ESCUELA BÁSICA Nº 1487 SAN SEBASTIÁN DE BATUCO
Educar con afecto, formar con d!c"#na
Unidad de Aprendizaje: La solidaridad y la amistad Docente Nivel Ejes Horas %&jetivos Aprendizaje
Alejandro Moreno Herrera 7º Lectura, escritura, comunicacin oral e investi!acin en len!uaje y literatura "#$oraspeda!!icas de 'ndicadores lo!ro
)e*le+ionar so&re las di*erentes dimens io ne s de la e+periencia $umana, p r o p i a y a je n a , a partir de la lectura de o& ras lite ra rias y o tr o s t e +t o s ue * or m a n p a r te de nuestr as $er encias culturales, a&ordando los temas estipulados para el curs o y la s o&ras su!eridas para cada uno- .A/01
de ActividadesMetodol!icas
Leen una $aredad de te%to! re#aconado! con un tema de e!tudo& 'e#aconan o(ra! #e)da! con #o! tema! en e!tudo& Com"aran "er!ona*e! de #a! narracone! con "er!ona! de !u "ro"a $da o +ue e!tn en #o! medo!& Sacan conc#u!one! de #a! #ectura! +ue !on a"#ca(#e! a !u! "ro"a! $da!& -acen referenca a #a! o(ra! #e)da! con
2aloo y la amistad .%A 01
Lucero .%A 01
Tra! #eer 6Lucero9 de O!car Ca!tr o o Adiós a Ruibarbo de :u##ermo B#anco, #o! e!tudante! ref#e%onan !o(re #a am!tad entre #o! !ere! /umano! 0 #o! anma#e!; e! "o!(#e, #a /an e%"ermentado a#2una $e. Lo! a#umno!
anterordad& De!cr(en #o! e#emento! entre$!tan a am2o! o fam#are!, "re2untndo#e! !u
3ormativa
Una $e. +ue #o! e!tudante! /an #e)do El libro de las tierras 4umativa vírgenes de 'ud0ard "#n2 e!cr(en una de!cr"c3n de #a am!tad entre o52# 0 Ba#oo& A contnuac3n, d!cuten !o(re e# "ro(#ema 6E! me*or +ue #o! me*or e! am2o! !ean dferente! o +ue !ean mu0 "arecdo!9& Ar2umentan u!ando e*em"#o! de# te%to #e)do&
(ipo de evaluacin
de una o(ra +ue e!tn e%"erenca u o"n3n !o(re e# tema& <na#mente, com"arten "re!ente! /o0 en nue!tra en e# cur!o #o! re!u#tado! de !u ref#e%3n e nda2ac3n& !ocedad& Comentan e%"erenca! de #o! "er!ona*e! +ue !on d!tnta! a #a! "ro"a!& 5onocimiento so&re el ser $umano .%A 01
Lue2o de #eer un te%to re#aconado con e# tema de #a am!tad, e# docente "de a #o! e!tud ante! +ue "en!en en a#2=n a!"ecto de# !er /umano, en re#ac3n con e!te tema, +ue !e de!ta+ue en #a o(ra #e)da& Lue2o #o com"aran con #o +ue !ucede /o0 en d)a o en nue!tra cu#tura& E!ta(#ecen dferenca! !eme*an.a! c3mo en !e +ue $a#ora e!e a!"ecto !er /umano0 en #a cu#tura en o >"oca !ucede e# re#atode#0 en #a "ro"a& La e+periencia del principito .%A 01
Una $e. +ue #o! e!tudante! /an #e)do 0 ana#.ado El principito, e# docente #e! "ro"one una #!ta de tema! +ue !e encuentran "re!ente! en e# te%to 0 #e! "de +ue e#*an e# +ue #e! /a0a "arecdo m! c#arfcador !o(re e# !er /umano& A "artr de e!e tema #o! e!tudante! de(en; e%"#car +u> !e dce !o(re e!e tema en e# te%to e#e2r do! cta! re"re!entat$a! de# tema (u!car a#2una manera de re"re!entar #o +ue e##o! a"renderon a tra$>! de #a! arte! "#!tca!, #a m=!ca, una ada"tac3n a teatro, un $deo, una "re!entac3n d2ta#, etc&
Lo! tema! +ue !e "ro"onen !on #o! !2uente!;
?!3n !e!2ada o !m"#!ta de #a rea#dad
A"rend.a*e a tra$>! de #a e%"#orac3n 0 #a "ro"a e%"erenca La re!"on!a(#dad en #a! re#acone! E%!te una dferenca entre #a forma de "en!ar de #o! adu#to! 0 #a de #o! n@o!
