Makalah Komunikasi Verbal & Non Verbal.docx

MAKALAH Komunikasi Verbal & Komunikasi Non Verbal Di Bekukan Oleh: KELOMPOK IV (EMPA ( EMPAT) T)

Zainuddin Jusuf ulan!ris "u!arno %nda 'eker!i )amadan )k +aso

*911 413 14 145* *911 413 #4$* *911 413 1$(* *911 414 13$*

FAKULT FAKULTAS EKONOMI DAN BISNIS B ISNIS JURUSAN PENDIDIKAN EKONOMI UNIVERSITAS NEGERI GORONTALO TA TA !"#$%!"#& !"#$%!" #&

KA,A '-N.AN,A) 

Pu'i Pu'i uku uku** keha+i keha+i*a, *a, Allah Allah S-T ka*ena ka*ena a,a Rah.a, Rah.a, +an Ka*uni Ka*unia/N a/Na0 a0 ka.i ka.i e1a2ai 3enuli +a3a, .eneleaikan ,u2a .akalah an2 1e*,e.a 4 Komunikasi 4 Komunikasi Verba Verball dan  Komunikasi Non Verbal  Verbal 5 ,e3a, 3a+a 6ak,una 6ak,una Makalah ini .e*u3akan .e*u3akan ,u2a .a,a kuliah  Komunikasi Bisnis. Ka.i .en2u7a3kan ,e*i.a kaih ke3a+a e.ua 3ihak 3ihak an2 ,elah .e.1an,u +ala.  3e.1ua,an .akalaah ini0 ehin22a .akalah ini +a3a, +ieleaikan ,e3a, 3a+a 6ak,una 6ak,una Ka.i 'u2a .ena+a*i 1ah6a .akalah ini .aih 'auh +a*i e.3u*na0 8leh ka*ena i,u Ka.i an2a, .e.1u,uhkan k*i,ik +an a*an an2 i9a,na .e.1an2un0 .e.1an2un0 +an 3a+a in,ina un,uk .e.e3e*1aiki keku*an2an/keku*an2an an2 +i1aha +ala. .akalah ini0 ehin22a +i.aa an2 akan +a,an2 akan le1ih 1aik la2i Akhi* Akhi* ka,a0 e.82a e.82a .akalah .akalah ini +a3a, +a3a, 1e*.an9aa, 1e*.an9aa, 1a2i 3a*a 3a*a 3e.1a7a 3e.1a7a +an e.ua e.ua  3ihak

G8*8n,al80 # Ma*e, !"#&

#

/A0,A) %"%

KA,A KA, A '-N.AN,A)  '-N. AN,A)     ii /A0,A) %"% %"%   ii ii

+A+ % '-N/AH2L2AN

## La,a* Belakan2# Belakan2# #! Ru.uan Maalah# Maalah# #; Tu'uan Dan Man9aa, Penuli# Penuli #

+A+ %% '-M+AHA"AN

!# Pen2e*,ian K8.unikai Ve*1al Ve*1al   ! ! !! Pen2e*,ian K8.unikai N8n Ve*1al Ve*1al; ; !; Pe*1e+aan An,a*a K8.unikai Ve*1al Dan N8n Ve*1al& Ve*1al & !$ Fun2i K8.unikai N8n Ve*1al Te*ha+a3 K8.unikai Ve*1al <

+A+ %%% '-N2,2'

;# Kei.3ulan Kei.3ulan    = = ;! Sa*an Sa*an     = =

 DAFTAR  DAFT AR PUSTAKA PUSTAKA1#

!

+A+ % '-N/AH2L2AN

11 La!ar La!ar +elakan +elakan 

Manuia a+alah .akhluk 8ial ki,a hana +a3a, hi+u3 1e*ke.1an2 +an 1e*3e*an e1a2ai e1a2ai .anuia .anuia +en2an +en2an 7a*a 1e*hu1un2an 1e*hu1un2an +an 1eke*'a a.a +en2an +en2an .anuia .anuia lain Salah a,u a,u 7a*a 7a*a ,e*3 ,e*3en en,in ,in2 2 un,u un,uk k 1e*h 1e*hu1 u1un un2a 2an n +an +an 1eke 1eke*'a *'a a.a a.a +en2 +en2an an .anu .anuia ia a+al a+alah ah k8.uni k8.unikai kai K8.uni K8.unika kaii .e*u3a .e*u3akan kan alah alah a,u a3ek a3ek ,e*3en, ,e*3en,in2 in2 +an k8.3le k8.3lek k 1a2i 1a2i kehi+u3an .anuia0 1aik i,u k8.unikai >e*1al .au3un k8.unikai n8n >e*1al Manuia an2a, +i3en2a*uhi 8leh k8.unikai an2 +ilakukanna +en2an .anuia lain0 1aik an2 u+ah +ikenal .au3un an2 ,i+ak +ikenal a.a ekali K8.unikai K8.unikai .e.iliki 3e*an an2 an2a, >i,al 1a2i kehi+u3an kehi+u3an .anuia0 .anuia0 ka*ena i,u ki,a ha*u .e.1e*ikan .e.1e*ikan 3e*ha,ian an2 eka.a ,e*ha+a3 ,e*ha+a3 k8.unikai k8.unikai Se,ia3 8*an2 elalu  1e*u3aa .e.aha.i e,ia3 3e*i,i6a an2 +iala.ina O*an2 .e.1e*ikan .akna ,e*ha+a3 a3a an2 ,e*'a+i +i +ala. +i*ina en+i*i a,au lin2kun2an eki,a*na Te*ka+an2 .akna an2 +i1e*ikan i,u an2a, 'ela +an .u+ah +i3aha.i 8*an2 lain0 na.un ,e*ka+an2 .akna i,u 1u*a.0 ,i+ak +a3a, +i3aha.i +an 1ahkan 1e*,en,an2an +en2an .akna e1elu.na Den2an Den2an .e.aha. .e.aha.ii k8.uni k8.unika kaii .aka .aka 8*an2 8*an2 +a3a, +a3a, .ena9i .ena9i*ka *kan n 3e*i,i 3e*i,i6a 6a e7a*a e7a*a le1ih le1ih 9leki1el +an 1e*.an9aa,

