Univerzitet u Sarajevu - Mašinski fakultet Sarajevo
Naučna oblast: Tehnike spajanja
Projektni zadatak – Tehnologija zavarivanja Naziv zavarenog spoja / zavarene konstrukcije:
Spoj 2“ cijevi sa posudom pod pritiskom u TE postrojenju Pisanje
Osvojeno bodova Kolokvij
Ukupno
Studenti
RiĎić Semir Goga Ajla
Đelmić Almina Čolak Vedad Čahtarević Merima
Projektni zadatak
u okviru vjeţbi na predmetu Tehnike spajanja 2 Sarajevo, 2012.
Sažetak U projektnom zadatku predloţena je tehnologija zavarivanja ugaonog spoja cijevi na plašt posude pod pritiskom. Vrši se zavarivanje cijevi prečnika Φ =60,3 mm, debljine stijenke δ=5,5 mm, i posude pod pritiskom debljine stijenke δ=8 mm. Cijev i posuda pod pritiskom su izraĎeni od istog čelika, 10CrMo9-10.
Tehnologija zavarivanja je vršena u skladu sa slijedećim standardima: o o o o o
EN 10028-2 ( karakteristike osnovnog materijala 10CrMo9-10 ) EN 1011-2:2001 ( za izbor temperature predgrijavanja ) SEW 086 ( za izbor temperature predgrijavanja ) EN 12952- 5:2001 ( termička obrada poslije zavarivanja ) EN 12952-6:2001 ( ispitivanje nakon zavarivanja )
Prema preporukama proizvoĎača dodatnog materijala [4] odabrani su parametri zavarivanja, koji su u skladu sa standardima prema kojima je vršena priprema ţlijeba, sekvenca zavarivanja, termička obrada nakon zavarivanja i ispitivanje zavarenog spoja nakon zavarivanja. Izvršena je materijalno -ekonomska analiza, na osnovu koje su okvirno utvrĎeni troškovi zavarivanja.
1
Projektni zadatak
Katedra za mašinski proizvodni inţenjering Mašinski fakultet Sarajevo Predmet / Kurs: Tehnike spajanja 2 Sarajevo, Oktobar 2012. Tehnologija zavarivanja Tip spoja i naziv zavarene konstrukcije: Spoj 2“ cijevi sa posudom pod pritiskom u termoenergetskom (TE) postrojenju Osnovni podaci o zavarenoj konstrukciji Osnovni materijal 10CrMo9-10, EN 10028 Dimenzije i debljina cijev, OD 60,3x5,5mm ( 2“ Sch80) Tip spoja ugaoni Raspoloţivi postupci zavarivanja TIG, REL, MAG/MIG/FCAW (ručni) Uslovi zavarivanja radioničko Projektni standard EN 12952 Za zadati tipični spoj predmetne zavarene konstrukcije potrebno je projektovati osnovne elemente
tehnologije zavarivanja. Pri izradi tehnologije treba koristiti SI sistem veličina i jedinica, raspoloţive EN ISO standarde (posebno u vezi sa označavanjem), te drugu dostupnu referentnu literaturu . Tehnologija zavarivanja treba da sadrţi sljedeća poglavlja : 1. Tehnički opis konstrukcije, uključujući nacrt ili fotografiju konstrukcije, i osvrt na tehničku
regulativu koja tretira konstrukciju u fazi projektovanja, izrade, montaţe i eksploatacije. 2. Principa (postupak) izbora parametara procedure (tehnologije) zavarivanja, sa skicom tipičnog zavarenog spoja . 3. Redom (u potrebnom broju) poglavlja u vezi sa izborom ključnih parametara (priprema ţlijeba i sekvenca popune metala šava, izbor postupka zavarivanja i dodatnog mater ijala,
izbor primarnih parametara zavarivanja, izbor mjera za poboljšanje zavarljivosti, izbor drugih tehnoloških mjera radi izbjegavanja različitih problema koji se mogu javiti u toku
zavarivanja (tipa deformacija ili zaostalih napona)). 4. Inspekcija i ispitivanje zavarenih spojeva. 5. Proračun troškova i vremena zavarivanja (za izabrani zavareni spoj). 6. Prijedlog specifikacije procedure zavarivanja (pWPS) u standardnoj EN ISO formi. 7. Prilog (sva dodatna dokumentacija, tipa nacrta (sekvenci zavarivanja radi izbjegavanja
deformacija, ili poloţaj pristroja i alata), proračuna, specifikacija dodatnog materijala, zaštitnih gasova i slično; na koju se poziva u glavnom dijelu teksta – prethodnim poglavljima).
