“SINTESIS POLITICAS EDUCATIVAS EN ARGENTINA: HERENCIAS DE LOS 90’, CONTRATACIONES Y TENDENCIAS DE NUEVO SIGNO” Amér Améric ica a Lai Lai!a !a "#$ "#$ ara ara%" %"#a #a!& !&' ' ('r ('r )!a )!a c'*) c'*)! !)r )ra a c'm( c'm(+" +"a a * c'!ra&ic'ria "! +a -)" c'!%"r."! .'/i"r!'# &" !)"%' #i.!' c'! 'r'# -)" c'!i!a! a(+ica!&' ('+1ica# &" c'r" !"'+i/"ra+ %i!c)+a&a# c'! "+ m'&"+' &"+ C'!#"!#' &" 2a#3i!.'!4 E! "+ ca#' &" +a Ar."!i!a, )!a (r'5)!&a cri#i# !' #6+' "c'!6mica #i!' am/ié! ('+1ica c)+mi!6 c'! +a r"!)!cia &"+ (r"#i&"!" 7"r!a!&' D" La Ra "! &ici"m/r" &" 800, E+ ("r1'&' &" r"c)("raci6! -)" #" i!icia +)".' &" +a# "+"cci'!"# (r"#i&"!cia+"# &"+ 8004 E+ #i.)i"!" a!$+i#i# #" &i%i&" "! &'# ("r1'&'#: E+ (rim"r', #" c"!ra "! "+ "#)&i' &" +a# ('+1ica# "&)cai%a# &)ra!" +a (r"# (r"#i& i&"! "!ci cia a &" Né# Né#'r 'r ;irc ;irc3! 3!"r "r <800 <800= =80 800> 0>?, ?, cara carac c"r "ri@ i@a& a&a# a# ('r ('r ra! ra!#5 #5'r 'rma maci ci'! '!"# "# im(' im('r ra! a!" "# # a !i%" !i%"++ &" +a +".i +".i#+ #+ac aci6 i6! ! * m"!' m"!'r" r"# # a%a! a%a!c" c"# # "! érm érmi! i!'# '# &" ('+1 ('+1i ica ca# # c'!c c'!cr" r"a a# # -)" -)" .ara .ara! !ic ic"! "! #) "5"ci%i@aci6!4 E+ #".)!&' ("r1'&', "ami!a +a# ('+1ica# "! c)r#' &"+ ac)a+ .'/i"r!' &" Cri#i!a 7"r!$!&"@ &" ;irc3!"r <800>=80?, "! "+ -)" #" '/#"r%a! a%a!c"# "! +a# ('+1ica# &"#i!a&a# a +a i!c+)#i6! #'cia+4 R"c)("rar"m'# "! (rim"ra i!#a!cia "! 5'rma "#-)"m$ica +a# (ri!ci(a+"# carac"r1#ica# &" +'# B90 (ara +)".' i&"!i5icar +a (r"#"!cia &" ('+1ica# &" “%i"' * !)"%'” #i.!' "! "+ cam(' "&)cai%' "! +a Ar."!i!a4 "!"m ++"%6 a ca/' &)ra!" #)# &'# (r"#i&"!cia# )!a r"5'rma &" car$c"r 5)!&aci'!a+ "!&i"!" a "(a!&ir "+ #i#"ma "&)cai%' #'/r" !)"%a# /a#"#4 8 La a)'&"!'mi!a&a “ra!#5'rmaci6! "&)cai%a” /)#c6 "#a/+"c"r !)"%'# cri"ri'# &" ."#i6 ."#i6! ! "! "+ 5)!ci' 5)!ci'!ami !ami"! "!' ' &"+ #i#"m #i#"ma a /a#a&' /a#a&'# # "! +'# (ri!ci (ri!ci(i' (i'# # &" a)'!'m1a * r"#('!#a/i+i&a& i!&i%i&)a+ ('r +'# r"#)+a&'# "&)cai%'#4 E!r" +a# (ri!ci(a+"# /a#"# -)" 'ri"!ar'! +a ra!#5'rmaci6! "!c'!ram'#
