Mehmet Yücel - Ney Metodu.pdf

www.neyzen.com

NEY METODU SAYFA-001

NEY METHOD PAGE-001

ÖNSÖZ NEY’İN BÖLÜMLERİ NEY TUTUŞ POZİSYONU NEFES DEVRELERİ NEYDEN SES ÇIKARMA ÇALIŞMALARI,

Y ü cel M ü z ik

FOREWORD PARTS OF THE NEY HOW TO HOLD THE NEY DEGREES OF BREATH EXERCICES TO MAKE SOUND FROM THE NEY

Hazırlayan: Mehmet YÜCEL

By mehmet yücel

İZMİR - İSTANBUL, 1995-2008

İZMİR - İSTANBUL, 1995-2008

ÖNSÖZ

FOREWORD

Türk Klâsik Mûsikîsi’nin tek üflemeli çalgısı olan “NEY”, bu türün en önemli çalgılarından biridir. Sesindeki içli ve mistik özellikler onu aynı zamanda Türk Tasavvuf Mûsikîsi’nin baş sazı haline getirmiştir.

NEY, which is the only woodwind instrument of Turkish Classical Music, is one of the most important instruments of this kind. The sensitive and mystical characteristics of its sound made it the main instrument of Turkish Sufism Music, as well. However, scientific research made about this instrument, which has been played for about 1000 years, is as little as none. The information about ‘Ney’ in general sources of Turkish Music is not more than a few similar sentences. I began my studies with the aim of meeting the deficit in this area.

Ancak, yaklaşık 1000 yıldır Türk Mûsikîsi’nde kullanılan bu çalgı hakkında yapılan bilimsel çalışmalar yok denecek kadar azdır. Türk Mûsikîsi’nin genel kaynaklarında yer alan, “Ney” hakkındaki bilgiler ise birbirinin aynı birkaç cümleciği geçmez. Çalışmalarıma bu konudaki boşluğu doldurmak amacı ile başladım. Metodun hazırlanmasında yardımcı olan, Türkiye’nin değerli neyzenlerinden, Kültür Bakanlığı İstanbul Devlet Klâsik Türk Müziği Korosu Ney Sanatçısı Sadreddin ÖZÇİMİ, İzmir Devlet Klâsik Türk Müziği Korosu Ney Sanatçısı Yavuz AKALIN, Kültür Bakanlığı Ankara Devlet Klâsik Türk Müziği Korosu Şefi ve Neyzen Timuçin ÇEVİKOĞLU, Ege Üniversitesi Devlet Türk Mûsikîsi Konservatuarı Öğretim Görevlisi ve İzmir Radyosu Ney Sanatçısı Kaşif DEMİRÖZ ’e teşekkür ederim.

I would like to thank some of the most valuable Neyzens of Turkey; Sadreddin ÖZÇİMİ, the Neyzen of İstanbul Turkish Classical Music State Choir of Ministry of Culture; Yavuz AKALIN, the Neyzen of İzmir Turkish Classical Music State Choir; Timuçin ÇEVİKOĞLU, Neyzen and the conductor of Ankara Turkish Classical Music State Choir of Ministry of Culture and Kaşif DEMİRÖZ, Lecturer at Ege University State Conservatory of Turkish Music and Neyzen in İzmir Radio, who have helped me prepare the method.

Çalışmalarımın Ney üflemek isteyenlere araştırmacılara yararlı olması en büyük dileğimdir.

It is my greatest wish that my studies benefit researchers and those who want to play the Ney.

ve

Mehmet YÜCEL

Mehmet Yücel

NEYİN BÖLÜMLERİ

PARTS OF THE NEY

Derslerimizde kullanacağımız “Ney” ile ilgili terimlerin anlaşılabilmesi için aşağıdaki şemayı dikkatlice inceleyip Neyimizi tanıyalım.

Let’s examine the picture below and get to know the Ney in order to understand the terms about it that we will be using in our studies. Boğum: node 1.boğum:1st node, 2.boğum:2nd node, 3.boğum:3rd node, 4.boğum:4th node, 5.boğum:5th node, 6.boğum:6th node, 7.boğum:7th node, 8.boğum: 8th node, 9.boğum:9th node. Ses kutusu: sound box Başpare: mouthpiece Çizim Mehmet Yücel: Drawn by Mehmet Yücel Perde: pitch (hole) Note: The holes of the Ney are called “pitches”. Note: Please try to learn the Turkish meanings of parts of the Ney, as it is important for you to understand the lessons ahead better.

Resim no:0001

Picture no: 0001

w w w .n e y z e n .c o m

NEY MET ODU SAYFA- 0 0 2

NEY METHOD PAG E -002

y ü c e l M ü z ik .

C > B a şp â re (mouthpiece) Parazvâne

1. Boğum ( T node ) < 3

Ses Kutusu (sound box) 2. Boğum (2nd node)

%

u

NEYİN BÖLÜMLERİ Derslerimizde kullanacağımız “Ney" ile ilgili terimlerin anlaşılabilmesi için aşağıdaki şemayı dikkatlice inceleyip Neyimizi tanıyalım.

PARTS OF THE NEY Let's examine the picture below and get to know the Ney in order to understand the terms about it that we will be using in our studies.

3. Boğum (3rd node)

Perde: pitch (hole) Note: The holes of the Ney are called 'pitches*. Note: Please try to learn the Turkish meanings of parts of the Ney. as it is important for you to understand the lessons ahead better.

4. Boğum (4,h node)


•♦


Aşîrân Perdesi

O N e v â perdesi =C>Nîm hicâz perdesi = 0 Çargâh perdesi

7. Boğum ( T node)

C > S eg âh perdesi =u> Kürdi perdesi 8. Boğum (8,h node)


= O D ügâh perdesi

o

n

Çizim:Mehmet YÜCEL (Drawn by Mehmet Yücel)

Q

={> Parazvâne O Rast perdesi

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-003

Y ü cel M ü z ik

NEY TUTUŞ POZİSYONU

HOW TO HOLD THE NEY

Kendinizi yıllardır ney üfleyen bir neyzen gibi farz edip, neyinizin tüm perdelerini (deliklerini) parmaklarınızla kapatarak, neyi dudağınıza götürüp üflemeye çalışınız.

Imagining yourself a Neyzen who has been playing the Ney for years, close all holes of your Ney with your fingers and put the Ney on your lips and try to play

Bu aldığınız pozisyonu bozmadan, sizin pozisyonunuzun, aşağıda tarif edilecek 2 ayrı tutuş pozisyonundan hangisine uyduğunu tespit ediniz. Bu tespit ettiğiniz pozisyon beyninizin istediği tutuş şeklidir.

Without shifting this position, try to determine which one of the two different holding positions explained below your position matches. This position you determined is the position your brain requires.

Şimdi aşağıdaki iki pozisyonu ayrı ayrı üçer dörder kere deneyiniz.

each.

NEYİN 2 TÜRLÜ TUTUŞ POZİSYONU VARDIR; 1-) SAĞ EL YUKARIDA sol el aşağıda, neyi sol dizinize başpâreyi dudağınızın sol tarafına yerleştirip, üfleyiniz. İşte bu üfleme pozisyonuna; SAĞ ELİMİZİ yukarıda tutup, SAĞ BAŞPARMAĞIMIZLA AŞÎRÂN PERDESİNİ KAPATARAK, vücudumuzun SAĞ tarafına üflediğimiz için SAĞ ÜFLEME POZİSYONU denir.

Now try the two positions below three-four times

THERE ARE TWO POSITIONS TO HOLD THE NEY

1) RIGHT HAND ABOVE left hand below, p the Ney on your left knee and the ba§pare on the left side of your lips, and play. This playing position is called RIGHT PLAYING POSITION, because we put our RIGHT HAND above, CLOSE the A§Tr A n HOLE WITH OUR RIGHT THUMB, and blow towards the RIGHT side of our body.

2) SOL EL YUKARIDA, sağ el aşağıda, neyi sağ 2) LEFT HAND ABOVE, right hand below, p dizinize, başpâreyi dudağınızın sağ tarafına yerleştirip, the Ney on your right knee and the ba§pare on the right side üfleyiniz. İşte bu üfleme pozisyonuna; SOL ELİMİZİ of your lips, and play. This playing position is called LEFT yukarıda tutup, SOL BAŞPARMAĞIMIZLA AŞÎRÂN PLAYING POSITION, because we put our LEFT HAND PERDESİNİ KAPATARAK, vücudumuzun SOL tarafına above, CLOSE the A§Tr A n HOLE WITH OUR LEFT üflediğimiz için SOL ÜFLEME POZİSYONU denir. THUMB, and blow towards the LEFT side of our body. Yukarıda dikkatlice incelediğiniz bu tutuş pozisyonlarından hangisinde rahat olduğunuzu, Ney üfleyiş pozisyonunuzun bir daha değişmeyeceğini düşünerek tespit ediniz.

Taking into account that your playing position will not change again, determine which one of the holding positions you have examined carefully above you are more comfortable with.

Çünkü; beynin konuşma merkezi genellikle el kullanımı ile bağlantılıdır. Beynin sol ön lobunda bulunma olasılığı çok yüksektir, bu nedenle sağ el kullanma alışkanlığı olan birisi beyinin sol yarısını daha etkin kullanıyor demektir. Aynı olay sol elini kullanan için beynin sağ yarısını etkin kullanıyor anlamına gelir. Bu nedenle sol elini kullanan birini sağ elini kullanmaya zorlamak konuşma merkezinde yeni uyarılara sebep olacağından, kekemelik gibi konuşma sorunlarına yol açabilir.

Because; The left part of the body is controlled by the right hemisphere of the brain, and the right part of the body is controlled by the left hemisphere. That is, a right handed person uses their left brain more actively, similarly a left-handed person uses their right brain more actively. The speech center of the brain is most probably in the front of the left brain and it is connected to the way of using hands. For that reason, forcing a left-handed person to use their right hand may bring about new stimulus and cause some speech problems like stammer.

Özetle, Ney üflemeye yeni başlayanlar için; Ney’i Sağ pozisyonda üflemek isteyen birini, Sol pozisyonda üflemesi veya Sol pozisyonda üflemek isteyen birini, Sağ pozisyonda üflemesi için zorlamak yanlıştır.

To sum up, it is wrong to force someone who wants to play the ney in the Right position to play in the Left position or forcing someone who wants to play the ney in the Left position to play in the Right position.

