LEARNING COMPETENCIES IKAAPAT NA TAON: EKONOMIKS Mga Pangkalahatan at Tiyak na Kakayahan I
MGA MGA SAL SALIG IGAN AN SA SA PAG PAG-A -AAR ARAL AL NG EK EKON ONOM OMIK IKS S Napahahalagahan na ang pag—unawa sa mga ba tayang kaisipan at pamamaraan sa ekonomiks ay may kaugnayan sa pang-araw-araw na pamumuhay ng tao.
A. Ang Ekonom Ekonomiks iks Bilan Bilang g Isang Isang Agham Agham . Nailalapat Nailalapat ang ang ekonomiks ekonomiks sa pang-ar pang-araw-ar aw-araw aw na pamumuhay pamumuhay bilang bilang isang isang mag-aaral at bilang kasapi ng pamilya pa milya at lipunan. !. Nasusuri Nasusuri ang ekonomi ekonomiks ks bilang bilang isang agham panlipunan panlipunan ". Natataya Natataya ang kahalagahan kahalagahan ng ekonomiks ekonomiks sa pang-araw-ar pang-araw-araw aw na pamumuhay pamumuhay ng bawat pamilya ng lipunan B. Pinagk Pinagkukun ukunangang- #ama #aman n ng Pilipin Pilipinas as . Nauuri Nauuri ang pinag pinagkuku kukunang nang-ya -yaman man ng Pilipi Pilipinas nas !. Nasusuri Nasusuri ang ang mga $atos $atos tungkol tungkol sa mga mga yamang yamang likas ng Pilipinas Pilipinas tungo sa sa matalinong paggamit ng mga ito. ". Natatalakay Natatalakay ang bumubuo bumubuo sa yamang-tao yamang-tao ng Pilipinas Pilipinas a. Naipaliliw Naipaliliwanag anag ang ang balangkas balangkas ng populasy populasyon on ng Pilipinas Pilipinas sa ekonomiya ng bansa Nasusuri ang katangian ng balangkas ng populasyon ng Pilipinas • ayon sa kasarian% e$a$% bilang ng may trabahop% walang trabaho% e$ukasyon% relihiyon. Naiisa-isa ang pangangailangan ng populasyon sa Pilipinas • Nahihinuha ang implikasyon ng iba&t ibang katangian ng • balangkas ng populasyon b. Natataya ang uri% $ami% kali$a$% ng lakas pag-gawa 'labor (or)e* sa pagkakaroon ng pro$uktibo at mataas na antas ng pro$uksyon. ). Nagkaka Nagkakaroo roon n ng pagnanai pagnanaiss na mapaunla mapaunla$ $ ang sarili sarili bilang bilang paghahan$a sa pagiging pro$uktibo +. Naitatangi ang wastong pagpapahalaga sa paggamit ng pinagkukunang pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng pagsuno$ sa mga batas sa konserbasyon% kapaligiran at likas- kayang paggamit 'sustainable use* ,. Kakapusan . Nakikilala ang mga palatan$aan palatan$aan ng kakapusan bilang isang suliraning panlipunan. !. Nasusuri ang kaibahan ng kakapusan sa kakulangan bilang batayan sa matalinong pag$e$esisiyon ". Naipamamalas ang responsableng paggamit ng mga limita$ong likas na #aman
. Alokasyon . Naisasalang ang kapakanan ng iba sa pagbabahagi ng mga likas na yaman sa Pamilya at lipunan !. Nasisiyasat nang mapanuri ang mga pamamaraan at mekanismo ng alokasyon sa ilalim ng iba&t ibang sistemang pang-ekonomiya sa pagtugon sa mga pangangailangan ng mamamayan ". Naipahahayag ang $ama$amin tungkol sa mga hakbangin ng pamahalaan sa pagtugon sa mga pangangailangan ng mga mamayang Pilipino. E. Kagustuhan at Pangangailangan . Nasusuri ang kaibahan ng kagustuhan ' wants* sa pangangailangan bilang batayan sa pagbuo ng matalinong $esisyon !. Nakabubuo ng sariling pamantayan sa pagpili ngmga pangangailangan batay sa mga teorya ng pangangailangan. . Pagkonsumo . Naipaliliwanag ang konsepto ng pagkonsumo !. Nasusuri ang mga epekto ng pag-aanunsyo sa pagkonsumo " . Nasisiyasat ng mapanuri ang mga anunsyo tungo sa matalinong pamimili +. Naipamamalas ang talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng paggamit ng pamantayan sa pamimili. a. Naipagtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang mga tungkulin bilang isang mamimili. b. Naipaliliwanag ang kahalagahn ng pagiging mapagmasi$ at mapanuri ng mga mamimili sa mga tiwaling gawain ng mga nagbibili. /. Pro$uksyon . Nasusuri ang mga salik '(a)tors* ng pro$uksyon bilang batayan sa matalinong paggamit ng mga ito. !. Naipahahayag ang $am$amin tungkol sa mahalagang papel ng entrepreneurship sa ekonomiya at sa pro$uksyon ". Nasusuri ang tungkulin ng iba&t ibang organisasyon ng negosyo sa ekonomiya at pro$uksyon ayon sa pakikisa pi at pananagutan sa pagkakaroon ng matatag na ekonomiya. II. PAGSUSURI NG EKONOMIYA Napahahalagahan ang kaugnayan ng mikroekonomiks at makroekonomiks sa buhay ng bawat isa bilang kasapi ng lipunan.
