Asuhan Nutrisi pada Wanita Hamil dan Menyusui
Lailan Safna Nasution FKK UMJ 2010
PERMASAL PERMA SALAHAN AHAN : 1.
Golongan wanita a!il : !"n#"$ita %"%u$angan gi&i' t"$uta!a : ( an"!ia gi&i ( Ku$ang En"$gi K$onis )KEK*
2. Golongan wanita !"n+usui : %"%u$angan %alsiu! #an &at gi&i lainn+a
PERMASAL PERMA SALAHAN AHAN : 1.
Golongan wanita a!il : !"n#"$ita %"%u$angan gi&i' t"$uta!a : ( an"!ia gi&i ( Ku$ang En"$gi K$onis )KEK*
2. Golongan wanita !"n+usui : %"%u$angan %alsiu! #an &at gi&i lainn+a
P"n+"suaian Fisiologi% s"la!a K"a!ilan 1. M"ta,olis!" U!u! .
P"nga$u o$!on ti$oi# : ( !"ta,olis!" ,asal !"$"n#a -a#a ,ulan -"$ta!a ( %"!u#ian %"!u#ian !"ning%at sa!-ai 10(2/ #iatas M"t. asal ,iasa -a#a a%i$ %"a!ilan A%i,at : %",utuan %",utuan !"ning%at 1/0 %%al3a$i -a#a 20 !inggu t"$a%i$
.
P$o#u%si P$o#u%si o$!on o$!on -"$tu!,uan -"$tu!,uan !"ning%at 4 !"$angsang -"nggunaan -$ot"in
.
Ho$!on -a$at+$oi# -a$at+$oi# 4 !"ta,olis!" %alsiu! !"ning%at
.
P$o#u%si P$o#u%si o$!on st"$oi# #a$i glan#ula g lan#ula su-$a$"nalis !"ning%at
2. Fungsi Alat P"n5"$naan
P"$u,aan o$!onal ,"$a%i,at: naus"a' %u$ang na6su !a%an' +-"$"!"sis' -"$istalti% usus 7
Efsi"nsi a,so$-si F"' 8it 12' #an ,","$a-a &at gi&i t"$t"ntu' t"$uta!a ,","$a-a ,ulan t"$a%i$
A,so$-si %alsiu! !"ning%at
9. Fungsi Ginal : GFR !"ning%at 5ai$an ,an+a% #i"%s%$"si -a#a -"$t"ngaan %"a!ilan #an s"#i%it #i"%s%$"si -a#a ,ulan( ,ulan t"$a%i$ Gli%osu$ia s"$ing #it"!u%an E%s%$"si asa! a!ino #an +o#iu! !"ning%at E%s%$"si %alsiu! #ala! u$in !"nu$un
. ;olu!" #a$a : 20 !inggu < : 8olu!" -las!a !"ning%at /0 s"#ang%an 8olu!" "$it$osit !"ning%at an+a 20 s"ingga t"$a#i "!o#ilusi 20 !inggu << : sta,ilisasi. P$ot"in s"$u! uga !"nu$un #"ngan -"nu$unan s"tia- 6$a%si +ang ti#a% sa!a.
/. M"ta,olis!" Ai$ Ju!la ai$ tu,u !ung%in !"ning%at sa!-ai = lit"$ Pa#a ,ulan t"$a%i$ %"a!ilan' %"!a!-uan ginal !"ng"%s%$"si%an %"l",ian asu-an ai$ ,"$%u$ang.
Gi&i S","lu! Ha!il )P$"%ons"-si* >anita #"ngan gi&i ,ai%' ,"ntu% -inggi$ -"l8is ,iasan+a ,un#a$ s"ingga !"!ung%in%an untu% !"lai$%an s"5a$a no$!al. S"!"nta$a wanita +ang !"n#"$ita $a5itis -a#a !asa ana%(ana%' -inggi$ -"l8isn+a #a-at !"na#i g"-"ng s"ingga !"n+ulit%an %"lai$an.
?u,u -"n#"% )stunt"#* 4 -anggul s"!-it.