1$ )umusan Masala A+a3un *u.uan .aalah an2 akan +i1aha +ala. .akalah ini ialah? a  1 7

Pen2 Pen2e,i e,ian an k8.u k8.uni nika kai i >e*1 >e*1al al +an +an k8.u k8.uni nika kai i n8n n8n >e*1 >e*1al al Pe*1e+aan k8.unikai >e*1al +an k8.unikai n8n >e*1al Fun2 Fun2i i k8. k8.un unik ikai ai n8n n8n >e*1 >e*1al al ,e* ,e*ha ha+a +a3 3 K8. K8.un unik ika aii >e*1 >e*1al al

13 ,uuan /an Manfaa! 'enulis A+a3un ,u'uan +an .an9aa, +a*i 3enuunan .akalah ini ai,u: Den2an Den2an a+ana a+ana .akalah .akalah ini +iha*a3 +iha*a3kan kan +a3a, +a3a, .e.1an .e.1an,u ,u 3a*a 3a*a 3e.1a7a 3e.1a7a00 3a+a 3a+a u.u.na .ahai6a un,uk +a3a, .e.1e+akan k8.unikai >e*1al +an k8.unikai n8n >e*1al0 ehi22a ka,a +a3a, .en2i.3le.en,aikan +ala. 1e*1a2ai 3e*i,i6a an2 ki,a akan a.3aikan ke3a+a ee8*an2

#

+A+ %% '-M+AHA"AN

$1 'ener!ian Komunikasi Verbal K8.unikai >e*1al a+alah k8.unikai an2 .en22unakan ka,a/ka,a0 en,ah lian .au3un ,ulian K8.unikai ini 3alin2 1anak +i3akai +ala. hu1un2an an,a* .anuia Melalui Melalui ka,a/ka,a0 en,ah lian .au3un ,ulian ,ulian .e*eka .en2un2ka3kan .en2un2ka3kan 3e*aaan0 3e*aaan0 e.8i0  3e.iki*an0 2a2aan0 a,au .aku+ .e*eka un,uk .ena.3aikan 9ak,a0 +a,a0 in98*.ai e*,a .en'elakanna0 alin2 1e*,uka* 3e*aaan +an 3e.iki*an0 alin2 1e*+e1a, +an 1e*,en2ka* A+a +ua unu* 3en,in2 +ala. k8.unikai >e*1al0 ai,u: # Bahaa +an ! Ka,a 1) Bahasa Bahaa a+alah ala, k8.unikai an2 1e*u3a i,e. la.1an2 1uni an2 +ihailkan +a*i ala, u7a3 .anuia0 ai,u .ulu, Dala. k8.unikai >e*1al0 la.1an2 1ahaa an2 +i3e*2un +i3e*2unakan akan a+alah 1ahaa >e*1al lian0 ,e*,uli ,e*,uli 3a+a ke*,a0 a,au3un a,au3un elek,*8nik elek,*8nik Bahaa ua,u 1an2a a,au uku 1e*aal +a*i in,e*aki an,a* 6a*2ana a,u a.a lain Ke.u+ian  1ahaa i,u 1e*i9a, arbitrer   (1ia 1e*u1ah/u1ah a,au ,i+ak ,e,a3)0 ka*ena 1ahaa e,ia3  1an2a a,au uku 1e*1e+a/1e+a Bahaa .e.iliki .e.iliki 1anak 9un2i0 9un2i0 na.un eku*an2/ku eku*an2/ku*an2n *an2naa a+a ,i2a 9un2i an2 e*a, hu1un2anna +ala. .en7i3,akan k8.unikai an2 e9ek,i9 Ke,i2a 9un2i i,u a+alah # Un,uk .e.3ela'a*i .e.3ela'a*i ,en,an2 ,en,an2 +unia +unia ekelili ekelilin2 n2 ki,a ! Un,uk .e.1ina .e.1ina hu1un2an hu1un2an an2 1aik +i an,a*a an,a*a ea.a ea.a .anuia .anuia ; Un,uk .en7i3,aakan .en7i3,aakan ika,an/ika,an ika,an/ika,an +ala. kehi+u3an kehi+u3an .anuia .anuia  Baaimana mem!ela"ari bahasa# bahasa# Menu*u, 3a*a ahli0 a+a ,i2a ,e8*i an2 .e.1i7a*akan ehin22a 8*an2 1ia .e.iliki ke.a.3uan 1e*1ahaa Te8*i Te8*i 3e*,a.a 3e*,a.a +ie1u, +ie1u, O3e*an, O3e*an, @8n+i,i8ni @8n+i,i8nin2 n2 an2 +ike.1an2kan +ike.1an2kan 8leh e8*an2 e8*an2 ahli  3ik8l82i 1eha>i8*i,ik an2 1e*na.a B F Skinne* (#=&) Te8*i Te8*i ini .enekankan unu*  *an2an2an (,i.ulu) +an ,an22a3an (*e38ne) a,au le1ih +ikenal +en2an i,ilah S/R ,e8*i ini .ena,akan 1ah6a 'ika a,u 8*2ani.e +i*an2an2 8leh ,i.uli +a*i lua*0 8*an2

