erasan

'a3at

$ran

3eran

lin%unan9 'an 3a'a

sesuai 3erila%u

lain9

3a'a

'iri sen'iri)

%e%erasan an ? antu %lien erain iasa 'ila%u%an 6 Klien

'a3at

enetahui "ara an

16

Klien

'a3at

3eran sesuai 'enan 3erila%u

%e%erasan


iasa 6 i"ara%an

'enan

'ila%u%an untu%

%lien9 a3a%ah 'enan

enelesai%an

"ara

asalah

la%u%an asalahna

2 Klien

an

%lien

selesai 'a3at 4 i"ara%an a%iat B

en.elas%an

%eruian 'ari "ara

41 eni'enti
a%iat 'ari "ara

%asi

an 'iuna%an ? ersaa

a%iat

an 'ila%u%an %lien %lien

3erila%u

%lien :

eni3ul%an a%iat

%e%erasan

' *%iat 3a'a

'ari

%lien

6 Tana%an 3a'a %lien

e *%iat 3a'a $ran lain

*3a%ah

ia

inin

e3ela.ari "ara aru

< *%iat 3a'a Klien

an

'ila%u%an $leh %lien

sen'iri

17

"ara

an sehat5

lin%unan ? Klien 'a3at 4 Dis%usi%an %eiatan

'a3at

eneut%an

'e$strasi%a

"$nt$h

'ila%u%an %lien

n "ara
3en"eahan

untu%

3erila%u

%eiatan
en"eah

%e%erasan


3erila%u

se"ara
%e%erasan

' Tari% na
? eri

iasa

3u.ian

atas

6 Dis%usi%an 'ua "ara

'ala e -u%ul %asur 'an antal < Dll

an

:

%eiatan

an

3alin

u'ah

'ila%u%an

untu%

en"eah

3erila%u

%e%erasan9

aitu : tari% na
'an

3ulu%

ela%u%an

%an "ara
'ala 'enan %lien

untu% en"eah & eri

na
"$nt$h

%lien

3erila%u

tentan "ara enari%

%e%erasan

na
inta

%lien

eni%uti

"$nt$h

an

'ieri%an

seana% ? %ali

42 11

eri 3u.ian 3$siti<

atas %ea3uan %lien en'e$nstrasi%an "ara enari% na
Tana%an

3erasaan %lien setelah selesai 1,

*n.ur%an

%lien

enuna%an

"ara

an telah 'i3ela.ari saat arah B .en%el 14

#a%u%an hal an

saa 'enan n$ 1 sa3ai n$ 6 untu% "ara

%lien

.a'wal

untu%

elatih

"ara

3en"eahan

enenai

a%an

'ila%u%an

sen'iri $leh %lien

%eiatan

seeluna

elatih

.a'wal untu% "ara

an

telah 'i3ela.ari ? Klien eneAaluasi

8 Klien eneAaluasi

3ela%sanaan

%ea3uan

"ara

'ala

3erila%u

ela%u%an "ara

an telah 'ila%u%an

sesuai

'enan

enisi

.a'wal

an

.a'wal

%eiatan

telah 'isusun

harian

latihan9

3en"eahan %e%erasan

( selft

–

4, evolution)


'ala

ela%sana%an latihan 7 eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien 8 Tana%an

%e3a'a

%lien

*3a%ah

%eiatan

"ara

3en"eahan 3erila%u %e%erasan

'a3at

enurani 3erasaan 18

Klien

arah5 'a3at , Dis%usi%an

? Klien

'a3at

eneut%an

an

en'e$nst

"ara

%lien

rasi%an "ara

(Aeral)

s$sial untu%

ai%

en"eah

en"eah

3erila%u

3erila%u

%e%erasan

%e%erasan

i"ara

an 4 eri 'ala

' einta 'enan ai% e en$la% 'enan ai%

ai%

i"ara 'enan

"$nt$h

"ara

i"ara an ai% ' einta 'enan ai% e en$la% 'enan ai% < enun%a3%an 3erasaan 'enan ai%

< enun%a 3%an 3erasaan 'enan ai% 6 Klien 'a3at 4 einta

%lien

en'e$nstrasi

eni%uti "$nt$h "ara

%an "ara Aeral

i"ara an ai%

an ai%

' einta 'enan ai% : !aa inta

44 uan untu% eli a%an5 e en$la% 'enan ai% : aa<9 saa ti'a%

isa

ela%u%an %arena a'a %eiatan lain5 < enun%a3%an 3erasaan 'enan ai% : !aa %esal %arena 3erintaan saa

ti'a%

'i%aul%an5 'isertai na'a suara ren'ah ? einta

%lien

enulan sen'iri 6 eri

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien , Dis%usi%an 'enan


%lien tentan wa%tu

.a'wal

untu%

'an

elatih

"ara

i"ara

i"ara

an

'ilatih 'i ruanan9

ai%

%$n'isi

"ara

an

'a3at

isalna : einta $at9

a.u9

en$la%

'll

:

a.a%an

er$%$%9 ti'ur ti'a% te3at 3a'a wa%tuna9 en"erita%an %e%esalan

3a'a

3erawat 4 !usun %eiatan

.a'wal untu%

4? elatih

"ara

an

telah 'i3ela.ari ? Klien eneAaluasi

8 Klien ela%u%an

3ela%sanaan

eAaluasi

"ara i"ara an ai%

terha'a3

'enan

%ea3uan

.a'wal %eiatan ( self

"ara i"ara an

– evaluation)

sesuai

latihan enisi

'enan 6 Eali'asi %ea3uan

.a'wal

an

telah 'isusun

%lien

'ala

ela%u%an latihan 7 eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien 8 Tana%an %lien


3erasaan u'i setelah latihan i"ara an ai%

1&Klien

4 Klien

F

*3a%ah

%eininan

arah

er%uran F5 'a3at 6 Dis%usi%an 'enan

en'e$nst

eneut%an

%lien %eiatan ia'ah

rasi%an "ara

%eiatan ia'ah

an

s3iritual

an

'ila%u%an

untu%

'ila%u%an

iasa

3ernah

7 antu %lien enilai

en"eah

%eiatan ia'ah an

3erila%u

'a3at 'ila%u%an 'i

%e%erasan

runa 3erawat 8 antu %lien eilih %eiatan ia'ah an a%an 'ila%u%an & einta

%lien

en'e$strasi%an %eiatan ia'ah an

46 'i3ilih 10eri

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien 'a3at , Klien eneAaluasi

? Klien

en'$nstrasi%a


n "ara eria'ah

i'ah 'enan enisi

an 'i3ilih

.a'wal %eiatan ( self – evaluation)

4 !usun

.a'wal

%eiatan

untu%

elatih

%eiatan

ia'ah ? Klien eneAaluasi



.a'wal

ia'ah

'enan

elatih

enisi

.a'wal


%eiatan harian ( self

untu%

– evaluation)


'ala

ela%u%an Aali'asi 7 eri%an 3u.ian atas %eerhasilan %lien 8 Tana%an

%e3a'a

%lien : aaiana 3erasaan

u'i

setelah

teratur

ela%u%an ia'ah F *3a%ah 20Klien

2 Klien

%eininan

arah er%uran F5 , Dis%usi%an 'enan

en'e$nst

ela%u%an

%lien tentan .enis

rasi%an

eAaluasi

$at

%e3atuhan

terha'a3

'iinuna

an (naa9

47 inu $at

%ea3uan

warna9 esarna) :

untu%

ela%u%an

wa%tu inu $at

en"eah


(.i%a , %ali : 3u%ul

3erila%u

07009 1,009 1&00) :

%e%erasan

"ara inu $at 4 Dis%usi%an

'enan

%lien tentan an
3erasaan inu

$at 'an sesu'ah inu $at e Jelas%an

ahwa

'$sis $at hana $leh 'iuah $leh '$%ter < Jelas%an enenai

a%iat

inu $at an ti'a%

teratur9

isalna 3ena%itna 21 Klien 'a3at 2 Klien eni%uti T*K

:

%auh 'a3at , Dis%usi%an tentan

eneut%an

3r$ses inu $at

.enis9 '$sis9 'an

' Klien

inu

$at

einta

!tiulasi

wa%tu

%e3a'a

3erse3si

$at

3en"eahan

an
3erila%u

$at itu (3rinsi3

%e3a'a

%e%erasan

? enar : enar

(.i%a 'iruah)

serta

3erawat

(.i%a

'ari

'iruah

sa%it)9

$ran9

enar

$at9

'$sis9

%eluara

e Klien eeri%sa $at

sesuai

48 wa%tu9 'an "ara 3eerian)

'$sisna < Klien

einu

$at 3a'a wa%tu an te3at 4 !usun .a'wal inu 22 Klien

$at ersaa %lien ? Klien eneAaluasi

1 Klien

en'a3at%an

en'e$nstrasi

3ela%sanaan

'u%unan

%an %e3atuhan

$at 'enan enisi

%eluara

inu

.a'wal

'ala

$atsesuai

harian

ela%u%an

.a'wal

"ara

'iteta3%an

an

3en"eahan

inu %eiatan

( self

–

evaluation)

6 Eali'asi 3ela%sanaan inu $at %lien

3erila%u

7 eri

%e%erasan

3u.ian

atas

%eerhasilan %lien 8 Tana%an %lien9


3erasaan u'i 'enan inu $at se"ara teratur

F

%eininan 2 Klien

*3a%ah untu%

arah er%uran F5 ? *n.ur%an %lien untu%

eneAaluasi

i%ut T*K : !tiulasi

%ea3uanna

3erse3si 3en"eahan

'ala


eatuhi inu $at

6 Klien T*K

eni%uti :

