UNIVERSIDAD DIEGO PORTALES FACULTAD DE COMUNICACIÓN Y LETRAS PROGRAMA DE POSGRADO
SUBTITULANDO EN EL NOMBRE DE ATENEA Estudio de caso sobe !a "o#aci$% de !a ide%tidad de !os "a%subs
RICARDO ADRI&N TETE MIELES
Tesis 'aa o'ta a! (ado de Ma()ste e% Edici
%$Po"eso Gu)a* Paticia Ri+ea de !a Cuada
Sa%tia(o, C-i!e ./01
A! Dios 2ue #e -i3o de !as este!!as este!!as 4 cuida #is 'asos5 A #is 'ades Isaac 4 Di!ia, 'o a#a#e 4 a'o4a#e sie#'e, %o i#'ota !o di")ci! 2ue sea !a #eta %i cu6%to se te%(a 2ue saci"ica5 A #i -e#a%o Da+id, 'o su co#'a7)a, cai7o 4 e%o#e cuiosidad5 A toda toda !a "a#i!ia 2ue #e -a +isto cece5 cece5 A O!(a Luc)a 4 Die(o, 'o toda su ca!ide3 4 (e%eosidad5 A #is (a%des a#i(os c-i!e%os 4 co!o#bia%os, 'o todo todo !o +i+ido 4 a'e%dido 8u%tos5 A E!ia%a, E!ia%a, 'o su a#o, 'o 'e%sa e% #) e% do%de2uiea 2ue est95
2
RESUMEN
Esta i%+esti(aci$% descibe !a ide%tidad de !os "a%subs a ta+9s de su 'oducci$% discusi+a, sus acti+idades 4 "u%cio%a#ie%to co#o co#u%idad de subtitu!adoes5 E! estudio es de ca6cte cua!itati+o 4 busca co#'e%de !a ese%cia de estas o(a%i3acio%es desde u%a 'es'ecti+a -ist$ica 2ue tie%e e% cue%ta e! se%ti 4 actua de !os 'ota(o%istas5 Los datos se eco'i!ao% 'o #edio de u% estudio de caso 4 se e!i(i$ co#o ob8eto de i%+esti(aci$% a At-e%a %o Sei%to Fa%sub, a! cua! se !e a%a!i3$ !a estuctua 4 co%te%ido de sus e%to%os :eb, sus 'oduccio%es subtitu!adas 4 se ea!i3ao% e%te+istas a dos i#'ota%tes #ie#bos de su '!a%ti!!a de editoes5 Los esu!tados de#uesta% 2ue !os "a%subs se de"i%e% 'o !a ado'ci$% de u%a seie de co%+e%cio%es 2ue 'o+ie%e% de !os de+e%ies de su 'o'ia e;iste%cia 4 de !a tadici$% de! subtitu!a8e a#ateu de a%i#e 2ue se e#'e3$ a estab!ece e% !a d9cada de 0<=/5 Asi#is#o, se co#'ob$ 2ue !a etoa!i#e%taci$% e%te editoes>c!ie%tes 4 !a "o#aci$% de u%a co#u%idad de "a%6ticos so% dete#i%a%tes e% !a ceaci$%, edici$% 4 'ub!icaci$% de !as taduccio%es de! #ateia! audio+isua! 4 e! 'a'e! destacado 2ue tie%e e! I%te%et co#o esce%aio do%de ocue todo este 'oceso5
Palabras clave: "a%sub, ide%tidad, a%i#e5
4
TABLA DE CONTENIDO
INTRODUCCIÓN
?
Ca') a')tu! tu!o I* Co%si o%side dea aci cio% o%es es (e%e (e%ea a!e !ess
=
P!a%tea#ie% P!a%tea#ie%to to de! 'ob!e#a 'ob!e#a = Ob8eti+os
0/
Ob8eti+o (e%ea!
0/
Ob8eti+os Ob8eti+os es'ec)"icos es'ec)"icos 0/ A%tecede%tes 4 8usti"icaci$% 8usti"icaci$% 00 Ca')tu!o II* Ma%(a 4 a%i#e* -istoia 4 caacte)sticas de estos +ie8os +ie8os co%oci co%ocidos dos e% Lati% Lati%oa# oa#9i 9ica ca ./ E! #a%(a* e! o oi(e% de! c$#ic 8a 8a'o%9s
./
E! a%i#e* #6s a!!6 de !os #u7e2uitos
..
Otas Otas caa caact cte e)s )stitica cass de! de! a%i# a%i#e e 4 #a%( #a%(a a
.@
Ca') Ca')tu tu!o !o III* III* Los Los "a%s "a%sub ubs* s* cua% cua%do do !os !os a"i a"ici cio% o%ad ados os subt subtititu! u!a% a% E! 'b!ico a" a"icio%ado a! a! a%i#e
.
.
E! %aci#ie%to de !os "a%subs.< La 9tica tica -ac -ace e,, !os !os "a% "a%ssubs ubs 4 !os !os de deec ec-o -oss de de au auto to
@/
La cade% cade%a a de taba8 taba8o o de u% "a%s "a%sub ub @? Ca') Ca')tu tu!o !o IV* IV* E%te E%te%d %die% ie%do do !a !a subt subtititu! u!ac aci$ i$% %
@
De"i%ici$% De"i%ici$% de !a subtitu!aci subtitu!aci$% $% @ Ve%ta8 %ta8as as e i%c i%co% o%++e%ie e%ie%t %tes es de !a sub subttitu! itu!ac acii$% Ve%ta8as
@<
@<
I%co%+e%ie%tes
1/
E! subt subtititu! u!a8 a8e e co# co#o o ta tadu ducc cci$ i$%* %* !as !as esc escue ue!a !ass 'e 'esc sci i't 'ti+ i+is ista ta 4 des desc ci' i'titi+i +ist sta a E! 'esci'ti+is#o
1. 5
1.
E! desci'ti+is#o
11
Ca')tu!o V* acia u%a i%te'etaci$% de! co%ce'to de ide%tidad de !os "a%subs
1
La ide% ide%tid tidad ad co#o co#o !a co%s co%stu tucci cci$% $% de! de! disc discus uso o 4 !a !a i%te i%teacc acci$% i$% socia! socia! La i#a( i#a(e% e% de u%a u%a e#' e#'e esa sa** #6s #6s a!!6 a!!6 de !os !os )co )co%o %oss 4 co!o co!oes es Ca')t ')tu!o VI* Metodo!o o!o()a Paadi(#a
1
1<
?0
?0
T9c% T9c%ic icas as de eco eco!e !ecc cci$ i$% % de dato datoss
?.
Pob!aci$% 4 ob8eto de estudio
?@
Desc Desci i'c 'ci$ i$% % de !a !a #ues #uest ta a 4 'oc 'oced edi# i#ie% ie%to to 'a 'aa a !a ec eco! o!ec ecci ci$% $% de de !os !os dato datoss Ca') Ca')tu tu!o !o VII* VII* A%6! A%6!is isis is de !os !os dato datoss
?1
?
istoia 4 bauti3o de u% "a%sub* se es 'o2ue se tie%e u% %o#be? Los Los o)( o)(e% e%es es de de AtAt-e% e%a a %o Sei%t Sei%to o ? E% %o#b %o#be e de !os !os Cab Caba! a!!e !eo oss de de Ate%e te%ea a
/
E! ecosiste#a de A%S* !a ide%tidad de! "a%sub a 'ati de sus e%to%os +itua!es . La '6(i%a :eb Faceboo
.
1
T:itt T:itte e 1 La +isi$% +isi$% est9tica est9tica de !a :eb :eb de A%S A%S 1 U% e%to%o e%to%o 'aa -ace -ace #ie#bos #ie#bos 4 a#i(os a#i(os E! 'oc 'oceso eso de subt subtitu itu!a8 !a8e e de A%S A%S co#o co#o (e%e (e%ead ado o de de !a ide%ti ide%tidad dad de! "a%sub "a%sub La ca!idad co#o se!!o disti%ti+o La e!ec e!eccci$% i$% de de !os !os a%i# a%i#es es
1
Tadu aducc cci$ i$%, %, co coe ecc cci$ i$% % 4 si% si%c co% o%i3 i3ac aci$ i$% %
=
Esti Esti!o !oss =@ Las co#'aa co#'aacio%e cio%ess co% otos "a%subs, "a%subs, !a !a 'iate)a 'iate)a 4 e! -o#e%a8e -o#e%a8e a I;a =1 CONCLUSIONES
= 6
@
ILUSTRACIONES
<@
E%to% E%to%os os de de I%te I%te%et %et de At-e% At-e%a a %o Sei% Sei%to to <@ P6(i%a 'i%ci'a! Foo
<@
<1
Faceboo
T:itt T:itte e < IRC
<
Edici$% de de a% a%i#e de de A%S
<=
Li#' Li#'ie ie3a 3a 4 tad taduc ucci ci$% $% de cat cate! e!es es
<=
Lo(o << Notas de taduct taducto o 4 taducc taducci$% i$% de su'e'odees su'e'odees 0// Esti!o ti'o(6"ico ANEOS
0/.
E%te+ista
0/.
REFERENCIAS
0/0
0/@
7
INTRODUCCIÓN
La e;'a%si$% de I%te%et -a ta)do tes co%secue%cias 2ue -a% ca#biado co#'!eta#e%te %uestos -6bitos de co%su#o5 La 'i#ea es !a ace!eaci$% de! 'oceso de ad2uisici$% de bie%es 4 se+icios* !as co#'as e% tie%das o%!i%e es u%a cuesti$% de #i%utos a!(u%as 'o#ete% -ace!o e% se(u%dosH, 4a %i si2uiea es %ecesaio sa!i de casa 'aa obte%e #uc-o de !o 2ue %ecesita#os5 La se(u%da es 2ue #uc-os de !os 'oductos 2ue desea#os obte%e tie%e% u%a e;iste%cia di(ita!* desde !as %o#as de u%a e#'esa -asta !os '!a%os de u% ce%to co#ecia!, casi todo tie%e u% es'a!do e% e! !e%(ua8e de !a i%"o#6tica 4 est6 e% e! cibees'acio, ta%to !o +ie8o co#o !o %ue+o5 Gacias a e!!o, %o es %ecesaio obte%e !a +esi$% ")sica de La Divina Comedia si te%e#os u% so"t:ae 'aa !ee!a e% su "o#ato e!ect$%ico5 La :eb se -a co%+etido e% !a e%cic!o'edia so7ada 'o !a I!ustaci$% 4 !a +esi$% #ode%a de !a Bib!ioteca de A!e8a%d)a5 La tecea co%secue%cia es 2ue #uc-as +eces !o 2ue se #ue+e e% !a Red su'ea co% ceces a !a +e!ocidad co% !a 2ue "u%cio%a% !as e#'esas de! e%tete%i#ie%to5 U% e8e#'!o de e!!o es 2ue !a #a4o)a de !as seies de te!e+isi$% 4 !as 'e!)cu!as %o tie%e% u% este%o si#u!t6%eo a!ededo de! #u%do, si%o 2ue se +a% 'ese%ta%do e% !os disti%tos 'a)ses co% di"ee%tes tie#'os d)as, se#a%as, i%c!uso a7osH5 Muc-as +eces %i si2uiea estos 'oductos so% ad2uiidos 'o !as cade%as de te!e+isi$% o e#'esas de ci%e de a!(u%os 'a)ses5 Po todo !o a%teio, si u% 'o(a#a de te!e+isi$% %o se !ice%cia e% u% C-i!e, !os co%su#idoes %o te%d)a% #a%ea de +e!o a #e%os 2ue ecua% a I%te%et5 De a!!) 'od)a% desca(a!o o +e!o e% !)%ea si% te%e 2ue es'ea a 2ue se !ice%cie e% su 'a)s5 Y de esto se e%ca(a% co#u%idades de "a%6ticos 2ue sube% ese co%te%ido 4, de se %ecesaio, !o subtitu!a%5 E% e! caso de! a%i#e, 'o(a#as a%i#ados 8a'o%eses, estos taductoes se co%oce% co#o "a%subs5 Co#o es de es'ea e% u% #u%do do%de todo est6 I%te%et, #uc-as 'eso%as tie%e% acceso a 9! 4 !a tec%o!o()a -a si#'!i"icado !a edici$% de +ideo, abu%da% estos subtitu!adoes a"icio%ados5 Desde !os a7os 0<=/ 4a se subtitu!aba% a%i#es 4 se 'o'u!ai3$ u%a #etodo!o()a de subtitu!a8e, 'eo desde !os co#ie%3os de !a d9cada de! 8
./// au#e%t$ e% Lati%oa#9ica e! %#eo "a%subs 2ue taduce% a! es'a7o! !os !ti#os e'isodios 4 'e!)cu!as de !as a%i#acio%es 8a'o%esas5 A%te !a abu%da%cia de de#a%da 4 o"eta, !os (u'os de taducci$% co%sideao% %ecesaio di"ee%ciase de !os otos, busca se eco%ocido 4 'e"eido 'o !os usuaios #edia%te !a co%stucci$% u% se!!o 'o'io 2ue de"i%a sus 'oductos5 La 'ese%te i%+esti(aci$% tie%e co#o "i% descibi esa ide%tidad de !os "a%subs a 'ati de !a co%"i(uaci$% 4 co%te%ido de sus '!ata"o#as :eb, sus %o#as de edici$% 4 s)#bo!os5 Paa !os estudios de !a edici$% de te;tos edici$% de te;tos es i#'ota%te a%a!i3a c$#o se est6 a'o+ec-a%do I%te%et 'aa 'oduci te;tos 4 'ub!ica!os5 Desde esta 'es'ecti+a !os "a%subs so% u% i%teesa%te ob8eto de estudio 'o2ue so% (u'os cu4a (a% 'ate de su e;iste%cia se cicu%scibe a !a Red, su acti+idad de taducci$% i#'!ica !a ceaci$% de %ue+os te;tos 4, ade#6s, a di"ee%cia de !os fanfictions e!atos de "icci$% basados e% u%a oba !iteaia o da#6ticaH, e! #ateia! te;tua! %o es e! %ico +e-)cu!o de i%te'etaci$% de !a oba* 'aa e!aboa e! si(%i"icado, !os subt)tu!os taba8a% e% co%8u%ci$% co% e! so%ido e i#a(e%, !o 2ue i#'!ica u%os 'ocesos de edici$% di"ee%tes a !os 2ue se a'!ica% a !as %aati+as %o audio+isua!es5 Po si "uea 'oco, esta i%+esti(aci$% coba e!e+a%cia te%ie%do e% cue%ta e% cue%ta 2ue e;iste% 'ocos estudios sobe !a subtitu!aci$% a#ateu 2ue sea% de u%a te#6tica disti%ta a !a de discuti !os 'osib!es eoes de taducci$% 4 edici$% de +ideo 2ue co#ete% estos subtitu!adoes5 Este estudio se i%scibe de%to de u% 'aadi(#a cua!itati+o> desci'ti+o, de #a%ea 2ue a2u) %o es 'eti%e%te !a cuesti$% de !a ca!idad de! te;to taducido, %o es de i%te9s estab!ece 8uicios de +a!o sobe c$#o !os "a%subs -ace% su taba8o, si%o e% estab!ece de 2u9 #a%ea es 2ue !os "a%subs "o8a% su ide%tidad5 Paa cu#'!i e! ob8eti+o i%+esti(ati+o 'o'uesto, 'i#eo se -a6 u%a e+isi$% de !o 2ue -a sido !a -istoia de! a%i#e 4 #a%(a 4 sus caacte)sticas5 Estos +ideos e -istoietas -a% oi(i%ado u%a i#'ota%te base de "a%6ticos de !e%(ua -is'a%a 2ue cea% "uetes +)%cu!os co% estas obas at)sticas de !a cu!tua 8a'o%esa, 4a sea co%su#i9%do!as, -ab!a%do de e!!as o cea%do a 'ati de e!!as, co#o e% e! caso de !os subt)tu!os5 Posteio#e%te, se -ab!a6 de !os o)(e%es 4 #etodo!o()a de taba8o de !os "a%subs, !os cua!es su(e% a a)3 de !as di"icu!tades 2ue te%)a% !os "a%6ticos 'aa satis"ace su de#a%da de a%i#e 4 2ue est6% "uete#e%te i%"!ue%ciados 'o !a 9tica -ace, 2ue esti#a 9
#6s i#'ota%te e! a#o a! taba8o 4 !a co!aboaci$% +o!u%taia 2ue e! !uco 4 e! autoitais#o5 Lue(o, se -a6 u% ecoido 'o !o 2ue -a sido !a -istoia de! subtitu!a8e 4 se discuti6% sus +e%ta8as e i%co%+e%ie%tes5 Asi#is#o, se e;'o%d6% !os 'u%tos de +ista de !as escue!as 'esci'ti+istas 4 desci'ti+istas sobe !a +a!ide3 de !os subt)tu!os co#o #eca%is#o de taducci$% de obas audio+isua!es5 Co#o ciee este #aco co%ce'tua!, se 'o'o%d6 u% co%ce'to de !o 2ue es ide%tidad, !a cua! se co%stitu4e e% !a a#a!(a#a de acti+idades e ideo!o()as co% !os 2ue u%a co#u%idad se de"i%e 4 de"i%e a !os de#6s5 E% !a co%stucci$% de este se%ti 4 esta e% e! #u%do !o !i%(J)stico 4 %o !i%(J)stico so% e! ase%a! si#b$!ico a! 2ue ecue% !as 'eso%as 'aa da!e se%tido a s) #is#as 4 a !os otos5 Paa dete#i%a !os "actoes ide%titaios de !os "a%subs se ea!i3a6 u% estudio de caso a u%o de e!!os, e !!os, At-e%a %o Sei%to5 Se descibi6 !a estuctua 4 co%te%ido de sus '6(i%as :ebs, desde "oos de co%+esaci$% -asta edes socia!es, 'aa eco'i!a #uestas de co'us de discuso te;tua! 4 e!e#e%tos (6"icos5 Asi#is#o, Asi#is#o, se obse+a6% !os +ideos 2ue 'oduce%, 'esta%do ate%ci$% a! esti!o ti'o(6"ico 4 uso de !os subt)tu!os5 Paa a%a!i3a !as 'aticu!aidades 2ue tie%e este "a%sub e% su 'oceso de edici$% 4 co%te;to -ist$ico de! "a%sub, se -a6 u%a e%te+ista a !os editoes5
10
CAPÍTULO I CONSIDERACIONES CONSIDERACIONES GENERALES
Planteamiento del problema
E! anime 4 manga so% dos 'oductos 'aadi(#6ticos de !a cu!tua co%te#'o6%ea5 Nacidos e% Ka'$%, !as a%i#acio%es 4 c$#ics de este 'a)s cue%ta% co% #i!!o%es de se(uidoes a!ededo de! #u%do, 2uie%es, ade#6s de co#'ati e! co%su#o de estos bie%es cu!tua!es, 'o#ue+e% 4 'actica% !os +a!oes 4 costu#bes de !a cu!tua 8a'o%esa, #uc-os de e!!os e"!e8ados e% e! #a%(a 4 e! a%i#e estec-a% !a3os co% otos se#e8a%tes 4 (e%ea% es'acios de di6!o(o e i%teca#bio de i%"o#aci$% de sus -istoias "a+oitas5 Lati%oa#9ica -a sido u% teitoio "ecu%do 'aa !a (e%eaci$% de "a%6ticos de! a%i#e, (acias a 2ue dece%as de seies se -a% ta%s#itido e% ca%a!es de te!e+isi$% e(io%a!es o e% sitios :eb5 Estas dos co%dicio%es, u%a 'oducci$% de te;tos #6s ase2uib!e a todos !os 'b!icos 4 u%a co#u%idad de "a%6ticos co% u% (a% se%tido de 'ete%e%cia 4 coo'eaci$%, co%su#idoes de u% 'oducto de 'ocede%cia e;ta%8ea 4 usuaios 'e"ee%tes de I%te%et, -a% dei+ado e% !a a'aici$% 4 au(e de !os fansubs de a%i#e de! i%(!9s fan 4 subtitules H, o(a%i3acio%es 2ue se es'ecia!i3a% e% e! subtitu!a8e de estas a%i#acio%es
8a'o%esas5 Ya Ya 2ue e! #ecado de !a Red es ta% +asto, do%de 'u!u!a u%a o"eta o"eta %u#eosa de taduccio%es -ec-as 'o di"ee%tes (u'os de "a%subs, estos subtitu!adoes +e% %ecesaia !a co%stucci$% de u%a ide%tidad 2ue se taduce e% !a "o#a de e!e#e%tos disti%ti+os 4 u%i"o#adoes a !a +e3* !e 'e#ite 'e #ite a u% co%su#ido ide%ti"ica u%a seie subtitu!ada co#o "uto de !a !abo de subtitu!adoes "a%6ticos 4 !e co%"iee a !a oba u% ca6cte %ico "e%te a taba8os de otos (u'os de "a%subbes #ie#bos de u% "a%subH5 Puesto 2ue es #ateia de !os estudios de !a edici$% de te;tos e! a%6!isis de !as obas escitas cua!2uiea 2ue sea su "o#ato, esu!ta 'eti%e%te i%+esti(a e! caso de !os "a%subs desde u%a 'es'ecti+a 2ue desciba 4 a%a!ice sus #9todos de ceaci$% de! 'o4ecto de subtitu!a8e, !a edici$% de !os subt)tu!os 4 sus '!ata"o#as de 'ub!icaci$%, 4 co% e!!o da cue%ta de! 'oceso 2ue -a4 det6s de !a 'oducci$% de estos te;tos de taducci$% 11
de obas audio+isua!es, acti+idad 'o !a 2ue !os "a%sub e;iste% 4 estab!ece% sus caacte)sticas %icas, co%stuidas co% base e% !os i%teeses de !os subtitu!adoes 4 !a e!aci$% 2ue tie%e% estos co% e! 'b!ico5 As), ade#6s de 2ue e% !as obas subtitu!adas es 'edo#i%a%te !a 'ese%cia de! e!e#e%to te;tua!, e;iste u% i%te9s de !os "a%subs 'o te%e u%a ide%tidad 2ue 'osicio%e sus obas e%te !os co%su#idoes de a%i#e5 Esto i%"!u4e e% !a "o#a co#o se taduce e! #ateia! e% idio#a e;ta%8eo 'aa 2ue esu!te acode co% !as e;i(e%cias de es'acio, tie#'o 4 esti!o ta3ados 'o !a !)%ea editoia! de !a o(a%i3aci$%, as) co#o e! e#'!eo de cietas ti'o(a")as, u%a dete#i%ada "o#a de edita !os +ideos, e! estab!eci#ie%to de u%a %o#ati+a 2ue dii8a e! taba8o 4 e!aci$% e%te !os #ie#bos de! (u'o 4 sus c!ie%tes, 4 !a diecci$% de !as '!ata"o#as :eb e% !as 2ue estos a"icio%ados 'ub!ica%5 E% de"i%iti+a, esta ide%tidad es ' oducto de !a co%stucci$% de u% discuso !i%(J)stico 4 (6"ico 2ue %ace de !a !abo de subtitu!a a%i#e 4 tie%e di"ee%tes e;'esio%es* subt)tu!os, %o#as, )co%os, co%+esacio%es de "oo, etc5 A#bos e!e#e%tos, discuso 4 acci$%, so% !os 2ue ide%ti"ica% a u% "a%sub co#o ta! a! tie#'o 2ue !os di"ee%cia de! esto5 La acti+idad !ectoa se est6 des'!a3a%do desde !os "o#atos -abitua!es de co%te%ido, !ibos 4 e+istas ")sicos, -acia !os te;tos di(ita!es, 4a sea% estos e! si#'!e esca%eo de obas de "o#ato ")sico a PDF, b!o(s, edes socia!es, "oos, c-ats M6s a!!6 de !as !$(icas e;'!icacio%es 2ue 8usti"ica% este "e%$#e%o, desde !a 'es'ecti+a de !os costos o !a educaci$%, es %ecesaio a%a!i3a %o ta%to e! 'o 2u9 te;tos di(ita!es, co#o !os subt)tu!os de !os "a%subs, 2ue %o so% !ibos, so% a#'!ia#e%te !e)dos 'o cieto 'b!ico si%o e! c$#o !os ceadoes de estos te;tos co%stu4e% u%a ide%tidad 'aa (a%a e! eco%oci#ie%to 4 "ide!i3aci$% de sus co%su#idoes5 Y da es'uesta a este i%teo(a%te esu!ta u%a %ecesidad u(e%te dada !a 'oca discusi$% de !os #edios acad9#icos !ati%oa#eica%os sobe !a ide%tidad de !os "a%subs, !a (a% ca%tidad de es'ectadoes de a%i#e 2ue !ee% #i!es de !)%eas de te;to, 'eo a !os cua!es %o se !es eco%oce co#o !ectoes, 4 !as e;'ei#e%tacio%es de !os "a%subs de a%i#e e% !a %aati+a 2ue co#bi%a !a 'a!aba escita co% e! +ideo, 'eo 2ue !os estudios de taducci$% sue!e% i(%oa 'o2ue se ce%ta% e! 'u%to de a%6!isis e% !os (a3a'os de taducci$%5 A 'ati de !o a%teio, su(e e! si(uie%te i%teo(a%te* cu6!es so% !os e!e#e%tos discusi+os 4 %o discusi+os 2ue uti!i3a% !os "a%subs 'aa co%"ei!e u%a ide%tidad a sus 'oductos
12
Objetivos
Objetivo general
Dete#i%a !a #a%ea e% 2ue !as '6cticas discusi+as e! deciH 4 %o discusi+as e! -aceH !e co%"iee% ide%tidad a !os "a%subs5 Objetivos específicos
Re"ee%cia !a -istoia 4 caacte)sticas de! a%i#e 'aa co%te;tua!i3a e! #aco de a'aici$% 4 actuaci$% de !os "a%subs Descibi e! 'a'e! de !os "a%subs co#o co%su#idoes es'ecia!i3ados 2ue se o(a%i3a% e% co#u%idades +itua!es 'aa (e%ea co%te%idos5 A%a!i3a e! 'oceso de edici$% de! a%i#e subtitu!ado, subtitu!ado, e! co%8u%to de %o#as, !as i%teaccio%es de c!ie%tes 4 ad#i%istadoes 4 !a estuctua 4 uso de !as '!ata"o#as :eb co#o !os e!e#e%tos 2ue co%stitu4e% !a ide%tidad de !os "a%subs5
13
Antecedentes y jsti!icaci"n
E;iste u%a #oti+aci$% 'eso%a! 4 acad9#ica e% e! desao!!o de esta i%+esti(aci$%5 La 'i#ea es e!ati+a a #i i%te9s e% !a cu!tua a%i#e, !as seies de te!e+isi$%, 4 #i 'e"ee%cia 'o e! subtitu!a8e co#o taducci$% de u% #ateia! audio+isua! e% idio#a e;ta%8eo5 La se(u%da tie%e 2ue +e co% e! ti'o de 'ece'ci$% 2ue se tie%e de !os te;tos a8e%os a !as '6(i%as de !os !ibos 4 de !as e+istas5 Desde #i %i7e3 estu+e i%teesado e% e! a%i#e5 Po a2ue!!os tie#'os %o sab)a 2ue +e)a dibu8os a%i#ados de! Ka'$%, 'eo 'e o dis"ut9 co% !as a+e%tuas de O!i+e, Sei4a, Ra%#a, Gou 4 otos 'eso%a8es 2ue 'ob!ao% !a te!e+isi$% co!o#bia%a5 Muc-o tie#'o des'u9s, a!ededo de !os 0? a7os, "ue 2ue #e e%te9 de !a 'ocede%cia de a2ue!!as seies 2ue ta%to #e (ustaba%, 'eo de #u4 'oco #e si+i$ ese co%oci#ie%to %o te%)a c$#o busca #6s 'o(a#as te!e+isi+os co%se(ui!os e% VS o CD ea #u4 co#'!icadoH5 Peo co% e! ad+e%i#ie%to de! I%te%et todo se -i3o #6s "6ci!, co%se(ui !as seies 4 busca i%"o#aci$% de di+esa )%do!e5 Fue as) 2ue, #oti+ado 'o esta (a% bib!ioteca de sabe 2ue es !a Red de edes, ea!ic9 #i i%+esti(aci$% de 'e(ado sobe !os '9sta#os !i%(J)sticos de !os a"icio%ados a! a%i#e 4 #a%(a5 A 'ati de ese taba8o de (ado -e se(uido i%teesado e% esta cu!tua e% ca!idad de co%su#ido e i%+esti(ado5 o4 d)a !e dedica#os u%a bue%a bue% a 'ate de! d)a a !ee5 A!!) A!!) est6% !os cate!es de #eto, !as 'ub!icacio%es de T:itte 4 Faceboo, !as i%stuccio%es de !os e#'a2ues 4 !os titu!aes de! te!ediaio5 Las e%te+istas 2ue 2uiee% dete#i%a !os -6bitos de !ectua to#a%do co#o e"ee%cia !a ci"a de !os !ibos a! a7o 2ui36s so% bue%os i%dicadoes 'aa co%oce !as te%de%cias de !ecto, 'eo %o 'aa dete#i%a si !a 'eso%a !ee o %o e% a!(% #o#e%to de su +ida5 E% esta a#a!(a#a de te;tos des'e%didos 4 -u9"a%os de !as ta'as de u% !ibo 2ue !os seccio%e e% 'ates 'asa desa'ecibida !a co%sta%te i%teacci$% 2ue tie%e% !as 'eso%as co% !a 'a!aba escita5 o4 d)a abu%da% !os dibu8os a%i#ados subtitu!ados, se -ace 'e%sa de tibus uba%as co#o !os otakus 4 !os frikis, 'eo #u4 'oco se e!acio%a e! co%su#o de a%i#e co#o i%dicado de '6cticas de !ectua 4, 'o e!!o, %o i%teesa% a !os i%+esti(adoes de! #u%do editoia!5 Ta! Ta! +e3 sea 'o2ue !os subt)tu!os %o 'uede% se cate(oi3ados co#o u%a oba 4 -ace% 'ate de 'oductos 2ue co%sideados ate 'o"a%o5
14
Pecisa#e%te, !a esti(#ati3aci$% de !a (a% #a 4o)a de !as seies te!e+isi+as co#o co%te%idos de ba8a cu!tua, 4 #6s si se tata% de dibu8os a%i#ados, %o es %i%(u%a %o+edad5 Po e8e#'!o, e! t9#i%o co% 2ue se %o#ba% a !os "a%6ticos de seies te!e+isi+as, +ideo8ue(os 4 estas a%i#acio%es es friki , 2ue +ie%e de i%(!9s freak , 2ue si(%i"ica e;ta7o, esta"a!aio5 Asi#is#o Asi#is#o se e#'!ea Qotau 'aa %o#ba a !os "a%6ticos de a%i#e 4 #a%(a, 2ue es u%a 'a!aba 8a'o%esa 2ue desi(%a a !as 'eso%as co% a"icio%es obsesi+as5 So% t9#i%os 2ue so% 'o'u!aes e%te !os 'o'ios a"icio%ados, 4 au% cua%do -a% 'edido (a% 'ate de su si(%i"icado 'e4oati+o, -ace "a!ta tie#'o 'aa 2ue %o se e+a!e% sus 'oductos co#o su'e"!uos5 As) 'ues, a #edida 2ue !as c!ases c!ases de! #a()ste a+a%3aba%, #e 'e(u%t9 si si esta esti(#ati3aci$% %o esta)a i#'idie%do 2ue se a%a!i3a6 e% 'o"u%didad e! i#'acto 2ue tie%e% !os "a%6ticos co#o 'oductoes de co%oci#ie%to 4 obas de ate 2ue est6% !e8os de se u% co%te%ido c-ataa5 ue e! I%te%et 4 !os a+a%ces tec%o!$(icos est6% 'osibi!ita%do 2ue !os "a%6ticos cee% obas 2ue so% co%su#idas 'o u% a#'!io 'b!ico 2ue e%cue%ta e% e!!as ca!idad5 Estas ceacio%es 8u%to a todas !as discusio%es e% !os "oos de I%te%et 4 !a i%"o#aci$% 2ue #a%e8a% estas 'eso%as sobe 'oductos cu!tua!es 2ue est6% !os #edios 'e!)cu!as, seies, etc5H so% dete#i%a%tes ta%to e% e! co#ecio de !a i%dustia de !os !ibos co#o de otos bie%es dei+ados Kaa#i!!o 4 Su6e3, ./0@H ui36s !o 2ue -ace "a!ta es ecoda !o 2ue si(%i"ica co%ta u%a -istoia e% !a actua!idad5 Desde -ace cieto tie#'o u%a si(%i"icati+a 'ate de !a -u#a%idad sabe !ee 4 escibi, 4 esta cicu%sta%cia se -a a'o+ec-ado 'aa desata %ue+os e%"o2ues a !a e;'eie%cia !ectoa5 Ta! Ta! 4 co#o se -ace e% !os !ibos, -e#os "usio%ado !as i#6(e%es co% !a escitua 4 -e#os obte%ido !as 'e!)cu!as subtitu!adas5 A#bos !e%(ua8es "u%cio%a% 'aa 2ue %os sea #6s co#'e%sib!e !o 2ue sucede e% !a 'a%ta!!a, co% todas !as +e%ta8as e i%co%+e%ie%tes 2ue de e!!o esu!ta5 Peo de !a 'e!)cu!a su(e ota e"!e;i$% #u4 i%teesa%te 2ue tie%e 2ue +e co% !a "o#as de 'ese%ta u% e!ato5 Las -istoias de! (9%eo "iccio%a! 4a %o tie%e% co#o %ico #edio de e;'esi$% !as '6(i%as de !os !ibos5 ace a!(% tie#'o ea abso!uta#e%te %ecesaio !ee !as obas de K5 R5 R5 To!ie% To!ie% 'aa te%e a!(% co%oci#ie%to de! Legendarium , !a #ito!o()a de !a Tiea Media5 Co% e! tie#'o esto ca#bia)a* !a ceaci$% de 8ue(os de o! 4 +ideo -a% to#ado esta base !iteaia 4 !a -a% ta%s"o#ado e% u%a e;'eie%cia i%teacti+a !as 'e!)cu!as de! Se7o de !os a%i!!os 4 E! -obbit so% !os %icos e"ee%tes 'aa #uc-as 'eso%as sobe e! #u%do de "a%tas)a de To!ie%5 To!ie%5 As) 'ues, esta#os "e%te a u% (a% e!ato, !a Tiea Media, 15
2ue e;iste 4 se desao!!a e% u%a di+esidad de !e%(ua8es 4 #edios te;to, 8ue(os, i#a(e%, +ideo, "oos de I%te%et, etc9teaH 2ue tie%e% sus 'o'ias !$(icas de co#u%icaci$%, su i%te'etaci$% de !a -istoia, su i%de'e%de%cia 4 2ue dia!o(a% e%te e!!os #is#os* estas caacte)sticas co%"i(ua% !a ta%s#edia!idad Ke%i%s, .//H5 Va #6s a!!6 de !a i%tete;tua!idad, !as e!acio%es 2ue e;iste% e%te u% te;to 4 oto, de !a 2ue %os -ab!aa% Ba8t)%, iste+a 4 otos te$icos !iteaios5 E! #a%(a 4 e! a%i#e %o so% a8e%os a !a ta%s#edia!idad5 M6s bie%, !os e#'esaios de Ka'$% a'o+ec-a% #6;i#o su 'ote%te i%dustia de! e%tete%i#ie%to 'aa a!ca%3a u%a di"usi$% #asi+a de sus obas5 Lo i#'ota%te es 2ue e! #a%(a 2ue se 'ub!ica e% u%a editoia!, 'o e8e#'!o Saint Seiya, a4ude a +e%de !os otos at)cu!os e!acio%ados* seie de te!e+isi$%, c$#ic, 8u(uete, o'a, +ideo8ue(os 4 de#6s Ma%(i$%, ./0.H5 U%as -istoias 2ue "usio%a% !a 'a!aba escita, !a i#a(e%, !os 8u(uetes, !os "oos de I%te%et, etc5, 4 cea% u% u%i+eso '!uidi#e%sio%a! do%de se +i+i"ica% co%sta%te#e%te !os 'eso%a8es 4 esce%aios5 ue busca% -acese tota!es e% !o co%ce%ie%te a !a uti!i3aci$% de #!ti'!es !e%(ua8es 4 #edios 'aa u% #is#o "i%* %aa a!(o5 Si esto de 'o s) es "asci%a%te, i(ua! !o es !a 'atici'aci$% 2ue tie%e% !os a"icio%ados e% todo este 'oceso5 No se esi(%a% a u% 'a'e! de co%su#idoes 4a 2ue se ta%s"o#a% e% ceadoes de obas a 'ati de estos #u%dos fanfic H o 2ue to#a% e! 'a'e! de di+u!(adoes e i%te#ediaios, co#o a2ue!!os 2ue se dedica% a subtitu!a sus seies 4 'e!)cu!as "a+oitas "a%subsH5 Este !ti#o as'ecto es #u4 i%teesa%te5 Los a"icio%ados se co%stitu4e% a +eces e% +edadeos e;'etos de! u%i+eso de u%a oba5 A%te !a ca%tidad #asi+a de i%"o#aci$% 4 'oductos 2ue se !a%3a% e% e!aci$% a u%a seie a%i#e, !os "a%6ticos se -a% e%ca(ado de eco'i!a !a #a4o ca%tidad de i%"o#aci$% 'osib!e, 'o2ue todo, abso!uta#e%te todo, desde !a edad de! 'ota(o%ista 2ue so!o dice% e% e! #a%(a -asta !a esce%a 2ue es e;c!usi+a de !a seie a%i#e, a4uda6 a eso!+e !a ta#a 4 e;'!ica6 e! cuso de !a acci$%5 Este co%oci#ie%to sobe !a -istoia 4 'eso%a8es de u%a seie a%i#e es u% ca'ita! 2ue !es oto(a 'esti(io e%te sus se#e8a%tes5 Esto, si% e#ba(o %o !es i#'ide co#'ati estos sabees co% e! esto de! #u%do, a! co%taio, a! -ace!o e%cue%ta% '!ace 4 satis"acci$% 'eso%a! Ke%i%s, .//
'e"ectos e%te e! 'oducto 4 e! co%su#ido* ta%s#ite% estos 'o(a#as te!e+isi+os e% u% c$di(o co#'e%sib!e 'aa e! 'b!ico 4 2ue +a de acuedo a sus i%teeses 4 deseos5 Paa Kaa#i!!o 4 Su6e3 ./0@H es e+ide%te !o 2ue se7a!a Ke%i%s sobe estos "a%6ticos #ediadoes 4 ceadoes* %o so% 'eso%as ais!adas, #6s bie%, "o#a% 'ate de u%a co#u%idad subcu!tua! 2ue est6 co#'uesta 'o a"icio%ados co% u%a "o#a 'aticu!a de ece'ci$%, 2ue tie%e% di+esas '6cticas c)ticas e i%te'etati+as, 2ue co%su#e% acti+a#e%te, 2ue cue%ta% %o so!o co% "o#as de 'oducci$% si %o ta#bi9% co% '6cticas est9ticas, etc5 '5 =H5 Estas "o#as -ace% 'ate de u% ase%a! co% e! disti%(ue% sus acti+idades 4 obas, 2ue !es 'e#ite% a'o'iase de !os co%te%idos, 'eso%a!i3a !o 2ue -ace% 4, a a)3 de eso, co%stui u%a ide%tidad5 La ta%s#edia!idad %os 'e#ite 'e%sa e% u%os e!atos 2ue -a% 2uitado e! 'a'e! e;c!usi+o de !os !ibos co#o co%tadoes de -istoias, 'eo eso %o si(%i"ica 2ue !a 'a!aba escita -a desa'aecido co#o +e-)cu!o de co#u%icaci$%, eso se +e co% c!aidad e% e! a%i#e, 'o cua%to a 2ue es u%o de !os 'oductos do%de #6s se uti!i3a !os subt)tu!os 05 Po e!!o, es i%%e(ab!e 2ue estos se -a% co%+etido e% u%o de !os #ateia!es te;tua!es 2ue so% #ateia de a%6!isis 'aa !a co#'e%si$% de !as ates audio+isua!es5 A! se u%a taducci$%, estos escitos -a% #eecido !a ate%ci$% de i%+esti(adoes e% e! ca#'o de !a taducto!o()a5 Si se -ace u%a e+isi$% (e%ea! de !os di+esos estudios 2ue se -a% -ec-o sobe e! subtitu!a8e, !o usua! es 2ue se a%a!ice este "e%$#e%o desde su -istoia, caacte)sticas 4 'a6#etos de ca!idad5 La tesis doctoa! de Go%36!e3>I(!esias .//