Amistad en un conte+to di*6cil .%A 01
Lue2o de rea#.ar #a! act$dade! re#aconada! con #a no$e#a El niño con el pijama de rayas , #o! e!tudante! ref#e%onan !o(re #o! e*em"#o! de am!tad +ue !e "re!entan en e!ta no$e#a& ara e!to, e# docente "ro"one #a! !2uente! "re2unta! de d!cu!3n; u> condcone! dfcu#ta(an #a am!tad de Bruno 0 S/mue#
En #a !ocedad actua#, en +u> ca!o! !er)a mu0 df)c# !er am2o de otra "er!ona Cu# e! #a ma0or mue!tra de am!tad +ue Bruno rea#.a "or S/mue# u!tf+ue !u re!"ue!ta& Cu# e! #a ma0or mue!tra de am!tad +ue S/mue# rea#.a "or Bruno u!tf+ue !u re!"ue!ta& ara cu# de #o! do! "rota2on!ta! !er m! m"ortante #a "re!enca de# otro u!tf+ue !u re!"ue!ta& Cu#e! cree +ue !on #a! caracter)!tca! m! m"ortante! de un (uen am2o +ue !e mue!tran en #a no$e#a 0 +ue "erduran /a!ta e# d)a de /o0 encone do! 0 fundamente "or +u> #a! e#23&
A n a li z a r
la s
3 o r m a t iv a
narr acione s le6das para en riuecer su comprensin, considerando, cu a n d o s ea pertinente: el o los con*lictos de la $istoria el papel ue jue!a cada personaje en el con*licto y cmo sus accion es a* ecta n a
otros personajes el e*ecto de ciertas a c c io n e s en el d e s a r r o llo de la $istoria cu n do $a&la el narr ad or y cu n do $ a& l a n lo s personajes la disp os icin t emp o r a l de los $ec$os elemento s en co m 8 n c o n o t r o s te+tos le6d os en el a9o
E%"#can e# o #o! conf#cto! de una narrac3n& De!cr(en #o! "ro(#ema! a #o! +ue !e enfrentan #o! "er!ona*e! en un te%to De!cr(en a #o! "er!ona*e! 0 e*em"#fcan !u de!cr"c3n a "artr de #o +ue dcen, /acen 0 #o +ue !e dce de e##o!& E%"#can 0 *u!tfcan "or +u> un "er!ona*e tene
)e!istro de citas importantes .%A "1
ma0or menor re#e$anca en e# ode!en#ace de #a /!tora& E%"#can c3mo cam(a un "er!ona*e de!"u>! de un e$ento "ro$ocado "or otro& E%"#can c3mo #o! "er!ona*e! ntentan re!o#$er #o! d#ema! +ue enfrentan 0 dan una o"n3n *u!tfcada a# re!"ecto& De!cr(en cu#e! !on #a! con!ecuenca! de #a! accone! de un "er!ona*e& D!tn2uen +u> "arte! de# te%to e!tn contada! "or e# narrador 0 cu#e! "or #o! "er!ona*e!& 'ecuentan un e$ento
Anlisis los personajes .%A "1 #a no$e#a El niño con el E# docentede "re!enta a #o! e!tudante! pijama de rayas de o/n Bo0ne 0 e%"#ca (re$emente +u> fue
.%A "1
A medda +ue #o! e!tudante! $an #e0endo e# te%to, e# docente #e! "de +ue re##enen una ta(#a en #a +ue re2!tren una cta +ue #e! "are.ca re#e$ante 0 #ue2o e%"#+uen "or +u> #a e#2eron, "or e*em"#o; "or+ue e# "er!ona*e !e da cuenta de +ue, "or+ue !e de!cu(re +ue, "or+ue no! dce c3mo e!, "or+ue me recuerda, "or+ue me /ace "en!ar en, "or+ue !e "arece a, "or+ue mue!tra c3mo !e re#acona F con G, etc&
#a II 2uerra munda# 0 cu# e! #a m"ortanca de e!te e"!odo /!t3rco +ue !e a(orda en #a no$e#a& Lo! e!tudante! #een e# te%to de manera nde"endente& En c#a!e!, e# docente "de a #o! e!tu dante! +ue, con e# #(ro a mano, ana#cen a #o! "er!ona*e! "rnc"a#e!, Bruno 0 S/mue#& Lue2o de com"#etar e!ta ta(#a, re!"onden #a! !2uente! "re2unta!; E%"#+ue cu# e! e# d#ema +ue enfrenta S/mue# cuando Bruno #e ofrece de comer en !u ca!a& or +u> Bruno #e ofrece comda a S/mue#, aun cuando en #a A#emana na. e!ta(a e!trctamente "ro/(do a0udar a #o! *ud)o! u> caracter)!tca de Bruno !e mue!tra en #a no$e#a cuando n$ta a !u am2o S/mue# a $!tar#o a Ber#)n S/mue# nunca #e /a(#a a Bruno de #a $da en e# cam"o de concentrac3n "or +u> cree u!ted +ue e!te "er!ona*e nunca
4umativa
re#e$ante de# re#ato 0 e%"#can +u> otro! !e de!encadenan a "artr de e!te o ar2umentan "or +u> e! re#e$ante "ara #a /!tora& D!tn2uen +u> e$ento! !on anterore! 0 cu#e! "o!terore! a un /ec/o u!ado como referente& En ca!o! en +ue e# re#ato no e!t> d!"ue!to
mencona #o! /orrore! de #a $da en e!e #u2ar Bruno !e da cuenta de #a !tuac3n +ue $$e S/mue# u!tf+ue !u re!"ue!ta menconando un e*em"#o de #a no$e#a& or +u> cree +ue !ucede e!to
ara fna#.ar #a act$dad, e# docente 2u)a una re$!3n de #a ta(#a 0 de #a! "re2unta! con e# o(*eto de +ue #o! e!tudante! com"#ementen !u! re!"ue!ta! con #o! a"orte! de #o! com"a@ero!&
crono#32camente, /acen un recuento crono#32co de #o! e$ento!& U!an un ordenador 2rfco "ara com"arar do! narracone!& Com"aran, a tra$>! de e*em"#o!, "er!ona*e! de do! o(ra! #e)da!& Com"aran #o +ue !e tran!mte !o(re un m!mo tema en
Anlisis de un te+to .%A "1
Lo! e!tudante! #een uno de #o! te%to! !e#ecconado! "ara e# tema de #a am!tad, "or e*em"#o, El Principito de Antone de SantHE%u">r0, 0 m! tarde ana#.an e# te%to a "artr de "re2unta! "ro"ue!ta! "or e# docente; Cu# e! e# "ro(#ema +ue tene e# rnc"to 0 +ue #o /ace de*ar !u "#aneta C3mo !on e# "rnc"to, #a f#or 0 e# .orro De!cr(a a #o! "er!ona*e! 0 e*em"#f+ue a "artr de #o +ue dcen, /acen 0 #o +ue !e dce de e##o!& u> con!ecuenca trae e# /ec/o de +ue e# rnc"to e!t> tan decddo a $o#$er a !u ca!a C3mo cam(a e# .orro de!"u>! de conocer a# rnc"to Cree u!ted +ue #a am!tad tene !eme*an.a! con #a re#ac3n +ue e!ta(#ece e# rnc"to con e# .orro U!ted cam(a cuando e!t con a#2uno! am2o! E!o #e ncomoda o e! "o!t$o "ara u!ted E#*a un e"!odo de# rnc"to 0 e%"#+ue "or +u> e!