!tiulasi

3erse3si 3en"eahan 3erila%u

%e%erasan

(%eiatan an'iri) 7 Dis%usi%an

'enan

%lien tentan %eiatan

4& selaa T*K 8 @asilitasi %lien untu% e3ra%ti%%an hasil %eiatan T*K 'an eri

3u.ian

atas

%eerhasilanna , Klien eni%uti ? Dis%usi%an 'enan T*K : !tiulasi

%lien tentan .a'wal

3erse3si

T*K

3en"eahan

6 asu%%an

.a'wal

3erila%u

T*K %e 'ala .a'wal

%e%erasan

%eiatan harian 7 eri

3u.ian

atas

%ea3uan eni%uti T*K 8 Tana%an

%e3a'a

%lien : aaiana 3erasaan u'i setelah i%ut T*K F5 4 I'enti

%ea3uan %eluara

.a'wal

'ala erawat %lien

%lien

ela%u%an

sesuai 'enan an

eAaluasi

telah

terha'a3

%eluara

3ela%sanaan

selaa ini

T*K

'ila%u%an terha'a3

? Jelas%an %euntunan 3eran serta %eluara 'ala erawat %lien 6 Jelas%an "ara > "ara erawat %lien ' Ter%ait "ara

'enan en$ntr$l

3erila%u

arah

?0 se"ara %$ntru%ti< e !i%a3 'an rasa i"ara < eantu

%lien

enenal 3enea 'an

arah

3ela%sanaan

"ara 3en"eahan 3erila%u %e%erasan ? Keluara 'a3at 4 antu %eluara en'e$nstrasi

en'e$nstrasi%an

%an

"ara erawat %lien

"ara

erawat %lien

? antu

%eluara

enun%a3%an 3erasaanna

setelah

ela%u%an 'e$nstrasi 6 *n.ur%an

%eluara

e3ra%ti%%an 3a'a %lien selaa 'iruah sa%it

'an

elan.ut%anna setelah

3ulan

%eruah +' S"ra"e#i )eren3anaan 6 SP 7

Dian$saKe

-asien

3erawatan -erila%u

!- 1

%e%erasn

 eneut%an

Keluara !-1 3enea

3erila%u %e%erasan h eneut%an

tan'a

e.ala 3erila%u %e%erasan

" eneut%an 3enertian 3erila%u %e%erasan 'an 3r$ses ter.a'ina

'an

asalah 3erila%u %e%erasan ' eneut%an

"ara

erawat

?1 i eneut%an

3erila%u


%e%erasan an 'ila%u%an . eneut%an a%iat 3erila%u %e%erasan % eneut%an

"ara

en$ntr$l

3erila%u

%e%erasan l e3ra%ti%%an latihan "ara en$ntr$l
!- 2

 e3ra%ti%%an "ara

latihan  e3ra%ti%%an II

easu%%an

'an

"ara

erawat


%e'ala

.a'wal !-,

!- ,

' e3ra%ti%%an latihan "ara Aeral

'an

easu%%an

%e'ala .a'wal e e3ra%ti%%an latihan "ara s3iritual 'a easu%%an %e'ala .a'wal < e3ra%ti%%an latihan "ara inu easu%%an .a'wal

$at

'an %e'ala

 euat .a'wal a%itiAitas 'an inu $at untu% %lien

BAB + STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan )er"a.a

+ariBtl : Ja

:

A' Pr/ses Ke)era,a"an a' Pra In"eraksi

1) K$n'isi %lien -an'anan ata %lien ta3a% ta.a9 'an wa.ah ta3a% teanKlien ta3a% elisah 'an selalu $n'ar an'ir 'iruan rawat!aat arah %lien selalu eantin aran>aran an a'a 'ise%itarna 2) Dian$sa Ke3erawatan -erila%u Ke%erasan ,) Tu.uan Ke3erawatan Tu.uan Uu : Klien ti'a% en"i'erai 'iri Tu.uan Khusus : a) TUK 1 : Klien 'a3at eina huunan salin 3er"aa ) TUK 2 :Klien 'a3at eni'enti
B' S"ra"e#i K/.unikasi Dala. Pelaksanaan Tin%akan Ke)era,a"an a' Orien"asi

1) !ala Tera3euti% !elaat 3ai9 u F3er%enal%an naa saa    9 iu isa 3anil saa suster     !aa ahasiswa 'ari !TIK! ina !ehat --NI -2

?, $.$%ert$Kalau $leh tahuIunaana sia3aF Dan senan 'i3anil sia3aFF5 2) Aaluasi B Eali'asi aaiana%ah3erasaan iu 3ai iniFF *3a%ah saa $leh 'u'u% 'i sa3in iuFu a3a%ah iu asih erasaan %esal atau arahF Kalau $leh tau a3a an ter.a'i 'i ruahIu F ,) K$ntra% a) T$3i% :  aaiana %alau %ita n$r$l > n$r$l tentan 3erasaan an 'ialai iu selaa iniF5 ) Te3at:  Iu au n$r$l > n$r$l 'enan saa 'ianaF aaiana %alau 'i taan sa.a sail 'u'u% > 'u'u%F5 ") a%tu :  Iu au n$r$l 'enan saa era3a laa F aaiana %alau 10 enit F *3a%ah Iu ti'a% %eeratan F5 ' ase Ker(a

 -erisiu  aaiana%ah 3erasaan iu 3ai iniF5  aa< u9 %alau $leh tau a3a sa.a an iasana enea%an iuarahF

*3a%ah seeluna iu3ernah arahhina se3erti ini F#alu9 a3a 3eneana uF !aa%ah 'enan arah an se%aran iu alai F  -a'a saat 3enea arah itu un"ul9 se3erti saat terinat 'enan antan suai iu9 a3a an iurasa%anF5 *3a%ah iu erasa%an %esal %eu'ian 'a'aiuer'ear > 'ear9 ata el$t$t9 rahan ter%atu3 ra3at9 tanan ene3al 'an u'ah arahF !etelah itu a3a an iu la%u%an F5 -a'a saat iu erasa%an %esal9 'a'a er'ear > 'ear9 ata el$t$t9 rahan ter%atu3 ra3at 'an tanan ene3al itu iasana tan'a > tan'a ahwa iu erasa%an %earahan an eun"a% sehina iu eantin aran > aran an a'a 'ise%tar iu5 3' Ter.inasi

1) Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti< : aaiana 3erasaan iu se%aran9 setelah erin"an > in"an 'enan saa 'an enetahui tan'a 'an e.ala 'ari 3erila%u %e%erasanF5 ) Aaluasi Oe%ti< :  !etelah %ita erin"an > in"an9 a3a%ah iu asih inat a3a sa.a tan'a 'an e.ala .i%a iu erasa%an %earahanF !e%aran "$a iu seut%an a3a sa.a tan'a e.ala 'ari arah 5

?4 2) Ren"ana tin'a% lan.ut  ai%lahu9 nanti %ita erteu lai untu% e3ela.ari a%iat 'ari arah iu .i%a iu ela%u%an hal > hal erahaa saat iu arah 'an %esal5 ,) K$ntra% a' T/)ik ;

5 u nanti %ita a%an erin"an > in"an laienenaia%iat 'ari %eiasaan iu .i%a iu saat arah ela%u%an hal > hal erahaa5 aaiana u a3a%ah iu erse'ia F5

' Wak"u ;

enurut iu9 nanti .a era3a %ita isa ala.ar enenai a%iat 'ari %eiasaan iu saat arah F aaiana .i%a .a 1?00 I nanti s$re Faaiana a3a%ah iu isaF5

3' Te.)a" ;

 Diana te3at uat %ita ela.ar enenai a%iat 'ari %eiasaan arah iu terseut F aaiana %alau 'isini lai sa.a uF5 ai%lah teria %asih u atas %er.asaana9 sa3ai .u3a nanti5

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan ke%ua

+ariBtl : Ja

:

A' Pr/ses Ke)era,a"an a7 Pra In"eraksi 1' K$n'isi %lien

Klien enetahui tan'a 'an e.ala 'ari 3erila%u %e%erasan Klien ta3a%

2' *'

se'i%it elisah9 tanan ene3al9 tata3an ata ta.a Dian$sa Ke3erawatan -erila%u Ke%erasan Tu.uan Ke3erawatan Tu.uan Uu : Klien ti'a% en"i'erai 'iri Tu.uan Khusus :

??

+'

a TUK ? : Klien 'a3at eni'enti
B' S"ra"e#i K/.unikasi Dala. Pelaksanaan Tin%akan Ke)era,a"an a7 Orien"asi

1 !ala Tera3euti%  *ssalau;alai%u9 selaat s$reu F !esuai .an.i saa ta'i9 se%aran %ita %eteu lai5 2 Aaluasi B Eali'asi  aaiana 3erasaan ius$re iniF aaiana u9 a3a%ah iu su'ah enerti enenai tan'a 'an e.ala .i%a %earahan iu un"ul F*3a an 'irasa%an iu setelah enetahui a3a sa.a tan'a 'an e.ala .i%a %earahan iu ulai un"ul F5 , K$ntra% a) T$3i%

:  ai%lah u9 se3erti an saa .an.i%an ta'i 3ai9 se%aran

%ita erteu 'an ela.ar enenai a%iat 'ari %eiasaan iu .i%a arah iu un"ul 'an iu eantin > antin aran F5 ) Te3at:  Iu au n$r$l > n$r$l 'enan saa 'ianaF aaiana %alau 'i halaansa.a sail 'u'u% > 'u'u%F5 ") a%tu :  Iu au n$r$l 'enan saa era3a laa F aaiana %alau 10 enit F *3a%ah Iu ti'a% %eeratan F5 7 ase Ker(a

 aa< u9 %alau saa $leh tau9 3a'a saat 3enea arah iu un"ul9 se3erti saat terinat 'enan antan suai iu9 a3a an iu la%u%an selain eantin

aran > aran F5 *3a%ah iuela%u%an hal > hal an lain F5  Ja'i .i%a Iu enau% iu hanaeantin aran > aran an a'a 'ise%itar iu sa.a F *3a%ah 'enan "ara ini asalah iu terselesai%anF-asti9 ti'a%a%an terselesai%an *3a %euntunan.i%a iu arah 'an eantin > antin aran 'i se%iar iu Fetul u9 ti'a% a'a %euntunan .i%a iu arah 'an eantin aran > aran 'i se%itar iu alah %eluara iu .a'i %eta%utan 'an aran > aran 'iruah iu .a'i rusa% %arena iu eantinna*3alai %alau aran > aran an iu antin enenai $ran lain 3asti a%an a'a asalah an ter.a'i9 u%an enelesai%an asalah alah enaah asalah u5 37

