UNIVERZITET UNIVERZI TET TRAV TRAVNIK FARMACEUTSKO FARMACEUTSKO ZDRASTVENI FAKULTET SMER: MEDICINSKO SESTRINSTVO
SEMINARSKI RAD
PREDMET: ZDRASTVENA NEGA U PEDIJATRIJI TEMA: ISHRANA ODOJČETA
STUDENT:
MENTOR:
HABIBOVIĆ ALISA
PROF. DR ERŽIKA ANTIĆ
SADRŽAJ
ISHRANA ODOJČETA.............................................................................................. 3 MLEKO U ISHRANI ODOJČETA............................................................................ 5 NEMLEČNA ISHRANA.......................................................................................... 8 LITERATURA.................................................................................................... 10
ISHRANA ODOJČETA Dete u pr!" #!$%&% '%!t( )(r()ter%*e e!+( %&te&,%(& r(-t % r(,!" % -r(,+er&! t!+e re/(t%&! %-!) ,(0te u 0r(&/"%%+ +(ter%"(+(. U)!/%)! "e ,$r(! % ($e)(t&! 0r(&"e&! !&! -( 123
N(t%!&(/ A4($e+5 !6 S4%e&4e- 7 N(t%!&(/ Re-e(r40 8!u&4%/ 9USA: Re4!++e&$e$ $%ete(r5 (//!;(&4e- Re%-e$ <=>= Tabela 1. D&e&e &utr%t%&e p!tre?e !$!"@et(
+e-e4% u$!-tru@% p!r!("&u te'%&u $!) "e -( #!$%&u $(&( utr!-tru@%. Br, p!r(-t ?e/e'% % te/e-&( $u'%&( )!"( -e u pr!+ p!/u#!u p! r!e&"u ue(( ,( !)! <1 4+ ( u $ru#!+ ,(
-%0 &e!p0!$&%0 @%&%/(4( )!"% -e -( (-pe)t( ,(-tup/"e&!-t% $e/e &( +()r!&utr%"e&te % +%)r!&utr%"e&te. U +()r!&utr%"e&te -p($("u ?e/(&@e%&e +(-t% u#/"e&% 0%$r(t% % !$( ( u +%)r!&utr%"e&te e/e)tr!/%t% +%)r!e/e+e&t% % %t(+%&%. Be/(&@e%&e -u pr%+(r&! #r($%&e +(ter%"e % u &!r+(/&!" %-0r(&% @%&e =:. N("e% $e! +(-t% 9pre)! =>: u %-0r(&% @!e)( @%&e tr%#/%4er%$% ( !-t(t() 6!-6!/%p%$% 0!/e-ter%$% +!&! % $%#/%4er%$% % $ru#e. N("%*e C N(t%!&(/ Re-e(r40 8!u&4%/ USA <=>=:. L8PUFA -u pre)ur-!r% e%)!-(&!%$( 9pr!-t(&!%$% /eu)!tr%e&% /%p!)-%&%: % )!&-t%tue&t% 6!-6!/%p%$( 4e/u/(r&%0 % -u?4e/u/(r&%0 +e+?r(&( %,u,et&! ,&(@("&%0 ,( r(,!" 4e&tr(/&!# &er&!# -%-te+( % ret%&e. L8PUFA &(-t("u pr!4e-%+( -u)4e-%&e e/!(4%"e % $e-(tur(4%"e +(t%@&%0 e-e&4%"(/&%0 +(-&%0 )%-e/%&( u +%)r!,!+%+( 0ep(t!4%t( % e/%"( 4e&tr(/&!# &er&!# -%-te+(. U per%!$u +/($!# !$!"@et( ( p!-e?&! prere+e&! r!e&!# )(p(4%tet e&$!#e&e -%&te,e L8PUFA u !$&!-u &( p!tre?e "e &e$!!/"(& te %0 "e pre+( &("&!%"%+ prep!ru)(+( p!'e/"&! u&!-%t% 0r(&!+ 9Eur!pe(& S!4%et5 !6 P(e$%(tr%4 G(-tr!e&ter!/!#5 (&$ Nutr%t%!& <==< S4%e&t%6%4 8!++%ttee 6!r F!!$ !6 t0e Eur!pe(& 8!++u&%t5 <==:. U#/"e&% 0%$r(t% @%&e C21C u)up&e )(/!r%"-)e re$&!-t% 0r(&e. P!re$ e&er#et-)!# ,&(@("( u#/"e&% 0%$r(t% -u %,u,et&! ('&% u !$r'((&"u +et(?!/%@)e r(&!te'e u !r#(&%,+u. O( "e$%&"e&"( %,+eu !-t(/!# !?e,?eu"u -t(/&% &%! !)-(/2-%ret&e )%-e/%&e )!"( %+( 4e&tr(/&u u/!#u u ($e)(t&!+ )(t(?!/%,+u +(-t%. I-0r(&( -( +(&"e !$