2
Sadržaj 1
Tehnički opis konstrukcije ........................................................................................................ 6
2
Postupak izbora parametara procedure zavarivanja................................................................. 7
3
Izbor ključnih parametara zavarivanja ...................................................................................... 8 3.1 3.2 3.3
Izbor postupka zavarivanja i dodatnog materijala ............................................................ 8 Priprema ţlijeba i sekvenca zavarivanja .......................................................................... 9 Izbor parametara zavarivanja ........................................................................................ 10
3.4
Izbor mjera za poboljšanje zavarljivosti ......................................................................... 11
4
Inspekcija i ispitivanje zavarenih spojeva ............................................................................... 12
5
Procjena troškova i vremena zavarivanja ............................................................................... 13 5.1 Troškovi rada zavarivača .............................................................................................. 13 5.2 Troškovi dodatnog materijala ........................................................................................ 14 5.3 Troškovi zaštitnog gasa ................................................................................................ 14 5.4 Troškovi električne energije ........................................................................................... 14
6
Literatura - Reference ............................................................................................................ 15
7
Prilog...................................................................................................................................... 17
3
Lista veličina i jedinca Oznaka
veličine
Jedinica
Naziv veličine
Rp0,2
MPa
Konvencionalni napon tečenja (0,2% plastične deformacije) ; ili Tehnička granica razvlačenja
pz
-
Efikasnost postupka zavarivanja Pogonska energija ili unesena toplota (eng. Heat input)
D
kJ/mm MPa % J mm2 mm kg/h m/min -
mZ mD tZ tU crz Crz Czg czg Vzg Pzg Cdm cdm Cee cee CUK CET d HD F2 Q T t I U
kg kg h h KM KM KM KM/m3 m3 l/min KM KM/kg KM KM/kWh KM mm ml/100g kJ/m ºC Mm A V
Ep Rm Amin KV A L wD vţ
Zatezna čvrstoća Minimalno izduţenje Udarna ţilavost Površina zavarenog spoja Duţina zavarenog spoja Brzina deponovanja metala šava Brzina ţice dodatnog materijala Efikasnost dodatnog materijala Masa zavara Masa potrebnog dodatnog materijala
Vrijeme zavarivanja (trajanja električnog luka) Ukupno vrijeme zavarivanja
Jedinična cijena rada zavarivača Troškovi rada zavarivača Troškovi zaštitnog gasa Jedinična cijena zaštitnog gasa Utrošena zapremina (volumen) zaštitnog gasa Protok zaštitnog gasa Troškovi dodatnog materijala Jedinični troškovi dodatnog materijala Troškovi električne energije Jedinična cijena električne energije Ukupna cijena zavarivačkih radova Ugljikov ekvivalent Debljina osnovnog materijala