!

7en+e*un2 akan .e.1e* *eaki Anak/anak .en2e,ahui 1ahaa ka*ena ia +ia'a* 8leh 8*an2 ,uana a,au .eni*u a3a an2 +iu7a3kan 8leh 8*an2 lain Te8*i 8*i ke+u ke+uaa iala ialah h ,e8*i ,e8*i k82n k82ni, i,i9 i9 an2 an2 +ike +ike.1 .1an an2k 2kan an 8leh 8leh N8a. N8a. @h8. @h8.k k  Menu*u,na ke.a.3uan 1e*1ahaa an2 a+a 3a+a .anuia a+alah 3e.1a6aan 1i8l82i an2 +i1a6a +a*i lahi* Te8*i ke,i2a +ie1u, Me+ia,in2 ,he8* a,au ,e8*i 3enen2ah Dike.1an2kan 8leh @ha* @ha*le le O288 O288+ + Te8*i 8*i ini ini .ene .eneka kank nkan an 1ah6 1ah6aa .anu .anuia ia +ala +ala. . .en2 .en2e. e.1a 1an2 n2ka kan n ke.a.3uanna 1e*1ahaa0 ,i+ak a'a 1e*eaki ,e*ha+a3 *an2an2an (,i.uli) an2 +i,e*i.a +a*i lua*0 ,e,a3i 'u2a +i3en2a*uhi 8leh 3*8e in,e*nal an2 ,e*'a+i +ala. +i*ina $) Kata Ka,a a+alah ku.3ulan 1e1e*a3a hu*u9 an2 .e.iliki .akna ,e*,en,u Dala. KBBI (Ka.u Bea* Bahaa In+8neia) ka,a a+alah unu* 1ahaa an2 +iu7a3kan a,au +i,ulikan an2 an2 .e*u3a .e*u3akan kan 3e*6u' 3e*6u'u+ u+an an ua,u ua,u 3e*aaa 3e*aaan n +an 3iki*an 3iki*an an2 an2 +a3a, +a3a, +i3akai +i3akai +ala. +ala.  1e*1ahaa Da*i e2i 1ahaa0 ka,a +ia*,ikan e1a2ai k8.1inai mor%em  mor%em  an2 +ian22a3 e1a2ai e1a2ai 1a2ian ,e*ke7il +a*i kali.a, kali.a, Se+an2kan Se+an2kan mor%em (uku mor%em (uku ka,a) en+i*i a+alah 1a2ian ,e*ke7il +a*i ka,a an2 .e.iliki .akna +an ,i+ak +a3a, +i1a2i la2i ke 1en,uk an2 le1ih ke7il la2i $$ 'ener!ian Komunikasi Non Verbal K8.unikai K8.unikai n8n >e*1al a+alah k8.unikai k8.unikai an2 3eanna 3eanna +ike.a +ike.a +ala. 1en,uk 

n8n >e*1al (,an3a ka,a/ka,a) Dala. 1e*k8.unikai ha.3i* e7a*a 8,8.a,i k8.unikai n8n >e*1al iku, ,e*3akai Ka*ena k8.unikai n8n >e*1al 1e*i9a, ,e,a3 +an elalu a+a K8.unikai n8n >e*1al le1ih 'u'u* .en2un2ka3kan hal an2 .au +iun2ka3kan ka*ena 38n,an @i*i/7i*i K8.unikai n8n >e*1al ai,u? # Baha ahaaa ,u ,u1uh0 1uh0 ! Tan+a n+a (i2 (i2n) n)00 ; Tin+a Tin+akan kan%3e* %3e*1ua 1ua,an ,an (a7,i (a7,i8n 8n)) a,au a,au $ O1'ek 'ek (81' (81'e7 e7,) ,)