O-&!&% u#/"e&% 0%$r(t u %-0r(&% !$!"@et( "e /()t!,( ( u )(-&%"e+ u,r(-tu p!/%-(0(r%$% )!"% % %&(@e %+("u pr%!r%tet u pr(%/&!" %-0r(&% @!e)(. E/e)tr!/%t% +%)r!e/e+e&t% %t(+%&% % !$( -u t()!e !$ %t(/&!# &utr%t%&!# ,&(@("( te -e u -)/($u -( p!tre?(+( +!r("u u&!-%t%. D!"e&(@)% per%!$ )(r()ter%*e @%t( &%, -pe4%6%@&!-t% e,(&%0 ,( +et(?!/%,(+ !%0 &utr%"e&(t(. T()! &( pr%+er ,?!# !#r(&%@e&e #/!+eru/-)e 6%/tr(4%"e )!"( "e p!-e?&! %,r('e&( u pr%0 32= +e-e4% p! r!e&"u !$!"@e p!)(,u"e %,r(,%tu u/&er(?%/&!-t &( pre%-!) u&!- &(tr%"u+2 0/!r%$(. P!tre?e u )(/4%"u+u % 6!-6!ru -u - $ru#e -tr(&e u-/e$ ?r,e !-te!#e&e,e %,u,et&! %-!)e % pre+( te/e-&!" te'%&% $e-et!-tru)! ee u !$&!-u &( !$r(-/!#. Z( e6%)(-&u %&te-t%&(/&u (p-!rp4%"u !( $( e/e+e&t( !-%+ %t(+%&( D ?%t(& "e % &"%0! +!/(r&% !$&!- !$ pr%?/%'&! < )()( "e u 0u+(&!++/e)u. T!)!+ ,($&"e# tr%+e-tr( %&tr(uter%&!# r(,!"( u "etr% -e $ep!&u"u -!/%$&e re,ere +%)r!e/e+e&(t( *t! ,( $!&e*e&! !$!"@e pre$-t(/"( ('(& %,!r !%0 e-e&4%"(/&%0 @%&%/(4( u&ut(r pr%0 23 +e-e4% p! r!e&"u t". u 6(,% &"%0!!# re/(t%&! !-)u$&!# u&!-( 0r(&!+. K!$ prere+e&! r!e&!# $etet( pre&(t(/&! -te@e&% $ep!% u +%)r!e/e+e&t%+( -u ,&(t&! -%r!+(*&%"% te -e -( &"%0!%+ $!$(t&%+ u&!-!+ 0r(&!+ %%/% +e$%)(+e&t%+( +!r( ,(p!@et% r(&%"e. Re,ere %t(+%&( &( r!e&"u -u u#/(&!+ &%-)e *t! %,%-)u"e &"%0! )!+p/et(& u&!!$ pr%0 $(&( '%!t(. I,u,et() !$ !!#( @%&e %t(+%& B< % $!&e)/e %t(+%&% A % D.P!tre?e $etet( u !$% -u pr%0 $(&( p! r!e&"u re/(t%&! &%-)e u-/e$ pr!/(,&e 0%per-e)re4%"e (&t%$%ure,&!# 0!r+!&( )(! % $ru#%0 -tre- 0!r+!&( %&$u)!(&%0 p!r!("e+. Z?!# -!"%0 &utr%t%&%0 % 6%,%@)!20e+%"-)%0 )(/%tet( +/e)! pre$-t(/"( !-&!u %-0r(&e !$!"@et( % "e$%&u 0r(&u )!"u !&! u pr%0 23 +e-e4% +!'e $( u&!-% % u-pe*&! )!r%-t%. Me$ut%+ -( &(r*e&%0 2 3 +e-e4% t". -( %-4rp/"e&"e+ pre&(t(/&! -te@e&%0 re,er% u +%)r!e/e+e&t%+( % p!e(&"e+ p!tre?( u )(/!r%"(+( pr!te%&%+( % %t(+%&%+( +/e)! p!-t("e &e$!!/"(& %,!r 0r(&/"%%0 +(ter%"( te -e u "e/!&%) $etet( u!$% %&e+/e@&( 0r(&(.U %-t! re+e -( p!"(!+ p!tre?e ,( &!!+ 0r(&!+ $ete -t%@e % !$#!(r("u% -tepe& 6u&)4%!&(/&e ,re/!-t% ( t%+e % +!#u&!-t $( "e pr%0(t%.