A. Mikroekonomiks . Nasusuri ang saklaw ng mikroekonomiks !. Nailalapat ang kahulugan ng $eman$ sa pang-araw- araw na pamumuhay ng awat pamilya ". Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa $eman$. +. Nakapagpapasya nang matalino sa mga pagtugon sa mga pagbabago ng salik '(a)tors* na nakaapekto sa $eman$
0. Nahihinuha ang presyo ng bilihin na may epekto sa $eman$ ng mamimili 1. nailalapat ang kahulugan ng suplay batay sa pang-araw-araw na pamumuhay ng bawat pamilya 2. Nasusuri ang mga salik ng pro$uksyon na nakaaapekto sa suplay 3. Nakapagpapasiya nang matalino sa pagtugon sa mga pagbabago ng salik '(a)tors* na nakaapekto sa suplay 4. Nasusuri ang epekto ng presyo at non- pri)e sa suplay ng kalakal at paglilingko$ 5. Nahihinuha na ang presyo ng bilihin ay may epekto sa suplay ng nagbilili . Nakapagkukwenta ng elastisi$a$ ng $eman$ at suplay. !. Naiuugnay ang elastisi$a$ ng $eman$ at suplay sa presyo ng kalakal at paglilingko$ ". Naipaliliwanag ang interaksyon ng suplay at $eman$ sa kalagayan ng presyo at pamilihan. +. Nasusuri ang mga epekto ng kakulangan at kalabisan sa presyo at $ami ng kalakal at paglilingko$ sa pamilihan 0. Nakapagmumungkahi ng paraan ng pagtugon 6 kalutasan sa mga suliranin $ulot ng kakulangan at kalabisan 1. Nasusuri ang iba&t ibang anyo ng pamilihan na tumutugon sa maraming pangangailangan ng tao 2. Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa pagtatak$a ng presyo sa isang pampamilihang ekonomiya 3. Napangangatwiranan ang pangangailanmgan ng pakikialam at regulasyon ng pamahalaan sa m ga gawaing pangkabuhayan sa iba&t ibang anyo ng pamilihan. B. Makroekonomiks . Nasusuri ang mga pangunahing kaisipan ng makroekonomiks a. Nausuri ang papel na ginagampanan at epekto ng sambahayan% bahay- kalakal% pamahalaan at panlabas na se)tor sa sumusuno$ In(lation • Pamumuhunan • e(lation • Pag-iimpok • Pag-eempleyo 'employment% unemployment% • un$eremployment* !. Nasusuri ang pambansang pro$ukto '/NP at /P* bilang panukat ng kakayahan ng isang ekonomiya a. Nakikilala ang mga pamamaraan sa pagsukat ng pambansang pro$ukto b. Nasusuri ang kahalagahan ng pagsukat ng pambansang kita sa ekonomiya ". Nailalaha$ ang mga salik na nakaapekto sa pambansang kita '/NP*
,. In(lation . Nakikilala ang palatan$aan ng in(lation gamit ang ,onsumer Pri)e In$e7 ',PI* !. Natutukoy ang $ahilan at epekto ng in(lation& " .Nasusuri ang mga paraan sa paglutas ng in(lation +. Nakikilahok ng aktibo bilang mag-aaral sa paglutas ng suliranin kaugnay ng In(lation. 0. Nakapagpapamalas ng wastong pagpapasya bilang isang mamimili at nagbibili kaugnay ng suliranin sa in(lation. . Patakarang Piskal . Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang piskal !. Napahahalagahn ang papel na ginagampanan ng pamahalaan kaugnay ng mga patakarang piskal na ipinatutupa$ nito ". Nasusuri ang mga pinagkukunan ng pananalapi ng pamahalaan. +. Nasusuri ang ba$yet at ang kalakaran ng paggasta ng pamahalaan 0. Nakapagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol sa mga paggasta ng pamahalaan 1. Nakapagsasanay sa tamang pagkwenta ng buwis 2. Nakababalikat ng panangutan bilang mamamayan sa wastong pagbabaya$ ng buwis 3. Naiuugnay ang mga epekto ng patakarang piskal sa katatagan ng pambansang ekonomiya. E. Patakarang Pananalapi . Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang pananalapi ' monetary* !. Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang pananalapi a. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pag-iimpok at pamumuhunan bilang isang salik ng ekonomiya. b. Nakikilala ang bumubuo ng se)tor ng pananalapi ). Napahahalagahan ang paplel na ginagampanan ng bawat se)tor ng pananalapi Mga bangko • Kooperatiba • Pawnshop • $. Nasusuri ang bahaging6 tungkuling gin agampanan ng institusyon ng pananalapi sa ekonomiya e. Naipaliliwanag ang uri at gamit ng salapi (. Nasusuri ang $ahilan at epekto ng pagbabago ng halaga ng salapi sa buhay ng mga mamamayang Pilipino g. Nakapagsisiyasat nang mapanuri sa m ga paraan at patakaran ng Bangko 8entral ng Pilipinas 'B8P* upang mapatatag ang halaga ng salapi. h. Naiuugnay ang pan$aig$igang pananalapi sa pambansang sistema ng pananalapi
i.
