MAKALAH MEDICATION ERROR “Kesalahan Pemberian Obat Lansoprazole denan Meteospasm!l Pada Pasien !an Memili"i Kemiripan Nama “
1. \
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MALANG 2016
KATA PEN#ANTAR
Assalamualaikum Wr. W. !u"i #a$ S%ukur kami &a$"a'ka$ k( Ha#ira' Tu)a$ Ya$* Ma)a Esa+ kar($a (rka' lim&a)a$ Ra)ma' #a$ ,aru$ia-$%a s()i$**a kami #a&a' m($%usu$ makala) i$i #($*a$ aik #a$ '(&a' &a#a ak'u$%a. Dalam makala) i$i kami m(ma)as m($*($ai “Kesalahan Pemberian Obat Lansoprazole denan Meteospasm!l pada pasien !an memili"i "emiripan nama “
Makala) i$i #iua' u$'uk m(m($u)i sala) sa'u 'u*as ma'a kulia) !r(skri&si. Dalam makala) i$i aka$ m(ma)as '($'a$* 'i$"aua$ m($*($ai sua'u /a'+ m(#ia'i/$ (rr/r %a$* a#a &a#a sua'u /a' #a$ a*aima$a &r/s(s &($%(l(saia$ m(#ia'i/$ (rr/r '(rs(u'. l() kar($a i'u+ kami m($*ua&ka$ '(rima kasi) a'as &(r)a'ia$$%a '(r)a#a& makala) i$i+ #a$ &($ulis (r)ara& s(m/*a makala) i$i (rma$aa' a*i #iri s($#iri #a$ k)usus$%a &(maa &a#a umum$%a. ,ami m($%a#ari a)a masi) a$%ak k(kura$*a$ %a$* m($#asar &a#a makala) i$i. l() kar($a i'u kami m($*u$#a$* &(maa u$'uk m(m(rika$ sara$ s(r'a kri'ik %a$* #a&a' m(ma$*u$ kami. ,ri'ik #a$ sara$ #ari &(maa sa$*a' kami )ara&ka$ u$'uk &($%(m&ur$aa$ #a$ &($i$*ka'a$ &(mua'a$ makala) &a#a 'u*as %a$* lai$ &a#a ak'u m($#a'a$*.
Wassalamualaikum Wr. W.
Mala$*+ 23 A&ril 2016
!($ulis
DA$TAR I%I
KATA PENGANTAR........................................................................................................ i DA4TAR ISI.................................................................................................................. ii
BAB I........................................................................................................................... 1 PENDAHULUAN........................................................................................................... 1 BAB II.......................................................................................................................... 3 TINJAUAN PUSTAKA..................................................................................................... 3 DEFINISI................................................................................................................... 3 Bentuk-Bentuk Medicti!n E""!".............................................................................. 3 Fkt!" Pen#e$$...................................................................................................... % Pence&'n Medicti!n E""!".................................................................................. ( BAB III......................................................................................................................... ) TINJAUAN *BAT........................................................................................................... ) *$t G+t"!inte+tin,.............................................................................................. ) P"!t!n P! In'i$it!"............................................................................................ ) Mete!++#,......................................................................................................... / Ln+!"0!,e........................................................................................................... / BAB I....................................................................................................................... 11 KASUS MEDI2ATI*N ERR*R...................................................................................... 11 BAB ....................................................................................................................... 1 PEMBAHASAN........................................................................................................... 1 BAB I....................................................................................................................... 13 PENUTUP.................................................................................................................. 13 DAFTAR PUSTAKA...................................................................................................... 1%
BAB I
PENDAHULUAN a'
m(ru&aka$ sala) sa'u a*ia$ '(r&($'i$* #alam &r/s(s &($%(mu)a$ &($%aki'+
&(muli)a$ k(s()a'a$ #a$ &($(*a)a$
'(r)a#a& sua'u &($%aki'. ,(&u'usa$ &($**u$aa$ /a'
s(lalu m($*a$#u$* &(r'ima$*a$ a$'ara ma$aa' #a$ risik/. 4/kus &(la%a$a$ k(armasia$ (r*(s(r #ari k(&(#ulia$ '(r)a#a& /a' 5drug oriented) m($u"u &(la%a$a$ /&'imal s('ia& i$#ii#u &asi($ '($'a$* &($**u$aa$ /a' 5patient oriented 7. U$'uk m(u"u#ka$ pharmaceutical care #($*a$ risik/ %a$* mi$imal &a#a &asi($ #a$ &('u*as k(s()a'a$ &(rlu &($(ra&a$ ma$a"(m($ risik/. Ma$a"(m($ risik/ a#ala) a*ia$ %a$* m($#asar #ari 'a$**u$* "aa &(m(ria$ &($*/a'a$. !(sa'$%a &(rk(ma$*a$ '(k$/l/*i armasi %a$* m($*)asilka$ /a'-/a' aru "u*a m(mu'u)ka$ &(r)a'ia$ aka$ k(mu$*ki$a$ '(r"a#i$%a risik/ &a#a &asi($.
