LAPORAN PRAKTIKUM BIOKIMIA
ISOLASI KASEIN DARI SUSU
Disusun Oleh :
Titis Abimanyu P. ( A1D010032 ) Tutik !"iana #$%a Okta"ia
( A1D0100 ( A1D0100
&'nya Nu" A$%i'nita Di Mita An*!nny Ranti +ia M'nisa
( A1D0100 ( A1D0100) ( A1D0100
Dosen Pembimbing : Dra. Yenita M.Si
P"',"am &tu-i P!n-i-ikan Bi'$',i
+aku$tas K!,u"uan -an I$mu P!n-i-ikan
Uni%!"sitas B!n,ku$u 2011
I. TUJUA
Isolasi !asein "ari Susu
II. #ADASA T$O%I
P"'t!in susu -isusun '$! b!b!"aa "'t!in s!si/ik kas!in m!"uakan k'm'n!n "'t!in yan, t!"b!sa" -a$am susu -an sisanya b!"ua !y "'t!in. Kas!in t!"-aat s!kita" 0 -a"i t'ta$ "'t!in susu. Kas!in t!"-i"i atas b!b!"aa /"aksi s!!"ti a$a4as!in b!ta4as!in -an kaa4as!in. Kas!in m!"uakan sa$a satu k'm'n!n '",anik yan, b!"$ima -a$am susu b!"sama -!n,an $!mak -an $akt'sa. Kas!in m!"uakan "'t!in yan, t!"-aat -a$am susu ami" 0 "'t!in -a$am susu t!"-i"in-a"i kas!in -i siman, $akta$bumin -an $akt',$',bu$in. #tan'$ m!munyai !n!"aan ti-ak t!"bi$an, s!ba,ai !$a"ut baan kimia '",anik s!ba,ai s!nyaa aa$ untuk !mbuatan 5at !a"na. #tan'$ a-a$a satusatunya *!nis a$k''$ "antai $u"us yan, ti-ak b!"a4un. ( 6an, 20078331339) Kas!in !ntin, -ik'nsumsi ka"!na m!n,an-un, k'm'sisi asam amin' yan, -ibutukan tubu. Da$am k'n-isi asam (: "!n-a) kas!in akan m!n,!n-a ka"!na kas!in ini m!mi$iki k!$a"utan (s'$ubi$ity) yan, "!n-a a-a k'n-isi asam. &usu a-a$a baan makanan !ntin, ka"!na m!n,an-un, kas!in yan, m!"uakan "'t!in b!"kua$itas *u,a mu-a -i4!"na (-i,!stib$!) '$! sa$u"an !n4!"naan. Kas!in asam (a4i- 4as!in) san,at i-!a$ -i,unakan untuk k!!ntin,an m!-is nut"isi -an "'-uk"'-uk /a"masi. P!manasan !mb!"ian !n5im "'t!'$itik ("!nnin) -an !n,asaman -aat m!misakan kas!in -!n,an !y "'t!in. &!$ain itu s!nt"i/u,asi a-a susu -aat u$a -i,unakan untuk m!misakan kas!in. &!t!$a kas!in -ik!$ua"kan maka "'t!in $ain yan, t!"sisa -a$am susu -is!but -!n,an !y "'t!in yan, m!"uakan "'t!in buti"an (,$'bu$a"). B!ta$a4t',$'bu$in a$a$a4ta$bumin Immun',$'bu$in (I,) -an B'%in! &!"um A$bumin (B&A) a-a$a 4'nt' -a"i !y "'t!in. A$a$a4ta$bumin m!"uakan "'t!in !ntin, -a$am sint!sis $akt'sa -an k!b!"a-aannya *u,a m!"uakan 'k'k -a$am sint!sis susu. Da$am !y "'t!in t!"kan-un, u$a b!b!"aa !n5im '"m'n antib'-i /akt'" !"tumbuan (,"'t /a4t'") -an !mbaa 5at ,i5i (nut"i!nt t"ans'"t!"). (&u-a"ma-*i 1;;9 8 120). &!!"ti yan, t!$a -i*!$askan -iatas baa kas!in m!"uakan "'t!in utama a-a susu. M!munyai titik is'!$!kt"ik a-a : 79 namun -i-a$am susu m!mi$iki : 79 s!in,,a kas!i m!mi$iki !n!",i n!,ati/ -an $a"ut s!ba,ai ,a"am. #n!",i n!,ati/ -a"i
