Etika perniagaan

1

1.0 Pengenalan Etika

Etika membawa maksud maksud satu disiplin ilmu yang yang mengkaji satu set set tanda aras moral (moral standard) atau tanda aras bagi moral (standard of moral ) bagi satu komuniti. Ianya mengkaji bagaimana tanda aras ini di aplikasi dalam kehidupan seharian dan adakah tanda aras ini adalah sesuai atau tidak sesuai (Manual G. Velasq lasque uez z !""# !""#). ). $ala $alam m erti erti kata kata lain lain etik etika a adal adalah ah pand pandua uan n baga bagaim iman ana a manusia manusia ingin menjalankan menjalankan pelbagai pelbagai aspek aspek kehidupa kehidupan n manusia manusia seperti seperti %ara bersosial bersosial %ara beragama beragama dan termasuk juga %ara berniaga. &ebiasaanny &ebiasaannya a sekiranya set moral diikuti maka ia dianggap amalan beretika sekiranya tidak maka ia tidak dianggap sebgai amalan beretika. Manakala etika perniagaan membawa maksud satu set moral yang mengkaji sama sama ada ada perb perbua uata tan n itu betu betull atau atau sala salah h yang yang mana mana ia menj menjur urus us kepa kepada da kegunaan dan aplikasi di dalam organisasi sesebuah perniagaan iaitu mengenai peng pengor orga gani nisa sasi sian an dan dan

gela gelaga gatny tnya a

(Man (Manua uall

G. Velasq lasque uez z !""# !""#). )...

Etik Etika a

perniagaan ini juga merujuk kepada etika pro'essional yang merujuk kepada prin prinsi sip p etik etika a dan dan mora morall yang yang wuju wujud d dida didala lam m sese sesebu buah ah pern pernia iaga gaan an.. Etik Etika a perniagaan ini merangkumi kesemua aspek perniagaan daripada aspek indiidu sehinggalah keseluruhan organisasi. Etika perniagaan juga mengkaji satu standard set moral dan bagaimana ianya diaplikasikan ke dalam sistem dan organisasi dan bagaimana masyarakat moden yang yang mengha menghasil silkan kan baran barang g atau atau perkh perkhidm idmata atan n dan dan mengag mengagihk ihkann annya ya serta serta gela gelaga gatt indi indii idu du yang yang beke bekerj rja a di dala dalam m orga organi nisa sasi si berk berken enaa aan n (on (onda dang ng *.iagian +,,#). $engan erti kata lain etika perniagaan adalah bagaimana ianya diamalkan bukan sahaja mengkaji set moral dan norma tetapi juga merangkumi bagaimana set moral itu diamalkan ke dalam institusi (institutions) organisasi (organiza ization)

dan

aktiiti(a i(a%tii iities ies)

yang

juga

dige igelar lar

perniagaan(business).

2.0 Amalan yang beretika dan tidak beretika dalam perniagaan

sebagai

2

 -malan beretika membawa maksud suatu amalan yang mengikuti dengan kesesuaian set moral yang diterima umum seperti norma budaya ajaran agama dan sebagainya. Etika juga memberi m emberi panduan kepada indiidu untuk mengetahui perbu perbuata atan n yang yang betul betul dan salah. salah. $i dalam dalam pernia perniagaa gaan n setiap setiap tingka tingkah h laku laku organisasi dan indiidu didalam organisasi men%erminkan sama ada perniagaan berk berken enaa aan n bere bereti tika ka atau atau tida tidak. k. Etik Etika a pern pernia iaga gaan an amat amat pent pentin ing g dan dan perlu perlu diam diamal alka kan n kera kerana na iany ianya a memp memper erli liha hatk tkan an seja sejauh uh mana mana kual kualit itii

sese sesebu buah ah

perniagaan itu.

2.1 Amalan perniagaan yang beretika. + Menjalanka Menjalankan n tanggungja tanggungjawab wab sosial sosial kepada kepada masyaraka masyarakat. t. ! Memberi Memberi perkhidma perkhidmatan tan yang yang terbaik terbaik kepada kepada pelang pelanggan gan / Mengho Menghorma rmati ti budaya budaya atau atau norma norma masyara masyarakat kat di mana mana pernia perniagaa gaan n beroperasi 0 Menj Menjal alan anka kan n pern pernia iaga gaan an meng mengik ikut ut unda undang ngu und ndan ang g nega negara ra sepe sepert rtii yang ditetapkan 1 Menj Menjal alan anka kan n pern pernia iaga gaan an yang ang

memb member erii

kuali ualiti ti

terb terbai aik k

kepa kepada da

pelanggan.

