Hukum kanun melaka dan undang undang malaysia.
PENDAHULUAN. 1. Undang-undang terbahagi kepada dua iaitu undang-undang bertulis dan tidak bertulis. 2. Undang-u Undang-undan ndang g bertulis bertulis yang yang diamalk diamalkan an di negeri-n negeri-neger egerii Melayu Melayu berasask berasaskan an Huku Hukum m anu anun n Melak Melaka a tetapi tetapi menggu menggunak nakan an nama nama yang yang berbe! berbe!aa-be! be!a a di setiap setiap negeri. ". #$nt$h #$nt$h Undang Undang-un -undan dang g Pahang% ahang% Undan Undang-u g-unda ndang ng &$h$r &$h$r dan Undan Undang-u g-unda ndang ng edah edah%% mana manaka kala la Unda Undang ng-u -und ndan ang g Laut Laut dan dan Unda Undang ng-u -und ndan ang g '' Perak erak tida tidak k dipengaruhi $leh Hukum anun Melaka. Undang-undang Melaka. (erbahagi (erbahagi kepada dua iaitu Undang-undang Undang-undang Laut Melaka dan Undang-undang Undang-undang Darat ) Hukum anun Melaka yang ditulis pada !aman pemerintah *ultan Mu!a+ar *hah dan dilengkapkan !aman *ultan Mahmud *hah. Disusun se,ara sistematik dan mempunyai bab yang meliputi perkara mengenai raa% tugas pembesar dan peraturan rasmi di istana / memudahkan memudahkan pentadbiran. 0ni termas termasukl uklah ah segala segala keistim eistimea eaan an yang yang dimili dimiliki ki $leh $leh raa raa sepert sepertii penggu penggunaa naan n bahasa istana% pakaian kuning dan sebagainya. Meng Mengan andu dung ngii pelb pelbag agai ai bent bentuk uk huk hukuman uman ke kepa pada da pend pender erha haka ka dan dan pen, pen,ur uri% i% ,$nt$h ,$nt$hny nya a ialah ialah hukum hukuman an mati mati dikena dikenaka kan n ke kepad pada a sesiap sesiapa a yang yang mengi mengingk ngkar arii perint perintah ah sultan sultan dan dan membun membunuh uh tanpa tanpa kebenar ebenaran an sulta sultan n dan untuk untuk menam menamin in keamanan Melaka. *ultan *ultan mesti mesti mempuny mempunyai ai pembantu pembantu untuk untuk melaksana melaksanakan kan tugas tugas ke keraa raaan an sultan sultan ,$nt$hnya Penghulu endahari sebagai pengutip ,ukai di pelabuhan% (emenggung menangkap pesalah dan mendirikan penara. Menadikan Menadikan hukum syarak sebagai panduan / semua bentuk peraturan berdasarkan berdasarkan aaran 0slam selari dengan tara3 Melaka sebagai pusat penyebaran agama 0slam yang utama di nusantara. Hukuma Hukuman n si4il si4il dan enayah enayah turut turut dimuatk dimuatkan an dalam dalam undang-u undang-undan ndang% g% ,$nt$h ,$nt$h si4il si4il ialah menyentuh perkara-perkara berkaitan hutang% harta% sea tanah dan hamba. Hukuman lebih berat dikenakan ika kesalahan dilakukan ke atas sese$rang yang berpangkat tinggi daripada pelakunya.Penghakiman dilaksanakan $leh sultan dan pembesar negeri.Undang-undang Laut Melaka merangkumi perkara-perkara yang berkaitan dengan laut seperti peraturan pelayaran% tata,ara ualbeli di atas kapal% bidang kuasa nakh$da serta tanggungaab pegaai kapal.
Digubal untuk untuk menaga keselamatan anak-anak kapal dan pedagangpedagang yang berdagang dengan kapal.