Ma$a"(m($ /a'
m($aku& sis'(m #a$ &r/s(s %a$* #i*u$aka$ ruma) saki' #alam m(m(rika$ armak/'(ra&i k(&a#a &asi($. I$i iasa$%a m(ru&aka$ u&a%a mul'i #isi&li$ #a$ '(rk//r#i$ir #ari &ara s'a ruma) saki' saki'+ m($(ra&ka$ &ri$si& ra$a$* &r/s(s %a$* ((k'i+ im&l(m($'asi #a$ &($i$*ka'a$ '(r)a#a& s(l(ksi+ &($*a#aa$+ &($%im&a$a$+ &(m(sa$a$8&(r(s(&a$+ &($a'a'a$ 5transcribe)+ &($#is'riusia$+ &(rsia&a$ 5 preparing)+ &($%alura$ 5dispensing 7+ &(m(ria$+ &($#/kum($'asia$ #a$ &(ma$'aua$ '(ra&i /a'. !(ra$ &ara &(m(ri &(la%a$a$ k(s()a'a$ #alam ma$a"(m($ /a' sa$*a' (rariasi a$'ara sa'u $(*ara k( $(*ara lai$+ $amu$ &r/s(s ma$a"(m($ /a' %a$* aik a*i k(s(lama'a$ &asi($ (rsia' u$i(rsal. Medication Error 5ME7 a#ala) k("a#ia$ %a$* m(ru*i)ka$ &asi($ akia' &(makaia$ /a'+ 'i$#aka$+ #a$ &(raa'a$ s(lama #alam &($a$*a$a$ '($a*a k(s()a'a$ %a$* s(('ul$%a #a&a' #i(*a) 5MEN,ES+ 20097. Da'a '($'a$* k("a#ia$ m(#ia'i/$ (rr/r '(ru'ama #i i$#/$(sia 'i#ak a$%ak #ik('a)ui. Hal '(rs(u' k(mu$*ki$a$ kar($a 'i#ak '(ri#($'iikasi s(ara $%a'a+ 'i#ak #a&a' #iuk'ika$+ a'au 'i#ak #ila&/rka$ 5Sir(*ar+ #kk. 20067. Sala) sa'u ak'/r &($%(a '(r"a#i$%a m(#ia'i/$ (rr/r a#ala) k(*a*ala$ k/mu$ikasi 5sala) i$'(r&r('asi7 a$'ara &r(sri(r 5&($ulis r(s(&7 #($*a$ #is&($s(r 5&(maa r(s(&7 5Ra)maa'i #a$ ('ari+ 20027. M($uru' :/)($ 51;;;7 sala) sa'u ak'/r %a$* m($i$*ka'ka$ r(sik/ k(sala)a$ #alam &($*/a'a$ a#ala) r(s(&. ,(l($*ka&a$ r(s(& m(ru&aka$ as&(k %a$* sa$*a' &($'i$* #alam &(r(s(&a$ kar($a #a&a' m(ma$'u m($*ura$*i '(r"a#i$%a m(#ia'i/$ (rr/r.
4ak'/r lai$ %a$* (r&/'($si uku& 'i$**i u$'uk '(r"a#i$%a m(#ia'i/$ (rr/r #a$ s(ri$* #i"um&ai a#ala) &($**u$aa$ 2 maam /a' a'au l(i). !(m(ria$ /a' s(ara &/liarmasi s(ri$* m($imulka$ i$'(raksi /a'+ aik %a$* (rsia' m($i$*ka'ka$ mau&u$ %a$* m($ia#aka$ ((k /a'. I$'(raksi /a' %a$* #i'imulka$ #a&a' m($%(aka$ ((k sam&i$* /a' a'au ((k /a' %a$* 'i#ak #ii$*i$ka$. !a#a &($(li'ia$ %a$* #ilakuka$ 5T(rri(+ 20097 m($%a'aka$ a)a ((k sam&i$* /a' '(r"a#i 6< &a#a &asi($ %a$* m($#a&a' 2 maam /a'+ m($i$*ka' =0< &a#a &asi($ %a$* m($*/$sumsi = maam /a'+ #a$ 100< k('ika l(i) #ari > /a' %a$* #i*u$aka$. Medication error #a&a' '(r"a#i #ima$a sa"a #alam ra$'ai &(la%a$a$ /a' k(&a#a &asi($ mulai #ari &r/#uksi #alam &(r(s(&a$+ &(maaa$ r(s(&+ &(raika$+ &($%(ra)a$ #a$ m/$i'/ri$* &asi($. Di #alam s('ia& ma'a ra$'ai a#a ((ra&a 'i$#aka$+ s(a 'i$#aka$ m(m&u$%ai &/'($si s(a*ai sum(r k(sala)a$. S('ia& '($a*a k(s()a'a$ #alam ma'a ra$'ai i$i #a&a' m(m(rika$ k/$'riusi '(r)a#a& k(sala)a$ 5 :/)($+ 1;;;7. Ti$#aka$ $%a'a %a$* #a&a' #ilakuka$ u$'uk m($(*a) m(#ia'i/$ (rr/r /l() s(/ra$* armasis a#ala) m(lakuka$ skri$i$* r(s(& %a$* m(li&u'i k(l($*ka&a$ r(s(& 5i#($'i'as #/k'(r+ i#($'i'as &asi($+ $/m(r i"i$ &rak'(k #/k'(r ?SI!@+ '(m&a' #a$ 'a$**al r(s(&+ 'a$#a R8+ $ama /a' #a$ "umla)$%a+ a'ura$ &akai+ s(r'a &ara #/k'(r7 #a$ 'i$"aua$ k(rasi/$ala$ #ia$'ara$%a &/liarmasi #a$ i$'(raksi /a'.