m"ortante& En e# !2uente fra2mento d!tn2a +u>n o +u>ne! /a(#an;
6En efecto, en e# "#aneta de# "rnc"to /a()a, como en todo! #o! "#aneta!, /er(a! (uena! 0 /er(a! ma#a!& or con!2uente, de (uena! !em##a! !a#)an (uena! /er(a! 0 de #a! !em##a! ma#a!, /er(a! ma#a!& ero #a! !em##a! !on n$!(#e! duermen en e# !ecreto de #a terra, /a!ta +ue un (uen d)a una de e##a! tene #a fanta!)a de de!"ertar!e& Entonce! !e a#ar2a e%tendendo /aca e# !o#, "rmero t)mdamente, una encantadora ramta nofen!$a& S !e trata de una ramta de r(ano o de ro!a#, !e #a "uede de*ar +ue cre.ca como +uera& ero ! !e trata de una ma#a /er(a, e! "rec!o arrancar#a nmedatamente en cuanto uno /a !a(do reconocer#a& En e# "#aneta de# "rnc"to /a()a !em##a! terr(#e! como #a! !em##a! de# (ao(a(& E# !ue#o de# "#aneta e!t nfe!tado de e##a!& S un (ao(a( no !e arranca a tem"o, no /a0 manera de de!em(ara.ar!e de ># m! tarde cu(re todo e# "#aneta 0 #o "erfora con !u! ra)ce!& J ! e# "#aneta e! dema!ado "e+ue@o 0 #o! (ao(a(! !on numero!o!, #o /acen e!ta##ar& KE! una cue!t3n de d!c"#na, me dec)a m! tarde e# "rnc"to& Cuando "or #a ma@ana uno termna de arre2#ar!e, /a0 +ue /acer cudado!amente #a #m"e.a de# "#aneta& -a0 +ue dedcar!e re2u#armente a arrancar #o! (ao(a(!, cuando !e #e! d!tn2ue de #o! ro!a#e!, a #o! cua#e! !e "arecen muc/o cuando !on "e+ue@to!& E! un tra(a*o mu0 fa!tdo!o "ero mu0 fc#K& SantHE%u">r0, MP Com"are a# rnc"to con e# u*ote&
Lo! e!tudante! com"arten 0 d!cuten !u! re!"ue!ta! con e# re!to de# cur!o& Anlisis del cuento La!una; .%A "1
E# docente da tem"o a #o! e!tudante! "ara +ue #ean e# cuento 6La2una9 de anue# 'o*a!& Una $e. +ue /an termnado, comentan (re$emente e# cuento, #o! /ec/o! "rnc"a#e! 0 ac#aran duda! entre todo!& Lue2o "de a #o! e!tudante! +ue, en "are*a!, d!cutan 0 conte!ten #a! !2uente! "re2unta!;
e! en e# narrador en ae!te te%to Cree Inf#u0e e# narrador en u>n #a manera +ue $emo! La2una u!ted +ue #a de!cr"c3n de La2una !er)a #a m!ma ! e# cuento e!tu$era e!crto "or e# n2#>! +ue #o! contrata >"oca comen.a e# cuento E! e# m!mo tem"o +ue e# tem"o en +ue !uceden #o! /ec/o! E%!te a#2=n anta2on!ta en e!te cuento Contra +u>n o +u> #uc/an #o! "er!ona*e! A +u> "ro(#ema !e enfrenta e# narrador a# "rnc"o de #a /!tora u> "re*uco! !e menconan en e# cuento Creen +ue #o! "re*uco! +ue !e menconan ref#e*an rea#mente #a rea#dad Ar2umenten con e*em"#o! de# te%to& or +u> e# narrador e#2e a La2una como "rnc"a# com"a@)a U!ted #o /a(r)a e#e2do tam(>n, a "e!ar de #a ma#a !uerte La2una ten)a, efect$amente, ma#a !uerte
u> +uere decr e# "oema +ue La2una recta
con!tantemente En +u> momento! #o dce u> cree u!ted +ue !m(o#.a U!ando fra!e! de# te%to, /a2a una de!cr"c3n de La2una& C3mo nf#u0e La2una en e# re!to de #o! tra(a*adore!
Lectura y comentario de una novela en clases .%A "1
E# docente "#antea a #o! e!tudante! +ue en #eern 0 comentarn en con*unto Mi planta de naranja lima& Le! e%"#ca +ue de(do a #a e%ten!3n, no !e "uede #eer en e# tem"o de c#a!e!, "or #o +ue a!2nar un crono2rama de #ectura 0 !e comentarn do! ca")tu#o! en cada c#a!e& Entre2a e# crono2rama de #ectura 0 e%"#ca +ue e# cur!o !e de(e d$dr en 2ru"o! 0 +ue cada 2ru"o e!tar encar2ado de 2uar e# comentaro de# ca")tu#o +ue #e! to+ue& E# docente entre2a una #!ta de a!"ecto! +ue !e de(en a(ordar en e# an#!! de cada ca")tu#o "ara 2uar e# comentaro de #o! e!tudante!& ara mot$ar #a #ectura 0 "ara mode#ar #o +ue e!"era de #o! e!tudante!, #a "rmera c#a!e #een en con*unto e# "rmer ca")tu#o 0 comentan, a medda +ue #een, !o(re a!"ecto! como #o! !2uente!; Lue2o de #a #ectura de# "rmer "rrafo, +u> "odemo! decr !o(re Ge.> or +u> e# autor nc#u0e un "oema a# nco u> no! tratar de comuncar con !u nc#u!3n C3mo e! #a re#ac3n entre Totoca 0 Ge.> -an tendo a#2una $e. una re#ac3n a!) con a#2uen u> $!3n de #o! adu#to! tenen #o! n@o!