Sadrţaj zaostalog vodika u metalu šava Faktor zavarenog spoja za 2D prenos toplote Pogonska energija Temperatura zagrijavanja Debljina stjenke Struja Napon
4
Lista skraćenica
Skraćenica BSCA
Kompletan naziv The British Constructional Steelwork Association (bos. Britanska Asocijacija za
Konstrukcione Čelike) EN NDT W. Nr. DIN GB
Euro Norme (bos. Europske norme- standardi) Non-destructive testing (bos. Ispitivanja bez razaranja, IBR) Werkstoffnummer (bos. Broj Materijala)
Deutsches Institut fur Normung (bos. Njemački Institut za Standardizaciju) Chinese Standard for Steel Materials (bos. Kineski Standard za Čelične Materijale)
JUS CE MAG MIG EPP FCAW ZUT ISO 138 WPS PT MT UT RT TS1 TS2
MŠ
Jugoslovenski Standard za Čelične Materijale Carbo Equivalent (bos. Ugljikov Ekvivalent)
Metal Activ Gas (bos. Postupak zvarivanja sa aktivnim zaštitnim gasom) Metal Inert Gas (bos. Postupak zvarivanja sa inertnim zaštitnim gasom) Zavarivanje pod zaštitom praha Flux Cored Arc Welding (bos. Zavarivanje punjenom ţicom) Zona Uticaja Toplote
International Organization for Standardization (bos. MeĎunarodna organizacija za standardizaciju) Metal-cored wire metal-arc welding with active gas shield, EN 1011-1 (bos. Oznaka za MAG postupak zavarivanja sa metalnim prahom punjenom ţicom) Welding Procedure Specification (bos. Specifikacija procedure zavarivanja) Penetrant Testing (bos. ispitivanje penetrantima) Magnetic particle Testing (bos.magnetno parcijalno ispitivanje)
Ultrasonic Testing (bos. ultrazvučno ispitivanje) Radiographic Testing (bos. ultrazvučno ispitivanje) „Tehnike spajanja 1“, Ismar Hajro „Tehnika spajanja 2“, Ismar Hajro Metal Šava
5
Tehnički opis konstrukcije
1
Tehnički opis konstrukcije
Cjevovod je ureĎaj (konstrukcija) sastavljena od niza meĎusobno nepropusno spojenih cijevi i sluţi za transport tekućina, para, plinova itd. Cjevovodi u termoenergetskim postrojenjima predstav ljaju sistem za transport visokopregrijane pare i tople vode, temperaturnog intervala (50÷600) °C.
Prema mediju kojeg transportuje, cjevovod u termoenergetskim postrojenjima označava se crvenom bojom (transport pare). Cjevovodi su standardizovani prema mjerama i pritisku (podjela je uvjetovana temperaturom medija koji se prenosi). Pritisak ovih fluida je preko 150 bara. Atmosfera
u kojem se nalaze nije agresivna, odnosno ne sadrţi agresivne hemikalije. Čelici koji se koriste za izgradnju ovih postrojenja su toplootporni čelici. Ovi čelici imaju zadovoljavajuću mehaničku čvrstoću pri visokim temperaturama, moraju pokazati odreĎeni otpor protiv korozije, moraju imati visoku otpornost na puzanje usljed velikog broja oscilacija intenziteta pritiska pare, odnosno uslijed dinamičkih naprezanja. Toplootporni čelik za izgradnju ovog cjevovoda je 10C rMo9-10. [3] Isporučuje se u poboljšanom stanju , a molibden kojim je legiran izaziva najveće povećanje toplotne
otpornosti. Ove cijevi su pogodne za zavarivanje. Obzirom na broj primjenjivih čelika moţe se reći da su čelici za izgradnju ovih cjevovoda dobro do uvjetno z avarljivi. Ovi cjevovodi moraju biti zaštićeni od mehaničkih opterećenja, od prekomjernog zagrijavanja, od korozije i postavljeni tako da toplotno širenje ne moţe uticati na stabilnost i čvrstoću cjevovoda. TakoĎer moraju biti osigurani od nenadziranog isticanja. [1,6]