Artık sorulduğu zaman sağ veya sol üflüyorum demelisiniz.

Now you should say whether you play right or left when asked.

Konserlerde, aynı notayı paylaşacağınız sazende arkadaşınızın, SAĞ üflüyorsanız sağınıza, SOL üflüyorsanız solunuza oturması gereklidir, aksi taktirde notaları rahat göremezsiniz.

During concerts, your partner with whom you will share the same sheet of note should sit on your right if you play RIGHT, or on your left if you play LEFT; or else you can not see the sheet clearly.

Ney siparişi verirken SAĞ veya SOL üflediğinizi belirtmelisiniz ki; aşîrân perdesi ona göre açılsın.

You should make it clear whether you play RIGHT or LEFT while ordering Ney; so that the a§iran hole can be made accordingly.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-004

Yücel M ü z ik

NEFES DEVRELERİ

DEGREES OF BREATH

Neyden rahat ses çıkarabilmek için, önce kullanacağımız nefes devrelerini inceleyelim. Nefes devreleri, genç Neyzen adaylarının rahat ses çıkarabilmeleri için abartılı tarif edilmiştir. Ancak ileride ustalaştıkça bu devreler arasındaki farklar yok denecek kadar azalacaktır.

Let’s examine the breath degrees first in order to be able to make sound from the Ney smoothly. Breath degrees are described exaggeratedly in order for the beginner Ney players to understand. The differences between these degrees are going to decrease gradually as you get skilled.

Birinci Devre: SICAK NEFES; (Kışın üşüyen elimize üfler gibi derinden yavaşça üflenen nefes)

First Degree: WARM BREATH; (We blow slowly and deeply as if we blow on our hands to warm them when they are cold in winter.)

İkinci Devre: ILIK NEFES; (Sıcak yemek yerken kaşığımızdaki yemeği soğutur gibi üflediğimiz nefese benzetebiliriz)

Second Degree: MILD BREATH; (We blow as if we try to cool the meal on our spoon while eating)

Üçüncü Devre: SOĞUK NEFES; (Mum alevini söndürür gibi üflediğimiz nefes)

Third Degree: COOL BREATH; (We blow as if we try to put out a candle light)

Dördüncü Devre: RÜZGARLI NEFES; (Yanan parmağımızı soğutur gibi üflenen nefes)

Fourth Step: WINDY BREATH; (we blow as if we try to cool our hand when we burn it accidentally)

Beşinci Devre: ŞİDDETLİ NEFES; (Mangal ateşini kuvvetlendirmek için üfler gibi, (Literatürde vardır fakat pek kullanılmaz)

Fifth Step: STRONG BREATH; (It’s like fanning the flames when we try to make a fire) (It takes place in the sources but isn’t used)

Altıncı Devre: ÇOK ŞİDDETLİ NEFES; Literatürde vardır fakat kullanılmaz, bilgi için ileride şema olarak verilecektir.

Sixth Step: VERY STRONG BREATH; It takes place in the sources but isn’t used (it will be given as a diagram later on)

NEYDEN SES ÇIKARMA ÇALIŞMALARI

EXERCICES TO MAKE SOUND FROM THE NEY

Bu safhada kullanacağımız nefes ikinci Devre olarak isimlendirdiğimiz ılık nefes tir.

The breath we will use at this stage is mild breath we name as second degree.

Küçük bir ayna, bir açısı 30 derece olan gönye, 3 milimetre çapında bir çubuk (tükenmez kalem içi veya radyo antenlerinin kırık bir bölümü vb.) yanınızda hazır bulunsun.

A small mirror, a setsquare with one angle of 30o, a piece of stick 3 mm in diameter should be ready to hand.

Elinize aynayı uygulamaya çalışınız.

alarak

söylediklerimi

aynen

Dudağınızı ıslık çalacakmış gibi yapınız.

Get the mirror; try to do exactly what I tell you.

Form your lips as if you are whistling.

Sevimli bir çocuğu öpecekmiş gibi, dudağınızın, biraz daha önde olmasına özen gösteriniz.

Note that your lips come a little forward as if you will kiss a little child.

Bu şekilde “İkinci devre ılık nefes”le ıslık çalmaya başlayınız. Ilık nefesi algılayabilmeniz için elinizin üstünü dudağınıza iyice yaklaştırınız. Elinizin dudağınıza uzaklığı bir-iki milimetre kadar olsun ve elinizin üstüne ıslık çalar gibi yavaşça üfleyiniz, üflemenin şiddetini, üflediğiniz noktanın ısındığını hissedinceye kadar azaltınız. Isı hissettiğiniz anda üflediğiniz nefes, “Birinci devre sıcak nefes” tir. Şimdi şiddetini hafif artırıp ıslığınızın rüzgarından hafif bir serinlik hissetmeye çalışınız. İşte o andaki nefes de sizin ses çıkarırken kullanacağınız, “İKİNCİ DEVRE ILIK NEFES”tir. Biraz daha kuvvetli üfleyerek, elinizin üstünde, üşüten bir rüzgar hissettiğiniz andaki nefes de, "üçüncü devre soğuk nefes"tir. Bu nefes devreleri üzerinde birkaç kere alıştırma yapınız.

Now start whistling with “second degree mild breath”. In order to sense the mild breath draw the top of your hand closer to your lips. The distance between your lips and hand should be about one-two millimeters. Blow onto top of your hand slowly as if you whistle. Decrease the strength of blowing until you feel the point you blow getting warm. The breath you blow at the moment you feel the warmth is “first degree warm breath”. Now blow a little bit more strongly and try to feel a slight coolness. That breath is “SECOND DEGREE MILD BREATH” which you will use while making the sound. The breath that feels cooler when you blow a little bit more strongly is "third degree cool breath”. Practise these breath degrees a few times.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-005

Y ü cel M ü z ik

Ney üflerken, dudağınızın ortasındaki açıklık ne kadar yuvarlak olursa, ses o kadar güzel çıkar. Tabii ki yuvarlağın çapı da çok önemlidir. Neyzen Sadreddin ÖZÇİMİ'nin değişik zamanlarda ney üflerken, dudağının ortasındaki açıklığı defalarca kumpasla ölçerek de tespit ettiğim gibi, ideal açıklığın çapı 3 milimetredir.

While playing the Ney, the more circular the opening in the middle of your lips is, the better the Ney sounds. The diameter of the circle is also very important. As I determined by measuring the opening in the middle of Sadreddin Ozgimi’s lips with a compass time and time again while he played at different times, the diameter of the ideal opening is 3 mm.

Aşağıdaki resimde Neyzen Sadreddin ÖZÇİMİ’nin ney üflerken dudağının ortasındaki açıklığın ne kadar yuvarlak olduğuna ve çapın 3 milimetre olduğuna dikkat ediniz.

Notice how circular the opening in the middle of Sadreddin Ozgimi’s lips while he plays and the diameter is 3 millimeters

Resim No:0002 Neyzen Sadreddin OZÇİMİ

Picture No:0002 Neyzen Sadreddin OZÇİMİ

Sağ üflüyorsanız sağ elinize, sol üflüyorsanız sol elinize aynayı, diğer elinize de 3milimetre çapındaki kalem içini alıp ıslık çalınız. Aynadan, dudağınızın ortasındaki açıklığı kontrol edip, hem yuvarlak olmasına, hem de çapının 3milimetre olmasına özen göstererek, birkaç dakika ıslık çalınız. Kalem içini, dudağınızın oluşturduğu yuvarlak deliğe oturacak şekilde tutarak, dudağınızın ortasında oluşan açıklığın çapını kontrol edebilirsiniz.

Hold the mirror with your right hand if you play right or left hand if you play left, and hold the stick of 3 mm with your other hand and whistle. With the help of the mirror check the opening in the center of your lips to see if it is circular and 3 mm in diameter, and whistle a few minutes. You can check the diameter of the opening in your lips by placing the stick in the opening in your lips.

Not: Ağızdaki bu 3 milimetrelik açıklık, sesin rahat çıkması ve nefesin ekonomik olarak kullanılabilmesi için tespit edilmiş en doğru şekildir. Bu açıklığın 3 milimetreden az olması halinde; Ney’den cılız bir ses çıkacaktır, fazla olması halinde ise çok nefes tüketeceğinizden bir eserin icrasında sık sık nefes almanız gerekecektir ki bu durum eserin fazlaca kesilmesine ve icranın bozulmasına yol açar.

Note: This 3 mm opening in your lips is the most accurate form determined, to make sound smoothly and saving breath. In the case that the opening is less than 3 mm; a weak Ney sound will come out, and in the case that it is more than 3 mm; you will need to breathe so often due to excessive loss of breath during a performance that the piece will be subject to too many interruptions and your performance to spoil.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-006

Y ü cel M ü z ik

Dudağınızın açıklığını sürekli ayna ile kontrol ederek, beş on dakika veya dudak açıklığını kontrolünüze aldığınıza kanaat getirinceye kadar ıslık çalınız.

Whistle 5-10 minutes or until you decide that you’ve taken control of the opening of your lips checking the opening of your lips in the mirror.

Resim No:0003

Picture No:0003

Neyinizin aşîrân perdesini bir bantla kapatınız çünkü ses çıkarma çalışmalarını bu şekilde yapacağız.

Cover the açiran hole of your Ney with adhesive tape, because we will practise making sound this way.

Normal yükseklikte (45cm. civarında) sandalyeye oturup dik durmaya özen gösteriniz.

bir

Sit on a normal height chair(approximately 45 cm) and try to be upright.

Sağ üflüyorsanız sol elinizle, sol üflüyorsanız sağ elinizle neyinizi mikrofon tutar gibi başpârenin bir iki santim altından tutarak, sanki içi boş bir boru üfleyecekmiş gibi, sağ üflüyorsanız dudağınızın sol yarısına, sol üflüyorsanız dudağınızın sağ yarısına yerleştiriniz.

Hold your Ney like a microphone with your left hand if you play right or with your right hand if you play left from 1-2 cm below the baçpare, and place the Ney on the left side of your lips if you play right or on the right side if you play left as if you will blow through a tube.

Neyinizi yere paralel ve yüzünüze 90 derece olacak şekilde tutunuz.

face.

Hold your ney parallel to the ground and 90o to your

www.neyzen.com

NEY METODU SAYFA-007 Resim No:0004

Yukarıdaki ve aşağıdaki resimleri inceleyiniz.