la Ley de Transferencia Transferencia de servicios educativos de nivel medio y superior no universitario universitario c'! +a c)a+ #" ra!#5iri"r'! +a# i!#i)ci'!"# &" &"("!&"!cia !aci'!a+ 3acia +a# (r'%i!cia# * +a Ci)&a& &" )"!'# Air"# la Ley Federal de Educación -)" 5)" +a (rim"ra +"* !aci'!a+ -)" a/arc6 '&' "+ #i#"m #i#"ma a "&)ca "&)cai%' i%' * "+ Pac' Pac' 7"&"ra 7"&"ra++ c'm' 3"rrami" 3"rrami"!a !a (ara (ara c'!c"r c'!c"rar ar 5"&"ra+m"!" +a# acci'!"# * +'# r"c)r#'# (ara (ara +a im(+"m"!aci6! &" +a 4 la Ley de Educaci Educación ón Superior Superior -)" (+a#ma )! m'&"+' &" "#a&' "%a+)a&'r a#'cia&' a +a +6.ica &" m"rca&' * #" m'&i5ic64 La L7E i!r'&)' (r'5)!&a# (r'5)!&a# ra!#5'rmaci'!"# ra!#5'rmaci'!"# "! +a 'r.a!i@aci6! 'r.a!i@aci6! &"+ #i#"ma, "#a "#a/+ /+"c "ci6 i6 )!a )!a !)"% !)"%a a "#r "#r)c )c) )ra ra aca& aca&ém émic ica a * "" ""!& !&i6 i6 a 0 aF'# aF'# +a '/+i.a'ri '/+i.a'ri"&a& "&a& "#c'+ar4 "#c'+ar4 Tam/ié! Tam/ié! #" "#a/+"ci"r' "#a/+"ci"r'! ! m"ca!i#m'# m"ca!i#m'# &" acr"&iaci6! acr"&iaci6! * "%a+)aci6! &" +a# i!#i)ci'!"# &" "&)caci6! #)("ri'r4
La L7E i!r'&)' (r'5)!&a# ra!#5'rmaci'!"# "! +a 'r.a!i@aci6! &"+ #i#"ma, "#a/+"ci6 )!a !)"%a "#r)c)ra aca&émica * ""!&i6 a 0 aF'# +a '/+i.a'ri"&a& "#c'+ar4 E! 5)!ci6! &" +a +"* #" &"5i!i"r'! C'!"!i&'# $#ic'# C'm)!"# * #" im(+"m"!6 )! Si#"ma Naci'!a+ &" E%a+)aci6! &" +a Ca+i&a&4 Tam/ié! #" "#a/+"ci"r'! m"ca!i#m'# &" acr"&iaci6! * "%a+)aci6! &" +a# i!#i)ci'!"# &" "&)caci6! #)("ri'r4 E! ma"ria &'c"!" +a# ('+1ica# "#)%i"r'! c"!ra&a#, +)".' &" +a ra!#5"r"!cia &" +a# I!#i)ci'!"# &" 7'rmaci6! D'c"!" &" &"("!&"!cia !aci'!a+ a +'# "#a&'# #)/!aci'!a+"#, "! +a# &"ma!&a# &" (r'5"#i'!a+i@aci6! * a)'!'m1a * "! +a &i#c)#i6! &" !)"%'# cri"ri'# (ara &"5i!ir +a carr"ra +a/'ra+ &" +'# &'c"!"#4 Para “c'm("!#ar” +a# &"#i.)a+&a&"# #" &"#arr'++ar'! ('+1ica# a#i#"!cia+"# * c'm("!#a'ria# a ra%é# &"+ P+a! S'cia+ E&)cai%'
La ('+1ica &"+ .'/i"r!' &"+ (r"#i&"!" Né#'r ;irc3!"r <800= 800>? D"#()é# &" +a cri#i# &" 5i!"# &" 800 * (ri!ci(i'# &" 8008 * &" )! ("r1'&' &" ra!#ici6! carac"ri@a&' ('r +a i!"#a/i+i&a& i!#i)ci'!a+, +a m".a=&"%a+)aci6! &" +a m'!"&a
4 E! )! (rim"r m'm"!' a ra%é# &" +a# +"*"# #" /)#c6 (a+iar a+.)!a# &" +a# c'!#"c)"!cia# m$# !"5a#a# &" +a im(+"m"!aci6! &" +a L7E E! )! #".)!&' m'm"!' +a &"r'.aci6! &" +a * +a #a!ci6! &" )!a !)"%a L"* Naci'!a+ &" E&)caci6! c'!#i)*6 )! ()!' &" -)i"/r" r"+"%a!" r"#("c' &" +' -)" 5)" +a +"* "m/+"m$ica &" +'# 904 D)ra!" "+ ("r1'&' 800=800> #" #a!ci'!ar'! +a# #i.)i"!"# +"*"#: •
