LAPORAN KUNJUNGAN INDUSTRI PT. SINAR SOSRO, CAKUNG
LAPORAN INI DISUSUN SEBAGAI SALAH SATU TUGAS WAJIB UNTUK SELURUH SISWA/SISWI KELAS XI
Oleh 1. Eko Waluyo Pa!e"ya
# 1$ %
&. 'e()a*a Ha*u+
# 11 %
,. I*-)a*a Pu!a*)*u+
# 10 %
0. Sel() Su+a-)*
# ,$ %
Kela! XI IPA & Th. Aaa* &$1&/&$1,
SEKOLAH MENENGAH ATAS NEGERI 1 WONOSARI-KLATEN 2013
LAPORAN KUNJUNGAN INDUSTRI PT. SINAR SOSRO, CAKUNG LAPORAN INI DISUSUN SEBAGAI SALAH SATU TUGAS WAJIB UNTUK SELURUH SISWA/SISWI KELAS XI
Oleh 1. Eko Waluyo Pa!e"ya
# 1$ %
&. 'e()a*a Ha*u+
# 11 %
,. I*-)a*a Pu!a*)*u+
# 10 %
0. Sel() Su+a-)*
# ,$ %
Kela! XI IPA & Th. Aaa* &$1&/&$1,
SEKOLAH MENENGAH ATAS NEGERI 1 WONOSARI-KLATEN 2013
i
LEMBAR PENGESAHAN
Wo*o!a)9 Wo*o!a)9 ,1 8ae" &$1, 8e*ye"uu) Pe+2)*a II Waka!ek Wa ka!ek Ke!)!3aa*
Pe+2)*a I Wal) Kela!
DRS. SUR4O LELONO SUHARDI NIP. NIP. 1560$&17 1560$&17 1550$, 1550$, 1 $$0
EN4 WID4ASTUTI9 S.PD NIP. NIP. 1565$61: 1565$61: 1557$& 1557$& & $$, 8e*e"ahu) Keala Sekolah S8A Nee) 1 Wo*o!a)
DRS. H. SUPARDI9 S.H9 8.PD NIP. NIP. 15:0$:&$ 15:0$:&$ 157,$0 157,$0 1 $$,
ii
MOTTO
1. Ua* Ua* ")-a ")-ak k -aa -aa"" -)+a -)+aka ka*9 *9 ua* ua* ")-ak ")-ak -aa -aa"" -)ke -)ke+2 +2a* a*k ka* a*99 -a* -a* ua* ua* ")-ak -)2a3a ke l)a* laha". Ja-)9 a*a* 2ea*"u* a-a ua*. &. E*(y E*(y *e(e *e(e e*);h e*);hee- !o+eo* !o+eo*e. e. ,. Bu-ay Bu-ayaa )"u kea*eka kea*ekaa aa+a a+a*. *. Kea*eka Kea*ekaaa aa+a* +a* )"u 2uka* 2uka* hal ya* ya* hau! hau! +e+e;ah 2elah9 +ela)*ka* !ua"u kekayaa* ya* a*"a! -)2a*aka*. 0. Peala*a* Peala*a* h)-u h)-u +a*u!)a +a*u!)a )"u -)*a+)!. -)*a+)!. Ja*a* Ja*a* -)2ua" -)2ua" !"a")!. :. Ho*e Ho*e!" !"ly ly )! "he "he 2e!" 2e!" ol ol);y );y.. 6. <)!) <)!) "a*a +)!) +)!) a-alah +)+) +)+) -)!)a* -)!)a* 2olo*. 2olo*. 8)!) "a*a "a*a ()!) a-alah a-alah +)+) +)+) 2uuk -)+ala+ ya* ela. =. D) +a"a +a*u!)a9 +a*u!)a9 ;a*")k9 ;a*")k9 2a)k9 2a)k9 kaya9 )"u ela")>. ela")>. Ta) Ta) -) -) +a"a Tuha* Tuha*99 !e+ua !e+ua !a+a. 7. No"h)* No"h)* )! +oe (alua (alua2le 2le "o !o+eo !o+eo*e *e "ha* "ha* ;ou!"e! ;ou!"e!y y 5. Ke!al Ke!alah aha* a* +e+a +e+a* * +a*u +a*u!)a !)a3) 3)99 "a) "a) e* e*ha hau u!! ua ua aka* aka* ha2) ha2)!!e !!e) ))* )* -e*a* ke!alaha* ya* -)lakuka*. 1$. To !eak 3)"hou" "h)*k)* )! "o !hoo" 3)"hou" 3)"hou" 2u"". 11. 11. W)!-o+ W)!-o+ )! o*ly >ou*>ou*- )* "u"h. "u"h.
iii
PERSEMBAHAN
Kaya "ul)! )*) -)e!e+2ahka* e*ul)! kea-a? 1. ALLAH SWT yang telah memberikan segala kenikmatan kepada hamba-Nya. &. Orang tua penulis yang telah memberikan dukungan, baik materi maupun non materil. ,. Bapak rs. H. Supardi !oertopo, SH, !."d, selaku #epala Sekolah S!A Negeri $ Wonosari, yang telah memberi semangat dan tak henti-hentinya mendukung sis%a&sis%inya untuk ma'u. 0. Bapak rs. Suryo Lelono Suhardi, selaku Wakasek #esis%aan dan guru bidang studi #imia yang telah memberikan teori kepada penulis
dan
membimbing
penulis
dalam
melaksanakan
#un'ungan (ndustri. :. (bu )ny Widyastuti, selaku Wali #elas *( ("A + dan sebagai guru bidang studi isika yang telah memberikan pela'aran dan bimbingan kepada penulis dalam kegiatan #un'ungan (ndustri dan membimbing terselesaikannya #arya Tulis ini. 6. Teman-teman sekeluarga besar *( ("A + )N(/S0()A1, yang selalu bersama menimba ilmu di S!A Negeri $ Wonosari dan telah membantu dalam penyusunan karya tulis ini. =. #akak kelas *(( dan adik kelas * yang telah member dukungan.
i2
KATA PENGANTAR
A!!ala+uala)ku+ W. W2. Pu) !yuku keha-)a" Allah SWT kae*a ah+a" -a* kau*)a@Nya ka+) -aa" +e*yele!a)ka* laoa* Ku*u*a* I*-u!") )*). Laoa* )*) -)"ul)! u*"uk +e+e*uh) "ua! 3au2 2a) !eluuh !)!3a/!)!3) kela! XI. Ka+) +e*ya-a) 2ah3a +a!)h 2a*yak kekua*a* -ala+ e*ul)!a* kaya )l+)ah )*). 8aka -a) )"u9 e*ul)! +e*haaka* !aa* -a* k)")k ya* +e+2a*u* -a) e+2a;a. T)-ak lua ka+) +e*u;aka* "e)+a ka!)h kea-a ? 1% Baak keala !ekolah9 !e"a 2aak/)2u uu !e"a !"a> kaya3a* S8A N 1 WONOSARI ya* "elah +e*-uku* "elak!a*aka**ya oa+ !"u-) laa*a* )*). &% I2u E*y W)-ya!"u")9 S.P-9 8.P- !elaku 3al) kela! XI IPA & ya* "elah +e+2)+2)* -a* +e*-)-)k ka+) -e*a* !e2a)k +u*k)*. ,% Oa* "ua ya* "elah +e+2e)ka* 2a*"ua* +o)l kea-a ka+) 0% See*a !"a> <.Pe!a-a I*-ah Tou ya* "elah +e*a*"a ka+) ke "e+a" "uua* -e*a* !ela+a" "a*a hala*a* !ua"u aau*. :% PT. !)*a !o!o ya* "elah +e*))*ka* ka+) +e*u*u*) eu!ahaa*ya. Akh) ka"a9 e*ul)! 2ehaa !e+oa kaya "ul)! )*) -aa" 2e+a*>aa" !e"a -aa" +e*a+2ah e*e"ahua* 2a) k)"a !e+ua. Wa!!ala+uala)ku+ 3.32
Wo*o!a)9 ,1 8ae" &$1,
Pe*ul)!
2
DAFTAR ISI
HALA8AN JUDUL........................................................................................) LE8BAR PENGESAHAN.............................................................................. )) 8OTTO............................................................................................................))) PERSE8BAHAN.............................................................................................)( KATA PENGANTAR.......................................................................................( DA'TAR ISI.....................................................................................................() BAB I PENDAHULUAN.................................................................................1 1.1 La"a Belaka*......................................................................................1 1.& Ru+u!a* 8a!alah.................................................................................& 1., Tuua*...................................................................................................& 1.0 8a*>aa"................................................................................................., 1.: Rua* L)*ku.....................................................................................0 1.6 Su+2e Da"a....................................................................................... ..: 1.= 8e"o-e Pe*ul)!a*..................................................................................: 1.7 S)!"e+a")ka Pe*ul)!a*........................................................................... : BAB II TINJAUAN U8U8............................................................................= &.1 Loka!) PT. S)*a So!o..........................................................................= &.& Seaah S)*ka" Be-))*ya PT. S)*a So!o.........................................= &., <)!) 8)!) PT. S)*a So!o......................................................................5 &.0 Je*)! U!aha #Po-uk Keluaa*%.............................................................5 &.: S"uk"u Oa*)!a!) -) Pa2)k................................................................1= &.0.1 Baa* Oa*)!a!).........................................................................1= &.0.& Tua! -a* 'u*!) 8a!)* 8a!)* Ja2a"a*..................................17 &.6 S)!"e+ 8a*ae+e*................................................................................17 &.:.1 aa Peeku"a* Kaya3a*..........................................................17 &.:.& S)!"e+ Pe*a)a*....................................................................... 17 &.:., S)!"e+ Pe*e+2a*a* Te*aa Kea................................. .........15 BAB III PROSES.............................................................................................&$
2i
,.1 Peala"a* ya* -)u*aka*.....................................................................&$ ,.& Baha* -a* aa Pe*a-aa**ya.............................................................&$ ,., Po!e! Pe+2ua"a*................................................................................. && ,.0 Pe*e+a!a*...........................................................................................&0 ,.: Pe+a!aa* -a* D)!")2u!)......................................................................&: ,.6 S)!"e+ Sa*)"a!)...................................................................................... ,6 ,.6.1 Je*)! L)+2ah................................................................................,6 ,.6.& aa Pe*a*a*a* L)+2ah............................................................,6 BAB I< PENUTUP..........................................................................................01 0.1 Ke!)+ula*...........................................................................................01 0.& K)")k -a* Saa*....................................................................................01 DA'TAR PUSTAKA........................................................................................())) LA8PIRAN DOKU8ENTASI.......................................................................)
2ii
BAB I PENDAHULAN
1.1
Lata B!"a#a$% Ma&a"a'
De3a!a )*)9 2a*yak -)"e+uka* o-uk +aka*a* -a* +)*u+a* ya* +e*a*-u* 2aha*@2aha* ya* ")-ak layak ko*!u+!) -a* 2e2ahaya 2a) ke!eha"a*. Sela)* )"u9 l)+2ah ha!)l o!e! e+2ua"a* +aka*a*/+)*u+a* ua 2a*yak +e*;e+a) l)*ku*a* ya* aka* 2e-a+ak !a*a" 2uuk "eha-a ke!e)+2a*a* ala+. Se2aa) elaa Sekolah 8e*e*ah A"a!9 khu!u!*ya uu!a* Il+u Pe*e"ahua* Ala+9 !)!3a/!)!3) !u-ah !a*a" 2a*yak +e*-aa" +a"e) elaaaa* ya* 2eke*aa* -e*a* )l+u 8a"e+a")ka9 ')!)ka9 K)+)a9 -a* B)olo)
ya*
+e+elaa)
hal@hal
+e*ya*ku"
e+a!alaha*@
e+a!alaha* !ee") ya* -)!e2u"ka* -) a"a!. Su-ah !elayak*ya 2a) elaa S8A9 ")-ak ha*ya -)"e+a -e*a* "eo) -a* u+u! ya* a-a. Oleh kae*a )"u9 !ekolah +e*a-aka* ke)a"a* Ku*u*a* I*-u!") ya* -)haaka* -aa" +e+2a*"u +e+e*uh) ke2u"uha* !)!3a/!)!3) -ala+ +e*eaka* "eo)@"eo) ya* "elah -)elaa) -) !ekolah -e*a* +elakuka* e*a+a"a* la*!u* -) laa*a* +elalu) ke)a"a* CKu*u*a* I*-u!"). Sela)* )"u9 -u*)a kea -a* e)*-u!")a* a-alah -ua hal +u"lak ya* elu -)ke"ahu) -ala+ +e*eaka* 2e2aa) )l+u e*e"ahua* ya* "elah -)elaa). 8aka -a) )"u9 lu*u*a* )*-u!") )*) !a*a" -)2u"uhka* u*"uk +e+2e*"uk e*ea!) -a* a"au alu+*) !ekolah ya* +e+u*ya) 2ekal -a* +e*"al ya* 2a)k u*"uk +e*e+2u! -u*)a kea -) +a!a ya* aka* -a"a* -a* ua u*"uk +e+2e) +o")(a!) ya* -aa" +e*)*ka"ka* !e+a*a" -ala+ 2elaa. Pa-a ke!e+a"a* kal) )*)9 )hak !ekolah +e*a-aka* ke)a"a* Ku*u*a* I*-u!") -) Po()*!) DKI Jaka"a9 "ea"*ya )*-u!") PT. S)*a So!o.