$aisan t!"$ua" kas!in m!n*a-i s!ta"a '$! "'t'n ,'$'n,an /'s/at -aan "'t!in -!n,an i'n ka$sium s!!"ti "!aksi 8 6a < 4as!ina = ! = 2:= > 2a= Kas!in -iis'$asi -a"i susu yan, -i*ua$ b!bas -an san,at m!mbantu -iin-ust"i $ain s!!"ti !mbuatan $!m. P"'t!in -a$am kas!in t!"s!but '$! "antai"antai !ti-! *ika m!n,a$ami i-"'$isis akan m!n*a-i -isaka"i-a. Kas!in m!"uakan "'t!in yan, kas -a"i susu. Kas!in -i$akukan '$! k!$!n*a" susu. &umb!" utama "'t!i susu a-a$a asam amin' yan, t!"-aat -a$am -a"a. ( K$!in!" -an O"t!n 1;92 ) P!manasan -an !mb!"ian !n5im "'t!'$itik -an !n,asaman -aat m!misakan kas!in. &!t!$a kas!in -ik!$ua"kan maka "'t!in yan, t!"sisa -a$am "'t!in -is!but !y "'t!in. ( ?u-a"ant' 200; ) P"'t!in -a$am susu m!n4aai 32@. &t"uktu" "im!" "'t!in t!"-i"i atas "antai '$i!ti-a -a"i asam "antai '$i!ti-a -a"i asam amin' yan, -isatukan ikatanikatan b!b!"aa "'t!in s!si/ik m!nyusun "'t!in susu. Kas!in m!"uakan "'t!in yan, t!"b!sa" -a$am susu. (?u-a"ant'200; )
&A& III: P%OS$DU% !$%JA
A. A#AT DA &A'A 1. A#AT •
Tabun, R!aksi
•
P!nan,as Ai"
•
Pi!t T!t!s
•
!$as Uku"
•
Batan, !n,a-uk
•
#"$!m!y!"
•
O%!n
•
6'"'n,
2. &A'A •
&usu
•
Asam as!tat ,$asia$
•
#tan'$ ;@
•
A$k''$ !t!"
&. (A%A !$%JA
1. Masukkan @0 m$ susu a-a tabun, !"$!nm!y!" A $a$u an,atkan in,,a t!m!"atu" suu 706 2. Tambakan t!t!s -!mi t!t!s asam as!tat ,$asia$ s!mba"i -ia-uk in,,a m!n,,uma$ k!mu-ian sa"in, -!n,an m!n,,unakan k!"tas sa"in, -an -imasukkan a-a tabun, B. 3. :asi$ !n-aan a-a k!"tas sa"in, -i4u4i -!n,an !tan'$ ;9 10 m$ k!mu-ian -isa"in, k!mba$i m!n,,unakan k!"tas sa"in,. 7. K!mu-ian 4u4i$a !n-aan a-a k!"tas sa"in, itu $a,i -!n,an 4ai"an !tan'$ !t!" ( 181 ) s!banyak 2C !n4u4ian (masin,masin, !n4u4ian -i,unakan @ m$ a$k''$ !t!"). @. #n-aan yan, -i-aat s!t!$a !n4u4ian -!n,an a$k''$ !t!" -an !tan'$ -ianaskan -!n,an m!n,,unakan '%!n -!n,an suu 006 s!$ama b!b!"aa *am. 9. B!"at kas!in yan, -i-aat s!t!$a k!"in, -itimban,.