Undang-undang Laut Melaka a. Undang-undang Laut Melaka merangkumi perkara-perkara yang berkaitan dengan laut seperti peraturan pelayaran% tata,ara ualbeli di atas kapal% bidang kuasa nakh$da serta tanggungaab pegaai kapal. b. Digubal untuk untuk menaga keselamatan anak-anak kapal dan pedagangpedagang yang berdagang dengan kapal. *earah hukum kanun melaka Hukum anun Melaka merupakan hukum 0slam pertama yang telah diperkenalkan $leh *ultan Muhammad *hah untuk digunakan di negeri Melaka. 0a adalah karya penting yang memaparkan searah undang-undang di Melaka yang menadi amalan masyarakat Melayu pada !aman pemerintahan baginda. Penekanan diberikan dari segi hukum-hakam dan perundangan berhubung undang-undang perkahinan% ual beli dan pr$sedur-pr$sedur berkaitan perkara ini uga dimuatkan bagi memperlihatkan Hukum anun Melaka ini adalah undang-undang 0slam. &udul asal naskhah ini ialah 5isalah Hukum anun iaitu Undang-undang. *elain merupakan karya yang tertua dan pertama dalam genrenya% kepentingan Hukum anun Melaka terletak pada kedudukannya yang menadi dasar utama kepada keuudan karya undang-undang negeri lain. Aplikasi hukum kanun melaka dan undang undang malaysia. Pada kurun 16% 0slam telah bertapak di Melaka. Undang-Undang 0slam mula digunakan apabila pembesar dan raa-raa memeluk agama 0slam. 5isalah Hukum anun% Undang-undang Melaka dan Undang-undang Pahang adalah undang-undang 0slam yang telah uud ketika itu. 7*ebelum kedatangan ritish undang-undang 0slam adalah undang-undang negara di Malaysia.7Undang-Undang 0slam bukanlah undang-undang asing tetapi undang-undang tempatan 8 undang-undang negara7. eatuhan Melaka pada 1611% P$rtugis dan kemudiannya elanda telah menaah Melaka% 9alaubagaimanapun kedudukan dan pelaksanaan undang-undang 0slam tidak tereas. Mulai 1:;<% kedatangan 0nggeris mengambil Pulau Pinang dan edah menadi titik mula usaha pengenepian Undang-undang 0slam. Mereka menganggap Pulau Pinang ketika itu tidak mmepunyai sebarang sistem perundangan =Undangundang> dan mendaka undang-undang 0slam yang diamalkan adalah !alim. =Dakaan mereka palsu kerana ketika itu (anah Melayu telah mempunyai Undangundang 0slam yang bertulis>.
Pada 1;;? 0nggeris mula memenuhi kehendak rakyat (anah Melayu dengan akhirnya bersetuu menggubal @rdinan Perkahinan M$hammedan N$. 6 (ahun 1;;?. =kahin 8 ,erai umat 0slam>. Pada tahun 1';% $rdinan Mahkamah Persekutuan dan sistem kehakiman persekutuan memisahkan Mahkamah *yariah dari hierarki mahkamah. Pada masa pemerintahan kuasa asing% segala urusan agama diberi kuasa kepada raa-raa Melayu tetapi terhadap bidang yang terbatas seperti perkahinan% adat istiadat% dan agama. *eak (ahun 1'62 Enakmen Pentadbiran Undang-Undang *elang$r N$. " (ahun 1'62 dilulus dan dikuatkuasakan. 0a merupakan Undang-Undang Pentadbiran Agama 0slam yang pertama% terlengkap ketika itu yang mengatur pentadbiran perundangan 0slam. uatkuasa undang-undang itu adalah has untuk umat 0slam dan terhad kepada bidang munakahat% aris kesalahan matrim$ni dan kesalahan tak!ir sahaa. emudiannya langkah negeri *elang$r itu $leh negeri-negeri lain di Malaysia arat.
*ultan adalah sebagai etua Agama dan mempunyai bidang kuasa perkara-perkara berkaitan dengan hal-hal agama 0slam. eadaan ini diamalkan seak sebelum merdeka lagi. *ultan bagi setiap negeri di Malaysia dilantik sebagai etua Agama yang bertanggungaab terhadap pentadbiran agama 0slam. agi negeri yang tidak mempunyai institusi beraa seperti Melaka% Pulau Pinang% *araak% 9ilayah dan *abah% etua Agama yang bertanggungaab terhadap pentadbiran agama 0slam ialah ang di-Pertuan Ag$ng.
esan hukum kanun melaka=Pengaruh Undang-undang &enayah- terbahagi kpd " bahagian.