Resim No:0005

NEY METHOD PAGE-007

Y ü cel M ü z ik

Picture No:0004

Examine the pictures above and below.

Picture No:0005

www.neyzen.com


Neyinizin başpâresi dudağınıza değer halde iken, aşağıya doğru 30 derecelik açı yaptırınız. Bu açıyı gönye ile kontrol ediniz. Resim No:0006

Sağ üflüyorsanız sola, sol doğru 30 derecelik ikinci açıyı yaptırın. Resim No:0007

NEY METHOD PAGE-008

Yücel M ü z ik

Make a 30o angle downwards while the ba§pare of your Ney touches your lips. Check this angle with the setsquare. Picture No:0006

üflüyorsanız sağa

Make the second angle of 30 towards left if you play right, or towards right if you play left. Picture No:0007

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-009

Y ü cel M ü z ik

İşte Ney üflerken Neyin yüzünüze göre duracağı açı bu şekilde olacağından, ses çıkarma çalışmaları yaparken bu tutuşu korumaya özen gösteriniz.

Now because the angle of the Ney to your lips will be like that, pay attention to keep this position while you’re practicing making sound.

Çok önemli olduğu için tekrar hatırlatıyorum; başpâreyi dudağınızın neresine koyacağınızı daha önce açıklamıştım. Daha iyi anlamak için aşağıdaki resimleri dikkatlice inceleyiniz. Özellikle başpâreyi dudağınızın dış sınır çizgisinin 1-2 mm. iç tarafına koymaya özen gösteriniz.

In order to understand better, study the pictures below carefully. Pay special attention to placing the Ney on 1-2 mm inward from the outline of your lips.

Başpâreyi, Sağ üflüyorsanız dudağınızın ortasından başlayarak sol yarısına,

If you play right place the ba§pare on the left half of your lips beginning from the middle.

Resim No:0009

Picture No:0009

DUDAĞINIZIN ORTASI

MIDDLE OF YOUR LIPS

DUDAK DIŞ SINIR ÇİZGİSİ

BAŞPÂRE

SAĞ ÜFLÜYORSANIZ BAŞPÂREYİ, DUDAĞINIZIN SOL YARISINA KOYUNUZ. sol üflüyorsanız yine dudağınızın başlayarak sağ yarısına koyunuz.

ortasından

IF YOU PLAY RIGHT PLACE THE BA$PARE ON THE LEFT HALF OF YOUR LIPS If you play left place the ba§pare on the right half of your lips beginning from the middle.

Resim No:0010

Picture No:0010

DUDAĞINIZIN ORTASI

MIDDLE OF YOUR LIPS

1-2 MİLİMETRE

DUDAK DIŞ SINIR ÇİZGİSİ

OUTLINE

BAŞPARE

SOL ÜFLÜYORSANIZ BAŞPÂREYİ, DUDAĞINIZIN SAĞ YARISINA KOYUNUZ.

IF YOU PLAY LEFT PLACE THE BA$PARE ON THE RIGHT HALF OF YOUR LIPS

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-010

Y ü cel M ü z ik

Daha önce dudağınızın ortasındaki açıklığın 3 milimetre olacağına dikkat ederek, ıslık çalma çalışmaları yapmıştınız, tekrar aynı özeni göstererek ıslık çalmaya başlayınız. Islık çalmaya devam ederken, neyinizi yukarıda tarif ettiğim açı ile dudağınıza değene kadar yaklaştırınız. Bu arada ıslık çalmaya devam ediniz.

You have already practiced whistling; by paying attention to the hole in the middle of your lips being 3 mm. Start whistling again paying the same attention. While whistling, bring your Ney closer until it touches your lips with the angle I explained before. Meanwhile continue whistling.

Not: Neyden ses çıkarmak için mutlaka ıslık çalınması gerekmez, ıslık çalarken dudağın aldığı şekil ses çıkarmaya çok uygun olduğu için çalışmalarımızı o şekilde yapıyoruz.

Note: It is not necessary to be able to whistle to make sound from Ney. The form of lips is suitable to play the Ney and that is why we practice like this.

Başpârenin dudağınıza fazla baskı yapmamasına dikkat ediniz. Başpareyi sadece üflediğiniz orta kısmın haricindeki yerlerden hava kaçırmayı önleyecek kadar bastırmalısınız. Fazla bastırırsanız dudağınızın yorulmasına ve dudağınızda fiziksel bozulmalara yol açarsınız. Başpâre dudağınıza değdiği anda ıslık sesi Ney sesine dönüşür, Ney sesi çıkmadıysa başpâre dudağınıza değer şekilde ıslık çalarken, başpâreyi dudağınızdan kaldırmadan ve Neyinizin açılarını bozmadan, çok yavaş bir şekilde başpâreyi dudağınızla birlikte, 1-2 milimetre sağa, sola oynatarak ses arayınız. Bir süre sonra yavaş yavaş ıslık sesinin Ney sesine dönüştüğünü göreceksiniz. Tabiidir ki ıslığınızın Ney sesine dönüşmesi birkaç denemede olabileceği gibi birçok denemeden sonra da olabilir. Bu denemeler esnasında Neyinizin aşîrân perdesinin kapalı olacağını ve 2. Devre ılık nefes kullanacağınızı tekrar hatırlayınız.

Do not press the ba§pare onto your lips too strongly. Do just enough to prevent loss of air through places except from the opening in the middle of your lips. If you press too strongly, you may tire your lips and cause physical deformation on them. The whistle sound will turn into Ney sound at the moment the ba§pare touches your lips. If you could not get the Ney sound, try to find the sound with the ba§pare touching your lips, whistling by slowly moving it together with your lips 1-2 mm towards left or right, without changing the angles. After a while you will notice that the whistle sound gradually turns into Ney sound. It may take either e few tries or a lot, to make your whistle turn into a Ney sound. Please remember to keep the a§iran hole of your Ney closed and to blow second degree mild breath.

Neyinizin arkasındaki aşîrân perdesi kapalı, önündeki tüm perdeler açık ve 2. Devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses, portenin 4. çizgisindeki RE (NEVÂ) sesidir.

The sound you make by blowing second-degree mild breath when the a§iran hole of your Ney is closed and the rest holes in the front are open is the D (NEVA) sound on the fourth line of the stave.

Resim No:0011

Picture No:0011

RE (NEVÂ) sesini bulup, bir müddet çalışarak rahat çıkarır bir hale geldikten sonra, sesin doğruluğundan emin olmak için,

After you get the D (NEVA) note sound and are able to make that sound easily over some exercise, check to find out if the sound you make is the accurate R note (neva) sound, by listening to the samples:

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-011

Y ü cel M ü z ik

Aşağıdaki tabloda 13 çeşit Ney’in ses örnekleri bulunmaktadır. Hangi çeşit Ney ile çalışıyorsanız onun ses örneğini dinleyiniz.

Below you will find sample sounds from 13 types of Ney. Listen to the sound sample of the Ney type with which you are practicing.

"NEVÂ" (Re) dinle

Listen to "NEVA" (D)

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine

çift

Bolâhenk Nısfiye Ney den dinle.

Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni Ney den dinle.

Sipürde Ney den dinle.

Müstahsen Ney’den dinle.

Yıldız Ney’den dinle.

Kız Ney’den dinle.

Kız-Mansur Mâbeyni Ney’den dinle.

Mansur Ney’den dinle.

Mansur-Şah Mâbeyni Ney’den dinle.

Şah Ney’den dinle.

Dâvud Ney’den dinle.

Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni Ney’den dinle.

Bolâhenk Ney’den dinle.

Örneklerini dinleyerek, çıkardığınız sesin gerçekten RE (nevâ) sesi olup olmadığını kontrol ediniz. Bu kontrol esnasında bir müzisyenin yardımını istemenizin daha doğru olacağı kanaatindeyim. Aşağıdaki tablo Ney çeşitleri’nde RE (NEVÂ) perdesi üflendiği zaman Batı Müziği Ses Sistemi’ndeki karşılıklarını göstermektedir.

To listen to the sound recording double click on the paperclip icon.

Listen to from Bolâhenk Nısfiye Ney

Listen to from Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni Ney

Listen to from Sipürde Ney

Listen to from Müstahsen Ney

Listen to from Yıldız Ney

Listen to from Kız Ney

Listen to from Kız-Mansur Mâbeyni Ney

Listen to from Mansur Ney

Listen to from Mansur-Şah Mâbeyni Ney

Listen to from Şah Ney

Listen to from Dâvud Ney

Listen to from Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni Ney

Listen to from Bolâhenk Ney

I believe it is better to ask for a musician’s help during this check. The table below shows the counterparts of the D note (NEVA) sound of the Ney types in classical music sound arrangement.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-012

Y ü cel M ü z ik

NEY ÇEŞİTLERİ'NDE RE (NEVÂ) PERDESİ ÜFLENDİĞİ ZAMAN BATI MÜZİĞİ SES SİSTEMİ'NDEKİ KARŞILIKLARI

THE COUNTERPARTS OF THE D (NEVA) NOTE IN WESTERN MUSIC SOUND ARRANGMENT WHEN IT IS PLAYED IN THE TYPES OF THE NEY.