BAB II
TINJAUAN PUSTAKA DE$INI%I
M(#ia'i/$ Err/r 5 ME 7 a'au k(sala)a$ &(la%a$a$ /a' m($uru' N:: MER! %ai'u s('ia& k("a#ia$ %a$* #a&a' #i)i$#ari %a$* m($%(aka$ a'au (rakia' &a#a &(la%a$a$ /a' %a$* 'i#ak '(&a' a'au m(ma)a%aka$ &asi($ s(m($'ara /a' (ra#a #alam &($*aasa$ '($a*a
k(s()a'a$ a'au &asi($. M(#ia'i/$ Err/r a#ala) "($is M(#ial Err/r %a$* &ali$* umum '(r"a#i #i (ra*ai ruma) saki'. S(lai$ i'u+ k(sala)a$ &($*/a'a$ (medication error) #a&a' #i#(i$isika$ s(a*ai s(mua k("a#ia$ %a$* m(ru*i)ka$ &asi($ akia' &(makaia$ /a'+ 'i$#aka$+ #a$ &(raa'a$ s(lama #alam &($a$*a$a$ '($a*a k(s()a'a$ %a$* s(('ul$%a #a&a' #i(*a) 5MEN,ES+ 20097. D(i$isi %a$* '(raru #ari k(sala)a$ &($*/a'a$ a#ala) k("a#ia$ %a$* #a&a' m($%(aka$ &($*/a'a$ 'i#ak s(suai a'au %a$* #a&a' m($(lakaka$ &asi($ #ima$a &r/s(#ur &($*/a'a$ '(rs(u' masi) (ra#a #i aa) k/$'r/l &rak'isi k(s()a'a$ 54/l(r+ 200;7. &ent'"(&ent'" Medi)ation Error Prescribing Errors Medication error &a#a as( prescribing a#ala) error %a$* '(r"a#i &a#a as( &($ulisa$
r(s(&. 4as( i$i m(li&u'i 1. ,(sala)a$ r(s(& 2. ,(sala)a$ kar($a %a$* 'i#ak #i/'/risasi 3. ,(sala)a$ kar($a #/sis 'i#ak ($ar 9. ,(sala)a$ kar($a i$#ikasi 'i#ak #i/a'i =. ,(sala)a$ kar($a &($**u$aa$ /a' %a$* 'i#ak #i&(rluka$ Transcription Errors !a#a as( transcribing + k(sala)a$ '(r"a#i &a#a saa' &(maaa$ r(s(& u$'uk &r/s(s
#is&($si$*+ a$'ara lai$ sala) m(maa r(s(& kar($a 'ulisa$ %a$* 'i#ak "(las. Sala) #alam m($'(r"(ma)ka$ /r#(r &(mua'a$ r(s(& #a$ signature "u*a #a&a' '(r"a#i &a#a as( i$i. B($is k(sala)a$ /a' %a$* '(rmasuk transcription errors+ %ai'u 1. ,(sala)a$ kar($a &(ma$'aua$ %a$* k(liru 2. ,(sala)a$ kar($a RM 5R(aksi a' M(ru*ika$7 3. ,(sala)a$ kar($a i$'(raksi /a' Administration Error ,(sala)a$ &a#a as( administration a#ala) k(sala)a$ %a$* '(r"a#i &a#a &r/s(s
&($**u$aa$ /a'. 4as( i$i #a&a' m(lia'ka$ &('u*as a&/'(k #a$ &asi($ a'au k(luar*a$%a. B($is k(sala)a$ /a' %a$* '(rmasuk administration errors %ai'u 1. ,(sala)a$ kar($a lalai m(m(rika$ /a' 2. ,(sala)a$ kar($a ak'u &(m(ria$ %a$* k(liru 3. ,(sala)a$ kar($a '(k$ik &(m(ria$ %a$* k(liru 9. ,(sala)a$ kar($a 'i#ak &a'u) =. ,(sala)a$ kar($a ru'( &(m(ria$ 'i#ak ($ar 6. ,(sala)a$ kar($a *a*al m($(rima /a'
Dispensing Error ,(sala)a$ &a#a as( dispensing '(r"a#i &a#a saa' &($%ia&a$ )i$**a &($%(ra)a$ r(s(&
/l() &('u*as a&/'(k. Sala) sa'u k(mu$*ki$a$ '(r"a#i$%a error a#ala) sala) #alam m($*amil /a' #ari rak &($%im&a$a$ kar($a k(masa$ a'au $ama /a' %a$* miri& a'au #a&a' &ula '(r"a#i kar($a (r#(ka'a$ l('ak$%a. S(lai$ i'u+ sala) #alam m($*)i'u$* "umla) 'al(' %a$* aka$ #iraik+ a'au&u$ sala) #alam &(m(ria$ i$/rmasi. B($is k(sala)a$ /a' %a$* '(rmasuk Dispensing errors %ai'u 1. ,(sala)a$ kar($a ($'uk s(#iaa$ 2. ,(sala)a$ kar($a &(mua'a$8&($%ia&a$ /a' %a$* k(liru 3. ,(sala)a$ kar($a &(m(ria$ /a' %a$* rusak
