Gramatika Italijanski jezik

UVOD MALA GRAMATIKA ITALIJANSKOG JEZIKA Svi se slažemo da je italijansi je!i veoma le" i melodi#an$ To je je!i oji "%i"ada %omansoj &%'"i ao i (%an)'si* +"ansi* +"ansi* "o%t'&alsi "o%t'&alsi i %'m'nsi* %'m'nsi* a %a!vio se i! latinso& latinso& je!ia* je!ia* tao da mno&e %e#i ' je!i)ima oji ne "%i"adaj' "omen'toj &%'"i mo&' da ,'d' "%e"o!natlive "o svojoj osnovi "%e'!etoj i! latinso& je!ia$ Melodi#nost Melodi#nost italijanso italijanso&& je!ia "oti#e i od to&a +to svaa %e# "%ati#no !av%+ava !av%+ava voalom i +to  je!i ne "o!naje slo&ove sa "o neolio on!onanata ,e! voala - ao na "%$ na+e %e#i prst  ili   ili emanje ./$ Italijanse %e#i se lao i!&ova%aj' i nadove!'j'* i ' čvrst *  grm* trn * vrh  ili  spr emanje i!&ovo%' se ne oseti niava "%e"%ea -N$"%$ Io studio l’ italiano .$/ * tao da %e#eni)e imaj' t'  "ose,n' melodi' i %itam$ Italijansa Italijansa &%amatia* &%amatia* i"a* i"a* nije tao jednosta jednostavna vna i nije ' "ot"'nosti "ot"'nosti "%e'!ela "%e'!ela latinse latinse onst%')ije* a osim to&a* ima i dosta i!'!etaa od "%avila* i mada se onst%')ija %e#eni)e ne %a!li'je mno&o od na+e* nije 've mo&'0e da se "%evede ontest ao ' na+em je!i'$ 1ostoje veoma do,%i 'dž,eni)i i &%amatie oje detaljno o,%a2'j' italijansi je!i a ova 3mala &%amatia4 namenjena je st'dentima st'dentima 5"o#etni)ima* ao mala mala "omo0 '! 'dž,eni 3 Un Un &io%no in Italia4$ Ol&i)a Ka"etani0* 1%o($ Italijanso& je!ia SADR6AJ Uvod ITALIJANSKI JEZIK  A,e)eda Glasovi i !na)i Samo&lasni)i -voali/ i s'&lasni)i -onsonanti/ I!&ovo% samo&lasnia i s'&lasnia Di(ton!i* "ol'samo&lasni)i i "%ividni dvo&lasni)i I!&ovo% slova 7*8*Z i om,ina)ije slova Kom,ina)ija slova )* & sa voalima E* i I 9 "alatali!a)ija I!&ovo%: ;a* )o* )' * )i?e @

MOROSINTAKSA BLAN Od%e2eni #lan 9 O,li)i od%e2eno& #lana 1%ime%i  Neod%e2eni #lan 9 O,li)i neod%e2eno& #lana 1%ime%i U"ot%e,a od%e2eno& #lana 1%ime%i U"ot%e,a "a%titivno& #lana 1%ime%i IMENI;E 1REDLOZI I 1REDLOZI SA BLANOVIMA BLANOVIMA 1RIDEVI 1RISVOJNI 1RIDEVI KOM1ARA;IJA 1RIDEVA GLAGOLI Konj'&a)ije  Na#in V%emena 1REZENT 1%avilni &la&oli  Ne"%avilni &la&oli Inoativni &la&oli 1omo0ni &la&oli 1%e!ent "omo0ni< &la&ola ESSERE 5 AVERE IM1ERATIV  "%ime%i 1RO=LO SLO6ENO VREME 1ASSATO 1ROSSIMO G%a2enje "a%ti)i"a 1%ime%i  Ne"%avilni "a%ti)i"i 1%ime%i

C

 ABECEDA GLASOVI I ZNACI  ABECEDA, glasovi i znaci, izgovor

Italijansa Italijansa a,e)eda a,e)eda ima C@ slovni slovni !na* !na* iao ' i!&ovo%' i!&ovo%' ima ima vi+e &lasova tao tao da se o%iste o%iste !d%'žena slova !a do,ijanje ti< &lasova oji od&ova%aj' i &lasovima ' na+em je!i'$ AE;EDA A  ; D E  G

a ,i #i di e e((e dži

8 I L M N O 1

aa I elle emme enne o "i

7 ' R e%%e S esse T ti U ' V v' Z d!eta

 SAMOGLASNICI (VOKALI) i SUGLASNICI (KONSONANTI) Italijansi je!i ima  voala -samo&lasnia/ i @F onsonanata -s'&lasnia/$ Voali 5 a* e* i* o* ' i!&ova%aj' i!&ova%aj' se ao i ' s%"som je!i'* je!i'* s tim +to "ostoje "ostoje ne!natne ne!natne %a!lie %a!lie ' i!&ovo%' !atvo%eni< voala e* o ao i ' i!&ovo%' di(ton&a -dvo&lasni/ i t%i(ton&a -t%o&lasni/* tj$ "o dva ili t%i voala ' om,ina)iji i9a i9e* i9o* i9' -ada 3i4 do,ija !na#enje "ol'voala "a se i!&ova%a ao na+e J/* ili "%ividni< dvo&lasnia * ada se svai voal i!&ova%a "ojedina#no$ Di(ton!i* "ol'samo&lasni)i i "%ividni dvo&lasni)i 1%ime%i: Di(ton& Di(ton& : "ia)e%e* "iede* "iede* "iove* "iove* "i'ma - i!&ovo% je naj,liž naj,ližii na+em pj 5  pjaćere, pjede, pjove,  pjuma 9 !adovoljstvo* sto"alo* "ada i+a* "e%o / T%i(ton&: ai'ola* "i'olo* miei * t'oi - i!&ovo%: ajuola, pijuolo, mjei, tuoij 5 leja* o#i0* moji* tvoji/ 1%ividni dvo&lasni: violino* t%ion(o* "at%ia* %i'nione* "a'%a* ae%eo -violina* t%ij'm(* domovina* sastana* st%a<* avion /$ I!&ovo% slova 7* 8* Z i om,ina)ija slova U italijansom italijansom je!i' "ostoje ' "isanj' i i!&ovo%' nea slova oja mi nemamo ' na+oj a,e)edi* ao slovo n$"%$ n$"%$ 7 - oje oje i!&ova%a i!&ova%a se ao 3'4 ali ali i!a 34 've mo%a da da sledi voal voal 3'4* "osle "osle o&a mo&' da slede svi ostali voali* 9 a* e* i *o 9 osim 3'4/ $  N$"%$ questo* quello quanto* quad%o* quota* o,liquo* quinto* %equisito* I!&ova%a se %ato* ao kue, kua, kuo, kui ,e! o,!i%a da li se slo& nala!i na "o#et' %e#i* ' s%edini ili na %aj'$ H

Italijano slovo 3Z4 i!&ova%a se ao na+e slovo 3)4 i ao 3d!4$  N$"%$  zio, zia, zucchero* zanzara, zelo, zoccolo ( st%i)* st%ina* +e0e%* oma%a)* "olet* )o'la )  -na "o#et' %e#i '&lavnom se i!&ova%a ao 3d!4/ U %e#ima  grazie, delizioso, ragazzo, pietanza, lezione, Venezia -
i!&ova%a se ao #e* #i 1%im$ : cemento* cinema -)ement* ,ioso"/