Slika 1-1.Izgled zavarene konstrukcije [8]
6
Postupak izbora parametara procedure zavarivanja
2
Postupak izbora parametara procedure zavarivanja
Vrši se zavarivanje ugaonog spoja cijevi na plašt posude pod pritiskom (zavarivanje cijevi prečnika Φ=60,3 mm, debljine stijenke δ=5,5 mm, i posude pod pritiskom debljine stijenke δ=8 mm). Cijev i posuda pod pritiskom su iz raĎeni od istog čelika, 10 CrMo 9-10. Postupak izbora parametara zavarivanja vršen je nakon odabira postupka zavarivanja, k ao i dodatnog materijala. Odabran je TIG (141) postupak, zbog odreĎenih prednosti koje ima u odnosu na druge postupke. TIG (141) postupak zavarivanja je visokokvalitetan postupak, koji ima mnogo prednosti u odnosu na ostale postupke, ali ga njegova sporost i relativno visoka cijena opreme
spriječava da se koristi u većoj mjeri. MeĎutim, gdje god se traţi visok kvalitet spoja ovaj postupak je dobar i opravdan izbor. Na osnovu TIG (141) postupka odabran je dodatni materijal (dodatni materijal koji se koristi pri zavarivanju je oznake WCrMo 2Si brenda Bohler, proizvoĎača dodatnog materijala) , koji je uslovio
izbor odreĎenih parametara zavarivanja ( struja, napon, termički koeficijent iskorištenja postupka, brzina zavarivanja, odnosno pogonska energija ).
Vršena je priprema ţlijeba i sekvenca popune metala šava (zavarivanje se odvija u tri prolaza). Odabrane su mjere za poboljšanje zavarljivosti (zavarivanjem u zaštitnoj atmosferi inertnih ili aktivnih gasova, kvalitetnom pripremom šava, čišćenjem površine zav ara, te kontrolisanim unosom toplote u postupku zavarivanja moţe se uticati na smanjenje mogućnosti nastanka hladnih pukotina, takoĎer u cilju smanjenja zaostalih napona i smanjenja mogučnosti nastanka hladnih pukotina vrši se termička obrada nakon zavarivanja). TakoĎer, vrši se ispitivanje zavarenog spoja nakon zavarivanja.
Slika 2. Pozicija zavarivanja
7
Izbor ključnih parametara zavarivanja
Izbor ključnih parametara zavarivanja
3
3.1
Izbor postupka zavarivanja i dodatnog materijala
U skladu sa osnovnim materijalom (čelik 10CrMo 9 -10), odnosno njegovim karakteristikama (prikazanih u donjim tabelama), odabran je dodatni materijal za zavarivanje. Karakteristike osnovnog materijala: Tabela 3.1.-1. Hemijski sastav čelika 10CrMo9-10 [ EN 10028-2 ] C% Si% Mn% (P+S)% Cr% Čelik EN 10028-2 10CrMo9-10 0,14 0,50 0,80 0,05 2,50 Tabela 3.1.-2. Mehaničke osobine čelika 10CrMo 9-10 [ EN 10028-2 ] Rm[MPa] Rv[MPa] Čelik EN 10028-2 10CrMo9-10 480-630 310
Ni%
Mo%
-
1,10
Amin [%] 17-18
Na osnovu preporuka proizvoĎača dodatnog materijala moguće je kao postupak zavarivanja čelika 10CrMo9-10 izabrati TIG (141) sa REL popunom, TIG (141) i MIG (131) postupak. Zbog ozbiljnosti konstrukcije koja uslovljava da zavareni spoj mora biti izuzetno kvalitetan, kao i male debljine stijenke osnovnog materijala izabran je TIG (141) postupak. MIG postupak nije uzet u
obzir zbog montaţnih uslova zavarivanja kao i nepristupačnosti spoju zbog veličine pištolja za MIG zavarivanje.