$
1.2
R()(&a$ Ma&a"a'
Se!ua) -e*a* la"a 2elaka* ya* +e*-a!a) Ku*u*a* I*-u!") ke PT. S)*a So!o9 +aka -aa" -)u+u!ka* 2e2eaa u+u!a* +a!alah !e2aa) 2e)ku"? 1.
Pelaaa* aa ya* -aa" -)e")k -a) !eaah 2e-))*ya PT. S)*a
&. ,.
So!o Aa !aa o-uk keluaa* PT. S)*a So!o -a* aa 2aha* 2aku*ya Baa)+a*a o!e! e+2ua"a* o-uk@o-uk PT. S)*a So!o9
0.
khu!u!*ya Teh Bo"ol So!o Baa)+a*a !"uk"u oa*)!a!) -) PT. S)*a So!o -a* 2aa)+a*a a)!
:.
ko+a*-o a"au a)! koo-)*a!)*ya Baa)+a*a !)!"e+ +a*ae+e* #;aa eeku"a* kaya3a*9
e*a)a*9 -a* e*e+2a*a* "e*aa kea% -) PT. S)*a So!o 6. Baa)+a*a !)!"e+ e+a!aa* -a* -)!")2u!) o-uk keluaa* So!o =. Baa)+a*a !)!"e+ !a*)"a!) -) PT. S)*a So!o9 +e*;aku aa !aakah e*)! l)+2ah ya* -)ha!)lka* PT. S)*a So!o9 -a+ak aakah ya* -)")+2ulka* l)+2ah "e!e2u" -a* 2aa)+a*a e*a*a*a* l)+2ah "e!e2u" 1.3
T(*(a$ Se!ua) -e*a* u+u!a* +a!alah ya* "elah -)2ua" +aka "uua* -a)
Ku*u*a* I*-u!") )*)9 ya)"u? 1. U*"uk +e+e*uh) ke2u"uha* !)!3a -ala+ +e+elaa) 2a2 ya* !e!ua) -e*a* uu!a* IPA ")-ak ha*ya !e2a"a! "eo)9 -a* ak")k &.
!e-eha*a9 "a) ua -e*a* ak")k la*!u* -) laa*a*. U*"uk +e+elaa) e*eaa* )l+u e*e"ahua* ya* "elah -)elaa)
,.
!e2elu+*ya -) !ekolah. Se2aa) 2aha* u"a+a e+2ua"a* laoa* Ku*u*a* I*-u!") ya*
0.
3a)2 u*"uk !)!3a/!)!3) kela! XI. Aa -aa" +e*a+2ah 3a3a!a* +e*e*a) -u*)a e)*-u!")a* ya* 2e"aa> )*"e*a!)o*al !e2aa) 2ekal u*"uk +e*e+2u! -u*)a kea -)
:.
+a!a ya* aka* -a"a*. 8e*a*a+ka* +o")(a!) 2elaa kea-a +a!)*@+a!)* !)!3a9 aa "ea;u u*"uk 2ea2u* -e*a* )*-u!")@)*-u!") 2ekela! ya* "elah -)ku*u*).
+
6.
U*"uk +e+elaa) le2)h la*u" +e*e*a) "eh ya* !u-ah +e*a-)
2a)a* -a) +a!yaaka" a-a u+u+*ya. =. U*"uk +e+aha+) !eaah !)*ka"9 e*)! u!aha "e+a!uk o-uk@ o-uk ya* -)a!aka*9 e*-)!")2u!)a* o-uk9 o!e! e+2ua"a* o-uk@o-uk +)*u+a* ya* -)o-uk!) oleh PT. S)*a So!o9 7.
khu!u!*ya "eh. 8el)ha" !e;aa *ya"a 2u-aya )*-u!") 2e"aa> )*"e*a!)o*al ya* +e*u*aka* )*!"u+e* -a* ala"@ala" +o-e* ya* 2e!kala 2e!a.
1.+
Ma$aat Be-a!aka* la"a 2elaka* -a* "uua* -)haaka* !e"elah Ku**a*
I*-u!") "elak!a*a9 +aka !)!3a/!)!3) aka* +e+eoleh +a*>aa" !e2aa) 2e)ku"? 1. Tee*uh)*ya ke2u"uha* !)!3a -ala+ +e+elaa) 2a2 ya* !e!ua) -e*a* uu!a* IPA ")-ak ha*ya !e2a"a! "eo)9 -a* ak")k !e-eha*a9 "a) ua -e*a* ak")k la*!u* -) laa*a* ya* !u-ah 2e!kala &.
)*"e*a!)o*al. 8e*-aa"ka* e+aha+a* le2)h !e"elah
+elakuka*
e*eaa*
la*!u* -a) 2e2aa) +a;a+ )l+u ya* "elah -)eoleh !e2elu+*ya ,.
-) !ekolah. 8e*-aa"ka* 2aha* u"a+a e+2ua"a* laoa* Ku*u*a* I*-u!")
0.
ya* 3a)2 -)2ua" oleh !eluuh !)!3a/!)!3) kela! XI. 8e*-aa"ka* ko*")2u!) u"a+a 2eua "a+2aha* 3a3a!a* +e*e*a) -u*)a e)*-u!")a* ya* 2e"aa> )*"e*a!)o*al !e2aa) 2ekal u*"uk
:.
+e*e+2u! -u*)a kea -) +a!a ya* aka* -a"a*. 8e*-aa"ka* elaaa* +e*e*a) !eak@"ea* e)*-u!")a* ya* 2eu*a !e2aa) +o")(a!) 2elaa 2a) +a!)*@+a!)* !)!3a9 aa 2)!a 2ea2u* -e*a* )*-u!")@)*-u!")
6.
2e!kala
2e!a
ya* "elah
-)ku*u*). 8e*a+2ah 3a3a!a* !)!3a/!)!3) +e*e*a) "eh ya* !u-ah +e*a-)
2a)a* -a) +a!yaaka" I*-o*e!)a. =. 8e*e"ahu) !eaah !)*ka"9 e*)! u!aha "e+a!uk o-uk@o-uk la)* ya* -)a!aka*9 e*-)!")2u!)a* o-uk9 -a* o!e! e+2ua"a* o-uk@o-uk keluaa* PT. S)*a So!o.
3
7.
8a+u +el)ha" -a* +e+aha+) !e;aa *ya"a +e*e*a) 2u-aya )*-u!") 2e"aa> )*"e*a!)o*al ya* +e*u*aka* )*!"u+e* -a* ala"@ ala" +o-e* ya* 2e!kala 2e!a.
1.
R(a$% L$%#(/ Be-a!aka* u+u!a* +a!alah ya* "elah -)2ua"9 "uua* ya* )*)* -);aa)
!e"a +a*>aa" ya* -)haaka*9 +aka elu e*ka)a* hal@hal okok 2e)ku" )*)? 1. 8e*e*al) loka!) a2)k. &. 8e*e*al) !eaah 2e-))*ya PT. S)*a So!o. ,. 8e*)-e*")>)ka!) !"uk"u oa*)!a!) -) a2)k -a) ea3a) -e*a* a2a"a* "e")*) !a+a) -e*a* ea3a) a2a"a* "ee*-ah. 0. 8e*)-e*")>)ka!) !)!"e+ +a*ae+e* "eka)" +a!alah eeku"a* :. 6. =.
kaya3a*9 !)!"e+ e*a)a*9 -a* e*e+2a*a* "e*aa kea. 8e*)-e*")>)ka!) o-uk@o-uk keluaa* PT. S)*a So!o. 8e*)-e*")>)ka!) 2aha*@2aha* 2aku ya* -)u*aka* u*"uk o-uk!). 8e*)-e*")>)ka!) !u+2e a"au a!al@+ua!al 2aha* 2aku ya*
7.
-)u*aka* u*"uk o-uk!). 8e*)-e*")>)ka!) -a* +e*olah )*>o+a!) +e*e*a) ala"@ala" ya*
5.
-)u*aka* !ela+a o!e! o-uk!). 8e*)-e*")>)ka!) o!e! o-uk!) !a+a) "aha e*e+a!a* o-uk@
o-uk keluaa* PT. S)*a So!o. 1$. 8e*)-e*")>)ka!) !)!"e+ -)!")2u!) -a* e+a!aa* oleh PT. S)*a So!o. 11. 8e*)-e*")>)ka!) -a+ak -a) ko*!u+!) o-uk@o-uk keluaa* PT. S)*a So!o. 1&. 8e*)-e*")>)ka!) !)!"e+ !a*)"a!) l)*ku*a* "eka)" +a!alah l)+2ah -a* e*a*a*a**ya. 1,. 8e*)-e*")>)ka!) -a* +e*olah )*>o+a!) "eka)" SD8 -) a2)k. 10. 8e*)-e*")>)ka!) !)ka +a!yaaka" "eha-a o-uk@o-uk keluaa* PT. S)*a So!o. 1.
S()! Data a. S"u-) Keu!"akaa* Dala+ hal )*) e*u+ula* -a"a ya* -)lakuka* -e*a* ;aa
+e*u*aka* -a* +e+elaa) 2uku@2uku9 )*"e*e"9 a"au +e-)a la)* 2.
ya* a-a hu2u*a**ya -e*a* +a!alah kaya "ul)! )*). Pe*el)")a* Laa*a*
4
Dala+ hal )*) e*u+ula* -a"a ya* -)lakuka* -e*a* ;aa o2!e(a!) #+e*)*au -a* +e*a+a")% !e;aa la*!u*. Sela)* )"u e*ul)! ua +e+a*>aa"ka* ke!e+a"a* "a*ya@a3a2 ya* -)2e)ka* )hak )*-u!")/a2)k u*"uk +elakuka* )*"e()e3 #3a3a*;aa% !e;aa la*!u*. 1.
M!t4! P!$("&a$ 8e"o-e ya* -)u*aka* e*ul)! -ala+ Ku*u*a* I*-u!") )*) )alah
+e"o-e e*-eka"a* -e!k)")>. 1.5
S&t!)at#a P!$("&a$ Pe*ul)! +e+2a) Laoa* Ku*u*a* I*-u!") )*) +e*a-) e+a" 2a2.
Pa-a BAB I e*ul)! +e*e+ukaka* la"a 2elaka*9 u+u!a* +a!alah9 "uua* -a* +a*>aa"9 ua* l)*ku9 !u+2e -a"a9 +e"o-e e*ul)!a* -a* !)!"e+a")ka e*ul)!a* Sela*u"*ya9 BAB II +euaka* ")*aua* u+u+ +el)u") loka!) a2)k9 !eaah 2e-))*ya9 o-uk@o-uk keluaa*9 !"uk"u oa*)!a!)9 -a* !)!"e+ +a*ae+e* -) PT. S)*a So!o. Pa-a BAB III9 e*ul)! aka* +e+2e)ka* e+2aha!a* "eka)" u+u!a* +a!alah ya* 2elu+ "ea3a2 a-a 2a2 !e2elu+*ya. Teakh)9 BAB I< ya)"u e*u"u9 e*ul)! +e+2e)ka* ke!)+ula* ya)"u a3a2a* a"a! u+u!a* +a!alah. Sela)* )"u9 a-a BAB )*)9 e*ul)! ua +e+2e)ka* k)")k -a* !aa**ya.
5
BAB II TINJAUAN UMUM
2.1
L#a& Pa#
Jl. Sul"a* Au* K+. &7 Keluaha* 8e-a* Sa")a Beka!) 1=1,&
2.2
S!*aa' S$%#at B!4$6a PT. S$a S&
)kal 2akal PT. So!o 2e+ula -a) u!aha keluaa So!o-oo ya* +e*ual "eh 3a*) a-a "ahu* 150$ -) Ka2ua"e* Sla3)9 Po)*!) Ja3a Te*ah. Se"elah &: "ahu* +e*ual "eh 3a*)9 keluaa So!oo-oo +ula) +e*e+2a*ka* 2)!*)! -) aku*. Ke+u-)a* a-a "ahu* 15=09 -)-))ka* PT. S)*a So!o ya* 2eeak -) 2)-a* +)*u+a* "eh -ala+ 2o"ol. PT. S)*a So!o ;a2a* Del) Se-a* +euaka* !alah !a"u ;a2a* eu!ahaa* ya* -)e!+)ka* oleh Gu2e*u Su+a"ea U"aa9 Baak Kahau--)* Na!u")o*9 a-a "a*al &7 Jul) 1570. PT. S)*a So!o e*ah 2e2eaa kal) 2ea*") *a+a. Pa-a a3al 2e-)) 2e*a+a PT. To2a So!o Ke*;o*o9 ke+u-)a* 2ea*") *a+a +e*a-) PT. Rek!o2u-) A-)aya a-a "ahu* 155:. Pa-a "ahu* &$$$ 2eu2ah la) +e*a-) PT. S)*a So!o ya* +e+)l)k) ()!) u*"uk +e*a-) eu!ahaa* 2e(eae ya* +e+)+)* -) a!a lokal -a* )*"e*a!)o*al. PT. S)*a So!o +e+)l)k) >)lo!o>) ya)"u *)a" 2a)k "eha-a ko*!u+e* -a* l)*ku*a*. Po-uk@o-uk ya* -)ha!)lka* PT. S)*a So!o ")-ak +e*u*aka* ,P #Pe3a*a9 Pe*a3e" -a* Pe+a*)! Bua"a*% !eh)*a a+a* -)ko*!u+!) oleh !e+ua u!)a "a*a e>ek !a+)*. Sela)* )"u9 o!e! o-uk!) ya* ")-ak +e*)+2ulka* l)+2ah ya* -aa" +e*;e+a) l)*ku*a* kae*a "elah -)olah -e*a* 2a)k9 !alah !a"u ;o*"oh a-alah e*olaha* a+a! "eh +e*a-) uuk. Hal )*) +e+2ua" PT. S)*a So!o 2a*yak +e*-aa"ka* )aa+ -a* e*haaa* !e2aa) 2uk")9 SOSRO !elalu +e*aa ,K -a* RL #Pe-ul) "eha-a K ualitas9 Ke+a*a*9 Ke!eha"a*9 !e"a Ra+ah
6
Lingkungan%9 SOSRO +e*-aa"ka* e*haaa* Se")>)ka" -a* A3aa*"aa la)* !e2aa) 2e)ku" ?