'o(a#a5 Esto i%c!u4e !a "o#a e% 2ue cada +esi$% taduce !as i%te+e%cio%es de !os 'eso%a8es 4 !os 'a6#etos t9c%icos 2ue se tu+ieo% e% cue%ta 'aa ta%s#iti de !a #e8o "o#a 'osib!e e! #e%sa8e5 Paa estab!ece !a co#'aaci$% e%te a#bas +esio%es, 1 No es descabe!!ado !!e(a a esta co%c!usi$% si se tie%e e% cue%ta !a (a% ca%tidad de
seies a%i#e 2ue se 'oduce% 'o te#'oada e% Ka'$%, #uc-as de !as cua!es %o !!e(a% a se !ice%ciadas 'aa su distibuci$% e% otos 'a)ses, !a dis#i%uci$% de estos 'o(a#as e% !a 'ai!!a de !a te!e+isi$% !ati%oa#eica%a desde #itades de !a d9cada de! ./// 4 e! escaso de %#eo de -ab!a%tes de! idio#a 8a'o%9s e% Lati%oa#9ica Mat)%e3, ./0/ Kaa#i!!o 4 Su6e3, ./0@ Et-%o!o(ue, ./01H5 17
e! auto a%a!i3a !as caacte)sticas de !a subtitu!aci$% 2ue e#'!eao% !os taductoes de Perdidos * e! tie#'o de a'aici$% de !os subt)tu!os 4 su duaci$% e% 'a%ta!!a, !a ca%tidad de
te;to #ostado e% 'a%ta!!a, !a si%co%i3aci$% co% !a +o3 de !os 'eso%a8es, t9c%icas de co%de%saci$% 'aa o'ti#i3a !os 1/ caactees 2ue tie%e 2ue te%e co#o !)#ite u% subt)tu!o e% 'a%ta!!a, e! uso de si(%os oto(6"icos 'aa #a%i"esta estados de 6%i#o o "e%$#e%os 'o'ios de !a oa!idad, e%te otos5 Las co%c!usio%es de este estudio so% 2ue e! e2ui'o se e%ca($ de subtitu!a8e de !a seie a'!ic$ !as eco#e%dacio%es (e%ea!es 2ue dicta !a !iteatua acad9#ica sobe !a taducci$% a ta+9s de subt)tu!os e% cua%to a !os tie#'os de subt)tu!o, ca%tidad de te;to e% 'a%ta!!a, co%de%saci$%, etc9tea5 Ta#bi9%, Ta#bi9%, 2ue e;iste #uc-a se#e8a%3a es'ecto a co%+e%cio%es t9c%icas de !as +esio%es subtitu!adas 2ue so% 'aa te!e+isi$%, DVD o ci%e, e% !o %ico 2ue se di"ee%cia% es e% !a +e!ocidad de !ectua5 E% !a cuesti$% de !as di"ee%cias e%te !a +esi$% dob!ada 4 !a subtitu!ada, !as "o#as de tata#ie%to tuteo 4 ustedeoH tie%e% u%a a'!icaci$% si#i!a, au%2ue e% !os subt)tu!os 'edo#i%a #6s e! uso de! t 'o eco%o#)a de caactees5 Po !ti#o, !os subtitu!adoes taba8a% a 'ati de u%a !ista #aesta genesis fileH, !a ta%sci'ci$% de !o -ab!ado a !e%(ua escita 4 e% e! idio#a oi(i%a! de !a seie, 2ue 'edete#i%a de a!(u%a #a%ea e! tie#'o de !os subt)tu!os 4 su co%te%ido, au%2ue i(ua! 'uede% escuc-a !os di6!o(os co#o citeio 'aa ea!i3a !as taduccio%es5 Ota tesis 2ue a%a!i3a !a ca!idad 4 'oceso de! subtitu!a8e es Doblaje versus subtitulaje! Comparación traductológica de A%dea Ra#)e3 7i(a .//@H5 La autoa
to#$ co#o co'us !a +esi$% oi(i%a! e% i%(!9sH, !a dob!ada 4 subtitu!ada a#bas e% es'a7o!H de dos 'e!)cu!as* S"rek 4 4 #"e Sound of $usic of $usic , !as ta%scibi$ 4 a%a!i3$ !as e2ui+a!e%cias de !as +esio%es taducidas5 Paa estab!ece !a ca!idad 4 'oceso de !as taduccio%es, !a autoa tu+o e% cue%ta co%sideacio%es socia!es, 'o!)ticas, !i%(J)sticas, de tie#'o, c!ie%te 4 'b!ico #eta5 Su co%c!usi$% es 2ue, e% t9#i%os taducto!$(icos, e! dob!a8e es #uc-o #e8o e% !as 'e!)cu!as abodadas5 E% cua%to a !os subt)tu!os -ec-os 'o a"icio%ados, e! 'o4ecto de i%+esti(aci$% de Ca4eta%a &!+ae3 ./0.H co%ce%ta su ate%ci$% e% !os (u'os de subtitu!adoes de seies o%!i%e 4, co#o Go%36!e3>I(!esias, to#a co#o caso de a%6!isis !a seie Lost 5 Estos e2ui'os de taductoes a"icio%ados se di"ee%cia% de !os "a%subs 'o2ue sus taduccio%es est6% e%"ocadas e% 'e!)cu!as 4 seies e% e#isi$%, dii(idas a! (a% 'b!ico 4 de ca6cte co#ecia! 4 'o2ue tie%e% u% ca6cte de i!e(a!idad #6s 'o%u%ciado, 4a 2ue !os "a%subs 18
detie%e% !a distibuci$% e% ed de !os ca')tu!os cua%do u%a seie o 'e!)cu!a se co#ecia!i3a e% u% 'a)s o e(i$% ., e% ca#bio !os subtitu!adoes o%!i%e so%* Tota!#e%te Tota!#e%te i!e(a!es, 'uesto 2ue, au%2ue a% %o se -a4a% e#itido o co#ecia!i3ado e% %uesto 'a)s Es'a7aH, 4a sue!e% co%ta co% !ice%cias 'aa su distibuci$% o +e%ta5 Es 'o este #oti+o 2ue !a #a4o)a de !as '6(i%as 'aa -is'a%o-ab!a%tes 2ue se ad-iee% a esta #oda!idad %o so% !e(a!es e% %uesto 'a)s 4 se e%cue%ta% a!o8adas o se -a% #udado a otos !u(aes co#o M9;ico, A(e%ti%a o Libia5 '5 @=>@
2 Au%2ue -a4 "a%subs 2ue 4a %o si(ue%
esta e(!a5 a4 di"ee%tes e;cusas* cese de e#isi$% de! 'oducto e% !a te!e+isi$%, se desea escuc-a e! audio oi(i%a!, eoes de dob!a8e e% !a +esi$% te!e+isada 19
U% a%tecede%te i%+esti(ati+o "u%da#e%ta! 'aa co%oce e! oi(e%, 'o'$sito, e+o!uci$% 4 #etodo!o()a de taba8o de !os "a%subs es Los fansubs% el caso de unas traducciones &no tan' amateur de E+a Mat)%e3 ./0/H5 La autoa e;'o%e 2ue estas
a(u'acio%es su(ieo% e% !os Estados U%idos a a)3 de !a e;'!osi$% co%su#ista 2ue +i+i$ e! a%i#e e% ese 'a)s e% !a d9cada de 0<=/5 Nacieo% co% e! 'o'$sito de distibui e! a%i#e 2ue %o ea !ice%ciado 'o !os ca%a!es de te!e+isi+os !oca!es 4 e(io%a!es, au%2ue esta %o#a %o es a!(o 2ue obse+e% todos !os "a%subs e% !a actua!idad5 Lo 2ue s) se -a 'ese+ado es !a e(!a 2ue !es i#'ide ecibi a!(% ti'o de e#u%eaci$% 'o este subtitu!a8e 4 u% #9todo de taba8o 2ue oto(a u% a!to (ado de !ibetad de !os #ie#bos es'ecto a !a uti!i3aci$% de su tie#'o, 'eo 2ue i#'!ica !a es'o%sabi!idad de 2ue todos cu#'!a% co% !as "ec-as de 'ub!icaci$%5 'ub! icaci$%5 E! 'i%ci'a! a'ote de este estudio es 2ue Mat)%e3 ./0/H escudi7a a "o%do !as caacte)sticas -ist$icas, %o#ati+as 4 'ocedi#e%ta!es de !os "a%subs 'aa estab!ece 2ue, tas u%a estuctua de u% taba8o si% 6%i#o de !uco, 8ea2u)as "!e;ib!es, uti!i3aci$% aut$%o#a de! tie#'o de !os #ie#bos 4 subtitu!a8es -ec-os 'o a"icio%ados, -a4 u%a es'ecia! 'eocu'aci$% 'aa bi%da!e a! 'b!ico e! #e8o esu!tado, sie%do #u4 i#'ota%te !a taducci$% e% este as'ecto de %ada si+e u%a bue%a edici$% de +ideo si est6 aco#'a7ada de u%a #a!a taducci$%H, 4a 2ue es u% a'atado e% e! 2ue 'b!ico se "i8a 'aa e+a!ua !a ca!idad de u% "a%sub5 a4 casos %otab!es do%de !as 'oduccio%es de estos (u'os de subtitu!a8e a"icio%ado so% #u4 si#i!aes e% t9#i%os de ca!idad a !o -ec-o 'o e#'esas cu4os #ie#bos so% 'o"esio%a!es de! ca#'o5 La identidad de marca de los fansubs '!a%tea u% e%"o2ue di"ee%te a !o 2ue
'o'o%e% #uc-os otos taba8os 2ue i%+esti(a% e! "e%$#e%o de! subtitu!a8e 'o2ue %o se ce%ta e% a%a!i3a cuestio%es de ca!idad taducto!$(ica, si%o e% c$#o !os "a%subs desao!!a% u%a seie de 'a6#etos 4 '6cticas 'aa cea u%a ide%tidad, e% otas 'a!abas, a2ue!!o 2ue co%"o#a a !os "a%subs, !e da se%tido 4 co%stitu4e e! +a!o 2ue !os -ace %icos 'aa sus audie%cias5 Esta ide%tidad se co%"i(ua a 'ati de di"ee%tes caacte)sticas 2ue esu!ta% #ateia de a%6!isis 'aa !os estudios de editoia!es 'o2ue est6% e!acio%adas co% toda !a estuctua de edici$% 2ue se #ue+e 'aa subtitu!a u%a seie, 4 esta #62ui%a de ecusos -u#a%os 4 t9c%icos "u%cio%a de #a%ea se#e8a%te a !a editoia! 2ue 'ub!ica obas e% 'a'e!5 Pi#eo, 4 esto tie%e 2ue +e co% !a subtitu!aci$%, de%to de todo 'oceso e;iste u%a edici$% te;tua!* %o se 'uede escibi e% 'a%ta!!a todo !o 2ue se 2uiea, -a4 u%os 20
!)#ites de caactees 2ue se debe% te%e e% cue%ta a !a -oa de a(e(a !a taducci$%, as) 2ue to#a% e!e+a%cia dos as'ectos* !a +e!ocidad de !ectua 4 !a i%"o#aci$% ese%cia! e% esas e!eccio%es se da u% esce%aio de edici$% te;tua! 'o2ue se si%teti3a e! #e%sa8e a ta+9s de di"ee%tes ecusos ustedeo, e!i#i%aci$% de edu%da%cias 4 #u!eti!!as 'o'ias de! !e%(ua8e oa!, uti!i3aci$% de 'u%tos sus'e%si+os 'aa !as i%te+e%cio%es !a(as, e%te otosH5 Se(u%do, !os fansubs to#a% decisio%es de !os a%i#es 2ue se +a% a subtitu!a de acuedo a cietos 'a6#etos* !a ca!idad de !a -istoia, !a 'o'u!aidad, su !u(a e% e! ca%o%, e! (9%eo, e! tie#'o 4 ecusos dis'o%ib!es, e! (usto de !os editoes, !a !)%ea editoia! de !a o(a%i3aci$% obas ob as 2ue sue!e% subtitu!aH Todo Todo #u4 'aecido a !os citeios de se!ecci$% de u% #a%uscito 'aa su edici$%5 Teceo, Teceo, !a edici$% de !os subt)tu!os es u% asu%to 'i%ci'a!, 'eo %o es !o %ico 2ue se edita e% u% +ideo5 E;iste% otos editoes 2ue se e%ca(a% de! +ideo 4 e! so%ido si% e!!os, !a ca!idad de! taba8o de !os "a%subbes 'uede +ese e#'a7ada5 Si bie% !a taducci$% es 2ui36s e! as'ecto i#'ota%te, u%a coecta 'ese%taci$% de !a di#e%si$% %o !i%(J)stica de u%a seie a%i#e -ab!a de !o 2ue es e! "a%sub as) co#o u%a #a!a o bue%a 'otada 'uede deci%os a!(o de u%a editoia!5 Po !ti#o, e! "a%subbe es, a%te todo, u% a"icio%ado5 Ve a%i#e, !ee #a%(a 4 esta 'e%die%te a !as %o+edades de !a te#'oada es a!(o ta% %ecesaio 'aa su !abo co#o !o es e! 2ue u% edito co%o3ca e! #ecado 4 !ea 'ub!icacio%es5 A! se u% "a%6tico, 'ie%sa e% !as %ecesidades de !os "a%6ticos 4 edita de acuedo a e!!as* a(e(a subt)tu!os 2ue 'o'ocio%a% a!(u%a i%"o#aci$% 2ue a4ude a co%te;tua!i3a e! #e%sa8e, es'eta cietas co%+e%cio%es de! #u%do otau uso de -o%o)"icos, '9sta#os,H e i%toduce e"ectos es'ecia!es e% cietos te;tos taducidos 'o e8e#'!o, e% !os aaoes de !os openings 4 endings H5
La autoedici$% de !ibos 'o I%te%et es u%a te%de%cia (acias a sitios co#o Bubo, Se!"'ub!is-i%( 4 !ibis Ge!i, ./0@ Ib67e3, ./0@ Matoses, ./01H5 Los trailers 2ue se obse+a% e% !as ca#'a7as de 'o#ocio%es de !ibos e% Youtube -a% !!e+ado a !o audio+isua! !a estate(ia 2ue ecea e! #u%do de u%a oba a 'ati de! +ideo 4 obte%e as) !a ate%ci$% de! 'b!ico5 Visto !o a%teio, est6 co#'obado 2ue !as i%+esti(acio%es e% e! ca#'o editoia! 'uede% sa!i de !as '6(i%as de !os !ibos 4 ate+ese a e;'!oa !os -oi3o%tes 2ue -a% abieto !os a+a%ces e% i%"o#6tica 4 !as tec%o!o()as de !a i%"o#aci$%5 21
La Red est6, !itea!#e%te, i%u%dada de escitos, as) 2ue i%+esti(a c$#o !os "a%subs e!aboa% su ide%tidad a 'ati de 'a6#etos de edici$% de sus +ideos 4 te;tos est6 e!acio%ado co% !a i%te#edia!idad, co% esta "o#a de co%ta -istoias 2ue i%teesa #uc-o a !os autoes 4 editoes baste co% #ia !a (a% ca%tidad de coto#eta8es sobe !ibos 2ue se -a 'oducidoH 4 !a autoedici$%, u%a a!te%ati+a e% u% #u%do do%de !a bec-a e%te icos 4 'obes au#e%ta e% +e3 de dis#i%ui, do%de !a ca!idad si(ue sie%do u% !u8o 2ue %adie 'uede 'e#itise 4 do%de !a e'esi$% de !os (a%des #o%o'o!ios -a 'o-ibido u% ca%a! de i%teca#bio 2ue %aci$ !ibe 4 debe)a se(ui si9%do!o5
22
CAPÍTULO II MANGA Y ANIME: HISTORIA Y CARACTERÍSTICAS DE ESTOS VIEOS CONOCIDOS EN LATINOAM!RICA
#l man$a% el ori$en del c"mic japon&s
Paa e%te%de u% 'oco e! co%te;to de! taba8o de !os "a%subs, esu!ta %ecesaio co%oce !a -istoia de! #a%(a 4 e! a%i#e5 E! #a%(a, o sea, u% ti'o de -istoietas 8a'o%esas, esu!ta #u4 i#'ota%te 'aa !a e;iste%cia de! a%i#e, 'uesto 2ue "ue e! desao!!o 4 co%so!idaci$% de! 'i#eo !o 2ue -a %utido co%sta%te#e%te !a +ida de! se(u%do5 Ma%(a +ie%e de !a co#bi%aci$% de dos a%8is* informal 漫 #a%H 4 dibujo 画 (aH5 Sus o)(e%es se e#o%ta% a !a tadici$% de! dibu8o #o%oco#6tico 8a'o%9s, #6s co%ceta#e%te !os C-8u>(i(a 鳥獣人物戯画H, dibu8os de a%i#a!es a%to'o#o"os 2ue satii3aba% 4 'aodiaba% !as costu#bes budistas si(!os I>IIH5 A!(u%os de !os as(os de este ti'o de -istoias, co#o !a e;'esi+idad de !os 'eso%a8es o !os ta3os de !)%eas de +e!ocidad 2ue de%ota% #o+i#ie%to o so'esa, a% so% e#'!eados 'o !os mangakas! ( Dua%te e! 'eiodo Edo o Tou(a:a Tou(a:a 0/@>0=H, !os (abados de! U4o>e 浮世絵H "ueo% u%a (u)a de uta 'aa !o 2ue se)a e! #a%(a #ode%o 4 !!e(ao% a se #u4 'o'u!aes a %i+e! !oca! e i%te%acio%a!5 Co% u% esti!o si#i!a a !as %aacio%es de !os mangakas actua!es, e% e! U4o>e se cue%ta% -istoias de di+esos (9%eos o#a%ce,
co#edia, c)ticaH co% u% e%"o2ue 2ue co#bi%a !a !iteatua 4 !a 'i%tua5 L!a#a !a ate%ci$% 2ue e% !os co#ie%3os de este esti!o se usaba% !os (abados 'aa i!usta obas !iteaias de %o+e!istas 4 cue%tistas 8a'o%eses 'eo !ue(o, 'o su ca6cte 4 "ue3a co#u%icati+a, !os dibu8os U4o>e se co%+itieo% e% obas de e;iste%cia aut$%o#a 2ue co%taba% -istoias 4 costu#bes de !a +ida !oca!5
3 Autoes de #a%(a5 Ge%ea!#e%te se e%ca(a% de dib u8a, cea 4 desao!!a !as
-istoias5 23
La ea'etua de Ka'$% a Occide%te dua%te !a ea Mei8i 0==>0<0.H #e8o$ !as ti%tas 2ue se usaba% 'aa !os dibu8os, !e 'e#iti$ a'e%de a !os atistas 8a'o%eses co%ce'tos de 'i%tua 'o e8e#'!o, !a 'es'ecti+a e% etocesoH 4 !e i#'i#i$ a !as -istoietas 8a'o%esas u% aie c)tico a !os +a!oes de !a sociedad (acias a caicatuas co#o !as de C-a!es Wi(#a% 4 Geo(e Bi(ot5 Lue(o de! au(e de !as -istoietas 'aa %i7os kodomo mangaH, dua%te e! se(u%do 4 tece dece%io de! si(!o , se +o!+ieo% #u4 'o'u!aes !a "icci$% de te#6tica b9!ica, e% co%so%a%cia co% !a #e%ta!idad %acio%a!ista 4 #i!ita de! I#'eio de! Ka'$% 0==>0<1?H, 2ue te%)a c!aos i%teeses e;'a%sio%istas 4 'ota(o%i3aba co%"!ictos a#ados Gueas C-i%o>Ka'o%esas, !a dis'uta de Ma%c-uia, Gueas Mu%dia!esH5 Si% e#ba(o, !ue(o de !a diso!uci$% de! I#'eio a 'ati de !a deota e% !a Se(u%da Guea Mu%dia!, Estados U%idos 'o-ibi$ !a 'oducci$% de -istoietas b9!icas5 Los #a%(as 2ue 'asao% a do#i%a "ueo% !os de te#6tica osa, do%de ea% co#u%es !os 'eso%a8es o'ti#istas 4 -u#a%itaios5 Fue e! -oo de !a Guea de! Pac)"ico !o 2ue i%s'i$ !a oba de Osa#u Te3ua Te3ua 0<.=>0<=
De%to de !as #!ti'!es ada'tacio%es 4 'ub!icacio%es i%s'iadas 'o !os #a%(as %o+e!as, +ideo8ue(os, e%cic!o'ediasH, se co%oce co#o anime アニメH a !os "o#atos de a%i#aci$% de estas -istoias a! ci%e 4 !a te!e+isi$% 4 e% (e%ea! a todo 'oducto de a%i#aci$% oi(i%aio de Ka'$%H5 A co#ie%3os co#ie%3os de! si(!o , !a i%dustia estadou%ide%se estadou%ide%se estaba a !a +a%(uadia de !as obas de a%i#aci$%5 De -ec-o, se)a u% %atua! de ese 'a)s, Ka#es Stuat B!acto%, 2uie% 'o4ect$ e% 0 e! 'i#e 'oducto de a%i#aci$% de !a -istoia, !a 'e!)cu!a ,umorous p"ases of funny face 5 Lue(o, e% 0 +e !a !u3 !a oba 'i#a de !a a%i#aci
%$ 8a'o%esa, *atsudo Sas"in , de auto desco%ocido5 Dua%te 0<0/ 4 0<0 se 'o4ectao% e% Ka'$% #6s de <@ 'e!)cu!as, sie%do !as #6s 'o'u!aes !as 'oduccio%es de Estados U%idos, 'o !o 2ue !os 8a'o%eses co%te#'!a% !a 'osibi!idad de ea!i3a ci%e a%i#ado de oi(e% %acio%a!5 Posteio#e%te, e! a%i#e ta#bi9% estu+o #acado 'o !a "i!oso")a (ueeista de! I#'eio de! Ka'$% 2ue caactei3$ dua%te du a%te u%a 9'oca !as -istoias de! #a%(a5 A! uso de !a a%i#aci$% 'aa -ace 'o'a(a%da de !a (uea 4 !os +a!oes %acio%a!es, se su#$ su e#'!eo co#o -ea#ie%ta de co#u%icaci$% %oticiosa de! I#'eio5 Astroboy "uea ta%s#itido co#o seie te!e+isi+a e% 0<@, Desde 2ue Astroboy
co%+iti9%dose as) e% e! 'i#e #a%(a e% se ada'tado a! "o#ato a%i#e, -a% sido i%%u#eab!es !as -istoias 2ue de !as -istoietas 'asa% a !a +esi$% a%i#ada5 Si% e#ba(o, e;iste e! ca#i%o i%+eso, !a te!e+isi$% a%tes 2ue e! !ibo co#o so% !os casos de H5 -rgo Pro.y/ Samurai C"amploo 4 Darker #"an +lack H5 E! (a% 9;ito de! a%i#e a% i#e Astobo4 'o'u!ai3$ e! sub(9%eo mec"a/ -istoias do%de !os 'ota(o%istas -ace% sus 'oe3as 'i!otea%do %a+es 4 obots (i(a%tes5 U%o de estos a%i#es "ue de !os 'i#eos e% !!e(a a Lati%oa#9ica e% !a d9cada de 0<=/* $a0inger 1 5 Si% e#ba(o, Candy Candy/ u% s"2jo #e!oda#6tico, tu+o u%a a#'!ia aco(ida e% esta e(i$%, a! i(ua! 2ue La princesa Caballero/ ,eidi 4 $eteoro5 A 'ati de !a d9cada de 0<, a !as 4a citadas seies Da(o% Ba!! , Ra%#a 4 Sai%t Sei4a, se u%i)a% Sailor $oon/ 1enki/ Digimon/ Pokemon/ Las 3uerreras $ágicas/ Sakura Card Captors/ )urouni *ens"in co%ocido e% Lati%oa#9ica co#o Samurai 4 H 5eon 3enesis -vangelion , e%te otos c9!ebes a%i#es5 E! 'i%ci'a! #edio de di"usi$% de
a%i#e ea% ca%a!es te!e+isi+os, 4a "uea% estos de #edios %acio%a!es o 'o cab!e5 E% u%a #e%o #edida, e! a%i#e se 'od)a co%se(ui a ta+9s de ci%tas de VS o Beta#a; o 25
co#'a%do !os ca')tu!os 'o CD5 Co% e! 'aso de! tie#'o, e! I%te%et 'as$ a co%+etise e% e! #edio 'edi!ecto de !os "a%6ticos a !a -oa de +e 4 ad2uii !as seies5 A!(o "u%da#e%ta! de! "e%$#e%o a%i#e es 2ue #uc-as de !as seies 4 'e!)cu!as %o se dob!a% a %uesto idio#a, 'uesto 2ue es o'eaci$% #u4 costosa e% t9#i%os de #ateia! tec%o!$(ico 4 -u#a%o5 La a!te%ati+a 2ue tie%e% !os co%su#idoes es +e !as +esio%es subtitu!adas de! 8a'o%9s, 4 (a% 'ate de esta !abo coe a ca(o de !os "a%subs5
Otras caracter*sticas del anime y man$a
E% !os 'i%ci'ios de !a !!e(ada de! a%i#e a Lati%oa#9ica -ab)a u%a co%"usi$% sobe !a %atua!e3a 4 cate(oi3aci$% de estas obas* Estas seies #a%te%d6% su 'o'u!aidad e% !a d9cada de 0<=/, au%2ue 'aa ese e%to%ces toda+)a e! 'b!ico !ati%oa#eica%o %i si2uiea sabe 2ue se !!a#a% Qa%i#e o e% a!(u%os casos desco%oce% si2uiea 2ue 'o+e%(a% de Ka'$%5 Esto es dob!e#e%te cieto e% e! caso de !a seie a%i#ada eidi, de !a #is#a 9'oca, 2ue (o3$ de u%a i%#e%sa 'o'u!aidad e% todo e! #u%do 'ese%ta%do a u%a %i7a tie%a 4 a!e(e 2ue cec)a 8u%to a su abue!o e% u% 'ueb!ito de !os A!'es sui3os5 Le8os estaba% de i#a(i%a !os %i7os 4 %i7as 2ue cecieo% co% !a i%o!+idab!e ca%ci$% Abue!ito di#e tH de esta seie 2ue estaba% +ie%do u% 'oducto co#'!eta#e%te 8a'o%9s5 A%(u!o, ./0/H Muc-a de esta co%"usi$% se e;'!ica 'o !as cicu%sta%cias de !a 'o(a#aci$% de !as te!e+isoas de ese e%to%ces5 Ya 2ue a! #is#o se e#it)a% dibu8os a%i#ados estadou%ide%ses, a! a%i#e se !e e%dosaba de%to de !os dibu8os a%i#ados o caicatuas5 A!!e%de A!!e%de de !as e+ide%tes di+e(e%cias e% cua%to a !os esti!os de dibu8o, !as caicatuas %otea#eica%as cartoons H 4 e! a%i#e se di"ee%cia% e% +aios as'ectos5 Pi#eo 2ue todo, cartoons co#o e! Los Supersónicos , -l Capitán Planeta y los planetarios planetarios o Los Picapiedra usua!#e%te se e%"ocaba% e% co%ta u%a -istoia co#'!eta a
!o !a(o de! ca')tu!o si% 2ue -ubiea u%a ta#a 2ue se desao!!aa a !o !a(o de !a seie A%(u!o, ./0/H5 E% ca#bio, a%i#es co#o Saint Seiya co%ocido 'o'u!a#e%te e% Lati%oa#9ica co#o Los Caballeros del 1odiaco H 4 Dragon +all 1 tie%e% tie%e% e'isodios 2ue +a% #6s a!!6 de !o a%ecd$tico, #osta%do u%a e+o!uci$% e% !os 'eso%a8es 4
26
'oduci9%dose aco%teci#ie%tos 2ue ca#biaba% adica!#e%te e! cuso de !a -istoia e% !os ca')tu!os si(uie%tes5 Te%ie%do Te%ie%do e% cue%ta estas caacte)sticas, Cobos ./0/H co#e%ta de! #a%(a, 'eo !o #is#o se 'uede deci de! a%i#e, !o si(uie%te* Va!e Va!e !a 'e%a destaca 2ue si bie% es cieto, e! #a%(a es u%a ceaci$% 8a'o%esa co% i%"!ue%cia de Occide%te, su desao!!o -a sido #u4 di"ee%te a! c$#ic estadou%ide%se 4 a cua!2uie ota e;'esi$% (6"ica5 Las -istoias 'osee% u%a ta#a a(u#e%ta! 'o"u%da 4 co#'!e8a dua!idad co#ediaZta(edia, des"i!a% di"ee%tes as'ectos de !a +ida, a%9cdotas de !a uti%a diaia, se%ti#ie%tos )%ti#os de !as 'eso%as co#u%es 4 coie%tes, so% "a%tasiosos e i#a(i%ati+os a! e;te#o, +io!e%tos 4 co% "i%a!es %o sie#'e "e!icesH, e"ee%cias cu!tua!es i%"!ue%cia de! budis#o, si%to)s#o, bus-ido 4 de Occide%te, e! cistia%is#oH 4 di"ee%tes es'acios %aati+os -istoias desao!!adas e% Ka'$%, C-i%a, Estados U%idos 4 otos 'a)ses euo'eosH5 '5 @H Estas caacte)sticas co%tibu4eo% a! 9;ito de! a%i#e e% A#9ica Lati%a, debido a 2ue 'o 'i#ea +e3 e! 'b!ico !ati%o co%oc)a a u%os 'eso%a8es 2ue ca#biaba% se(% !as e;'eie%cias 2ue +i+iea% e% !a seie, situaci$% disti%ta a !os 'ota(o%istas de !os cartoons , 2ue so% a2uet)'icos e i%#utab!es5 E% #uc-os 'eso%a8es de a%i#e se 'uede co%stata u% ca#bio de as'ecto, 'eso%a!idad 4 "i!oso")a a !o !a(o de !a -istoia* !os -9oes co#ete% eoes, !os #a!+ados eca'acita% 4 se u%e% a !as "ue3as de! bie%, !os +a!oes 2ue de"ie%de% !os 'ota(o%istas so% cuestio%ados, etc5 Po ota 'ate, !os (9%eos de! #a%(a 4 a%i#e so% #u4 di+esos, !o 2ue 'osibi!ita !a ad-esi$% de u% %u#eoso 'b!ico e'atido e% %ic-os5 Se co%stitu4e% te%ie%do e% cue%ta !a edad de! 'b!ico a !a 2ue est6% dii(idas !as -istoias5 A su +e3 e;iste% !os sub(9%eos, 2ue tie%e% u% co%8u%to de caacte)sticas de acuedo a! 'ototi'o de -9oe 4 ta#a5 Los (9%eos de! a%i#e so%* • • •
Pb!ico i%"a%ti! *odomoH Pb!ico ado!esce%te S"2nen, 'b!ico #ascu!i%o S"2jo, 'b!ico "e#e%i%oH Pb!ico adu!to Seinen, 'b!ico #ascu!i%o 6osei , 'b!ico "e#e%i%oH5 E% estas %aati+as -a4 u% #acado i%te9s 'o !a bs2ueda de !a ide%tidad 4
oi(i%a!idad de u% 'eso%a8e a ta+9s de sus caacte)sticas ")sicas e i%du#e%taias5 27
A!(u%os se disti%(ue% 'o 'osee co!oes de o8os o8os 4 cabe!!os #u4 !!a#ati+os #oado, osa, b!a%cos, a3u!esH otos tie%e% 'ei%ados e;ta+a(a%tes -asta !o i#'osib!e !as #u8ees se caactei3a% 'o e! ta#a7o de sus 'ec-os, !!e(a%do a se o #u4 (a%des o 'e2ue7os a!(u%os !!e+a% a#u!etos, c-a2uetas, 'u!seas, so#beos, i%stu#e%tos de toda )%do!e cada 'e2ue7o accesoio 4 deta!!e es u% as(o 2ue e'ecute e% !a i%te%sidad de! 'eso%a8e5 Se dibu8a% !os o8os (a%des, 2ui36s e! as(o #6s disti%ti+o de! esti!o a%i#e* O+a!ados 'aa e;'esa 8u+e%tud 4 +i+acidad 4 -oi3o%ta!es 'aa e;'esa adu!te3 4 seiedad5 E% co%tados casos so% 'e2ue7os o %o 'asa% de se 'u%tos Cobos, ./0/, '5
'i%ci'a!es de !a -istoia 4 a!(u%as situacio%es e!e+a%tes de! a(u#e%to5 A! "i%a! de! ca')tu!o -a4 ota ca%ci$% !!a#ada ending , do%de ta#bi9% se #uesta% "otos 4 dibu8os de !a seie5 Es u%a %o#a #u4 e;te%dida 2ue !as ca%cio%es so% de atistas 8a'o%eses, si bie% a!(u%as obas 'uede% escuc-a ca%cio%es de ca%ta%tes de otos 'a)ses, 'i%ci'a!#e%te te#as a%(!osa8o%es5 La e!ecci$% de !os openings 4 !os endings es u% as'ecto c!a+e 'aa !os 'oductoes de !a seie, 'o2ue si+e% 'aa ca'ta !a ate%ci$% de! es'ectado 4 "o8a !a ide%tidad de !a oba e% e! 'b!ico5 Y esto es +isib!e e% !os e+e%tos 2ue o(a%i3a% !os a"icio%ados, do%de i%c!uso se -ace e! aaoe de estas ca%cio%es 'aa dis"ute de !os asiste%tes5 Muc-os de estos te#as se co%+iete% e% +edadeos c!6sicos de !a #sica a%i#e 4, 'o e%de, de !a cu!tua otaku7* si+a% de e8e#'!os 1ankoku na #ens"i no #"esis co%ocido e% Lati%oa#9ica co#o La premisa del despiadado ángel8 e% Es'a7a, la tesis H, ca%ci$% de a'etua de !a seie 5eon 3enesis -vangelion 3ekko *amen, del ángel cruel H, de !a seie Capitán Centella C"a9La ,ead9C"a9La, de Da(o% Ba!! 4 $oonlig"t Densetsu, de Sai!o Moo%5
4 No#be co% 2ue se desi(%a e% Lati%oa#9ica a !os a"icio%ados de! #a%(a 4 a%i#e5 28
CAPÍTULO III LOS "ANSUBS: CUANDO LOS A"ICIONADOS SUBTITULAN
#l p+blico a!icionado al anime
Co#o #uc-os de !os (a%des 'oductos de !a cu!tua 2ue -a% a!ca%3ado %otoiedad e% e! a#bie%te at)stico 4 socia!, e! a%i#e 4 #a%(a -a% oi(i%ado u% (u'o de "a%6ticos5 Cobos ./0/H %os o"ece u%a +isi$% e;te%sa de !as di"ee%tes acti+idades, a"icio%es 4 'aticu!aidades de estos co%su#idoes* E! otau +e a%i#e dob!ado 'o te!e+isi$%, !o +e dob!ado o subtitu!ado 'o I%te%et, !o desca(a 'aa co!eccio%a, co#'a #a%(a i#'eso, !ee #a%(asca%s o #a%(a a ta+9s de I%te%et, co#'a todo ti'o de #ec-a%disi%(, co%oce !a bio(a")a de !os Estudios de 'oducci$%, !a de sus #a%(aas "a+oitos, co%oce e! taba8o de !os sei4uu actoes de +o3 8a'o%esesH 4 de !os actoes de dob!a8e, asiste a co%+e%cio%es, -ace aaoe, -ace cosplay se se dis"a3a de sus 'eso%a8es "a+oitos 4 se es#ea e% !a e!aboaci$% de su ta8eH5 H E! otau es ta#bi9% u% 'b!ico acti+o, co#'ate co% otos a"icio%ados e% (u'os ")sicos 4 +itua!es, debate e% "oos sobe sus seies "a+oitas 4 sobe e! estado de! ate 4 !a ce%sua e% su 'a)s5 Ma%e8a b!o(s, b!o (s, co%stu4e sitios 4 'ota!es :eb de di"ee%te %atua!e3aH, 'atici'a e% 'o4ectos de "a%3i%e 4 e>3i%e e+istas a"icio%adas i#'esas o di(ita!esH 4 e% 'o4ectos de adio e% !)%ea ta%to e! #o%ta8e de !a e#isoa co#o 'o(a#as adia!esH, 'atici'a e% !a di%6#ica de !os #edios de co#u%icaci$% a! e;'o%e sus 'u%tos de +ista 4 -asta !!e(a a -ace i%+esti(acio%es 4 disetacio%es acad9#icas sobe e! te#a co#o ob8eto de estudio5 H Los otau so% ta%to -o#bes co#o #u8ees, sus edades osci!a% e%te !os 0. -asta #6s a!!6 de !os 1/ a7os5 Los -a4 de di"ee%tes ti'os, desde a2ue!!os asocia!es -asta !os 2ue #a%e8a% su a"ici$% de u%a "o#a socia!#e%te ace'tab!e5 Ta#bi9% Ta#bi9% se caactei3a% 'o te%e u%a 'osici$% #6s c)tica a%te e! discuso -e(e#$%ico de co%su#o, se a!e(a% 4 se e%tistece% co% !os #a%(as 2ue !ee% 4 !os a%i#es 2ue +e% 4 'uede% e;tae 'ato%es de co#'ota#ie%to 4 de 'e%sa#ie%to 4 a'!ica!os e% su +ida diaia5 La a"ici$% se e;tie%de 'o todo a2ue!!o 29
2ue se 'odu3ca e% Ka'$%, 'o !o ta%to sue!e co#'a +ideo8ue(os, co%su#e #sica 8a'o%esa 8>'o', 8>oc, #sica tadicio%a!H, 'oduccio%es ci%e#ato(6"icas, '!atos (asto%$#icos, a'e%de su idio#a 4 ca!i(a")a o a! #e%os !o i%te%taH, usa 'a!abas 8a'o%esas e% sus co%+esacio%es, asiste a e+e%tos cu!tua!es do%de !o 8a'o%9s sea !o 'ota(o%ista 4 -asta !!e(a !!e(a a +ia8a a ese 'a)s 4 co%oce e! baio de Ai-abaa e% Toi Toio o e! !u(a de e%cue%to 'o e;ce!e%cia de !os otau %i'o%es de todo ti'oH5 E% cua%to a su %i+e! de i%#esi$%, est6% desde !os #ea#e%te i%teesados e% e! te#a -asta !os "a%6ticos 4 ac9i#os de"e%soes 2ue se e#baca% e% cu3adas e% 'o de sa!+a e! #a%(a 4 a%i#e e% sus 'a)ses5 '5 .?> .H Los a"icio%ados a! a%i#e u otaus so% u% 'b!ico acti+o, co#'ate co% otos a"icio%ados e% (u'os ")sicos 4 +itua!es, es deci, (usta de !as acti+idades 2ue !o 'o%(a% e% co%tacto co% otos 'aes5 Si bie% cada 'eso%a es di"ee%te e;iste% a"icio%ados #6s sociab!es 2ue otos, 'o e8e#'!oH, e% (e%ea! a'ecia% 'ode co#'ati su a"ici$% co% a!(uie% e% u% si%%#eo de "o#as* +e seies 8u%tos 'estase u obse2uiase #a%(as, a%i#e o a!(% 'oducto a")% o(a%i3a e+e%tos de di+esa )%do!e aaoes, ca"9 #aids, cosplays , 'o4ecci$% de seies, 'e!)cu!as u OVAsH, 'atici'a e% "oos, etc5 Po ta! a3
%$!!e(a% a cea o +i%cu!ase a (u'os, o(a%i3acio%es o c!a%es, 'aa e!acio%ase e"ecti+a 4 co#u%itaia#e%te 'aa co%su#i a%i#e, au#e%ta sus co%oci#ie%tos e i%"o#aci$%, -ace a#i(os, ta3a #etas co#u%es, etc5 Kusta#e%te, u%a de !as estas acti+idades 2ue "o#e%ta !a co#u%idad de "a%6ticos de! a%i#e es e! subtitu!a8e de !as seies5 So!o e% e! a7o .//0 e! a%i#e co%taba e% Ka'$% co% .1 e#'esas 'oductoas 4 se ta%s#itieo% ..= seies de te!e+isi$% e% ese 'a)s Cobos, ./0/H5 Si estos datos se co#'aa% co% !a ca%tidad de seies 2ue A%i#a;, u% ca%a! es'ecia!i3ado e% !a ta%s#isi$% de a%i#e e% es'a7o!, !o($ dob!a e% toda su -istoia +e A%e;osH, se co%c!u4e 2ue !a o"eta de 'o(a#as 'aa +e su'ea e% de#as)a a! co%te%ido 2ue se 'ueda e#iti dob!ado e% es'a7o! e% !os ca%a!es te!e+isi+os5 Es #6s, 4a de 'o s) se)a tit6%ico 'aa estas e#'esas obte%e !os deec-os de todas !as seies, o si2uiea de !os este%os de u%a te#'oada o !as #6s e;itosas de! a7o, 4 co!oca!es subt)tu!os, 4a %o dob!a!as, 4 ta%s#iti!as 'o !a 'ai!!a de te!e+isi$%, u% "o#ato de e#isi$% 2ue tie%e !i#itacio%es ")sicas 2ue i#'ide% #osta toda esa o"eta*
30
