ZEMO 3<
Hfhafndrogío
Urdebcfos y emerdebcfos9 cnbceptn. \rfmerns ouxfafns eb sftuocfnbes crítfcos9 pnaftroumotfzojns, quemojns, s`nck, fbtnxfcocfób, `erfjos, `emnrrodfos, osgfxfos. Xeobfmocfób corjfnpuamnbor hïsfco. Mobtebfmfebtn y repnsfcfób jea moterfoa moterfoa becesorfn (corrn je porojo). Fbmnvfafzocfnbes Fbmnvfafzocfnbes y trosaojn je ebgermns O. Horrobcn. Octuocfób je Ebgermerío obte ea pocfebte _uemojn y ntros potnandíos jerfvojos jea coanr. Sotse-Ioæb O. Horrobcn. Cursn Xeobfmocfób C orjfn-\uamnbor Hïsfco. Sotse-Ioæb I.O. \rnae. Ebgermerío je Urdebcfos. Zæcbfcos y \rncejfmfebtns. 3ªej. 3ªej. Easevfer; 8<<5 K.C. Mc@orjy, J.I. Dnjjeb, J. Bot`wobf, D. Beej`om, K.\. Judufj. Cosns Caíbfcns eb Mejfcfbo je Urdebcfos. Mnshy/Jnymo Afhrns; ?665 \. Gorreros, C. Xnzmob. Mejfcfbo Fbterbo. @orcnurt y Hroce; ?660 \ærez E. Ouxfafor je Ebgermerío. 3ª ej. Mc Drow @faa; 8<<< Xecnmebjocfnbes poro ao Xesucftocfób 85 jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób (EXC) Sogor, \. Xeobfmocfób corjfnpuamnbor y cerehroa. Fbteromerfcobo; ?66<
Nhietfvns
Cnbncer ao jfgerebcfo ebtre urdebcfos y emerdebcfos Soher cuïaes `ob je ser ans prfmerns ouxfafns eb sftuocfnbes crítfcos Cnbncer cuïa es ea moterfoa y ea tfpn je mobtebfmfebtn jea corrn je porojo Estujfor aos redaos snhre fbmnvfafzocfnbes y trosaojn je ebgermns
ejftnrfoa } cep
?. UXDEBCFOS UX DEBCFOS V EMEXD EMEXDEBCFOS9 EBCFOS9 CNBCE\ CNBCE\ZN ZN ?.? Urdebcfo O. Jegfbfcfób Exfsteb jfversns crfterfns o ao `nro je jegfbfr ea cnbceptn je urdebcfo sobftorfo, vomns o utfafzor ea que ao ojmfbfstrocfób sobftorfo sobftorf o `o utfafzojn poro cnbstftufr n estohaecer ans servfcfns especfoaes n bnrmoaes je urdebcfos9 - ‑Es tnjo jemobjo je osfstebcfo que se prnjuce guero jea `nrorfn aohnroa bnrmoa”. Crfterfn gubcfnboa. - ‑Znjo oqueaao sftuocfób que, eb npfbfób jea pocfebte, su gomfafo n qufeb qufero que tebdo ao respnbsohfafjoj je aaevor ub ebgermn oa `nspftoa, requfere je ubo otebcfób sobftorfo fbmejfoto”. Crfterfn cebtrojn eb ao percepcfób jea usuorfn. - ‑Znjo sftuocfób que paobteo ubo omebozo fbmejfoto poro ao vfjo n soauj je aos persnbos”.
H. Zfpns je urdebcfo o. Urdebcfo suhietfvo ‑Estï gubjomebtojo jesje ao óptfco je ao víctfmo y ea pùhafcn, oporecfebjn crfterfns que tfebeb corïcter je fmpresfób, toaes cnmn ea jnanr odujn n ao `emnrrodfo exterbo, sfb que estns sfdbns pnbdob becesorfomebte eb peafdrn ao vfjo n soauj jea pocfebte.”
h. Urdebcfo nhietfvo ‑Znjo sftuocfób que cnmprnmete ao vfjo n ao soauj jea pocfebte y que pueje ser oprecfojn pnr persnboa sobftorfn n bn sobftorfn ebtrebojn”.
c. Urdebcfo Wftoa ‑Znjo sftuocfób, eb ao que pnr goaan n cnmprnmfsn je aos gubcfnbes vftoaes respfrotnrfos, cfrcuaotnrfos n cerehroaes, exfste o cnrtn paozn rfesdn je goaaecfmfebtn”.
?.8 Emerdebcfo An que ero eb sí ub obdafcfsmn (pnsfhfafjoj afbdñístfco je utfafzor ans tærmfbns urdebcfos y emerdebcfos), `o jojn audor o ao jfgerebcfocfób cnbceptuoa ebtre omhns tærmfbns y su pnsterfnr opafcocfób oa jfseÿn je ans mnjeans je otebcfób sobftorfo. Cnb ea tærmfbn ‑Emerdebcfo Sobftorfo” ebtebjemns oqueaaos sftuocfnbes que reùbeb aos sfdufebtes corocterístfcos9
530
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
- @oceb peafdror ao vfjo jea ebgermn, oadùb órdobn n porte esebcfoa je su nrdobfsmn, sf bn se pnbeb eb morc`o mejfjos teropæutfcos cnb prnbtftuj. Sfempre cnmpnrto ub eaevojn rfesdn vftoa. - Sftuocfób que oporece je mobero sùhfto. - \recfso je respuesto fbmejfoto especfoafzojo, ebtre ubns mfbutns y ubo `nro. - Ao emerdebcfo requfere `nspftoafzocfób, soavn roros excepcfnbes. - \recfso, pnr pnr an deberoa osfstebcfo fb sftu y trospnrte osfstfjn n especfoafzojn `osto ea `nspftoa. - Ea persnboa que otfebje sftuocfnbes je emerdebcfos requfere je ubo gnrmocfób especígfco.
8. \XFMEXNS \XFMEX NS OUPFAFN OUPFAFNS S EB SFZUOCFN SFZUOCFNBES BES CXÍZFCO CXÍZFCOS9 S9 \NAFZXOUMOZFYO \NAFZXO UMOZFYOJNS, JNS, _UEMOJ _UEMOJNS, NS, S@NCK, FBZNPFCOCFÓB, FBZNPFCOCFÓ B, @EXFJOS, @EMNXXODFOS, OSGFPFOS \rfmern9 estor trobqufan, pern octuor rïpfjomebte. Cnb trobqufafjoj se jo cnbgfobzo o ao víctfmo y o oqueaans que se ebcuebtreb cerco. Ans testfdns sueaeb teber mfejn, cnb grecuebcfo pïbfcn n estïb snhreexcftojns. Ea ouxfafojnr `o je jor eiempan mnstrobjn su trobqufafjoj. Sedubjn9 `ocer ubo cnmpnsfcfób je audor. Cuobjn se aaedo oa audor jea occfjebte bn se jehe cnmebzor o octuor snhre ea prfmer `erfjn que se ebcuebtre. \ueje `oher ntrn `erfjn mïs drove y que, pnr tobtn, becesfte otebjerse eb prfmer audor. @ocer, pues, ub rïpfjn exomeb jea audor. @oy que jorse cuebto tomhfæb je aos pnsfhaes guebtes je peafdrns que oùb exfstob9 omebozo je jerrumhomfebtn, rupturo je coboafzocfnbes je dos n je oduo, guedn, etc. Zercern9 mnver oa `erfjn cnb drob precoucfób. Iomïs se comhforï je sftfn oa occfjebtojn obtes je cercfnrorse je su estojn y `oherae prnpnrcfnbojn ans prfmerns cufjojns. Ojemïs, ub `erfjn drove, bn jehe ser mnvfafzojn soavn eb estns tres cosns9 ?) poro pnjerae opafcor ans prfmerns ouxfafns; 8) evftor ea odrovomfebtn je sus `erfjos; y 3) prntederae je ub buevn occfjebte. Cuortn9 exomfbor hfeb oa `erfjn. Fbvestfdor sf respfro, sf tfebe puasn, sf estï cnbscfebte, sf sobdro, sf tfebe ubo grocturo, sf presebto quemojuros, sf `o perjfjn ea cnbncfmfebtn. Estor hfeb sedurns je bn `oher jeiojn escopor bojo. _ufbtn9 bn `ocer mïs que an fbjfspebsohae. Sf se fbtebtob `ocer jemosfojos cnsos, se retrosorï ea trosaojn je ao víctfmo. Ea popea jea ouxfafojnr se `o je afmftor o prnpnrcfnbor oqueaaos mejfjos estrfctomebte becesorfos poro ub cnrrectn trobspnrte jea `erfjn. Sextn9 mobteber oa `erfjn coafebte. Evftor, bn nhstobte, ub coanr excesfvn, mobtebfæbjnae o ubo odrojohae temperoturo. Sf `oce grín, tnjn ea cuerpn jehe ser coaebtojn; poro eaan an meinr serï ebvnaveran eb ubo mobto. Sæptfmn9 bn jor iomïs je heher o ubo persnbo fbcnbscfebte. Eb este estojn bn pnjrï trodor y exfstfrï peafdrn je o`ndorao oa pebetror ea aíqufjn eb aos víos oæreos. Nctovn9 trobqufafzor o ao víctfmo. Ea occfjebtojn tfebe mfejn. @oy que `ohaorae yo que estï obdustfojn; ea cursn je su vfjo se `o vfstn trubcojn hruscomebte y pojece pnr ans que ae ocnmpoÿob n pnr su gomfafo. @oy que trobqufafzorae, coamor sus temnres y aevobtorae ea ïbfmn. Bn se ae jehe jeior ver su `erfjo.
Urdebcfos y Emerdebcfos
536
ejftnrfoa } cep
Bnvebn9 Bn jeior bubco snan oa occfjebtojn. Ea estojn jea mfsmn pueje drovorse eb ub cnrtn espocfn je tfempn.
8.? \naftroumotfzojns Ans troumotfsmns cnbstftuyeb ao prfbcfpoa couso je muerte eb mebnres je :< oÿns y snb ao prfbcfpoa couso je muerte eb vornbes ióvebes, tros ea SFJO.
O. Cnbceptn Oubque ea tærmfbn pnaftroumotfzojn es grecuebtemebte utfafzojn bn es gïcfa jegfbfran jesje ub pubtn je vfsto prïctfcn. Ub pnaftroumotfzojn es ub ebgermn que `o sugrfjn ubo odresfób exterbo pnr occfjebte je trïgfcn, coíjo, occfjebte aohnroa u ntrn mntfvn sugrfebjn ubo n vorfos aesfnbes que cnmprnmeteb su vfjo oadubo je aos cuoaes es pntebcfoamebte ncuato.
H. Octuocfnbes Ubo rïpfjo expanrocfób fbfcfoa poro fjebtfgfcor y trotor aos pnsfhaes aesfnbes vftoaes. Estujfns recfebtes jemuestrob que ao opafcocfób estobjorfzojo je tæcbfcos eb mfsmn audor jea occfjebte meinro espectocuaormebte ao supervfvebcfo je estns ebgermns. \oro que estos tæcbfcos seob nperotfvos, exfde jfscfpafbo eb su eiecucfób. Bn posor je ub bfvea osfstebcfoa o ntrn sfb `oher resueatn n puestn eb prïctfco aos mejfjos poro resnaver ea obterfnr.
C. Otebcfób oa pocfebte drove o. Xecnbncfmfeb Xecnbncfmfebtn tn fbfcfoa - Woanrocfób rïpfjo je puasn, respfrocfób y estojn je cnbcfebcfo. - Oseduror ao permeohfafjoj je ao vío oæreo. - Sf osfstnafo fbfcfor Xeobfmocfób Corjfnpuamnbor. - Cnbtrna je pnsfhae aesfób cervfcoa. Ao couso mïs grecuebte je muerte evftohae eb troumotfsmns droves es ao nhstruccfób je ao vío oæreo pnr ao aebduo oa jfsmfbufr e? bfvea je cnbcfebcfo.
h. Octuocfnbes - Ocercorbns oa pocfebte y predubtorae su bnmhre. - Sf cnbtesto, bns fbjfco que su vío oæreo estï permeohae y que su cerehrn estï pergubjfjn. - Sf bn nhtebemns respuesto, respuesto, jehemns escuc`or ans rufjns respfrotnrfns y ohrfr ao hnco poro expanrorao vío oæreo.
5:<
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
- Sf ea pocfebte pocfebte presebto nhstruccfób je vío oæreo, prncejeremns o eaevor ao horhfaao (mobfnhro grebte-mebtób) n troccfnbor ea moxfaor (obte snspec`o je aesfób cervfcoa), y afmpfor ao hnco je cuerpns extroÿns sf ans `uhfere. - Znjos estos tæcbfcos se reoafzorïb cnb ub cnbtrna rfdurnsn je pnsfhae aesfób cervfcoa. - Jesvestfr ea tórox jea pocfebte poro vfsuoafzor ans mnvfmfebtns respfrotnrfns respfrotnrfns que jeheb ser sfmætrfcns eb omhns aojns. Se cnmprnhorï ao fbtedrfjoj jea tórox, osí cnmn ao prngubjfjoj y grecuebcfo je ao respfrocfób poro voanror ea trohoin respfrotnrfn (pnsfhae aesfób puamnbor). - Oseduror ubo cnrrecto nxfdebocfób y vebtfaocfób jea pocfebte. - Cnbtrna je ao `emnrrodfo exterbo, sf ao `uhfero. - Ao voanrocfób prfbcfpoa frï ebcomfbojo ebcomfbojo o ao jeteccfób jea s`nck `fpnvnaæmfcn (puasn jæhfa, poafjez je pfea y mucnsos, pfea `ùmejo, sujnrocfób grío…).
8.8 _uemojns O. Jegfbfcfób _uemojuro, vfebe jegfbfjo cnmn, aesfób que ogecto o ans teifjns pnr ao expnsfcfób oa coanr. Ea ebgermn quemojn es oquæa que sugre ubo aesfób eb ans teifjns (pnr ao occfób je jfversns odebtes), jobjn audor o ubo oaterocfób prntefco, ejemo y pærjfjo je vnaumeb paosmïtfcn. Oadubns je ans egectns o bfvea cnrpnroa snb9 - S`nck `fpnvnaæmfcn. - Fbgeccfób. - Xeoccfnbes ancoaes. - Oaterocfnbes reboaes. - Oaterocfnbes respfrotnrfos.
H. Woanrocfób y cïacuan je aos quemojuros Fbvestfdor ao prngubjfjoj je ao quemojuro y coacuaor ao extebsfób je ao aesfób, estn vo o jetermfbor ao drovejoj je ao mfsmo.
o. Caosfgfcocfób pnr ao prngubjfjoj - _uemojuros epfjærmfcos n je ?¼ drojn. - _uemojuros jærmfcos n je 8¼ drojn9 ´
8¹ drojn supergfcfoaes.
´
8¹ drojn prngubjos.
- _uemojuros suhjærmfcos n je 3er drojn.
Urdebcfos y Emerdebcfos
5:?
ejftnrfoa } cep
DXOJN DXOJN \XFMEX DXOJN
SEDUBJN DXOJN
ZEXCEX DXOJN
SFDBNS SFDBNS V S BZNMOS BZNMOS Aesfób n jestruccfób je ao Epfjermfs. Ebrniecfmfebtn. Erftemo jnanrnsn. \fea sebsfhae oa octn. Curob eb 0-?: jíos.
Supergfcfoaes
\rngubjos
Ogectob o epfjermfs y porte je jermfs. Cnb gafctebos n ompnaaos. Jnanrnsos (puejeb ogector o termfbocfnbes bervfnsos) Curob espnbtïbeomebte.
Jestruccfób je epfjermfs y porte n tntoafjoj je ao jermfs (cnbservo gnaícuans pfansehïcens y daïbjuaos sujnríporos) \ncn jnanrnsos. @fperoadesfo n `fpnoadesfo sedùb ao prngubjfjoj y aesfób je termfbocfnbes bervfnsos. Curob aebtomebte (cfcotrfzob sfb veaan), cfcotrfces `fpertrógfcos.
Cnmprnmete tnjns ans paobns je ao pfea. \ærjfjo je sebsfhfafjoj pnr jestruccfób je termfbocfnbes bervfnsos. Escoro nscuro, ospectn ocortnbojn n corhnbfzojn. Cfcotrfzob moa, susceptfhaes je fbiertn.
h. Caosfgfcocfób pnr ao extebsfób \oro voanror ao extebsfób se utfafzo ao redao je ans 6 je Toaaoce, que opafco 6 n mùatfpans je bueve o cojo porte jea cuerpn9 Cohezo 6, MMSS ?0, trnbcn 37, MMFF 37, debftoaes ?% je SC_ (supergfcfe cnrpnroa quemojo).
AEWES MNJEXOJOS DXOWES CX ZFCO ZFCOS S
J XMFC XMFCOS OS n 8¹ dro drojn jn SU\EXGFCFOAES
J XMFC XMFCOS OS n 8¹ dro drojn jn \XNGUBJOS
SUHJ SUHJ XMFC XMFCOS OS n 3¹ drojn
?<-?5%
5-?<%
13%
?5-85%
?<-8<%
3-?<%
85-5<%
8<-35%
?<-85%
25<%
235%
285%
Ojemïs, `oy que oÿojfr9 - Ao ancoafzocfób. - Odebte prnjuctnr. - Ejoj jea pocfebte. - Aesfnbes osncfojos (fb`oaocfób je doses tóxfcns (mnbóxfjn (mnbóxfjn je corhnbn), je `naaíb, ... Octuoamebte, jehfjn oa prndresn je ans cufjojns prestojns, exfsteb crfterfns mïs aoxns que permfteb caosfgfcor ao drovejoj je aos quemojuros cnmn9
5:8
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
CAOSFGFCOCFÓB AEWES MNJEXOJOS DXOWES CX ZFCOS ZFCOS
SU\EXGFCFE _UEMOJO EB % <-?5% ?5-:6% 5<-76% 24<% 24<%
Esto redao bn es opafcohae o ans bfÿns. Se nhtfebe ub voanr muc`n mïs exoctn cnb ao tohao je AubjHnwaer, que tnmo eb cnbsfjerocfób aos vorfocfnbes je aos prnpnrcfnbes cnrpnroaes cnb ao ejoj. Sf aos quemojuros tfebeb hnrjes frreduaores, se coacuao que ao supergfcfe je ao mobn jea pocfebte equfvoae oa ?% je ao supergfcfe cnrpnroa.
C. Etfnandío Aos cousos que prnjuceb quemojuros snb vorfos9 - \nr coanr. - Cnbdeaocfób. - Eaectrncucfób. - \rnjuctns químfcns. - Grfccfób. - Xojfocfnbes.
J. Octuocfób obte quemoju quemojuros ros aeves o. Mejfjos je prfmerns ouxfafns Oa aaedor, voanror aos víos respfrotnrfos je ao víctfmo, obntor ea rftmn y ea corïcter je ao respfrocfób poro cnmprnhor sf `oy oadubo nhstruccfób. Jeteber ea cursn je ao quemojuro quftobjn tnjo ao rnpo y cnmprnhor que bn quejeb teifjns `umeobtes. Cuhrfr oa pocfebte cnb ubo sïhobo afmpfo y seco. Evftor ea grín y ea `fean. Fbstouror ea aovojn fbmejfotn je aos quemojuros químfcos, yo seo cnb odebtes beutroafzobtes especígfcns, suern gfsfnaódfcn n oduo cnrrfebte, eb este ùatfmn cosn, aovor cnb cnrrfebte cnbtfbuo je oduo. Eb ao coro, aovor ans nins cnb ubo ierfbdo poro afmpfor pnr orrostre. Nhservor sf `oy quemojuros gocfoaes, peans bosoaes c`omuscojns, ebrniecfmfebtn je mucnsos, n presebcfo je esputn cnb corhnbfaao. \nber especfoa otebcfób o ao `fbc`ozób gocfoa precnz, ao rnbquero y ao jesnrfebtocfób. Sf ea pocfebte presebto oadubn je estns sfdbns n síbtnmos, prepororse poro ubo pnsfhae vebtfaocfób osfstfjo.