$a"tor Pen!ebab
M($uru' :/)($ 51;;17 #ari as(-as( medication error + #a&a' #ik(mukaka$ a)a ak'/r &($%(a$%a #a&a' (ru&a a. ,/mu$ikasi %a$* uruk+ aik s(ara '(r'ulis 5#alam r(s(&7 mau&u$ s(ara lisa$ 5a$'ar &asi($+ #/k'(r #a$ a&/'(k(r7. . Sis'(m #is'riusi /a' %a$* kura$* m($#uku$* 5sis'(m k/m&u'(risasi+ sis'(m &($%im&a$a$ /a'+ #a$ lai$ s(a*ai$%a7. . Sum(r #a%a ma$usia 5kura$* &($*('a)ua$+ &(k(r"aa$ %a$* (rl(i)a$7. #. E#ukasi k(&a#a &asi($ kura$*. (. !(ra$ &asi($ #a$ k(luar*a$%a kura$*.
Pen)eahan Medi)ation Error
,(*ia'a$ armasi kli$ik sa$*a' #i&(rluka$ '(ru'ama &a#a &asi($ %a$* m($(rima &($*/a'a$ #($*a$ risik/ 'i$**i. ,('(rlia'a$ a&/'(k(r #alam 'im &(la%a$a$ k(s()a'a$ &(rlu #i#uku$* m($*i$*a' k((ra#aa$$%a m(lalui k(*ia'a$ armasi kli$ik '(ruk'i m(miliki k/$s'riusi (sar #alam m($uru$ka$ i$si#($8k(sala)a$. A&/'(k(r )arus (r&(ra$ #i s(mua 'a)a&a$ &r/s(s %a$* m(li&u'i 1. !(mili)a$ !a#a 'a)a& &(mili)a$ &(r(kala$ armasi+ risik/ i$si#($8(rr/r #a&a' #i'uru$ka$ #($*a$ &($*($#alia$ "umla) i'(m /a' #a$ &($**u$aa$ /a'-/a' s(suai /rmularium. 2. !($*a#aa$ !($*a#aa$ )arus m($"ami$ k('(rs(#iaa$ /a' %a$* ama$+ ((k'i+ #a$ s(suai &(ra'ura$ %a$* (rlaku 5l(*ali'as7 #a$ #i&(r/l() #ari #is'riu'/r r(smi. 3. !($%im&a$a$
Hal-)al %a$* &(rlu #i&(r)a'ika$ #alam &($%im&a$a$ u$'uk m($uru$ka$ k(sala)a$ &($*amila$ /a' #a$ m($"ami$ mu'u /a' Sim&a$ /a' #($*a$ $ama+ 'am&ila$ #a$ ua&a$ miri& 5look-alike+ sound-alike • •
medication names7 s(ara '(r&isa). a'-/a' #($*a$ &(ri$*a'a$ k)usus 5high alert drugs7 %a$* #a&a' m($imulka$ (#(ra "ika '(r"a#i k(sala)a$ &($*amila$+ sim&a$ #i '(m&a'
k)usus. Sim&a$ /a' s(suai #($*a$ &(rs%ara'a$ &($%im&a$a$. • 9. Skri$i$* R(s(& A&/'(k(r #a&a' (r&(ra$ $%a'a #alam &($(*a)a$ '(r"a#i$%a medication error m(lalui k/la/rasi #($*a$ #/k'(r #a$ &asi($. I#($'iikasi &asi($ mi$imal #($*a$ #ua i#($'i'as+ misal$%a $ama #a$ • •
$/m/r
r(kam m(#ik8 $/m/r r(s(&. A&/'(k(r 'i#ak /l() m(mua' asumsi &a#a saa' m(lakuka$ i$'(r&r('asi r(s(& #/k'(r. U$'uk m($*klariikasi k('i#ak'(&a'a$ a'au k('i#ak "(lasa$ r(s(&+
•
si$*ka'a$+ )uu$*i #/k'(r &($ulis r(s(&. Da&a'ka$ i$/rmasi m($*($ai &asi($
s(a*ai
&('u$"uk
&($'i$*
#alam
-
&($*amila$ k(&u'usa$ &(m(ria$ /a'+ s(&(r'i Da'a #(m/*rai 5umur+ (ra' a#a$+ "($is k(lami$7 #a$ #a'a kli$is 5al(r*i+
-