Ga* &o* &' i!&ova%a se ao &a* &o* &' 1%im$: %a ga!!o*  gove%no* a' gu%i -mladi0* vlada* #estite/ Ge* &i

i!&ova%a se ao 2e* 2i 1%im$ : !enova* gente* E gitto* gi%asole -enova* lj'di* E&i"at* s'n)o%et/ ;ia* )io* )i' i!&ova%a se ao 0a*0o*0' 1%im$ ;amicia* ,acio* (anciullo -o+'lja* "olj',a)* dete/ 

Gia* &io* &i' i!&ova%a se ao 2a* 2o* 2' 1%im$ Man gia%e* giovani* giudi)e -jesti* mladi* s'dija/ ;ie* &ie

i!&ova%a se ao 0e *2e 1%im$ ;amicie* )ilie gie -o+'lje* t%e+nje/ - ' ovom sl'#aj' slovo 3i4 se "%ati#no ne #'je 5 "a se %e#i i!&ova%aj' ao kamiće, čilie"e, ali ' %e#i cielo 5 ne,o 5 ' i!&ovo%' se #'je i nena&la+eno 3i4 5 ćielo# tao2e* i ' %e#ima oje ' jednini !av%+avaj' na 9)ia* 9&ia* ' množini 9 )ie* 9&ie ' i!&ovo%' se #'j' ova voala: n$ "%$ (a%macia 9 (a%macie * ,' gia 5  ,' gie 9 (a%ma0ia* (a%ma0ie 5 a"otea?e * ,'2ia * ,'2ie 5 laž*laži /

Da ,i do,ili !v' K ili G '! voale 3e4 i 3i4 mo%amo da o%istimo nemo 8* oje se "i+e ali se ne i!&ova%a* "a se si?e  Na+e slovo 3=4 do,ija se om,ina)ijom neolio slova$ Za do,ijanje &lasa 3=4 t%e,a da se o%iste !d%'žena slova s)> voal i ili e oji dovode do "alatali!a)ije$ Kod i!&ovo%a slo&ova 3+a* +o* +' 4 voal 3i4 ili 3e4 se jedva "%imetno #'j' i "%ati#no se ne na&la+avaj' ' i!&ovo%'$ S)ia* s)io* s)i' i!&ova%a se +a* +o* +' 1%im$ %cia ,ola* scio))o* a sciu&amano - sa,lja* &l'"* "e+i%/ S)e* s)i i!&ova%a se +e* +i 1%im$ %cena* ' sci%e -s)ena* i!la!iti/ 1oneada se ' %e#i sa &lasom 3+4 o%iste o,a voala: i i e: 1%im$ S)ien!e* s)ienti(i)o* s)ien!iato -na'a* na'#ni* na'#ni/ i tada se ' i!&ovo%' #'je* ali nena&la+eno* i slovo 3i4$ Jedino slovo i !v' oji ne "ostoji ' italijansom je!i'* ' odnos' na na+* je 6* iao* o%iste0i n$"%$ st%an' %e# 3 garage4-&a%aža/ i oni 0e i!&ovo%iti 3&a%až4$



MOROSINTAKSA

ČLAN (L'ARTICOLO) U italijansom je!i'* !a %a!li' od na+e&* "ostoji #lan oji sl'ži !a o!na#avanje imeni)e "o %od' i ,%oj'$ Tao %a!li'jemo dve v%ste #lana* od%e2eni i neod%e2eni$ O,li)i od%e2eno& #lana @/ ODREENI BLAN -a%ti)olo dete%minativo/ o!na#ava ,liže "%edmet ili ,i0e* ao ve0  "o!nate ili ta#no od%e2ene* i slaže se ' %od' i ,%oj' sa imeni)om$ Jednina Il Lo ? lQ La? lQ

"%ime%: il ragazzo lo studente, l’amico la ragazza, l’amica

Množina I Gli 5 &li Le 9 le

"%ime%: i ragazzi  gli studenti , gli amici le ragazze, le amiche

1%ime%i: Il %a&a!!o )
Množina "%ime%: Dei dei ragazzi de&li degli studenti, degli amici delle delle ragazze,delle amiche F

1%ime%i: 8o in)ont%ato 'n %a&a!!o$ %rela sam jednog (nekog ) mladića$ 8o visto 'n 'omo s)onos)i'to$ Videla sam jednog (nekog) nepoznatog čoveka. 8o 'no !io molto sim"ati)o$ Imam (jednog) veoma simpatičnog strica$ 8o t%ovato 'na matita$ /a'la sam jednu (neku) olovku. 8o in)ont%ato 'nQami)a$ %reo sam jednu (neku) prijateljicu. U"ot%e,a "a%titivno& #lana U množini možemo da i!ostavimo #lan* ili da o%istimo "a%titivni #lan na slede0i na#in: 8o in)ont%ato dei %a&a!!i$ %rela sam (neke) mladiće$ 8o visto de&li 'omini s)onos)i'ti$ Videla sam (neke) nepoznate ljude$ 8o de&li !ii molto sim"ati)i$  Imam (neke) veoma simpatične stričeve$ 8o t%ovato delle matite$ /a'la sam (neke) olovke$ 8o in)ont%ato delle ami)
8o t%ovato 'n om,%ello$ LQom,%ello  di )olo%e %osso$ /a'la sam (neki) ki'oran. (-aj) i'oran  je crvene oje.

8o "%eso 'n &elato di (%a&ola$ Il &elato mi "ia)e molto$ zela sam sladoled od jagode. (-aj) %ladoled mi se veoma dopada.

Vedo delle ,elle %a&a!!e$ Le %a&a!!e sono le so%elle di Ma%)o$ Vidim neke lepe devojke. (-e) devojke su &arkove sestre .

A,,iamo in)ont%ato de&li st'denti$ Gli st'denti vanno a le!ione$ %reli smo (neke) studente. (-i) %tudenti idu na predavanja.

8anno "o%tato dei li,%i n'ovi$ I li,%i sono in italiano$ 1oneli su (neke) nove knjige. (-e) knjige su na italijanskom.

UPOTREBA ODREĐENOG ČLANA Od%e2eni #lan se %edovno o%isti is"%ed imeni)a* ali se ' neim sl'#ajevima i!ostavlja$  Najvažnija "%avila o '"ot%e,i #lanova: 

@$ Is"%ed li#ni< imena #lan se ne o%isti  N$ "%$ Io mi )
Mi
mno&e %omane$  I &edici* gli %3orza e i 5orgia sono (amose (ami&lie medievali$

Medi#i* S(o%!a e o%džija s' "o!nate s%ednjeveovne "o%odi)e$ H/ Is"%ed imena &%adova #lan se ne o%isti* osim ada je to sastavni deo nji
1%ime%i: LQEtna 5 Etna -v'lan/ Il Monte ian)o 5 Mon,lan -"lanina/ Gli A""ennini 5 A"enini -"laninsi lana)/ Il Teve%e* il 1o* lQA%no 5 Ti,a%* 1o* A%no -%ee/ La Si)ilia* la ;o%si)a 5 Si)ilija* Ko%!ia -ost%va/ LQE'%o"a* lQA(%i)a 5 Ev%o"a* A(%ia Il ;anadW* LYItalia* la Se%,ia 5 Kanada* Italija* S%,ija Il 1iemonte * la Tos)ana* lYUm,%ia 5 1jemonte* Tosana* Um,%ija Kada s' ' "itanj' imena ontinenata* !emalja i "o%ajina ženso& %oda '! "%edlo& in i di ne o%site se #lanovi$ 1%ime%i: Vado in A(%i)a* in Ame%i)a$ Idem ' A(%i'* Ame%i'$ Vado in Italia* in %an)ia* in Svi!!e%a$ Idem ' Italij'* ' %an)'s'* =vaj)a%s'$ Sono stata in Tos)ana e in Um,%ia$ ila sam ' Tosani i ' Um,%iji$ Ali: Sono stata nel el&io e nel ;anadW$ ila sam ' el&iji i ' Kanadi$ Vado nel 1iemonte$ Idem ' 1jemonte$ I vini di Tos)ana e i (o%ma&&i dQItalia sono molto ,'oni$ Vina i! Tosane i si%evi i! Italije s' veoma do,%i$