E! es'ecto dis'o%ib!e 'aa ta%s#isio%es de adio tie%e u%a ca'acidad !i#itada de e#isio%es si#u!t6%eas, !o #is#o ocue co% !os ca%a!es de TV 2ue se 'uede% e#iti 'o u% cab!e coa;ia!5 Y 'o su'uesto so!o -a4 .1 -oas dis'o%ib!es 'aa !a 'o(a#aci$%5 La ea!idad de !as tec%o!o()as de e#isi$% es 2ue so% usuaias +o!6ti!es de ecusos !i#itados5 E! esu!tado es oto e8e#'!o do%de se 'ecisa a(e(a (a%des audie%cias e% u%a #is#a 6ea (eo(6"ica [oto !ist$%, 'o e%ci#a de! cua! so!o 'asa u%a "acci$% de todo e! co%te%ido 'ote%cia!5 A%deso%, .//1H Y !os co%su#idoes 2uiee% +e 6'ida#e%te !as %ue+as te#'oadas 4 !a%3a#ie%tos de !as seies de su i%te9s si% de'e%de e;c!usi+a#e%te de !a +o!u%tad 4 'osibi!idades de !os ca%a!es !ati%oa#eica%os5 Esto esu!ta es'ecia!#e%te c)tico e% esta e(i$% si co%sidea#os 2ue A%i#a; 4a %o e;iste 4 2ue e! es'acio 2ue se !e ! e dedica a! a%i#e e% !a 'o(a#aci$% de !os ca%a!es e% e#isi$% es #u4 educido5 Co#o so!uci$% a !a di"icu!tad de cubi esa (a% o"eta, se oi(i%ao% !os "a%sub, co#'uestos 'o 'eso%as 2ue #a%e8a% -abi!idades e% e! #a%e8o de so"t:ae de edici$% de #ateia! audio+isua!, dise7o de '6(i%as :eb 4 do#i%io de! 8a'o%9s o idio#a e;ta%8eo de! 2ue se +a a ea!i3a !a taducci$% 2ue se a(e(a6 a! +ideo, 4 2ue tie%e% co#o ob8eti+o co#% e! subtitu!a8e de seies a%i#e5 La (a% +e%ta8a es 2ue !os "a%sub +i+e% e% u% #edio 2ue 'uede e%co%ta audie%cias 'aa todo ese ti'o de co%te%idos 2ue sa!e% de Ka'$%* e! I%te%et5 Si !a te!e+isi$% te%)a ecusos !i#itados de ta%s#isi$% esti%(ido a u%a se7a! 4 u%os a!ca%ces (eo(6"icosH 4 !os 'oductoes estaba% 'eocu'ados 'o e#iti !os 'o(a#as #6s e%tab!es, !os 2ue !es si(%i"icaa% #6s ati%( 4 e%tabi!idad, !os "a%sub co% !a distibuci$% o%!i%e u%a co%e;i$% #u%dia!H +ie%e% a se e! cata!i3ado 2ue 'e#iti)a, i%c!usi+e, satis"ace !a de#a%da de %ic-os de co%su#idoes 2ue est6% i%teesados e% obas 2ue %i si2uiea se ta%s"o#a% e% bestsellers 'o4ectos 2ue i%+o!uca% (ustos e;c9%ticos, de 'oco 'esu'uesto o sub(9%eos i#'o'u!aes, 'o e8e#'!oH5 Ta! Ta! co#o e;'o%e A%deso% .//1H e% su teo)a de !a !a(a este!a o !a(a co!a T-e Lo%( Tai!H, Tai!H, I%te%et -a 'e#itido 2ue u% 'oducto co#o e! a%i#e, co% 'oca 'atici'aci$% e% e! #ecado de !as distibuidoas tadicio%a!es %uesta e(i$%, !!e(ue a u%a #a4o di+esidad de 'b!ico 4 2ue 9ste sea "i%a!#e%te !ibeado de u% si(!o de !i#itacio%es i#'uestas 'o !a distibuci$% ")sica 4 de !a tia%)a de !os (a%des 9;itos5 #l nacimiento de los !ansbs
31
QFa%sub es u%a co%tacci$% de! i%(!9s fan subtituled 4 4 %acieo% co#o a(u'acio%es 2ue se dedica% a subtitu!a seies %o !ice%ciadas si% 6%i#o de !uco5 Si bie% e! t9#i%o est6 e!acio%ado co% !os (u'os 2ue subtitu!a% a%i#e 4 e! #a%(a, se e;tie%de 'aa todos a2ue!!os (u'os 2ue cube% seies de cua!2uie ti'o co#o !as %otea#eica%as o !os doramas : H5
Estas a(u'acio%es su(e% e% Estados U%idos a a)3 de !a e;'!osi$% #edi6tica de !a 'oducci$% de seies de a%i#e e% Ka'$% a #ediados de !os a7os =/5 S$!o u%as 'ocas seies co%se(u)a% !a !ice%cia 'aa su distibuci$% e% 'a)ses e;ta%8eos 4 co%se(ui t)tu!os %ue+os ea basta%te co#'!icado, 'o !o 2ue a!(u%os se(uidoes de estas seies co% co%oci#ie%tos de 8a'o%9s co#e%3ao% a 'oduci co'ias de subt)tu!os de #a%ea a#ateu e% VS 'aa cubi as) !as %ecesidades de! #ecado 4 de !os 'o'ios a"icio%ados5 De esta 'oducci$% se distibu)a u% %#eo !i#itado de ci%tas e% tie%das de c$#ics 4 otos c)cu!os "ecue%tados 'o de+otos de este ti'o de a%i#aci$%5 Meece !a 'e%a #e%cio%a 2ue, e% e! 6#bito -is'a%o-ab!a%te, e! "a%subeo co#e%3$ e% Lati%oa#9ica 'o tes "e%tes* M9;ico, A(e%ti%a 4 C-i!e5 Esta acti+idad %o !!e(a)a a Es'a7a -asta 'asados u%os a7os5 Mat)%e3, ./0/H Co% !a dis#i%uci$% de !os 'ecios de !os ode%adoes 4 !a e;'a%si$% de I%te%et, !os "a%sub 'asao% a !a edici$% di(ita! de !os +ideos 4 !a distibuci$% e!ect$%ica 'o !a Red5 A #ediados de !a d9cada de 0<, e! %#eo de "a%subs 4 su ca'acidad de 'oducci$% au#e%tao% %otab!e#e%te5 Es e! "!u8o de esta i%"o#aci$% a%i#e 4 #a%(aH 2ue se oi(i%a desde u% es'acio es'ec)"ico Ka'$%H, 2ue !!e(a a u%a co#u%idad de usuaios co% u% i%te9s co#% e% ese co%oci#ie%to 4 2ue e#'!ea%do tec%o!o()as a !as 2ue se tie%e acceso I%te%et, 'o(a#as de subtitu!a8e 4 edici$% de +ideoH, 'oduce% u%a edistibuci$% de !os datos e% t9#i%os 2ue esu!te% i%te'etab!es 'aa cieto 'b!ico 'b !ico !os subt)tu!os 'aa !os a"icio%ados -is'a%o-ab!a%tesH, !a situaci$% 2ue %os 'e#ite 'e #ite co%c!ui 2ue !os co%su#idoes -o4 d)a tie%e% u%a 'atici'aci$% #6s a#'!ia, u% i%teca#bio #6s "!uido 4 u%a acti+idad ceati+a +i%cu!ada a ese co%su#o5 Ke%i%s .//
e2ui+a!e%te de !as te!e%o+e!as5 32
co%"i(uaci$% de !a 'oducci$%, !a distibuci$% 4 !a ece'ci$% de !os co%te%idos #edi6ticos '5 0=H5
,a &tica -ac.er/ los !ansbs y los derec-os de ator
Co#o !a Red -a e!i#i%ado !a di"icu!tad 2ue e%ta7a% !as dista%cias (eo(6"icas e% e! co#ecio de sabees 4 ob8etos, deci#os -o4 2ue e! co%oci#ie%to est6 desteitoia!i3ado5 Si a !a 'osibi!idad de co%se(ui a%i#e 4 co#'ati!o e% cua!2uie 'ate de! #u%do !e u%i#os u% so"t:ae co% e! 2ue 'oda#os i%te+e%i !os +ideos, u% (u'o de 'eso%as co%"o#a6% u% "a%sub 'o e! '!ace de 2ue !as seies a%i#es se discuta% e%te !os a"icio%ados, 'o !a satis"acci$% de se%ti 2ue (acias a e!!os !as 'eso%as 2ue %o sabe% 8a'o%9s 4 %o tie%e% acceso a !a te!e+isi$% te!e+isi$% 8a'o%esa 'uede% +ese !os %ue+os e'isodios de S"ingeki no *yojin 5
Pod)a esu!ta descabe!!ado 2ue u% (u'o de 'eso%as se dedi2ue co% u% (ado de seiedad si(%i"icati+o a u%a acti+idad 2ue %o !e e'ota %i%(% 'o+ec-o eco%$#ico, so!o !a "e!icidad de co#'ati sus -abi!idades 'aa 2ue otos 'ueda% dis"uta de su es"ue3o5 De -ec-o, !a 'es'ecti+a 9tica de! taba8o 2ue i(e actua!#e%te e+a!a u%a "ae%a co#o seia, co#o 'o"esio%a! si esta e'ota u%a (a%a%cia eco%$#ica 'aa 2uie% !o e8ecuta, 4a 2ue se asocia e! di%eo co% u% "acto de co#'o#iso 4 e! 'i%ci'a! #edio 'aa obte%e !os ecusos %ecesaios 'aa -ace u% bue% taba8o i#a%e%, .//.H5 La 9tica de taba8o co#% e% %uestos d)as tie%e su oi(e% e% !os #o%asteios e% e! si(!o VI 4 e#'e3$ a co%so!idase e% e! #u%do co% !a Re"o#a 'otesta%te5 Esta ;tica protestante protestante del trabajo trabajo co%side$ e! e#'!eo co#o u%a be%dici$% 4 e! ce%to de !a
e;iste%cia 4a sea e% e! '!a%o ")sico o es'iitua!H, co%taio a !o 2ue 'e%saba% sociedades co#o !a (ecoo#a%a 4 !os 'i#eos cistia%os, 'aa 2uie%es e! ocio ea e! #6s (a%de bie% a! 2ue se 'od)a as'ia5 E%to%ces e! taba8o 'as$ a esti#ase co#o u%o de !os bie%es #6;i#os de !a +ida 'o2ue e'ota di%eo, e! cua! %os ase(ua !a su'e+i+e%cia, !a 'ioidad 2ue tie%e todo se +i+o de sobe+i+i5 Si% e#ba(o, !a situaci$% da)a u% +ue!co* cua%do se 'as$ a de'e%de de! di%eo 'aa ad2uii bie%esta todo se co#'a e% bi!!etes 4 #o%edasH, e% e! au(e de! ca'ita!is#o, este "ue e! 2ue se ta%s"o#$ e% u% +a!o e% s), e% e! bie% su'e#o e! taba8o 'as$ a co%+etise e% u% #eo #edio 'aa obte%e e! di%eo i#a%e%, .//.H5
33
Asi#is#o, e% !as estuctuas estuctuas 8e62uicas de !a 9tica de! taba8o 'otesta%te 'otesta%te e;iste 'oca #o+i!idad es'ecto a ca#bios e% !as 'osicio%es de #a%do 4 se cuestio%a% 'oco !as decisio%es de !os 8e"es5 Es as) 2ue u%a de !as 'i%ci'a!es +itudes de u% taba8ado es !a obedie%cia a sus su'eioes5 La (esti$% de! tie#'o 'as$ a se )(ida 4 ce%tada e% e! taba8o, a% e% !as ocasio%es de ocio, 'o !o 2ue todo #o#e%to debe se o'ti#i3ado5 La !)%eas de i%"o#aci$% est6% 'e"ee%te#e%te ceadas, -a4 u%a 'ese%cia ecue%te de u% #ode!o o(a%i3ati+o +etica! si e;iste u%a etoa!i#e%taci$%, %o su'ea cietos ca(os de 'ode 4 e! -abitad de !a e#'esa5 Es 'osib!e e%co%ta ota #oti+aci$% a'ate de !a su'e+i+e%cia 'aa taba8a 'aa +i+i, e% !ti#asH La 9tica 'otesta%te de! taba8o es e! %ico #ode!o de o'eaci$% !aboa! 2ue es e"ica3 e% e! cu#'!i#ie%to de !os ob8eti+os 2ue se ta3a% e% cua!2uie taea Se(% Li%us To+a!ds To+a!ds i#a%e%, .//.H, !os +)%cu!os socia!es 'atia, e!i(i$%, "a#i!ia, a#oH 4 e! e%tete%i#ie%to co%stitu4e% dos 'odeosos i#'u!sos 'aa 2ue !as 'eso%as dese#'e7e% u% 2ue-ace5 ue e% !a e8ecuci$% de !as !aboes e! "acto #o%etaio, e! "acto de !a su'e+i+e%cia, %o sea e! #6s i#'ota%te, si%o 2ue sea% e%tete%idas, %o co%de%a% u% taba8o a !a #ediocidad, a! "acaso %i es 'oducto de u%a co%ce'ci$% des+aiada* E! e%tete%i#ie%to 'uede 'aece u%a e!ecci$% e;ta7a 'eo 'o e%tete%i#ie%to e%tie%do a!(o #6s 2ue 8u(a co% !a Ni%te%do5 Es e! a8ede35 Es !a 'i%tua5 Es e! e8ecicio #e%ta! 2ue co#'ota cua!2uie i%te%to de e;'!ica e! u%i+eso5 Ei%stei% %o estaba #oti+ado 'o !a su'e+i+e%cia cua%do 'e%saba e% !a ")sica5 Ta#'oco Ta#'oco debi$ de se 'aa 9! u%a cuesti$% socia!5 Ea e%tete%i#ie%to5 E! e%tete%i#ie%to es a!(o i%t)%seca#e%te i%teesa%te 4 ca'a3 de '!a%tea desa")os5 Y e! di%eo, es u%a #oti+aci$% E! di%eo si% duda es a!(o ti!, 'eo !a #a4o)a esta)a de acuedo e% 2ue e! di%eo 'e se %o es !o 2ue #oti+a e% !ti#a i%sta%cia a !as 'eso%as5 E! di%eo #oti+a 'o !o 2ue co#'ota, es e! de"i%iti+o i%stu#e%to de tue2ue 'aa co%se(ui !o 2ue ea!#e%te %os i%teesa 4 'eocu'a5 Obs9+ese 2ue co% e! di%eo, 'o !o (e%ea!, esu!ta "6ci! ad2uii su'e+i+e%cia, au%2ue es #uc-o #6s di")ci! co#'a +)%cu!os socia!es 4 e%tete%i#ie%to5 Sobe todo, e%tete%i#ie%to co% E #a4scu!a, e! 2ue acaba da%do se%tido 4 si(%i"icado a !a e;iste%cia5 Ta#'oc Ta#'oco o se debe 'asa 'o a!to e! e"ecto socia! 2ue su'o%e te%e di%eo, se co#'e a!(o o %o co% 9!5 E! di%eo co%ti%a sie%do a!(o #u4 'odeoso, 34
'eo %o es #6s 2ue u% e'ese%ta%te, u% a'odeado de otos "actoes #uc-o #6s "u%da#e%ta!es5 '5 0/H Po esta a3$%, 'o e! si#'!e -ec-o de co%tibui a! su(i#ie%to e%cic!o'edias, +ideos AMV 4 otas "o#as de i%teacci$% e i%te'etaci$% e!acio%ados co% ese #ateia!, 4 'o e! (usto de se%tise due7os 4 ad#i%istadoes de u% co%oci#ie%to, 'o e! si#'!e -ec-o de co%oce e! u%i+eso 4 se%tise e%tete%idos 'o2ue, co#o dice Ke%i%s .//
seies a%i#e a#bie%tadas 'aa u%a ca%ci$% dete#i%ada5 35
'o(a#adoes i%"o#6ticos 4 -aces, au%2ue se "ue e;te%die%do a! (u'o #6s a#'!io "o#ado 'o !os 'o"esio%a!es de !a i%"o#aci$%, e%te !os 2ue se i%c!u4e% !os "a%subs5 i#a%e%, .//., '5 1/H5 La !!a#ada ;tica "acker , a di"ee%cia de !a 9tica 'otesta%te de! taba8o, esti#u!a e! co%oci#ie%to de !ibe cicu!aci$%, !a autoo(a%i3aci$% de! tie#'o de taba8o 4 de ocio, !a etoa!i#e%taci$% 4 !as estuctuas 2ue se o'o%e% a i%"!e;ib!es "u%cio%a#ie%tos 8e62uicos -a4 (u)as, !)dees, 'eo %o oste%ta% de u% 'ode 2ue !os !ibe de se cuestio%ados si %o "u%cio%a% se(% !os i%teeses de !a o(a%i3aci$%H5 Esta estuctua, dia!$(ica, co% u% #ode!o de o(a%i3aci$% -oi3o%ta! 2ue oto(a u%a (a% !ibetad de acci$% a sus #ie#bos 4a 2ue co!aboa% +o!u%taia#e%te e% !os 'o4ectos, %o est6% ob!i(ados a +i%cu!ase e% e!!os si %o 2uiee%H %o %ecesaia#e%te dese#boca e% !a a%a2u)a, %o 'e8udica !os co#'o#isos de u% #ie#bo de! e2ui'o %i !o !iba de !a 'osibi!idad de 2ue su taba8o sea e+a!uado 'o sus co#'a7eos e% t9#i%os de e"icie%cia 4 ca!idad* La ause%cia e!ati+a de estuctuas %o si(%i"ica 2ue %o -a4a estuctuas 555H Los 'o4ectos -aces 4 cie%t)"icos tie%e% sus e!ati+as "i(uas (u)as H cu4a taea co%siste e% a4uda a dete#i%a !a diecci$% 4 da a'o4o a !a ceati+idad de !os otos5 Ade#6s, ta%to e! #ode!o acad9#ico co#o e! -ace cue%ta% co% u%a estuctua es'ecia! de 'ub!icaci$% 'aa di+u!(a sus esu!tados5 La i%+esti(aci$% est6 abieta a todos, 'eo e% !a '6ctica !as co%tibucio%es 2ue a'aece% e% !as 'ub!icacio%es cie%t)"icas de 'esti(io so% se!eccio%adas 'o u% (u'o #6s educido de e+a!uadoes5 De todos #odos, este #ode!o est6 dise7ado 'aa (aa%ti3a 2ue, a !a(o '!a3o, sea !a +edad !a 2ue dete#i%e a! (u'o de e+a!uadoes 4 %o a! e+9s5 A! i(ua! 2ue e! e ! (u'o e+a!uado acad9#ico, e! (u'o e+a!uado de !a ed -ace co%se+a su 'osici$% s$!o #ie%tas sus decisio%es se coes'o%da% co% !as 2ue esu!te% ace'tadas 'aa e! co%8u%to de !a co#u%idad de i(ua!es5 Si e! (u'o e+a!uado es i%ca'a3 de -ace!o, !a co#u%idad se sa!ta su abita8e 4 cea %ue+os ca%a!es5 Esto si(%i"ica 2ue, e% e! "o%do, e! estatuto de !a autoidad est6 abieto a cua!2uiea 4 se basa s$!o e% e! e%di#ie%to 4 !a co%se+aci$% de !os esu!tados, 'eo %adie 'uede co%se+a e! 'uesto a 'e'etuidad5 Nadie 'uede asu#i u%a 'osici$% e% !a 2ue su taba8o %o sea e+isado 4 e+a!uado 'o sus i(ua!es, co#o e! de cua!2uie oto5 i#a%e%, .//., '5 ?=H
36
Ade#6s de !a co!aboaci$% +o!u%taia 4 e! taba8o taba8o si% 6%i#o de !uco, !os "a%subs co#'ate% ota %o#a 9tica, u%a +i%cu!ada a !os deec-os de auto5 Co%scie%tes de 2ue e! a%i#e es 'osib!e (acias a! es"ue3o de dibu8a%tes, a%i#adoes, escitoes 4 todo e! 'eso%a! i%+o!ucado e% !as e#'esas 'oductoas, ' oductoas, 4 2ue estas 'eso%as #eece% 4 %ecesita% u% eco%oci#ie%to eco%$#ico 'aa su soste%i#ie%to, !os "a%subbes detie%e% todo ti'o de taducci$% 4 distibuci$% de u% a%i#e u%a +e3 -a sido ad2uiido 'o u% 'oductoa 'aa su distibuci$% !e(a!5 A 'esa de esta #edida, !as 'oductoas 8a'o%esas est6% 'eocu'adas 'o !as acti+idades de !os "a%subs 'o2ue cee% 2ue esta acti+idad !es 'e8udica seia#e%te5 Este desco%te%to !!e(a a ta! e;te#o e ;te#o 2ue, se(% a%u%cia !a Web I#'eioA%i#e5co# e% !)%ea* !a Asociaci$% de A%i#acio%es Ka'o%esas, !a Red de Deec-os de Co%te%ido 'aa Autoes de C$#ic 4 !a Asociaci$% de V)deo 4 So"t:ae de Ka'$%, e% co%8u%to co% o(a%i3acio%es (ube%a#e%ta!es de! Ka'$%, 4a -a% estab!ecido !os 'i#eos #eca%is#os de co%to! 4 ce%sua a !a distibuci$% i!e(a! de a%i#e 'o I%te%et5 Ade#6s, este co#'e%dio e% co%ta de! "a%subeo "a%subeo -a dado a co%oce 'b!ica#e%te u% Po(a#a Estat9(ico de Potecci$% I%te!ectua!5 Este 'o(a#a co%tie%e '6a"os do%de a%u%cia% #edidas co%ta !a distibuci$% i!e(a!, ta!es co#o "aci!ita !a de%u%cia 'o 'ate de usuaios co% IPs 8a'o%esas 4 !a i%toducci$% de #edidas t9c%icas 'aa "aci!ita estos 'ocesos5 De -ec-o, a!(u%as distibuidoas 4a -a% to#ado accio%es !e(a!es co%ta a!(u%os de estos (u'os5 E! caso #6s %otoio -a sido e! de FUNi#atio% E%tetai%#e%t co%ta Fa%subs S-i%se%>subs e% .//<, a 2uie%es 'idieo% 2ue de8aa% de subtitu!a e! a%i#e )omeo 4 6uliet de de Go%3o e% %o#be de! auto5 Mat)%e3, ./0/H Asi#is#o, !as 'oductoas b!o2uea% b!o2uea% !a e'oducci$% de a%i#e %o autoi3ada e% 'ota!es co#o Youtube, Youtube, do%de se 'uede ca%ce!a e! ac-i+o de +ideo o !a cue%ta #is#a de! usuaio si -a co#etido dos i%"accio%es 'o +io!aci$% a !os deec-os de auto, ta! 4 co#o e3a e% !os t9#i%os de se+icio de! sitio5 ,a cadena de trabajo de n !ansb
37
U%a +e3 e! "a%sub -a de"i%ido e! a%i#e co% e! cua! se -a6 e! fansubeo = 4 se -a asi(%ado e! 'o4ecto a u% e2ui'o de #ie#bos 2ue se6% es'o%sab!es de su desao!!o, e! 'i#e 'aso co%se(ui e! +ideo5 Este 'uede se u% +ideo !ibe de subt)tu!os 4 co% audio e% 8a'o%9s )A> H si e! taducto de! (u'o do#i%a ese idio#a o, si %o es e! caso, u% +ideo 2ue 4a +ie%e subtitu!ado e% ota !e%(ua sue!e se e! i%(!9sH5 Lue(o +ie%e !a taducci$%, -ec-a 'o e! taducto de! e2ui'o5 Se 'uede taduci diecta#e%te de! 8a'o%9s o de u%a +esi$% 4a subtitu!ada5 Esta 'eso%a se e%ca(a6 de !a taducci$% de! ca')tu!o e% s), de! ending 4 4 opening , de !os i%tet)tu!os, !os cate!es 4 !as 'a%ta!!as5 Ade#6s, i%seta6 !as %otas e;'!icati+as si "uee co%+e%ie%te e% !)%eas %ue+as dua%te !a subtitu!aci$% 'aa de8a!e #acada su decisi$% a !a 'eso%a e%ca(ada de !os tie#'os timer H 4 a! edito, 2uie% se e%ca(a6 de su !oca!i3aci$% es'acia! e% 'a%ta!!a dua%te !a 'ate t9c%ica Mat)%e3, ./0/H5 Posteio#e%te, e! coecto se e%ca(a6 de e+isa !a oto(a")a, (a#6tica 4 si%ta;is de !a taducci$%, es'eta%do e! esti!o 2ue -a4a ado'tado e! taducto5 Des'u9s, !a !abo de si%co%i3aci$% 'ocua6 2ue !os subt)tu!os sea% a7adidos a! +ideo 4 a'ae3ca% e% !os tie#'os coectos5 Este taba8o 'uede se se%ci!!o o aduo de'e%die%do de si se tie%e o %o e! ac-i+o de subt)tu!os de#u;eado, o sea, 2ue se taba8e desde ceo co% !a si%co%i3aci$% o si 4a e! +ideo i%c!u4e u% #o!de co% !os tie#'os co% 2ue +a% !os subt)tu!os5 E! '$;i#o 'aso es !a edici$% edici$% de !os tie#'os 4 de !os e"ectos e"ectos de !os subt)tu!os subt)tu!os de !as ca%cio%es de! opening 4 ending , !o 2ue se co%oce co#o aaoe5 Las !etas de !as ca%cio%es a'aece6% e% "o#ato bi!i%(Je 'aa "aci!ita e! a'e%di3a8e de !os te#as* e% ta%sci'ci$% de! 8a'o%9s a! a!"abeto !ati%oH 4 !a taducci$%5 r2maji ta%sci'ci$% Se(uida#e%te, !os editoes se e%ca(a6% de !a ti'o(a")a de! te;to, de !a i%c!usi$% de %ue+as %otas e;'!icati+as 4 cate!es e% e! +ideo5 Lue(o, e! e%codeado se e%ca(a6 de !a co#'e%si$% de todos !os e!e#e%tos audio, +ideo, taducci$%, cate!es, etc9teaH 'aa e! "o#ato "i%a! a! +ideo5 E! "o#ato de! ac-i+o de'e%de de !os est6%daes de ca!idad co% !os 2ue taba8e e! "a%sub* 'o e8e#'!o,
es e! 'oceso de subtitu!a8e de u% a%i#e 7 ?ansubear es 38
'aa +ideos !i(eos, de eso!ucio%es ba8as, se sue!e uti!i3a MPEG>1 #'1H o Matosa #+H5 A%tes de! 'aso "i%a!, !a distibuci$% releaseH de! a%i#e e% !a '6(i%a :eb de! "a%sub, a!(u%os "a%subbes sue!e% -ace!e u%a !ti#a e+isi$% @uality C"eck o o CH 'aa ase(ua !a #e8o ca!idad de "a%subeo 'osib!e5 Dua%te este 'oceso se i6% 'u!ie%do !as )elease Candidat Candidate e o RCH de !os 'osib!es eoes 2ue di"ee%tes +esio%es ca%didatas )elease
-a4a% su(ido a !o !a(o de! 'oceso, -asta co% da !a +esi$% de"i%iti+a 4 !ibe de "a!!os5
39
CAPÍTULO IV ENTENDIENDO LA SUBTITULACIÓN SUBTITULACIÓN
e!inici"n de la sbtitlaci"n
Se e%tie%de 'o subtitu!aci$% a! co%8u%to de t9c%icas 'o !as 2ue se ta%s#ite e! si(%i"icado de !o 2ue se e;'esa e% u% +)deo #edia%te te;tos situados e% su 'ate i%"eio Mat)%e3, ./00H5 ./00H5 E% i%(!9s se uti!i3a% tes t9#i%os 'aa !o 2ue so% tes "e%$#e%os disti%tos de! subtitu!a8e* Subtitles * so% !os te;tos 2ue se sita% (e%ea!#e%te e% !a 'ate i%"eio de !a
'a%ta!!a 4 tie%e% co#o "i%a!idad ta%s#iti !o 2ue se dice oa!#e%te5 Es co#% 2ue se uti!ice% 'aa 'e#iti!e a u% es'ectado e%te%de e! audio 2ue est6 e% u% idio#a e;ta%8eo 4 est6% 'e%sados co#o u%a a4uda a 4uda ")sica #6s 2ue !i%(J)stica %o est6% co%cebidos 'aa 'eso%as co% disca'acidades auditi+as, si%o 'aa a2ue!!as co% 'ob!e#as 'aa co#'e%de u%a !e%(ua, 'uesto 2ue so!o co#u%ica% so%idos !i%(J)sticos5 A esto se !e !!a#a subt)tu!os i%te!i%(J)sticosH5 Este ti'o de subt)tu!os so% !os 2ue 'oduce% !os "a%subs5 Caption% ta%s#ite% e! si(%i"icado de otos te;tos i%toducidos e% e! +ideo5 E%
cua%to a! Closed Caption , es u% ti'o de subt)tu!o 'e%sado 'aa a4uda a !as 'eso%as co% disca'acidades auditi+as, 2ue +e% e! 'o(a#a e% u% a#bie%te de#asiado uidoso o 2ue %o 'uede% escuc-a e! so%ido so% ido de! +ideo5 A di"ee%cia de !os subtitles , e% e! Closed Caption e! co%te%ido de! #ateia! audio+isua! %o est6 estec-a#e%te +i%cu!ado a u% audio
e% idio#a e;ta%8eo es deci, e! #ateia! 'uede esta e% e! #is#o idio#a de! es'ectadoH 4 ta%s#ite% c$di(os %o %ecesaia#e%te !i%(J)sticos* se i%c!u4e% !os as'ectos +eba!es, %o +eba!es 4 'aa+eba!es, 'uesto 2ue est6% '!a%eados 'aa bi%da u%a a4uda ")sica subt)tu!os i%ta!i%(J)sticosH5 Display% so% !os te;tos 2ue taduce% otos te;tos 2ue a'ae3ca% e% 'a%ta!!a5
Puede% a'aece i%c!uso e% 'oduccio%es 2ue -a% sido dob!adas dob !adas Do#)%(ue3, ./00 ./00 I%tetitu!aH5
40
Los o)(e%es de! subtitu!a8e se e#o%ta% -asta !os 'i%ci'ios de! si(!o , #6s e;acta#e%te e% 0@, co% !a !!e(ada de! ci%e #udo 4 !os i%tet)tu!os5 Estos co%sist)a% e% t)tu!os desci'ti+os de !as i#6(e%es #6s 2ue u%a taducci$% de !os di6!o(os de !os actoes5 Co% !a iu'ci$% de !as 'e!)cu!as co% so%ido, e% 0<., !os i%tet)tu!os desa'aecieo%5 ue e% !os "i!#es se dis'usiea de !a 'osibi!idad de escuc-a !os 'a!a#e%tos de !os 'eso%a8es si(%i"ic$ u% %ue+o desa")o 'aa !as distibuidoas* e! audio au#e%t$ co%sideab!e#e%te !a be!!e3a, t9c%ica 4 si(%i"icado de !as 'oduccio%es, 'eo e! taba8o de dob!a8e de !as ci%tas esu!taba u%a !abo costosa e%te 0/ 4 0. +eces !o 2ue cuesta subtitu!a u%a 'e!)cu!aH5 Ade#6s, #uc-as de !as obas 'e#a%ec)a% e% e! 'a)s de 'oducci$%, !o 2ue au#e%taba a% #6s di"icu!tad de taduci!as uio3, 0<<=H5 A 'esa de !o '6ctico 4 eco%$#ico 2ue esu!ta esu!ta !a !abo de subtitu!a8e, e% 0<@/, dua%te e! ei%ado de !os (obie%os %acio%a!istas de Euo'a 'e+ios a !a Se(u%da Guea Mu%dia!, se 'ese%t$ a u% dec!i+e %otab!e [4 e% a!(u%os casos, -asta !a sus'e%si$% tota! de !a !abo[ de !a taducci$% 'o subt)tu!os e% e! ci%e5 Esto se debe a 2ue e% 'a)ses co#o A!e#a%ia, Ita!ia o Es'a7a se de"e%di$ !a 'ue3a de! idio#a 'atio co#o #a%i"estaci$% de! o(u!!o %acio%a! ade#6s, co% esta #edida se buscaba 'ote(e a !os actoes de dob!a8e5 I%c!usi+e e% Fa%cia, u% 'a)s 2ue te%)a !)dees ta% #acada#e%te autoitaios co#o e% !os casos a%teioes, de !as 1/// sa!as de ci%e -abi!itadas so!o die3 te%)a% autoi3aci$% 'aa 'o4ecta 'e!)cu!as subtitu!adas e% 0<@@ uio3, 0<<=H5 o4 d)a e! #9todo #6s usua! de subtitu!a8e uti!i3a u%a co#'utadoa 4 u% so"t:ae es'ecia!i3ado e% !a edici$% de subt)tu!os, 2ue i%c!u4e e! e(isto de! tie#'o, !a 'osibi!idad de a7adi e"ectos a !as 'a!abas 4 e#'a!#a e! ac-i+o taducido a! #ateia! audio+isua!5 E% e! 'asado, !os taductoes so!)a% +e e! 'o(a#a o 'e!)cu!a e% u% casete codi"icado de tie#'o, escib)a% !os subt)tu!os e% u% docu#e%to a'ate, +ei"icaba% 2ue estu+iea% coodi%ados taducci$% e i#a(e% 4 se e#'a!#aba% e% e! +ideo, esto !ti#o ea u% taba8o 'esado 4 2ue %ecesitaba de e2ui'os 'oco dis'o%ib!es a! a!ca%ce de! 'b!ico5 Co% !a !!e(ada de! I%te%et 4 e! a+a%ce de! desao!!o de so"t:ae, e! 'oceso se #a%tie%e #6s o #e%os i(ua!, so!o 2ue !a tec%o!o()a a-oa dis'o%ib!e educe co%sideab!e#e%te !a co#'!e8idad t9c%ica 4 'o%e a! a!ca%ce de todos !as -ea#ie%tas %ecesaias 'aa subtitu!a5 entajas e inconvenientes de la sbtitlaci"n
41
Resu!ta !$(ico 2ue !as +e%ta8as tec%o!$(icas 4 eco%$#icas -a% sido dete#i%a%tes 'aa !a #asi"icaci$% de! subtitu!a8e co#o !a a!te%ati+a 'e"ee%te de !os "a%6ticos de! a%i#e 'aa taduci sus 'o(a#as a todo e! 'b!ico i%teesado5 Si% e#ba(o, es co%+e%ie%te eca'itu!a otas +e%ta8as 2ue %o se -a% e+isado, 4 ta#bi9% !os 'ob!e#as 2ue so% i%-ee%tes a! subtitu!a u% +ideo, todo co% e! "i% de te%e u% #e8o 'a%oa#a de !a !abo de !os "a%subs5
Ventajas
#$ Es %&a 'erra()e&*a +e a,re&+)-a.e +e )+)/(as$ E% e! caso de !os a"icio%ados de! a%i#e esta +e%ta8a %o es u% deta!!e #e%o5 Co#o e"ii$ Cobos ./0/H, !os otaus est6% 'o"u%da#e%te i%teesados e% a'e%de !a cu!tua %i'o%a, e%te !as 2ue se i%c!u4e !a !e%(ua de ese 'a)s5 E! 8a'o%9s es u% idio#a si(%i"icati+a#e%te disti%to a! es'a7o! 4 u%a 'osibi!idad 2ue tie%e% 'aa a'e%de !a 'o%u%ciaci$% o escitua 8a'o%esa es a ta+9s de !a e!aci$% 2ue -ace% e%te !o 2ue +e% u o4e% de !os 'eso%a8es 4 e! subt)tu!o5 Este a'e%di3a8e %o so!o si+e 'aa i%te'eta 4 co#'e%etase #e8o !os co%te%idos de !os 'o(a#as 2ue +e%, si%o 'aa usa este co%oci#ie%to e% sus i%teaccio%es socia!es5 Po e8e#'!o, e% "o#a de '9sta#os !i%(J)sticos = 2ue !es co%"iea% u%a ide%tidad co#o a"icio%ados de! a%i#e* Los otaus -is'a%o-ab!a%tes i#'ota% t9#i%os de! 8a'o%9s co% e! "i% de cu#'!i u%as %ecesidades !i%(J)sticas 4 cu!tua!es5 Las 'i#eas so% ' oducto de !os di"ee%tes sabees 4 e!e#e%tos de !a cu!tua 8a'o%esa 2ue %o tie%e% u%a te#i%o!o()a e% !a !e%(ua es'a7o!a 2ue !os co%ce'tua!ice a'o'iada#e%te5 E% cua%to a !as se(u%das, es'o%de% a! deseo de !os otaus cea u% uso discusi+o e% aas de co%stui u%a ide%tidad i%di+idua! 4 co!ecti+a 2ue !es si+a 'aa e+ide%cia !a 'ete%e%cia a esta co#u%idad de "a%6ticos 4 !es 'e#ita di"ee%ciase de otos (u'os socia!es5 Tete, Tete, ./00, '5
[email protected]
0$ E1,a&+e el ,/s)ble ,2bl)c/ +e %& v)+e/$ E! uso de subt)tu!os 'od)a %o esti%(ise ta%s#iti !o 2ue se e#ite oa!#e%te e% e! co%te%ido audio+isua!5 A!(u%os "a%subs i%seta% a!(u%os te;tos 'aa -ace ac!aacio%es, o"ece co#e%taios o da i%"o#aci$% sobe 8 P9sta#o !i%(J)stico* es cua%do u% -ab!a%te to#a 'estada 'aa su discuso u%a
'a!aba o #o"e#a de oto idio#a5 42
a!(% e!e#e%to de !a cu!tua 8a'o%esa de! 2ue se -a(a e"ee%cia e% e! +ideo 4 2ue esu!te 'oco co%ocido o co#'e%sib!e 'aa u% 'b!ico %o e;'eto5 Esto edu%da "a+oab!e#e%te e% !a co#'e%si$% 4 ace'taci$% de! a%i#e 'aa u% %#eo #a4o de es'ectadoes5
3$ Per()*e /4r las v/ces /r)5)&ales +e l/s ,r/*a5/&)s*as$ Muc-os es'ectadoes 'e"iee% escuc-a !as +oces oi(i%a!es de !os actoes 'o2ue !es a4uda a a'ecia #e8o su i%te'etaci$% de! 'eso%a8e5 E% e! caso de !os a"icio%ados a! a%i#e, si(ue% e! taba8o de sus seiyuu "a+oitos e! to%o de sus +oces !e oto(a u% cais#a 4 caactei3aci$% a! 'eso%a8e a causa de 2ue a!(u%os actoes sue!e% se ecue%tes e% !a i%te'etaci$% de 'eso%a8es a2uet)'icos5 As), S- a4a#i es u% acto 8a'o%9s 2ue -a 'estado su +o3 a #!ti'!es 'eso%a8es a%ta(o%istas 2ue sue!e% te%e u%a 'eso%a!idad c)%ica 4 #a!+ada e% seies co#o Sailor $oon/ +leac"/ ?ull $etal Alc"emist/ +asilisk , Saint Seiya / $across Plus 4 ,ellsing! Ade#6s, 'aa !as 'eso%as i%teesadas e% a'e%de 8a' o%9s es
"u%da#e%ta! escuc-a e! idio#a si se 2uiee a'e%de !a 'o%u%ciaci$% 4 !as 'a!abas Tete, Tete, ./00H5
6$ Es (7s r7,)+a 8 ,er()*e 9%e l/s c/&*e&)+/s es*& +)s,/&)bles a&*es$ Ya se -a #e%cio%ado a2u) e! (a% +o!u#e% de a%i#e 2ue se 'oduce e% Ka'$% 4 !a #is9i#a ca%tidad 2ue se eta%s#ite e% !os ca%a!es -is'a%oa#eica%os5 Co#o e! "a%subeo es u%a !abo 2ue %o e2uiee de #uc-o ca'ita! -u#a%o 4 eco%$#ico, %o se detie%e e% !os as'ectos !e(a!es de deec-os de auto 4 su 'i%ci'a! ca%a! de di"usi$% es I%te%et, esu!ta #6s se%ci!!o 2ue !os #ateia!es se di"u%da% a #a4o +e!ocidad 4 a!ca%ce5
Inconvenientes
#$ Es*r/,ea el e;ec*/ es**)c/$ E! subtitu!ado su'o%e !a co%ta#i%aci$%, au%2ue sea e% (ado #e%o, de !a i#a(e% D)a3>Ci%tas, .//0, '5 00.H5 Es ta% si#'!e co#o sabe 2ue !os 'oductos audio+isua!es %o se '!a%ea% te%ie%do e% cue%ta 2ue se6% subtitu!ados5 E! diecto, e! ea!i3ado, ea!i3ado, e! diecto de "oto(a")a, e! diecto at)stico, e! diecto de 'oducci$%, e%te otos 'o"esio%a!es, dise7a% !as to#as 4 !as i#6(e%es 'aa 2ue e! es'ectado !as +ea si% 'esta ate%ci$% a otos e!e#e%tos 2ue %o -a(a% 'ate de !a 'oducci$% #is#a5 Los !eteos, cate!es 4 de#6s te;tos 2ue se #uesta% e% u%a 'e!)cu!a o seie so% estat9(ica#e%te 'edis'uestos 'aa 2ue -a(a% 'ate de !as esce%as 4 se aco'!e% a e!!as5 Si% e#ba(o, !os subt)tu!os so% ea!i3ados 'o 'eso%as a8e%as a!
