Urjtjhjbj ck Ntkghføg n bn vfjbkghfn pjbìtfhn pjr rnzøg ck mægkrj
ckb Kstncj ck Ljrkbjs
Nsksjrìn Bhcn. Qftbnbf Mølkz Skrîg Hjgskokrn Kbkhtjrnb ckb Fgstftutj Ljrkbkgsk ck Urjhksjs Kbkhtjrnbks y Unrtfhfpnhføg Hfucncngn (FLUKUNH) L. kg C. Lnrtan Kbkgn Lkoìn. Lnmfstrncn ckb Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs. Bhcn. Lnrìn Fsnikb Yjcrìmukz Mølkz, Cfrkhtjrn Ourìcfhn ckb Fgstftutj ck bn Luokr pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs (FLL) Bhcn. Lnyrn Kbfznikta Yjsns Ibnghnrtk. Okdn ck ckpnrtnlkgtj ck Bkmfsbnhføg ckb Fgstftutj ck bn Luokr pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs (FLL) Bhcn. Hbnucfn Ftzkb Mjgzîbkz Dukgtks. Sftubnr ckb Îrkn Hjjrcfgncjrn ck Nrhafvjs ckb Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs (SKKL) Bhcn. Lnrftzn Yjlîg Akrgîgckz, Nsksjrn ck bn Hjlfsføg ck Fmunbcnc ck Mægkrj. BFT Bkmfsbnturn. Hjgmrksj ckb Kstncj ck Ljrkbjs.
© Fgstftutj Ljrkbkgsk ck Urjhksjs Kbkhtjrnbks y Unrtfhfpnhføg Hfucncngn (FLUKUN (FLUKUNH) H)> Kcfhføg y nhtunbfznhføg Hjlugfhnhføg, Fgtkrhnlifj y Cksnrrjbbj Aulngj kg Nlærfhn Bntfgn, Nsjhfnhføg Hfvfb (HFCANB, N. H.) Hjjrcfgncjrn Ngmæbfhn K. Xîghakz Xngtfnmj Bns Dbjrks Gj. >>, Hjb. Nhnpngtzfgmj, H.U. 49335, Hukrgnvnhn Ljrkbjs. hfcanbEprjcfmy.gkt.lx
Hfcanb N H | EHfcanb www.hfcanb.jrm.lx ‒Kstn puibfhnhføg sk rknbfzø hjg rkhursjs ckb Urjmrnln Gnhfjgnb ck Flpubsj n bn Unrtfhfpnhføg Ujbìtfhn ck bns Luokrks n trnvæs ck bns Jrmngfznhfjgks ck bn Xjhfkcnc Hfvfb 95>1 y gj pjcrî skr utfbfzncj hjg gks ck buhrj j hjg gks ck prjskbftfslj pnrtfcfstn“. >. Kb Fgstftutj Ljrkbkgsk ck Urjhksjs Kbkhtjrnbks y Unrtfhfpnhføg Hfucncngn (FLUKUNH) kbnijrø ugn prflkrn vkrsføg ckb prjtjhjbj bn hunb kstuvj n hnrmj ck bn Bfh. Nrfncgn F. [rifgn Nynbn.
Urjtjhjbj ck Ntkghføg n bn vfjbkghfn pjbìtfhn pjr rnzøg ck mægkrj
ckb Kstncj ck c k Ljrkbjs
HJGSKGFCJ UÎM. F. FGSYJC[HHFØG FF. UYJSJHJBJ CK NSKGHFØG N BN TFJBKGHFN UJBÌSFHN UJY YN_ØG CK MÆGKYJ CKB KXSNCJ KXS NCJ CK LJYKBJX LJ YKBJX - Jioktfvjs ckb prjtjhjbj - Nhhfjgks fgtkmrnbks - º^uæ ks bn vfjbkghfn pjbìtfhn:
5; 51 56 56 >>
GJYLNSFTJ SFTJ FFF. LNYHJ GJYLN - Fgstrulkgtjs Fgtkrgnhfjgnbks - Fgstrulkgtjs gnhfjgnbks y kstntnbks - Dkckrnbks - Kstntnbks - Unrtfhfpnhføg pjbìtfhn ck bns luokrks? pnrfcnc ck mægkrj
>8 >8 >3 >; >4 9>
KBKLKGSJX CK FT.. TFJBKGHFN UJBÌSFHN HJG KBKLKGSJX FT MÆGKYJ - Gjrlntfvfcnc Kstntnb? Tfjbkghfn Ujbìtfhn
96
T. FGXSFS[HFJGKX HJLUKSKGSKX UNYN IYFGCNY NSKGHFØG N BN TFJBKGHFN UJBÌSFHN N GFTKB KXSNSNB - Fgstftutj Ljrkbkgsk ck Urjhksjs Kbkhtjrnbks Kbkhtjrn bks y pnrtfhfpnhføg Hfucncngn FLUKUNH - Fgstftutj ck bn Luokr ckb Kstncj ck Ljrkbjs - Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs
8> 8= 8= 86 3>
UÎM. - Dfshnbìn Kspkhfnbfzncn ck Ckbftjs Kbkhtjrnbks Kbkhtjrn bks ck bn Dfshnbìn Mkgkrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs. - Hjlfsføg ck Ckrkhajs Aulngjs ckb Kstncj ck Ljrkbjs (HCAL)
38 33
NHHFJGKX FGLKCFNSNX
3=
MBJXNYFJ MBJX NYFJ CK C K SÆYLFGJX
;>
IFIBFJMYNDÌN - Høcfmjs y bkyks - Uîmfgns ck Fgtkrgkt
;8 ;; ;4
F. FGSYJC[HHFØG Kb rkhjgjhflfkgtj ck bns luokrks hjlj hfucncngns y hjlj pkrsjgns suoktns ck ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks kg bn Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ck bjs Kstncjs [gfcjs Lkxfhngjs, ks ckhbnrncj pjr kb Kstncj lkxfhngj kg jhtuirk ck >6;80 sfg klinrmj, kstk rkhjgjhflfkgtj gj sfmgfhø ug nulkgtj rkprkskgtntfvj kg kb gÿlkrj ck luokrks quk jhupnrjg bjs kspnhfjs ck tjln ck ckhfsføg ck djrln fglkcfntn0 kb fghrklkgtj kg bn pnrtfhfpnhføg ck bns luokrks an sfcj ug prjhksj bkgtj quk nÿg trngsftn anhfn bn pnrfcnc. Yksubtn fggkmnibk quk bn fghursføg ck bjs ljvflfkgtjs dklfgfstns y ck bns rkcks ck luokrks pjbìtfhns cksck kb pnsncj sfmbj QQ, ang sfcj dugcnlkgtnbks pnrn kb nvnghk kg kb rkhjgjhflfkgtj ck bjs ckrkhajs ck bns luokrks, kg Læxfhj y kb lugcj. Kstns kxprksfjgks ang bjmrncj fgufr ck lngkrn rkbkvngtk kg bjs hjgmrksjs y mjifkrgjs pnrn supkrnr bns inrrkrns pnrtfcfstns k fckjbømfhns, bj quk an hjgtrfiufcj n hjghfkgtfznr n bn jpfgføg pÿibfhn y n ljcfhnr bjs lnrhjs gjrlntfvjs k fgstftuhfjgnbks ngtk bns irkhans kxfstkgtks kg su pnrtfhfpnhføg ck dnhtj kg kb îliftj pjbìtfhj y ck rkpr rkprkskgtnhføg kskgtnhføg sjhfnb. Ck bns >1 Xkhrktnrìns quk hjgdjrlng kb Mjifkrgj Dkckrnb, sjbj = tfkgkg hjlj tftubnr n ugn luokr? Xkhrktnrìn ck Mjikrgnhføg (XKMJI)0 Xkhrktnrìn ck Ifkgkstnr (IFKGKXSNY)0 Xkhrktnrìn ck Kgkrmìn (XKGKY)0 Xkhrktnrìn ck bn Dughføg Uÿibfhn (XDU)0 Xkhrktnrìn ckb Srninoj y Urkvfsføg Xjhfnb (XSUX) y Xkhrktnrìn ck Hubturn.
5;
Ykspkhtj ck bn fgtkmrnhføg ck bn Hîlnrn ck Xkgncjrks nhtunblkgtk 36.9>% sjg luokrks, kstj ks, 48 ck >91 bkmfsbncjrks (Bkmfsbnturn BQFT Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn, 95>1). Ujr su pnrtk bn BQFT Bkmfsbnturn ck bn Hîlnrn ck Cfputncjs hukgtn hjg ugn pnrtfhfpnhføg ckb 31.8% ckb tjtnb ck ;55 hurubks, bj quk kqufvnbk n 93> cfputncns (bkmfsbnturn BQFT, hîlnrn ck Cfputncjs, 95>1). Kg bn Xuprkln Hjrtk ck Oustfhfn ck bn Gnhføg, sjbnlkgtk 9 ck bjs >> fgtkmrng fgtkmrngtks tks sjg luokrks (XHOG, 95>=) y ck bjs 89 kstncjs ckb pnìs, søbj Xjgjrn y Hfucnc ck Læxfhj sjg mjikrgncjs pjr ugn luokr. Xøbj kb 95.=5% ck bns nbhnbcìns kg Læxfhj sjg cfrfmfcns pjr luokrks, ks ckhfr, ;3; ck 9355 lugfhfpfjs, skmÿg fgdjrlnhføg mkgkrncn mkgkrncn pjr bn Nsjhfnhføg ck Lugfhfpfjs ck Læxfhj, N. H. (NLLNH). Kg Ljrkbjs, ncklîs, bn prjpfn afstjrfn ckb kstncj y bns buhans sjhfnbks ck bns quk an sfcj hugn, bjs nspkhtjs hubturnbks prjdugcnlkgtk nrrnfmncjs, fghbuykgcj bjs bbnlncjs usjs y hjstulirks j ckrkhaj hjgsuktucfgnrfj, nsì hjlj bn kxfstkghfn kxfstkghfn ck kstruhturns kstruhtu rns ck pjckr ck cfstfgtjs îliftjs sjhfnbks, pjbìtfhjs y khjgølfhjs prfghfpnblkgtk hjgtrjbncjs pjr ajlirks, sfmukg sfkgcj ug jistîhubj pnrn quk bns luokrks nbhnghkg ugn fmunbcnc sustngtfv sustngtfvn n kg kb kokrhfhfj ck sus ckrkhajs pjbìtfhjs y sjhfnbks, ckrkhajs quk gj sk kokrhkg kg hjgcfhfjgks ck fmunbcnc y pjr kgck bflftn j vubgkrn su nhhksj n jhupnr hnrmjs ck rkprkskgtnhføg y ck tjln ck ckhfsføg kg sus hjlugfcncks,, lugfhfpfjs, kstncjs j pnìs. hjlugfcncks
54
Kg kb hnsj ck Ljrkbjs y hjlj rksubtncj ckb rkhfkgtk Urjhksj Kbkhtjrnb, kg kb quk sk npbfhn pjr skmugcn vkz kb prfghfpfj ck pnrfcnc pjr kb Hjgskoj Kstntnb Kbkhtjrnb, ck bjs 88 lugfhfpfjs, ; sjg prksfcfcjs pjr luokrks, kg 91 hnifbcjs any ugn sìgcfhn y ug tjtnb ck 3> rkmfcjrns (Flpkpnh, 95>1).
5=
FF. UYJSJHJBJ CK NSKGHFØG N BN TFJBKGHFN UJBÌSFHN UJY YN_ØG CK MÆGKYJ CKB KXS KXSNCJ NCJ CK LJYKBJX Kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn Hjgtrn bns Luokrks duk prkskgtncj pjr kb Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Ujckr Oucfhfnb ck bn Dkckrnhføg (SKUOD), kb Fgstftutj Gnhfjgnb Kbkhtjrnb (FGK), bn Dfshnbìn Kspkhfnbfzncn kg Ckbftjs Kbkhtjrnbks (DKUNCK), bn Xkhrktnrìn ck Mjikrgnhføg n trnvæs ck bn Xuiskhrktnrìn ck Ckrkhajs Aulngjs (Xuiskhrktnrìn (Xuiskhr ktnrìn CCAA), bn Hjlfsføg Kokhutfvn ck Ntkghføg n Tìhtflns (HKNT), bn Hjlfsføg Gnhfjgnb pnrn Urkvkgfr y Krrncfhnr bn Tfjbkghfn hjgtrn bns Luokrks (HJGNTFL), kb Fgstftutj Gnhfjgnb ck bns Luokrks (FGL[OKYKX) y bn Dfshnbìn Kspkhfnb pnrn bjs Ckbftjs ck Tfjbkghfn hjgtrn bns Luokrks y Srntn ck Ukrsjgns (DKTFLSYN), kb >; ck lnrzj ckb 95>4, sfkgcj bn kcfhføg lîs rkhfkgtk ck 95>= >. Kb cjhulkgtj jrfkgtn n rkhjgjhkr bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks, ug tfpj ck vfjbkghfn quk rksubtn fggkmnibk su kxfstkghfn0 bn hunb ‒flpnhtn kg kb ckrkhaj aulngj ck bns luokrks n kokrhkr kb vjtj y n skr kbkhtns kg bjs prjhksjs kbkhtjrnbks0 n su cksnrrjbbj kg bn kshkgn pjbìtfhn j pÿibfhn, yn skn hjlj lfbftngtks kg bjs pnrtfcjs pjbìtfhjs, nspfrngtks n hngcfcntns n ug hnrmj ck kbkhhføg pjpubnr,, n pukstjs ck cfrfmkghfn nb fgtkrfjr ck sus pnrtfcjs pjpubnr pjbìtfhjs j kg kb prjpfj kokrhfhfj ckb hnrmj pÿibfhj.“9.
>. Cfspjgfibk
kg? attps?//www.mji.lx/hls/upbjncs/nttnhalkgt/bk/9=;9;;/UrjtjhjbjZpnrnZbnZNtk ghfjZgZckZbnZTfjbkghfnZUjbftfhnZ98GJT>=.pcd 9. SKUOD, 95>4, pp. >;.
51
Jioktfvjs ckb Urjtjhjbj Kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn hjgtrn bns Luokrks kstnibkhk bjs sfmufkgtks jioktfvjs? >. Dnhfbftnr bn fckgtfhnhføg ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks kg rnzøg ck mægkrj 9. Urkvkgfr cnþjs lnyjrks n bns vìhtflns, sus dnlfbfns y pkrsjgns hkrhngns 8. Mkgkrnr ugn nckhuncn hjjrcfgnhføg kgtrk bns fgstftuhfjgks rkspjgsnibks ck anhkr drkgtk n hnsjs ck vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtr hjgtrn n bns luokrks 3. Xkrvfr ck muìn pnrn ntkgckr bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjg kbklkgtjs ck mægkrj kg tjcns sus vkrtfkgtks, n gfvkb kstntnb y lugfhfpnb.
Nhhfjgks fgtkmrnbks Xf ifkg kb Urjtjhjbj rksubtn skr ugn muìn hbnrn pnrn kb rkhjgjhflfkgtj ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn, kg æb sk lkghfjgn bn rkbkvnghfn ck quk, cksck bns prjpfns fgstftuhfjgks fgvjbuhrncns y bn sjhfkcnc kg su hjgougtj, sk flpubskg nhhfjgks fgtkmrnbks hjlj? >. Hrknr ug lnrhj gjrlntfvj kspkhìhj sjirk vfjbkghfn pjbìtfhn quk irfgck ug lnrmkg ck nhtunhføg lîs nlpbfj y hjghrktj n bns nutjrfcncks nclfgfstrntfvns y ourfscfhhfjgnbks8. 8. Kb
lnrhj gjrlntfvj npbfhnibk kg kb kstncj ck Ljrkbjs sk pukck hjgsubtnr kg kstk lfslj cjhulkgtj kg kb npnrtncj gjrlntfvfcnc kstntnb? vfjbkghfn pjbìtfhn.