#ia*$/sis #a$ )amil8m($%usui7. Hasil &(m(riksaa$ &asi($ 5u$*si /r*a$+ )asil la/ra'/rium+ 'a$#a-'a$#a i'al #a$ &aram('(r lai$$%a7. M(mua' ria%a'8a'a'a$ &($*/a'a$ &asi($. • !(rmi$'aa$ /a' s(ara lisa$ )a$%a #a&a' #ila%a$i #alam k(a#aa$ • (m(r*($si #a$ i'u&u$ )arus #ilakuka$ k/$irmasi ula$* u$'uk m(mas'ika$ /a' %a$* #imi$'a ($ar+ #($*a$ m($*("a $ama /a' s(r'a m(mas'ika$
#/sis$%a. =. Dis&($si$* !(raika$ /a' #ilakuka$ #($*a$ '(&a' s(suai #($*a$ S!. • !(m(ria$ ('ik(' %a$* '(&a'. • Dilakuka$ &(m(riksaa$ ula$* /l() /ra$* (r(#a. • !(m(riksaa$ m(li&u'i k(l($*ka&a$ &(rmi$'aa$+ k('(&a'a$ ('ik('+ a'ura$ &akai+ • &(m(riksaa$ k(s(suaia$ r(s(& '(r)a#a& /a'+ k(s(suaia$ r(s(& '(r)a#a& isi ('ik('. 6. ,/mu$ikasi+ I$/rmasi #a$ E#ukasi 5,IE7
E#ukasi #a$ k/$s(li$* k(&a#a &asi($ )arus #i(rika$ m($*($ai )al-)al %a$* &($'i$* '($'a$* /a' #a$ &($*/a'a$$%a. Hal-)al %a$* )arus #ii$/rmasika$ #a$ #i#iskusika$ &a#a &asi($ a#ala) !(ma)ama$ %a$* •
"(las
m($*($ai i$#ikasi &($**u$aa$
#a$
a*aima$a
•
m($**u$aka$ /a' #($*a$ ($ar. !(ri$*a'a$ %a$* (rkai'a$ #($*a$ &r/s(s &($*/a'a$. ,("a#ia$ Ti#ak Di)ara&ka$ 5,TD7 %a$* &/'($sial+ i$'(raksi /a' #($*a$ /a' lai$
•
#a$ maka$a$ )arus #i"(laska$ k(&a#a &asi($. R(aksi /a' %a$* 'i#ak #ii$*i$ka$ 5 Adverse Drug Reaction C ADR7 %a$*
•
m($*akia'ka$ (#(ra &asi($+ &asi($ )arus m($#a&a' (#ukasi m($*($ai •
a*aima$a ara m($*a'asi k(mu$*ki$a$ '(r"a#i$%a ADR '(rs(u'. !($%im&a$a$ #a$ &($a$*a$a$ /a' #i ruma) '(rmasuk m($*($ali /a' %a$*
su#a) rusak a'au ka#aluarsa. . !($**u$aa$ a' A&/'(k(r )arus (r&(ra$ #alam &r/s(s &($**u$aa$ /a' /l() &asi($ raa' i$a& #i ruma) saki' #a$ sara$a &(la%a$aa$ k(s()a'a$ lai$$%a+ (k(r"a sama #($*a$ &('u*as k(s()a'a$ lai$. Hal %a$* &(rlu #i&(r)a'ika$ a#ala) T(&a' &asi($ • T(&a' i$#ikasi • T(&a' ak'u &(m(ria$ • T(&a' /a' • T(&a' #/sis • T(&a' la(l /a' 5a'ura$ &akai7 • T(&a' ru'( &(m(ria$ • >. M/$i'/ri$* #a$ Ealuasi A&/'(k(r )arus m(lakuka$ m/$i'/ri$* #a$ (aluasi u$'uk m($*('a)ui ((k '(ra&i+ m(as&a#ai ((k sam&i$* /a'+ m(mas'ika$ k(&a'u)a$ &asi($. Hasil m/$i'/ri$* #a$ (aluasi #i#/kum($'asika$ #a$ #i'i$#akla$"u'i #($*a$ m(lakuka$ &(raika$ #a$ m($(*a) &($*ula$*a$ k(sala)a$.
BAB III
TINJAUAN OBAT Obat #astrointestinal
a' sis'(m &($(r$aa$ a#ala) /a' %a$* (k(r"a &a#a sis'(m *as'r/i$'(s'i$al #a$ )(&a'/iliar. Sis'(m &($(r$aa$ m(miliki u$*si s(a*ai (riku' 1. m($(rima maka$a$ 2. m(m(a) maka$a$ m($"a#i a'-a' *ii 5 sua'u &r/s(s %a$* #is(u' &($(r$aa$ 7 3. m($%(ra& a'-a' *ii k( #alam alira$ #ara) 9. m(mua$* a*ia$ maka$a$ %a$* 'i#ak #a&a' #i(r$a #ari 'uu) S(#a$*ka$ u$'uk klasiikasi /a' sis'(m &($(r$aa$ i'u s($#iri a$'ara lai$ a#a A$'asi#a+ H2 r(s(&'/r a$'a*/$is+ A$'i(m('ik+ A$'ik/li$(r*ik+ H(&a'/&r/'(k'/r+ A$'ii/'ik+ !r/'/$ &/m&a i$)ii'/r+ !r/ki$('ik+ A$'i#iar(+ #a$ Laksa'i.