Urdebcfos y Emerdebcfos
5:3
ejftnrfoa } cep
h. Cufjojns An mïs fmpnrtobte eb ubo quemojuro aeve, sfb ogectocfób deberoa, es octuor snhre ao supergfcfe quemojo. Eb quemojuros epfjærmfcos je ?¼ drojn y jærmfcos je 8¼ drojn, prncejeremns o9 Xetfror nhietns (inyos, reanies, cojebos y rnpos bn oj`erfjos). \reporor moterfoa poro ubo tæcbfco osæptfco9 ubo supergfcfe afmpfo (poÿns verjes), recfpfebte, tnrubjos, dosos, duobtes y moterfoa estærfaes. Afmpfor ao `erfjo cnb ub obtfsæptfcn fbcnanrn y bn oacn`nafzojn (jesje ao `erfjo `ocfo guero). Coacuaoremns ao prngubjfjoj y ao extebsfób. Ohrfr aos ompnaaos gnrmojos je gnrmo osæptfco (sf estï fbjfcojn) y evocuor ea cnbtebfjn. Bn se recnrtob soavn eb cosn je exfstfr fbgeccfób. \rnteder cnb dosos y cnmpresos drosos; vebjoie.
E. _uemojuros _ uemojuros droves (extebsos) Ao pfea es ub órdobn fmpnrtobte poro prevebfr pærjfjos je oduo y coanr y prnteder cnbtro ao fbgeccfób. Ao pærjfjo je ao gubcfób prntectnro je ao pfea ojemïs je ubo pærjfjo fmpnrtobte je pueje prnvncor ub jescebsn je temperoturo fmpnrtobte. Iubtn o estn, tebemns sfempre ao omebozo cnbstobte je ao fbgeccfób. Jurobte aos prfmeros `nros, eb ubo quemojuro extebso, se presebtob perturhocfnbes corjfncfrcuaotnrfos fmpnrtobtes jehfjos prfbcfpoamebte o ao pærjfjo je vnaumeb paosmïtfcn, yo seo pnr ao aesfób n pnr ao oaterocfób je ans vosns que prnjuce ao quemojuro.
o. Cnbjucto prïctfco obte ubo quemojuro extebso Zrobqufafzor oa pocfebte jfcfæbjnae que vos o oyujorae y expafcor cojo prncejfmfebtn. Evftor ea grín y ea `fean. Cuhrfr cnb ubo sïhobo afmpfo y seco. Osedurorse je ao permeohfafjoj je víos oæreos. Sf se snspec`o nhstruccfób (mobfnhro je @efmafc`, sf es pnsfhae), prepororse poro ubo pnsfhae vebtfaocfób osfstfjo. Cnbtrna je puasn, respfrocfób y estojn je cnbcfebcfo. Jeteber ea cursn je ao quemojuro quftobjn tnjo ao rnpo y cnmprnhor que bn quejeb teifjns `umeobtes. \reporor ea trosaojn fbmejfotn o ub cebtrn `nspftoaorfn. Sumfbfstror mejfns poro jor ub drob coujoa je nxfdebocfób cnmn se prescrfhe eb cosns je fbtnxfcocfób pnr mnbóxfjn je corhnbn (omhù, moscorfaao, hnmhnbo je N8…) sf se jfspnbe je eaans.
5::
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
h. Octuocfnbes deberoae deberoaess Coamor ao obsfejoj jea pocfebte. Jfeto ohsnauto `osto que se fbjfque an cnbtrorfn. Eb ub quemojn, ao pnsfcfób es fmpnrtobte9 tnjos aos extremfjojes y znbos quemojos jeheb estor eb extebsfób. \oro prevebfr ao cnbtomfbocfób je aos `erfjos y ea pnsfhae jnanr cousojn pnr aos cnrrfebtes je ofre, cuhrfr oa pocfebte cnb ubo sïhobo estærfa.
G. _uemojuros _uemojuros especígfcos Oadubos quemojuros especígfcos cnmn aos eaæctrfcos y químfcos, n aos prnjucfjos pnr cnbdeaocfób, becesftob ub trotomfebtn especfoa.
o. _uemojuros pnr eaectrfcfjoj Ao cnrrfebte eaæctrfco ncosfnbo aesfnbes que vob jesje aos pequeÿos quemojuros, `osto troumotfsmns mùatfpaes y ao muerte.
• Zfpns je aesfnbes - _uemojuros supergfcfoaes supergfcfoaes pnr coanr y aaomos que ocnmpoÿob o ao cnrrfebte cnrrfebte eaæctrfco. eaæctrfco. - _uemojuros pnr orcn n gndnbozn; ao cnrrfebte bn poso pnr ea cuerpn. - Aesfób verjojeromebte verjojeromebte eaæctrfco, pnr ao occfób je ao cnrrfebte o trovæs jea nrdobfsmn. Ao drovejoj je estos quemojuros jepebje jea tfpn e fbtebsfjoj je ao cnrrfebte. O jfgerebcfo je ao cnrrfebte jfrecto, ao cnrrfebte oaterbo prnjuce cnbtroccfnbes tetïbfcos que puejeb aesfnbor mùscuan, rnmper tebjnbes, auxor ortfcuaocfnbes n grocturor `uesns, sfebjn æsto ao mïs peafdrnso. \nr ea cnbtrorfn, ao cnrrfebte cnbtfbuo oacobzo su drovejoj jehfjn o que pueje octuor snhre ea cnrozób.
• Síbtnmos y sfdbns je aos aesfnbes prnjucfjos - Jnanr. - Aesfób eb ao supergfcfe supergfcfe je ebtrojo y je soafjo. - Cnmpafcocfnbes corjíocos (gfhrfaocfób vebtrfcuaor y porn corjíocn). - Cnmpafcocfnbes respfrotnrfos (toqufpbeo, porïafsfs respfrotnrfo). - Sfdbns y síbtnmos cfrcuaotnrfns (s`nck). - Cnmpafcocfnbes muscuanesqueaætfcos (grocturos, auxocfnbes, etc.). - Cnmpafcocfnbes jea S.B.C. (cnbvuasfnbes, mebnr bfvea je cnbcfebcfo, cnmo). Ao prfnrfjoj eb ao otebcfób vebjrï JEZEXMFBOJO \NX EA ZF\N JE AESFÓB MÏS FM\NXZOBZE. Estns pocfebtes puejeb requerfr snpnrte respfrotnrfn n fbcausn ao reoafzocfób je XC\ hïsfco pnr prnjucfrse cnb grecuebcfo porojo corjfnrrespfrotnrfo. Zrosaojn fbmejfotn oa `nspftoa.
Urdebcfos y Emerdebcfos
5:5
ejftnrfoa } cep
h. _uemojuros pnr sustobcfos químfcos Estos quemojuros estïb prnjucfjos bnrmoamebte pnr ïcfjns y ïacoafs pntebtes. Aos aesfnbes mïs grecuebtes se ebcuebtrob eb9 Nins, Cohezo, Cueaan y Extremfjojes. - Ans ÏCFJNS presebtob aesfnbes que, oubque muy supergfcfoaes, sueaeb ser muy extebsos y je aímftes frreduaores. Snb aesfnbes morrnbes y je ospectn operdomfbojn. - Eb aos HOSES ao aesfób prnjucfjo es muc`n mïs prngubjo, je ospectn haobjn, moa jeafmftojo, sueaeb prnjucfr `emnrrodfos y ser muy jnanrnsos. Ao octuocfób fbmejfoto es eafmfbor tob prnbtn cnmn seo pnsfhae ao sustobcfo químfco cnb ohubjobte oduo, y trosaojn o ub cebtrn `nspftoaorfn.
c. _uemojuros pnr cnbdeaocfób Snb aesfnbes jehfjos o ao expnsfcfób oa grín fbtebsn, sfb ao ojecuojo prnteccfób je ao pfea; nrfdfbob oaterocfnbes eb ans vosns sobduíbens, cæauaos, bervfns y pfea. Se puejeb gnrmor pequeÿns crfstoaes je `fean eb ea fbterfnr je aos cæauaos, que aos jestruyeb. Aos aesfnbes pnr cnbdeaocfób se caosfgfcob eb gubcfób je ao fbtebsfjoj je ao aesfób9
• Cnbdeaocfnbes je prfmer drojn \fea pïafjo. Bn `oy jnanr ancoafzojn (obestesfo jehfjo oa grín)
• Cnbdeaocfnbes je sedubjn drojn Oporfcfób je ompnaaos cnb cnbtebfjn aíqufjn. Ejemo eb ans mfemhrns. Jnanr
• Cnbdeaocfnbes je tercer drojn Becrnsfs eb ao znbo cnbdeaojo que evnaucfnbo `ocfo ubo dobdrebo dosenso. Jnanr fbtebsn NHSEXWOCFNBES - Ea drob quemojn jehe ser trotojn eb ub cebtrn je drobjes quemojns. - Ao moynr porte je aos víctfmos je ub fbcebjfn, muereb pnr fb`oaocfób je CN. CN. - Exfste ubo mnrtoafjoj muy oato eb aos prfmeros 48 `nros eb drobjes quemojns.
8.3 S`nck O. Jegfbfcfób Es ea goaan je ao prnjuccfób eberdætfco ceauaor, yo seo pnr9 - Ao fbcopocfjoj je ao cfrcuaocfób poro sumfbfstror butrfebtes (nxídebn y daucnso) o aos cæauaos, n - \nr ao fbcopocfjoj je æstos poro utfafzorans.
5:7
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
Estojn eb ea que ea gauin sobduíben y ao pergusfób je ans teifjns perfgærfcns snb fbsugfcfebtes poro mobteber ao vfjo, deberoamebte ocnmpoÿojn je `fpntebsfób y nafdurfo. Ea prfmer posn eb ao octuocfób obte ea S`nck es su fjebtfgfcocfób.
H. Etfnandío Ea s`nck pueje jeherse o `fpnvnaemfo, vosnjfaotocfób, prnhaemos corjfocns n o ubo cnmhfbocfób. Ea jegectn gubjomebtoa es ao pergusfób rejucfjo je ans teifjns vftoaes jehfjo o `fpntebsfób, je mnjn que ea N8 es fbsugfcfebte poro ans teifjns. Cuobjn ea s`nck persfste, se prnjuce ao aesfób frreversfhae y ao muerte ceauaor. Ea s`nck se pueje caosfgfcor, je ocuerjn o su etfnandío, eb cuotrn tfpns9
o. S`nck corjfndæbfcn Ea cnrozób bn trohoio ojecuojomebte. \nr fbgortn odujn je mfncorjfn, orrftmfos, voavuanpotíos, etc.
h. S`nck nhstructfvn @oy ubo potnandío que bn permfte oa cnrozób trohoior9 topnbomfebtn perfcïrjfcn, beumntórox o tebsfób, emhnafsmn puamnbor.
c. S`nck `fpnvnaæmfcn Bn aaedo sugfcfebte sobdre oa cnrozób9 `emnrrodfos fbterbos n exterbos y pærjfjos je vnaumeb9 jforreos, jfuresfs excesfvos, drobjes quemojuros...
j. S`nck jfstrfhutfvn \nr moao jfstrfhucfób jea gauin sobduíben9 s`nck sæptfcn, obogfaïctfcn, beurndæbfcn, gormocnaódfcn, ebjncrfbn.
C. Síbtnmos y sfdbns Ao octfvfjoj mebtoa pueje estor cnbservojo, pern snb grecuebtes ao aetordfo, ao cnbgusfób y ao snmbnaebcfo. Aos mobns y ans pfes estïb gríns, `ùmejns y, muc`os veces, cfobótfcns y pïafjns. Ea puasn es jæhfa y rïpfjn; o veces, sóan pueje poaporse ea puasn gemnroa n corntfjen. @oy toqufpbeo e `fpervebtfaocfób.
J. Octuocfnbes Ans estojns je s`nck jeheb mobeiorse eb ao UCF. Cnmn bnrmos deberoaes9 Cnancor o ao víctfmo eb pnsfcfób `nrfznbtoa (je espoajos sf estï cnbscfebte, n eb pnsfcfób aoteroa je sedurfjoj sf estï fbcnbscfebte). Huscor ubo `emnrrodfo exterbo (ncuato o veces pnr ao rnpo, snhre tnjn eb fbvferbn n tfempn grín) y jeteberao.
Urdebcfos y Emerdebcfos
5:4
ejftnrfoa } cep
Fbterrndor oa `erfjn n o ans presebtes (ub dnape, fbcausn pncn vfnaebtn, pueje prnvncor ubo `emnrrodfo fbterbo); n ao víctfmo pueje verse ogectojo pnr ubo ebgermejoj corjfoco y sugrfr jnanr tnrïcfcn. Orrnpor o ao víctfmo y evftor cuoaqufer mnvfmfebtn. Ea trotomfebtn jea s`nck becesfto cufjojns mæjfcns especfoafzojns. Ea trobspnrte jehe `ocerse hoin vfdfaobcfo mæjfco. Ao cnancocfób jea `erfjn eb ao comfaao y ea trobspnrte jea mfsmn jeherïb `ocerse sfempre cnb ao víctfmo eb pnsfcfób `nrfznbtoa.
8.: Fbtnxfcocfnbes O. Cnbceptn je tóxfcn Es oquea eaemebtn n cnmpuestn químfcn que, fbtrnjucfjn eb ea nrdobfsmn n ohsnrhfjn pnr æste es copoz je prnjucfr aesfnbes eb ub órdobn n sfstemo je órdobns, e fbcausn prnvncor ao muerte.
H. Caosfgfcocfób fbtnxfcocfnbes - Snhreodujos9 Ao occfób jea tóxfcn se prnjuce cnb drob ropfjez y cnbjuceb cnbjuceb grecuebtemebte o ao muerte (eb pncns mfbutns u `nros). - Odujos9 Oporeceb Oporeceb síbtnmos vfsfhaes y deberoamebte droves, droves, pujfebjn prnjucfr ao muerte eb eb jíos. - Suhodujos9 Snb oqueaaos que tfebeb audor eb ea trobscursn je vorfns jíos n semobos. semobos. - Cróbfcos9 Ohsnrcfób Ohsnrcfób y occfób aebto je pequeÿos cobtfjojes jea prnjuctn tóxfcn tóxfcn meses meses n oÿns).
C. Wíos je ebtrojo jea tóxfcn o. Wío jfdestfv jfdestfvoo Eb aos fbtnxfcocfnbes pnr vío jfdestfvo, ao ropfjez je ohsnrcfób jepebje jea tóxfcn, ans tóxfcns que se ohsnrheb aebtomebte puejeb jor audor o fbtnxfcocfnbes je cursn aebtn, an que permfte eb ncosfnbes beutroafzor ea tóxfcn tnjovío bn ohsnrhfjn y govnrecer su eafmfbocfób.
h. Wío puamnbor Ao fb`oaocfób je doses y vopnres tóxfcns pnr ans puamnbes es ao vío mïs odresfvo que estns octùob cnb ubo ropfjez cosf equfporohae o ao je ao fbyeccfób ebjnvebnso (p.ei., fb`oaocfób je ïcfjn cfob`íjrfcn).
5:0
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
c. Wío cutïbeo Aos sustobcfos snauhaes eb aípfjns n jfsueatos eb drosos utfafzob cnmn puerto je ebtrojo ao vío cutïbeo. Zomhfæb, aos sustobcfos que estïb eb cnbtoctn permobebte cnb ao pfea puejeb utfafzor esto mfsmo vío.
j. Wío mucnso Es pncn grecuebte, oubque puejeb utfafzorao oadubns tóxfcns (otrnpfbo, cncoíbo, etc.)
e. Wío porebtero porebteroaa Es corocterístfco je aos fbtnxfcocfnbes mejfcomebtnsos (pnr jnsfs excesfvo, errnres teropæutfcns, `fpersebsfhfafjoj n pnr gfbes sufcfjos). Ao vío suhcutïbeo y oadn mebns ao fbtromuscuaor, es tomhfæb ao vío je aos `erfjos prnjucfjos pnr eaemebtns pubzobtes ebvebebojns, pfcojuros, mnrjejuros, etc. ea egectn tóxfcn se prnjuce cnb drob ropfjez. Ao mnrjejuro je serpfebte tomhfæb represebto ubo fbtnxfcocfób porebteroa, osí cnmn ao ohsnrcfób je tóxfcns (eb gnrmo je pnmojos y gnmebtns) mejfobte `erfjos y uacerocfnbes.
J. Zrotomfebtn deberoa je aos fbtnxfcocfnbes Ea trotomfebtn je ubo fbtnxfcocfób grecuebtemebte revfste ub corïcter je urdebcfo. \nr este mntfvn es fmpnrtobte cnbncer cfertos mejfjos teropæutfcos deberoaes que eb muc`ns cosns puejeb soavor oa pocfebte je ub jesebaoce gotoa, tebfebjn presebte que an que jeho `ocerse `oy que `oceran prnbtn y cuobtn mïs precnz seo ea trotomfebtn, mïs prnhohfafjojes je æxftn exfstfrïb. - Jetebcfób jea opnrte tóxfcn. - Evocuocfób jea tóxfcn. - Beutroafzocfób.
o. Jetebcfób jea opnrte tóxfcn Es ao prfmero mejfjo o aaevor o cohn eb ea trotomfebtn je ub fbtnxfcojn. Eb ea cosn je fb`oaocfób je doses n vopnres (omhfebte fbjustrfoa) jeherï trosaojorse oa pocfebte o ubo znbo exebto je cnbtomfbocfób poro oportoran jea omhfebte tóxfcn.
h. Evocuocfób E vocuocfób jea tóxfcn Aos mejfjos jestfbojos o evocuor ans tóxfcns `ob je aaevorse o cohn cnb ao mïxfmo ropfjez y jepebjeb je ao vío je ebtrojo jea tóxfcn.
• Wío jfdestfvo Ao extroccfób je ans tóxfcns que fbdresob eb ea nrdobfsmn pnr vío jfdestfvo pueje aaevorse o cohn pnr aos víos jfdestfvos superfnres (vómftn, aovojn dïstrfcn) n pnr ao vío rectoa (cotorsfs, ebemos evocuojnres). O`nro hfeb, ao egfcocfo je toaes mejfjos jepebje prfbcfpoamebte jea tóxfcn mfsmn. Evocuocfób jea tóxfcn pnr aos víos jfdestfvos superfnres9
Urdebcfos y Emerdebcfos
5:6
ejftnrfoa } cep
- \rnjuccfób jea vómftn Ao fbjuccfób jea vómftn pueje eb muc`os muc`os ncosfnbes ncosfnbes soavor ao vfjo jea jea pocfebte. Esto prïctfco estï cnbtrofbjfcojo eb9 ´
\ocfebtes cnmotnsns n fbcnbscfebtes
´
\ocfebtes cnb cnbvuasfnbes
´
Cnbtrofbjfcocfób ohsnauto jea mfsmn es cuobjn ea vebebn fbderfjn es cnrrnsfvn n se troto je petróaen n jerfvojns. Es becesorfn recnder ea prnjuctn jea vómftn poro huscor ea tóxfcn. Je esto mobero se pueje nhteber ubo fjeo jea tfpn je tóxfcn empaeojn y ub cïacuan oprnxfmojn je ao cobtfjoj fbderfjo.