Ter.inasi

?6 a Aaluasi 1 Aaluasi !u.e%ti< : aaiana 3erasaan iu se%aran9 setelah erin"an > in"an 'enan saa 'an enetahu a3a sa.a a%iat 'ari %eiasaan arah iu an eantin aran > aran 'i se%itar iu F5 2 Aaluasi Oe%ti< :  !etelah %ita erin"an > in"an9 a3a%ah iu asih inat a3a sa.a a%iat 'ari %eiasaan iu .i%a iu arah lalu eantin aran > aran an a'a 'i se%itar iu 5  Ren"ana tin'a% lan.ut  ai%lah u9 nanti %ita a%an e3ela.ari 'an e3ra%te%an "ara selan.utna untu% enatasi asalah an 'ialai 'enan "ara eu%ul antal atau ulin untu% elua3%an %earahan iu tan3a iu eantin aran > aran " K$ntra% 1' T/)ik ;

5 u nanti %ita a%an erin"an > in"an lai enenaienenai latihan "ara enen'ali%an arah 'enan ela.ar ela3ias%an arah 'enan "ara eu%ul %asur 'an antal5 aaiana u F5

2' Wak"u ;

enurut iu9 es$% .a era3a %ita isa ala.ar "ara enen'ali%an arah 'enan "ara eu%ul antal atau ulin F aaiana .i%a .a 07,0 I F aaiana a3a%ah iu isaF5

*' Te.)a" ;

Diana te3at uat %ita ela.ar te%ni% terseut F aaiana %alau 'i'e3an %aar iusa.aF5 ai%lah teria %asih u atas %er.asaana9 sa3ai .u3a es$% u5

?7

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan ke"i#a

+ariBtl Ja

: :

A' Pr/ses ke)era,a"an

a -ra Intera%si 1) K$n'isi %lien Klien enetahui 3enea 'ari arah %lien Klien ta3a% se'i%it elisah9 tata3an ata %lien ta.a 2) Dian$sa %e3erawatan -erila%u Ke%erasan ,) Tu.uan %e3erawatan a) Tu.uan uu : %lien ti'a% en"i'erai 'iri ) Tu.uan %husus : TUK 6 : Klien 'a3at en'e$nstasi%an "ara
B' S"ra"e#i k/.unikasi 17 ase /rien"asi a7 !ala tera3euti%

 *ssalau;alai%u9 selaat 3aiu F !esuai .an.i saa %earin9 se%aran

7

%ita erteu lai5 Eali'asi 'ata aaiana 3erasaan iu3ai iniFaaiana u9 su'ah enerti a%iat 'ari %eiasaan iu eantin aran > aran 'ise%itar iu saat arah F5

37

K$ntra% T/)ik

: : ai%lah u9 se3erti an saa .an.i%an %earin9 se%aran %ita

erteu 'an ela.ar "ara untu% en"eah 3erila%u %e%erasan a%ni 'enan "ara eu%ul antal atau %asur aaiana u a3a%ah iu auF5 a' Te.)a" : Diana %ita au erin"an > in"an F aaiana %alau 'i '

'ala %aar iu sa.a F5 Wak"u :  Iu au era3a laa uwa%tuna F a3a%ah 10 enit "u%u3F5

?8 27 ase ker(a

 *'a eera3a "ara untu% enen'ali%an %earahan iu9 salah satuna a'alah 'enan

"ara

Ja'i9

elalui

%eiatan

rasa

arah

'isalur%anaaiana %alau %ita ela.ar "ara wa%tu rasa arah itu un"ul9Iu su'ah teriasa ela%u%anna5

*7 ase "er.inasi

a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti<  ;aaiana 3erasaan iu setelah %ita er"a%a3 > "a%a3tentan "ara en"eah 3erila%u %e%erasan 'enan "ara te%ni% na
uF5  Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien

?&  aaiana %alau nanti %ita erteu lai uF5 Kita a%an eahas enenai enenai latihan "ara enen'ali%an arah 'enan "ara i"ara an ai% aaiana u F5 " K$ntra% a) T/)ik :  unanti %ita a%an erin"an > in"an lai enenaienenai latihan "ara eri"ara untu% en"eah arah F5 ) Wak"u :  aaiana %alau nanti %ita erteu lai .a 1?00 I5 aaiana u F5 ") Te.)a" : Iu inin er"a%a3 > "a%a3 'enan saa 'iana F a3a%ah teta3 'isini atau aaiana u F5 ai%lah %alau eitu %ita su'ahi 3erin"anan %ita saat ini9 teria %asih sa3ai .u3a 'enan saa es$% a u

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan kee.)a"

+ariBtl : Ja : * -r$ses %e3erawatan a -ra Intera%si 1) K$n'isi %lien Klien enetahui "ara en"eah 3erila%u %e%erasan 'enan "ara te%ni% na
60 a) Aaluasi !- 1  2 ) e3ra%ti%%an latihan "ara Aeral B' S"ra"e#i k/.unikasi 17 ase /rien"asi

a !ala tera3euti%  *ssalau;alai%u9 selaat s$reu F !esuai .an.i saa ta'i9 se%aran %ita

erteu lai5  Eali'asi 'ata aaiana u9latihan a3a sa.a an su'ah 'ila%u%anF*3a an 'irasa%an se%aran setelah ela%u%an latihan se"ara teraturF aaiana 'enan rasa arahnaF5

61 " K$ntra% a) T$3i%

:  aaiana %alau se%aran %ita latihan "ara eri"ara untu%

en"eah arah uFF5 ) Te3at : Diana ena%na %ita erin"an > in"an uF aaiana %alau 'i taansa.a F5 ") a%tu : era3a laa iuau erin"an > in"an 'enan saaF aaiana %alau 10 enitF5 27 ase ker(a

 ai%lah se%aran %ita latihan "ara i"ara an ai% untu% en"eah arah iu Ji%a arah su'ah 'isalur%an elalui tari% na3as 'ala atau 3u%ul %asur 'an

antal9 'an 3erasaan iu su'ah lea9 a%a %ita 3erlu i"ara 'enan $ran an euat %ita arah *'a tia "ara u untu% eri"ara aar en"eah arah 'iantarana aitu : a7 einta 'enan ai% tan3a arah 'enan na'a suara an ren'ah serta ti'a% enuna%an %ata > %ata %asar isalna iu inin einta sesuatu 3a'a $ran lain9 harus 'ila%u%an 'enan 3er%ataan an ai% tan3a na'a suara tini isalna iu einta a%anan 'enan "ara an ai% ;u9 $leh%ah saa inta a%ananitu F%arna saa la3ar5 Nanti isa 'i"$a 7

'isini untu% einta a.u9 inta $at 'an lain > lain $a iu 3ra%te%%an en$la% 'enan ai%9 .i%a a'a an enuruh iu9 'an iu ti'a% inin ela%u%anna9 %ata%ana sa.a u9 isalna aa< saa ti'a% isa

37

ela%u%anna %arena se'an a'a %er.aan5 $a iu 3ra%ti%%an enun%a3%an 3erasaan 'enan ai% isalna  !aa %esal %arena 3erintaan saa ti'a% 'i%aul%an5 'isertai 'enan na'a an ren'ah $a iu 3ra%ti%%an u

*7 ase "er.inasi

a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti< aaiana 3erasaan iu setelah %ita er"a%a3 > "a%a3tentan "ara an %ita 3ela.ari ta'iF5 ) Aaluasi O.e%ti< $a iu seut%an lai "ara i"ara an ai% an telah %ita 3ela.ari ta'i5

 Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien ;aaiana %alau es$% %ita erteu lai uF5 es$% %ita a%an ei"ara%an "ara lain untu% enatasi rasa arah iu aitu 'enan "ara ia'ah9 a3a%ah iusetu.u F5 " K$ntra%

62 a) T$3i% : aaiana %alau es$% %ita eahas enenai"ara lain untu% enatasi rasa arah iu aitu 'enan "ara ia'ah 'an %e3atuhan inu $at F5 ) a%tu :  es$% %ita erteu lai .a 07,0 I5 *3a%ah iu ti'a% %eeratan F5 ") Te3at : aaiana %alau nanti %ita %eteu 'i teras sa.a u F5 ai%lah %alau eitu %ita su'ahi 3erin"anan %ita saat ini9 teria %asih sa3ai .u3a es$% a u5

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN

1' Per"e.uan keli.a

+ariBtl

:

6, Ja : * -r$ses %e3erawatan a -ra Intera%si 1) K$n'isi %lien Klien ea3u eri"ara 'enan ai% tan3a na'a an tiniKlien eri"ara 'enan 3elan ti'a% lai eri"ara 'enan %eras9 %lien ta3a% tenan 2) Dian$sa %e3erawatan -erila%u Ke%erasan ,) Tu.uan %e3erawatan Tu.uan uu : %lien ti'a% en"i'erai 'iri Tu.uan %husus : TUK 8 : Klien 'a3at en'e$nstrasi%an "ara s3iritual untu% en"eah 3erila%u %e%erasan  Ren"ana Tin'a%an Ke3erawatan : (!- , 3asien) a) Aaluasi !- 1  2 ) e3ra%ti%%an latihan "ara s3iritual 'a easu%%an %e'ala .a'wal B' S"ra"e#i k/.unikasi 17 ase /rien"asi

a !ala tera3euti%  *ssalau;alai%u9 selaat 3ai u F !esuai .an.i saa %earin9 se%aran %ita erteu lai5