2.2 Amalan perniagaan yang tidak beretika + Menj Menjal alan anka kan n pern pernia iaga gaan an se%a se%ara ra sala salah h dari dari segi segi unda undang ngu und ndan ang g negara ! Memberi Memberi layanan layanan yang yang buruk buruk kepada kepada pelanggan pelanggan / 2idak idak meng mengho horm rmat atii sens sensit iti iit itii masy masyar arak akat at di mana mana pern pernia iaga gaan an beroperasi. 0 &ura &urang ng meng mengam ambi bill bera beratt meng mengen enai ai kual kualit itii perk perkhi hidm dmat atan an kepa kepada da pelang pelanggan gan sepert sepertii menipu menipu pelang pelanggan gan tidak tidak menjag menjaga a kebers kebersiha ihan n perniagaan dan sebagainya. 1 3ersek 3ersekong ongkol kol dalam dalam menjal menjalank ankan an aktii aktiiti ti yang yang salah salah di sisi sisi undan undang g undang undang sepert sepertii menyo menyorok rok barang barang menye menyelud ludup up dan menggu mengguna nakan kan barang tiruan.

3.0 Etika perniagaan menurut pandangan Islam

3

Menurut pandangan Islam etika di de'inisikan sebagai satu set moral atau prinsip moral yang membantu melakukan kebaikan dan men%egah kemungkaran (distinguish right from wrong) yang juga disebut sebagai -khlak (-zlan &halili !""#). $i dalam islam akhlak merupakan sesuatu yang amat penting dan ditekankan dalam setiap amalan seharian indiidu akhlak merujuk kepada tetapan syarak. $i dalam -l4uran istilah seperti khayr(kebaikan) birr(kebenaran) qist wal adl (kesamarataan dan keadilan) haqq(kebenaran yang hakiki) maru'(perkara yang baik) dan taqwa(takwa) adalah konsep yang merujuk kepada set moral atau etika. Etika atau akhlak di dalam Islam ini memandu setiap Muslim di dalam setiap amalan mereka sama ada perniagaan atau apa sahaja (-zlan &halili !""#). &e'ahaman seseorang usahawan kepada etika perniagaan menurut Islam berdasarkan ke'ahaman mereka dalam konsep ibadah atau setiap perkara yang baik itu adalah ibadah dan juga pengetahuan dan pemerhatian kepada perkara yang halal dan haram menurut pandangan syariah.

3.1 Contoh Amalan Perniagaan Beretika Menurut Islam

Islam

menggalakkan

umatnya

berniaga

dan

menjalankan

aktiiti

perniagaan malah menurut hadis dari Imam Ghazalli r.a sembilan dari sepuluh pintu rezeki adalah melalui perniagaan. Islam turut menggalakkan umatnya untuk sentiasa bekerja kuat dan menguasai bidang perniagaan. 5amun begitu Islam memberi garis panduan dalam menjalankan perniagaan antaranya melalui etika atau akhlak yang perlu diikuti bagi men%egah keburukan dan kemudaratan kepada manusia dan memberi galakkan dalam mengamalkan perniagaan yang berlandaskan syariah. -ntara %ontoh amalan perniagaan beretika menurut Islam ialah +.

5iyyah (5iat) untuk memulakan perniagaan perlulah betul. 6bjekti'  utama

menjalankan aktiiti perniagaan adalah bagi memenuhi

'ardu ki'ayah.

4

!. ebagai Muslim peniaga atau usahawan mesti mengambil berat mengenai akhirat dan sentiasa mengingati -llah. /. *erkaraperkara haram dan shubhah perlu dihindari 0. Mengamalkan si'atsi'at 7asul dalam perniagaan iaitu amanah benar menyampaikan kebaikan dan ke%erdikan. 1. $alam melakukan transaksi pinjaman usahawan perlu meminjam dengan bank atau institusi kewangan yang tidak mengamalkan unsur riba.

.0 !uraian .1 Perniagaan Atas "alian

Alamat #$% perniagaan Pengkhususan perniagaan

8 https899www.'a%ebook.%om9%hi%ntoe 8 *erniagaan menjual pakaian Muslimah.

*erniagaan ini merupakan perniagaan yang dijalankan se%ara atas talian (online business) iaitu hanya di laman sosial Facebook . *erniagaan ini menjual pelbagai  jenis pakaian khusus untuk muslimah seperti tudung anak tudung jubah dan sebagainya. 6perasi perniagaan ini adalah sepenuhnya melalui tempahan atas talian iaitu di laman sosial Facebook  melalui halaman ( page) yang boleh diakses oleh manamana pengguna akaun Facebook . etiap produk yang ingin dijual akan di paparkan (post) di halamannya. *elanggan yang berminat untuk membeli produk yang dipaparkan boleh menempah produk berkenaan dengan memberi pesanan peribadi (private message) kepada pemilik halaman berkenaan dengan memberi butirbutir dan maklumat produk

yang ingin ditempah. eterusnya pelanggan perlu membuat

bayaran dengan mendepositkan wang tunai yang ditetapkan ke dalam akaun bank peribadi milik peniaga. Mengikut pemilik barang atau produk akan diberi jaminan sampai dalam masa beberapa hari selepas bayaran.

a& Amalan perniagaan yang tidak beretika 1

5

Pandangan *erniagaan ini di anggap tidak beretika kerana menjalankan perniagaan tidak menggunakan lesen perniagaan yang sah dari segi undangundang negara. *erniagaan ini dikenalpasti tidak menda'tarkan perniagaan dengan uruhanjaya yarikat Malaysia oleh itu ianya merupakan perniagaan yang tidak sah dari segi undangundang.

