SEMINARIO Nº 9: FÁRMACOS COMO MEZCLAS RACÉMICAS LECTURA RECOMENDADA Medicamentos Medicamentos esteoisomeos: e! c"ento de! cam#io $"ia! Esteeo$"%mica • •
TRA&A'O EN E(UI)O In*esti+"e , es-onda !as si+"ientes si+"ientes -e+"ntas: ./ 0("1 es es "na me2c!a me2c!a ecemic ecemica3 a3 Indi$"e Indi$"e con e4eme4em-!os/ !os/ C"an C"ando do se -e-e-a aa a en e! !a#o !a#oa ato toi io o "n comcom-"e "est sto o asim asim1t 1ti ico co55 e! -od -od"c "cto to "s"a!mente es"!ta 6-ticamente inacti*o/ En e! tansc"so de !a -e-aaci6n5 !as !e,es de !a -o#a#i!idad 7acen $"e se 8omen cantidades i+"a!es de am#os is6meos , $"e 1stas se ne"ta!icen ec%-ocamente/ E! -od"cto -"ede cista!i2a como "na me2c!a mecnica o com-"esto ac1mico/ E! nom#e ac1mico dei*a de !a -a!a#a !atina racemus $"e si+ni8ica5 acimo de "*a/ E! -ime com-"esto ac1mico $"e 8"e o#tenido "n com-"esto do#!e de D; , L; cido tatico<5 8"e o#tenido de !as "*as , denominado inicia!mente con e! nom#e de cido ac1mico/ )o !o tanto5 !as *aiedades -osi#!es de "n com-"esto con "n tomo de ca#ono asim1tico son !as modi8icaciones D , L , !a me2c!a DL/ CARACTERISTICAS: • •
Cantidades i+"a!es de dos enanti6meos/ =-ticamente inacti*a/
E'EM)LOS: •
•
E4em-!o de >;#"tano!5 7a# tes -osi#i!idades: D; > #"tano!5 L;> #"tano!5 DL; > #"tano!/
Una Un a mo!1 mo!1c" c"!a !a a$"i a$"ia a!! como como e! .;#" .;#"te teno no a! eac eacci cion ona a con con cid cido o #om # om7% 7%d dic ico5 o5 s"8 s" 8 e e! ata$"e ata$"e de! de! -ot -ot6n 6n se+?n se+?n !a !a e+!a e+!a de Ma@ Ma@o*n o*ni@o i@o** , -asa en "na -imea eta-a !enta5 -o "n intemediaio $"e es "n ca#ocati6n de est"ct"a -!ana/ )osteiomente5 este intemediaio se atacado -o e! ion #om"o/
Como este ca ocati6n i
# nt
emediaio es -!ano -o$"e e! ca#6n tiene 7i#idaci6n s->5 e! #om"o -od ataca!o -o c"a!$"iea de !os dos !ados/ Si !o 7ace-o ai#a5 ea e! es$"ema NºB< camino a<5 -od"ce "n esteeois6meo conco n8i+"aci6n R< , si e! ata$"e es -o a#a4o5 -o e! camino #<5 -od"ci e!esteeois6m eo S La -o#a#i!idad de $"e e! ata$"e sea -o ai#a es i+"a! a $"e sea -o a#a4o/ )o !o $"e !a concentaci6n de am#as mo!1c"!as $"ia!es se de "n -aa cada "na/ La e!aci6n $"e 7a, ente e!!as es se enanti6meos ente s%/ Una es ima+en es-ec"!a de !a ota/
Am#os esteeois6meos de! > #omo#"tano son 6-ticamente acti*os -o se-aado5 -esentando entonces otaci6n 6-tica5 "na se det6+ia , !a ota se !e*6+ia5 -eo como son enanti6meos , estn en i+"a! -o-oci6n en e! -od"cto de!a eacci6n5 !a acti*idad 6-tica de "na se cance!a con !a de !a ota5 dando como es"!tado esta mezcla racémica ópticamente inactiva/ C"ando s"cede esto se dice $"e 7a 7a#ido acemi2aci6n com-!eta , e! -od"cto es denominado como: GH;<; >;#omo#"tano Fuente bibliográfica: Libro: “Química orgánica simplificada”; utores: !r" #ranados$ %icardo& !r" 'elendez$ (nri)ue; (dición: octubre$ *++,; -ag" **. 7tt-:HHes/sci#d/comHdocH>JK9H.HMEZCLA;RACEMICA /01/L23451: Un acemato o me2c!a ac1mica se a$"e!!a s"stancia $"%mica sin -o-iedades 6-ticas5 de#ido a $"e e! en concentaci6n< de e!!a es det6+ia , e! oto es !e*6+ia/ Como es de es-ea5 !a -osici6n de! -!ano de !a !"2 -o!ai2ada no se a!tea/ Sin em#a+o5 no siem-e !os -od"ctos de !as eacciones son me2c!as ac1micas5 de#ido a $"e a!+"nas *eces se -od"ce ms de "n enanti6meo $"e e! oto/
