C4008/1/1
Diploma Kej. Awam
UNIT 1
PENGENALAN KEPADA RESIPAN
OBJEKTIF
Objektif Am : Memahami tentang resipan dalam tanah Objektif Khusus :Di akhir unit ini anda sepatutnya dapat :1. menyatak menyatakan an mak maksud sud res resipan ipan dalam dalam tanah tanah.. 2. men menera erang ngkan kan konsep konsep jar jarin ing g ali aliran ran,, ga garis ris sama upaya upaya dan garis aliran.
INPUT
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/2
Diploma Kej. Awam
1.0 PENGENALAN Pernahkan Pernahkan anda mendengar perkataan resipan ? Mungkin anda selalu mendengar perkataan resapan dan dapat menyatakan maksudnya dengan betul. Resipan pula mempunyai maksud yang sedikit berbeza. Resipan Resipan boleh boleh ditakrif ditakrifkan kan sebagai sebagai pengalir pengaliran an air melalui melalui jisim jisim tanah tanah.. Ianya Ianya boleh boleh berlak berlaku u diseba disebabka bkan n wujud wujudnya nya ketelapan tanah. Pembelajaran berkenaan resipan ini amat penting kepada kepada kita kerana ia boleh menimbulkan menimbulkan masalah masalah kepada kepada sebara sebarang ng strukt struktur ur hidrau hidraulik lik yang yang dibina dibina di atas atas tanah tanah seper seperti ti empan empangan gan konkri konkrit, t, empan empangan gan tanah tanah dan dan empang dasar. Bolehkah Bolehkah anda anda berikan berikan sebab sebab resipan resipan boleh boleh membawa membawa masalah kepada struktur hidraulik ? Sekarang sila fahami semula takrifan resipan. Apabila air mengalir mengalir melalui melalui tanah, tanah, ianya boleh menyeba menyebabkan bkan jalurjalur jalur air terbentuk. Jaluran ini akan membawa bersamanya butiran butiran tanah tanah yang menggang mengganggu gu kestabi kestabilan lan struktur struktur dan kemudiannya menyebabkan kegagalan struktur.
Apakah maksud jaringan aliran ? Dapatkah anda menghubungkaitkan antara resipan dan jaringan aliran ?
1.1 1.1 KONS KONSEP EP ASA ASAS S JARI JARING NGAN AN ALI ALIRA RAN N Kajian tentang resipan air di bawah struktur boleh dilakukan dengan kaedah jaringan aliran. Komponen-komponen Komponen-komponen yang wujud dalam jaringan aliran adalah terdiri daripada garis aliran dan garis sama upaya. Baca Baca dan dan faha faham m betu betull-be betu tull pene penera rang ngan an yang yang akan akan diberikan seterusnya, kemudian buatkan kesimpulan anda sendiri. NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/3
Diploma Kej. Awam
1.1.1 Garis aliran Laluan atau jalur yang diikuti oleh zarah air ketika resipan berlaku (digambarkan dengan garisan terus pada Rajah 1.1.1). Bila air mengalir mengikut garis alir aliran an,, iany ianya a mengh enghad adap apii keh kehilan ilanga gan n turu turus s di sepanjang perjalanannya. Sebagai contoh, daripada Rajah 1.1.1, apabila air meresip dari titik 1 bergerak ke titik 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 dan 9 , kehilangan turus akan berk berkur uran anga gan n sehi sehing ngga ga menj menjad adii sifa sifar. r. Kita Kita bole boleh h melukis beberapa lengkung licin untuk menunjukkan lorong zarah-zarah air bergerak di dalam tanah. 1.1.2 Garis sama upaya Garis yang menghubungkan titik-titik yang memp mempuny unyai ai ketin ketinggi ggian an turus turus tekan tekanan an yang yang sama sama pada pada garis garis aliran aliran.. (digam (digambar barkan kan dengan dengan garisa garisan n putus putus pada Rajah 1.1.1. 1.1.1. Sebagai Sebagai contoh, contoh, daripada daripada Rajah jah 1.1.1, 1.1, titik titik A, B, C dan D mempun punyai yai ketinggian turus yang sama. Oleh yang demikian, titik A, B, C dan D boleh disambungkan bagi membentuk garis sama upaya. 1.1.3 Jaringan aliran (“Flow Net”) Dapatkah anda buat satu penakrifan jaringan aliran daripada keterangan mengenai garis aliran dan garis sama upaya ?