. :itun, ka-a" kas!in -!n,an m!n,,unakan "umus m!n4a"i ka-a" kas!in yan, t!$a -is!-iakan.
). 'asil Dan Pembahasan
A. 'ASI#
N' 1.
•
Tab!$ asi$ !"4'baan
6a"a K!"*a @0 mL susu s!,a" -ianaskan
:asi$ :asi$ 4amu"an m!n,,uma$
in,,a 7006 = s!t!t!s -!mi s!t!t!s asam ,$a4ia$ (sambi$
•
-ia-uk)
La"utan asi$ sa"in,an b!a"na kunin,
&a"in, -!n,an k!"tas sa"in,
b!nin, $ama k!$amaan m!n,ua #n-aan yan, t!"-aat a-a k!"tas sa"in,
2.
•
#n-aan = 10 m$ !tan'$ ;9
m!n,!nta$ -an b!a"na uti susu La"utan masi !kat -an b!a"na uti susu
3.
•
#n-aan = (@ m$ a$k''$ #t!")
&a"in,an $!bi b!nin, -an *!"ni #n-aan masi !kat -an tamba
-i$akukan 2E sa"in, -!n,an
m!n,!nta$ asi$ sa"in,an m!munyai
k!"tas sa"in,
,!$!mbun, s!-ikit -an asi$ sa"in,an ku"an, kunin, $a,i -an $!bi s!-ikit Fa"na !n-aan a,ak m!muti -an a-a in,,i" k!"tas sa"in, b!a"na kunin, s!"ta $!bi k!nta$ La"utan asi$ sa"in,an $!bi *!"ni
P!"itun,an asi$ !"4'baan
1) B!"at tabun, "!aksi A G @ ," B!"at tabun, "!aksi B G @9 ," B!"at tabun, "!aksi B = susu G 10@ ," ?a-i b!"at susu G 10@ ," < @9 ," G 7; ,"
2) B!"at Kas!in G B!"at !n-aan s!t!$a !n,'%!nanb!"at k!"tas
B!"at kas!in G 9@12 ,"am < 0;9; ,"am G @@73 ,"am ?a-i
Jadi, dapat diketahui bahwa kadar kasein yang didapat setelah per!baan is!lasi kasein dari susu " ##,$#% &
&. P$M&A'ASA
Kas!in a-a$a s!nyaa am't!" yan, -aat b!"s!nyaa -!n,an asam atau basa ka"!na m'$!ku$nya m!munyai ikatan atau muatan 'siti/ -an n!,ati%! s!!"ti a$nya kas!in yan, t!"$a"ut -a$am susu. Pa-a !"4'baan is'$asi kas!in -a"i susu 4a"a yan, !"tama -i$akukan a-a$a -!n,an m!manaskan @0 m$ susu s!,a" samai suunya m!n*a-i 7006. Tu*uan -a"i !manasan susu ini a-a$a a,a" kas!in -a$am susu t!"s!but -aat t!"u"ai s!in,,a m!mu-akan -a$am is'$asi.