*& !escriba la nomenclatura de los isómeros configuracionales" )aa -asa de "na con8i+"aci6n a ota es necesaio5a! menos5om-e "n en!ace , 8oma oto n"e*o/Dos con8i+"aciones son di8eentes si no son s"-e-oni#!es/ Las con8i+"aciones se e-esentan mediante !as -o,ecciones de Fisc7e/En "na -o,ecci6n de Fisc7e5"n tomo de ca#ono teta1dico se e-esenta -o dos !%neas c"2adas/)o con*enci6n5!as !%neas 7oi2onta!es e-esentan en!aces $"e sa!en de !a -+ina 7acia e! !ecto5, !as !%neas *etica!es e-esentan en!aces $"e entan en !a -+ina , se a!e4an de! !ecto/
Si en "na -o,ecci6n de Fisc7e se ea!i2a "n n?meo -a de -em"taciones ente !os s"stit",entes se o#tiene !a con8i+"aci6n oi+ina!/Si se ea!i2a "nn?meo im-a de -em"taciones se o#tiene !a ima+en es-ec"!a de !a con8i+"aci6n oi+ina!/
6 7 son configuraciones diferentes 7 6 / son configuraciones diferentes / 6 ! son configuraciones diferentes 6 ! son configuraciones diferentes 6 / son la misma configuración
7 8 ! son la misma configuración
K/ 0 Indi$"e !os esteeoisomeos de! K;#omo;#"tan;>;o!/ 9" /ómo se resuelve una mezcla racemica 4ndi)ue con e
Si se necesitase "no de !os dos enanti6meos en 8oma -"a 7a#%a $"e se-aa!o de !a me2c!a ac1mica/ La se-aaci6n de enanti6meos de me2c!as ac1micas se denomina eso!"ci6n/ a, di8eentes -ocedimientos -aa !a eso!"ci6n de me2c!as ac1micas -eo !os ms "ti!i2ados son !a eso!"ci6n $"%mica , !a eso!"ci6n comato+8ica/ %esolución )uímica" La eso!"ci6n $"%mica consiste en !a se-aaci6n de !os enantiom1os de !a me2c!a ac1mica mediante s" con*esi6n en "na me2c!a de diasteeois6meos/ )aa e!!o5 !a me2c!a de enanti6meos se 7ace eacciona con com-"esto $"ia! $"e eci#e e! nom#e de a+ente de eso!"ci6n/ S"-on+amos $"e !a me2c!a ac1mica 8omada -o e! R<;.;8eni!;.;etano! , S<;.; 8eni!;.;etano! se 7ace eacciona con e! cido R<;>;8eni!-o-i6nico/ La eacci6n de cidos ca#o%!icos con a!co7o!es -o-ociona 1stees , en este caso se o#tend "na me2c!a de dos 1stees diasteeoisom1icos/
=" %(L4/( 21 L43> !( F?%'/03 Q24%L(3 %(L/401!03 /01 -%07L('3 3(@(%03 !( 3L2! -ropanolol: es "n a+ente anti%tmico: ed"ce e! itmo cadiaco as% como !as 8"e2as contcti!es de! coa26n/ Se 7a demostado $"e s6!o e! S;;<;-o-ano!o! es e8ecti*o -aa e! tatamiento de an+ina/ De 7ec7o5 es . *eces ms -otente $"e e! is6meo R;G<:
4buprofen: es "na do+a antiin8!amatoia no;esteoida! NSAID5 -o s"s si+!as en in+!1s< $"e -esenta acti*idad tea-1"tica s6!o en e! is6meo S;G Los est"dios s"+ieen $"e este is6meo a!can2a !os ni*e!es tea-1"ticos en !a san+e en "nos .> min"tos5 com-aado con !os K min"tos $"e tada e! acemato/ E! is6meo R;;< se con*iete e2imaticamente en e! S; G