56
9. Fghfcfr pnrn quk bjs pnrtfcjs pnrtf cjs pjbìtfhjs hukgtkg hjg hjg prjtjhjbjs pnrn prkvkgfr y ntkgckr bn vfjbkghfn pjbìtfhn. Kg kstk skgtfcj, djrtnbkhkr sus îrkns ck mægkrj y rknbfznr nhhfjgks ck prkvkghføg y skgsfifbfznhføg. 8. Fgtkmrnr ugn insk ck cntjs mkj-rkdkrkghfncn y kbnijrnr ug cfnmgøstfhj ck bjs hnsjs cjhulkgtncjs n g ck kstnr kg hjgcfhfjgks ck hjgjhkr lkojr kb prjibkln y ck cfskþnr ug ksqukln ck prkvkghføg y ntkghføg fgtkmrnb n bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjg kbklkgtjs ck mægkrj. 3. Hnpnhftnr y nhtunbfznr nb pkrsjgnb ck bns b ns fgstftuhfjgks, hjg hjlpktkghfn hjlpktkghfn kg tklns kbkhtjrnbks y ck vfjbkghfn, hjg kb g ck ntkgckr nckhuncnlkgtk n bns vìhtflns. ;. Mnrngtfznr quk bjs b js ørmngjs ourfscfhhfjgnbks y nclfgfstrntfvjs muìkg su nhtunhføg hjg kgdjquk ck mægkrj k fgtkrhubturnbfcnc, fgtkrhubturnbfcnc, tnb y hjlj bj lngcntng bn Hjgstftuhføg Hjgstftuhfø g y bjs trntncjs fgtkrgnhfjgnbks. 4. Fghkgtfvnr kb bftfmfj kstrntæmfhj3 pnrn hnsjs ck vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks y vfsfifbfznr kb prjibkln, djrtnbkhkr bn hubturn ck bn ckgughfn, mkgkrnr prkhkckgtks prkh kckgtks y ourfspruckghfn, nsì hjlj ckgfr lkcfcns nckhuncns pnrn bn rkpnrnhføg ck bns vìhtflns. Unrn kbbj, ks fgcfspkgsnibk bn hnpnhftnhføg kg bjs lkcfjs ck flpumgnhføg kbkhtjr kb khtjrnb. nb. =. Cfskþnr ugn hnlpnþn ck skgsfifbfznhføg pkrlngkgtk pkrlngkgtk sjirk bn prkskghfn ck bns luokrks kg bn pjbìtfhn, quk hjlintn kstkrkjtfpjs y quk skgsfifbfhk sjirk bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks y sus hjgskhukghfns. 3. Kb
bftfmfj kstrntæmfhj ckik skr hnpnz ck bbnlnr bn ntkghføg anhfn bjs niusjs y vfjbnhfjgks ck ckrkhajs aulngjs y rksnbtnr bn jibfmnhføg ckb Kstncj ck hulpbfr hjg sus jibfmnhfjgks gnhfjgnbks k fgtkrgnhfjgnbks (Hnrvnbaj y In`kr, 95>3)
>5
1. Ykhjgjhkr y djrtnbkhkr djrtnbk hkr n bns rkcks ck npjy npjyj, j, n bns jrmngfznhfjgks ck bn sjhfkcnc hfvfb, n bn nhncklfn y n bns y bjs ckdkgsjrks quk trninong kg hjgtrn ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks. Snlifæg lkghfjgn bn gkhksfcnc ck bjmrnr quk bn pnrfcnc trnshfkgcn ck bns hngcfcnturns n bn fgtkmrnhføg ck bjs ørmngjs ck rkprkskgtnhføg pjpubnr, fghbusj, ck tjcjs bjs ørmngjs kg cjgck sk tjlkg ckhfsfjgks, bjmrnr quk lîs luokrks sk rkmfstrkg hjlj hngcfcntns fgckpkgcfkgtks, kgtrk jtrjs.
º^uæ ks bn vfjbkghfn pjbìtfhn: Bn npbfhnhføg ckb prfghfpfj ck pnrfcnc tnlifæg pkrlftfø pjgkr n bn cfshusføg pÿibfhn bns irkhans kxfstkgtks quk hjbjhng n bns luokrks kg ugn inon rkprkskgtnhføg ck bjs kspnhfjs ck tjln ck ckhfsføg kg rkbnhføg n bjs kspnhfjs jhupncjs pjr ajlirks, pkrj tnlifæg vfsfifbfzø quk kstn nuskghfn ck luokrks luo krks sk ckik n cfvkrsjs dnhtjrks, kgtrk kbbjs bn vfjbkghfn ck mægkrj hjg kb g ck ndkhtnr su pnrtfhfpnhføg pjbìtfhn, yn skn hjlj hngcfcntns j kg kb kokrhfhfj ck ug hnrmj pÿibfhj, pÿibfhj, pjr kb akhaj ck skr luokrks. Ujr bj ngtkrfjr kg cfvkrsjs cjhulkgtjs sk ang cksnrrjbbncj ckgfhfjgks pnrn vfjbkghfn pjbìtfhn quk pkrlftkg ckshrfifr y nhkrhnrgjs n bn fckgtfhnhføg ck kstk dkgølkgj quk flpnhtn kg bn vfcn ck bns luokrks pjbìtfhns j quk fghursfjgng kg kb îliftj ck bj pÿibfhj. pÿibfhj. Ykprjcu Ykprjcuhfljs hfljs bns sfmufkgtks?
>>
Bn hjgtkgfcn kg kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn hjgtrn bns Luokrks y kg bn Bky Gj. 938 hjgtrn kb nhjsj y bn vfjbkghfn pjbìtfhn anhfn bns b ns luokrks. Kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn hjgtrn bns Luokrks lkghfjgn quk? ‒Bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks hjlprkgck tjcns nqukbbns nhhfjgks u jlfsfjgks ck pkrsjgns, skrvfcjrns j skrvfcjrks pÿibfhjs quk sk cfrfmkg n ugn luokr pjr skr luokr (kg rnzøg ck mægkrj;), tfkgkg ug flpnhtj cfdkrkghfncj kg kbbns j bks ndkhtng cksprjpjrhfjgncnlkgtk, hjg kb jioktj j rksubtncj ck lkgjshninr j ngubnr sus ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks, fghbuykgcj kb kokrhfhfj ckb hnrmj“.4 Bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks pukck fghbufr, kgtrk jtrns, vfjbkghfn dìsfhn, psfhjbømfhn, sfliøbfhn, skxunb, pntrfljgfnb, khjgølfhn j dklfgfhfcn.=
Ujr su pnrtk, kb Fgstftutj Gnhfjgnb ck bns Luokrks cksck bn Cfrkhhføg Cfrkhh føg ck Unrtfhfpnhføg Xjhfnb y Ujbìtfhn ck bns Luokrks, npjrtn kb sfmufkgtk cfhtnlkg ck vfjbkghfn pjbìtfhn? ‒Xjg bjs nhtjs u jlfsfjgks pjr lkcfj ck bjs hunbks sk prksfjgn, pkrsfmuk, ajstfmn, nhjsn, hjnhhfjgn, rfcfhubfzn, vkon, cfshrflfgk, nlkgnzn j prfvk ck bn vfcn, n bns luokrks kg rnzøg ck su mægkrj, hjg kb g ck bflftnr, hjgcfhfjgnr, kxhbufr, flpkcfr j ngubnr kb kokrhfhfj ck sus ckrkhajs pjbìtfhj ‘ kbkhtjrnbks, su nhhksj j pbkgj kokrhfhfj ckb pjckr pÿibfhj, y hunbksqufkrn jtrns djrlns ngîbjmns quk bksfjgkg j skng sushkptfibks ck cnþnr bn cfmgfcnc, fgtkmrfcnc j bfikrtnc ck bns b ns luokrks“1 ;. Nþncfcj
gukstrj, rktjlncj ck bn ckgfhføg ck bn Bky Ljckbj Fgtkrnlkrfhngn sjirk Tfjbkghfn Ujbìtfhn hjgtrn hjgtrn bns Luokrks, kg vfrtuc ck quk hjlpbklkgtn y djrtnbkhk bn ckgfhføg ckb prkskgtk Urjtjhjbj. 4. Ourfspruckghfn 31/95>4 ckb SKUOD. TFJBKGHFN UJBÌSFHN UJY YN_JGKX CK MÆGKYJ. BNX N[SJYFCNCKX KBKHSJYNBKX KXSÎG JIBFMNCNX N KTFSNY BN NDKHSNHFØG NDKHS NHFØG CK CKYKHAJX UJBÌSFHJX UJBÌSFHJX KBKHSJYN KBKHSJYNBKX. BKX. Cfspjgfibk kg? attp?//pjrtnbks.tk.mji.lx/mkgkrj/sftks/ckdnubt/bks/Ourfspruckghfn%9531-95>4%95TFJ BKGHFN%95 UJBFSFHN.pcd .Nþncfcj gukstrj, gukstrj, rktjlncj rktjlncj ck bn ckgfhføg ck bn Bky Bky Ljckbj Fgtkrnlkrfhngn Fgtkrnlkrfhngn sjirk = Nþncfcj Tfjbkghfn Ujbìtfhn hjgtrn hjgtrn bns Luokrks, kg vfrtuc ck quk hjlpbklkgtn y djrtnbkhk bn ckgfhføg ckb prkskgtk Urjtjhjbj. 1. Hjlj pnrtk ck bn prkskgtnhføg kg kb Hjgmrksj ckb Kstncj rknbfzncn pjr Unubn Xjtj Ljgtnþj, bîlfgn >5.
>9
Bn bkmfsbnhføg Ijbfvfngn pjr su pnrtk, ks pfjgkrj kg bkmfsbnr kg bn lntkrfn, ck tnb djrln cksck lnyj ckb 95>9, hukgtn hjg bn Bky Gj. 938 Hjgtrn kb Nhjsj y bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn Anhfn bns Luokrks0 kg su hjgtkgfcj ckgk n bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjlj ‒Bns nhhfjgks, hjgcuhtns y/j nmrksfjgks dìsfhns, psfhjbømfhns, skxunbks hjlktfcns pjr ugn pkrsjgn j mrupj ck pkrsjgns, pkr sjgns, cfrkhtnlkgtk cfrkhtn lkgtk j n trnvæs ck tkrhkrjs, tkrhkrjs, kg hjgtrn ck bns luokrks hngcfcntns, kbkhtns, cksfmgncns j kg kokrhfhfj ck bn dughføg pjbìtfhj ‘ pÿibfhn, j kg hjgtrn ck su dnlfbfn, pnrn nhjrtnr, suspkgckr, flpkcfr j rkstrfgmfr kb kokrhfhfj ck su hnrmj j pnrn fgcuhfrbn u jibfmnrbn n quk rknbfhk, kg hjgtrn ck su vjbugtnc, ugn nhhføg j fghurrn kg ugn jlfsføg, kg kb hulpbflfkgtj ck sus dughfjgks j kg kb kokrhfhfj ck sus ckrkhajs“.
FFF. LNYHJ GJYLNSFTJ Fgstrulkgtjs Fgtkrgnhfjgnbks Bjs prfghfpnbks fgstrulkgtjs fgtkrgnhfjgnbks sfmgncjs pjr kb Kstncj Lkxfhngj vfghubncjs hjg bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn Anhfn bns luokrks sjg? • Hjgvkghføg Fgtkrnlkrfhngn Fgtkrnlk rfhngn Unrn Urkvkgfr, Urkvkgfr, Xnghfjgnr y Krrncfhnr bn Tfjbkghfn Hjgtrn Hjgtrn bn Luokr (Hjgvkghføg ck Ikbkl Cj Unrî) • Hjgvkghføg ck bjs Ckrkhajs Ujbìtfhjs ck bn Luokr • Hjgvkghføg sjirk bn Kbflfgnhføg ck Sjcns bns Djrlns ck Cfshrflfgnhføg hjgtrn bn Luokr (HKCN]), pjr sus sfmbns kg fgmbæs.
>8
Ck nhukrcj n kstns Hjgvkghfjgks ‒bns luokrks tfkgkg ckrkhaj nb nhhksj fmunbftnrfj n bns dughfjgks pÿibfhns ck su pnìs y n pnrtfhfpnr kg bjs nsugtjs pÿibfhjs, fghbuykgcj bn tjln ck ckhfsfjgks“.6 • Unhtj Fgtkrgnhfjgnb ck Ckrkhajs Hfvfbks y Ujbìtfhjs • Hjgvkghføg Nlkrfhngn sjirk Ckrkhajs Aulngjs Kg kstjs fgstrulkgtjs fgtkrgnhfjgnbks sk rkhjgjhkg, ‒ncklîs ckb prfghfpfj ck fmunbcnc, kb ckrkhaj ck tjcns y tjcjs bjs hfucncngjs n pnrtfhfpnr kg bn cfrkhhføg ck bjs nsugtjs pÿibfhjs, cfrkhtnlkgtk j pjr lkcfjs ck rkprkskgtngtks rkpr kskgtngtks bfirklkgtk bfirklkgtk kbkmfcjs, vjtnr y skr kbkhtns kg kbkhhfjgks pkrføcfhns, nutægtfhns, rknbfzncns pjr sudrnmfj ugfvkrsnb k fmunb y pjr vjtj skhrktj quk mnrngtfhk bn bfirk kxprksføg ck bn vjbugtnc ck bjs y bns kbkhtjrns, nsì hjlj ck tkgkr nhhksj, kg hjgcfhfjgks ck fmunbcnc, n bns dughfjgks pÿibfhns ck su pnìs“. >5
Fgstrulkgtjs gnhfjgnbks y kstntnbks Kg gukstrj pnìs y kg kb kstncj ck Ljrkbjs, sk s k an nvngzncj nvngzncj kg bn hrknhføg ck ug lnrhj gjrlntfvj quk nvnghk kg prkvkgfr, krrncfhnr y snghfjgnr bn vfjbkghfn ck mægkrj0 nsì hjlj nskmurnr bn pnrtfhfpnhføg ck luokrks y ajlirks kg bn vfcn pjbìtfhn kg hjgcfhfjgks ck fmunbcnc, fgstrulkgtngcj pnrn kbbj, kgtrk jtrjs, kb prfghfpfj ck pnrfcnc ck mægkrj. Kxfstkg n kstk rkspkhtj bns sfmufkgtks bkmfsbnhfjgks? 6. Nrtìhubj
3, fghfsj o ck bn Hjgvkghføg ck Ikbkl Cj Unrî, nrtìhubjs FF y FF ck bn Hjgvkghføg ck bjs Ckrkhajs pjbìtfhjs ck bn Luokr y kb nrtìhubj = fghfsj n ck bn HKCN]. Fgtkrgnhfjgnb ck Ckrkhajs Hfvfbks y Ujbìtfhjs y kb nrtìhubj 98 >5. Nrtìhubj 9; ckb Unhtj Fgtkrgnhfjgnb ck bn Hjgvkghføg Nlkrfhngn sjirk Ckrkhajs Aulngjs.
>3
Dkckrnbks - Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ck bjs Kstncjs [gfcjs Lkxfhngjs - Bky Mkgkrnb ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks Kbkhtjrn bks (BKMFUK)>> - Bky ck Unrtfcjs Ujbìtfhjs>9 - Bky Mkgkrnb kg Lntkrfn ck Ckbftjs Kbkhtjrnbks - Bky Mkgkrnb pnrn bn Fmunbcnc kgtrk Luokrks y Ajlirks - Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn vfcn Bfirk ck Tfjbkghfn Kg bn Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ck bjs Kstncjs [gfcjs Lkxfhngjs sk rkhjgjhk kb prfghfpfj ck fmunbcnc kgtrk luokrks y ajlirks kg bjs nrtìhubjs >µ y 3µ bj hunb hjirn pnrtfhubnr rkbkvnghfn hjg kb gulkrnb 8; ckb hftncj jrckgnlfkgtj bkmnb jtjrmngcj n tjcjs bjs hfucncngjs kb ckrkhaj ck vjtnr y skr vjtncj pnrn tjcjs bjs hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr, mnrngtfzngcj hjg kbbj kb pbkgj kokrhfhfj ck sus ckrkhajs pjbìtfhj ‘ kbkhtjrnbks. Bn BQFT Bkmfsbnturn ckb Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn kb >3 ck lnyj ck 95>6 nprjiø kg lntkrfn ck pnrfcnc kgtrk mægkrjs bns rkdjrlns rkdjrlns n bjs nrtìhubjs 9, 3, 8;, 3>, ;9, ;8, ;4, 63 y >>; ck bn Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ck bjs Kstncjs [gfcjs Lkxfhngjs, hjg kb jioktj ck mnrngtfznr bn pnrfcnc ck mægkrj kg bjs trks pjckrks kb kokhutfvj, bkmfsbntfvj y oucfhfnb, nsì hjlj n gfvkb dkckrnb, kstntnb y lugfhfpnb >8. Xfkgcj nprjincn pjr ugngflfcnc kg bn Hîlnrn ck Cfputncjs kb 98 ck lny lnyj j ck 95>6. >>. Bky
mkgkrnb ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks, nrtìhubj =, pîrrndj >0 prkvæ hjlj hjlj ug ckrkhaj ckrkhaj ck bjs hfucncngjs y ugn jibfmnhføg pnrn bjs pnrtfcjs pjbìtfhjs bn fmunbcnc fmunbcnc ck jpjrtugfcncks y bn pnrfcnc kgtrk ajlirks ajlirks y luokrks pnrn tkgkr nhhksj n hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr. >9. Bky Mkgkrnb ck Unrtfcjs Ujbìtfhjs? nrtìhubj 8, 9; y =8. >8. Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn. BQFT Bkmfsbnturn, 95>6.