1. Se")>)ka" ISO 5$$$?&$$$9 ya)"u !e")>)ka" !y!"e+ +a*ae+e*" +u"u u*"uk +e*a+)* kual)"a! e*olaha* -a* ha!)l o-uk &. Se")>)ka" ISO 10.$$$9 ya)"u !e")>)ka" !y!"e+ l)*ku*a* u*"uk +e*a+)* kea+a*a* l)*ku*a* ,. Se")>)ka" HALAL9 ya* -)keluaka* oleh LPPO8 8UI #Le+2aa Pe*ka)a* Pa*a*9 O2a"@o2a"a* F Ko!+e")ka 8UI% 2ekea!a+a -e*a* Dea"e+e* Aa+a9 BPPO8 -a* Bala) PO8 Daeah u*"uk +e*a+)* kehalala* 2aha* 2aku9 o!e! -a* o-uk*ya 0. Se")>)ka!) SNI #S"a*-a Na!)o*al I*-o*e!)a%9 -)keluaka* oleh le+2aa Se")>)ka!) Po-uk Dea"e+e* Pe)*-u!")a* :. Se")>)ka!) HAP9 ya)"u !e")>)ka" !y!"e+ +a*ae+e*" kea+a*a* +aka*a* u*"uk +e*a+)* o-uk ya* a+a* 2a) ko*!u+e*. 6. Se")>)ka" HIGIENE a*- SANITAR49 !e2aa) !alah !a"u e!yaa"a* u*"uk ek!o" ya* -)keluaka* oleh Ba-a* Pe*a3a! O2a" F 8aka*a*.
A-au* ;a2a*@;a2a* PT. S)*a So!o a-alah? a. PT. S)*a So!o aku* #ka*"o Pu!a"%9 aku* Jaka"a T)+u. 2. PT. S)*a So!o Pa2)k Ta+2u*9 Beka!) Ja3a Baa". ;. PT. S)*a So!o Pa2)k )2)"u*9 Ja3a Baa". -. PT. S)*a So!o Pa2)k U*aa*9 Se+aa* Ja3a Te*ah. e. PT. S)*a So!o Pa2)k Ge!)k9 Sua2aya Ja3a T)+u. >. PT. S)*a So!o Pa2)k Pa*-ela*9 Ba*"e*. 7
. PT. S)*a So!o Pa2)k G)a*ya9 G)a*ya Bal). h. PT. S)*a So!o Pale+2a*. ). PT. S)*a So!o 8ooke"o. . PT. S)*a So!o Pa2)k Del) Se-a*9 Ta*u* 8oa3a Su+a"a U"aa.
2.3
7& 4a$ M& PT. S$a S&
?
8e*u"a+aka* aa o-uk@o-uk*ya -aa" !a+a) a-a ko*!u+e* -)+a*au* +eeka 2ea-a
8ISI ?
8e*)*ka"ka* a)*a* -)!")2u!) #2a)k Na!)o*al a"au I*"e*a!)o*al% -e*a* +e+a!aka* o-uk 2au -)2)-a* +)*u+a*.
2.+
J!$& U&a'a 8P4(# K!"(aa$9
Ke"ea*a* u*"uk o-uk PT. S)*a So!o ? •
Teh 2o"ol So!o +e*u*aka* 2aha* 2aku ? a)9 ula )*-u!") -a* "eh h)au ya* -);a+u -e*a* 2u*a +ela") -a* 2u*a a+2) #-)ke*al -e*a* "eh 3a*)%. 8
•
'u)" Tea +e*u*aka* 2aha* 2aku yak*) ? a)9 ula )*-u!")9 "eh h)"a+ -a* ko*!e*"a" !a) 2uah a!l).
•
Joy
Tea
Gee*
+e*u*aka*
2aha*
2aku ? a)9 ula )*-u!") -a* "eh h)au.
1. Teh Bo"ol So!o Salah
!a"u
o-uk
u*ula* PT. SINAR SOSRO a-alah Teh2o"ol So!o ke+a!a* 2o"ol 2el)* a"au !e)* -)!e2u" RGB #Re"u*a2le Gla!! Bo""le%. Teh2o"ol So!o ke+a!a* 2o"ol 2el)* +euaka* o-uk "eh !)a +)*u+ ya* e"a+a -) I*-o*e!)a -a* -) Du*)a ya* !u-ah -)lu*;uka* !eak Tahu* 15=0. U*"uk
+e+e*uh)
ke2u"uha*
e*;)*"a*ya
-)+a*au*
2ea-a9Teh2o"ol So!o -e*a* )*o(a!)*ya !a+a) -e*a* !aa" )*) "elah +e+)l)k) 2a*yak )l)ha* ke+a!a* o-uk ya)"u ? •
Ke+a!a* 2o"ol 2el)* # Re"u*a2le Gla!! Bo""le % -e*a* (olu+e &&$+l
•
Ke+a!a* ko"ak #Te"a Pak % -e*a* (olu+e 1 L)"e9 &:$ +l9 &$$+l.
•
Ke+a!a* ou;h -e*a* (olu+e 1:$+l
•
Ke+a!a* PET -e*a* (olu+e :$$+l I*o(a!) "e2au -a) o-uk Teh2o"ol So!o a-alah Teh2o"ol
So!o Le!! Sua ya* "elah -)lu*;uka* a-a "a*al &$ Au!"u! &$$7.Po-uk )*) "e!e-)a -ala+ ke+a!a* PET (olu+e :$$+l -a* ke+a!a* ko"ak # Te"a Pak % (olu+e &:$+l. Da* u*"uk Teh2o"ol So!o eula k)*) ha-) -ala+ ke+a!a* 2au ya)"u ke+a!a* PET :$$+l.
9
&. Joy Gee* Tea So!o Joy Gee* Tea a-alah o-uk "e2au -a) PT. SINAR SOSRO ya* -)lu*;uka* a-a "a*al &6 Ok"o2e &$$=. Salah !a"u 2aha* -a!a o-uk )*) a-alah Teh H)au a"au Gee* Tea9 -)+a*a Teh H)au ua +e*a*-u* A*")ok!)-a* ya* 2eu*a u*"uk ke!eha"a*. Saa" )*) So!o Joy Gee* Tea ha-) -ala+ ke+a!a* ya)"u ? •
Joy Gee* Tea ke+a!a* 2o"ol 2el)* #Re"u*a2le Gla!! Bo""le% -e*a* (olu+e &,0+l.
•
Joy Gee* Tea ke+a!a* PET ,$$ +l a!a Ja!+)*e -a* a!+)*e
le!!
!ua. •
Joy Gee* Tea ke+a!a* PET :$$ +l Ra!a Ja!+)*e9 Ho*ey Le+o* -a* Ja!+)*e le!! !ua.
,. Teh elu So!o Teh elu So!o +euaka* o-uk "eh !)a !a) ya* -)ha!)lka* oleh PT. GUNUNG SLA8AT #!)!"e ;o+a*y -a) PT. S)*a So!o% -e*a* (a)a* o-uk*ya a*"aa la)* a-alah? •
Teh elu So!o )!) :9 1$9 1:9 ,$9 :$ -a* 1$$ !a;he"
•
Teh elu So!o ke+a!a* Ba")k )!) &: !a;he" -e*a* )l)ha*
•
Teh H)"a+ #Bla;k Tea%9 Teh H)au #Gee* Tea%9 -a* Teh 8ela") #Ja!+)*e Tea%
$:
0. 'u)" Tea De*a* e*e+2a*a*
2e"uua* o-uk9
+aka
u*"uk PT.
SINAR SOSRO a-a Tahu* 155= +e*eluaka* o-uk +)*u+a* "eh 2e2a!)! 2uah@2uaha* ya)"u 'u)" Tea So!o -e*a* "ae" !e+e* RE8AJA. Po-uk )*) ;uku !uk!e! -)a!a !eh)*a a-a "ahu* &$$0 +e+eoleh I*-o*e!)a Be!" Ba*- A3a- !e2aa) 8o!" Po"e*")al Ba*- I* No*@a2o*a"e- D)*k a"eoy. :. Te2! TEBS A-alah ka"eo) 8)*u+a* Teh 2eka2o*a!) ya* Lau*;h)* a-a 2ula* No(e+2e "ahu* &$$0 -e*a* ke+a!a* 2o"ol 2el)* #Re"u*a2le Gla!! Bo""le% -ala+ (olu+e &,$ +l ya* ke+u-)a* -)!u!ul -e*a* ke+a!a* kale* #a*% -e*a* (olu+e ,17 +l. PT. SINAR SOSRO "elah +e*-aa"ka* e*haaa* The Be!" l)e*" -a) JFK A-(e")!)* !e2aa) ha!)l kea!a+a*ya ya* "elah "eal)* -e*a* 2a)k -e*a* )hak ae*;y.
6. S@"ee Pa-a "ahu* 5$@a*9 u*"uk
+e+e*uh)
ke2u"uha*
ko*!u+e*
"eha-a -e*a*
o-uk haa
"eh le2)h
"ea*kau -a* (olu+e ya* le2)h 2a*yak9 +aka PT. SINAR SOSRO +elu*;uka* o-uk "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol 2el)* #Re"u*a2le Gla!! Bo""le% -e*a* +ek S@TEE 2e(olu+e ,17 +l.
$$
=. Hay Ju! U*"uk +)*u+a*
ka"eo) Ju!9
SINAR
PT.
SOSRO
+e*ha-)ka*
o-uk
HAPP4 JUS ya* lau*;h)* a-a a3al "ahu* &$$:. Po-uk )*) le2)h 2a*yak -)+)*a") oleh a*ak@a*ak. Saa" )*) Hay Ju! ha-) -ala+ ke+a!a* ya)"u: •
Hay Ju! -ala+ ke+a!a* e*a+ # Te"a Pa;k % (olu+e &$$+l -e*a* (a)a* a!a? Ael9 hey@B9 Ael 2ey9 Jeuk -a* A*u.
•
Hay Ju! ke+a!a* PET ,$$ +l -e*a* (a)a* a!a Ael 2ey -a* A*u.
7.
P)+@A Pa-a
"ahu*
SOSRO
5$@a*9
ua
PT.
SINAR
+e+o-uk!)
a)
+)*u+ -ala+ ke+a!a*. 8ek*ya a-a !aa" e"a+a kal) -)keluaka* a-alah A) SOSRO. Pa-a Tahu* 15559 A) SOSRO 2ea*") *a+a -e*a* P)+@A. A) +)*u+ P)+@ A ha-) -ala+ ke+a!a* ;u &0$+l9 2o"ol la!")k ,,$+l9 6$$+l -a* 1.: l)"e9 -a* -ala+ ke+a!a* alo*. Da* h)*a !ekaa* !eak "ahu* &$11 PT S)*a So!o ")-ak ha*ya
+e*ha!)lka*
o-uk
+)*u+a*
ke+a!a*
!aa9
*a+u*+ele2aka* !aya ke 2)-a* o-uk!) +aka*a*.
5. ou*"y ho);e PT.SINAR SOSRO ua +e*ha-)ka* o-uk OUNTR4 HOIE -ala+ ka"eo) u! a-a akh) "ahu* &$$7. OUNTR4 HOIE +euaka* eal u);e kaya +a*>aa" u*"uk ke;ukua* ))
$+
-a* *u")!) !e")a ha) -e*a* ;aa ak")! -a* he+a". De*a* (a)a* a!a? 'a(o)" 'la(o . Gua(a ? H)h A*")ok!)-a*9 Oa*e ? H)h
•
()" F al;)u+9 Ale ? H)h ')2e9 Ale ul? H)h >ola"9 8a*o? H)h <)" A9 9 E Gol-
'u)". Go)
2ey?
R);h
•
A*")o)-a*" #Ju! Go) e"a+a -) I*-o*e!)a %.
2.
St(#t( O%a$&a& 4 Pa# Struktur organisasi "T. Sinar Sosro berbentuk gabungan lini
dan
;ungsional
dimana
kebi'akan
dan
%e%enang
diberikan oleh pimpinan kepada ba%ahan sesuai dengan tugas dan tanggung 'a%ab masing-masing. "impinan setiap departemen dapat memberikan perintah kepada semua sta; dan anggota yang ada sesuai dengan bidang ker'anya.