Proton Pompa Inhibitor
M(ka$ism( k(r"a !!I a#ala) m(ml/kir k(r"a ($im ,H AT!as( %a$* aka$ m(m(a) ,H AT! aka$ m($*)asilka$ ($(r*i %a$* #i*u$aka$ u$'uk m($*(luarka$ asam #ari ka$alikuli s(r'a &ari($'al k( #alam lum($ lamu$*. !a$"a$* #a&a' m($imulka$ k($aika$ *as'i$ #ara) #a$ #a&a' m($imulka$ 'um/r karsi$/i# &a#a 'ikus &(r/aa$. !a#a ma$usia (lum '(ruk'i *a$**ua$ k(ama$a$$%a &a#a &(makaia$ "a$*ka &a$"a$* 5Tari*a$+ 20017. !($*)ama' &/m&a &r/'/$ #im('a/lism( #i)a'i #a$ #i(limi$asi #i *i$"al. D($*a$ &($*(ualia$ &($#(ri'a #isu$*si )a'i (ra'+ 'a$&a &($%(suaia$ #/sis &a#a &($%aki' li(r #a$ &($%aki' *i$"al. D/sis m(&ra/l 20-90 m*8)r+ La$s/&ra/l 1=-30 m*8)r+ Ra(&ra/l 20 m*8)r+ !a$'/&ra/l 90 m*8)r #a$ Es/m(&ra/l 20-90 m*8)r 5La% #kk + 200>7. I$)ii'/r &/m&a &r/'/$ m(miliki ((k %a$* sa$*a' (sar '(r)a#a& &r/#uksi asam. m(&ra/l "u*a s(ara s(l(k'i m($*)ama' kar/$a' a$)i#ras( muk/sa lamu$*+ %a$* k(mu$*ki$a$ 'uru' (rk/$'riusi '(r)a#a&
sia' sus&($si asam$%a
5!aris)a
#a$
H//*(r()+ 200>7. E(k sam&i$* /a' */l/$*a$ i$i "ara$*+ m(li&u'i saki' k(&ala+ #iar(+ k/$s'i&asi+ mu$'a)+ #a$ ruam m(ra) &a#a kuli'. Iu )amil #a$ m($%usui s(aik$%a m($*)i$#ari &($**u$aa$ !!I 5La% #kk+ 200>7.
Meteospasm!l
,/m&/sisi Al(ri$( i'ra'( 60 m* :im('i/$( 300 m* Fa)a$ 'ama)a$ a# 1 ka& I$#ikasi U$'uk m($*/a'i iri'asi usus #a$ #%s&(&sia %a$* #is(r'ai • •
•
rasa $%(ri &a#a #is'($si a#/m($+m('(/rism+mual+a$'is&asm/#i. ,/$'rai$#ikasiGa$**ua$ )a'i #a$ *i$"al+ &asi($ *(ria'ri+ )i&(rs($si'ii'as '(r)a#a& m('(/s&asm%l #a$ i$'/l(ra$si '(r)a#a& al(ri$
• •
a'au a)a$ lai$ #ari /a' i$i. !(r)a'ia$ !($%aki' *lau/ma #a$ &asi($ #($*a$ 'um/r &r/s'a' "i$ak. E(k sam&i$* Hi&/'($si+s/m$/l($ 5k(sa#ara$ m($uru$7+ur'iaria+s)/k. 5m(#iam($'/s./m7
Lansoprazole •
M(ka$ism( k(r"a m($*)ama' #($*a$ &rak'is 'u$'as s(kr(si asam #($*a$ "ala$ m($*)ama' ($im H 8 ,- AT!as( s(ara s(l(k'i #alam s(l-s(l &ari('al #a$
• •
m(ru&aka$ /a' &ili)a$ &(r'ama . 4armak/ki$('ik 'i#ak 'a)a$ asam+ !! ;=< ' J k.l 1+9 "am I$#ikasi !($*/a'a$ "a$*ka &($#(k ulkus ak'i+&($%(mu)a$
"a$*ka
&($#(k
#u/#($um
(s/&)a*i'is+si$#r/m /lli$*(r-
(llis/$+m($*ura$*i r(sik/ NSAID '(rkai' ulkus lamu$*+#a$ &($*/a'a$ mulas •
#ari &($*/a'a$ GERD. !(r)a'ia$ &asi($ ka$k(r lamu$* #a$ kasus s (&(r'i k(*a$asa$ lamu$* )arus #ik(sam&i$*ka$ s((lum &($*/a'a$. !asi($ #($*a$ *a$**ua$ )a'i %a$* &ara) #i*u$aka$ #/sis s('($*a) #ari #/sis $/rmal+ k()amila$ #a$
•
m($%usui. E(k Sam&i$*
!a$kr(a'i'is+a$/r(ksia+*(lisa)+'r(m/r+im&/'($si+sa$*a'
"ara$* '(r"a#i /li'is+saki' k(&ala. D/sis • - Ulkus #u/#($um 30 m* s()ari. !a#a &a*i )ari s(malama 9 mi$**u u$'uk &(m(li)araa$ 1= m*. - NSAID
#u/#($um
a'au
'ukak
lamu$*+
30m*
s()ari
s(kali
s(lama
9
mi$**u+#ila$"u'ka$ s(lama l(i) #ari 9 mi$**u "ika 'i#ak s(&($u)$%a s(mu) &r/ilaksis s()ari 1=-30 m* s(kali.