Ans mecobfsmns poro fbjucfr ea vómftn puejeb ser9 mecïbfcn y químfcn ´
Fbjuccfób mecïbfco. mecïbfco. Cnancojn Cnancojn ea pocfebte eb jecùhftn prnbn, prnbn, cnb cnb ao cohezo mïs hoio _UE ANS @NMHXNS, se fbjuce ea vómftn frrftobjn ao porej pnsterfnr je ao gorfbde.
´
Fbjuccfób químfco. \uejeb \uejeb sumfbfstrorse sumfbfstrorse cnmn cnmn vnmftfvns vnmftfvns ao fpecocuobo (eb (eb gnrmo je pnavn n iorohe) y ea suagotn je cnhre (jfaufjn eb oduo) Ub mætnjn sebcfaan y o mebujn egfcoz poro prnvncor ea vómftn, es ao ojmfbfstrocfób je 8-3 cuc`orojftos je soa cnmùb eb ub vosn je oduo tfhfo n coafebte.
- Aovojn dïstrfcn Es ea mætnjn je eaeccfób y ao mobero mïs seduro je extroer y beutroafzor cuoaqufer cobtfjoj je tóxfcn que oùb se ebcuebtre eb ea estómodn n que se eafmfbe pnr vío dïstrfco. Es ub mætnjn sebcfaan e fbncun y tfebe ao vebtoio je que pueje cnmhfborse cnb ao opafcocfób je sustobcfos beutroafzobtes, ohsnrhebtes, etc. Ea aovojn je estómodn estómodn oacobzo su moynr moynr utfafjoj je aos jns o aos cuotrn `nros je ao fbdestfób jea tóxfcn, oubque se `oaao fbjfcojn `osto 7-0 `nros jespuæs. Mïs torje corece je utfafjoj. @oy que ohsteberse jea aovojn dïstrfcn9 ´
Eb pocfebtes cnmotnsns, yo que ans rfesdns je nhstruccfób hrnbqufoa y je obnxfo drove, snb cnbsfjerohaes y eb ncosfnbes muc`n mïs serfns que ao fbtnxfcocfób mfsmo.
´
Eb pocfebtes que `ob fbderfjn sustobcfos cnrrnsfvos.
´
Eb oqueaans cnb tebjebcfo o presebtor cnbvuasfnbes.
´
Eb ea cosn je `oherse vocfojn ea cnbtebfjn dïstrfcn pnr `oher vnmftojn ea pocfebte espnbtïbeomebte.
Ao cobtfjoj je aíqufjn o ojmfbfstror jurobte ea aovojn dïstrfcn jfgerfrï sedùb ao ejoj jea pocfebte. Evocuocfób jea tóxfcn pnr vío rectoa9 ´
Cotorsfs Jespuæs je `oher evocuojn ea tóxfcn jea estómodn, es ùtfa ao ojmfbfstrocf ojmfbfstrocfób ób je ub purdobte poro cnmpaetor ao afmpfezo dïstrfco, evftor ao frrftocfób y ohsnrcfób fbtestfboa y oceaeror ao eafmfbocfób je ans prnjuctns yo ohsnrhfjns.
55<
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
Ao cotorsfs se `oaao cnbtrofbjfcojo eb ao fbtnxfcocfób pnr sustobcfos cnrrnsfvos, yo que exfste ea peafdrn je oumebtor ao supergfcfe je aos aesfnbes; tomhfæb eb cosn je dostrnebterftfs ´
Ebemos evocuojnres Zfebeb pnr nhietn vocfor ao pnrcfób termfboa jea fbtestfbn
• Wío respfrotnrfo Eb ea cosn je fb`oaocfób je doses y vopnres tóxfcns, ao prfmero mejfjo serï ea trosaojn jea fbtnxfcojn o ubo znbo exebto je cnbtomfbocfób. Auedn oganiorae tnjo oqueaao rnpo que pujfero opretorae y ebvnaverae cnb mobtos poro evftor que se ebgríe. Es fmpnrtobte que estæ tob qufetn cnmn seo pnsfhae.
• Wío cutïbeo Zóxfcns ohsnrhfjns pnr ao pfea y mucnsos. Eb este cosn `oy que jespnior fbmejfotomebte oa fbtnxfcojn je sus rnpos fmpredbojos y aovor ao znbo ogecto cnb drob cobtfjoj je oduo. O veces hostorï ubo huebo afmpfezo je ao pfea cnb iohób y oduo cnrrfebte cnb ao oyujo je ub cepfaan. Wío je ebtrojo `fpnjærmfco, mejfobte `erfjos n fbyectojn. \ueje prevebfrse n retorjorse ao ohsnrcfób jea tóxfcn excauyebjn je ao cfrcuaocfób ea audor je ao fbyeccfób mejfobte afdojuro jea mfemhrn ogectn (tnrbfquete).
c. Beutroafzocfób Ao beutroafzocfób jea tóxfcn fbderfjn sóan es pnsfhae eb ub afmftojn bùmern je cosns, pues snb pncos aos sustobcfos que puejeb cnbvertfrse eb otóxfcos cuobjn oùb se `oaaob eb ea estómodn. O pesor je eaan, es ubo prïctfco que bn jehe je nmftfrse y se cnmpaemebto cnb ao obterfnr (evocuocfób) jehfæbjnse aaevor o cohn fbmejfotomebte jespuæs je ao fbdestfób jea tóxfcn. Ao beutroafzocfób je ans vebebns pueje aaevorse o cohn pnr obuaocfób jea corïcter químfcn respnbsohae jea egectn tóxfcn (trotomfebtn beutroafzobte) n cnmhfbïbjnse cnb æa ubo vez yo ohsnrhfjn (trotomfebtn obtfjótfcn).
• Zrotomfebtn beutroafzobte Ebtre aos sustobcfos mïs represebtotfvos que tfebeb pnr mfsfób ao beutroafzocfób jea tóxfcn pnr mecobfsmn gísfcn se `oaaob ans corhnbes ohsnrhebtes (corhnbes je nrfdeb eb vedetoa) jntojns je ub drob pnjer je ohsnrcfób, (sf bn se tfebe corhób o mobn, pueje utfafzorse ub trnzn je pob corhnbfzojn). Ntrn beutroafzobte es ea oduo oahumfbnso, se empaeo prfmnrjfoamebte eb aos fbtnxfcocfnbes prnjucfjos pnr metoaes pesojns y otebùo ea egectn je ans tóxfcns cïustfcns. (Ea oduo oahumfbnso se preporo mezcaobjn cuotrn caoros je `uevn hotfjos eb ub aftrn je oduo jestfaojo).
• Zrotomfebtn obtfjótfcn Se aaomob obtíjntns oqueaaos sustobcfos que, puestos grebte o ntros cnb prnpfejojes tóxfcos ‑se cnmhfbob” cnb eaaos gnrmobjn buevns cuerpns que resuatob otóxfcns n mebns tóxfcns que aos sustobcfos prfmftfvos.
Urdebcfos y Emerdebcfos
55?
ejftnrfoa } cep
E. Octuocfób obte ub pocfebte fbtnxfcojn o. Mejfjos je snpnrte Mobteber vfvn oa pocfebte jehe ser ao prfmero mfsfób, obtes que fbtebtor ao eafmfbocfób jea tóxfcn. - \ocfebte cnb porojo corjfnrrespfrotnrfo Se reoafzorïb aos mobfnhros je reobfmocfób corjfnpuamnbor `ohftuoaes, estos estos jeheb ser mïs prnanbdojos, snhre tnjn eb oadubns tóxfcns cnmn ans horhftùrfcns, yo que aos pnsfhfafjojes je recuperocfób snb moynres - \ocfebtes droves ´
\ermeohfafjoj je ao vío oæreo
´
Extroccfób je cuerpns extroÿns
´
Cïbuao je Moyn sf precfso
´
\nsfcfób aoteroa je sedurfjoj
´
Sf se se snspec`o snspec`o `fpnxfo9 ojmfbfstrocfób je nxfdebn mejfobte moscorfaao, moscorfaao, o oatos cnbcebtrocfnbes
´
Snpnrte corjfnrrespfrotnrfn sf precfso
´
Cnbtrna je ans trostnrbns je ao temperoturo, osncfojns osncfojns grecuebtemebte grecuebtemebte o aos fbtnxfcocfnbes, orrnpor
h. Nhtebcfób je fbgnrmocfób snhre ea tóxfcn - Zfpn je tóxfcn - Cobtfjoj - Zfempn trobscurrfjn - Exfstebcfo je vómftns - Xecndfjo je muestros - Fbstftutn Bocfnboa je Znxfcnandío (Zeaægnbn. 6?4 70 60 <<)
c. \revebcfób je ao ohsnrcfó ohsnrcfób b jea tóxfcn Wo o jepebjer je ao vío je ebtrojo9
• Fbdestfób Npcfnbes teropæutfcos9 - Ojmfbfstrocfób je corhób octfvojn Se cnbsfjero cnbsfjero ubo je aos mejfjos mïs egfcoces, tobtn sf se `o reoafzojn vocfomfebtn dïstrfcn, cnmn sf bn.
558
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
Jnsfs9 :-0 cuc`orojos/? aftrn je oduo. \rnjuce estreÿfmfebtn, jehe osncforse ub purdobte. Ohsnrhebte je ao moynrío je ans tóxfcns. - Fbjuccfób jea vómftn Se empaeo iorohe je fpecocuobo (3< ma eb ub vosn je oduo), pujfebjn repetfrse cojo 3< mfbutns Cnbtrofbjfcojn sf exfste9 jfsmfbucfób jea bfvea je cnbcfebcfo, rfesdn je cnbvuasfnbes, emhorozn, fbdesto je cïustfcns y jerfvojns jea petróaen y cuobjn exfstob aesfnbes esngïdfcos. - Aovojn dïstrfcn Cnbtrofbjfcojn eb9 Fbdesto je cïustfcns (oumebtn je aesfnbes) Jerfvojns jea petróaen petróaen (oumebto ao fbtnxfcocfób pnr fb`oaocfób fb`oaocfób je vopnres, (pueje reoafzorse reoafzorse ofsaobjn prevfomebte ao vío oæreo mejfobte fbtuhocfób ebjntroqueoa)). Jfsmfbucfób jea bfvea je cnbcfebcfo y cnmo (pnr pnsfhae ospfrocfób) (ofsaomfebtn ebjntroqueoa) Cuobjn exfstob aesfnbes esngïdfcos.
• Fb`oaocfób Xetfror oa fbtnxfcojn jea omhfebte cnbtomfbojn y ojmfbfstrocfób je nxídebn `osto que se cnbsfdo ao fbgnrmocfób cnbcreto snhre ea tóxfcn.
• Cnbtoctn Afmpfezo fbmejfoto cnb ohubjobte oduo tobtn je pfea cnmn je cnbiubtfvos, jurobte ub tfempn prnanbdojn `osto cnbncer ea tóxfcn y ea trotomfebtn fjóben.
8.5 @erfjos O. Jegfbfcfób y tfpns Se jegfbeb cnmn aesfnbes eb aos que exfste ubo snaucfób je cnbtfbufjoj je ao pfea. Sedùb ea nhietn que aos prnjuce, tebemns9 - @erfjos fbcfsos, prnjucfjos pnr ub nhietn cnrtobte (cuc`faan, bovoio, etc.) Aos `erfjos sueaeb ser aordos y cnb ans hnrjes afmpfns. - @erfjos cnbtusos, prnjucfjos pnr ub nhietn rnmn (pfejro, etc.) \resebtob \resebtob hnrjes frreduaores, cnb cnb jesdorrn. - @erfjos fbcfsn-cnbtusos n mfxtos. - @erfjos pubzobtes, prnjucfjos pnr nhietns que pebetrob eb ea cuerpn (estfaetes, pubznbes, pubznbes, caovns, etc.) Aos `erfjos sueaeb presebtor pequeÿns nrfgfcfns je ebtrojo y o veces drob prngubjfjoj. - Ohrosfnbes, mntfvojos pnr ea rnce je ao pfea cnb ea suean. Ogectob o ao epfjermfs. - @erfjos pnr jesdorromfebtn n orrobcomfebtn. Sueaeb ser frreduaores y cnb pærjfjo je sustobcfo.
Urdebcfos y Emerdebcfos
553
ejftnrfoa } cep
- @erfjos pnr ormo je guedn. - @erfjos pnr osto je tnrn. Ans rfesdns je estos aesfnbes sueaeb ser9 ao fbgeccfób y ao `emnrrodfo.
H. Cufjojns Ea ZCOE jehe teber preporojn ea corrn je curos. Znjn ea fbstrumebtoa o utfafzor jehe estor esterfafzojn. Obtes je prncejer, `oy que egectuor ub aovojn je mobns cnbcfebzujn. O cnbtfbuocfób9 - Woanrocfób jea estojn deberoa jea pocfebte. - Expanrocfób je ao `erfjo. - Afmpfezo y jesfbgeccfób je ao `erfjo. - Jeteber ao `emnrrodfo sf exfste. - Cuhrfr ao `erfjo cnb cnb ub opósftn estærfa sf es pnsfhae. - Eb aos `erfjos pebetrobtes eb tórox, tórox, topnbor ao `erfjo poro evftor ao ebtrojo je ofre y trosaojn fbmejfotn o ub `nspftoa. - Eb aos `erfjos `erfjos je ohjnmeb cnb evfscerocfób, bn se jehe fbtebtor cnancor aos vísceros, cùhroaos cnb ub afebzn afmpfn y `ùmejn y trosaojn fbmejfotn o ub `nspftoa. - Sf ea pocfebte aaevo caovojn ub nhietn, bn an soque, pnjrío oumebtor ea sobdrojn. Zrosaojn o ub cebtrn `nspftoaorfn. - Zrosaojor o ub cebtrn cebtrn sobftorfn, sf ea ea estojn jea pocfebte an requfere.
8.7 @emnrrodfos O. Jegfbfcfób y tfpns Es ao soafjo je sobdre guero je ans vosns sobduíbens. Eb gubcfób jea nrfdeb pnjemns caosfgfcoraos eb9 - Orterfoa9 \ærjfjo je sobdre pnr ubo orterfo. Cnanr rnin fbtebsn y soafjo jfscnbtfbuo n puasïtfa. Es ao que revfste moynr drovejoj. - Webnso9 \ærjfjo je sobdre pnr ao aesfób je ubo vebo. Cnanr rnin nscurn y je soafjo cnbtfbuo. cnbtfbuo. - Copfaor9 Mntfvojo pnr ao soafjo je sobdre tros ao rnturo je ans copfaores. Soae je gnrmo cnbtfbuo, ogectobjn o tnjo ao supergfcfe je ao `erfjo. Eb gubcfób je su presebtocfób, caosfgfcoremns aos `emnrrodfos eb9 - Exterbos9 Soafjo je sobdre oa exterfnr jea cuerpn o trovæs je ubo `erfjo vfsfhae. - Fbterbos9 Ao pærjfjo je sobdre se prnjuce `ocfo ea fbterfnr je ubo covfjoj cnrpnroa (ohjnmeb, tórox, etc.) Bn sfebjn vfsfhae jesje ea exterfnr.
55:
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
- Exterfnrfzojos9 Ao sobdre vfebe jea fbterfnr jea nrdobfsmn, pern se exterfnrfzo o trovæs je nrfgfcfns boturoaes (hnco, níjns, borfz, meotn urfborfn, vodfbo y rectn). Eb gubcfób je su prncejebcfo se `ohao je9 - @emotemesfs9 Sobdre prncejebte jea oporotn jfdestfvn que es expuasojo cnb ea vómftn. Deberoamebte jea troctn superfnr. - Meaebos9 Sobdre prncejebte jea oporotn jfdestfvn que es expuasojo cnb aos `eces. Deberoamebte prnceje jea troctn jfdestfvn fbgerfnr. Se presebto eb gnrmo je `eces bedros y moanafebtes. - Dfbdfvnrrodfo9 @emnrrodfo je aos ebcíos. - Ntnrrodfo9 @emnrrodfo je ans níjns. - Epfstoxfs9 @emnrrodfo @emnrrodfo que se prnjuce o trovæs je ao borfz. - @emnptfsfs9 Sobdre prncejebte jea oporotn respfrotnrfn que es expuasojo pnr ao hnco o trovæs jea vómftn. - Wíhfces9 @emnrrodfos pequeÿos je ao pfea que se prnjuceb pnr rnturo je pequeÿns vosns sobduíbens. - \etequfos9 @emnrrodfos cutïbeos pubtfgnrmes, rnifzos y mùatfpaes. Se ancoafzob eb ao jermfs. - Equfmnsfs9 Snb ocumuaocfnbes je sobdre hoin ao pfea mïs extebsos que aos obterfnres. Zomhfæb se aaomob corjeboaes. - \ùrpuro9 @emnrrodfo je ao pfea y mucnsos que bn jesoporece cnb ao presfób. Es ubo mïcuao. - @emoturfo9 @emnrrodfo jea oporotn urfborfn que curso cnb eafmfbocfób je sobdre eb ao nrfbo. - @emntórox9 Jerrome sobduíben eb ao covfjoj paeuroa. - Mebnrrodfo9 @emnrrodfo je ao mebstruocfób. - Metrnrrodfo9 @emnrrodfo jea oporotn debftoa gemebfbn gemebfbn je corïcter potnaódfcn. - @emortrns9 Jerrome je sobdre eb ubo covfjoj ortfcuaor.
H. Síbtnmo Síbtnmoss Aos `emnrrodfos prnjuceb síbtnmos ancoaes y deberoaes. Ans síbtnmos ancoaes se prnjuceb pnr ao extrovosocfób sobduíbeo y puejeb vorfor jesje ub cuojrn osfbtnmïtfcn (corjeboa) o jnanr pnr cnmpresfób je ao sobdre cnaeccfnbojo (`emortrns). Ans síbtnmos deberoaes jepebjeb je ao cobtfjoj je sobdre extrovosojo. Ao drovejoj je ao `emnrrodfo jepebje je9 - Ao cobtfjoj je sobdre perjfjo. - Ao veancfjoj je ao pærjfjo sobduíbeo. - Ao ancoafzocfób je ao `emnrrodfo. Ubo pærjfjo je sobdre jea ?<-3<% je ao vnaemfo creo prnhaemos oa nrdobfsmn que puejeb snaucfnborse repnbfebjn ea vnaumeb je aíqufjn perjfjn. Ubo pærjfjo ebtre 3<-7<% es muy drove y exfde trobsgusfób fbmejfoto.
Urdebcfos y Emerdebcfos
555
ejftnrfoa } cep
Sf ao pærjfjo es superfnr oa 7<% es mnrtoa.
C. Cufjojns Woanror ea estojn deberoa jea pocfebte. Fbtebtor jeteber ao `emnrrodfo (`emnstosfo) mejfobte cnmpresfób jfrecto snhre ea audor jea sobdrojn, oyujïbjnbns je poÿueans, rnpo, etc. Sf cnbtfbùo sobdrobjn ocumuaor opósftns snhre ao znbo, bubco quftor ans yo empopojns, jojn que pnjríomns govnrecer ea sobdrojn. Sf ea sobdrojn se prnjuce eb oadubo extremfjoj, eaevorao pnr ebcfmo jea restn jea cuerpn, mfebtros se cnbtfbùo cnb ao cnmpresfób. Sf bn ceje reoafzor ub vebjoie cnmpresfvn. Sf tnjn an obterfnr es fbegfcoz se reoafzorï cnmpresfób jfrecto snhre ea vosn jea que jepebje ao `emnrrodfo. Aos `emnrrodfos je ao hose jea crïben puejeb sobdror pnr ea níjn, bn jeheb topnborse bubco poro gocfaftor osí ao soafjo je ao sobdre je ao covfjoj crobeoa y evocuor cnb ao mïxfmo urdebcfo oa `nspftoa. Bn jeheb topnborse bubco aos `emnrrodfos que gauyob o trovæs je nrfgfcfns boturoaes (níjns, borfz, rectn…) Mobteber oa pocfebte ohrfdojn. Cnmn bnrmo bn se jehe `ocer ub tnrbfquete, quejobjn reservojn poro sftuocfnbes muy cnbcretos y jespuæs je `oher resuatojn fbegfcoces tnjos aos octuocfnbes jescrftos. Zrosaojor oa pocfebte oa `nspftoa urdebtemebte.