2..1
Ba%a$ O%a$&a&
Be)ku" 2aa* oa*)!a!) PT. S)*a So!o
$3
2..2
T(%a& 4a$ F($%& Ma&$% Ma&$% Jaata$
Pe+2a)a* ekeaa* a-a PT. S)*a So!o -)2a) +e*uu" >u*!) ya* "elah -)"e"aka*. Se")a e!o*)l -)2e)ka* "ua! -a* "a*u* a3a2 !e!ua) -e*a* -a!a kual)>)ka!)*ya. A-au* "ua! -a* "a*u* a3a2 !e"a 3e3e*a* -) PT. S)*a So!o a-alah !e2aa) 2e)ku"? 1. Ge*eal 8a*ae9 +euaka* )+)*a* "e")*) eu!ahaa*. Be"a*u* a3a2 kea-a D)ek"u Oea!). Tua!*ya !e2aa) 2e)ku"? a. 8e*e*"uka* a)! ke2)aka* u+u+ -a) oa+ kea eu!ahaa*. 2. Be"a*u* a3a2 ke -ala+ -a* ke lua eu!ahaa*.
$4
;. 8e*aahka* -a* +e*el)") ke)a"a* eu!ahaa*. -. 8e*eaka*9
+e*ye2aka*
ke2)aka*
!e"a
+e*a3a!)
elak!a*aa**ya. e. 8e*ye2aka*
-a*
+e*eaka*
ke2)ak!a*aa*
!e"a
+e*a3a!) elak!a*aa**ya. >. 8elak!a*aka* ko*"ak kea -e*a* )hak lua. . 8e*koo-)*)
-a*
+e*a3a!)
"ua!@"ua!
ya*
-)-elea!)ka* kea-a +a*ae -a* +e*al)* hu2u*a* kea ya* 2a)k. h. Be!a+a +a*ae la)* +e+2ua" e*;a*a o-uk!) e ")3ula*. &. 8a*ae Po-uk!) -a* 8a)*"e*a*;e #P8%9 2e"a*u* a3a2 kea-a Ge*eal 8a*ae. Tua!*ya !e2aa) 2e)ku"? a. 8ee*;a*aka* -a* +e*a"u a-3al o-uk!) o-uk aa ")-ak "ea-) kekua*a* -a* kele2)ha* e!e-)aa*. 2. 8e*a-aka* e*e*-al)a* o-uk!) aa o-uk !e!ua) -e*a* !e!)>)ka!) -a* !"a*-a +u"u ya* -)"e*"uka*. ;. 8e+2ua" laoa* o-uk!) !e;aa e)o-)k u*"uk +e*e*a) a+aka)a* 2aha* -a* u+lah o-uk!). -. 8e*a3a!) -a* +e*e(alua!) ke)a"a* o-uk!) u*"uk +e*e"ahu) kekua*a* -a* e*y)+a*a* !eh)*a -aa" -)lakuka* e2a)ka*. e. 8e*a"u ke)a"a* ea3a"a* +e!)*. >. 8e+2ua" e*;a*a o-uk!) !e!ua) -e*a* e+)*"aa* e+a!aa*. ,. 8a*ae Pe!o*al)a -a* U+u+9 2e"a*u* a3a2 kea-a Ge*eal 8a*ae -a* a"a! !eala hal ya* 2ehu2u*a* -e*a* ke)a"a* ya* 2e!)>a" u+u+ 2a)k ya* 2ehu2u*a* ke lua +auu* ke -ala+ eu!ahaa*. Tua!*ya !e2aa) 2e)ku"? a. 8e+2a*"u -)ek"u -ala+ hal ke)a"a* a-+)*)!"a!).
$5
2. 8e*a3a!) e*u*aa* -a"a9 2aa* -a* eala"a* a-a +a!)*@+a!)* -ea"e+e*. ;. 8eeku" -a* +ela")h ea3a) 2au ya* -)2u"uhka* eu!ahaa*. -. 8e*koo-)*) -a* +e*a3a!) elak!a*aa* "ua! -a) keala@keala 2a)a*. e. 8e*eaka* a-+)*)!"a!) keea3a)a*. 0. Keala Ba)a* Pe+2el)a*9 2e"a*u* a3a2 kea-a 8a*ae Po-uk!) -a* P8. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e*koo-)*)
-a*
+e*a3a!)
elak!a*aa*
ke)a"a*
e+2el)a*. 2. 8e*a3a!) ke)a"a* a-+)*)!"a!) e+2el)a*. ;. 8elakuka* e+2el)a* 2aa* ya* -)+)*"a oleh -ea"e+e* la)*. :. 8a*ae A;;ou*")* -a* ')*a*;e9 2e"a*u* a3a2 kea-a Ge*eal 8a*ae. Tua!*ya !e2aa) 2e)ku"? a. 8e+2ua" laoa* keua*a* kea-a a"a!a* !e;aa 2ekala "e*"a* e*u*aa* ua*. 2. 8e*e*-al)ka* 2u-e" e*-aa"a* -a) 2ela*a eu!ahaa* !e!ua) -e*a* ha!)l ya* -)haaka*. ;. Be"a*u* a3a2 a"a! e*e*"ua* 2)aya eu!ahaa* !ee") 2)aya a-+)*)!"a!). 6. Keala D)()!)/Sue()!o.U*"uk o-uk Teh Bo"ol So!o "e-aa" , oa* !ue()!o ya* 2ea*")a* +e*uu" !h)>"9 2e"a*u* a3a2 kea-a 8a*ae Po-uk!) -a* 8a)*"e*a*;e. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e+)+)* -a* +e*e*-al)ka* ke)a"a* -) 2)-a* o-uk!). 2. 8e*y)aka* laoa* ya* -)2u"uhka* 8a*ae Po-uk!) +e*e*a) -a"a o-uk!)9 u+lah 2a";h o-uk!)9 e+aka)a* 2aha* -a* la)*@la)*.
$6
;. Be"a*u* a3a2 e*uh a"a! +a!alah ya* ")+2ul -) ke+u-)a* ha) a"a! o-uk ya* -)ha!)lka*. -. 8e*yu!u* a-3al -a* o"a!) kea 2a) kaya3a* o-uk!) ya* -))+)**ya. =. Keala Gu-a*9 2e"a*u* a3a2 kea-a Sue()!o. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e*koo-)*) -a* +e*a3a!) e*elolaa* e!e-)aa* 2aha* 2aku. 2. 8e+2ua" laoa* e*e)+aa*9 e!e-)aa* -a* e*eluaa* 2aha*. ;. 8e*o*"ol e!e-)aa* 2aha*. -. 8e+e!a* 2aha* 2)la "elah ha2)!. 7. 8a*ae ual)"y o*"ol9 2e"a*u* a3a2 kea-a Ge*eal 8a*ae. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e*koo-)*) -a* +e*a3a!) e*e*-al)a* +u"u o-uk. 2. 8e+2e)
!aa*@!aa*
kea-a
keala
2a)a*
o-uk!)
+e*e*a) +u"u o-uk -a* kea-aa* +e!)*/eala"a* ya* -)u*aka* -ala+ o!e! o-uk!). 5. Ka!)9 2e"a*u* a3a2 kea-a Sue()!o A;;ou*")* -a* ')*a*;e. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e+2aya a) kaya3a* eu!ahaa* !e")a ha)9 2a)k 3ak"u 2eala* o-uk!) +auu* ")-ak. 2. 8e+2a*"u a"a!a* -ala+ hal e*e)+aa* +auu* e+2ayaa* eu!ahaa* ya* 2ehu2u*a* -e*a* keua*a*. ;. 8e*;a"a" -a* +elaoka* ua* +a!uk -a* kelua kea-a a"a!a**ya. 1$. Kea+a*a*9 2e"a*u* a3a2 kea-a Sue()!o Pe!o*al)a -a* U+u+. Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8e*aa kea+a*a* eu!ahaa* !e")a ha)9 2a)k 3ak"u 2eala* o-uk!) +auu* ")-ak.
$7
2. 8e*a3a!)
-a*
+e*;a"a"
"a+u
ya*
2eku*u*
ke
eu!ahaa*. 11. A*al)!9 2e"a*u* a3a2 kea-a +a*ae . Tua!*ya a-alah !e2aa) 2e)ku"? a. 8elakuka* e*ukua* +u"u o-uk 2a)k !e2elu+ -)o!e! +auu* !e"elah -)o!e!. 2. 8e+2e)ka* !aa* -a* la*kah 2e)ku"*ya ya* -)lakuka* a"a! e*ukua* +u"u.
2.
S&t!) Ma$a*!)!$ 2..1
Caa P!!#(ta$ Ka6a;a$
La*kah eku)"+e* "e*aa kea !ee") eku)"+e* "e*aa kea a-a u+u+*ya9 ya)"u +elalu) "e!" "e"ul)!9 3a3a*;aa9 "e!" !)kolo)9 "e!" ke!eha"a*. Se"elah lolo! !elek!)9 "e*aa kea aka* +e*ala*) +a!a o)e*"a!) !ela+a 6 2ula*. Se"a kaya3a* 3a)2 +e+u*ya NPWP. 2..2
S&t!) P!$%%a*a$
Uah aka* -)2e)ka* kea-a kaya3a* !e")a akh) 2ula*. Uah ya* -)2e)ka* "e-)) -a)? a. Uah/a) 2ula*a* -)2e)ka* kea-a ekea "e"a -)+a*a 2e!a*ya
"e"a
!e")a
2ula**ya
!e!ua)
-e*a*
a2a"a*/o2-e!k +a!)*@+a!)*. 2. Uah Le+2u9 -)2e)ka* kea-a "e*aa kea ya* 2ekea +ele2)h) a+ kea 2)a!a9 Sela)* uah9 ua "e-aa" "u*a*a* ya* -)2e)ka* kea-a kaya3a*. Tu*a*a* "u*a*a* "e!e2u"9 "e-)) -a)? a. Tu*a*a* a2a"a* 2. Tu*a*a* akh) "ahu* ;. Tu*a*a* eala*a* -)*a!9 ya* -)2e)ka* kea-a ea3a) ya* +elakuka* eala*a* -)*a! eu!ahaa*. B)aya2)aya ya* -)keluaka* !ela+a eala*a* aka*
$8
-)ke+2al)ka*
+elalu)
>o+ul)
!ua"
e"a*u*
a3a2a*. -. Tu*a*a* ha) aya e. Tu*a*a* +e*)*al -u*)a >. Ua* e*haaa* +a!a kea #UP8K%
2..3
S&t!) P!$%!)a$%a$ T!$a%a K!*a rup Sosro punya $$ kantor
$9
BAB III PROSES
3.1
P!a"ata$ 6a$% 4%($a#a$
Be)ku" )*) ala"@ala" ya* -)u*aka* -ala+ o!e! e+2ua"a* "eh -a) PT. S)*a So!o. 1.
Ala" 3a"e "ea"+e*" ya* "e-)) -a) , "a*k) ya* +a!)*@+a!)* 2e)!) a!) kuaa9 ka2o*9 -a* !o>"e*e.
&.
Ta*k) "eh
,.
Ta*k) ula
0.
Ta*k) >)l"o
:.
8e!)* >)l"e
6.
Rolle ya* "ehu2u* -e*a* ko*(eyo
=.
8e!)* ;a"e
7.
Bo""le 3a!he
5.
A) ;au!");
1$. EBI o")!;a* 11. ')l"e 1&. Pa!"eu)e 1,. Tu"u ;o3* 10. 8e!)* ()-eo e" 1:. 8e!)* -e;a"e
3.2
Ba'a$ 4a$ Caa P!$%a4aa$$6a
Baha* 2aku "eh u*"uk o-uk@o-uk PT. SINAR SOSRO -)!ula) oleh PT. GUNUNG SLA8AT9 !e-a*ka* 2aha* 2aku "eh "e!e2u" -)kelolah oleh PT. AGRO PANGAN !elaku !)!"e ;o+a*y. Baha* 2aku "eh u*"uk PT. S)*a So!o 2ea!al -a)? •
Peke2u*a* Teh Gu*u* Ro!a -) )a*u
+:
a.
•
Peke2u*a* Teh Gu*u* 8a*)k -) )a*u
•
Peke2u*a* Teh Gu*u* e+aka -) )a*u
•
Peke2u*a* Teh Gu*u* Sa")a -) Gau"
•
Peke2u*a* Teh Daeah Nela!a) -) Gau"
•
Peke2u*a* Teh Daeah ukul -) Pa*ale*a*
•
Peke2u*a* Teh Daeah Sa+2a3a -) Ta!)k+alaya
Teh Ke)* Teh ke)* ya* -)u*aka* u*"uk o-uk!) TBS a-alah Teh SPRR a"au le2)h -)ke*al -e*a* a!+)*e "ea. Teh SPRR +euaka* e*)! "eh ya* -ala+ o!e! e*olaha**ya +e*a-) "eh ke)* ")-ak +elalu) "aha >e+e*"a!) -a* -)2e) ao+a 2u*a +ela"). Sue)o -ala+ ")*ka" kual)"a! "eh +e*u*ukka* 2ah3a "eh "e!e2u" a-alah a-e e"a+a9 +e!k)u* !"a*-a !ue)o !e*-)) 2e2e-a u*"uk +a!)*@ +a!)* eke2u*a*. Se;aa le2)h !e!)>)k e*)! "eh ya* -)u*aka* +e+)l)k) e2a*-)*a* "e"e*"u a*"aa la)* e*)! eko9 )ke* -a* "ula*. Teh SPRR ya* -)u*aka* -) PT. S)*a So!o 2ea!al -a) PT. Gu*u* Sla+e" Sla3)9 ya* +euaka* 2a)a* u So!o. Teh SPRR -)ke+a! -e*a* ke+a!a* -ua la)!. Pa-a 2a)a* lua +e+aka) kau* o*) !e-a*ka* a-a 2a)a* -ala+ +e+aka) ka*"o* la!")k. Hal "e!e2u" 2e"uua* u*"uk +el)*-u*) "eh ke)* -a) a) -a* u-aa le+2a2.