- !($%aki' GERD+30 m* s('ia& )ari &a#a &a*i )ari s(lama 9 mi$**u+#ila$"u'ka$ s(lama l(i) 9 mi$**u "ika 'i#ak s(&($u)$$%a s(mu) &(m(li)araa$ 1=-30 m* s()ari. - D%s&(&sia kar($a asam+1=-30 m* s('ia& )ari &a#a &a*i )ari s(lama 2-9 mi$**u. 5 FN4 61 !a*( =6 7
BAB IV
KASUS MEDICATION ERROR Medication Error #a&a' '(r"a#i #iruma) saki' %a$* m(miliki a$%ak &asi($ #($*a$ 'u"ua$ '(ra&i (r(#a. Fa$%ak$%a "umla) &asi($ '(rs(u'+k(mu$*ki$a$ a#a$%a $ama &asi($ %a$* )am&ir sama isa sa"a m($imulka$ k(sala)a$ &(m(ria$ /a' /l() a&/'(k(r . Hal i$i #a&a' #is(aka$ kar($a a$%ak$%a "umla) &asi($ s()i$**a m(mua' a&/'(k(r m($"a#i kura$* '(li'i saa' &(m(ria$ /a'. S(&(r'i /$'/) kasus %a$* '(r"a#i #i Ruma) Saki' S'. T)(r(sia+ &asi($ a'as $ama Maria N(ll% s()arus$%a m($#a&a'ka$ /a' la$s/&ra/l(+s(#a$*ka$ &asi($ a'as $ama Asma N(ll% s()arus$%a m($#a&a'ka$ /a' m('(/s&asm%l. T('a&i kar($a k(sala)a$ #ari a&/'(k(r %a$* (r'u*as+/a' %a$* s()arus$%a #i#a&a'ka$ /l() k(#ua &asi($ '(rs(u' mala) '(r'ukar. a' %a$* '(r'ukar su#a) #imi$um /l() &asi($ Maria N(ll% s(a$%ak 1 'al(' %a$* m($*akia'ka$ a#a$ m($"a#i l(mas #a$ mual. U$'u$*$%a ((k sam&i$* #ari /a' '(rs(u' 5m('(/s&asm%l7 'i#ak '(rlalu &ara) kar($a 'u"ua$ '(ra&i$%a sama %ai'u u$'uk &($*/a'a$ maa* #a$ &i)ak ruma) saki' s(*(ra m($*k/$irmasi k(sala)a$ %a$* '(r"a#i k(&a#a k(luar*a &asi($. !a#a kasus i$i '(r"a#i medication error #alam ($'uk administration error (ru&a k(lalaia$ #alam &(m(ria$ /a' s()i$**a m($%(aka$ k(sala)a$ #alam &($**u$aa$ /a'. Maksu# #ari k(lalaia$ #alam &(m(ria$ /a' iala) &a#a saa' a&/'(k(r %a$* s()arus$%a m(m(rika$ /a' s(suai #($*a$ r(s(& '(r$%a'a sala) m(m(rika$ /a' #($*a$ &asi($ %a$* m(m&u$%ai $ama )am&ir sama %a$* m($%(aka$ &($**u$aa$ /a' %a$* sala) /l() &asi($. Dam&ak a'au ((k %a$* '(r"a#i &a#a kasus i$i 'i#ak '(rlalu (sar )i$**a m($%(aka$ k(ma'ia$+ )a$%a mu$ul *("ala s(#a$* sa"a.
