Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
RANGKUMAN INTEGRAL
Di Sus Susun un O leh :
Syaiful Hamzah Nasution, S.Si., S.Pd.
Di d ukung o le h :
Po rta l e d uka si Ind o ne sia Op en Knowl Knowled ed ge a nd Ed uc a tion tion http://oke.or.id
Copyright © oke.or.id Artikel ini boleh dicopy ,diubah , dikutip, d ikutip, di cetak dalam media kertas atau yang lain, dipublikasikan kembali dalam berbagai bentuk dengan tetap mencantumkan nama penulis dan copyright yang tertera pada setiap document tanpa ada tujuan komersial.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2 dari 5 By:SyaifulHamzahNasution,S.Si,S.Pd
BENTUK UMUM INTEGRAL TAK TENTU
∫ f (x)dx = F(x) + c
∫ dx
: Lam ba ng integral yang me nyata kan op erasi anti turunan
f(x) c
: fung si integran , ya itu fungsi ya ng dic a ri a ntituruna nnya : konsta nta
TEOREMA-TEOREMA DA LAM INTEGRAL TAK TENTU TEOREMA 1
TEOREMA 2
Jika n b ilang an rasional d a n n 1
∫ x dx=n+1 x n
n +1
≠
1, ma ka
Jika f fung si ya ng te rinteg ra lka n d a n k sua tu konstan ta , ma ka
+c , dengan c ad alah
∫ k f(x)dx=k∫ f(x) dx
konstanta TEOREMA 4 ATURAN INTEGRAL TRIGONO METRI
TEOREMA 3
1.
KELINIEARAN Jika f d a n g fung si-fungsi yang
1
∫ cos (ax + b) dx = a sin x + c
terintegralkan,maka
1 2. sin (ax + b) dx = - cos x + c a
∫ f(x) ± g(x) dx = ∫ f (x) dx ± ∫ g(x) dx
3.
∫
BENTUK
2
a
− x 2 ,
2
a
1
1
∫ cos2 (ax+b) dx = a tan x + c
+ x 2 , DAN
2
x
− a 2
2
− x 2 d iub a h me njad i x = a sin t
2
+ x 2 d iuba h menjad i x = a ta n t
2
− a 2 d iuba h menjad i x = a sec t
Integ ral b entuk
a
Integ ral b entuk
a
Integ ral b entuk
x
INTEGRAL TENTU
DEFINISI Anda ikan f suatu fungsi yang dide finisikan pa da selang tutup [ a , b], d an jika b
∑ f (x)∆x ad a, maka ∆x →0 x=a lim
b
b
lim ∑ f (x)∆x = ∫ f(x) dx ∆x →0 x=a a
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
3 dari 5 TEOREMA DA SAR KALKULUS Jika F ad a la h sua tu a nti turuna n d iferensial da ri fungsi f deng a n d a erah a sal Df = { x | a
≤
x ≤ b}, maka b
b
∫ f(x) dx = [F(x)]a = F(b) - F(a) a
Deng an :
F(x)
= a nti turuna n d a ri f(x)
f(x)
= integran
TEOREMA-TEOREMA DA LAM INTEGRAL TENTU
TEOREMA KELINIEARAN
TEOREMA PERUBAHA N
Jika f da n g te rinteg ralkan pa da intervak
Jika f terinteg ralkan pa da interva l [a, b]
[a , b] d an k suat u konstanta , maka :
maka :
b
b
a
a
a b
∫
a b
∫ f(x) ± a
∫ k f(x) dx = 0
k f(x) dx = k ∫ f(x) dx b
b
a
a
g(x) dx = ∫ f(x) dx ±
a
f x dx = -
∫ g(x) dx
f x dx
TEOREMA INTERVAL Jika f te rinteg ralkan pa da interva l yang
TEOREMA KESIM ETRIA N
memua t tiga titik a, b, da n c , maka a
a
∫ f(x) dx= 2 ∫ f(x) dx
a. f fungsi genap ma ka
-a
0
c
∫
a
b
c
a
b
f(x) dx = ∫ f(x) dx+ ∫ f(x) dx
a
b . f fung si ga njil, ma ka
∫ f(x) dx= 0 -a
METODE SUBTITUSI
And a ikan g sua tu fungsi yang te rd iferensialka n da n and a ikan F a d ala h sua tu an ti-turunan d a ri f. sehing ga , jika u = g(x), ma ka
∫ f(g(x)) g'(x) dx = ∫ f(u) du = F(u) + c = F(g(x)) + c Lang kah untuk meng integ ralkan d enga n m etod e sub titusi ad a lah seb ag ai be rikut 1. Me milih fung si u = g(x) sehing ga
∫ f ( g(x) ) g'(x) dx = f(u) du 2. Ten tuka n
∫ f(u) du
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4 dari 5 METODE PARSIA L Apa bila pe ngintegralan deng an m etod e subtitusi tidak be rha sil, kita d ap a t meng guna kan teknik pe ngintegralan lain yang diseb ut Metod e Parsial. Misalkan u d an v a d alah fungsi yan g
Misa lkan u d an v a da lah fungsi yang da pa t
da pa t dide ferensialkan.