'okongan dari 'umber Ilmiah Menurut peruntukkan lunas undangundang yang ditetapkan sesiapa yang ingin memulakan perniagaan perlulah menda'tarkan perniagaan mereka dengan uruhanjaya yarikat Malaysia mengikut akta +!1 -kta *enda'taran *erniagaan +,1#. etiap perniagaan walaupun tidak se%ara nyata iaitu mempunyai premis perniagaan ataupun pekerja sendiri tetap perlu menda'tarkan entiti perniagaan dengan uruhanjaya yarikat Malaysia walaupun hanya diatas talian sahaja seperti di internet kerana pihak uruhanjaya yarikat Malaysia perlu mengetahui jenis atau aktiiti perniagaan yang ingin dijalankan.

Cadangan Penambahbaikan :adangan penambahbaikan bagi perniagaan ini ialah perniagaan tersebut perlulah menda'tarkan perniagaan mereka dengan uruhanjaya yarikat Malaysia agar perniagaan mereka walaupun dibuat se%ara atas talian dapat beroperasi se%ara sah di sisi undangundang negara.

b& Amalan perniagaan yang tidak beretika 2 3erdasarkan beberapa respons daripada pelangganpelanggan yang pernah berurusan dengan perniagaan ini. *erniagaan ini telah menipu pelanggan yang telah

6

membeli se%ara atas talian produkproduk daripada mereka. 3erdasarkan dakwaan daripada seorang pelanggan menyatakan bahawa perniagaan berkenaan tidak menghantar barang seperti yang dijanjikan kepada pelanggan walaupun bayaran sudah pun dibuat melalui nombor akaun yang diberikan. elain itu dakwaan pelanggan juga panggilan atau pesanan ringkas yang dihantar turut tidak dibalas oleh pihak perniagaan. *elanggan tersebut telah menempah pakaian muslimah daripada perniagaan ini sejak awal ;anuari tahun !"+0 namun sehingga kini perniagaan tersebut tidak menghantar barang yang ditempah kepada pelanggan berkenaan berdasarkan perjanjian yang dibuat oleh peniaga mereka akan menghantar selewatlewatnya tiga hari hingga seminggu selepas bayaran diterima oleh peniaga. 5amun sehingga kini perniagaan tersebut tidak menghantar apaapa kepada pelanggan $itambah lagi apabila pelanggan tersebut ingin menghubungi pihak perniagaan pihak perniagaan tidak menjawab ataupun memberi respons kepada panggilan pelanggan tersebut malah wang tunai yang didepositkan oleh pelanggan tidak dipulangkan menyebabkan pelanggan merasa tidak puas hati akan perkara yang berlaku

'okongan daripada sumber ilmiah Menurut Gerard
pro'essional

untuk

melakukan niat jahat atau membuli pihak lain dalam melakukan perkara yang mereka minat.

7

/) 2anggungjawab untuk tidak menggunakan status pro'essional mereka untuk menutupi agenda pihak lain. 2anggungjawab ini jelas perlu diikuti oleh semua pihak yang terlibat di dalam dunia internet atau I2 termasuklah peniaga yang menggunakan internet atau atas talian sebagai medium untuk menjual produk mereka ini kerana mereka melibatkan pengguna lain dan menjaga hak pengguna lain adalah satu tanggungjawab mereka. Menurut .alahudin uyorno !""# terdapat dua belas etika yang perlu diteliti oleh seseorang peniaga menurut Islam dalam menjalankan apa jua perniagaan sama ada perniagaan se%ara atas talian dan sebagainya namun boleh juga di ikuti sebagai panduan dalam setiap jenis perniagaan antaranya ialah 8 +) 5iat dalam setiap perbuatan perlu dibetulkan niat (intention) !) Itqan mempunyai ilmu dan pengetahuan dalam setiap usaha /) Ihsan penguasaan (pro'i%ien%y) dan ke%ekapan (e''i%ien%y) 0) Ikhlas 1) abar untuk berjaya #) *enambahbaikan diri yang berterusan =) -dil dan amanah >) entiasa mengingati yang maha berkuasa ,) 3enar   +")abar  ++) ederhana +!)Memegang janji Etika perniagaan seperti ini perlu wujud di dalam persekitaran perniagaan kerana ianya amat penting bagi menjamin agar tiada pihak yang terjejas yang mengakibatkan pelbagai masalah. Isu etika di dalam perniagaan atas talian bukan baru malah hari ini pelbagai jenis perniagaan yang berunsur penipuan berleluasa di internet ini kerana etika perniagaan tidak diamalkan sepenuhnya oleh peniagapeniaga yang menggunakan internet sebagai medium jualan mereka.