Ley de Garantía del salario docente y 180 días de clase. 7ia )! cic+' +"ci%' a!)a+ m1!im' &" 0 &1a# "5"ci%'# &" c+a#", (ara +'# "#a/+"cimi"!'# "&)cai%'# &" '&' "+ (a1# * "#i()+a -)" "! ca#' &" i!c)m(+imi"!', +'# .'/i"r!'# (r'%i!cia+"# &"/"r$! a&'(ar +a# m"&i&a# !"c"#aria# a 5i! &" c'm("!#ar +'# &1a# &" c+a#" ("r&i&'#4
•
•
•
•
•
Ley del Fondo Nacional de Incentivo Docente , -)" (r'rr'.6 ('r "+ érmi!' &" aF'# ' 3a#a +a a(r'/aci6! &" )!a L"* &" 7i!a!ciami"!' E&)cai%' I!".ra+ "+ 5'!&' cr"a&' "! 9 (ara ''r.ar a)m"!'# #a+aria+"# a ra%é# &" )!a #)ma 5i a (ara '&'# +'# &'c"!"# &"+ (a1#, +)".' &" -)" +a C'!5"&"raci6! &" Tra/aa&'r"# &" +a E&)caci6! &" +a R"(/+ica Ar."!i!a , aF' 800? "#a/+"ci6 "+ i!cr"m"!' &" +a i!%"r#i6! "! "&)caci6!, ci"!cia * "c!'+'.1a "! 5'rma (r'.r"#i%a, 3a#a a+ca!@ar "! "+ aF' 800 )!a (arici(aci6! &"+ JK "! "+ "! 5)!ci6! &" '/"i%'# "#a/+"ci&'# c'm' &"#i!' &" +a# i!%"r#i'!"# Ley Nacional de Educación "e#ual Inte$ral
La# ('+1ica# #'ci'="&)cai%a# * +a# cr1ica# a+ a#i#"!cia+i#m' La# ('+1ica# 3acia +'# #"c'r"# m$# %)+!"ra/+"# "! "+ cam(' "#c'+ar "(r"#ar'! cam/i'# 5)!&am"!a+m"!" "! +'# &i#c)r#'# ac"rca &" +a r"+aci6! "!r" ('/r"@a * "&)caci6!4 E+ (rim"r' &" "++'# "# "+ &"#(+a@ami"!' &" +a (r"'c)(aci6! ('r +a "-)i&a& a )!a ma*'r (r"'c)(aci6! ('r +a i!c+)#i6!, +a “i.)a+&a&” * +a !"c"#i&a& &" r"i!#a+ar ('+1ica# &" i!#(iraci6! )!i%"r#a+4 S" "#a/+"ci"r'! a#1 /"ca# "#)&ia!i+"# &"#i!a&a# a +a ('/+aci6! !' "#c'+ari@a&a (ara -)" r"i!.r"#" a+ #i#"ma4 La mi#ma am/i."&a& carac"ri@6 a+ Pr'.rama I!".ra+ (ara +a I.)a+&a& E&)cai%a
&" ra/a' m$# 5"&"ra+ 5r"!" a +a# i!"r%"!ci'!"# &ir"ca# #'/r" +a# (r'%i!cia# ' #'/r" +a# "#c)"+a# 1(ica# &" +'# aF'# 904 U!' &" +'# (r'(6#i'# &"+ PIIE 5)" 5'ra+"c"r "+ ac'm(aFami"!' a+ ra/a' -)" %"!1a! &"#arr'++a!&' +a# )ri#&icci'!"# &" m'&' &" !' im('!"r )! !ic' "#-)"ma &" ra/a'4 Si! "m/ar.', !' 3)/' )!a ('+1ica aci%a "! érmi!'# &" m"'rar +a "c!'=/)r'cracia (r'%i!cia+4
