Hidrokarburet ne jeten e perditshme.doc

 Hidrokarburet ne jeten e perditshme Gazet e rafnerise Nate Benzine Propan Bioetanoli Gazoili Butan Qerasin Vaj gur Gazoline Lendet plastike Llojet e hidrokarbureve ne vendin tone Objektivat:  e   e listoje llojet llojet e hidrokarbureve hidrokarbureve !e !e perdoren perdoren sot ne bote bote dhe ne vendin tone" Vendburi#e te hidrokarbureve ne bote dhe ne $h!iperi"  e   e pershkruaje perdori#e perdori#ett e t%re ne jeten e perditsh#e perditsh#e""  e   e shpjegoje eektin eektin sere& sere& shiun a'id etj" (are shkaktohet ne #jedis #e djegien e hidrokarbureve)  e   e reko#andoje reko#andoje rruget rruget per zbutjen zbutjen e ket%re ket%re eekteve" eekteve" Llojet e hidrokarbureve ne vendin tone Gazet e rafnerise Nate Benzine Propan Bioetanoli Gazoili Butan Qerasin Vaj gur

Gazoline Lendet plastike *idrokarburet b+jn+ pjes+ n+ grupin e ki#ise organike dhe jan+ ko#poni#e t+ p+rb+ra prej d% ko#ponentave kr%esor+ karboni dhe hidrogjeni" *idrokarburet jan+ buri#e t+ r+nd+sish#e n+ ush!i#in e njeriut si p+rb+rje e rutave& karotes& po ashtu gjenden edhe n+ p+rb+rjen e nates dhe gazit nentokesor" *idrokarburet jan+ t+ ndara n+ hidrokarbure 'iklike dhe hidrokarbure a'iklike" *idrokarburet ,'iklike: jan+ t+ ndara n+ d% grupe: *idrokarbure t+ ngopura dhe hidrokarbure t+ pangopura" ,to te ngopura ndr%she !uhen ,lkane dhe kan+ karakteristik+ lidhjen nj+fshe - (.( / t+ 'ilat gjat+ e#+rti#it #arrin prapashtes+n ,N dhe kan+ or#ul+ t+ p+rgjithsh#e (n*0 n+0. Ato te pangopura ndahen ne Alkene dhe Alkine. Alkine. Alkenet si karakteristikë e kanë lidhjen dyfishe ( C=C ) dhe gjatë emërtimit mar rin rin papashtes+n 1N dhe kan+ or#ul+ t+

p+rgjithsh#e (n*0n. Alkinet kanë karakteristikë lidhjen trefishe ( C≡C ) gjat emërtimit marrin  prapashtesën IN kanë formulë të të përgjithshme përgjithshme Cn0n!0. idrokar"uret Ciklike# ndryshe aromatike ndahen ne $ikloalkene dh e 'ikloalkane"

(ikloalkan e#+rtohen e#+rtohen n+se e#rit t+ alkanit i shtohet parashtesa (23LO dhe kan+ or#ul+ t+ p+rgjithsh#e (n*0 n ku n%&. Cikloalken emërtohen nëse emrit të alkenit i shtohet parashtesa CI' dhe kanë formulë të  përgjithshmee Cn0n!0 ku n%&.  përgjithshm *ema: Ndotja e #jedisit nge hidrokarburet dhe #asat #brojtese ndaj

tij" Vendburi#e te hidrokarbureve ne bote dhe $h!iperi $hp+rndarja e rezervave t+ nat+s n+ globin tok+sor nuk +sht+