BAB V
PEMBAHASAN !asi($ Maria N(ll% s()arus$%a m($#a&a'ka$ /a' La$s/&ra/l( %a$* #ii$#ikasika$ u$'uk m($*ura$*i s(kr(si asam lamu$* &a#a &($#(ri'a maa*. S(#a$*ka$ &a#a saa' &($(rimaa$ /a'+ &asi($ Maria N(ll% mala) m($#a&a'ka$ /a' m('(/s&asm%l %a$* #ii$#ikasika$ s(a*ai a$'is&asm/#i 5 m($*ura$*i $%(ri &(ru' 7 #a$ a$'ila'ul($' 5 m($*a'asi &(ru' k(mu$* 7. S('(la) &($(rimaa$ /a' M('(/s&asm%l+ Maria N(ll% '(la) m(mi$um /a' '(rs(u' s(a$%ak 1 ka&sul %a$* m($*akia'ka$ &asi($ m(rasa l(mas #a$ mual. Hal i$i #is(aka$ kar($a ((k '(ra&i %a$* kura$* '(&a' #ari &($**u$aa$ /a' m('(/s&asm%l u$'uk &asi($ Maria N(ll% %a$* (r'u"ua$ u$'uk m($*ura$*i $%(ri &(ru' #a$ rasa k(mu$* #i&(ru'. S(#a$*ka$ /a' %a$* s()arus$%a #i'(rima &asi($ 5la$s/&ra/l(7 (r'u"ua$ u$'uk m($*ura$*i s(kr(si asam lamu$*. E(k #ari /a' m('(/s&asm%l 'i#ak '(rlalu (r(sik/ (sar kar($a sama-sama #a&a' m($*ura$*i $%(ri &(ru' %a$* #a&a' #is(aka$ /l() s(kr(si asam lamu$* %a$* (rl(i)a$+ $amu$ 'i#ak '(rlalu ((k'i u$'uk m($('ralka$ asam lamu$* s()i$**a masi) m($imulka$ rasa mual %a$* m($%(aka$ k/$#isi 'uu) m($"a#i l(mas. M(#ia'i/$ (rr/r 'i#ak '(&a' &asi($ #a&a' #i)i$#ari #($*a$ ara &($*((kka$ $ama &asi($ &a#a r(s(& %a$* #i'(rima s(r'a A&/'(k(r )arus m($**ali i$/rmasi #ari &asi($ m($*($ai k(lu)a$ %a$* #irasaka$ &asi($ #a$ m(m(rika$ i$/rmasi '(r)a#a& &asi($ m($*($ai /a' i$i alu&u$ /a' i$i #($*a$ /a' %a$* '(r'ukar (r&/'($si k(il '(r"a#i$%a m(#ia'i/$ (rr/r. S/lusi '(r)a#a& r(s(& %a$* 'ulisa$ $ama &asi($ 'i#ak "(las #i)ara&aka$ #/k'(r u$'uk m($ulis #($*a$ "(las $ama '(ra$* &asi($+ ila &(rlu $ama l($*ka& &asi($ a*ar A&/'(k(r mau&u$ '($a*a k(s()a'a$ lai$ isa m(maa$%a #($*a$ ($ar.
BAB VI
PENUTUP Medication error #a&a' '(r"a#i #i ma$a sa"a+ ka&a$ sa"a #a$ &a#a sia&a sa"a. Namu$ &(rlu #i&(r)a'ika$ #am&ak %a$* aka$ '(r"a#i "ika )a$%a m(m(rika$ r(sik/ %a$* s(($ar$%a #a&a' ki'a (*a). Medication error "u*a #a&a' '(r"a#i m(lalui &r/s(s saa' &(r(s(&a$ +#($*a$ #imulai #ari &($ulisa$ r(s(&+ &(maaa$ r(s(& /l() a&/'(k+ &($%(ra)a$ /a'+ )i$**a &($**u$aa$ /a' /l() &asi($. S(&(r'i /$'/) &a#a kasus '(rs(u' '(r"a#i Administration Error %ai'u 'i#ak m(m(riksa i#($'i'as &asi($ a'as $ama Maria N(ll% m($#a&a'ka$ /a' La$/&ra/l( %a$* s()arus$%a #ii$#ikasika$ u$'uk &($%aki' maa* #($*a$ m($*ura$*i s(kr(si asam lamu$* %a$* (rl(i)a$+ '('a&i &a#a &($%(ra)a$ /a' La$/&ra/l( #i(rika$ k(&a#a &asi($ a'as $ama Asma N(ll% %a$* s()arus$%a m($#a&a'ka$ /a' M('(/s&asm%l %a$* #ii$#ikasika$ u$'uk m($*ura$*i $%(ri &(ru' #a$ m($*a'asi &(ru' k(mu$*. S()i$**a '(r"a#i k(sala)a$ &($**u$aa$ /a' &a#a &asi($ '(rs(u'. S(($ar$%a &a#a si'uasi s(&(r'i i$i #a&a' #imi$imalisir u$'uk m($"ami$ ((k '(ra&i &a#a &asi($ s(suai #($*a$ kasus a'au &($%aki' &asi($ '($'a$* /a' %a$* aka$ #ik/$sumsi. D($*a$ #(mikia$ &(ra$ pharmacist #i a&/'(k mau&u$ #iruma) saki' sa$*a'la) &($'i$*. U$'uk i'u+ "ika &asi($ #a'a$* k( A&/'(k m(m(li /a' #($*a$ r(s(& #/k'(r mau&u$ s(ara la$*su$*+ &(ra$ pharmacist a#ala) m($a$%aka$ i#($'i'as #a$ k(lu)a$ &asi($ s(r'a 'u"ua$ '(ra&i &($*/a'a$ .
DAFTAR PUSTAKA a'-/a' &($'i$* E#isi ,(($am Hlm.29