1) Baha Bahasa sa Tubuh buh Bahaa ,u1uh an2 1e*u3a *au, 6a'ah0 2e*ak ke3ala0 2e*ak ,an2an0 2e*ak/2e*ik  ,u1uh .en2un2ka3kan 1e*1a2ai 3e*aaan0 ii ha,i0 ii 3iki*an0 kehen+ak0 +an ek3*ei ;

$) Tanda Dala. Dala. k8.un k8.unika ikaii n8n >e*1al >e*1al ,an+a ,an+a .en22a .en22an,i n,i ka,a/ka ka,a/ka,a0 ,a0 .ialn .ialna0 a0 1en+e* 1en+e*a0 a0 *a.1u/*a.1u lalu lin,a +a*a,0 lau,0 u+a*a0 +an lain/lain &) Tinda indaka kan' n'!e !erb rbua uata tan n Ini e1ena e1ena*n *naa ,i+ak ,i+ak khuu khuu +i.ak +i.aku+k u+kan an .en22a .en22an,i n,i ka,a/k ka,a/ka,a0 a,a0 ,e,a3i ,e,a3i +a3a, +a3a, .en2han,a*kan .akna Mialna0 .en22e1*ak .e'a +ala. 3e.1i7a*aan0 .enu,u3 3in,u ke*a/ke*a 3a+a 6ak,u .enin22alkan *u.ah0 .enekan 2a .81il kua,/kua, Se.ua i,u .en2an+un2 .akna ,e*en+i*i () b"ek   O1'ek e1a2ai 1en,uk k8.unikai n8n >e*1al 'u2a ,i+ak .en22an,i ka,a0 ,e,a3i +a3a, .ena.3aikan a*,i ,e*,en,u Mialna0 3akaian0 ake8*i +an0 *u.ah0 3e*a18, *u.ah0 ha*,a 1en+a0 ken+a*aan0 ha+iah +an lain/lain  al .ena*ik +a*i k8.unikai n8n >e*1al ialah ,u+i Al1e*, Mah*a1ian (#=#) an2 .eni.3ulkan 1ah6a ,in2ka, ke3e*7aaan +a*i 3e.1i7a*aan 8*an2 hana C 1e*aal +a*i  1ahaa >e*1al0 ;C +a*i >87al ua*a0 +an &&C +a*i ek3*ei .uka Ia I a 'u2a .ena.1ahkan  1ah6a 'ika ,e*'a+i 3e*,en,an2an an,a*a a3a an2 +iu7a3kan ee8*an2 +en2an  3e*1ua,anna0 8*an2 lain 7en+e*un2 .e.3e*7aai hal/hal an2 1e*i9a, n8n>e*1al Oleh e1a1 e1a1 i,u0 i,u0 Ma*k kna33 (#=) (#=) .ene1 .ene1u, u, 1ah6a 1ah6a 3en22u 3en22unaa naan n k8+e k8+e n8n >e*1al >e*1al +ala. +ala.  1e*k8.unikai .e.iliki 9un2i un,uk  a Meaki Meakinka nkan n a3a an2 an2 +iu7a3 +iu7a3kan kann naa (*e3e,i,i (*e3e,i,i8n) 8n)  1 Menun'ukkan 3e*aaan +an e.8i an2 an2 ,i+ak 1ia +iu,a*akan +en2an ka,a/ka,a 7 Menun'ukka Menun'ukkan n 'a,i +i*i +i*i ehin22a ehin22a 8*an2 lain 1ia 1ia .en2enaln .en2enalnaa (i+en,i,) (i+en,i,) + Mena.1ah Mena.1ah a,au .elen2ka3i .elen2ka3i u7a3an/u u7a3an/u7a3an 7a3an an2 an2 +i*aakan +i*aakan 1elu. 1elu. e.3u*na e.3u*na

Oleh e1a1 i,u0 Ma*k kna33 (#=) .ene1u, 1ah6a 3en22unaan k8+e n8n >e*1al +ala. 1e*k8.unikai .e.iliki 9un2i un,uk: a Meaki Meakinka nkan n a3a an2 +iu7a3k +iu7a3kann anna a (*e3e,i (*e3e,i,i8 ,i8n1) n1)  1 Menun'ukkan 3e*aaan +an e.8i an2 ,i+ak 1ia +iu,a*akan +en2an ka,a/ka,a (u1,i,u,i8n) 7 Mena.1ah Mena.1ah a,au .elen2ka3i .elen2ka3i u7a3an/u u7a3an/u7a3an 7a3an an2 an2 +i*aakan +i*aakan 1elu. 1elu. e.3u*na e.3u*na $3 'erbedaan An!ara Komunikasi Verbal /an Non Verbal