Batı Müziği'nde (piyano, org veya blok flütte)

In Western Music (in piano, organ or flute

Bolâhenk Nısfiye'de RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

D (NEVÂ) in Bolâhenk Nısfiye (Main harmony)

Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni'de RE (NEVÂ) (Ara âhenk)

D (NEVÂ) in Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni (Mid harmony)

_______o Sipürde'de RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

D (NEVÂ) in Sipürde (Main harmony)

N rr \v J

Müstahsen'de RE (NEVÂ) (Ara âhenk)

Yıldız'da RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

D (NEVÂ) in Müstahsen (Mid harmony)

t

L -fit\

VU)

«

D (NEVÂ) in Yıldız (Main harmony)

t

Kız Ney'de RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

D (NEVÂ) in Kız Ney (Main harmony)

Kız-Mansur Mâbeyni'de RE (NEVÂ) (Ara âhenk)

Mansur'da RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

Mansur-Şah Mâbeyni'de RE (NEVÂ) (Ara âhenk)

D (NEVÂ) in Kız-Mansur Mâbeyni (Mid harmony)

r i \ V- )

D (NEVÂ) in Mansur (Main harmony)

" (rN 1____

D (NEVÂ) in Mansur-Şah Mâbeyni (Mid harmony)

Şah'da RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

Dâvud'da RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni'de RE (NEVÂ) (Ara âhenk)

Bolâhenk'de RE (NEVÂ) (Ana âhenk)

D (NEVÂ) in Şah (Main harmony)

ffî) V, t

D (NEVÂ) in Dâvud (Main harmony)

D (NEVÂ) in Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni (Mid harmony)

D (NEVÂ) in Bolâhenk (Main harmony)

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-013

Y ü cel M ü z ik

Yeri gelmişken önemle bilmeniz gereken bir hususu belirtmek isterim; neyinizin çeşidi (tonu) ne olursa olsun notalar hep aynı perdelerden çıkar (tabiidir ki frekanslar değişir). Konuyu açacak olursak; örneğin elinizde kız ney olsun re (nevâ) sesi almak için aşîrân perdesini kapatıp öndeki tüm perdeler açık halde iken 2. Devre ılık nefes üfleriz. Elimizdeki mansur, şah, yıldız veya başka tonda bir ney de olsa idi re (nevâ) sesini çıkarmak için aynı yukarıda yaptığımız gibi aşîrân perdesi kapalı öndeki perdeler açık ve ikinci devre ılık nefes üfleyecektik. Buradan yola çıkarsak kanun, ud, tanbur ve buna benzer sazlarda göçürme (transpose) yaparken göçürülen perdelerin yerleri değişir. Neyle göçürme (transpose) yaparken ise sadece ney değiştirilip aynı perdelere basılır. Bazı usta neyzenler çok zor olmasına rağmen aynı neyle göçürme (transpose) yapabilmektedirler.

By the way I’d like to underlie an important point; whatever type of Ney yours is, the notes are played from the same pitches (naturally the frequencies will change). That is, if you are playing a kız Ney, you close the aşîrân pitch leaving the rest pitches in the front open and you blow second stage mild breath in order to get the R (neva) sound. If it was a mansur, şah, yıldız or any other type of Ney you were playing, you would blow second stage mild breath, closing only the aşiran pitch to get the R (neva) sound, just as you did before. When transposing in instruments such as kanun, ud, tanbur, etc., the places of the transposed pitches change, whereas when transposing in Ney, the Ney is changed and the same pitches are closed. Some expert Neyzens are able to transpose with the same Ney although it is very difficult.

Re (nevâ) sesini oluşturduktan sonra bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu çalışmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar re (nevâ) üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın, ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir nevâ sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak nevâ üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında nevâyı çıkarabiliyorsanız artık dizinizdeki gerçek tutuş pozisyonuna geçme zamanınız gelmiş demektir. Unutulmasın ki metoddan çok iyi istifade edebilmek için kendi kendinizi kandırmadan tüm söylenilenleri harfiyen uygulamanız gerekir.

When you are able to make the D (neva) sound, exercise by playing this sound continuously for about one week. During these exercises, inhale, place the ba§pare on your lips and play the D (neva) sound until you run out of breath, then take the Ney away from your lips and inhale again, and put it back and play until you run out of breath. Repeat this again and again. After you are able to play a clear D (neva) sound easily, play it by putting the Ney on your lips and taking it back 10-15 times. If you can play the D (neva) sound instantly every time you blow, without seeking the sound, it means it is time for you to start playing in the true position putting the Ney on your knee. Remember that in order to benefit from the method you need to follow the instructions to the letter without deceiving yourself.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-014

Y ü c e /M ü z ik

ASIL TUTUŞ POZİSYONU (DİZDE ÜFLEME POZİSYONU)

MAIN HOLDING POSITION (THE POSITION TO PLAY ON KNEE)

Önemlidir: bilhassa bundan sonra önereceğim üfleme pozisyonlarına azami itinayı gösteriniz, çünkü oturuş, ney tutuş, parmak şekli, dudak şekli, vücut şekli, başın açısı gibi ilk üç ayda kazanacağımız alışkanlıklar bir daha ömür boyu değişmeyecektir.

Important: Please pay greatest attention to the playing positions I am going to suggest from now on, because the habits we will adopt in the first three months such as way of sitting, holding the ney, form of fingers, lips, body, angle of head will never change again.

Şimdiye kadar yaptığımız ses çıkarma çalışmalarımızda neyimizin boyu önemli değildi fakat asıl tutuş pozisyonunda çok önemlidir. Neyzen ney üflemeye vücut yapısına en uygun neyle, daha doğrusu; üfleyebileceği en uzun neyle başlamalıdır. Neyin boyu uzadıkça ses çıkarmak zorlaşır. Mümkün olduğu kadar uzun neyle başlayan neyzen, ilerde küçük neyleri çok rahat üfleyeceği için, sazını yenmiş bir Neyzen olarak üstün başarı elde edecektir. Küçük neyle başlayanlar için de tam tersi ileride başarı azalacaktır.

The length of our ney was not important for the sound making practices we had so far, yet it is very important for the main holding position. A neyzen should start playing with the most suitable ney for his/her physique, i.e. he/she should start with the longest ney he/she can play. The longer the ney is, the harder to make the sound. As a neyzen who starts with the longest ney possible will play the shorter neys very easily in the future, he/she will acquire superior skill as a neyzen who has mastered his/her instrument.

Yeni başlayan bir Genç Neyzen Adayı’nın boyuna göre üflemesi gereken neyleri aşağıda listeledim. Bu liste yapılırken; boyla orantılı olarak, eller normal büyüklükte, boğaz, kollar ve parmaklar normal uzunlukta düşünülerek yapılmıştır. (Mutlaka listedeki size denk gelen neyle üflemek zorunda değilsiniz. Bir iki ney küçüğü veya büyüğü olabileceği gibi, bazı toplu ney kurslarında Neyzenler, öğrencilerinin ses birliğini sağlamak amacı ile, genelde boy ortalamasına uygun gelen ve kullanımı çok yaygın olan Kız Ney ile üfletirler.)

I listed the neys that a beginner neyzen should play according to his/her height. This list is prepared assuming the hands of normal size, neck, arms and fingers of normal length when proportioned to height. (You do not have to play the ney that suits to you from the list. It could be one ney shorter or longer. In some gathered ney courses neyzens make their students play with the Kiz Ney which is suitable for the average height and has a common use in order to ensure unity in sound.)

Boy cm. 145-150 : Bolâhenk Nısfiye (Ana âhenk) 150-155 : Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni (Ara âhenk) 155-160 : Sipürde (Ana âhenk) 160-165 : Müstahsen (Ara âhenk) 165-170 : Yıldız (Ana âhenk) 170-175 : Kızney (Ana âhenk) 175-180 : Kız-Mansur Mâbeyni (Ara âhenk) 180-185 : Mansur (Ana âhenk) 185-190 : Mansur-Şah Mâbeyni (Ara âhenk) 190-195 : Şah (Ana âhenk) 195-200 : Dâvud (Ana âhenk) 200-205 : Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni (Ara âhenk) 205-210 : Bolâhenk (Ana âhenk)

Height (cm.) 145-150 : Bolâhenk Nısfiye (Main harmony) 150-155 : Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni (Mid harmony) 155-160 : Sipürde (Main harmony) 160-165 : Müstahsen (Mid harmony) 165-170 : Yıldız (Main harmony) 170-175 : Kızney (Main harmony) 175-180 : Kız-Mansur Mâbeyni (Mid harmony) 180-185 : Mansur (Main harmony) 185-190 : Mansur-Şah Mâbeyni (Mid harmony) 190-195 : Şah (Main harmony) 195-200 : Dâvud (Main harmony) 200-205 : Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni (Mid harmony) 205-210 : Bolâhenk (Main harmony)

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-015

Y ü c e /M ü z ik

Neyinizin aşîrân perdesindeki bandı çıkarınız çünkü asıl tutuş pozisyonunda aşîrân perdesini başparmağınızla kapatacaksınız.

Remove the tape off the aşîrân hole of your ney, because you will close the aşîrân hole with your thumb in the main holding position.

Aşağıdaki 0013 numaralı resmi inceleyerek, neyinizin perdelerini parmaklarınızın neresi ile kapatmanız gerektiğini öğreniniz.

Now learn with which parts of your fingers to close the holes of your ney by studying the no 0013 picture below.

Resim no:0013

Picture no: 0013

Yüzük parmağınızın birinci boğumunun orta kısmı

With the middle part of the first node of your ring

ile.

finger.

Orta parmağınızın ikinci boğumunun birinci boğum çizgisine yakın bölümü ile.

With your middle finger's second node's closer part to first node's line.

İşaret parmağınızın ikinci boğumunun ikinci boğum çizgisine yakın bölümü ile.

With your index finger's second node's closer part to second node's line.

Not: Sağ ve sol üfleyen için ayrı ayrı açıklamıyorum çünkü; perdeleri kapatırken iki elin de aynı yerleri kullanılır. Bak resim 0013

Note: I am not explaining separately for those playing right and left, because, while closing the holes we use the same parts of both hands.

www.neyzen.com


Boyunuza uygun bir ney üflüyorsanız, normal yükseklikte bir sandalyeye oturunuz; bacağınız (kalça ile diz arasındaki kısım) yere paralel duruyorsa oturduğunuz sandalye sizin için normal yükseklikte demektir. Bak resim 0014 Resim no:0014

NEY METHOD PAGE-016

Y ü c e /M ü z ik

If you are playing a ney which is suitable for your height, sit on a chair of normal height; if your thigh is parallel to the ground then the chair is of normal height for you. See pic. 0014

Picture no: 0014

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-017

Y ü c e /M ü z ik

Büyük bir ney üflüyorsanız sandalyenin uç kısmına oturunuz. Ne kadar uç kısmına oturacağınızı tespit etmek için, dizinizi 20-30 cm. kadar aşağıya indirip kaldırınız, bu hareketi rahat yapabiliyorsanız yeteri kadar uç kısma oturmuşsunuz demektir.

If you are playing a longer ney, sit close the edge of the chair. In order to determine how close to the edge tos it, move your leg 20-30 cm up and down, if you can do this motion easily, it means you are sitting close enough.