C3mo e! e# u!tede! am(ente+ue +ue!e$$en #o! n@o! !u fam#a or +u> creen mencona tan en !e2udo +ue a
Ge.> #e "e2an or +u> !e !or"rende toda #a fam#a de +ue Ge.> !e"a #eer E! !o#o "or+ue e! c/co
En #a! !2uente! c#a!e!, #o! e!tudante! #een de tarea #o! do! ca")tu#o! +ue !e comentarn en cada !e!3n 0 #o! 2ru"o! encar2ado! 2u)an #a con$er!ac3n con "re2unta! 0 comentaro de "rrafo! !e#ecconado!& E!ta moda#dad de comentaro !e "uede /acer con otra! no$e#a!& 3 o r m u la r una interpretacin de los te +to s lite rarios , considerando: su e+periencia p er s o n a l y s us conocimientos un d il e m a p r es e n ta d o en el te+to y su post ur a person al acerca del mismo la relacin de la o&ra con la visin de mundo y el conte+to $istrico en el ue se am&ien ta y
.%A 71
Ofrecen
una
nter"retac3n de# tema! te%to #e)do +ue a(orda +ue $an m! a## de #o #tera# o de un mero recuento& E%"#can 0 e*em"#fcan "or +u> e# te%to #e)do !e n!erta en e# tema +ue e!t en e!tudo, "or e*em"#o, "or +u> La Odisea o e# "oema 6Cau"o#cn9 !e n!ertan en e# tema de# />roe& 'e#aconan e# te%to con !u! "ro"a! e%"erenca! 0 ofrecen una nter"retac3n "ara un fra2mento o e# tota# de #o #e)do& #antean !u "o!tura frente a# d#ema o !tuac3n "ro(#emtca +ue !e
La!una .%A 71
Lue2o de #eer e# cuento de anue# #o! e!tudante! e!cr(en una6La2una9 nter"retac3n en #a 'o*a!, +ue comentan #a !2uente fra!e; 6En e# cuento 6La2una9, de anue# 'o*a!, #a am!tad !e mue!tra como un recur!o de !u"er$$enca9& Lo! a#umno! e%"#can e!ta afrmac3n !e@a#ando ! e!tn de acuerdo o no con e##a 0 ut#.ando a# meno! tre! e*em"#o! de# cuento "ara fundamentar !u nter"retac3n& Mi planta de naranja lima .%A 71
E# docente, tra! comentar en c#a!e! #a no$e#a Mi planta de naranja lima de o!> auro de ?a!conce#o!, "de a #o! e!tudante! +ue com"aren en 2ru"o #a am!tad de Ge.> con !u "#anta 0 con e# ortu2a& Lo! a#umno! ndcan, en una ta(#a, +u> ro# cum"#e cada uno de e!to! "er!ona*e! en #a $da de# "rota2on!ta& Lue2o, a "artr de #a com"arac3n, d!cuten !o(re #a $!3n de #a am!tad +ue !e tran!mte en e!ta no$e#a, menconando 0 e*em"#fcando a# meno! tre! a!"ecto! m"ortante! e# dedocente #a am!tad +ue de!ta+uen en #a o(ra& de <na#mente, !e#eccona a un re"re!entante
3ormativa 4umativa De proceso
"ro"one en e# te%to 0 fundamentan con e*em"#o! de# m!mo& De!cr(en a#2una! caracter)!tca! m"ortante! de# conte%to /!t3rco de #a o(ra 0 #a! re#aconan con #o #e)do& E%"#can a#2=n a!"ecto de #a o(ra con!derando e# momento /!t3rco en e# +ue !e am(enta o fue
cada 2ru"o "ara +ue e%"on2a #a nter"retac3n a #a +ue ##e2aron&
creada
tam(>n e*em"#o! de##ate%to& <na#mente, u!ando nformac3n de# or2an.ador 2rfco, ar2umentan 0 e*em"#fcan "or +u> e# te%to #e)do !e "uede re!umr en #a "a#a(ra e!co2da&
(ema del te+to .%A 71
Lo! e!tudante! e#a(oran un or2an.ador 2rfco "ara e!ta(#ecer e# tema "rnc"a# de un te%to #e)do en c#a!e! 0 c3mo !e com"ortan #o! "er!ona*e! o +u> m"ortanca tenen en re#ac3n con dc/o tema& A# centro, "onen #a "a#a(ra +ue me*or de!cr(e e# re#ato 0 a contnuac3n e%"#can +u> /ace o dce cada "er!ona*e en re#ac3n con e!te tema& Incor"oran
El ni9o con el pijama de rayas .%A 71
Lue2o de rea#.ar #a! act$dade! re#aconada! con #a no$e#a de o/n Bo0ne, e# docente "de a #o! e!tudante! +ue e!cr(an una nter"retac3n de #a no$e#a& ara e!to, de(en fundamentar #a !2uente afrmac3n; 6La no$e#a El niño con el pijama de rayas mue!tra cun a(!urdo e! +ue #a! "er!ona! defendan +ue !u ra.a e! !u"eror a #a de otra! "er!ona!9& Lo! e!tudante! de(en mo!trar !u acuerdo o de!acuerdo con e!ta afrmac3n 0 dar a# meno! do! ra.one! +ue *u!tf+uen !u re!"ue!ta& S e!tn en de!acuerdo, de(en e%"#car cu# !er)a #a $!3n +ue, !e2=n e##o!, !e tran!mte en #a no$e#a con re!"ecto a e!te tema& Adem!, e# docente #e! !o#cta +ue, en !u nter"retac3n, !e referan a #a muerte de Bruno a# fna# de #a no$e#a&
Nota; E! m"ortante +ue e# "rofe!or ten2a "re!ente +ue #a cenca /a mo!trado +ue no e%!ten 6ra.a!9 !u"erore! a otra! 0 +ue e!ta dea e! !oca# 0 mora#mente nace"ta(#e& Como !e !e@a#a en #a 6Con$enc3n Internacona# !o(re #a E#mnac3n de toda! #a! n a d!crmnacone! +ue a"e#an a cate2or)a! !eme*ante!, como co#or, #na*e u or2en nacona# o >tnco& 'nterpretacin de s6m&olos en El Principito.%A 71 Una $e. +ue #o! e!tudante! /an #e)do 0 ana#.ado El principito, e# docente #o! 2u)a "ara +ue nter"reten #o!
!2uente! !)m(o#o! +ue a"arecen en e# te%to& ara /acer#o, recuerdan #a! "arte! en +ue !e mencona cada uno de e!to! e#emento! 0 #ue2o /acen una #ectura de# !)m(o#o; #a! e!tre##a!; re"re!entan #o +ue e! m! m"ortante "ara cada "er!ona*e; "ara e# "#oto 0 e# rnc"to, re"re!entan ma2a 0 (e##e.a "ara e# re0, !on !=(dto! +ue de(en o(edecer, 0 "ara e# comercante, !m(o#.an #a r+ue.a& 6La 2ente tene e!tre##a! +ue no !on #a! m!ma!& ara +uene! $a*an, #a! e!tre##a! !on 2u)a!& ara otro! no !on m! +ue "e+ue@a! #uce!& ara otro! +ue !on !a(o!, e##a! !on "ro(#ema!& ara m /om(re de ne2oco! !2nfca(an oro& ero toda! e!a! e!tre##a! !on muda!& T= tendr! e!tre##a!
como no tene nade&&&9 ca"& M <na#mente, "ara e# "#oto, #a!
e!tre##a! +ue !e r)enP !m(o#.an a !u rnc"to& e# de!erto #a ro!a e# a2ua #a !er"ente #o! trene!