2.
Se")a kau* Teh SPRR 2ea"*ya a-alah &:9: k. Gula a!) Gula 2e>u*!) u*"uk +e+2e)ka* a!a +a*)! a-a o-uk ya* -)ha!)lka* #TBS%. Gula a!) ya* -)u*aka* !e2aa) 2aha* 2aku e+2ua"a* o!e! o-uk!) +euaka* ula a!) "e2a)k ya* -))+o -a) Tha)la*- kae*a ula "e!e2u" +e+)l)k) keu*ula* -)2a*-)*ka* -e*a* ula lokal "eu"a+a -ala+ hal 3a*a -a* ke!a-aha**ya. U*"uk ke!a-aha**ya9 ula )+o +e+)l)k) ke!a-aha* ya* e*-ah -)2a*-)* -e*a* ula lokal. Hal )*) -)kae*aka*9
+$
ke!a-aha* ya* ")*) aka* +e+2ua" 3a*a !)u ula +e*a-) keuh ;.
-a* +e*)+2ulka* e*-aa*. A) A) ya* -)u*aka* oleh PT. S)*a So!o 2ea!al -a) a) 2a3ah "a*ah. Ke2u"uha* aka* a) -) !ek)"a l)*ku eu!ahaa* "ele2)h -ahulu -)lakuka* e*olaha* -ala+ u*)" e*olaha* a) #WT% aa -)eoleh a) ya* !"a*-a.
3.3
P&!& P!)(ata$
Dau* "eh -)a+2)l -a) eke2u*a* )2a-) +)l)k Rek!o Gou ya* "e-aa" -) Ja3a Baa" #Gau"9 )a*u9 Ta!)k+alaya9 Pa*ale*a*% lalu -)olah +e*a-) "eh ke)*. Ke+u-)a* "eh -)!e-uh -) PT Gu*u* Sla+e" #Sla3)9 Teal% -a* -)o!e! +e*a-) "eh 2o"ol -) PT S)*a So!o ;aku* Salah !a"u o!e! o-uk!) -) PT. S)*a So!o ya* +e*a-) okok ")*aua* kal) )*) a-alah ? 1. Teh Bo"ol a. Po!e! Pe+a!aka* Teh 8a*)! a) A) "a*ah9 !e2aa) 2aha* 2aku u"a+a9 -)a+2)l -a) ke-ala+a* &$$ + -) 2a3ah "a*ah ke+u-)a* -)!"e)lka* +elalu) o!e! 3a"e "ea"+e*". A) ya* +e*ala+) o!e! 3a"e "ea"+e*" +e*ala+) ")a elakua* ya)"u a) -)!a)* -e*a* a!) kua!a -) "a*k) 19 ke+u-)a* -)al)ka* ke "a*k) & ya* 2e)!) ka2o*9 !e"elah )"u -)+a!ukka* ke "a*k) , ya* 2e)!) !o>"e*e. Se"elah +elalu) o!e! 3a"e "ea"+e*"9 a) -)+a!ak h)*a 1$$ $. A) a*a! "e!e2u" -)al)ka* ke "a*k) "eh u*"uk +e*ye-uh "eh 3a*) ya* "elah -)+a!ukka* ke -ala+ "a*k) "eh. A) a*a! ua -)al)ka* ke "a*k) ya* 2e)!) ula u*"uk +elau"ka* ula +e*a-) !)u ula. Se"elah -)!e-uh9 "eh -)al)ka* ke "a*k) >)l"o u*"uk +e+)!ahka* ek!"ak "eh -a) a+a! "eh. Da) "a*k) >)l"o ek!"ak "eh -)al)ka* ke "a*k) e*;a+ua*. Pa-a !aa" ya* !a+a9 !)u ula ua -)al)ka* ke "a*k) e*;a+ua*.
++
Ha!)l ;a+ua* a*"aa ek!"ak "eh -a* !)u ula +e*a-) "eh +a*)! ;a) ya* !)a -))!) ke -ala+ 2o"ol +elalu) +e!)* >)lle. 2. Po!e! Pe*;u;)a* Bo"ol Bo"ol@2o"ol ko!o* ya* "elah ke+2al) -a) a!a hau! -);u;) "ele2)h -ahulu. Ka"@ka" 2o"ol ko!o* -)le3a"ka* +elalu) olle ya* "ehu2u* -e*a* ;o*(eyo u*"uk -)a*ka" oleh +e!)* ;a"e ke l)*"a!a* ;o*(eyo +e*uu 2o""le 3a!he. Bo"ol@ 2o"ol ya* "elah +ele3a") +e!)* ;a"e +e*uu 2o""le 3a!he hau! -)!o") oleh oea"o o! I u*"uk +e*a+2)l 2o"ol@2o"ol ya* e;ah a"au u+)l9 2o"ol@2o"ol ya* "elalu ko"o -a* !a+ah !ee") !e-o"a* ya* )ku" "ea*ka". Ke+u-)a* 2o"ol@2o"ol -);u;) a-a +e!)* 2o""le 3a!he -)+a*a 2o"ol@2o"ol "e!e2u" -)e*-a+ a-a a) ;au!"); -e*a* !uhu
h)*a
5$ o
u*"uk
+e+2u*uh
2ak"e)
!ekal)u!
+e+2e!)hka* 2o"ol. Pa-a !aa" aka* -)keluaka* -a) +e!)* 2o""le 3a!he9 2o"ol@2o"ol -)!e+o" -e*a* ho" 3a"e u*"uk +e+2)la! 2o"ol -a) !)!a@!)!a a) ;au!");. Se"elah )"u9 2o"ol@2o"ol 2eeak +elalu) ;o*(eyo +e*uu +e!)* EBI o")!;a*. 8e!)* E.B.I !;a* 2e>u*!) u*"uk +e*-e"ek!) 2e*-a a!)* ya* +a!)h +e*e+el -) 2a)a* -ala+ -)*-)* 2o"ol. Ke+u-)a* 2o"ol@2o"ol +ele3a") o! II9 -)+a*a oea"o o! II 2e"ua! u*"uk +e*a+2)l 2o"ol@2o"ol u+)l -a* ku!a+ ya* "ele3a" -a) o! I -a* +e!)* 2o""le 3a!he. Bo"ol@2o"ol ya* "elah +elalu) o! II aka* +e*uu ke >)lle9 !e+e*"aa )"u "eh +a*)! ;a) -)al)ka* +elalu) )a +e*uu a!"eu)e. Pa!"eu)e 2e>u*!) u*"uk +e+a*a!ka* ke+2al) "eh +a*)! ;a) u*"uk +e+2u*uh 2ak"e) ya* "e)ku" a-a !aa" -)al)ka* +elalu) )a. Ke+u-)a*9 2o"ol@2o"ol -))!) -e*a* "eh +a*)! ;a) oleh +e!)* >)lle -a* -)"u"u -e*a* ;o3*. Ke+u-)a* 2o"ol@2o"ol ya* "elah "e)!) "eh -a* -)"u"u ;o3* aka* +ele3a") +e!)* ()-eo e" u*"uk -)2e)ka* 2a;o-e "a*al -a* a+ o-uk!).
+3
Se"elah )"u9 o-uk a-) "e!e2u" +elalu) o! III u*"uk -)!o") aakah "u"u ;o3* "elah aa" -a* 2a)k9 o-uk ya* ")-ak "eke*a 2a;o-e. Se"eleh +ele3a") o! III9 o-uk ke+u-)a* -)a*ka" +elalu) +e!)* -e;a"e ke ;a"e. Po-uk ya* "elah a-) hau! -))*ku2a!) !ela+a ")a ha) !e2elu+ -)a!aka*.
3.+
P!$%!)a&a$
Dala+ o-uk!)*ya -)2a) +e*a-) 0 -ea"+e*"9 ya)"u ? -ea"+e*" 2o""l)*9
-ea"+e*" k)";he*9
-ea"+e*" 3a"e "ea"+e*"9 -a*
-ea"+e*" 2o)lle. Dea"e+e* ya* +e+)l)k) o!e! "ea*a* a-alah -ea"+e*" 2o""l)*. D)
-ea"+e*" 2o""l)* )*) le2)h >oku! "eha-a
kual)"a! o-uk >)!)k*ya. Se-a*ka* -) -ea"+e*" k)";he* -a* 3a"e "ea"+e*" le2)h >oku! ke kual)"a! )!) o-uk*ya. S)!a*ya ya)"u -ea"+e*" 2o)lle >oku! "eha-a e*ye-)aa* !"ea+ u*"uk o!e! e+a!aka*. U!aha e2a)ka* l)*) o-uk!) -)lakuka* !e;aa "eu!@+e*eu! -e*a* haaa* -aa" +e+)*)+al)!) o-uk ;a;a" -a* +e+ela*;a ala**ya o!e! o-uk!). S)!"e+ o*e )e;e >lo39 !y!"e+ a*-o* -a* o"o+a!) ha+) -) !e")a l)*) "elah -)"eaka* -)!)*). S)!"e+ a*-o* 2e"uua* u*"uk +e+)*)+al)!) o-uk ;a;a" -a* +e*a*al)!a e*ye2a2 "ea-)*ya 2eak-o3* a"au ke+a;e"a* -ala+ l)*) o-uk!)9 !eh)*a "e-aa" 2a*yak !ekal) !e*!o -a* la+u a*-o* -) l)*) o-uk!)*ya ya* 2e>u*!) u*"uk +e*)-e*")>)ka!) ;a;a" o-uk -a* +e+2e "a*-a a-a*ya +a!alah -) +e!)* "e!e2u".
PT.
+e+eha")ka*
S)*a
So!o
kual)"a!
+euaka*
o-uk*ya.
eu!ahaa*
Na+u*
ya*
-e+)k)a*
!a*a"
;a;a"
-a*
2eak-o3* +a!)h !aa "ea-). Beak-o3* ya* "ea-) !ela+a 0 2ula* e*a+a"a* a-a 2ula* 8e)9 Ju*)9 Jul) -a* Au!"u! "ahu* &$$7 "e-aa" 1==
2eak-o3*. De*a*
ko+o!)!) -) 3a!he 009 o! 1 &9 Po! & 109 >)lle 109 ;o3*e :9 ;a""e :9 o! , 1 -a* la)*@la)* 1:. De*a* -e+)k)a*9 2eak-o3* "e2e!a "ele"ak a-a +e!)* C2o""le 3a!he ya)"u !e2e!a 00. Hal )*)
+4
2ea") +a!alah ya* elu k)"a a"a!) "ele2)h -ahulu a-alah e+a!alaha* ya* "ea-) -) +e!)* 2o""le 3a!he. Se-a*ka* -a"a e>)!)e*!) +e!)*9 -ealle")e 1$$9 -e;a"e 5595=9 3a!he 5595:9 >)lle 55957 -a* o! , 55956. Tel)ha" 2ah3a +e!)* 2o""le 3a!he +e+)l)k) e!e*"a!e ;a;a" "e2e!a ya)"u $.$:.
3.
P!)a&aa$ 4a$ D&t(&
Dala+
e*e+2a*a*
2)!*)!*ya9
PT.
SINAR
SOSRO
"elah
+e*-)!")2u!)ka* o-uk*ya ke !eluuh e*uu Nu!a*"aa9 +elalu) le2)h -a) 1:$ ka*"o ;a2a* e*uala*9 !e"a 2e2eaa Ka*"o Pe*uala* W)layah #KPW%. Sela)* )"u9 o-uk PT. S)*a So!o !u-ah +ea+2ah a!a I*"e*a!)o*al -e*a* uaya +e*ek!o o-uk@o-uk -ala+ ke+a!a* ko"ak -a* kale* ke 2e2eaa Neaa !ee") 8alay!)a9 S)*aua9 Bu*e) Dau!!ala+9 !e2a)a* T)+u Te*ah9 A>)ka9 Au!"al)a9 -a* A+e)ka.
a.