64  Eali'asi 'ata aaiana u9latihan a3a an su'ah 'ila%u%anF*3a an 'irasa%an setelah ela%u%an latihan se"ara teraturFaaiana rasa arahna uF5 " K$ntra% a7 T$3i%

: aaiana %alau se%aran %ita latihan "ara lain untu%

7

en"eah rasa arah aitu 'enan "ara ia'ahF5 aaiana u F5 Te3at : Diana ena%na %ita erin"an > in"anF aaiana

37

%alau 'i sini sa.a uF5 a%tu : era3a laa au iuau erin"an > in"an 'enan saa F aaiana %alau 20 enitF5

3' ase ker(a

 !e%aran %ita a%an ela%u%an %eiatan untu% latihan en"eah rasa arah 'enan ela%u%an ia'ah5  $a "erita%an u9 %eiatan ia'ah an iasa iu la%u%an Fai%9an ana au 'i"$a uF 5 Nah9%alau iu se'an arah "$a iu lansun 'u'u% 'an tari% na
.i%a arahna elu re'a .ua reah%an a'an iu aar rile%s 'an .i%a asih elu re'a .ua seera ail air wu'lu %eu'ian iu la%u%an shalat5 Iu isa ela%u%an shalat se"ara teratur untu% ere'a%an %earahan iu5$a iu seut%an shalat ? wa%tuF5 !elain sh$lat iu .ua ias ela%u%an '=i%ir ila rasa arah iu un"ul Denan er'=i%ir insaallah rasa arah iu a%an ere'ah ah%an hilan9 serta .anan lu3a untu% selalu er'$;a !e%aran "$a iu seut%an salah satu a"a;an '=i%ir an a3a% %etahui#a%u%an hal > hal ta'i a u9 ila rasa arah iu un"ul atau ah%an setia3 saat iuaaiana iu auF5

6? %' ase "er.inasi

a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti< ;aaiana 3erasaan iu setelah %ita er"a%a3 > "a%a3tentan "ara an %ita 3ela.ari ta'iF5 ) Aaluasi O.e%ti< Ja'i su'ah era3a "ara en$ntr$l arah an %ita 3ela.ariu F5 ;$a iu seut%an lai "ara ia'ah an 'a3at iu la%u%an ila iu erasa arah

Fseut%an uF  Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien !etelah ini "$a iu la%u%an sh$lat sesuai 'enan an iu isa5Dan iu 'a3at ela%u%anna setia3 hari " K$ntra% a) T$3i% :  ai%lah u9 %a3an %ita isa erteu lai u Fai%lah nanti %ita a%an erteu untu% elihat se.auh ana iu ela%sana%an %eiatan inu $at F5 ) a%tu :  es$% %ita %eteu lai .a 1?00 I5 aaiana u F5 ") Te3at : 5 aaiana u9 %alau nanti %ita %eteu 'i halaan taan sa.aF5 ai%lah %alau eitu %ita su'ahi 3erin"anan %ita saat ini9 teria %asih sa3ai .u3a es$% a u5

66

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN

1' Per"e.uan keena.

+ariBtl : Ja : * -r$ses %e3erawatan a -ra Intera%si 1) K$n'isi %lien Klien su'ah enetahui eera3a "ara en$ntr$l arah elalui te%ni% na
a !ala tera3euti%  *ssalau;alai%u9 selaat 3ai u F !esuai .an.i saa %earin9 se%aran %ita %eteu lai5

 Eali'asi 'ata aaiana u9 su'ah 'ila%u%an latihan tari% na
67 7

Te3at : Diana ena%na %ita erin"an > in"anF aaiana

37

%alau 'i sini sa.a uF5 a%tu : era3a laa iuau erin"an > in"anF aaiana %alau 1?enit "u%u3 uF5

27 ase ker(a

*3a%ah iu su'ah 'a3at $at 'ari '$%terF5era3a a"a $at an iu inuF arnana a3a sa.au F Ja era3a sa.a iu inu$at F5 Nanti seelu iu inu $at iu lihat 'ulu lael 'i %$ta% $at a3a%ah enar naa iu tertulis 'isitu a3a ti'a%9 era3a '$sis an harus 'iinu9 .a

era3a sa.a harus 'iinu a"a .ua a3a%ah naa $atna su'ah enarFDisini inta $atna 3a'a suster a u9 %eu'ian "e% lai a3a%ah enar $atna5  Iu9 .anan 3ernah enhenti%an inu $at a9 seelu er%$nsultasi 'enan '$%ter iu9 %arena 'a3at ter.a'i %e%auhan 'an su3aa iu "e3at seuh5  Dan seai%na iu eatuhi inu $at se"ara teratur aar iu isa seera seuh5 *7 ase "er.inasi

a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti< aaiana 3erasaan a3a% setelah %ita er"a%a3C"a%a3 tentan "ara inu $at an enarF;; ) Aaluasi O.e%ti<  $a iu seut%an lai .enis $at an iu inu 'an aaiana "ara inu $at an enarF5  Nah9 su'ah era3a "ara en$ntr$l 3erasaan arah an %ita 3ela.ari uF5 Janan lu3a la%sana%an seua "ara en$ntr$l arah 'enan

teratur a u  Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien  ai%9 aaiana %alau es$% %ita erteu %eali untu% elihat se.auh ana iuela%sana%an %eiatan 'an se.auh ana 'a3at en"eah rasa arah5 " K$ntra% T/)ik :

ai%lah9 saa rasa "u%u3 3erin"anan %ita untu% 3erteuan %ali

ini u es$% saa a%an erin"an > in"an 'enan %eluara iu5 Wak"u : 

es$%saa erteu 'enan %eluara iu.a 07,0 I5

68 Te.)a"

: Iu inin ela%u%an %eiatan ini 'ianaF aaiana .i%a

'i%aar iu sa.a F5 ai%lah %alau eitu %ita su'ahi 3erin"anan %ita hari ini9 teria %asih sa3ai .u3a es$% a u

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan ke"u(u&

+ariBtl : Ja : * -r$ses %e3erawatan a -ra Intera%si 1 K$n'isi %lien Klien a3u eni'enti
6& a eneut%an 3enertian 3erila%u %e%erasan 'an 3r$ses ter.a'ina asalah 3erila%u %e%erasan  eneut%an "ara erawat 3asien 3erila%u %e%erasan " e3ra%ti%%an "ara erawat 3asien 3erila%u %e%erasan B' S"ra"e#i k/.unikasi a' ase /rien"asi a7 !ala tera3euti%

 *ssalaualai%u u9 3er%enal%an naa saa

   9 saa ahasiswa 'ari

!TIK! IN* !+*T --NI an se'an 3ra%ti% 'i ruan ini9 saa an erawat Iu  Naa iu 'an a3a% sia3a F !enanna 'i 3anil sia3aF 7

37

$leh saa tahu iu 'an a3a% sia3ana Iu F5 Eali'asi 'ata aaiana 3erasaan iu 'an a3a% hari iniF aaiana %$n'isi Iu  hari iniF5 K$ntra% T/)ik

: aaiana %alau se%aran %ita ei"ara%an tentan asalah

an iu 'an a3a% ha'a3i selaa ini 'ala erawat Iu  F5 Te.)a" : Diana ena%na %ita erin"an > in"anF aaiana %alau 'i sini sa.aF Wak"u : era3a laa a3a% 'an iu au erin"anCin"anF aaiana %alau ,0enit9 a3a%ah "u%u3F5 ' ase ker(a

 Iu 'an a3a%9 a3a asalah an 'iha'a3i 'ala erawat Iu  F *3a an iu atau a3a% la%u%an selaa ini F5  ai%u9 3a%9 saa a%an "$a .elas%an tentan arah Iu  'an hal > hal an

3erlu 'i3erhati%an5 -a%9 arah a'alah suatu 3erasaan an wa.ar teta3i ila ti'a% 'isalur%an 'enan enar a%an eahaa%an 'irina sen'iri9 $ran lain 'an lin%unan5  /an enea%an Iu  arah 'an enau% a'alah %alau elihat antan suaina er.alan 'enan 3ere3uan lain atau ila 'ia inat 3eristiwa 3er"eraian 'enan suaina5  Kalau nanti wa.ah Iu  tean9 eerah9 'an tanan ene3al9 lalu %elihatan elisah9 itu artina 'ia se'an arah9 'an iasana setelah itu ia a%an ela3ias%anna 'enan eantin > antin 3era$t ruah tana atau eu%ul atau i"ara %asarF5

70

 Kalau a'a 3eruahan an ter.a'i 3a'a Iu 9 a3a an iasa Iu  la%u%anF5  ila hal terseut ter.a'i seai%na iu atau a3a% teta3 tenan9 i"ara leut ta3i teas9.anan lu3a .aa .ara% 'an .auh%an en'aCen'a ta.a 'ari se%itar 3asien se3erti elas9 3isau 'll Jauh%an .ua ana%Cana% %e"il 'ari Iu 5  ilaIu  asih arah 'an enau%9 seera awa %e 3us%esas atau R!J 'an la3$r%an %e3a'a 3erawat .aa setelah seeluna 'ii%at 'ulu Janan lu3a inta antuan $ran lain saat eni%at Iu a u9 3a%9 saat ela%u%anna'enan ti'a% ena%iti Iu 'an 'i.elas%an alasan eni%at aitu aar Iu  ti'a% en"e'erai 'iri sen'iri9$rant lain9 'an lin%unan5  Nah3a%9 u9 saa su'ah en.elas%an %e3a'a a3a% 'an iu enenai tan'aC tan'a %earahan iu  Iu atau a3a% isa antu iu 