Sandalyenin uç kısmına oturtuyorum çünkü, boyunuza uygun olan neyden daha büyük neyleri üflerken alacağınız pozisyonda, dizinizin aşağıya hareket etmesi gerekir. Bak resim 0015

I am telling you to sit on the edge, because, in the position you will have while playing the neys longer than the one suitable for your height, your knee will/should move down (wards). See picture 0015

Resim no:0015

Picture no: 0015

www.neyzen.com


boyunuza uygun olan neyden daha küçük neyleri üflerken ayağınızın altına rahat edeceğiniz yükseklikte bir ayaklık koymanız uygun olur. Bak resim 0016

Resim no:0016

NEY METHOD PAGE-018

Y ü c e lM ü z ik

When you are playing the neys shorter than the one suitable for your height, it is a good idea to place a footstool under your foot./to rest your foot on a foot stool. See picture 0016 Picture no: 0016

www.neyzen.com


Sandalyede otururken elinizi yan tarafa serbest bırakınız. Aşağıdaki 0017 numaralı resimde de gördüğünüz gibi elinizde tatlı bir kıvrım oluşacaktır. Bu kıvrım iki el için de geçerlidir. Resim no:0017

NEY METHOD PAGE-019

Y ü c e /M ü z ik

While sitting (on the chair) leave your hand loose at your side. As you can also see/as well from the no 0017 picture below, your hand will have a pleasant curved shape. Both hands should curve like this. Picture no: 0017

www.neyzen.com


Sağ üflüyorsanız sol elinizi sol dizinize, sol üflüyorsanız sağ elinizi sağ dizinize elinizin kıvrımını bozmadan koyunuz. Bak resim 0018

Resim no:0018

NEY METHOD PAGE-020

Y ü c e /M ü z ik

Put your left hand on your left knee if you play right or right hand on your right knee if you play left without altering/undoing-making/changing the curve. See picture 0018 Picture no: 0018

www.neyzen.com


Neyinizi, diğer elinize alıp, dizinizdeki elinizin yüzük parmağı ile neyinizin dügâh perdesini kapatacak şekilde elinizin içine yerleştiriniz. Orta parmağınızla kürdî perdesini, işaret parmağınızla da segâh perdesini, kapatınız. Bak resim 0019 Resim no:0019

Dizinizdeki elinizin başparmağı, segâh perdesinin tam arkasındaki noktadan yukarıya doğru 2cm. lik aralık içinde, size rahat gelen bir yerde olmalıdır, serçe parmağınız estetik görünüm açısından diğer parmaklarınıza uygun olarak 0017 numaralı resimdeki duruşunu korumalıdır.

NEY METHOD PAGE-021

Y ü c e /M ü z ik

Hold the ney with your other hand and place it in your hand resting on your knee so that the ring finger of your hand on your knee will close the dugah hole of your ney. Close the kurdi hole with your middle finger and segah hole with your index finger. See pic. 0019 Picture no: 0019

The thumb of your hand on your knee should be somewhere you feel comfortable, in a space of 2cm upwards from the point just behind the segah hole. Your little finger should keep its shape in picture no 0017 harmonious with your other fingers, for a more pleasant appearance.

www.neyzen.com


Neyinizin dügâh ve segâh perdelerini açınız. Başparmağınıza ve dizinize yaslanmış olan neyinizin sadece orta parmağınızla kürdî perdesi kapalı halde iken, neyiniz rahat bir şekilde durabilmelidir. Bak resim 0020 ve 0020/A. Bu tutuş neyinize destek vereceği için ileride nevâ, nîm hicâz ve çârgâh perdelerini çeşitli pozisyonlarda açıp kapatırken neyinizi, rahat bir şekilde tutmanızda faydası olacaktır. Resim no:0020

Resim no:0020/A

NEY METHOD PAGE-022

Y ü c e /M ü z ik

Open the dugah and segah holes of your ney. Your ney, which is resting on your thumb and knee, should remain at ease as only the kurdi hole close with your middle finger. See pictures 0020 and 0020/A. By holding in this way you support your ney so that you can also hold it easily in the future while opening and closing the neva, nim hicaz and gargah holes in different positions.

Picture no: 0020

Picture no: 0020/A

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-023

Y ü c e /M ü z ik

0013 numaralı resimdeki perde yerlerine dikkat ederek ve 0017 numaralı resimdeki elinizin tatlı kıvrımını muhafaza ederek, yukarıdaki elinizin, yüzük parmağı ile çârgâh perdesini, orta parmağı ile nîm hicâz perdesini, işaret parmağı ile nevâ perdesini, başparmağı ile de aşîrân perdelerini kapatınız. Serçe parmağınızın da daha önce bahsettiğim gibi estetik olmasına özen gösteriniz. Aşağıdaki dügâh ve segâh perdelerini de kapatınız. 0021 numaralı resimde görüldüğü gibi elinizin kıvrımlarının estetik görünüp görünmediğini, karşınızda bir sandalyenin üzerine yerleştireceğiniz ayna ile kontrol ediniz.

By paying attention to the places of the pitches/holes in picture no 0013 and keeping the pleasant curve of your hand as in picture no 0017, close the çargah hole with the ring finger, the nîm hicâz hole with the middle finger, the nevâ hole with the index finger, and the aşîrân hole with the thumb of your hand above. Pay attention to your little finger to be in a pleasant form as I mentioned before. Close the dügâh and segâh holes below. Check if the curves of your hands look pleasant as in picture no 0021 from a mirror that you put on another chair in front of you.

Neyinizi üfleyecekmiş gibi ağzınıza götürdüğünüzde, boyunuza uygun bir ney ile üflüyorsanız, vücudunuz rahatsız olmayacaktır.

If you play a ney that is suitable for your height, you will not feel uncomfortable when you take your ney to your lips as if you are going to play it.

Büyük ney üflüyorsanız, Resim no: 0015 deki gibi dizinizi aşağıya doğru rahatlayıncaya kadar indiriniz.

If you play a long ney, lower your knee until you feel comfortable as in picture no 0015.

Küçük ney üflüyorsanız Resim no: 0016 daki gibi ayağınızın altına sizi rahatlatacak yükseklikte bir destek koyunuz.

If you play a short ney, put a support high enough to feel comfortable under your foot as in picture no 0016

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-024

Y ü c e /M ü z ik

İki dizinizin arasındaki açıklık, ortalama birbirinden 20cm. uzaklıkta, yaklaşık 30 derecelik bir açı yapacak şekilde olmalıdır.

The space between your knees should be around 20cm to make an angle of around 30o.

İki bacağınızın arasındaki açı 30 derece olsun; neyinizi üflerken, sağ üflüyorsanız sağ dizinize, sol üflüyorsanız sol dizinize bakacak şekilde başınızı döndürünüz. Bu durumda neyinizi yaklaşık 30 derecelik bir açı ile üflemiş olacaksınız. Bak resim 0021

The angle between your legs should be 30o. While playing the ney turn your head so as to look at your right knee if you play right or left knee if you play left. In this position you play the ney with an angle of 30o. See pic. 0021

Resim no:0021

Picture no: 0021

www.neyzen.com


Aşîrân perdesini kapattığınız, yukarıdaki elinizin dirseğini, dizinize yaslamamanızı öneriyorum. Daha önceden böyle bir dirsek dayama alışkanlığı kazandıysanız ve mutlaka dirseğinizi dizinize koyma ihtiyacı duyuyorsanız, aşağıdaki 0022 numaralı resimdeki gibi üflerseniz; vücudunuz yamuk duracağı için uzun süreli üflemelerde omurganız rahatsız olacaktır. Resim no:0022

NEY METHOD PAGE-025

Y ü c e lM ü z ik

I suggest you not to rest your elbow of your hand on top with which you close the A§Tran hole on your knee. If you have already acquired this habit of resting your elbow and necessarily need to do so; If you play as in picture no. 0022, you may cause pain on your spine after you play for a long time, because your body will remain irregular.

Picture no: 0022

www.neyzen.com


Böyle bir durumda aşağıdaki 0023 numaralı resimdeki gibi ayağınızın altına bir destek koymanız uygun olur. Resim no:0023

NEY METHOD PAGE-026

Y ü c e lM ü z ik

In such a case it will/would/is good to put a support under your foot as in picture no 0023 below.

Picture no: 0023

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-027

Y ü c e /M ü z ik

Doğru pozisyonları aldıktan sonra, Aşîrân, nîm hicâz ve kürdî perdeleri kapalı kalsın, diğer perdeleri açınız. Yani iki elinizin orta parmakları ve yukarıdaki elinizin başparmağının kapattığı perdelerin dışındaki perdeleri açınız. Bu şekilde 2. devre ılık nefesle üfleyiniz.

After you have the right position, close the A§Tran, nTm hicaz, and kurdT holes and leave the other holes open. That is, open the holes apart from the holes that you close with your thumb and both of your middle fingers. Blow second degree mild breath like this.

Aşîrân, nîm hicâz ve kürdî perdeleri kapalı, diğer perdeler tam açık ve 2. Devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses; aşağıda örneklerini dinleyeceğiniz, portenin 4. çizgisindeki RE (NEVÂ) sesidir. Bak resim 0024.

This sound you get by blowing second degree mild breath when the a§Tran, nTm hicaz, and kurdT holes are closed and the other holes are open is the D (NEVA) sound, which is on the fourth line of the staff and some samples of which you can listen to below. See picture 0024.

Resim no:0024

Dikkat: Yukarıdaki 0024 numaralı resimde sizin perdeleri görebilmeniz için parmaklar abartılı olarak özellikle kaldırılmıştır. Parmaklarınızı böyle çok kaldırırsanız icra esnasında perdeleri açıp kapatırken zaman kaybettiğiniz gibi, çok yukarıdan, perdeyi acele kapatmak için gelen parmak, sert bir ses değişimine de sebep olacaktır. Açık perdelerle parmaklarınızın arasındaki mesafe 5 milimetreden az olursa da sesi pestleştirecektir. Bu mesafenin 10 -15 milimetre arasında olması uygundur. Bak resim 0027

Picture no: 0024

Notice: In picture 0024 above, the fingers are deliberately raised too much/exaggeratedly so that you can see the holes. If you raise your fingers too much like this you will lose time when opening and closing the holes during a performance. And a finger such far from the hole will hastily come down to close the hole, so will cause a sharp sound shift. If the distance between the open holes and your fingers is less than 5 millimeters this will lower the sound. This distance should be between 10- 15 millimeters. See picture 0027.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-028

Y ü c e /M ü z ik

Aşağıdaki tabloda 13 çeşit Ney’in ses örnekleri Below you will find sample sounds from 13 types of bulunmaktadır. Hangi çeşit Ney ile çalışıyorsanız onun ses Ney. Listen to the sound sample of the Ney type with which örneğini dinleyiniz. you are practicing. "NEVA" (Re) dinle Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

Listen to "NEVA" (D) ataç

resmine

çift













Bolâhenk Ney’den dinle.