islam>
Hukum Bisas Dinyatakan sesiapa yang mengambil nyaa =membunuh> $rang akan dibalas bunuh.@rang 0slam yg membunuh $rng kaCr tak dikenakan isas. Dalam s$al men,ederakan angg$ta uga akan dibalas perbuatan yg sama dan setimpal. Hala ini selari dengan surah al-Maidah ayat 6. Hukum Diat asal 1: HM menyatakan pembunuh dengan sengaa ika diberi maa3 $leh aris akan dikenakan Diat=denda> Hal ini selari dengan ma!hab *haCee.Hukum Hudud berhubung dengan kesalahan !ina%Ba!a3%Men,uri% Minum arak dan Murtad. *bgai ,th kesalahan !ina akan diream sampi mati bagi yg tlh berkahin dan disebat 1?? F bagi yg belum berkahin. Hal ini selari dengan surah anNur ayat 2 dan uga Hadith. agi kesalahan Ba!a3 akan disebat ;?F sebatan.agi kesalahan minum arak akan disebat ?F sebatan. Hukum (aG!ir bagi kesalahan yg tidak dikenakan hudud dan isas sprit men,uri tak ,ukup nisab akan dikenakan taG!ir. #$nt$h akan diminta pulang smula barang yg di,uri atau digantung dileher dan di arak keliling kamp$ng sebagai pengaran.
Hal ini adalah berkaitan dengan syarat-syarat menadi *ultan seperit mesti 0slam% adil% pengampun%pemurah dan sebagainya. Disini dinyatakan uga hakim) kadi dilarang menerima hadiah. Penglibatan Ulamak dlm s$al pentadbiran negeri disebut dengan nyata. Ulamak dan adi terlibat akti3 dalam s$al pertabalan% perkahianan pemakaman sese$rang raa)sultan. Meskipun pengaruh 0slam amat ketara dalam hukum anun Melaka% masih terdapat banyak pengaruh Hindu dan adat Melayu yang bertentangan dengan 0slam seperti perkara di baah.
Undang-undang yg (idak *elari Dengan 0slam *ultan berada di atas undang-undang = $nsep De4araa> Hukuman isas tidak dikenakan kepada sultan) kerabat raa ,$nt$hnya 5aa Muhammad telah membunuh (un esar% hukuman dibuang negeri.Hukuman hudud tidak dikenakan kepada sultan ,$nt$h *ultan Mahmud telah ber!ina dengan isteri $rang.(idak amalkan persamaan tara3% ini kerana ada larangan memakai arna kuning% bina rumah.Amalkan k$nsep pantang derhaka kepada raa)sultan alaupun memerintah dengan !alim.Mengikut usu3 Hashim hanya 1I sahaa Hukum anun Melaka yang mempunyai 0slam dan selebihnya pengaruh daripada Adat (emenggung.
ADA( PE5PA(0H DAN ADA( (EMENJJUNJ ,ikgu a(ie *ebelum ,ampur tangan ritish% masyarakat di (anah Melayu% telah pun mempunyai undang-undang mereka tersendiri. Undang-undang ini dipanggil hukum adat. Hukum adat merupakan peraturan dan undang-undang yang diamalkan se,ara turun-temurun. *esiapa yang melanggarnya b$leh dihukum. Hukum adat ini dilaksanakan bagi menamin hak angg$ta masyarakat dan memastikan masyarakat hidup dalam keadaan aman dan selesa. Di (anah Melayu terdapat dua hukum adat yang diamalkan iaitu Adat (emenggung dan Adat Perpatih. i. Adat Perpatih a> Adat Perpatih diasaskan $leh Datuk Perpatih Nan *ebatang yang berasal dari Pagar 5uyung% *umatera dan dibaa ke (anah Melayu $leh $rang Minangkabau. Adat ini berkembang di Negeri *embilan dan Naning pada abad ke-1:. b> Dari segi p$litik Adat Perpatih bersi3at dem$krasi% iaitu perlantikan pemerintah dibuat dari baah% iaitu Anak buah memilih buapak% buapak memilih lembaga % lembaga memilih Undang dan Undang akan melantik amtuan esar =5aa>. 0ni bermakna amtuan esar tidak mempunyai hak dalam s$al perlantikan pembesar kerana perlantikan itu dibuat $leh para pembesar yang berada di hierarki yang lebih ke baah. *elain itu keputusan yang dibuat $leh amtuan esar uga adalah berdasarkan keputusan bersama dengan Undang. ,> Dari segi kekeluargaan dan perkahinan% Adat Perpatih mengamalkan hidup se,ara bersuku-suku% iaitu hidup se,ara berkeluarga dengan ahli-ahlinya terdiri daripada satu ikatan sedarah