8.4 Osgfxfos O. Jegfbfcfób Fbcopocfjoj poro respfror jehfjn o ubo nhstruccfób je víos respfrotnrfos (dordobto n trïqueo). Sf ao nhstruccfób es tntoa es ubo cnbjfcfób que eb cuestfób je mfbutns pueje ser mnrtoa, ea pocfebte ebtrorï eb porojo respfrotnrfo sf bn se refbstouro ao vebtfaocfób. Eb ub tfempn oprnxfmojn je cuotrn mfbutns sfb nxídebn se pueje presebtor joÿn eb ea cerehrn.
H. Octuocfób - Cnbgfrmor que ao vío respfrotnrfo respfrotnrfo estï nhstrufjo, sf ea pocfebte pocfebte es fbcopoz `ohaor, tnser n sóan pueje `oceran jæhfamebte. - Eb este cosn prncejeremns o reoafzor ao Mobfnhro je @efmafc`9 @efmafc`9 Es ubo tæcbfco poro jesnhstrufr aos víos respfrotnrfos fbgerfnres eb ubo persnbo ojuato9
557
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
o. \ocfebte cnbscfebte - Sf estï muy odftojn, ec`orae oa suean y trotoran cnmn sf estuvfero fbcnbscfebte. - Xnjeorae cnb ans hrozns pnr jehoin je sus oxfaos. - Cnancor ub puÿn eb ao aíbeo mejfo jea ohjnmeb y ao ntro mobn ebcfmo. - \resfób `ocfo orrfho y `ocfo jebtrn cnb ub dnape secn. - Xepetfr 7 o ?< veces (?/sed.) y huscor nhietns eb ao hnco. - Cnbtfbuor `osto que se jesnhstruyo n cofdo fbcnbscfebte.
h. \ocfebte \ocfebte fbcnbscfebte - Cnancorae eb eb pnsfcfób je je XC\ snhre snhre ub paobn jurn. jurn. Bn es recnmebjohae aojeor ao cohezo cohezo jea pocfebte. - Cnancorse o `nrcoiojos snhre sus pferbos. - Cnb ans hrozns estfrojns, cnancor ea toaób je ao mobn snhre ao aíbeo mejfo jea ohjnmeb, ao ntro mobn ebcfmo je ao prfmero, je ao mfsmo gnrmo que poro `ocer ea mosoie corjíocn. - Dnape secn `ocfo ojebtrn orrfho (espoajo-cohezo). - Xepetfr 7-?< veces, huscor nhietns e fbsugaor muy suovemebte, suovemebte, sf ea ofre ebtro hfeb se ae jeio respfror n se ae reobfmo sedùb seo ea cosn. Sf ea ofre bn ebtro se repfte ea cfcan.
c. Cosns especfoaes Eb emhorozojos pnr rfesdn je joÿor ea getn y eb persnbos nhesos y bfÿns, se recnmfebjo `ocer aos cnmpresfnbes eb ea tercfn fbgerfnr jea esterbób. Cnancobjn o`í aos mobns eb cosn je estor cnbscfebte y cnmn sf guero XC\ sf estï fbcnbscfebte. Eb omhns supuestns, aos cnmpresfnbes se `orïb suovemebte. Eb aoctobtes `oy ub rfesdn je aesfób `epïtfco pnr ea drob tomoÿn jea `ídojn. Se recnmfebjo cnancor oa hehæ snhre ea hrozn hnco ohoin y jorae dnapes secns cnb ea toaób je ao mobn ebtre ans nmópaotns, oaterbïbjnan cnb cnmpresfnbes tnrïcfcos cnb jns jejns, pnr jehoin jea cruce jea esterbób eb ao aíbeo fmodfborfo je tetfaao o tetfaao. Eb ea cosn je ans bfÿns se reoafzo cnmn o ans ojuatns, pern coafhrobjn ao guerzo je ao cnmpresfób eb gubcfób jea tomoÿn jea bfÿn. - Sf cnb fbtebtns repetfjns je ao mobfnhro je @efmafc` bn se cnbsfdufero jesnhstrufr ao trïqueo, pueje que seo becesorfn reoafzor ubo Zroquentnmío je Urdebcfo9 Cnbsfste eb ubo fbcfsfób n pubcfób je urdebcfo eb ao trïqueo o bfvea jea cortíaodn crfcntfrnfjen poro creor je mobero ortfgfcfoa ubo ebtrojo je ofre. Es grecuebte que se useb utebsfafns que se tfebeb o mobn cnb nrfgfcfn je ebtrojo y soafjo cnmn pnr eiempan ao porte exterbo je ans hnaídrogns. Se pueje reoafzor eb pocfebtes fbcnbscfebtes.
Urdebcfos y Emerdebcfos
554
ejftnrfoa } cep
3. XEOBFMOCFÓB XEOBFMOCFÓ B COXJFN\ COXJFN\UAMNBO UAMNBOX X HÏSFCO 3.? \orojo Corjfn-Xespfrotnrfo \revfomebte o jegfbfr ao porojo corjfnrrespfrotnrfo, resuato cnbvebfebte jfstfbdufr ebtre muerte caíbfco y hfnaódfco. - Jegfbfmns ao muerte caíbfco n oporebte cnmn ao ousebcfo eb ea fbjfvfjun je cnbstobtes vftoaes oprecfohaes (respfrocfób y puasn), pnrque an es equfvoaebte o ubo porojo corjfoco y pntebcfoamebte reversfhae. - Ao muerte hfnaódfco n reoa se jegfbe pnr ao ousebcfo je cnbstobtes vftoaes oprecfohaes, osí cnmn je octfvfjoj eaæctrfco cerehroa (ebcegoandromo paobn) je an que se jejuce ao muerte cerehroa frreversfhae, o pesor je que ortfgfcfoamebte se puejob mobteber aos cnbstobtes vftoaes jea cojïver. Eb ea prfmer cosn jescrftn es cuobjn `ohaomns je porojo corjfnrrespfrotnrfo que o drnsn mnjn se pueje jegfbfr cnmn ea cese hruscn, fbesperojn y pntebcfoamebte reversfhae je ao respfrocfób y ao cfrcuaocfób.
3.8 Xeobfmocfób Corjfn-\uamnbor Hïsfco Ea fbfcfn je ao XC\-Hïsfco, sfempre `o je cnmebzor cnb ao voanrocfób jea estojn je cnbscfebcfo, respfrocfób y puasn. Estfmuaoremns oa pocfebte je gnrmo snbnro y sebsftfvo (`ohaor, peaafzcor). Esperomns respuestos je tfpn mntnr, mïs que verhoaes, sf ao respuesto es muy jæhfa, aebto n otebuojo, cnbtrnaoremns cnb especfoa precoucfób respfrocfób y puasn. Ao Xeobfmocfób Corjfn-\uamnbor (X.C.\.) es ao opafcocfób je poutos estobjorfzojos je jesorrnaan secuebcfoa cuyn gfb es sustftufr y jespuæs restouror ao respfrocfób y cfrcuaocfób espnbtïbeo, oporecfjos cnmn cnbsecuebcfo je ubo porojo corjfnrrespfrotnrfo. Je ub mnjn mïs sfmpae, ebtebjemns pnr XC\ oqueaaos mobfnhros ebcomfbojos o poafor ao ousebcfo je puasn y respfrocfób eb ea pocfebte. Ao gfboafjoj je ao XC\ hïsfco es mobteber nxfdebojos aos cæauaos jea cerehrn, `osto que se recupere ao cfrcuaocfób y ao respfrocfób espnbtïbeo, oporezco ub equfpn je XC\ ovobzojo n se jæ pnr goaaecfjn oa pocfebte. - Memnrfce ao `nro. - Sf ea pocfebte estï fbcnbscfebte \FJO OVUJO. - Cnanque oa pocfebte snhre ub paobn jurn eb eb jecùhftn supfbn.
O. Operturo je ao vío oæreo Xetfror aos horreros exterbos retfrobjn tnjo ao rnpo que puejo nprfmfrae n estnrhorbns eb ao reobfmocfób. Huscor nhietns extroÿns vfsfhaes eb ao covfjoj hucoa jea pocfebte. Sf ea nhietn estï oaniojn mïs oaaï je ao covfjoj nroa reoafzoremns ao mobfnhro je @efmafc`.
550
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
Ohrfr aos víos respfrotnrfos superfnres. Ao gnrmo je `oceran es cnb ao mobfnhro grebte-mebtób. Cnancobjn ubo mobn snhre ao grebte jea pocfebte y eiercfebjn ubo presfób gfrme `ocfo otrïs cnb ao poamo. Ans jejns íbjfce y mejfn je ao ntro mobn se cnancob jehoin jea mebtób, eaevobjn y jespaozobjn ao mobjíhuao `ocfo jeaobte.
o. Mobfnhro grebte-mebtób Extebsfób je ao cohezo `ocfo otrïs y eaevocfób je ao mobjíhuao.
h. Zrfpae mobfnhro Extebsfób je ao cohezo `ocfo otrïs, jespaozomfebtn obterfnr je ao mobjíhuao y operturo sfmuatïbeo je ao hnco. Zæcbfco eb jesusn, jojn ea rfesdn oa que se snmete oa pocfebte je aesfób mejuaor, estobjn pnr tobtn cnbtrofbjfcojo, ao mfsmo obte cuoaqufer snspec`o je aesfób cervfcoa.
c. Zrfpae Mobfnhro Mnjfgfcojo Sf se snspec`o ubo aesfób cervfcoa evftoremns mnver ea cueaan, recurrfebjn o ao suhauxocfób je mobjíhuao, troccfnbïbjnao jesje aos romos vertfcoaes je ao mfsmo `ocfo guero cnb ea jejn íbjfce je cojo mobn, mfebtros opnyomns ans puadores eb ans pómuans poro evftor mnver ao cohezo. Woanror ao respfrocfób y ea puasn. Woanre ao respfrocfób jea pocfebte, ocerque su coro o ao jea pocfebte y WEO sf mnvfafzo ea tórox, NFDO sf `ocer rufjns respfrotnrfns y SFEBZO sf soae ofre je su hnco. Znmor ea puasn eb ao orterfo corótfjo n eb ao suhcaovfo, oxfaor, `umeroa n gemnroa. Sftuocfnbes que se puejeb paobteor9
• Webtfao y tfebe puasn \nsfcfób aoteroa je sedurfjoj (\nsfcfób je SFMS). Cnancor eb esto pnsturo oa pocfebte poro mobteber ao vío permeohae y evftor que se otrodobte sf vnmfto n sobdro pnr ao hnco. Ohsteberse sí se snspec`o ubo aesfób mejuaor n vertehroa. Mobteber ubo estrec`o vfdfaobcfo je aos cnbstobtes vftoaes.
• Bn Webtfao y tfebe puasn Cnancor eb jecùhftn supfbn. Ea reobfmojnr se cnancorï eb ub aoteroa je rnjfaaos poro fbsugaor y reoafzor ea mosoie. Ao pnsfcfób jehe permftfr `ocer aos jns cnsos sfb jespaozorse o an aordn jea pocfebte. Ohrfr ao vío oæreo.
H. Webtfaoc ebtfaocfób fób Cnbstftuye ea sedubjn posn eb ao XC\, cnbsfste eb vebtfaocfób, y prncejeremns cnmn se jescrfhe o cnbtfbuocfób9 \rfmeros jns fbsugaocfnbes ompafos, cnb ubo jurocfób estfmojo je ?.5 - 8 sedubjns, cnb ubo grecuebcfo oprnxfmojo je ?8 - ?5 fbsugaocfnbes eb ojuatn, ?5 - 8< eb ea bfÿn y 8< - 85 eb ea aoctobte, sfempre pnr mfbutn.
Urdebcfos y Emerdebcfos
556
ejftnrfoa } cep
Ao copocfjoj je fbsugaocfób eb ea ojuatn jehe vorfor je 0<< o ?8<< cc, jfsmfbuyebjn prndresfvomebte eb cosn je bfÿns y aoctobtes. - Hnco o Hnco. Es ao mïs `ohftuoa eb pocfebtes ojuatns. Cnb buestro hnco ohorcomns ea cnbtnrbn je ao jea pocfebte osedurïbjnbns je que estï ohferto y seaaojo. - Hnco o Hnco-Borfz. Se uso pregerebtemebte eb bfÿns y aoctobtes jehfjn oa mebnr tomoÿn je su coro, eb audor je ohorcor su hnco cnb ao buestro, cuhrfremns ao hnco y ao borfz sfmuatïbeomebte. - Hnco o Borfz. Usojo eb oqueaaos ncosfnbes eb aos que pnr ao couso que seo ao hnco bn estï proctfcohae (grocturo je moxfaor, restns je tferro...). Fbsugaomns excausfvomebte pnr ao borfz, tebfebjn sfempre cufjojn je mobteber ao hnco jea pocfebte cerrojo. - Hnco o Estnmo (troquentnmfzojns). Eb estns pocfebtes aos fbsugaocfnbes se reoafzob o trovæs jea estnmo. Se jehe cerror ao hnco y borfz jea pocfebte pnr precoucfób. Woanror ao vebtfaocfób y puasn. Sf cnbtfbùo cnbtfbùo aotfebjn y sfb respfror respfror sedufremns sedufremns `ocfebjn cfcans je ?< vebtfaocfnbes. Sf jesoporece ea puasn posoremns jfrectomebte o aos cnmpresfnbes tnrïcfcos. - Bn vebtfao y bn tfebe puasn9 Cnancor eb jecùhftn supfbn. Ohrfr Wío oæreo
C. Cfrcuaocfób Cnbstftuye ea ùatfmn posn je ao XC\ hïsfco, y es ea opnyn cfrcuaotnrfn, sfebjn su gubcfób restouror ao cfrcuaocfób9 Mosoie Corjfocn Exterbn. Ao pouto o sedufr, cnb fbjepebjebcfo jea bùmern je reobfmojnres serï ao sfdufebte9 8 vebtfaocfnbes, 3< cnmpresfnbes tnrïcfcos. Ea mosoie corjíocn, tfebe ea fbcnbvebfebte je que oub `ocfæbjnan je gnrmo cnrrecto opebos oacobzo ea 8<% je ao cfrcuaocfób prnjucfjo pnr ub aotfjn corjfocn bnrmoa; es pnr estn que sfempre serï ao prfnrfjoj obte ubo porojo corjfnrrespfrotnrfo, ea pejfr oyujo, oub cuobjn estn supnbdo reoafzor ao XC\ hïsfco cnb ub snan reobfmojnr. Cnancorse oa aojn jea pec`n je ao víctfmo. Ea pubtn mïs fbgerfnr jea mosoie se ebcuebtro sftuojn eb ea tercfn fbgerfnr jea esterbób. Eb ese pubtn se cnancorï ea toaób je ubo mobn y ea toaób je ao ntro snhre ao obterfnr, ebtreaozïbjnse ans jejns poro que estns bn presfnbeb aos cnstfaaos je ao víctfmo. Ans hrozns extebjfjns y perpebjfcuaores oa esterbób. Aos cnmpresfnbes serïb secos y rïpfjos, jehfebjn je jescebjer ea tórox je 3 o 5 cm eb cojo ubo. Ebtre cnmpresfób y cnmpresfób bn se aevobtorïb ans toanbes je aos mobns jea esterbób. Eb cojo cnmpresfób bn se gaexfnborïb ans hrozns, sfbn que se mobtebjrïb extebjfjns. Eb bfÿns ea mosoie se reoafzorï pnr jehoin je ao aíbeo je ans peznbes, presfnbobjn cnb ans jejns eb ea aoctobte y cnb ao poamo je ao mobn eb ea bfÿn moynr, sfebjn ao reaocfób eb estns cosns je ?5/8.
57<
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
Huscor ao egfcocfo jea mosoie corjíocn cnb ao exfstebcfo je puasn eb ojuatns n bfÿns moynres eb ao orterfo corótfjo y eb aoctobtes eb ao orterfo hroqufoa, cojo 8 - 3 mfbutns y sfb empaeor eb eaan mïs je ?< sed.
J. \rnhaem \rnhaemos os mïs grecueb grecuebtes tes eb ubo XC\ XC\.. Snaucfn Snaucfnbes bes o. Jfaotocfób jea estómodn Ea esógodn estï cerrojn sfempre, exceptn eb ao jedaucfób. Fbsugaobjn cnb jemosfojo guerzo se pueje ohrfr, aaebïbjnse ea estómodn je ofre. Aaedojn ub drojn je jfaotocfób se octfvo ea regaein je vómftn. Es gïcfamebte jetectohae, pues eb audor je eaevorse ea tórox an `oce ea ohjnmeb y bn hoio jespuæs. Ojemïs, cnmprfme ea jfogrodmo y jfgfcuato ea aaebojn je ans puamnbes. Octuocfób9 Aojeor ao cohezo je ao víctfmo, presfnbor cnb jeafcojezo ea epfdostrfn, je gnrmo que se vocíe ea ofre jea estómodn. Afmpfor ao covfjoj nroa sf `o `ohfjn vómftns n sfmfaor y cnbtfbuor ao XC\.
h. Wómftns Jehemns, teber eb cuebto que ao cnmpnsfcfób jea vómftn snb sustobcfos sóafjos o mejfn jfderfr y aíqufjn cnb drob cnbcebtrocfób je CF@, cnb ea cnbsfdufebte peafdrn je nhstruccfób je ao vío pnr aos sustobcfos sóafjos y ospfrocfób hrnbqufoa jea aíqufjn ïcfjn. Octuocfób9 Aojeor ao cohezo jea pocfebte, afmpfor covfjoj nroa ubo vez `oyob cesojn ans vómftns y cnbtfbuor ao XC\. Sf se snspec`o aesfób je cnaumbo, `oy que aojeor oa pocfebte eb hanque y ebtre vorfns.
c. Nhstruccfób je aos víos oæreos fbgerfnres \uejeb ser je jns tfpns9 cnmpaeto (bn poso bojo je ofre) e fbcnmpaeto n porcfoa (ebtro ofre cnb jfgfcuatoj). Ans síbtnmos eb pocfebtes cnbscfebtes serïb ub o`ndn repebtfbn, cnb coro cnbdestfnbojo y ousebcfo je respfrocfób, mfebtros que eb pocfebtes fbcnbscfebtes cnmprnhoremns que, oa vebtfaor, ea ofre ebtro cnb jfgfcuatoj n bn ebtro. Eb nhstruccfnbes cnmpaetos, mobfnhro je @efmafc`, sf ao nhstruccfób es porcfoa, sóan obfmor o tnser n mobteber vebtfaobjn sf estï fbcnbscfebte.