$

Se7a Se7a*a *a ekil ekila a ,elah ,elah +iu* +iu*ai aika kan n 3a+a 3a+a 1a2i 1a2ian an a6al a6al ,uli ,ulian an ini0 ini0 1ah6 1ah6aa an,a an,a*a *a k8.unikai >e*1al +an n8n >e*1al .e*u3akan a,u kea,uan an2 ,i+ak +a3a, +i3iahkan0 +ala. a*,i ke+ua ke+ua 1ahaa ,e*e1u, 1eke*'a 1eke*'a 1e*a.a/a.a un,uk .en7i3,akan ua,u .akna .akna  Na.un0 ke+uana 'u2a .e.iliki 3e*1e+aan/3e*1e+aan Ga2aan ini +i7e,ukan 8leh Malan+*8 +an Ba*ke* e3e*,i an2 +iku,i3 +ala. 1uku K8.unikai An,a* An,a* Bu+aa an2 +i ,ulian ,uli an 8leh D*a Ila Suna*6ina+i0 MA a. Terstrukt rstruktur ur * Non Strukt Struktur  ur  K8.unikai >e*1al an2a, ,e*,*uk,u* +an .e.3unai huku. a,au a,u*an/a,u*an ,a,a 1ahaa e+an2kan k8.unikai n8n >e*1al ,e*'a+i e7a*a ,i+ak +ia+a*i0 ,an3a u*u,/ u*u,an ke'a+ian an2 +a3a, +i*a.alkan e1elu.na Tan3a 38la an2 'ela0 3e*ilaku n8n >e*1al an2 a.a0 +a3a, .e.1e*i a*,i an2 1e*1e+a 3a+a aa, an2 1e*lainan b. +inui +inuisti stikk * Non +inui +inuistik stik Lin2ui Lin2ui,ik ,ik a+alah a+alah il.u il.u an2 an2 .e.3el .e.3ela'a* a'a*ii aal uul0 uul0 ,*uk,u ,*uk,u*0 *0 e'a*ah e'a*ah00 >a*iai >a*iai *e2i8nal +an 7i*i/7i*i 98ne,ik +a*i 1ahaa Den2an ka,a lain0 lin2ui,ik .e.3ela'a*i .a7a./ .a7a. e2i 1ahaa >e*1al0 ai,u ua,u i,e. +a*i la.1an2/la.1an2 an2 u+ah +ia,u*   3e.1e*ian .aknana Se1alikna0 3a+a k8.unikai n8n >e*1al0 ka*ena ,i+ak a+ana ,*uk,u* khuu0 .aka uli, un,uk .e.1e*i .akna 3a+a la.1an20 6alau3un ki,a a+a uaha un,uk un,uk .e.1e* .e.1e*ika ikan n a*,i khuu khuu 3a+a 3a+a ek3*e ek3*ei/e i/ek3 k3*ei *ei 6a'ah 6a'ah ee8* ee8*an2 an2 Ka*ena Ka*ena e,ia3 e,ia3 ek3*ei 6a'ah ee8*an20 1e*1e+a/1e+a 8*an2 .enilaina ,. Ter!utus r!utus-Pu -Putus tus * Sinamb Sinambun  un  k8.unika k8.unikaii >e*1al +i+aa*kan 3a+a uni,/uni, uni,/uni, an2 ,e*3u,u/3u,u ,e*3u,u/3u,u Mialna? 3a+a aa, ki,a 1e*1i7a* 1e*1i7a*a0 a0 ki,a 1e*3iah 1e*3iah +en2an +en2an 8*an2 an2

ki,a a'ak 1e*1i7a* 1e*1i7a*aa ehin2 ehin22a 2a

k8.unikai ki,a ,e*hen,i (,e*3u,u) Se.en,a*a k8.unikai n8n >e*1al +ian22a3 1e*i9a,  1e*keina.1un2 ka*ena 1ia (1e*kelan'u,an a,au ,e*u/.ene*u) Maku+na ela.a ,u1uh0 6a'ah +an keha+i*an ki,a .aih +a3a, +i3e*e3ik +i3e*e3ikan an 8leh 8*an2 lain a,au +i*i ki,a en+i*i0 en+i*i0  1e*a*,i k8.unikai n8n >e*1al +a3a, 1e*kelan'u,an a,au ,e*u/.ene*u ki,a 2unakan d. Di!e Di!ela la"a "ari ri * Alam Alamii k8.unikai >e*1al a+alah eua,u an2 ha*u +i 3ela'a*i Mialna e8*an2 i6a SD .en2 .en2ha ha9a 9all hu*u hu*u99 a1'a a1'a+ + A %+

 ,u'uan ,u'uanna na a2a* a2a* +ia 1ia 1ia .e.1a7 .e.1a7a a Se1alik Se1alikna na

k8.unikai k8.unikai n8n >e*1al >e*1al Ja*an2 ekali ekali ki,a .eliha, in+i>i+u in+i>i+u an2 +ia'a*kan +ia'a*kan 7a*a un,uk  &