sedaging. *etiap suku mempunyai nama tersendiri seperti iduanda% atu Hampar% Paya umbuh% Mungkal% (iga Nenek% *eri Melenggang% *eri Lemak% atu elang% (anah Datar% Anak A,heh% Anak Melaka% (iga atu. d> Dalam s$al perkahinan Adat Perpatih mengamalkan eks$gami iaitu tidak membenarkan perkahinan sesama suku. *elepas berkahin% si suami akan meninggalkan keluarganya kerana si isteri akan membaanya tinggal di rumah pusaka =rumah gadang> atau rumah sendiri yang dibina berhampiran rumah pusaka ibu si isteri. &ika berlaku pen,eraian atau si isteri meninggal dunia% maka si suami akan kembali semula kepada sukunya yang asal manakala anak-anaknya mereka bukan menadi hak keluarga asas pasangan suami isteri tersebut tetapi hak rumpun ibunya. e> Adat Perpatih uga bersi3at matriar,hal)matrilineal% iaitu mengutamakan kedudukan anita. 9anita dianggap sebagai pengasas suku. Harta pusaka turun-temurun adalah kepunyaan suku. Pearisan harta diberatkan di sebelah ibu dan anak perempuan menadi asas uudnya suku dan ini menadikan anita kaya dan berkuasa. *i suami tidak berhak ke atas harta pusaka. (erdapat tiga enis pembahagian harta iaitu harta dapatan% harta ,arian dan harta baaan. 3> Dari segi undangundang enayah% hukuman dalam Adat Perpatih bersi3at pemulihan% berperikemanusiaan dan bertimbangrasa. @rang yang membuat kesalahan akan didenda berdasarkan kesalahannya dan mangsa diberi ganti rugi. #$nt$hnya ika sese$rang dari suku itu di,ederakan% dia akan diberi ganti rugi dalam bentuk ayam atau kambing sebagai ganti darah yang mengalir% besar atau ke,il binatang itu bergantung kepada besar atau ke,il luka yang dialami. agi kes ke,urian hukumannya ialah memulangkan semula barang yang di,uri atau dibayar ganti rugi. agi kesalahan membunuh% si pembunuh mesti menanggung hidup keluarga si mati. Hukuman bunuh hanya b$leh dikenakan ke atas kesalahan serius seperti mendurhaka. Adat Perpatih berpegang kepada k$nsep $rang yang melakukan enayah b$leh mengubah perangai mereka. Pelaksana undang-undang biasanya dialankan $leh uapak atau Lembaga ke,uali hukuman bunuh yang hanya b$leh diatuhi $leh amtuan esar ii. Adat (emenggung a> Adat ini berasal dari Palembang% *umatera dan diasaskan $leh Datuk etemenggungan. Adat ini telah diresapi $leh unsur-unsur 0slam mengikut ma!hab *haCe. Adat ini diper,ayai dibaa ke (anah Melayu $leh keturunan Diraa Palembang. Disebar luaskan ke seluruh (anah Melayu ke,uali Negeri *embilan dan kaasan Naning di Melaka. b> Dari segi p$litik Adat (emenggung bersi3at aut$krasi%iaitu kuasa terletak di tangan pemerintah atau raa. 5aa atau sultan terlalu istimea dan kuasanya diperkukuhkan dengan k$nsep daulat dan durhaka. uasa raa dikaitkan dengan kesaktian dan sesiapa yang melanggarnya terkena tulah raa. 5aa mempunyai keistimeaan tertentu yang dilambangkan dengan penggunaan arna tertentu dan bahasa dalam yang hanya dikhaskan untuknya. 5aa atau sultan mempunyai kuasa mutlak dan berhak melantik pembesar sama di peringkat negeri% aahan% mukim mahupun kampung. &aatan sultan adalah bersi3at arisan iaitu putera sulungnya akan dilantik menadi sultan ika berlaku kemangkatan sultan ke,uali di Perak. ,> Dari segi pembahagian harta Adat (emenggung mengutamakan kaum lelaki =bersi3at patriar,hal> yang dianggap akan melanutkan