E! #1!"#i#, +a# ra!#5'rmaci'!"# "! +a ('+1ica "&)cai%a &"+ ("r1'&' m)"#ra! im('ra!"# a%a!c"# * !' ('ca# am/i."&a&"#4 L'# cam/i'# +".i#+ai%'# * "! +a ('+1ica !aci'!a+ ("rmii"r'! )! i!cr"m"!' M a)!-)" a! i!#)5i ci"!" M &" +a i!%"r#i6! "&)cai%a, "+ "#a/+"cimi"!' &" )! (i#' #a+aria+ &'c"!" "! '&' "+ (a1#, )! i!"!' &" r"c)("rar ('+1ica# &" i!#(iraci6! )!i%"r#a+ * )!a ma*'r (r"'c)(aci6! ('r +a aric)+aci6! &"+ #i#"ma "&)cai%' 5"&"ra+4 N' '/#a!", !' #" a%a!@6 "! +a &i#c)#i6! r"#("c' &" -)é "# +' (/+ic' "! "&)caci6! #'#"!i"!&' +a &"5i !ici6! &" +a# "#c)"+a# "! 5)!ci6! &"+ i(' &" ."#i6! <"#aa+, (ri%a&a, #'cia+ * c''("rai%a?, c'!i!)ar'! c'! m'&a+i&a&"# &" i!"r%"!ci6! ('r (r'.rama# 3acia +'# #"c'r"# "! c'!&ici6! &" ('/r"@a #)("r('!i"!&' '/"i%'# )!i%"r#a+"# * (aric)+ar"# * !' #" 3a! +'.ra&' aric)+ar ('+1ica# -)" a*)&"! a r"#'+%"r +'# (r'/+"ma# &" +ar.a &aa %i!c)+a&'# c'! +a ."#i6! 5"&"ra+ &" +a "&)caci6! * c'! +a 5ra.m"!aci6! &"+ #i#"ma4
La# ac)a+"# ('+1ica# &"+ G'/i"r!' &" Cri#i!a 7"r!$!&"@ &" ;irc3!"r Cri#i!a 7"r!$!&"@ &" ;irc3!"r, (rim"ra m)"r (r"#i&"!a "+"ca ('r "+ %'' ('()+ar, a#)m" "! &ici"m/r" &" 800>4 A+ ('c' i"m(' &" a#)mir cr"6 "+ i!i#"ri' &" Ci"!cia, T"c!'+'.1a " I!!'%aci6! Pr'&)ci%a, c)*a mi#i6! "# “'ri"!ar +a ci"!cia, +a "c!'+'.1a * +a i!!'%aci6! a+ 5'ra+"cimi"!' &" )! !)"%' m'&"+' (r'&)ci%' -)" ."!"r" ma*'r i!c+)#i6! #'cia+ * m"'r" +a c'm("ii%i&a& &" +a "c'!'m1a Ar."!i!a, /a' "+ (ara&i.ma &"+ c'!'cimi"!' c'm' "" &"+ &"#arr'++'”4 A 5i!"# &"+ 8009, r"'ma!&' +'# &"/a"# i!#a+a&'# ('r "+ 7r"!" Naci'!a+ c'!ra +a ('/r"@a, +a (r"#i&"!a "#a/+"ci6 ('r &"cr"' &"+ PEN4 +a A#i.!aci6! U!i%"r#a+ ('r Hi'
P'+1ica# #'cia+"# * "#c'+ari@aci6! La "#$ #)"a a c'!&ici'!a+i&a&"# #a!iaria# * "&)cai%a#: +'# /"!"5iciari'# &"/"! (r"#"!ar +'# c"ri5ica&'# r"-)"ri&'# &" %ac)!aci6! * a#i#"!cia "#c'+ar -)" #" %)"+ca! "! )!a +i/r"a "#("c15ica, #)"a a "#rica# !'rma# &" #".)ri&a& * -)" ("rmi"! "+ #".)imi"!' &" +a ra*"c'ria "#c'+ar &" ca&a 3i' &" /"!"5iciari'4 A &i5"r"!cia &" +' -)" #)c"&1a "! +'# (+a!"# a#i#"!cia+"# a!"ri'r"#, "! +'# -)" +a c'!&ici'!a+i&a& "&)cai%a r"ca1a "! +a r"#('!#a/i+i&a& &" +'# /"!"5iciari'#, #" "#a/+"c" )!a m"#a i!"rmi!i#"ria+ &" +a -)" (arici(a "+ i!i#"ri' &" E&)caci6! -)" #" c'm(r'm"" a .ara!i@ar +'# (r'c"#'# &"
i!c+)#i6! "#c'+ar c'!&ici'!a+i&a&4
!"c"#ari'#
(ara
-)"
()"&a!
c)m(+ir
c'!