 1e*k8.unikai e7a*a n8n >e*1al Bahkan a+a an2 1e*3en+a3a, 1ah6a .anuia lahi*  +en2an nalu*i/nalu*i +aa* n8n >e*1al0 e3e*i .enan2i +an ,e*,a6a e. Pemrosesa Pemrosesan n tak tak Sebelah Sebelah Kiri * Pemro Pemrosesan sesan tak Sebelah Sebelah Kanan Kanan Pen+eka,an neu*89ii8l82ik .eliha, 3e*1e+aan +ala. 3e.*8ean >e*1al +an n8n >e*1al >e*1al 3a+a 3a+a +i*i +i*i .anui .anuia a Pen+ek Pen+eka,a a,an n ini .en'ela .en'elaka kan n 1a2ai. 1a2ai.ana ana k8.uni k8.unika kaii >e*1al >e*1al .e.e*lukan analii +an 3enala*an0 ehin22a +i3*8e 1a2ian 8,ak e1elah ki*i 78n,8hna e3e*,i e3e*,i 2u*u 2u*u 1e*,an 1e*,anaa 3a+a 3a+a .u*i+n .u*i+na a 4!;< 4!;e*1al >e*1al +i 3*8e 3*8e 1a2ian 1a2ian 8,ak 8,ak e1elah e1elah kanan0 kanan0 ka*ena ka*ena ,i+ak ,i+ak .e.e*lu .e.e*lukan kan analii analii +an 3enala 3enala*an0 *an0 ka*ena ka*ena .e*eka .e*eka u+ah u+ah 3e*nah 3e*nah .en2ala.ina0 e3e*,i ,e*,a6a0 .enan2i0 +an lain/lain Den2an a+ana 3e*1e+aan ini0 .aka ke.a.3uan un,uk .en2i*i. +an .ene*i.a 3ean 1e*1e+a 3ula

$4 0unsi Komunikasi Non Verbal ,erada Komunikasi Verbal Meki3 Meki3un un k8.uni k8.unikai kai >e*1al >e*1al +an n8n >e*1al >e*1al .e.ilik .e.ilikii 3e*1e+ 3e*1e+aan aan/3e /3e*1e *1e+aan +aan00 na.un ke+uana +i1u,uhkan un,uk 1e*lan2un2na ,in+ak k8.unikai an2 e9ek,i9 Fun2i +a*i la.1an2/la.1an2 >e*1al .au3un n8n >e*1al a+alah un,uk .e.3*8+uki .akna an2 k8.unika,i9 Se7a*a hi,8*i0 k8+e n8n >e*1al e1a2ai ua,u .ul,i alu*an akan .en2u1ah 3ean >e*1al .elalui 1e1e*a3a 9un2i? # Pen2ulan2an (Re3e,i,i8n) ! Pen2 Pen22a 2an, n,ii (Su1,i (Su1,i,u ,u,i ,i8n 8n)) ; Pen2 Pen2a, a,u* u*an an (Re2 (Re2ul ula, a,i8 i8n) n) $ Penekanan Penekanan (A77en,ua,i8 (A77en,ua,i8n) n) +an +an Pelen2k Pelen2ka3 a3 (@8.3le. (@8.3le.en,a,i8 en,a,i8n) n) Dala. Dala. ,ahun ,ahun #=<& #=<&00 Paul Paul Ek.a Ek.an n .en' .en'el elak akan an 1ah6 1ah6aa  !esan non erbal akan men menul ulan an  atau atau mene meneu uhk hkan an !esa !esan n erb erbal  al  Mia Mialn ln a +ala. ala. ua, ua,u u lela lelan n20 ki,a i,a .en2a7un2kan li.a 'a*i un,uk .enun'ukkan 'u.lah ,a6a*an an2 ki,a .in,a0 e.en,a*a e7a*a >e*1al (1ahaa lian) ki,a .en2a,akan Hli.a k8.unikai n8n >e*1al menanti !esan erbal  Mialna0 ki,a ,i+ak 3e*lu e7a*a >e*1al >e*1al .ena, .ena,aka akan n ka,a ka,a H.enan H.enan2H0 2H0 na.un na.un 7uku3 7uku3 hana hana .en2a7u .en2a7un2k n2kan an +ua 'a*i ki,a ki,a .e.1en,uk hu*u9 V (>i7,8*) an2 1e*.akna ke.enan2an Fun2i lain +a*i k8.unikai n8n >e*1al a+alah menatur !esan erbal  Pean/3ean n8n >e*1al 1e*9un2i un,uk .en2en+alikan e1uah in,e*aki +ala. ua,u 7a*a an2 euai +an halu0 halu0 e3e*,i e3e*,i .ialn .ialnaa enu. enu.00 .ena,a3 .ena,a3 .a,a 3e.1i7a*a 3e.1i7a*a00