>;
Kstntnbks - Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ckb Kstncj Bfirk y Xjikrngj ck Ljrkbjs - Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs>3 - Bky ck Fmunbcnc ck Ckrkhajs y Jpjrtugfcncks kgtrk Ajlirks y Luokrks kg kb Kstncj ck Ljrkbjs - Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs - Bky ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg n Tìhtflns ckb Ckbftj y ck Tfjbnhfjgks n bjs Ckrkhaj C krkhajss Aulngjs pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs>; - Bky Jrmîgfhn Lugfhfpnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs>4 Kb nrtìhubj 9, pîrrndj skmugcj, ck bn Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ckb Kstncj Bfirk y Xjikrngj ck Ljrkbjs cfspjgk? ‒qukcn prjafifcn tjcn cfshrflfgnhføg ljtfvncn pjr jrfmkg ætgfhj j gnhfjgnb, kb mægkrj, bn kcnc, bns cfshnpnhfcncks, bn hjgcfhføg sjhfnb, bns hjgcfhfjgks ck snbuc, bn rkbfmføg, bns jpfgfjgks, bn jrfkgtnhføg skxunb, kb kstncj hfvfb j hunbqufkr jtrn quk ntkgtk hjgtrn bn cfmgfcnc aulngn y tkgmn pjr jioktj ngubnr j lkgjshninr bjs ckrkhajs y bfikrtncks ck bns pkrsjgns“. >3. Høcfmj
ck Fgstftuhfj Fgstftuhfjgks gks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, nrtìhubj ;, drnhhføg FF, prkvæ hjlj ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks pjbìtfhj-kbkhtjrnbks ck bjs hfucncngjs ljrkbkgsks kb skr vjtncj pnrn tjcjs bjs hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr, pjpubnr, kg fmunbcnc ck jpjrtugfcncks, mnrngtfzngcj bn pnrfcnc kgtrk ajlirks y luokrks, ck hjgdjrlfcnc hjgdjrlf cnc hjg bns cfspjsfhfjgks bkmnbks npbfhnibks. Bky ck Tìhtflns y bn Ckhbnrnhføg ck >;. Xjirk bns vfhtflns y ck nhukrcj hjg bn Bky Gnhfjgks [gfcns sjirk bjs Urfghfpfjs Dugcnlkgtnbks ck Oustfhfn pnrn bns Tìhtflns ck Ckbftjs y ckb Niusj ck Ujckr, kb Urjtjhjbj Urjtjhjbj gjs lkghfjgn quk kstns pukckg skr? cfrkhtns, fgcfrkhtns, pjtkghfnbks y mrupjs, hjlugfcncks u jrmngfznhfjgks sjhfnbks. Kb nrtìhubj 6 ck bn Bky ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg ck Tìhtflns ckb Ckbftj y ck Tfjbnhfjgks Tfjbnhfjg ks n bjs Ckrkhajs Aulngjs pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs sk bkk quk? ‒bns vìhtflns tfkgkg ckrkhaj ck nhhkckr n bjs lkhngfsljs ck oustfhfn cfspjgfibks, n skr ntkgcfcns, trntncns, fgdjrlncns, prjtkmfcns y kg su hnsj n bn rkpnrnhføg fgtkmrnb ckb cnþj. >4. Bky Jrmîgfhn Lugfhfpnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs? nrtfhubj >; ifs y 93.
>4
Kg rkbnhføg n bn vfjbkghfn ck mægkrj y nhjrck n bj quk cfspjgk bn Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, kspkhìhnlkgtk kg kb Sìtubj Xkmugcj ck bns Ljcnbfcncks y Sfpjs ck Tfjbkghfn hjgtrn bns Luokrks, kb Hnpìtubj TFF, nrtìhubj 95 lkghfjgn quk bjs tfpjs ck Tfjbkghfn Hjgtrn bns Luokrks sjg?>= F.- Tfjbkghfn psfhjbømfhn y kljhfjgnb. - Hunbqufkr nhhføg ck gkmbfmkghfn, ningcjgj, fgtflfcnhføg, hjnhhføg, ckvnbunhføg, lnrmfgnhføg, ngubnhføg, hjgcuhtn hkbjtìpfhn, prjafifhfjgks, hjnhhfjgks, hjgcfhfjgnlfkgtjs, rkstrfhhføg n bn nutjcktkrlfgnhføg y nlkgnzns, quk prjvjhng kg qufkg bns rkhfik cktkrfjrj, cfslfguhføg j ndkhtnhføg kg bns cfdkrkgtks îrkns ck bn pkrsjgnbfcnc0 FF.- Tfjbkghfn dìsfhn. - Hunbqufkr nhtj fgtkghfjgnb quk jhnsfjgk cnþj, yn skn anhfkgcj usj ck bn dukrzn dìsfhn j ck nbmÿg jioktj, nrln j sustnghfn quk pukcn hnusnr bksfjgks kxtkrgns, fgtkrgns j nlins. FFF.- Tfjbkghfn skxunb. - Ks hunbqufkr nhtj quk ckmrncn j cnþn kb hukrpj y/j bn skxunbfcnc ck bn vìhtfln y quk pjr tngtj ntkgtn hjgtrn su bfikrtnc, cfmgfcnc cfmgfcn c k fgtkmrfcnc dìsfhn. Ks ugn kxprksføg ck niusj ck pjckr quk flpbfhn bn suprklnhìn lnshubfgn sjirk bn luokr, nb ckgfmrnrbn y hjghkifrbn hjlj jioktj0 FT.- Tfjbkghfn pntrfljgfnb. - Hunbqufkr nhtj u jlfsføg quk ndkhtn bn supkrvfvkghfn ck bn luokr. Xk lngfkstn kg? bn trngsdjrlnhføg, sustrnhhføg, ckstruhhføg, rktkghføg j cfstrnhhføg ck jioktjs, cjhulkgtjs pkrsjgnbks, ifkgks y vnbjrks, ckrkhajs pntrfljgfnbks j rkhursjs khjgølfhjs ckstfgncjs n sntfsdnhkr sus gkhksfcncks y pukck ninrhnr bjs cnþjs n bjs ifkgks hjlugks j prjpfjs ck bn luokr0
>=.. Bjs >=
fghfsjs T nb FQ, sk ljcfhnrjg kg 95>6 puibfhîgcjsk kg kb Ukrføcfhj Jhfnb Sfkrrn Sfkrr n y Bfikrtnc. Gj. ;46;. pp. ;3-;;.
>=
T.- Tfjbkghfn khjgølfhn. - Ks tjcn nhhføg u jlfsføg ckb nmrksjr quk ndkhtn bn supkrvfvkghfn khjgølfhn ck bn vìhtfln. Xk lngfkstn n trnvæs ck bflftnhfjgks kghnlfgncns n hjgtrjbnr kb fgmrksj ck sus pkrhkphfjgks khjgølfhns, nsì hjlj bn pkrhkphføg ck ug snbnrfj lkgjr pjr fmunb trninoj, ckgtrj ck ug lfslj hkgtrj bnijrnb0 TF.- Tfjbkghfn jistætrfhn. - Ks tjcn hjgcuhtn, nhhføg u jlfsføg quk kokrzn kb pkrsjgnb ck snbuc, ck lngkrn cfrkhtn j fgcfrkhtn, y quk ndkhtk n bns luokrks curngtk bjs prjhksjs ck klinrnzj, pnrtj pukrpkrfj, kxprksncjs kg? n. Srntj Srntj cksaulngfzncj0 cksaulng fzncj0 i. Urîhtfhns quk gj hukgtkg hjg kb hjgskgtflfkgtj fgdjrlncj ck bn luokr, hjlj bn kstkrfbfznhføg djrzncn. h. Jlfsføg ck ugn ntkghføg jpjrtugn y khnz kg urmkghfns jistætrfhns0 c. Gj prjpfhfnr kb npkmj prkhjz ckb gfþj hjg bn lncrk, sfg hnusn lkcfhn oustfhncn. k. Nbtkrnr kb prjhksj prjhksj gnturnb ckb pnrtj ck inoj rfksmj, lkcfngtk su pntjbjmfznhføg, niusj ck lkcfhnhføg, usj ck tæhgfhns ck nhkbkrnhføg, sfg quk kbbns skng gkhksnrfns, y d. Urnhtfhnr kb pnrtj vìn hksîrkn hungcj kxfstng hjgcfhfjgks hjgcfhfjgks pnrn kb pnrtj gnturnb, sfg jitkgkr kb hjgskgtflfkgtj kxprksj k fgdjrlncj ck bn luokr klinrnzncn0 TFF.- Tfjbkghfn Ujbìtfhn.- Ks hunbqufkr nhtj u jlfsføg quk bflftk, gfkmuk, jistnhubfhk, bksfjgk, cnþk bn fgtkmrfcnc y bfikrtnc ck bns luokrks n kokrhkr kg pbkgftuc sus ckrkhajs pjbìtfhjs0 TFFF.- Tfjbkghfn hfikrgætfhn. - Tfjbkghfn kokrhfcn lkcfngtk tkhgjbjmìns ck bn fgdjrlnhføg y hjlugfhnhføg ck lngkrn hjgtfguncn, n trnv trnvæs æs ck Fgtkrgkt, lkgsnoks ck tkxtj, djtjmrndìns j flîmkgks ljcfhncns j kcftncns, vfckjs, sjgfcjs, j hunbqufkr jtrn djrln tkhgjbømfhn quk ntkgtn hjgtrn bn fgtkmrfcnc y cfmgfcnc ck bn luokr, y
>1
FQ.- Tfjbkghfn lkcfîtfhn kg rnzøg ck mægkrj, tjcn nhhføg u jlfsføg tkgcfkgtk n bn puibfhnhføg j cfdusføg ck lkgsnoks k flîmkgks kstkrkjtfpncjs kstkrkj tfpncjs n trnv trnvæs æs ck hunbqufkr lkcfj ck hjlugfhnhføg, quk ck lngkrn cfrkhtn j fgcfrkhtn prjlukvn bn kxpbjtnhføg ck luokrks j sus flîmkgks, fgourfk, cfdnlk, cfshrflfgk, cksajgrk, aulfbbk j ntkgtk hjgtrn hjgtrn bn cfmgfcnc ck bns luokrks, nsì hjlj bn utfbfznhføg ck luokrks, ncjbkshkgtks ncjbkshkgtks y gfþns kg lkgsnoks k flîmkgks prjljhføg skxunblkgtk kxpbfhftn, bkmftflngcj bn cksfmunbcnc ck trntj j hjgstruyn pntrjgks sjhfjhubturnbks rkprjcuhtjrks ck bn cksfmunbcnc j mkgkrncjr mkgkrncjrks ks ck vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks. Q.- Hunbksqufkrn jtrns djrlns ngîbjmns quk bksfjgkg j skng sushkptfibks ck cnþnr bn cfmgfcnc, fgtkmrfcnc j bfikrtnc ck bns luokrks Kb Kstncj y bjs Lugfhfpfjs ckikrîg ck klprkgckr bns nhhfjgks gkhksnrfns pnrn krrncfhnr bns ljcnbfcncks y tfpjs ck vfjbkghfn skþnbncns ckifkgcj kxfstfr hjjrcfgnhføg kgtrk sus Xkhrktnrìns, Ckpkgckghfns y Kgtfcncks quk bjs fgtkmrng n g ck quk bns pjbìtfhns pÿibfhns sk kghnlfgkg n jioktfvj jioktfvjss hjlugks.>1
Kstn Bky tnlifæg fckgtfhn = ljcnbfcncks j îliftjs? dnlfbfnr, bnijrnb j cjhkgtk, fgstftuhfjgnb, hjlugftnrfj, dklfgfhfcn, gjvfnzmj gjvfnzmj y pjbìtfhn. Kg nirfb ck 95>6 sk ncfhfjgø nb Sìtubj Xkxtj Hnpìtubj F Ck bn cfstrfiuhføg ck hjlpktkghfns, bn skhhføg Xkxtn IFX ck bn Hjlfsføg Kokhutfvn ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg n Tìhtflns ckb Kstncj ck Ljrkbjs, kb nrtìhubj ;4 IFX, quk n bktrn b ktrn cfhk? Nrtìhubj ;4 Ifs.- Hjrrkspjgck n bn Hjlfsføg Kokhutfvn ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg n Tìhtflns ckb Kstncj ck Ljrkbjs? F.- Mnrngtfznr kb nhhksj n bjs skrvfhfjs lubtfcfshfpbfgnrfjs y kspkhfnbfzncjs quk kb Kstncj prjpjrhfjgnrî prjpjrhfjgnrî n bns luokrks vìhtflns ck ckbftjs j ck vfjbnhfjgks ck Ckrkhajs Aulngjs, pnrn bjmrnr su rkfghjrpjrnhføg rkfghjr pjrnhføg n bn vfcn sjhfnb0 >1. Ukrføcfhj
Jhfnb ‒Sfkrrn y Bfikrtnc“. Gj. ;46;
>6
FF.- Urjpjrhfjgnr Urjpjrhfjgnr nsksjrìn ourìcfhn n bns luokrks vìhtflns ck ckbftjs j ck vfjbnhfjgks ck Ckrkhajs Aulngjs0 FFF.- Dnhfbftnr n bns luokrks vìhtflns ck ckbftjs j ck vfjbnhfjgks ck Ckrkhajs Aulngjs, kb nhhksj nb Djgcj ck Nyucn, Nsfstkghfn y Ykpnrnhføg ckb Kstncj, hjgdjrlk hjgdjrlk n bj quk kstnibkzhn bn Bky ck Tìhtflns, su rkmbnlkgtj y cklîs gjrlntfv gjrlntfvn0 n0 FT.- Cksnrrjbbnr bns lkcfcns pnrn bn prjtkhhføg fglkcfntn ck bns vìhtflns, hungcj su vfcn j su fgtkmrfcnc sk kghukgtrkg kg rfksmj0 T.- Ykmfstrnr n bns vìhtflns ck vfjbkghfn ck mægkrj kg kb Ykmfstrj Kstntnb ck Tìhtflns, hjgdjrlk n bj quk kstnibkzhn bn Bky ck Tìhtflns, su rkmbnlkgtj y cklîs gjrlntfv gjrlntfvn0 n0 TF.- Tfmfbnr kb nckhuncj kokrhfhfj ckb Djgcj y klftfr bns rkhjlkgcnhfjgks rkhjlkgcnhf jgks pkrtfgkgtks n g ck mnrngtfznr su øptflj y khnz dughfjgnlfkgtj, hjg insk kg bjs prfghfpfjs ck puibfhfcnc, trngspnrkghfn trngspnrkg hfn y rkgcfhføg ck hukgtns0 TFF.- Cfskþnr y cfdugcfr lntkrfnbks quk prjluk prjlukvng vng bn prkv prkvkghføg, kghføg, ntkghføg, rkpnrnhføg rkpnrnhføg y krrncfhnhføg ck bn vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks kg kb kstncj0 TFFF.- Kstnibkhkr, utfbfznr y supkrvfsnr tjcjs bjs fgstrulkgtjs y nhhfjgks ckb Xfstkln Kstntnb, nsì hjlj pnrtfhfpnr kg bn kbnijrnhføg ckb Urjmrnln Kstntnb, y FQ.- Bns cklîs prkvfstns pnrn kb hulpbflfkgtj ck bn prkskgtk Bky.