43
'oceso "i!#aci$% o ea!i3aci$% de! +ideo, 4, 'o eso, so% u% a(e(ado 2ue %o a#o%i3a, 2ue e%sucia e! dise7o at)stico de !as esce%as5
0$ D)s*rae al ,2bl)c/< 9%e +ebe a*e&+er +/s ;e&=(e&/s a la ve-$ A 'esa de !as di"ee%tes eco#e%dacio%es t9c%icas 2ue se -a% -ec-o 'aa 2ue !os subt)tu!os sea% !o #e%os i%+asi+os 'osib!e ta%to 'aa e! dise7o at)stico de !as esce%as co#o 'aa !a ate%ci$% de! es'ectado e% e! +ideo duaci$% de! subt)tu!o e% 'a%ta!!a, e;te%si$% de !as !)%eas, ta#a7o 4 co!o de !a "ue%te, etc5H, es de"i%iti+o 2ue %o se 'uede #a%te%e e! #is#o (ado de ate%ci$% e% !a i#a(e% 4 e% !a !ectua de !as !)%eas de subt)tu!os5 Te%ie%do Te%ie%do e% cue%ta 2ue !a 'e!)cu!a, +ista co#o u%idad u% idad de taducci$%, es u% discuso co#'!e8o, 4a 2ue est6 co%"o#ado 'o #!ti'!es #eca%is#os 'oductoes de se%tido, sie%do !a )(a5e& e! e!e#e%to 'i%ci'a!, 2ue 8u%to co% !a (2s)ca 8 e;ec*/s +e s/&)+/, e%te otos, 'asa% e! #e%sa8e si% %ecesidad de u%a taducci$% !i%(J)stica 7i(a, .//@H, 'ode#os co%c!ui 2ue e! subtitu!a8e esu!ta #6s distacto 2ue e! dob!a8e a! #e%os e% e! se(u%do e! 'b!ico so!o tie%e 2ue ate%de !o 2ue se +e e% !a i#a(e% 4 !o 2ue escuc-a, 2ue so% 'ecisa#e%te !os dos e!e#e%tos 'i%ci'a!es de !a i%te'etaci$% de! se%tido de !a oba, #ie%tas 2ue e% e! 'i#eo, ade#6s de esos dos, se tie%e 2ue ate%de !os subt)tu!os, 2ue e%te otas cosas e%ciea !o !i%(J)stico, !o 2ue se e#ite oa!#e%te e% !a 'a%ta!!a 4 2ue #uc-as +eces es "u%da#e%ta! 'aa e%te%de !a acci$%H, 'eo 2ue %o se 'uede i%te'eta a! escuc-a!o 'o2ue e! o4e%te desco%oce e! idio#a -ab!ado e% !a oba5 Po esta a3$%, se des'edicia (a% 'ate de su 'o'$sito, 'uesto 2ue !o auditi+o %o i%te"iee e% !a ate%ci$% de !a i#a(e%5
3$ Tra&s()*e (e&/s c/&*e&)+/ ,/r se5%&+/ 9%e el +/bla.e$ Lo di")ci! de subtitu!a adica e% 2ue es casi i#'osib!e !ee a !a #is#a +e!ocidad 2ue se escuc-a E%)2ue3 4 Po3a, .//0, '5 @0?H5 E;iste% esce%as e% 'e!)cu!as o seies de te!e+isi$% do%de +aios 'eso%a8es -ab!a% a! #is#o tie#'o* 'aa e! subtitu!ado %o 2ueda #6s e#edio 2ue #osta e% !as !)%eas de subt)tu!os !os 'a!a#e%tos 2ue esu!te% #6s si(%i"icati+os 'aa i%te'eta !a acci$%5 Ade#6s, e% #uc-as ocasio%es %o se 'uede 'o%e e% te;to todo !o 2ue di8o u% 'eso%a8e, as) 2ue toca co%de%sa e% u%as !)%eas e! #e%sa8e ce%ta! de !a i%te+e%ci$% co%de%saci$% 4 e;'!icitaci$%H5 Y, 'o !ti#o, e! subtitu!ado so!o cue%ta co% #edios !i%(J)sticos 'aa e"!e8a todos !os ecusos de !a oa!idad !a e%to%aci$% de !a +o3, !os (estos, si!e%cios, +aci!acio%es, etc5H, as) 2ue e! discuso -ab!ado %i si2uiea es sustituido co#'!eta#e%te 'o !os subt)tu!os, 4a 2ue e! 'i#eo 'uede da 'istas 'aa i%te'eta !o 2ue di(a% estos !ti#os5 44
Su#ado a !o a%teio, cabe a(e(a u% "e%$#e%o 2ue %o es +e%ta8a %i des+e%ta8a e% e! subtitu!a8e* Si -a4 ca#bios e% !a taducci$% sea% i%te%cio%ados o eoesH, se %ota%5 La subtitu!aci$% es #6s di")ci! de #a%i'u!a, 4 'o ta%to cea u% 'ob!e#a a !a -oa de ada'ta !a taducci$% a! 'b!ico de desti%o5 E! dob!a8e s) es "6ci!#e%te #a%i'u!ab!e, 'aa bie% 4 'aa #a!* 'aa ada'ta a! 'b!ico !oca!, 'aa ce%sua o 'aa cea dei+ados -u#o)sticos5 Mat)%e3, ./00H
#l sbtitlaje como tradcci"n% las escelas prescriptivista y descriptivista descriptivista
El prescriptivismo
E! debate e% !os #edios audio+isua!es sobe si es #e8o dob!a o subtitu!a abaca !o 'o!)tico 4 cu!tua!, e"eido a !a de"e%sa de! idio#a 'o2ue es 'otado de !a ide%tidad de u%a sociedad, 4 ta#bi9% !o se#6%tico, e%"ocado e% e! te#a de !a "ide!idad de !a taducci$%5 Co#o se -a dic-o, !a subtitu!aci$% i#'o%e esticcio%es a !a ca%tidad de caactees 2ue 'uede% a'aece 'o !)%ea subtitu!ada, 4, 'o ta%to, tie%e 'o 'i%ci'io e! si%teti3a, co%de%sa co%de%sa 4 se(#e%ta todo e! #e%sa8e, 'aa co#u%ica %ica#e%te !a i%"o#aci$% "u%da#e%ta! de !a acci$%5 Ade#6s, 2ue !os subt)tu!os %o 'uede% ta%s#iti sie#'e todos !os ecusos de !a oa!idad5 Dadas estas !i#itacio%es, e! 'esci'ti+is#o, u%a 'ostua te$ica sobe !a acti+idad de taduci, 8u3(a 2ue a! subtitu!a8e %o se !e 'uede co%sidea u%a taducci$%, 'o2ue +io!a e! 'i%ci'io de 'ue3a, de !itea!idad, 2ue debe e%ta7a e! tas+ase de! co%te%ido de u% #e%sa8e de u% idio#a a oto5 E% co%c!usi$%, e! te;to oi(i%a! es sa(ado 4 !a ide%tidad es u%a caacte)stica 'o'ia de toda taducci$% !a %ica di"ee%cia 2ue debe e;isti e%te e! te;to oi(i%a! 4 e! taducido es 2ue est6% escitos e% idio#as di"ee%tes Mat)%e3, .//=H5 Po su a"6% de e;actitud, !os 'esci'ti+istas sie%te% de+oci$% 'o !os c!6sicos, as) 2ue es de su'o%e 2ue su e"!e;i$% sobe e! subtitu!a8e esta)a ce%tada e% !as 'e!)cu!as de ate 4 e%sa4o, des'ecia%do !os otos ti'os de (9%eos audio+isua!es do%de bie% se 'uede% uti!i3a !os subt)tu!os* docu#e%ta!es, e%te+istas, seies de te!e+isi$%, aaoes, etc9tea5 De i(ua! #a%ea, e+a!a% !a ca!idad de !a taducci$% e% cua%to ta%s#ita e! #e%sa8e oi(i%a! cua!2uie ti'o de a!teaci$%, as) sea 'e%sada 'aa -ace #6s 45
co#'e%si+o e! #e%sa8e 'aa e! 'b!ico o te%(a e% co%sideaci$% sus co%oci#ie%tos 'e+ios de !a cu!tua oi(i%a!, de !a cu!tua de! co%te%ido de! +ideo, est6 'o-ibida5 As) 'ues, !os taductoes debe% to#a co#o %ica e"ee%cia e! te;to oi(i%a! 'o2ue es e% 9!, 4 %o e% !os sabees de! 'b!ico o e% otas taduccio%es, do%de est6 e! c$di(o e;c!usi+o 'aa ta%scibi!o a oto idio#a5 A !o !a(o !a(o de! tie#'o, !a teo)a 'esci'ti+ista 'esci'ti+ista "ue -aci9%dose #6s "!e;ib!e "!e;ib!e e% su c)tica a! subtitu!a8e, as'ecto 2ue !o ase#e8a #6s a! e%"o2ue 2ue !o sucede)a* e! desci'ti+is#o5 A di"ee%cia de !a +aia%te 'ua, 2ue abo(aba 'o !a !itea!idad co#o %ico +a!o 'osib!e e% !as taduccio%es, e! 'esci'ti+is#o "u%cio%a!ista tu+o e% cue%ta !as !i#itacio%es 'o'ias de taduci* !a tas!aci$% !itea! a +eces es i#'osib!e e i%c!uso 'uede 'e8udica e! es')itu de u%a oba5 Po ta! #oti+o se debe% co%sidea e! ti'o de #ateia! a taducise, !os 'o'$sitos de !a 'ub!icaci$% 4 !as %ecesidades de! 'b!ico5 Nida citada 'o Mat)%e3, .//=H "i8a cuato e2uisitos 'aa toda taducci$%* aH 2ue e! te;to taducido te%(a se%tido bH e;'esa e! es')itu 4 e! esti!o de! te;to oi(i%a! cH uti!i3a "o#as de e;'esi$% %atua!es 4 se%ci!!as e% !a !e%(ua de !!e(ada dH 'oduci u% e"ecto si#i!a5 '5 <
El descriptivismo
E% si%to%)a co% !a te%de%cia i%iciada 'o e! 'esci'ti+is#o "u%cio%a!, !os desci'ti+istas a%a!i3a% !os te;tos 2ue "u%cio%a% co#o taducci$% te%ie%do e% cue%ta #u!titud de "actoes co#o !os citeios de ace'tabi!idad, !as esticcio%es de! #edio, !a %atua!e3a de! #e%sa8e, !a audie%cia #eta, e! co%te;to de !a taducci$% o e! 'o'$sito de! te;to, e%te 46
otos Mat)%e3, .//=, '5 0//H5 Po ta! a3$%, oto(a% +a!ide3 a !a subtitu!aci$% 'o2ue es'eta e! citeio de ace'tabi!idad es deci, 2uie% !ee !os subt)tu!os ece'toH decide 2ue estos so% u% te;to 4 2ue 'uede se cate(oi3ado co#o u%a taducci$% te%ie%do e% cue%ta su o(a%i3aci$% estuctua! 4 co%te%ido5 Ta#bi9%, Ta#bi9%, a 'ati de u% #is#o te;to se 'uede% cea di"ee%tes taduccio%es, de'e%die%do de! 'b!ico, !a %atua!e3a de! #e%sa8e 4 !as esticcio%es5 De -ec-o, e! 'b!ico -a 'asado a te%e u% 'a'e! #6s i#'ota%te 2ue e! de si#'!e ece'to, debido a 2ue se tie%e% e% cue%ta sus co%oci#ie%tos de !a cu!tua oi(i%a! 'aa 2ue se ado'te% cietas estate(ias de taducci$%* Po e8e#'!o, si e% u%a 'e!)cu!a estadou%ide%se se #e%cio%a u% e!e#e%to cu!tua! 'o'io de dic-a sociedad, !a taducci$% !o #a%te%d6 i%tacto si !a audie%cia es'a7o!a !o co%oce 'eo, si %o !o ide%ti"ica, se6 'e"eib!e 2ue se e!i8a u%a (!osa i%tate;tua!, u%a %euta!i3aci$% o, i%c!uso, u%a %atua!i3aci$%, 2ue 'e#ita 2ue e! ece'to #eta co#'e%da e! #e%sa8e5 De esta #a%ea, se 8usti"ica !a #odi"icaci$% de! te;to oi(i%a! 'o a3o%es de o'acidad5 Mat)%e3, .//=, '5 0/0H Ota di"ee%cia e%te !os desci'ti+istas 4 !os 'esci'ti+istas tie%e 2ue +e co% !a e!aci$% e%te e! te;to oi(i%a! 4 e! taducido* !os "actoes 'b!ico, ti'o de #ateia!, 'o'$sito de !a 'ub!icaci$%, e%te otos, ade#6s de dete#i%a decisio%es !9;icas e% u% subtitu!a8e uti!i3a !a 'a!aba oi(i%a! o su e2ui+a!e%te e% e! !e%(ua de! ece'toH, educe% e! 'ece'to de !itea!idad tota! de toda taducci$%, !a co%ce'ci$% 'esci'ti+ista de a!ca%3a u%a %ica taducci$% idea! 2ue e#a%a de! co%tacto e;c!usi+o de! taducto co% e! te;to e% su idio#a oi(i%a! 4 2ue e%(e%da u%a ide%tidad tota! e%te !a oba "ue%te 4 !a oba taducida* !a %ica di"ee%cia e%te estos escitos se)a e! idio#a5 Paa e! desci'ti+is#o, e! 2ue se tadu3ca a!(o 4a i#'!ica u%a a!teaci$%, %o e;iste esa ide%tidad tota!, 4 'o e!!o se a'o4a e% otas taduccio%es 2ue se -a4a% -ec-o de !a oba, as) !a teo)a !as ca!i"i2ue co#o bue%as o #a!as, 'o2ue 'ete%de i%+esti(a !os -ec-os ea!es de! taduci, 4 eso i%c!u4e a%a!i3a !as '6cticas, estate(ias 4 co#'ota#ie%tos -abitua!es de! taba8o de otos taductoes5 De todo !o a%teio esu!ta 2ue !os desci'ti+itas, a di"ee%cia de !os 'esci'ti+istas, tie%e% u% a#'!io 4 -eteo(9%eo co'us e% e! 2ue se i%c!u4e e! subtitu!a8e, #ateia de a%6!isis de esta i%+esti(aci$%5 E! 'esci'ti+is#o esu!ta ti! 'aa i%te'eta !a ide%tidad
47
2ue !e i#'i#e% !os "a%subs a sus taba8os 'o2ue #uc-os de e!!os se a'o4a% 'aa e!aboa sus subt)tu!os e% otas taduccio%es 4 !os sabees e i%teeses de su 'b!ico5
48
CAPÍTULO V HACIA UNA INTERPRETACIÓN DEL CONCEPTO DE IDENTIDAD DE LOS "ANSUBS
Paa estab!ece c$#o !os "a%subs cea% u%a ide%tidad a 'ati de su taea de edici$% 4 e!aboaci$% de u% ca')tu!o subtitu!ado, a%a! i3ae#os e! co%ce'to Qide%tidad te%ie%do e% cue%ta !os si(uie%tes as'ectos* 05 La ide%tidad 4a %o es u%a co%stucci$% ese%cia! 4 #o%o'o!i3ada 'o e! Estado 4 !as i%stitucio%es a-oa to#a e% cue%ta e"ee%tes cu!tua!es %o %ecesaia#e%te %acio%a!es, es %e(ociada 'o !os i%di+iduos 4 se edi"ica 4 +i+e a ta+9s de '6cticas discusi+as 4 %o discusi+as5 .5 Los "a%subs tie%e% u%a o(a%i3aci$% 4 #e%ta!idad 2ue se ase#e8a a !a de u%a e#'esa si bie% su 'oducci$% cu!tua! %o est6 !i(ada a! !uco5 Esto dete#i%a !a uti!i3aci$% discusos co#o e! de 'oducto>c!ie%teH 4 '6cticas 2u9 -ace 'aa 2ue su 'oducto sea ide%ti"icado 'o su co%su#idoH 2ue de"i%e% su ide%tidad5
,a identidad como la constrcci"n del discrso y la interacci"n social
Be%edict A%deso% 0<<@H %os -ab!a de co#u%idades i#a(i%aias 'aa e;'!ica c$#o !a de"i%ici$% de u%a %aci$% e% cua%to a sus es'acios e i%te'etacio%es %o "ue u% 'oceso %atua!* se e!abo$ a ta+9s de di%6#icas -ist$icas 4 %e(ociacio%es e%te e! 'ode 4 !os ciudada%os5 La ide%tidad de u%a %aci$% !os s)#bo!os 'atios, !as "o%teas #a)ti#as 4 teestes, !as co#idas t)'icas, etc5H so% co%+e%cio%a!is#os 2ue i%te%ta% de"i%i !a ese%cia de !o %acio%a!, 'eo %o e;iste a!(o as) co#o !a #e;ica%idad o e! se co!o#bia%o5 As) co#o !a %aci$% es u%a co#u%idad co#u%idad co%stuida socia!#e%te, !os co%ce'tos co%ce'tos 8o+e%, 8u+e%tud se -a% estab!ecido de acuedo co% 'ato%es i%stitucio%a!es 4 estuctuas de 'ode, 'o !o 2ue sus si(%i"icados -a% estado su8etos a u% co%te;to -ist$ico 4 es'acia! e% e! 2ue se e+a!a% 4 c!asi"ica% !as acti+idades 4 co#'ota#ie%tos de !os 8$+e%es5 Po e8e#'!o, dua%te #uc-o tie#'o se 'e8u3($ a !os #uc-ac-os a"icio%ados a 'o(a#a co#'utadoes co#o 'eso%as co% (a+es 'ob!e#as de socia!i3aci$%, 2ue 49
des'ediciaba% su tie#'o e% esa acti+idad e% +e3 de uti!i3a!o de u%a #e8o #a%ea5 De i(ua! #a%ea, !os "a%6ticos a cieto ti'o de bie%es, co#o e! a%i#e o a2ue!!os 2ue est6% +i%cu!ados a acti+idades fandomB, -a% su"ido !a disci#i%aci$% 'o2ue !os co%sidea% i%"a%ti!es, i%"!ue%ciab!es 4 co% co%ductas obsesi+as 4 a%tisocia!es* E! "a%do# es +isto co#o u% s)%to#a 'sico!$(ico de u%a 'esu%ta dis"u%ci$% socia! H U%a +e3 2ue !os "a%s so% caactei3ados co#o des+iados, 'uede% tata!os co% des'esti(io, i%c!uso co#o u%os otos 'e!i(osos H e! "a% es +isto co#o iacio%a!, "uea de co%to! 4 'esa de "ue3as e;te%as 0/ Ke%so%, 0<<., ''5 <>0@H5 De esta #a%ea, se -a% co%stuido cate(o)as 'aa si(%i"ica a !os 8$+e%es obedecie%do a i%teeses de do#i%aci$% 4 co%to!, eti2uet6%do!os co#o su8etos u%i"o#es, +u!%eab!es 4 deso(a%i3ados5 Rossa%a Re(ui!!o .///H co%sidea 2ue es %ecesaio co%stui u% discuso sobe !os 8$+e%es si% ecae e% ese%cia!idades 4 (e%ea!i3acio%es5 Po eso i%siste e% !a #u!ti'!icidad de a(e(acio%es e i%teaccio%es 8u+e%i!es 2ue e;iste%5 La #iada a%a!)tica se 'osa sobe !os 8$+e%es ate%die%do a su discuso, a !a #a%ea co#o se o(a%i3a% 4 a !as '6cticas sociocu!tua!es 2ue ea!i3a%5 Co% e!!o se -a buscado o#'e co% !os i#'eati+os teitoia!es 4 !as ide%tidades ese%cia!es H Es u%a #iada 2ue tata de %o 'ede a! su8eto 8u+e%i! 'eo busca e%te%de!o e% sus #!ti'!es 'a'e!es e i%teaccio%es socia!es '5 1/ > 10H5 Po !o a%teio, 4 si(uie%do a a!! citado e% Macs, ./00H, ./00H, !a ide%tidad se6 co#'e%dida e% esta i%+esti(aci$% co#o e! 'oducto de u%a %aaci$% 2ue co%stu4e e! su8eto de s) #is#o, co#o se e'ese%ta 4 !o e'ese%ta% !os de#6s, 4 %o co#o u%a ese%cia 2ue 'e#a%ece i%tacta a! de+e%i de !a -istoia o 2ue est6 !i(ada a u% teitoio 9 Fa%do# es !a co%tacci$% de dos
'a!abas a%(!osa8o%as* Fa% "a%6ticoH 4 i%(do# ei%oH5 E! Rei%o de! Fa% su(e 'aa cate(oi3a a todos a2ue!!os i%di+iduos 2ue se e%e% e% (u'os 'o 'e"ee%cias e% co#%, 4 2ue co#'ate% (ustos est9ticos e%te s) Toti Toti 4 Sc-a%do, ./0@, '5 .H5 Los 'i#eos a%tecede%tes de! fandom 'uede% astease e% !a e!aci$% 2ue tu+e e! 'b!ico co% Las deventuras del joven >ert"er de Goet-e* !os 8$+e%es euo'eos se +est)a% a !a #a%ea de Wet-e 4 -asta #uc-os !!e(ao% a suicidase co#o 9!5 M6s tade, !as a+e%tuas de S-e!oc o!#es dieo% !u(a a !a 2ue se co%sidea !a 'i#ea oba fandom de !a -istoia* -studios en la literatura de S"erlock ,olmes 0<00H, u% e%sa4o de Ro!a%d %o; 2ue eco'i!aba !a ' oducci$% c)tica de !a co#u%idad de ad#iadoes de! "a#oso detecti+e e i%te%ta as) "o#a!i3a, descibi descibi 4 dese%ta7a e! "e%$#e%o cu!tua! det6s de o!#es5
10 La taducci$% es #)a5 50
dete#i%ado !as co#u%idades 2ue se "o#a% e% I%te%et so% u% e8e#'!o c!ao de estas ide%tidades desteitoia!i3adas00H5 Se to#a6 e! discuso co#o a2ue! e!e#e%to 2ue o(a%i3a !a +ida socia!, e! 2ue co%stu4e 4 eco%stu4e !a ide%tidad 4 2ue !e da se%tido a !as '6cticas es'ec)"icas de u%a 'eso%a, u%a co#u%idad 4 a !os otos "a%subbes 4 "a%subsH5 De esta #a%ea, !a ide%tidad su'o%e tes eco%oci#ie%tos* e! 'o'io, e! de !os de#6s 4 e! 2ue estos -ace% de %osotos5 As) 'ues, e! #odo e% 2ue c!asi"ica#os 4 !a "o#a e% 2ue !as #a%eas de c!asi"ica %os co%stitu4e%, co%stu4e %uestos cue'os, %uestas #a%eas de 'e%sa 4 de actua e% e! #u%do '5 0/=H5 De i(ua! #a%ea, !a idea de 2ue !os "a%subs se co%stitu4e% e% co#u%idades co% u%a ide%tidad co#% 'uede e;'!icase a ta+9s de! co%ce'to consumo cultural 5 Este ti'o de co%su#o se disti%(ue de u%a a'o'iaci$% 'asi+a de u% bie% o se+icio 'o2ue 'oduce se%tidos5 No se a(ota e% !a 'osesi$% de ob8etos, 'ues 'asa a% #6s decisi+a#e%te 'o !os usos 2ue !es da% "o#a socia! 4 e% !os 2ue se i%scibe% de#a%das 4 dis'ositi+os de acci$% 2ue 'o+ie%e% de di"ee%tes co#'ete%cias sociocu!tua!es Babeo, 0<<0, '5 .@0H5 De esta #a%ea, !os su8etos se eco%oce% co#o #ie#bos de u%a co#u%idad a! co#'ati u%a seie usos, e!acio%es e i%te'etacio%es de u% bie% dete#i%ado5 Es deci, cua%do u% "a%sub cue!(a e% I%te%et e! ca')tu!o de u%a seie subtitu!ado, esta)a co%su#ie%do 4 ta%s"o#a%do u% 'oducto e% 'aticu!a e! ca')tu!oH co% dos 'o'$sitos c!ao e%te sus i%te(a%tes* 05 Bi%da!e Bi%da!e a! c!ie%te c!ie%te u% se+ic se+icio io de taducci$ taducci$% % de u% a%i#e5 a%i#e5 Co% e!!o e!!o cu#'!i)a% cu#'!i)a% su su %atua!e3a co#o "a%sub5 .5 L!e+a L!e+a a cabo cabo este este 'oceso 'oceso #edia% #edia%te te u%as 'autas 'autas de"i%ida de"i%idass 'o !a o(a%i3ac o(a%i3aci$% i$% estuctua i%te%a, cade%a de 'oducci$%, decisio%es de edici$%, co%"i(uaci$% de! a#bie%teH 4 #ediadas 'o u%a i%teacci$% co% sus co%su#idoes5 Esto es !o 2ue !e da)a e! ca6cte di"ee%ciado "e%te a otos (u'os de subtitu!adoes a"icio%ados5
11 N9sto Gac)a Ca%c!i%i 0<<
'iede !a e!aci$% %atua! e%te u% teitoio 4 u%a cu!tua5 Po eso 'uede% e;isti 8$+e%es suda#eica%os 2ue sie%te% co#o 'ate de su ca'ita! cu!tua! e! co%su#o de! a%i#e, a 'esa de se u% bie% at)stico de oto co%ti%e%te5 51
,a ima$en de na empresa% m's all' de los *conos y colores
U%a de !a %ocio%es co% !os 2ue se -a 2ueido de"i%i !a i#a(e% de u%a e#'esa es e! co%ce'to i#a(e%>)co%o, esto es, !o ta%(ib!e, !o 2ue se +e de u%a 'eso%a o e#'esa 4 est6 e!acio%ado co% !os e!e#e%tos de su ide%tidad +isua!, !os s)#bo!os e ide%tidad ic$%ica* el logotipo , la tipografa corporativa !a marca corporativa o %o#be de !a o(a%i3aci$% escito co% u%a ti'o(a")a dete#i%ada 4 u% esti!o es'ecia!H 4 !os colores corporativos , !a (a#a co#6tica o co!oes co% !os 2ue se ide%ti"ica a !a co#'a7)a5 As),
'aa Pedo Se#'ee 0<<.H, !a i#a(e% co'oati+a es e! co%8u%to de as'ectos (6"icos, se7a!)ticos 4 s)(%icos, 2ue da% co#u%icaci$% de !a ide%tidad de !a #aca o de u%a co#'a7)a e% todas sus #a%i"estacio%es '5 H5 La i#a(e% de u%a co'oaci$% se)a e! esu!tado de !a !abo de u% atista 2ue busca, a 'ati de estos )co%os #ateia!es, 2ue e! 'b!ico co%stu4a u% )co%o o i#a(e% #e%ta!5 La i%te'etaci$% de esta i#a(e% se co%stui)a e% dos se%tidos* 'o u% !ado, !a i#a(e% 2ue e!aboa !a e#'esa sobe s) #is#a, a! de"i%i su dise7ado !os co!oes, !a ti'o(a")a 4 e! !o(oti'o 2ue busca% ta%s#iti !as caacte)sticas de !a o(a%i3aci$% 'o oto !ado, !a co%stucci$% de !a i#a(e% 2ue -ace e! ece'to de !a i%te'etaci$% de! dise7ado5 Los 'b!icos -a)a% u%a e>co%stucci$% de !os si(%os ic$%icos e% sus 'o'ios t9#i%os, de #a%ea 2ue e! se%tido 2ue !e da% 'uede o %o 'uede coes'o%de co% !as i%te%cio%es de! dise7ado Ca'iotti, ./0@H5 Si% e#ba(o, !a i#a(e% %o 'uede educise %ica#e%te a !as "i(uas #ateia!es de ca6cte ic$%ico, 4a 2ue es u%a co%stucci$% #e%ta! 2ue bebe de! accio%a a#'!io de u%a e#'esa* su c$di(o 9tico, sus accio%es i%stitucio%a!es, !a e;'eie%cia 'eso%a! de! ece'to co% !a o(a%i3aci$% o sus 'oductos5 Po co%si(uie%te, si so!o se a%a!i3aa !a !abo de subtitu!a8e de !os "a%sub 'o su ti'o(a")a 4 !a a'aici$% de !os !o(os de%to de sus +ideos, se 'o%d)a e% u% 'e!da7o su'eio !o 2ue !a e#'esa dice, e!e(a%do a u% se(u%do '!a%o !o 2ue !a e#'esa -ace, cua%do e% ea!idad a2u9!!a debe esta sie#'e e% "u%ci$% de 9sta Ca'iotti, ./0@, '5 .0H5 E% de"i%iti+a, se esta)a sobedi#e%sio%a%do u%o de !os ta%tos as'ectos 2ue co%stitu4e% !a i#a(e% de !a e#'esa5 Es #6s, 'aa estab!ece estos si(%i"icados 2ue de"i%e% !a 'eso%a!idad de u%a co#'a7)a, ta#bi9% se co%sidea a2ue!!a i%"o#aci$% de oi(e% co%te;tua!, es deci, !a 2ue %o es 'oducto de !a #is#a e#'esa, co#o so% !a co#'ete%cia 4 e! e%to%o socia!, eco%$#ico 4 'o!)tico Ca'iotti, ./0@H5 52
E% s)%tesis, este co%ce'to de i#a(e% e% e! a%6!isis de !a co%stucci$% de !a ide%tidad de u% "a%sub es %ecesaio 'aa e%te%de 2ue !os 'b!icos 2ue desca(a% u% a%i#e subtitu!ado %o eaccio%a% 'asi+a#e%te a !o 2ue !os "a%subbes i%"o#a% diecta o i%diecta#e%te e% !os disti%tos ca%a!es de co#u%icaci$% '6(i%a :eb, !a !abo de subtitu!ado, etc5H, 4a 2ue 8u3(a% e! +a!o de! "a%subeo a! co#'aa!o co% otos co#'etidoes 4 de acuedo a !a e;'eie%cia 'eso%a! o a8e%a de! 'oducto, !o asocia% a dete#i%ados +a!oes 4 eco%stu4e% !a e'ese%taci$% 2ue ta%s#ite e! "a%sub co% !o 2ue dice 4 de8a de deci5 Los "a%subs +a% #6s a!!6 de u%a i%te%ci$% co#ecia! 'o2ue busca% co%+etise e% actoes socia!es, esto es, 'esi(ue% se u%a o(a%i3aci$% cu4a e;iste%cia se e%tie%de 4 8usti"ica 'o su i%"!ue%cia diecta e i%diecta e% e! "u%cio%a#ie%to a#$%ico de !a co#u%idad 4 2ue e! co%te;to socioeco%$#ico 4 'o!)tico de estos (u'os ta#bi9% 'e"i!a !a bs2ueda de ese se!!o 2ue !os -a(a %icos "e%te a otos co!e(as, 'o2ue e! co%ce'to 2ue co%stu4e% e!!os 4 sus c!ie%tes sie#'e est6 e!ati+i3ado 'o todo !o 2ue se dice aceca de! subtitu!a8e de a%i#aci$% 8a'o%esa5
53
CAPÍTULO VI METODOLOGÍA
Paradi$ma
Paa dete#i%a !a #a%ea e% 2ue !os disti%tos discusos, i#6(e%es e i%teaccio%es socia!es co%"iee% ide%tidad a !os "a%subs, se i%te'eta6% !os datos #edia%te u%a i%+esti(aci$% de ca6cte cua!itati+o de cote desci'ti+o, e%"ocada e% e! estudio de u% caso e'ese%tati+o de estas o(a%i3acio%es, co%sidea%do 2ue !os #odos de uso 4 e!aboaci$% de !a 'a!aba escita 4 !os -6bitos de !ectua so% #ateia de a%6!isis 'aa !os disti%tos sabees 2ue co#'o%e% !a edici$% te;tua!5 E! 'aadi(#a cua!itati+o busca co#'e%de !a ea!idad socia! co#o "uto de u% 'oceso -ist$ico de co%stucci$% +isto a 'ati de !a !$(ica 4 e! se%ti de sus 'ota(o%istas 4 'o e%de, desde sus as'ectos 'aticu!aes 4 co% u%a $'tica i%te%a Sa%do+a!, .//., '5 00H5 La i%+esti(aci$% cua!itati+a es u% 'oceso acti+o, siste#6tico 4 i(uoso de i%da(aci$%, e% e! cua! se to#a% decisio%es sobe !o i%+esti(ab!e, e% ta%to 2ue se est6 e% e! ca#'o ob8eti+o de! estudio5 Ya sea e% !as cie%cias -u#a%as o cua!2uie ota cie%cia, co%si(%a obse+a !a ea!idad co#o !a "o#a de 'oduci, i%te%cio%a! 4 #et$dica#e%te, co%oci#ie%to sobe e!!a P9e3, 0<<1H5 Lo 2ue de"i%e !a #etodo!o()a es !a "o#a co#o e%"oca#os !os 'ob!e#as 4 busca#os !as es'uestas a !os #is#os5 La i%+esti(aci$% cua!itati+a 'oduce datos desci'ti+os a ta+9s de! discuso oa! o escito de !os su8etos de i%+esti(aci$% 4 su co%ducta obse+ab!e5 La i%+esti(aci$% cua!itati+a es* i%ducti+a, 'o2ue !os i%+esti(adoes se a8usta% a u% dise7o "!e;ib!e -o!)stica, 'o cua%to co%te;tua!i3a a !as 'eso%as co% base e% su 'asado 4 'ese%te es %atua!ista, 'o cua%to se i%teacta co% !os i%"o#a%tes 4 %o se es i%tusi+o es co#'e%si+a, e% ta%to 2ue es "e%o#e%o!$(ica, es deci, se e;'ei#e%ta !a ea!idad ta%to co#o otos !as e;'ei#e%ta% es -u#a%ista, 'o cua%to %o 'iede !a 'es'ecti+a de !o 'eso%a! Ta4!o Ta4!o 4 Bo(da%, Bo(d a%, 0<=.H5
54