keturunan sesebuah keluarga. *i3at ini seaar dengan prinsip hukum syarak yang mengiktira3 lelaki sebagai ketua keluarga. Anak lelaki akan mearisi harta pusaka dengan kadar 2)" berbanding anak perempuan. 0ni berdasarkan tanggungaab anak lelaki yang lebih besar dalam keluarga berbanding anak perempuan. &ika berlaku pen,erian la!imnya ,ara pembahagian harta suami isteri dibuat mengikut hukum syarak. Harta yang didapati semasa perkahinan dipanggil harta sepen,arian. agi harta sepen,arian% ia akan dibahagikan dua sama banyak kepada isteri yang di,eraikan dan ika isteri yang di,eraikan tidak bekera si isteri hanya berhak mendapat 1)" bahagian sahaa. d> Dalam s$al perkahinan Adat (emenggung mengamalkan end$gami% iaitu membenarkan perkahinan dengan sesiapa sahaa dengan syarat ia tidak bertentangan dengan hukum syarak. *ese$rang perempuan yang berkahin dikehendaki tinggal bersama-sama dengan keluarga ibu bapa suaminya kerana si isteri la!imnya akan menadi ahli keluarga si suami. e> Dari segi Udang-undang Adat (emenggung bersi3at menghukum atau pembalasan. @leh itu pelaksanaan sesuatu undang-undang dibuat dengan tegas. 0a bertuuan untuk memberi ikhtibar kepada $rang lain dan pembalasan kepada si pesalah. #$nt$h kesalahan membunuh akan dihukum bunuh. Dalam Adat (emenggung sultan atau pembesar yang akan menadi pelaksana undang-undang. Pembesar b$leh mengendalikan semua kesalahan ke,uali yang melibatkan hukuman bunuh. esalahan yang melibatkan hukuman bunuh hanya dikendalikan $leh sultan. esimpulan Hukum adat memainkan peranan penting dalam mengekalkan peraturan hidup. 0a menamin keharm$nian dalam masyarakat% menentukan hak dan mengaal tingkah laku indi4idu dalam masyarakat. Namun selepas kedatangan penaah undang-undang adat semakin dipinggirkan kerana ritish memperkenalkan undang-undang arat . Undang-undang barat mula mengantikan peranan undang-undang adat di (anah Melayu% *abah dan *araak. Hanya bahagian-bahagian tertentu undang-undang adat dikekalkan $leh ritish dengan sedikit penyesuaian bagi mengambil hati penduduk tempatan dan mengelakkan penentangan daripada penduduk tempatan.
in,angkan Perbe!aan Antara Adat Perpatih Dengan Adat (emenggung ang Diamalkan @leh Masyarakat Melayu Pada Abad e 1'. Pendahuluan Adat Perpatih dan Adat (emenggung dapat dikateg$rikan sebagai hukum adat di negeri-negeri Melayu. Adat ini berasal dari utara *umatera dan dikembangkan $leh dua beradik iaitu Datuk etemenggungan yang kemudiannya berkuasa di Palembang =Adat (emenggung> dan Datuk Perpatih Nan *ebatang yang kemudiannya berkuasa di Pagar 5uyung =Adat Perpatih>. Adat (emenggung diamalkan di semua negeri ke,uali Negeri *embilan dan daerah Naning di Melaka.
Hukum adat ini meliputi segala aspek kehidupan% peraturan hidup% adat istiadat dan hidup bermasyarakat. Hukum adat ini diper,ayai dibaa masuk sekitar abad ke 16 Masihi dan kemudiannya berkembang di negeri-negeri taklukan Melaka. #$nt$h UndangUndang &$h$r yang diamalkan di &$h$r dan edah% Undang-undang Pahang dan Undang-undang '' Perak di Perak. Adat (emenggung kemudiannya diresapi dengan pengaruh 0slam dan hukum syarak berma!hab *haCe. 0si-isi Perbe!aan antara Adat Perpatih danAdat (emenggung ersi3at Matria,hal)Patria,hal Dalam Adat Perpatih kaum anita mempunyai kedudukan dalam masyarakat aum anita mempunyai hak dan keutaman dalam mearisi harta Nasab keturunan uga dikira melalui suku ibu Anak perempuan menadi asas dalam uudnya suku. Manakala)berbe!a Adat (emenggung kaum lelaki mempunyai kedudukan dalam keluarga Anak lelaki mempunyai hak dalam pearisan harta *usur galur keturunan dikira dari sebelah lelaki. Lelaki uga berperanan sebagai ketua keluarga. Perkahinan Dalam Adat Perpatih suami dikenali sebgai $rang *emenda bertanggungaab menyediakan kediaman untuk isteri dan anak-anaknya tempat kediaman atau rumah kemudiannya menadi hak isteri. Manakala Adat (emenggung selepas perkahinan isteri mesti mengikut suami dan b$leh tinggal bersama keluarga suami. (ara3 perkahinan Dalam Adat Perpatih perkahinan melibatkan berlainan suku kerana dianggap bersaudara. Manakala Adat (emenggung perkahinan dibenarkan dengan sesiapa sahaa asalkan tidak melanggar hukum syarak. Pentadbiran Adat Perpatih bersi3at dem$krasi