Örneklerini dinleyerek, çıkardığınız sesin gerçekten RE (nevâ) sesi olup olmadığını kontrol ediniz. Bu kontrol esnasında bir müzisyenin yardımını istemenizin daha doğru olacağı kanaatindeyim.


Listen from Bolâhenk Nısfiye Ney.

Listen from Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni Ney.

Listen from Sipürde Ney.

Listen from Müstahsen Ney.

Listen from Yıldız Ney.

Listen from Kız Ney.

Listen from Kız-Mansur Mâbeyni Ney.

Listen from Mansur Ney.

Listen from Mansur-Şah Mâbeyni Ney.

Listen from Şah Ney.

Listen from Dâvud Ney.

Listen from Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni Ney.

Listen from Bolâhenk Ney.

I believe it is better to ask for a musician’s help during this check.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-029

Y ü c e /M ü z ik

Önceki derslerimizde neyden ses çıkarma çalışmaları bölümünde, neyinizin aşîrân perdesi bantla kapatılmış, önündeki tüm perdeler açık ve 2. Devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz ses de portenin 4. çizgisindeki RE (NEVÂ) sesi idi.

In the previous lessons, in exercises to produce sound, the sound you produced by blowing 2nd degree mild breath when the a§Tran hole of your ney was taped and all the other holes in the front were open was also the D (NEVA) sound on the fourth line of the staff.

Burada orta parmaklarınızla neye destek vererek neyinizin düşmesini engellemiş olursunuz. Aşağıdaki elinizin orta parmağının kapattığı perde yani kürdî perdesinin kapanması “NEVÂ” sesini etkilemez. Kürdî perdesini açıp kapatarak “NEVÂ” sesinin etkilenmediğini kendiniz de kontrol ediniz.

Here, you will prevent your ney from falling down by supporting it with your middle fingers. Closing the hole that you close with the middle finger of your hand at the bottom, that is the kurdT hole, does not affect the “NEVA” sound. By closing and opening the kurdT hole, see yourself, as well, that the “NEVA” sound is not affected.

Yukarıdaki elinizin orta parmağının kapattığı perde yani nîm hicâz perdesinin kapanması “NEVÂ” sesini biraz pestleştirir fakat bu pestlik çok az olduğu için neyzen icra esnasında bunu telafi eder. Nîm hicâz perdesini açıp kapatarak “NEVÂ”nın etkilendiğini kendiniz de kontrol ediniz. Neyzenler icra esnasında “NEVÂ”yı bu şekilde kullanmayı, kolaylığı sebebi ile tercih ederler.

Closing the hole that you close with the middle finger of your hand at the top, that is the nTm hicaz hole, will lower the “NEVA” sound a bit, but as this lowness is too little, the player will make up for it during a performance. By closing and opening the nTm hicaz hole, see yourself, as well, that the “NEVA” sound is affected. Neyzens prefer producing “NEVA” in this way, owing to its convenience.

“NEY”de perdeler oluşurken, başpâreye en yakın olan ilk açık perde, sesi verendir. Konuyu açacak olursak; neyinizin aşîrân perdesi kapalı olsun ve öndeki tüm perdeler açık olsun, bu şekilde 2. devre ılık nefes üfleyiniz. Bu durumda başpâreye en yakın açık perde öndeki en yukarıdaki perde olacağı için üflediğiniz ses portenin 4. çizgisindeki RE (NEVÂ) sesidir ve Ney metodu (i) / Resim no:0001 de görüldüğü gibi bu perdenin ismi NEVÂ perdesidir. Bak resim 0025

The closest open hole to the ba§pare gives the sound of ney, i.e. when you blow 2nd degree mild breath when the a§Tran hole is closed and all the other holes in the front are open, you will produce the D (NEVA) sound on the fourth line of the staff, because the top hole is the closest open hole to the ba§pare. And this pitch hole is called “NEVA” as seen in Ney method (1)/picture no: 0001. see picture 0025

Resim no:0025

Picture no: 0025

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-030

Y ü c e /M ü z ik

Nevâ'yı bu şekilde üflemek neyi tutmayı zorlaştırdığı için orta parmakla destek verme ihtiyacı duyulur.

As producing the neva sound this way makes holding the ney difficult, we need to support it with middle fingers.

Nevâyı etkilemeden destekli üflemek isterseniz; nevâ perdesinden hemen sonraki nîm hicâz perdesini de açık bırakınız. Aşağıdaki 0026 numaralı resimdeki gibi çârgâh perdesi yukarıdaki elinizin yüzük parmağı ile kapalı halde 2. devre ılık nefes üfleyiniz, bu şekilde de çıkan ses, portenin 4. çizgisindeki RE (NEVÂ) sesidir.

If you’d like to play by supporting but without affecting the neva sound, open the nTm hicaz hole as well, next to neva hole. As in picture 0026 below, blow 2nd degree mild breath closing the gargah hole with the ring finger of your hand at the top. The sound produced in this way is also the D (NEVA) sound on the fourth line of the staff.

Resim no:0026

Ney açılırken, sesi veren perdenin aşağısındaki tüm perdeler açık olarak akortlanır. Sesi veren perde, kendinden bir aşağıdaki perdeden de hava alır. Perdelerin (deliklerin) yerlerinin çok önemli olduğu gibi çapları da çok önemlidir. Örneğin kız ney’de delik çapı 9,8 milimetredir, deliğin çapını 15 milimetre civarında yapsak üflediğimiz perde, kendinden sonraki perde kapatılsa bile etkilenmeyecekti, fakat bu mümkün olmadığı için, üflediğimiz perdenin bir aşağısındaki perdeyi de açık bırakarak 0026 numaralı resimdeki gibi sesin etkilenmesini önleriz.

Picture no: 0026

When a ney is being opened, it is tuned as all the pitches below the pitch that gives the sound open. The pitch that gives the sound draws air through the pitch that is just below it, as well. Not only the places of the pitches (holes), but also their diameters are very important. For instance, the hole-diameter of a kız ney is 9.8 millimeters. If we made this around 15 millimeters, the pitch we blew would not be affected even if the pitch after it was closed. Yet, as this is not possible, we prevent the sound from being affected by opening the pitch just below the one we blow as in picture no.0026.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-031

Y ü c e /M ü z ik

Daha önceki dersimizde neyinizi mikrofon tutar gibi tutarak Re (nevâ) sesini çalışmıştınız. Şimdi dizinizdeki asıl tutuş pozisyonunda, 0027 numaralı resimde görüldüğü gibi yukarıdaki 3 perdeden nevâ ve nîm hicâz perdeleri açık, çârgâh perdesi kapalı olsun. Çârgâh perdesinin kapatmamızın amacı sadece neye destek verip rahat tutabilmek içindir. 0028 numaralı resimde görüldüğü gibi, aşağıdaki 3 perdeden segâh ve dügâh perdeleri açık, kürdî perdesi kapalı olsun. Kürdî perdesinin kapatmamızın amacı da sadece neye destek verip rahat tutabilmek içindir. Bu şekilde Re (nevâ) sesini oluşturduktan sonra bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu çalışmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar re (nevâ) üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın, ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir nevâ sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak nevâ üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında nevâyı çıkarabiliyorsanız, artık diğer perdeleri de öğrenebiliriz.

In the previous lesson you practiced nevâ sound by holding your ney as if it was a microphone. Now during the main holding position, open the nevâ and nîm hicâz holes and close the çârgâh hole among the 3 holes at the top as in picture no. 0027. The aim in closing the çârgâh hole is just supporting the ney and holding it easily. As seen in picture no. 0028, open the segâh and dügâh holes and close the kürdî hole among the 3 holes at the bottom. The aim in closing the kürdî hole is also only supporting the ney and holding it easily. After producing the D (nevâ) sound in this way, exercise for about one week by playing this sound continuously. When you are able to make the R (nevâ) sound, exercise by playing this sound continuously for about one week. During these exercises, inhale, place the başpâre on your lips and play the R (nevâ) sound until you run out of breath, then take the Ney away from your lips and inhale again, and put it back and play until you run out of breath. Repeat this again and again. After you are able to play a clear R (nevâ) sound easily, play it by putting the Ney on your lips and taking it back 10-15 times. If you can play the R (nevâ) sound instantly every time you blow, without seeking the sound, now you can learn the other pitches, too.

Resim no:0027

Picture no: 0027

www.neyzen.com

NEY METODU SAYFA-032 Resim no:0028

NEY METHOD PAGE-032

Y ü c e /M ü z ik

Picture no: 0028

Önemlidir: Tabiidir ki bir an önce diğer perdeleri de üfleyerek eser icra etmek isteyeceksiniz. Fakat bunu hiç tavsiye etmiyorum. Önemli olan: nevâ’yı çalışırken, sürekli ayna karşısında üfleyerek, oturuşunuzu, vücudunuzun eğik olup olmadığını, yüzünüzün neyinizle yapacağı 30 derecelik açıyı, parmaklarınızın duruşunu, dizlerinizin açıklığını ve yukarıda teferruatlıca anlattığım tüm pozisyonları, beyninizin ezberlemesidir.

Important: It is natural that you wish to learn the other pitches as soon as possible and perform a piece. However I do not recommend it at all. What important is to make your brain memorize your posture, the way you sit, the 30o angle between your face and the ney, the form of your fingers, the space between your knees and all the positions that I explained in detail above by playing in front of a mirror while exercising the neva sound.

Daha önce de söylediğim gibi ilk üç ayda kazandığınız iyi ve kötü alışkanlıkları bir daha ömür boyu değiştiremeyeceksiniz veya değiştirmek istediğinizde, üç ay çalışarak kazanabileceğiniz doğru pozisyonlar için üç yıl uğraşmanız gerekebilir.

As I mentioned before, you will not change the good and bad habits you acquired during the first three months through your life. Or you may need to work for three years for the proper positions that you could have acquired in the first three months, when you want to change these habits.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-033

Y ü c e /M ü z ik

İKİNCİ DEVRE SESLER

SECOND DEGREE SOUNDS

Öğreneceğimiz NEVÂ, NÎM HİCÂZ, ÇÂRGÂH, SEGÂH, KÜRDÎ, DÜGÂH ve RAST seslerinin tümünü üflerken, aşîrân perdesinin kapalı olacağını ve ikinci devre ılık nefes üfleyeceğinizi unutmayınız.