Cadangan Penambahbaikan

8

3ertanggungjawab ke atas pelanggan adalah perkara yang amat penting yang perlu dititik beratkan oleh perniagaan perniagaan perlu meletakkan maklumat yang betul kepada sebarang produk yang dijual di atas talian misalnya nombor tele'on perniagaan yang boleh dan mudah dihubungi email perniagaan atau alamat perniagaan agar mudah dihubungi oleh pelanggan. ebarang iklan di internet perlu disertakan bersama nombor tele'on yang betul dan alamat lokasi yang boleh dirujuk oleh pelanggan atau lebih baik meletakkan maklumat perniagaan yang lengkap kepada pelanggan agar  kredibiliti perniagaan tidak diragui. *ihak perniagaan perlu sentiasa mengurus tempahan di atas talian dengan baik dan sentiasa peka ke atas aduan daripada pelanggan. *ihak perniagaan turut perlu mengemaskinikan data tempahan daripada pelanggan agar tiada sebarang masalah yang boleh berlaku seperti kelewatan atau terlepas pandang tempahan

.2 Perniagaan Perun(itan

Alamat perniagaan ) 3erdekatan kawasan perumahan *angsapuri ri Murni ! ;alan *engkalan 7inting ;ohor 3ahru ;ohor darul 2a?zim Pengkhususan Perniagaan ) *erniagaan menjual barang harian Mengikut :undi'' dan till (+,#+)

jikalau pembeli itu adalah pembeli yang akhir

penjual yang telah berurus niaga itu dikatakan telah melakukan perun%itan. $e'inisi ini hanya menumpukan penjual itu sebagai orang utama di dalam urusniaga. *erniagaan ini menjalankan perniagaan perun%itan di mana penjualan barang dan dagangan dari sesuatu tempat yang tetap iaitu di kawasan perumahan.

9

*enjualan di kedai run%it ini adalah seperti menjual barang keperluan harian untuk pelanggan yang berhampiran di kawasan perumahan itu. etiap barang yang dijual akan disusun atur oleh pekerja di kedai itu agar memudahkan pelanggan untuk membelinya

a& Amalan Perniagaan yang "idak Beretika 1 Pandangan *ada pandangan saya amalan yang tidak beretika dilakukan oleh kedai run%it tersebut ialah tidak menggunakan lesen perniagaan yang sah di sisi undang undang. aya mengatakan begini kerana tiadanya sijil perniagaan dipaparkan semasa melakukan tinjauan ke atas kedai run%it tersebut. 6leh itu saya berpendapat bahawa kedai ini tidak menda'tarkan perniagaannya di uruhanjaya yarikat Malaysia. e%ara tidak langsung kita sebagai pengguna turut terlibat dalam aktiiti yang tidak beretika kerana membeli barang daripada kedai run%it yang tidak mempunyai lesen perniagaan.

'okongan dari 'umber Ilmiah 3erdasarkan sumber ilmiah yang saya perolehi dari laman web uruhanjaya yarikat Malaysia (M) bahawa sebabsebab perniagaan perlu dida'tarkan kerana ianya sebagai bukti muktamad yang sah dan diperakui oleh undangundang. 2anpa penda'taran tindakan undangundang boleh dikenakan ke atas peniaga atau pemilik perniagaan di bawah -kta *enda'taran *erniagaan +,1#. elain itu penda'taran perniagaan ini adalah sebagai bukti keterangan iaitu segala maklumat dengan perniagaan seperti nama si'at perniagaan tarikh permulaan perniagaan alamat dan tempat perniagaan berkenaan pemilik iaitu nama penuh jawatan dan tarikh kemasukan dalam perniagaan akan direkodkan dalam da'tar. Maklumat ini adalah benar dan boleh dijadikan sebagai bukti bertulis.

10

2ambahan pula penda'taran dilakukan sebagai hak milik iaitu sekiranya pemilik telah meninggal dunia pada masa kematiannya telah direkodkan dalam da'tar salah seorang waris atau manamana indiidu yang berhak terhadap harta pemilik yang meninggal dunia boleh membuat tuntutan ke atas hak indiidu yang meninggal dunia. ekiranya perniagaan tidak dida'tarkan maka butirbutir yang berkaitan tidak direkod oleh itu perniagaan tersebut tidak boleh dikuatkuasakan melalui guaman atau prosiding undangundang lain.