/ Kada imeni)a stoji ao "%ediat* "o "%avil' nema #lana

1%ime%i: Essi sono ami)i dallQItalia$ Oni s' "%ijatelji i! Italije$ E&li  inse&nate di s)'ola media$ On je nastavni ' s%ednjoj +oli$  Na"omena: '"ot%e,a #lana ' od&ovo%ima ;
F/ Is"%ed imeni)e ' ('n)iji a"o!i)ije ne stoji #lan$ 1%ime%i: Roma* )a"itale dellQItalia$ Rim* "%estoni)a Italije$ os)olo* a'to%e dei Se"ol)%i$ osolo* a'to% 3G%o,ova4$ 3Divina )ommedia4* o"e%a di Dante$ 3ožanstvena omedija4* Danteovo delo$ / Kada na,%ajamo neod%e2eni ,%oj li)a ili navodimo neod%e2ene oli#ine "%edmeta* is"%ed imeni)e se #lan se i!ostavlja: 1%ime%i: In 'esto %isto%ante ven&ono s"esso attori, scrittori, pittori e musicisti$ U ovaj %esto%an #esto dola!e &l'm)i* "is)i * slia%i i m'!i#a%i$ In 'esto ne&o!io )i sono ,ellissimi aiti, camicie, gonne e magliette$ U ovoj %adnji ima "%ele"i<
@]/

Is"%ed "oa!ni< "%ideva 7UESTO?A* 7UELLO?A - i ' množini/ niada ne stoji #lan* ni "%edlo& sa #lanom : @

1%ime%i: 7'esto li,%o  molto inte%essante$ Ova nji&a je veoma inte%esantna$ In 'ella via a,ita Giovanna$ U onoj 'li)i stan'je Jovana$ 8o dato le ,o%se a 'este %a&a!!e$ Dala sam to%,e ovim devojama$ Ti
anda%e a )asa* %esta%e a )asa 5 i0i '0i* ostati od '0e anda%e in &ia%dino 5 i0i ' ,a+t' to%na%e in al,e%&o 5 v%atiti se '
@C/ Blan se i!ostavlja is"%ed at%i,'ta oji o!na#ava mate%ij'* sastav* s%edstvo 1%ime%i: Una )asa di "iet%a$ K'0a od amena -amena '0a/ Un ,%a))ialetto dYa%&ento$ Na%'vi)a od s%e,%a -s%e,%na na%'vi)a/$ Il vaso di vet%o$ Va!a od stala $ -Stalena va!a/$ Un 'omo dYin&e&no $ 1ametan #ove$ Il m'lino a vento$ Vet%enja#a$ Anda%e in ,i)i)letta$ Vo!iti se ,i)ilom$ @H/ Blan se i!ostavlja is"%ed at%i,'ta oji o!na#ava sv%<'$ 1%ime%i: ;a%te da &i'o)o 5 a%te !a i&%anje$ ;ame%a da letto 5 s"ava0a so,a Sala da "%an!o 5 t%"e!a%ija A,ito da se%a 5 ve#e%nje odelo S)a%"e da tennis 5 s"o%tse "atie -doslovno: )i"ele !a tenis/ @/ Blan se #esto i!ostavlja ' "oslovi)ama i i!%eama: 1%ime%i: ;
UPOTREBA PARTITIVNOG ČLANA @

Kada se &%amati#im s',jetom ili o,jetom o!na#ava neod%e2ena oli#ina* može da se o%isti  "a%titivni #lan: del, dello, della, dei, degli, delle 1%ime%i: 8o )om"%ato del (o%ma&&io e della (%'tta$ K'"ila sam si% i vo0e$ 8o in)ont%ato delle ami)
Voi ,evete t%o""o vino e t%o""a ,i%%a$ Vi "ijete "%evi+e vina i "%evi+e "iva$ )/ ada s' oli#ina ,%oj i me%a od%e2eni* o%siti se samo "%edlo& DI: 1%ime%i: ;om"%a 'n )
 NA1OMENA: Ao se ' tim (%a!ama '! imeni)' nala!i at%i,'t* može da se o%isti neod%e2eni #lan: 1%ime%i: 8o 'na &%an (%etta 5 veoma mi se ž'%i 8o 'na (ame da l'"o 5 &ladan sam ao v'  In 'n se)ondo tem"o 5 asnije* ' neo d%'&o v%eme A,,iamo '%&ente ,iso&no di medi)inali 5
 IMENICE  -I nomi sostantivi/ Imeni)a -il nome sostantivo/ je %e# oja o!na#ava živa ,i0a -lj'de i životinje/* stva%i -"%edmete/ i "ojmove - 'lj'#'j'0i stanja * %adnje* itd$/$ Imeni)e se mo&' %a!v%stati na : @$ konkretne ili stvarne imenice (i nomi concreti) o!na#avaj' ,i0a i "%edmete ' nji
lQ'omo -#ove/* il )ane -"as/* la sedia - stoli)a/ il (i'me -%ea/ la monta&na -"lanina/* il li,%o -nji&a/ ' ov' ate&o%ij' s"adaj' i t!v$ apstraktne imenice -nomi ast%atti/: lQidea* il )on)etto* il so&no )/ imena mate%ija -I nomi di mate%ie/* tj$ imeni)e oje se odnose na stva%i deljive* tao da se ne menja nji
C$

apstraktne ili mislene imenice -nomi ast%atti/:

to s' "ojmovi* tj$ stva%i oje %ealno ne "ostoje: il lavo%o -%ad/* la &%ande!!a -veli#ina/* lQodo%e -mi%is/ * la (eli)itW -s%e0a/* il )am,iamento -"%omena/* il n'me%o -,%oj/* la "a%ola -%e#/* il  "ensie%o -misao/$ G%ani)a i!me2' stva%ni< i a"st%atni< imeni)a nije 've jasno %a!&%ani#ena * "a a"st%atni "ojam može da ,'de "e%soni(iovan$  N$ 1%$ La di%i&en!a -%'ovodstvo/  I di%i&enti -%'ovodio)i/ H$ Imeni)e oje o!na#avaj' om"lesne -složene/ "ojmove LYa't'nno -jesen/* la lin&'isti)a -lin&vistia/* la m'si)a -m'!ia/ la lette%at'%a -njiževnosti* lite%at'%a/$