8ARKET DRIo+ula!)ka* !"a"e). PT. S)*a So!o a-a a3al*ya +e+eke*alka* +)*u+a* !)a !a) -ala+ ke+a!a* 2o"ol9 So!o +e+)l)k) "ae" a!a ya* ela!9
+5
-e*a* "ae" oa* ya* !e-a* +elakuka* eala*a* . So!o +e+a*-a* 2ah3a ke")ka oa* !e-a* +elakuka* eala*a* -a* )a kehau!a* a!") +e+2u"uhka* !e2uah e*h)la* -ahaa ya* ak")! -a* +u-ah -) -aa"9 2ea*ka" -a) e*ala+a* ke")ka +elakuka* o+o9 "e+a" ya* ak")! -a* a+a* u*"uk -)u*aka* !e2aa) 3a-ah "eh a-alah 2o"ol. So!o ua +e+)l)k) keu*ula* -a* keu*)ka* -ala+ e+a!aa*. !e2elu+ !o!o ha-)9 a-a !e2uah eu!ahaa* a!)* ya* )*)* +e*eluaka* o-uk "eh -ala+ 2o"ol !ee" ) ya* -)lakuka* !o!o !aa" )*). Kala )"u !a* eu!ahaa* +e*ye3a a!a !e2uah 2)o )!e" e+a!aa* u*"uk +e*u) kelayaka* -a* o!ek o-uk "e!e2u" -) I*-o*e!)a. Se"elah +e*el)") -a* +e*a+a") ke2)a!aa* +)*u+ "eh -) +a!yaaka" !a* 2)o u* +e*y)+ulka* 2ah3a o-uk )*) ")-ak +e+)l)k) o!ek 2au! u*"uk -)a!aka* -) I*-o*e!)a. B)o )"u 2eala!a* 2ah3a 2u-aya +)*u+ "eh a-a 2a*!a I*-o*e!)a u+u+*ya -)lakuka* a) ha) -ala+ ;a*k) -a* -)!a)ka* ha*a" !eh)*a keha-)a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol u!"u aka* -)a*a !e2uah kea*eha*. So!o-oo9 e*-)) eu!ahaa* !o!o9 u!"u 2e)k) !e2al)k*ya. A3al*ya )-e ke+a!a* 2o"ol 2ea!al -a) e*ala+a* "e! ;);) #o* la;e "e!"% -) a!a@a!a "a-)!)o*al "eha-a "eh "u2uk ;a 2o"ol. Pa-a -e+o*!"a!) e"a+a "eh la*!u* -)!e-uh -) "e+a" -a* -)!a)ka* a-a ;alo* ko*!u+e* ya* +e*yak!)ka*. Na+u* ;aa "e!e2u" +e+aka* 3ak"u la+a !eh)*a ;alo* ko*!u+e* ;e*-eu* +e*)*alka* "e+a". Ke+u-)a* a-a u) 2e)ku"*ya "eh "elah -)!e-uh -a) a2)k -a* ke+u-)a* -)+a!ukka* ke -ala+ "o*@"o* -a* -)2a3a -e*a* +o2)l. Aka* "e"au ;aa )*) "e*ya"a +e+2ua" 2a*yak "eh "u+ah !ela+a eala*a* kae*a !aa" )"u !"uk"u ala* 2elu+ !e2a)k !ekaa*. Akh)*ya !o!o +e*;o2a u*"uk +e+a!ukka**ya a-a ke+a!a*@ke+a!a* 2o"ol l)+u* aa +u-ah -)2a3a. Bea*ka" -a) )"u +eeka2e)k) 2ah3a e*u*aa* ke+a!a* 2o"ol a-alah al"e*a")>
+6
ya* al)* ak")! -ala+ +e*ha-)ka* ke*)k+a"a* "eh la*!u* ke ko*!u+e*. Da) a3al o-uk )*) -)"ae"ka* u*"uk ko*!u+e* ya* !e)* +elakuka* eala*a* !ee") !u) -a* eala* kak) !o!o . So!o +e*ya-a) 2ah3a !e+e* ko*!u+e* )*) +e+)l)k) ke)*)*a* ha-)*ya +)*u+a* ya* -aa" +e*h)la*ka* -ahaa -) "e*ah kelelaha* -a* ko*-)!) a*a! !ela+a eala*a*. A")2u" keua!a* )*) -);o2a u*"uk -)e*uh) -e*a* +e*ha-)ka* +)*u+a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* ak")! -a* "e!e-)a -) k)o!@k)o! !ea*a* ala*. U*"uk +e*a+2ah *)la) keua!a* "eh 2o"ol )*) -)!a)ka* -)*)* -e*a* +e*ye-)aka* 2ok!@2ok! e! a-a ")")k@")")k e*uala**ya #e*u*aa* kulka! a-a !aa" )"u 2elu+ la)+%. SOSRO !elalu +e*aa kual)"a! o-uk*ya -a* !elalu +e*aa ke"e!e-)aa* o-uk*ya -)a!aa*9 Baha* 2aku*ya u* -a) "eh ya* 2ekual)"a! )l)ha*9 kae*a !o!o +e+)l)k) eke2u*a* "eh !e*-)). Se+e*ak -)lu*;uka* a-a "ahu* 15=$9 o-uk "eh 2o"ol !o!o 2a)k a!a9 ke+a!a* loo +auu* e*a+)la* ")-ak +e*ala+) eu2aha* !a+a !ekal). Bahka* ke")ka eu!ahaa* +ul")*a")o*al Pe!) -a* o;a ;ola +a!uk +elalu) o-uk "eh Tek)"a -a* 'e!"ea9 So!o "e"a "ak 2ee+)*. Al)h@al)h +eu2ah o-uk*ya9 -e*a* ;e-a! !o!o u!"u +elakuka* ;ou*"e 2a*-)* -e*a* +e*eluaka* o-uk S@"ee -e*a* (olu+e ya* le2)h 2e!a. S"a"e) )*) "e*ya"a le2)h "ea"9 ke-ua eu!ahaa* +ul")*a!)o*al )"u u* "ak 2eha!)l 2e2ua" 2a*yak u*"uk +ee2u" ha") ko*!u+e* I*-o*e!)a.
2.
STRATEGI INTERNAL 1.
Se+e*"a!) Po-uk PT. S)*a So!o +euaka* !alah !a"u eu!ahaa* ya* 2eeak -) 2)-a* ao )*-u!") ya* +e+o-uk!) 2e2aa) +a;a+ o-uk -e*a* +e*u*aka* u;uk -au* "eh !e2aa) !alah !a"u 2aha* 2aku u"a+a*ya9 -)+a*a !alah !a"u o-uk*ya
+7
a-alah Teh Bo"ol So!o. Teh Bo"ol So!o +euaka* o-uk "eh !)a +)*u+ e"a+a -) I*-o*e!)a ya* -) ke+a! -ala+ 2o"ol -a* "elah -)ke*al oleh +a!yaaka" lua!. Pe!a)*a* ya* 2e)"u ke"a" -a) 2a*yak*ya "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* 2ee-a -) a!aa*. Be-a!aka* -a"a a-a PT. S)*a So!o "e-aa" "uuh +eek "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* 2ee-a -) I*-o*e!)a9 ya)"u Teh Bo"ol So!o9 'u)" Tea9 TEBS9 S@"ee9 'e!"ea9 Tek)"a. PT. S)*a So!o a-a !aa" )*) -)ha-aka* a-a 2e2aa) !a)*a* o-uk +)*u+a* )*a* ya* ")-ak ha*ya -a) e!a)* lokal9 *a+u* ua e!a)* a!)*. Pe!a)*a* 2e2aa) +eek "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol +e+2ua" eu!ahaa* le2)h 2eha") ha") -ala+ +ea*;a* !"a"e) e+a!aa**ya. Peu!ahaa* aka* 2eha!)l +e+eoleh ela*a* -ala+ u+lah ya* 2a*yak aa2)la -)*)la) +e+)l)k) ;)"a 2a)k -ala+ 2e*ak ko*!u+e*. Te;)"a*ya ;)"a 2a)k -ala+ 2e*ak ko*!u+e* aka* +e*u+2uhka* keua!a* ela*a* ya* -aa" +e+2e)ka* 2e2eaa +a*>aa". Ke2eha!)la* So!o ")-ak lea! -a) 2a*- C"eh 2o"ol ya* -)-aa"ka**ya9 e!)! !ee") aua +e*a-) 2a*- a-a a) u")h. Be)ku"*ya So!o !e+ak)* kua" kae*a a)*a* -)!")2u!) Teh Bo"ol ya* !a*a" kua" !a+a) -) ")")k akh) elo!ok. Pe!)! !ee") Aua -e*a* a) u")h*ya9 e+a)* la)* "ela+2a" +a!uk -) !e+e* "eh -ala+ 2o"ol9 kae*a +e*a*a lalu )-e a) "eh +a!uk -ala+ 2o"ol. 4a* +a!)h kua* -a) Teh Bo"ol a-alah uaya uaya +e+e"aha*ka* )+ae !e;aa a2o(e "he l)*e. Uaya )kla* -) +e-)a +a!!a9 e(e*"9 +auu* o+o!) ya* aka* "eu! +e+2ua" "eh 2o"ol "e"a*;a -) keala ko*!u+e* +a!)h aa* -)lakuka*. Teke!a* Teh Bo"ol +ea!a !u-ah 2e!a -a* yak)* -e*a*
+8
e*e"a!) o-uk ya* "elah -)lakuka**ya !eh)*a ")-ak elu la) +elakuka* o+o!) a2o(e "he l)*e !e;aa )*"e*!)>. &.
Tae"")* I-e*")>)ka!) "ae" a!a a-alah +euaka* la*kah a3al ya* -)2u"uhka* -ala+ ee*;a*aa* -a* e*e+2a*a* !"a"e) e+a!aa*. Dala+ !)"ua!) -)+a*a ko*!u+e* +e*ha-a) 2a*yak )l)ha*9 +aka ke!uk!e!a* e+a!aa* o-uk aka* 2a*yak -)"e*"uka* oleh ke!e!ua)a* o-uk. Tae" -a) "eh 2o"ol )*) a-alah ya* +e*yuka) a!a a!l) "eh #*o* >u)"y% -a* ak")!9 aa !u) a"au eala* kak). D)2e)ka*lah ke+a!a* 2o"ol ya* ak")! -a* -)!e-)aka* -) k)o! k)o! ya* a-a -) )*) ala*. Ja-) )ka a-a ya* hau!9 ya ")*al +)*u+ !o!o. Plu! -)"e+a"ka* -ala+ 2ok! e!9 !eh)*a +e*a-) -)*)*. So!o +e+)l)k) "ae" a!a ya* ela!9 -e*a* "ae" oa* ya* !e-a* +elakuka* eala*a*. Pa-a 3ak"u )"u9 !"a"e) o+o!) ya* -)lakuka* ua 2a)k -e*a* +e*e"aka* haa ")-ak le2)h -a) 2)aya ake a-a 3ak"u )"u #+e*)*a" "ae" a-alah oa* ya* !e-a* +elakuka* eala*a*%. Pa-a 3ak"u e*e*ala* o-uk9 So!o ua +e+)l)k) keu*ula* ko+e")")> kae*a +euaka* "eh !)a +)*u+ -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* -)a!aka* e"a+a kal) -) I*-o*e!)a.
,.
Po!)")o*)* So!o
+elakuka*
positioning
-e*a*
+e*e-uka!)
+a!yaaka" aa ")-ak +ea!a a*eh u*"uk +e+)*u+ "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol -a* -e*a* -)a!a)ka* -)*)*. Kae*a a-a a3al ke+u*;ula* o-uk9 +a!yaaka" I*-o*e!)a +a!)h "e2)a!a u*"uk +)*u+ "eh ya* -)!a)ka* a*a!. Te*ya"a o!e! -)>ee*!)a!) ya* -)lakuka* So!o +e+2uahka* ha!)l 2a)k9 !eh)*a So!o -)ke*al !e2aa) +)*u+a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* -aa" +e+2e)ka* ke!eaa*. Dala+ eke+2a*a**ya9 u*"uk 2e!a)* -e*a* ;o+e")"o So!o +ula) +elakuka* ka+a*ye 2ah3a
+9
-e*a* +e*ko*!u+!) "eh aka* +e+2ua" "u2uh +e*a-) !eha"9 kae*a
"eh +e*a*-u* a*") ok!)-a*. Hal )*) +e*a+2ah
keu*ula* ko+e")")> -a) So!o.
;.
STRATEGI BERSAING 1.
S!""
%$Teh Bo"ol So!o -)-)!")2u!)ka* ke elo!ok elo!ok -aeah. Ko*!u+e* +e*a-) ")-ak !ul)" +e+2el) "eh 2o"ol !o!o kae*a +u-ah -) ;a) -a* haa*ya "ea*kau.
8ake")* 8) Po-uk ? a!a "eh a!l) ya* k)*) 2e(a)a!) -e*a* -)"a+2ahka* ao+a 2uah 2uaha* -a* -au* "eh +ela"). Haa
? a*"aa R &$$$9$$ h)*a R 1:$$$9$$.
Pla;e
? Sue+ake"9
+)*)+ake" 2ahka* 3au*
ke;)l -a* eo2ak.
Kaak"e)!")k Ko*!u+e* De+oa>) U!)a
?
A*ak a*ak #u!)a 5 !a+a) 1& "ahu*%9 Re+aa #u!)a 1, !a+a) 17 "ahu*% -a* De3a!a.
Je*)! Kela+)* ?
P)a -a* Wa*)"a
Pekeaa*
Se+ua
?
oa*
ya*
+e+u*ya)
ekeaa* Pe*-)-)ka*
?
Se+ua olo*a* +a!yaaka"
P!)koa>)! Oa* ya* +e*yuka) +)*u+a* "eh ya* +e+u*ya) a!a ala+) -a* 2ekual)"a!. Geoa>)!
3:
W)layah e+a!aa* u*"uk ko*!u+e* a-alah !eluuh 3)layah I*-o*e!)a 2a)k -) ko"a ko"a 2e!a +auu* -aeah -aeah. De>ee*!)a!) Po-uk Teh Bo"ol So!o 2e2e-a -a) ya* la)* kae*a "eh )*) -) ke+a! -ala+ 2o"ol -a* a!a kha! "eh*ya !a*a" kua". D)"a+2ah la) -e*a* ao+a 2uah@2uaha* -a* +ela").
-.
PRODUT STRATEG4 / BRAND STRATEG4 So!o +elakuka* o!)")o*)* -e*a* +e*e-uka!) +a!yaaka" aa ")-ak +ea!a a*eh u*"uk +e+)*u+ "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol -a* -e*a* -)a!a)ka* -)*)*. Kae*a a-a a3al ke+u*;ula* o-uk9 +a!yaaka" I*-o*e!)a +a!)h "e2)a!a u*"uk +)*u+ "eh ya* -)!a)ka* a*a!.