MLEKO U ISHRANI ODOJČETA
M/e)! "e p! -!+ -(-t(u )!/!%$&% r(-t!r ?e/(&@e%&( e+u/,%"( +(-t% % pr(% r(-t!r !-t(/%0 @%&%/(4( r(-t!re&%0 u !$%.P!re$ t!#( u +/e)u -u -u-pe&,!(&% % r(,/%@%t% e/%"-)% e/e+e&t% )(! *t! -u +()r!6(#% p!/%+!r6!&u)/e(r% % /%+6!4%t%. B%!0e+%"-)( % &utr%t%&( -!"-t( +/e)(pr%+(r&! ,(%-e !$ r-te -%-(r( )!"!" "e &(+e&"e&! te -e u %-0r(&% !$!"@et( u &e+!#u&!-t% $!"e&"( +!#u )!r%-t%t% -(+! ($(pt%r(&e +/e@&e 6!r+u/e 9T(?e/( :. M("@%&! +/e)! pre$-t(/"( 0r(&u )!"u "e pr%r!$( +()-%+(/&! pr%/(#!$%/( 6%,%!/!*)%+ p!tre?(+( % +!#u&!-t%+( 0u+(&!# !$!"@et(. Otu$( !&! %+( (p-!/ut&% pr%!r%tet u %-0r(&% $etet( u !!" '%!t&!" $!?% % -(etu"e -e )($ #!$ "e t! +!#ue $! )r("( pre #!$%&e p( % $u'e. V!$( "e !-&!&% -(-t!"() % #/(&% r(-t(r(@ !-t(/%0 )!+p!&e&t% +/e)(. S($r'(" !$e u +("@%&!+ +/e)u %,&!-% >12=C ( !-+!/(/&!-t >C2CC +O-+)# !$e. N%! ?e/(&@e%&( u 0u+(&!+ +/e)u "e re/(t%&! +(/% 9=2<< #/: (/% "e &"%0! (+%&!)%-e/%&-)% -($r'(" +()-%+(/&! pr%/(#!e& p!tre?(+( !$!"@et(. U pr!te%&-)!" -tru)tur% +/e)( $!+%&%r("u
pr!te%&% -urut)e u !$&!-u &( )(,e%& 93CC2CC:. N("e% $e! ?e/(&@e%&( -urut)e @%&% /()t(/?u+%& 9<: ( !-t(t() %+u&!#/!?u/%&% /()t!6er%& /%,!,%+ % -eru+-)% (/?u+%&%. U +("@%&!+ +/e)u &e+( ?et(2/()t!#/!?u/%&( )!"% %+( )/"u@&u u/!#u u -e&,%?%/%,(4%"% &( pr!te%&e )r(/"e# +/e)(. Be/(&@e%&e 0u+(&!# +/e)( )(r()ter%*e %-!) -($r'(" e-e&4%"(/&%0 (+%&! )%-e/%&( 91: )(! % ,&(@("&! pr%-u-t! -e+%e-e&4%"(/&%0 (+%&! )%-e/%&( 4%-te%&( t(ur%&( % tr%pt!6(&(. 8%-te%& &(-t("e %, +et%!&%&( u -)/!pu &%,( -/!'e&%0 e&,%+-)%0 re()4%"( )!"e -e !?(/"("u u "etr%. T(ur%& "e $er%(t 4%-te%&( % ('(& "e ,( )!&"u#(4%"u 'u@&%0 )%-e/%&( )(! % r(,!" 4e&tr(/&!# &er&!# -%-te+( % ret%&e.K!$ $!&e*e&!# &!!r!e&@et( % +/($!# !$!"@et( &e$!-t("e pu&( ()t%&!-t 4%-t(t%!&(,e )!"( "e &e!p0!$&( ,( )!&er,%"u +et%!&%&( u 4%-te%& $!) &e$!&!*@e p!re$ 4%-t(t%!&(,e !-)u$e( % $e)(r?!)-%/(,% 4%-te%&2-u/6%&-)e )%-e/%&e )!"( u@e-tu"e u pre!e&"u 4%-te%&( u t(ur%&.