kuasa dibahagi dari baah ke atas / Perut% uapak% Lembaga dan Undang. Pemilihan ketua dilakukan dengan persetuuan ketua yang berada di setiap peringkat Perut akan memilih uapak% uapak memilih Lembaga% Lembaga memilih Undang dan Undang memilih ang Di Pertuan esar. *ebaliknya Adat (emenggung bersi3at aut$krasi =kuasa mutlak> hak istimea memperkukuhkan kuasa sultan% ,$nt$h arna. pentadbiran diketuai $leh raa)sultan dan dibantu $leh pembesar. sultan melantik pembesar pembesar peringkat paling baah ialah ketua kampung sultan berperanan sebagai lambang perpaduan antara rakyat dan ketua negara anak lelaki sultan adalah pearis takhta sekiranya tiada anak lelaki% adik lelaki sultan akan mearisi takhta Perundangan Dalam Adat Perpatih undang-undang enayah lebih bersi3at pemulihan untuk menyedarkan masyarakat kesalahan yang dilakukan b$leh ditebus dengan membayar ganti rugi ganti rugi mengikut tahap seperti se$rang yang di,ederakan akan dibayar dengan ayam atau kambing% mangsa ke,urian akan memper$lehi kembali gantian barangbarangnya dan pembunuh akan menanggung kehidupan keluarga mangsa. ang Dipertuan esar atau Undang sahaa yang b$leh menatuhkan hukuman bunuh Manakala Adat (emenggung berunsur pembalasan dan undang-undangnya lebih tegas hukuman terhadap pembunuhan ialah balasan bunuh% men,uri akan dip$t$ng tangan. Hanya raa)sultan yang akan menatuhkan hukuman bunuh. Pembahagian Harta Dalam Adat Perpatih Harta Milik eluarga Pembahagian harta pusaka diarisi daripada ibu kepada anak perempuan yang menadi asas uudnya suku. Harta pusaka turun temurun adalah kepunyaan suku.
Harta ,arian harta yang diper$leh $leh pasangan sepanang perk$ngsian hidup. &ika berlaku per,eraian harta dibahagi dua. Harta dapatan harta seia ada pada isteri sebelum berkahin. &ika berlaku per,eraian% harta kekal di tangan isteri. Harta pembaaan harta yang dimiliki $leh suami sebelum berkahin% bekas isteri tidak b$leh menuntut hartanya. Manakala Adat (emenggung Harta Milik 0ndi4idu erdasarkan undang-undang 0slam dan memberi keadilan kepada semua pihak . Anak lelaki berhak mearisi harta pusaka denga kadar 2)" berbanding anak perempuan kerana berdasarkan tanggungaab anak lelaki yang lebih besar dalam keluarga. Anak perempuan berhak mearisi sebahagian ke,il daripada harta pusaka 1)" bahagian. esimpulan Adat Perpatih dan Adat (emenggung elas mempunyai perbe!aannya. 9alau bagaimanapun% kedua-dua hukum adat mempunyai maksud yang sama iaitu untuk melindungi angg$ta masyarakat% hidup dengan mematuhi peraturan% berdisiplin% mengh$rmati sesama manusia% mematuhi adat istiadat. edua-duanya merupakan hukum adat masih diamalkan hingga hari ini. *elepas kedatangan ritish% berlaku perubahan dalam amalan adat masyarakat tempatan.
Prisip Umum Undang-Undang 99 Perak @leh-AHMAD 0N AA@ Undang-undang '' Perak ialah undang-undang tertua sekali di Perak berkaitan dengan hal ehal agama dan tradisi masyarakat Melayu tradisi$nal.Undang-undang '' Perak dikanunkan pada tahun 1;<: dan berkuatkuasa sehingga tahun 1'?? apabila digantikan dengan undang-undang lain% iaitu bab ederated Malay *tates =M*> 1':.
Para pengkai searah bersetuu bahaa Undang-undang '' Perak bukanlah undangundang yang digubal dan berasal dari Perak tetapi dibaa dari luar. Diper,ayai bahaa undang-undang tersebut dibaa $leh *yed Hassan dari Hadramaut pada !aman pemerintahan *ultan Ahmad (auddin marhum(iurah Abang =16:: - 16;> dan (uan *yed Abdul Maid sebagai menterinya. (eks Undang-undang '' Perak
disalin semula $leh *yed &aa3ar bin *yed Unus dengan membuat perubahan bersesuaian dengan masyarakat Perak.