Cuba nyatakan respons anda Jaringan aliran adalah ________________________ __________________________________________
Bandin Bandingkan gkan jawapa jawapan n anda dengan dengan jawapan jawapan yang yang diberikan di bawah. Jikalau takrifan anda betul, Syabas ! Jikalau salah, cuba lagi.
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/4
Diploma Kej. Awam
Jarin Jaringan gan alira aliran n adalah adalah satu satu siri siri empat empat segi segi yang yang diha dihasi silk lkan an oleh oleh pers persil ilan anga gan n anta antara ra gari garis s alir aliran an dengan dengan garis sama sama upaya. upaya. Jaringan Jaringan aliran aliran adalah adalah merupakan suatu jalur-jalur aliran air melalui sesuatu baha bahan n dan dan dilu diluki kis s mengi engiku kutt seka sekala la.. Ia terd terdir irii darip daripada ada garisgaris-gar garis is alira aliran n dan garis garis-ga -garis ris sama sama upaya. (Rujuk Rajah 1.1.1). Aliran air dalam tanah dapat dikaji dengan menggun menggunakan akan jaringan jaringan aliran aliran yang digambar digambarkan kan mengikut kaedah graf.
1.1.3 Kegunaan Jaring Aliran (“Flow Net”) Mungki Mungkin n anda anda tertan tertanya-t ya-tany anya!! a!! Apak Apakah ah nilai nilai yang yang dicari apabila kajian jaringan aliran dibuat ? Apakah kepentingan nilai tersebut ? Pelbagai soalan lagi yang timbul di minda anda. Sebenar Sebenarnya nya hasil hasil daripada daripada analisis analisis jaringan jaringan aliran, aliran, nilai-nilai berikut didapati : i. kadar kehilangan air ii. tekanan resipan. iii. iii. tekana tekanan n berke berkesan san dalam dalam pengi pengiraa raan n kesta kestabil bilan an tanah Kese Kesem mua nilai ilai-n -nil ilai ai ini ini amat amat dipe diperl rluk ukan an untu untuk k menentu menentukan kan kawasan kawasan merbahaya merbahaya di dalam dalam atau di bawa bawah h bina binaan an dan dan seba sebaga gaii kawa kawala lan n terh terhad adap ap kestabilan struktur hidraulik. Mungkin anda pernah atau akan melawat empangan tanah dan konkrit di tempat anda. Semasa lawatan tersebut sila cari dan perhatikan telaga-telaga kecil dipasa dipasang ng di sepanj sepanjan ang g empan empangan gan terse tersebut but pada pada jarak-jarak tertentu. Apakah kegunaan pemasangan tersebut ?
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/5
Diploma Kej. Awam
Sila fikirkan ! Jika tidak tahu, baca kembali input di atas.
Berikut adalah contoh jaringan aliran di bawah cerucuk keping
Hulu
H = beza turus
permukaan tanah
1
8 7 B 5 C NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
permukaan permukaan tanah air 2
cerucu ucuk keping Hilir sama pada air A 9 aras air yang permukaan
3
garis aliran
garis sama upaya C4008/1/6
Diploma Kej. Awam
4
6 garis sama upaya
D Lapisan Lapisan tak telap air
Rajah 1.1.1 : Jaringan aliran di bawah cerucuk keping
AKTIVITI 1A Uji kefahaman anda sebelum meneruskan ke unit selanjutnya ... Sila Sila semak semak jawa jawapan pan anda anda pada pada makl maklum um balas balas di halam halaman an berikutnya. SELAMAT MENCUBA ! !