'enan "ara

eninat%an "ara en$ntr$l arah an su'ah 'iuat9 aitu se"ara
a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti<  aaiana 3erasaan iu9 a3a% setelah %ita er"a%a3C"a%a3 tentan

"ara erawat Iu F5 ) Aaluasi O.e%ti<  $aiu atau a3a% seut%an lai "ara erawat Iu 5  Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien  ai%lah9 es$% %ita erteu %eali untu%euat .a'wal a%itiAitas inu $at untu% %lien5 " K$ntra% T/)ik :  ai%lah %a3an %ita isa erteu lai iu9 a3a% F ai%lah lusa%ita a%an erteu untu% euat .a'wal a%itiAitas 'an inu $at untu% %lien5 Wak"u

:  ai%lah 3a%9 u lusa %ita erteu lai .a 0&,0 I9

aaiana 3a%9 u F5 Te.)a" : aaiana %alau es$% %ita %eteu 'i ruanan ini sa.aF5 ai%lah %alau eitu %ita su'ahi 3erin"anan %ita saat ini9 teria %asih sa3ai

71 .u3a es$% a a%B3a% LL wassalau;alai%uLLL(sail er.aat tanan)

STRATEGI PELAKSANAAN TINDAKAN KEPERAWATAN PADA KLIEN DENGAN PERILAKU KEKERASAN 1' Per"e.uan ke%ela)an

+ariBtl : Ja : * -r$ses %e3erawatan a -ra Intera%si 1) K$n'isi %lien Klientelihat leih tenan9 wa.ah ti'a% tean 2) Dian$sa %e3erawatan -erila%u Ke%erasan ,) Tu.uan %e3erawatan Tu.uan uu : %lien ti'a% en"i'erai 'iri Tu.uan %husus : a) TUK 11 : Klien en'a3at 'u%unan %eluara 'ala ela%u%an "ara 3en"eahan 3erila%u %e%erasan 4) Ren"ana Tin'a%an Ke3erawatan : (!- , %eluara) a) Aaluasi (!- 1  2 %eluara) ) euat .a'wal a%itiAitas 'an inu $at untu% %lien  !tratei %$uni%asi 1' ase /rien"asi

a !ala tera3euti% *ssalaualai%u 3a%9 u9 %arena es$% Iu  su'ah $leh 3ulan9 a%a sesuai .an.i %ita se%aran %eteu untu% ei"ara%an .a'wal iu

 selaa 'i ruah aaiana a3a%ah a3a% 'an iu erse'ia F5  Eali'asi 'ata  aaiana 3a%9 u9 selaa iu 'an a3a% eesu% a3a%ah su'ah terus 'i latih "ara erawat iu  F *3a%ah su'ah 'i3u.i %eerhasilannaF5 " K$ntra% a) T$3i%

:aaiana %alau se%aran %ita ei"ara%an tentan

.a'wal a%itiAitas 'an inu $at untu% iu 5 ) Te3at :Diana ena%na %ita erin"anCin"anF aaiana %alau 'i sini sa.a 3a%9 uF5 ") a%tu : era3a laa au iu 'an a3a%au erin"anCin"an 'enan saaF aaiana %alau ,0 enita3a%ah "u%u3F5 2' ase ker(a

72  a3a%9 iu aaiana setelah 3erteuan 'enan saa eera3a hari an lalu9 a3a%ah a3a% 'an iu asih inat 'enan an saa a.ar%an 3a'a 3erteuanC3erteuan seelunaF Ji%a asih inat9 isa 'i ulan se'i%it 3a'a saaF5  -a%9 u9 .a'wal an telah 'iuat selaa Iu  'i ruah sa%it t$l$n 'ilan.ut%an 'i ruah9 ai% .a'wal a%tiAitas au3un .a'wal inu $atna9 .anan lu3a teta3 eeri%an a3resiasi eru3a 3u.ian terha'a3 Iu  nantina5 ari %ita lihat .a'wal iu 5 enurut a3a%9 iu a'a ti'a% 3erai%an 3erila%u atau 3er%eanan an ter.a'i 3a'a iu  setelah 'ieri%an "araC"ara en$ntr$l %earahanF /a tentu sa.a enalai 3er%eanan9 $leh %arena itu saa hara3%an a3a%9 iu selalu eninat%an %eiatan atau "araC"ara an su'ah %ita 3ela.ari5 >

+alChal an 3erlu 'i3erhati%an leih lan.ut a'alah 3erila%u an

'ita3il%an $leh iu  selaa 'i ruah Kalau isalna en$la% inu $at atau e3erlihat%an 3erila%u eahaa%an $ran lain Ji%a hal ini ter.a'i seera huuni 3iha% ruah sa%it atau 3etuas %esehatan an a'a 'i 3us%esas ter'e%at 3a%9 u a3a% atau iu su'ah e3unai n$$r teleA$n ruah sa%it ini elu Fa su'ah %alau a3a% 'an iu su'ah e3unai n$$r telA$n ruah sa%it ini9 nantina ila ter.a'i hal > hal an eahaa%an untu% Iu  a3a% atau iu lansun huuni 3iha ruah sa%it sa.a elalui n$$r terseut5 *' ase "er.inasi

a Aaluasi a) Aaluasi !u.e%ti< ai%lah 3a%9 u9 3erteuan %ita su'ah selesaiaaiana 3erasaan iu 'an a3a% setelah %ita ei"ara%an .a'wal 'i ruahF5 ) Aaluasi O.e%ti<  isaa3a% atau iu seut%an lai a'a a3a sa.a .a'wal iu 

'iruahF5  Ren"ana Tin'a% lan.ut %lien Ru.u%an 3ulan5

7,

Analisa Pr/ses In"eraksi 6API7 Naa ahasiswa

:

Tanal

:

a%tu

:

Te3at

:

Naa %lien

: N 

Intera%si %e

:1

#in%unan

: Taan ersealahan 'enan %lien

74 Des%ri3si 3asien

: -an'anan ata %lien ta3a% ta.a9 wa.ah ta3a% teanKlien ta3a% elisah 'an selalu $n'ar an'ir 'iruan rawat !aat arah %lien selalu eantin aran>aran an a'a 'ise%itarna

Tu.uan

: Klien ti'a% en"i'erai 'iri sen'iri

K/.unikasi

K/.unikasi

Analisa

Analisa

?eral

N/n ?eral

Ber)usa" Pa%a

Ber)usa" Pa%a

Pera,a"

Klien

Rasi/nal

- : !elaat 3ai - : ean'an - : en"$a K : Klien

Kaliat

N 

3eu%a 'ala

%lien

'enan en'e%ati %lien ta3a% tean

tersenu 

'enan 3erlahan 'an elisah

eulai suatu

K : enata3 > lahan

3er"a%a3an

3erawat se3erti

eru3a%an

elihat usuh

salah satu "ara eina huunan salin 3er"aa

K

:

Ti'a% K : Ti'a% a'a - : en"$a K : Klien

en.awa

res3$n ali% 'ari en'e%ati %lien erasa ti'a%

3erawat

%lien

'enan 3erlahan aan

- : ean'an > lahan %lien

'enan

tersenu - : aaiana K : Ti'a% - : ean'an K 3erasaan

iu ean'an

hari ini F

3erawat

%lien

:

Ta3a% -erhatian

'enan se3erti

tersenu

$ran eru3a%an

an

a%an salah satu si%a3

arah

untu% enin%at%an

K : ai%

- : ean'an -

:

%lien 'an %$nta% senan

erasa K

:

%s3resi huunan salin

%arena %lien 'atar

3er"aa

7? ata

'enan %lien

tersenu

ulai

enan'a%an

eri"ara

%ita sunuh > sunuh

K : ulai au en.awa 3ertanaan 3erawat - : Iu au K : +ana n$r$l 'enan ean'an saa

:

senan

erasa K : ulai a'a -erhatian %arena intera%si 'enan eru3a%an

era3a 3erawat 'enan %lien ulai a'a 3erawat

laa

salah satu si%a3

F 3an'anan an intera%si 'enan

aaiana

sinis

%alau

untu%

3erawat

enin%at%an

10

huunan salin

enit F *3a%ah - : ean'an

3er"aa

Iu

enan'a%an

ti'a% %lien

%eeratan F

'enan

tersenu

%ita sunuh > sunuh

K : Ia

-

: -

e3erhati%an wa.ah

:

senan

erasa K

:

Ta3a%

%arena e3erhati%an

%lien %lien ulai a'a 3erawat

'enan

intera%si 'enan

tersenu

3erawat 'enan %lien en.awa

K : Klien ulai 3ertanaan au erintera%si 3erawat 'enan 3erawat - : *3a an K : +ana - : ean'an K : !e3erti inin en%a.i enea%an

ean'an

%lien 'an %$nta% enun%a3%an 3enea %lien

iuarah F

3erawat

ata

'enan teta3i tertahan

tersenu

arah sehina en.a'i%an

- : ean'an

3erila%u

%lien

%e%erasan

senu

'enan

76

K

: Terinat -

antan suai

: - : enaati K : ulai au

e3erhati%an

raut wa.ah %lien eri"ara

raut wa.ah %lien 'enan 3ernuh 'enan 3erawat K

:

elihat 3erhatian

3erawat

'enan

tersenu - : au%ah iu K : ean'an - : erasa K ela.ar

"ara 3erawat 'enan senan

enun%a3%a n

u%a tean

ulai ena.ar%an

%arena erasa naan "ara

%lien

%earahan

:

au untu% eri"ara

en.awa

enun%a3%a n

%earahan

'enan 'enan - : ean'an 3ertanaanna

'enan

ai%

aar %lien ti'a%

tan3a %lien

eniul%an

'enan

tersenu

en"e'erai 'iri9

%eruianF

$ran au3un

K enanu%

: -

: -

eerhati%an %lien :