P!-)%t EME. Pr(4t%4(/ p(e$%(tr%4 &utr%t%!&. L!&$!&Butter;!rt0- <=>><21C. Tabela 2. S(-t( +("@%&!# +/e)( ($(pt%r(&%0 6!r+u/( %
)r(/"e# +/e)(
S($r'(" +(-t% u 0u+(&!+ +/e)u "e (r%"(?%/(& % u-/!/"e& e%+ ?r!"e+ @%&%/(4( +eu )!"%+( -u &("?%t&%"% -t($%"u+ /()t(4%"e -t(&"e %-0r(&"e&!-t% % re'%+ %-0r(&e $!"%/"e. K!&4e&tr(4%"( +(-t% u ,re/!+ +/e)u "e e( u pr%+ +e-e4%+( /()t(4%"e u !$&!-u &( )(-&%"%
per%!$ % )ree -e u %&ter(/u !$ 121 #/. M(-t% @%&e 1211 -%0 )(/!r%"( 0u+(&!# +/e)( % &(/(,e -e u !?/%)u -%t&%0 )(p/"%4( -( pre$!+%&(&t&%+ -($r'("e+ tr%#/%4er%$( -(-t(/"e&%0 %, +(-&%0 )%-e/%&( &e,(-%e&!# t%p( 91:. U -)/!pu !e 6r()4%"e +(-t% &(/(,e -e % e-e&4%"(/&e +(-&e )%-e/%&e /%&!/&( % (/6(2/%&!/e&-)( )(! % &"%0!% $er%(t% $u#!/(&@(&e %*e-tru)! &e,(-%e&e +(-&e )%-e/%&e 9L8PUFA:. N( e-e&4%"(/&e +(-&e )%-e/%&e % L8PUFA !tp($( <3 -%0 +(-&%0 )%-e/%&( %/% 2 u)up&%0 )(/!r%"( +/e)(. Z(0(/"u"u% %-!)!" ,(-tup/"e&!-t% tr%#/%4er%$( -( +(-&%+ )%-e/%&(+( &e,(-%e&!# t%p( )(! % pr%-u-tu +/e@&e /%p(,e -tepe& %-)!r%-t/"%!-t% +(-t% %, +("@%&!# +/e)( "e ,&(t&! e% u !$&!-u &( )r(/"e 9=1>1:.Hu+(&! +/e)! )(r()ter%*e % ,&(@("&! u@e*e -re$&"e/(&@(&%0 tr%#/%4er%$( 932> +(-t%: )(! % re/(t%&! %-!)( )!&4e&tr(4%"( 0!/e-ter!/( 9=C2CC +#/: )!"( ,( -($( !-t("e ?e, pu&!# !?"(*&"e&"(. U#/"e&% 0%$r(t% -e &(/(,e u u )!&4e&tr(4%"% !$ 2> #/ % @%&e !)! C )(/!r%"-)e re$&!-t% 0u+(&!# +/e)(. G/(&% u#/"e&% 0%$r(t +/e)( "e /()t!,( 93C2C #/: $%-(0(r%$ -(-t(/"e& %, +!/e)u/( #/u)!,e % #(/()t!,e )!"% -u +eu-!?&! p!e,(&% ?et(2/ #/%)!,%$&!+ e,!+. P!re$ /()t!,e +("@%&! +/e)! -($r'% % +(/e )!/%@%&e #/u)!,e % #(/()t!,e )(! % -/!'e&%"e u#/"e&e 0%$r(te )!"% -e &(/(,e -/!?!$&% %/% u -)/!pu #/%)!/%p%$( % #/%)!pr!te%$(. L()t!,( "e $r(#!4e& %,!r u#/"e&!20%$r(t&e e&er#%"e % ?%t(& -t%+u/(t!r %&te-t%&(/&e (p-!rp4%"e +%&er(/( 98( M# Fe Z& M& 8!:. Se+ t!#( /()t!,( 6(!r%,u"e r(-t (4%$!6%/&%0 ?()ter%"( 9B%6%$!?(4ter%u+ % L(4t!?(4%//u- -p.: u )!/!&u )!"e %+("u ,&(@("&! u@e*e u pree&4%"% #(-tr!