+an lain/lain lain/lain ela.a ela.a

 3e*7aka3an i,u 1e*lan2un2 <

Selain i,u0 k8.unikai n8n >e*1al 'u2a .e.1e*i !enekanan .e.1e*i  !enekanan ke!ada !esan erbal/ e3e*,i .en2a7un2kan ke3alan ,an2an  Dan akhi*na 9un2i k8.unikai n8n >e*1al a+alah 3elen2ka3 3ean >e*1al +en2an .en2u1ah 3ean >e*1al0 e3e*,i ,e*enu. un,uk .enun'ukkan *aa 1aha2ia ki,a Pe.iki*an an2 a.a 'u2a +iun2ka3kan 8leh Sa.8>a* (Ila Suna*6ina+i0 K8.unikai An,a* Bu+aa)0 1ah6a +ala. ua,u 3e*i,i6a k8.unikai0 3e*ilaku n8n >e*1al +i2unakan e7a*a 1e*a.a/a.a +en2an Bahaa >e*1al: a Pe*ilaku Pe*ilaku n8n n8n >e*1al >e*1al .e.1e*i .e.1e*i aken aken a,au a,au 3enekan 3enekanan an 3a+a 3a+a 3ean 3ean >e*1al >e*1al Mialna Mialna .ena,akan ,e*i.a kaih +en2an ,e*enu.  1 Pe*ilaku n8n >e*1al e1a2ai 3en2ulan2an +a*i 1ahaa >e*1al Mialna .ena,akan a*ah ,e.3a, +en2an .en'elakan Haa 3e*2i ke ke*u.ah +ia un,uk .en22a.1il 1uku aa an2 ke,i22alan ke.a*inH0 ke.u+ian .en2ulan2  3ean an2 a.a +en2an .enun'uk a*ahna a*ahna 7 Tin+ak Tin+ak k8.unikai k8.unikai n8n >e*1al >e*1al .elen2k .elen2ka3i a3i 3e*na 3e*na,aan ,aan >e*1al >e*1al Mialna Mialna .en2a,akan .en2a,akan .aa9 3a+a ,e.an ka*ena ,i+ak +a3a, .e.in'a.kan .e.in'a.kan uan2? +an a2a* a2a* le1ih le1ih 3e*7a 3e*7aa0 a0 3e*n 3e*na,aa a,aan n i,u +i,a.1 +i,a.1ah ah la2i la2i +en2an +en2an ek3*e ek3*ei i .uka .uka un22uh/un22uh a,au .e.3e*liha,kan aku a,au +8.3e, an2 k88n2 + Pe*ilaku Pe*ilaku n8n n8n >e*1al >e*1al e1a2ai e1a2ai 3en22a 3en22an,i n,i +a*i +a*i k8.unik k8.unikai ai >e*1al >e*1al Mialna .ena,akan *aa ha*u ,i+ak +en2an ka,a/ka,a0 .elainkan +en2an .a,a an2 1e*linan2/linan2 a,au 1e*ka7a/ka7a

Dala. 3e*ke.1an2an 3e*ke.1an2anna na eka*an2 eka*an2 ini0 9un2i 9un2i k8.unika k8.unikaii n8n>e*1al n8n>e*1al +i3an+an2 +i3an+an2 e1a2a e1a2aii 3ean/3 3ean/3ean ean an2 an2 h8li,i h8li,ik0 k0 le1ih le1ih +a*i +a*i 3a+a 3a+a e1a2a e1a2aii e1uah e1uah 9un2i 9un2i 3e.*8e 3e.*8ean an in98*.ai an2 e+e*hana Fun2i/9un2i h8li,ik .en7aku3 i+en,i9ikai0 3e.1en,ukan +an .ana'e. .ana'e.en en kean0 kean0 .ulih .uliha,0 a,0 e.8i e.8i +an ,*uk,u ,*uk,u** 3e*7ak 3e*7aka3a a3an n Ka*ena Ka*enana na00 k8.uni k8.unika kaii n8n>e*1al ,e*u,a.a 1e*9un2i .en2en+alikan (78n,*8llin2)0 +ala. a*,i ki,a 1e*uaha u3aa 8*an2 lain +a3a, .elakukan a3a an2 ki,a 3e*in,ahkan i7k8n +an S,a7k .ene2akan  1ah6a 9un2i/9un2i h8li,ik ,e*e1u, +a3a, +i,u*unkan +ala.  9un2i0 ai,u 3en2en+alian ,e*ha+a3 3e*7aka3an0 k8n,*8l ,e*ha+a3 3e*ilaku 8*an2 lain0 ke,e*,a*ikan a,au keenan2an0  3en8lakan a,au ke,i+akenan2an0 3e*a2aan in98*.ai k82ni,i90 3e*a2aan in98*.ai a9ek,i90  3eni3uan +i*i (el9/+e7e3,i8n) +an .uliha, ,e*ha+a3 8*an2 lain K8.u K8.unik nikai ai n8n n8n >e*1 >e*1al al +i2u +i2una naka kan n un,u un,uk k .e.a .e.a,i ,ika kan n 1ah6 1ah6aa .akn .aknaa an2 an2 e1ena*na +a*i 3ean/3ean >e*1al +a3a, +i.en2e*,i a,au 1ahkan ,i+ak +a3a, +i3aha.i0 

