Prvi Skup bosansko-muslimanskih intelektualaca Maglaja - jan 1993

.?-. ir.*'

1

,-'.(':a:

,Guffi PRVI SKUP

3

i' {

Prvi skup Bosansko - Muslimanskih intelektualaca Maglaja

Maglaj, 23. januar 1993.

Ova broSura je posvecena svim palim Sehidima i clvilnim Zrtvema srbodetnridke agresije na BiH i grad

i

op6inu Maglaj

UMJESTO UVODA

U Maglaju je 23. januara odrlan prvi skup Bos,ansko Musli, manskih ,intelektu'alaca koji su usvojili povelju svoga djelovanj,a. Historijske okolnosti su doprrinijele da se uz veci brol iirtelektualaca

koji su se od podetka rata ukljudili u aktivan otpor okupatoru, ak. tivira ditav intelektualni potencijal muslimanskog naroda. Jedan od zakljudaka ovog skupa je da se objavi sa skufia brobura koja se upravo nalazi pred vama. ona ostaje kao svjedodanstvo jednoi vremena nevide'nog strad,anja Bosanskih Muslimana. Ratna tb92. i 1993. godiina su iz na5ih redova odnijele veliki broj odanih patriota Bosanskih Muslimana, kao i ve6i broj Bosanskih Hrvata, te Bosanskih srba ko,iima je na du3i jedina n,asa domovina Bosna i Hercegovina. Brodura izl'azi u vrijeme kada unatod ubijanju i razaranju kble se nastavlja i pored Zeneve i Njujorka, raste svijest da ie se BiH od,

je snaga kojom se nadahnju,jemo spremni i na najve6e i ova brosura bude dio te sve prisutnije zajednridke snage ne samo preZivljavanja i odbrane, nego i izgradnje moderne i nama najdraZe Bosne i Hercegovine. bra,ntiti. To

zrtve. Neka

lzdavad: Koordinacioni odbor Bosansko-Muslimanskih intelektualaca Maglaja

Za,lzdavala: Dr Salim lbrahimefendii Urednlkr DIelal lbrakovl6 GraflCko rJe6enJo korlca: Fuad ei6ku5i6 KnJlga Stampana uz pomoC Kombinata uNatron" MaglaJ

$l.ampa: ,Dotn Atampeo Zonlca t

Zu 6tanrparlJu: Edhem $ulJld, graf. i'ni'

Hafiz efendija Mustafa Efendi6

ISLAMSKA PORUKA BOSANSKO - TilUSI-IMANSKIM INTELEKTUALCIMA Dana 23. januara 1993. godine dogodtio se skup Bosanskonru_ slimanskih intelektuaraca nragrajske opcine. Na taj d'an su se okup'ili intelektualci sa cirjem da sumiraju svoja iskustva izadatke u ovom ratnom vremenu. Znamo da su komunisti u periodu 1g45-1990. godine uiagali ogromne napore da odvoje musr,imansku rinterigenciju od njenog naroda. U tome su, na Zalost, u velikoj mleri usipleli. -intelektuaioirna

Uspjeli su da prodaju, prije svega, muslimanskim ii jedinstvo*, po kojoj bi trebaro da svi narodi ostanu ono sto jesu: svojom historijom, kulturom ,i tradicijom, samo da Muslima,na nestane. Dio naSe inteliigencije, koji je smo_ gao sneue da ukaze na bilo koji nadin na tu opasnost, nalazio se uglavnorrr iza brave. gyl vrlo dobro sje6amo montiranog suJskog procesa iz 1983. i 1985."" godrine. T,ih godina su se masovno odrZavali skullovi naSih rintelektualaca koji su imali za cilj da se osude nasa najnaprednija ,i najiskrenij a braca. ove nem'ire iogadaje pominjenro sarno zbog toga da nam se sridne greske ne bi ptnovir*. lrtuime, Alahov Poslanik Muhamed a. s. kaZe u svom Haclisu: ,Ne smije Musliman dozvoriti da ga dva puta sa jednog te istog ;nlesta ujede zrnija". Muslimanski narod ta zmija ujeda ve6 trecril pi1e.'171uslimanski intelektualoi se dosta kasno javljaju ri okupljaju da tri napravili zajednicki program svog djerovanja. No ,i to 'je znatno borje od gesta pojedinih intelektualaca koli su emigrirali u Hrvatsku, sloveniju, Austriju ilii Njemacku, pa ie kad kod nas otopli, vratiti se kao pttice selice. svaki intelektualac zna gdje je bio i'sia je radio u proteklom periodu ri imace priliku da to"kaze-svom narodu-po zalaZnu parolu "bratstvo

vr5etku rata, a AIahu na Ahiretu.

Mi Musliman'i trr: tttoTcrtro r;r';rtlili l;vojtt lrttrlttt;ttosl. bt-'z svojc irrteiiqencije. Daklc, tntr;linlrnr;l
i

naSe naudnike, jer iotri srr lrort;'1. N,4ttltittttt;rl :r. l;. o vrijednosti doprinosa naudnika ka1c: "Na sudnjem dalru ce sc tinta nauinika mjeriti sa krvlju Sehida*, l)r'onrir lolrr:, l
ba istar;i da je tada sudio Soriat. Srllsl
zito, Alnh ce oprostlti udenjaku cetrdeset grijeha, prije nego nezna_ lici sarr"lo jedan grijeh,<, Taberani. Ogromna snaga i energi,ta se krij. rr rrrrrslimanskim intelektualcirna ukoliko budu robovali samo Ala_ lrrr i rri!
asl
ta".

Po slovu Kur'ana isunneta Arahovog posranika musrimanskr se svakom protiivr:rijediti osim Alahu i Muhamecu a. ucenjakovog ucenja je jedino starije ijade illellah Mu,

rrr;r:rrjak moze

r;. oc1 harnedurresuluilah". Prema tome, nema- sisiema"Lailahe i vlasti koja moZe biti iznac nauke koju prati vjera u Araha. Anarogno tome, nau6nik rre dezne za vlaSiu, jer ima ne5to vrijednije od ioga, a to je ka Diivirc je to razumio nas uvaZeni islamski ptuunik Nun,;n nau_ ibni sabit. Naime, njemu je harifa Harunur Rasid ponudio duZnost vrho-

vnog kadije. On je to vrlo glatno odbio. potom mu je halifa na_ redio da prihvati navedenu duzrrost, zaprijetivsi zatvbrom. on je na to odgovorio: "Lakse mr je nositi i brenre zarvora, negoli tude lrakkove na svojoj du5i". OtiSao je u zatvor itarnnujuci jeclnog da_ rra je na zidu ielije ispisao: "Laiiahe rlllelah Muhammedunreuluilah", le sa silzama u odima kazao: ovo je vrijedno roditi se, raditi, iivjeti i r,rinrijeti". Prema tome,"za braco Muslrimar-ri intelektualci, vase jedino i pravo mjesto jeste u lslamu, jer iete jedino biti u njemu slobodni. svima nam.ie clobro znano cia bez p-r-ave siobode nema

obicnog graclanina, a kamoli intelektualca.

7-a kraj da pokuda* sa*r. da pojasnr;nr fenomen nrerlranreta kod \4uslrnrarra kojeg su nasi neprijatelji kroz istoriju zlorabili i

zbog toga Muslinra^i

u

posljednjih stotinu godina stradaju vei tre*i rnoj jedan poznanik nemusliman rece: 'N/lrrstai'a, vas narocl je si-rrii5e nrehal< i sarnilostan*. odgovorio san-r r.nu: "Mi smo takvi ne zato Sto smo Mr-rslimarr!, nego Sto smo se oclrotjili od vjere lslanra. lstina je da l\duslirnani moralu bliti merhartielli, ali prema kome? eujrno sta o tome kaZe Kur'an: Muhamnlecl je Alah,rv Poslanik, a njeEovi sljecltrenici su strogi p'ema nev!ernicima, a similosni neeclu,sobom". (Suretul _ Feth 29). Mi ,ro,,.lu ialost, trili samilosni prema svojirr neprijaterjima, a strogi idistan, cirani prr:rna braii rtrusrimanima. Htjer,i smo da promijlnimo AIahovu rij'i;, n On to ne clozvoljava, jer Njegovi zakoni nisu poclloZnr promjerritrna. Alah dZ. S. kaie: "U Alahoviln zakonirna, ti necei nikad naci oclstupanja.. [suretul -- Fatirh B).

di put.

Jednonr p'ilil
l(r-oz hist'riju su nestajar,i mncgobroji-ri iiarodi, a rJo pr.omjerrc-'Alaliirvih zal<,rra rrikad nije doslo. prenra torne, braio Muslimarrr,

lko lcli{r: ol)rjtilri rt.uviin

prrrsIt.rrirra

i protjerati

nepri,jatell;r sa

svojih ognj,iSta, ujedinimo se u jcdirn front, prigrlimo jedn'i druge [
-

Professr Kabil Velijagid

HISTORIJSKI OSVRT NA KORIJENE I RAZVOJ MUSLIMANA KAO NARODA NA PODRUE.IU MAGLAJSKE OPCINE Danas, vi5e nego ikada ranije osjeia se nuZna potreba da se i popularno razjasnri, i u prvom redu musrimanskim masama prezerrtira komplel
i

nauino

u posljednjih

nekoliko decenija prezivljavaju genocii na nadin najgnusnijih monstruoznih metoda unistavanja kakvo sv,ijet skoro i ne

pozrraje.

Bosanski Muslirnani u petstogodisnjoj etrrogenezi svog originalnog nacionalnog subjektiviteta, bili su svim 2ivotnim nitiina vezani za ovo podnebrje. prozeti dubokim osje6ajem rodorjubrja oni su kroz vijekove n jegovali humanistidku svijesf o zalednickom Zivotu sa svojim kornsijama gradeci sa njima zajednidke vri,jeclnosti nraterijalnog ri kulturnog Zivota.