Kas!in m!"uakan "'t!in yan, t!"-aat -a$am susu -!n,an ka-a" s!kita" 3 < 31. D!n,an -!mikian kas!in -aat -iis'$asi -a"i susu. Is'$asi t!"s!but m!n,,unakan b!"ba,ai 4a"a k!"*a. Lan,ka !"tama yan, -i$akukan a-a$a -!n,an m!nu"unkan : kas!in -!n,an 4a"a m!nambakan asam as!tat ,$a4ia$. Tu*uannya a-a$a a,a" kas!in -aat $a"ut -a$am susu -an m!n,,uma$. Aabi$a kas!in t!$a m!n,,uma$ b!"a"ti !mu"nian t!"a-a kas!in *u,a -aat -i$akukan. K!mu-ian susu s!,a" yan, t!$a -ianaskan -itamba -!n,an s!t!t!s -!mi s!t!t!s asam as!tat ,$a4ia$. Asam as!tat ,$a4ia$ b!"/un,si untuk m!n,,uma$kan kas!in -a$am susu. a-a !nambaan asam ini -an sambi$ -ia-uk a,a" !n,,uma$an $!bi 4!at t!"*a-i. Maka -i!"'$! s!mua kas!in m!n,!n-a. &!t!$a itu $a"utan susu yan, t!"-aat !n-aan kas!in -isa"in, -!n,an m!n,,unakan k!"tas sa"in,. La"utan asi$ sa"in,an yan, t!"-aat a-a #"$!nm!y!" b!a"na kunin, b!nin, -an su-a ti-ak m!n,an-un, kas!in $a,i. &!-an,kan kas!in yan, masi m!n,!n-a a-a k!"tas sa"in, b!"a"nanya uti susu. Pa-a saat !n-aan kas!in -i!"'$! k!mu-ian -i$akukan !mu"nian kas!in -!n,an m!$akukan b!b!"aa $an,ka. Dianta"anya !n-aan ta-i -itamba -!n,an 10 m$ #tan'$. Maka -i!"'$! asi$nya a-a$a $a"utan ti-ak !kat akan t!tai $!bi !n4!" -a"i s!b!$umnya. &!t!$a itu -!n,an m!n,,unakan k!"tas sa"in, $a"utan t!"s!but -isa"in, s!in,,a asi$ sa"in,an a-a $abu #"$!nm!y!" b!a"na $!bi b!nin, -an *!"ni. La$u a-a !n-aan asi$ sa"in,an -itambakan a$4''$ !t!" a-a !n-aan. P!nambaan a$k''$ !t!" -i$akukan -!n,an !"ban-in,an 181. Pa-a !"4'baan ini "aktikan m!n,,unakan a$k''$ !t!" masin,masin, s!banyak @ m$. &!t!$a -isa"in,. Maka a-a k!"tas sa"in, t!"-aat !n-aan kas!in yan, $!bi k!nta$ -an !kat.
&!-an,kan asi$ sa"in,an a-a $abu #"$!nm!y!" ti-ak t!"$a$u kunin, $a,i -an asi$nya *u,a $!bi s!-ikit -iban-in, -!n,an asi$ a-a $an,ka k!"*a s!b!$umnya. Pa-a !"4'baan ini a,a" -i!"'$! asi$ yan, maksima$ maka "aktikan m!$akukan !nambaan !tan'$ -an !t!" (181) -i$akukan s!banyak -ua ka$i -!n,an $an,ka k!"*a yan, sama a,a" !mu"nian yan, -i$akukan m!m!"'$! asi$ yan, s!mu"na. Pa-a !"$akuan k!-ua ini -i-aat asi$nya. Fa"na !n-aan a,ak m!muti s!"ta a-a in,i" k!"tas sa"in, t!"-aat s!-ikit a"na kunin,. #n-aan asi$ sa"in,an a-a !"4'baan k!-ua $!bi k!nta$ -a"i !"$akuan !"tama. &!in,,a asi$ sa"in,an yan, t!"-aat -a$am $abu #"$!nm!y!" -aat -iamati -an -i!"'$! a"na yan, $!bi *!"ni -an b!nin,. K!mu-ian s!$an*utnya "aktikan m!$akukan !mu"nian kas!in $a$u !n-aan kas!in t!"s!but -imasukkan k! -a$am '%!n -!n,an suu ki"aki"a @06 s!in,,a -i!"'$! a-atan kas!in yan, t!$a -iis'$asi -a"i susu. Pa-a !"4'baan ini P!"itun,an ka-a" kas!in -aat -i$akukan -!n,an