Gi&i #an K"su,u$an Gi&i u$u% ti#a% t"$,u%ti ,"$-"nga$u t"$a#a%"su,u$an.
u%ti : ang%a %"lai$an #i wa%tu -"$ang !"ning%at.
Gi&i S"la!a K"a!ilan ","$a-a 6a%to$ +ang ,"$-"nga$u t"$a#a%"s"atan %"a!ilan' -"$salinan #an anin : G"n"ti%a 3 %"tu$unan Ling%ungan )-"n#i#i%an' -"%"$aan' !a%anan s"a$i(a$i' AN@' #ll* U!u$ saat a!il Pa$itas
K"nai%an "$at a#an S"la!a K"a!ilan K"nai%an +ang #ianu$%an !"nga5u %"-a#a s","lu! a!il. ) lihat Figure 5-2 *
N"ga$a !au : $ata($ata 10(12'/ %g atau 20 s","lu! a!il.
N"ga$a ,"$%"!,ang )
L. Katl"n Maan' S+l8ia Es5ott Stu!- K$aus"Bs Foo# C nut$ition t"$a-+ "#ition 12
L. Katl"n Maan' S+l8ia Es5ott Stu!- K$aus"Bs Foo# C nut$ition t"$a-+ "#ition 12
ENERG< >HD !"nganu$%an : ( t$i!"st"$ < : ta!,aan s","sa$ 1/0 %%al3a$i ( t$i!"st"$ << #an <<< : 9/0 %%al3a$i "-K"s R<' 200/ : ( t$i!"st"$ < : )* 100 %%al3a$i ( t$i!"st"$ << #an <<< : )* 900 %%al3a$i Ji%a status gi&i s","lu! %"a!ilan ,u$u% )M< 1* 4 #ianu$%an )* I 90 %%al3a$i
PRD?E
P$ot"in #iguna%an untu%: ( -"!,"ntu%an a$ingan ,a$u )anin' -las"nta* ( -"$tu!,uan #an #i"$"nsiasi s"l ( #a$a ( -"$sia-an !"n+usui
>i#+a%a$+a Pangan C Gi&i ;< 200 : !"nganu$%an -"na!,aan 1= g3a$i' s",ai%n+a : ( 239 ,"$asal #a$i ,aan -angan +ang ,"$nilai ,iologi tinggi )#aging ta% ,"$l"!a%' i%an' t"lu$' susu #an asil olaann+a*. ( 139 ,"$asal #a$i -$ot"in na,ati )tau' t"!-"' %a5ang(%a5angan*
KARDH<RA? K",utuan $ata($ata : 19/(1=/ g$a!3a$i iuta!a%an "nis %a$,oi#$at %o!-l"%s o%: %a+a 8ita!in' !in"$al #an s"$at. an+a%n+a s"$at +ang #ianu$%an: 2 g$a!3a$i.
MINERAL
A? ES< )F"* i-"$lu%an untu% -"!,"ntu%an s"l #a$a' otot ' 5a#angan F" +ang #i,"$i%an %"-a#a ,a+i s","lu! #ilai$%an ) #i-"$lu%an -a#a ,ulan( ,ulan -"$ta!a s"t"la %"lai$an*.
F"tus at"$! !"ngan#ung 900 !g F" #an -la5"nta =0 !g F". Ju!la 9=0 !g F" ini a$us #i#a-at #a$i !a%anan' t"$uta!a -a#a 20 !inggu t"$a%i$.
K",utuan F" -a#a i,u a!il )"-K"s R<' 200/*: ( t$i!"st"$ < : 0 !g3a$i ( t$i!"st"$ << : !g3a$i ( t$i!"st"$ <<< : 19 !g3a$i
4 u!la ts, a!-i$ -asti ti#a% #a-at t"$5u%u-i #a$i !a%anan saa' ,a%an #a$i #i"t +ang o-ti!al s"%ali-un.