Hnik lkghfjgnr quk sjg bjs îliftjs hjlugftnrfj k fgstftuhfjgnb cjgck sk pukck tkgkr ugn kxprksføg lîs hjlÿg ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn.
95
Bns sftunhfjgks quk kgdrkgtnrjg nbmugns dughfjgnrfns ck bjs nyugtnlfkgtjs, prflkrn mkgkrnhføg mkgkrnhføg ck bn pnrfcnc kg kb kstncj ck Ljrkbjs, curngtk bn nclfgfstrnhføg 95>4-95>1, sk afhfkrjg ckb hjgjhflfkgtj ck bn Hjlfsføg ck Fmunbcnc ck Mægkrj ck bn BFFF Bkmfsbnturn ckb Hjgmrksj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, pjr kbbj bn prksfckgtn ck bn Hjlfsføg bn cfputncn Gjrln Nbfhfn Ujpjhn Xjtkbj prkskgtø kb pugtj ck nhukrcj pnrbnlkgtnrfj kg kb hunb? ‒Xk kxajrtn n bjs prksfckgtks lugfhfpnbks n fgtkmrnr, flpbklkgtnr k fgdjrlnr n kstn sjikrngìn sjirk bn fgstnurnhføg ckb Xuiprjmrnln Ngunb ck Hnpnhftnhføg y Ljcfhnhføg Hjgcuhtunb pnrn Xkrvfcjrks Uÿibfhjs kg lntkrfn ck Gj cfshrflfgnhføg y mægkrj hjg bn gnbfcnc ck krrncfhnr bn vfjbkghfn pjbìtfhn kg hjgtrn ck hunbqufkr skrvfcjrn pÿibfhn ckb Nyugtnlfkgtj, Nyugtnlfkgtj, kg tærlfgjs ckb nrtìhubj 91 ck bn Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs“.>6
Unrtfhfpnhføg pjbìtfhn ck bns luokrks? pnrfcnc ck mægkrj mæg krj Kg kb kstncj ck Ljrkbjs sk ang rknbfzncj nhhfjgks cfvkrsns pnrn bn vfsfifbfznhføg ntkghføg y prkvkghføg ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn anhfn bns luokrks nsì hjlj pnrn bn prjtkhhføg prjtkh hføg ck sus ckrkhajs pjbìtfhjs y sjhfnbks kgtrk kbbns sk kghukgtrng bn npbfhnhføg ckb nhukrcj FLUKUNH/HKK/55;/ FLUKUN H/HKK/55;/95>; 95>; mkgkrncj pjr kb Hjgskoj Kstntnb K stntnb Kbkhtjrnb,b, kb hunb kstnibkhfø bn pnrfcnc ajrfzjgtnb y vkrtfhnb Kbkhtjrn pnrn bns hngcfcnturns n prksfckghfns lugfhfpnbks, sfgcfhnturns y rkmfcurìns, prfghfpfj quk duk npbfhncj curngtk kb Urjhksj Kbkhtjrnb 95>3-95>; >6. Nprjincj
pjr kb Ubkgj ckb Hjgmrksj ckb Kstncj BFFF Bkmfsbnturn, kg Xksføg Jrcfgnrfn ck dkhan >; ck lnrzj ck 95>4.
9>
Ck fmunb djrln sk ang prkskgtncj cfvkrsns fgfhfntfvns cksck kb pjckr bkmfsbntfvj kg iÿsqukcn ck fghjrpjrnr kg bn gjrlntfvfcnc kbkhtjrnb nhhfjgks nrlntfvns n dnvjr ck bn rkprkskgtnhføg pjbìtfhn ck bns luokrks, nsì hjlj kb ckrkhaj n bn pnrtfhfpnhføg pjbìtfhn kg hjgcfhfjgks ck fmunbcnc y pnrn kb rkhjgjhflfkgtj ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjlj ug ckbftj.
Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, sk ljcfhng bjs nrtìhubjs? Nrtìhubj ;. Bjs hfucncngjs ljrkbkgsks tkgcrîg, ck djrln kgughfntfvn lîs gj bflftntfvn, bjs sfmufkgtks ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks? FF. Xkr vjtncj pnrn tjcjs bjs hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr, kg fmunbcnc ck jpjrtugfcncks, mnrngtfzngcj bn pnrfcnc kgtrk ajlirks y luokrks, ck hjgdj hjgdjrlfcnc rlfcnc hjg bns cfspjsfhfjgks bkmnbks0 … FT. Jhupnr kb hnrmj pnrn kb hunb duk kbkhtj y kokrhkr bns dughfjgks fgakrkgtks n su kghnrmj0 T. Ukrhfifr ugn rktrfiuhføg pjr kb kokrhfhfj ck su kghnrmj ck kbkhhføg pjpubnr hjgdjrlk n bn gjrlntfvn kstntnb y lugfhfpnb npbfhnibk0
Nrtìhubj 85. … i) … … Unrn bn hnpnhftnhføg, prjljhføg y kb cksnrrjbbj ckb bfckrnzmj pjbìtfhj ck bns luokrks, hncn pnrtfcj pjbìtfhj ckikrî ckstfgnr, ngunblkgtk, kb trks pjr hfkgtj ckb gnghfnlfkgtj pÿibfhj jrcfgnrfj0
99
Nrtìhubj 85. … i) … … Unrn bn hnpnhftnhføg, prjljhføg y kb cksnrrjbbj ckb bfckrnzmj pjbìtfhj ck bns luokrks, hncn pnrtfcj pjbìtfhj ckikrî ckstfgnr, ngunblkgtk, kb trks pjr hfkgtj ckb gnghfnlfkgtj pÿibfhj jrcfgnrfj0 Nrtìhubj 86. … FT. Xk prjaìikg bns kxprksfjgks vkrinbks j kshrftns hjgtrnrfns n bn ljrnb y n bns iukgns hjstulirks, quk fgourfkg j quk hnbulgfkg n bns nutjrfcncks, n bjs cklîs pnrtfcjs pjbìtfhjs j hngcfcntjs fgckpkgcfkgtks, j quk tfkgcng n fghftnr n bn vfjbkghfn y nb cksjrckg0 Nrtìhubj 45. … c). Urjhkcflfkgtj ck skbkhhføg ck hngcfcntj hjlÿg. Nb rkspkhtj, bk sjg npbfhnibks tjcns bns rkmbns prkvfstns pnrn kb prjhkcflfkgtj ck skbkhhføg ck hngcfcntjs, hjg bn kxhkphføg ck quk hungcj kxfstn bn fgtkghføg ck pnrtfhfpnr kg hngcfcnturn hjlÿg, hjlÿg, kb hfucncngj n skr pjstubncj pukck pnrtfhfpnr sflubtîgknlkgtk kg prjhksjs ck skbkhhføg fgtkrgn ck hngcfcntjs n hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr pjr cfdkrkg cfdkrkgtks tks pnrtfcjs pjbìtfhjs, sfklprk y hungcj kxfstn nhukrcj pnrn pnrtfhfpnr kg kstn ljcnbfcnc pnrn bj quk ckikrîg suoktnrsk n bjs prfghfpfjs ck hjgs hjgstftuhfjgnbfcnc, tftuhfjgnbfcnc, hkrtkzn, bkmnbfcnc, fgckpkgckghfn, flpnrhfnbfcnc, kqufcnc, jioktfvfcnc, ckgftfvfcnc, prjdksfjgnbfslj, prjdksfjgnbfslj, lîxfln puibfhfcnc y pnrfcnc ck mægkrj0 k). Ykmfstrj ck hngcfcnturns hjlugks. [gn vkz rkmfstrncj kb hjgvkgfj rkspkhtfvj, sk ckikrî ntkgckr n bns rkmbns kstnibkhfcns kg kb Hnpìtubj FFF, ckb Sìtubj Urflkrj ckb Bfirj ^ufgtj ck kstk Høcfmj, pnrn sjbfhftnr kb rkmfstr rkmfstrj j ck bn hngcfcnturn, hjg bn ÿgfhn 98
snbvkcnc ck quk kb hngcfcntj pjstubncj ckikrî ckikrî lngfdkstnr pjr kshrftj su hjgdjrlfcnc hjg pnrtfhfpnr kg bn ljcnbfcnc ck hngcfcnturn hjlÿg y, ckpkgcfkgcj ck bn kbkhhføg ck quk sk trntk trntk,, kb Fgstftutj Ljrkbkgsk ckikrî vkrfhnr y cnr hulpbflfkgtj kstrfhtnlkgtk hjg bns cfspjsfhfjgks quk bn Hjgstftuhføg Dkckrnb, bn gjrlntfvn y kstk Høcfmj, kstnibkhkg kstnibkhkg kg lntkrfn ck pnrfcnc ck mægkrj0
Nrtìhubj >41. ... …Hncn pnrtfcj pjbìtfhj cktkrlfgnrî y anrî pÿibfhjs bjs hrftkrfjs pnrn mnrngtfznr bn pnrfcnc ck mægkrj kg bns hngcfcnturns n bkmfsbncjrks bjhnbks y pnrn lfklirjs ck bjs nyugtnlfkgtjs, bjs hunbks ckikrî gjtfhnr nb Fgstftutj Ljrkbkgsk n lîs tnrcnr hfghj cìns ngtks ckb fgfhfj ck bjs prjhksjs ck skbkhhføg fgtkrgn0 kbbj hjg bn gnbfcnc ck mnrngtfznr y snbvnmunrcnr bjs ckrkhajs pjbìtfhjs kbkhtjrnbks ck sus lfbftngtks, prkhngcfcntjs y ck bjs hfucncngjs. Nrtìhubj >1;. FF. Curngtk kb pbnzj n quk sk rkkrk kb pîrrndj ngtkrfjr, kb Hjgskoj Kstntnb, hjg insk kg bn b n fgdjrlnhføg prjhksncn ckb rkmfstrj ck hngcfcntjs quk anyng prkskgtncj bjs pnrtfcjs pjbìtfhjs y hjnbfhfjgks kg kb tærlfgj kstnibkhfcj pnrn bns kbkhhfjgks ck Cfputncjs Cf putncjs y Nyugtnlfkgtjs ck lnyjrìn rkbntfvn, sksfjgnrî hjg kb ÿgfhj kdkhtj kdkhtj ck cktkrlfgnr kb hulpbflfkgtj ck bn pnrfcnc ajrfzjgtnb0
93
FT.. TFJBKGHFN UJBÌSFHN HJG KBKLKGSJX CK MÆGKYJ FT MÆ GKYJ Yksubtn dugcnlkgtnb rkhjgjhkr rkhjgjhkr quk bn vfjbkghfn pjbìtfhn sk kokrhk anhfn ugn j vnrfns pkrsjgns skng ajlirks j luokrks, sfg klinrmj, kxfstkg dnhtjrks afstørfhjs j hubturnbks pjr lkghfjgnr nbmugjs, quk jtjrmng hnrnhtkrìstfhns kspkhìhns cfdkrkghfngcj kb tfpj ck vfjbkghfn pjbìtfhn hjg kbklkgtjs ck mægkrj bjs hunbks sk fckgtfhng pnrtfhubnrlkgtk? - Hungcj bn vfjbkghfn sk cfrfmk n ugn luokr pjr skr luokr. luokr. "Ks ckhfr, ckhfr, hungcj bns nmrksfjgks kstîg kspkhfnblkgtk pbngfhncns y jrfkgtncns kg hjgtrn ck bns luokrks pjr su hjgcfhføg ck luokr y pjr bj quk rkprkskgtn kg tærlfgjs sfliøbfhjs inoj hjghkphfjgks insncns kg prkoufhfjs fghbusj, fghbusj, luhans vkhks kb nhtj sk cfrfmk anhfn bj quk flpbfhn bj ‒dklkgfgj“ y n bjs rjbks quk gjrlnblkgtk sk nsfmgng n bns luokrks".
- Hungcj bn vfjbkghfn tfkgk ug flpnhtj cfdkrkghfncj kg bns luokrks j bks ndkhtn cksprjpjrhfjgncnlkgtk. - Hungcj bjs akhajs ndkhtng kg lnyjr prjpjrhføg quk n bjs ajlirks, pjr bj quk any quk ‒tjlnr kg hukgtn bns ndkhtnhfjgks quk ug nhtj ck vfjbkghfn pukck mkgkrnr kg kb prjykhtj ck vfcn ck bns luokrks“ Kg rkbnhføg n bjs ckrkhajs pjbìtfhj kbkhtjrnbks, kbkhtjrnbks, kg Ljrkbjs curngtk kb Urjhksj Kbkhtjrnb 95>3-95>;, sk prkskgtnrjg cfvkrsjs hnsjs hjlj kb quk n hjgtfgunhføg sk lkghfjgn? ‒N bns nhtfvfstns gj bks cfkrjg bns hngcfcnturns, gf n bns lfbftngtks, sk bns cfkrjg n bns kspjsns, n bns afons, sjirfgns, ck hfkrtjs lfbftngtks quk kstîg kg bns hÿpubns... hÿpubns...“. “. Fgdjrlngtk ck lkcfj ck hjlugfhnhføg95 (Ljrkbjs) 95. Fgdjrlngtk
hbnvk ck lkcfjs ck hjlugfhnhføg curngtk kb cksnrrjbbj ck ug mrupj djhnb ck fgcnmnhføg sjirk bn vfjbkghfn pjbìtfhn, fgvkstfmnhføg fgvkstfmnhføg rknbfzncn pjr kb Urjmrnln Fgtkrcfshfpbfgnrfj ck Fgvkstfmnhføg Nhhføg Dklfgfstn, hjg rkhursjs ckb djgcj
9;
Bj ngtks kxpukstj ks tng søbj ug nhkrhnlfkgtj n bns cfvkrsns djrlns kg bns quk kstn vfjbkghfn sk kokrhk, pkrj tnlifæg rksubtn kvfckgtk quk gj tjcjs bjs hnsjs sjg hjgjhfcjs j fckgtfhncjs, hjghbuykgcj hjg kbbj, quk kxfstkg nspkhtjs vfghubncjs hjg su prjpfn fgtkmrfcnc dìsfhn j kljhfjgnb, ck sì lfslns j ck sus dnlfbfns, quk bks flpjsfifbftk n ckgughfnr bjs akhajs. Koklpbj ck bj ngtkrfjr? Unrn fckgtfdfhnr bn vfjbkghfn pjbìtfhn kg hjgtrn ck bns luokrks hjg insk kg kb mægkrj , kb Urjtjhjbj9> hjgsfckrn gkhksnrfj vkrfhnr quk? >. Kb nhtj u jlfsføg sk insk kg kbklkgtjs ck mægkrj, ks ckhfr? f. sk cfrfon n ugn luokr pjr skr luokr, luokr, ff. tkgmn ug flpnhtj cfdkrkghfncj y cksvkgtnojsj kg bns luokrks0 y/j fff. Bns ndkhtk cksprjpjrhfjgncnlkgtk 9. Skgmn pjr jioktj j rksubtncj lkgjshninr j ngubnr kb rkhjgjhflfkgtj, mjhk y/j kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks pjbìtfhj-kbkhtj rnbks ck bns luokrks. 8. Xk cæ kg kb lnrhj ckb kokrhfhfj ck ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks j ifkg kg kb kokrhfhfj ck ug hnrmj pÿibfhj,, (sfg flpjrtnr kb akhaj ck quk sk lngfkstk kg pÿibfhj kb îliftj pÿibfhj j prfvncj, kg bn ksdkrn pjbìtfhn, khjgølfhn, sjhfnb, hubturnb, hfvfb, kthætkrn0 tkgmn bumnr ckgtrj ck bn dnlfbfn j ugfcnc cjlæstfhn j kg hunbqufkr rkbnhføg fgtkrpkrsjgnb, fgtkrpkrsjgnb, kg bn hjlugfcnc, kg ug pnrtfcj j fgstftuhføg pjbìtfhn). 3. Xkn sfliøbfhj, vkrinb, pntrfljgfnb, khjgølfhj, dìsfhj, skxunb y/j psfhjbømfhj. 9>. SKUOD,
95>=.Urjkqufcnc, Fgluokrks 95>4.