Cadangan Penambahbaikan ewajarnya sebagai perun%it yang ingin memastikan kedainya bertahan lama hendaklah menda'tarkan kedainya di uruhanjaya yarikat Malaysia.
11

2ambahan pula terdapat sesetengah barang yang tidak diletakkan harga dan boleh menyebabkan kekeliruan pelanggan untuk membeli barang di kedai run%it ini.

'okongan dari 'umber Ilmiah umber ilmiah yang diperolehi ialah mengikut @ndangundang Malaysia -kta =!/ iaitu manamana orang yang menjual atau menawarkan untuk menjual apaapa barangan harga terkawal atau menyediakan atau menawarkan untuk menyediakan apaapa perkhidmatan %aj terkawal atau yang mengutip deposit selain mengikut harga atau %aj yang ditentukan oleh *engawal di bawah seksyen 0 1 atau = dianggap sebagai melakukan suatu kesalahan. 2ambahan pula mengikut -kta &awalan 3ekalan +,#+ (-kta +!!) iaitu barang kawalan perlu dikawal oleh undangundang kerana kebanyakannya merupakan keperluan asas yang akan digunakan oleh pengguna dan pengeluar. Manakala undangundang -kta &awalan
elain itu subseksyen (+) manamana orang yang menawarkan untuk menjual apaapa barangan harga terkawal atau menawarkan untuk membekalkan apaapa perkhidmatan %aj terkawal hendaklah mempamerkan senarai harga bagi barangan harga terkawal atau %aj bagi perkhidmatan %aj terkawal dalam kedudukan yang mudah dilihat yang senang diba%a oleh manamana orang yang ber%adang untuk membeli barangan atau perkhidmatan itu. Aalau apa pun subseksyen (+) jika tidak praktik untuk mempamerkan senarai harga atau %aj sebagaimana yang dikehendaki di bawah subseksyen (+) senarai harga atau %aj itu hendaklah dipamerkan mengikut %ara yang ditentukan oleh *engawal. Manamana orang yang tidak mematuhi subseksyen (+) atau (!) telah melakukan suatu kesalahan.

Cadangan Penambahbaikan

12

*enambahbaikan yang boleh dibuat di kedai run%it ini ialah pekerja sewajarnya tidak boleh menaikkan harga barang keperluan terutama barang kawalan dengan sewenangwenangnya. Ini kerana berdasarkan kenyataan daripada &ementerian *erdagangan &operasi dan &epenggunaan (&*$5&&) terdapat !" barang kawalan antaranya ialah gula susu garam dan lainlain lagi yang seumpama dengannya. elain itu pekerja sepatutnya mengambil inisiati' apabila dimarahi oleh pelanggan berkaitan hal tidak sepatutnya dengan memperbaiki kelemahan serta kesalahan yang terdapat di dalam kedai run%it. e%ara tidak langsung persekitaran kedai run%it akan menjadi lebih harmoni serta akan meningkatkan lagi pertambahan pelanggan ke kedai run%it ini. 2ambahan lagi sebagai pekerja yang ingin memastikan pelanggannya tidak beralih ke kedai run%it yang lain hendaklah memastikan segala barang keperluan berada dalam keadaan yang baik. ebagai %ontoh memperbaharui barang yang tarikh luput sudah hampir atau tamat dan memastikan segala makanan daripada tin berada dalam keadaan yang elok dan selamat untuk digunakan oleh pelanggan. *erun%it hendaklah memastikan segala barang yang dipamerkan dilabelkan dengan tanda harga yang sepatutnya supaya pelanggan tidak keliru dan tidak menimbulkan syak wasangka antara perun%it dengan pelanggan.

.3 Perniagaan Makanan

*enis perniagaan 8 *enjualan makanan %okasi

8 $i sekitar ka'e &@6

*erniagaan ini merupakan perniagaan penjualan makanan yang di buka disekitar  ka'e &olej @ngku 6mar (@*I).

*erniagaan

ini beroperasi dari pukul > pagi

sehingga pukul ++./" malam. *erniagaan ini menjual pelbagai jenis masakan dan akan menjual makanan ringan seperti burger di sebelah malam. *erniaga ini tidak mengamalkan amalan etika yang betul. *erniagaan ini telah menyalahi amalan etika

13

seperti penyediaan tempat makanan yang kotor ter%emar dengan serangga dan sebagainya.

a& Amalan Perniagaan yang "idak Beretika 1 Pandangan *erniagaan ini

dianggap tidak

perniagaan yang tidak

beretika

kerana mereka menjalankan

bersih. -pabila diperhatikan

perniagaan ini

sering

menghidangkan makanan se%ara terdedah dan terdapat beberapa ekor serangga yang mati dalam hidangan tersebut. *erniagaan ini juga menyediakan kain pengelap pinggan yang kotor tanpa menukarnya malah sisasisa lauk akan di%ampurkan dengan lauk yang lain bagi mengurangkan bekas yang ada.
'okongan dari 'umber Ilmiah 3agi setiap pengendali makanan mereka hendaklah mengamalkan garis panduan yang keluarkan oleh 3ahagian &eselamatan $an &ualiti Makanan ;abatan &esihatan iaitu8 B

*akai apron dan penutup kepala yang bersih dan sesuai ketika mengendali

makanan. B

;angan merokok ketika menyediakan makanan.