Leer y co mpre nd er te+tos no literario s para conte+tualizar y comp lement ar las lectur as lite ra rias realizadas en clases.%A #/1
-acen un re!umen de #o! te%to! #e)do!& 'ea#.an e!+uema! "ara conectar #a nformac3n de #o! te%to! #e)do! con #a o(ra e!tudada en c#a!e!& E%"#can c3mo #a nformac3n reco"#ada contr(u0e a #a com"ren!3n de a#2=n a!"ecto de una o(ra #terara #e)da&
Lectura so&re el Holocausto .%A #/1
Lo! e!tudante! #een un te%to +ue #e! !r$a "ara conocer m! deta##e! !o(re e# -o#ocau!to, e"!odo de #a /!tora +ue !e a(orda en #a no$e#a El niño con el pijama de rayas& or e*em"#o, "ueden #eer e# te%to "re"arado "or e# u!eo en memora de# -o#ocau!to de E!tado! Undo!, +ue !e encuentra en e# !2uente #n; /tt";555&u!/mm&or25#ce!artc#e&"/"odu#eIdV1W7W1 Durante 0 de!"u>! de #a #ectura, #o! e!tudante! re!"onden #a! !2uente! "re2unta! de manera nd$dua#, "ara "oner#a! en com=n a# fna# de #a c#a!e o en #a c#a!e !2uente; Anote a# mar2en de# te%to a+ue##o! conce"to! +ue de!conoce 0 a$er2Xe !u !2nfcado& or e*em"#o; SS o Yaffen SSP, Ye/rmac/t, 2/etto& Cu# e! e# or2en 0 !2nfcado nca# de #a "a#a(ra -o#ocau!to or +u> !e /a(r em"#eado e!ta "a#a(ra "ara nom(rar e# a!e!nato de m#e! de *ud)o!
u> ra.3n da(an #o! na.! "ara a!e!nar a *ud)o!, roman)e! 0 e!#a$o! u> o"na u!ted !o(re e!ta! ra.one!
En +u> con!!t)a #a 6So#uc3n <na#9
3ormativa 4umativa
A$er2Xe en +u> con!!t)a #a de"ortac3n 0 "or +u> #o! na.! /a(r)an +uerdo de"ortar a #o! *ud)o! de A#emana& Lue2o de /a(er comentado e!ta #ectura, #o! e!tudante! re!"onden #a! !2uente! "re2unta! "ara re#aconar #o +ue aca(an de #eer con #a no$e#a El niño con el pijama de rayas; u> e!trate2a de #o! na.! "ara de!/acer!e de #o! *ud)o! !e narra en #a no$e#a Nom(re do! "er!ona*e! de #a no$e#a +ue manfe!tan com"artr #a deo#o2)a na. +ue ##e$3 a# -o#ocau!to& encone e*em"#o! de com"ortamento! 0 dc/o! de e!to! "er!ona*e! +ue "ermtan *u!tfcar !u re!"ue!ta&
Cu# e! #a $!3n +ue !e tran!mte en #a no$e#a !o(re e# -o#ocau!to E!cr(a un te%to menconando a# meno! tre! e*em"#o! de #a no$e#a +ue e# "ermtan fundamentar !u re!"ue!ta&
Es cr i& ir, con el p r o p s i t o de pers ua dir, te +tos &r eves de dive rs os !=neros .por ejemplo, cart as al dire ctor, editor iales, cr6ticas lit e r a r i a s , e t c -1 , caracterizados por: la presentacin de una a * i r m a ci n r e* er i d a a t ema s co n t i n ! e n t e s o literarios la pres encia de
e v id e n c ia s in*ormacin
E!cr(en te%to! de d$er!o! 2>nero! con e# fn de "er!uadr a# #ector re!"ecto de a#2=n tema& enconan !u "o!tura frente a# tema, a# "rnc"o de# te%to& U!an e$denca! e nformac3n +ue !e re#acona drectamente con #o! ar2umento! em"#eado!&
3ormativa Escritura de un prra*o ar!umentativo so&re las lecturas de la unidad .%A #>1 4umativa
E# docente "de a #o! e!tudante! +ue conte!ten una de #a! !2uente! "re2unta!, ##enando "rmero un or2an.ador 2rfco como e# de #a act$dad anteror 0 a contnuac3n e!cr(endo e# "rrafo& En 6E# 2an!o de #a! ne$e!9 de au# :a##co, #o +ue /a0 entre
e #teraroP, ca!o! de #a $da cotdana, conocmento!
5o$erencia temtica .%A #>1
E# docente 0 #o! e!tudante!, en con*unto, #een un te%to e
pertinente "re$o! !o(re e# tema, etc& la mantencin de E!cr(en te%to! en +ue la co $ er e n cia cada una de #a! oracone! temtica contr(u0e a# de!arro##o de
.%A #>1
dentfcan #o! recur!o! #>%co! 0 2ramatca#e! em"#eado! "ara mantener !u co/erenca temtca& Ana#.an "ara +u> !e u!a cada uno de e##o! 0 fna#mente e!cr(en un re!umen con #o! recur!o! encontrado!& ! tarde, e# docente !o#cta +ue #a dea centra# de# "rrafo& #ean #o! te%to! +ue e!tn e!cr(endo, ana#cen #o! recur!o! E!cr(en te%to! en +ue #>%co! +ue ut#.aron "ara mantener #a co/erenca 0 +ue cada uno de #o! "rrafo! a2re2uen nue$o! o modf+uen #o! e%!tente!, ! e! a(orda un tema +ue !e re#acona drectamente con nece!aro& #a "o!tura +ue !e +uere tran!mtr&
Amistad .%A #>1
En e# marco e!cr(en de #a! ref#e%one! #a am!tad,en#o!+ue !e e!tudante! un "rrafo!o(re ar2umentat$o referan a una de #a! !2uente! "re2unta!; E! "o!(#e #a am!tad entre /om(re! 0 mu*ere! E! #a am!tad entre un /om(re 0 una mu*er 2ua# a #a am!tad entre do! /om(re! o do! mu*ere! E! nece!aro 0 recomenda(#e +ue #o! "adre! !ean am2o! de !u! /*o! Cu#e! !on #a! caracter)!tca! +ue d!tn2uen a #a am!tad de otra! re#acone! como #a !o#dardad, e# amor romntco o #a com"a!3n Lo! e!tudante! e#2en una "re2unta 0 #ue2o e!cr(en !u te%to, dando ar2umento! de conocmento 2enera# 0 e*em"#o! de #o! te%to! #e)do! en c#a!e!&
)espuesta a una cr6tica a un personaje .%A #>1
E# docente "ro"one #a !2uente !tuac3n; en una re$!ta #terara,Elun #ector e# !2uente !o(re #a no$e#a niño con"u(#c3 el pijama de rayas;comentaro 6Bruno e! un "er!ona*e