:

senan

'enan %lien

senu K

erasa K

: erusa%

%arena enun.u%%an au %einin tahuan

enetahui "ara enenai

"ara

Ta3a% enun%a3%an en$ntr$l rasa

enun.u%%an

rasa

arah arah

%eininan untu% 'enan ai% enetaui "ara enun%a3%an rasa

arah

'enan ai%

ai%

ai%

'enan

lin%unan

lain

77

TERAPI AKTIITAS KELOMPOK STIMULASI PERSEPSI ; PERILAKU KEKERASAN

A' TOPIK

-erila%u Ke%erasan B' LANDASAN TEORI

Uuna %lien 'enan -erila%u Ke%erasan 'iawa 'enan 3a%sa %e Ruah !a%it Jiwa !erin ta3a% %lien 'ii%at se"ara ti'a% anusiawi 'isertai enta%an 'an 3enawalan $leh se.ulah an$ta %eluara ah%an 3$lisi -erila%u Ke%erasan se3erti eu%ul an$ta %eluara atau $ran lain9 erusa% alat ruah tana 'an arahCarah eru3a%an alasan utaa an 3alin ana% 'i%eu%a%an $leh %eluara -enananan $leh %eluara elu ea'ai9 %eluara seharusna en'a3at 3en'i'i%an %esehatan tentan "ara erawat %lien (ana.een 3erila%u %e%erasan)

78 -erila%u %e%erasan isa 'isea%an a'ana anuan hara 'iri: hara 'iri ren'ah +ara 'iri a'alah 3enilaian in'iAi'u tentan 3en"a3aian 'iri 'enan enanalisa seera3a .auh 3erila%u sesuai 'enan i'eal 'iri Diana anuan hara 'iri 'a3at 'iaar%an seaai 3erasaan neati< terha'a3 'iri sen'iri9 hilan %e3er"aaan 'iri9 erasa aal en"a3ai %eininan Keliat '%% (2002) eneu%a%an "ara %husus an 'a3at 'ila%u%an %eluara 'ala enatasi arah %lien aitu : 1' Tin%akan Ke)era,a"an

a erteria%9 en.erit9 'an eu%ul Teria arah %lien9 'ia seentar9 arah%an %lien untu% eu%ul aran an ti'a% u'ah rusa% se3erti antal9 %asur  ari araCara antu %lien latihan rela%sasi isalna latihan
-si%$
a3u untu%

eantu %lien 'enan 3erila%u %e%erasan 'ala enen'ali%an aarah <' KLIEN 1' Kri"eria 

Klien an ti'a% terlalu elisah



%lien an isa %$$3erati< 'an ti'a% enanu erlansunna Tera3i *%ti
%$ 7& 

Klien tin'a% %e%erasan an su'ah sa3ai taha3 a3u erintera%si 'ala %el$3$% %e"il



Klien tenan 'an %$$3erati<



K$n'isi


au eni%uti %eiatan tera3i a%tiAitas



Klien an 'a3at eean alat tulis



Klien an 3an"a in'erana asih eun%in%an

2' Pr/ses seleksi 

er'asar%an $serAasi %lien sehariChari



er'asar%an in<$rasi 'an 'is%usi 'enan 3erawat ruanan enenai 3rila%u %lien sehariChari



+asil 'is%usi %el$3$%



er'asar%an asuhan %e3erawatan



*'ana %ese3a%atan 'enan %lien

D' PENGORGANISASIAN

1 a%tu a +ari B tanal

: %ais 1, n$Aeer 2014

 Ja

: 0& :,0

" *"ara

:

4? enit

C -eu%aan

: ? enit

C -er%enalan 3a'a %lien : ? enit C -er%enalan T*K

: ? enit

C -ersia3an

: ? enit

C -ela%sanaan

: 20 enit

C -enutu3

: ?enit

' Te3at

: *ula

e Julah 3asien

: 4$ran

2 Ti tera3is

80 a #ea'er : i
eni3ul%an hasil %eiatan enutu3 a"ara

 $ lea'er : usti Rahan ertuas : C en'a3ini lea'er .i%a ter.a'i l$%in C en$re%si 'an eninat%an lea'er .i%a ter.a'i %esalahan C ersaa lea'er ee"ah%an 3enelesaian asalah " OserAer : /unia #is'iansari ertuas : C en$serAasi 3ersia3an 'an 3ela%sanaan T*K 'ari awal sa3ai a%hir C en"atat seua a%ti
Dinai%a %el$3$%



Dis%usi 'an tana .awa



-erainan

 *lat : 

Kertas

81 

!3i'$l



u%u "atatan 'an 3ul3en



Ja'wal %eiatan %lien



$la

" !ettin 

Tera3is 'an %lien 'u'u% ersaa



Ruanan naan 'an tenan

Co leader

observer

82

TERAPI AKTIITAS KELOMPOK STIMULASI PERSEPSI ; PERILAKU KEKERASAN 1' Sesi 1 ; Men#enal Perilaku Kekerasan 0an# Biasa Dilakukan a' Tu(uan 1' Klien 'a3at eneut%an stiulasi 3enea %earahanna 2' Klien 'a3at eneut%an res3$ns an 'irasa%an saat arah

(tan'a 'an e.ala

arah) Klien 'a3at eneut%an rea%si an 'ila%u%an saat arah ( 3erila%u %e%erasan ) Klien 'a3at eneut%an a%iat 3erila%u %e%erasan

*' +' ' Se""in#

1 Tera3is 'an %lien 'u'u% ersaa 'ala lin%aran 2 Ruanan naan 'an tenan

3' Ala"

1 2 , 4

u%u tulis B %ertas ul3i$n B s3i'$l u%u "atatan 'an 3ul3en Ja'wal %eiatan %lien

%' Me"/%e

1 Dinai%a %el$3$% 2 Dis%usi 'an Tana .awa , erain 3eran B siulasi

e' Lan#ka& ke#ia"an

1 -ersia3an a eilih %lien 3erila%u %e%erasan an su'ah %$$3erati<  euat %$ntra% 'enan %lien " e3ersia3%an alat 'an te3at 3erteuan 2 Orientasi a !ala tera3iuti% a) !ala 'ari tera3is %e3a'a %lien ) -er%enal%an naa 'an 3anilan tera3is ( 'i tulis 'i %ertas) ") enana%an naa 'an 3anilan seua %lien ( eri %ertas 'an ul3$in)

8,

 Aaluasi B Aali'asi a) enana%an 3erasaan %lien saat ini ) enana%an asalah an 'irasa%an " K$ntra% a) en.elas%an tu.uan %eiatan9 aitu enenal 3erila%u %e%erasan an iasa 'ila%u%an ) en.elas%an aturan ain eri%ut a Ji%a a'a %lien an inin eninal%an %el$3$%9 harus inta i=in %e3a'a tera3is  #aa %eiatan 4? enit " !etia3 %lien eni%uti %eiatan 'ari awal sa3aiselesai , Taha3 %er.a a en'is%usi%an 3enea arah a) Tana%an 3enalaan tia3 %lien ) Tulis 'i %ertas  en'is%usi%an tan'a 'an e.ala an 'irasa%an %lien saat ter3a3ar $leh 3enea arah seelu 3erila%u %e%erasan ter.a'i a) Tana%an 3erasaan tia3 %lien saat ter3a3ar $leh 3enea (tan'a 'an e.ala) ) Tulis 'i %ertas " en'is%usi%an 3erila%u %e%easan an 3ernah 'ila%u%an %lien ( Aeral9 erusa% lin%unan9 en"e'erai B eu%ul $ran lain9 'an eu%ul 'iri sen'iri ) a) Tana%an 3erila%u an 'ila%u%an saat arah ) Tulis 'i %ertas ' eantu %lien eilih salah satu 3erila%u %e%erasan an 3alin serin 'ila%u%an untu% 'i3eraa%an e ela%u%an erain 3eran B siulasi untu% 3erila%u %e%erasan an ti'a% erahaa ( tera3is seaai suer 3enea 'an %lien an ela%u%an <  h i .

3erila%u %e%ersan ) enana%an 3erila%u %lien setelah selesai erain 3eran B siulasi en'is%usi%an 'a3a% B a%iat 3erila%u %e%erasan a) Tana%an a%iat 3erila%u %e%erasan ) Tulis%an 'i %ertas eeri%an reininforce"ent 3a'a 3eran serta %lien Dala en.alan%an a sa3ai h9 u3aa%an seua %lien terliat eri %esi3ulan 3enea9 tan'a 'an e.ala9 3erila%u %e%erasan9 'an a%iat

3erila%u %e%erasan % enana%an %ese'iaan %lien untu% e3ela.ari "ara aru an sehat enha'a3i %earahan 4 Taha3 terinasi a Aaluasi a) Tera3is enana%an 3erasaan %lien setelah eni%uti T*K ) eeri%an reinforcr"rnt 3$siti< terha'a3 3erila%u %lien an 3$siti<  Tin'a% lan.ut

84 a) enan.ur%an %lien enilai 'an eneAaluasi .i%a ter.a'i 3enea arah9 aitu tan'a 'an e.ala9 3erila%u %e%erasan an ter.a'i9 serta a%iat 3erila%u %e%erasan ) enan.ur%an %lien eninat 3enea9 tan'a 'an e.ala9 3erila%u %e%erasan 'an a%iatna an elu 'i "erita%an " K$ntra% an a%an 'atan a) ene3a%ati ela.ar "ara aru an sehat untu% en"eah 3erila%u %e%erasan ) ene3a%ati wa%tu 'an te3at T*K eri%utna E4aluasi %an D/ku.en"asi Evaluasi