B

Makanan tidak boleh diletak atau disediakan di atas lantai. Gunakan tempat

yang dikhaskan. 3egitu juga dengan stok bekalan bahan memasak. B

;agalah kebersihan apabila menyediakan makanan setiap masa.

B

;angan menyapu makanan yang terjatuh di atas lantai. 3uangkan makanan

tersebut di tempat yang sesuai B

impan makanan di tempat yang sesuai.

14

B

;angan gunakan bekas yang telah retak atau sumbing untuk menghidangkan

makanan. B

Gunakan penyepit9sudu9garpu untuk mengambil makanan.

B

Cindungi makanan dari lalat tikus lipas habuk dan bahanbahan bera%un.

B

Gunakan %ara hidangan yang betul dan jagalah kebersihan diri ketika

menghidangkan makanan. B

Gunakan tuala yang berasingan untuk membersih meja lap peralatan dan

untuk lap tangan. B

Gunakan kain yang bersih untuk mengelap pinggan mangkuk . *astikan ia

hanya digunakan untuk tujuan tersebut sahaja. B

Gunakan tong sampah.

B

Gunakan air yang bersih untuk men%u%i pinggan mangkuk.

B

:u%i tangan dengan sabun setiap kali selepas menggunakan tandas dan

sebelum menyediakan atau menghidangkan makanan. B

;angan simpan makanan yang telah dimasak dan mentah di tempat yang

sama untuk mengelakkan pen%emaran silang. B

impan makanan di tempat yang sesuai misalnya makanan yang mudah

rosak di dalam peti sejuk.

Cadangan penambahbaikan :adangan penambahbaikan bagi perniagaan ini ialah peniaga tersebut hendaklah memastikan masakan

yang dihidang ditutup dengan jaring agar serangga tidak

dapat memasuki ke hidangan tersebut. elain itu peniaga juga hendaklah memastikan kain untuk mengelap pinggan sentiasa bersih agar pelajar terhindar dari sebarang jangkitan kuman dan kera%unan makanan. *eniaga juga hendaklah membuang

atau

menghabiskan

sisasisa

lauk

yang

ada

dan

tidak

15

men%ampurkannya kerana sesetengah lauk tidak boleh di%ampurkan dalam keadaan yang lama.
b& Amalan Perniagaan yang "idak Beretika 2 Pandangan elain dari pengamalan perniagaan yang tidak bersih perniagaan ini juga tidak meletakkan tanda harga di setiap makanan yang dijual. etiap pembelian makanan akan dikenakan harga yang berlainan walaupun kuantiti dan jenis makanan yang sama. 3erdasarkan beberapa respons dari beberapa orang pelajar ternyata peniaga tersebut mengenakan harga yang berlainan kepada pelajar yang berbeza.

'okongan dari 'umber Ilmiah Menurutkan -kta &awalan
Cadangan Penambahbaikan

16

3erdasarkan amalan yang kedua ini %adangan untuk penambahbaikan ialah peniaga hendaklah meletakkan tanda harga bagi setiap hidangan makanan yang dijual. 6leh yang demikian peniaga hendaklah mengira mengikut harga yang telah ditetapkan sahaja. *eniaga juga hendaklah bersi'at adil dan amanah dalam menjual makanan tanpa mengira siapa pembelinya. ebagai seorang penjual mereka hendaklah meletakkan harga yang berpatutan dengan modal mereka keluarkan agar  tidak berlaku penindasan terhadap pelajar.
. Perniagaan Perkhidmatan

 -lamat *erniagaan 8 tesen 3as $an 2eksi ungai 5ibong *ulau *inang *engkhususan *erniagaan8 *engangkutan -wam

a& Amalan Perniagaan yang "idak Beretika 1

17

Pandangan *ada pendapat saya amalan yang tidak beretika yang dapat dilihat di stesen teksi adalah