3.3 Cnbsfjerocfnbes je ao reobfmocfób fbgobtfa - Ao aorfbde jea bfÿn es mïs obterfnr, su cueaan mïs cnrtn y ao epfdantfs tfebe ubo gnrmo eb U mfebtros que eb ea ojuatn es je W - BUBCO se reoafzo `fperextebsfób eb ans bfÿns, ao permeohfafzocfób je ao vío oæreo se reoafzo mejfobte aeve extebsfób jea cueaan (pnsfcfób je nagoten) - \oro jetermfbor ea estojn je fbcnbscfebcfo eb ans bfÿns pequeÿns estfmuaor ao paobto je ans pfes. Urdebcfos y Emerdebcfos
57?
ejftnrfoa } cep
- Ao vebtfaocfób se jehe reoafzor cnb cnb extremn cufjojn poro evftor ea horntroumo, se pueje teber cnmn regerebcfo fbtrnjucfr ofre `osto andror mnver ea tórox. Se jehe teber eb cuebto ntrns tfpns je vebtfaocfób (hnco o hnco-borfz) - Eb ans aoctobtes (bfÿns `osto ea oÿn) ea puasn cebtroa se jehe jehe tnmor eb ao orterfo hroqufoa, bn eb corótfjo
O. XC\ hïsfco eb aoctobtes - Cnmprnhocfób jea puasn eb ao orterfo hroqufoa - @fperextebsfób mnjerojo. - Fbsugaocfnbes hnco o hnco-borfz hnco-borfz (je 8< o 85 pnr pnr mfbutn) - Sfempre9 5 cnmpresfnbes pnr ubo fbsugaocfób. 59? - Cnmpresfnbes cnb jns jejns, pnr jehoin je ao aíbeo je ans peznbes (je ?<< o ?8< pnr mfbutn).
H. XC\ hïsfco eb bfÿns - Hnco-Hnco n Hnco o Hnco-Borfz, Hnco-Borfz, (je ?5 o 8< pnr mfbutn) - Cnmpresfnbes eb ea tercfn fbgerfnr jea esterbób cnb ub snan hrozn (?<< pnr mfbutn). - Ea tórox jescebjerï je 8.5 o 3.45 cm, eb cojo cnmpresfób. - Sfempre 5 cnmpresfnbes pnr ubo fbsugaocfób. 59? - Cnmpresfnbes, vebtfaocfnbes y cfcans sedùb ao ejoj jea pocfebte. Aos pnsfcfnbes je mosoie snb9 - Benbotn (jesje ea bocfmfebtn `osto ea mes), cnb ans puadores ub cebtímetrn cebtímetrn hoin ao aíbeo fbtermomfaor o ubo grecuebcfo je ?<<-?8< cpm. - Aoctobte (jesje ea mes je vfjo vfjo `osto ea oÿn) cnb jns jejns jejns (3¼ y :¼) ub cebtímetrn hoin ao aíbeo fbtermomfaor. Se jeprfme ebtre ? y 8 cm o ub rftmn je ?<<-?8< cpm. - Escnaor (ebtre ea oÿn y ans nc`n oÿns), mfsmn audor que ea ojuatn cnb ubo snao mobn, jeprfmfebjn ea tórox ebtre 8 y 3 cm o ub rftmn je ?<< cpm. - Bfÿn moynr moynr (mïs je nc`n oÿns), fduoa que eb ea ojuatn. - Ans aoctobtes cnb cnb G.C. G.C. fbgerfnr o 7< se cnbsfjerob \CX. \CX.
578
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
3.: Fbstrumebtoa je je opnyn opnyn eb ea XC\ Fbstrumebtoafzojo O. Cïbuao je Duejea Moyn o. Utfafjoj Mobteber ao vío oæreo ohferto sfb becesfjoj je `fperextebjer ea cueaan n suhauxor ao mobjíhuao. Eafmfbo ea nhstïcuan je ao aebduo opnyïbjnao eb ea suean je ao hnco.
h. Fbjfcocfnbes \ocfebtes fbcnbscfebtes, estæb eb porojo n bn. @oy que escnder cufjojnsomebte ao toaao poro cojo pocfebte. Ao anbdftuj jehe ser fduoa que ao jfstobcfo je ao hnco oa ïbduan je ao mobjíhuao jea pocfebte.
H. Xesucftojnr cnb vïavuao ubfjfreccfnboa (Omhù©) Cnb este oporotn se evfto ea cnbtoctn jfrectn cnb ea pocfebte eb ao vebtfaocfób y rejuce ea cobsobcfn Ngrece ao pnsfhfafjoj je ojmfbfstror oa pocfebte N8 oa ?<<% je cnbcebtrocfób jurobte ao reobfmocfób Ao gnrmo je cnancocfób je ao moscorfaao jehe ser cufjojo y egectfvo. Sf bn se cnbsfdue ub hueb drojn je `ermetfsmn eb ao coro aos fbsugaocfnbes bn serïb egectfvos Ea resucftojnr se pueje usor cnb ub tuhn je moyn puestn n reoafzobjn `fperextebsfób jea cueaan mejfobte troccfób je ao mobjíhuao cnb ao mobn que usomns poro obcaomns O ao `nro je reoafzor aos fbsugaocfnbes se jehe presfnbor ea hoaób sfb dnapes hruscns, jeiobjn que ea ofre ebtre cnb gaufjez eb ao vío respfrotnrfo je ao gnrmo mïs porecfjo o ubo fbsugaocfób suove. Sf bn an `ocemns osí cnrremns ea rfesdn je jesvfor ao cnrrfebte je ofre oa estómodn cnb ans prnhaemos je jfaotocfób que eaan cnbaaevo
3.5 Jecaorocfób jea jea Cnbsein Cnbsein Espoÿna Espoÿna je Xesucftocfób Corjfnpuamnbor (CEXC\) snhre aos buevos recnmebjocfnbes 85 jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób (EXC) Cnb mntfvn je ao puhafcocfób, ea jío ?5 je nctuhre je 85, je aos buevos recnmebjocfnbes jea EXC snhre ea snpnrte vftoa y ao resucftocfób corjfnpuamnbor (XC\), ea CEXC\, mobfgfesto su oj`esfób o aos mfsmos eb su tntoafjoj y puhafco ao versfób ngfcfoa eb costeaaobn y cotoaïb jea Xesumeb Eiecutfvn (Seccfób ? je aos recnmebjocfnbes), osí cnmn ubo versfób rejucfjo jea mfsmn. Ao versfób cnmpaeto eb fbdaæs je aos recnmebjocfnbes pueje cnbsuatorse eb www.erc.eju. Oubque drob porte je estos recnmebjocfnbes je 85 bn `ob vorfojn je aos puhafcojos eb 8<, hfeb seo pnrque pnr goato je estujfns voafjojns que an iustfgfqueb n pnrque `oy buevos evfjebcfos que aos reguerzob, ea CEXC\ qufere, pnr su fbgauebcfo snhre aos pnsfhfafjojes je supervfvebcfo obte ubo muerte sùhfto, ebgotfzor oadubns ospectns9
Urdebcfos y Emerdebcfos
573
ejftnrfoa } cep
- Ao fmpnrtobcfo je que ea moynr bùmern je cfujojobns recnbnzcob o ‑tnjo persnbo que bn respnbje y bn respfro cnb bnrmoafjoj” cnmn víctfmo je ubo porojo corjíoco (\C), y que ubo vez recnbncfjo, se octfve fbmejfotomebte o ans servfcfns je emerdebcfos (SEM) y se reoafce ubo XC\ je oato coafjoj eb espero je ub jesgfhrfaojnr exterbn outnmotfzojn (JEO) y ao aaedojo je ao otebcfób sobftorfo especfoafzojo. - Ao fmpnrtobcfo je aos fbteroccfnbes ebtre ea nperojnr teaegóbfcn jea SEM, ea testfdn que reoafzo ao XC\ y ea jespafedue o tfempn je ub JEO. \oro eaan se recnmfebjo prnpnrcfnbor gnrmocfób ojfcfnboa o jfc`ns nperojnres, ohnrjobjn especígfcomebte ao fjebtfgfcocfób je ubo porojo corjíoco y ao XC\ cnb oyujo teaegóbfco (ea CEXC\ `o eaohnrojn ubns prntncnans especígfcns que se puejeb cnbsuator eb www.cercp.es). - Ebgotfzor que mfebtros se utfafzo ub JEO, ans que reoafceb ao XC\ jeheríob cnbtfbuorao cnb ao míbfmo fbterrupcfób je aos cnmpresfnbes tnrïcfcos mfebtros se cnanco ea JEO, reobujobjn ao XC\ tob prnbtn cnmn an fbjfque jfc`n jfspnsftfvn. - Cnbsfjeror ao fmpaobtocfób je prndromos je occesn occesn pùhafcn o ao jesgfhrfaocfób (O\J) eb oqueaans espocfns pùhafcns cnb drob ogauebcfo je persnbos, cnb octfvfjojes je rfesdn y eb znbos jnbje se pueje esperor ubo \C cojo 5 oÿns. Osí mfsmn, jfspnber je ub redfstrn je aos \C cnmn `erromfebto fmprescfbjfhae poro cnbncer y meinror ao reoafjoj jea prncesn. (Cnb ea respoajn jea CEXC\ se `o jesorrnaaojn eb Espoÿo ea redfstrn je \C extro`nspftoaorfo N@SCOX, cuyns resuatojns fbfcfoaes se presebtorïb próxfmomebte). - \rngubjfzor eb ao prevebcfób je ao \C eb ans cebtrns sobftorfns, mejfobte ao gnrmocfób jea persnboa ocerco je ans sfdbns je jeterfnrn sùhftn je ub pocfebte, ans crfterfns je oaerto precnz y ubo respuesto rïpfjo o eso sftuocfób. (ea CEXC\ `o jesorrnaaojn ub mnjean gnrmotfvn jebnmfbojn Cursn je Snpnrte Wftoa Fbmejfotn, nrfebtojn o tnjn ea persnboa sobftorfn que otfebje ebgermns, eb cuoaqufer ïmhftn je octuocfób). - Ao fbcausfób, pnr pnr prfmero vez, vez, je ubo seccfób especígfco snhre ‑\rfmerns Ouxfafns” cnb recnmebjocfnbes mæjfcomebte gubjojos y hosojos eb ao evfjebcfo cfebtígfco n eb ea cnbsebsn mæjfcn je expertns. - Ub buevn copítuan je ‑Cufjojns \nstresucftocfób” \nstresucftocfób” seporojn jea Snpnrte Wftoa Ovobzojn, jnbje se remorco que, jepebjfebjn je ao couso je ao porojo y ao drovejoj jea síbjrnme pnstporojo corjíoco, muc`ns pocfebtes requerfrïb snpnrte je mùatfpaes órdobns y que ea trotomfebtn que recfhob jurobte este perínjn pnstresucftocfób fbgauye sfdbfgfcotfvomebte eb ans resuatojns danhoaes. - Gfboamebte, ao presebtocfób je cfertos bnvejojes especígfcos cnmn aos reaotfvos o mætnjns je mnbftnrfzocfób jurobte ao XC\, ao jebnmfbocfób je ‑mobein cnb cnbtrna je ao temperoturo” eb audor je ‑`fpntermfo”, ao presebtocfób je buevns oadnrftmns especígfcns je \C troumïtfco, \C corjfoco eb ebtnrbns sobftorfns especígfcns (cfrudío, `emnjfïafsfs, etc.), obogfaoxfo, o`ndomfebtn, occfjebte pnr ovoaobc`o, ea estohaecfmfebtn jea prnbóstfcn beurnaódfcn tros ao \C y ao fbtrnjuccfób jea tærmfbn ”snpnrte je trobsfcfób jea recfæb bocfjn” poro ao osfstebcfo fbfcfoa oa mfsmn. Eb cnbcausfób, o trovæs je esto jecaorocfób fbstftucfnboa, ea CEXC\ jeseo trosmftfr o tnjns ans odebtes fmpafcojns eb ea snpnrte vftoa y ao resucftocfób, ao becesfjoj je ao opafcocfób oiustojo je estos recnmebjocfnbes eurnpeos, tobtn eb ea ïmhftn osfstebcfoa cnmn eb ea je ao gnrmocfób.
57:
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
3.7 Xecnmebjocfnbes poro ao resucftocfób 85 jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób (EXC)9 prfbcfpoaes bnvejojes Este resumeb eiecutfvn prnpnrcfnbo ans oadnrftmns je trotomfebtn esebcfoaes poro ao resucftocfób je bfÿns y ojuatns y jestoco ans prfbcfpoaes comhfns jesje 8<. Eb cojo ubo je aos jfez seccfnbes, que se puhafcob cnmn jncumebtns fbjfvfjuoaes, se prnpnrcfnbo ubo nrfebtocfób jetoaaojo. Aos seccfnbes je aos Xecnmebjocfnbes 85 jea EXC snb9 ?) Xesumeb eiecutfvn. 8) Snpnrte Wftoa Hïsfcn y jesgfhrfaocfób exterbo outnmotfzojo jea ojuatn. 3) Snpnrte Wftoa Wftoa Ovobzojn jea ojuatn. :) \orojo corjfoco eb cfrcubstobcfos especfoaes. 5) Cufjojns pnstresucftocfób. 7) Snpnrte vftoa pejfïtrfcn. 4) Xesucftocfób y snpnrte je trobsfcfób je recfæb bocfjns eb ea porftnrfn. 0) Mobein fbfcfoa je ans síbjrnmes cnrnborfns odujns. 6) \rfmerns ouxfafns. ?<) \rfbcfpfns je gnrmocfób eb resucftocfób. ??) Ætfco je ao resucftocfób y jecfsfnbes oa gfboa je ao vfjo. Aos Xecnmebjocfnbes 85 jea EXC que sfdueb bn jegfbeb ao ùbfco gnrmo eb que se pueje reoafzor ao resucftocfób; sóan represebtob ubo npfbfób ompafomebte oceptojo je cómn se jeherío reoafzor ao mfsmo cnb sedurfjoj y egfcocfo. Ao puhafcocfób je aos recnmebjocfnbes je trotomfebtn buevos y revfsojos bn fmpafco que ao otebcfób caíbfco octuoa seo fbseduro n fbegfcoz.
O. Xesumeb je ans comhfns jesje aos recnmebjocfnbes je 8< Snpnrte Wftoa Hïsfcn jea ojuatn y jesgfhrfaocfób exterbo outnmotfzojo9 - Aos Xecnmebjocfnbes Xecnmebjocfnbes 85 jea EXC jestocob ao fmpnrtobcfo crítfco je aos fbteroccfnbes ebtre ea nperojnr teaegóbfcn jea servfcfn je emerdebcfos mæjfcos, ea testfdn que reoafzo ao XC\ y ea jespafedue o tfempn je ub jesgfhrfaojnr exterbn outnmotfzojn (JEO). Ubo respuesto cnnrjfbojo egfcoz je ao cnmubfjoj que odrupe estns eaemebtns es caove poro meinror ao supervfvebcfo je ao porojo corjfoco extro`nspftoaorfo. - Ea nperojnr teaegóbfcn je emerdebcfos mæjfcos mæjfcos iuedo ub popea fmpnrtobte eb ea jfodbóstfcn precnz je ao porojo corjfoco, ao reoafzocfób je XC\ cnb oyujo teaegóbfco (cnbncfjo tomhfæb cnmn XC\ teaegóbfco), y ao ancoafzocfób y jfspnbfhfafjoj je ub JEO. - Ea testfdn gnrmojn y copocftojn jeherío voanror o ao víctfmo jea cnaopsn rïpfjomebte poro jetermfbor sf bn respnbje y bn respfro bnrmoamebte y auedn oaertor fbmejfotomebte o ans servfcfns je emerdebcfos. - Ao víctfmo que bn respnbje y bn respfro bnrmoamebte estï eb porojo corjfoco y requfere XC\. XC\. Ans testfdns y ans nperojnres teaegóbfcns je emerdebcfos mæjfcos jeheríob snspec`or ubo porojo corjfoco eb cuoaqufer pocfebte que presebte cnbvuasfnbes y voanror cufjojnsomebte sf ao víctfmo respfro bnrmoamebte. Urdebcfos y Emerdebcfos
575
ejftnrfoa } cep
- Ans que reoafzob ao XC\ jeheríob jeheríob jor cnmpresfnbes tnrïcfcos eb tnjos aos víctfmos je porojo corjfoco. Ans que estæb gnrmojns y seob copoces je `ocer respfrocfnbes je rescote jeheríob reoafzor cnmpresfnbes tnrïcfcos y respfrocfnbes je rescote cnmhfbojos. Buestro cnbsfjerocfób eb ao equfvoaebcfo ebtre ao XC\ sóan cnb cnmpresfnbes tnrïcfcos y ao XC\ estïbjor, bn es sugfcfebte poro comhfor ao prïctfco octuoa. - Ao XC\ je oato coafjoj sfdue sfebjn esebcfoa poro meinror ans resuatojns. Ans que reoafzob XC\ jeheríob oseduror cnmpresfnbes tnrïcfcos je prngubjfjoj ojecuojo (oprnxfmojomebte 5 cm, pern bn mïs je 7 cm eb ea ojuatn mejfn) cnb ubo grecuebcfo je ?<<-?8< cnmpresfnbes pnr mfbutn. \ermftfr que ea tórox se reexpobjo cnmpaetomebte tros cojo cnmpresfób y mfbfmfzor aos fbterrupcfnbes eb aos cnmpresfnbes. Cuobjn se ojmfbfstreb respfrocfnbes je rescote/vebtfaocfnbes, empaeor oprnxfmojomebte ? sedubjn poro fbsugaor ea tórox cnb ub vnaumeb sugfcfebte poro oseduror que ea tórox se eaeve vfsfhaemebte. Ao reaocfób je cnmpresfnbes tnrïcfcos y vebtfaocfnbes sfdue sfebjn 3<98. Bn fbterrumpfr aos cnmpresfnbes tnrïcfcos jurobte mïs je ?< sedubjns poro ojmfbfstror vebtfaocfnbes. - Ao jesgfhrfaocfób eb eb ans 3-5 prfmerns mfbutns jea cnaopsn pueje prnjucfr tosos je supervfvebcfo tob oatos cnmn 5<-4<%. Se pueje cnbsedufr jesgfhrfaocfób precnz pnr ans que `oceb ao XC\ mejfobte ao utfafzocfób je JEO je occesn pùhafcn fb sftu. Se jeheríob fmpaemebtor octfvomebte prndromos je occesn pùhafcn o JEO eb ans espocfns pùhafcns que tebdob ubo oato ogauebcfo je persnbos. - Ao secuebcfo je XC\ jea ojuatn pueje utfafzorse cnb cnb sedurfjoj eb bfÿns que bn respnbjeb y bn respfrob cnb bnrmoafjoj. Ao prngubjfjoj je aos cnmpresfnbes tnrïcfcos eb bfÿns jeherío ser je oa mebns ub tercfn jea jfïmetrn tnrïcfcn obternpnsterfnr (poro aoctobtes estn es : cm, poro bfÿns 5 cm). - Ub cuerpn extroÿn que prnjuce nhstruccfób cnmpaeto je ao vío oæreo es ubo emerdebcfo mæjfco y requfere trotomfebtn fbmejfotn cnb dnapes eb ao espoajo y, sf esn bn cnbsfdue oafvfor ao nhstruccfób, cnb cnmpresfnbes ohjnmfboaes. Sf ao víctfmo pferje ao cnbcfebcfo, jeherío cnmebzorse fbmejfotomebte XC\ mfebtros se snafcfto oyujo.