Ne samo njihova prodlost nego i sadaSrrjost bile su usirrjerene na izgradnju zajedniiStva u jedinstverroj, nedjeljivoj i 5ls5r6_ noj Bosni i Hercegovini. Drugadija BiH ne moze rri uiti it
ti jer su na na5oj strani pravda i sve rrapredne snage svijeta, kao ,i jedinstven stav islamskih zemalja. Naziv Bosanski N/luslinran (ili BoSnjak Musliman) ozna(:ava JuZnog slovena israrnskc vjr;roispovijesti kbli se etnicki'ruruio n" podrudju BiH isancr2aka. T.ritorilarni okvir se etnidkom ofornrrjenju Muslirnana (Bosansl<,rJ jozika) b,io je pa5aluk Bosna '- nastao na .prostoru srednjovijok.vrrr., ll'sa'sl
stoljeiaJ. sve do 1t37{J. r1r
rnuslimanskih donraiinstava, naprenra 19.6.l9 hriscarrskih (katoliikih ,i pravoslavnih). Tokom vremena muslirnanska populacija bila je joS masovnija. Tako je u XVil vijeku, .a osnovu deftera, u bosanskom

bilo 3'4 Muslirrana od ukupr-rog broja starovnistva. Masovno Sirenje Islarna u Bos'i objas'java se cinjericom da su pripadnici "Crkve bosanske. (patareni ili bogurniliJ rrajbrojniji dio tadadnjeg stanovniStva Bosne, listom prcla z-ili na lslarn. Fenomen bogumila nije dovoljno istraZen, ali se zna da ie to bila oualisticka crkva koja n'ije podizala vjerske objekte, bila je sironrasna i iz svojilr redova je birala naj'Tudrije koji su bili tur-nadi obreda id'irektne veze iznreclu dovjeka i Boga. To je bio "Djecl" ili "DlD", crkva je dijelila sudbinu naroda, b,ila r.nu je bliska i-nije oduzinrala zemlju niti trazila desctiru. Irrkv'rrrisljenje zastupao je jos 1624. uceni vizitator Masarcchi. [)osto jc l(ralj romas nasilrio prisilio svr:sandzaku

io porlarrike pripadnike crkve Bosarrske cra prime katoridku vjeru, o tortre kaZe Masarechi "Vjerujem da su se mnog,i sjecali krivovjerja Ibogtrnilstva) i zbog.toga biri srabi u vjeni (katorickoj) pa su priilk'r'clolasl
i)i fanje porijekla Bosanskih Muslir"nana ne moZe se po;jeclno., staviti samo na ovaj aspekt, ono sigurno obuhvata i druge bitne elemente 'i rnomente koji su uticari na sirenje israma. siiurno je da pripadnic! i"crkve Bosanske* nisu svi iodmah predil na Isianr. Jedan njihov broj se povukao ispred Turaka u Dalmac,iju, i na sigurno je da su na rsram prelaziri i pripadnic,i kaiorican'toke.pravoslavne vjere, kao stva, Vlasi i sve je to teklo do kraja )iVil vijeka, dok su kasniji prerazi manjeg obima. prerazak domaieg stanovniiStva na lslam bio je sigurno uslovljen i drug,i{m razlozima kao Sto su oduvanje posjeda ipovlaScehog poloZ-alai vla_ s'rele (sitnrr isrednje plernstvo, dok krupno likvidirano sa dolasI
nral
u

osvijetljavanju korijena Musiima-

na.

Sirerrje Islar.na nije r_r Bosr-ri podelo istovremeno u svirn njerirrr dijelor,rima. Prva etapa desira se jos prije osvajanja Mehmeda Il FaLiha u bosanskom krajistu, da bi poslije oivalanja Bosne

ona zairvatila kraljevske zenrlje {centralna BosnaJ, a z.alim i ostale oblasli. NaS Nl1aglaj susreo se s Turcirtra neposredncl nakon prvog njegovogl pominjar.rja 1408. godine u povelji hrvatsko_ugarskog kraija Sigisrrrr,r'da. Naime, vec 1415. g;oclir.re Turci se pojivljujr-r pred Dobojerr kao saveznici Hrvoja vukciia, poslije paoa'eosn'e taor. podrucje od Vranduka do TeSnja iDoboja nije odmah ukljuceno u sastav [rrrskog carstva. Tu je formirana vazalna tampon driava r;:nrerlu jajar:!,e r s:rebrenidke banovine. lt4edr-rtirir, vei j,:185. godinr; u prvont;top-isu l:osanskog san_

se rrahija Maglaj zajedno sa ozre;nsko',., nuiiiJo,.r. od larla cc irvrljc podeti intenzivniji proces prelaska na isiarrr.

rr2altr slrorrrirrjc

lrl 11

U toku XVl, XVll iXVlll stoljeia Maglaj injegova nahija stalno se razvijao kao znad.ajan vojrri Iposebno), pr.ivredni i kulturni centar. Za cijelo to vrijeme (uglavnorirJ je bio Ll sastavur te5anjskog kadilr-rka. U XIX stollcctr l\/aglaj je bio isanr sjediste kacliluka, odnosno mudirluka Isrcz).

O razvoju Maqlirja l
U migracijama stanovlriStva izuzetno l)r.llo sLr doprinosil! ratovi koji su vodeni sa Austrijorn krajem XVll ;i u prvoj polovrri XVlll stoljeia. Jedan dio stanovniStva nakon trirskocl qubitka:luciima, Ugarske i Slavonije povladi se prema Bosni i to su uglav-

nonr pripadnici islamske vjeroispovijesti (potornci nekadaSnjih Bo5njaka koli su i osvojili te krajeve). U svojoj studiji "Ozrenci i Maglajci" dr Fllipovii istice da su najveca naseljavanja Ozrena bila sa podrudja Hercegovine iCrrre Gorc ito r-r posljednja tri stoljeca" 1',Z

tih

Nni'; jc Mlqlrrj zn vi=ijn'r-rc trrrsl
i graditelj Kursumlije. Najistaknutiji Maglajlija ovog Fazli pa5a Maglajac, osnranlijski vojskovoda, nau Anadoliji, a- 1647. godine je i komandant mornarice (kapu'njesnik pa5aJ. Za vlade Mehmeda lV bio je namjesnik u Tem,i5varu, dan Budimu i Bosni. Namjesnik Bosne je bio u tr:i navrata. U Maglaju br-rdimsl
perioda

vezir

je bio

je ostavio zaduzbinu

dzamiju (Fazli pasina d2amija), jednostavsa drvenom .munarom, a u Carigradu je ostav,io saraj "Hiljadu,i jedan stup(. JoS jedan Maglajlija je dosao do duZnosti bosanskog varije. Bio je to Mahrnud paSa valija bosanski od 1621 72" gocrine. Sefere pasa rocrom iz l'tnaglaja, takoder je bio valija Bosne lTOg 10. godine. lbrahim * pa5a NovoSeherlija je bio namjesnik Egipta 1595. godine, a bio je iveliki vezir. U svom rodnom rnjestu je u prvoj polovini XVll vijeka sagradio dZamiju. Murteda paSa Novodeherac bio je vezir lrr.rdin'rski 1625. godine. Porcd niza istaknr_rtilr sup;raelana, navesiu jcdno ime covjeka koje je stvarao znatno kasnije, koji nije nio tlrzavnik, a- to je Edhem efendija Murabdic, jedan od uetikana na$ccl grada. Na Zalost, o njemu donedavno nisnro mnogo znali, jer se r5lo za tim eJa zariranje bosanske kulture od starog sistema, sto jr: imalo za cilj zattiran)e Musrinrana kao naroda i ponistavanje njihovog istorijskog pamcet.rja. Edhem Mulabdii, naS sr-rgradan,in ,1e jedan od najvecil-r knjiZevnika BiH Muslimana, pisac pivog roma.a kod Muslimana. Njegova proza s jedne strane, izvire iz narodno pripovjedackilr trad'icija, a s druge strane, svodi se iprimjenjuje r;r akiuelnu problematikr-r drustverrog i kulturnog razvoja Bosanskih Nllrrs;lirnana na razn.redi dva vijeka, l
na

graelevina manjih-dimenzija

lrrr :;l
i

austrougarske"

U svom daljem historijskorn razvoju, l,,4aglaj se ponrinje kao lr;rlr.lurija i to prvi put 25. novembra 1253. godine do ,lg35. grrdirrr: k;rtlll je ova institucija ukinuta. Za vrijeme upravljanja Bosnorn ,rl :;l'ilrro Abdr-rl pase Defteroviia, izvrsena je opravka vise utvrrl.rr1;r rrrt-'rlrr kojima je bio iMagrlaj" lnspekcija ra delu sa bosan:,1(rr rrr:irrrarom Hasan agom 13. 2. 1782. godine k0nstatovala je rtir lrr:lr;r i,'vrsiti popravku pet kLrla, pet karar-rla i da treba graditl Ir;u rrt;rrrrr. l),1rravka je kasnije izvrsena i to je bila prva po"pravka rrurr;lir;:rl
nri Husein kapetana GradaSccvir;it izr,rI ttvtttl ;trlzttitIoc1 lttlst.lttskoi.l jr-rnaka Muslimana, sada Lr pjosttt:tttti.t opJov?.r)o-c; iza kojeg r-t narodu,i dan danas vlada pozitivno rrtiSljerrje u vezi bucienja rraci,rnalne svijesti" O tome govoro i clitttits prisutni nazivi kakvi si-t kapetanova voda i kula, kiro,i r.;rrvrro l
potomci su bezi Uzcirllt:t;ovir:t.

Aktivnost ljttdi rrr;rrylirislcoty l\r'iriir od prvih pocetaka, pa cio sredine 19. stoljcr;ir lrilir jt: tr;tnicrr:ttir nlr poljoprivredu i sitne zanate. Tek negdje oko 'i tJ{i0. i;ttrltttr: l<;trllt su Austrtijanci podeii cia eksploatiSu Surnc rlr Ozrctrtt, jirvllirjrr st: prvi ltodeci indurstrijalizacije na naSenr prostoru. [J lttrskorn 1lt:riorltt sc intenzivno razvijala trgovina irrrirrllajsl
scljr-'i'ri Mtrslirnanirni.r). N1.rn1r'ro velike posljeclice ostavio je veliki r at 1083 - - 1699. g,Jcdine, kada je za vrijeme provale Eugena Savojskog i na5 Maglaj opusto5en. lsto tako i te5ke ,posljedice os-

tavila je i kuga 1813 1817. godine kao i ratovi u Srbiji s podetka XIX stoljeia. Tako je- prema popisu od 1850 .- 5j. godine u Bosni bilo 424.000 Muslimana, odmah poslijb okupacije BiH od strane Austro UEarske dolazi do najjadeg pokreta iseljavanja Muslimana, kada je iseljeno u Tursku oko 160.000 Musl,imana. Masovno je iseljeno u Tursku i 1882. godine, poslije ustanka u lstodnoj Hercegovin'i, 1908. poslije aneksije i 't 918. godine poslije stvaranja Kralje_ vine SHS. Sve je to dovelo do promjene r-l einidkoj strukturi sta_ novniStva.

Petstogod,i5nje prisustvo lslarna na Balkanu,izvrSilo je snaZne uticaje orijentalne civilizacije, narocito na Muslimane u Bosni, kao i u drugim republikama i pol
clonos'ila lagodnost (rahatluk), nove potroiadke potrebe (kozmetika, nakit, kafa, duhan), po svom odnosu spram prirode (njegovanje zelenila, cvijeia, kulta vode - Sadrvani) davala maha ma5ti (pridc, legende i njelna poez,ija ri sevdalinka].

Narodito snaZan utjecaj orijentalno islamske civilizacije u brojnim turcizmima (jezik). ll rjecniku turcizama orijentaliste Abdulaha skaljiia registrovalro 1c r;irl< 6.878 pojmova sa 8.724 rijedi orijentalno islamskog porijekla. lrrr;r;rrr;i u vidr-r da prosjedno obrazovan covjek ima znatno manji lrrrrrl rijedi, to je ditav jedan jezik sadrZan u rijecima koje su za n;ri rivo postale najnornralniji matern.jri jezik. Banija narodna no5r1;r rr jrrryoslovenskim zemljama bila je sasvim orijentalnog tipa. eak lrr r Vrrk Karadzic proglasio fes nacionalnom no5njom. orijentalno r:;l;rrrr:;ki utjecaj osjeia se dak iu crkvenom graditeljstvu, crllvr:rr,rrr rlrrrrjestajlr i prednretirna u uvezLr i ukraiavanju crkvenih rrrr biv5e jugoslovenske narode vidimo

litrltryrr rlrl.