m!n,,unkan "umus
E100. T!tai &!b!$umnya m!$akukan !"itun,an
t!$!bi -au$u -iuku" b!"at susu -an b!"at kas!in yan, -i-aat a-a saat -i$akukan !"4'baan. 6a"a m!n,itun, b!"at susu -!n,an m!nimban, b!"at t'ta$ susu -an b!k!" ,!$as s!ba,ai a-anya -iku"an,i -!n,an b!"at b!k!" k's'n,. :asi$nya b!"at susu a-a$a 7; ,"am -imana b!"at t'ta$ susu -an b!k!" 10@ ,"am s!"ta b!"at b!k!" k's'n, @9 ,"am. &!-an,kan untuk b!"at kas!in -aat -i$akukan -!n,an 4a"a m!n,itun, b!"at !n-aan s!t!$a !n,'%!nan b!s!"ta k!"tas sa"in,. K!"tas sa"in, yan, -i,unakan m!mi$iki b!"at G 0;9; ,"am s!-an,kan b!"at ,abun,an !n-aan -an k!"tas sa"in, a-a$a G 9@12 ,"am. ?a-i b!"at mu"ni kas!in a-a$a b!"at ,abun,an kas!in -an k!"tas sa"in, -iku"an,i -!n,an b!"at k!"tas. :asi$nya b!"at kas!in a-a$a @@73 ,"am. &!t!$a -i-aat !"itun,an b!"at susu -an b!"at kas!in maka -i$akukan !"itun,an t!"a-a ka-a" kas!in -!n,an m!masukkan ni$aini$ai yan, t!$a -i-aat
a-a "umus
E100. B!"-asa"kan asi$ !"itun,an maka ka-a" kas!in yan,
-i-aat a-a !"4'baan is'$asi kas!in -a"i susu ini a-a$a 11312.
&A& )I : P$UTUP
Da"i !"4'baan yan, t!$a -i$akukan -aat -ita"ik k!simu$an b!"ua8 1) Is'$asi Kas!in -aat -i$akukan !mb!"ian !nambaan asam ,$asia$ k!mu-ian !mu"nian -!n,an !tan'$ ;9 -an a$k''$ !t!" s!t!$a itu !manasan. 2) P!n,,unaan asam as!tat ,$asia$ b!"/un,si untuk m!nu"unkan : kas!in s!in,,a -aat m!n,,uma$. 3) P!n,,unaan !tan'$ -an a$k''$ !t!" b!"/un,si untuk m!mu"nikan ka-a" kas!in 7) Dan untuk m!n!ntukan ka-a" kas!in -aat -i4a"i -!n,an "umusH
@) Ka-a" kas!in yan, -i-aat -a"i is'$asi kas!in a-a !"4'baan ini a-a$a 11312 113
DA*TA% PUSTA!A
6an,R200@. Kimia Dasa" K'ns!K'ns! -a"i !-isi k!ti,a ?i$i- I. #"$an,,a8 ?aka"ta ?u-a"ant'. 200;. Man/aat &usu &ai. a-*a Ma-a Uni%!"aity P"!ss8 J',ya K$!in!" an- O"t!n. 1;92. Bi'4!mist"y. T! 6..M'sby 6'many8 &t L'%is &u-a"ma-*i. 1;; Biokimia. #6 P!n!"bit K!-'kt!"an 8 ?aka"ta
tt8"ismaka.n!t200;09u*i kas!in.tm$ tt8is"iyati.'"-"!ss.4'm
LAMPIRANLAMPIRAN 8
P!nya"in,an kas!in s!t!$a -itamba asam ,$asia$
P!mu"nian !n-aan kas!in -!n,an !mb!"ian !tan'$ ;9 #n-aan asi$ P!nya"in,an kas!in s!t!$a -ib!"i asam ,$asia$
P!nya"in,an kas!in s!t!$a -itamba asam ,$asia$
P!mu"nian !n-aan kas!in -!n,an !nambaan a$k''$ !t!"
P!nimban,an aki" b!"at kas!in