co(arde, "or+ue !e re/=!a a dar!e cuenta de #o +ue !ucede a !u a#rededor 0 a enfrentar a !u "adre "ara defender a !u am2o *ud)o9& de a #o! e!tudante! +ue re!"ondan e!te comentaro e!cr(endo una carta en #a +ue manfe!ten !u o"n3n a# re!"ecto& La carta de(e e!tar fundamentada con ra.one! 0 e*em"#o! de #a no$e#a +ue "ermtan con$encer a# #ector de #a "o!tura "ro"a& E# docente e%"one #a! me*or e! re!"ue!ta! a fa$or 0 en contra de #a o"n3n nca#P en e# daro mura# de #a !a#a& Lo! e!tudante! d!cuten #a! re!"ue!ta! a "artr de #o #e)do 0 de !u! e# -o#ocau!to, #a d!crmnac3n raca#conocmento! 0 #o! re2)mene!!o(re dctatora#e!& ?lani*icar, escri&ir, revisar, reescr i&ir y editar sus te+tos en *uncin del conte+to, el destin atar io y el propsito: recopilando in*ormacin e ideas y or!anizndolas antes de escri&ir ad ecua nd o el re!istro, espec6*icamente , el voca&ular io .us o de t=rmin os t=cn icos , *rases $ ec$ a s , pala&ras pro pias de las re de s sociales , t =r m i n os y
'eco"#an documento! o "2na! de nternet +ue "uedan a"ortar nformac3n "ara e# tema& Se#ecconan #a nformac3n +ue !e re#acona drectamente con e# tema 0 de!cartan #a +ue no e! "ertnente& Ordenan 0 a2ru"an #a nformac3n !e#ecconada& Or2an.an !u! dea! e nformac3n en torno a dferente! cate2or)a! o tema!, u!ando or2an.adore! 2rfco! o e!+uema!& Em"#ean un $oca(u#aro
?lani*icacin de un te+to .%A #@1
Lo! e!tudante! "#anfcan !u te%to con e# m!mo e!+uema +ue a"renderon "ara e# "rrafo ar2umentat$o en #a undad 1& E!ta m!ma "auta !e ada"ta "ara +ue, a# termnar #a e!crtura, #o! e!tudante! re$!en !u! te%to!; 'ef#e%one, "#anf+ue, e!cr(a& )elacin de la opinin con los ar!umentos .%A #@1
E# docente e%"#ca a #o! e!tud ante! +ue "ara +ue una ar2umentac3n !ea !3#da, un re+u!to fundamenta# e! +ue #o! e*em"#o! 0 fundamentac3n e!t>n en drecta re#ac3n con #a "o!tura& Le! "de +ue den una o"n3n !o(re a#2=n a!"ecto de !u! $da! cotdana! 0 +ue, entre todo!, /a2an un #!tado de ar2umento! 0 e*em"#o! +ue !ean con$ncente!& A contnuac3n, ana#.an cada uno de #o! e*em"#o! 0 ar2umento!, de!cartan #o! +ue no !e re#aconan 0 "onen en
3ormativa 4umativa De proceso
"ertnente a# tema 0 a# de!tnataro& U!an t>rmno! t>cnco! cuando e# tema #o re+uere& U!an un re2!tro 0 una !nta%! "ro"o! de #o! te%to! e!crto! 0 adecuado! a# de!tnataro& Em"#ean #a e!tructura c u id a n d o la de# 2>nero +ue /an or!anizacin a nivel !e#ecconado& oracional y te+tual 'eor2an.an, ! e! e+presiones propios d el le n ! u a j e $a&lado1, el uso de la persona !ramatical, y la e s t r uct u r a del t e+t o , al ! = n er o discursivo, conte+to y destinatario
usando conectores adecuados para unir las seccione s u e componen el te+to
nece!aro, #o!ten2an "rrafo! "ara +ue e!to! una "ro2re!3n temtca co/erente& E#mnan nformac3n !u"erf#ua& Incor"oran, cuando e! nece!aro, conectore! +ue a0udan a# #ector a com"render #a re#ac3n +ue /a0 entre #a! oracone! de un m!mo "rrafo&
.%A #@1
orden #o! m! con$ncente!& o!terormente, e# "rofe!or !o#cta a #o! a#umno! +ue, en forma nd$dua#, e!cr(an un #!tado de ar2umento! 0 e*em"#o! "ara otro tema re#aconado con !u! #ectura!, como "or e*em"#o 6-a(#ar !o(re de!2raca! ##ama a #a! de!2raca!9, o 6La am!tad !e nten!fca en tem"o! df)c#e!9 en re#ac3n con 6La2una9, de anue# 'o*a!& Modelado de revisin .%A #@1
E# docente mode#a #a re$!3n de un te%to e!crto "or un e!tudante de a@o! anterore!& ro0ecta e# te%to en e# ".arr3n 0, en $o. a#ta, $a ref#e%onando "ara mo!trar a #o! e!tudante! +u> a!"ecto! de# te%to #e "arecen (en #o2rado!, cu#e! #e "arecen defcente! 0 c3mo "odr)an me*orar!e& Se recomenda /acer una !e2unda re$!3n en +ue e# docente !e enfo+ue en a#2=n a!"ecto +ue #o! e!tudante! no /a0an #o2rado rea#.ar de (uen modo, "or e*em"#o; #en2ua*e 0 e!tructura adecuada a# 2>nero !e#ecconado ca#dad de #a! dea!; e! nece!aro a2re2ar m! nformac3n, e! ntere!ante, etc& concordanca !u*etoH"redcado #en2ua*e "ro"o de# #en2ua*e e!crto conectore! adecuado! u!o de un re2!tro +ue !e adecue a# de!tnataro
%raciones completas .%A #@1
Lo! e!tudante! re$!an !u! te%to! "ara $erfcar; +ue #a! oracone! e!t>n com"#eta! 0 termnen una dea +ue no /a0a dema!ada! c#u!u#a! en una orac3n
+ue e# !u*eto concuerde con e# $er(o
Aplicar los conceptos de ora cin, sujeto y predicado con el *in de revisar y mejorar sus te+tos: produciendo consistentemente oraciones completas con ser vando la concor dan cia entre
3ormativa
odfcan a+ue##a! oracone! +ue tenen #o! !2uente! "ro(#ema!; fa#ta de concordanca entre !u*eto 0 $er(o au!enca de "redcado antenen concordanca entre !u*eto 0 "redcado& A# #eer !u! te%to! 0 #o!