Do not forget that you will blow second degree mild breath and will close the a§tran hole while playing all of n e v A, n Tm HicAz, q A r g A h , s e g A h , k u r d T, d u g A h and RAST sounds that we will learn.

Aşağıda nasıl çıktığını göreceğiniz ve örneklerini dinleyeceğiniz sesleri sırası ile çalışınız. Sesleri çalışırken bir sonra çıkardığınız sesin bir öncekinden %10-20 daha zayıf olduğunu göreceksiniz, her sese ortalama bir hafta, hatta on gün çalışınız. Bir önce çıkardığınız sesle, bir sonra çıkardığınız ses arasındaki fark; (sesin yüksekliği ve netliği açısından) ne kadar az olursa, yeni çıkardığınız sesi, o kadar iyi öğrenmişsiniz demektir.

Practice the sounds, which you will see how to make and will listen the examples of, in order. While practicing the sounds you will see that the sound you make next is 10-20% weaker than the previous one, practice each sound approximately a week or ten days. The lesser the difference (in terms of the height and clarity of the sound) between the sound you make previously and the one you make next, means the better you have learnt

Bu 7 sese, 2-3 ay çalışmadan eser icra etmeyiniz çünkü; Her sesin kendine has karakteri vardır. Beyninizin, dudaklarınızın ve parmaklarınızın bu sesleri çok iyi öğrenmesi gereklidir.

Do not play songs before you have practiced these 7 sounds for 2 or 3 months, because each sound has its characteristics. Your brain, lips and fingers need to learn these sounds very well.

Neyzen olabilmek için en önemli özellik; sabretmeyi bilmektir.

In order to be a neyzen the most important thing is to be patient.

Karakter olarak sabırsızsanız, hiç merak etmeyin, neyiniz sizi öyle bir yoğurur ki, ister istemez SABIR TAŞI olursunuz...

If you have an impatient nature, do not worry, because your ney will teach you to be in such a good way.

www.neyzen.com


NEVA Resim no:0029/A

NEY METHOD PAGE-034

Y ü c e /M ü z ik

NEVA Picture no: 0029/A

Aşağıda Resim no:0029 da gördüğünüz pozisyonda, aşîrân ve çârgâh perdeleri kapalı, (çârgâh perdesi destek için kapatılmıştır.) diğer tüm perdeler açık, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "NEVÂ" dır. Not: Ney Metodu 2, Resim no:0024 ve Resim no:0025 de gördüğümüz pozisyonların da "NEVÂ" olduğunu unutmayınız.

In the position you see below in Picture no:0029 , the sound you make by blowing second degree mild breath when the a§Tran and gargah holes are closed ( gargah hole is closed to support the ney) and all the other holes are open is NEVA. Note: do not forget that the positions you see in Ney Method 2, Picture no: 0024 and Picture no:0025 are also “NEVA”.

Resim no:0029

Picture no: 0029

NEVÂ sesini oluşturduktan sonra (Resim no:0029) bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu çalışmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar NEVÂ üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın, ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir NEVÂ sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10 -15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak NEVÂ üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında NEVÂ sesini çıkarabiliyorsanız, artık NÎM HİCÂZ sesini de öğrenebiliriz.

After making the NEVA sound (Picture No: 0029) practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath, put the ba§pare on your lips and play the NEVA sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe then play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear NEVA sound, play NEVA by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the sound NEVA easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the N?M HiCAz sound.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-035

Y ü c e /M ü z ik



"NEVÂ" dinle

Listen to "NEVA"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine













Bolâhenk Ney ’den dinle.

çift


Listen from Bolâhenk Nısfiye Ney

Listen from Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni Ney

Listen from Sipürde Ney

Listen from Müstahsen Ney

Listen from Yıldız Ney

Listen from Kız Ney

Listen from Kız-Mansur Mâbeyni Ney

Listen from Mansur Ney

Listen from Mansur-Şah Mâbeyni Ney

Listen from Şah Ney

Listen from Dâvud Ney

Listen from Dâvud-Bolâhenk Mâbeyni Ney

Listen from Bolâhenk Ney

www.neyzen.com


NIM HİCAZ Resim no:0030/A

Aşağıda Resim no:0030 da gördüğünüz, Aşîrân ve nevâ perdeleri kapalı, nîm hicâz(*), çârgâh, segâh, kürdî ve dügâh perdeleri açık, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "NÎM HİCÂZ" dır. Resim no:0030

NEY METHOD PAGE-036

Y ü c e /M ü z ik

NIM HİCAZ Picture no: 0030/A

The sound you make by blowing second degree mild breath when a§iran and neva holes are closed, and nTm hicaz(*), pargah, segah, kurdi and dugah holes are open as you see in Picture no: 0030 below is "NTM HicAZ" Picture no: 0030

NIM HICAZ (SAG) ^ 11 (RIGHT) NIM HİCÂZ sesini oluşturduktan sonra, bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar NÎM HİCÂZ üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir NÎM HİCÂZ sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak NÎM HİCÂZ üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında NÎM HİCÂZ sesini çıkarabiliyorsanız, artık ÇÂRGÂH sesini de öğrenebiliriz.

After making the NIM HiCAZ sound, practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath, put the ba§pare on your lips and play the NTM HiCAZ sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and then play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear NTM HicAZ sound, play NTM HicAZ by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the sound NTM HiCAZ easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the q A r g A h sound.

(*)Dikkat, "Ney Metodu 2" de daha önce bahsettiğim; (“Ney”de perdeler oluşurken, başpâreye en yakın olan, ilk açık perde, sesi verendir.) cümlesini hatırlayınız.

(*)Important: remember the “The closest open hole to the ba§pare gives the sound of ney” sentence that I have mentioned before in “Ney Method 2".0

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-037

Y ü c e /M ü z ik



"NÎM HİCÂZ" dinle

Listen to " NIM HiCAZ "

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














çift















www.neyzen.com


ÇARGAH Resim no:0031/A

Aşağıda Resim no:0031 de gördüğünüz, Aşîrân, nevâ ve nîm hicâz perdeleri kapalı, çârgâh, segâh, kürdî ve dügâh perdeleri açık, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "ÇÂRGÂH" tır. Resim no:0031

NEY METHOD PAGE-038

Y ü c e /M ü z ik

ÇARGAH Picture no: 0031/A

The sound you make by blowing second degree mild breath when a§iran, neva and mm hicaz holes are closed, and gargah, segah, kurdi and dugah holes are open as you see in Picture no: 0031 below is "QAr g AH". Picture no: 0031

ÇARGAH (SOL) (LEFT) ÇÂRGÂH sesini oluşturduktan sonra, bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar ÇÂRGÂH üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir ÇÂRGÂH sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak ÇÂRGÂH üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında ÇÂRGÂH sesini çıkarabiliyorsanız, artık SEGÂH sesini de öğrenebiliriz.

After making the QARGAH sound, practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath , put the ba§pare on your lips and play the q A r g A h sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and then play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear q A r g A h sound, play q A r g A h by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the sound q A r g A h easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the SEGAh sound, as well.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-039

Y ü c e /M ü z ik



"ÇÂRGÂH" dinle

Listen to "QARGAH"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














gift















www.neyzen.com


SEGAH Resim no:0032/A

Aşağıda Resim no:0032 de gördüğünüz, Aşîrân, nevâ, nîm hicâz ve çârgâh perdeleri kapalı, segâh, kürdî ve dügâh perdeleri açık, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "SEGÂH" tır. Resim no:0032

SEGÂH sesini oluşturduktan sonra bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar SEGÂH üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir SEGÂH sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak SEGÂH üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında SEGÂH sesini çıkarabiliyorsanız, artık KÜRDÎ sesini de öğrenebiliriz.

NEY METHOD PAGE-040

Y ü c e /M ü z ik

SEGAH Picture no: 0032/A

The sound you make by blowing second degree mild breath when a§Tran, neva, mm hicaz and pargah holes are closed, and segah, kurdT and dugah holes are open as you see in Picture no:0032 below is "SEGAH". Picture no: 0032

After making the SEGAH sound, practise this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath , put the ba§pare on your lips and play the SEGAH sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and again play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear SEGAH sound, play SEGAH by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the sound SEGAH easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the KURD? sound, as well.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-041

Y ü c e /M ü z ik



"SEGÂH" dinle

Listen to "SEGAH"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














çift















www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-042

KÜRDİ

Y ü c e /M ü z ik

KÜRDİ

Resim no:0033/A

Picture no: 0033/A

1

t

^

_________________________________________

v -A J _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 1 J

■■

Aşağıda Resim no:0033 te gördüğünüz, Aşîrân, nevâ, nîm hicâz, çârgâh ve segâh perdeleri kapalı, kürdî ve dügâh perdeleri açık, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "KÜRDÎ" dir. Resim no:0033

KÜRDİ sesini oluşturduktan sonra (Resim no:0033) bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar KÜRDÎ üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir KÜRDÎ sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak KÜRDÎ üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında KÜRDÎ sesini çıkarabiliyorsanız, artık DÜGÂH sesini de öğrenebiliriz.

y& cei

A

04.10.2009

The sound you make by blowing second degree mild breath when a§Tran, neva, mm hicaz, pargah and segah holes are closed, and kurdT and dugah holes are open as you see in Picture no: 0033 below is "KURD?". Picture no: 0033

After making the KÜRDİ sound (Picture no:0033), practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath , put the başpare on your lips and play the KÜRDÎ sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and again play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear KÜRDÎ sound, play KÜRDÎ by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the KÜRDÎ sound easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the DÜGÂH sound, as well.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-043

Y ü c e /M ü z ik



"KÜRDÎ" dinle

Listen to "KURDI"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














çift















www.neyzen.com


DUGAH Resim no:0034/A

Aşağıda Resim no:0034 te gördüğünüz, Aşîrân, nevâ, nîm hicâz, çârgâh, segâh ve kürdî perdeleri kapalı, sadece dügâh perdesi açık, (*) ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "DÜGÂH" tır. Resim no:0034

NEY METHOD PAGE-044

Y ü c e /M ü z ik

DUGAH Picture no: 0034/A

The sound you make by blowing (*) second degree mild breath when a§iran, neva, mm hicaz, pargah, segah and kurdi holes are closed, and only the dugah hole is open as you see in Picture no: 0034 below is "DUGAH". Picture no: 0034

DÜGÂH sesini oluşturduktan sonra (Resim no:0034) bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar DÜGÂH üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir DÜGÂH sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak DÜGÂH üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında DÜGÂH sesini çıkarabiliyorsanız, artık RAST sesini de öğrenebiliriz.