 ROD IMENICA (GENERE) U italijansom je!i' "ostoje dve v%ste %oda: "%i%odni %od - il &ene%e nat'%ale/ i &%amati#i %od -il &ene%e &%ammatiale o (o%male/$ U italijansom je!i' "ostoje dva &%amati#a %oda* MU=KI i 6ENSKI* oji "o "%i%odi stva%i o!na#avaj' m'+a ili žensa živa ,i0a$ Za "%edmete ili stva%i teže je od%editi %od* "a se ti "ojmovi mo&' "%e"o!nati "o a%ate%isti#nim nastav)ima$ A/ Imeni)e MU=KOG RODA ' jednini o,i#no !av%+avaj' na slovo 9 o:   1%ime%i: Il li,% o 9 nji&a   LYal,e% o9 d%vo LY'omo 5 #ove

il %a&a!!o 9 mladi0 il tavolo 9 sto il tele(ono 5 tele(on

1ostoje i!'!e)i od ovo& "%avila* tj$ one %e#i oje se !av%+avaj' na o a nis' m'+o& %oda* ao :  La mano -%'a/* la %adio -%adio a"a%at/ * la (oto -(oto&%a(ija/* lYa'to -a'tomo,il/* la dinamo -dinamo 5 moto%/* la moto -moto%/$ -La (oto* lYa'to i la moto s' s%a0eni o,li)i od %e#i  3otogra3ia, automoile i motocicletta 9 a to s' imeni)e ženso& %oda/$ Tao2e ima i neolio jednosložni< imeni)a oje !av%+avaj' na s'&lasni* oje s' m'+o& %oda $ To s' "o "%avil' %e#i st%ano& "o%ela* i ne menjaj' o,li ' množini* ve0 se !a množin' samo menja #lan$ 1%ime%i: @

Il ,a% Il t%am

9 a(e9,a% 9 t%amvaj

il (ilm 9 (ilm lo s"o%t 5 s"o%t

Imeni)e oje se !av%+avaj' na 5e mo&' da ,'d' m'+o& ili ženso& %oda$ 1%ime%i imeni)a m'+o& %oda: Il latte 5 mleo lYanimale 9 životinja Il (io%e 5 )vet il &io%nale 9 novine Il moto%e 5 moto% il televiso%e 9 televi!o% Il valo%e 9 v%ednost il &%em,i'le 9 e)elja Il "o%tone 5 a"ija il se&nale 5 si&nal* !na  / Imeni)e 6ENSKOG RODA ' jednini o,i#no !av%+avaj' na slovo 9a:   1%ime%i: La )asa 9 '0a La %a&a!!a 5 devoja La "o%ta 5 v%ata La ,o%sa 5 ta+na

la ,a%)a 5 ,a%a* #ama) la domanda 9 "itanje la visita 9 "oseta la mattina 5 j't%o

I ovde "ostoje i!'!e)i* tj$ %e#i oje se !av%+avaj' na 5a* a m'+o& s' %oda$ To s' '&lavnom nee imeni)e &%#o& "o%ela* ili s' na'#ni i!%a!i: 1%ime%i: Il tema 9 tema Il "%o,lema 5 "%o,lem Il "%o&%amma 5 "%o&%am Il dilemma 9 dilema Il tele&%amma 5 tele&%am

il mona%)a 9 mona%< il sistema 9 sistem il dia(%amma 9 dija(%a&ma il dia&%amma 9 dija&%am

M'+o& %oda s' tao+e i slede0e imeni)e oje !av%+avaj' na 5a: Il "oeta 9 "esni  Il "%o(eta 5 "%o%o Il "ilota 5 "ilot Imeni)e oje !av%+avaj' na 5 i - to s' o,i#no %e#i st%ano& "o%ela ili %e#i nastale i! latinsi< složeni)a / mo&' da ,'d' ženso& ili m'+o& %oda: 1%ime%i: -6ensi %od/ La tesi 5 te!a La )%isi 5 %i!a La met%o"oli 5 met%o"ola La sintassi 5 sintasa La "%assi 9 "%asa

-M'+i %od/ il l'ned\ 9 "onedelja  il ma%ted\ 9 'to%a  il vene%d\ 5 "etal il )avata""i 9 vadi#e" il "a%a'%ti 5 ,%ani -na a't'/

 Nee od imeni)a oje !av%+avaj' na 9e a ženso& s' %oda: 1%ime%i: @

La )a"itale 5 "%estoni)a La l')e 5 svetlost La (ine 5 %aj La )ene%e 5 "e"eo

la vo)ale 9 voal la "a%ete 9 !id la neve 9 sne& la "a)e9 mi%

Imeni)e oje se !av%+avaj' na 9 gione* 9 zione* 9udine s' ženso& %oda$ 1%ime%i: La sta&ione 9 se!ona La %a&ione 9 %a!'m La %e&ione 9 %e&ija La )a%na&ione 5 "'t* ten

lYa!ione 5 a)ija lYint%od'!ione 5 'vod la "%esta!ione 5 'sl'&a la sit'a!ione 5 sit'a)ija

;$ 1REMA ZNABENJU:

lYa,it'dine 9 navia la similit'dine 9 sli#nost la solit'dine 9 samo0a la moltit'dine 5 mno+tvo

!a nee imeni)e %od se 'tv%2'je na slede0i na#in:

a/ na!ivi d%ve0a i &%mlja s' m'+o& %oda -a "lodovi s' ženso& %oda/ 1%ime%i: LYa,ete 5 jela Il "ino 9 ,o% Il melo 9 ja,'a -sta,lo/ Il "e%o 9 %'+a -sta,lo/ Il no)e 9 o%a< -sta,lo/

il )ilie&io 5 t%e+nja -sta,lo/ il "%'&no 5 +ljiva -sta,lo/ lYa%an)io 5 na%andža -sta,lo/ il (a&&io 5 ,'va il ti&lio 5 li"a

I!'!e)i s' slede0i: La "alma -"alma/* la 'e%)ia -<%ast/* la ,et'lla -,%e!a/  ,/ Imena %ea* je!e%a i "lanina s' m'+o& %oda 1%ime%i: Il 1iave 5 1jave -%ea/ Il Dan',io 5 D'nav Il Vol&a 5 Vol&a Il Teve%e 9 Ti,a%

il Ga%da 5 Ga%da -je!e%o/ il T%i)o%no 9 T%i&lav i 1i%enei 5 1i%ineji i Dolomiti 5 Dolomiti

I!'!e)i od ovo& "%avila s': la Sava -Sava/* la D%ava -D%ava/ la Senna -Sena/ le Al"i -Al"i/* le Ande -Ande/ )/ Imena dana i mese)a s' m'+o& %oda: 1%ime%i: -il/ &ennaio 9 jan'a% -il/ (e,,%aio $ (e,%'a% -lY/ a"%ile 9 a"%il -il/ di)em,%e 9 de)em,a%

il l'ned\ 9 "onedelja il ma%ted\ 9 'to%a  il vene%d\ 9 "eta  il sa,ato 5 s',ota

I!'!eta je: la domeni)a -nedelja/ @

d/ Imena "lodova -vo0a/ s' ženso& %oda La mela 5 ja,'a La "e%a 5 %'+a La "%'&na 5 +ljiva La )ilie&ia 5 t%e+nja La mando%la 5 ,adem

lYa%an)ia 9 na%andža la )asta&na 9 esten la no)e 9 o%a< lYal,i)o))a 5 ajsija la (%a&ola 5 ja&oda

I!'!e)i s': Il limone 5 lim'n -"lod i sta,lo/ il (i)o 5 smova -"lod i sta,lo/  il datte%o 5 '%ma -"lod* sta,lo/ il )ed%o 5 eda% -"lod i sta,lo/ e/ A"st%atne imeni)e s' ženso& %oda la ,ontW 5 do,%ota la vi%t^ 5 v%lina la (a)oltW 5 s"oso,nost

la )a"a)itW 9 s"oso,nost la tena)ia 5 '"o%nost lQa'da)ia 5 odvažnost

(/ Imena &%adova* "o%ajina* ost%va* d%žava s' ženso& %oda Milano 5 Milano  Na"oli 9 Na"'lj Se%,ia 9 S%,ija 1a%i&i 5 1a%i!