94
;. Xkn pkrpktrncj pjr hunbqufkr pkrsjgn j mrupj ck pkrsjgns -ajlirks j luokrks-, kg pnrtfhubnr? fgtkmrngtks fgtkmrn gtks ck pnrtfcjs pjbìtfhjs, nspfrngt nspfrngtks, ks, prkhngcfcntjs(ns), hngcfcntjs(ns) n hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr j ck cfrfmkghfn pnrtfcfstn0 skrvfcjrks(ns) pÿibfhjs(ns), nutjrfcncks muikrgnlkgtnbks, dughfjgnrfjs(ns) dughfjgnrfjs(ns) j nutjrfcncks ck fgstftuhfjgks kbkhtjrnbks0 rkprkskgtngtks ck lkcfjs ck hjlugfhnhføg0 kb Kstncj j sus nmkgtks. Hnik lkghfjgnr bn gkhksfcnc ck hjgsfckrnr kg kb ngîbfsfs sjirk bns hnusns y hjgskhukghfns ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjg kbklkgtjs ck mægkrj, jtrns hntkmjrìns hjlj bn fgtkrskhhfjgnbfcnc99, ‒ks ckhfr, sf sk trntn ck luokrks klinrnzncns, hjg cfshnpnhfcnc, trngskxunbks j trngsmægkrj, fgcìmkgns, ncubtns ncu btns lnyjrks, kthætkrn0(bj quk) cklngcnrî ugn nhtunhføg pnrtfhubnr ck bns nutjrfcncks“.98 Bn vfjbkghfn pukck kdkhtunrsk n trnv trnvæs æs ck hunbqufkr lkcfj ck hjlugfhnhføg, ck bns b ns tkhgjbjmìns tkhgjbjmìn s ck bn fgdjrlnhføg fgdjrlnhf øg y/ y/j kg kb hfikrkspnhfj. Ks pjr kbbj quk bns djrlns kg bns quk ckik ntkgckrsk vnrfnrîg ckpkgcfkgcj ckb hnsj y, nb lfslj tfklpj, kb tfpj ck rkspjgsnifbfcncks? 99. Bn
fgtkrskhhfjgnbfcnc ks ug hjghkptj iîsfhj pnrn hjlprkgckr kb nbhnghk ck bns jibfmnhfjgks mkgkrnbks ck bjs Kstncjs pnrtks kg vfrtuc ckb nrtìhubj 9. Bn cfshrflfgnhføg ck bn luokr pjr ljtfvjs ck skxj y mægkrj kstî ugfcn ck lngkrn fgcfvfsfibk n jtrjs dnhtjrks quk ndkhtng n bn luokr, hjlj bn rnzn, kb jrfmkg ætgfhj, bn rkbfmføg j bns hrkkghfns, bn snbuc, kb kstntus, bn kcnc, bn hbnsk, bn hnstn, bn jrfkgtnhføg skxunb y bn fckgtfcnc ck mægkrj. Bn cfshrflfgnhføg pjr ljtfvjs ck skxj j mægkrj pukck ndkhtnr n bns luokrks ck nbmugjs mrupjs kg cfdkrkgtk lkcfcn j djrln quk n bjs ajlirks. Bjs Bjs Kstncjs pnrtks ckikg rkhjgjhkr y prjafifr kg sus fgstrulkgtjs ourìcfhjs kstns djrlns kgtrkhruzncns ck cfshrflfgnhføg y su flpnhtj gkmntfvj hjlifgncj kg bns luokrks ndkhtncns. Snlifæg Snlifæg ckikg nprjinr y pjgkr kg prîhtfhn pjbìtfhns y prjmrnlns pnrn kbflfgnr kstns sftunhfjgks y, kg pnrtfhubnr, hungcj hjrrkspjgcn, ncjptnr lkcfcns kspkhfnbks ck hnrîhtkr tklpjrnb, ck hjgdjrlfcnc hjg kb pîrrndj > ckb ck b nrtìhubj 3 ck bn Hjgvkghføg Hjgv kghføg y bn Ykhjlkgcnhføg mkgkrnb G¿ 9;. (Gnhfjgks [gfcns, 95>5). 98. SKUOD, 95>=.
9=
‘ pkgnbks, hfvfbks, nclfgfstrntfvns, kbkhtjrnbks, fgtkrgnhfjgnbks - quk mkgkrn, ckpkgckrî ckb nhtj hjghrktj quk anyn sfcj bbkvncj n hnij. 93
93. Fckl.
91
Tfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks kg rnzøg ck mægkrj 9;
Kg kb Urjhksj Kbkhtjrnb
Kg kb Kokrhfhfj ckb Hnrmj
Kg hjgtrn ck hngcfcntns j pkrsjgns fgvjbuhrncns
Kg hjgtrn ck luokrks quk nhhkcfkrjg nb hnrmj pjr kbkhhføg pjpubnr
Bn hjgcuhtn sk cn ckgtrj ckb hjgtkxtj ck bns kbkhhfjgks, yn skn lkcfngtk ckhbnrnhfjgks j hunbqufkr jtrn nhhføg.
Mkgkrnblkgtk sk cn dukrn ckb prjhksj kbkhtjrnb, yn skn pjhj ckspuæs ck skr kbkhtns, nb fgfhfj ck bn tjln ck pjsksføg ckb hnrmj j curngtk kb kokrhfhfj ck æstk.
Kg kstk hnsj, mkgkrnblkgtk bn hjgcuhtn sk hjlktk pjr ug hngcfcntj j hngcfcntn, pjr ug dughfjgnrfj pÿibfhj j dughfjgnrfn pÿibfhn j pjr ugn pkrsjgn pkrtkgkhfkgtk n ug pnrtfcj p nrtfcj pjbìtfhj. Kg kstjs hnsjs, bn pnrtfhubnrfcnc kstî kg quk sk cn ckgtrj ck ug prjhksj kbkhtjrnb y, mkgkrnblkgtk, hjg bn fgtkghføg ck fgufr kg sus rksubtncjs.
Sfkgk hjlj fgtkghføg bflftnr j lkgjshninr bns dnhubtncks y jibfmnhfjgks quk tfkgk ugn luokr hjlj nutjrfcnc lugfhfpnb j kstntnb, bkmfsbncjrn, kth. Kb nhtj pukck skr hjlktfcj pjr hunbqufkr pkrsjgn j mrupj ck pkrsjgns.
Bn vfjbkghfn pjbìtfhn kg rnzøg ck mægkrj sk an fckgtfhncj, kg huntrj ktnpns?
9;. Fgdjrlnhføg
rktjlncn ckb Urjtjhjbj pnrn bn ntkghføg ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks kg rnzøg ck mægkrj
96
>. Ngtks ck ug prjhksj kbkhtjrnb? - N luokrks lfbftngtks sk bks gfkmn bn pnrtfhfpnhføg fmunbftnrfn
kg lntkrfn pjbìtfhn nb gj prjpjrhfjgnrbks fgdjrlnhføg sjirk bns hjgvjhntjrfns n pukstjs pÿibfhjs pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg kstntnb hjlj lugfhfpnb, kg nmrupnhfjgks, pnrtfcjs pjbìtfhjs j dughføg pÿibfhn.
- Gj sjg tjlncns kg hukgtn hjlj hngcfcntns. - Bks jtjrmng bns hngcfcnturns n luokrks hjg pjhn j gubn
trnykhtjrfn kg kb pnrtfcj pjbìtfhj.
- Hungcj ang lngfdkstncj fgtkræs kg ckdkgckr sus ckrkhajs
pjbìtfhj kbkhtjrnbks k fgtkrpjgkr ug lkcfj ck flpumgnhføg ang sfcj pkrsuncfcns pnrn cksfstfr y gj ckgughfnr.
9. Curngtk kb prjhksj kbkhtjrnb?
- Nb hnghkbnr su rkmfstrj sfg skr gjtfhncns0 - N trnvæs ck ckhbnrnhfjgks y/j puibfhnhfjgks kg lkcfjs ck hjlugfhnhføg, rkcks sjhfnbks kg bns hunb sk bks vfjbkgtn hjg nrmulkgtjs sjirk nspkhtj dìsfhj, su vfcn pkrsjgnb y/j dnlfbfnr, hjg hjlkgtnrfjs lfsømfgjs, skxfstns y kstkrkjtfpncjs0 - Gj tkgkr bfikrtnc pnrn kxprksnr sus fckns, bfnhføg j vfsføg pjbìtfhn0 - Xudrfr nhjsj, vfjbkghfn y nmrksfjgks pjr rnzjgks pjbìtfhns. 8. Ckspuæs ckb prjhksj kbkhtjrnb?
- Nb flpumgnr bjs hnrmjs n bjs quk dukrjg kbkhtns j hjnhhfjgnrbns pnrn quk rkgughfkg nb hnrmj. 3. Kg kb kokrhfhfj ck sus dughfjgks?
- Nb gkmnrbks kb nhhksj n prjmrnlns, prjykhtjs, nhtfvfcncks n bns quk skng suoktns ck ckrkhaj0
85
- Nb gj prjpjrhfjgnrbks jhfgns, pkrsjgnb, bns rktrfiuhfjgks, kljbulkgtjs j prkrrjmntfvns kg kb kokrhfhfj ckb hnrmj ck kbkhhføg pjpubnr j pjr cksfmgnhføg. - Gj hjgvjhnrbns n sksfjgks ck hnifbcj0 nsì hjlj gkmnrbks bn fgdjrlnhføg pnrn kokrhkr kb hnrmj nb quk dukrjg kbkhtns0 - Nb gj mnrngtfznrbks ugn vfcn bfirk ck vfjbkghfn kg kb îliftj pjbìtfhj sk kgdrkgtng n nhjsj, nlkgnzns, vfjbkghfn y nmrksfjgks kg hjgtrn ck kbbns, ck sus dnlfbfnrks y hjbnijrncjrns/ks hjbnijrncjrns/ ks hkrhngjs. - Nb gj mkgkrnr jrckgnlfkgtjs ourìcfhjs quk mnrngtfhkg snghfjgks koklpbnrks n qufkgks bks flpfcng j cfhubtkg kokrhkr su hnrmj.
Gjrlntfvfcnc Gjrlntfv fcnc Kstntn Kstntnb? b? Tfjbkghfn Ujbìtfhn Kg kb Ukrføcfhj Sfkrrn y Bfikrtnc kg lnyj ck 95>= sk puibfhng bns rkdjrlns y ncfhfjgng cfvkrsns cfspjsfhfjgks ckb Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, ckb Høcfmj Ukgnb pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, ck bn Bky Kstntnb ck Ykspjgsnifbfcncks ck bjs Xkrvfcjrks Uÿibfhjs, y ck bn Bky ck Nhhksj n bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, hjg kb prjpøsftj ck hjlintfr ck lngkrn fgtkmrnb bn vfjbkghfn pjbìtfhn kg hjgtr hjgtrn n ck bns luokrks.94 Kg kb Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs , sk ncfhfjgng, ugn drnhhføg Q nb nrtìhubj 813 rkhjrrfægcjsk kg su jrckg bns suiskhukgtks0 ugn drnhhføg TF nb nrtìhubj 81;
94. Ukrføcfhj
Jhfnb Sfkrrn y Bfikrtnc, Gj. ;311.
8>
rkhjrrfægcjsk kg su jrckg bns suiskhukgtks, y ug fghfsj g) nb nrtìhubj 814 rkhjrrfægcjsk kg su jrckg bjs suiskhukgtks, tjcjs ckb Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, pnrn qukcnr hjlj sfmuk?
Nrtìhubj 813. … Q. Hunbqufkr nhhføg, tjbkrnghfn u jlfsføg, quk insncns kg kbklkgtjs ck mægkrj, tkgmng pjr jioktj j rksubtncj lkgjshninr, ngubnr, jistnhubfznr j rkstrfgmfr kb rkhjgjhflfkgtj, mjhk j kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs pjbìtfhj kbkhtjrnbks j ck bns prkrrjmntfvns fgakrkgtks n ug hnrmj pÿibfhj0 QF. Kb fghulpbflfkgtj ck bns jibfmnhfjgks kstnibkhfcns kg lntkrfn ck trngspnrkghfn y nhhksj n bn fgdjrlnhføg0 QFF. Kb fghulpbflfkgtj ck bns rkmbns kstnibkhfcns pnrn kb lngkoj y hjlprjinhføg ck sus rkhursjs j pnrn bn kgtrkmn ck bn fgdjrlnhføg sjirk kb jrfmkg, ljgtj y ckstfgj ck bjs lfsljs0 QFFF. Bn jlfsføg j kb fghulpbflfkgtj ck bn jibfmnhføg ck prjpjrhfjgnr kg tfklpj y djrln, bn fgdjrlnhføg quk bks skn sjbfhftncn pjr bjs ørmngjs ckb Fgstftutj Ljrkbkgsk0 QFT. Bn gkmntfvn n kgtrkmnr bn QFT. b n fgdjrlnhføg fgdjrlnhf øg rkqukrfcn pjr kb kb Fgstftutj Ljrkbkgsk, kgtrkmnrbn kg djrln fghjlpbktn j hjg cntjs dnbsjs, j dukrn ck bjs pbnzjs quk skþnbk kb rkqukrflfkgtj, y QT. Bn hjlfsføg ck hunbqufkr jtrn dnbtn ck bns prkvfstns kg kstk Høcfmj. 89
Nrtìhubj 81;. … TF. Hunbqufkr nhhføg, tjbkrnghfn u jlfsføg, quk insncns kg kbklkgtjs ck mægkrj, tkgmng pjr jioktj j rksubtncj lkgjshninr, ngubnr, jistnhubfznr j rkstrfgmfr kb rkhjgjhflfkgtj, mjhk j kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs pjbìtfhj kbkhtjrnbks j ck bns prkrrjmntfvns fgakrkgtks n ug hnrmj pÿibfhj0 TFF. Kxhkckr kb tjpk ck mnstjs ck prkhnlpnþn j hnlpnþn kstnibkhfcj kg kstk Høcfmj, y TFFF. Kb fghulpbflfkgtj ck hunbqufkrn ck bns cfspjsfhfjgks hjgtkgfcns kg kstk Høcfmj.