pemandu teksi mengenakan tambang yang tinggi tanpa menggunakan

meter. eperti yang kita sedia maklum setiap teksi perlu mempunyai meter tambang supaya tambang yang dikenakan terhadap pengguna bertepatan dengan jarak lokasi yang di tuju. *enggunaan meter tambang adalah penting untuk mengelakkan setiap pemandu menentukan harga sesuka hati untuk kepentingannya dengan mengaut keuntungan yang melampau. *enggunaan meter haruslah dimaksimumkan agar  tambang yang dikenakan kepada pengguna menepati kadar yang ditetapkan oleh kerajaan. 'okongan +ari 'umber Ilmiah Menerusi laman web rasmi uruhanjaya *engangkutan -wam $arat(*-$) kerajaan telah menetapkan kadar tambang yang dikenakan mengikut jenis teksi yang terdapat $i Malaysia. 3agi teksi bajet bermeter %aj permulaan yang dikenakan adalah 7M/."" dengan kadar 7M ".>= per kilometer 7M ".!+ untuk !+ saat dan bagi jarak +" kilometer ditetapkan sebanyak 7M+".>". &adar tambang yang ditetapkan berdasarkan ! langkah utama yang dikenalpasti iaitu kaedah H3aseline? semula kos teksi dan aplikasi ke dalam struktur kadar tambang. 6leh kerana kadar  tambang teksi telah disemak pada tahun !"", iaitu 0 tahun yang lepas maka ia adalah penting

supaya

kadar

tambang

teksi

diselaraskan se%ara holistik.

*enyelarasan holistik ini melibatkan kos sebenar dalam penyediaan perkhidmatan teksi dan pada masa yang sama memastikan tambang teksi terkini adalah relean. Enam kos komponen utama telah dikenalpasti dalam kaedah D3aselineD emula. &os komponen yang pertama adalah kos kenderaan yang mengambil kira bayaran sewa harian. eterusnya kos peralatan yang diambil kira dalam kos komponen seperti meter teksi sistem gas asli mampat(bagi yang memakai 5GV) dan terminal kad kredit. &os komponen ketiga yang diambil kira adalah kos bahan api sama ada gas asli

mampat(:5G)

atau

petrol

dan

kos

komponen

keempat

iaitu

kos

penyelenggaraan seperti jadual penyelenggaraan kenderaan penghawa dingin tayar meter teksi dan lain lain penyelenggaraan. &os komponen kelima pula mengambil kira dari segi aspek kos oerhead yang merangkumi insurans kereta insurans kemalangan diri yuran perkhidmatan *@*-&6M serta yuran lesen. 3agi

18

kos komponen yang terakhir meliputi kos buruh iaitu gaji pekerja itu sendiri. elain itu pendekatan kedua yang digunakan adalah aplikasi dalam ke dalam struktur  tambang. :aj permulaan yang dikenakan bertujuan untuk menggalakkan trip jarak dekat dengan menawarkan pemandu pulangan yang minimum bagi setiap perjalanan dengan mengambil kira komponen kos kenderaan dan kelengkapan. 2ambahan pula %aj jarak yang dikenakan kepada pengguna adalah meliputi jumlah kos operasi kenderaan dan kos buruh bagi menyediakan perjalanan dengan mengambil kira kos bahan api penyelenggaraan buruh dan Hoerhead?. :aj masa pula mengambil kira pengambilan penumpang pada waktu kemun%ak dimana pemandu mendapat pulangan bagi kos menghadapi kesesakan lalu lintas. Mengikut peruntukan undangundang di bawah eksyen != -kta *engangkutan -wam $arat. *emandu teksi yang didapati bersalah dengan tidak menggunakan meter akan dikenakan denda antara 7M+""".""  7M1"""""."" atau penjara tidak melebihi 1 tahun.

Penambahbaikan *enambahbaikan yang seharusnya dilakukan adalah penggunaan meter digunakan dalam pengiraan tambang kepada pengguna seperti yang ditetapkan oleh uruhanjaya *engangkutan -wam $arat (*-$). *emantauan oleh pihak *-$  juga perlu dipertingkatkan untuk meninjau penggunaan meter tambang supaya pengguna tidak terbeban dengan tambang yang melampau. Melalui %ara ini kes penipuan tambang dapat dikurangkan dan sedikit sebanyak dapat membantu pengguna dalam isu tambang teksi tersebut. elain itu kerjasama dari penumpang  juga penting untuk menangani masalah teksi tidak bermeter ini dengan melaporkan perkara ini kepada pihak *-$ menerusi talian bebas atau melalui lawan web *-$ sendiri. *erkara ini dapat dielakkan dengan kerjasama serta bantuan dari semua pihak untuk mengelakkan penumpang di tipu atau dikenakan %aj perkhidmatan yang melampau.

a& Amalan Perniagaan yang "idak Beretika 2

19

Pandangan *ada pandangan saya amalan yang tidak beretika yang kedua yang dapat dilihat di stesen teksi adalah pemandu tidak mempunyai lesen dan tidak berda'tar seperti yang ditetapkan oleh uruhanjaya *erkhidmatan -wam $arat (*-$). *erkara ini  jelas menyalahi undangundang serta mengundang risiko kepada penumpang jika berlaku sebarang kemalangan. ebagai %ontoh setiap teksi mestilah memaparkan tanda pengenalan pemandu yang dida'tarkan atas nama pemilik tetapi teksi berkenaan dipandu selain dari nama pemilik. -pabila berlaku kemalangan pemandu tersebut akan menuding jari antara satu sama lain dan menyebabkan perkara ini berlarutan.