'etadona: e! is6meo RG<5 conocido como !e*adona5 "s"a!mente se -esci#e -aa tata casos de dao se*eo en e! 7%+ado/ La me2c!a ac1mica se "sa -aa e! tatamiento de -acientes en e! -o+ama de desintoicaci6n de do+as adicti*as/
nfetamina: tanto !a me2c!a ac1mica como e! is6meo SG<5 conocido como deedina5 se -esci#en como s"-esoes de! a-etito/ La deedina es de K a *eces ms -otente $"e e! is6meo R;;
L&!opa: se -esci#e -aa tata !e ma! de )a@inson/ Oi+ina!mente se administa#a !a me2c!a ac1mica5 !a c"a! ado!ec%a de seios e8ectos sec"ndaios5 como !a +an"!ocito-enia ed"cci6n de +!6#"!os #!ancos
L&'etildopa: s6!o e! is6meo S;;< es e8ecti*o -aa tata !a 7i-etensi6n/ E! is6meo R;G< conti#",e a seios e8ectos sec"ndaios/
1aproAen: s6!o e! is6meo S;;< es se+"o -aa e! cons"mo 7"mano como antiin8!amatoio NSAID< ,a $"e e! R es "na toina de! 7%+ado/ Como dato inteesante5 e! medicamento es !a sa! de sodio Na-oen sodio< $"e es !e*ootatoia/ E! cido !i#e5 s" -ec"so5 es detootatoio/ Sin em#a+o5 tanto !a sa! como e! cido tiene !a misma co8i+"aci6n: S/
A!+"nos medicamentos $"ia!es -oseen acti*idades tea-1"ticas di8eentes en cada enanti6meo5 es deci5 se -esci#en -aa tata di8eentes condiciones/ )o e4em-!o: >iroAina: S;;< tioina es "na 7omona nat"a! de !a tioide $"e se "sa -aa e! tatamiento de esa +!nd"!a/ La R;G< tioina se -esci#e -aa ed"ci !os ni*e!es de co!esteo! seoso/
-ropoAifeno: !os enanti6meos se *enden con di8eente -o-6sito: deto-o-oi8eno como ana!+1sico , !e*o-o-oi8eno como antit"si*o/
0("1 entiende -o s"stancias diateeoisomeos3 0("1 entiende -o s"stancias enantiomeos3 Indi$"e con e4em-!os/ Los diastereoisómeros o diastereómeros son "na c!ase de esteeois6meos ta!es $"e no son s"-e-oni#!es -eo tam-oco son ima+en es-ec"!a "no de! oto5 es deci5 no son enanti6meos/
Son mo!1c"!as $"e contienen -o !o menos dos centos esteeo+1nicos5 sin se im+enes es-ec"!aes ente s%/ Los diasteois6meos $"e contienen -!anos de simet%a se conocen como com-"estos mesoP , n"nca -esentan acti*idad 6-tica/ Los enantiómeros o isómeros ópticos< son "na c!ase de esteeois6meos ta!es $"e en !a -ae4a de com-"estos "no es ima+en es-ec"!a de! oto , no son s"-e-oni#!es/ Dic7o de ota 8oma: "n enanti6meo es "na ima+en es-ec"!a no s"-e-oni#!e consi+o misma5 como !as dos manos de "na -esona/
CONCLUSIONES: Los diasteois6meos , enanti6meos son "n ti-o de esteiois6meos5 es deci di8ieen en !a oientaci6n es-acia! , se+?n s" con8i+"aci6n no se -"eden intecon*eti mediante "n +io5 sin em#a+o se di8eencian -o s" 6-tica5 de#ido a $"e !os diasteois6meos5 no +"adan e!aci6n de ima+en es-ec"!a5 en cam#io !os enanti6meos son im+enes es-ec"!aes no s"-e-oni#!es/ 7tt-:HHQQQ/"7"/esH$"imio+HdocenciaHtetosHTEMA/-d8 .& Qué diferencias encuentra entre medicamentos estereoisomeros 6 los racemicos Esteeois6meos
Rac1micos
S"stancias $"e tienen !os mismos +"-os 8"nciona!es , conecti*idad
S"stancias c",os tomos tienen di8eente ae+!o es-acia!/
Ti-os: I/ Con8omaciona!es ec"atoia! aia!< , I/ con8i+"aciona!es tans;>;#"teno ;;; cis;>;#"teno
