SISTEM PENGHADAMAN/PENCERNAAN

[email protected]_ipg kbm

PENGENALAN KEPADA SISTEM DIGESTIF

1. Sistem pencernaan manusia terdiri daripada salur alimentari yang bermula di mulut dan berakhir di dubur.

•

• •

Bahagian-bahagian Bahagian-bahagian dalam system pencernaan pencernaan manusia ialah a) mulut b) esophagus c) perut d) jeju jejunu num m - duo duode denu num m ( usus usus keci kecill ) e) ileum leum ( usus sus kecil cil ) f) usus usus besa besarr ( seku sekum, m,ko kolo lon, n,re rect ctum um ) Pencernaan melibatkan proses fizikal dan proses kimia. Proses fizikal melibatkan pengunyah pengunyahan an makanan oleh gigi kepada butir yang lebih kecil untuk menambahkan menambahkan luas permukaan bagi tindakan enzim dan peristalsis untuk menggerakkan menggerakkan makanan dalam salur alimentary.

1

[email protected]_ipg [email protected]_ip g kbm •

•

Proses kimia melibatkan penguraian molekul kompleks dalam makanan kepada molekul ringkas hidrolisis dan melibatkan enzim.

Fungsi sistem digestif ialah memecahkan makanan kepada unit-unit yang ringkas untuk diserap ke dalam darah untuk kegunaan aktiviti sel. Selain itu mengkumuhkan mengkumuhkan sisa pencernaan pencernaan sebagai bahan najis .

PROSES PENCERNAAN DALAM MULUT DAN GASTER

2


a) MULUT •

•

• •

•

Makanan dikunyah oleh gigi kepada butir-butir yang lebih kecil untuk menambahkan luas permukaan untuk tindakan enzim.

Dalam mulut terdapat kelenjar air liur yang merembeskan air liur Air liur mengandungi air,enzim anilase liur, dan mucus. Semasa pengunyahan, makanan bercampur dengan air liur dan membentuk gumpalan makanan yang kecil disebut bolus. Air liur melembapkan dan melembutkan makanan serta melancarkan melancarkan pergerakan makanan di sepanjang esophagus.

3


Dalam rongga mulut,hanya kanji yang akan dicernakan. Kanji dihidrolisiskan dihidrolisiskan oleh enzim amylase liur kepada maltosa. Kanji + air enzim amylase liur =

•

maltosa

Makanan digerakkan disepanjang esophagus melalui tindakan peristalsis. Otot pada dinding esophagus mengecut dan mengendur secara beritma untuk membolehkan bolus makanan bergerak dalam esophagus sehingga sampai ke perut.

b) Perut / Gaster •

•

•

•

Kelenjar gaster pada dinding perut merembeskan jus gaster. Jus gaster mengandungi asid hidroklorik cair, enzim pepsin dan enzim rennin. Dalam perut, tindakan peristalsis berlaku untuk mengisarkan mengisarkan dan mencampurkan makanan dengan gaster. Fungsi asid hidroklorik adalah untuk a) menye menyedia diakan kan mediu medium m beras berasid id untu untuk k tind tindaka akan n enzim rennin dan pepsin secara optimum b) memu memusna snahk hkan an bacter bacteria ia dalam dalam makan makanan an c) mengh menghent entika ikan n tindak tindakan an enzim enzim amila amilase. se.

4


• •

•

•

Pencernaan kimia bagi protein bermula di perut. Enzim pepsin menghidrolisiskan protein kepada peptone dan polipeptida Enzim rennin mengentalkan susu iaitu kaseinogen ( protein susu larut ) ditukarkan kepada kasein ( protein susu tidak larut ). Kasein seterusnya dicernakan oleh enzim pepsin. Makanan biasanya berada dalam perut selama tiga hingga empat jam. 5


Selepas pencernaan di perut,makanan separa cecair atau krim dilepaskan ke dalam duodenum sedikit demi sedikit. s edikit.