Undang-undang '' Perak memperlihatkan 3$rmat undang-undang yang tersusun dalam bentuk s$alan dan aapan antara 5aa Nasruan Adil dengan menterinya% h$a er!a Amir Makim. (erdapat ,iri-,iri keislaman% unsur bertimbang rasa% dan k$mpr$mi dalam Undang-undang '' Perak.
Undang-undang Perak dikenali sebagai Undang-undang '' Perak kerana mengandungi '' perkara berkaitan undang-undang dalam pelbagai aspek.Undangundang ini membuktikan masyarakat Melayu telah mempunyai sistem kehakiman berkaitan dengan kes-kes yang biasa berlaku dalam masyarakat pada !aman tradisi$nal. @leh demikian% Undang-undang '' Perak dapat diadikan bukti gambaran masyarakat Melayu tradisi$nal dan tamadun Melayu di Perak. K1
Prinsip-prinsip umum =a> Pen!inaan =i> asal < Hukuman bagi pesalah yang mengambil isteri $rang. asal < memperuntukkan se$rang pesalah yang mengambil isteri $rang lain akan dibuang daripada mukimnya. *ekiranya tidak dibuang% dia hanya dikehendaki membayar denda =emas> agi perempuan pula% hukumannya adalah di,ukur rambutnya tetapi dia akan dilepaskan sekiranya membayar denda. =ii> asal 6? Hukuman bagi pesalah yang melakukan !ina. asal 6? adalah tentang pen!inaan ika kedua-dua pen!ina mengakuinya% mereka hanya diperintahkan bernikah dan membayar% denda sepaha emas. &ika penghulu mendapati tiada kesalahan% maka kesalahan itu b$leh dibin,angkan atau dimaa3kan. =b> Perkahinan =i> asal <6 Undang-undang '' Perak memperuntukkan bahaa pasangan yang baharu bernikah. Pasangan suami isteri tidak dibenarkanbersama selama lebih kurang ? hari atas alasan untuk menaga keimanan masing-masing. =,> Pembunuhan =i> asal 2"
Hukum membunuh - pembunuhan sesama $rang 0slam. asal 2" memperuntukkan hukuman terhadap $rang 0slam @rang 0slam yang membunuh $rang 0slam tidak b$leh diatuhi hukuman bunuh kerana kedua-duanya akan binasa. #uma $rang yang membunuh itu menadi kaCr. Hukuman yang b$leh dikenakan ialah denda empat tahil dua paha emas =dua dirham> dan disedekahkan setahil sepaha emas. =ii> asal Hukum membunuh - $rang kaCr membunuh $rang 0slam. asal memperuntukkan se$rang kaCr membunuh se$rang 0slam. @rang kaCr yang membunuh itu tidak b$leh dibunuh balas kerana ika kaCr ini dibunuh balas% tiada peluang bagi kaCr tersebut memeluk 0slam. *ebaliknya% pearis si pembunuh hanya dikehendaki membayar seumlah ang =dalam bentuk emas> kepada keluarga simati.K2 =d> Pr$t$k$l ) Peraturan 5aa ) @rang esar =i> asal 2 Pr$t$k$l istana Di baah asal 2% sese$rang itu perlu mematuhi beberapa peraturan ika mengadap raa atau pembesar seperti menundukkan kepalanya semasa duduk dalam balai balairung seri% menumpukan perhatian =tidak b$leh men$lehkan pandangannya>% tidak b$leh memandang muka raa atau Pembesar% tidak b$leh ber,akap atau bertutur kata dalam nada suara yang tinggi% dan perlu duduk diam berdasarkan adat menghadap raa atau Pembesar. =ii> asal :: Peraturan raa asal :: menetapkan ika sese$rang raa atau pemerintah di negeri tersebut mangkat%maka takhta pemerintahantersebut akan diarisi $leh anak raa yang paling tua umurnya &ika tiada maka anak raa yang umurnya paling ke,il akan mearisi takhta. raa tersebut. erdasarkan undang-undang tersebut% syarat utama bagi anak raa untuk mearisi takhta pemerintahan ialah anak raa tersebut mesti anak gahara% iaitu anak yang dilahirkan $leh raa dan permaisurinya daripada g$l$ngan diraa. Peperangan =i> asal :