5oncepto de oracin .%A #1
E# docente !e#eccona un te%to e!crto "or a#2=n e!tudante 4umativa de# cur!o& E#2e oracone! +ue !ean 2ramatca#mente correcta! 0 #a! anota en e# ".arr3n& De(en !er oracone! dferente!, !m"#e! 0 com"#e*a! con una o m! !u(ordnacone!P una! oracone! mu0 corta! 0 otra! con muc/o! com"#emento! 0 e!tructura! +ue e!"ecf+uen #o dc/o& La! com"aran "ara determnar +u> e! #o +ue defne una orac3n& ! tarde, anotan una defnc3n 0 d!cuten cu# sujeto y predicado de otro!, u(can e# !u*eto u&icando el sujeto, "ara determnar de +u>n e! #a ut#dad de e!te a"rend.a*e cuando e!tn e!cr(endo !u! "ro"o! te%to! "or e*em"#o, concordanca !u*etoH$er(o, para de termin ar de !e /a(#a 0 re$!ar +ue no u= o ui=n se $a&la /a0a ">rdda o confu!3n correferenca, u!o de "untuac3n, etc&P& A contnuac3n re$!an en con*unto #a concordanca 0 "untuac3n de toda! de referente!& .%A #1 Tran!forman oracone! #a! oracone! de# te%to !e#ecconado& or =#tmo, re"ten "ara a#terar !u orden 0 "rocedmento en #o! te%to! +ue e!tn e!cr(endo e##o! temat.ar dferente! m!mo!& e#emento!&
U&icacin del sujeto en un te+to .%A #1
E# docente !e#eccona un fra2mento de# te%to +ue #een en c#a!e!, en e# +ue #o! e!tudante! "uedan tener dfcu#tade! "ara encontrar #o! referente! de +u>n !e /a(#aP, 0a !ea "or+ue /a0 oracone! !u(ordnada!, !u*eto tcto, !u*eto a# fna# o a# medo de #a orac3n, ca!o! de correferenca "oco c#ara, etc& Lo #een en con*unto 0 $an ac#arando, en #o! ca!o! "ertnente!, cu# e! e# !u*eto de cada orac3n, cu# e# tema 0 a +u>n !e /ace referenca& E# docente e%"#ca +ue muc/a! $ece! #o!!e te%to! df)c#e! "or+ue no "ara e! fc# !a(er de +u>n /a(#a!on 0 +ue e!ta de e! #eer, una e!trate2a enfrentar
te%to! df)c#e!& Lue2o, e# "rofe!or re#acona #o anteror con #a "ro"a e!crtura de #o! e!tudante!, e%"#cando +ue #o! autore! de(en cudar +ue e# !u*eto e!t> "re!ente aun+ue !ea de manera tcta o medante correferencaP 0 +ue !ea "o!(#e +ue e# #ector #o dentf+ue& 'e$!an !u! "ro"o! te%to!, cudando +ue toda! #a! oracone! ten2an !u*eto 0 +ue a+ue##a! en +ue e!te e! tcto, "o!ean un referente c#aro& De oraciones simples a complejas .%A #1
E# docente re$!a, en con*unto con #o! e!tudante!, un te%to +ue e!t> e!crto con oracone! corta!& ro"onen dferente! o"cone! "ara r unendo a#2una! oracone!& Una $e. +ue /an termnado, re#een e# te%to 0 comentan c3mo cam(a e# e!t#o 0 e# tono& De!"u>!, #e! "de a #o! a#umno! +ue #ean #o! te%to! +ue e!tn e!cr(e ndo 0 +ue unan oracone! cuando !ea "ertnente 0 !e ada"te a !u "ro"o e!t#o& U&icacin del sujeto en un prra*o de un cuento para comprender mejor .%A #1
Una $e. +ue /an #e)do e# cuento 6La2una9 de anue# 'o*a!, e# docente "de a #o! e!tudante! +ue !e f*en en e# !2uente "rrafo; 6U!a(a a#"ar2ata! 0 !u! 2rue!a! meda! (#anca! !u()an /aca arr(a a"r!onando #a "arte (a*a de# "anta#3n& Una 2orra 0 un tra*e c#aro, mu0 de#2ado, com"#eta(an !u $e!tmenta +ue, como !e $e, no "od)a !er confundda con #a de nn2=n e#e2ante& A #a /ora de# a#muer.o com"art) con ># m "e+ue@a0a, "ro$!3n 0 e!to aca(3 de atraer#o /aca decdor "or efecto de #a comda, me cont3 a#2om)& de! !u $da
una $da e%tra@a 0 mara$##o!a, ##ena de $c!tude! 0 de "e+ue@a! de!2raca! +ue !e !uced)an !n nterru"c3n& -a(#ando con >#, o(!er$> e!ta rara man)a o co!tum(re; La2una no ten)a nunca +ueta! !u! "erna!& La! mo$)a con!tantemente& Ja *u2a(a con #o! "e! cam(ando de !to o "o!c3n una maderta o un trocto de "a"e# +ue /u(era en e# !ue#o 0a #a! mo$)a como marcando e# "a!o con #o! ta#one! 0a #a! *unta(a, #a! !e"ara(a, #a! cru.a(a o #a! de!cru.a(a con una contnudad +ue marea(a9 n !e /a(#a o cu# e! e# !u*eto de #a orac3n& De!"u>!, re#een e# "rrafo 0 comentan ! /acer #a act$dad contr(u03 a com"render me*or e# fra2mento& )evisin de oraciones .%A #1
E# docente !o#cta a #o! a#umno! +ue redacten un "rrafo !o(re a#2=n tema "ro"ue!to en re#ac3n con #o $!to en c#a!e!& o!terormente, #o! e!tudante! ntercam(an !u te%to con e# com"a@ero de (anco 0 e$a#=an !u tra(a*o, marcando #a! "arte! en +ue, !e2=n e##o!, #a orac3n de(3 contnuar o !er fna#.ada& or =#tmo, #o! a#umno! ntercam(an nue$amente #o! e!crto! 0 *u!tfcan !u e$a#uac3n& 5o$erencia te+tual en relacin con el sujeto de la oracin .%A #1