I rr;r rr;r:;crn podrudju mi bosanski l\4uslinrani Maglaja imamo binle

rlir r;c rlir:inro i ltol
15

Obaveza Bosarrskih Muslinrana intclcktualaca Ll ovorn clramatidnom trenutku za na5 narod, kad nam prijeti bioloSki opstanak - da dvrsto zbijemo svoje redove, da se joS viSe okrenemo svottt narodu, da udinimo sve za odbrarru nam lijepe domovine, sve za pobjedu nad agresoront zit l)ro(tres i prosperitet na5eg naroda.

DZelal lbrakovi6, profesor sociologije

Emancipacija, pretpostavke za otvaranje perspektiva, putovi izlaza Muslimana -* ratno osvjeiiivanje Na podrudju maglajske opcine, ako se izuzme ova posljednja koji bi se mogli samo uslovno nazvati meclurracionalni sukobi, mi smo godinama suodeni sa laznom slikom o srlidnim medunacionalnim odnosima, a da je tako govori i jedna od izjava znamenitog denerala Mladiia, koji ce poput svog preihoclrril
16

li

prinrjo(')uic (lN sc l(ailcc)roclcni l)r'ocor;i InSizacijo (loSilvfljr] u sflnroi]1 rrjerronr tl
temeljenoj na razvijarrjrr polricrlnir;l
rc 1r[cl'irrjorrr)(J stilrfi kojCt; je izrranrr:r'ril.i (ielrl ocijcrrio kaei vi hurrrc i;itajurci "Onr
i obrazovanja malo' je redeno,do sada. rVLoida lri o to're vise mogli sudiIi zapisnici, jer se i slusanje starih sevr.lalinki smatraio za muslimanskri nacion alizam. Jednostavno se el(r;idu na planu odgoja

sIreirizam l
.liru,,r l)rotlv generala idenerala), kao irat u Hrvatskoj (artiljer rt:,1\o r ;r,, vrrljivanje gradoval je bio tek uvod r-r jedan od najgacl_ rrrIlr r;rr.vrr, l
t9

rjodiiinjccJ boravl
materinstva, djevojaS[vir, prl.jajr-r njilrovc l
toriji uniStava jedan citav narod. Humanitarna pomoc kojr"r nam 5alje ista na5a sr,rsjeda Evropa icijeli svijet samo su izlaz

za otvaranje ventila vlastite savjesti njihovih stanovnika koji ne vjeruju da se to ba5 tako kod nas dogaela. MoZda iveliki dio zaluclenog srpskog naroda upravo ne vjeruje onom Sto piSu r,usta5ke* ,i "mudZahedinske novine", ili "imperijalistidki" "Die Welt",

Sto govori i slikom obja5njava Skaj Njuz, Bi-Bi-Si... Uostalom, vladamo danas pouzdanim podacima da je svtim Srb'irna zabranjenr; da slu5aju ili gledaju bilo Sta drugo osim onog Sto kaZu BTV Srbije, Politika, Srna (kod ovoga imena samo mala digresija *- na osnivanju ove agencije laii cak je i jedna Desanka Maksimovii t-t starim senilnim oduSevljenjima je bila Siroka u destitkama, videci srnu kao pesnidku metaforu, a oni koji su destitke primali su pLlcali drZeii das ubijanjaJ. Mora se i ovdje spomenuti da dugogocliSnje laino uljuljki' vanje u nenacionalnu ljuStr,rru Muslirrana povezano i sa nekirn katastrofalnim, al'i i programiranim greSkan.ra (programiranim od strirne drugih), a to je povezano sa navodninl nrerhametom i saburonl kao dvijema odreclnicama Muslimana bosanskog porijekla. To dobrodinstvo, pra5tanje, dareZljivost, strpljenje, dosljednost i dekanje 2A

da sr-rdbina odredi mjesto je nedostatak pravog tumadenja ovih odrcdnica koje su se inametale kao n.ivo svijesti u svakodnevnom odr;oju vec;ine muslinranskih porodica. Taj nivo svijesti proistekao iz rlLrclogodiSnje ivjekovne prakse Zivljenja nije nikada uvaZavao izui;avarrje Kur'ana kao ishod,iSta ovih principa na pravi nadin. Da ne rlovorimo, mada i danas treba to reci, da .Kur'an propisuje da Bog rrece promijeniti situaciju jednog naroda dok je narocl ne promijeni :;arrr, pa do toga da se sabur u izvornom tunradenju mora posma:rati kao puna spremnost na ulagarrje najveiih napora i truda i poclrrodenje najteZih Zrtava u akt'ivnom otporu zlu i ,aktivnoj borbi za rlobro. To'izvorno tunracenje, mada sam se ja samo sluZio autorirrra, koji imaju autoritet u ovoj oblasti iza sebe ne mogu rec,i da sant pripadam ovim autorima, niti blizu dobrim poznavaocima Kur'ana eas. rrog izato ovu tezu nedu duZe elaborirati sa ovim pristupom, ali sam osjetio za potrebno da u vrijeme ratrlo.J osvje5civanja Muslimana kao rraroda da istaknemo elemenat Kur'ana kao vrlo vazarr faktor osvjesiivanja i povratka iskonskim vrijednostima izlasl
lni pol muke za Europu, koja je uvijek Balkan leglo ili parafrazirajucii Krlezr_r rlrr je ovo balkanska krdrna u kojoj nikada nisi siguran kada ie rrt;slati svjetla,i kada ie nozevi rjesavati medusobne zaclievibe, prol:lem rje5ava.

;rosrnatrala kao mistidrro plemerrsko

rrli postavlja se pitanje kako suStinu bosanskog Zivljenja ne znairr konr5ije i susjedi i kako to da su nesporazurni uvijek u funkciji rr.lcr: politidarske igre? zar ovo krvavo istorijsko,ili povijesno isl,r.;lv'rije dovoljna opomena da se ovdje periodidno istor,ija porrrrvl;;r lrilo sa pucnjevima Gavrila principa ili nekog drugog-Crnog (,;rvrrl;r l<'rl sarajevskog aerodrorna kada je ub'ijerr jedan tihi Bor;rilir(: ll;rl
1rr.r:
r;irvrrlo

i

21

kao faktor koji nije viSe tnarllirralarr ine nrclZe se l
vojtr, stoje na raspolaganju sva materijalna iduhovna svojstva oko nas iu narna. Narna se rnora dozvoliti pravo da odbranim' svoj Z'ivot kao Ljudi, a da u nama shvatimo da unatod stradanjima jesmo Ljudi, Boziii izabranici. rslarn kao religija u nadelu odbacuje rat, kategoridki ga zabranjuje i najstroZije osuduje kao sredstvo lrolitike nasilja ito je ono Sto svakog rhuslimana u svijetu sprijecava da bude agresor. Medr,rtim Kur'an propisuje borbu idozvo, ljava upotrebu sile: 'l

i

i

TeSanj, Srebrenik, Gradadac, Sarajevo, N/ostar, \/jsoko... Sudbina vocli onog koji hoie, a vude onog koii neie, kaZe mudra izreka i ona govori o nedemu Sto je r-r svijesti musllmernskog naroda neSto Sto

je

nametnuto: dekanje surdbine. lz veC citiranoq izvocia i= l(ur'ana postaje iasno da se za promietrr-t starrja traZi al
nam

sliiepo dekanje. Zato je vriiel-ne u l
virra

i

. U odbrani

nraterijalrrih vrijeclnosti, kao Sto

je 2ivot,

dontc,-

imetak,

2. U odbrani duhovnilr vrijednosti, kao Sto su vjera, sloboda, 3. U odbrani reda, mira i svakidainje sigurnosti. To nisu nikakvi rnudZahedinski zakoni, niti je to vjerski iaod osnovnih prava covjeka kojeg priznaje Povelja UN o pravima islobodanra covjeka;i gradanirra. Ljudsko clostojanstvo ne smije biti pogaZeno, a danas smo suodeni sa takvirn rlzr2enjem ljr-rdskog dostojanstva da bilo kakvi principi Ido saija pogreSno posrnatrani) i sa[:ur ti sudbine rnoraju samo biti, dosljcdno primijenjeni, jer se i Kur'an mora posnlatrati kao cjeloviia knjiga, a i Zivct kao vrlo sloZena pojava izra2ena r-r raznirn oblinartizam, nego jedno

r;

i

ri

nra.

Naravno, ovaj skup bi bio prornaiaj al
uivr:,rl

have

istare

slave,

je

nerazumijevanje osnovice svo-

r;lr po:;to;;rnjlr. KaZem, svoga, jer osnovica narodnog postojanja Jc trsl;rrrovljr:rrr i lrc.z ovih kvazintelektr-r alaca i salonskih stratega koii srr r;prr.rrrrri rlrr kritidki posmatraju svijei okrulen oreolom nerJi-rrlirljiv,r;ti i lrrzrro<1 sjaja kojinr ih je nekada osvjetljavalo socijalislii;l
sa brda koja rras gafla ne birajuci ciljeve. Ti naSi kritidari svega postojeieg bilo da se nalaze na Jadranu, ili t-l drugim inozemstvirr-ra ili u nekoj od naSih ulica Iakticki su joS uvijek na klackalici koja ima nevidljivu stranu tra rlttoj drugoi strani. Oni jo5 ne vjeruju, oni se joS uvijek t;trrli-', otti stra5rro pate, oni bti svaku situaciju bolje razrijeSili iorrtla tr rrcdostatku vlastite potencije za do' prinos borbi pribjegavajtr vlttlltttitr llotcncijala drugih. Ja sarn nrorzto rtitr;litsit'i ovtt 11rt.rpu irrtelektr-ralaca koji su r;e lli"idruZili kao partrcIttiir orrrr j irrrlilcrttrrtrtoj grupi samohvalisavaca i intriganata l
Veliki broj fntelektualaca t\/lagllaja davao je idaje doprinos pobjedi nad mradrrim Sejtanorrr l
Arifagiia, da pornenetn silttro ttcl
i l
25

rrl
i Stedionica Maglaj glavni diorridar Mus- ovog vijeka u magtajl-rog Uzeirbegovic). Pa ce tako 20-tih godirra lirjsl
virlsl
oko desetak ugostiteljskih i viSe desetina zanatskilr radnji: (pekarski, rnesarski, kazandiijski, saracki, kovacki, potkovadkih, krojadkih, Lrrtrnd2ijskih i drugih). Odlaskom Austrougarske sa ovih porostora i dolaskom odnosno fornriranjem Kraljevine Jugoslavije (SHS) biti ce i na podrudju f

Dipl. inE. lsmet Mustabaiic

rnaglajskog kraja vrSene agrante reforme l
hektara zemlji5ta. GOSPODARSTVENE PRII-IKE

I

MOGUCNOSTI

rnaglal,skog kraja kao osnovna predpostavka za organizovan Zivot musllmanske zaiednice