asal : menyatakan sekiranya sesebuah negeri ingin berperang dengan negeri lain% strategi untuk menang ialah meningkatkan belana% tenaga tentera% senata% menggunakan akal Ckiran% mempunyai ilmu yang luas% meminta bantuan daripada negeri yang berhubung% mempunyai semangat berani% menggunakan muslihat% memperkukuhkan keangan% mendapatkan se$rang pemimpin yang mendapat s$k$ngan ramai% dan tidak mengikut kata-kata $rang. Pembahagian harta =i> asal "" asal "" memperuntukkan bahaa dalam pembahagian harta simati% anak perempuan akan diberikan rumah% kebun% pingganmangkuk% dan peralatan dapur. Alatan besi atau senata% saah padi% atau l$mb$ng diberikan kepada anak lelaki. *egala hutang dan harta dibahagikan seperti berikut anak lelaki mendapat bahagian dua kali lebih daripada anak perempuan. Harta lain akan dibahagikan sama rata kepada semua anak se,ara adil. Anak yang belum berkahin mesti mendapat sepuluh peratus lebih daripada anak lain. Hal ehal di kampung =i> asal 2l asal 21 mengatakan ika penduduk kampung mendaka penduduk kampung yang lain melakukan kesalahan% iaitu kesalahan dari segi perlakuan atau pertuturan% maka dia tidak b$leh diatuhkan hukuman dari segi denda. ika $rang itu melakukan kesalahan buat kali kedua% baharulah pesalah itu b$leh diambil tindakan yang sesuai. @rang dagang =i> asal 61 asal 61 menyatakan sekiranya $rang dagang masuk ke dalam kampung dan meminta kebenaran untuk bermalam tetapi tidak dibenarkan atau dibenarkan bermalam tetapi hanya diberi makanan ,ukup hingga satu kali pada satu malam% mereka dianggap bersalah. Hal ehal agarma =i> asal 6; Di baah asal 6; syarat menadi imam atau khatib ialah mempunyai si3at mulia% pertuturan yang baik% menguasai maklumat tentang hari bulan dan tahun% sanggup bersusah-payah demi kebaikan $rang lain% bersikap
pemurah% menadi $rang yang aal masuk ke masid pada hari umaat% dan sanggup membaiki masid yang r$sak. Hakim) adi =i> asal :' asal :' manyatakan syarat menadi adi di dalam negeri atau mukim ialah perlu menguasai segala hukum Allah s..t. dan Nabi Muhammad s.a.% mengetahui adat dan hukum negeri% mempunyai suara yang merdu% mempunyai tubuh badan yang sihat% tidak ,a,at% dan memiliki si3at yang mulia. =k> Perlembagaan =i> asal '' asal '' memperuntukkan hubungan antara raa dengan pembesar serta rakyat dan hubungan antara rakyat dengan pembesar.5aa mesti memberitahu semua perkara suna ada baik atau buruk kepada pembesar-pembesar baginda. egitu uga dengan pembesar negeri yang mesti memaklumkan segala perkara baik dan buruk kepada raa. =l> (ernakan ) tanaman =i> asal 1 (ernakan asal 1 mengatakan ika binatang itu di,ederakan $leh $rang lain hukumannya ialah $rang yang men,ederakan binatang itu perlu membayar separuh harga binatang tersebut kepada tuan Punya binatang tersebut. ika sese$rang itu memelihara binatang yang haram dan binatang itu men,ederakan $rang lain% hukumannya ialah binatang itu akan dibuang dan tuan binatang tersebut perlu membayar sepaha emas kepada $rang yang di,ederakan $leh binatangnya. &ika $rang yang di,ederakan $leh binatang tersebut mati% maka binatang tersebut perlu dipulangkan kepada aris simati dan tuan punya binatang tersebut perlu membayar denda sebanyak setahil sepaha emas. ika binatang yang haram men,ederakan $rang lain dan $rang tersebut meninggal dunia% maka tuan punya binatang tersebut hanya perlu membayar denda sebanyak sepaha emas sahaa. =ii> asal 16 asal 16 mengatakan ika sesuatu tanaman dimusnahkan $leh sese$rang dan tanaman yang tinggal itu tidak berguna lagi% alaupun tuan punya tanaman itu tidak meminta sebarang pampasan% $rang yang memusnahkan tanaman tersebut perlu membayar separuh harga tanaman itu dan denda sebanyak sepaha emas. (etapi% ika tanaman yang dimusnahkan $leh $rang tersebut masih berguna% $rang yang memusnahkan tanaman tersebut perlu membayar harga tanaman tersebut dan denda sebanyak sepaha emas.K"