Prema preporukama proizvoĎača dodatnog materijala , izabran je dodatni materijal ţica WCrMo2Si prečnika Φ 2,4 mm, kao i volframova elektroda prečnika Φ 2,4 mm. Volframova elektroda je crvena torirana (legirana torijum oksidom). Pri zavarivanju se koristi istosmjerna (DC-)
struja, a zaštitni gas je čisti argon 4.8. Tabela 3.1-3. Mehaničke osobine ţice WCrMo2Si [4]
Ţica
Rm[MPa]
Re[MPa]
Amin[min%]
KV[J]
EN 10025-2 W CrMo 2Si
600
470
23
190
8
Izbor ključnih parametara zavarivanja
3.2
Priprema žlijeba i sekvenca zavarivanja
Zavarivanje cijevi prečnika 60,3 mm, debljine stijenke 5,5 mm na plašt posude debljine stijenke 8 mm odvija se u tri prolaza. Pri tome prvi prolaz, tj. korjeni prolaz odvija se TIG (141) postupkom, sa čistim argonom 4.8 kao zaštitnim gasom. Dodatni materijal koji se kori sti pri zavarivanju je oznake WCrMo2Si brenda Bohler, proizvoĎača dodatnog materijala. Jačina struje pri ovom prolazu
podešava se na 80A. Drugi i treći prolaz takoĎe se izvode istim postupkom i dodatnim materijalom kao i zaštitnim gasom , s tim što se jačina struje kod drugog i trećeg prolaza podešava na 120A. Vaţno je napomenuti da temperatura meĎuprolaza ne smije biti veća od 350 °C. [4]
Slika 3.2.-1. Priprema ţlijeba
Slika 3.2.-2. Redoslijed zavarivanja 9
Izbor ključnih parametara zavarivanja
3.3
Izbor parametara zavarivanja
Na osnovu dodatnog materijala odabrana je jačina struje za prvi prolaz 80A, a za drugi i treći prolaz 120 A. Napon je usvojen 12 V, na osnovu preporuka proizvoĎača dodatnog materijala. [4,6] Termički koeficijent iskorištenja postupka je η=0.6 za TIG (141) postupak zavarivanja. [2] Brzina zavarivanja je V=20 cm/min [5,6]
Pogonska energija je izračunata na osnovu izraza (1):
[ ]
(1)
odnosno:
o
Q [J/m], unesena toplota ili pogonska energija; [-], termički koeficijent iskorištenja postupka; v [m/s], brzina zavarivanja; U [V], napon električnog luka ;
o
I [A], jačina struje zavarivanja.
o o o
Zbog problemat ike zavarljivosti čelika 10CrMo 9-10 koja rezultira pojave grešaka nakon
zavarivanja, potrebno je izvršiti preventivne mjere koje će doprinijeti da zavareni spoj bude pribliţno istih karakteristika kao osnovni materijal. Jedna od preventivnih mjera je predgrijavanje. Potrebno je izabrati temperaturu predgrijavanja koja će obezbijediti ţeljene karakteristike. Za sluča j zavarivanja čelika 10CrMo 9-10 temperaturu predgrijavanja biramo na osnovu preporuka iz standarda EN 1011-2:2001 aneks C.4, kao i preporuke iz standarda SEW 086. Prema preporukama iz standarda EN 1011-2 aneks C.4 Tabela C.5 izbor temperature predgrijavanja zavisi od hemijskog sastava i debljine osnovnog materijala, kao i nivoa zaostalog
vodika dodatnog materijala. Prema ovom standardu preporučuje se da za čelik hemijskog sastava 2,25%Cr i 1%Mo, nivoa zaostalog vodika klase D, za debljine manje od 15 mm, temperatura predgrijavanja ne smije biti manja od 75 °C, kao i da temperatura meĎuprolaza ne smije prelaziti 350 °C. Prema preporukama za izbor temperature predgrijavanja iz standarda SEW 086, temperatura se bira na osnovu vrste materijala odnosno čelika, i debljine stijenke materijala kojeg je potrebno predgrij ati. Prema tome za čelik 10CrMo 9-10 debljine stijenke 8 mm, preporučuje se temperatura
predgrijavanja od 200 °C, koja će se izvoditi indukcionim grijačima. [9]
Na osnovu datih preporuka usvaja se temperatura predgrijavanja od 200 °C jer je u okviru preporuka standarda EN 1011-2:2001 aneks C.4 kao i standarda SEW 086.