Cilj ovih reformi bio je ukidanje feudalnih odnoSto je istovremeno rezultiralo prelaskom vlasnistva na okspropisanim zemijiStem od rnuslimanskog uglavnom u pravosl;rs;a

u BiH

vnorn vlasniStvu. Naravno, predvidena zakonska naknada od (255,000.000 clinara plus 550.000.000 dinara) biv5irn vlasnicima nije nikada izvr-

Ukupan razvoj jedne zajednice unaprijed je lirni'tiran, odnosrro uslovljen realnim mogucnostim a razvoja vlastitog gospodarstva (privrede). U dana5njem smisltt rijeci osnova za razvoi gospodar' stva na prostorima Maglaja uspostavlja se dolaskom Austrougarske uprave poslije okupacije BiH 1878. godine. Reorganlzacija drZavne uprave isudstva u Maglaju istinr u vezi uvodenje svojih dirrovnika u njoj, izgradrrje infrastrr,rkturnih objekata: puteva, PT(..i Sarajevo, osnovne -- sluZbe,2eljeznidke pruge Bosanski Brod

5e rra.

zanatstva, posebno na trgovinu ieksploataciju 5r-lrnskog idrugog

Nainre, Muslirnani su sistelltatski svodeni pod zernlju posjedna bezernlja5e. lndustrijalizacija u drugoj Jugoslaviji poslije ll svjetskog rata imala je po muslimansko stanovniStvo iste posljedice. lzclradnja industrijskilr objekata, urbanih cjelina i Infrastrukturnih ob, jel(ata u pravilr-r je vrSena na tnuslimanskorl rracionalrrom prostoru (kal
5l
su uticali rra razvoj

bogatstva maglajskog sreza.

Privreclnu panoramu Maglaja tog vremena najbolje odslikava popis stanovniStva Bosne i Hercegovine 1895. godine, a objavljen 1905" godine. Maglajski kotar brojao je tada 25'028 stanovrrika slijedeie strukture i zanimanja.

a) driavna uprava, sudstvo, Zelieznica, trgovina i obrt i druzanimanja ima uposlenih 1.060 stanovnika. b) poljodjelstrro 23.968 stanovnika u okviru kojeg su: vlasnici 432, slobodni zemljodijelci 7.337, kmetovi 3.423, i ostali l
Gontji izvori govore cla se preko 95'lir starrovniStva bavilo zelnljoradnjorn iratarstvonr, koja je gocli$rrje proizvodila 680.000 t-rl
Zakor.rom o agrarnoj reformi iz avgusta 1945. godine i maja 1953. godine nacionalizovano je na radun veleposjednika, banaka. crkvi, zemljoradnika i drugih slijedeiih 1.800.000 hektara zemije - inrala Lr Bll-'1. Ova nacionalizacija rrije naciorralni karakter nego ideoloSki l
rrir nraclajski l
zir

sko srcrlirrt:.

2',i

Taj prelazak u datorn periodu imao je l
samobiLnosti tr cl
l(od Hrvata ie sc ovo pol
lr.ljc

r.ci:crro rrcl
iltloiljort onit :;() r[rluzila

$a

nreclunaroclniin e[
ol<.

stalrroj stagr]aciji $l-o se clugo vrernena p|il
r-t

godine.

Raspadom SSSR-a

i

padom komunizma {generatora siroma5tva

ibijede) u svijetu, na prostorima bivse sFBJ trijumfuje nacionaritan1, a posebno srpski, nacional socijalizam (fa5izam] kojim se 1e:li realizovati ideje Garasanina, -Moljeviia i one iz memoranduma sANU o velikoj srbiji. ovo je posebno prepoz'atrjivo jarje da se tenkovskim gusjerricama trasira rakozvani kroz nasto"plavi put,. ili put Bijeljina Banja Luka.- Benl
l'rastrul
samo stanje labilne ravnoteze inije rjesenje primjereno za BiH kao lrajno. Zajedn,idki imenitelj objerna ovim idejama i istovremeno i fatalna greSka je ignorisanje jednog fakta i realiteta sto se zove Bosansko Muslimanski narod na prostorima cjelovit-e suverene i metlunarodno priznate drZave Bosne iHercegovine, sa priroclnim pravorr na te prostore ni manjim ni vecim nego Sto ga ,imaju Bosansl
u fr-rnkciju ovog Sto se sada de5ava. Li durZim vretnenskinr intervalitra u uslovilra soci;ialistickilt produkcionilr odnosa Kombinat "Natron" ilokalne opiinske firme "22. decembsy" gradevinska f irma, te industrija namje5taja "Borik. Krojacka radna organizacija "lbri5im Obralii" i dr. uspjevali su LlpoSljavati prirodan priraStaj radno sposobnog stanovniStva i sela i gradtl' NeuspjeSno provodene privredne ref ortne u bivSoj SFRJ ' pa takcl iu privredi op6ine llaglaj ukazivale su rra problematiku produktivnosti irealnog viSka radne snage. Problem el
Agresija na BiH ima svoje specificnosti u tome Sto ona sa srboietrricke klike predstavlja samo borbu za - Sve sto je stvoreno 1lo inebo iznad nje-qa. riraterijalnih, kuitr-rrnih i duhovnih dobara valja uniStiti, jer je to osnova i moguinost fizickoil .pstanka po njirla nepozeljnih na tim prostorima (Mr-rslimana iHrvata). Ma-qlaj ur svemu tonre nije izttzetal< nego bas tipidan prirnicr, zbocl svecJa toga sistenratsl
kapLrciteta "Natrouu Macllaj.

jc rlir ov;ri rirzvoj rrijc pratio aclekvaletlt razvoj ittsela na rtracllirjsl
stanovista agresora

1.

Odbrarra rrrrrslirtrlrrsl
l)rostort i

nrt.tslimi'rtt-

ske populacije kroz orttzAlrr lrotlrtt ltlto trrirr)vtti prcllovori tt Tcttev, ne mogu dati rezultate. Sto se tide muslimattsl
je

prt-'rlpost;tvkrt

tl;t ct: prva faza trajati mnogo kra-

druga znatrto
ie, a

30

liljcrrjr: prcdr:tavlja vcliku zal:lrrdrr, a intelcktr-ralr:i Martllja nrrrlrj,.r lrr.ijr: s;vcqa rastunla(:i1i ovo stanje i1;ronaci n()ve prilvce ipLlteve ritzvoja g<.lspodarstvenog Zivota na na5oj opcini. Naravno, ovom problemu se odmah mora posvetiti maksimalna paZnja ne dekajuci kraj rata i politickog rjeSenja na nivou drZave BiH. Potrebno je na ovinr

prostorima jasno profilirati to Sto se zove ratna privreda. A za br-rduia mirna vremena zbog izm,ijenjenog privrednog okruZenja, prije svega "Natrona., treba relaciju SIROVINSKA OSNOVA TEllNICKO TEHNOLOSKE MOGUCNOSTI TRZISTE iznova sagledati i - Bez redefinisane ove relacipostaviti primjerno novim okolnostima. je sigurno neie biti kreditnih linija za saniranje Steta i zanavljanje proizvodirje. Jasno je da ie morati doii do redukcije kapaciteta izlnjene asortimana zatim izgradnje drugih kapaciteta, a u cilju uKidanja monostrukture naSe privrede. lzgradr.rjom infrastrukture sela treba iskoristiti r,r gospodarstvenorn snrislu sve l
Kada su u pitanjr-r vlasnicki odnosi u okviru privredrrllr subjekata onda valja pror.ralaziti modele koji ce apsorbovati eho na" cionalnih homogenizacija kao op5teg trenda. Kao Sto je prije 100 godina preduslov za razvoj gospodarstva

na ovim prostorima bila izgradnja leljeznil,ke i putne komunikaciBosanski Brod Sarajevo, zatim PTG sluZbe, premo5tavanje rijeke Bosne, tako -i danas osnovni preduslov za normalizac,iju gos,podarstva predstavlja sloboda kretanja roba, kapitala, ljudi i ideja cijelinr "koridorom" Sto se zove Bosna i Hercegovirra. Putna il Zelje-

je

predstavznicka komunikacija Bosanski Brod Sarajevo - Ploce Ija samo kicmu ili Zilu kucavicu toga "koridora". NaSi borci na linijama od Kosove, Bijele Ploce, Jablanice do Uli5njaka, te Durbrava i Hatkinih Njiva biju bitku iprolivaju krv ba5 za

takav "koridor" Sto se zove Bosna

i

Hercegovirra.

3l

stnli dio cudoviiin.g

er
svijet sa nastavljanjem embarga na uvoz oruija, potpuno komunikacijskom izoracijom, kao cra zere da se nastavi'gorgota ovog naroda. Protiv nas se i dalje l
l\/laglaja Skup bosanskomuslimarrskih intelektualaca

Maglaj, 23.

01

- 1993. tloclittt-'

SAJRUS VENIS I LORD DEJVID OVEN GCSPODIN - -*uvsKA KoNFERENcIJA o BiH PoStovana gosPodo,

MiBosanskoMuslimanskiirltclekttralcigradicausrcuBos. suclbirrskim danima za na5tt ne iHercegovine smo se okupili u ovllrl 2elimo da se vama kao i Hercegovinu i jedirru domovinu Bosnu obratimo sa sljededim naroda' zajednicL sv;et"s'ke predstavnicima Bosanskih Muslimabi6a d'io miSljenjima. Mislimo.-Ju ftu" istaknurti ralyti3!.1nl3 v' ova pravo da i-iluJtrto na inramo moralno -svoja o burazgovori nesemo vama upravo u vrijeme kada se odrZavaju stanovkao pravo istorijsko i to na ;;;;; uredenju BiFL' lrnamo koji se kao ina5a donici drevnog no.anskog;'adiea Vaglaja' 5to srpskom fa5izmu zato nrovina clivljail
rirrosclajuBosarrski"rr,lu'tl*uni,BosanskiHrvatikao.ivecibroj je pozrrata Sirom svijeta je historijska Bosna iHur"*gJuina, t
Bosanski-h Srba, postala

povezanost Istoka i Zapada" moguinost Evrope i" ""p'*i istirrsku od Evrope i svjetske napusteni Bosanski Muslimani s"'o-ri*euiu provodi samo kao njirna natl se koji zlodin prate zajeclnice koje broja srusilovanih' poginulih' pedantni evidenticaii,tunlu bioja itc-r jednog posebno dr-rSe Senih iosvojenih gradova, uniStavanje Bo' je nametnuta' nam naseg narodu u ieo'noj"opltoi itug"oiji to;a pozajednice sanski Muslimani su' sa okiilevanlem medunarodne tn

iri se pojavrjuje uNpRoFoR najdesce r,uo,ustitu osvojenih srpskih teritorija. Misrirno da je prisiajanje na koncept podjele BiH na provincije prerra racionainom r
komurnikacijama.