lQItalia 9 Italija la Si)ilia 9 Si)ilija la Lom,a%dia 9 Lom,a%dija lQOlanda 5 8olandija

I!'!e)i s': Il ;ai%o -Kai%o/ il %asile -%a!il/ il el&io -el&ija/* il 1e%^ -1e%'/* il ;anadW -Kanada/* il 1iemonte -1ijemont/$ D$ Imeni)e sa dva o,lia -m'+i i žensi/ Mno&e imeni)e ' italijansom je!i'* ao i ' na+em* oje o!na#avaj' živa ,i0a - lj'de 5 li#na imena* !animanja itd$ ili životinje/ imaj' #esto dva o,lia* !a m'+i i !a žensi %od$ a/ Imeni)e na 9 o - m'+i %od/ menjaj' nastava ' 5a -žensi %od/ 1%ime%i: Emilio 5 Emilia Maest%o 5 maest%a i&lio 5 (i&lia am,ino 5 ,am,ina Ra&a!!o 5 %a&a!!a Zio 5 !ia  Nonno 5 nonna

 *milio (&ilo') 6 *milija učitelj 6 učiteljica  sin 6 kćer  dečak 6 devojčica mladić 6 devojka  stric (teča, ujak) 7 strina (tetka, ujna) deda 7 aka

 ,/ Nee imeni)e oje ' m'+om %od' imaj' nastava 5e* ' žensom %od' s' na 9a 1%ime%i : @

Si&no%e 9 si&no%a  gospodin 6 gospo"a 1ad%one 5 "ad%ona  gazda 6 gazdarica ;ame%ie%e 9 )ame%ie%a konoar (soar) 7 konoarica (soarica/ 1o%tie%e 5 "o%tie%a  portir 7 portirka )/ Nee imeni)e oje ' m'+om %od' !av%+avaj' na 9e ili 5a* imaj' o,li ' ženom %od' sa s'(isom -nastavom/ 9 essa* i to se ma
st'dent 5 st'dentinja lea% 5 lea%a "%o(eso% 5 "%o(eso%a "%in) 5 "%in)e!a ,a%on 5 ,a%oni)a "esni 5 "esniinja

 PREDLOZI I PREDLOZI SA ČLANOVIMA (PADEŽNI  PREDLOZI) Italijansi je!i nema "adeže ao na+ je!i* tao da se o%iste "%edlo!i i "%edlo!i sa #lanovima -"adežni "%edlo!i/ is"%ed imeni)e oja ostaje ne"%omenjena* sem +to može da ,'de ' jednini ili množini$ Menjanje imeni)e "o "adežima* ' na+em smisl'* je slede0e: Jednina @$ '0a C$ '0e -i! '0e/ H$ '0i $ '0' $ '0o F$ ' '0i $ sa '0om

la )asa della )asa -dalla )asa/ alla )asa la )asa -o
Množina @$ '0e C$ '0a -i! '0a/ H$ '0ama $ '0e $ '0e F$ ' '0ama $ sa '0ama

le )ase delle )ase -dalle )ase/ alle )ase le )ase )ase_ nelle )ase )on le )ase

Isto "%avilo važi i !a imeni)e m'+o& %oda - '! #lan il 9 lo* i 9 &li/ Jednina @$ nji&a C$ nji&e -i! nji&e/ H$ nji!i

il li,%o del li,%o -dal li,%o/ al li,%o @

$ $ F$ $

nji&' nji&o ' nji!i sa nji&om

il li,%o li,%o_ nel li,%o )on il li,%o

Množina @$ C$ H$ $ $ F$ $

nji&e nji&a -i! nji&a/ nji&ama nji&e nji&e ' nji&ama sa nji&ama

i li,%i dei li,%i -dai li,%i/ ai li,%i i li,%i li,%i_ nei li,%i )on i -)oi/ li,%i

Jednina C$ H$ $ $ F$ $ X$

st'dent st'denta -od st'denta/ st'dent' st'denta st'dent' ' st'dent' sa st'dentom

lo st'dente dello st'dente -dallo st'dente/ allo st'dente lo st'dente st'dente _ nello st'dente )on lo st'dente

Množina @$ C$ H$ $ $ F$ $

st'denti st'denata -od st'denata/ st'dentima st'dente st'denti ' st'dentima sa st'dentima

&li st'denti de&li st'denti -da&li st'denti/ a&li st'denti &li st'denti -o
Za imeni)e ženso& i m'+o& %oda oje "o#inj' voalom važi "%avilo ao i !a '"ot%e,' o,i#no& #lana: n$ "%$ dellQami)a* allQami)o* dellQ'omo* allQinte%no* nellQa%madio* )on lQae%eo itd$

OSNOVNI PREDLOZI SU: 9 od&ova%a &enitiv'* o!na#ava "%i"adnost* ili od&ova%a na "itanje #ije* o&a 5#e&a $  N$"%$ il li,%o di Ma%)o9 Ma%ova nji&a A 9 od&ova%a dativ'* ali ima i d'&e mo&'0nosti '! &la&ole %etanja 5 od&ova%a na "itanje ome9 #em'* ili &de* do * na   N$ "%$ 1o%to il li,%o a Ma%ia 5 nosim nji&' Ma%iji Vado a Roma9 Idem ' Rim Da l'&lio a settem,%e sono al ma%e 5 Od j'la do se"tem,%a sam na mo%' DI

@

Sono a le!ione 5 Na #as' sam DA 9 od&ova%a "%edlo!ima od* i!* od* !a N$"%$ Vado da Ma%)o 5 Idem od Ma%a$ Ven&o da Roma 5 Dola!im i! Rima Da Milano a Roma )i sono )in'e o%e in t%eno 9 Od Milana do Rima je -ide se/ "et sati vo!om ;ost'me da ,a&no 5 ostim !a '"anje -'"a0i ostim/ CON 9 od&ova%a "%edlo&' sa neim ili ne#im  N$ "%$ Ven&o )on te a Na"oli 5 Idem sa to,om ' Na"'lj$ Vado a Roma )on lQae%eo -)on il t%eno* )on la ma)) IL

LO

DI A DA SU ;ONP 1ERP IN

DELLO ALLO DALLO SULLO ? ? NELLO

DEL AL DAL SUL ;OL ? NEL

LA

I DELLA ALLA DALLA SULLA ? ? NELLA

GLI DEI AI DAI SUI ;OI ? NEI

LE DEGLI AGLI DAGLI SUGLI ? ? NEGLI

DELLE ALLE DALLE SULLE ? ? NELLE

1%edlo!i ;ON i 1ER naj#e+0e se ne s"ajaj' sa #lanom* osim sa il 5 i* tao da ostaj' odvojeno$ Reto* ' a%
 PRIDEVI  Gli a&&ettivi 1%idevi s' %e#i oje "o,liže o!na#avaj' ili od%e2'j' imeni)' i oji se ' %od' i ,%oj' 've slaž' sa iemni)om$ C