Nakon zavarivanja, zavarene spojeve toplootpornih čelika potrebno je podvrgnuti termičkoj obradi , samo ako je to zahtjevano u tehničkoj regulativi, a koja će se prema preporukama iz standarda EN 12952-5:2001 Tabele 10.4.2 i Tabele 10.4.- 3 izvoditi indukcionim grijačima na temperaturi 680 -730 °C; t>30 min; odnosno, usvojeno je t= 40 min. [7] Na osnovu Tabele 10.4.-3, toplootporni čelik 10CrMo9-10, ne zahtjeva termičku obradu nakon zavarivanja, ako je radna temperatura posude pod pritiskom > 480°C, prečnika d o<120 mm i δ<13 mm. Prema preporuci iz ovog standarda, termička obrada nakon zavarivanja se neće vršiti.
10
Izbor ključnih parametara zavarivanja
Izbor mjera za poboljšanje zavarljivosti
3.4
Jedan od najvaţnijih faktora koji odreĎuju zavarljivost čelika je hemijski sastav. Veći sadrţaj ugljika povećava zakaljivost, a smanjuje zavarljivost čelika. Čelik 10 CrMo9-10 je namijenjen za rad na povišenim temperaturama, te zbog toga ne smije doći do pada njegovih mehaničkih osobina. Za ovaj čelik je potreban tačno definiran termički ciklus prije zavarivanja, u toku zavarivanja i nakon zavarivanja, da bi se dobile ţeljene osobine zavarenog spoja.
Problemi koji se najčešće javl jaju pri zavarivanju 10CrMo9-10 su: o o o
hladne pukotine
pukotine nastale usljed izlučivanja tvrdih i krtih struktura uključci metala
Hladne pukotine su posljedica djelovanja zaostalog vodika i zaostalih napona koji se javljaju u procesu zavarivanja. Na smanje nje mogućnosti nastanka hladnih pukotina, moţe se uticati
zavarivanjem u zaštitnoj atmosferi inertnih ili aktivnih gasova, kvalitetnom pripremom šava, čišćenjem površine zavara, te kontrolisanim unosom toplote u postupku zavarivanja. Pukotine nastale uslje d izlučivanja tvrdih i krtih struktura su posljedica martenzitne strukture koja nastaje u procesu hlaĎenja materijala. Nastanak martenzitne strukture odreĎen je brzinom hlaĎenja. Zbog izraţene prokaljivosti, sklonosti ka nastanku martenzita, te osjetljivo sti na pojavu hladnih pukotina, neophodno je vršiti odgovarajuće predgrijavanje prema preporukama datim u EN 1011-2. Prema ovim preporukama temperatura predgrijavanja je odreĎena sa: o hemijskim sastavom osnovnog materijala i metala šava o o o
debljinom osnovnog materijala i tipom spoja postupkom zavarivanja i parametrima zavarivanja nivoom zaostalog vodika
Uključci metala takoĎer uzrokuju probleme pri zavarivanju. Naročito su izraţeni kod zavarivanja TIG postupkom, jer pri korištenju visokih jačina struja dolazi do topljenja volframove elektrode i kapljice metala padaju u metal šava. Problem je nepotpuno topljenje materijala, što rezultira greškom u zavarenom spoju. Nakon izvedenog zavarivanja, zavareni spoj se treba termički obraditi. Termička obrada se vrši u cilju smanjenja zaostalih napona nastalih u procesu zavarivanja i smanjenja mogućnosti nastanka hladnih pukotina. [1,3]
11
Inspekcija i ispitivanje zavarenih spojeva
4
Inspekcija i ispitivanje zavarenih spojeva
Nakon zavarivanja potrebno je izvršiti ispitivanje zavarenih spojeva, minimalno 16 sati nakon
zavarivanja, zbog mogućnosti pojavljivanja hladnih pukotina i zbog otkrivanja grešaka u zavarenim spojevima. [3] Prvo se vrši vizuelno ispitivanje zavarenog spoja, nakon kojeg slijede ostal a ispitivanja. Standard EN 12952- 6:2002 daje preporuku za korištenje NDE metode za ispitivanje nakon zavarivanja za zavare na cijevima u Tabeli 9.1-2. Prema ovom standardu zahtjeva se ispitivanje metodom bez razaranja nakon zavarivanja, odnosno ispitivanje obojenim penetrantima.