Is6meos con8i+"aciona!es: si est -od"cida -o "n do#!e en!ace son +eom1ticas si no es 6-tica si es ima+en es-ec"!a no s"-e-oni#!e es enantiomeos de !o contaio es diastee6meos/
Se enc"entan -esentes5 sim"!tneamente5 cantidades i+"a!es de mo!1c"!as enanti6meas5 e! -od"cto se denomina ac1mico5 con inde-endencia $"e sea cista!ino5 !%$"ido o +aseoso/ a, me2c!as , com-"estos Rac1micos La me2c!a de dos c!ases de cista!es $"e son im+enes es-ec"!aes< $"e se se-aa -o de#a4o de >JC5 a -ati de "na diso!"ci6n ac"osa $"e conten+a cantidades i+"a!es de tatato de sodio , amonio det6+io , !e*6+io me2c!a ac1mica/ Los cista!es sim1ticos $"e se se-aan de dic7a diso!"ci6n -o encima de >JC5 cada "no 8omado -o cantidades i+"a!es de !as dos sa!es5 constit",en "n com-"esto ac1mico/
Esteeois6meos $"ia!es , no $"ia!es No todos !os esteeois6meos -esentan !a -o-iedad de des*ia !a !"2 -o!ai2ada
Acti*idad 6-tica -"ede 7ace +ia !a !"2 -o!ai2ada en "n +ado constante/
," !43/2> L 7B3Q2(! !( L 41!23>%4 F%'/C2>4/ -0% F?%'/03 /01 #(1>(3 Q24%L(3 8 32 //451 307%( (L 343>(' 1(%@4030 /(1>%L D#(1>(3 1>4!(-%(34@03E"
Cada "na de estas 8omas $"ia!es es !o $"e se denomina "n esteeois6meo/ La esteeose!ecti*idad es e! 7ec7o de $"e !as -o-iedades 8amaco!6+icas s6!o !as -esente "no de !os dos esteeois6meos/ A *eces !as ind"stias 8amac1"ticas a-o*ec7an este 7ec7o -aa a!a+a !a -atente5 sacando a! mecado -imeamente e! medicamento con !os dos esteeois6meos , c"ando se 7a cad"cado !a -atente5 sacan e! medicamento conteniendo s6!o e! esteeois6meo ?ti!P/ A?n as%5 a *eces s% $"e s"-one "na *enta4a5 ,a $"e e! esteeois6meo no; ?ti!P -"ede -o*oca e8ectos sec"ndaios o inteacciona con
otos medicamentos , en e! caso de $"e sea inteesante5 $"ita!o/ E4/ La an8etamina tiene esteeois6meos5 de !os c"a!es !a dean8etamina es !a ms acti*a/ Entonces5 "na ind"stia 8amac1"tica saca a! mecado "n medicamento $"e -esenta an8etamina en todas s"s 8omas/ Un *e2 $"e 7a *endido toda !a -osi#!e5 cea "n n"e*o medicamento de dean8etamina s6!o5 con "na n"e*a maca , "n n"e*o -ecio sin #ene8icio tea-1"tico E4 ima+en Un e4em-!o en e! $"e s% $"e -esenta#a "na di8eencia 8"e e! caso de !a ta!idomida5 "n antiem1tico $"e se da#a a !as em#aa2adas5 $"e -esenta#a "n esteois6meo teat6+eno/ Este is6meo t6ico -od"c%a !a 8ocome!ia/ Act"a!mente se -esenta e! 8maco so!o con e! esteeois6meo tea-1"tico5 , si*e -aa tata e! mie!oma/ &"eno !as Seme4an2as con s"stancias conocidas , e8ectos en e! sistema ne*ioso centa! son La @etamina es "na ai!cic!oa!$"i!amina e!acionada est"ct"a!mente con !as cic!idinas5 como !a 8encic!idina/ Se tata de "n anta+onista no com-etiti*o de! ece-to NMDA $"e a8ecta a! sistema ne*ioso centa! -od"ciendo a!"cinaciones5 tastonos de! -ensamiento5 !a -ece-ci6n , !a 8"nci6n motoa5 , $"e tam#i1n -"ede -o*oca de-esi6n es-iatoia !e*e/ Se "ti!i2a como anest1sico5 tanto en medicina como en *eteinaia/
CONCLUSIONES
REFEENCIAS
ttp:GGH)libdoc"Ho"intGtrsGIJ0K>%3K9*Kspa"pdf ttp:GGapuntesmedicina"tinMingspain"comGtagG)uiralidadG ttp:GGHHH*"ua"esG)uimicaKorganicaGdocenciaGprofesoresG