Su!,"$ F" : "$asal #a$i #i"t s"at #an s"i!,ang
suplemen tablet besi
Su!,"$: ( "wani: ,"si("! )#aging' a+a!' i%an' t"lu$* ( na,ati : ,"si non("! )s"$"al' ,a+a!* P"!a5u a,so$-si ,"si non("! : 8ita!in @' 6$u%tosa' asa! sit$at' -$ot"in P"nga!,at : -+tat" 3 s"$at' tannin )t"*
An"!ia "fsi"nsi "si "$#a!-a% ,u$u% t"$a#a- i,u #an anin : -"$#a$aan -ost -a$tu!' LR' lai$ -$"!atu$
KALS
Ji%a asu-an %u$ang' @a #ia!,il #a$i tulang i,u 4 ost"o!ala5ia
OD
;
ASAM FDLA? K",utuan asa! 6olat !"ning%at -a#a %"a!ilan' t"$uta!a untu% "$+t$o-oi"sis ' -"$tu!,uan anin #an -las"nta' -"n5"gaan N?.
>anita usia su,u$ #isa$an%an !"ng%onsu!si asa! 6olat : 00 !5g3a$i Ha!il : )* 200 !5g3a$i.
"fsi"nsi : ( -"nu$unan sint"sis NA #an !itosis s"l' an"!ia !"galo,lasti%' LR' a,lasio -las"nta' neural tube defect .
P$"-a$at su-l"!"ntasi asa! 6olat s",ai%n+a #i,"$i%an s"a% !asa -"!,uaan #an awal %"a!ilan 4 -"!,"ntu%an ota% #an su!su! tulang ,"la%ang.
;ita!in ala! ,"ntu% pyridoxal phosphate' !"$u-a%an suatu %o"n&i! +ang t"$li,at -a#a Q 100 -$os"s !"ta,olis!" RA : 1' !g3a$i ) 0' !g* M"ga#osis )9 2/ !g 3 a$i* #i#uga #a-at !"ngatasi !ual #an !unta #ala! %"a!ilan' walau-un !"%anis!" %"$a s"5a$a -asti ,"lu! #i%"taui )-"$lu #i!onito$ s"5a$a %"tat*
;ita!in @ ianu$%an -"na!,aan 10 !g3a$i ) 0(/ !g3a$i* a-at #i-"nui #a$i %onsu!si / -o$si ,ua3a$i. i#uga %a#a$ 8it.@ +ang $"n#a #ala! -las!a ,"$u,ungan #"ngan -$""%la!-sia.
;
ASUHAN NU?R
P"n+"suaian Fisiologi% s"la!a K"a!ilan P"!ulian %"a#aan %"!,ali s"-"$ti s","lu! %"a!ilan ( in8olusi ut"$us ( -"ng"lua$an 5ai$an tu,u
P$o#u%si Ai$ Susu <,u )AS<*
P"$sia-an !asa la%tasi su#a #i!ulai s"a% awal %"a!ilan: ( -"$%"!,angan glan#ula !a!!a" ( -"n+i!-anan "n"$gi #ala! ,"ntu% a$ingan l"!a% s",agai 5a#angan untu% !asa la%tasi. Hal ini t"$a#i -a#a wanita #"ngan gi&i ,ai%
P$o#u%si AS< #i-"nga$ui ol" ,","$a-a 6a%to$ : P"$%"!,angan al8"oli glan#ula !a!!a" Nut$i"n +ang t"$s"#ia #ala! tu,u i,u P"nga$u o$!on: o"st$og"n' -$og"st"$on'
-$ola%tin. P"nga$u -si%is
1. ENERG< K",utuan %alo$i +ang #i,utu%an T u!la AS< +ang #iasil%an.
"-K"s R<' 200/ !"nganu$%an ta!,aan %alo$i -a#a i,u !"n+usui s",agai ,"$i%ut: ( ,ulan < : )* /00 %%al3a$i ( ,ulan << : )* //0 %%al3a$i.
PRD?E
"-K"s R<' 200/ !"nganu$%an ta!,aan -$ot"in -a#a i,u !"n+usui s","sa$ 1= g$3a$i )= g$3a$i*
@A
M
@al5iu!
20
F"$$u!