PENYERAPAN PRODUK PENCERNAAN 1. PENYERAPAN IALAH SATU PROSES APABILA AIR, •

garam dan hasil pencernaan unsur makanan dari lumen usus diserap melalui membran ke dalam sel mukosa usus dan seterusnya ke dalam sistem peredaran darah untuk diedarkan kepada tisu sasaran di dalam tubuh. 2. Sekira Sekiranya nya siste sistem m yang yang terlib terlibat at dalam dalam prose prosess penyer penyerap apan an ini ini rosak, maka nutrien tidak akan dapat disalurkan kepada selsel secara berkesan. 3. Pada Pada tubuh tubuh manu manusia sia,, kebany kebanyak akan an penye penyerap rapan an berla berlaku ku di dalam usus kecil. Secara umumnya, umumnya, usus tidak boleh boleh menyerap molekul yang lebih kompleks daripada gula heksosa (glukosa, fruktosa dan galaktosa), asid amino, asid lemak dan gliserol. 4. Untuk Untuk memu memudah dahkan kan penye penyerap rapan an hasil hasil pence pencerna rnaan an,, dinding dinding usus mempunyai permukaan yang luas bagi membolehkan penyerapan penyerapan berlaku dengan lebih berkesan. 5. CiriCiri-cir cirii dindi dinding ng usus usus yang yang diperl diperluka ukan n terma termasuk suk:: •

usus yang panjang

•

mempunyai beribu-ribu vilus pada permukaan dinding dalam usus kecil dan duodenum

6

[email protected]_ipg kbm •

mempunyai beribu-ribu mikrovilus pada setiap sel mukosa dinding usus.

USUS KECIL ( DUODENUM DAN ILEUM ) DUODENUM

•

1. Duoden Duodenum um merupa merupakan kan bahag bahagian ian awal awal usus usus kecil kecil.. 2. Duoden Duodenum um tidak tidak memp mempuny unyai ai kele kelenja njarr untu untuk k merembeskan merembeskan jus pencernaan pencernaan tetapi menerima dua rembesan daripada bahagian lain untuk pencernaan. pencernaan. 3. Duodenum men menerima jus hempedu yang dihasilkan oleh hati dari pundi hempedu dan jus pankreas daripada kelenjar pankreas. 4. Jus hem hemped pedu u bersi bersifat fat alka alkali li dan dan tidak tidak mengan mengandun dungi gi enzim. 5. Fung Fungsi si hemp hemped edu u ada adala lah h unt untuk uk :i)

mengemulsikan ( membaurkan ) lemak ke kepada titisan halus supaya menambahkan luas permukaan lemak dan memudahkan tindakan enzim ke atasnya.

ii)

Menyediakan ke keadaan be beralkali un untuk ti tindakan en enzim

iii) ii)

Men Menghe ghentik ntikan an tind tindaakan kan asi asid d hidro idrok klori lorik k ke atas tas makanan dalam perut. 7

[email protected]_ipg [email protected]_ip g kbm

Kelenjar Hempedu

Fungsi Enzim Menyerap dan menguraikan lemak

Hasil

Lemak halus (droplet)

amylase bertindak ke atas kanji. Dextrin dan maltose Pankreas

lipase bertindak ke atas lemak. Fatty acid dan gliserol trypsin betindak ke atas protein. Acid amino

•

i)

ILEUM

Di dalam illium sepanjang 6 meter ini, enzim-enzim tambahan yang dirembeskan oleh kelenjar-kelenjar di sepanjang usus kecil melengkapkan melengkapkan proses penghadaman.

ii)

Nutrien-nutrien di diserap menerusi dinding us usus da dan dihantar ke rangkaian pembuluh darah dan pembuluh limfa yang terdapat di sekitar usus.

iii) ii)

Man Manaka akala bahan han-ba -bahan yan yang tid tidak ak terh terhad adaam dib dibaawa ke usus besar.