ocima svijeta,

ra tacno propisati i nadin njihove prirnjene i nreritorno tumacerrje su5tine dokumenata. Jer, dudna je ovo iemlla draga na5a gorpoOu, ovdje se tumadenje rijeci prevodi kroz interes moinika "i ir dosadasnjem toku rata na stctLl .- uglavnom Bosanskih Muslimarra. Ovdje se Iako susrecu i dogovaraju oni koji na poginri";i"Ou;, kao na statistidke brojke. i koji ne prepoznaju bor roditer]a koji

su izgubili djecu, a sasvim sigurno je vei puno djece bosanst<,: izgubljeno. Nemate ni vi mandat, niti bilo ko drugi, Oa nai zab-

r"anite da odbraninro ono Sto nam

po ljudskom pravir pripadu odbranimo svoj Zivot i zivot svoje famirije, da ocinranimo'-.lu biie jednog naroda kojem se. ru5e njegove bogomolje, kojem se poravnavaju groblja njegovih djedova i pradjedova, kojem se diiavi grard.ovi uzimaju, mijenjaju imena i vr5i novi krstaS-ki rat protiv njega. Vi ste dinom prisile da se sjeclne sa srpskim zlodincima legalizirali i aminovali njihove zrocine, a moracete znati da nifuou,, rrarod ne moZe unistiti i bez rnirne Bosne nema ni mirne "" Evrope. Ako vei do, sada svijet, zaslijepljen propaganclonn, nije shva1io, da ovdje nema zaracenih strana, nego da postoji samo agre_ sij..a covjeka, kao icijeri prostor ito onirr koji su ovaj rat za-

p.i:cli, rrrislirrro da je vrijeme cla to svijet shvati unatod ftrsiranlu Ir:zr
rnolcrno viSe slrr)iiti kao sredstvo za risprobavanje rrovih mengelovskih metoda cudovista iz takozvane Jugoslavije kojeg svi pomalo dooo

shvotajuii da l.n curloviSlc Cc inrnli sve ved;e isve vecejr: torrkrctrrr-r alcciirr tttctlttttirr
POVELJA Prvog skupa

zlodini udiiurop" iUN. U protivnonl, tri;ma kraja ratu' a ratni ne6e zastal" nikada zasjedate vi joS iirrr': clok nleni'ovdle i koji se

prilrvatatc za su-cJovornike' ce odgovarati 6e trrlriicSarri r"r ovaj prljavi rat . ve6 -sada oboBiH, narodorn napaienim prctl, morati da objasne.u,,li, r.,1,r11,, jat;enim i osikaienirn, ltrtr
Bosansko Muslimanskih intelektualaca Maglaja odrianog 23. januara 1993. godine

j;ii, zltoinoi ioje ivi " sudom, a ntntlrli i pred

ljen. Maglaja' Ucesnici skupa bosansl
--'-

J4

Predsjedni5tvu RePublike Bill General Sati5 Nambiar Organizacija islamsk'ih zenralja Preclsjednik USA Vilijam Klinl-on

Bosanskomuslimanski irrtelektualci

laj su'istaknuti dio biia

ju

sa

podrudja

rnLrsrinrarrskog naroda

opiine

Mag,

ko;i je'na podruc-

magtajskos teritorija prisutan vise od soo gojin; i'.;ecrii'e kdi ovaj k.raj istinski osjeca svojim prirodrrim zavidajenr i oio mu dornovine Bosne i Hercegovine. Svojor.n dosada5njom ;;;;", Lr koju je ugradio zivote najboljih svojiri si'ova i kieri, musrimanstr
kojuvjeri-tlrropnqlira,asvakaviornicllrolivnasiljliinanletanji:l l;virjilr rnlot-oaiil nll :.;ilrr rlitttlitttlt l\/lr l;lll() (lilllill; :;trOt:Ctri I;lt lrtls prirljerrrirn llametalrjenl itttertlstt tlrrrglilr llallla, a da se to cestrl objaSnjava ipodr2ava Llpravo vjcrOt'tl. Zato nrislimo da prioriteti akcije u ovom vremenu i dart;rs trt:llajr-r da budu: l"NanivouBiF|,piritrsval
innjim komunicirarr jirrIr. N,4()r';r :;{) |1r:vaziii zavidluk, muzevirluk' pameti' usa rtclttosima, tt i lrii.r'irrlriirr poStov;it "vi5ak tllge, te mjLravati prellla llrt:vltzilitzt:ttitt tc izrrilt situacija u kojima .se naPotisnimo u sebi mer6.s;rrrsk.rrrr*;lrrrirtt:;t
cirrci ne dobijtr zirsltrzr:tttt l
irrc smiju pobjeci ni izdajnicitnuslimatlsl
moralna obnova iztlr;rvtr ()liilovit zlr i;istott-t vlastitih redova. 2. Pitanje tlpsllttrl
5to vecu kao cjelovite irrctljtrliivir t;jclirtc, odnosno borbe zada ostvari treba narod L,,i,,,'tkt'i))t'slirnanski kojoj na teritoriju prostorima'

svoja irirodna ivjel
clruge,naseSvetinje-nakojeagresortakobezodrrokidiSezatirv' ii waki trag nadeg postojanja stoljecima)' sc) 3. Bosanskonlusl'imanski intelektualci i Ma'qlaja moraju kro; ka.ko borbe' do kraja r-rkljr'rciti r-r borbu iosmiSljavanje ciljeva Arnlijr-rBiHtakoiclrugeoruzaneformacijeItrjedinicarrraHVose jasni ciljevi takode nalaze BiH MLislimani). Njima treba cla budr-r uSli svi plragresora, borbe za l
Jedan nenaoruZan.narod suprotstavio vojnoj sili i pokazao je duh naroda neunistiv i se uprkos |rtvama, opstao je i ojadao nrLtslitnanski duh. Maglaj je do sada dao Zrtve, nrezari 5ih rnladica i civira su oporrena svi'r nem.lerllive karkura"tl* i"ior'itiLuntiru 'a-

da

rla se ne rno2e iqrati sa srrtrbirt-rrn dovjeka sprernnog na,ajveca rclricarrja da spasi dast ictosro;anstvo. ova r)a mora izaz-ivati i dostojarr rcs'ekL pravu borba BiFl Mr-rsrir.'ai varorizaciju i t
koja 'iilu i po svojoj nacionarroj struklrrrr i istr',riji B,sna ,r,,utor, pu_ no moralno pravo da od Errrr.r'r, i ,rl sv j.lsl
5' Bosanskomusrirnanski irrterektuarci Magraja traze osnivanje svjetskog, suda za suclenje ratnim zrocincima, krvnicima

BiH, pocr, razumijevajuci da mealu rrajvece ratne zlodin" ouof ,uta'' spaOa;,, srbocrnogorsko detnicki ztoeini sirovanla i eksperimentisanja sa materinstvom, nezabirjezeni Lr dosadaSnjol historili i irurJ"ni nr,i li/lr-rslimankanra i Hrvaticanra. Mecrurrarodna zajednica, kao i svi dobrorramjerrri IjLrcri nroraju cra znaj, da su Musrimanke BiH 0vo' prljavonr i nama nanretlrutorr ratr-r doZivjer" tur,nu- gJnoc:d l
Kod Musrir.nn"nu jerjeno je Ijr-rdsko biie dovedeno do z"na je stub porodice icikr,rlta postovanja. To ce tako ostati i dalje, a i ovaj skup trazi da odevi, mladici, r-nuievi i bra_ ca udine sve, kao icijela muslinranska zajedrrica, da ove Zene ltrevazidu, koliko je to nroguie ovu traul'', kao rli'sradunat'ri etrridkorl cisce.ja i lrrarrsko
i{

6. Zenevske

pregovore

o suclbirri BiH, bosanskomuslimanski

dio nal)ora rukovodstva BiH za oduvanje cjelovitosti i jedinstvenosti furrl
i

Hercegovaca svil-r vjcroisllovijcstiJ orglanizacije vlastitog

urecle-

nja. Maglajski prilrrjcr tttt:tlrtr;olrtro I
mani su za kratko vrijgme dovedeni pred potpuno ekonomsko i bi_ olo.ko uni.tenje. Time. bi se uz olagosiou Evrops i svijeta regarizir ralo etnidko di56enie i ostvareni uuiit oJrzavni lii"iiti'i'"ail'ionouo dovedena u situaciju ou preloo'";u'ol,uutuju narasli apetiti i trr govanje njenom teritorijom. "" _. Mi se odludno protivimo svakom pritisku i ultimatuminra s bilo koje strane da doraze, a poznato roar
Od podetka ovog rata nametnuta nam je inforrnativna i komu_ nikacijska blokada kao.svojevrsni pritisak i do sada stvorena srika o na5oj borbi dobrim dijelom je uvjetovana i nemoguirro5iu plasiraherojstvu iciravoj rragediji kojoj je muslimanski narocl f]?^J:tin"_o tztozen. raKo Je u svijetu sivorena narljerno losa slika o tonre ko se iza5to u BiH bori, a svijet do sada ni5ta nije u6inio da se stanje pronrijeni (nikad RTV BiH nije dobira obecani iateritski tanal, a btokadi telefona da se ine govori). Tako je najveci crio teritori;e biH tao odsjeden.od cijerog svijeta, sto je jecran od najveiih zrocirra o"i dirigovane nredunarodne urote koia zeri da prava stika i rijec-islariskog i rre ode u svijet, a cijeli rat se pretvori u navodnu borbu protiv fundamentalizma. Mi traZimo, prije svega od islarnskil,, ,",.'.,ui;u, *no idobronamjernih prijatelja da nam poilogn, u plasiranju istine o ovom ratu koja, mada je spora i pracena sa ogromnim Zrtvama, ipak dopire d'o uspavane savjesti svijeta. U tome tieba da bude uro;ala ga svih bosanskomusrimanskirr i'telektuaraca koji rnora;u iskoristiti svoje Siroke veze sa cijelim svijetorn. lstovremeno, od bosanskomusli_ manskih intelektualaca se tra2i da i u ratnim uvjetirna istraZuju turno i historijsko nasljede Muslimana i od zaborava ratnih kurraza_ i ranja saduvaju svoje naslijede koje su im sa paZnjom ljubavlju os_ i tavilc. prethodne generacije. To se odnosi i rra oduvarje i razvol ekoronrske osnove i privrecrnocl razvoja uter'erjeroS.J i na osrrrro,i",,u,,,

poduzetnickorn dulrrr bosarrskih Mirilirnarra.

B. Nema te Zrtve koju je te5ko podnijeti radi oduvanja integri-l bica i koja neie biti valorizovana kroz bosanskomuslimanskog teta ratno osvijesiivanje i zato je svaka Zrtva, koliko god nam te5ko padala, ZrMa za suverenu drZavu Bil-|, naSu donrovinu i domovinu svil't

onih koji je takvom osjecaju. Niltiviurjc i ja<)arrje veza lstoka i Tapada, od' nosno povezivatrje itrtcrttsa islirrttskilr zemalja i Zapada. Da li ce Evropa tu Sansu iskoristiti clstajc
g. u skladu sa moralnortr i cluhovnorl obttovom n]uslimanskog BiH biia, neophodno je jadanje r-rticaja islamsl
isku5enja prevazielemo, da izaclerno imoralno imaterijalno ja1i iz ovog svojevrsnog iskusenja. Sa steienirn 'adinom Zivi;unlu u evropskom-okruienju, pronalaZenje vlasritog produhovljenja u ,ie"irl" Kur'ana easnog mo2emo nalaziti i nadi're budr-rieg zajednidkog Zi"fj.inj, u viSekonfesionalnol zajednici, neophodnog samopo5tovattja iviaeanja iskonskim vrijednostima. SkoraSrrii dolazak Rarnazana je priliks ,u nouo prodi56avanje, a iskreno vicrujemo da ie predstojedi' bajramski praznici donijeti toliko odekivatli tnir na ovim prostorima'

isnagu-ja ova

Udesnici 40

Sl
l
VAI{TIJA 1993,

- I4I3/L4. H. GOD.