Lue2o de e!cr(r un te%to, e# docente !o#cta a #o! e!tudante! +ue re$!en !u co/erenca, con!derando #o! !u*eto! de #a! oracone!& Lo! a#umno! #een atentamente e# te%to 0 marcan "arte! enoracona#e! +ue no e%!te e# !u*eto 0 otro!#a! e#emento! +ueco/erenca !e referenentre a >#
$er(o!, ad*et$o!, art)cu#o!, !u!tant$o!P& <na#mente, #o! e!tudante! ree!cr(en e# te%to, corr2endo #o! errore! dentfcado!& Dialo!ar constructivamente p ar a de & a t i r o e+plorar ideas: manten iendo el *oco demostrando comp rens in de lo d ic $ o por el interlocutor *undamentando su po stur a de mane ra pertinente *ormulando p r e! u n t as o com enta rios u e es timule n o $a!a n avanzar la discusin o pr o*u ndicen un aspecto del tema ne!ociando acu er do s con lo s interlocutores con sidera ndo al interlocutor para la toma de turnos
antenen e# tema de #a con$er!ac3n 0, aun+ue /acen d2re!one!, $ue#$en a >#& Se recuerdan mutuamente, ! e! +ue !e a#e*an de# tema, !o(re +u> tenen +ue re!o#$er o ##e2ar a un acuerdo& Conte!tan a otro! !2uendo e# tema +ue !e de!arro##a& enconan nformac3n +ue /a !do dc/a "or otro! ante! de com"#ementar#a o refutar#a&
.%A 0#1
acuerdo con com"a@ero!&
%&servador en el !rupo .%A 0#1
E# docente d$de a #o! e!tudante! 0 #o! /ace d!cutr !o(re a#2=n tema de #o! te%to ! #e)do!& Se "ueden ut# .ar #o! m!mo! tema! +ue !e !u2eren en act$dade! anterore!& Uno de #o! e!tudante! !er e# encar2ado de e$a#uar c3mo con$er!an !u! com"a@ero!& Cada $e. +ue rea#.an e!te t"o de act$dade!, #o! e!tudante! ntercam(an e# ro# de o(!er$ador& La dea e! +ue #o! o(!er$adore! mar+uen #o! de!em"e@o! en #o! +ue !u! com"a@ero! de!tacan&
#o!
5onversacin en torno a un te+to .%A 0#1
De!"u>! de +ue #o! e!tudante! /an #e)do 0 comentado 6E# 2an!o de #a! ne$e!9 de au# :a##co, !e *untan en 2ru"o! 0 comentan e# !2uente tema; Cree u!ted +ue entre /#" 0 n "ara d!cutr tema! de otra! #ectura!, como "or e*em"#o; A"o0a u!ted #a am!tad entre e# rnc"to 0 !u f#or Cree +ue e! una am!tad (enefco!a "ara am(o!
L#e2an a acuerdo! con #o! com"a@ero! !o(re a#2=n a!"ecto d!cutdo& En act$dade! 2ru"a#e!, re"arten de manera e+utat$a #a! re!"on!a(#dade! de# tra(a*o& E!"eran una "au!a "ara /acer !u nter$enc3n& ran a# otro ante! de nterrum"r "ara $er ! e!
Destino .%A 0#1
En 2ru"o!, #o! e!tudante! d!cuten !o(re e# !2uente tema; Cree u!ted +ue #a! "er!ona! /acen !u "ro"o de!tno o +ue /a0 2ente +ue nace (a*o una 6(uena o ma#a e!tre##a9 U!e e*em"#o! de #o! te%to! #e)do! "ara fundamentar "or e*em"#o, 6La2una9 de anue# 'o*a!P& A# fna# de #a d!cu!3n, de(en entre2ar un te%to en e# +ue e%"on2an !u! conc#u!one!& Durante #a con$er!ac3n, e# docente !o#cta a #o! a#umno! +ue !e f*en e!"eca#mente en e# u!o +ue /acen de #a!
"o!(#e tomar #a "a#a(ra en "re2unta! ara e!to,de cada e!tudante "ara de(e e%"#orar e!cuc/ar#a! #a dea! o"n3nde0 otro!& fundamentac3n #o! e!e momento& otro! mem(ro! de# 2ru"o 0 /acer a# meno! una "re2unta +ue a0ude a# otro a "rofund.ar o ac#arar #o +ue e!t dcendo& Leer $a&itualmente p ar a a p r e nd e r y r ecr e a r s e , y seleccionar te+tos de acu e r d o co n s us p r e* e r en ci as y propsitos.%A #1
3ormativa
Leen "ara entretener!e, "ara encontrar nformac3n, "ara nformar!e, etc& Leen "er3dco!, re$!ta! 0 art)cu#o! en nternet en !u tem"o #(re& Comentan #o! te%to! +ue /an #e)do& 'ecomendan #o! te%to! +ue #e! /an 2u!tado& So#ctan recomendacone! de #(ro! a !u! "are!, a# docente u otro!& ue!tran "referenca! "or a#2=n 2>nero #teraro,
Bisita semanal a la &i&lioteca .%A #1
E# docente or2an.a una $!ta !emana# a #a ((#oteca +ue e! 4umativa "arte de #a rutna de #a c#a!e de Len2ua 0 Lteratura& Cada !emana !e "one de acuerdo con #a encar2ada de #a ((#oteca "ara tener #(ro! d!"on(#e! !o(re tema! d$er!o! +ue "uedan ntere!ar a #o! e!tudante!&
28sueda de los li&ros ms ele!idos .%A #1
Lo! e!tudante! /acen una (=!+ueda en nternet "ara $er +u> #(ro! !on #o! m! recom endado! "or mem( ro! de #a comundad, en (#o2!, #(rer)a! 0 daro!& E#2en #o! +ue #e! 2u!tar)a #eer 0 acuerdan una #!ta& 'e$!an en #a ((#oteca 0 "re2untan en #a comundad ! a#2uen #o! tene& S no e!tn d!"on(#e!, /acen "ro0ecto! "ara recaudar fondo! e r
como cenca fcc3n, m!tero, etc& 0 "ueden de!cr(r #o +ue #e! 2u!ta de e##o!&
"au#atnamente formando una ((#oteca de# cur!o con !u! t)tu#o! fa$orto!&