After making the DUGAH sound (Picture no:0034), practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath , put the ba§pare on your lips and play the DUGAH sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and again play until you are out of breath. Repeat this again and again. After making a clear DUGAH sound, play DUGAH by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the DUGAH sound easily as soon as you start to blow each time without searching it, now we can learn the RAST sound, as well.

*(Ney Metodu 1, Resim no:0001 de Rast perdesi adını verdiğimiz neyinizin alt ucu, hiç bir zaman kapatılmaz.)

*(The bottom hole of your ney which we call the Rast hole in Ney Method 1, Picture no: 0001 is never closed.)

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-045

Y ü c e /M ü z ik



"DÜGÂH" dinle

Listen to "DUGAH"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














çift















www.neyzen.com


RAST Resim no:0035/A

Aşağıda Resim no:0035 de gördüğünüz, Tüm perdeler kapalı, ikinci devre ılık nefes üfleyerek bulduğunuz bu ses "RAST" tır. Resim no:0035

RAST sesini oluşturduktan sonra (Resim no:0035) bu sesi ortalama bir hafta sürekli üfleyerek alıştırma yapınız. Bu alıştırmaları yaparken, nefes alın, dudağınıza başpâreyi koyup nefesiniz bitene kadar RAST üfleyin, tekrar neyi dudağınızdan çekip nefes alın ve tekrar koyarak nefesiniz bitene kadar üfleyin. Bu işlemi defalarca tekrarlayınız. Net, berrak ve çok rahat bir RAST sesi elde ettikten sonra, neyinizi 10-15 kere dudağınızdan çekip geri koyarak RAST üfleyiniz, her üfleyişinizde sesi hiç aramadan, üfler üflemez anında RAST sesini çıkarabiliyorsanız, artık ESER İCRA ETMEYE BAŞLAYABİLİRSİNİZ.

NEY METHOD PAGE-046

Y ü c e /M ü z ik

RAST Picture no: 0035/A

The sound you make by blowing second degree mild breath when all the holes are closed as you see in Picture no: 0035 below is "RAST". Picture no: 0035

After making the RAST sound (Picture no:0035), practice this sound continuously for about a week. While doing these practices, take a breath , put the ba§pare on your lips and play the RAST sound until you are out of breath, again take the ney off your lips and breathe and again play until you are out of breath Repeat this again and again. After making a clear RAST sound, play RAST by putting your ney on and off your lips for about 10-15 times. If you can make the RAST sound easily as soon as you start to blow each time without searching it, now YOU CAN START PLAYING PIECES.

www.neyzen.com


NEY METHOD PAGE-047

Y ü c e /M ü z ik



"RAST" dinle

Listen to "RAST"

Ses tıklayınız.

kaydını

dinlemek

için

ataç

resmine














çift















w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-048

y ü c e l M ü z ik

İKİNCİ DEVRE SESLERİNİN PORTE VE NEY ÜZERİNDEKİ YERLERİ

PLACES Of The SECOND DEGREE SOUNDS On The STAVE And NEY

İkinci devre sesleri ile eser icrasına başlamadan önce, öğrendiğimiz 7 perdenin, porte üzerindeki yerlerini, Ney üzerindeki tutuş pozisyonları ile karşılaştıralım.

Before we start playing a piece with the second degree sounds, let’s compare the places of the 7 pitches that we have learnt on the stave and on the ney.

Aşağıdaki tablolarda, Ney metodu sayfa 049’da görülen pozisyonlar, profesyonelce Ney üflendiği zaman tutulması gereken pozisyonlardır.

The positions seen below on Ney method page 049 are the positions to maintain in order to play the ney in a professional way.

Çünkü Ney’ler açılırken bu pozisyonlarda akort edilir.

Because neys are tuned in this position while they are being opened.

Fakat neyzenlerin bir kısmı Ney’e destek vererek tutmayı tercih ederler.

But some neyzens prefer to supporting it.

Bu göreceğiz.

well.

sebeple

destekli

tutuş

pozisyonlarını

da

hold the

ney

So, we will see the supported holding positions as

Ney üflemeye yeni başladığınız için Ney’e destek vermeye gerek duyacaksınız. Aşağıdaki tablolarda, Ney metodu sayfa 050’de görülen pozisyonlar, sesleri etkilemeden doğru destek parmakları ile tutularak uygulanmış pozisyonlardır. Fakat bu pozisyonları bir yıl ney üfledikten sonra uygulamanızı öneriyorum.

Since you are a beginner you will need to support the ney. The positions on Ney method page 050 seen in the tables below are the ones taken holding the ney with the correct supporting fingers without affecting the sound. But I advise you to try these positions after you have played the ney for one year.

Aşağıdaki tablolarda, Ney metodu sayfa 051’de görülen destekli tutuş pozisyonları, Ney üflemeye yeni başlayanlar için en kolay destekli tutuş pozisyonlarıdır.

The supported holding positions on Ney method page 051 seen in the tables below are the easiest supported holding positions for new beginners.

Bir yıl bu şekilde üfledikten sonra Ney metodu sayfa 050’deki pozisyonları uygulamanızı öneriyorum.

I advise you to try the positions on Ney method page 050 after you have played the ney this way for one year.

4-5 yıl Ney üfledikten sonra Ney metodu sayfa 049’da görülen pozisyonlardaki gibi tutmanız gerekir.

After you have played the ney for 4 or 5 years, you should hold the ney in the positions seen on Ney method page 049.

Fakat profesyonel neyzenlerin destekli tutuş pozisyonlarında Ney üflerken destek parmaklarından etkilenerek pestleşen perdeleri kendilerinin bile haberi olmadan beyinlerinin tolere ederek üflediği de bir gerçektir.

But it is true that when professional neyzens play in these positions they unconsciously make up for the sounds coming out lower because of the supporting fingers.

w w w .neyzen.com

)d


____ İ L

t Ti

T * * ____ o

V

\J

--------------------- ^ NEVA

O 0

NEY METHOD PAGE-049

NÎM HİCAZ

Kapalı / Closed A çık/Open

o

^ ÇARGÂH

-

■< 1

v p* — J _____

^

SEGAH

t IA

: -^ ?

KÜRDÎ

------

Y ü c e lM ü z ik

o

CTt

DÜGÂH

RAST

-------------------------------- -

İkinci devre sesleri desteksiz tutuş pozisyonları No n-s up ported holding positions for second degree sounds

w w w .neyzen.com

O 0


Kapalı I Closed Aç ık / O pe n

NEY METHOD PAGE-050

İkinci devre sesleri destekli tutuş pozisyonîarı-1 Su p po rted hol di ng positi o ns for second de g ree sou nd s-1

Y ü c e lM ü z ik

w w w .neyzen.com

)d

V \J

___ İL

t Ti


o

T * * ___

--------------------- ^ NEVA

O 0

NÎM HİCAZ

Kapalı / Closed A çık/Open

NEY METHOD PAGE-051

o

^ ÇARGÂH

-

■< 1

v p* — ^ J____

SEGAH

t

IA

:-^

V

KÜRDÎ

-----

Y ü c e lM ü z ik

O

CTt

DÜGÀH

RAST

-------------------------------- -

fkinci devre sesleri destekli tutuş pozisyonları- 2 Supported holding positions for second degree sounds-2

w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-052

Y ü c e lM ü z ik

Yukarıdaki tablolarda perdelerin yerlerini öğrendiğinizden emin olunca ve aşağıdaki etütleri defalarca dinledikten sonra siz de üfleyiniz.

After you are sure that you have learnt the places of the pitches in the tables above and listen to the etudes below for several times, you play them.

Önceleri bir dinleyip bir uygulama şeklinde çalışınız. Daha sonra dinlediğiniz programı sürekli çal şeklinde ayarlayıp eşlik ederek çalışınız.

First, listen and then try to do the same. Later, set the program to repeat track and practice by accompanying it.

Etüdlerin metronom eşliğinde üflendiğine dikkat ediniz. Siz de bir metronom edinerek mutlaka metronomla çalışınız. (Digital metronom indirmek için TIKLAYINIZ.)

Note that the exercises are played with a metronome. You, too, should have a metronome and exercise with it. (CLICK to download digital metronome.)

Önemlidir; Ney üflerken notalar birbirine bağlı olarak (dil vurmadan) üflenir.

Important: Ney is played by tying the notes to one another (without beating the tongue).

w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-053

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 001” dinle

Listen to ” EXERCISE 001”

Ses kaydını dinlemek için ataç resmine çift tıklayınız.

Bolâhenk Nısfiye Ney’den dinle.

Bolâhenk-Sipürde Mâbeyni Ney’den dinle.

Sipürde Ney’den dinle.

























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-054

Y ü c e lM ü z ik

İKİNCİ DEVRE SESLERİ İLE ESER İCRASI

PLAYING PIECES WITH THE SECOND DEGREE SOUNDS

RAST - NEVA ARASI ETUDLER

EXERCISES BETWEEN RAST AND NEVA

w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-055

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 002” dinle






























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-056

Y ü c e lM ü z ik





w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-057

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 003” dinle






























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-058

Y ü c e lM ü z ik





Not: Etüdün tekrarı dosyanın küçük tutulması için üflenmemiştir.

Note: The repetition of the exercise is not played to keep the file small.

w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-059

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 004” dinle






























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-060

Y ü c e lM ü z ik







w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-061

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 005” dinle






























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-062

Y ü c e lM ü z ik







w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-063

Y ü c e lM ü z ik



"ETÜD 006” dinle






























w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-064

Y ü c e l M ü z ik





w w w .neyzen.com


NEY METHOD PAGE-065

Y ü c e l M ü z ik



"ETÜD 007” dinle






























Mehmet Yücel - Ney Metodu.pdf

Recommend Documents