LAPORAN PRAKTIKUM TEKNOLOGI BENIH UJI KEMURNIAN BENIH
Dosen pembimbing: Ir. Zayin Suhri. Mp
oleh Ella Aulia Syahda NIM A31140455 PROGRAM STUDI PRODUKSI TANAMAN HORTIKULTURA JURUSAN PRODUKSI PERTANIAN POLITEKNIK NEGERI JEMBER 01!
BAB 1" LATAR BELAKANG 1"1 La#a$ B%la&a'(
Benih merupakan sarana produksi yang sangat penting dalam menentukan keberhasilan budidaya tanaman perkebunan. Penggunaan bahan tanam bermutu merupakan salah satu faktor yang sangat menentukan dalam keberhasilan pertanaman. Pengujian kemurnian benih merupakan kegiatan-kegiatan untuk menelaah tentang kepositifan fisik komponen-komponen benih termasuk persentase berat dari benih murni pure seed!" benih tanaman lain" benih #arietas lain" biji-bijian herba $eed seed!" dankotoran-kotoran pada masa benih. %dapun tujuan pengujian benih adalah untuk mengetahui mutu kualitas pada suatu jenis benih dari kelompoknya. Benih bermutu merupakan benih berkualitas yang memiliki standar mutu baik se&ara fisik" fisiologis" dan genetis yang berlaku se&ara internasional yang ditetapkan oleh Internasional Seed 'esting %sso&iation IS'%!. (leh karena itu" komponen-komponen mutu benih yang menunjukan korelasi dengan nilai pertanaman benih di lapang harus die#aluasi dalam pengujian. Dalam pengujian benih menga&u dari IS'%" dan beberapa penyesuaian telah diambil untuk mempertimbangkan kebutuhan khusus ukuran" struktur" pola perke&ambahan! jenis-jenis yang dibahas di dalam petunjuk ini. Dengan demikian" untuk pengujian kemurnian benih" maka &ontoh uji kemurnian dibagi menjadi ) komponen yaitu benih murni" benih #arietas lain" biji gulma dan bahan lain atau kotoran. 1" Tu)ua' *. +ntuk menentukan komposisi benih dari benih jagung.
BAB " TINJAUAN PUSTAKA
,epastian mutu suatu kelompok benih yang diedarkan dan digunakan untuk penanaman sangat diperlukan untuk menjamin baik pengguna" pengedar" maupun pengada. %spek legal dari mutu benih ini memerlukan perangkat berupa metode pengujian yang standar. Standar metode pengujian mutu benih yang ada selama ini menga&u pada ketentuan Internasional Seed 'esting %sso&iation IS'%! sehingga diperoleh sertifikasi benih yang bertujuan memelihara kemurnian dan mutu benih dari #arietas unggul" serta menyediakan benih se&ara kontinyu kepada petani.
Sebagai
langkah
pertama
dalam
pengujian
mutu
benih
adalah
menyediakan &ontoh benih yang dapat dianggap seragam dan memenuhi persyaratan yang telah ditentukan oleh IS'%. 'ujuan penarikan &ontoh adalah untuk mendapatkan &ontoh benih yang me$akili kelompok benih dalam jumlah yang &ukup untuk keperluan pengujian mutu benih. Pada prinsipnya" pengambilan &ontoh dilakukan dari beberapa bagian dari suatu kelompok benih yang kemudian di&ur menjadi satu. Penarikan &ontoh dilakukan dengan mengambil benih dari berbagai sudut pada $adah terpilih dalam jumlah yang sama. Pengujian benih di laboratorium bertujuan untuk mendapatkan keterangan tentang multi suatu benih digunakan untuk keperluan penanaman Darutiyastireni" *!. Pengujian kemurnian benih adalah pengujian yang dilakukan dengan memisahkan tiga komponen benih murni" benih tanaman lain" dan kotoran benih yang selanjutnya dihitung presentase dari ketiga komponen benih tersebut. 'ujuan analisis kemurnian adalah untuk menentukan komposisi benih murni" benih lain dan
kotoran
dari
&ontoh
benih
yang
me$akili lot benih. +ntuk
analisis kemurnian benih" maka &ontoh uji dipisahkan menjadi / komponen sebagai berikut : a.
Benih murni" adalah segala ma&am biji-bijian yang merupakan jenis0 spesies yang sedang diuji. 1ang termasuk benihmurni diantaranya adalah : •
Benih masak utuh
•
Benih yang berukuran ke&il" mengkerut" tidak masak
•
Benih yang telah berke&ambah sebelum diuji
•
Pe&ahan0 potongan benih yang berukuran lebih dari separuh benih yang sesungguhnya.
•
Biji yang terserang penyakit dan bentuknya masih dapat dikenali
b. Benih tanaman lain" adalah jenis0 spesies lain yang ikut ter&ur dalam &ontoh dan tidak dimaksudkan untuk diuji. &. ,otoran benih" adalah benih dan bagian dari benih yang ikut terba$a dalam &ontoh. 1ang termasuk kedalam kotoran benih adalah: •
Benih dan bagian benih
•
Benih tanpa kulit benih
•
Benih yang terlihat bukan benih sejati
•
Biji hampa tanpa lembaga pe&ahan benih 2 "3 ukuran normal
•
4angkang benih" kulit benih" bahan lain" sekam" pasir" partikel tanah" jerami" ranting" daun" tangkai" dll 5asrudinb"6!. Pengujian
benih
sangat
berperan
penting" terujinya
benih
berarti
terhindarnya para petani dari berbagai kerugian yang dapat timbul dalam pelaksanaan usaha taninya. Selain itu benih yang baik atau unggul ditunjang dengan kultur teknik yang mantap" akan dapat meningkatkan berbagai produk pertanian ,artasapoetra" /!.