dideferensialkan.
b
b
b
∫ u dv = [uv] - ∫ v du
∫ u dv = u. v - ∫ v du
a
a
a
Ada d ua hal yang pe rlu diperhatikan d alam mengg unakan metod e p arsial, yaitu : 1. Pemilihan d v ha rus d ap at diinteg ralkan untuk memp eroleh v, yaitu v = ∫ dv 2.
∫ u du
ha rus lebih mud a h diselesaikan d a ripa da
u dv
METODE SUBSITUSI DA LAM INTEGRAL BENTUK TRIG ONO METRI Bentuk ∫ sinn xdx d a n ∫ cosn xdx Apa bila n b ilanga n bulat g anjil dan po sitif, set elah m eng eluarka n fa c tor sin x at au c os x, guna kan persa ma an Sin 2 x + co s 2 x = 1 Apa b ila n bilang an bulat g ena p da n po sitif, gunakan rumus seteng ah sudut b erikut : Sin 2 x =
Bentuk ∫ sinm x cosn xdx
1 − cos2x 2
dan
cos 2 x =
1 + cos2x 2
Apa b ila m d a n n ga njil d a n po sitif, keluarka n fac tor sin x a ta u co s x,kemud ia n gunakan : Sin 2 x + co s 2 x = 1 Apa b ila m d an n b ilang an b ulat gena p d an p ositif, guna kan rumus seteng ah sudut berikut : Sin 2 x =
1 − cos2x 2
dan
cos 2 x =
1 + cos2x 2
Bentuk ∫ sinax cosbx dx , ∫ cosax sinbx dx , ∫ sinax sinbx dx , ∫ cosax cosb x dx Untuk menyelesaikan integ ral d alam b entuk tersebu t, guna kan kesam aa n b erikut ini : (1).
sin a x c o s b x =
(2). cos a x sin b x = (3).
1 [sin (a + b )x + sin (a – b )x] 2
1 [sin (a + b )x – sin (a – b )x] 2
c os a x c os b x =
(4). sin ax sin bx = -
1 [c os (a + b )x + c os (a – b )x] 2
1 [c os (a + b )x – c os (a – b )x] 2
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
5 dari 5 MENGHITUNG LUAS DAERAH Untuk men ghitung luas sua tu d a erah ya ng d iba ta si oleh kurva a ta u ga ris d a lam sua tu selang tertentu da pa t diguna kan Konsep Integral Reiman (Metod e p oto ng, ham piri d an integralkan / metode polygon).
y = f(x)
b
c
L = ∫ f(x) dx
L=
a
a
c
b
∫
b
f(x) dx - ∫ f(x) dx
a
c
b
L = - ∫ f(x) dx
b
L=
a
∫ f(x) - g(x) dx a
MENGHITUNG VO LUME BENDA PUTAR V(T) = b
V=π
2
- g(x)2 dx
2
- g(y)2 dy
∫ f(x)
b
2
∫ f(x)
dx
a
b
V=π
2
∫ f(y)
dy
a
b
V(U) = π
∫ f(y) a
Referensi : 1. Purc ell, Ed win J. 2003. Kalkulus d a n G eom etri Ana litis . Jaka rta : PT. Ge lora Aksa ra Pra ta m a 2. E.S, Pesta d a n C ec ep Anw a r.2008. Ma te m a tika Ap likasi : Untu k SMA d a n MA kelas XII Prog ram Stud i IPA. Jakarta : Pusat Perbukuan Depdiknas. 3. Za ela ni, Ahma d , Dkk. 2008. 1700 Ba nk Soa l Bimbing a n Pem ant ap a n Ma tem a tika . Ba nd ung : Yra ma Widya