Po su 'ate, e! e%"o2ue desci'ti+o 'e#ite a%a!i3a c$#o es 4 c$#o se #a%i"iesta u% "e%$#e%o 4 sus co#'o%e%tes e% sus co%dicio%es %atua!es, as) co#o deta!!a!o a ta+9s de !a ide%ti"icaci$% de sus atibutos5 Su "i% %o es %ica#e%te eco!ecta i%"o#aci$%, si%o ta#bi9% estab!ece e ide%ti"ica 'ediccio%es 4 asociacio%es e%te !os as'ectos obse+ados5 Paa estudia !a ide%tidad de !os subtitu!adoes a"icio%ados, se e!i(i$ u% estudio de caso, 'o cua%to a 2ue i%+esti(a u% "e%$#e%o co%te#'o6%eo de%to de su co%te;to ea! de e;iste%cia Yi%, co#o se cita e% Sa%do+a!, .//., '5 <0H5 Este ti'o de i%+esti(aci$% 'uede a'!icase a u%a cu!tua o subcu!tua, cee%cias o '6cticas e% de"i%iti+a, a cua!2uie as'ecto de !a e;iste%cia -u#a%a Sa%do+a!, .//.H5 Este e%"o2ue 'e#iti$ 2ue, a 'ati de! des(!ose de u%a co#u%idad de subtitu!adoes, se co%ociea% e% 'o"u%didad !as #oti+acio%es 4 !$(icas 2ue est6% det6s de !as acti+idades de ese "a%sub5 E% este 'u%to es i#'ota%te se7a!a 2ue e! co#etido ea! de u% estudio de caso %o es u%a (e%ea!i3aci$%, si%o u%a 'aticu!ai3aci$% es deci, se to#a u% caso 'aticu!a 4 se !!e(a a co%oce!o bie% 4 %o 'i%ci'a!#e%te 'aa +e e% 2u9 se di"ee%cia de !os otos, si%o 'aa +e 2u9 es, 2u9 -ace Stae, 0<<=, '5 ./H5 A 'ati de! e;a#e% de +ideos subtitu!ados, e! a%6!isis de !as '6(i%as :eb 4 !as e%te+istas ea!i3adas a !as 'eso%as su8eto de i%+esti(aci$%, se dete#i%ao% !as -ea#ie%tas te;tua!es 4 %o te;tua!es 2ue uti!i3a% !os "a%subs 'aa co%stui su ide%tidad5 Se descibe as) e! #a%e8o de! discuso escito 4 e!e#e%tos (6"icos 'aa (e%ea e% !os co%su#idoes u%a ide%ti"icaci$%, ace'taci$% 4 "ide!idad de !os taba8os de subtitu!a8e de !os "a%subs, si% e#iti 8uicios de +a!o %i #odi"ica !o obse+ado o '!a%tea!e #e8oas, eco%ocie%do c$#o so% 4 -a% sido !as cosas5 Estas !)%eas de +a!oaci$% e i%te'etaci$% de !os datos coes'o%de% a !as 'esci'cio%es de !a i%+esti(aci$% cua!itati+a 4 e! e%"o2ue desci'ti+o5
&cnicas de recolecci"n de datos
Paa !a eco!ecci$% de !os datos a a%a!i3a, se ecui$ a !a obse+aci$% 4 !a e%te+ista estuctuada5 La e%te+ista es u%a t9c%ica de eco!ecci$% de i%"o#aci$% do%de e! entrevistador dii(e 4 e(ista u%a co%+esaci$% co% e! entrevistado/ a "i% de obte%e de
9ste u% discuso 2ue !e i%"o#e sobe u%a te#a de i%te9s e% e! #aco de u%a i%+esti(aci$%5 Su +aia%te se#iestuctuada tie%e co#o caacte)stica e! 'osee u%as 55
'e(u%tas>(u)a e!aboadas 'e+ia#e%te 'o e! e%te+istado a !a ea!i3aci$% de !a e%te+ista 4 2ue 8u3(a "u%da#e%ta!es 'o cua%to est6% oie%tadas a e;tae !os datos #6s i#'ota%tes de su e%te+istado, 'eo dua%te e! desao!!o de !a co%+esaci$% tie%e !a 'osibi!idad de i%toduci otos i%teo(a%tes se(% !o co%sidee %ecesaio o eestuctua !as 'e(u%tas>(u)a, a di"ee%cia de !a e%te+ista estuctuada, do%de %o es 'osib!e #odi"ica !as 'e(u%tas '!a%i"icadas %i "o#u!a %ue+as e% e! ta%scuso de! di6!o(o5 Po su 'ate, !a obse+aci$% es e! e(isto +isua! de u% "e%$#e%o e% su ea!idad, a%ota%do todos !os datos e!e+a%tes a !a i%+esti(aci$% se(% sus ob8eti+os 4 e%"o2ue #etodo!$(ico5 Se uti!i3$ !a observación no participante co#o t9c%ica de eco!ecci$% de datos de! discuso 'ese%te e% !os di"ee%tes sitios de I%te%et de A%S5 Esta t9c%ica se caactei3a 'o2ue e! i%+esti(ado %o 'ete%ece a! (u'o 2ue se estudia5
Poblaci"n y objeto de estdio
La 'ob!aci$% !a co%stitu4e !os co%su#idoes de a%i#e5 Co#o ob8eto de estudio se esco(i$ At-e%a %o Sei%to A%SH, u%o de !os "a%sub !ati%oa#eica%os #6s eco%ocidos 'o su ta4ectoia, #6s de die3 a7os e% e! subtitu!a8e de a%i#e5 Co#o todo "a%sub, A%S e% a!(% #o#e%to tu+o 2ue 'ati de ceo5 Esto !o -i3o -ace 'oco #6s de die3 a7os, 'o a!!6 de! .//., cua%do e! #u%do de! "a%sub a! #e%os e% es'a7o!H %o estaba ta% co%so!idado, 4 e;ist)a u%a es'ecie de #o%o'o!io co% !os 2ue -ab)a5 A2ue!!os 2ue +i+ieo% esa 9'oca !o ecoda6%, a!(u%os "a%subs !!e+aba% e! co%to! de! esto, 4 %o te%)a% !ibe a!bed)o sobe !as seies 2ue 'od)a% taba8a5 H E% ese e%to%ces -ab)a u% (u'o de c-icos 2ue ea% s'e"a%s de Sai%t Sei4a, 4 deseaba% co#'ati esa a"ici$% co% todos !os de#6s5 Po esas "ec-as se 'ub!ic$ u% 'oco #6s de !as sa(as de este (a% a%i#e, as) 2ue decidieo% 'o%e #a%os a !a oba5 Paa 'ub!ica su taba8o %ecesitaba% u% %o#be, as) 2ue 2u9 #e8o 2ue 'o%ese At-e%a %o Sei%to, o Sa%tos de At-e%a, -acie%do -o%o a Sai%t Sei4a5 A%S "ue co%ocido e%to%ces 'o su taba8o e% este a%i#e, 'eo -ab)a #uc-as otas seies #6s 2ue co#e%3aba% a sa!i, 4 este (u'o de c-icos %o 2ue)a !i#itase a u%a so!a a%i#aci$%5 Poco a 'oco i%c!u4$ e% sus !istas otos e'isodios de a%i#es
56
2ue (ustaba% a !os i%te(a%tes de a2ue! e%to%ces, 4 as) e#'e3ao% a abise ca#i%o de%to de este #u%di!!o A%S, !a -istoiaH5 E! sitio :eb dis'o%e de u%a co!ecci$% de seies a%i#e 'aa desca(a diecta, '6(i%as de "oos 'aa "a%6ticos de seies 4 'eso%a8es, u%a adio 2ue e'oduce te#as #usica!es de !as seies 4 ba%das 8a'o%esas, u% !i% a u%a 'atoci%ado de! "a%sub Fa''i, u%a tie%da de at)cu!os de accesoios e!acio%ados co% !o kaaii EF H e i%"o#aci$% sobe c$#o ea!i3a do%acio%es a At-e%a %o Sei%to5 E% !a '6(i%a de i%icio se 'ub!ica% !os !ti#os taba8os de subtitu!a8e co% !a i%c!usi$% de u%as ca'tuas de +ideo, se i%c!u4e u% es'acio 'aa e! c-at e%te usuaios, +)%cu!os a !os es'acios 2ue e! "a%sub dis'o%e e% T:itte T:itte 4 Faceboo, u% i%dicado de! %#eo 4 'ocede%cia de !as +isitas a! sitio :eb 4 e%!aces a '6(i%as e!acio%adas5
escripci"n de la mestra y procedimiento para la recolecci"n de los datos
Se(% Oti3 co#o se cita e% Macs, ./00H, ./00H, !a ide%tidad es u%a co%stucci$% si#b$!ica 2ue se -ace co% e!aci$% a u% e"ee%te H u% 'oducto de !a -istoia de !os -o#bes '5 0/=H5 Es deci, %o es a!(o 2ue est9 'ee;iste%te, ' ee;iste%te, si%o 2ue tie%e u% co%te;to -ist$ico 4 situacio%a!, se #o!dea e% u% ca'ita! de si(%os 4 '6cticas socia!es5 E% !a 'i#ea "ase de este estudio se -i3o u%a obse+aci$% %o 'atici'a%te de taba8os de subtitu!a8e de A%S !as seies 5ana/ Skip +eatG/ Saint Seiya% #"e Lost Canvas 4 #oradoraH 4 sus sitios :eb 'i%ci'a!es* !a '6(i%a 'i%ci'a!, b!o(, Faceboo, T:itte e! ob8eti+o ea eco'i!a #uestas de! discuso e% "o#a de subt)tu!os, %o#as 4 'o%u%cia#ie%tosH 4 otos si(%os co!oes, !o(oti'os, etc5H 2ue se)a% !os e"ee%tes si#b$!icos 2ue co%stitu4e% !as se7a!es de ide%tidad de! "a%sub5 E% !a se(u%da "ase, se e%te+ist$ a os#us timmer 4 coodi%ado de editoes de! "a%subH 4 F!o:e taductoa 4 coectoaH 0@, dos #ie#bos +etea%os de A%S 4 co% a#'!ios co%oci#ie%tos de !as %o#as 4 e! 'oceso de 'oducci$% de !os ca')tu!os 12 *aaii es es u% t9#i%o 8a'o%9s 2ue si(%i"ica tie%o, adoab!e, du!ce, 'uo5 Esta 'a!aba
'as$ a desi(%a u% %oci$% est9tica #u4 'ese%te 'ese%te e% !a co%"ecci$% de 'eso%a8es 4 mercadis"ing de! #a%(a 4 a%i#e5 Se eco%oce este esti!o 'o !a 'ese%cia de dise7os tie%os, a#e!coc-ados, co% bodes edo%deados 4 co!oes 'aste! Bo(a)%, ./00H5 so% seud$%i#os5 13 *osmus 4 ?loer so% 57
subtitu!ados5 Estas #uestas de discuso oa! %o so!o "ueo% i#'ota%tes 'o2ue se !o($ eco'i!a #uc-a i%"o#aci$% de !a estuctua 4 "u%cio%a#ie%to de !a o(a%i3aci$%, si%o 'o2ue su e;'eie%cia 'eso%a! si+i$ 'aa 'a a co%oce !os #oti+os 4 +icisitudes 2ue !!e+a% a u%a 'eso%a a co%+etise e% 'ate de u% "a%sub 4 2ue tie%e% e!aci$% co% e! "acto ide%titaio de !os "a%subs, #ateia de a%6!isis e% esta i%+esti(aci$%5
58
CAPÍTULO VII AN>LISIS DE LOS DATOS
istoria y batio de n !ansb% se es por)e se tiene n nombre
Los orígenes de Athena no Seinto At"ena no no Seinto tiene EE EE aHos/ aHos/ en agosto agosto se cumplió cumplió el onceavo onceavo aniversario! aniversario! Lo Iue yo yo s; es Iue en el FJJF se reunieron varios c"icos! -l origen del fansub creo Iue fue c"ileno! Por aIuel entonces estaban saliendo las K
os#us, ti#e de A%SH
E! a7o .//. si(%i"ic$ "ue #u4 es'ecia! 'aa !os otaus a %i+e! #u%dia!5 Saint Seiya , u%a de !as seies a%i#e 4 #a%(a #6s "a#osas de !a -istoia, co% #6s de .? #i!!o%es de -istoietas +e%didas, te%d)a u%a %ue+a te#'oada e% te!e+isi$% de !a #a%o de Toei A%i#atio%5 La %ue+a te#'oada co%ti%ua)a co% u%a 'ate de !a ta#a 2ue %o "ue desao!!ada e% e! a%i#e 'eo s) e% e! #a%(a5 Lue(o de !a +ictoia de !os caba!!eos ate%ie%ses sobe Poseid$%, !a #a4o a#e%a3a a !a 'a3 de !a Tiea, ades, e! dios de! I%"a#u%do, des'eta)a de su !a(o e%cieo 'aa !iba u%a (uea sa%ta 2ue se e'ite cada .1@ a7os5 Esta sa(a de ades abaca)a desde !a i%+asi$% de !as to'as de ades a! Sa%tuaio de At-e%a -asta !a #uete de! dios 4 !a su'uesta de"u%ci$% de! 'ota(o%ista 'i%ci'a!, Sei4a5 Sei4a5 Fue 'aa esos tie#'os 2ue u% (u'o de c-icos "a%6ticos de Saint Seiya decidieo% subtitu!a esa sa(a5 E! %o#be de! (u'o, At-e%a %o Sei%to %o Fa%sub es u% -o#e%a8e a ese 'i#e taba8o5
59
Co#o 4a se -a dic-o, !os #ie#bos de A%S decidieo% co%ti%ua co% otas seies 4 as) "ue co%so!id6%dose !a o(a%i3aci$%5 Si% e#ba(o* Co% e! tie#'o, tie#'o, !os c-icos c-icos 2ue "o#aba% 'ate de A%S oi(i%a!#e%te oi(i%a!#e%te tu+ieo% tu+ieo% 2ue 'ati 'ati 'aa ocu'ase ocu'ase de sus otas acti+idade acti+idades, s, 4 e% su %o#be s$!o 2ued$ u%o de e!!os, 2ue se -i3o ca(o de! "a%sub dua%te a!(u%os a7os #6s5 E% ese tie#'o A%S ado't$ !a 'o!)tica de s$!o i%c!ui sus c9ditos a! "i%a! de cada seie, tae cua%to a%tes cada e'isodio 'aa e! de!eite de !os usuaios, as) co#o e! de u%a taducci$% !o #6s %euta 'osib!e tata%do de e!i#i%a #odis#osH 'aa 2ue todos 'udiea% dis"uta!o si% te%e 2ue taduci!o %ue+a#e%te5 Cua%d ua%do o A%S cu# cu#'!i$ '!i$ 'oc 'oco #6s #6s de cuat uato o a7os a7os,, !as !as cos cosas ca# ca#bia biao% o% d6stica#e%te5 E! !ti#o c-ico 2ue !!e+aba !as ie%das de! "a%sub desde sus i%icios tu+o 2ue de8a%os ta#bi9%, as) 2ue to#ao% e! #a%do otos #ie#bos de! staff 5 Se -icieo% a!(u%os ca#bios 4 se i%te%t$ #e8oa e% todo as'ecto, as) co#o e%o+a !a i#a(e% de! "a%sub i#'!e#e%ta%do u% %ue+o "oo 4 '6(i%a5 Se 'ub!icao% seies 2ue tu+ieo% (a% 9;ito 4 A%S se -i3o co% e! co#'o#iso de sie#'e dis"uta su taba8o taba8o 'o sobe todas !as cosas, taba8a taba8a e% e2ui'o, co%+i+i co%+i+i 4 -ace de %uesta %uesta co#u%idad u% !u(a 'aa e!a8ase 4 'asa u% bue% ato5 A%S, !a -istoiaH E! (u'o 'as$ 'o dos eestuctuacio%es si(%i"icati+as e!acio%adas co% !a 'atida de sus #ie#bos oi(i%a!es, e%te e!!as* !a i%c!usi$% de !os c9ditos de! "a%sub a! "i%a! de cada ca')tu!o, cu#'!i co% !a #a4o caba!idad 'osib!e co% !os tie#'os de sa!ida a! 'b!ico 'esu'uestados 'aa !a seie 4 e!aboa u%a taducci$% 2ue e+itaa !os e(io%a!is#os, tes 'i!aes "u%da#e%ta!es 'aa de"i%i !a edici$% de sus subt)tu!os 4 !a 'ese%taci$% de sus '!ata"o#as +itua!es5 E% !o 2ue se !ee este docu#e%to 2ue atesti(ua !a -istoia de A%S, e! "a%sub es u% es'acio 'aa i%teaccio%es 2ue +a% #6s a!!6 de !a taducci$% de a%i#e, !as cua!es i%c!u4e% a !os #ie#bos de A%S 4 a sus c!ie%tes* Se -a% ecoido #6s de oc-o a7os, oc-o a7os e% !os 2ue cada u%o de !os i%te(a%tes -a% -ec-o a#i(os 2ue di")ci!#e%te se 'uede% co%se(ui e% ota 'ate5 Asi#is#o se -a% ceado -istoias de a#o s), au%2ue usted %o !o ceaH, 'eo sobetodo se -a !o(ado cea u% es'acio e% e! cua! todos se di+iete% cada d)a 4 #ie%tas !o -ace% a!(% %ue+o e'isodio 'o a-) es "a%subbeado
60
U% testi#o%io testi#o%io de estas di+esas di+esas i%teaccio%es i%teaccio%es est6 co%si(%ado e% !os "oos de !a '6(i%a :eb de A%S5 A co%ti%uaci$% se cita6% a!(u%as sa!as de! "oo 4 su desci'ci$%5 Sala% Arte/ Sociedad y Cultura!
Desci'ci$%* Sabe#os 2ue -a4 +ida des'u9s de !a #ue de! a%i#e 4 #a%(a5 Cu9%ta%os !o 2ue te a'ete3ca sobe !o 2ue 'asa e% e! #u%do sie#'e es'eta%do !a o'i%i$% de todos5 Sala% ?anClubsG
Desci'ci$%* A todos %os -a 'asado, e% cieto a%i#e sa!e u% 'eso%a8e 2ue %os co%2uista 4 2uee#os e;'esa%os es'ecto a 9!5 A2u) !!e(a su es'acio \\ Sala% $ascotas
Desci'ci$%* ]Pes9%ta%os a tu #ascota, cu9%ta%os sobe e!!a, co#'ate su d)a a d)a 4 esue!+e tus dudas sobe su cuidado^ _\>\_ Sala% 5oticias del $undo
Desci'ci$%* Tie%es u%a %oticia cuiosa, !!a#ati+a 4 2ue +a!(a !a 'e%a 'ostea 01555 Sala% On minuto de confian0a%
Desci'ci$%* Te dieo% +ue!to de #e%os E! te!9"o%o se co#i$ tus #o%edas Tu 8e"e es u% abusado Te 'as$ a!(o de !o cua! 2uieas co%ta%os 4 desca(ate Pues 9ste es tu !u(a, te da#os tu #i%uto de co%"ia%3a e% A%S *H
Los "a%subs so% u%a +e%ta%a de co#u%icaci$% 'aa todas a2ue!!as 'eso%as a !as 2ue !es (usta e! a%i#e, 'eo 2ue ta#bi9% 'uede% e!acio%ase co% otos ti'o de i%teeses +ideo8ue(os, #ascotas, #sicaH5 Este es'acio de taba8o do%de u% #ie#bo de! e2ui'o de edici$% se 'uede e!a8a co%+esa%do sobe cua!2uie te#a co% todo ti'o de +isita%tes
14 Postea* a2u) e2ui+a!e a cea u%a e%tada 'ub!ica u% #e%sa8e o at)cu!oH e% e! "oo5 Vie%e de! i%(!9s post 5 61
de !a '6(i%a :eb de! "a%sub -ace 'ate de !a idiosi%casia de A%S 4 aco#'a7a toda !a +ida de !a o(a%i3aci$%5 Meece #e%ci$% 2ue estos taductoes a"icio%ados -a4a% i%c!uido e% u%a %aaci$% de su 'o'ia -istoia de%to de A%S5 Co%stui u% e!ato -ist$ico !e bi%da a! "a%sub u% "acto de co%e;i$% co% su 'b!ico, 2ue !o sie%te #6s ceca%o a! co%oce !os deta!!es de su %aci#ie%to 4 "o#aci$%, 4 -ace 'ate de su ide%tidad co'oati+a, 2ue es !a co%8u%ci$% de su -istoia, de su 9tica 4 de su "i!oso")a de taba8o H e! co%8u%to de caacte)sticas, +a!oes 4 cee%cias co% !as 2ue !a o(a%i3aci$% se autoide%ti"ica 4 se autodi"ee%cia de !as otas o(a%i3acio%es co%cue%tes e% u% #ecado Ca'iotti, ./0@, '5 01/H5 As) 'ues, sabe de d$%de 'o+ie%e% !es esu!ta "u%da#e%ta! 'aa 2ue es'o%da% 'e(u%tas b6sicas 2ue de"i%e% !os co#'ota#ie%tos 4 %o#as 2ue i(e% su e;iste%cia* 2ui9% so4, 2u9 -a(o, c$#o !o -a(o, a d$%de 2uieo !!e(a Po e!!o, se 'uede deci esta %aaci$% es u%a dec!aaci$% de i%te%cio%es de A%S5 La i%c!usi$% de este e!ato %o es u%a caacte)stica %ica de %uesto ob8eto de estudio, si bie% !a 'o'ia 'aticu!aidad de! discuso 4 !os aco%teci#ie%tos si+a% 'aa di"ee%cia!os de! esto5 Paa co%stata!o, a co%ti%uaci$% se cita6 u% te;to de !as #is#as caacte)sticas, 'eo cu4o auto es Su'e#o %o Fa%sub* ubo u%a +e3 u% -o#be !!a#ado Go!d D5 Ro(e, 'oseedo de i2ue3a 4 "a#a i%i#a(i%ab!e5 A%tes de #oi e% !a -oca sus !ti#as 'a !abas "ueo%* `#i tesoo es de 2uie% !o 2uiea 'eo te%d6 2ue e%co%ta!o 'i#eo, de89 todo !o 2ue 'oseo esco%dido e% ese !u(a`, ]e%to%ces !os 'iatas de todo e! #u%do 3a'ao% e% busca de! tesoo 2ue -a)a sus sue7os ea!idad^ Tas escuc-a esas 'a!abas e! . de dicie#be de! .//=, dos 8$+e%es, C 4 L5 U%o de e!!os i%(es$ a ba8a su ca')tu!o "a+oito, O%e Piece ]O-, so'esa^ ]E! ca')tu!o 2ue ta%to es'eaba %o estaba^ Des'u9s de +e otos ca')tu!os 4 a! "i%a! de u%o de e!!os, di8o* `Yo +o4 a cea Su'e#o %o Fa%sub^` Po 2u9 `Su'e#o`* Po2ue !o -ab)a todo 4 a! d)a Po2ue se)a% ca')tu!os de ca!idad Po 2u9 `No Fa%sub`* 62
Po2ue -ab)a ca')tu!os de !os #e8oes "a%subs5 E%(!oba)a a !os #e8oes Fa%subs de! #u%do H ]As) Su'e#o %o Fa%sub co#e%3$^ Se(u)a !os ca')tu!os a! d)a de tus a%i#es "a+oitos, "ui#os #e8oa%do, 'o%ie%do a su dis'osici$%, #uc-as seccio%es de i%te9s5 Y (acias a! se(ui#ie%to de a!(u%os de %uestos se(uidoes, tu+ieo% !a i%iciati+a de cea %uesto 'o'io Fa%sub5 U%o de %uestos se(uidoes di8o* `Veo 2ue ustedes so!o 'o%e% ca')tu!os de otos "a%sub, 'o 2u9 %o te%e e! 'o'io`5 ]Gacias a , M, L, G, se !o($^ ]Do%de e! %ico s!o(a% es cea a%i#es e% ca!idad Su'e#a^ A !o !a(o !a(o de su -istoia A%S A%S -a subtitu!ado #6s de 0/ a%i#es e%te seies, o+as 4 'e!)cu!as, u%a bue%a ci"a si se tie%e e% cue%ta 2ue e! (u'o -a su"ido eestuctuacio%es 'o"u%das, %o tie%e u%a situaci$% "i%a%ciea c$#oda e i%c!uso 'edi$ a u%a de sus !)dees, I;a EPDH, editoa co% u% (a% autoidad 4 co%oci#ie%to de todo e! 'oceso de taducci$% 4 e! #a%e8o #a%e 8o de !a '!ata"o#a taducci$%, edici$%, esti!os, aaoes, si%co%i3aci$%, coecci$%, e+isi$%, :ebH5
En nombre de los Caballeros de Atenea
Ade#6s de !a dedicatoia a !os Caba!!eos de! de! od)aco, e;iste% otos #oti+os 'aa 2ue !a o(a%i3aci$% se !!a#e A%S Va4a#os Va4a#os 'o 'ates5 E% e! u%i+eso Saint Seiya !a deidad 'otectoa de !a Tiea es Ate%ea o Ate%aH, Ate%aH, !a diosa (ie(a de !a (uea 4 !a sabidu)a5 sabidu)a5 Dua%te #uc-o tie#'o di"ee%tes dioses Poseid$%, ades, AesH -a% 2ueido destui a !a -u#a%idad debido a 2ue !a co%sidea% i%"eio 4 cou'ta5 Si% e#ba(o, Ate%ea sie#'e -a estado de"e%die%do a -o#bes 4 #u8ees de !os i%te%tos de e;te#i%aci$% di+i%a5 Su 'oc!a#a es 2ue a 'esa de !os 'ecados !as 'eso%as a!be(a% %ob!es se%ti#ie%tos 4 su"e% 'o su %atua!e3a i#'e"ecta, as) 2ue sus +idas debe% se es'etadas5 Cua%do !as 'a!abas %o so% su"icie%tes 4 !a !uc-a es i%e+itab!e, !a diosa ecue a su ode% de (ueeos, 2ue se ce$ desde !os tie#'os #ito!$(icos, !os Sa%tos de Ate%ea, 2ue e% Lati%o a#9ica, Fa%cia 4 Estados U%idos se co%ocieo% co#o !os Caba!!eos de! od)aco o Caba!!eos de Ate%ea5 Po ota 'ate, !os 8a'o%eses uti!i3a% '9sta#os !i%(J)sticos de! i%(!9s 'o %ecesidad !9;ica !a !e%(ua desti%o %o tie%e e! t9#i%o 'aa %o#ba u%a ea!idad, as) 2ue 63
!o ado'ta de ota !e%(uaH 4 'o2ue es #u4 co#%5 Sa%tos de Ate%ea se di)a e% i%(!9s At"enas At"enas Saints5 La ta%s!iteaci$% 2ue !a seie 8a'o%esa -i3o de este e%u%ciado "ue At"ena no Seinto Seinto , sie%do no u% 'osesi+o 4 seinto u%a ta%sci'ci$% "o%9tica de !a 'a!aba saint e% e% r 2maji , !a escitua de !a !e%(ua 8a'o%esa e% !etas !ati%as5 E! %o#be de! "a%sub
ob8eto de estudio es u%a c!aa e"ee%cia a! a%i#e Saint Seiya 5 Peo e;iste 'o ota a3$% 2ue e;'!ica este "e%$#e%o5 Muc-os (u'os scanlations E: de #a%(a 4 "a%subs tie%e% co#o co#'o%e%te e! 'osesi+o 8a'o%9s no e% !os
%o#bes de sus o(a%i3acio%es, e% !o 2ue 'aece se u%a co%+e%ci$% de estos (u'os de taduccio%es a"icio%adas5 Vea#os u%os e8e#'!os* Su'e#o %o Fa%sub, S-ai%(a% %o Fa%sub, NautoSasue %o Fa%sub, A%ubis %o Fa%sub, Aiba>ei %o Fa%sub, B!ac a%d W-ite %o Fa%sub, Gotei o%o-a %o Fa%sub, Seieitei %o Fa%sub, Naciso %o Fa%sub, Ve%e3ue!a %o Fa%sub, a#iNoFa%sub, Ao3oa %o Te%s-i Te%s-i Fa%sub, Lati%o A%i#e %o Fa%sub, etc9tea #uc-os de estos "a%subs 'ub!ica% e% !a '6(i%a :eb de Mca%i#eH5 Po !o +isto, !a co%"o#aci$% de! %o#be co% este 'osesi+o se)a u%a -ea#ie%ta 'aa 2ue e! 'b!ico co% so!o +e e! %o#be eco%o3ca 6'ida#e%te e! 'o'$sito de estos (u'os5 Y ade#6s de esta c!aa e!aci$% e%te e! a%i#e 4 e! subtitu!a8e a"icio%ado, e;iste u% #oti+o !$(ico 'aa 2ue A%S se !!a#e as)* !a %ecesidad de co%ta co% u% %o#be 2ue !os disti%(a de !os de#6s5 La !ista de! '6a"o a%teio so!o es u%a 'e2ue7a #uesta de! oc9a%o de "a%subs 2ue e;iste% e% !a :eb %o se -a i%c!uido %i si2uiea !os (u'os 2ue taduce% a otos idio#asH5 Co%ta co% u%a #aca co'oati+a, co% u% %o#be 'aa u%a o(a%i3aci$%, es #u4 i#'ota%te e% u% #ecado satuado de o"etas co#o este5 Co% este %o#be se "aci!ita !a !abo de asociaci$% 2ue -ace% !os co%su#idoes de u% 'oducto co% su 'oducto, toda esa seie de %o#as, +a!oes, se%ti#ie%tos 4 e;'eie%cias 2ue co%stitu4e% !a ide%tidad de A%S5
15 Taduccio%es de c$#ics -ec-as 'o
"a%6ticos5 64
#l ecosistema de An% la identidad del !ansb a partir de ss entornos virtales
La página web
La '!ata"o#a 'i%ci'a! de A%S es su '6(i%a :eb5 Est6 e% "u%cio%a#ie%to desde -ace #6s die3 a7os 4 su co%te%ido es actua!i3ado co%sta%te#e%te 'o !a '!a%ti!!a de !a o(a%i3aci$% 4 sus c!ie%tes5 Este e%to%o est6 di+idido e% !as si(uie%tes seccio%es* I%icio* a2u) se -ace% 'ub!icacio%es sobe !os %ue+os ca')tu!os de !as seies e% !as 2ue est6 taba8a%do !a '!a%ti!!a 4 se bi%da i%"o#aci$% de i%te9s 'aa !a o(a%i3aci$% 4 sus c!ie%tes5 Esta se co#'o%e de a%u%cios sobe acti+idad de! "a%sub, %oticias sobe este%os de! a%i#e 4 co#u%icados 2ue i%+ita% a sus c!ie%tes a co!aboa co% A%S 4a sea eco%$#ica#e%te o -aci9%dose #ie#bos de! e2ui'o de edici$%H5 A%S, !a -istoia* u%a '6(i%a do%de se #uesta #uesta e! e!ato de !a -istoia de A%S5 Sta""* e% esta secci$% se 'ese%ta% a !os i%te(a%tes de !a '!a%ti!!a de edici$% de! "a%sub5 Se o"ece u%a desci'ci$% de sus !aboesH editoia!esH e% !a o(a%i3aci$% 4 a!(u%os datos 'eso%a!es co#o "ec-a de %aci#ie%to, si(%o 3odiaca! 4 'osesi$% #6s +a!iosa5 Foo* !a 3o%a 'e"eida 'o !os usuaios 4 !os ad#i%istadoes de! "a%sub 'aa co%+esa, "o#a c!ubs de di+esos i%teeses 'o e8e#'!o, c!ubs de "a%6ticos de seies 4 'eso%a8es, de +ideo8u(adoes o #sicaH e i%teca#bia i%"o#aci$%5 Tace* se o"ece% !os e%!aces de Bittoe%t 'aa desca(a a%i#e subtitu!ado de A%S5 Radio* !a e#isoa o"ece #sica asi6tica, 'e"ee%te#e%te 8a'o%esa 4 sucoea%a 4 2ue est9 i%c!uida e% !as ba%das so%oas de !os a%i#es5 E! b!o( de A%S* !a ad#i%istadoa I;a escib)a e% este b!o( %oticias sobe #a%(a 4 a%i#e, cu!tua 4 !a (eo(a")a 8a'o%esa5 IRC* i%c!u4e u% tutoia! de uso de este 'o(a#a 2ue si+e 'aa e%tab!a co#u%icaci$% e% tie#'o ea! 4 do%de se o"ece e! a%i#e 'aa desca(a diecta5 Esta !ti#a uti!idad es !a #6s i#'ota%te 4a 2ue !os se+idoes 2ue a!o8a% ac-i+os co#o Me(a 4 Media"ie tie%e% 'o!)ticas de 'otecci$% de deec-os de auto, de #a%ea 2ue -a% boado e% #!ti'!es ocasio%es !as seies taba8adas 'o A%S5 Estado de !as seies TVRi'ZDVDRi' 4 BDRi' de A%S* Esta secci$% !!e+a a u%as sa!as de "oos do%de se e'ota e! estado de !os 'o4ectos 'e%die%tes de !a o(a%i3aci$%5 Se 65
descibe !a "ase de! 'oceso do%de se e%cue%ta u%a seie o 'e!)cu!a dete#i%ada5 Po e8e#'!o*
L)**le B%s*ers? •
E'isodio /0 > 0/ > Pub!icados
•
E'isodio 00 > 0< > Listos, 'eo e% es'ea de 'ub!icaci
%$•
E'isodio ./ > . > E% e+isi
%$N)se@/) •
E'isodio /0 > /@ > Pub!icado
•
E'isodio /1 > / > E% Re+isi
%$•
E'isodio /= > 0. > E% aaoes
•
E'isodio 0@ > 0 > E% Tie#'os
•
E'isodio 0 > ./ > E% Taducci
%$ A'o4os* A%S A%S ace'ta do%acio%es 'aa 'a(a (astos de "u%cio%a#ie%to "u%cio%a#ie%to do#i%io, se+idoes, etc5H, 'eo %o coba 'o e! a%i#e subtitu!ado5 Estas do%acio%es se 'uede% -ace de +aias #a%eas* 05 A ta+9s ta+9s de u%a cue%ta Pa4>Pa! 'a4'a!at-e%a>%o>sei%to5%etH .5 De'$sito ba%caio e% u%a de !as cue%tas de! "a%sub dis'o%e de cue%tas e% M9;ico, C-i!e, A(e%ti%a, Ce%toa#9ica 4 Estados U%idosH5 @5 Po co#'as 2ue se -a(a% e% !a tie%da o%!i%e Fa''i5 Se escibe e% !os co#e%taios de! 'edido uieo a'o4a a A%S Fa%sub 4 co% e!!o se desti%a6 u% 'oce%ta8e de! 'ecio de! 'oducto a! "a%sub ota tie%da o%!i%e 2ue !os a'o4a es atsuoi Gi"tS-o' 4 !os a'otes se -ace% de !a #is#a #a%eaH5 Oto siste#a de "i%a%cia#ie%to 2ue tie%e !a o(a%i3aci$% es +e%de cue%tas de u% se+ido 'o u% tie#'o dete#i%ado d)as, #eses, etc5H5 La +e%ta8a 2ue tie%e% !os usuaios 2ue accede% a 'a(a es 2ue dis"uta% de acceso a !os taba8os de A%S 2ue %o se -a% 'ub!icado 4 'o4ectos +ie8os 2ue so!o se co%si(ue% e% ese se+ido5 A-) te%e#os todo !os 'o4ectos taba8ados 4 'o4ectos 2ue toda+)a %o +e% !a !u3 F!o:e, ./01H5 A"i!iados* e%!aces a '6(i%as a!iadas o 2ue taba8a% taba8a% co%8u%ta#e%te co% e! "a%sub5 U% e8e#'!o es Mca%i#e, u%a '!ata"o#a de 'ub!icaci$% de "a%sbus 4 scanlations 5 66
aceboo!