&ic3a
La# ('+1ica# (ara .ara!i@ar +a i!c+)#i6! "! "+ #i#"ma "&)cai%' E! ma"ria "&)cai%a, "+ aF' 8009 marcar$ )! ()!' &" i!5+"i6! im('ra!" "! +a# ('+1ica# &"+ #"c'r -)", c'm' &iéram'#, "#)%i"r'! c"!ra&a# "! ra!#5'rmaci'!"# +".i#+ai%a# #i! c'rr"+a'# c+ar'# "! ma"ria &" i!"r%"!ci'!"# "5"ci%a#4 La# ('+1ica# "&)cai%a# &"#arr'++a&a# ('r "+ i!i#"ri' &" E&)caci6!, %a! a "!5ai@ar +a i!c+)#i6! &" +'# #"c'r"# "c+)i&'# &"+ #i#"ma (ara c)m(+ir c'! +a '/+i.a'ri"&a& "#c'+ar "#a/+"ci&a "! +a LEN4 E! "#a +1!"a #" i!#cri/"! a&"m$# &" +a a!"ri'rm"!" &"#cri(a, +a# ('+1ica# (ara +a "#c)"+a #"c)!&aria '/+i.a'ria * "+ &"#arr'++' &" )! (r'.rama &" i!c+)#i6! &i.ia+ a ra%é# &"+ (r'.rama “C'!"car=I.)a+&a&”4 E+ &i#c)r#' '5icia+ "!5ai@a +a !"c"#i&a& &" c'!#r)ir )!a "#c)"+a #"c)!&aria ca(a@ &" m'i%ar, i!c+)ir * r""!"r a +'# 6%"!"# * a&'+"#c"!"#, ''r.a!&' "#("cia+ im('ra!cia a +a r"c)("raci6! &" -)i"!"# a/a!&'!ar'! +a "#c)"+a4 E#a# m"&i&a# "#)%i"r'! ac'm(aFa&a# ('r "+ i!cr"m"!' &"+ 5i!a!ciami"!' "&)cai%': "! "+ aF' 8009 +a i!%"r#i6! #)("r6 +a m"a (r"%i#a ++".a!&' a+ J, K &"+4 E! +a ac)a+i&a& "#$ ("!&i"!" +a #a!ci6! &" )!a !)"%a L"* &" 5i!a!ciami"!' -)" c'!"m(+" a&"m$# +a "&)caci6! #"c)!&aria '/+i.a'ria4
A m'&' &" ci"rr" La# ('+1ica# #'cia+"# * "&)cai%a#, a (arir &"+ aF' 800, #" (r'('!"!, &"#&" )! &i#c)r#' 5)!&a&' "! "+ &"r"c3' ci)&a&a!', c'!#r)ir m'&"+'# m$# i!".ra+"# &" i!"r%"!ci6!4 R"#)+a #i.!i5icai%' "+ cam/i' &" r)m/' "! a+.)!a# &" +a# ('+1ica# -)" ('&"m'# r"c'!'c"r c'm' &" “!)"%' #i.!'” /a#a&a# "! )! r'+ m$# aci%' &"+ E#a&' "! +a .ara!1a &"+ &"r"c3' a +a "&)caci6!, "! +a (r'm'ci6! &" +a )!i&a& &"+ #i#"ma "&)cai%' !aci'!a+ * "! "+ &i#"F' &" ('+1ica# i!c+)#i%a# * m$# i.)a+iaria# 5)!&a&a# "! (ri!ci(i'# )!i%"r#a+"#4 N' '/#a!", +'# &"#arr'++'# &"+ ("r1'&' !' 3a! ra!#5'rma&' ci"r'# a#("c'# /$#ic'# &" +a ('+1ica "&)cai%a &" +'# B90 c'm' +a r"&"5i !ici6! &" +a "&)caci6! (/+ica, +'# m"ca!i#m'# &" c'!r'+ -)" ac'm(aFa! +a# i!"r%"!ci'!"# 3acia +'# #"c'r"# "! c'!&ici6! &" ('/r"@a, +a "5"ci%i@aci6! &" +'# (ri!ci(i'# "#i()+a&'# "! a+.)!a# +"*"#, ' +a# &i5i c)+a&"# (ara c'!#r)ir )! %"r&a&"r' 5"&"ra+i#m' #i! ('r "++' r"!)!ciar a +a )!i&a& !aci'!a+4