%&te-t%&(/&%0 %&6e)4%"( % &utr%t%&%0 (/er#%"-)%0 +(&%6e-t(4%"(. K!&4e&tr(4%"( e/e)tr!/%t( u 0u+(&!+ +/e)u "e &%-)( *t! "e u -)/($u -( p!tre?(+( !$!"@et( % !#r(&%@e&%+ )(p(4%tet!+ &"e#!e re&(/&e 6u&)4%"e. Z(0(/"u"u% !!" @%&"e&%4% )(! % !pt%+(/&!+ -($r'("u ?e/(&@e%&( re&(/&! !-+!t-)! !pteree&"e )!$ !$!"@et( &( pr%r!$&!" %-0r(&% "e pr%/(#!e&! ?u?re'&!" 6u&)4%"%. M%)r!e/e+e&t% -u t()!e re/(t%&! -/(?! ,(-tup/"e&% u +("@%&!+ +/e)u (/% "e u-/e$ p!!/"&%0 tr(&-p!rt&%0 u-/!( u t(&)!+ 4reu -tepe& &"%0!e %-)!r%-t/"%!-t% %,u,et&! %-!). T()! &( pr%+er ,?!# pr%-u-t( /()t!6er%&( %-!)e )!&4e&tr(4%"e /()t!,e % 8 %t(+%&( % &%-)!# &%!( 6!-6(t( -tepe& re-!rp4%"e #!'( %, 0u+(&!# +/e)( $!-t%'e re$&!-t !$ 1C *t! "e pet!-tru)! %*e u !$&!-u &( $ru#u +/e@&u 0r(&u. S/%@&( "e -%tu(4%"( -( 4%&)!+ )(! % !-t(/%+ e/e+e&t%+( u tr(#u. Z(0(/"u"u% !!" @%&"e&%4% )(! % )!r%*e&"u pre&(t(/&! -te@e&%0 re,er% u&ut(r pr%0 23 +e-e4% % &e+/e@&e 0r(&e &()!& t!#( $!&e*e&! % ,$r(! !$!"@e &( !pt%+(/&!" pr%r!$&!" %-0r(&% !?e,?eu"e -!"e p!tre?e u +%)r!e/e+e&t%+(. I,u,%+("u% %t(+%&e D % K !-t(/% %t(+%&% -u !pt%+(/&! ,(-tup/"e&% u +("@%&!+ +/e)u. Otu$( -e !( $( %t(+%&( +!r("u $!$(t&! u&!-%t% 7 %t(+%& D t!)!+ 4e/!# $!"e&(@)!# per%!$( ( %t(+%& K -(+! p! r!e&"u t". $! u-p!-t(/"(&"( ?()ter%"-)e 6/!re )!/!&( )!"( #( -%&tet%*e. P!re$ %$e(/&!# &utr%t%&!# -(-t(( +("@%&! +/e)! !$/%)u"e % ,&(@("&! pr%-u-t! +/e@&e /%p(,e % (+%/(,e )(! % ?r!"&%0 -pe4%6%@&%0 % &e-pe4%6%@&%0 pr!te)t%&%0 @%&%/(4(. M/e@&( /%p(,( % (+%/(,( %+("u ('&u u/!#u u )!+pe&,(4%"% r(,!"&e %&-u6%4%"e&4%"e e#,!)r%&!# p(&)re(-( )!"( "e p!-e?&! %,r('e&( u pr%+ +e-e4%+( p! r!e&"u $!) -u ,(*t%t&% @%&%!4% 4e/u/(r&% % 0u+!r(/&% ?%t&% u pree&4%"% #(-tr!%&te-t%&(/&%0 % re-p%r(t!r&%0 %&6e)4%"( )(! % p!re+e("( t!/er(&4%"e (&t%#e&( 0r(&e. M("@%&! +/e)! -($r'% % "!* &e)e @%&%!4e )(! *t! -u 0!r+!&% 9-!+(t!-t(t%& pr!/()t%& TSH T T PTH )(/4%t!&%& !(r%"(/&% % ($re&(/&% -ter!%$% er%tr!p!et%&: ep%$er+(/&% 6()t!r r(-t( e&,%+-)% (&t%!)-%$(&-% 9-uper!)-%$ $%-+ut(,( #/ut(t%!& per!)-%$(,(: 4%t!)%&% &u)/e!t%$% % $ru#% (/% &"%0! ,&(@(" ,( -($( &%"e $!!/"&! "(-(&. M/e@&e 6!r+u/e )(! *t! "e re@e&! pre$-t(/"("u -(+! &u'&u (/ter&(t%u pr%r!$&!" %-0r(&% % -(etu"u -e -(+! u -t(&"%+(