E! sitio de Faceboo de A%S "ue ceado e% e! ./00, es deci, es u%o de !os #6s ecie%tes e%to%os :eb ceados5 Las 'ub!icacio%es se ce%ta% e% !os !a%3a#ie%tos de !os ca')tu!os taba8ados 'o e! "a%sub 4 !as !ti#as %oticias5 Esta i%"o#aci$% sue!e esta aco#'a7ada de u% e%!ace 2ue ta%s'ota a !a '6(i%a :eb de! (u'o5 Co#o ca%a! de co#u%icaci$% de !os ad#i%istadoes co% !os usuaios se uti!i3a #u4 'oco5
"witter
E! ca%a! de T:itte de A%S se ce$ e! < de 8u!io de .//<5 A! i(ua! 2ue e% Faceboo, #uc-o de !o 2ue se 'ub!ica a2u) so% a%u%cios 2ue se -ace% e% !a '6(i%a 'i%ci'a!, b6sica#e%te so% de !a%3a#ie%tos de 'oductos subtitu!ados5 Co%taio a Faceboo, T:itte T:itte es u% ca%a! do%de se da u%a co#u%icaci$% #6s "!uida e%te !os ad#i%istadoes 4 e! 'b!ico5 Se co#e%ta% "otos, %oticias, se etuitea e%tadas de !os 'atoci%adoes e i%c!uso es u% ca%a! de co#u%icaci$% 'aa escibi sobe !os estados de 6%i#o de !os editoes de! "a%sub5
La visi#n est$tica de la web de AnS
Si -a4 a!(o 2ue co#'ate% !os "a%subs es 2ue e% sus '6(i%as :ebs e;iste u%a a#'!ia uti!i3aci$% de dibu8os a%i#e 'aa "i%es est9ticos 4 'ub!icitaios5 Y co#o %o 'od)a se de ota "o#a, A%S se a'o+ec-a de esto 'aa da!e u% se!!o 'o'io a su o(a%i3aci$% 4 -ab!a de !o 2ue o"ece a! 'b!ico5 E! sitio :eb de! "a%sub NautoSasue -ace u%a co%sta%te e"ee%cia a u%o de !os a%i#e>#a%(a 2ue taba8a este (u'o, 5aruto 5 Toda Toda su :eb, desde !a co%"ecci$% de su !o(oti'o -asta !a secci$% de "oos, tie%e "oto(a")as de !os 'eso%a8es 4 e!e#e%tos de esta seie5 Todo Todo esto "ue 'e%sado 4 dise7ado 'aa 2ue !os +isita%tes se'a% 2ue so% u% (u'o de subtitu!adoes es'ecia!i3ados e% esta seie [o 2ue a! #e%os tie%e u% si(%i"icado i#'ota%te 'aa !os editoes[, si bie% -a% taba8ado otas co#o Kne Piece 4 +leac" 5 A%S ta#bi9% -ace uso de estas i#6(e%es i#6(e%es de "a%subs taba8ados 'o e!!os5 Po e8e#'!o, e% !a '6(i%a 'i%ci'a! de su :eb u% dibu8o de Tai(a Tai(a Aisaa, 'ota(o%ista de !a 67
seie #oradoraG decoa !a secci$% Nuestas seies5 A!(u%os co#u%icados de! 'eso%a! de A%S, co#o dos 2ue i%"o#a% a! 'b!ico sobe sobe !as #a%eas de co!aboa eco%$#ica#e%te, tie%e% u% dibu8o de Ria Taa%as-i, Taa%as-i, 'ota(o%ista de !a seie C"Qniby2 Demo *oi ga S"itaiG Los Los ba%%es 2ue e%cabe3a% !a '6(i%a i%co'oa% 'eso%a8es de +akuman 4 >orkingGG/ 4 se i%c!u4e e! %o#be de! "a%sub e% estas i#6(e%es5
Ade#6s, !a 'ub!icaci$% de u% a%i#e est6 aco#'a7ada de u%as ca'tuas de! ca')tu!o, !o 2ue %o so!o si+e 'aa #osta!e a !os +isita%tes !a ca!idad "i%a! de! 'oceso de edici$% 4 taducci$%, si%o 2ue aco#'a7a e! se%tido est9tico de este sitio de I%te%et* sie#'e esta -ab!a%do de! a%i#e, e"ee%cia!o de todas !as #a%eas 'osib!es* i#6(e%es, #sica, +ideos Esta co%ti%ua e;'osici$% de! #ateia! a ta+9s de di+esas #a%eas se e;'!ica 'o2ue e;iste u% #ecado do%de !a o"eta abu%da5 Se si(ue este 'i%ci'io* "e%te a ta%tos 'oductos 'aecidos, !a !abo 'o'a(a%d)stica esu!ta u% debe "u%da#e%ta! si se 2uiee% ase(ua !as +e%tas* 'ub!icidad 'o te!e+isi$%, ba%%es e% '6(i%as :eb, co#u%icacio%es a !os coeos e!ect$%icos, cate!es e% es'acios 'b!icos, ceaci$% de es'acios e% edes socia!es todo !o 2ue -a(a "a!ta 'aa 2ue e! c!ie%te +ea !a o"eta 4 !a co#'e Ca'iotti, ./0@H5 E% e! caso de! A%S, %o se -ab!a de +e%de o co#'a 'o2ue %o e;iste u% "i% de !uco, si%o da es'uesta a !as %ecesidades taducto!$(icas de u%a co#u%idad co% !a 2ue se co#'ate% (ustos 4 a"icio%es 4 a !a 2ue %o se est6 da%do es'uesta e% u% #o#e%to dete#i%ado &!+ae3, ./0., '5 ??H, 4 su ca#'o de 'o'a(a%da 4 di+u!(aci$% se educe a !a Red si% e#ba(o, es cieto 2ue e;iste u%a (a% o"eta de a%i#e e% I%te%et 4 se da e! caso de 2ue +aios "a%subs taba8a% !os #is#os 'oductos5 Si se desea te%e u%a (a% +isibi!idad de! 'oducto, esu!ta %ecesaio i%te'e!a!o de todas !as #a%eas 'osib!es5 So!o as) se (aa%ti3a 2ue !os c!ie%tes +ea% !os ca')tu!os subtitu!ados e ide%ti"i2ue% !os +a!oes 2ue co#'o%e% !a ese%cia de A%S5 E% cua%to a !os co!oes de !os e%to%os :eb, estos "a%subbes 'e"iee% co!oea!os co% to%os 2ue %o esu!te% e;ta+a(a%tes o c-i!!a%tes5 Nosotos sie#'e -e#os te%ido !a %o#aH de %o usa co!oes c-i!!a%tes, sie#'e e% u%a to%a!idad co#o ti'o 'aste!, co#o u% 'o2uito #6s oscuito 'o2ue 2uie% dise7$ !a '6(i%a :eb, !a 2ue #a%e8aba todo eso ea I;a, 2ue ea dise7adoa (6"ica H %os co#e%taba es 2ue +isua!#e%te es #6s a(adab!e a !a +ista5 A 2ue t 'uedas !ee a!(o5 Y usa#os co!oes as), sobios, u% 'o2uito #6s 'aste!osos, 68
'o2ue as) sie#'e -a sido %uesta %atua!e3a de%to de! "a%sub, ta%to e% !os subt)tu!os co#o e% !a :eb es !o 2ue tata#os de e'ese%ta!es5 No usa co!oes c-i!!a%tes o a%i#acio%es e;cesi+as 4 todo eso5 Eso ea !o 2ue e!!a %os dec)a5 F!o:e, ./01H Paa co#'!eta, !a o(a%i3aci$% cue%ta co% su 'o'ia #ascota 2ue uti!i3a% co#o !o(oti'o* u% (ato b!a%co 4 cabe3$%5 Es !a i#a(e% 2ue se uti!i3a e% e! 'e"i! de A%S e% T:itte, T:itte, Faceboo 4 !a '6(i%a 'i%ci'a!5 Es e+ide%te 2ue se e#'!ea a este a%i#a! 'aa 2ue e! 'b!ico !o asocie a! "a%sub5
%n entorno para hacer miembros & amigos
Des'u9s de esta desci'ci$% 2ueda c!ao 2ue !a 'i%ci'a! '!ata"o#a de acti+idad 4 co#u%icaci$% de A%S es su '6(i%a :eb5 Tie%e u%a (a% ca%tidad de seccio%es, 'eo, sobe todo, es e! -o(a de !os "oos de! "a%sub5 E% !os "oos se desao!!a casi 2ue todas !as co#u%icacio%es de !os co%su#idoes 4 !os #ie#bos de A%S5 E% 2u9 co%siste% esas co#u%icacio%es Tie%e% "i%es #u4 +aiados 4a 2ue aboda% di"ee%tes te#6ticas, co#o bie% se +io e% !a desci'ci$% de !a -istoia de! "a%sub5 La !ibetad debe e;'esi$% +ie%e co%dicio%ada a u% co%8u%to de e(!as 2ue est6% de"i%idas 'o !os ad#i%istadoes 4 2ue debe% cu#'!i !os 'atici'a%tes de! "oo5 Po !o (e%ea! se 'o-)be e! spam, e! !e%(ua8e obsce%o e ies'etuoso 4 !os spoliersER si% 'e+io a+iso5 Si% e#ba(o, e% e! "oo Ga#es^, e! es'acio do%de se -ab!a de +ideo8ue(os e% A%S, se 'e#ite u% !e%(ua8e #6s abieto, 4a 2ue !a #a4o)a de !os 8u(adoes est6% est6% acostu#bados a eso, eso s), sie#'e si% 'asase de#asiado de !istos5 Ta#bi9% Ta#bi9% se uti!i3a% disti%tos ti'os de c$di(os 4 abe+iatuas 'aa a(i!i3a !a e#isi$% e i%te'etaci$% de! #e%sa8e5 E% e! "oo Ci%e !os 'atici'a%tes tie%e% u% siste#a de c!asi"icaci$% de !as 'e!)cu!as se(% su co%te%ido*
16 S'a#* coeos o #e%sa8es %o so!icitados, %o
deseados o de e#ite%te a%$%i#o5 Sue!e% se te;tos 2ue %o tie%e% e!aci$% co% !o 2ue se -ab!a e% u% "oo o 2ue so% de ca6cte 'ub!icitaio5 S'o!ies* es !a desci'ci$% de u%a 'ate i#'ota%te de !a ta#a de a!(u%a oba, (e%ea!#e%te de te!e+isi$%, ci%e, !ibo, etc5 Se co%sidea u%a #a!a '6ctica cua%do dic-a e+e!aci$% se -ace si% a+isa!e a u%a 'eso%a5
69
A : Caece% de esce%as co% +io!e%cia ")sica o 'sico!$(ica, se;o, !e%(ua8e obsce%o 4 'ese%cia de do(as5
B : So% a'tos 'aa ado!esce%tes [#a4oes de 0. a7os[ 4 adu!tos cue%ta co% esce%as ocasio%a!es de +io!e%cia 4 des%udos, si% #osta (e%ita!es5
B# : Paa #a4oes de 0? a7os e i%c!u4e esce%as co% co%su#o de a!co-o! 4 do(a5
C : Puede se +ista 'o #a4oes de 0= a7os co%tie%e esce%as co% +io!e%cia, e!acio%es se;ua!es, 'a!abas obsce%as 4 co%su#o de d o(as5 A'ate de !as %u#eosas sa!as 2ue tata% tata% sobe di+esos te#as, -a4 dos "oos 2ue est6% e!acio%ados diecta#e%te co% e! "a%subbeo 4 e% e! 2ue !os usuaios 4 ad#i%istadoes i%teca#bia% i%"o#aci$% sobe !os 'o4ectos de subtitu!a8e, a"i!iacio%es a !a '!a%ti!!a, dudas sobe e! uso de !a '!ata"o#a :eb 4 e'otes de "a!!os e% !a edici$% de !os a%i#es*
A*'e&a &/ Se)&*/ 4 F%e.as 8 s%5ere&c)as5 E% estas sa!as se dia!o(a sobe asu%tos ta!es co#o si A%S taba8a6 dete#i%ado a%i#e, co%+ocatoias 4 sobe !a ca!idad de! "a%sub5 Me8o dic-o, a ta+9s de !os "oos !os #ie#bos de !a co#u%idad A%S ad#i%istadoes 4 c!ie%tesH 'uede% dia!o(a sobe cua!2uie cosa e% 'aticu!a 4 so% u%a 'ueta de e%tada de etoa!i#e%taci$% e%te "a%subbes 4 c!ie%tes 'aa tata cuestio%es de "a%subeo e i%c!uso u%ise a !as !aboes de estos subtitu!adoes a"icio%ados5 Paa co#'oba !o a%teio se cita6% a!(u%as i%te+e%cio%es de "oos5 E% este "oo u% usuaio 'ete%de 2ue A%S taba8e u% a%i#e de su i%te9s5
D%+a s/bre la&-a()e&*/ +e %&a ser)e Se&*)&el Ar*e(a: o!a, s9 2ue a !o #e8o es to%te)a cea u% te#a 'aa esto, 'eo, bue%o, es'eo 2ue #e discu!'9is si es as) o i%cu#'!e !as %o#as, te%(o !a si(uie%te duda, At-e%a %o Sei%to 'ie%sa taba8a e! a%i#e *ami 5ome 0o S"iru Sekai Es 2ue #e esto4 !e4e%do e! #a%(a 4 #e e%ca%ta 4 2ue)a sabe si a2u) se
iba a taba8a *@ Sa!udos
B/&*e&(ar% taductoa 4 coectoa de A%SH : Po a-oa %o est6 e%te %uestos '!a%es u5u
70
Se&*)&el Ar*e(a: O, 2u9 'e%a
i(ua!#e%te (acias 'o es'o%de
B/&*e(ar%: Si', u%a 'e%a 'o2ue es u%a seie basta%te a!ocada 2ue #e (ust$ #uc-o ;D Peo 4a te%e#os -ato taba8o e% 'oducci$%5 E% ocasio%es !os c!ie%tes de! "a%sub tie%e% !a o'otu%idad de -ace 'eticio%es de "a%subbeos5 Si bie% es cieto 2ue e! 'oceso de se!ecci$% de !os 'o4ectos de subtitu!a8e es decisi$% de !os ad#i%istadoes, !as o'i%io%es de! 'b!ico 'uede% se i#'ota%tes 'aa 2ue A%S se "i8e e% u% a%i#e 4 decida taba8a!o #6s ade!a%te se co#e%ta6 sobe este 'oceso de se!ecci$%H5 E! si(uie%te "oo tie%e co#o ob8eti+o ec!uta %ue+os #ie#bos 'aa !a '!a%ti!!a de !a o(a%i3aci$%5
A&S b%sca c/lab/ra+/res: A2u) esta#os so!icita%do de su a4uda a4uda 'aa 2ue este #u%dito de! a%i#e si(a 'os'ea%do Co#o #uc-os 4a sabe%, A%S es u% "a%sub 2ue taba8a +aias seies si#u!t6%ea#e%te, a3$% 'o !a cua! se tie%e u%a (a% ca%tidad de taba8o 2ue saca ade!a%te, si% descuida %uesta +ida 'eso%a!5 Es 'o e!!o 2ue usa#os esta +)a 'aa so!icita !a a4uda de 2uie% est9 dis'uesto 4 dis'o%(a de !os co%oci#ie%tos 'aa a'o4a a A%S e% !a adua, 'eo si% duda (ati"ica%te, taea de! "a%subeo5 At-e%a %o Sei%to 'ide !a co!aboaci$% de 'eso%as 2ue cue%te% co% dis'o%ibi!idad de tie#'o 4 #uc-as (a%as de dis"uta de esta 'asi$% 2ue es e! a%i#e5 Estos so% !os 'uestos 2ue A%S e2uiee*
TRADUCTORES A2u) -a4 dos +etie%tes, 4a 4a 2ue e! a%i#e 'uede co%se(uise e% su "ue%te oi(i%a!, e! 8a'o%9s, 4 subtitu!ado a! i%(!9s5 Co#o #uc-os sabe%, (e%ea!#e%te !os "a%subs se basa% e% !a +esi$% e% i%(!9s 'aa sus taduccio%es, 'eo %u%ca cae #a! u%a taducci$% diecta de! idio#a #ade, sobe todo cua%do e! a%i#e e% cuesti$% %o cue%ta co% e! 'i+i!e(io de -abe sido subtitu!ado5 As) 2ue busca#os* Taductoes i%(!9sZes'a7o! Taductoes 8a'o%9sZes'a7o! 71
E% e! caso de taductoes de i%(!9s, 2ue te%(a% u% e;ce!e%te do#i%io de! idio#a, as) co#o bue% #a%e8o de! es'a7o! 4 su oto(a")a5 E% e! caso de !os taductoes de 8a'o%9s, 2ue te%(a% e;'eie%cia taducie%do de o)do o diecto de te;to, as) co#o e! bue% do#i%io de! es'a7o! 4 su oto(a")a5 Cabe -ace u% bue% 9%"asis e% cua%to a! do#i%io de! es'a7o!, 2ue ta! +e3 a!(u%os e%cue%te% "uea de !u(a sie%do e! idio#a co% e! 2ue se tata todos !os d)as5 Peo a! #o#e%to de taduci se e2uiee u% es'a7o! #u4 !i#'io, si% 'a!abas a!tiso%a%tes e% !o 'osib!e, co% u%a +aiedad a#'!ia de +ocabu!aio, as) co#o u%a bue%a oto(a")a5
N2(er/ +e ,%es*/s +)s,/&)bles ,ara *ra+%cc)=& .a,/&ses,a/l: # Las vaca&*es ,ara *ra+%c*/res )&5lses,a/l es*7& lle&as +e (/(e&*/< 5rac)as c')c/s ,/r s% b%e&a +)s,/s)c)=& 8 e&*%s)as(/ CORRECTORES E% esta 'ate, co#o 4a sabe%, se %ecesita 2ue e! coecto se e%ca(ue de !as "a!tas oto(6"icas o de edacci$% 2ue -a4a 'odido co#ete e! taducto, as) co#o descubi a2ue!!as i%co%siste%cias e% !a taducci$% 'aa 'ode coe(i!as co% a4uda de! taducto5 Es #u4 i#'ota%te 2ue su oto(a")a 4 (a#6tica sea i#'ecab!e, 4 te%(a #uc-a 'acie%cia 'aa e+isa u% sci't co#'!eto, do%de es 'osib!e 2ue -a4a #uc-os eoes5 Ta#bi9% Ta#bi9% es bie% ecibido 2ue te%(a% a!(% co%oci#ie%to de! i%(!9s 'aa 'ode detecta a!(u%a !itea!idad o #a!a taducci$% de%to de !a coecci$%5
Las vaca&*es ,ara c/rrec*/res es*7& lle&as +e (/(e&*/< 5rac)as c')c/s ,/r s% b%e&a +)s,/s)c)=& 8 e&*%s)as(/ A2u) se obse+a c$#o se ea!i3a% ea!i3a% !as co%+ocatoias 'aa u%ise a! e2ui'o de A%S5 So% abietas a todo 'b!ico 4 ea!i3adas e% !os sitios :eb de! "a%sub5 Se a%u%cia% !as '!a3as dis'o%ib!es 4 se descibe% e2uisitos de ad#isi$%5 Lue(o +ie%e u% 'oceso de 'ueba do%de se #ide% !as ca'acidades de! 'ostu!a%te a%tes de se ec!utado o"icia!#e%te 'o e! (u'o5 os#us ./0@H descibe as) e! 'oceso de su se!ecci$% co#o timmer , a2ue! edito 2ue se e%ca(a de !a si%co%i3aci$% de !os subt)tu!os*
Po a2u9! e%to%ces %ada #6s #e dedicaba a +e a%i#e, a 'esa de O sea, !!e+aba #i caea 4 !os "i%es de se#a%a +e)a seies 2ue taba8aba At-e%a %o 72
Sei%to5 Ea e! %ico "a%sub 2ue se(u)a e% a2ue! e%to%ces, %o #e -ab)a 'uesto a +e otos "a%subs5 asta 2ue u%a +e3 u%a co%+ocatoia sicH do%de estaba% 'idie%do kareoker , editoes, videotimers Y 4o +e)a a2ue!!a +e3, 'o e! a7o .// o .//=, 2ue -icieo% u%a co%+ocatoia estos c-icos5 Me acuedo 2ue %ada #6s !e) !a co%+ocatoia 4 di8e* bue%o5 Le) 2ue usaba% e! "a#oso 'o(a#a Aegisub 'aa subtitu!a 4 2ue 'ed)a% 2ue !o #a%e8aa% 4 todo eso5 Y di8e* bue%o, 4o %o te%(o co%oci#ie%to sobe e! 'o(a#a5 Yo 2ue)a e%ta 'i#eo co#o karaoker , 'eo %ecesitaba co%oci#ie%tos 4 sabe 'o(a#a 4 todo, 4 e%to%ces di8e #uc-o 2ue es #uc-o o!!o Mu4 co#'!e8o5 Di8e* %o, %o +o4 a e%ta co#o aaoe H Si %o 'uedo se aoe, +o4 a busca oto 'uesto5 Lue(o de u%a se(u%da co%+ocatoia, e% e! .//<, os#us si%ti$ 2ue esta ea u%a se(u%da o'otu%idad de "o#a 'ate de! e2ui'o de A%S5 Se%t)a u% a(adeci#ie%to 'o2ue +io seies de ese "a%sub, -ab)a 'asado #uc-as -oas de di+esi$% 'o !a !abo de subtitu!a8e de esta o(a%i3aci$% 4 co%oc)a a 'eso%as de! "a%sub 4 -asta tab$ a#istad co% e!!as a ta+9s de! c"atbo. 4 4 e! IRC 2ue e% esos #o#e%tos ea toda u%a se%saci$% e% At-e%a %o Sei%toH5 Esta +e3 os#us os#us 'ese%t$ !a 'ueba 'aa se timer 5 Se se%t)a co% !a su"icie%te co%"ia%3a 'aa dese#'e7a bie% !a !abo* -ab)a !e)do #a%ua!es, +isto +ideos tutoia!es de Youtube Youtube 4 #a%e8ado u% 'oco e! 'o(a#a Aegisub! Aegisub! La 'ueba 2ue !e asi(%ao% 'aa se 'ate de A%S co%sisti$ e% timear u% ca')tu!o e%teo de u%a seie, Omineko no 5aku *oro ni 5 Se !a #a%dao% u% "i% de se#a%a5 os#us de#o$ tes d)as co#'!eta%do !a taea5 Le to#$ #6s de dos d)as de! tie#'o asi(%ado5 A! 'i%ci'io 'e%s$ 2ue %o -ab)a sido esco(ido !e 2uedaba !a satis"acci$% de sabe c$#o ea !a 'ueba 'aa i%(esa a u% "a%sub 4 e! ti#ea u% ca')tu!o co#'!etoH5 E% co%ta de !o 2ue 9! es'eaba, u%o de !os ad#i%istadoes de! "a%sub !e co#u%ic$ 2ue os#us -ab)a sido ad#itido5 E% !a #a4o)a de !os casos !os c!ie%tes se u%e% a! "a%sub i%ti(ados 'o co%oce e! 'oceso de edici$% 4 taducci$% de !os +ideos5 Ad#ia% e! esu!tado de !a !abo 4 2uiee% se 'ate de a2ue!!os (u'os 2ue !es -a% bi%dado #uc-as -oas de e%tete%i#ie%to si% 'edi!es %ada a ca#bio5 os#us ./0@H co#e%ta* Me !!a#aba !a ate%ci$% c$#o taba8aba% H Cua%do estaba e! c-at ., 2ue toda+)a e;iste e% !a :eb, +e)a !as co%+esacio%es de !os de! staff e% e% ese e%to%ces, 2ue 'e(u%taba% sobe ta! seie o a!(o as), 4 s) #e !!a#aba !a ate%ci$%, de cu6! ea ese 73
#u%do at6s, de c$#o e!!os taba8a% !as seies 'aa 2ue des'u9s !a 'ub!icaba% sicH 4 c$#o ea ese taba8o 2ue e!!os ea!i3aba%, o sea, co#o deci tas ba#ba!i%as, de! "a%sub 'aa 2ue !os users +i9a#os sus taba8os -ec-os5 Ota 'ueba 2ue co%sta de este i%te9s 'o co%oce !os 'ocesos !o 'ode#os +e e% e! si(uie%te "oo5 N$tese 2ue !os ad#i%istadoes %o tie%e% %i%(% ece!o a !a -oa i%"o#a a !os c!ie%tes sobe !a edici$% de !os a%i#es de A%S5 La idea es 2ue toda !a acti+idad de! "a%sub, ta%to e! a%i#e subtitu!ado co#o !o 2ue se +i+e a ta+9s de !as di"ee%tes seccio%es 4 sa!as de "oos, esti#u!e a !os c!ie%tes 'aa 2ue sea% "ie!es a sus taba8os 4 co!aboe% e% su ea!i3aci$%5
C=(/ s%b*)*%la&J Kr)-al)+: o!a (e%te, 2uisiea sabe 2u9 'o(a#as usa% o !a #etodo!o()a 'aa subtitu!a5 Yo -ace a7os desca(u9 de ac6 !a seie E!"e% Lied co% subt)tu!os, !a ca!idad ea #u4 bue%a 4 !os subt)tu!os ea% bue%os, e%to%ces 2ue)a sabe c$#o !o -ace%5
K/(e+80% taducto de A%SH : Yo es'o%do 'o !a #etodo!o()a \\ Pi#eo cada seie tie%e su e2ui'o de staff , cada 'eso%a -ace a!(o disti%to* > Taducci$%* Se taduce5 > Coecci$%* Se coi(e !o taducido5 > Ra: u%te* Busca !as )as 'aa cada e'isodio5 > Ti#eo* Se si%co%i3a cada "ase5 > Edici$%* Se 'o%e% !os cate!es 4 de#aces sicH cosas bo%itas *@ > Esti!os* Se a'!ica e! esti!o de !etas 2ue se usa5 > E%codeo* Se 'o%e todo !o a%teio 8u%to 4 se #e3c!a co% e! +ideo5 > Re+isi$%* Se e+isa 2ue -a4a 2uedado bie% *@ Paa!e!a#e%te se taba8a co% !as ca%cio%es* > L4ics* Taduce !as ca%cio%es, busca !os a%8is 4 o#a%8is5 > Ti#eo de !as L4ics* Se si%co%i3a !a !eta se(% +a4a% ca%ta%do5 > aaoes* Se se!eccio%a% !os e"ectos 4 se -ace #a(ia > A%S %o est6 !ibe de co#ete eoes 4 o"ece u% es'acio 'aa 2ue !os c!ie%tes -a(a% sus co#e%taios 4 a4ude% a #e8oa !a ca!idad de sus 'oductos5 Los si(uie%tes e;tactos de "oos e8e#'!i"ica% esta etoa!i#e%taci$% diecta e%te 'oducto>co%su#ido*
74
S%5ere&c)a S/bre el 0 +e S')&5e@) &/ K8/.)& S%-%ScarBOY?: ]o!a^ Pi#eo 2ue todo 2uieo Fe!icita!os 4 a(adece 'o e! taba8o 2ue -a% -ec-o estas . se#a%as co% e! a%i#e S-i%(ei %o 4o8i% `attac o% tita%`, -a% -ec-o u% #u4 bue% taba8o 4 -a sido u%o de !os a%i#es 2ue ustedes e#'ie3a% 4 te#i%a% e% su se#a%a de e#isi$%, a!(o 2ue %o +e)a -ace a7os e% A%S5
F%er4a s%5er)r< 9%e 9%e sacar7& %&a V0 +el e,)s/+)/ 0 +e S')&5e@) &/ K8/.)&< 8a 9%e &/*e 9%e se br)&car/& %& ,e9%e/ +e*alle 9%e es )&*eresa&*e 8 9%e */(ar7 val/r c/& l/s s%ces/s 9%e /c%rra& e& el ;%*%r/ 8 es la *ra+%cc)=& +el *e1*/ +e ()*a+ +el e,)s/+)/ las )(75e&es 9%e se (%es*ra& al e&*rar 8 sal)r a c/(erc)ales$ H asta ota5
B/&*e&(ar%* o!a5 E% #is e2ui'os %o %os `bi%ca#os` %ada, %o so!e#os -ace as) !as cosas5 Discuti#os co% e! tea# sobe si se)a e!e+a%te 'aa %osotos taduci!a 4 !!e(a#os a !a co%c!usi$% de 2ue %o5 Sa!udos5
Err/r Tra+%cc)=&< K)()*/+/@e a5er: Bue%as Sta"" de A%S555co#o -ab)a% su(eido des'u9s de +e sus e'!a4s e% !os "oos de DD desca(a diectaH !e de8o !as ca'tuas de !os e's e'isodiosH 2ue tie%e% eoes, %o ta% si(%i"icati+os, 'eo !os tie%e555si% 6%i#o a o"e%de555c!ao est6555A%4:a4555a2u) est6555A%4:a4555a2u) !as 'uebas555 E! usuaio a%e;a ca'tuas de 'a%ta!!aH5
"/&s8(/&: De! ca')tu!o = ceo 2ue e! eo "ue 2ue 'use !a +esi$% #a!a e% MF Media"ieH 4 de a-) !a ba8aste, a! 'aece 4a se est6 subie%do !a bue%a, au%2ue 'o MU Me(au'!oadH 4 RS Ra'ids-aeH est6 !a bue%a, si %o #e e2ui+oco, sobe e! 00 4a se 'as$ e'ote de eso, a +e 2ue se -a65
#l proceso de sbtitlaje de An como $enerador de la identidad del !ansb 75
Co#o se ecoda6 e% u%o de !os co'us de "oos 4a citados e% este a%6!isis, o#ed4.u descib)a e! 'oceso 2ue si(ue A%S 'aa subtitu!a u% a%i#e5 Es u%a taea 2ue i#'!ica ta%to !a edici$% de !os te;tos de taducci$% co#o de! +ideo5 Subtitu!a es !o 2ue (e%ea toda !a acti+idad de estas o(a%i3acio%es, su a3$% de se, 4, 4, !$(ica#e%te, es #u4 i#'ota%te 'aa e!!as !o(a da!es u% se!!o 'o'io a sus 'oductos, e% aas de 2ue e! 'b!ico 'ueda ide%ti"ica a u% "a%sub a ta+9s de sus a%i#es subtitu!ados5 A%S si(ue u% #9todo 2ue to#a #uc-o de !o !o 2ue sue!e -acese e% !a (a% #a4o)a de o(a%i3acio%es de subtitu!a8e a#ateu taducci$%, esti!os, aaoe 4 de#6s 'a6#etos 2ue taba8a% !os #ie#bos de! e2ui'o subtitu!adoH5 E% e! #aco te$ico de esta i%+esti(aci$% se e;'!ic$ be+e#e%te esta cade%a de taba8o de !os "a%subs ''5 @> @=H se(% !o ese7ado 'o Mat)%e3 ./0/H5 E%to%ces, e! 'i#e "acto de 'eso%a!i3aci$% 2ue A%S i#'i#e a sus +ideos es 2ue so% e! esu!tado de u% siste#a de o'eacio%es 2ue se e#o%ta a !os i%icios de !a subtitu!aci$% a#ateu 4 se -a 'e"eccio%ado a ta+9s de a7os de taba8o de !os "a%subs 4 e! a+a%ce de !a tec%o!o()a5 A%S co%stu4e su ide%tidad a! #o%ta u%a '!ata"o#a do%de u%a co#u%idad de "a%6ticos e%tab!a% u%a co#u%icaci$% 2ue abaca #uc-)si#o otos as'ectos a'ate de !os ca')tu!os taducidos 4 a! se(ui u% #9todo de subtitu!a8e 2ue se -a co%sideado tadicio%a!5 Paa A%S !a tadici$% est6 e!acio%ada co% este #9todo 4 'o u% c$di(o de 9tica 2ue tascie%de% !os ca#bios 2ue !a tec%o!o()a i#'i#a e% !a edici$% 4 subtitu!aci$% de !os +ideos5 Los tes +a!oes "u%da#e%ta!es 2ue co%sidea% co#o #uesta de u% taba8o atesa%a! 4 coecto, es deci, a'e(ado a !o 2ue 'aa e!!os debe se u% "a%sub, so%* !a ca!idad de !as taduccio%es, e! es'eto 'o e! c!ie%te 4 !a 'o-ibici$% de todo !uco 4 cua!2uie "o#a de a'o+ec-a#ie%to de! taba8o de teceas 'eso%as si% da e! es'ecti+o c9dito5
76
La calidad como sello distintivo
Paa #uc-as e#'esas !a ca!idad de sus 'oductos +a de !a #a%o co% e! 9;ito o e! "acaso5 Todo Todo 'ate de u% #ecado do%de abu%da !a co#'ete%cia, !o 2ue tie%de a (e%ea u%a saturación de la oferta de productosservicios 5 Muc-as "i#as 2ue bi%da% a !os c!ie%tes !a satis"acci$% de !as #is#as %ecesidades5 Los e8e#'!os so% abu%da%tes* Carrefour/ >all $art/ Lder/ 6umbo todas so% se#e8a%tes e% !o 2ue +e%de%5 +e%de% 5
Esta te%de%cia a !a e'etici$% !!e+a a 2ue !as e#'esas 2uiea% di"ee%ciase de sus co#'etidoes a! a7adi!es %ue+as 'o'iedades a sus 'oductos5 E! te!9"o%o ce!u!a 'as$ de es'o%de !!a#adas a e'oduci ca%cio%es, de e'oduci ca%cio%es a to#a "otos, de to#a "otos a (aba +ideos, de (aba +ideos a %a+e(a e% I%te%et, etc5 Los co#'etidoes si(ue% e! 'aso de estas i%%o+acio%es 4 tata% de sobe'asa!os a todos co% %o+edades5 Y co% cada %ue+o ca#bio, #i!es de a'aatos 2ueda% obso!etos5 Es e+ide%te 2ue esta situaci$% causa u%a aceleración del consumo 5 A2ue! 2ue desea +e%de 'o e%ci#a de sus i+a!es sie#'e est6 'ocua%do o"ece u% 'oducto 2ue es #e8o 2ue e! de sus i+a!es5 E! au#e%to de !a ca!idad de !os 'oductos de ca!idad de !os 'oductos 4 !a abu%da%cia de i%"o#aci$% co%!!e+a a cambios cualitativos en los pblicos 5 Estos est6% #e8o e%teados de !as a!te%ati+as de! #ecado, so% ece'toes c)ticos de !os #e%sa8es 'ub!icitaios 4 !a !eta c-ica de !os co#'o%e%tes de u%a !a+adoa o dete(e%te, as) 2ue 4a %o co#'a% so!o 'o2ue !a ca#'a7a 'ub!icitaia es 'odeosa o %o -a4 ota o'ci$%, si%o ta#bi9% 'o2ue e! 'oductoZse+icio cu#'!e u%os est6%daes #)%i#os de ca!idad 2ue se +a% a7adie%do a !as 'o'iedades 2ue debe% te%e 'o de"ecto todos sus se#e8a%tes5 A%tes ea u%a #aca disti%ti+a, disti%ti+a, u%a caacte)stica %ica, 2ue u% aeoso! "uea a#i(ab!e co% e! #edioa#bie%te5 A-oa, esto es u% +a!o #)%i#o, u%a e;i(e%cia b6sica, a!(o 'aa e%ta a co#'eti, 'eo 2ue %o (aa%ti3a !a su'e+i+e%cia, 4 e! aeoso! 2ue %o sea a#bie%ta!#e%te coecto, %o se6 e;itoso5 Oto e8e#'!o de! ca#bio cua!itati+o de !os 'b!icos se 'uede +e e% !a co#ida* cu6%tas 'eso%as se 'eocu'a% -o4 'o co#'a a!i#e%tos !i(eos lig"t H H Las 'eso%as 'eocu'adas 'o su sa!ud 4 a'aie%cia ")sica i(e% sus ad2uisicio%es 'o e! %#eo de ca!o)as, a3caes 4 (asas de !os co#estib!es, a!(o i%usua! -ace %o #uc-o tie#'o5 Se(% este a%6!isis de Ca'iotti ./0@H, !a ca!idad 4a %o es u% !u8o* es u%a %ecesidad 'aa +e%de e% #ecados u!ta co#'etiti+os co#o e! de !os "a%subs5 ace u% 77