unior#+ dhe k% k% eno#en ka !en+ n+ var+si t+ kushteve kushteve gjeologo. gjeologo . #orologjike dhe gjeologo.ki#ike t+ rajoneve tok+sore" ,ktualisht n+ disa vende gjenden rezerva #+ t+ #+dha se n+ vendet e tjera ose ka dhe vende ku nata ose #ungon ose nuk +sht+ zbuluar ako#a" Vendet per+ndi#ore evropiane dhe ve4an+risht vendet e zhvilluara n+ #o#entin aktual kan+ rezerva nat+ dhe gazi shu#+ #+ t+ pakta se vendet e tjera" 5ezerva t+ #+dha nat+ kan+ vendet arabe& vendet t+ ,#erik+s Latine &5usia& ,zerbaj6han&Venezuela - vendi 2 peste ne bote si prodhues 2 nates/& 7eti 2 Veriut& 3anadaja etj" Buri#e te hidrokarbureve ne $h!iperi jane ne Patos& 8arinez& Ballsh& etj" $asia e nat+s !+ aktualisht prodhohet -9 #ilion barrela n+ dit+/ n+ t+ gjith+ bot+n& +sht+ nj+ sasi jasht+zakonisht e #adhe" 1ekti sere *idrokarburet jan+ nj+ nga buri#et #+ t+ r+nd+sish#e energjitike t+ tok+s" 8bizot+rues t+ p+rdori#it t+ hidrokarbureve +sht+ si nj+ buri# i djegsh+# i karburantit" N+ or#+n e t%re t+ ngurt+& hidrokarburet #arrin or#+n e asaltit" 8etani dhe 1tani jan+ n+ gj+ndje t+ gazt+ n+ te#peraturat nor#ale dhe nuk #und t+ jet+ i l+ngsh+# nga presioni presioni i vet+#" Pentani +sht+ i l+ngsh+# n+ te#peratur+n nor#ale& !+ zakonisht p+rdoret n+ ki#i dhe industri si nj+ l+nd+ gati pa er+ t+ u!ish#e" *eksani +sht+ gjithashtu +sht+ nj+ jo.polar& jo.aro#atik jo .aro#atik&& tret+s& si dhe nj+ pjes+ e r+nd+sish#e e zakonsh#e benzin+" *eksani dhe Oktani ;alkanet&.alk ;alkanet&.alkenet& enet& dhe 'ikloalkanet izo#erik jane ko#ponentet kr%esore te benzines& nates dhe perzierje tretes

industriale" 7jegia e hidrokarbureve *idrokarburet *idrok arburet aktualisht jan+ buri#i kr%esor i bot+s s+ energjis energjis+ + elektrike dhe ngrohjes buri#eve -si p+r she#bull n+ sht+pi p+r ngrohje/ p+r shkak t+ energjis+ s+ prodhuar duke djegur" $hpesh kjo energji +sht+ p+rdorur si drejtp+rdrejt n+ ngrohjen si ngroh+s n+ sht+pi& t+ 'ilat i p+rdorin ose t+ nat+s apo gazit nat%ror" 7iegia e hidrokarbureve +sht+ p+rdorur p+r t+ ngrohur uj+& e 'ila pastaj +sht+ !arkulluar" Nj+ pari# i ngjash+# +sht+ p+rdorur p+r t+ krijuar energji elektrike n+ ter#o'entralet $hiu a'id $hiu a'idik eshte nje lloj shiu ose 'do or#e tjeter reshjeje !e ka nivel te pazakonte a'iditeti& 'ka do te thote se ka nivel te larte te  joneve te hidrogjenit" hidrogjenit" $hkakton $hkakton eekte eekte te de#sh#e de#sh#e #bi bi#et& bi#et& kashet dhe inrastrukture" $hiu a'id shkaktohet nga 'liri#i 2 dioksidit te s!uurit dhe oksidi 2 azotit !e bashkeveprojne #e #olekulat e ujit ne at#osere duke krijuar a'ide" Ne gjendje nor#ale shiu ka pak a'iditet dhe kjo shkalle varet nga sasia e (O< t+ tretur n+ t+ si dhe sasi te vogla te klorit" ,(272 3,5BON23: * *<(O? 5eaksionet ki#ike: 5eaksionet e a'ideve sulurike: $O< = O*@ > *O$O<@ 3riji#i i a'idt suluror: *O$O<@ = O< > *O<@ = $O? 3riji#i i a'idit sulurik nga a'idi suluror: $O?-g/ = * *<$OA-l/ 3riji#i i a'idit nitrik: NO< = O*@ > *NO? *idrokarburet Hidrokarburet ne jeten e perditshme