Aktiviti 1A cerucuk keping
A
B C NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/7
Diploma Kej. Awam
D
lapisan tak telap
Rajah Aktiviti 1A-1 Rujuk Rajah Aktiviti 1A-1 di atas. i.
Tandakan garis aliran, garis sama upaya , bahagian hulu, hilir dan dan nilai H pada rajah di atas. ii. Daripada titik A, B, C dan D, tentukan titik-titik yang mempunya mempunyaii ketingg ketinggian ian turus turus yang sama. Berikan Berikan alasan alasan anda.
MAKLUM BALAS Maklum balas 1A-1(i)
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
garis sama upaya
Hilir
cerucH uk keping
Hg ua luris aliran
C4008/1/8
Diploma Kej. Awam
lapisan tak tak telap
b. Titi Titik k A dan dan B. B. Alasan : titik A dan B berada pada garis sama upaya yang sama.
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/9
Diploma Kej. Awam
PENILAIAN KENDIRI ANDA TELAH MENGHAMPIRI KEJAYAAN. Sila Sila cuba cuba semu semua a soal soalan an dala dalam m peni penila laia ian n kend kendir irii ini ini bagi bagi mengetahui objektif unit ini telah tercapai. Jika Jika ada ada masa masala lah h yang yang timb timbul ul,, sila sila berb berbin inca cang ng deng dengan an pensyarah anda. SELAMAT MENCUBA ! ! SEMOGA BERJAYA ! !
SOALAN 1 a. Takrifkan resipan
( 2 markah )
b. Terangkan Terangkan tentang tentang jaringan jaringan aliran aliran ( 5 markah ) c. Terangkan Terangkan mengena mengenaii garis garis aliran aliran dan garis garis sama sama upaya upaya berdasarkan rajah yang sesuai. ( 10 markah)
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
C4008/1/10
Diploma Kej. Awam
MAKLUM BALAS KENDIRI Adakah anda telah mencuba dahulu ? Jika YA, Sila semak jawapan anda. anda. Jawapan soalan 1 a. Resi Resipa pan n bole boleh h dita ditakr krif ifka kan n seba sebaga gaii peng pengal alir iran an air air mela melalu luii jisim jisim tanah. tanah. Ianya Ianya boleh boleh berlak berlaku u diseba disebabka bkan n wujud wujudny nya a ketelapan tanah. (2 markah) b. Jaringan Jaringan aliran aliran adalah adalah satu satu siri empat empat segi segi yang dihasi dihasilkan lkan oleh persilangan persilangan diantara diantara garis garis aliran aliran dengan dengan garis garis sama sama upaya. Jaringan aliran adalah adalah merupakan merupakan suatu suatu jalur-jalur jalur-jalur aliran aliran air melalui melalui sesuatu sesuatu bahan bahan dan dilukis dilukis mengikut mengikut skil. skil. Ianya terdiri daripada garis-garis aliran dan garis-garis sama upaya. (5 markah) c. permukaan air kepingan cerucuk
permukaan tanah arah pergerakan resipan
garis samaupaya
garis aliran
lapisan tak telap air
( 5 markah) Garis aliran adalah laluan atau jalur yang diikuti oleh zarah air ketika resipan berlaku . Bila air mengalir mengikut garis aliran, kehilangan turus akan berlaku di sepanjang laluannya. ( 2 1/2 markah) Garis sama upaya adalah garis yang menghubungkan menghubungkan titik-titik yang mempuny mempunyai ai ketinggi ketinggian an turus turus tekanan tekanan yang bersamaa bersamaan n pada garis aliran. (2 1/2 markah)
NORAINAZAIDIMEGAT-PPD