'oducto cada +e3 #e8o es u% est6%da 2ue -a i#'u!sado e! uso de !os a+a%ces tec%o!$(icos e% !as !aboes de estos (u'os [co#o, 'o e8e#'!o, e! 'aso de !a (abaci$% de! a%i#e #edia%te e! VS a! uso de! 'o(a#a Di+[ 4 -a educado 'o(esi+a#e%te a sus 'b!icos, 2uie%es so% se!ecti+os a !a -oa de busca !as taduccio%es de sus a%i#es "a+oitos5 Co#o e% todo 'oducto 2ue se 'ecie, a !o !a(o de! tie#'o sus co%su#idoes 4 'oductoes -a% ad2uiido u%a seie de (ustos, de (ui7os, de co%+e%cio%es 2ue di"ee%cia% a u% a%i#e de cua!2uie oto 'oducto audio+isua! #e8o dic-o, e! "a%subeo de a%i#e 'o 'ate a"icio%ados -a edi"icado u%a tadici$% de !o 2ue debe se u% "a%sub5 As) 'ues, de'e%die%do de !o 2ue es e! 'oducto 'oducto e% s) !o 2ue es su ese%cia, !o 2ue %o 'uede a!teaseH 4 de !o 2ue busca e! c!ie%te (9%eo de a%i#e, decisio%es de taducci$%, "o#ato de +ideo de !os ca')tu!os, e%te otos as'ectosH, !os "a%subbes debe% da u%a satis"acci$% co%+i%ce%te a estas co%+e%cio%es 'aa 2ue a2u9! !os eco%o3ca co#o "a%sub 4 !os to#e e% cue%ta a !a -oa de desca(a a%i#acio%es 8a'o%esas5 Estos 'actos 4 e2uei#ie%tos de ca!idad de'e% de% de! 'b!ico 4 !os "a%6ticos subtitu!adoes, 'o !o 2ue tie%e% #!ti'!es "acetas co% base a! acuedo a! 2ue !!e(ue% a#bos actoes5 Fee .//?H #e%cio%a a!(u%os as'ectos 2ue co#%#e%te cu#'!e% estas o(a%i3acio%es, 4 !o #6s destacab!e de esto es 2ue e! se!!o de ide%tidad de! "a%sub se co%"i(ua e% se!ecci$% de a!(u%as de estas caacte)sticas (e%ea!es5 De acuedo co% esta 'e#isa, cabe 'e(u%tase !o si(uie%te* e% busca de !a ca!idad 2ue !os !!e+e a se 'e"eidos 'o e! 'b!ico, cu6!es co%+e%cio%es, cu6!es %o#as si(ue A%S 'aa 'eso%a!i3a sus +ideos 4 !o(a as) u%a ide%tidad co#o "a%sub A%tes de es'o%de esta 'e(u%ta es bue%o ecoda 2ue esta i%+esti(aci$% %o -a6 u% a%6!isis cua!itati+o de estos as(os de! siste#a de "a%subeo de A%S5 Es deci, %o se to#a6% e% cue%ta cuestio%es co#o eoes de taducci$% o se da6 +a!ide3 o %o a !os "o#atos de co% 2ue se 'ub!ica% !os +ideos5 M6s a!!6 de si esta o(a%i3aci$% !o -ace bie% o %o, !o 2ue se 'ete%de es dete#i%a 2ue !as di"ee%tes eso!ucio%es 4 decisio%es de !os editoes de este "a%sub se co%stitu4e% e% !os e!e#e%tos 2ue !e co%"iee% !a ide%tidad a A%S5
78
La elecci#n de los animes
Paa !a se!ecci$% de !a seie a taba8a, A%S A%S #a%e8a dos ti'os de 'o4ectos* !os 2ue so% de te#'oada, !os 2ue sa!e% e% Ka'$% 'o te#'oadas de 'i#a+ea>+ea%o>oto7o> i%+ie%o, 4 !os 'o4ectos 2ue e! staff 'o'o%e 'o'o%e a! "a%sub, a !os editoes 8e"es, 4 so% !os 2ue se !o(a% -ace5 E% e! 'i#e ti'o de 'o4ecto !os 8e"es editoes de #6s a!to ca(o de !a o(a%i3aci$% eatu! 4, a%tes, I;aH 4 !os coodi%adoes 8e"es de !os e2ui'os de edici$% de! "a%sub* taducci$%, aaoes, ti#eoH se "i8a% e% '6(i%as :eb 2ue co!oca% !as seies o 'e!)cu!a de te#'oada sobe todo e% A%iDB, A%i#eWos A%i#eWos 4 M4A%i#eListH5 Lue(o, !os editoes -ace% u%a i%+esti(aci$% sobe !as seies 4 co%+esa% sobe cu6! se +e bue%a, i%teesa%te5 Se a+ei(ua si !a seie es u%a ada'taci$% de u% #a%(a 4 'ocua% !ee!o5 Todos Todos i%teca#bia% !a i%"o#aci$% e% e! ca%a! de IRC de A%S 4 se +a% 'o'o%ie%do !as ca%didatas de te#'oada5 Des'u9s se -ace u%a +otaci$%* se ea!i3a u%a e%cuesta e%te !os #ie#bos de '!a%ti!!a de A%S 'aa 2ue e!i8a% e%te !as seies o 'e!)cu!as 'ese!eccio%adas5 Se a%e;a a cada a%i#e 'o'uesto u% !i% 'aa 2ue !os +ota%tes 'ueda% obte%e i%"o#aci$% sobe e! 'o4ecto5 Todos Todos tie%e% deec-o a +oto 4 'uede% +ota cua%tas seies o 'e!)cu!as 2uiea%5 E%te !os "actoes 'o !as 2ue A%S e!i(e u%a seie se e%cue%ta%* de 2u9 tata a(u#e%toH, 2u9 estudio casa de a%i#aci$%H !a +a a -ace, e% 2u9 ca%a! se +a a ta%s#iti, 2ui9%es so% !os seiyQE= 2ue actua6% e% !a seie5 os#us ./0@H a(e(a 2ue e! "a%sub tie%e co#o e(!a %o -ace seies yaoi "entai o ecc"i -istoias -istoias co% a!to ti%te e$tico o 'o%o(6"icoH 'o2ue co%sidea% 2ue %o tie%e% #uc-a ta#a5 Sie#'e tata% de ea!i3a !as seies 2ue te%(a% -istoia, 2ue %o sea% co#o !as de! #o%t$%5 E! !)#ite de seies 2ue se taba8a% 'o te#'oada e% A%S es 5 Si% e#ba(o, este !)#ite 'uede se ta%s(edido si e! staff est6 est6 de acuedo5 Esto sucede cua%do !a seie esu!ta #u4 i%teesa%te o atacti+a5 E! !)#ite de siete 'o4ectos 'o te#'oada busca %o (e%ea atasos e% !a edici$% 4 e%te(a de !as seies5 Los 8e"es cuida% de %o satua%os ta%to co% seies 'aa i saca%do se(uidos !os ca')tu!os, %o 2ue des'u9s %os di(a% 2ue te est6s atasa%do u%a seie, 4 #6s 2ue 17 Sei4f* acto de +o3 8a'o%9s5 79
%ada 'o !os user ET 'o2ue a +eces -a !!e(ado a 'asa 2ue e!!os !!e(a% a deci 2ue est6% atasa%do !a seie H !!e(a% a ec!a#a co#o c!ie%tes, 'o2ue %osotos deci#os 2ue !os users so% %uestos c!ie%tes os#us, ./0@H5 Las seies de 'o4ecto so% !as 2ue %o se i%c!u4eo% e% !a te#'oada, 4a sea% 'e!)cu!as o a!(u%a seie 2ue %o se 'udo taba8a e% ese e%to%ces e% te#'oada 'o2ue %o a!ca%3$ !os +otos su"icie%tes o 2ued$ descatada co#o seie 'aa taba8a!a e% su #o#e%to5 Los editoes coi%cide% e% 2ue esas seies se 'uede% taba8a co#o 'o4ecto5 U% caso "ue *uroku no +asket 5 Las autoidades de A%S co%sideao% 2ue !a seie %o iba a "u%cio%a 'o se de'oti+a de b6s2uet, 'aa #6s i%iH5 Si% e#ba(o, os#us co#e%ta 2ue +aios #ie#bos de! e2ui'o de A%S +ieo% a!(u%os ca')tu!os 4 !es (ust$* te%)a ta#a, te%)a -istoia, te%)a acci$%, te%)a todo5 Las seies de 'o4ectos, a di"ee%cia de !as otas, se co%su!ta% co% !os 8e"es e% e% esos tie#'os, I;a 4 eatu!H5 Se !es '!atica 4 a%i#a a +e !a seie eco#e%dada e% busca de !a a'obaci$% 'aa desao!!a e! 'o4ecto5 Se es(i#e% !os a(u#e%tos %ecesaios 'aa +e%de !a 'o'uesta seie 'o'u!a, (usto, a!aba%3as, a#a u% e2ui'o de editoes 2ue est6% dis'uestos a taba8a e! a%i#eH5 U%a +e3 obte%ida !a be%dici$% de !os 8e"es, se cea e! es'acio dedicado 'aa e! 'o4ecto co#o se -ace co% todos !os de#6s* se e!aboa u%a e%tada de !a seie e% u% "oo a! 2ue so!o tie%e acceso e! 'eso%a! de! "a%sub, se "o#a e! e2ui'o de edici$%, se '!a%i"ica% !os tie#'os de edici$% 4 'ub!icaci$% de! #ateia!5 U%a cicu%sta%cia !$(ica a! taba8a +aios 'o4ectos 'o 4ectos es 2ue a!(u%os coba% #6s i#'ota%cia 2ue otos de acuedo a cietos 'a6#etos, 4a sea tie#'o, co#'!e8idad, etc9tea5 Paa A%S* Las seies de 'o4ectos %o tie%e% ta%ta i#'ota%cia co#o !as seies de te#'oada H !as seies de te#'oada tie%e% 'ioidad 0, !as de te#'oada 2ue se "ueo% atasa%do 'o a3o%es co#o ataso e% !as 'ub!icacio%es de !as +esio%es de !os "a%subs e% i%(!9s e% !as 2ue A%S se basa 'aa -ace sus subt)tu!os o %o se 'od)a co%se(ui !a RAWH tie%e% 'ioidad ., 4 !as seies 'o4ectos tie%e% 'ioidad @5 os#us, ./0@H U%a de !as a3o%es 'o !as 2ue se taba8a% !as seies de te#'oada es 'o2ue !os "a%subbes 2uiee% u%a +esi$% editada 'o e!!os 4 'aa su dis"ute 'eso%a!5 Le di8i#os a 18 Uses* usuaios5 80
Te#au, Te#au, 2ue es %uesta #e8o taductoa* es 2ue %osotos 2uee#os tu taducci$%, es 2ue t ees bue%a taductoa H 2uee#os %uesta +esi$% de A%S de *uroku no +asket 5 Va#os Va#os a -ace!a5 La "ui#os taba8a%do 'oco a 'oco os#us, ./0@H5
"rad'cci#n( "rad'cci#n( correcci#n & sincroni)aci#n
U%a +e3 e! a%i#e -a sido e!e(ido, se decide 2ui9%es esta6% a ca(o de! subtitu!ado5 Se "o#a u% e2ui'o 2ue asu#e esa es'o%sabi!idad 4 !os "a%subbes se u%i6% a 9! de "o#a +o!u%taia5 E%te !os "actoes 'aa u%ise a u% e2ui'o est6%* e! a%i#e !es i%teesa, -a4 bue% e2ui'o de edici$% det6s de! 'o4ecto u% eco%ocido taducto o timer , 'o e8e#'!oH, %adie 'aece dis'uesto a -ace!o o se asu#e u% co#'o#iso 'e+io5 Si% e#ba(o, e% ocasio%es !os ad#i%istadoes decide% a dedo 2ui9%es edita6%, cua%do e! tie#'o 'asa 4 e! e2ui'o %o se -a co#'!etado5 La idea es 2ue todos !os #ie#bos de A%S est9% taba8a%do e% a!(% a%i#e* Nosotos te%e#os co#o e(!a %o H ob!i(a a !os c-icos editoesH a deci* o4e, t +as a -ace ta! seie, t +as a ti#ea ta! seie, t !a +as a coe(i si%o 2ue 2ueda abieta !a i%+itaci$% a !os c-icos de! staff a a 2ue "o#e% 'ate de cada 'o4ecto H Cua%do +e#os 2ue u%a seie %o es 2ue %o !a 2uiea%, si%o de 2ue a +eces !os #is#os c-icos se due#e%, 'o as) deci!o, 'o2ue a +eces so% #u4 des'istados 4 -a 'asado 2ue -ace#os !os post 4 4 'asa u%a se#a%a 4 %o se -a% a'u%tado 'o des'iste de e!!os #is#os o 'o2ue a%da% ocu'ados co% sus cosas 'eso%a!es, %osotos Bo%te#au 4 os#us, 2uie%es est6% a ca(o de !os editoes de A%SH, a %i+e! de ad#i%istadoes, decidi#os 2ui9% +a a to#a cada 'uesto 4 !o -ace#os de "o#a autoitaia, si% +ue!ta de -o8a5 I(ua! e!!os ace'ta%, %u%ca -e#os te%ido 'ob!e#as co% e! staff 5 ue a!(uie% %os di(a es 2ue 4o %o 2uieo ti#ea esta seie o %o 2uieo taba8a ta! seie, %o 2uieo esta co% ta! c-ico de! staff 5 5 os#us, ./0@H Los 'ob!e#as %o se 'ese%ta% 'o2ue A%S sie#'e busca !as e!acio%es a#$%icas e%te sus #ie#bos5 Po2ue, #6s 2ue u% (u'o de "a%subeo, se co%sidea% u%a se(u%da "a#i!ia 2ue 'uedas cea a#istades co% c-icos de! staff , 2ue '!ati2ues bie% H 2ue %o -a4a e;c!usio%es o a!(o as)5 Si se 'ese%ta a!(% ti'o de i%co%+e%ie%te e%te
81
!os editoes, se busca co%+esa!o (e%ea!#e%te so% 'o #oti+os de !a edici$% de u% 'o4ecto a!(uie% se 2ue8a 'o2ue !o atasa o co#ete eoesH5 Co#o !os -aces, !os "a%subbes sie#'e -a% es'etado a! i%di+iduo, sie#'e -a% sido a%tiautoitaios5 Tie%e% co#o 'e#isa !o 2ue dice Ra4#o%d* a4 2ue co#bati !a actitud autoitaia a!!) do%de se #ueste, %o sea 2ue os as"i;ie a +osotos 4 a otos -aces5 i#a%e%, .//., '5 @H5 Si bie% e;iste% casos do%de !os ad#i%istadoes ode%a% a !os editoes e%ca(ase de u% 'o4ecto, 'o !o (e%ea! e;iste u%a (a% dis'osici$% 'aa ea!i3a !os 'o4ectos de "o#a !ibe 4 %o se 'ese%ta% "iccio%es au% si e! taba8o "ue i#'uesto 'o u% teceo5 Co%tibu4e a este a#bie%te de !ibetad 4 de a#o a! taba8o !a e!ecci$% de#oc6tica de !os a%i#es 4 !os !a3os de u%i$% 2ue se cu!ti+a% !os #ie#bos5 Los +ideos RAW se co%si(ue% co% a4uda de co%tactos 2ue tie%e A%S e% Ka'$%, 'o se+idoes do%de est6% a!o8ados esos +ideos o 'o 'o(a#as es'ecia!i3ados e% desca(a!os5 Se cuida 2ue sea !a RAW coes'o%die%te a! 'o4ecto 2ue se est6 taba8a%do 4 2ue te%(a u%a bue%a ca!idad de i#a(e% 4 so%ido5 La taducci$% se -ace co% base e% !os subt)tu!os de a!(% "a%sub a%(!osa8$%5 La se!ecci$% de esos "a%subs !a -ace% !os taductoes de A%S, #uc-os de !os cua!es tie%e% e;'eie%cia 4 sabe% !os "a%subbes i%(!eses 2ue -ace% u%a bue%a taducci$% de! 8a'o%9s 4 %o se atasa% co% !os 'o4ectos5 De acuedo co% os#us ./0@H, !a ca!idad de u% "a%sub e#'ie3a 'o !os taductoes5 Paa ad#iti u% %ue+o #ie#bo a !a '!a%ti!!a, !os #e8oes taductoes de A%S -ace% u%a 'ueba a !os ca%didatos* so!o !os 2ue co%sidee% #6s ca'acitados 'uede% te%e e! -o%o de -ace 'ate de esta co#u%idad5 La taducci$% debe se c!aa, 2ue %o sea aa, 2ue t !a !eas 4 %o !a e%tie%das, te%e !os t9#i%os e;ta%8eos su coecta tas!aci$% a! es'a7o!5 Y co#o e!e#e%to ce%ta! de esta !abo, se -ace% e% !o 2ue e! (u'o !!a#a u% es'a7o! %euto5 Es deci* ue %uestas taduccio%es 'ueda% se e%te%didas 'o (e%tes de +aios 'a)ses 4a sea% c-i!e%os, a(e%ti%os, +e%e3o!a%os, todos !os de Lati%oa#9ica, i%c!uso !os es'a7o!es 4 !os 2ue co%o3ca% e! idio#a es'a7o!5 No #ete #odis#os o 'a!abas e(io%a!es de u% 'a)s o de %uestas ciudades5 Tata#os de 2ue todo sea esta%dai3ado 'aa 2ue a! !ee u% subt)tu!o %o se 2uede% co% !a idea de 2u9 2uiso deci a2u) e! 'eso%a8e o 2u9 2uisieo% ta%s#iti e% este subt)tu!o, 2ue 82
es !o 2ue 'asa a +eces co% !os "a%subs es'a7o!es H Paece 2ue e!!os -iciea% so!o e! taba8o 'aa su 'a)s5 Esta i%te%ci$% %o esu!ta e;ta7a si te%e#os e% cue%ta !a '!ua!idad de %acio%es 2ue so% !os usuaios de A%S5 Pe%sa%do e% e!!os es 2ue e! "a%sub tata de taduci e% e! e(isto 2ue co%sidee% e! #6s %euto [si bie% so% co%scie%tes de 2ue e! es'a7o! %euto es u% idea![, e% busca de ta%s#iti c!aa#e%te e! #e%sa8e a sus co%su#idoes5 E% e! "oo de 'ese%taci$%, dedicado a i%toduci a !os %ue+os usuaios de A%S, se atesti(ua e! oi(e% di+eso de! 'b!ico*
H8/(a M%r/5a* Y eso, so4 %ue+o 4 #a%do 'ese%taci$%555 Me !!a#o Fa%cisco, so4 de Uu(ua4, ba89 u%os ca'5 de B!eac- 4 'i%t$ +e !a :eb de! "a%sub, as) "ue co#o ca) a2u)5 o!a,, #i nick EB es Yusue, 'eo #e8o d)(a%#e Yue, 8e, 8e5 So4 de Y%s%@e: Y%s%@e: o!a A(e%ti%a5
Ma**: o!a a todos5 Bue%o, #e 'ese%to a%te ustedes* so4 Matt 4 +e%(o de Li#a PeH5
Ma/M)SaN* o!a a todos, so4 %ue+a e% este "oo5 Mi %o#be o #e8o dic-o, nick H es Ma8o#i>sa% \\ 4 #i %o#be ea! es Ma)a Kos9, te%(o 0? a7itos 4 so4 de
Ve%e3ue!a D Pe%sa%do e% e! 'b!ico i%"a%ti!, A%S 'ocua a#e%i3a e% sus taduccio%es !as e;'esio%es +u!(aes o "uetes 4 uti!i3a% e% su !u(a a!(u%os eu"e#is#os* caa8o, caa#ba, etc5 Lo #6s "uete 2ue -e#os dic-o "ue 2ue u% 'eso%a8e dec)a -i8o de %o, %o +o4 a e'eti !a 'a!aba isasH5 e! 'eso%a8e dec)a -i8o de 'uta5 C$#o ada'ta#os eso No 'ode#os 'o%e eso5 E%to%ces 'usi#os -i8o de 'ea5 No 'ode#os 'o%e (ose)as 'o2ue -a4 c-icos de 0/ a7os, c-icos de edades #u4 'e2ue7as, 2ue -a% !!e(ado a +e %uestas seies 4 se)a u% #a! e8e#'!o5 os#us, ./0@H Los taductoes %$+e!es ecibe% !a i%stucci$% de !os #6s e;'ei#e%tados5 E% esta e%se7a%3a se !es i%"o#a sobe !os "a%sub i%(!eses 2ue -ace% !as #e8oes taduccio%es, 19 Nic* de! i%(!9s nickname , si(%i"ica a'odo5 83
se !es da% u%as c!ases de idio#a 8a'o%9s 4 se !es e+isa !os te;tos taducidos, 'ocua%do 2ue a'e%da% a taduci de acuedo a !a ese%cia 4 ca6cte de! 'eso%a8e* Si u% 'eso%a8e es e%o8$% o es'o%d$%, 2ue sus di6!o(os co%te%(a% esa ese%cia5 Esto !ti#o es a!(o #u4 a'eciado 'o !os usuaios5 La taducci$% de !os su"i8os -o%o)"icos -o%o )"icos co#o > san/ 9kun o 9sama as) co#o cietos t9#i%os 8a'o%eses onee9c"an -e#a%ita, onii9c"an -e#a%ito, e%te otosH se !o de8a#os a decisi$% de! taducto, si +a a usa !os -o%o)"icos o si %o !os +a a usa F!o:e, ./01H5 La cuesti$% a te%e e% cue%ta es 2ue !a %o taducci$% de cietas 'a!abas %o debe di"icu!ta !a co#'e%si$% de! a%i#e 4 2ue !as 'a!abas e% 8a'o%9s tie%e% u%a co%%otaci$% e;'esi+a o de si(%i"icado 2ue !a taducci$% e% es'a7o! %o 'uede sustitui5 No taduci !os su"i8os 4 t9#i%os 8a'o%eses es u% eo cua%do e! es'a7o! tie%e u% e2ui+a!e%te 2ue 'uede ta%s#iti coecta#e%te e! #e%sa8e o cua%do 'uede% esu!ta #o!estos 'aa !a !ectua5 Po2ue escuc-a onee9c"an/ onee9c"an co#o 2ue 'uede abui, co#o 2ue 'uede se #u4 tedioso esta!o 'o%ie%do, a'ate 2ue %os +e% #uc-os %i7os5 U%a +e3 #e 'as$ 2ue e% #i "a#i!ia 4o u%a +e3 'use u% ca')tu!o 4 #e dec)a% e!!os 'eo 2u9 si(%i"ica onee9c"an , 2u9 si(%i"ica esto, 'o 2u9 %o !o taduce%, 'o 2u9 !o de8a% i(ua! si se su'o%e 2ue es u%a taducci$%, 'o 2u9 %o #e !o 'o%e% e% !o 2ue si(%i"ica, 'o 2u9 #e !o de8a% e% e! idio#a oi(i%a!5 Y 'o a-) !o 2ue tata#os de -ace es 2ue se -a(a !a taducci$% de esa 'a!aba a! caste!!a%o5 E% e! caso de !as deidades !a taductoa est6 de8a%do !os >sa#as H 'o2ue e% e! caso de deidades, de (e%te i#'ota%te, s) de8a#os !os -o%o)"icos5 F!o:e, ./01H Los %o#bes e% 8a'o%9s de !as "esti+idades 4 a!(u%os su'e'odees %o se taduce% si e! esu!tado de e!!o sue%a ao o e;ta7o5 A%te estas dudas de taducci$% se o'ta 'o de8a e! t9#i%o e% su idio#a oi(i%a! 4 se a(e(a u% subt)tu!o e% !a 'ate su'eio co% "u%ci$% de %ota ac!aatoia 'o 'ate de! taducto5 La taducci$% de !os cate!es, 'i3aas, 'a%ta!!as, etc5 se -ace si dice a!(o e!e+a%te 4 busca es'eta !a e;'esi$% de! idio#a 8a'o%9s5 Si -a4 es'acio 'aa co!oca e! si(%i"icado e% es'a7o! 8u%to a !as 'a!abas 8a'o%esas, se -ace5 Si %o es 'osib!e !a co%+i+e%cia de !as dos !e%(uas, se o'ta 'o -ace u%a !i#'ie3a de !os caactees e;ta%8eos 4 escibi e% !a !e%(ua desti%o5
84
E! te;to taducido se escibe e% u% b!oc de %otas5 A%S tie%e su 'o'io 'o(a#a 'aa 'e(a !os subt)tu!os a! +ideo, $uffin 'a%2uecito, 2ue2ueH, co%"eccio%ado 'o u% e; taducto de! "a%sub 2ue estudiaba i%(e%ie)a i% (e%ie)a de siste#as5 E! ac-i+o de te;to esu!ta%te se e%+)a 'o coeo e!ect$%ico a !a si(uie%te "ase de edici$%, a coecci$%, 4 a !os 8e"es, 2ue tie%e% co'ia de cada taba8o 2ue se -ace5 E% coecci$% se e+isa !o 2ue se tadu8o e% busca de a!(% eo de oto(a")a, a!(% t9#i%o #a! taducido, i%co-ee%cias o "a!ta de co-esi$%5 U% bue% coecto se ase(ua de 2ue !a taducci$% 2uede 'u!ca, 4a 2ue u%a coecta escitua sie#'e de8a u%a i#a(e% #u4 'ositi+a e%te !os usuaios5 Peo si !os subt)tu!os co%tie%e% eoes (a#atica!es, u% co%su#ido de8a de se(ui a! "a%sub 4 busca u%o #6s acode a sus (ustos5 Paa A%S este es e! se(u%do 'oceso de edici$% #6s i#'ota%te5 Cua%do -a te#i%ado este co%to!, e! te;to se e%+)a a ti#eo, 2ue es !a si%co%i3aci$% de !os subt)tu!os co% !as i%te+e%cio%es de !os 'eso%a8es 4 !as esce%as5 Esta es ota "ase #u4 de!icada 'o2ue u% subt)tu!o 2ue desa'aece de#asiado 6'ido o !e%to e%to'ece !a e;'eie%cia audio+isua!5 os#us ./0@H co#e%ta 2ue todo este 'oceso de taducci$% 4 si%co%i3aci$% es atesa%a!5 Co% e!!o se e"iee a 2ue %o se uti!i3a u% taducto auto#6tico 'aa todo e! te;to co#o Goo(!e TaductoH, 2ue e! 'eso%a! e%ca(ado !o taduce 'a!aba a 'a!aba, %i se to#a e! ti#eo de otos "a%subs 'aa 2ue A%S si%co%ice !os subt)tu!os5 Todo Todo 'asa 'o !a su'e+isi$% 4 e!aboaci$% 'eso%a! de cada u%o de !os editoes 4 es u%a decisi$% editoia! 2ue busca ase(ua !a ca!idad de! subtitu!a8e 4 da!es u% se!!o disti%ti+o a sus taba8os5 La taducci$% 2ue se +ie%e #a%e8a%do e% a!(u%os "a%subs, 2ue %osotos de%o#i%a#os "astsub, 'o2ue "a%subea% de u%a #a%ea 6'ida uti!i3a%, !os #+ H A !os #+ !e 'uedes t, co% e! Aegisub, e;tae e! script FJ 2ue tie%e ese +ideo H 4 te a'aece% !os subt)tu!os, 4 e% e! #is#o subt)tu!o 2ue est6 e% i%(!9s t escibes !a taducci$%, boas, escibes sobe esa taducci$%, 4 de -ec-o 4a tie%e e! tie#'o 4 a!(u%os cate!es 4a +ie%e% editados 4 !os 'uedes %ada #6s ada'ta5 Es e! subtitu!a8e 2ue e!!os -ace% de u%a "o#a 6'ida5 Po eso te di(o 2ue %osotos -ace#os u%a "o#a atesa%a!5 Nos dice%* ustedes #a%e8a% u% ti'o de subtitu!a8e de !a +ie8a escue!a, ustedes %o -a 'edido esa ese%cia de -ace cada u%a de !as 20 Sci't*
se e"iee a u% c$di(o de 'o(a#aci$% o de co#a%dos5 E% este caso se e"iee a! (uio% o te;to 2ue co%tie%e !os subt)tu!os5 85
"ases de! subtitu!a8e 4 de "o#a #a%ua!, %o -a% ado'tado esa %ue+a #etodo!o()a de !os %ue+os "a%subs, 2ue a! +e 2ue 'uede% a-oase e! tie#'o de ti#ea 4 todo eso, se a-oa% taba8o 4 "ases5 No "ases, si%o tie#'o e% !as "ases 'o2ue 4a !o tie%e% e% u%a "o#a #6s 6'ida os#us, ./0@H5 A%S se a'e(a a !o tadicio%a! 'o2ue ta#'oco ado'ta !a !a costu#be de a!(u%os subtitu!adoes a"icio%ados de i'ea .0 e! taba8o de otos "a%subs, -ace a!(u%os a8ustes de taducci$% o esti!o se(% sus %o#as 4 'ub!ica!o co#o si "uea su4o5
Estilos
Co#o dice Fee .//?H, e! esti!o ti'o(6"ico +a)a se(% e! "a%sub5 De esta 'ate se e%ca(a% !os editoes de esti!o 4 'uede !!e(a a se u% "acto de eco%oci#ie%to si(%i"icati+o de estas co#u%idades5 E% cua%to a! co!o de !os subt)tu!os de !os di6!o(os, A%S se i%c!i%a 'o usa #atices %eutos e% e! so#beado de! subt)tu!o, o sea, u% co!o (is o ca"9, co!oes o'acos bue%o, %o o'acos, si%o 2ue %o sea% ta% esa!ta%tes a !a +ista de! usuaio os#us, ./0@H, 4 usa e! b!a%co e% e! e!!e%o de !a !eta5 E! esti!o de !a !eta busca !a sobiedad e% !os e#ates 'aa (aa%ti3a !a !e(ibi!idad de! subt)tu!o 4 2ue sea +isua!#e%te atacti+o a !a +ista5 As) 'ues, -a4 u%a co#bi%aci$% e%te e! ti'o de ti'o(a")a, !a 'a!eta de co!oes 4 !a so#ba 2ue a'!ica% a !os bodes de !as !etas 2ue busca e!i#i%a cua!2uie di"icu!tad e% !a !ectua5 Te 'uedo a(ua%ta 2ue !a taducci$% %o sea #u4 bue%a, 2ue te%(a #odis#os o "a!!asH e% !a si%co%i3aci$%, 'eo !o 2ue s) %o te 'uedo +e es u% subt)tu!o e% u%a !eta aa 4 %o atacti+a a !a +ista os#us, ./0@H5 Es #6s, e! esti!o 4 e! co!o de !a "ue%te debe% co%ci!ia co% !a ta#a de! a%i#e5 Po e8e#'!o, si u%a seie es o#6%tica, se ado'ta% co!oes co% to%a!idades 'aste! 4 esti!o ti'o(6"ico co% !i(eos e#ates5 a -abido seies 2ue se -a% -ec-o "a#osas 'o e! ti'o de !eta 2ue !e #et)a esta c-ica I;a, editoa de esti!oH5 E! caso 'o a-) de ceo 2ue -ab)a u%o ceo 2ue #oradoraG -ab)a te%ido u%a font ti'o(a")aH #u4 bue%a 2ue !e 'e(aba a! a%i#e H 21 Ri'ea* +ie%e de! i%(!9s ripping 5 Co%siste e% co'ia !os datos de so%ido o +ideo de u%
dis'ositi+o #u!ti#edia CD, DVD, B!u>a4H a oto so'ote de ac-i+os di(ita!, t)'ica#e%te u% disco duo5 86
e! caso de *imi ni #odoke H *9K5G , #uc-os dec)a% 2ue !es (ustaba +e *9K5G 'o2ue e! ti'o de !eta ea a!(o 2ue co%tastaba co% !a seie 4 2ue %o se !e +e)a 2ue ea co#o oto ti'o de "a%subs 2ue !e #ete% u%a font %o#a!, %o#a!, 2ue a +eces %o tie%e %ada 2ue +e co% !a seie F!o:e, ./01H5 Se(% os#us ./0@H, !o "u%da#e%ta! e% !os aaoes es 2ue est9% bie% si%co%i3ados !os subt)tu!os, %o 2ue te%(a% e"ectos so'e%de%tes, 4 estos se tie%e% 2ue uti!i3a co% 'ude%cia 'o2ue tie%e 2ue -abe u%a a#o%)a e%te e! it#o 4 !a !eta de !a ca%ci$% co% !as i#6(e%es de! opening 4 ending 5 A%S, co#o #uc-os "a%subs, e%tie%de !a i#'ota%cia de a(e(a u% !o(o 2ue si+a co#o e!e#e%to de ide%ti"icaci$% de sus +ideos5 Los "a%subbes busca% 2ue su !o(o i#ite e% esti!o co!oes 4 ti'o(a")aH a! de cada 'oducci$%5 De 'o s) A%S %o tie%e u% !o(o dise7ado, si#'!e#e%te se escibe% !as 'a!abas QAt-e%a %o Sei%to 4 se ada'ta su esti!o de acuedo a! dise7ado 'o !a seie5 Este taba8o es e%co#e%dado a !os editoes de esti!o5 De -ec-o, %o te%e#os u% !o(o5 U%a i#a(e%, 2ue es e! "a#oso (atito b!a%co 2ue a%da o%da%do e% !a :eb 4 2ue usa#os 'o a-) 'eo %o di(a#os 2ue te%e#os u% !o(o o"icia!, u% !o(o de At-e%a %o Sei%to, e! (ato co% e! ti'o de font este, %o te%e#os u% !o(o as) H Po !o e(u!a e! !o(o de %osotos %ada #6s es QAt-e%a %o Sei%to #6s !o e;ta !os e"ectos e#'!eados 'aa i#ita e! !o(o de! a%i#eH 2ue !e 'ueda 'o%e e! edito5 F!o:e, ./01H
Las comparaciones con otros fans'bs( la piratería & el homenaje a I*a
A%S tie%e co#o 'o!)tica %o ataca e! taba8o de otos "a%subs %i #a%te%e e!acio%es e!acio%es ies'etuosas co% !os co!e(as5 Po %o#a (e%ea! co%")a% e% !a +esi$% de sus a%i#es 4 cee% 2ue ea!i3a% u% e;ce!e%te taba8o5 A t)tu!o 'eso%a! 'uede% estab!ece co#'aacio%es e%te e!!os 4 e! taba8o de otos "a%subbes 4 a'e%de de sus +itudes 4 de"ectos, si% 2ue e!!o sea #oti+o 'aa ca#bia su es')itu 4 'e#isas "u%da#e%ta!es5 Co%sidea% 2ue !o #6s i#'ota%te es u% bue% taba8o, as) 2ue si #a%tie%e% e! ode% 4 se es"ue3a% 'o %o de"auda a sus co#'a7eos 4 c!ie%tes, es #u4 'obab!e 2ue e! esu!tado de su subtitu!a8e sea satis"actoio5
87
Nos -a tocado 2ue u% !o(o se +e #e8o 2ue e! tu4o o 2ui36s tai(a a!(% '!us 'o a-) 4 t dices 'ues s), !o 'uedo #e8oa o e% ota ocasi$% +o4 a to#a e! ecuedo de c$#o !o -icieo% estos c-icos e! oto "a%subH 4 !o 'ueda #e8oa5 No tata de i(ua!a!o, si%o #e8oa !o 2ue e!!os -a% -ec-o5 F!o:e, ./01H Desde sus i%icios co#o "a%sub, e% !a 9'oca de !as OVAS de Saint Seiya% #"e ,ades C"apter , -asta !os a7os ./0/>./00, A%S es'et$ !a tadici$% de !os "a%subs sobe
!a subtitu!aci$% a"icio%ada 4 !a tas#isi$% de! a%i#e 'o !a te!e+isi$% de !os 'a)ses !ati%oa#eica%os* cesa todo "a%subeo e% cua%to u%a seie "uea !ice%ciada e% !a e(i$%5 Peo esto ca#bia)a co% e! !a%3a#ie%to de otas OVAS de !a oba 2ue !es dio oi(e%* Saint Seiya% #"e Lost Canvas 5
Cua%do e#'e3ao% a sa!i !as OVAS OVAS de Lost Canvas/ di8i#os* bue%o, +ie%e seie de Saint Seiya, debe#os -ace!e -o%o a %uesto %o#be, +a#os a taba8a!a5 Se e#'e3ao% a taba8a5 Ya de a-) su'i#os 2ue !a se(u%da te#'oada se -ab)a !ice%ciado e% A#9ica Lati%a5 Nos 'e(u%ta#os 2u9 +a#os a -ace %osotos5 Nos '!a%tea#os si +a#os a 2uita !a seie, 'o2ue %os -ab)a 'asado 2ue todo Saint Seiya !o -ab)a#os 2uitado de %uesta :eb, o sea, e! "i% co#% de %uesto "a%sub
