KAJIAN FABRIK Pada akhir unit ini , pelajar dapat ; 1.Menerangkan maksud jenis gentian asli dan gentian buatan 2.Mengenal pasti dua klasifikasi sumber gentian 3.Menyenaraikan sumber gentian asli dan gentian buatan. 4.Menyatakan contoh fabrik bagi setiap jenis gentian asli dan buatan. 5.Menghuraikan ciri-ciri setiap gentian fabrik asli dan buatan
Kajian Fabrik
Jenis Gentian
Klasifikasi •Asli •Buatan
•Asli - kapas, linen, sutera, benang sayat •Buatan- nilon, poliester, rayon dan asetat
Ciri gentian •Kekukuhan •Penyerapan lembapan •Keselesaan •Kekonduksian haba •Kekenyalan •Ketahanan suhu dan cahaya
SUMBER GENTIAN
Gentian Buatan
Gentian Asli
Haiwan(Protein)
Tumbuhan(Selulosa)
Sintetik
Terjana Semula
Getah
Mineral
Asas Logam
Asas Petroleum
Jenis Gentian
Nama Gentian
Sumber
Selulosa
Kapas
Buah kapas dari pokok kapas
Linen
Serat pokok flaks
Jut
Serat batang jut
Rami
Serat batang rami
Hemp
Manila hemp atau batang abaca
Sutera
Ulat Sutera
Bulu Biri-biri
Sayat kambing biri-biri, Kambing Kashmir, Arnab Angora, Vicuna, Kambing Angora
Mineral
Asbestos
Getah
Elastomer
Ketulan batu silicate of magnesium dan kalsium Susu daripada pokok getah
Protein
Ciri-ciri gentian kapas: Ciri Estestik Ciri Kekukuhan Permukaan yang • Teguh dan • pudar akan lebih menjadi lebih menarik teguh apabila basah sekiranya diberi kemasan khas • Gentian tahan seperti digerus lasak, fabrik boleh • dan merserais diberus semasa mendobi Mudah menyerap warna • Ia tidak mudah rosak oleh tindakan alkali atau peluntur jika didobi dengan cara yang betul
Keselesaan Pengalir haba yang baik, selesa dipakai dalam cuaca/musim panas Menyerap lembapan
• •
Rupa Mudah renyuk jika tidak diberi kemasan khas Mengecut semasa cucian pertama kecuali diberi kemasan khas.
b. Fabrik Linen Ciri-ciri fabrik linen: • Berasa kasar dan gebu • Menyala dengan api berwarna kuning apabila dibakar dan menghasilkan bau seperti kertas terbakar • Lebih kukuh daripada fabrik kapas • Permukaannya sedikit berkilat • Pengalir haba yang baik • Tahan haba tinggi, boleh direbus dan diseterika dalam suhu panas.
2. Haiwan GENTIAN HAIWAI
BENANG SAYAT
SUTERA
KULIT
BULU
Fabrik Sutera ( Ulat sutera ) • Fabrik sutera didapati daripada kepompong kupukupu Bombyx Mori • Larva akan memakan daun mulberi dan mengeluarkan cecair sutera yang dipanggil spineret dan terbentuklah kukun apabila cukup besar. • Kukun dipanaskan untuk membunuh kepompong dan mencairkan serikin (game). • Hujung filamen daripada kukun digulung dalam bentuk gelung yang dipanggil sutera mentah. • Benang sutera kemudian ditenun menjadi kain sutera yang bermutu tinggi.
Fabrik benang sayat ( Bulu biri-biri ) • Fabrik benang sayat diperoleh daripada bulu haiwan seperti bulu kambing biri- biri, unta, dan arnab. • Bulu akan dibersih, ibilas, dan dikeringkan • Bulu biri-biri disikat untuk menjadi gentian yang halus • Gentian bulu yang panjang ditenun menjadi fabrik bulu biri yang licin dan bermutu tinggi. • Gentian yang pendek dipintal longgar untuk dijadikan benang bulu yang halus. • Biri-biri jenis Merino dapat menghasilkan bulu yang bermutu tinggi dan gentian yang halus serta panjang.
1.4.2
GENTIAN BUATAN
• Fabrik buatan ialah gentian selulosa terjana semula yang diperoleh daripada campuran bahan mentah, iaitu palpa kayu atau kapas dan dicampurkan dengan bahan kimia. • Pelbagai jenis fabrik buatan yang terdapat di pasaran adalah seperti poliester, nilon,rayon dan asetat/triasetat.
Contoh fabrik gentian buatan a. Selulosa terjana semula • Selulosa + alkali + soda kaustik ( viskos ) • Selulosa + asid asetik ( asetat ) • Selulosa + asetik anhidrida + metilena klorida ( triasetat ) b.Sintetik • Petroleum + etilena ( poliester ) • Arang batu + udara + air ( poliamida ) • Petroleum + ammonia + air ( akrilik )
Fabrik poliester • Bahan pembuatan fabrik poliester ialah petroleum. • Filamen poliester dibuat dalam kehalusan yang berbeza. • Gentian poliester mempunyai permukaan yang licin dan rata. • Ciri fizikal poliester seperti rod kaca dengan keratan rentas berbentuk bulat. • Fabrik poliester digunakan untuk menghasilkan pakaian seperti pakaian dalam, blaus, kemeja, dan alat kelengkapan rumah tangga seperti cadar dan sarung bantal. • Poliester menjadi cair dan mengecut dengan mengeluarkan bau yang harum apabila dibakar api.
Fabrik Nilon/Poliamida • Nilon dikenal juga sebagai gentian poliamida. • Nilon diperbuat daripada bahan arang batu, iaitu benzen atau femol oksigen, nitrogen, dan hidrogen. Bahan-bahan ini dicampurkan untuk menghasilkan bahan kimia dan dijadikan filamen fabrik nilon.
FABRIK RAYON • Rayon diperbuat daripada selulosa sama ada daripada palpa kayu atau gentian kapas. Ia lembut serta berkilat.rayon juga dikenali sebagai sutera tiruan.Selain daripada itu rayon boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu rayon asetat dan rayon viskos.
• Carikan ciri-ciri gentian gentian ini…. • Buat perbandingan ciri gentian asli tumbuhan, gentian asli haiwan dan gentian buatan
Ujian amali • Sila kumpulkan sampel fabrik selebar 6cmX6cm bagi setiap jenis fabrik (8 jenis fabrik). Sediakan dua sampel bagi setiap fabrik dan bawa semasa kuliah/interaksi bagi digunakan dalam ujian amali.