9
;ita!in A
/0
;ita!in @
20(0
Nia5in
1'
;ita!in 1
0'12
;ita!in 2
0'92
Ang%a K"5u%u-an Gi&i ,agi <,u M"n+usui Depkes RI
LIPINA!
Widya "arya
P$ot"in
1= g
2/ g
29 g
@al5iu!
1/0 !g
0'/ g
0'/ g
F"$$u!
!g
/ !g
!g
;ita!in A
9/0 RE
2/00 !5g
2/00 !5g
;ita!in 1
0'9 !g
0' !g
0'9 !g
;ita!in 2
0' !g
0' !g
0'9 !g
Nia5in
9 !g
/ !g
9 !g
;ita!in @
/ !g
90 !g
20 !g
PESAN PENTING BAGI IBU HAMIL 1. <,u a!il a$us !a%an #an !inu! l",i ,an+a% #a$i-a#a saat ti#a% a!il 2. Untu% !"n5"ga %u$ang #a$a s"la!a a!il' i,u a$us ,an+a% !a%an !a%anan su!,"$ &at ,"si' s"-"$ti sa+u$an iau tua' t"!-"' tau' %a5ang io' %a5ang !"$a #an %a5ang(%a5angan lain' t"lu$' i%an #an #aging. 9. Jangan lu-a !inu! ta,l"t ta!,a #a$a 1 ,uti$ s"a$i. . Untu% !"n5"ga gigi $onto% #an tulang -inggul $a-u' i,u a$us ,an+a% !a%an !a%anan su!,"$ &at %a-u$ s"-"$ti : %a5ang(%a5angan' t"lu$' i%an t"$i3i%an %"5il +ang #i!a%an ,"$sa!a tulangn+a' sa+u$an #aun iau s"-"$ti : ,a+a!'
PESAN PENTING BAGI IBU HAMIL (lanjutan) /. K"nalila g"ala %u$ang #a$a )an"!ia* s"la!a
%"a!ilan' +aitu : -u5at' -using' l"!a' -"ngliatan ,"$%unang(%unang
. S"la!a a!il' !a%anla ,"$an"%a $aga!
!a%anan s"tia- a$i #ala! u!la +ang 5u%u-.
=. ila na6su !a%an i,u %u$ang' !a%anla !a%anan
+ang s"ga$(s"ga$ ),ua' sa$i ,ua' sa+u$ ,"ning*
. Hin#a$%an -antangan t"$a#a- !a%anan' %a$"na
a%an !"$ugi%an %"s"atan i,u.
. Hin#a$%an !"$o%o% #an !inu! !inu!an %"$as
%a$"na a%an !"!,aa+a%an %"s"atan i,u #an anin.
PESAN PENTING BAGI IBU HAMIL (lanjutan) 10.P"$ati%an %"nai%an ,"$at ,a#an i,u s"la!a a!il. K"nai%an +ang no$!al : t$iwulan < : =00(100 g$a!' t$iwulan << #an <<< : 9/0(00 g$a!3!inggu 11. Jangan lu-a !"!"$i%sa%an #i$i %" i#an atau Pus%"s!as s"5a$a t"$atu$' aga$ i,u #an %an#ungann+a t"ta- s"at 12.a-at%an i!unisasi ?? 2 s"la!a %"a!ilan
P"san P"nting ,agi <,u M"n+usui : 1. Ma%an nasi #an lau%(-au% l",i ,an+a% #a$i-a#a 2. 9. . /.
s"wa%tu ti#a% !"n+usui Minu! -aling s"#i%it g"las s"a$i' ,an+a% !a%an sa+u$an ,"$%ua #an sa$i ,ua Ma%an an"%a $aga! !a%anan su!,"$ &at %a-u$ #an &at ,"si #ala! u!la 5u%u- s"tia- a$in+a <,u +ang ,"%"$a t"ta- a$us !"n+usui ,a+in+a s","lu! #an s"t"la %"!,ali ,"%"$a A-a,ila i,u sa%it' s"g"$a ,"$o,at. Ana% ,isa t"ta#isusui' ,ila -"$lu i,u !"!a%ai -"nutu- i#ung #an !ulut )!as%"$*.