4a %o estaba dis'o%ib!e, 2ue ea Saint Seiya 5 Y "ue do%de tu+i#os u%a eu%i$% de! 4 %os 'e(u%ta#os 2u9 )ba#os a -ace co% e! caso de !as !ice%cias H cada staff 4 u%o dio su 'u%to de +ista5 Nos 'usi#os a 'e%sa* bue%o, -a4 #uc-os se(uidoes 2ue dis"uta% #6s, !es (usta #6s u%a seie e% su idio#a oi(i%a! H Los usuaios %os e#'e3ao% a 'e(u%ta si )ba#os a ca%ce!a e! 'o4ecto5 E#'e3ao% a !!e(a #e%sa8es de 2ue %o ca%ce!6a#os e! 'o4ecto, de 2ue si(ui9a#os, de 2ue so!a#e%te ea u%a seie, de 2ue 4a -ab)a 'asado #uc-os a7os, 2ue 'o 2u9 %o ca#bi6ba#os esa e(!a, de 2ue esa e(!a ea de !os 'i#eos "u%dadoes H Y todo e! staff/ 'o2ue "ue u%a decisi$% co#'atida de todo e! staff , decidi#os 2uita esa e(!a de !as %o>!ice%cias5 %o> !ice%cias5 os#us, ./0@H Co#o se +e, "ue u%a dete#i%aci$% e% !a 2ue se tu+o e% cue%ta !os deseos de! 'b!ico, 2ue %o estaba #u4 a (usto co% e! dob!a8e 2ue se ea!i3$ de !as OVAS e% Lati%oa#9ica, 4 !as 'ocas (a%as 2ue te%)a e% A%S de aba%do%a ese 'o4ecto5 'o 4ecto5 Los #ie#bos de esta o(a%i3aci$% ea!i3a% e! subtitu!a8e 'o (usto 'eso%a!, 'o te%e u%a +esi$% 'o'ia de! a%i#e5 Co#o ade#6s %o se coba 'o e!!o, %o se saca %i%(% be%e"icio eco%$#ico, %o cee% 2ue e! "a%subeo 'e8udi2ue susta%cia!#e%te a !a e#'esa de !a a%i#aci$% 8a'o%esa5 Es #6s, si u%a oba ea!#e%te es bie% ecibida 'o e! co%su#ido, 88
este co#'a !os 'oductos dei+ados de ese a%i#e, as) 2ue !os ceadoes 4 'oductoes de! 'o(a#a %o tie%e% su e;iste%cia e% 'e!i(o5 Si% e#ba(o, A%S es co%scie%te de 2ue !o 2ue -ace% %o es 9tico 'o2ue distibu4e% !os subt)tu!os !o cua! co%sidea% coectoH 4 e! +ideo e!e#e%to 2ue co%"i(ua !a 'iate)aH5 A! es'ecto dice%* Nuesta 'i%ci'a! "u%ci$% %o es -ace 'iate)a H si%o, #6s 2ue %ada, co#'ati %uestas taduccio%es de 'o4ectos de Asia a !os de#6s usuaios 'o2ue %uesto !e#a, 'o as) deci!o, es a%i#e (atis 'aa usuaios (atis5 A!(o as)5 os#us, ./0@H Si a!(o ade#6s de Sai%t Sei4a -a ca#biado 'o"u%da#e%te esta o(a%i3aci$% "ue e! "a!!eci#ie%to de I;a5 Ea u%o de !os 8e"es #6;i#os de! (u'o 4 su ta!e%to ea eco%ocido ta%to 'o sus co#'a7eos de e2ui'o e2u i'o de A%S co#o 'o otos "a%subbes5 E% eco%oci#ie%to a su ceati+idad, a#istad, !idea3(o e i%"ati(ab!e !abo co#o taductoa 4 editoa de esti!o, A%S eso!+i$ 2ue !os esti!os ti'o(6"icos 2ue e! !a -ab)a ceado a !o !a(o de su +ida i%c!uso !os 2ue %o se uti!i3ao% e% a!(% 'o4ecto de este (u'oH se te%d)a% e% cue%ta 'aa "utuos 'o4ectos de subtitu!a8e5
89
CONCLUSIONES
Las (a%des obas, desde u%a 'i%tua -asta u%a #e#oab!e bata!!a, i%s'ia% a -o#bes 4 #u8ees a u%ise 'o u%a causa co#% 4 ta%s"o#a !a ea!idad5 E! esu!tado de este ca#bio so% !os ci#ie%tos do%de se co%stu4e% !as ceacio%es de !a si(uie%te (e%eaci$%5 Este es e! leitmotiv 2ue 2ue de"i%e bue%a 'ate de %uesto desao!!o co#o es'ecie, 4 #ie%tas e;ista% !as ideas (e%ia!es 4 !as causas 8ustas, e! desti%o sie#'e e%co%ta6 a !as 'eso%as 2ue bus2ue% !!e+a!as a cabo5 Saint Seiya , e! es'!9%dido a%i#e 4 #a%(a de Masa#i uu#uda 2ue bebe de !a
i2ue3a #ito!$(ica de !as ci+i!i3acio%es (ie(a 4 o#a%a, "ue !a i%s'iaci$% 'aa 2ue u% (u'o de a"icio%ados co%stu4ea u% "a%sub, At-e%a %o Sei%to, 4 !o de"i%iea si(uie%do u%a tadici$% de! subtitu!a8e amateur 2ue 2ue se e#o%ta a !a d9cada de 0<=/ e% Estados U%idos5 La ceati+idad de !os di"ee%tes editoes 2ue -a% 'asado 'o esta o(a%i3aci$% -a ido ta%s"o#a%do sus 'oduccio%es 'aa 2ue es'o%da% a !os %ue+os etos 2ue su()a% a #edida 2ue e! #u%do e+o!ucio%aba* e! 'aso de! VS a! DVD, e! su(i#ie%to de #!ti'!es "a%subs, !as audie%cias #e8o i%"o#adas sobe !a o"eta de a%i#e, e! debate sobe !a 'iate)a555 Co#o 'oducto de cada decisi$% 2ue to#aba% !os subtitu!adoes aceca de estos asu%tos, A%S "o8$ su 'o'ia ide%tidad, su i%te'etaci$% sobe e! subtitu!a8e de estas a%i#acio%es 8a'o%esas 4 !o 2ue debe se u% "a%sub5 La co%stucci$% de esta ese%cia e#'e3$ co% oto(a!e u% %o#be a! (u'o, a! 2ue se !e !!a#$ At-e%a %o Sei%to Fa%sub e% -o#e%a8e a !o 2ue -a sido !a cu!tua de! a%i#e e% Lati%oa#9ica 4 a !a seie 2ue "ue e! (9%esis de estos "a%subbes5 Lue(o de +aias 'o(a#as subtitu!ados 4 !as des'edidas de #uc-os de !os editoes i%icia!es, se 'u%tua!i3ao% !o 2ue -asta -o4 so% !as 'o!)ticas editoia!es 4 de co%+i+e%cia de este "a%sub5 Paa e#'e3a, !os #ie#bos de A%S se co%sidea% u%a "a#i!ia 4 so% !a base de u%a co#u%idad 2ue se "o#a 'o e! subtitu!a8e, 'eo 2ue i%teacta de #uc-as otas
90
#a%eas b6sica#e%te e% !as co%+esacio%es e i%teca#bios 2ue ocue% e% sus e%to%os :eb5 Sus '6(i%as de I%te%et tie%e% u%a est9tica 2ue se de"i%e 'o e! uso de to%os c!aos, !a escase3 de e!e#e%tos a%i#ados 4 !a 'ese%cia de su #ascota, u% (ato b!a%co5 Estas caacte)sticas "ueo% i#'!e#e%tadas 'aa "aci!ita !a !ectua, 'e#iti u%a 6'id a ide%ti"icaci$% de! e%to%o 'o 'ate de !os usuaios 4 2ue !a %a+e(aci$% %o esu!taa 'esada 4 #o!esta 'aa !a +ista5 Co#o #uc-os "a%subs, su 'i%ci'a! '!ata"o#a de 'ub!icaci$% de a%i#es 4 %oticias so% su '6(i%a :eb, Faceboo 4 T:itte, T:itte, si bie% !as edes socia!es ocu'a% u% se(u%do '!a%o e% !a co#u%icaci$% e%te !os c!ie%tes 4 !os "a%subbes !os "oos so% e! sitio 'edi!ecto 'aa e!!oH5 Las desca(as diectas se -ace% 'o IRC 'aa e+ita 2ue teceas 'eso%as e!i#i%e% !os +ideos de I%te%et5 A 'ati 'ati de Saint Seiya% #"e Lost Canvas !os 'o4ectos de subtitu!a8e de !os a%i#es %o se sus'e%de% a 'esa de 2ue este sea !ice%ciado 'o !as cade%as te!e+isi+as de Lati%oa#9ica5 No se edita% a%i#es 'o%o(6"icos o de a!to co%te%ido e$tico 'o2ue se 'e"iee% !as -istoias 2ue %o se basa% e% e! se;o, 2ue te%(a% ta#as 2ue !os editoes 8u3(ue% i%teesa%tes5 Se taduce si% ecui a !os e(io%a!is#os 4 !os #odis#os !i%(J)sticos !o 2ue se busca es taduci e% u% es'a7o! %euto5 Se e#'!ea% eu"e#is#os 'aa !as e;'esio%es soeces5 Ta!es Ta!es dete#i%acio%es tie%e% e% cue%ta !as di+esas %acio%a!idades 4 edades de !os co%su#idoes5 Todo Todo e! 'oceso de subtitu!a8e se -ace si% ecui a !a si%co%i3aci$% 2ue -iciea% !os "a%subs de -ab!a i%(!esa e% !os 2ue se basa% 'aa -ace su +esi$%5 La taducci$% se -ace cuidadosa#e%te, %o se de8a e% #a%os de taductoes auto#6ticos 4 se !e -ace% +aias e+isio%es5 Paa e!!os, !o 2ue disti%(ue d isti%(ue a A%S es este 'oceso atesa%a!, e% e! 2ue (u'o ea!i3a todos !os 'asos de edici$%5 La ti'o(a")a 4 co!o de !os subt)tu!os se dise7a% 'e%sa%do e% !as caacte)sticas de! a%i#e5 La !e(ibi!idad es e! +a!o #6s i#'ota%te e% !a edici$% de esti!o5
91
Los usuaios so% !os c!ie%tes 4 !a a3$% de se de! taba8o de! "a%subbe5 Se !es i%"o#a sobe !a !abo de edici$% 4 se !es o"ece es'acios 'aa 2ue e;'ese% sus o'i%io%es sobe e! taba8o, !as acti+idades 4 'oductos de !a o(a%i3aci$%5 Po !ti#o, A%S %o busca %i%(% ti'o de !uco 4 est6 e% co%ta de toda actitud autoitaia5 Todo Todo e! taba8o est6 "u%da#e%tado e% e! a#o a! ate 4 e! a'ote +o!u%taio de sus editoes 4 co!aboadoes5
E% s)%tesis, esta co%8u%ci$% de 'a!abas, co!oes e i#6(e%es, !o 2ue u% "a%sub -ace cea u%os es'acios +itua!es, subtitu!a de cieta #a%ea, 'ub!ica!o 4 co%stui co% base e% esto u%a co#u%idad de a"icio%ados a! a%i#eH 4 !o 2ue dice eco%ocese 4 2ue se !e eco%o3ca co#o u% "a%sub, cea u% discuso 'o'io 2ue se e!aboa co% e! !e(ado de !a subtitu!aci$% a#ateu 4 !a -istoia 'aticu!a de !a o(a%i3aci$%H so%, e% de"i%iti+a, e! a!#a de u% "a%sub5 La ceaci$% de este Q4o 2ue 'ate de !a e;iste%cia de !os otos5 Esta i%+esti(aci$% co%"i#a tes obse+acio%es 2ue -iciea% Ke%i%s .//
As) 2ue u%a 'eso%a !!e(a a A%S 'aa +e u% a%i#e 4 descube 2ue !os editoes !o -a% subtitu!ado #edia%te u%a #etodo!o()a 2ue sie#'e -a escuc-ado a !os a"icio%ados, 2ue au%2ue %o sea% e;'etos sobe subtitu!a8e %i taducci$%, sabe% !o 2ue !es (usta 4 se e%cue%ta% co#'!acidos co% e! esu!tado5 Si+a co#o 'ueba de e!!o estas i%te+e%cio%es de !os se(uidoes de este "a%sub*
Ra2l: Muc-as (acias 'o e! e'isodio 4 'o !os a%teioes, (a% taba8o5 L%)5)(as*er: ]A#o esta seie^ Gacias, 'o e! e'i, ]#u4 bue% taba8o^ Se&+/: Me a!e(a 2ue este "a%sub si(a da%do !o #e8o de s)5 Gacias, es todo !o 2ue se 'uede deci ;D
S)rC: Muc-as (acias a todo e! staff de A%S 'o su (a% taba8o5 Pabl/: Siete a7os, +a4a 2ue A%S es u%o de !os "a%sub #6s +ie8os 2ue co%o3co, (e%eacio%es -a% -ec-o 2ue se ad8udi2ue siete a7otes de +ida, si% duda so% !o #6;i#o5
Y c!ao 2ue !as "e!icitacio%es 2ue e! staff sie#'e se #eece, su !abo
es (a%de, se7oes5
A15/rs: Au%2ue 4o #e i%te(9 eci9% este a7o a! "a%sub, !o se(u) desde Caballeros del 1odaco% La Saga de ,ades 4 co% otos a%i#es #6s555 So!o deci!es
2ue -ace% u% bue% taba8o 4 2ue si(a% as)555 Muc-as +eces !os co#e%taios est6% dii(idos ta%to a "e!icita co#o a citica !os subt)tu!os5 Los usuaios 8ue(a% u% 'a'e! de e+isoes e% A%S, so% u%a "ue%te de i%"o#aci$% 2ue dese#boca e% !as eedicio%es 2ue se -ace% de !os a%i#es5 Los "a%subs ecue% a su e!aci$% estec-a co% !os co%su#idoes 'aa "ide!i3a a sus 'b!icos 4 'e"eccio%ase5 De esto 'uede% a'e%de #uc-o !as editoia!es 4 !as !ibe)as5 ue e!!as est9% ceca de sus co#'adoes %o so!o 'o+oca 2ue estos desao!!e% u% !a3o se%ti#e%ta! -acia !a e#'esa, si%o 2ue 'od)a i%ce#e%ta !a i%tuici$% de !os editoes 4 !ibeos es'ecto a !o 2ue !os !ectoes 2uiee% 4 c$#o est6 ca#bia%do e! #ecado, as) 'od)a% eaccio%a 6'ida#e%te 4 esta e% si%to%)a co% !as te%de%cias de !ectua e% !u(a de es'ea u% desca!abo e% !as +e%tas 'aa sos'ec-a 2ue es #e%este u% ca#bio5
93
La e;'eie%cia de !os "a%subs %o so!o e%se7a !os be%e"icios de cu!ti+a bue%as e!acio%es e%te 'oductoes 4 co%su#idoes, si%o e! esu!tado de 2ue a#bos co%stu4a% u%a si%e(ia 'o"u%da e% !o co%ce%ie%te a !a ceaci$% 4 edici$% de! #ateia! te;tua!5 La autoedici$% -a acecado si(%i"icati+a#e%te a !os 'b!icos co% !as tec%o!o()as de 'oducci$% 4 !as '!ata"o#as de 'ub!icaci$%, de #a%ea 2ue es #u4 "6ci! 'asa de co%su#ido a ceado o edito5 Peo este edito 2ue sa!e de !as "i!as de co%su#idoes es #uc-o #6s 2ue u% !ecto i%"o#ado* es a!(uie% 2ue de +edad +i+e co% i%te%sidad !os de+e%ies de !os 'eso%a8es 4 co%oce co% 'ecisi$% !os aco%teci#ie%tos de u%a oba5 a estado de! oto !ado de !a baea, 8u%to co% sus se#e8a%tes, e% u% es'acio do%de a! edito co%+e%cio%a! !e esu!ta #u4 di")ci! situase, 4 saca todo e! 'o+ec-o de su 'osici$%5 Es co%scie%te de 2ue caece de co%oci#ie%tos a+a%3ados e% e! ca#'o editoia! si bie% se es"ue3a co% si%ceidad 'o co%oce bie% !os as'ectos t9c%icos "u%da#e%ta!esH, 'eo eso %o !o a#ede%ta 'o2ue sabe 2ue tie%e a!(o #u4 +a!ioso 2ue o"ece* #ostase a%te !os su4os, #6s 2ue co#o u% edito, co#o u% "a%6tico #6s 2ue co%oce !o 2ue !os otos co#o 9! %ecesita%5 La se(uidad 2ue bi%da ide%ti"icase co% !os c!ie%tes 4, a! #is#o tie#'o, situase e% u%a 'osici$% 'i+i!e(iada co#o fansubber e! e! co%oci#ie%to es e+ee%ciado e%te !os "a%6ticosH, -a 'e#itido 2ue e! #ode!o de edici$% de !os "a%subs se co%stitu4a e% u% ca%o% de subtitu!a8e de !as seies de I%te%et5 Peo !a e;iste%cia e ;iste%cia de (u'os co#o A%S %o i#'!ica 2ue %o e;ista% es"ue3os i%di+idua!es 2ue, e% u%a es'ecie de 'aa!e!is#o co% !a tecea !e4 de Ne:to%, sea% u%a eacci$% a%te !os 'o4ectos co!ecti+os de subtitu!a8e 4 '!a%tee% otas so!ucio%es e% !a taducci$% de !os 'a!a#e%tos5 Po e8e#'!o, es 'osib!e e%co%ta subt)tu!os 'aa u% a%i#e, -ec-os 'o u%a 'eso%a 4 2ue i%c!u4a% #odis#os a(e%ti%os5 As), "e%te a u% #ode!o de subtitu!ado 2ue dete#i%a su ca!idad co% base e% u%a taducci$% %euta, se ei(e oto 2ue esa!ta su +a!o e% e! e#'!eo de !as +aiab!es e(io%a!es de u%a !e%(ua5 A#bas a!te%ati+as so% 'e"ecta#e%te 'osib!es e% I%te%et (acias a !as +e%ta8as de !a autoedici$% 4 e! a'o+ec-a#ie%to de !os %ic-os de #ecado5 Si% duda, !a i%dustia de! !ibo e2uiee de #6s i%+esti(acio%es 2ue a%a!ice% !o 2ue se 'uede a'e%de de !a autoedici$% e% I%te%et 4 !as co#u%idades de "a%6ticos5 Los "a%sub se e#'e7a% e% 'ote%cia e! +)%cu!o 2ue se desao!!a e%te u%a 'eso%a 4 u%a oba a! cea u% es'acio do%de e! a%i#e tie%e !a o'otu%idad de +i+i e% !as co%+esacio%es 2ue se desao!!a% e% !os "oos 4 e% !a e!aboaci$% de u% subtitu!a8e do%de todos -ace% 'ate5 ui36s a!!), e% esa co%ce'ci$% de! 'a'e! 2ue tie%e% !as 94
'eso%as e% !a ceaci$% 4 desti%o de !o 2ue e!!os co%su#e% 4 2ue -a% +e%ido desao!!a%do !os "a%subs desde !os a7os =/, est9 !a i%s'iaci$% 2ue d9 "o#a a !a si(uie%te e+o!uci$% e% !a #a%ea co#o se -ace% !os !ibos* a'o+ec-a todas !as +e%ta8as 2ue o"ece I%te%et 'aa +i+i !a e;'eie%cia de -ace u% !ibo 4 u%a ide%tidad editoia! co% e! 'b!ico 4 'aa e! 'b!ico5
95
ILUSTRACIONES
#ntornos de nternet de At-ena no einto
+ágina principal
Co% !a "!ec-a o8a -e#os se7a!ado e! (ato 2ue A%s usa co#o !o(oti'o5 La !ti#a %oticia est6 aco#'a7ada de u%a i#a(e% de Ria Taa%as-i, Taa%as-i, 'ota(o%ista de C"Qniby2 Demo *oi ga S"itaiG
96
oro
E! es'acio do%de ta%scue (a% 'ate de !a +ida de este "a%subs5 Lu(a do%de se i%"o#a sobe e! estado de !os 'o4ectos de subtitu!ado, se estudia% 2ue8as 4 ec!a#os 4 se -ab!a sobe di+esos te#as5
97
aceboo!
Las e%tadas de A%S e% esta ed socia! so% e% su #a4o)a e"ee%tes a !a 'ub!icaci$% de u% %ue+o 'oducto subtitu!ado5 E! ce%to de !a 'ese%taci$% de !a '6(i%a de !a o(a%i3aci$% i#a(e% de 'e"i! 4 de 'otadaH es e! %o#be de! "a%sub 4 e! (ato b!a%co5
98
"witter
Las e%tadas sobe 'ub!icacio%es de !os a%i#es 2ue taba8a e! "a%sub ta#bi9% so% #a4o)a e% T:itte, si bie% a2u) se a'o+ec-a e! es'acio 'aa etuitea a !os 'atoci%adoes co#o se +e e% !a i#a(e% i32uieda de !a Tie%da Fa''iH 4 -ace co#e%taios sobe estados de 6%i#o, a!(u%a "oto, etc5
99
I,C
Ce%to de desca(a de !a o(a%i3aci$%5 A2u) se co%si(ue e! a%i#e subtitu!ado a ta+9s de u%a !ista 2ue 'uede e%co%tase e% !a '6(i%a :eb de A%S, #ostada e% !a i#a(e% i%"eio
#dici"n de anime de An
100
Limpie)a & trad'cci#n de carteles
A! taduci !os cate!es, A%S tata de 'ese+a !a escitua 8a'o%esa5 Si% e#ba(o, si !os editoes co%sidea% 2ue %o -a4 es'acio 'aa 2ue subt)tu!os e idio#a 8a'o%9s est9% 8u%tos, se boa% !os caactees caactees 8a'o%eses 4 se co!oca !a taducci$% taducci$% e% es'a7o!5 E8e#'!os* 4 5ana! Skip +eatG 4
101
Logo
Se escibe e! %o#be de! "a%sub co% u% esti!o ti'o(6"ico 2ue i#ita e! !o(o de! a%i#e5 E8e#'!os* Skip +eatG 4 Saint Seiya% Lost Canvas!
102
-otas de trad'ctor & trad'cci#n de s'perpoderes
Se e#'!ea% %otas e;'!icati+as e% !a 'ate su'eio de !a 'a%ta!!a5 Paa cietos s'e 'odees se escibe aba8o e% o#a8i 4 aiba !a taducci$%5 E8e#'!os* 5ana 4 Saint Seiya!
103
Estilo tipográfico
Cada a%i#e tie%e su esti!o ti'o(6"ico e% !os subt)tu!os, 'eo !as %o#as 2ue cu#'!e% todos so%* "o%do b!a%co, so#bas de co!oes 4 !etas si% #uc-o e#ates5 -jemplos% Skip 4 #oradoraG +eatG 4
104
ANEOS
#ntrevista
05 .5 @5 15
C$# C$#o o su su(i (i$ $ e! e! "a%s "a%sub ub Cu6!es Cu6!es "ueo% "ueo% !as #oti+acio% #oti+acio%es es 2ue !os !!e+ao !!e+ao% % a dedicase dedicase a! subtitu!a8 subtitu!a8e e ui9%es ui9%es "o#a% "o#a% e! e2ui'o e2ui'o de de !a o(a%i3aci$ o(a%i3aci$% % 4 2u9 2u9 "u%cio%e "u%cio%ess dese#'e7a dese#'e7a% % C$#o a'e%die a'e%dieo% o% a -ace e! e! taba8o taba8o de subtitu!a8e subtitu!a8e E;ist E;iste% e% #ie#bos #ie#bos 2ue tie%e% estudios 'o"esio%a!es o t9c%icos, 2ue se -a dese#'e7ado o dese#'e7a
!aboa!#e%te e% !as 6eas de taba8o de! "a%sub ?5 E;iste E;iste a!(u%a 8ea2u)a 8ea2u)a o cade%a de #a%do #a%do e%te e%te !os !os #ie#bos #ie#bos C$#o C$#o to#a% to#a% !as decisio%es sobe !os 'o4ectos 4 e! (u'o 5 Cu6!es Cu6!es caacte)s caacte)stica ticass tie%e% e% cue%ta cue%ta 'aa se!eccio%a se!eccio%a u%a seieZ'e!)cu! seieZ'e!)cu!a a 5 C$#o es e! 'oces 'oceso o de edici$% edici$% de u% 'o4ecto 'o4ecto esco(id esco(ido o a5 b5 c5 d5
De 2u9 2u9 #a%ea #a%ea se se co%si(ue co%si(ue e! e! #ateia! #ateia! a taba8a taba8a Cu6!es Cu6!es so% !as tai"as tai"as 2ue #a%e8a% #a%e8a% si si cabe cabe !a 'e(u%ta 'e(u%taH H C$#o se estab!ec estab!ece% e% !os tie#'os tie#'os de edici$% edici$% 4 e%te( e%te(a a u9 'o(a#as 'o(a#as uti!i3 uti!i3a% a% 'aa !a edici$% edici$% de! +ideo +ideo 4 !os e"ectos e"ectos 4 !a si%co% si%co%i3aci i3aci$%
%$de !os subt)tu!os e5 Cu6!es Cu6!es so% !os !os 'a6#etos 'a6#etos co% !os 2ue e+a!a% e+a!a% 2ue u% u% 'oducto 'oducto es de ca!idad ca!idad "5 C$#o distibu4e% distibu4e% e! 'oducto 'oducto C$#o C$#o !o !o 'o#ocio%a 'o#ocio%a% % 4 !e -ace% -ace% 'ub!icid 'ub!icidad ad =5 Cu6!es Cu6!es so% !as se7a!es se7a!es de ide%tidad ide%tidad 2ue tie%e tie%e !a o(a%i3aci$ o(a%i3aci$% % 4 2ue !os de"i%e de"i%e 4 -ace di"ee%tes a! esto <5 C$#o se se costea% costea% !os (astos (astos de "u%cio%a#i "u%cio%a#ie%to e%to de !a o(a%i3a o(a%i3aci$% ci$% taba8o taba8o de !os !os #ie#bos, '!ata"o#as, distibuci$% 0/5 u9 o'i%a% de !a 'iate)a 4 c$#o !os "a+oece o 'e8udica a ustedes 005 005 u9 o'i%i$% tie%e sobe e! taba8o de !as e#'esas de subtitu!a8e 'o"esio%a!Z!as e#'esas de subtitu!a8e a"icio%adas e% I%te%et o "a%subs Cu6!es so% sus +e%ta8as e i%co%+e%ie%tes 0.5 u9 ca#bios !e (usta)a +e e% su o(a%i3aci$% 4 e% e! #ecado co%su#ido co%su#ido
RE"ERENCIAS
A%deso%, B5 0<<@H5 Comunidades Umaginadas! )efle.iones sobre el origen y difusión del nacionalismo 5 M9;ico* Fo%do de Cu!tua Eco%$#ica5 Recu'eado de 105
-tt'*ZZteoiade!aco#u%icacio%./0@5"i!es5:od'ess5co#Z./0@Z/@Zco#u%idades> i#a(i%adas>be%edict>a%deso%005'd" A%deso%, C5 .//1H5 La !a(a este!a5 Recu'eado de -tt'*ZZbaba!u#5:od'ess5co#Z -tt'*ZZbaba!u#5:od'ess5co#Z &!+ae3, C5 ./0.H5 La subtitulación amateur! La subtitulación amateur de series online% el Tesis de #aest)a, U%i+esidad de VicH5 Recu'eado de caso Lost! Tesis -tt'*ZZ:::5ececat5%etZbits -tt'*ZZ:::5ececat5%etZbitstea#Z-a%d!eZ0/=?1Z.@1
-tt'*ZZ'eio5u%!'5edu5aZcatedasZs4ste#Z"i!esZdeg!osg#ediosgag!asg#ediacio%es5' d" Bo(a)%, K5 .//cu!tua!esZa:aii> -tt'*ZZsocietats5co#Zestudios>cu!tua!esZa:aii>
co#o>o'ticaZ A%(u!o, M5 ./0/H5 La co%2uista de A#9ica Lati%a 'o e! a%i#e 'i#ea 'i#ea 'ateH5 B!o( Ks'ot'a%a#a5co#5 Recu'eado de -tt'*ZZ8s'ot'a%a#a5co#Zatic -tt'*ZZ8s'ot'a%a#a5co#Zaticu!o5'-'id_1/ u!o5'-'id_1/ Ca%c!i%i, N5 0<<Ci%tas, K5 .//0H5 La traducción audiovisual! -l subtitulado 5 Sa!a#a%ca* Ed5 A!#a5 E%)2ue3, L5 4 Po3a K5 .//0H5 Subtitular% toda una ciencia!!! y todo un arte! La #raducción para el doblaje doblaje y la subtitulación subtitulación 5 Madid* C6teda5
Et-%o!o(ue ./01H5 Ka'a%ese5 Recu'eado de -tt'*ZZ:::5et-%o!o(ue5co#Z!a%(ua(eZ8'% -tt'*ZZ:::5et-%o!o(ue5co#Z!a%(ua(eZ8'%
106
Fee, M5 .//?H5 Fa%subs 4 sca%!atio%s* !a i%"!ue%cia de! a"icio%ado e% !os citeios 'o"esio%a!es5 Puentes, H, .>115 Recu'eado de -tt'*ZZ:::5u(5esZh(etiZ -tt'*ZZ:::5u(5esZh(etiZ 'ue%tesZ'ue%tesZ/1X./MaiaX./RosaioX./Fee5'd" F!o:e .? de abi! ./01H5 Co#u%icaci$% 'eso%a!5 Ge!i, C5 ./0@, 0. de octubeH5 La autoedici$% e;'!ota e% F6%c"ot5 -l Pas5 Recu'eado de -tt'*ZZcu!tua5e!'ais5co#Zcu!tuaZ./0@Z0/Z00 -tt'*ZZcu!tua5e!'ais5co#Zcu!tuaZ./0@Z0/Z00Zactua!idadZ0@=0?..=@g/@1 Zactua!idadZ0@=0?..=@g/@1 105-t#! Go%36!e3>I(!esias, K5 .//X./Kua%X ./Da+id X./G!e3>I(!5'd" i#a%e%, P5 P5 .//.H5 La 9tica -ace 4 e! es')itu es')itu de !a ea de !a i%"o#aci$%5 Recu'eado de -tt'*ZZe'i%ts5c!is5o(Z0.=?0Z0Z'ea5'd" -tt'*ZZe'i%ts5c!is5o(Z0.=?0Z0Z'ea5'd" Ib67e3, K5 ./0@, 01 de octubeH5 Autoedici$%, Autoedici$%, !uces 4 so#bas de u% "e%$#e%o i#'aab!e5 1oom 5es! Recu'eado de -tt'*ZZ:::53oo#%e:s5esZ0..@.Z!etas -tt'*ZZ:::53oo#%e:s5esZ0..@.Z!etas>4> >4>
tetasZautoedicio%>!uces>4>so#bas>"e%o#e%os>i#'aab!e>i I%tetitu!a s5"H5 Subt)tu!os 'aa sodos5 Recu'eado de -tt'*ZZ:::5i%tetitu!a5itZ -tt'*ZZ:::5i%tetitu!a5itZ esZ%o%gude%ti Kaa#i!!o, D5 4 Su6e3, C5 ./0@H5 Las +oces de !a ed* !a i%+isib!e di%6#ica de! "a%dob!a8e e% A#9ica Lati%a5 Comunicación y Ciudadana , H, ><05 Recu'eado de -tt'*ZZe+istas5ue;te%ado5edu5coZi%de;5'-' 8ou%a!_co#ciu'a(e_atic!eo'_+ie:'at-X?BX?D_@100'at-X?BX?D_@/<= 8ou%a!_co#ciu'a(e_atic!eo'_+ie:'at-X?BX?D_@100 'at-X?BX?D_@/<= Ke%i%s, 5 .//
Ke%so%, K5 0<<.H Fa%do# as Pat-o!o(4* T-e Co%se2ue%ces o" C-aactei3atio%5 E% Le:is, L5 Ed5H5 #"e Adoring Audience% ?an Culture and Popular $edia <>.
Nue+a Yo* Yo* Rout!ed(e5 Recu'eado de -tt'*ZZboos5(oo(!e5co#5coZboos-!_ es!_id_uBAC!.NT=Coi_"%d'(_PRd2_8e%i%sj0<<.j"a%do#ots_i+V GVEsi(_'AB4'VEEB4uOcC1WO/TSU!(:k+_o%e'a(e2_8e%i%s X./0<<.X./"a%do#"_"a!se aico s5"H5 E! #a%(a* toda su -istoia5 Recu'eado de -tt'*ZZ:::5aico%5co#5aZ'a(i%asZcu!tuag8a'o%esaZ#a%(aZ#a%(a5-t# os#us . 4 . de %o+ie#be ./0@H5 Co#u%icaci$% 'eso%a!5 Ma%(i$%, C5 ./0.H5 Ma%(a, a%i#e 4 +ideo8ue(os 8a'o%eses* a%6!isis de !os 'i%ci'a!es "actoes de su 9;ito (!oba!5 Puertas a la lectura , .1H 8u!io, .=>1@5 Macs, K5 ./00H5 A'u%tes A'u%tes sobe e! co%ce'to de ide%tidad5 Untersticios5 )evista 0H, 0/>0015 Recu'eado de sociológica de pensamiento crtico , : 0H, -tt'*ZZ:::5i%testicios5esZ -tt'*ZZ:::5i%testicios5esZatic!eZ+ie:Z@@/Z??/ atic!eZ+ie:Z@@/Z??/ Mat)%e3, A5 .//=H5 A%6!isis co%tasti+o co%tasti+o de !a subtitu!aci$% +ista desde dos 'is#as* e! desci'ti+is#o 4 e! 'esci'ti+is#o5 6ostrans/ #"e 6ournal of Specialised #ranslation, =H e%eo5
Mat)%e3, B5 ./00H5 Posibi!idades de !a subtitu!aci$% 'o"esio%a! e% ./00* teo)a, '6ctica 4 tutoia! co% -ea#ie%tas de c$di(o abieto5 La linterna del traductor! La revista multilingVe de Asetrad 5 Recu'eado de :::5!a!i%te%ade!taducto5o(Z%?Z :::5!a!i%te%ade!taducto5o(Z%?Z
subtitu!acio%5-t#! Mat)%e3, E5 ./0/H5 Los "a%subs* E! caso de taduccio%es %o ta% a#ateu5 #onos/ )evista -lectrónica de -studios ?ilológicos/ &FJ'! Recu'eado de
-tt'*ZZ:::5u#5esZto%osdi(ita!Z3 -tt'*ZZ:::5u#5esZto%osdi(ita!Z3%u#./Zseccio%esZ#o%oto%os>!osg"a%subs5%u#./Zseccio%esZ#o%oto%os>!osg"a%subs5-t# t# Matoses5 D5 ./01, 0 de "ebeoH5 Autoedici$% de !ibos a%tes de #oiH5 3ráffica!Unfo 5 Recu'eado de -tt'*ZZ(a""ica5i%"oZautoedicio%>de>!ibosZ -tt'*ZZ(a""ica5i%"oZautoedicio%>de>!ibosZ P9e3, C5 0<<1H5 Unvestigación cualitativa% retos e interrogantes 5 Madid* La #ua!!a5 uio3, G5 0<<=H5 A!(u%os a'u%tes sobe !a taducci$% de +ideo5 Le%(ua8e 4 cu!tua5 Vo!5 @, %o5 ? e%eo>8u%io5
108
Re(ui!!o, R5 .///H5 -mergencia de culturas juveniles! -strategias del desencanto 5 Co!o#bia* Gu'o Editoia! No#a5 Sa%do+a!, C5 .//.H5 $ódulo 7! Unvestigación cualitativa 5 Bo(ot6* A"o Editoes e I#'esoes5 Recu'eado de -tt'*ZZa'e%dee%!i%ea5udea5edu5coZe+istasZi%de;5'-' -tt'*ZZa'e%dee%!i%ea5udea5edu5coZe+istasZ i%de;5'-' ZceoZatic!eZ+ie:Z0?Z0..@ Se#'ee, P5 0<<.H* `E! "acto ceati+idad es 'ate "u%da#e%ta! de %uesto e#'e7o co'oati+o`, Diaio ABC, Madid, 0<>1><.5 Stae, R5 0<<=H5 Unvestigación con estudio de casos! Madid* Edicio%es Moata, S5L5 Ta4!o, S5 Bo(da%, R5 0<=.H5 Untroducción a los m;todos cualitativos de investigación! Es'a7a* Paid$s B6sica5 Tete, Tete, R5 ./00H5 Pr;stamos lingVsticos de los otakus% precisión conceptual e identidad 5 Tesis Tesis i%9dita de (adoH5 U%i+esidad de Cata(e%a, Cata(e%a, COL5 Toti, Toti, Y5 4 Sc-a%do, A5 %o+ie#be, ./0@H5 E! ei%o #6s (a%de de! #u%do* !a e;iste%cia de! "a%do# co#o "e%$#e%o cu!tua!5 E% E8a2ue, M5 Cood5H, S;ptimas jornadas de jóvenes investigadores! Si#'osio dii(ido 'o !a U%i+esidad de Bue%os Aies,
Bue%os Aies5 7i(a, A5 .//@H5 Doblaje versus subtitulaje! Comparación traductológica! Tesis Tesis de #aest)a, U%i+esidad Nacio%a! de Co!o#biaH5 Recu'eado de -tt'*ZZ:::5#o(a'5%etZ'#tZa%deaa#ie35'd"
109