Aaluasi 'ila%u%an saat 3r$ses T*K erlansun9 %hususna 3a'a aha3 %er.a *s3e% an 'ieAaluasi a'alah %ea3uan %lien sesuai 'enan tu.uan T*KUntu% T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan !esi 19 %ee3uan an 'ihara3%an a'alah enetahui 3enea 3erila%u9 enenal tan'a 'an e.ala9 3erila%u %e%erasan an 'ila%u%an 'an a%iat 3erila%u %e%erasan @$rulir eAaluasi seaai eri%ut

Sesi 1 ; TAK S"i.ulasi )erse)si )erilaku kekerasan

Kea3uan 3si%$l$is N/

Na.a Klien

Pen0ea Perilaku Kekerasan

Me.eri "an##a)an "en"an# Tan%a %an Perilaku Akia" Ge(ala Perilaku Kekerasan

1 2

Kekerasan

Perilaku Kekerasan

8? , 4 ? 6 7 8 Petun#uk $

1 Tulis naa 3anilan %lien an i%ut T*K 3a'a %$l$ naa %lien 2 Untu% tia3 %lien9 eri 3enialian tentan %ea3uan enetahui 3enea 3erila%u %e%erasan9 tan'a 'an e.ala an 'irasa%an9 3erila%u %e%erasan an 'ila%u%an 'an a%iat 3erila%u %e%erasan eri tan'a  .i%a %lien a3u 'an tan'a G .i%a %lien ti'a% a3u D$%uentasi D$%uentasi%an %ea3uan an 'iili%i %lien saat T*K 3a'a "atatan 3r$ses %e3erawatan tia3 %lien $nt$h : %lien eni%uti !esi 19 T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan Klien a3u eneut%an 3enea 3erila%u %e%erasanna ( 'isalah%an 'an ti'a% 'i eri uan )9 enenal tan'a 'an e.ala an 'irasa%an ( ereetan5 'an 'e > 'ean5 )9 3erila%u %e%erasan an 'i la%u%an ( eu%ul e.a )9 a%iat an 'irasa%an ( tanan sa%it 'an 'i awa %e ruah sa%it .iwa ) *n.ur%an %lien eninat 'an ena3ai%an .i%a seua 'irasa%an selaa 'i ruah sa%it

2' Sesi 2 ; Men3e#a& Perilaku Kekerasan isik a' Tu(uan

1 Klien 'a3at eneut%an %eiatan
' Se""in#

1 Tera3is 'an% lien 'u'u% ersaa 'ala lin%aran 2 Ruanan naan 'an tenan

3' Ala"

1 2 , 4

Kasur B %ant$n tin.u B en'an Kertas u%u "atatan 'an 3ul3en Ja'wal %eiatan %lien

%' Me"/%e

86 1 Dinai%a %el$3$% 2 Dis%usi 'an Tana .awa , erain 3eran B siulasi e' Lan#ka& ke#ia"an

1 -ersia3an a eninat%an %$ntra% 'enan %lien an telah i%ut !esi 1  e3ersia3%an alat 'an te3at 3erteuan 2 Orientasi a !ala tera3iuti% a) !ala 'ari tera3is %e3a'a %lien ) Klien 'an tera3is 3a%ai %ertas naa  Aaluasi B Aali'asi a) enana%an 3erasaan %lien saat ini ) enana%an a3a%ah a'a %e.a'ian 3erila%u %e%erasan : 3enea9 tan'a 'an e.ala9 3erila%u %e%erasan serta a%iatna " K$nra% a) en.elas%an tu.uan %eiatan9 aitu "ara
eu%ul en'an eantu %lien eilih 'ua %eiatan an 'a3at 'ila%u%an ersaa %lien e3ra%ti%%an 'ua %eiatan an 'i3ilih a) Tera3is e3ra%ti%%an ) Klien ela%u%an re'e$nstrasi enana%an 3erasaan %lien setelah e3ra%ti%%an "ara 3enaluran %earahan eeri%an 3u.ian 3a'a 3eran serta %lien U3aa%an seua %lien er3eran a%ti<

87

4 Taha3 terinasi a Aaluasi a) Tera3is enana%an 3erasaan %lien setelah eni%uti T*K ) enana%an ulan "ara aru an sehat en"ehah 3erila%u %e%erasan  Tin'a% lan.ut a) enan.ur%an %lien enuna%an "ara an telah 'i3ela.ari .i%a stiulus 3enea 3erla%u %e%erasan ) enan.ur%an %lien elatih se"ara teratur "ara an telah 'i3ela.ari ") easu%%an 3a'a .a'wal %eiata harian %lien " K$ntra% an a%an 'atan a) ene3a%ati untu% ela.ar "ara aru an lain9 aitu intera%si s$sial an aserti< ) ene3a%ati wa%tu 'an te3at T*K eri%utna E4aluasi %an D/ku.en"asi Evaluasi

Aaluasi 'ila%u%an saat 3r$ses T*K erlansun9 %hususna 3a'a taha3 %er.a *s3e% an 'ieAaluasi a'alah %ea3uan %lien sesuai 'enan tu.uan T*KUntu% T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan !esi 29 %ea3uan an 'ihara3%an a'alah 2 %ea3uan en"eah 3erila%u %e%erasan se"ara
Kea3uan en"eah 3erila%u %e%erasan
Na.a Klien

Me.)rak"ikkan
Ke Dua

1 2 , 4 ? 6 7 8 Petun#uk $

1 Tulis naa 3anilan %lien an i%ut T*K 3a'a %$l$ naa %lien

88 2 Untu% tia3 %lien9 eri 3enilaian tentan %ea3uan e3ra%ti%%an 'ua "ara
D$%uentasi%an %ea3uan an 'i ili%i %lien saat T*K 3a'a "atatan 3r$ses %e3erawatan tia3 %lien $nt$h : %lien eni%uti !esi 2 T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan9 %lien a3u e3ra%ti%%an tari% na
*' Sesi * ; Men3e#a& Perilaku Kekerasan S/sial a' Tu(uan

1 Klien 'a3at enun%a3%an %eininan 'an 3erintaan tan3a ea%sa 2 Klien 'a3at enun%a3%an 3en$la%an 'an rasa sa%it hati tan3a %earahan

' Se""in#

1 Tera3is 'an %lien 'u'u% ersaaan 'ala lin%aran 2 Ruanan naan 'an tenan

3' Ala"

1 %ertas 2 u%u "atatan 'an 3ul3en , Ja'wal %eiatan %lien

%' Me"/%e

1 Dinai%a %el$3$% 2 Dis%usi 'an Tana .awa , erain 3eran B stiulasi

e' Lan#ka& ke#ia"an

1 -ersia3an a enin%at%an %$ntra% 'enan %lien an telah i%ut !esi 2  e3ersia3%an alat 'an te3at 3erteuan 2 Orientasi a !ala tera3iuti% a) !ala 'ari tera3is %e3a'a %lien ) Klien 'an tera3is 3a%ai 3a3an naa  Aaluasi B Aali'asi a) enana%an 3erasaan %lien saat ini ) enana%an a3a%ah a'a 3enea arah9 tan'a 'an e.ala arah9 serta 3erila%u %e%erasan ") Tana%an a3a%ah %eiatan
8& a) en.elas%an tu.uan %eiatan9 aitu "ara s$sial untu% en"eah 3erila%u %e%erasan ) en.elas%an aturan ain eri%ut a Ji%a a'a %lien an eninal%an %el$3$%9 harus einta i=in %e3a'a tera3is  #aa %eiatan 4? enit " !etia3 %lien eni%uti %eiatan 'ari awal sa3ai selesai , Taha3 %er.a a en'is%usi%an 'enan %lien "ara i"ara .i%a inin einta sesuatu 'ari $ran lain  enulis%an "ara > "ara an 'isa3ai%an %lien " Tera3is en'e$nstrasi%an "ara einta sesuatu tan3a 3a%saan9 aitu !aa 3erlu B inin B inta  9 an a%an saa una%an untu% 5 ' eilih 2 $ran %lien se"ara erilir en'e$nstrasi%an ulan "ara 3a'a 3$in  e Ulani D sa3ai seua %lien en"$a < eeri%an 3u.ian 3a'a 3eran serta %lien  Tera3is en'e$sntrasi%an "ara en$la% 'an ena3ai%an rasa sa%it hati 3a'a $ran lain9 aitu !aa ti'a% 'a3at ela%u%an 5 atau !aa ti'a% eneria 'i%ata%an 5 atau !aa %esal 'i%ata%an se3erti 5 h eilih 'ua $ran %lien se"ara erilir en'e$nstrasi%an ulan "ara 3a'a 3$in D i Ulani + sa3ai seua %lien en"$a . eeri%an 3u.ian 3a'a 3eran serta %lien 4 Taha3 terinasi a Aaluasi a) Tera3is enana%an 3erasaan %lien setelah eni%uti T*K ) enana%an .ulah "ara 3en"eahan 3erila%u %e%erasan an telah 'i3ela.ari ") eeri%an 3u.ian 'an 3enharaan atas .awaan an enar  Tin'a% lan.ut a) enan.ur%an %lien enuna%an %eiatan
&0 Aaluasi 'ila%u%an saat 3r$ses T*K erlansun9 %hususna 3a'a taha3 %er.a *s3e% an 'ieAaluasi a'alah %ea3uan %lien sesuai 'enan tu.uan T*KUntu% T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan !esi ,9 %ea3uan %lien an 'ihara3%an a'alah en"eah 3erila%u %e%erasan se"ara s$sial@$rulir eAaluasi seaai eri%ut Sesi * ; TAK S"i.ulasi Perse)si Perilaku Kekerasan

Kea3uan en"eah 3erila%u %e%erasan s$sial N/

Na.a Klien'

'

Me.)era#akan

Me.)era#akan

Me.)era#akan

Men#un#ka)kan

Tan)a Paksa'