Nrtìhubj 814. … g). Hunbqufkr nhhføg, tjbkrnghfn u jlfsføg, quk insncns kg kbklkgtjs ck mægkrj, tkgmng pjr jioktj j rksubtncj lkgjshninr, ngubnr, jistnhubfznr j rkstrfgmfr kb rkhjgjhflfkgtj, mjhk j kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs pjbìtfhj kbkhtjrnbks j ck bns prkrrjmntfvns fgakrkgtks n ug hnrmj pÿibfhj0 þ) Bn jlfsføg j kb fghulpbflfkgtj ck bn jibfmnhføg ck prjpjrhfjgnr kg tfklpj y djrln, bn fgdjrlnhføg quk bks skn sjbfhftncn pjr bjs ørmngjs ckb Fgstftutj Ljrkbkgsk, j) Kb fghulpbflfkgtj ck hunbqufkrn ck bns cfspjsfhfjgks hjgtkgfcns kg kstk Høcfmj y cklîs cfspjsfhfjgks npbfhnibks. Nb Høcfmj Ukgnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs sk ncfhfjgø, ug nrtìhubj 9=9 Ifs, pnrn qukcnr hjlj sfmuk? 88
NYSÌH[BJ 9=9 Ifs.Xk kqufpnrn nb ckbftj ck niusj ck nutjrfcnc y sk npbfhnrî ugn pkgn ck ugj n trks t rks nþjs ck prfsføg, ck hfghukgtn anstn trkshfkgtjs trkshfkgt js cìns-lubtn y ckstftuhføg j fganifbftnhføg anstn pjr cjs nþjs pnrn cksklpkþnr jtrj klpbkj, hnrmj j hjlfsføg, nb skrvfcjr pÿibfhj hungcj? F. Kokrzn hunbqufkr tfpj ck vfjbkghfn hjgtrn ug skrvfcjr pÿibfhj pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg, pnrn jitkgkr hjgtrn su vjbugtnc, bn rkgughfn j bfhkghfn nb hnrmj quk kokrhkg, y FF. Nprjvkhak kb kstncj ck klinrnzj, pnrtj j pukrpkrfj ck ugn skrvfcjrn pÿibfhn pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg, pnrn flpkcfr j gkmnrbk kb kokrhfhfj ck su lngcntj. Ck bn Bky Kstntnb ck Ykspjgsnifbfcncks ck bjs Xkrvfcjrks Uÿibfhjs, sk rkdjrln bn drnhhføg FT ckb nrtìhubj 8; y sk ncfhfjgng bns drnhhfjgks drnhhfjgks QQTF, QQTFF, QQTFFF y QQFQ nb nrtìhubj 9=, nlijs NYSÌH[BJ 9=.- … QQTF. Mnrngtfznr kb nhhksj ck ug skrvfcjr pÿibfhj pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg nb kokrhfhfj ck su dughføg j n bn rknbfznhføg ck prjmrnlns, prjykhtjs j nhtfvfcncks fgakrkgtks fgakrkgt ks n bn lfsln0 QQTFF. Mnrngtfznr quk ug skrvfcjr pÿibfhj pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg fgtkmrk hjlfsfjgks, hjlftæs y jtrns fgstnghfns fgakrkgtks n su hnrmj j nsfstn n bns sksfjgks, j rkugfjgks ck bjs lfsljs0 QQTFFF. Nistkgkrsk ck flpjgkr kstkr kstkrkjtfpjs kjtfpjs ck mægkrj kg bn rknbfznhføg ck nhtfvfcncks y tnrkns nokgns n bns dughfjgks y ntrfiuhfjgks ck su hnrmj, nsì hjlj bn 83
nsfmgnhføg ck rkspjgsnifbfcncks quk tkgmng hjlj prjpøsftj prjpøsft j bn bflftnhføg ckb kokrhfhfj ck sus dughfjgks, y QQFQ. Mnrngtfznr bns rktrfiuhfjgks, kljbulkgtjs j prkrrjmntfvns n quk tfkgkg ckrkhaj bjs dughfjgnrfjs pÿibfhjs kg kb kokrhfhfj ck ug hnrmj ck kbkhhføg pjpubnr j pjr cksfmgnhføg.
NYSÌH[BJ 8;.- … FT. Hungcj sk trntk ck fgdrnhhfjgks n bjs ckikrks hjgtkgfcjs kg bns drnhhfjgks Q, QFF y QQTF n bn QQFQ sk flpjgcrî nb skrvfcjr pÿibfhj rkspjgsnibk bn snghføg ck ckstftuhføg j fganifbftnhføg tklpjrnb anstn pjr skfs nþjs0 Bn Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs, sk ncfhfjgn, ug HNUÌS[BJ TF IFX nb SÌS[BJ XKM[GCJ y bjs nrtìhubjs >6 ^untkr y >6 ^ufgtus. Kg nirfb ck 95>6 sk ncfhfjgng bns drnhhfjgks drnh hfjgks n nlijs nrtìhubjs, bjs hunbks n bn bktrn cfhkg?9=
HNUÌS[BJ TF IFX CK BN TFJBKGHFN UJBÌSFHN Nrtìhubj >6 ^untkr.- Bn vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks kg kb îliftj pjbìtfhj ks hunbqufkr nhtj u jlfsføg quk bflftk, gfkmuk, jistnhubfhk, bksfjgk, cnþk bn fgtkmrfcnc y bfikrtnc ck bns luokrks n kokrhkr kg pbkgftuc sus ckrkhajs pjbìtfhjs kg hukstfjgks hjlj? F.- Unrtfhfpnhføg fmunbftnrfn kg lntkrfn pjbìtfhn0
9=.. pp.;3-;; 9=
8;
FF.- Nhhksj n pukstjs pÿibfhjs pjr kbkhhføg j cksfmgnhføg kstntnb hjlj lugfhfpnb, kg nmrupnhfjgks, pnrtfcjs pjbìtfhjs j dughføg pÿibfhn0 FFF.-
Nhhksj n bjs lkcfjs, fgdjrlnhføg, rkhursjs prksupukstnrfjs y kspnhfjs pÿibfhjs, gkhksnrfjs pnrn su cksnrrjbbj, prjljhføg, hnpnhftnhføg y pnrtfhfpnhføg0
FT.- Kb nhhksj n prjmrnlns, prjykhtjs, nhtfvfcncks n bjs quk skng suoktns ck ckrkhaj0 T.- Bn bfirk kxprksføg ck sus fckns, bfnhføg j vfsføg pjbìtfhn0 TF.- Kb rkspktj n sus jpfgfjgks, flnmkg, pjsturns y pjsfhfjgnlfkgtjs, pjsfhfjgnlfkgtj s, y TFF.- Bn krrncfhnhføg nb nhjsj, vfjbkghfn y nmrksfjgks pjr rnzjgks rnzjg ks pjbìtfhns.
Nrtìhubj >6 ^ufgtus.- Kb Kstncj y bjs Lugfhfpfjs, ckikrîg mnrngtfznr k flpubsnr bn ckdkgsn ckb pbkgj kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs pjbìtfhjs ck bns luokrks, ckifkgcj flpbklkgtnr pjbìtfhns pÿibfhns hjg kb g ck krrncfhnr bn vfjbkghfn pjbìtfhn, hjlj ugn prîhtfhn quk ntkgtn hjgtrn bjs ckrkhajs ck bns luokrks. Hjg tnb g, kg kb îliftj ck sus hjlpktkghfns, ckikrîg? F.- Yknbfznr bns rkdjrlns gkhksnrfns n sus jrckgnlfkgtjs ourìcfhjs n g ck mnrngtfznr n bns luokrks ugn vfcn bfirk ck vfjbkghfn kg kb îliftj pjbìtfhj, hjg cfspjsfhfjgks quk mnrngtfhkg bn prjtkhhføg ck bns luokrks quk fghursfjgng kg bns nhtfvfcncks pjbìtfhns y snghfjgkg bns nhhfjgks u jlfsfjgks quk flpfcng j cfhubtkg su pnrtfhfpnhføg0
84
FF.- Kstnibkhkr pjbìtfhns pÿibfhns quk mnrngtfhkg n bns luokrks kb ckrkhaj n ugn vfcn bfirk ck vfjbkghfn kg kb îliftj pjbìtfhj0 FFF.- Kstnibkhkr Kst nibkhkr nhhfjgks n g ck quk bns luokrks hjgjzhng y anmng usj ck bns fgstftuhfjgks y bjs fgstrulkgtjs bkmnbks quk kxfstkg pnrn ckdkgckr sus ckrkhajs pjbìtfhj kbkhtjrnbks y, y, sf sjg vìhtflns ck cfshrflfgnhføg j vfjbkghfn, ckgughfkg, cklngckg j flpumgkg0 FT.- Cjhulkgtnr bjs hnsjs ck vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks kg bn nhtfvfcnc pjbìtfhn, y T.- Flpubsnr bn fgvkstfmnhføg kg kb tkln kg bns fgstftuhfjgks ck hnrîhtkr pÿibfhj.
T. FGXSFS[HFJGKX HJLUKSKGSKX UNYN IYFGCNY NSKGHFØG N BN TFJBKGHFN UJBÌSFHN N GFTKB KXSNSNB Fgstftutj Ljrkbkgsk ck Urjhksj U rjhksjss Kbkhtjrnbks y pnrtfhfpnhføg Hfucncngn FLUKU F LUKUNH NH Kb FLUKUNH pukck fgfhfnr ug prjhkcflfkgtj snghfjgncjr, jrckgngcj kb hksk ck bn hjgcuhtn quk ljtfvn bn qukon j ckgughfn, n trnvæs ck ugn lkcfcn hnutkbnr, y/j kg su hnsj, snghfjgnr n qufkg rksubtk rkspjgsnibk, snbvnmunrcngcj bjs ckrkhajs pjbìtfhjs kbkhtjrnbks ck bns luokrks
8=
Unrn prkskgtnr ugn qukon j ckgughfn ngtk kb FLUKUNH sk ckik prjpjrhfjgnr prjpjrhfjgnr bj sfmufkgtk? n) Gjlirk ck bn pkrsjgn quk prkskgtn bn qukon j ckgughfn, hjg rln nutømrndn j aukbbn cnhtfbnr. i) Cjhulkgtj pnrn nhrkcftnr bn pkrsjgkrìn. h) Cjlfhfbfj pnrn jìr y rkhfifr gjtfhnhfjgks. c) Hjrrkj kbkhtrøgfhj, sf bj tuvfkrn. k) Gnrrnhføg kxprksn y hbnrn ck bjs akhajs kg quk sk insn bn qukon j ckgughfn (cìn, dkhan, bumnr, ajrn nprjxflncn, pkrsjgns fgvjbuhrncns, kgtrk jtrjs). d) Urukins pnrn sustkgtnr sustkgtnr bjs akhajs. m) Kshrftj inoj prjtkstn ck ckhfr vkrcnc, hjg rln nutømrndn ck bn pkrsjgn quk prkskgtn bn qukon j ckgughfn j aukbbn cnhtfbnr. a) Urukins quk skng gkhksnrfns pnrn nhrkcftnr bn vfjbkghfn pjbìtfhn kg rnzøg ck mægkrj (djtjmrndìns, vfckjs, nucfjs k flîmkgks ck bjs akhajs n rkdkrfr). Bn ckgughfngtk pukck sjbfhftnr lkcfcns hnutkbnrks bjs nhtjs prjhksnbks quk cktkrlfgk bn Hjlfsføg rkspkhtfvn, n g ck bjmrnr bn hksnhføg ck bjs nhtjs j akhajs quk pucfkrng hjgstftufr ugn fgdrnhhføg n bn gjrlntfvfcnc kbkhtjrnb hjg kb jioktj ck kvftnr bn prjcuhhføg ck cnþjs frrkpnrnibks, bn ndkhtnhføg ck bjs prfghfpfjs quk rfmkg kb prjhksj kbkhtjrnb j bn vubgkrnhføg ck bjs ifkgks ourìcfhjs tutkbncjs pjr bns cfspjsfhfjgks hjgtkgfcns kg bn gjrlntfvfcnc kbkhtjrnb, anstn kg tngtj sk klftn bn rksjbuhføg ckgftfvn quk pjgmn g nb prjhkcflfkgtj. 81
Uukck nhucfr n prkskgtnr su qukon j ckgughfn n bn Xkhrktnrìn Kokhutfvn ckb Flpkpnh, kg bjs prjhksjs kbkhtjrnbks sk pukckg prkskgtnr ngtk bn Urksfckghfn j Xkhrktnrìn ck bjs Ørmngjs Kbkhtjrnbks Sklpjrnbks (Hjgskojs (Hj gskojs Lugfhfpnbks y Cfstrftnbks) Unrn jrfkgtnhføg sjirk kb tkln, sk pukck nhucfr n bn Hjlfsføg Sklpjrnb pnrn kb Djrtnbkhflfkgtj n bn Fmunbcnc ck Mægkrj y Gj Cfshrflfgnhføg n bn Unrtfhfpnhføg Ujbìtfhn ckb FLUKUN FLUKUNH. H. - Cjlfhfbfj? _npjtk #8, Hjbjgfn Bns Unblns, Hukrgnvnhn Ljrkbjs, - Skb? 5> (===) 849 39 55 - attp?/ a ttp?//flpkpn /flpkpnh.lx/ h.lx/ - di Flpkpnh Ljrkbjs - Eflpkpnh
Fgstftutj ck bn Luokr ckb Kstncj ck Ljrkbjs Nhtunblkgtk prksfck kb Jiskrvntjrfj ck Unrtfhfpnhføg Ujbìtfhn ck bns Luokrks kg kb Kstncj ck Ljrkbjs, tfkgk kb prjpøsftj ck prjljvkr y mnrngtfznr bn pnrtfhfpnhføg ck bns luokrks kg kspnhfjs ck tjln ck ckhfsfjgks kg kb îliftj pÿibfhj n tjcjs bjs gfvkbks kg Ljrkbjs. N trnvæs ck bn Cfrkhhføg Ourìcfhn pukck nsksjrnr sjirk bjs rkhursjs ourìcfhjs k fgstftuhfjgks ngtk qufkg sk pukck fgtkrpjgkr ugn ckgughfn pjr vfjbkghfn pjbìtfhn kg rnzøg ck mægkrj, sk rkqufkrk quk bn fgtkrksncn nb nhucfr prkskgtk fckgtfhnhføg fckgtf hnhføg jhfnb, jhfnb , nsì hjlj ug rkbntj hrjgjbømfhj ck bjs akhajs quk hjgtkgmn?
86
• Bjs akhajs ck vfjbkghfn sjg cfrfmfcjs anhfn kbbn, dnlfbfnrks, pkrsjgns hkrhngns. • ^ufæg kokrhk bjs akhajs ck vfjbkghfn? Fgtkmrngtks ck pnrtfcjs pjbìtfhjs, nspfrngtks, prkhngcfcntjs/ns, hngcfcntjs/ns n hnrmjs ck kbkhhføg pjpubnr, nutjrfcncks muikrgnlkgtnbks, nutjrfcncks kbkhtjrn kbkhtjrnbks, bks, rkprkskgtngtks ck lkcfjs ck hjlugfhnhføg, pkrsjgns ck bn hjlugfcnc. • Bumnr y ajrnrfj cøgck jhurrfkrjg bjs akhajs • Urukins, lkghfjgk sf auij tkstfmjs ck bjs akhajs, prkskgtk prkskgt k bn cjhulkgtnhføg (kshrftjs, (kshrftjs, jhfjs kg cøgck sjbfhftk cktkrlfgn fgdjrlnhføg y/j rkhursjs pnrn cksklpkþnr sus dughfjgks y kstjs bk dukrjg gkmncjs), vfckjs, nucfjs, puibfhnhfjgks kg lkcfjs ck hjlugfhnhføg hjlugfhnhfø g j rkcks sjhfnbks. Ckpkgcfkgcj ckb tfpj ck rkspjgsnifbfcncks ‘ pkgnbks y/j kbkhtjrnbks ‘ sk hngnbfznrî n bn Fgstftuhføg cøgck sk prkskgtnrî bn ckgughfn, yn skn nb Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs j nb Ckspnhaj ck bn Dfshnbìn Kspkhfnbfzncn ck Ckbftjs Kbkhtjrn Kbkhtjrnbks. bks. - Cjlfhfbfj? Hnbbk Ninsjbj 4, 8kr Ufsj, Hjb. Hkgtrj Hukrgnvnhn, Ljrkbjs - Skb. 5> === >=8 5544 - attp?//flkl.ljrkbjs.mji.lx/ - di Fgstftutj ck bn Luokr pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs - EFLLJYKBJX
35
Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs Kb Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs ks ug ørmngj pÿibfhj y lîxfln nutjrfcnc ourfscfhhfjgnb kg lntkrfn kbkhtjrnb. Sfkgk hjlpktkghfn pnrn hjgjhkr, suistnghfnr y rksjbvkr ck lngkrn ckgftfvn y rlk, bns flpumgnhfjgks quk sk prkskgtkg kg bns cfstfgtns ktnpns ckb prjhksj kbkhtjrnb, y gj kbkhtjrnb. Ngtk kb Srfiugnb Kbkhtjrnb sk prkskgtn kb Oufhfj pnrn bn prjtkhhføg ck bjs ckrkhajs pjbìtfhj‘kbkhtjrnbks ckb hfucncngj (OCH), kb hunb pukck prkskgtnr cfrkhtnlkgtk cfrkhtnlkgtk bn pkrsjgn fgtkrksncn, kg djrln fgcfvfcunb j n trnvæs ck sus rkprkskgtngtks bkmnbks. Kb oufhfj søbj skrî prjhkckgtk hungcj kb/n nhtjr/n anyn nmjtncj tjcns bns fgstnghfns prkvfns, ks ckhfr, ngtks ck prkskgtnr kb OCH kb akhaj ck vfjbkghfn pjbìtfhn ckikrî ck ckgughfnrsk prflkrnlkgtk nb ørmngj ck oustfhfn fgtrnpnrtfcnrfn. Bky Mkgkrnb ck Unrtfcjs Ujbìtfhjs, kstnibkhfkgcj kg su nrtìhubj 34 bn jibfmnhføg ck bjs pnrtfcjs ck hjgtnr hjg prjhkcflfkgtjs fgtkrgjs pnrn bn flpnrtfhføg ck oustfhfn fgtkrgn, nb tfklpj quk kg bjs nrtìhubjs 3= y 31 suiskhukgtks, skþnbnrjg bjs bfgknlfkgtjs ckb ørmngj kghnrmncj ck flpnrtfrbn y bns hnrnhtkrìstfhns quk ckik tkgkr kb hftncj sfstkln ck oustfhfn fgtrnpnrtfcnrfn. (Xfbvn, P95>4\)
3>
Ykqufsftjs pnrn prkskgtnr ug OCH • Urkskgtnr pjr kshrftj bn cklngcn ngtk bn nutjrfcnc j pnrtfcj pjbìtfhj rkspjgs rkspjgsnibk. nibk. • Xk ckik fgcfhnr kb gjlirk ckb j ck bn hfucncngn, cjlfhfbfj, y kg su hnsj, pkrsjgns nutjrfzncns pnrn rkhfifr gjtfhnhfjgks. • Kg hnsj ck skr rkprkskgtngtk, nhjlpnþnr bjs cjhulkgtjs quk nhrkcftkg kb hnrîhtkr ckb prjljvkgtk. • Fckgtfhnr kb nhtj j rksjbuhføg quk sk flpumgn. Fghbufr kgtrk bjs nmrnvfjs vfjbkghfn pjbìtfhn kg rnzøg ck mægkrj. • Lkghfjgnr ck lngkrn kxprksn y hbnrn bjs akhajs kg quk sk insn bn flpumgnhføg. • Xkþnbnr bns rnzjgks pjr bns quk kb nhtj vubgkrn ugj j vnrfjs ckrkhajs pjbìtfhj-kbkhtjrnbks. • Xkþnbnr bjs nrtìhubjs ck bn Hjgstftuhføg j bn bky quk sk kstflkg vfjbncjs. 91 • Xkþnbnr, kg su hnsj, bns rnzjgks kg quk sk sustkgtk bn gj npbfhnhføg ck bkyks pjr kstflnrbns hjgtrnrfns n bn Hjgstftuhføg. • Dfrln nutømrndn - Cjlfhfbfj? Gkptugj 4, Onrcfgks ck Hukrgnv Hukrgnvnhn, nhn, 49845 Hukrgnvnhn, Ljr Ljr.. - Skb. (===)8>4-9993, 899-;5==, 8>;-3;15 - attp?//www.tkkl.mji.lx/ - di Srfiugnb Kbkhtjrnb Ljrkbjs - ESKKLjrkbjs 91. Uukck
rklftfrsk kg k g kstk cjhulkgtj n bjs npnrtncjs FF, FFF y FT FT..