Te*ya"a
o!e!
-)>ee*!)a!)
ya*
-)lakuka*
So!o
+e+2uahka* ha!)l 2a)k9 !eh)*a So!o -)ke*al !e2aa) +)*u+a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* -aa" +e+2e)ka* ke!eaa*. Dala+ eke+2a*a**ya9 u*"uk 2e!a)* -e*a* ;o+e")"o So!o +ula) +elakuka* ka+a*ye 2ah3a -e*a* +e*ko*!u+!) "eh aka* +e+2ua" "u2uh +e*a-) !eha"9 kae*a "eh +e*a*-u* a*") ok!)-a*. Hal )*) +e*a+2ah keu*ula* ko+e")")> -a) So!o. Ba*- So!o "elah "e2e*"uk +elalu) o!e! ya* a*a*. So!o "elah 2eha!)l +e*e+2a*ka* +eek Teh Bo"ol So!o +e*a-) +eek -e*a* 2a*- eu)"y ya* kua". Be2eaa hal ya* -aa" -);e+a") -ala+ e+2e*"uka* 2a*- eu)"y )*) a-alah ? Ba*- A3ae*e!! ya* -)+)l)k) Teh Bo"ol So!o -aa" -)ka"aka* "elah +e+a!uk) ")*ka"a* "o o> +)*-. Hal )*) -aa" -)l)ha" -a) Teh Bo"ol So!o -aa" +e*a-) e+)+)* a!a -ala+ ka"eo) "eh !)a +)*u+ -ala+ ke+a!a* 2o"ol.
3$
Pe;e)(e- ual)"y -a) Teh Bo"ol So!o "elah "e2uk") !ela+a uluha* "ahu*. PT. S)*a So!o "elah 2eha!)l +e*aa kual)"a! o-uk )*) !eh)*a +e*-aa" a*aa* 2a)k -a) ko*!u+e*. Ba*- A!!o;)a")o* -a) Teh Bo"ol So!o kua"9 -aa" -)l)ha" 2ah3a ke")ka oa* +e*ye2u" "eh 2o"ol ke+u-)a* ya* +e*a-) +ak!u- -a) "eh 2o"ol )"u !e*-)) a-alah Teh Bo"ol So!o. Ba*- Loyal"y -a) Teh Bo"ol So!o ua kua". I*) +euaka* ha!)l -a) e*e+2a*a* !alua* -)!")2u!)9 +e*aa kual)"a!9 -a* !"a"e) o+o!) ya* -)lakuka* -e*a* ao* Caau* +aka*a**ya +)*u+a**ya "eh 2o"ol !o!o. Ha!)l -a) 2a*- eu)"y ya* kua" )*) "elah -)a!aka* oleh So!o ya)"u +e+u-ahka* PT. S)*a So!o u*"uk +elakuka* e*e+2a*a* a!a -e*a* +e*e*alka* o-uk 'u)" Tea u*"uk kala*a* +u-a -a* Te2! u*"uk e*ko*!u+!) +)*u+a* 2eka2o*a!)9 !ela)* )"u PT. S)*a So!o ua +e*)k+a") o>)" +a)* ya* le2)h 2e!a9 ya* "el)ha" -a) o>)" +a)* a*"aa ae* -a* -)!")2u"o*ya . A-a Hal +e*a)k u*"uk 2a*- Teh Bo"ol So!o kae*a -e*a* e*u*aa* ka"a CTeh Bo"ol ke+u-)a* +e+2e)ka* a!o!)a!) a-a So!o !e*-))9 ya* +e*a-) keu*ula* -a) 2a*- )*)9 !eh)*a ")-ak +e*a-) +eek 2)a!a. Sela)* )"u kekua"a* 2a*- eu)"y hau! -)aa aa "e"a 2)!a +e*ha-a) ko+e")!) ya* !e+ak)* ke"a"9 kae*a ke")ka !e2uah o-uk -a) !e2uah o-u!e* 2eha!)l +aka ke+u-)a* o-u!e* la)* aka* +e*eluaka* o-uk !eua. Hal )*) "ea-) a-a +u*;ul*ya "eh -ala+ 2o"ol -a) 2e+a;a+@+a;a+ o-u!e* !ee") "ek)"a -a* >e!"ea ya* -) o-uk!) oleh ;o;a ;ola -a* e!) . Dala+ +elakuka* e*e+2a*a* 2a*- PT. S)*a So!o +e*eaka* 2e2eaa !"a"e). D)a*"aa*ya a-alah ? L)*e E"e* ! )o* -e*a* +e*eluaka* o-uk 'u)" Tea -e*a* a*!a a!a e*ea!) +u-a9 -a* ua elu*;ua* o-uk Te2! u*"uk +e*a)k
+)*a"
ela*a*
ya*
+e*ko*!u+!)
+)*u+a*
3+
2eka2o*a!). Ke-ua o-uk )*) -aa" +ea)h !uk!e! -) a!a9 "eu"a+a u*"uk o-uk 'u)" Tea ya* ke+u-)a* +ula) +e*eoo") a!a -a) +)*u+a* 2eka2o*a!). Ak)2a" -a) )"u9 +aka ke+u-)a* o-uk )*) -))ku") oleh o;a ola ya* +ea!a "ea*;a+ -e*a* +e*eluaka* o-uk 'u)";y. Ke!uk!e!a* o-uk )*) a-alah kae*a kekua"a* !alua* -)!")2u!) -a) PT. SI*a So!o9 -a* -e*a* o-uk 'u)" Tea -a* Te2! !ekal) la) PT. S)*a So!o +e*ha-)ka* )*o(a!) -a* +e*a-) )o*ee -e*a* +e*ya)ka* o-uk "eh -e*a* a!a 2uah -a* o-uk "eh ya* +e*a*-u* !o-a. Ba*- E"e* ! )o* -e*a* +elu*;uka* o-uk A) 8)*u+ Dala+ Ke+a!a* #A8DK% -e*a* +eek PRI8A. Walauu* -e*a* -uku*a* !alua* -)!")2u!) ya* 2a)k *a+u* PRI8A ")-ak -aa" +ee2u" a!a A8DK ya* !u-ah -)kua!a) oleh AUA.
e.
DISTRIBUTION STRATEG4 D)!")2u!) #e*e+a"a*% a-alah 2a)a* -a) 2aua* e+a!aa* ya* +e+e")+2a*ka* ;aa +e*ya+a)ka* o-uk@o-uk -a) o-u!e* ke ko*!u+e*. Peu!ahaa* hau! +e+2ua" keu"u!a* +e*e*a)
!alua*
#;ha**el%
ya*
aka*
-)u*aka*
-ala+
+e*-)!")2u!)ka* o-uk@o-uk +eeka. PT S)*a So!o +euaka* !alah !a"u ;o*"oh eu!ahaa* "e2a)k ya* !uk!e! +e*olah +)*u+a* )*a* #!o>" -)*k% "eh9 !alah !a"u o-uk ya* -)ha!)lka* a-alah "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol -e*a* +eek Teh Bo"ol So!o. Suk!e! e+a!aa* o-uk -a* 2e!a*ya keu*"u*a* ya* -)a)h eu!ahaa* ")-ak "elea! -a) !"a"e) -)!")2u!) ya* )"u -ala+ +e*a*kau a!a. S"a"e) e*uala* ya* -)lakuka* So!o a-alah -e*a* +e*e+2a*ka* !alua* -)!")2u!) !e;aa lua! -a* "eu! +e*eu!. 8e*u"a+aka* a(a)la2)l)"y -a* kual)"a! o-uk !eh)*a 2e2uah a-a ke!e")aa* ela*a*. D)!")2u!) So!o +e*;aku ha+) !eluuh 3)layah *a!)o*al +ula) -a) Ba"a+9 Ja2o"a2ek9 Ja2a9 Ja")+9 h)*a Kal)+a*"a* -a*
33
Sula3e!). Bahka* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol So!o -)ek!o ke Au!"al)a9 <)e"*a+9 Bu*e) Dau!!ala+ -a* A+e)ka Se)ka". So!o -)ke*al +e+)l)k) a)*a* -)!")2u!) ya* !a*a" +e*aka. Keu"u!a* +e*e*a) eu-a*a* -a* e*e*-al)a* e!e-)aa* ua +euaka* keu"u!a* -)!")2u!). Ke"e!e-)aa* #a(a)la2)l)"y% +e*a-) ku*;) !uk!e! e+a!aa*. P)hak So!o !elalu +e+a*"au ou"le"@ou"le" So!o -a) e*auh e!a)* #;o+e")"o% ya* 2e*)a" +e*a*")ka* Teh Bo"ol So!o. Su(e) A N)el!e* 2e2eaa 3ak"u lalu +e*e+uka* a(a)la2)l)"y So!o +e*;aa) 1$$ e!e*. Na+u* o;a@ola ua ")-ak kalah kua" -ala+ !alua* -)!")2u!). Da"a2a!e o;a@ola -)ke"ahu) +e+)l)k) a"u!a* )2u 3au* )*) ala* ya* !)a +e*aaka* o-uk o;a@ola "e+a!uk 'e!h"ea. K)*) o;a ola 2e!a)* hea"o hea- -e*a* So!o ya* +e*u!u* "eh 2o"ol -a* 'u)" Tea. 8aka +e*a)k +el)ha" e!a)*a* -) a*"aa ke-ua e+a)* 2e!a )*). Pe*e+2a*a* o!e! ya* -)lakuka* oleh So!o a-alah -e*a* +e*)*"ea!)ka* !uly ;ha)*9 !ee") +e+)l)k) ke2u* "eh !e*-)). 2e2e-a -e*a* o!e! -)!")2u!) o-uk -)lakuka* -e*a* 2ekea !a+a -e*a* 2a*yak ae* e*uala* u*"uk +e+elua! ;akua* -)!")2u!) -a) So!o
>.
PRIING STRATEG4 Pe"a+a kal) +e*e*alka* "eh !)a +)*u+ -ala+ ke+a!a* 2o"ol9 So!o +e+)l)k) "ae" a!a ya* ela!9 -e*a* "ae" oa* ya* !e-a* +elakuka* eala*a*. Pa-a 3ak"u )"u9 !"a"e) o+o!) ya* -)lakuka* ua 2a)k -e*a* +e*e"aka* haa ")-ak le2)h -a) 2)aya ak) a-a 3ak"u )"u #+e*)*a" "ae" a-alah oa* ya* !e-a* +elakuka* eala*a*%. Pa-a 3ak"u e*e*ala* o-uk9 So!o ua +e+)l)k) keu*ula* ko+e")")> kae*a +euaka* "eh !)a +)*u+ -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* -)a!aka* e"a+a kal) -) I*-o*e!)a.
.
PRO8OTION STRATEG4
34
Ke!uk!e!e!a* !o!o -ala+ +ee2u" ha") ko*!u+e* I*-o*e!)a !e!u*uh*ya -)l)ha" -a) a!ek e+a!aa* ;uku u*)k. So!o9-ala+ 2e2eaa hal9 "elah +e*a2a)ka* huku+@huku+ u+u+ ya* "e-aa" -) )l+u e+a!aa*. 8)!al*ya !aa +e*e*a) elu*ya )!e" a!a !e2elu+ +elu*;uka* o-uk. Ko*o* ka2a*ya !e2elu+ !o!o ha-)9 a-a !e2uah eu!ahaa* a!)* ya* )*)* +e*eluaka* o-uk "eh -ala+ 2o"ol !ee" ) ya* -)lakuka* !o!o !aa" )*). Kala )"u !a* eu!ahaa* +e*ye3a a!a !e2uah 2)o )!e" e+a!aa* u*"uk +e*u) kelayaka* -a* o!ek o-uk "e!e2u" -) I*-o*e!)a. Se"elah +e*el)") -a* +e*a+a") ke2)a!aa* +)*u+ "eh -) +a!yaaka" !a* 2)o u* +e*y)+ulka* 2ah3a o-uk )*) ")-ak +e+)l)k) o!ek 2au! u*"uk -)a!aka* -) I*-o*e!)a. B)o )"u 2eala!a* 2ah3a 2u-aya +)*u+ "eh a-a 2a*!a I*-o*e!)a u+u+*ya -)lakuka* a) ha) -ala+ ;a*k) -a* -)!a)ka* ha*a" !eh)*a keha-)a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol u!"u aka* -)a*a !e2uah kea*eha*. So!o-oo9 e*-)) eu!ahaa* !o!o9 u!"u 2e)k) !e2al)k*ya. A3al*ya )-e ke+a!a* 2o"ol 2ea!al -a) e*ala+a* "e! ;);) #o* la;e "e!"% -) a!a@a!a "a-)!)o*al "eha-a "eh "u2uk ;a 2o"ol. Pa-a -e+o*!"a!) e"a+a "eh la*!u* -)!e-uh -) "e+a" -a* -)!a)ka* a-a ;alo* ko*!u+e* ya* +e*yak!)ka*. Na+u* ;aa "e!e2u" +e+aka* 3ak"u la+a !eh)*a ;alo* ko*!u+e* ;e*-eu* +e*)*alka* "e+a". Ke+u-)a* a-a u) 2e)ku"*ya "eh "elah -)!e-uh -a) a2)k -a* ke+u-)a* -)+a!ukka* ke -ala+ "o*@"o* -a* -)2a3a -e*a* +o2)l. Aka* "e"au ;aa )*) "e*ya"a +e+2ua" 2a*yak "eh "u+ah !ela+a eala*a* kae*a !aa" )"u !"uk"u ala* 2elu+ !e2a)k !ekaa*. Akh)*ya !o!o +e*;o2a u*"uk +e+a!ukka**ya a-a ke+a!a*@ke+a!a* 2o"ol l)+u* aa +u-ah -)2a3a. Bea*lka" -a) )"u +eeka2e)k) 2ah3a e*u*aa* ke+a!a* 2o"ol a-alah al"e*a")> ya* al)* ak")! -ala+ +e*ha-)ka* ke*)k+a"a* "eh la*!u* ke ko*!u+e*.