•

USUS BESAR ( SEKUM,KOLON DAN REKTUM )

8


i)

Usus besar akan menerima sisa makanan yang tidak dicernakan dicernakan seperti selulosa dan bahan perkumuhan serta pigmen hempedu,bacteria hempedu,bacteria serta sel mati. Sisa makanan tersebut disalurkan ke sekum daripada usus kecil.

ii)

Kemudiannya, ba bahan te terseb sebut di digerakkan di di se sepanjang kolon secara peristalsis.

iii) iii)

Di dala dalam m kolo kolon, n,pe peny nyer erap apan an air air berl berlak aku u meny menyeb ebab abka kan n sisa sisa makanan tersebut bersifat pejal dan menjadi tinja.

iv)

Tinja nja yan yang g ter terb bentu entuk k da dalam lam ko kolon lon dis disal alu urkan rkan ke dala dalam m rektum dan disimpan buat sementara waktu di situ.

v)

Apabila pe penuh,di ,dinding be berotot re rektum me mengecut un untuk mengeluarkan mengeluarkan tinja melalui dubur. Proses ini dinamakan penyahtinjaan.

vi)

Bahan han mak makan anaan ti tidak terc tercer erna na ini ini ada adala lah h tok toksi sik k da dan tid tidak ak berfaedah. berfaedah. Oleh itu, bahan ini perlu disingkirkan daripada badan.

9


FUNGSI NUTRIEN

•

Karbohidrat

1. Karbo Karbohid hidra ratt merupa merupakan kan seba sebatia tian n organ organik ik yang yang terdi terdiri ri daripada unsur karbon,hydrogen karbon,hydrogen dan oksigen.Selain itu, karbohidrat karbohidrat juga meruapakan sumber utama tenaga. 2. Keperl Keperluan uan karb karbohi ohidra dratt dalam dalam diet diet hari harian an ialah ialah 50% 50% - 60% 60% kalori 3. Dalam Dalam tubuh tubuh badan, badan, karb karbohi ohidra dratt disimp disimpan an dalam dalam bent bentuk uk glukos (dalam darah) dan glikogen (dalam otot dan hati). 4. karbo karbohi hidra dratt berfun berfungsi gsi seba sebagai gai sumb sumber er tenag tenagaa dan haba. haba. ia menolong mengekalka mengekalkan n tahap glukosa darah. 10


5. Karbo Karbohid hidra ratt juga juga menolo menolong ng menga mengawal wal kole koleste sterol rol dan dan kegemukkan serta membantu pencernaan dan penyerapan nutrien. 6. Indiv Individu idu yan yang g aktif aktif dalam dalam akti aktivit vitii fizika fizikall memerl memerluk ukan an lebih kurang 60 60 – 65% 65% tenaga daripada daripada karbohidrat. karbohidrat. 7. Penga Pengambi mbilan lan karb karboh ohidr idrat at ialah ialah 30 30 kalor kalorii bagi bagi setia setiap p kilogram berat badan. 8. Karbo Karbohid hidra ratt dibah dibahagi agika kan n kepada kepada tiga tiga jenis jenis iaitu iaitu monosakarida,disakarida dan polisakarida . 9. Monosakarida a) merupakan gula ringkas b) monom monomer er ( unit unit asas asas ) karbo karbohid hidra ratt ialah ialah monosakarida monosakarida seperti s eperti glukosa,fruktosa dan galaktosa.

Monosakarida

Glukosa Terdapat dalam anggur,bawang dan jagung manis

Fruktosa Adalah gula dalam madu dan buah-buahan manis

Galaktosa Adalah hasil pencernaan gula susu

4. Disakarida a) Merupakan gula kompleks b) Terbentuk daripada dua molekul monosakarida yang bergabung secara kimia melalui kondensasi dengan penyingkiran penyingkiran satu molekul air.

11


Monosakarida + Monosakarida = Disakarida + air c) Contoh sakarida ialah sukrosa ( gula tebu ), maltosa ( gula mal daripada bijirin bercambah bercambah ) dan laktosa ( gula susu ). 5. Polisakarida a) Contoh polisakarida ialah kanji,selulosa dan glikogen.