Ke+uana Ke+uana k8.unikai k8.unikai >e*1al >e*1al +an n8n >e*1al0 ku*an2 +a3a, 1e*83e*ai 1e*83e*ai e7a*a ,e*3iah0 ,e*3iah0 a,u a.a lain alin2 .e.1u,uhkan 2una .en7a3ai k8.unikai an2 e9ek,i9

+A+ %%% '-N2,2' 31 Kesim Kesimula ulan n K8.unikai >e*1al a+alah k8.unikai an2 .en22unakan ka,a/ka,a0 en,ah lian

.au3un ,ulian Se+an2kan k8.unikai n8n >e*1al a+alah k8.unikai an2 3eanna +ike.a +ala. 1en,uk n8n >e*1al0 ,an3a ka,a/ka,a0 le1ih ke ek3*ei Dala. k8.unikai >e*1al ,e*+a3a, +ua unu* 3en,in20 ai,u 1ahaa +an ka,a Dala. k8.unikai n8n >e*1al ,e*+a3a, 1e1e*a3a unu* 3en,in20 ai,u: 1ahaa ,u1uh0 ,an+a (i2n)0 ,in+akan%3e*1ua,an (a7,i8n) +an 81'ek (81'e7,) Lalu Lalu +ala. +ala. hal 3en22 3en22una unaann anna a k8.uni k8.unika kaii >e*1al >e*1al +an n8n >e*1al >e*1al .e.ilik .e.ilikii  3e*1e+aan0 k8.unikai >e*1al 1e*i9a, Te*,*uk,u*0 Te*,*uk,u*0 Lin2ui,ik0 Te*3u,u/3u,u0 Te*3u,u/3u,u0 Di 3ela'a*i0 Pe.*8ean O,ak Se1elah Ki*i Ki*i Se+an2kan k8.unikai k8.unikai n8n >e*1al i9a,na ke1alikan +a*i i9a, k8.unikai >e*1al Ke.u+ian 9un2i K8.unikai >e*1al +an n8n >e*1al ialah? a 3ean n8n >e*1al akan .en2ul .en2ulan2 an2 a,au a,au .ene2uh .ene2uhkan kan 3ean 3ean >e*1al >e*1al  1 k8.unikai n8n >e*1al .en22an,i 3ean 3ean >e*1al 7 Fun2i Fun2i lain +a*i +a*i k8.unika k8.unikai i n8n >e*1al a+alah .en2a,u* .en2a,u* 3ean 3ean >e*1al >e*1al + k8.unikai k8.unikai n8n >e*1al >e*1al 'u2a 'u2a .e.1e*i .e.1e*i 3enekana 3enekanan n ke3a+a ke3a+a 3ean 3ean >e*1al >e*1al e Te*akhi Te*akhi** 9un2i 9un2i k8.unika k8.unikai i n8n >e*1al a+alah 3elen2ka3 3elen2ka3 3ean 3ean >e*1al >e*1al In,i +a*i kei.3ulan +i a,a 3a+a +aa*na ialah? k8.unikai >e*1al +an n8n >e*1al ku*an2 +a3a, 1e*83e*ai e7a*a ,e*3iah a,u a.a lain alin20 ka*ena ke+ua k8.unikai ,e*e1u, ha*u +i 2unakan 1e*a.a/a.a .en7a3ai k8.unikai an2 e9ek,i9 

3$ 3$ "ara "aran n Da*i Da*i kei. kei.3u 3ulan lan +ia,a +ia,a 3en 3enu uun un +a3a +a3a,, e+ik e+iki, i, .e.1 .e.1e*i e*i a*an a*an ke3a ke3a+a +a 3a*a 3a*a

 3e.1a7a0 khuu .ahai6a 1ila ki,a 1e*k8.unikai hen+aklah 1e*k8.unikai an2 1aik0  1aik i,u +i lin2kun2an ka.u a,au3un +i lua* lin2kun2an ka.3u Un,uk 1e*k8.unikai an2 an2 1aik 1aik hen+ hen+ak akla lah h ki,a ki,a ha*u ha*u .en2 .en2e, e,ah ahui ui +an +an .e.a .e.aha ha.i .i k8.u k8.uni nika kai i00 1aik 1aik i,u i,u k8.unikai >e*1al +an k8.unikai n8n >e*1al

/A0,A) '2",AKA

•

Ah.a+ Al/A,h,ha*0 Al/A,h,ha*0 Muha..a+ !"#! The Ma2i7 89 @8..uni7a,i8n Jaka*,a? a.an @an2a*a0 a9ie+ !"" Pen2an,a* Il.u K8.unikai Jaka*,a? Ra'a G*a9in+8 Pe*a+a M a*+'ana0 A2u !""; K8.unikai In,*a Pe*8nal +an In,e*3e*8nal 82aka*,a?

•

Kaniiu T -88+0 Julia !""= @8..uni7a,i @8..uni7a,i8n 8n in Ou* Li>e B8,8n? -a -a+68* +68*,h ,h @en2a2e @en2a2e

• •

Lea*nin2

=