)($( "e $!"e&"e &e+!#ue &e$!!/"&!%/% )!&tr(%&$%)!(&!.I+("u% u %$u $( -($r'e !pt%+(/&u )!/%@%&u -%0 &utr%"e&(t( &e!p0!$&%0 ,( &!r+(/(& r(-t % r(,!" !$!"@et( -(re+e&e +/e@&e 6!r+u/e -p($("u u )(te#!r%"u )!+p/et&e 0r(&e. Pr%!r%tet u %-0r(&% ,$r(!# !$!"@et( -()()! %+("u ($(pt%r(&e 6!r+u/e )r(/"e# +/e)( (/% -e u &e)%+ ,e+/"(+( )(! *t! -u S"e$%&"e&e (+er%@)e $r'(e % K(&($( $!-t( )!r%-te % 6!r+u/e ?(,%r(&e &( %,!/(tu pr!te%&( -!"e. Z?!# &e$!!/"&e +%&er(/%,(4%"e -)e/et( u-/e$ +(/(p-!rp4%"!+ )(/4%"u+( 6!r+u/e ?(,%r(&e &( %,!/(tu pr!te%&( -!"e -e &e prep!ru@u"u ,( %-0r(&u preter+%&-)!# &!!r!e&@et( 9A+er%4(& A4($e+5 !6 Pe$%(tr%4- <==>:.
NEMLEČNA ISHRANA
Ne+/e@&( 0r(&( -e u!$% u "e/!&%) !$!"@et( -( &(r*e&%0 23 +e-e4%. Pre)(-&! u!e&"e &e+/e@&e 0r(&e "e pr(e&! $e6%4%t!+ #!'( % )(/!r%"( !$&!-&! -%$er!pe&%"-)!+ (&e+%"!+ % p!re+e("e+ &(pre$!(&"( $etet(. Meut%+ &% -u%*e r(&! ,(p!@%&"(&"e -( &e+/e@&!+ %-0r(&!+ &e+( 6%,%!/!*)! !pr($(&"e % -)!p@(&! "e -( e&,%+-)!+ % %+u&-)!+ %&t!/er(&4%"!+ 0r(&e )(! % p!e(&!+ %&4%$e&4!+ !-t(/"(&"( $!")e % r(,!"( #!"(,&!-t%. O$!"@($% -( (/er#%"-)!+ pre$%-p!,%4%"!+ ,?!# %-!)!# r%,%)( !$ -e&,%?%/%,(4%"e &e+/e@&( 0r(&( -e &e prep!ru@u"e pre pu&%0 3 +e-e4%. U)!/%)! -u &( pr%r!$&!" %-0r(&% !( $e4( -e u u,r(-tu !$ 23 +e-e4% +!r("u $!?%"(t% prep(r(t #!'( u !r(/&!" pr!6%/()t%@&!" $!,%. Pr()t%@&( pr%+e&( &e+/e@&e %-0r(&e u $!"e&(@)!+ per%!$u ,(0te( p!*t!(&"e &e)!/%)! ?%t&%0 &(@e/(. <. U 4%/"u p!u,$(&%"e# prep!,&((&"( % ?/(#!re+e&e e/%+%&(4%"e 0r(&e )!"( %,(,%( (/er#%"u &!e &(+%r&%4e -e $("u u +!&!(/e&t&!+ !?/%)u % u %&ter(/u !$ 2 $(&(. . O?r!4% -e $("u u te@&!2)(*(-t!+ !?/%)u ( )r("e+ pre #!$%&e % )(! $!?r! #&"e@e&% %/% -%t&! -e4)(&%. . I-0r(&( 6/(*%4!