Baik'

Kekerasan 0an# Baik'

1 2 , 4 ? 6 7 8 Petun#uk $

1 Tulis naa 3anilan %lien an i%ut T*K 3a'a %$l$ naa %lien 2 Untu% tia3 %lien9 er 3enilaian a%an %ea3uan e3ra%ti%%an 3en"eahan 3erila%u %e%erasan se"ara s$sial : einta tan3a 3a%sa9 en$la% 'enan ai%9 enun%a3%an %e%esalan 'enan ai% eri tan'a  .i%a %lien a3u 'an tan'a G .i%a %lien ti'a% a3u Dokumentasi

D$%uentasi%an %ea3uan an 'iili%i %lien saat T*K 3a'a "atatan 3r$ses %e3erawatan tia3 %lien $nt$h : %lien eni%uti !esi ,9 T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan Klien a3u e3eraa%an "ara einta tan3a 3a%sa9 en$la% 'enan ai% 'an enun%a3%an %e%erasan *n.ur%an %lien e3ra%ti%%an 'i ruan rawat (uat .a'wal)

&1 +' Sesi + ; Men3e#a& Perilaku Kekerasan S)iri"ual a' Tu(uan

Klien 'a3at ela%u%an %eiatan ia'ah se"ara teratur

' Se""in#


3' Ala"

1 Kertas 2 u%u "atatan 'an 3ul3en , Ja'wal %eiatan %lien

%' Me"/%e

1 Dinai%a %el$3$% 2 Dis%usi 'an tana .awa , erain 3eran B siulasi

e' Lan#ka& ke#ia"an

1 -ersia3an a enin%at%an %$ntra% 'enan %lien an telah i%ut !esi 2  e3ersia3%an alat 'an te3at 3erteuan 2 Orientasi a !ala tera3iuti% a) !ala 'ari tera3is %e3a'a %lien ) Klien 'an tera3is 3a%ai 3a3an naa  Aaluasi B Aali'asi a) enana%an 3erasaan %lien saat ini ) enana%an a3a%ah a'a 3enea arah9 tan'a 'an e.ala arah9 serta 3erila%u %e%erasan ") Tana%an a3a%ah %eiatan asin %lien  en'is%usi%an %eiatan ia'ah an iasa 'ila%u%an asin > asin %lien " enulis%an %eiatan ia'ah asin > asin %lien ' einta %lien untu% eilih satu %eiatan ia'ah e einta %lien en'e$nstrasi%an %eiatan ia'ah an 'i3ilih < eeri%an 3u.ian 3a'a 3ena3ilan %lien 4 Taha3 terinasi a) Aaluasi a Tera3is enana%an 3erasaan %lien setelah eni%uti T*K

&2  enana%an .ulah "ara 3en"eahan 3erila%u %e%erasan an telah 'i3ela.ari " eeri%an 3u.ian 'an 3enharaan atas .awaan an enar ) Tin'a% lan.ut a enan.ur%an %lien enuna%an %eiatan
Aaluasi 'ila%u%an saat 3r$ses T*K erlansun9 %hususna 3a'a taha3 %e tia *s3e% an 'i eAaluasi a'alah %ea3uan %lien sesuai 'enan tu.uan T*KUntu% T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan !esi 49 %ea3uan %lien an 'i hara3%an a'alah 3erila%u 2 %eiatan i'ah untu% en"eah %e%erasan@$rulir eAaluasi seaai eri%ut Sesi + ; TAK S"i.ulasi Perse)si Perilaku Kekerasan

Kea3uan en"eah 3erila%u %e%erasan s3iritual N/

Na.a klien

'

Me.)rak"ikkan ke#ia"an

Me.)rak"ikkan ke#ia"an

ia%a& )er"a.a

ia%a& ke %ua

1 2 , 4 ? 6 7 8 Petun#uk $

1 Tulis naa 3anilan %lien an i%ut T*K 3a'a %$l$ naa %lien

&, 2 Untu% tia3 %lien9 eri 3enilaian tentan %ea3uan e3ra%ti%%an 'ua %eiatan ia'ah 3a'a saat T*K eri tan'a  .i%a %lien a3u 'an tan'a G .i%a %lien ti'a% a3u Dokumentasi

D$%uentasi%an %ea3uan an 'iili%i %lien saat T*K 3a'a "atatan 3r$ses %e3erawatan tia3 %lien $nt$h : %lien eni%uti !esi 49 T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan Klien e3u e3eraa%an 'ua "ara ia'ah *n.ur%an %lien ela%u%anna se"ara teratur 'i ruanan ( uat .a'wal )

-' Sesi - ; Men3e#a& Perilaku Kekerasan %en#an Pa"u& Men#k/nsu.si Oa" a' Tu(uan

1 Klien 'a3at eneut%an %entunan 3atuh inu $at 2 Klien 'a3at eneut%an a%iat B %eruian ti'a% 3atuh inu $at , Klien 'a3at eneut%an lia enar "ara inu $at

' Se""in#


3' Ala"

1 -a3an tulis B flipchart B white%oard 'an alat tulis 2 u%u "atatan 'an 3ul3en , Ja'wal %eiatan %lien

%' Me"/%e

1 Dinai%a %el$3$% 2 Dis%usi 'an tana .awa , erain 3eran B siulasi

e' Lan#ka& ke#ia"an

1 -ersia3an a enin%at%an %$ntra% 'enan %lien an telah i%ut !esi 2  e3ersia3%an alat 'an te3at 3erteuan 2 Orientasi a !ala tera3iuti% a) !ala 'ari tera3is %e3a'a %lien ) Klien 'an tera3is 3a%ai 3a3an naa  Aaluasi B Aali'asi a) enana%an 3erasaan %lien saat ini ) enana%an a3a%ah a'a 3enea arah9 tan'a 'an e.ala arah9 serta 3erila%u %e%erasan ") Tana%an a3a%ah %eiatan
&4 a) en.elas%an tu.uan %eiatan9 aitu "ara s$sial untu% en"eah 3erila%u %e%erasan ) en.elas%an aturan ain eri%ut a Ji%a a'a %lien an eninal%an %el$3$%9 harus einta i=in %e3a'a tera3is  #aa %eiatan 4? enit " !etia3 %lien eni%uti %eiatan 'ari awal sa3ai selesai , Taha3 %er.a a en'is%usi%an a"a $at an 'ia%an %lien : naa 'an warna ( u3aa%an tia3 %lien ena3ai%an )  en'is%usi%an wa%tu inu $at an iasa 'ila%u%an %lien " Tulis%an 'i white%oard hasil a 'an  ' en.elas%an lia enar inu $at9 aitu enar /a" enar ,ak"u inu $at9

enar /ran#

an inu $at9

enar 3ara

inu $at9

enar %/sis

$at e inta %lien eneut%an lia enar "ara inu $at9 se"ara erliran < eri%an 3u.ian 3a'a %lien an enar  en'is%usi%an 3erasaan %lien seelu teratur inu $at ("atat 'i white%oard )

h en'is%usi%an 3eranan %lien setelah teratur inu $at ("atat 'i white%oard ) i en.elas%an %euntunan 3atuh inu $at9 aitu salah satu "ara en"eah 3erila%u %e%erasan B %auh . en.elas%an a%iat B %eruian .i%a ti'a% 3atuh inu $at9 aitu %e.a'ian 3erila%u %e%erasan B %auh % inta %lien eneut%an %eali %euntunan 3atuh inu $at 'an %eruian ti'a% 3atuh inu $at l eeri 3u.ian setia3 %ali %lien enar 4 Taha3 terinasi a Aaluasi a) Tera3is enana%an 3erasaan %lien setelah eni%uti T*K ) enana%an .ulah "ara 3en"ehahan 3erila%u %e%erasan an telah 'i3ela.ari ") eeri%an 3u.ian 'an 3enharaan atas .awaan an anar  Tin'a% lan.ut a) enan.ur%an %lien enuna%an %eiatan
&? Evaluasi

Aaluasi 'ila%u%an saat 3r$ses T*K erlansun9 %hususna 3a'a taha3 %e tia *s3e% an 'i eAaluasi a'alah %ea3uan %lien sesuai 'enan tu.uan T*KUntu% T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan !esi ?9 %ea3uan %lien an 'i hara3%an a'alah 3erila%u 2 %eiatan i'ah untu% en"eah %e%erasan@$rulir eAaluasi seaai eri%ut Sesi - ; TAK S"i.ulasi Perse)si Perilaku Kekerasan

Kea3uan en"eah 3erila%u %e%erasan 'enan 3atuh inu $at N/

Na.a klien

'

Men0eu"kan li.a

Men0eu"kan

Men0eu"kan

enar .inu. /a"

keun"un#an .inu.

akia" "i%ak )a"u&

/a"

.inu. /a"

1 2 , 4 ? 6 7 8 Petun#uk $

1 Tulis naa 3anilan %lien an i%ut T*K 3a'a %$l$ naa %lien 2 Untu% tia3 %lien9 eri 3enilaian tentan eneut%an lia enar inu $at9 %euntunan inu $at9 'an a%iat ti'a% 3atuh inu $at eri tan'a  .i%a %lien a3u 'an tan'a G .i%a %lien ti'a% a3u Dokumentasi

D$%uentasi%an %ea3uan an 'iili%i %lien 3a'a "atatan 3r$ses %e3erawatan tia3 %lien $nt$h : %lien eni%uti !esi ?9 T*K stiulasi 3erse3si 3erila%u %e%erasan Klien a3u eneut%an lia enar "ara inu $at9 elu 'a3at eneut%an %euntunan inu $at 'an a%iat ti'a% inu $atan.ur%an %lien e3ra%ti%%an lia enar "ara inu $at9 antu %lien erasa%an %euntunan inu $at9 'an a%iat ti'a% inu $at

BAB PK edit

Recommend Documents