•

Protein

1. Protei Protein n merup merupaka akan n bahan bahan organ organic ic yang yang terdi terdiri ri darip daripada ada unsur sulphur,nitrogen dan fosforus selain karbon,hydrogen dan oksigen. 2. Protei Protein n pentin penting g kerana kerana ia ia menga mengandu ndungi ngi 9 asid asid amino amino esential dan keperluannya adalah antara 10-12% daripada jumlah kalori. 3. Keperl Keperluan uan protei protein n norma normall ialah ialah 0.80.8-1.0 1.0 gm/kg gm/kg bera beratt badan. 4. Apabil Apabilaa dua asid asid amin amino o bergab bergabung ung,, ia dike dikenal nalii sebaga sebagaii dipeptida dan jika lebih dari dua, dipanggil polipeptida. 5. Protei Protein n boleh boleh didap didapati ati dari dari dagi daging ng,, hasil hasil tenusu tenusu,, kekaca kekacang ng dan juga tumbuhan seperti brokoli dan lobak merah.

•

Lemak

1. Secara Secara am, fun fungsi gsi lema lemak k adalah adalah untu untuk k memb membeka ekalka lkan n tenaga bagi proses metabolisme. metabolisme. 2. Lema Lemak k membek membekalk alkan an tenag tenaga, a, pentin penting g untuk untuk penye penyerap rapan an protein larut minyak , untuk membina struktur s truktur membran sel, sintesis hormon, insulasi dan melindungi organ dalaman. 12


3. Major Majoriti iti trig triglis liseri erida da disi disimp mpan an dala dalam m tisu tisu adipo adipos. s. Trigliserida akan diuraikan menjadi asid lemak dan gliserol yang dapat menghasilkan menghasilkan tenaga. 4. Semasa Semasa reha rehat, t, lebi lebih h kuran kurang g 60% 60% dari dari ten tenaga aga kita kita dibekalkan dibekalkan oleh proses metabolisme lemak. 5. Orang Orang dewasa dewasa meme memerlu rlukan kan 10-15 10-15% % kalo kalori ri yang yang berasaskan lemak. 6. Atlit Atlit meme memerlu rlukan kan 15-2 15-25% 5% kalo kalori ri dari dari lema lemak k dalam dalam diet diet harian sebagai simpanan tenaga semasa latihan

•

Vitamin

1. Vitam Vitamin in adala adalah h bahan bahan organ organik ik yang yang esen esentia tial. l. Ia hany hanyaa didapati melalui makanan sahaja. 2. vitam vitamin in ialah ialah sejen sejenis is sebat sebatian ian orga organik nik komple komplejs js yang yang diperlukan diperlukan dalam jumlah yang sangat sedikit dalam diet. 3. Ia digu digunak nakan an untu untuk k meran merangsa gsang ng pert pertum umbuh buhan an dan dan memelihara kesihatan. •

Mineral

1. Minera Minerall pula pula adalah adalah bah bahan an inorg inorgani anik k yang yang diperl diperluk ukan an oleh tubuh badan seperti natrium, kalium, klorida, kalsium, magnesium, ferum dan sulfur. 2. Mengaw Mengawal al kese keseimb imbang angan an bend bendali alir, r, meng mengawa awall atur atur keseimbangan keseimbangan asid bes. 3. Minera Minerall berfun berfungsi gsi seba sebagai gai juz juzuk uk untuk untuk enzim, enzim, horm hormon on serta beberapa sebatian utama lain yang disintesis dalam badan.

•

Serat

1. Tersiri daripada gentian seperti selulosa pada tumbuhan. 13


2. Sebagai contoh,bijirin rin,buah-bu -buahan,kekacang dan sayura-sayuran. 3. Fungsinya ad adalah un untuk me meransang ti tindakan peristalsis dan mengelakkan sembelit. •

Air

2. Air meru merupak pakan an 60 hing hingga ga 70 peratu peratuss daripa daripada da berat berat bada badan n manusia. 3. Air bertin bertinda dak k sebaga sebagaii pelar pelarut ut untu untuk k semua semua seba sebatia tian n organik membantu sistem perkumuhan, perkumuhan, melicinkan melicinkan permukaan permukaan membran, mengawal tindakbalas metabolisme, mengawal suhu badan badan dan memberi struktur tubuh. 4. Sumber Sumber utama utama air air term termasu asuk k makan makanan an seper seperti ti buah buah- buahan,sayur-sayuran,susu,sup,jus, buahan,sayur-sayuran,susu,sup,jus, jus buah-buahan buah-buahan dan minuman.

14


15

SISTEM PENGHADAMAN/PENCERNAAN

Recommend Documents