H. Snpnrte Wftoa Ovobzojn jea ojuatn Aos Xecnmebjocfnbes 85 jea EXC je SWO ebgotfzob ao meinro jea cufjojn y ao fmpaemebtocfób je aos recnmebjocfnbes poro meinror ans resuatojns cebtrojns eb ea pocfebte. Ans prfbcfpoaes comhfns jesje 8< snb9 - Se mobtfebe ea æbgosfs eb eb ao utfafzocfób je ans sfstemos je respuesto rïpfjo poro ao otebcfób jea pocfebte que estï jeterfnrïbjnse y ao prevebcfób je ao porojo corjfoco fbtro`nspftoaorfo. - Se mobtfebe ea æbgosfs eb aos cnmpresfnbes tnrïcfcos je oato coafjoj cnb cnb míbfmos fbterrupcfnbes jurobte cuoaqufer fbtervebcfób je SWO9 aos cnmpresfnbes tnrïcfcos snan se jetfebeb hrevemebte poro pnsfhfaftor fbtervebcfnbes especígfcos. Estn fbcauye mfbfmfzor aos fbterrupcfnbes eb aos cnmpresfnbes tnrïcfcos jurobte mebns je 5 sedubjns poro fbtebtor ao jesgfhrfaocfób. - Se mobtfebe ea æbgosfs eb ea usn je porc`es outnoj`esfvns poro ao jesgfhrfaocfób, jesgfhrfaocfób, y ubo estrotedfo je jesgfhrfaocfób poro mfbfmfzor aos pousos prejescordo, oubque se ojmfte que aos poaos jea jesgfhrfaojnr se utfafceb eb oadubns ïmhftns. - @oy ubo buevo seccfób snhre mnbftnrfzocfób jurobte ea SWO cnb ub moynr æbgosfs eb ao utfafzocfób je ao copbndrogío cnb gnrmo je nbjo poro cnbgfrmor y mnbftnrfzor je gnrmo cnbtfbuo
577
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
ao pnsfcfób jea tuhn ebjntroqueoa, ao coafjoj je ao XC\ y poro prnpnrcfnbor ubo fbjfcocfób precnz je ao recuperocfób je ao cfrcuaocfób espnbtïbeo (XCE). - Exfste ubo vorfejoj je oprnxfmocfnbes oa mobein je ao vío oæreo oæreo jurobte ao XC\ y se recnmfebjo ubo oprnxfmocfób drojuoa hosojo eb ans goctnres jea pocfebte y aos jestrezos jea reobfmojnr. - Aos recnmebjocfnbes recnmebjocfnbes poro ea trotomfebtn gormocnaódfcn jurobte ao XC\ bn `ob comhfojn, pern exfste ub moynr jehote cnb respectn oa popea je ans gïrmocns eb meinror ans resuatojns je ao porojo corjfoco. - Ea usn rutfborfn je jfspnsftfvns jfspnsftfvns mecïbfcns je cnmpresfnbes tnrïcfcos bn estï recnmebjojn, oubque snb ubo oaterbotfvo roznbohae eb sftuocfnbes eb aos que bn es goctfhae reoafzor cnmpresfnbes tnrïcfcos je oato coafjoj n ao sedurfjoj jea reobfmojnr estï cnmprnmetfjo. - Ao ecndrogío perfporojo pueje teber ub popea eb ao fjebtfgfcocfób je cousos reversfhaes je porojo corjfoco. - Aos tæcbfcos je snpnrte vftoa extrocnrpóren puejeb teber ub popea cnmn teropfo je rescote rescote eb pocfebtes seaeccfnbojns eb ans que aos mejfjos je SWO estïbjor bn tfebeb æxftn.
C. \orojo corjfoco eb cfrcubstobcfos especfoaes. Cousos especfoaes Esto seccfób se `o estructurojn poro cuhrfr aos cousos pntebcfoamebte reversfhaes je porojo corjfoco que jeheb ser fjebtfgfcojos n excaufjos jurobte cuoaqufer resucftocfób. Se jfvfjeb eb jns drupns je cuotrn - :@s y :Zs9 `fpnxfo; `fpn/`fperpntosemfo, y ntrns trostnrbns eaectrnaítfcns; `fpn / `fpertermfo; `fpnvnaemfo; beumntórox o tebsfób; topnbomfebtn (corjfocn); trnmhnsfs (cnrnborfo y puamnbor); tóxfcns (ebvebebomfebtn). - Ao supervfvebcfo supervfvebcfo tros ubo porojo corjfoco fbjucfjo pnr osgfxfo es roro y ans supervfvfebtes deberoamebte tfebeb ub jeterfnrn beurnaódfcn drove. Jurobte ao XC\, es esebcfoa ao vebtfaocfób puamnbor egectfvo precnz cnb nxídebn supaemebtorfn. - Ub oatn drojn drojn je snspec`o caíbfco y ub trotomfebtn odresfvn puejeb prevebfr ao porojo corjfoco pnr trostnrbns eaectrnaítfcns. Ea buevn oadnrftmn prnpnrcfnbo ubo duío caíbfco snhre ea trotomfebtn je emerdebcfo je ao `fperpntosemfo cnb rfesdn vftoa. - Ans pocfebtes `fpntærmfcns sfb sfdbns je fbestohfafjoj corjfoco puejeb ser recoaebtojns exterexterbomebte utfafzobjn tæcbfcos míbfmomebte fbvosfvos. Ans pocfebtes cnb sfdbns je fbestohfafjoj corjfoco jeheríob ser jfrectomebte trosaojojns o ub cebtrn cnb copocfjoj je reoafzor snpnrte vftoa extrocnrpóren (SWEC). - Ea recnbncfmfebtn recnbncfmfebtn precnz y ea trotomfebtn fbmejfotn cnb ojreboafbo fbtromuscuaor sfdueb sfebjn ao pfejro obduaor jea trotomfebtn je emerdebcfo je ao obogfaoxfo. - Se `o eaohnrojn ub buevn oadnrftmn je trotomfebtn je ao porojo corjfoco troumïtfco poro prfnrfzor ao secuebcfo je mejfjos que puejeb soavor ao vfjo. - Ea trosaojn cnb XC\ eb cursn pueje ser hebegfcfnsn eb pocfebtes seaeccfnbojns cuobjn exfste occesn fbmejfotn o ao soao je coteterfsmn y experfebcfo eb fbtervebcfób cnrnborfo percutïbeo (FC\) cnb XC\ sfmuatïbeo. - Aos recnmebjocfnbes recnmebjocfnbes poro ao ojmfbfstrocfób je gfhrfbnaítfcns cuobjn se snspec`o snspec`o que ea emhnafsmn puamnbor es ao couso je ao porojo corjfoco permobeceb sfb comhfns.
Urdebcfos y Emerdebcfos
574
ejftnrfoa } cep
J. Ebtnrbns especfoaes Ao seccfób je ebtnrbns especfoaes fbcauye recnmebjocfnbes poro ea trotomfebtn je ao porojo corjfoco que ncurre eb ancoafzocfnbes especígfcos. Estos ancoafzocfnbes snb fbstoaocfnbes sobftorfos especfoafzojos (p ei. qufrógobn, cfrudío corjfoco, soao je `emnjfbïmfco, ubfjoj je jfïafsfs, cfrudío njnbtnaódfco), ovfnbes cnmercfoaes n omhuaobcfos oæreos, compns je iuedn, ebtnrbns exterfnres (p ei. o`ndomfebtn, terrebn jfgícfa, drob oatftuj, ebterromfebtn pnr ovoaobc`o, guadurocfób pnr royn y aesfnbes eaæctrfcos) n ea esceborfn je ub fbcfjebte cnb mùatfpaes víctfmos. - Ubo buevo seccfób cuhre aos cousos cnmubes y ao mnjfgfcocfób reaevobte je ans prncejfmfebprncejfmfebtns je resucftocfób eb pocfebtes que se estïb snmetfebjn o cfrudío. - Eb pocfebtes tros cfrudío corjfoco corjfoco moynr, ao caove poro ea æxftn je ao resucftocfób es es ea recnbncfmfebtn je ao becesfjoj je reoafzor fbmejfotomebte resterbntnmío je emerdebcfo, especfoamebte eb ea cnbtextn je topnbomfebtn n `emnrrodfo, jnbje aos cnmpresfnbes tnrïcfcos exterbos puejeb ser fbegectfvos. - Ao porojo corjfoco pnr rftmns jesgfhrfaohaes jesgfhrfaohaes (Gfhrfaocfób Webtrfcuaor (GW) n Zoqufcorjfo Webtrfcuaor sfb puasn (ZWS\)) jurobte ea coteterfsmn corjfocn jeherío ser trotojo je gnrmo fbmejfoto cnb ubo tobjo je `osto tres jescordos obtes je cnmebzor aos cnmpresfnbes tnrïcfcos. Se recnmfebjo ao utfafzocfób je jfspnsftfvns mecïbfcns je cnmpresfnbes tnrïcfcos jurobte ao obdfndrogío poro oseduror aos cnmpresfnbes tnrïcfcos je oato coafjoj y rejucfr ao cordo je rojfocfób oa persnboa jurobte ao XC\ sfmuatïbeo. - Eb Eurnpo jeherío jeherío ser nhafdotnrfn eb tnjns ans ovfnbes cnmercfoaes, cnmercfoaes, fbcaufjns ans je cnmpoÿíos redfnboaes y je hoin cnste, teber o hnrjn ub JEO y equfpomfebtn oprnpfojn je XC\. Se jehe cnbsfjeror ubo tæcbfco je XC\ jesje ao cohecero sf ao estrec`ez je occesn fmpfje ub mætnjn cnbvebcfnboa. - Ea cnaopsn sùhftn e fbesperojn je ub otaeto snhre ea compn compn je iuedn es prnhohae que seo je couso corjfoco y requfere recnbncfmfebtn rïpfjn y jesgfhrfaocfób precnz. - Ao sumersfób je mïs je ?< mfbutns se osncfo cnb ub moa prnbóstfcn. prnbóstfcn. Ans testfdns iuedob ub popea crítfcn eb ea rescote y resucftocfób precnces. Aos estrotedfos je resucftocfób poro oqueaans eb porojo respfrotnrfo n corjfoco cnbtfbùob jobjn prfnrfjoj o ao nxfdebocfób y ao vebtfaocfób. - Aos prnhohfafjojes je hueb resuatojn tros ubo porojo corjfoco eb terrebn jfgícfa n mnbtoÿnsn puejeb rejucfrse cnmn cnbsecuebcfo jea retrosn eb ea occesn y ea trosaojn prnanbdojn. @oy ub popea recnbncfjn poro ea rescote oæren y ao jfspnbfhfafjoj je ub JEO eb ancoafzocfnbes remntos pern muy vfsftojos. - Ans crfterfns poro afmftor XC\ XC\ prnanbdojos y recoaebtomfebtn extrocnrpóren eb aos víctfmos je ovoaobc`o eb porojo corjfoco se `ob `ec`n mïs restrfctfvns poro rejucfr ea bùmern je cosns gùtfaes trotojns cnb snpnrte vftoa extrocnrpóren (SWEC). - Se ebgotfzob aos mejfjos je sedurfjoj cuobjn se `odo XC\ o aos víctfmos je ubo aesfób eaæctrfco. - Jurobte fbcfjebtes cnb mùatfpaes víctfmos (FMW), sf ea bùmern je víctfmos jeshnrjo ans recursns sobftorfns, bn ojmfbfstror XC\ o oqueaans sfb sfdbns je vfjo.
570
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
E. \ocfebtes \ocfebtes especfoaes Ao seccfób je pocfebtes especfoaes prnpnrcfnbo ubo duío poro ao XC\ eb pocfebtes cnb cnmnrhfafjojes droves (osmo, fbsugfcfebcfo corjfoco cnb jfspnsftfvns je osfstebcfo vebtrfcuaor, ebgermejoj beurnaódfco, nhesfjoj) y oqueaans cnb cnbjfcfnbes gfsfnaódfcos especígfcos (emhorozn, obcfobns). - Ao cnbgfrmocfób je ao porojo corjfoco pueje ser jfgícfa eb pocfebtes cnb jfspnsftfvns je osfstebcfo vebtrfcuaor (JOW). Sf jurobte ans prfmerns ?< jíos tros ao cfrudío ao porojo corjfoco bn respnbje o ao jesgfhrfaocfób, reoafzor resterbntnmío fbmejfotomebte. - Ans pocfebtes cnb `emnrrodfo `emnrrodfo suhorocbnfjeo puejeb teber comhfns eb ea ECD que sudferob ub síbjrnme cnrnborfn odujn (SCO). Ao reoafzocfób je tnmndrogío oxfoa cnmputerfzojo (ZOC) cerehroa obtes n jespuæs je ao cnrnborfndrogío jepebjerï je ao voanrocfób caíbfco. - Bn se recnmfebjob comhfns eb ao secuebcfo secuebcfo je occfnbes eb ao resucftocfób je ans pocfebtes nhesns, oubque ao reoafzocfób je XC\ egectfvo pueje cnbstftufr ub retn. Se jehe cnbsfjeror comhfor o ans reobfmojnres cnb ubo grecuebcfo moynr que ea fbtervoan estïbjor je 8 mfbutns. Se recnmfebjo fbtuhocfób troqueoa precnz. - \oro ao muier emhorozojo eb porojo corjfoco, ao XC\ je oato coafjoj cnb jespaozomfebtn mobuoa uterfbn, ea SWO precnz y ao extroccfób jea getn, sf bn se cnbsfdue recuperocfób je ao cfrcuaocfób espnbtïbeo (XCE), cnbtfbùob sfebjn aos fbtervebcfnbes caove.
G. Cufjojns pnstresucftocfób Esto seccfób es buevo eb aos Xecnmebjocfnbes jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób; eb 8< este temo estoho fbcnrpnrojn eb ao seccfób je SWO. Ea EXC `o cnaohnrojn cnb ao Sncfejoj Eurnpeo je Mejfcfbo je Cufjojns Fbtebsfvns poro eaohnror estos recnmebjocfnbes je cufjojns pnstresucftocfób, que recnbnceb ao fmpnrtobcfo je ubns cufjojns pnstresucftocfób je oato coafjoj cnmn ub esaohób vftoa eb ao Cojebo je Supervfvebcfo. Ans comhfns mïs fmpnrtobtes eb ans cufjojns pnstresucftocfób jesje 8< fbcauyeb9 - Moynr æbgosfs eb ao becesfjoj je coteterfsmn cnrnborfn cnrnborfn urdebte e fbtervebcfób cnrnborfo percutïbeo (FC\) tros ubo porojo corjfoco extro`nspftoaorfo je prnhohae couso corjfoco. - Ea mobein cnb cnb cnbtrna je temperoturo sfdue sfebjn fmpnrtobte, pern o`nro exfste ao npcfób npcfób je gfior ub nhietfvn je 37 ¼C je temperoturo eb audor je ans 38 - 3: ¼C recnmebjojns prevfomebte. Ao
prevebcfób je ao gfehre cnbtfbùo sfebjn muy fmpnrtobte.
- O`nro ea prnbóstfcn se aaevo o cohn utfafzob utfafzobjn jn ubo estrotedfo muatfmnjoa y se `oce æbgosfs eb permftfr que pose ea tfempn sugfcfebte poro ao recuperocfób beurnaódfco y `ocer pnsfhae ao eafmfbocfób je ans sejobtes. - Se `o oÿojfjn ubo buevo seccfób que ohnrjo ao re`ohfaftocfób tros snhrevfvfr o ubo porojo corjfoco. Aos recnmebjocfnbes fbcauyeb ao nrdobfzocfób sfstemïtfco je ans cufjojns je sedufmfebtn, que jeheríob fbcaufr ao voanrocfób je pntebcfoaes oaterocfnbes cndbftfvos y emncfnboaes y ao opnrtocfób je fbgnrmocfób.
Urdebcfos y Emerdebcfos
576
ejftnrfoa } cep
D. Snpnrte vftoa pejfïtrfcn Ans comhfns eb aos recnmebjocfnbes `ob sfjn eaohnrojns eb respuesto o buevos evfjebcfos cfebtígfcos cnbvfbcebtes y utfafzobjn `oaaozdns caíbfcns, nrdobfzotfvns y gnrmotfvns, `ob sfjn ojoptojos poro prnmnver su empaen y gocfaftor su ebseÿobzo.
@. Snpnrte vftoa hïsfcn - Ao jurocfób je ao ojmfbfstrocfób ojmfbfstrocfób je ubo respfrocfób es je oarejejnr je ? s, poro cnfbcfjfr cnb ao prïctfco eb ojuatns. - \oro aos cnmpresfnbes tnrïcfcos, ao porte fbgerfnr jea esterbób jehe jeprfmfrse pnr an mebns ub tercfn jea jfïmetrn tnrïcfcn obtern pnsterfnr (: cm eb ea benbotn y 5 cm eb ea bfÿn).
F. Mobein jea bfÿn drovemebte ebgermn - Sf bn `oy sfdbns je s`nck sæptfcn, ans bfÿns cnb ubo ebgermejoj gehrfa jeheríob recfhfr gaufjns cnb precoucfób y revoauocfób tros su ojmfbfstrocfób. Eb oadubos gnrmos je s`nck sæptfcn, ao ojmfbfstrocfób cnbtrnaojo je crfstoanfjes fsntóbfcns pueje ser mïs hebegfcfnso que ao utfafzocfób afheroa je gaufjns. - \oro ao corjfnversfób je ubo toqufcorjfo suprovebtrfcuaor (ZSW), ao jnsfs fbfcfoa `o sfjn revfsojo o ? I/kd
I. Oadnrftmn je porojo corjfoco pejfïtrfco Muc`os je aos corocterístfcos snb cnmubes cnb ao prïctfco eb ojuatns.
K. Cufjojns pnstresucftocfób - Se jehe prevebfr prevebfr ao gfehre gfehre eb ans bfÿns bfÿns eb que se cnbsfdo recuperocfób recuperocfób je ao cfrcuaocfób espnbtïbeo (XCE) yo jesje ea ïmhftn extro`nspftoaorfn. - Ea mobein cnb cnbtrna je temperoturo je ans bfÿns pnst XCE jeherío fbcaufr ao bnrmntermfo bnrmntermfo n ao `fpntermfo afdero. - Bn exfste bfbdùb fbjfcojnr prnbóstfcn que pnr sí snan permfto jecfjfr cuïbjn gfboafzor ao resucftocfób.
A. Xesucftocfób y snpnrte je trobsfcfób je recfæb bocfjns eb ea porftnrfn An que sfdue snb ans prfbcfpoaes comhfns que se `ob `ec`n eb aos recnmebjocfnbes jea EXC poro ao resucftocfób eb ea porftnrfn eb 859 - Snpnrte je trobsfcfób9 Xecnbncfmfebtn je ao sftuocfób ùbfco jea recfæb bocfjn eb ea porftnrfn, que roromebte requfere resucftocfób pern que oadubos veces becesfto oyujo mæjfco jurobte ea prncesn je trobsfcfób pnstbotoa. Ea tærmfbn ‑snpnrte je trobsfcfób” `o sfjn fbtrnjucfjn poro jfstfbdufr meinr ebtre aos fbtervebcfnbes becesorfos poro restouror aos gubcfnbes vftoaes nrdïbfcos (resucftocfób) y ea opnyn je trobsfcfób.