BAB 3" METODELOGI 3"1 *a&#u da' T%+,a#
Praktikum ini dilaksanakan pada hari 7abu" 8 September *9 pukul 6. **." di ;aboratorium 'anaman Politeknik 5egeri
•
%lat : *. 'imbangan %nalitik . 5ampan /. Pinset ). Meja untuk uji kemurnian benih. 3. %lat tulis 9. 'imbangan (haus Bahan : 1. Benih jagung
3"3 P$-.%du$ &%$)a
*. Menyiapkan alat dan bahan yang akan digunakan. . Menimbang benih jagung dengan berat 6 gram. /. Melakukan uji kemurnian benih dengan &ara melakukan pemisahan antar benih murni" benih tanaman lain dan kotoran benih. ). Menimbang benih murni" benih tanaman lain dan kotoran benih. 3. Menghitung uji kemurnian benih. 9. Membuat laporan.
BAB 4" HASIL DAN PEMBAHASAN 4"1 Ha.il
Benih +lang
,a&an
an *
g hijau ,edel ai
Benih Murni
* *
tanaman lain gr = "* "*
,otoran benih
gr **6"
= 66"9
6
3
)6
6>"/
*")63
"6
**">>
8>
9 69"8
*">>/
> "*6
63 9"*
6
8
g
gr "6)
4"1"1 P%$hi#u'(a' U)i K%+u$'ia' B%'ih Pada Ja(u'(
BM Benih murni!
: 8>
,B ,otoran benih!
: 9"*
B'; Benih tanaman ;ain!
: *">>/8
BM 2
2
2 2 69"86 =
,B 2
2
= ")9
= 66"66
8
9
"/)
3/">
66"66
3 "6
33 86>"8>
>3 66"68
3
2
2 "6=
B'; 2
2
2 2 "*6 =
•
Benih tanaman lain : *. ,edelai Glycine max ! . Beras Oryza sativa! 'ingkat kesalahan 2*= - 66"68= 2 " =
•
Data ini bisa dikatakan #alid karena " = ? "3 =
4"1" P%$hi#u'(a' U)i K%+u$'ia' B%'ih Pada Ka/a'( Hi)au
BM Benih murni!
: **6"6
,B ,otoran benih!
: "6)
B'; Benih tanaman ;ain!
: "*
BM 2
2
2 2 66"93 =
,B
2
2
2 2 ")9 =
B'; 2
2
2 2 "* =
•
Benih tanaman lain : *.
•
Data ini bisa dikatakan #alid karena ") = ? "3 =
4"1"3 P%$hi#u'(a' U)i K%+u$'ia' B%'ih Pada K%d%lai
BM 2
2 2 6>"/9 =
,B
2
2 2 "/)3 =
B'; 2
2 2 "6> =
Simpangan 2 2 *"99 = ;ebihnya "99 =" jadi tidak #alid
4" P%+aha.a'
Pengujian kemurnian benih adalah pengujian yang dilakukan dengan memisahkan tiga komponen benih murni" benih tanaman lain" dan kotoran benih yang selanjutnya dihitung presentase dari ketiga komponen benih tersebut. 'ujuan analisis kemurnian adalah untuk menentukan komposisi benih murni" benih lain dan kotoran dari &ontoh benih yang me$akili lot benih. Dalam pengambilan &ontoh kerja untuk kemurnian benih ada dua metode yang dapat dilakukan" yaitu: *. Se&ara duplo" adalah pengambilan &ontoh kerja yang dilakukan dua kali. . Se&ara simplo" adalah pengambilan &ontoh kerja yang dilakukan satu kali Dari praktikum yang telah dilakukan" metode yang digunakan yaitu metode simpli. @asil yang diperoleh dari sampel yang diambil memiliki prosentase
kemurnian yaitu" benih murni 69"86= dengan kotoran "6= dan benih #arietas lain "*6= dengan tingkat kesalahan "=" maka data tersebut dapat dikatakan #alid karena batas tingkat kesalahan yang ditentukan adalah "3=. Dari data tersebut menunjukkan bah$a komposisi dari suatu benih yang digunakan terdiri dari benih murni" benih tanaman lain dan kotoran benih. Benih yang digunakan sebagai benih murni yaitu benih jagung sedangkan benih tanaman lain yaitu padi dan kedelai. Dapat disimpulkan bah$a benih murni dalam praktikum yang telah dilakukan memiliki presentasi paling tinggi dibandingkan prosentasi benih tanaman lain dan kotoran benih yang terdapat pada benih jagung.
BAB 5" PENUTUP K%.i+,ula'
Berdasarkan praktikum yang telah dilakukan diatas" dapat dimpulkan bah$a untuk menentukan komposisi benih dari benih jagung" terlebih dahulu menentukan prosentase benih murni" benih tanaman lain dan kotoran yang terdapat pada benih. @asil prosentase yang diperoleh dari benih jagung yaitu 69"86= untuk benih murni" "6= untuk benih tanaman lain" dan "*6= untuk kotoran benih yang terdapat dengan tingkat kesalahan yang dilakukan yaitu "=" maka data tersebut dapat dikatakan #alid.
DATAR PUSTAKA
https:00$$$.a&ademia.edu0*3/*/*0;aporanAPraktikumA'eknologiAProduk siABenihAPengujianA,emurnianABenihauto2do$nload http:00putrimian.&utseiya.&om0*30*0laporan-teknologi-benih-a&ara-9.html http:00rikiaishya.blogspot.&o.id0**090laporan-teknologi-benib-a&arakemurnian.html