35
Da) a3al o-uk )*) -)"ae"ka* u*"uk ko*!u+e* ya* !e)* +elakuka* eala*a* !ee") !u) -a* eala* kak) !o!o . So!o +e*ya-a) 2ah3a !e+e* ko*!u+e* )*) +e+)l)k) ke)*)*a* ha-)*ya +)*u+a* ya* -aa" +e*h)la*ka* -ahaa -) "e*ah kelelaha* -a* ko*-)!) a*a! !ela+a eala*a*. A")2u" keua!a* )*) -);o2a u*"uk -)e*uh) -e*a* +e*ha-)ka* +)*u+a* "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol ya* ak")! -a* "e!e-)a -) k)o!@k)o! !ea*a* ala*. U*"uk +e*a+2ah *)la) keua!a* "eh 2o"ol )*) -)!a)ka* -)*)* -e*a* +e*ye-)aka* 2ok!@2ok! e! a-a ")")k@")")k e*uala**ya #e*u*aa* kulka! a-a !aa" )"u 2elu+ la)+%. K)*) SOSRO "elah +e*a-) eu!ahaa* +)*u+a* ya* 2e!a -a* o"o+a")! !"a"e) e+a!aa* ya* -)aka) u* !e+ak)* 2e!a ula. Po+o!)*ya k)*) 2uka* +e*u*aka* +e"o-e ;);) a!a "e"a) k)*) 2a*yak )kla*@)kla* !o!o ya* "el)ha" -) 2e2aa) !"a!)u* "ele()!)9 )*"e*e"9 +aalah9 !ua" ka2a9 a-)o9 -a* 2e2aa) a;aa@a;aa 2e!a +auu* ke;)l. Be)ku" 2e2aa) !e+2oya* )kla* SOSRO -a) "ahu* ke "ahu*.
3.
15=:
Pelea! Dahaa A!l)
157:
Ha)@Ha) Teh Bo"ol
1550
Ha)@Ha) Teh So!o
1556
A!l)*ya Teh
155=
Ahl)*ya Teh
&$$&
Aau* 8aka*a**ya9 8)*u+*ya Teh
&$1&
A!l) Sea*ya
S&t!) Sa$ta& 3..1
J!$& L)a'
1. L)+2ah a) &. L)+2ah Pa-a" 3..2 Caa P!$a$%a$a$ L)a'
36
Pe*olaha* L)+2ah D) PT. S)*a So!o aku*9 Jaka"a T)+u a-a & e*)! l)+2ah )*-u!") ya* -) ha!)lka*9 2e)ku" e*olaha**ya? 1. L)+2ah ;a) a. Pea"ea"+e*" a-alah e*olaha* a3al l)+2ah ;a) "eh ya* 2au -) 2ua* -a) a2)k !e2elu+ +e+a!uk) o!e! "ahaa* u"a+a. Be)ku" )*) "ahaa* e*olaha* a3al "e!e2u"? 1% S;ee* e!! Ala" )*) -)u*aka* u*"uk +e*ya)*9 +e*yelek!) -a* +e+2ua* ko"oa*@ ko"oa* -a* a-a"a*9 !ee") !a+ah a2)k9 )e"9 ke"a!9 -a* la)**ya -a) l)+2ah. &% Su+ )" Su+ )" a-alah 2ak e*a+u* !e+e*"aa l)+2ah -a) !;ee* e!! ya* +e+)l)k) & u*)" o+a #)*>lue*" u+% ya* 2e"ua! +e+o+aka* l)+2ah ke 2ak eual)!a!). ,% ool)* "o3e L)+2ah ;a) ya* +a!uk ke 2ak eual)!a!) oleh u*)" )*) -)-)*)*ka* "ele2)h -ahulu. 0% Bak eual)!a!) -a* a)"a"o Bak )*) a-alah "e+a" +e*ho+oe*ka* kual)"a! -a* kua*")"a! a) l)+2ah ya* +a!uk ke -ala+ 2ak )*) !e"a !e2aa) "e+a" u*"uk o!e!a!) -)>)ka!) +elalu) >e+e*"a!). U*"uk +e+e;ea" ho+oe*)!a!) +aka -)u*aka* a)"a"o. Pe*a+2aha* 2aha* *u")!) ua -) lakuka* u*"uk +aka*a* 2ak"e) ya)"u uuk uea a"au !u+2e *)"oe* -a* uuk !ue ho!ha"e #!u+2e o!>a"%. :% L)+2ah
37
L)+2ah -a) 2ak eual)!a!) -) o+aka* -) 8UR #+e"ha*e U)lo3 ea;"o% !e"elah +elalu) & "aha ya)"u e*e"ala* H l)+2ah -a* "aha ho+oe*)!a!).
2. Pe*olaha* L)+2ah !e;aa aeo2); 1% Bak Aea!) L)+2ah ya* kelua -a) o!e! a*aeo2); +e+)l)k) kual)"a! l)+2ah ya* 2e)"u 2a)k9 !eh)*a 2ak )*) "ea-) o!e! e*ye+u*aa*. L)+2ah +e*ala+) e*olaha* oleh 2ak"e) lu+u aeo29 -)+a*a 2ak""e)
e*olah
+a"e)@+a"e)
!)!a
ya*
"e2)o-ea-a!) a-a o!e! aeo2); +e*a-) O & -a* !el 2ak"e) 2au. &% ')*al ;la)>)e Pa-a 2ak )*) o!e!*ya a-alah e*e*-aa* -)+a*a A;")(a"e- lu-e -))!ahka* -a) a) l)+2ah ya* 2e!)h9 lu+u ak")> ya* +e*e*-a -)!)kula!) ke 2ak aea!)9 a"auu* 2)la -) eluka* -)!)kula!) ke+2al) ke 2ak eual)!a!). Ko"oa*@ko"oa* ya* +elaya* "e!au +a!uk ke 2ak e>>lue*" u*"uk -) 2ua*9 !e+e*"aa )"u9 a) l)+2ah 2e!)h +e*al) !e;aa o(e>lo3 ke kola+ )*-)ka"o. ,% Kola+ )*-)ka"o Pa-a kola+ )*) -))!)ka* -e*a* )ka* !e2aa) )*-)ka"okual)"a! a). Se"elah -)al)ka* ke kolo+ )*-)ka"o9 a) -)2ua* ke !alua* e+2ua*a* !ee") !eloka* a"au !u*a).
Da) o!e! "e!e2u" -aa"
"el)ha" !e!ua) la+)a* 2ah3a a) ya* ko"o -)2ua* ke+2al) ke ala+ -ala+ kea-aa* 2e!)h -e*a* o!e! e*olaha* ya* 2a)k.
38
&. L)+2ah Pa-a" a. The+o>)l ya)"u e*olaha* -e*a* +e*u*aka* a+u -a* 2ak"e) "he+o>)l.Po!e! e*olaha* l)+2ah a-a" )*) a-alah !e2aa) 2e)ku"? 1% A+a! "eh A+a! "eh -a) !)!a e*ye-uha* -) le"akka* a-a 2ak a"au "e+a" khu!u! ya* "elah -)!e-)aka*. &% Pe*-)*)*a* A+a! "eh ya* "elah -)2)aka* -) "a*ah aka* -) -)*)*ka* !ela+a !a"u ha). ,% Pe*ua)a* Pe*ua)a* -e*a* e*a*a+a* +)kooa*)!+e a-a o!e!
)*)
-)2e)ka*
+)kooa*)!+e
u*"uk
+e*ua)ka* a+a! "eh a"au a"oa*);. 0% Pe+2al)ka* Se"elah +elalu) o!e! -) a"a! +aka -)la*u"ka* -e*a* o!e! e+2al)ka* -e*a* 3ak"u !e+)*u !ekal). :% Ko+o! Se"elah e+2al)ka* a+a! "eh -) 2)aka* +e+2u!uk !ela+a 1 2ula* -a* ke+u-)a* aka* +e*a-) ko+o!. 2. 'e")l)!a!) ko+o! a-alah e*olaha* l)+2ah +e*u*aka* 2a*"ua* oa*)!+e ya)"u ;a;)*. A-a -ua e*)! ;a;)* ya* -)u*aka* -ala+ o!e! "e!e2u" ya)"u ;a;)* lo;al -a* ;a;)* )+o #Pa*;)!%. a;)* Pa*;)! -)a*a al)* aku!
-ala+
+e*ko*!u+!)
a+a!
"eh
!eh)*a
e*u*aa**ya -)haaka* -aa" +e+e;ea" o!e! e*olaha* l)+2ah a+a! "eh. Po!e! "e!e2u" a-alah ? 1% A+a! "eh A+a! "eh -a) !)!a e*ye-uha* -) le"akka* a-a 2ak a"au "e+a" khu!u! ya* "elah -)!e-)aka*.
39
&% Pe*-)*)*a* A+a! "eh ya* "elah -)2)aka* -) "a*ah aka* -) -)*)*ka* !ela+a !a"u ha). ,% 'e")l)!a!) a;)* -)+a!ukka* a-a 2ak a"au "e+a" khu!u! ya* 2e)!) a+a! "eh ya* "elah -)-)*)*ka*. 8eeka
aka*
+e*yela+
ke
-a!a
2ak
-a*
+e*ko*!u+!) a+a! "eh "e!e2u" -a) -a!a. a;)*@;a;)* )"u aka* 2eek!ke!) -a* ko"oa* ;a;)* )"ulah ya* +e*a-) ko+o!. Puuk ko+o! !)a -)a*e* )ka ;a;)*@;a;)* "e!e2u" "elah !a+a) ke e+ukaa* 2ak.
4:
BAB I7 PENUTUP
+.1
K!&)/("a$
Se"elah
-)a-aka**ya
ku*u*a*
)*-u!")
)*)9 e*ul)!
+a+u
+e+aha+) !e;aa la*!u* 2aa)+a*a !)!"e+ o-uk!) ya* -)lakuka* oleh PT. S)*a So!o. Sua"u )*-u!") ya* 2e+ula -a) !eoa* e*;e"u! )-e "eh -ala+ ke+a!a* 2o"ol. 4a* !ekaa* !u-ah +e*a-) )*-u!") 2e!a -a* -)ke*al h)*a ke +a*;a*eaa. De*a* 2e2ekal >)lo!o>) C*)a" 2a)k9 PT. S)*a So!o !elalu +e*e-ea*ka* kual)"a! -a* a+ah l)*ku*a*. Kae*a o!e! o-uk!) ya* -)lakuka* "e2uk") !"e)l -a* ya* "ee*")* a-alah l)+2ah ya* -)ha!)lka* "e2uk") +a+u -)ke+2al)ka* a-a ala+. Haaa* e*ul)! ke-ea**ya ya)"u !e+oa -e*a* -)a-aka**ya ku*u*a* )*-u!") -) PT. S)*a So!o )*) -aa" +e*a+2ah e*e"ahua* k)"a "e*"a* ke)a"a* !)!"e+ o-uk!). Da* !e+oa laoa* )*) -aa" 2e+a*>aa" 2a) )hak ya* +e+2u"uhka*.
+.2
Kt# 4a$ Saa$
Se"elah +elakuka* e*a+a"a* la*!u* ke a2)k PT. S)*a So!o9 e*ul)! ha*ya +e*yaa*ka* aa PT. S)*a So!o "e"a 2eu!aha +e*a-) eu!ahaa* ya* +a+u +e*olah a!a lokal +auu* )*"e*a!)o*al. Kae*a -e*a* 2e)"u9 +aka e*ul)! ")-ak la) kha3a") aka* ko*!u+!) +a!yaaka" "eha-a +)*u+a* !)a !a) 2ehaa "ea*kau ya* 2a*yak 2ee-a -) a!a.
4$
DAFTAR PUSTAKA
A+a* 8aula*a9 CPe*a*ula*a* Da+ak L)+2ah I*-u!") Tek!")l -) Sle+a*. Tua! Ta"a Tul)! Kaya Il+)ah9 'akul"a! Tek*)k9 U*)(e!)"a! Ga-ah 8a-a9 4oyaka"a9 &$1$. h""?//333.!o!o.;o+9 -)ak!e! a-a Sa2"u9 ,$ 8ae" &$1, http=&&noret>-area.blogspot.
h""?//eo!)"oy.u!u.a;.)-/2)"!"ea+/1&,0:6=75/&&651/0/ha"e&$II.-> 9 -)ak!e! a-a Sa2"u9 ,$ 8ae" &$1, h""?//333.!;)2-.;o+/-e-),:/-/&$606$76/&$@A@8ETODE@OBSER
http=&&yanhasiholan.%ordpress.
,
diakses pada !inggu, 3$ !aret
+:$3
2iii