U italijansom je!i' "%idevi se mo&' %a!v%stati ' t%i ate&o%ije: @$ Kvali(iativni ili o"isni "%idevi -a&&ettivi 'ai(i)ativi/ oji od%e2'j' ne' oso,in' -n$"%$ uono, ello, grande, cattivo, rutto, alto, gentile, rosso* itd$/$ To je naj,%ojnija ate&o%ija "%ideva$ C$ Zajedni#i "%idevi ili "%idevse !ameni)e -a&&ettivi indi)ativi o "%onominali/ 5 to s'  "%idevi oji o!na#avaj' "%i"adnost* "oložaj* '"itni odnos ili neod%e2en' oli#in' i sli#ni s' !ameni)ama* n$"%$ mio* t'o* vost%o*'esto* 'ello* "a%e))
 PRISVOJNI PRIDEVI  1%isvoji "%idevi slaž' se ' %od' i ,%ij' sa imeni)om$ Is"%ed "%isvojne !ameni)e stoji od%e2eni #lan* oji se slaže ' %od' i ,%oj' sa imeni)om$ Jednina

Množina

Mio* mia T'o* t'a S'o* s'a  Nost%o* nost%a Vost%o*vost%a Lo%o

miei* mie t'oi* t'e s'oi * s'e nost%i* nost%e vost%i* vost%e lo%o

1%ime%i: Il mio ami)o  italiano$ La mia ami)a  italiana$ Il t'o %a&a!!o  sim"ati)o$ La t'a %a&a!!a  sim"ati)a$ Il s'o lavo%o  inte%essante$ 8o visto la s'a (oto&%a(ia$ Il nost%o "aese  molto ,ello$ La nost%a )asa  &%ande$ Il vost%o "%an!o  "%onto$ La vost%a )olle&a  assente$ Il lo%o a""a%tamento  "i))olo$ La lo%o stan!a  o%dinata$ I miei &enito%i vivono a el&%ado$ Le mie ami)
1%ime%i: Mia mad%e e mio "ad%e sono 's)iti* e mio nonno do%me$ L')ia e 1aolo sono t'a so%ella e t'o (%atello$ Mia nonna e mia !ia sono molto &entili$ S'o !io va )on mio nonno alla "a%tita di )al)io$ Stase%a vado a )ena )on mio ma%ito e )on s'a so%ella$ T'o (i&lio st'dia in&e&ne%ia* ment%e mia (i&lia st'dia lette%e $

 KOMPARACIJA (POREĐENJE) PRIDEVA 1%idevi ' italijansom je!i' "%ate ' %od' i ,%oj' imeni)'$ 1%idevi* ao i imeni)e* mo&' da se !av%+avaj' na O* A ' jednini* i na I* E ' množini -!a m'+i i žensi %od/$ Tao2e "ostoji i ate&o%ija "%ideva oji se i ' m'+om i ' žensom %od' !av%+avaj' na E* ' množini na I$ N$ "%$ ello* ,ella ,elli* ,elle Gentile &entili  KOMPARACIJA PRIDEVA

1o!itiv ,ello* ,ella Kom"a%ativ "i^ $$$$$$$ di* meno $$$$$$ di 1%ime%: ;a%lo  "i^ ,ello di Giovanni$ Ka%lo je LE1=I od G$ Giovanni  meno ,ello di ;$ G$ Manje le" od ;$ Ma%ina  "i^ ,%ava di L')ia$ M$ Je ,olja* v%ednija od L$ L')ia  meno ,tava di M$ L$ Je manje v%edna od M$ S'"e%lativ %elativni: il?la -i?le/ "i^ ?meno $$$$$$$$$$$$  naj$$$$$$ 1%ime%: ;a%lo  il "i^ ,ello$ ;$ Je najle"+i Ma%ina  la "i^ ,%ava$ M$ Je naj,olja$ G$  il meno ,ello$ G$ Je najmanje le"$ Silvia  la meno ,%ava$ S$ Najmanje v%edna$ S'"e%lativ -a"sol'tni/ 1%idev - od'!me se !adnje slovo/ > nastava issimo?a* issimi ?e ,ell>issimo  ,ellissimo -veoma le"/ 1%ime%: Ma%)o  sim"ati)issimo$ M$ je veoma sim"ati#an$ Ma%ina  ele&antissima$ M$ je veoma ele&antna$ Isto je i !a "%ideve oji se !av%+avaj' na 9E$ 1%ime%i: Ma%)o  ele&ante$ Ma%)o  "i^ ele&ante di Ma%ina$ Ma%ina  meno ele&ante di Ma%)o$ Ma%)o il "i^ ele&ante -di t'tti/$ Ma%)o  ele&antissimo$ I "%o(esso%i sono &entili$ I "%o(esso%i sono "i^ seve%i delle "%o(esso%esse$ Le "%o(esso%esse sono meno seve%e dei "%o(esso%i$ I "%o(esso%i sono seve%issimi$ Le "%o(esso%esse sono &entilissime $ C

7'esti "%o(esso%i sono i "i^ seve%i$ 7'elle "%o(esso%esse sono le meno seve%e$  Nei "%idevi "%idevi imaj' "%aviln' i ne"%aviln' om"a%a)ij'* ao +to s' UONO* ;ATTIVO* GRANDE * 1I;;OLO

UONO?A 1i^?meno ,'ono?a di Il?la "i^ ,'ono?a 'onissimo?a -veoma do,a%/

mi&lio%e di il?la mi&lio%e ottimo?a -odli#an*i!v%stan/

;ATTIVO?A 1i^?meno )attivo?a di Il?la "i^ -meno/ )attivo?a ;attivissimo?a -veoma los/

"e&&io%e di il?la "e&&io%e il?la "essimo?a -veona los/

GRANDE  "i^ &%ande di il?la "i^?meno &%ande &%andissimo?a -veoma veli/

ma&&io%e di -st%a%iji od* ve0i od/ il ma&&io%e -najsta%iji* najve0i/ il?la massimo?a -masimalan* najve0i/

1I;;OLO?A 1i^ "i))olo?a di Il?la "i^ ?meno "i))olo?a 1i))olissimo?a

mino%e di -mla2i* manji/ il mino%e -najmla2i* najmanji/ il?la minimo?a -minimalni/

 NA1OMENA : voditi %a#'na da se "%idev ao i #lan 've slaž' ' %od' i ,%oj' sa imeni)om$ GLAGOLI -I ve%,i/ Gla&oli s' %e#i oje o!na#avaj' %adnj'* !,ivanje* stanje* svojstvo ili samo "ostojanje s',jeta$  Najve0i deo &la&ola ima "'no !na#enje i to s' tao!vani "%ediativni &la&oli* oji sami &%ade  "%ediat ' %e#eni)i 5 i to je &la&olsi "%ediat$  N$ "%$  Noi )antiamo$ Mi "evamo$ I ,am,ini do%mono$ De)a s"avaj'$ Il vento so((ia$ Veta% d'va$ U ovim "%ime%ima &la&oli )antiamo* do%mono* so((ia s' &la&olsi "%ediati$ 1ostoje i &la&oli ,e! "ot"'no& !na#enja oji t%aže imens' ili "%idevs' do"'n' da ,i se i!%a!ilo  "'no !na#enje$ To s' tao!vani o"'lativni &la&oli* oji sa do"'nom &%ade imensi "%ediat$  N$ "%$ C