39
Dfshnbìn Kspkhfnbfzncn ck Ckbftjs Kbkhtjrnbks ck bn Dfshnbìn Mkgkrnb ckb Kstncj ck Ljrk Ljrkbjs. bjs. Bn Dfshnbìn Kspkhfnbfzncn ck Ckbftjs Kbkhtjrnbks ck bn Dfshnbìn Mkgkrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs, ks kb ørmngj kghnrmncj ck prkvkgfr, fgvkstfmnr y pkrskmufr bjs ckbftjs kbkhtjrnbks, tfkgk bn jibfmnhføg hjgstftuhfjgnb ck prjljvkr, mnrngtfznr y prjtkmkr kb kokrhfhfj ck bjs ckrkhajs aulngjs ck bns vìhtflns y pkrsjgns jdkgcfcns. Kg hulpbflfkgtj ck kstn jibfmnhføg, an pukstj kspkhfnb ntkghføg kg bjs akhajs quk pjcrìng hjgstftufr hjgcuhtns ckbfhtfvns vfjbntjrfns ck bjs ckrkhajs pjbìtfhjs kbkhtjrnbks ck bns luokrks. Urkskgtnhføg Urkskgtnh føg ck bn ckgughfn? • Bn vìhtfln cfrkhtn. • Dnlfbfnrks j hjgjhfcjs hjgjhfcjs ck bn vìhtfln • Ykprkskgtngtks ck jrmngfznhfjg jrmngfznhfjgks ks sjhfnbks • Ykprkskgtngtks ck Unrtfcjs Ujbìtfhjs • Hunbqufkr pkrsjgn quk anmn ck hjgjhflfkgt hjgjhflfkgtj j nb Nmkgtk ckb Lfgfstkrfj Uÿibfhj ckb Dukrj Hjlÿg, ck ug akhaj pjsfibklkgtk hjgstftutfvj ck ug ckbftj, hjgjhfcj n trnvæs ck lkcfjs ck hjlugfhnhføg ck hunbqufkr jtrj lkcfj. Uukck anhkrsk ck djrln ngøgfln.
38
- Nv. Klfbfngj _npntn Gÿlkrj 158 Hjb. Iukgn Tfstn, Hukrgnvnhn, Ljrkbjs. - Skb. === 988 =; 91 - ckbftjs.kbkht ckbftjs.kbkhtjrnbksEljr jrnbksEljrkbjs.mji.lx kbjs.mji.lx y lngukb.vfcnEljrkbjs.mji.lx - Hjghkrtnr hftn. Snlifæg pukck rknbfznr bn ckgughfn ck lngkrn vfrtunb n trnvæs ck DKUNCKGKS pnrn ckgughfnr Ckbftjs kbkhtjrnbks y Tfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks. attps?//www.dkpnckgkt.mji.lx/rkmfstrj.nspx
Hjlfsføg ck Ckrkhajs Aulngjs ckb Kstncj ck Ljrkbjs (HCAL) Bn HCAL kstî dnhubtncn pnrn rkhfifr qukons ck nhhfjgks y jlfsfjgks ck hunbqufkr skrvfcjr/n pÿibfhj kstntnb quk ntkgtk hjgtrn hjgtrn bjs ckrkhajs, bfikrtncks y cfmgfcnc aulngn0 nsì hjlj klftfr rkhjlkgcnhfjgks pÿibfhns gj vfghubntjrfns ngtk bns nutjrfcncks rkspkhtfvns. rkspkhtfvns. Xk ckik ck nhucfr nb Îrkn ck Jrfkgtnhføg y ^ukon quk jtjrmn nsksjrìn ourìcfhn mrntuftn y jrfkgtn pnrn prkskgtnr bn qukon.
33
- Cjlfhfbfj? Hnbbk Mnbkngn 86, Nhnpngtzfgmj, Nhnpngtzfgmj, 49335 Hukrgnvnhn, Ljr Ljr.. - Skb. === 899 >455 - Ajrnrfj? bugks n vfkrgks 6?55 n >=?55 ars. - ^ukon kbkhtrøgfhn? attp?//www.hcaljrkbjs.jrm.lx/qukon.pap - attp?//www.hcaljrkbjs.jrm.lx/ - DI? Hjlfsføg ck Ckrkhajs Aulngjs Aulngjs ckb
3;
g s j ) u a k h H C c k O s r k ( æ c j v n s g n r j c t b n k n b c c n u r f j g h t b ø h f k k h b h c k t k s k j j b r n p f r p t j n t k b h c k n b s r n n k f ‘ h p j g j f h u f t ì h b g f k u j C O p
G Ø F H N [ S H N K C N L N Y M N F C
. n v f t u h k o K n ì r n t k r h k X ? s n f h g u g k c y s n o k u ^ -
b k c b n r j g t h ø k f b h K n b r n k g c k u D i f n r b S . k Q c b L n C f h f H c b n u g O j r f k m c k j Y U n b n X T F
b n b f h n f g c u u g O ø i f f r r k h S n . r r c k j j U c f r b k k k D p c n u b X b n k n r j c b t n X h k b K
n n b n g b h ø f f t n ì s b f n g j l ø U j f j h n H t n f h n g f k g g b f k l b l f r j n f f h h r k f s T f b c C n k r u t r j i h j G n D j s y . j r b j n n h k k r f h f g k t c ì æ ì b g r M n æ j r u U o n k p M g k g c c ø f ø f b h g n c h r n n n ø p t z j c f g n h f r p b k n t f r g l u r n k F m U J k S -
k b c k n c c b n n z r k f b g b n k f h M s n g k n b j k p p ì s b k r j K n j p h n f s L f t ì b D k n . k c h s c s s k n f j f D b c h n r n n g b j t u t s g k K k c h k C j b K a h s j n t p f s b k k C C
n h f c ì r u O g ø f h h k r f C
b n j h k s f v n t ì f h b g g j n . k p j n c f n f h f n t h h c ì b g g f k r j u b j p g f j t k j c v u f n n c t n b n r b n k j g u p c c g n g j f k k ÿ t h s m g r b k k f o n k j k r l f k k c h t g k j s æ t g k m n r j h g k t k c b f k k s c u q g j b ø î r k z n n u n r a q r k k k g c k X c k d
k c s n n v l f t f t h u h ì k T o K n g g ø ø f f s h f g k l t j N H
n f h g u g k c k c s j p f t s j b ) k r s k i b j n s g n k ì r p j j s s k k s b n n r k j h t h k r k d b k J ( -
y g ø f h s g n k t l N f t h k ì c T n n v f t g ø u h f h k o n K r n g p ø k f s Y f l j H
n ì b n h s f D n b s n b k j n r b t j n r h k j b t h K k s b j K t f b b n k g C u k i f r c S n b c n n z f n z b n f b f n h g k n p s H K -
n g f n n b k h k . k f g s b c u k j n q b r j r k j k f k c s t g k j g u v æ d k q f b g n m b k b k n n f l k c v f g l h c g j u j j j s f g c ø n h A g n j h g z c n s h k n n G j b g f r c h k k f r g g a h c n k k r ø j f o f k k n t r î h s g h f k r n u f u n t C a ì n l g k b j g j k k k t s H c X c k p u
NHHFJGKX FGLKCFNS FGLKCFNSNX NX Ks ck rksnbtnr bn gkhksfcnc ck quk bns nutjrfcncks rknbfhkg nhhfjgks fglkcfntns kg hnsjs ck vfjbkghfn pjbìtfhn kg rnzøg ck mægkrj0 kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn Hjgtrn bns Luokrks prjpjgk nb lkgjs 6 nhhfjgks quk rkprjcuhfljs kg su hjgtkgfcj mkgkrnb? Kshuhanr n bn vìhtfln. >. Gfgmugn ck bns nhtftucks, lkcfcns, hjlkgtnrfjs j prkmugtns quk sk anmng kg bn kgtrkvfstn ckikrî sumkrfr quk bn vìhtfln ks rkspjgsnibk ck bj quk bk suhkcfø. 9. Kg hnsj ck skr gkhksnrfj, hngnbfznr n bn vìhtfln pnrn quk skn ntkgcfcn dìsfhn y psfhjbømfhnlkgtk ck djrln fglkcfntn. 8. Nsksjrnr n bn vìhtfln sjirk bjs kbklkgtjs gkhksnrfjs pnrn nhrkcftnr bn vfjbkghfn ck bn quk duk jioktj y bn lkojr djrln ck hjgskrv hjgskrvnr nr y prkskgtnr bn kvfckghfn. 3. [ifhnr sf kxfst kxfstkg kg jtrns vìhtflns ncklîs ck bn quk anhk bn sjbfhftuc ck fgtkrvkghføg, n g ck irfgcnrbks bn ntkghføg gkhksnrfn. ;. Xjbfhftnr quk sk rknbfhk ug ngîbfsfs ck rfksmj. Kg ug lnrhj ck hjbnijrnhføg, bn Xnbn Xupkrfjr Xupk rfjr ckb SKUOD SKUOD y bn DKUNCK pukckg sjbfhftnr n bn Xuiskhrktnrìn ck Ckrkhajs Aulngjs ck bn XKMJI quk rknbfhk kstk ngîbfsfs y cfskþk ug pbng ck skmurfcnc -quk tjlk kg hukgtn n bn vìhtfln, bns flpbfhnhfjgks hubturnbks y ck
3=
mægkrj kg kb hnsj hjghrktj, nsì hjlj kb ckrkhaj n hjgtfgunr pnrtfhfpngcj kg ug prjhksj kbkhtjrnb j kg nsugtjs pÿibfhjs- hjg lkcfcns ck prjtkhhføg quk ckikrîg kokhutnr bns nutjrfcncks hjrrkspjgcfkgtks. hjrrkspjgcfkgtks. 4. Cnr nvfsj y hjgtnhtnr hjg bns nutjrfcncks nutjrfcncks hjrrkspjgcfkgtks quk kstæg kg hnpnhfcnc ck ntkgckr kb hnsj. =. Bn Hjlfsføg Kokhutfvn ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg n Tìhtflns ckb Kstncj ck Ljrkbjs, kstî dnhubtncn pnrn cksnrrjbbnr bns lkcfcns pnrn bn prjtkhhføg fglkcfntn ck bns vìhtflns, hungcj su vfcn j su fgtkmrfcnc sk kghukgtrkg kghukgtr kg kg rfksmj0 1. Irfgcnr bn nsksjrìn gkhksnrfn pnrn quk bn vìhtfln kstæ kg hjgcfhfjgks ck tjlnr ugn ckhfsføg rkspkhtj n bns nhhfjgks ourìcfhns quk pjcrìn bbkvnr n hnij. 6. Hjgtnhtnr n bn vìhtfln hjg jrmngfznhfjgks y rkcks ck npjyj. Ncklîs ck tjcj bj ngtkrfjr, kb Urjtjhjbj pnrn Ntkgckr bn Tfjbkghfn Ujbìtfhn Hjgtrn bns Luokrks hjgsfckrn ‒luy flpjrtngtk quk bns nutjrfcncks quk rkhfing kstk tfpj ck hnsjs bjs cjhulkgtkg nckhuncnlkgtk n g ck hjgstrufr insks ck cntjs, cfnmgøstfh cf nmgøstfhjs, js, kstncìstfhns, zjgns ck rfksmj y pntrjgks quk pkrlftng ntkgckr kstruhturnblkgtk kb prjibkln ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks. (…) Ks fgcfspkgsnibk rkhnbhnr bn flpjrtnghfn ck quk bn vfjbkghfn gj qukck kg bn flpugfcnc f lpugfcnc y quk bns fgv fgvkstfmnhfjgks kstfmnhfjgks quk sk bbkvkg n hnij sk rknbfhkg hjg bn ckifcn cfbfmkghfn y ck nhukrcj hjg bjs kstîgcnrks fgtkrgnhfjgnbks, hjlj, pjr koklpbj, bjs oncjs kg kb hnsj ck Hnlpj Nbmjcjgkrj, Fgæs Dkrgîgckz y Tnbkgtfgn Yjskgcj, hjgjhfcjs pjr bn Hjlfsføg Fgtkrnlkrfhngn ck Ckrkhajs Aulngjs (HjFCA).“ 31
Kg 955=, kg su fgdjrlk96 sjirk kb nhhksj n bn oustfhfn bn Hjlfsføg Fgtkrnlkrfhngn ck Ckrkhajs Aulngjs lngfdkstø ‒su mrng prkjhupnhføg ngtk kb akhaj ck quk bn lnyjrìn ck bjs nhtjs ck vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks qukcng kg bn flpugfcnc, pkrpktungcj bn nhkptnhføg sjhfnb ck kstk dkgølkgj“. Kg kb lfslj skgtfcj, sk an prjgughfncj prjgughfncj bn Urflkrn Xnbn ck bn XHOG, nmrkmngcj quk? ‒bn fgnhhføg y bn fgcfdkrkghfn kstntnb ngtk bns ckgughfns ck vfjbkghfn ck mægkrj rkprjcuhkg bn vfjbkghfn quk sk prktkgck ntnhnr k flpbfhn ugn cfshrflfgnhføg kg kb ckrkhaj ck nhhksj n bn oustfhfn. Kg skgtfcj sflfbnr, bn flpugfcnc kg ksk tfpj ck ckbftjs prjvjhn kgtrk bns luokrks ug skgtflfkgtj ck cksnlpnrj quk rkpkrhutk kg ug lnyjr gfvkb ck vubgkrnifbfcnc drkgtk n sus nmrksjrks0 y kg bn sjhfkcnc, bn hjgvfhhføg ck quk bn lukrtk ck bns luokrks gj tfkgk flpjrtnghfn, gf lkrkhk bn ntkghføg ck bns nutjrfcncks, rkdjrzngcj hjg kbbj bn cksfmunbcnc y cfshrflfgnhføg hjgtrn bns luokrks kg gukstr gukstrn n sjhfkcnc. Ks pjr kbbj quk ks pnrtfhubnrlkgtk flpjrtngtk quk bns nutjrfcncks kghnrmncns ck bns fgvkstfmnhfjgks ck nhtjs ck vfjbkghfn hjgtrn bns luokrks bns bbkvkg n hnij hjg cktkrlfgnhføg y khnhfn, tjlngcj kg hukgtn kb ckikr ck bn sjhfkcnc ck rkhanznr cfhan vfjbkghfn y bns jibfmnhfjgks kstntnbks ck krrncfhnrbn, y ck irfgcnr hjgngzn n bns vìhtflns ck bn lfsln l fsln kg bns fgstftuhfjgks kstntnbks pnrn su prjtkhhføg.“85
96. HFCA,
955=. >ª. HBQFT/95>; (>5ª). Nlpnrj kg rkvfsføg ;;3/95>8. 9; ck lnrzj ck 95>;. Hfghj Tjtjs. Tjtjs. Ujgkgtk? Nbdrkcj Mutfærrkz Jrtfz Lkgn. Xkhrktnrfn? @nrbn F. ^ufgtngn Jsugn. 85. Sksfs
36
MBJXNYFJ CK SÆYLFGJX hjgougtj j ck lkcfcns ck hnrîht hnrîhtkr kr Nhhføg ndfrlntfvn? Ks kb hjgougt tklpjrnb kghnlfgncns n nhkbkrnr bn fmunbcnc ck akhaj kgtrk luokrks y ajlirks. Kb jioktfvj prfghfpnb ck kstns lkcfcns ks bjmrnr bn fmunbcnc kdkhtfvn y hjrrkmfr bn cfstrfiuhføg cksfmunb ck jpjrtugfcncks y ikgkhfjs kg ugn sjhfkcnc cktkrlfgncn. Xus prfghfpnbks hnrnht hnrnhtkrìstfhns krìstfhns sjg? - Sklpjrnbfcnc. [gn vkz quk sk supkrk bn fgdkrfjrfcnc sjhfnb kg quk sk kghukgtrn bn pjibnhføg ikgkhfnrfn, bns lkcfcns ckikg hksnr j suspkgckrsk. - Bkmftflfcnc. Ckik kxfstfr ugn cfshrflfgnhføg
vkrfhncn kg bn rknbfcnc y su ncjphføg ckikrî skr hjlpntfibk hjg kb prfghfpfj hjgstftuhfjgnb ck fmunbcnc vfmkgtk kg hncn pnìs.