54<
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
- \fbzomfebtn jea cnrjób umhfafcoa9 \oro recfæb bocfjns sfb cnmprnmfsn, o tærmfbn y pretærmfbn, o`nro se recnmfebjo ubo jemnro eb ea pfbzomfebtn jea cnrjób je oa mebns ub mfbutn jesje ao expuasfób cnmpaeto jea aoctobte, tobtn eb recfæb bocfjns o tærmfbn cnmn pretærmfbn. Oub osí, bn `oy evfjebcfo sugfcfebte poro recnmebjor ub tfempn jetermfbojn poro ea pfbzomfebtn jea cnrjób eb recfæb bocfjns que requferob resucftocfób eb ea porftnrfn. - Zemperoturo9 Zros ea portn ao temperoturo je ans bfÿns recfæb bocfjns sfb osgfxfo jeherío mobteberse ebtre 37,5 ¼C y 34,5 ¼C. Ao fmpnrtobcfo je cnbsedufr este nhietfvn `o sfjn suhroyojo y regnr zojo jehfjn o su guerte osncfocfób cnb mnrtoafjoj y mnrhfafjoj. Ao temperoturo eb ea mnmebtn jea fbdresn jeherío redfstrorse yo que es ub íbjfce prnbóstfcn y ub fbjfcojnr je coafjoj. - Mobtebfmfebtn je ao temperoturo9 Zros ea portn, jurobte ea fbdresn y estohfafzocfób je recfæb bocfjns cnb mebns je 38 semobos je destocfób, pueje requerfrse ubo cnmhfbocfób je fbtervebcfnbes poro mobteber ao temperoturo ebtre 37,5 ¼C y 34,5 ¼C. Esto pueje fbcaufr doses respfrotnrfns
coaebtojns `umfjfgfcojns, oumebtn je ao temperoturo je ao soao y cnhertnr païstfcn je cuerpn y cohezo, y mobto tærmfco, n sóan mobto tærmfco, tnjns ans cuoaes `ob sfjn egectfvns poro rejucfr ao `fpntermfo. - Evoauocfób óptfmo je ao grecuebcfo grecuebcfo corjfoco9 Eb recfæb bocfjns que requferob resucftocfób se sudfere que ea ECD pueje ser utfafzojn poro prnpnrcfnbor ubo estfmocfób rïpfjo y exocto je ao grecuebcfo corjfoco. - Mecnbfn9 Ao fbtuhocfób troqueoa bn jeherío utfafzorse je gnrmo sfstemïtfco eb presebcfo je mecnbfn y jeherío ser reoafzojo snaomebte obte ao snspec`o je nhstruccfób troqueoa. Ea æbgosfs jeherío pnberse eb ea fbfcfn je ao vebtfaocfób jebtrn jea prfmer mfbutn je vfjo eb ans recfæb bocfjns que bn respfreb n que respfreb je gnrmo fbegectfvo, y estn bn jeherío jemnrorse. - Ofre/Nxídebn9 Ea snpnrte vebtfaotnrfn vebtfaotnrfn je ans recfæb bocfjns o tærmfbn jeherío cnmebzorse cnb ofre omhfebte. Eb ans premoturns, jeherío utfafzorse fbfcfoamebte n hfeb ofre n hfeb cnbcebtrocfnbes hoios je nxídebn (`osto 3<%). Sf o pesor je ubo vebtfaocfób egectfvo ao nxfdebocfób (fjeoamebte dufojo pnr nxfmetrío) sfdufero sfebjn fboceptohae, jeherío cnbsfjerorse ao utfafzocfób je cnbcebtrocfnbes je nxídebn mïs eaevojos. - C\O\9 Eb ans premoturns cnb jfgfcuatoj respfrotnrfo pern que respfreb espnbtïbeomebte, ea snpnrte respfrotnrfn fbfcfoa pueje prnpnrcfnborse mejfobte C\O\ eb audor je ao fbtuhocfób.
M. Síbjrnmes cnrnborfns odujns An que sfdue es ub resumeb je ans buevns pubtns je vfsto y comhfns mïs fmpnrtobtes eb aos recnmebjocfnbes poro ea jfodbóstfcn y trotomfebtn je ans síbjrnmes cnrnborfns odujns (SCO).
B. Fbtervebcfnbes jfodbóstfcos eb SCO - Se recnmfebjo recnmfebjo ao reoafzocfób reoafzocfób pre`nspftoaorfo pre`nspftoaorfo jea eaectrncorjfndromo eaectrncorjfndromo (ECD) je ?8 jerfvocfnbes eb ans pocfebtes cnb snspec`o je fbgortn odujn je mfncorjfn cnb eaevocfób jea SZ (FOMCESZ). Eb oqueaans cnb FOMCESZ oceaero ao repergusfób pre`nspftoaorfo e fbtro`nspftoaorfo y rejuce ao mnrtoafjoj. - Se sudfere ao fbterpretocfób jea ECD eb ea ea FOMCESZ pnr persnboa bn mæjfcn, cnb n sfb ao oyujo je sfstemos fbgnrmïtfcns je fbterpretocfób jea ECD-FOMCESZ, sf se pueje mobteber ubo octuocfób jfodbóstfco ojecuojo mejfobte prndromos je dorobtío je coafjoj cufjojnsomebte mnbftnrfzojns.
Urdebcfos y Emerdebcfos
54?
ejftnrfoa } cep
- Ao octfvocfób pre`nspftoaorfo je ao soao je coteterfsmn coteterfsmn eb ea FOMCESZ pueje bn snaomebte rejucfr ans retrosns je trotomfebtn sfbn tomhfæb ao mnrtoafjoj jea pocfebte. - Ea `oaaozdn je trnpnbfbo corjfoco corjfoco uatrosebsfhae uatrosebsfhae (Zbc-us) (Zbc-us) bedotfvo jurobte ao evoauocfób evoauocfób fbfcfoa jea pocfebte bn pueje utfafzorse cnmn mejfjo ofsaojo poro excaufr ub SCO, pern eb ans pocfebtes cnb pubtuocfnbes je rfesdn muy hoios puejeb iustfgfcor ub oato precnz.
ß. Fbtervebcfnbes teropæutfcos eb SCO - Eb ans pocfebtes cnb FOMCESZ que se paobee FC\ prfmorfo, se pueje ojmfbfstror obtodnbfstos jea receptnr je ao ojebnsfbo jfgnsgotn (OJ\) (canpfjndrea, tfcodreanr, n prosudrea cnb restrfccfnbes especígfcos), hfeb pre`nspftoaorfomebte n eb ea Servfcfn je Urdebcfos (SU). - Ao `eporfbo bn groccfnbojo (@BG) tomhfæb pueje ser ojmfbfstrojo, tobtn eb ea ïmhftn pre`nspftoaorfn cnmn fbtro`nspftoaorfn, eb ans pocfebtes cnb FOMCESZ eb ans que se paobee ubo estrotedfo je FC\ prfmorfo. - Se pueje utfafzor ebnxoporfbo pre`nspftoaorfo cnmn ubo oaterbotfvo o ao @BG pre`nspftoaorfo eb ea FOMCESZ. - Ans pocfebtes cnb jnanr tnrïcfcn odujn eb ans que se supnbe ub SCO SCO bn becesftob nxídebn supaemebtorfn o bn ser que presebteb sfdbns je `fpnxfo, jfsbeo, n fbsugfcfebcfo corjfoco.
N. Jecfsfnbes je repergusfób eb ea FOMCESZ Aos jecfsfnbes je repergusfób se `ob revfsojn eb ubo vorfejoj je pnsfhaes sftuocfnbes ancoaes. - Sf ao gfhrfbnafsfs es ao estrotedfo je trotomfebtn paobeojo, se recnmfebjo utfafzor gfhrfbóafsfs pre`nspftoaorfo eb audor je gfhrfbóafsfs fbtro`nspftoaorfo poro ea FOMCESZ, cuobjn ans tfempns je trosaojn seob 2 je 3< mfbutns y ea persnboa pre`nspftoaorfn este hfeb gnrmojn. - Eb redfnbes dendrïgfcos jnbje exfstob exfstob fbstoaocfnbes cnb FC\ y estæb jfspnbfhaes, es pregerfhae eb ea FOMCESZ jfrfdfr ea trfoie y ea trosaojn `ocfo ao FC\ eb audor je ao gfhrfbóafsfs pre`nspftoaorfo. - Ans pocfebtes que se presebteb cnb FOMCESZ eb ea SU je ub `nspftoa sfb copocfjoj je FC\ jeheríob ser trosaojojns fbmejfotomebte o ub cebtrn cnb FC\, sfempre que ao FC\ \rfmorfo puejo ser reoafzojo eb mebns je ?8< mfbutns (7< o 6< mfb eb oqueaans je presebtocfób temprobo n cnb fbgortns extebsns); je ntrn mnjn ans pocfebtes jeheríob recfhfr gfhrfbóafsfs y ser trosaojojns o ub cebtrn cnb FC\. - Ans pocfebtes que recfheb gfhrfbóafsfs eb ea ea SU je ub cebtrn sfb copocfjoj poro FC\ FC\ jeheríob ser trosaojojns sf es pnsfhae poro ubo cnrnborfndrogío precnz je rutfbo (eb aos 3-8: `nros jesje ao gfhrfbnafsfs) eb audor je ser trosaojojns snaomebte sf estï fbjfcojn pnr ao presebcfo je fsquemfo. - Bn se recnmfebjo ao FC\ eb mebns je 3 `nros jespuæs je ao ojmfbfstrocfób je gfhrfbnaítfcns y sóan pueje reoafzorse eb cosns je grocosn je ao gfhrfbóafsfs.
548
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
\. Jecfsfnbes je repergusfób `nspftoaorfo tros ao recuperocfób je ao cfrcuaocfób espnbtïbeo - Se recnmfebjo recnmfebjo coteterfsmn corjfocn urdebte poro evoauocfób (e FC\ fbmejfoto sf se requfere), je mnjn sfmfaor o ans pocfebtes cnb FOMCESZ sfb porojo corjfoco, eb pocfebtes ojuatns seaeccfnbojns cnb XCE tros porojo corjfoco extro`nspftoaorfo (\CE@) cnb snspec`o je nrfdeb corjfocn cnb eaevocfób jea SZ eb ea ECD. - Eb ans pocfebtes que estæb eb cnmo y cnb XCE tros \CE@ \CE@ cnb snspec`o je nrfdeb corjfocn sfb eaevocfób jea SZ eb ea ECD, es roznbohae voanror ub coteterfsmn corjfocn urdebte je evoauocfób eb oqueaans cnb ea rfesdn mïs oatn je porojo corjfoco je couso cnrnborfo.
_. \rfmerns ouxfafns \nr prfmero vez se fbcauye eb aos Xecnmebjocfnbes je 85 jea EXC ubo seccfób je prfmerns ouxfafns.
X. \rfbcfpfns je gnrmocfób eb resucftocfób An que sfdue es ub resumeb je ans buevns pubtns je vfsto y recnmebjocfnbes poro ao gnrmocfób eb resucftocfób jesje aos ùatfmos Xecnmebjocfnbes je 8< jea EXC.
S. Gnrmocf Gnrmocfób ób - Eb cebtrns que cuebteb cnb recursns recursns poro ojqufrfr y mobteber mobfquíes cnb oatos prestocfnbes, recnmebjomns su utfafzocfób. Sfb emhordn, ao utfafzocfób je mobfquíes cnb mebnres prestocfnbes es oprnpfojo poro tnjns ans bfveaes je gnrmocfób eb ans cursns jea EXC. - Ans jfspnsftfvns je retrnoafmebtocfób je jfrectrfces je XC\ snb ùtfaes poro meinror ao grecuebcfo je cnmpresfób, prngubjfjoj, jescnmpresfób y pnsfcfób je aos mobns. Ans jfspnsftfvns snbnrns meinrob snaomebte aos grecuebcfos je cnmpresfób y puejeb teber ub egectn periujfcfoa snhre ao prngubjfjoj je ao cnmpresfób mfebtros ans reobfmojnres se cebtrob eb ao grecuebcfo. - Ans fbtervoans poro ea recfcaoie jfgerfrïb sedùb sedùb aos corocterístfcos je ans portfcfpobtes (p. ei. aedns aedns n persnboa sobftorfn). Es sohfjn que aos jestrezos je XC\ se jeterfnrob eb ubns meses jespuæs je ao gnrmocfób y, pnr tobtn, aos estrotedfos je recfcaoie obuoa puejeb bn ser je ubo grecuebcfo sugfcfebte. Mfebtros bn se cnbnzcob ans fbtervoans óptfmns, ea recfcaoie grecuebte ‑pncn cnbcebtrojn y hreve” pueje ser hebegfcfnsn. - Ao gnrmocfób eb `ohfafjojes bn tæcbfcos (p. ei. `ohfafjojes eb cnmubfcocfób, afjerozdn je equfpns y popeaes je mfemhrn jea equfpn) cnbstftuye ub ojftomebtn esebcfoa eb ao gnrmocfób je aos `ohfafjojes tæcbfcos. Este tfpn je gnrmocfób jeherío ser fbcnrpnrojn eb ans cursns je snpnrte vftoa. - Ans nperojnres je ans servfcfns servfcfns je emerdebcfos tfebe ub popea jecfsfvn o ao `nro je dufor o ans reobfmojnres aedns eb cómn reoafzor XC\. Este popea becesfto gnrmocfób especígfco je coro o prnpnrcfnbor fbstruccfnbes caoros y egectfvos eb ubo sftuocfób estresobte.
Urdebcfos y Emerdebcfos
543
ejftnrfoa } cep
Z. Fmpaemeb Fmpaemebtocfób tocfób - Se `o jemnstrojn que ao revfsfób outncrítfco, cebtrojo eb ao octuocfób y hosojo eb jotns, meinro ao octuocfób je ans equfpns je resucftocfób. Xecnmebjomns ebcorecfjomebte su utfafzocfób pnr ans equfpns que osfsteb o pocfebtes eb porojo corjfoco. - Se `ob je gnmebtor ans sfstemos redfnboaes fbcauyebjn cebtrns je porojo corjfoco, yo que exfste ubo osncfocfób cnb ea fbcremebtn je ao supervfvebcfo y meinrío jea prnbóstfcn beurnaódfcn eb víctfmos je porojo corjfoco extro`nspftoaorfo. - Se estïb jesorrnaaobjn sfstemos bnvejnsns poro oaertor o ans testfdns snhre ao ancoafzocfób jea JEO mïs próxfmn. Se `o je gnmebtor cuoaqufer tecbnandío que meinre ao ceaerfjoj je ojmfbfstrocfób je XC\ pnr testfdns cnb rïpfjn occesn o ub JEO. - ‑Ft tokes o systemtnsove systemtnsove o afge” (‑Soavor ubo vfjo requfere ub sfstemo”). [`ttp9//www.resuscftotfnbocojemy.cnm]. Aos nrdobfzocfnbes sobftorfos cnb respnbsohfafjoj eb ea mobein je ans pocfebtes cnb porojo corjfoco (p. ei. servfcfns je emerdebcfos, cebtrns je porojo corjfoco) jeheríob evoauor sus prncesns poro oseduror que snb copoces je prnpnrcfnbor ans cufjojns que osedureb aos meinres tosos je supervfvebcfo pnsfhaes que se puejeb cnbsedufr.
U. Ætfco je ao resucftocfób y jecfsfnbes oa gfboa je ao vfjo Aos Xecnmebjocfnbes je 85 jea EXC fbcauyeb ubo jetoaaojo jfscusfób je ans prfbcfpfns ætfcns que snstfebeb ao resucftocfób corjfnpuamnbor.
:. MOBZEBFMFEBZN MOBZEB FMFEBZN V XE\NSF XE\NSFCFÓB CFÓB JEA MOZEXFO MOZEXFOA A BECESOXFN (COXXN JE \OXOJO) Znjn ea moterfoa requerfjn poro ao \CX (jescrftn eb ao sfdufebte tohao) jeherï mobteberse gïcfa y rïpfjomebte jfspnbfhae cnb aos ojecuojos revfsfnbes poro su octuoafzocfób. Es muy fmpnrtobte bn comhfor bojo je su sftfn. \orte jea moterfoa estorï cnbservojn eb cnbjfcfnbes je estrfcto esterfafjoj, eb cnbcretn, tnjn oqueaan que seo susceptfhae je ser fbtrnjucfjn f btrnjucfjn eb ea cuerpn jea pocfebte, (tuhns ebjntroqueoaes, cotæteres, mejfcocfnbes, suerns, oduios, cïbuaos je Duejea…) Jehemns recnrjor que ea corrn je porojos es je revfsfób jforfo, cnmn míbfmn, y eb ubfjojes je crítfcns y urdebcfos se revfsorï pnr turbn, y, pnr supuestn, sfempre jespuæs je cojo usn. Cojo eaemebtn jesec`ohae que utfafcemns eb ea cursn je ubo reobfmocfób serï jespuæs sustftufjn, y ans eaemebtns reutfafzohaes (poaos je aorfbdnscnpfn, omhù…) serïb jehfjomebte afmpfojns, jesfbgectojns y esterfafzojns sf prnceje. Bubco tnmoremns ‑prestojn” moterfoa jea corrn je porojos poro jestfboran o ntrns usns. Ea corrn je porojos jeherï mobteber su fbtedrfjoj eb tnjn mnmebtn. \restor especfoa otebcfób o aos gec`os je cojucfjoj je mejfcocfnbes, suerns y moterfoa gubdfhae.
54:
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
5. FBMNW FBMNWFAFYOC FAFYOCFNBES FNBES V ZXOSAOJN JE EBGEXM EBGEXMNS NS 5.? Fbmnvfafzocfnbes Ao fbmnvfafzocfób tfebe cnmn gfb evftor mnvfmfebtns o bfvea je ao aesfób (egectn obtfïadfcn y reaoiobte muscuaor) osí cnmn cnrredfr ea jespaozomfebtn je ans grodmebtns, je ubo gnrmo jegfbftfvo n tempnroa Exfsteb jns tfpns je fbmnvfafzocfób9 fbterbo y exterbo. Ùbfcomebte bns vomns o ncupor je ao sedubjo, yo que ao prfmero es ao que ans troumotóandns reoafzob eb ea qufrógobn \oro reoafzor ubo fbmnvfafzocfób exterbo, eb prfmerns ouxfafns, pnjemns utfafzor moterfoaes toaes cnmn9 mobtos, poÿueans, tnoaaos, vebjos, tohaos je mojero, poans, romos je ïrhnaes, etc. Es jecfr, tnjn oqueaan que tebdomns o mobns y que creomns que pueje serbns ùtfa
O. Zroumotfsmn je Cnaumbo (o cuoaqufer bfvea) - Evftor aoteroafzocfnbes, rntocfnbes, y gaexn-extebsfnbes - Cnancor ao cohezo eb pnsfcfób beutroa, mobtebfebjn eb tnjn mnmebtn mnmebtn ubo afdero troccfób - Cnancorae ub cnaaoríb cervfcoa `nmnandojn n je cnbstruccfób prnpfo (cnb perfójfcns, cortób, cnrjnbes, cfbturnbes, etc.) - Mnverae eb hanque - \nber `fean snhre ao znbo cnbtusfnbojo
H. Zroumotfsm Zroumotfsmns ns je @nmhrn, Cnjn y Hrozn - Cnancorae ub cohestrfaan cnb ub poÿuean n sfmfaor - Fbmnvfafzor ea ea hrozn, pedïbjnan oa cuerpn (cnb ntrn poÿuean) - \nber `fean snhre ao znbo cnbtusfnbojo
C. Zroumotfsmns je Obtehrozn, Muÿeco n Mobn - \nber ea hrozn eb cohestrfaan cnb ao mobn oadn mïs eaevojo eaevojo que ea cnjn - \nber `fean snhre ao znbo cnbtusfnbojo
J. Zroumotfsmns je Cojero y Mfemhrns Fbgerfnres - Fbmnvfafzor ea mfemhrn ogectn, ubfæbjnan oa cnbtroaoteroa - O ser pnsfhae, trobspnrtor ea mfemhrn eaevojn - \nber `fean snhre ao znbo cnbtusfnbojo
Urdebcfos y Emerdebcfos
545
ejftnrfoa } cep
5.8 Zrosaojn je ebgermns Obtes je reoafzor cuoaqufer mobfnhro je mnvfafzocfób o ub occfjebtojn se `ob je teber presebte sfempre tres cnbsfjerocfnbes9 - Bubco se mnverï ub `erfjn cuobjn sóan `oyo ubo persnbo. Oa mebns se precfsorïb jns ouxfafojnres poro mnver ojecuojomebte o ub `erfjn - Snan se mnverï sf es becesorfn poro proctfcorae ans prfmerns ouxfafns n sf su vfjo cnrrfese peafdrn eb ea audor eb ea que ea occfjebte ae `o sftuojn - Oa `erfjn `oy que mnverae cnmn sf guese guese ub hanque rídfjn. Es jecfr, `oy que fmpejfr ea mnvfmfebtn vnaubtorfn je sus ortfcuaocfnbes. Evftor tnjo gaexfób n tnrsfób, trobspnrtïbjnan sfempre rectn cnmn ub pnste, o gfb je prnteder su mæjuao espfboa eb cosn je grocturo je ao cnaumbo vertehroa Ubn je ans meinres mætnjns poro ao cnrrecto mnvfafzocfób je ub occfjebtojn (eb ousebcfo je moterfoa je mnvfafzocfób especfoa9 comfaao je tfiero, cnac`ób je vocín, etc.), es ea jebnmfbojn je ouxfafojnres oaterbns, yo que es je ans que mïs sedurfjoj job. \uejeb fbtervebfr tres n mïs persnbos, precfsïbjnse que ao víctfmo estæ eb jecùhftn supfbn (ocnstojn hnco orrfho) Ans ouxfafojnres se cnancorïb je rnjfaaos o ans aojns jea `erfjn y prncejerïb osí9 - Ub ouxfafojnr cnancorï sus mobns jehoin je ao cohezo-cueaan y espoajo je ao víctfmo - Ntrn cnancojn oa mfsmn aojn jea obterfnr, pnbjrï sus mobns jehoin je ans daùtens y rnjfaaos - Ea tercern, se cnancorï cnancorï oa aojn npuestn y suietorï ao espoajo y ans musans - Ebaozorïb sus mobns - V o ao vez, aevobtorïb cnb suovfjoj o ao víctfmo, cuobjn ubn je eaans an fbjfque cnb su vnz Eb cuoaqufer cosn, sfempre serï pregerfhae mnvfafzor oa pocfebte cnb ans mejfns ojecuojns, comfaao je tfiero, cnac`ób je vocín, cnaaoríb cervfcoa, etc. o ao aaedojo jea equfpn ebcordojn je su trosaojn jegfbftfvn o ub cebtrn `nspftoaorfn.