La le!ione  inte%essante$ 1%edavanje je inte%esantno$ LQE'%o"a  'n )ontinente$ Ev%o"a je ontinent$ Il (ilm sem,%a inte%essante$ ilm del'je inte%esantno$ Sono %imasto so%"%eso$ Ostao sam i!nana2en$ Ko"'lativni &la&oli sl'že ao ve!a 5 s"ona -o"'la/ i!me2' s',jeta i imenso& dela "%ediata$  Najvažniji o"'lativni &la&ol je esse%e -,iti/ $ Možemo da "omenemo i slede0e &la&ole: sem,%a%e -#initi se* i!&ledati/* diventa%e -"ostati/* )
9 t%e,ati ne+to 9 ja
Gla&olse od%ed,e -Dete%mina!ioni ve%,ali/ Jednim nastavom &la&ol može da i!%a!i "e% od%ed,i: @$ Li)e: "%vo* d%'&o* t%e0e C$ %oj : jednina * množina H$ Na#in : a/ indiativ* onj'ntiv* ondi)ional* im"e%ativ -od%e2eni &la&olsi na#in/  ,/ in(initiv* "a%ti)i"* &e%'ndiv -neod%e2eni &la&olsi na#ini/ $ V%eme: a/ "%e!ent* im"e%(et* ao%ist* ('t'% I -"%osta v%emena/  ,/ "e%(et* "%et"%o+lo složeno v%eme I* "%et"%o+lo složeno v%eme II* ('t'% e&!atni -složena v%emena/ $ Gla&olso stanje: ativ i "asiv$ Ativ se deli na : 9 di%etno "%ela!ne &la&ole 9 indi%etno "%ela!ne &la&ole 9 ne"%ela!ne &la&ole 9 i "ov%atne Direktno prelazni glagoli -ve%,i

t%ansitivi di%etti/ s' &la&oli oji imaj' di%etan ili ,liži o,jeat ' a'!ativ' ili ' "a%titivnom &enitiv'$ C

 N$ "%$ 8o letto 'n li,%o inte%essante$ 1%o#itala sam inte%esantn' nji&'$ A,,iamo )om"%ato dei li,%i$ K'"ili smo -nee/ nji&e$ Indirektno prelazni glagoli

-ve%,i t%ansitivi indi%etti/ s' oni &la&oli oji 'vode dalji ili

indi%etni o,jeat:  N$"%$ Il t%eno  "assato "e% il "onte$ Vo! je "%e+ao "%eo mosta$ -Il t%eno
1la+e &a se$

;i siamo im,att'ti in l'i$ Naleteli smo na nje&a$ -S%eli smo &a/$ -im,atte%si 5 s%esti* naleteti na neo&a  in)ont%a%e 'al)'no/ A,,iamo in)ont%ato l'i$ S%eli smo nje&a$ Dalji o,jeat* "o "%avil'* može da se !ameni a'!ativom$  Ne"%ela!ni &la&oli -ve%,i %i(lessivi/ s' oni &la&oli i!a oji< ne stoji o,jeat * ao i &la&oli %etanja$  N$ "%$ Giovanna  a%%ivata "o)o (a$ I "%ati ve%de&&iano$ 1a%tiamo t%a d'e o%e$ E&li  ven'to ie%i da me$

Jovana je sti&la malo "%e$ Livade se !elene$ 1ola!imo !a dva sata$ On je do+ao j'#e od mene$

 Nei &la&oli mo&' da se '"ot%e,ljavaj' i ao "%ela!ni i ao ne"%ela!ni$  N$"%$ A,,iamo )antato 'na )an!one 9 1evali smo jedn' "esm' 8anno )antato a o%e))
Di(ende%si 9 ,%aniti se Lava%si 9 'mivati se Al!a%si 5 'stati

Di(ende%e 9 ,%aniti Lava%e 5 "%ati Al!a%e 9 "odi0i

U italijansom "ostoje t%i ate&o%ije &la&ola 5 t%i onj'&a)ije* oje se ' in(initiv' "%e"o!naj' "o &la&olsim nastav)ima $ Tao je !a "%v' onj'&a)ij' a%ate%isti#an nastava 9a%e Za d%'&' onj'&a)ij' je nastava 9e%e Za t%e0' onj'&a)ij' je nastava 9 i%e S
GLAGOLSKA VREMENA 1REZENT 5 Sada+nje v%eme Ovo v%eme se o%isti !a isa!ivanje %adnje ' sada+njem v%emen' i '&lavnom se slaže sa '"ot%e,om ' na+em je!i'* ali može da se o%isti i !a ,lis' ,'d'0nost* +to se ' s%"som isa!'je ('t'%om $  N$ 1%$ O&&i "a%to "e% la Svi!!e%a$ Danas "'t'jem !a =vaj)a%s'$ Io lavo%o in 'na li,%e%ia$ Ja %adim ' njiža%i$ ;
9e%e VED9ERE

Io "a%l9o T' "a%l9i L'i?lei "a%l9a  Noi "a%l9iamo Voi "a%l9ate Essi?lo%o "a%l9ano

ved"o ved"i ved"e ved"iamo ved"ete ved"ono

rezent pomo#ni$ glagola

ESSE!E

9i%e 1ART9IRE  "a%t"o  "a%t9i  "a%t"e  "a%t"iamo  "a%t"ite  "a%t"ono A%E!E

C

-Io/ -t'/ -l'i*lei* esso*essa/ -noi/ -voi/ -essi* esse* lo%o/

sono sei  siamo siete sono


Li#na !ameni)a ne mo%a da se o%isti is"%ed &la&olso& o,lia* "o+to se "o &la&olsom nastav' %a!'me oje li)e je ' "itanj'* ali se o%isti ada želimo ne+to da na&lasimo$  N$ "%$ Sono a )asa$  od kuće sam. Io sono a )asa* mamma e "a"W sono 's)iti$  8a sam kod kuće, a mama i tata su iza'li.

Avete 'n "oY di tem"o 1a li imate malo vremena   Noi a,,iamo (%etta* ma essi "ossono %esta%e$  &i 0urimo, ali oni mogu da ostanu.

Kod "ov%atni< &la&ola "%e!ent se &%adi na isti na#in* s tim +to se is"%ed &la&olso& o,lia nala!e nena&la+ene li#ne !ameni)e -oje od&ova%aj' na+em 3se4/$ U italijansom samo se ' in(initiv'  "ov%atna !ameni)a 3si4 s"aja sa &la&olom na %aj' -lava%si* sede%si* vesti%si/ a ada se menja "o li)ima tada se nala!i is"%ed &la&olso& o,lia$ U na+em je!i' se ' svim li)ima o%isti "ov%atna !ameni)a 3se4 5 ja  se 'mivam* ti se 'miva+ $$$$ oni se 'mivaj'* do se ' italijansom taj o,li menja "o li)ima* a "%evodi se ' na+em je!i' ao 3SE4 - iao ,i doslovno !na#ilo me* te se* nas*vas* nji
lava%si -'mivati se/

-Io/ mi lavo -t'/ ti lavi -l'i*lei* esso*essa/ si lava -noi/ )i laviamo -voi/ vi lavate -essi* esse* lo%o/ si lavano

sede%si -sesti/

vesti%si

mi siedo ti siedi si siede )i sediamo vi sedete si siedono

mi vesto ti vesti si veste )i vestiamo vi vestite si vestono

-o,la#iti se/

1ostoji tao2e i ate&o%ija &la&ola oji se !ov' inoativni -in)oativi/ oje a%ate%i+e 'meta 5 is) i!me2' &la&olse osnove i &la&olso& nastava* oji s' '&lavnom &la&oli "o t%e0oj onj'&a)iji$ 1%ime%i 9 1%e!ent: ini%e -!av%+iti/* ;a"i%e -%a!'meti/* 1%e(e%i%e -vi+e voleti* "%e(e%i%ati/ T%adi%e -i!dati/* Ri,adi%e -"onoviti* "otv%diti/ i d%'&i$ 1%ime%:

INIRE* ;A1IRE C

io t' L'i?lei

(inis)o * )a"is)o noi (niamo* )a"iamo (inis)i* )a"is)i voi (inite* )a"ite (inis)e* )a"is)e essi?esse (inis)ono * )a"is)ono

 PRIMERI NEKIH NEPRAVILNIH GLAGOLA (PREZENT) a%e - od lat$ (a)e%e/ II onj$

9 #initi* %aditi

io (a))io noi (a))iamo t' (ai voi (ate L'i?lei (a essi?esse (anno 1o istoj analo&iji menjaj' se i &la&oli i!vedeni od ARE$ $ so"%a((a%e 9 savladati $ dis(a%e 5 %a!ložiti* %ast'%iti $ %i(a%e 5 "onovo '%aditi* "%e%aditi $ soddis(a%e 5 is"'niti* !adovoljiti Da%e I onj$

5 dati -1%e!ent/

io t' L'i?lei

do dai da

noi diamo voi date essi?esse danno

e%e -od lat$ ,eve%e/ II onj$ io t' l'i?lei

5 "iti

,evo ,evi ,eve

noi voi essi?esse

,eviamo ,evete ,evono

Di%e -od lat$ di)e%e/ II onj$ 5 %e0i* a!ati Io T' l'i?lei

di)o di)i di)e

noi voi essi?esse

di)iamo dite di)ono

1o istoj analo&iji menjaj' se i &la&oli i!vedeni od DIRE* ali se to ne odnosi na &la&ole TRADIRE 5 i!dati* i!neve%iti* ARDIRE 5 smeti* oji s"adaj' ' ate&o%ij' inoativni< &la&ola -t%adis)o* t%adis)i* t%adis)e $$$$$$$* a%dis)o* a%dis)i* a%di%e $$$$/ 9 "%edi%e 5"%edsa!ati 9 disdi%e 5 ota!ati 9 indi%e 5 !aa!ati 9 %i,adi%e 9 "onoviti* "onovo %e0i 9 )ont%addi%e 5 s'"%otstaviti se 1o%%e -od lat$ "one%e/ II onj$ 5 staviti Io T'

"on&o "oni

Noi Voi

"oniamo "onete C

L'i?lei

"one

Essi?esse

"on&ono

1o istoj analo&iji menjaj' se i svi &la&oli i!vedeni od 1ORRE$ $ "%o"o%%e 5 "%edložiti $ "%edis"o%%e 5 "%e%as"odeliti* %as"o%editi $ dis"o%%e 9 %as"o%editi $ )om"o%%e 9 sastaviti* om"onovati $ sotto"o%%e 5 "odneti -na 'vid/* "oa!ati $ im"o%%e 5 nametn'ti $ de"o%%e 5 odložiti* de"onovati $ a""o%%e 5 "oložiti* staviti $ indis"o%%e 9 one%as"oložiti $ t%as"o%%e 5 "ome%iti* "%eneti* t%ans"onovati $ s'""o%%e 5 "%et"ostaviti $ )ont%a""o%%e 5 s'"%otstaviti ;ond'%%e -)ond')e%e od d')e%e / 5 voditi Io )ond')o T' )ond')i L'i?lei )ond')e

Noi )ond')iamo Voi )ond')ete Essi?esse )ond')ono

1o istoj analo&iji menjaj' se i &la&oli i!vedeni od 5 DU;ERE -9DURRE/$ $ ded'%%e 5 i!vesti - !alj'#a/ $ sed'%%e 5 !avesti $ t%ad'%%e 5 "%evesti $ ind'%%e 5 navesti* na&ovo%iti* ind'ovati $ add'%%e 5 i!neti* navesti $ int%od'%%e 5 'vesti* '"o!nati $ %id'%%e 9 smanjiti $ %i"%od'%%e 5 %e"%od'ovati* "%eneti T%a%%e -t%a
1ostoji i ate&o%ija tao!vani< modalni< ili na#insi< &la&ola 5 to s' 1OTERE* VOLERE* DOVERE -mo0i*
VOLERE

Io "osso T' "'oi L'i?lei "'`  Noi "ossiamo Voi "otete Essi?lo%o "ossono

vo&lio v'oi v'ole vo&liamo volete vo&liono

DOVERE

SA1ERE

devo devi deve do,,iamo dovete devono

so sai sa sa""iamo sa"ete sanno

 1%ime%i: Io "osso %esta%e$ Voi "otete anda%e$ Noi "ossiamo &'ida%e la ma))
Io vo&lio 'n )a(($ Lei v'ole "a%ti%e$ Essi vo&liono &'a%da%e la televisione$ 8a hoću (0elim) ka3u. na 0eli da krene (da otputuje). ni 0ele da gledaju televiziju.

T' devi st'dia%e$ Voi dovete anda%e a )asa$ Esse devono "%esenta%si al )on)o%so$ -i mora' da uči'. Vi morate da idete kući. ne moraju da se pojave na konkursu.

Io so lQin&lese$ Io so s'ona%e$  8a znam engleski. 8a znam da sviram$

 IMPERATIV  V%eme ojim se i!%ažava nea na%ed,a* želja ili nei "odsti)aj* a ' ne&ativnom o,li' može da o!na#ava i !a,%an'$ G%adi se od &la&olse osnove > nastavaa "o li)ima* s tim +to ne "ostoji o,li !a @$ li)e jednine$  Nastav)i se %a!li'j' "o onj'&a)ijama -9a%e* 9e%e* 9i%e/ 1RIMERI: STUDIARE

S;RIVERE

US;IRE

@$ Io ????? C$ -t'/ st'dia _ H$ L'i?lei st'di _

???? s)%ivi _ s)%iva _

????? es)i _ es)a _

@$ -noi/ st'diamo _ H$ -voi/ st'diate _ $ -lo%o/ st'dino _

s)%iviamo_ s)%ivete_ s)%ivano_

Us)iamo _ Us)ite _ Es)ano _ H

INKOATIVNI GLAGOLI SE 1ONA=AJU SLIBNO KAO I U 1REZENTU* 1O=TO GLAGOLSKA OSNOVA UKLJUBUJE I UMETAK 9IS;9 1%ime%: INIRE @$ ??? C$ -t'/ (inis)i_ H$ l'i?lei (inis)a_ @$ noi (iniamo _ C$ voi (inite _ H$ lo%o (inis)ano _ KADA SE RADI O ZARANI* IS1RED GLAGOLSKOG OLIKA STOJI NON* OSIM ZA DRUGO LI;E JEDNINE GDE SE KORISTI NON > in(initiv$ 1%ime%i: Gio%&io -t'/ "%endi 'na mela _  9or"e, (ti) uzmi jauku: Gio%&io -e&li/ "%enda 'na mela _ /eka 9or"e uzme jauku: Ma%ia -lei/ "o%ti il li,%o _ /eka &arija donese knjigu: Ra&a!!i -noi/* "%endiamo 'n )a((e_ Hajde da popijemo (mi) ka3u: Ra&a!!i -voi/ "%endete 'n "anino_ 1eco (vi) uzmite sendvič: Le %a&a!!e -esse/ "%endano i dol)i_ /eka se devojke (one) poslu0e kolačima. Gio%&io -t'/ * NON 1RENDERE i dol)i _ 9or"e, nemoj da uzima' slatki'e: (;<52
H