JANUAR 1993. - 1413. H. GOD. DAN f p6 c -9

o

L

Praznici, taze mleseca i f

9 E ! l

E

t

6 o

1

Pe

8

2 3

Su Ne

10

4 5

Po

11

Ut

6 7

$r

12 13 14

Ce

drugi astronomski podaci

I

Zora

lzlaz Podne Sunca

lkln-

dija

Akgam

(zald

Jacija

Sunca)

sm sm sm sm sm sm RedZeb 1413. Dluma Novagodina 1. dan. Prva Eetvrt 04 s 40 m Nova godina 2. dan

Eoiiri - Rodlenje Hristovo

531 7 31 31

32 32 32 32

'15

11 51

14 01

15 16 16 16 15 15

51

02 03 o4 05 06 o6

52 52 53 53 54

16 25

17 57

26 58 27 59 28 18 00 29 01 30 02 31 03

Pun mjesec /Uitap/ 13 s

38m

I

Pe

9 10

Su Ne

11

Po

12 13 14

Ut

15 16 17 18 19

$r

20

Ce

21

15

Pe

22

16

Su Ne

18 19

Ut

23 24 25 26

20

$r

27

17

Po

Ce

2A

22

Pe

29

23 24 25 26 27

Su Ne

30

Po

2 3 4 5

21

2A

29 30 31

Ut

$r

Ce Pe

Su Ne

1

DZuma

532 715 32 32

Pravoslavna Nova oodina lGnuni sani

DIuma Posljednia Eetvrt

05s02m

Uodi Lejletu'l-MiradZa. Kova vodolija

DZuma Mi.lena

19s28m

6aban1413.

6 Diuma 7 Zadnii dan Zemheriia8 Prvi dan Hamsina Prva Eetvrt 00 s 21 m

15 14 '14

11 54 14 07

31 31 31 31

13 13

55 55 55 56 56 56

s31

7't2

11 57

30 29 29 29

12

't0

57 57 58 58

29

09

2A

08

58 59

528 70a

11 qo

27 27 26

25 24 24

't4

11 11

07 06 05 o4 03 03

s23 702 22

01

21

00

59 59

't200 00 00 00 12 00 01 01

08 09 10 11

12 13

16 32 JJ

34 35 36 37 39

18 04

05 06 06 07 08 09

14 14 16 40 18 10 't5

41

11

16 18 19

43 44 45

12 13 14

20

46

21

47

15 16

14 22

23 24 25 26 28 29

16 48 18 17

49

18

51

20

52 54 55 57

21

22 23 25

r4 30 16 58 18 26 31

59 17 01

27 2a

MART 1993. - 1413. H. cOD.

FEBRUAR 1993. - 1413. H. GOD. DAN

DAN

t !oc

Praznici, faze mleaoca i

1

drugi astonomskl podacl

E

o E o

d

p

o

l

c

Zotd

6m

lzlu Sunca

sm

Podne

sm

lkindiJa

Aksam

(ialaz Jaciia Sunca)

sm

SlT

fla

sm

1

Po

I

520

65€

12 01

14 33

ut

10

19

58

01

ot

18

5€

01

17

5e

0l

34 35 36

07

32

654 12 01

1a 33 35

3

Sr

11

4

6o

12

Pola zlme

5 6 7

Po

13 14 15 16

DZuma

9r

I

lle Fo

9

ut

10

Sr

11

2 3

& Fe Su

4

llel

5

Po

6 7

ut Sr

516

UoCi Loiletu'FBorata

15

53

Pun mjosec 00 s 56 m

't4

51

1.3

60

17 18

12

,K)

11

19

10

47 46

20 21

D2uma Posliednia cotvrt 15

I

50 ot

58 m

22 Tripun iSubaV 23 Sreteniie iVellala/ 24 25

6 6

I

6e

26

19

Fe

27

Q,

cl

m

36

28 29 Miiena 14 s 06 m 30 1 Bariazan 1413. Poletak

57 56 54 53

20

Su

21

Ile

22

Fo

23

ut

24 25

sr

2

m

6e

3

50

26

Pe

4

27

slr lle

5 6

Dosta

2A

DZuma. Drugo diemre u vodu. Pola Hamsina

,l.l

04

459

4 47

ils

178

3g

10

& & & &

41

11

G

45

644 l2 a. 42 40 3p

D2uma. Fiba. Prvo dlemre u zrak

'14 38

01

01

51

01

6

6n 2 n

$

01

Q

a n

14 45 47 48 49 50

01

30

4

a Q a

33

14

43

a.

6 35 12 01

12

t4

52 53

g

15 't6

17

01

120f

14 5S

0(

01

8

3

Sr

9

4

de

10

Treie dlemre u zemlju

Pe

11

Diuma

12

Sr

11

6"

,lS)

34 35

fr 15m

ut

10

50

18 51 52 53 54 55 57 58

17S 18S g7

19 01 @ 38

lzld

Zpa '3rn""

442

n

38 37

435

u

13 14

Pun mlesec /U5tap/ 10 s

46m

12 13 14 15 16 17 18

Pe

15 16 17 18 19

Babe l. dan Dan pobjede na Bedru DZuma

Su Ne

20 Uotri ltikafa. Mart Rumi

Po

2',1

Ut

22 23 Pos{edajidan Baba 24

Sr

6e Pe

Su Ne

Uodi Lejletu'l-kadra 27 Sultan Nevroz. Ekvinocii. Ovan

28 29 Mijena 30

22 23

Po Ut

24

Sr

25

6e

26 27

Su

28 29 30

Ne Po Ut

31

Sr

Pe

1

diia

5errual

OB

2 DZuma. Bajram2. dan 3 Balram 3. dan 4 5 6 7 Prvadetvrt06sllm

2m

15m

16

m

59

04 04 05

611 11 59

150

't5 't1 59 13

G

59

m

O

s

07

58

1C

a n

s

58 58 58

10

m 01

4A

559

21

58 56 54 52 50 48

19 16

15

't3 11

07

11 57 57 57 56 56 56 56

5 46 11 55 44 rl3

56 55

03

41

54

01

s)

u

00

37 36

st

6

s 15 m

t+tg. Balram 1. dan

6 t8

32

4@

02uma

19 21

lkin-

0€

6

Posljednja dehrt 05 s 18 m

20

25 26

Podne

Aksam

(zalil

Jacija

Sunca

sm sm sm sm sm sm

2

4'l

24

i

7 Ramazan 1413. Prva detvrt

Ut

I

57 58

01

&

9

z3

31

l

Praznici, faze mjeseca

drugi astronomski podaci

Po

8

21

e.

01

6

37 39 40

45 46

30

!

;

1

5 6 7

s

r|3

fin a

E

Su No Po

1.a42

6

.9 E

16s47m

31

18

55 56

01

co

O

17

n

l

o

18 29

6

a

p 6

2

6aban 1413.

l d

358 356

Q,

451

631

47 45

B

n

%

53 12 53 52 52 52

Od 28, marta ljelno radunanje vremena

Bajram.nrmazu6s2l

m

19 05

41

6

42 44

€

17 45 46 4€

07

19 10 11

13

€

14

12

50 52 53

18

15 12

17il

19 19

56

21

11

-12

13 14 15

16 17

2 a 24 26 27

01

a.

18 19

04 06

n n

s

19

n 30 31

p

6

a

'10

35 36

G

21 21

11

2

13

16 23

19 14

24 24

17

58 59 18 00

15 17 18

a

15

r5/

534 11 53 1522 18

53

I

54

G

fin

15 16

18

19 38

n

n 4'l

42

€

ll5

MAJ 1993. - 1413. H. GOD.

APRIL 1993. - 1413. H. GOD. DAN

DAN

f d ! c

t

l

.9 E

1

2 3 4 5

6

I

Lo

sm

sm

Ce

I

Sowal

443

6N

Pe

9

DIuma

440

621 12 51 16

10

Po Ut

12

Sr

14 15

de

10

Po

't3

Ut

20

14 15

Sr

21

6e

22

17 18 19

Su Ne Po

21

Ut Sr

22

6e

38 35

23 24 25 26 27

Posljed. detvrt 21 s 39 m Nisan

DZuma

23

Pe

1

24

Su Ne

2

Miiena 01 s 5C m

Zul-ka'de 1413. DZuma

Po

3 Goveda zima, zadnii dan 4

Ut

5

2A

Sr

6

29

6e

7

30

Pe

10

,N)

4%

608

21

'lB

06 06 04

16

v2

I Diuma

n a

24

x

n

'1629 19 28

n

31

3B

31

34

31

36

55./ 12 47 55 53 52 50

47 47 46 46

I

6

,t6

46

545 1246

52 50

€ 42 n

45 45

39 38 36

45 45 45

53:

zi

rA

355

338

2

6

&

47

4-l

21

31

€

€

19 20

I

m

57

1S

la

558

o1

t9

30 30

't2

46 43 Prva detvrt 14 s 41 m

12 49 49

14

359

2A

29

m

12

m

x %

14

4€

25

17

8

n

16 25

51

31

07 05

Goveda zima 1. dan. Bik

12 51

50 50 50 50

n

Dluma

sm sm stT

19 15

't3 Pun mies€c /Ugtap/ 20 s rl4 m

12

Pe

1413.

11

16 17 18 19

lo

(zalu Jacija

Its

12 44

16

a.

p a.

31

E

2047

1

Su

n8

2 3 4

Ne Po Ut

16 35 36 36 36 37 38 38

16 38

sm

5

Sr

6e

7

Pe

n 58

9 10

Su Ne Po

21 00

11

ur

a2 03 05 06

12

Sr

13

de

6

15

41

't6

42

18

19

19

,L5

21 21

46 47

2. 24

.18

6

50

m

51

30

52

19tr

e

I

Praznici, faze mieseca i

drugi astonomski podaci

Praznik rada 2. dan

336

u

11

p

30

m

Rozi Hidr /Juriev/. Pun miesec/Ustap/ 05 s 34 m

n 3U

DIuma

2 n

Pankracije 20 Servacije. Ledeniaci 2'l Posljednja dehrt 14 s 20 m. Bonifacije

DIuma

a 27

52s

n 2

diia

44

4t)

01

42 44

12 44

16 40

NQ

4

44 44 44

12

310

516

12 44

08

15

4

44

a. 01

11

20

6e

28

21

Pe

29

22 23 24 25 26 27

Su Ne

30

Po

2 3 4 5

DZuma. Mijena 16 s 07 m

20@

4 4

27

39

39

18 17

Sr

4

44 44

q

6e

2A

Pe

29 30

Su Ne Po

6 DZuma. Prva detv. 7 8 9 Arefat

6

21

00

47 49

ol

41

06 06 07

51

42 42

ll3

m

5/

164/.