Ngrohja globale njihet edhe si eekti ser+ p+r shkak se gazet !+ gru#bullohen #bi tok+ e kthejn+ planetin t+ ngjash+# #e nj+ ser+" 7uke e kllapuar n6eht+sin+ pran+ sip+ra!es s+ tok+s& eekti sere po ngroh planetin dhe po k+r'+non #jedisin" rika aktuale& lidhet #e aktin se ngrohja globale po ndodh #e nj+ shpejt+si t+ papar+" N+se te#peraturat do t+ rriten #e t+ v+rtet+ shu#+& rezultati #+ i duksh+# do t+ jet+ se disa pjes+ t+ akujve polar do t+ shkrihen duke shkaktuar ngritjen e nivelit te detit bot+ror& e 'ila do t+ ishte katastrofke p+r disa shtete"2shuj t+ t+r+ do t+ zhdukeshin dhe #iliona banor+ t+ t%re do t+ duhet t+ zhvendosen diku Ngrohja globale do t+ sjell+ ndr%shi# t+ t+ #enj+hersh#e t+ kli#+s& !+ do t+ de#ostrohen #e sha!je t+ shpeshta t+ eno#eneve ekstre#e ekstre#e t+ #otit: 'iklone& shira t+ u!ish#e& p+r#b%tje& that+sira" Ngrohja globale& do t+ shkaktoj+ proble#e katastrofke #e pasoja sh+ndetsore& #jedisore& ekono#ike& dhe politike" 3ostoja e k+t%re pasojave do t+ jet+ shu#+ #+ e #adhe se sa kostua e parandali#it t+ t%re" N+ k+to kushte arritja e stabilitetit t+ kli#+s duhet t+ flloj+ duke planifkuar n+ #+n%r+ urgjente nj+ ekono#i globale #e karbon t+ ul+t& pasi n+se nuk e realizoj#+ k+t+& kostoja e pasojave do t+ jet+ shu#+ her+ #+ e #adhe dhe #+ e pap+rballuesh#e" C5oli i hidrokarbureve dhe perdori#i i t%re ne jeten eperditsh#e*idrokarburet b+jn+ pjes+ n+ grupin e ki#is+ organike & dhe jan+ ko#poni#e t+ p+rb+ra prej d%ko#ponentave kr%esor+ karbonit dhe hidrogjenit" *idrokarburet jan+ buri#e t+ r+nd+sish#e n+ush!i#in e njeriut si p+rb+rje e rutave & karot+s n+ p+rb+rjen e vajit t+bi#+ve t+ larta& po ashtugjenden edhe n+ p+rb+rjen e nat+s& gazi n+ntok+sor n +ntok+sor"" P+r 'il+sin+ e ajrit n+ $h!ip+ri nuk #und t+ Ditet bindsh+#" 8e ligj parashikohet parashik ohet !+ n+ !endraturbane duhet t+ #onitorohet dioksidi i s!uurit -$O
dhe p+rpuni#i i nat+s& ngrohja sht+piake& prodhi#i i 4i#entos& si dhe djegia epakontrolluar e plehrave" ransporti +sht+ nj+ tjet+r shkaktar i ndotjes s+ ajrit" N+ vitin E9F9 n+$h!ip+ri kishte rreth rreth <  #akina" 7eri n+ E99F.n k% nu#+r u rrit n+  & nga EH auto#jetegjithsej auto#jete gjithsej n+ #bar+ vendin" 8akinat jan+ p+rgji p+rgjith+sisht th+sisht t+ vjetra dhe p+rdorin benzin+ #e plu#b osenat+" N7OI, 1 ,I52