'okongan +ari 'umber Ilmiah Menurut

panduan

dasar

pelesenan

yang

dikeluarkan

kerajaan

menerusi

uruhanjaya *engangkutan -wam $arat(*-$) teksi bajet mestilah berwarna merah putih atau terdapat jalur gemilang Merah (7e'leJ 3lue ++//08 neJa auto%olour) 3iru (:hili 7ed -""+1>K I:I *aint) bagi teksi indiidu dan penggunaan warna korporat untuk syarikat yang mempunyai bilangan lesen teksi melebihi !1" unit. 2ambahan pula kesemua teksi disyaratkan supaya mempamerkan tanda pengenalan pemandu. yarat ini dikuatkuasakan melalui &aedahkaedah &enderaan *erkhidmatan -wam !> (pelesenan dan kelakuan pemandu konduktor dan penumpang) pindaan +,,+ berkuat kuasa mulai 6gos +,,+. 2ujuan untuk membolehkan penumpang membuat aduan apabila pemandu melakukan kesalahan dan memudahkan penguatkuasaan oleh agensi penguatkuasaan.

elain itu

pemandu yang tidak mempunyai lesen okasional (*V G$C &65) akan disabitkan kesalahan di bawah seksyen 1#(+) dengan kadar kompoun 7M/"" dalam -kta *engangkutan ;alan +,>= (-kta ///) dan *eraturan Calu Cintas +,1> &elas $a'tar  dan Cesen &enderaan Motor dan *emandu 3-<-GI-5 II *emandu9Cesen &onduktor untuk -wam9*ekerja9&enderaan 3arang.

Penambahbaikan

20

*enambahbaikan

yang

dapat

dilaksanakan

adalah

pihak

berkenaan

iaitu

uruhanjaya *engangkutan -wam $arat(*-$) melakukan pemeriksaan berkala di kawasan bandar atau kawasan yang menjadi tumpuan orang awam menggunakan teksi. *emantauan yang berterusan amatlah perlu untuk memberi jaminan kepada orang awam tentang keselamatan perkhidmatan teksi yang disediakan. elain itu kerajaan perlulah menyediakan kursus untuk pemandu teksi di eluruh Malaysia tentang kepentingan menjaga keselamatan orang awam ketika memandu supaya timbul kesedaran dalam kalangan pemandu tersebut. elain itu pihak *-$ perlulah mengetatkan undangundang dengan mengenakan denda yang setimpal kepada pemandu yang tidak mempunyai lesen okasional ini supaya dapat perkara yang tidak diingini seperti kemalangan berlaku.

,.0 -esimpulan &esimpulannya etika perniagaan merupakan prinsipprinsip moral yang standard kelakuan perniagaan yang diterima oleh komuniti dalam dunia perniagaan. Etika merupakan satu set nilai dan peraturan yang merangkumi peraturan yang baik atau buruk di dalam operasi perniagaan. Etika perniagaan adalah penting kerana ia akan menyesuaikan perniagaan dengan nilai dan jangkaan masyarakat. @sahawan dan perniagaan dijangka mematuhi -kta dan @ndangundang tempatan. elain daripada peraturan dan akta perniagaan keputusan beretika dapat menguatkan perhubungan dan

keper%ayaan daripada pengguna dalam

dunia

perniagaan.

&eputusan

perniagaan yang tidak beretika bukan sahaja menghilangkan keper%ayaan pelanggan tetapi juga melemahkan perniagaan di kemudian hari kelak. :ontoh keadaan perniagaan tang tidak beretika adalah seperti sesetengah penjual yang mengenakan harga yang berlainan terhadap pelanggan yang berlainan. &ebanyakan amalan yang tidak beretika ber%anggah serta melanggar undangundang sepatutnya tidak dilakukan oleh para peniaga supaya lebih mengamalkan sikap yang telus dan amanah dalam melakukan aktiiti perniagaan. $alam perniagaan mengikut perspekti' islam peniaga bukan sahaja mementingkan keuntungan sahaja malah bertujuan untuk memperbesar memperpanjang dan memperluaskan aktiiti syariat atau bertujuan ibadah dan mendapat pahala yang banyak. ;usteru itulah di dalam

21

perniagaan hendaklah sentiasa men%ari keredhaan -llah 2aala dengan niat yang betul serta perlaksanaan yang betul. 6leh yang demikian seorang peniaga hendaklah mengamalkan etika yang betul supaya menarik lebih ramai pelanggan untuk berurusan dengan perniagaan tersebut.