20G

21 58

44 rt5

11

13 '14

12

53 55

2n

@

u

28

10

&

45 45 46 46

257

5@

12 44

16 46

55 53

6

4

6

18

12

a

44 44

46

19

14

2"1

17 18

51

frxZ.m

&

41

Blizanci Zul-hididZe 1413.

sm

55 21 35 37 39

'14

u

Sr

Jacija

4 4

19

25 26

Ut

(alu

56 57 58

1.6

6

24

1

Aldm

G) 39

21

14 13 12

22 23

44 44

18

Ne Po Ut

Pe

Su

lkin-

533 12.44 16 38 t9 30

12

15 16 17 18 19

Podne

sm sm sm sm $m

9 Zul-ka'de 1413. Praznik

13 14

lzlaz

Surca

Sun6)

I

10

Zda

14 15 16 17 18 19

31

21 33

f

E '5 6 o

rada 1. dan

6

n €

&

E

! o f

49 50 52 53 55 57

19 37 21 @ 38 11 13 3S

33 33 34 35

: 6 c -9 6 o

g

Su Ne

Pe

25 26 27

Podne

E

Su Ne

20

Sunca

lkindija

l

9 11

ZoE

lzle

!

o

o

L

E

Praznici, faze mioseca i drugi astonomokl podaci

ot

50

€

6 6

46

04

244 43 42 41

M

u 44

5m l2M

15 16

m

NT nfi

n

,16

47 47 47

2.

I

n

15

n

24i 2.21

a

u

16 47 48

4.5

rK)

261

01

,t5

/K)

zrl

m

05 07

6l

n

6

26

JUNI 1993. - 1413114. H. GOD.

JULI 1993. - 1414. H. GOD.

DAN

DAN

f

:

o

co

.9 E

E

E

c

)

oo

t

o

1

Ut

E

Praznici, faa mirs€ca i drugi astronom8ki podaci

Zon

lzlaz Podna Sunca

lkindiia

Zul-hidldle 1413. Kurban

sm

stT

239

01

38

0c

sm t2

sm sn

.15

16 /tg

45 45

49

bairam 1. dan 2 3

4

Sr

11

6e

12

Po

5 6

Su Ne

7

Po

13

Kurban balram 2. dan Kurban balram 3. dan Kurban bajram 4. dan. Dluma Pun mjesec /U5tap/ 15 e 03 m

9

Sr

t0

6e

11

Pe

20 DIuma

12 13 14 15 16 17

Su Ne Po

21

tt

23 l-laziran 24

Sr

25

6e

m

Pe

27

Su

2A

18 19

20 21

ut

Ne Po

22

Ut

23 24

Sr

25 26 27 28 29 30

6o Pe

Su Ne Po

tft Sr

5S

58 58 57 57 57

O Posfiednja

2A

let,rt

07 e 36 m

n n n n n 2n

Dluma

I53

6

m

Muharrem'1414. Muslimanska nova godina 2 Rak. Solisticii

57 56 56 56 56 56

56 57 57

26

x n

57 57 58

a

28 B

ffinna Prva 6etv.

ms44m

31

to Jevmu'l-aiure

Q

a

9

50 51 51

I '51 46 47

51

52

47 47 47

I I 4

53 53 54 54 54 54

48 ,lS)

lK)

49 49 rK)

500

m

50

o

sm

stT

500 12 51 t6 56 20 38

24.

a

2 3 4

Pe

12 13 14

Diuma

2U

501 12 51 16 56 20

Su Ne

30

34 35 36 38 38

2.9 Q

5 6 7

I I

Po Ut

Sr

de

15 16 17 18

20

11

12

Po

22 Petrovdan. Posljednja

ievrt 13 14 15'

Ut Sr

19

Ne Po

20

ut

21

Sr

1

22

de

2 3 4 5

4 4

3t 3t

43 43

52 52 52

4'l

(E

52

37 37 37 36

41

04

56 56 56 56

6e Fe

26

Su

27

23

Pe

24

Su

25

26 27

Ne Po Ut

28

Sr

29

50 52 53

24 Temuz 25

ncl 2.43

3( 3(

m m

DZuma

2 55 56 58

2A

29 Mijena'13 s 25 m 30

3

m v2

Safer 1414.

04 06

3ffi

Dluma

10

'll

6 Prva eetvrt 05 7

I25

m

13 15 '17

de

I

9

1S

30

Pe

10

31

Su

11

u DZuma

506 12 52 16 56 20

6

07 OB

321

n

@ 10 '11

2.37 37 36

53 53 53

57 57 56

35

33

u

v

518

12il

2.

a n 24

525 't2 %

38

36

53 53 53 53

21

3E)

36 36 35

'17

n

N

57 57 57

u

511 12 53 16 56 20 12 13 14 15 16

42 42

52 53 53

00 s 49 m

23

16 17 18

20s 2.&

37 39 40

4 6 I

21

/B

4 4

56 56

38 38 38

2.43

51 51

242

19

Su Ne

10

37

a

Diuma

Pe

42 42

4',1

Pun miesec /U5tap/ 01 s

sm

a a

35 36

45m

35 36 36

s

sr

(zala Jacija 3unca)

Sln

45

56 56 56 56 56

g

\ksm

sm

s7

$

lkindija

2K

38 38 38

50 50 50 50

I

Podne

Muharrem 1414

33 33

u

l

lzle Sunca

11

Q,

nu

E

Zgra

6e

55 55 55

5S

Bajram-n.mazu5s46m

31 31

€ o

Praznici, faze mjeseca i drugi astonomski podaci

I

NE 2. e.

s

E

&

44 45 45

16 56

o

f

.9

sm 2.Zt

38 38 38

12 49

59 59

nzl z x

f d ! c o

6

54 56 55

458

30

Vidovdan

46

16.19

456 124E 16 54

27

3 4

6 6

lK)

457 12 47 16 52

27

Miiena 03

I

459 12 'ltt

s

1

5 6 7

235

fr

31

n.

I

s 34 33 32

14 15 16 17 18 19

I

Jacija

Sun€l

g 10

Ak5am (zalaz

54 54 54 54 54 54

il 54

56 56 56 56 56 56 16 56 56 56 56 54

il

53

u Q.

33

30

33

a.

2.n a

31

z7

30

%

a a

24

27

21

nx

219

6

24

z3

2.

18 16

't4

2.

12

21

11

n

16 53 20 19 52 17

@

207 05

AVGUST 1993. - 1414. H. GOD.

SEPTEMBAR 1993. .1414. H. GOD.

DAN 6 o c

9

DAN

t E

t

E

o

E

Io

J

Io

1

Ne

2

Po

12 13

Praznici, faze mjeseca i drugi astronomski podaci

Zora

lzlu Sunca

Podne

lkin.

dija

\kgam

J

(zale Jacija

! c

t

c Safer 1414-

Aliilun (Hozl llilas).

sm

sm

325 m

5n a

sm sm sm sm 12 53 53

16 51 50

20 16

2. m

15

01

llindon. Pun miesec (Ustap) 14 6 10 m 4

3

Ut Sr

5

de

14 15 16

6

Pe

7

Su Ne

17 18 19

Po

20

10

Ut

21

11

s'r

22

12

Ce

23

8 9

13 14 15 16 17 18 19

Pe

Su Ne Po Ut

Sr

6e

Diuma

30

30 33

31

ietvrt

Rebiu-l-ewel

a.

12 53

35 37 38 39

53 53 53 53 52 52

g

4 17 s 20 m

1'114-

42 45 47

3€

53 53 53

5 33

37 38

Sajfi Sumbule Posliednia

m

3 35

24 Diuma 25 Agustos. Pola lieta 26 27 28 Mijena2l s 29 m 29 1

6

n

541 12 52

49 52 54 55 56 58

43 44 45

6

47

4

52 52 52 51

51 51

50 50 50

14 21 5S 13 5-/ 12 55

g

16 ,tg 20 11 21 lK) 09 52 m 50 rA la 07 47 05 46 46 04 44 ,t5 v2 42

I

16 44 20 00 43 19 59 rB 58 /|i} 56 42 54 41 53 41

21

51

& 38 36 34

Pe

2 DIuma

21

Su

22

No Po Ut

3 4

23 24 25

Sr

26

de

5 6

Dievica

6

Prva cetvrt 11 s 58 m

06 07

@

I I

Su Ne

10

Po

"12

31

Ut

13

Pe

v2

7

27 28 29 30

4m

10

DZuma

Medunavice 1. dan

1l Mevlud-Rodendan Muhammeda as

5

rK)

12 51

16 40

50

50 50 50 50

39 38 37 37 36 35

51

52 53 55 56

412

55/

14 16 17

58 59

600

19

01

rK)

lK)

12 ,lS 49 48

I

,t8

16 34

19 ,19 21

/|8 46 45 43

&

n

t9 s) 21

30 27

6 I

i

lzle

lkindiia

o

{kSam

Zoa

sm

sm sm sm sm sm

Rebiu-Fewel 1414. Pun mlesec (UStap) 04 s 33 m

4n

6V2 12N

Sunca

Podne

o

(zalu Jacija Sunca)

l

c

1

Sr

14

2

de

15

3

Pe

16

4 5

Su Ne

6

Po

17 18 19

7

I

Ut Sr

20

x

21

31

9

de

22

Posljednja detvrt 08 s 27 m

33

11

10

Pe

4U

6 t3

Su Ne

35 37 38

l4 15 16

Q

'17

6e

23 24 25 26 27 28 29

DZuma

11

'17

Pe

30

18

Su Ne

2

20

Po

3

6

21

Ut

4 Vaga. Ekvinocil. Zadnji

4S)

x

Q

08 07 06

5'l 52

n

6

N N

628 12 tr) 16 01

18 47 .t5

12 13 14 15 16

21

19

t,

15 12 10

m

30

I

31

@

Q.

Praznici, faze mjeseca

drugi asUonomski podaci

Po

Ut

Sr

2. Diuma

4

n x n m

Ejlul

41

Mijena 05 s

1.1

m

I

16

Zl

47

n

604 12 47

16 26

CB

05 07 08

46 46 46

m

,t_5

10

45 45

n 24 n 2 2-l n

12M 16

n

44 44 43 43 43 42

621 2,

12 42 42

19

19

19 Zg 20 5(

m

19 26 20 56 24 54

2. 20

47 45

't5

lt3

19 13 2041 11

16

@

14

08 06 01

12 11

51 zl9

17

18

17

13

5€

a

t 37 35 33 31

a

Q

37 35 33

33

E

!

co

.19

20

J

.9 E

6 04

1

Diuma Rebiu-l-ahir 1414.