To je metoda za otkrivanje površinskih grešaka. Penetracija se vrši 100%, odnosno u slučaju ove konstrukcije za 100 zavara. Penetrant je crvene boje, a vrijeme penetracije se usvaja 10-15 min. UtvrĎivanje unutrašnjih grešaka putem radiografije ili ultrazvuka nije propisano ovim standardom jer je do<142mm.
12
Procjena troškova i vremena zavarivanja
5
Procjena troškova i vremena zavarivanja
Procjena troškova i vremena zavarivanja izvršena je na os novu preporuka iz skripte za predmet Tehnike spajanja 1. [2]
Izračunati su ukupni troškovi za ovu tehnologiju zavarivanja. Računaju se na osnovu zbira pojedinačnih troškova, odnosno troškova rada zavarivača, troškova dodatnog materijala, troškova zaštitnog gasa, kao i troškova električne energije. Ukupni troškovi:
5.1
Troškovi rada zavarivača
jedinični troškovi rada zavarivača vrijeme trajanja električnog luka [ ] masa metala šava [kg] brzina deponovanja metala šava efektivne površine poprečnog presjeka metala šava duţine metala šava (zavarenog spoja) gustoća metala šava (za čelik je prečnik cijevi [20 ÷60] (usvaja se
ukupno vrijeme zavarivanja [h]
efikasnost postupka zavarivanja (
)
[0,3 ÷0,4] (
13
)
)
Procjena troškova i vremena zavarivanja
Proračun površine:
5.2
Troškovi dodatnog materijala
[ ] jedinični troškovi dodatnog materijala masa utrošenog dodatnog materijala
)
efikasnost dodatnog materijala
5.3
Troškovi zaštitnog gasa
[ ] jedinična cijena zaštitnog gasa utrošena zapremina zaštitnog gasa protok zaštitnog ga (
sa (
5.4
)
)
Troškovi električne energije
] [ – jedinična cijena električne energije ( )
14
Literatura - Reference
6 Literatura - Reference [1] O.Pašić, Zavarivanje, Univerzitetski udţbenik, Svjetlost Sarajevo, 1998. [2] Predavanja doc. Dr. Hajro Ismar, Tehnike Spajanja 1, Mašinski Fakultet Sarajevo, BiH Sarajevo, 2011. [3] I. Hajro, Tehnike spajanja 2, skripta za predmet / kurs, Mašinski Fakultet Sarajevo, Sarajevo, 2012. [4] http://www.boehler-welding.com/english/files/Thermalpower_ENG.pdf / 2012.god [5] Mr. Milan Milotić ,BCD Elektro - Priručnik za zavarivanje, 2. Izdanje, Doboj, 2008.god.
[6] http://www.millerwelds.com/pdf/gtawbook.pdf / 2012.god.
[7] http://www.millerwelds.com/pdf/spec_sheets/IN11-0.pdf / 2012.god.
[8] http://www.maxtwo.com.my/maxes/photogallery.htm / 2012.god.
15
Prilog
7 Prilog 1.) 2.) 3.) 4.)
WPS Specifikacija dodatnog materijala Specifikacija osnovnog materijala Crteţi zavarenog spoja i skica pripreme ţlijeba
17
18