+ p!e(( r%,%) !$ !-t(/"(&"( $!")e te -e $etetu )!"e -%-( &e+/e@&( 0r(&( $("e )(*%@%4!+. . P!re -($r'% $!!/"&! -!/% te &e+( p!tre?e ,( &"e&%+ $!$((&"e+ u 0r(&u ,$r(!# !$!"@et(. Preter(& u&!- -!/% "e p!-e?&! *tet(& ,( !$!"@e u&ut(r pr%0 32= +e-e4% t". u 6(,% %,r('e&e re$u)4%"e #/!+eru/-)e 6%/tr(4%"e )(! % ,( !&! &( %-0r(&% &e($(pt%r(&%+ )r(/"%+ +/e)!+ )!"e "e u !$&!-u &( +("@%&! %*e &! tr!-tru)! -/(&%"e. Se+ t!#( /!*( &(%)( -te@e&( u r(&!+ $et%&"-tu @e-t! !-t("e tr("&( *t! "e p!-e?&! r%,%@&! ,( $e4u %, p!r!$%4( -)/!&%0 e-e&4%"(/&!" (rter%"-)!" 0%perte&,%"%. 1. M(-t% -u !ptr%+(/&! ,(-tup/"e&e u -t(&$(r$&!" %-0r(&% !$!"@et( te %0 &e tre?( $!$((t% &%t% u-)r(%(t%. I+("u% u %$u ?%!0e+%"-)% -(-t( % &utr%t%&u re$&!-t ?%/"&( u/"( pre$-t(/"("u "e$%&u +(-t )!"( -e u)!/%)! "e p!tre?&! +!#u $!$(t% !?r!)u p!r(. 3. D!$((&"e *eer( 9-(0(r!,e: u 0r(&u % &(p%t)e -e &e prep!ru@u"e p!-e?&! !$!"@etu )!"e &(#%&"e %*)u te/e-&e te'%&e %/% p!t%@e %, p!r!$%4e !pteree&e #!"(,&!*u % (ter!-)/er!,!+. P!re$ t!#( &(%)( e,(&( ,( )!&,u+%r(&"e -/(t)e 0r(&e % &(p%t()( @e-t! &(ru*(( &!r+(/(& re'%+ %-0r(&e $etet( % ,&(@("&! $!pr%&!-% r(,!"u )(r%"e-( ,u?(.
U -)/($u -( &(e$e&%+ &(@e/%+( "e/!&%) !$!"@et( u $ru#!+ p!/u#!u '%!t( u !$&!-u &( pr! p!-t("e ,&(t&! )!+p/et&%"% % r(,&!r-&%"% te !&! p!re$ +/e)( -()!$&e&! $!?%"( % &e+/e@&e !?r!)e. N()!& 6(,e &(%)((&"( &( &e+/e@&u 0r(&u )!"( !?%@&! &e tr("e $u'e !$ <2 +e-e4( $&e&% "e/!&%) !$!"@et( @%&e +/e@&( % &e+/e@&( !?r!)( !$ )!"%0 "e "e$(& p!re -( +e-!+ ( $ru#% !e. P!*t!(&"e pr%&4%p( pr(%/&e %-0r(&e p!@e !$ &("+/(e '%!t&e $!?% !-%+ !?e,?ee&"( ($e)(t&!# r(-t( r(,!"( % %-0r(&"e&!-t% !$% % -t%4(&"u !$#!(r("u%0 &(%)( )!"e u &("ee+ ?r!"u -/u@("e( !-t("u tr("&e.
LITERATURA
<. A+er%4(& A4($e+5 !6 Pe$%(tr%4- !r) Gr!up !& Bre(-t6ee$%. Bre(-t6ee$% (&$ t0e u-e !6 0u+(& +%/). Pe$%(tr%4- <== . 1. He%r$ 8. Nutr%t%!&(/ reQu%re+e&t-. I& Be0r+(& RE K/%e#+(& RM Je&-!& HB e$-. Ne/-!& Tet?!!) !6 Pe$%(tr%4-. P0%/($e/p0%(S(u&$er- CC <12.