444 lm 47

dan, Medunavica 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Sr

6e Pe

Su Ne Po Ut Sr

6e

5 6

Prva detvrt 2'l s 33 m

7 8 9

DZuma

10

30

356

531 Q

4m Pun mjesec (U5tap) 19s 54 m

01

41

4'l

24

55 57 50

11

12 13

4U

a

33 35 36

16 10 19 m @ 18 58

39 11

3E)

38 38 38 37

24

57 55 53

2.

m

51

@

49

16 14

00 14 59 57 56 55 54

Od 26. seplembra zimsko rabunanle vremena

n%

n

18

np 10

1743 19 08 41

N 38

06 06 03 01

oKTOBAR 1993. - 1414. H. GOD.

:

6 ! c

t

o

I

1

2 3

4 5 6 7 8

tr .9 E

! o l Pe

Su Ne

d o

c

14 15 16

Rebiu-l-ahir 1414. Dluma

Zora

lzlu Sunca

Sr

18 19

m

de

20

@

42 43 44

Pe

10

Po

12 13 14

Ut Sr

6e Pe

21

u

DZuma. Posliednia Ietvrt 20 s 36 m. Mitrovdan

22 23 24 25 Miholie ljeto 26 27 Te5rini ewel 28 29

DZuma. Mijona 12 s 36 m

20

Su Ne Po Ut Sr

21

6e

5

Stipavac

22

Pe

6

DZuma. Prva detvrt 09 s

't

Dfumade-l-ula'1414-

2 3 4

23

$u

24 25 26 27 28

Ne Po Ut

10

Sr

1't

de

12

Pe

13 Diuma '14 Pun mjesec (Ustap) 13s 38 m 15 Ludin

29 30

Su

31

Ne

4 1'l 13 14 15 16 17 18

7 8

I

545 1t

6

35 35

51

u u u u

53

33

47 ,K)

50

554

21

55 57 58 59

2.

37 36 36 36 36 35

Q

419 ZJ 24

53m

(zalaz Jaciia Sunca)

537 11 37 14 53 l7

sm

11 33 33 33 33 32 32

sm

sm

51

49 48 47 45

35 33

41

38 37 36 35

17

Sr

6e

18 19

14'14.

Ne Po Ut

22 Posli€dnia dewrt 07 e 36 m 23 lGsum. Mitrovdan 25 26

18 45

I

DZuma

4

9

42

Sr

16 15

Q

10 11

de

13

38 36

12 13 14

Pe

27

Su Ne

28 Mijena2. s35 mTedrini sani 29

15 16

Po

1

Q.

Ut

30

't7

Sr

18

6e

2 3 4

OB

18 34

fr|

a n

a

6

't7 00

4n

603

11 Q.

un

16 58

18?3

I

06

Q,

m

n

30

32

2

57 55

n

31

07 08

31

21

17

@

31 31 31

m

33 35

18

51

17

iKt

16 15

436

612

4€

37

13

31

15

4

18 14

3tl

'14

31

14

45

12 't1

v2

il

6

2. 19

24

DZumadel-uhra 1414.

19

Pe

20

Su Ne

5 DZuma 6 7 Stipavac. Prva detvrt 03 s

Po

I

Ut

9

Sr

de

21

22 23 24 25 26 27 2A

29 30

43€

615 11 31 14 13

16 ,13

18 10

42

@

18

31

10

41

31

@

N

08 07

621

4 52

il

sm sm

11

444

6

(zalu Jacija Sunca

31

n

47 48 49

Aksam

17

4

51

DZuma

lkindiia

sm sm stT

11 31

rt5

18

G

lzla2 Podne Sunca

sr 42

n

s)

Zora

4

7

2.

m

14 16 16

Ut

Dirmadel-ula

21

@.

31

16

20

27

11

Po

Pe

600

10

I

o

Su

m

n

L

6

a

e

c

l

5

30

n

oEo

i

drugi astonomski podaci

49 47

07 05

31

; E

24

11

14 33 17 Q.

57 55 53

Praznici, faze mjeseca f

u

51

t5

4

18 59

E c d o I

n

m

17

sm

J

2 3 4

31

€ 14 42

DAN

AkSam

4V2

41

Ut

lkindija

sm

m

Po

'ti

Podne

sm

38

1.'|

15 16 17 18 19

'tE

Praznici, faze miesoca i drugi astronomskl podaci

03 04

Su Ne

9

NOVEMBAR 1993. - 1414. H. GOD.

DAN

14G t6 07

31

3S

18

37 36

06 04

fil

31

m

31

u

31

05 04 03

32

m

31

@.

31

17 59

6,31 11 3l 14 01 Q. Q 01

16 30

17 58

24

x

n 23 a

31

Q

55

33

56 56 57 58

34 35 37 38

459 500

6S)

01

42

33 33 33 33

01

a

11

a a

a2 01

57 56

m

27

Q. 13 59

m

a.

%

55 54 53

24

52

58 57

a

41

35

13

5/ 1623 l7 56 2.

52

56

21

50

54

21

50 50 ,K)

51

03m

6

4il

04

rL5

10

6

z16

u

u

20 19

11

07

47

34

53

19

49

35 35 35 36 36

13 53 53 52 52

16 t9

17 49

17

I I I

51

17

48

Pe

12

Su Ne Po Ut

13

DZuma

@ @

'14 15 16

508

Pun mjesec (U51ap) 07s 31 m

.t0

'11

648 fi 50 51

52 53

g

v

18 18

DECEMBAR 1993. - 1414. H. GOD.

tsLAMSKl PRAZNICI U 1e93. GODINI (HtDzRETSKA GODINA 1 4131 1 41 4.1

DAN l

oc

o

6

!

o

c

E

l

E

;

Praznici, fazo miesoca i drugi astronomski podaci

o L

sm

Sr

17

de

t8

3 4 5

Pe

19

Su Ne

20

Po

22 23 24 25

Posliednja 6ehnt 16

26 27 28 29 30

DZuma

I I

Sr

6e

10

Pe

11

Su Ne Po Ut

12 13

14 15

1

16

de

2

17 16 19

Pe

Su Ne

20

Po

21

Ut

3 4 5 6 7

22

Sr

23

6e

I I

26 27

28 29 30 31

DZuma

21

Sr

24 25

s

49 m

12

56

513

65/

14 15

58 59

16 17

s

Kanuni ewel Red2eb 1414. UoIi Leiletu-l-R€gaiba

m

N

519

7U

11 40

20

05 06 07 08 08

24 24

525

6

s

36 m

Prvi dan Zemherija. Jarac

n n m n n

5n

Diuma

01

Akiam

(zald

Jacija

Suncal

17 47 47

50 50 50 50 50 50

15

17 47 47 46

15 15

.16

16

6

15

6

14

46

13 50 16 14

1746

51

42 42 43

52 52 52

15 15

46 47 47

709 11 43 44 44 45 45 46 47

13 53 54 54 54 55 55 56

712 11 47

13 56

€ 10 10 10 11 -12

'12

30 30 30

13 '14

Sr

13 14 IE

31

de

16

14 14

14

4

13 50 16 16

41

'12

531

1t

6

Po

DZuma

16 1(

50

14

13

17

13 51

51

30

31

sm

41

11

6m

stT

'14

10

Pun miesec (Uitap) ms

sm

51

Pe

Pe

lkindija

-UodiLejleru'l-Miradza, utorak 19. januar 1993. (26. redzeb 1413.) - Uodi Lejletu'l-Berata, subota 6. februara 1 993. (14. Saban 1413.) -Podetak posta (Ramazan), utorak 23. februara 1993. (1. ramazan 1413.) 11. mart 1993. (17. ramazan 1413.) 1993. (26. ramazan 1413.) 20. mart subota Lejletu'l-Kadra, -Uoi1i 1993. - 1. dan bajram, detvrtak 25. man Ramazanski -

-Dan pobjede na Bedru, detvrtak 11 g7 37 38 38 38 G)

a

z3

DZuma

7m

36 36

19

2

27 m

Prva 6evrt 23

sm

18

21

Mijena l0

slT

Su Ne Ut

Podne

512 654 'tl

Dfumadol-uhra l414

1

Ut

lzlaz

Sunca

!

2

6 7

Zora

I I I

15

4

15

ffi

16 16 16 16 16 17 18

18 16

21

N

5S

2.

50

14 00

714 11 50 14 01

49 49

m 50

5l 52 52

19 17 53 19 53 53 53

57 57 58 58

€

t7

n n a 16 24

(1.Sewal 1413.) Ramazanskibajram, petak 26. mart 1993. -2. dan (2. Sewal 1413.) Ramazanski bajram, subota 27. marla 1993. - 3. dan (3. Sewal1413.) -Jevmu'l-Arefe, ponedjeljak 31. maj 1993. (9. zul-hid2e 1413.) - Kurban bajram, utorak 1. juni 1993. - 1. dan (10. zul-hid2e 1413.) - Kurban bajram, srijeda2. juni 1993. - 2. dan (11. zul-hid2e 1413.) - Kurban bajram, eetvrtak 3. juni 1993. - 3. dan (12. zul-hidZe 1 413.) - Kurban bajram, petak 4. juni 1993. - 4. dan (13. zul-hid2e 141 3.) - Nova muslimanska (hidzretska) godina, ponedjeljak 21. juni 1993. (1. muharrem 1414.) - Jevmu'l-A5ure, srijeda 30. juni 1993. (10. muharrem 1414.) - Mevlud - Rodendan Muhamed a.s., ponedjeljak 30. avgust 1993. {

-

-

(12. rebiu'l-ewel 1414.) Uodi Lejletu'l-Regaiba, detvrtak 16. decembar 1993. (2. redleb 1414.)

g

55 56

17 57

KATOLICK PRAZNTCI U 1993. GODINI 1. januar 6. januar

25. mart 8. april 9. april '11. april

- Nova godina - Bogojavljenje - Blagovijest

-

VelikiCetvrtak

- Veliki Petak * Uskrs

7. 13.

juni juni

15. avgust S..septembar 25. decembar

-

-

Duhovi Sveti Ante Velika Gospa Mala Gospa BoIi6,

PRAVOS1AVNI PRAZNICI U 1993, GODINI

- BoZid, rodenje - Nova godina - Sveti Savo

7. januar

januar 27.ianuar 15, februar 14.

Hristovo

Sretnije Gospodnje Veliki Petak * Vaskrs - Durdevdan

-

16. april 18. april

6. maJ 4. juni 28. juni 7. juli

- Spasovdan - Vidovdan

juli 2. avgust 19. avgust 28. avgust 11. seplembar 21. septembar 27. septembar 8, novembar 19. decombar 12.

-

lvandan Petrovdan llinden Preobra2enje Velika Gospojina

- Jovandan

- Mala Gospojina - Kristovdan - Mitrovdan - Nikoljdan

JEVREJSKI PRAZNICI U 1993. GODINI

20. januar 19. mart 18-2s. april

21. maj 7 - 8. juni

19. juli 28-29. septembar 30. septembar

7.

12-20. 18. 20.

oktobar oktobar oktobar oktobar

- Hami5ah a5ar - Purirh - Pasah - Lag Baomer - Savuot

-TiSa beav: Post

- Ro$ ha5ana - Com Gedalja: post - Jom Hakipurim - Sukot - Ho5ana Raba - Simhat Tora