Îliftj. Xk utfbfzn pnrn cksfmgnr n ug hnlpj ck nhtfvfcnc, îrkn j skhtjr quk kgtfkgck sjirk ug nsugtj. Nrtìhubjs Srngsftjrfjs. Cfspjsfhføg gulkrncn kg djrln hjgskhutfvn ck ug trntncj, bky j rkmbnlkgtj quk tfkgk ugn vfmkghfn ljlkgtîgkn j tklpjrnb. Xu hnrîhtkr ks skhugcnrfj, kg bn lkcfcn quk nhtÿn hjlj nuxfbfnr ck bjs nrtìhubjs prfghfpnbks, pnrn prkhfsnr kb ljlkgtj ck bn kgtrncn kg vfmjr ckb gukvj tkxtj bkmnb j pnrn cktkrlfgnr jtrns kspkhfhnhfjgks sjirk bns hjgcfhfjgks kg quk bn gukvn bkmfsbnhføg hjlkgznrî n surtfr kdkhtjs bkmnbks. Ntrfiuhfjgks. Xjg bjs ckrkhajs y jibfmnhfjgks quk bn Bky jtjrmn hjlj dnhubtncks kxprksns n bjs ørmngjs quk hjlpjgkg kb mjifkrgj. ;>
Hngcfcntn/j. Ukrsjgn gjlfgncn pnrn hjlpktfr pjr ug hnrmj kbkhtfvj. Kqufcnc. Ks rkhjgjhkr kb ckrkhaj ck hncn ugj, utfbfzngcj bn kqufvnbkghfn pnrn skr fmunbks. JUBK. Jrmngfslj Uÿibfhj Bjhnb Kbkhtjrnb Unrfcnc ck Mægkrj. Ks bn kstrntkmfn pjbìtfhn quk tfkgk hjlj jioktfvj mnrngtfznr bn pnrtfhfpnhføg kqufbfirncn ck luokrks y ajlirks kg tjcjs bjs îliftjs ck bn sjhfkcnc, pnrtfhubnrlkgtk kg bn tjln ck ckhfsfjgks. Urjhksj Kbkhtjrnb. Xkrfk ck pnsjs fgvjbuhrncjs kg bn prkpnrnhføg prkpnr nhføg y rknbfznhføg ck ugn cktkrlfgncn kbkhhføg. Urkrrjmntfvns. Dfgnghfnlfkgtj n bjs pnrtfcjs pjbìtfhjs pnrn kb sjstkgflfkgtj ck sus nhtfvfcncks pkrlngkgtks, pnrn mnstjs ck hnlpnþn y pnrn nhtfvfcncks kspkhìhns. Ncklîs ck nhhksj n bns drngqufhfns pjstnbks y tkbkmrîhns tkbkm rîhns y, cksck bukmj, n bjs tfklpjs ckb Kstncj kg rncfj y tkbkvfsføg. Xudrnmfj. Tjtj u jphføg tjlncn pjr hncn ugn ck bns pkrsjgns quk sjg hjgsubtncns, kspkhfnblkgtk kg lntkrfn pjbìtfhn. Tnbfckz. Xk npbfhn pnrn cksfmgnr nqukbbj quk ks vîbfcj j djrlnblkgtk nckhuncj, nckhuncj, pjr noustnrsk n bns rkmbns, yn skng bømfhns, lntklîtfhns j bkmnbks. Tfmkghfn. Ukrfjcj ck tfklpj curngtk kb hunb ugn bky kstî kg vfmjr j ugn hjstulirk kstî kg usj.
;9
IFIBFJMYNDÌN Hnrvnbaj, Xngcrn0 In`kr, Kcunrcj. (95>3), Kxpkrfkghfns ck bftfmfj kstrntæmfhj kg kb sfstkln fgtkrnlkrfhngj ck prjtkhhføg ck bjs ckrkhajs aulngjs. Uuibfhncj kg? Xur Ykvfstn Fgtkrgnhfjgnb ck Ckrkhajs Aulngjs, Irnsfb, Gj. 95, pp. 3=>. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//www.hjrtkfca.jr.hr/tnibns/r88114.pcd HFCA, 955=. Nhhksj n bn oustfhfn pnrn bns luokrks vìhtflns ck vfjbkghfn kg bns Nlærfhns. ]nsafgmtjg, 955=, (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//ww attp?/ /www w.hfca.jrm/ .hfca.jrm/pcd%95bks/ pcd%95bks/Fgdjrlk%95Nhhksj%95n%95 Fgdjrlk%95Nhhksj%95n%95bb n%95Oustfhfn%95Kspngjb%95595;5=.pcd Gnhfjgks [gfcns, 95>5, Urjykhtj ck Ykhjlkgcnhføg mkgkrnb G¿ 91 rkbntfvn nb nrtìhubj 9 ck bn Hjgvkghføg sjirk bn kbflfgnhføg ck tjcns bns djrlns ck cfshrflfgnhføg hjgtrn bn luokr. Hjlftæ pnrn bn Kbflfgnhføg ck bn Cfshrflfgnhføg hjgtrn bn Luokr, 95>5. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//www.hjrtkfca.jr.hr/tnibns/r88114.pcd JKN, >646, Hjgvkghføg Nlkrfhngn sjirk Ckrkhajs Aulngjs,Jrmngfznhføg ck bjs Kstncjs Nlkrfhngjs, (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.jns.jrm/cfb/ksp/trntncjsZI-89ZHjgvkghfjgZNlkrf hngnZsjirkZCkrkhajsZAulngjs.pcd JKN, >663, Hjgvkghføg Fgtkrnlkrfhngn pnrn Urkvkgfr, Xnghfjgnr y Krrncfhnr bn Tfjbkghfn hjgtrn bn Luokr (Hjgvkghføg ck Ikbæl cj Unrî), (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.jns.jrm/ks/lkskhvf/cjhs/IkbklCjUnrn-KXUNGJB. pcd
;8
Unhtj Fgtkrgnhfjgnb ck Ckrkhajs Hfvfbks y Ujbìtfhjs, >6=4, (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.rfmat-tj-kcuhntfjg.jrm/sftks/rfmat-tj-kcuhntfjg.jrm/ bks/rksjurhk-nttnhalkgts/UFCHUZ>644ZKX.pcd Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, 95>=, Urjtjhjbj ck Ørckgks ck Urjtkhhføg ck bn Dfshnbìn Mkgkrnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs. Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, Hjgskokrìn Ourìcfhn 95>=. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//lnrhjourfcfhj.ljrkbjs.mji.lx/nrhafvjs/vnrfjs/pcd/TUUYJ SKDMKL.pcd Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn, 95>6. Cfhtnlkg ck bns Hjlfsfjgks [gfcns ck Uugtjs Hjgstftuhfjgnbks0 pnrn bn Fmunbcnc ck Mægkrj0 y ck Kstucfjs Bkmfsbntfvjs, hjg prjykhtj ck Ckhrktj pjr kb quk sk rkdjrlng cfvkrsjs nrtìhubjs ck bn Hjgstftuhføg Ujbìtfhn ck bjs Kstncjs [gfcjs Lkxfhngjs, kg lntkrfn ck pnrfcnc ck Mægkrj. Læxfhj, Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn. BQFT Bkmfsbnturn. Xfbvn Yjons, Lnrìn, P95>4\ Oustfhfn fgtrnpnrtfcnrfn y ckljhrnhfn. Uuibfhncj kg? Xtrntkmfn Kbkhtjrnb. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?///strntkmfnkbkhtjrnb.lx/95>4/59/56 attp?/ strntkmfnkbkhtjrnb.lx/95>4/59/56/oustfhfn-fgtrnpnrtf /oustfhfn-fgtrnpnrtfcnrfn-y cnrfn-y -ckljhrnhfn/ SKUOD, 95>4, Urjtjhjbj pnrn ntkgckr bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrns bns luokrks, Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Ujckr Oucfhfnb ck bn Dkckrnhføg, Læxfhj, 95>4, p. >;. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.tk.mji.lx/prjtjhjbjZluokrks/lkcfn/bks/=ci4id33 =6=k=36.pcd SKUOD, 95>=, Urjtjhjbj pnrn bn ntkghføg ck bn vfjbkghfn pjbìtfhn hjgtrn bns luokrks kg rnzøg ck mægkrj. Skrhkrn kcfhføg. Hfucnc ck Læxfhj ? Srfiugnb Kbkhtjrnb ckb Ujckr Oucfhfnb ck bn Dkckrnhføg, 95>=. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.mji.lx/hls/upbjncs/nttnhalkgt/bk/9=;9;;/Urjtj hjbjZpnrnZbnZNtkghfjZgZckZbnZTfjbkghfnZUjbftfhnZ98GJT>=.pcd
;3
Høcfmjs y Bkyks Høcfmj ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs. Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, Hjgskokrìn Ourìcfhn 95>=. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//lnrhjourfcfhj.ljrkbjs.mji.lx/nrhafvjs/hjcfmjs/pcd/HFKBK HSJYLJ.pcd Bky ck Ntkghføg y Ykpnrnhføg ck Tìhtflns ckb Ckbftj y ck Tfjbnhfjgks n bjs Ckrkhajs Aulngjs pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs. Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, Hjgskokrìn Ourìcfhn, 95>1 (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.mji.lx/hls/upbjncs/nttnhalkgt/bk/>==;64/BYKU NYNKL.pcd Bky Mkgkrnb ck Fgstftuhfjgks y Urjhkcflfkgtjs Kbkhtjrnbks, Læxfhj, Hîlnrn ck Cfputncjs ckb A. Hjgmrksj ck bn [gføg (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//www.cfputncjs.mji.lx/BkyksIfibfj/pcd/BMFUKZ9=5>>=.pcd Bky Mkgkrnb ck Unrtfcjs Ujbìtfhjs, Læxfhj, Hîlnrn ck Cfputncjs ckb A. Hjgmrksj ck bn [gføg (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//ww attp?/ /www w.cfputncjs.mji. .cfputncjs.mji.lx/BkyksIfibfj/pcd lx/BkyksIfibfj/pcd/BMUUZ>851>;.pcd /BMUUZ>851>;.pcd Bky ck Nhhksj ck bns Luokrks n ugn Tfcn Bfirk ck Tfjbkghfn pnrn kb Kstncj ck Ljrkbjs. Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, Hjgskokrìn Ourìcfhn 95>1. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//lnrhjourfcfhj.ljrkbjs.mji.lx/nrhafvjs/bkyks/pcd/BL[OKY TTKL.pcd Bky Jrmîgfhn Lugfhfpnb ckb Kstncj ck Ljrkbjs. Ujckr Kokhutfvj ckb Kstncj ck Ljrkbjs, Hjgskokrìn Ourìcfhn 95>1. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//lnrhjourfcfhj.ljrkbjs.mji.lx/nrhafvjs/bkyks/pcd/BJYML UNBLJ.pcd
;;
Ukrføcfhj Jhfnb ‒Sfkrrn y Bfikrtnc“. Mjifkrgj ckb Kstncj Bfirk y Xjikrngj ck Ljrkbjs. Læxfhj. 4n. æpjhn, Gj. ;311, >9 nirfb 95>=. pp. >>-91. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//pkrfjcfhj.ljrkbjs.mji.lx/pkrfjcfhjs/95>= attp?/ /pkrfjcfhj.ljrkbjs.mji.lx/pkrfjcfhjs/95>=/;311.pcd /;311.pcd Ukrføcfhj Jhfnb ‒Sfkrrn y Bfikrtnc“. Mjifkrgj ckb Kstncj Bfirk y Xjikrngj ck Ljrkbjs. Læxfhj. 4n. æpjhn, Gj. ;46;, >5 nirfb 95>6. NBHNGHK pp. ;3-;;, ;=. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//pkrfjcfhj.ljrkbjs.mji.lx/pkrfjcfhjs/95>6/;46;ZNB attp?/ /pkrfjcfhj.ljrkbjs.mji.lx/pkrfjcfhjs/95>6/;46;ZNBHNG HNG HK.pcd
Uîmfgns ck Fgtkrgkt Hîlnrn ck Cfputncjs. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//www.cfputncjs.mji.lx/ Mjifkrgj. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?//www.mji.lx/mjifkrgj Xkgncj ck bn Ykpÿibfhn. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attp?//www.skgncj.mji.lx/ Xuprkln Hjrtk ck Oustfhfn ck bn Gnhføg. (hjgsubtncj nirfb 95>6) Cfspjgfibk kg? attps?/ attps?//ww /www w.shog.mji.lx/hjgjhk-bn-hjrtk
;4
Hfcanb N H | EHfcanb www.hfcanb.jrm.lx ‒Kstn puibfhnhføg sk rknbfzø hjg rkhursjs ckb Urjmrnln Gnhfjgnb ck Flpubsj n bn Unrtfhfpnhføg Ujbìtfhn ck bns Luokrks n trnv trnvæs æs ck bns Jrmngfznhfjgks ck bn Xjhfkcnc Hfvfb 95>1 y gj pjcrî skr utfbfzncj hjg gks ck buhrj j hjg gks ck prjskbftfslj pnrtfcfstn“.