5.3 Xetfrojo jea coscn Ao drob egfcocfo prevebtfvo jea coscn eb ans occfjebtes bn resto ea peafdrn que supnbe su retfrojo pnr persnboa fbexpertn. Este peafdrn es ea je prnjucfr eb ans occfjebtojns cnb aesfób a esfób eb cnaumbo vertehroa, ubo porïafsfs jegfbftfvo. Bn jehe retfrorse cuobjn eaan supnbdo mïs peafdrn que ea bn quftoran, es jecfr9 - Ea coscn snan jehe retfrorse cuobjn ea occfjebtojn se ebcuebtre ebcuebtre eb porojo corjfnrrespfrotnrfo, y sfebjn fmprescfbjfhae poro reobfmoran. - cuobjn ea troumotfsmn seo je toa aevejoj que resuate fbcnbdruebte cnbtfbuor cnb ao mejfjo Sf ea ouxfafojnr bn retfro ea coscn tfebe que9 - Zrobqufafzor oa occfjebtojn, - Jecfrae que bn muevo ea cueaan, - Ohrfr ao vfsero jea coscn, poro gocfaftorae ao respfrocfób,
547
Zemo 3<
ejftnrfoa } cep
- Cnancorae ub cnaaoríb cervfcoa (`nmnandojn n je cnbstruccfób cnbstruccfób prnpfo) y - Cnancorae ub rnjfaan je teao jehoin jea cueaan, sfb mnveran. mnveran. \oro fbfcfor ao retfrojo jea coscn, es precfsn que ao víctfmo estæ sftuojo eb ea suean eb jecùhftn supfbn y cnb ao cohezo, cueaan y trnbcn oafbeojns. Sf poro andror esto pnsfcfób jehemns mnverae, ub ouxfafojnr jeherï gfior mobuoamebte ao cnaumbo cervfcoa.
Urdebcfos y Emerdebcfos
544
Esquemo 3<
UXDEBCFOS V EMEXDEBCFOS9 CNBCE\ZN Urdebcfo Jegfbfcfób Zfpns je urdebcfo Urdebcfo suhietfvo Urdebcfo nhietfvo Urdebcfo Wftoa
Emerdebcfo An que ero eb sí ub obdafcfsmn (pnsfhfafjoj afbdñístfco je utfafzor ans tærmfbns urdebcfos y emerdebcfos), `o jojn audor o ao jfgerebcfocfób cnbceptuoa ebtre omhns tærmfbns y su pnsterfnr opafcocfób oa jfseÿn je ans mnjeans je otebcfób sobftorfo
\XFMEXNS OUPFAFNS EB SFZUOCFNBES CXÍZFCOS9 \NAFZXOUMOZFYOJNS, _UEMOJNS, ‑S@NCK”, FBZNPFCOCFÓB, @EXFJOS, @EMNXX @EMNXXODFOS, ODFOS, OSGF OSGFPFOS PFOS \naftroumotfzojns Ans troumotfsmns cnbstftuyeb ao prfbcfpoa couso je muerte eb mebnres je :< oÿns y snb ao prfbcfpoa couso je muerte eb vornbes ióvebes, tros ea SFJO Cnbceptn Oubque ea tærmfbn \naftroumotfzojn es grecuebtemebte utfafzojn bn es gïcfa jegfbfran jesje ub pubtn je vfsto prïctfcn. Ub pnaftroumotfzojn es ub ebgermn que `o sugrfjn ubo odresfób exterbo pnr occfjebte je trïgfcn, coíjo, occfjebte aohnroa u ntrn mntfvn sugrfebjn ubo n vorfos aesfnbes que cnmprnmeteb su vfjo oadubo je aos cuoaes es pntebcfoamebte ncuato Octuocfnbes Ubo rïpfjo expanrocfób fbfcfoa poro fjebtfgfcor y trotor aos pnsfhaes aesfnbes vftoaes. Estujfns recfebtes jemuestrob que ao opafcocfób estobjorfzojo je tæcbfcos eb mfsmn audor jea occfjebte meinro espectocuaormebte ao supervfvebcfo je estns ebgermns Otebcfób oa pocfebte drove Xecnbncfmfebtn fbfcfoa Octuocfnbes
_uemojns Jegfbfcfób
Urdebcfos y Emerdebcfos
546
Woanrocfób y cïacuan je aos quemojuros Caosfgfcocfób pnr ao prngubjfjoj Caosfgfcocfób pnr ao extebsfób Etfnandío Octuocfób obte quemojuros aeves Mejfjos je prfmerns ouxfafns Cufjojns _uemojuros droves (extebsos) Cnbjucto prïctfco obte ubo quemojuro extebso Octuocfnbes deberoaes _uemojuros especígfcos _uemojuros pnr eaectrfcfjoj Zfpns je aesfnbes Síbtnmos y sfdbns je aos aesfnbes prnjucfjos _uemojuros pnr sustobcfos químfcos _uemojuros pnr cnbdeaocfób Cnbdeaocfnbes je prfmer drojn Cnbdeaocfnbes je sedubjn drojn Cnbdeaocfnbes je tercer drojn
S`nck Jegfbfcfób Etfnandío S`nck corjfndæbfcn S`nck nhstructfvn S`nck `fpnvnaæmfcn S`nck jfstrfhutfvn Síbtnmos y sfdbns Ao octfvfjoj mebtoa pueje estor cnbservojo, pern snb grecuebtes ao aetordfo, ao cnbgusfób y ao snmbnaebcfo. Aos mobns y ans pfes estïb gríns, `ùmejns y, muc`os veces, cfobótfcns y pïafjns. Ea puasn es jæhfa y rïpfjn; o veces, sóan pueje poaporse ea puasn gemnroa n corntíjen. @oy toqufpbeo e `fpervebtfaocfó `fpervebtfaocfób b Octuocfnbes Ans estojns je s`nck jeheb mobeiorse eb ao UCF. Cnmn bnrmos deberoaes9 Cnancor o ao víctfmo eb pnsfcfób `nrfznbtoa (je espoajos sf estï cnbscfebte, n eb pnsfcfób aoteroa je sedurfjoj sf estï fbcnbscfebte)
50<
Zemo 3<
Fbtnxfcocfnbes Cnbceptn je tóxfcn Es oquea eaemebtn n cnmpuestn químfcn que, fbtrnjucfjn eb ea nrdobfsmn n ohsnrhfjn pnr æste es copoz je prnjucfr aesfnbes eb ub órdobn n sfstemo je órdobns, e fbcausn prnvncor ao muerte Caosfgfcocfób fbtnxfcocfnbes - Snhreodujos9 Ao occfób jea tóxfcn se prnjuce cnb drob ropfjez y cnbjuceb grecuebtemebte grecuebtemebte o ao muerte (eb pncns mfbutns u `nros) - Odujos9 Oporeceb Oporeceb síbtnmos vfsfhaes y deberoamebte droves, pujfebjn prnjucfr ao muerte eb jíos - Suhodujos9 Snb Snb oqueaaos que tfebeb audor eb ea trobscursn je vorfns vorfns jíos n semobos semobos - Cróbfcos9 Ohsnrcfób Ohsnrcfób y occfób aebto je pequeÿos pequeÿos cobtfjojes jea prnjuctn tóxfcn meses meses n oÿns) oÿns) Wíos je ebtrojo jea tóxfcn Wío jfdestfvo Wío puamnbor Wío cutïbeo Wío mucnso Wío porebteroa Zrotomfebtn deberoa je aos fbtnxfcocfnbes Zrotomfebtn Jetebcfób jea opnrte tóxfcn Evocuocfób jea tóxfcn Wío jfdestfvo Wío respfrotnrfo Wío cutïbeo Beutroafzocfób Zrotomfebtn beutroafzobte Zrotomfebtn obtfjótfcn Octuocfób obte ub pocfebte fbtnxfcojn Mejfjos je snpnrte \ocfebte cnb porojo corjfnrrespfrotnrfo \ocfebtes droves Nhtebcfób je fbgnrmocfób snhre ea tóxfcn \revebcfób je ao ohsnrcfób jea tóxfcn Fbdestfób Fb`oaocfób Cnbtoctn
@erfjos Jegfbfcfób y tfpns Cufjojns
Urdebcfos y Emerdebcfos
50?
@emnrrodfos Jegfbfcfób y tfpns Síbtnmos Cufjojns
Osgfxfos Jegfbfcfób Octuocfób \ocfebte cnbscfebte \ocfebte fbcnbscfebte Cosns especfoaes
XEOBFMOCFÓB COXJFN\UAMNBOX HÏSFCO \orojo Corjfn-Xespfrotnrfo \revfomebte o jegfbfr ao porojo corjfnrrespfrotnrfo, resuato cnbvebfebte jfstfbdufr ebtre muerte caíbfco y hfnaódfco - Jegfbfmns ao muerte caíbfco n oporebte cnmn ao ousebcfo eb ea fbjfvfjun je cnbstobtes vftoaes oprecfohaes (respfrocfób y puasn), pnrque an es equfvoaebte o ubo porojo corjfoco y pntebcfoamebte reversfhae - Ao muerte hfnaódfco n reoa se jegfbe pnr ao ousebcfo je cnbstobtes vftoaes vftoaes oprecfohaes, oprecfohaes, osí cnmn je octfvfjoj eaæctrfco cerehroa (ebcegoandromo paobn) je an que se jejuce ao muerte cerehroa frreversfhae, o pesor je que ortfgfcfoamebte se puejob mobteber aos cnbstobtes vftoaes jea cojïver
Xeobfmocfób Corjfn-\uamnbor Hïsfco Ea fbfcfn je ao XC\-Hïsfco, sfempre `o je cnmebzor cnb ao voanrocfób jea estojn je cnbscfebcfo, respfrocfób y puasn Estfmuaoremns oa pocfebte je gnrmo snbnro y sebsftfvo (`ohaor, peaafzcor). Esperomns respuestos je tfpn mntnr, mïs que verhoaes, sf ao respuesto es muy jæhfa, aebto n otebuojo, cnbtrnaoremns cnb especfoa precoucfób respfrocfób y puasn Ao Xeobfmocfób Corjfn-\uamnbor (X.C.\.) es ao opafcocfób je poutos estobjorfzojos je jesorrnaan secuebcfoa cuyn gfb es sustftufr y jespuæs restouror ao respfrocfób y cfrcuaocfób espnbtïbeo, oporecfjos cnmn cnbsecuebcfo je ubo porojo corjfnrrespfrotnrfo Operturo je ao vío oæreo Mobfnhro grebte-mebtób Zrfpae mobfnhro Zrfpae Mobfnhro Mnjfgfcojo Webtfao y tfebe puasn Bn Webtfao y tfebe puasn Webtfaocfób
508
Zemo 3<
Cfrcuaocfób \rnhaemos mïs grecuebtes eb ubo XC\. Snaucfnbes Jfaotocfób jea estómodn Wómftns Nhstruccfób je aos víos oæreos fbgerfnres
Cnbsfjerocfnbes je ao reobfmocfób fbgobtfa XC\ hïsfco eb aoctobtes XC\ hïsfco eb bfÿns
Fbstrumebtoa je opnyn eb ea XC\ Fbstrumebtoafzojo Cïbuao je Duejea Moyn Utfafjoj Fbjfcocfnbes Xesucftojnr cnb vïavuao ubfjfreccfnboa (Omhù©) Cnb este oporotn se evfto ea cnbtoctn jfrectn cnb ea pocfebte eb ao vebtfaocfób y rejuce ea cobsobcfn
Jecaorocfób jea Cnbsein Espoÿna je Xesucftocfób Corjfnpuamnbor (CEXC\) snhre aos buevos recnmebjocfnbes 85 jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób (EXC) Cnb mntfvn je ao puhafcocfób, ea jío ?5 je nctuhre je 85, je aos buevos recnmebjocfnbes jea EXC snhre ea snpnrte vftoa y ao resucftocfób corjfnpuamnbor (XC\), ea CEXC\, mobfgfesto su oj`esfób o aos mfsmos eb su tntoafjoj y puhafco ao versfób ngfcfoa eb costeaaobn y cotoaïb jea Xesumeb Eiecutfvn (Seccfób ? je aos recnmebjocfnbes), osí cnmn ubo versfób rejucfjo jea mfsmn. Ao versfób cnmpaeto eb fbdaæs je aos recnmebjocfnbe recnmebjocfnbess pueje cnbsuatorse eb www.erc.eju
Xecnmebjocfnbes poro ao resucftocfób 85 jea Cnbsein Eurnpen je Xesucftocfób (EXC)9 prfbcfpoaes bnvejojes Xesumeb je ans comhfns jesje aos recnmebjocfnbes je 8< Snpnrte Wftoa Ovobzojn jea ojuatn \orojo corjfoco eb cfrcubstobcfos especfoaes. Cousos especfoaes Ebtnrbns especfoaes \ocfebtes especfoaes Cufjojns pnstresucftocfób Snpnrte vftoa pejfïtrfcn Snpnrte vftoa hïsfcn Mobein jea bfÿn drovemebte ebgermn Oadnrftmn je porojo corjfoco pejfïtrfco Cufjojns pnstresucftocfób
Urdebcfos y Emerdebcfos
503
Xesucftocfób y snpnrte je trobsfcfób je recfæb bocfjns eb ea porftnrfn Síbjrnmes cnrnborfns odujns Fbtervebcfnbes jfodbóstfcos eb SCO Fbtervebcfnbes teropæutfcos eb SCO Jecfsfnbes je repergusfób eb ea FOMCESZ Jecfsfnbes je repergusfób `nspftoaorfo tros ao recuperocfób je ao cfrcuaocfób espnbtïbeo \rfmerns ouxfafns \rfbcfpfns je gnrmocfób eb resucftocfób Gnrmocfób Fmpaemebtocfób Ætfco je ao resucftocfób y jecfsfnbes oa gfboa je ao vfjo
MOBZEBFMFEBZN V XE\NSFCFÓB JEA MOZEXFOA MOZEXFOA BECESOXFN (COXXN JE \OXOJO) Znjn ea moterfoa requerfjn poro ao \CX (jescrftn eb ao sfdufebte tohao) jeherï mobteberse gïcfa y rïpfjomebte jfspnbfhae cnb aos ojecuojos revfsfnbes poro su octuoafzocfób. Es muy fmpnrtobte bn comhfor bojo je su sftfn \orte jea moterfoa estorï cnbservojn eb cnbjfcfnbes je estrfcto esterfafjoj, eb cnbcretn, tnjn oqueaan que seo susceptfhae je ser fbtrnjucfjn eb ea cuerpn jea pocfebte, (tuhns ebjntroqueoaes, cotæteres, mejfcocfnbes, suerns, oduios, cïbuaos je Duejea…) Jehemns recnrjor que ea corrn je porojos es je revfsfób jforfo, cnmn míbfmn, y eb ubfjojes je crítfcns y urdebcfos se revfsorï pnr turbn y, pnr supuestn, sfempre jespuæs je cojo usn
FBMNWFAFYOCFNBES V ZXOSAOJN JE EBGEXMNS Fbmnvfafzocfnbes Ao fbmnvfafzocfób tfebe cnmn gfb evftor mnvfmfebtns o bfvea je ao aesfób (egectn obtfïadfcn y reao iobte muscuaor) osí cnmn cnrredfr ea jespaozomfebtn je ans grodmebtns, je ubo gnrmo jegfbftfvo n tempnroa Exfsteb jns tfpns je fbmnvfafzocfób9 fbterbo y exterbo. Ùbfcomebte bns vomns o ncupor je ao sedubjo, yo que ao prfmero es ao que ans troumotóandns reoafzob reoafzob eb ea qufrógobn \oro reoafzor ubo fbmnvfafzocfób exterbo, eb prfmerns ouxfafns, pnjemns utfafzor moterfoaes toaes cnmn9 mobtos, poÿueans, tnoaaos, vebjos, tohaos je mojero, poans, romos je ïrhnaes, etc. Es jecfr, tnjn oqueaan que tebdomns o mobns y que creomns que pueje serbns ùtfa Zroumotfsmn Zroumotfsm n je Cnaumbo (o cuoaqufer bfvea) Zroumotfsmns Zroumotfsm ns je @nmhrn, Cnjn y Hrozn Zroumotfsmns Zroumotfsm ns je Obtehrozn, Muÿeco n Mobn
50:
Zemo 3<
Zroumotfsmns Zroumot fsmns je Cojero y Mfemhrns Fbgerfnres
Zrosaojn je ebgermns Obtes je reoafzor cuoaqufer mobfnhro je mnvfafzocfób o ub occfjebtojn se `ob je teber presebte sfempre tres cnbsfjerocfnbes9 - Bubco se mnverï ub `erfjn cuobjn cuobjn sóan `oyo ubo persnbo. Oa mebns se precfsorïb jns ouxfafojnres poro mnver ojecuojomebte o ub `erfjn - Snan se mnverï sf es becesorfn poro proctfcorae proctfcorae ans prfmerns ouxfafns ouxfafns n sf su vfjo cnrrfese cnrrfese peafdrn peafdrn eb ea audor eb ea que ea occfjebte ae `o sftuojn - Oa `erfjn `oy que mnverae mnverae cnmn sf guese ub hanque rídfjn. Es jecfr, jecfr, `oy que fmpejfr fmpejfr ea mnvfmnvfmfebtn vnaubtorfn je sus ortfcuaocfnbes. Evftor tnjo gaexfób n tnrsfób, trobspnrtïbjnan sfempre rectn cnmn ub pnste, o gfb je prnteder su mæjuao espfboa eb cosn je grocturo je ao cnaumbo vertehroa
Xetfrojo jea coscn Ao drob egfcocfo prevebtfvo jea coscn eb ans occfjebtes bn resto ea peafdrn que supnbe su retfrojo pnr persnboa fbexpertn. Este peafdrn es ea je prnjucfr eb ans occfjebtojns cnb aesfób eb cnaumbo vertehroa, ubo porïafsfs jegfbftfvo
Urdebcfos y Emerdebcfos
505