Naipahahayag ang pagsangayon o pagtutol sa bahaging ginagampanan ng mga pan$aig$ig na institusyon ng pananalapi tula$ ng International Monetary un$ at 9orl$ Bank.
III. MGA SEKTOR NG EKONOMIYA Naipamamalas ang pagpapahalaga sa bahaging ginagampanan ng iba&t ibang se)tor ng ekonomiya para sa kapakanang panlahat. A. Agrikultura . Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng agrikultura% pangingis$a% paggugubat sa ekonomiya ng bansa. !. Nasusuri ang mga $ahilan at epekto ng suliranin ng se)tor ng agrikultura% pangingis$a% at paggugubat sa bawat Pilipino. ". Nabibigyang-halaga ang mga institusyon at programa na nakatutulong sa se)tor ng agrikultura ' in$ustriya ng agrikultura% pangingisa at paggugubat* +. Naitataguyo$ ang mga programang may kaugnayan sa se)tor ng agrikultura 'repormang pansakahan*
B. In$ustriya at Pangangalakal . Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng se)tor ng in$ustriya tungo sa isang masiglang ekonomiya. !. Nakapaghahan$a sa mga kasanayang pang-in$ustriya ng Pilipinas. ". Naipahahayag ang opinyon tungkol sa nasyonalisasyon ng ilang korporasyon at pagsasapriba$o ng korporasyong pampamahalaan +. Npagtitimbang ang papel na ginagampanan ng mga korporasyong multinasyonal sa pamumuhay ng mga Pilipino at sa pambansang ekonomiya. 0. Naimumungkahi ang mabisang paraan sa pag-mammay-ari at pamamahala ng mga korporasyon sa Pilipinas. 1. Natataya ang kahan$aan ng bansa sa paaggamit ng makabagong teknolohiya tungo sa pagsulong ng ekonomiya. 2. Nasusuri ang pagkakaugnay ng sektor ng agrikultura at in$ustriya tungo sa pag-unla$ kabuhayan. 3. Nasusuri ang mga institusyon at mga programang makatutulong sa se)tor ng in$ustriya at ng pangngalakal 4. Nasusuri ang pagpapatupa$ ng batas sa nayonalisasyon ng kalakalang pagtitingi. 5. Naihahayag ang $am$amin ukol sa pagpapanatili ng mataas na pamantayan ng se)tor ng in$ustriya at mga kalakal tungo sa matatag na ekonomiya ,. 8ektor ng Paglilingko$ . Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng se)tor ng paglilingko$ !. Nasusuri ang kahan$aan at kali$a$ ng mga manggagawang Pilipino sa se)tor ng paglilingko$ ng bansa. ". Naibabahagi ang $am$amin ukol sa pagpapanatili ng mataas na kali$a$ ng manggagawang Pilipino sa se)tor ng paglilingko$ +. Nasusuri ang mga institusyon at programang nakatutulong sa se)tor ng paglilingko$
. Impormal na 8ektor ng Ekonomiya . Nasusuri ang iba&t ibang anyo ng impormal na se)tor ng ekonomiya !. Nailalaha$ ang saloobin ukol sa pamumuhay ng mga Pilipinong kabilang sa impormal na se)tor ng ekonomiya ". Natataya ang ambag o papel ng impormal na se)tor sa kabuuang ekonomiya. E. Kalakalang Panlabas . Natataya ang kalakaran ng kalakalang panlabas ng bansa !. Natitimbang ang epekto ng mga patakaran at programa sa kalakalng panlabas ng bansa sa buhay ng nakararaming Pilipino ". Napahahalagahan ang kontribusyon sa ekonomiya ng bansa ng mga pa$alang pera ng mga manggagawang Pilipino na nasa ibang bansa +. Nasusuri ang kalagayan ng e7)hange rate sa kalakalang panlabas ng bansa 0. Nasusuri ang epekto ng kalakalng panlabas at ekonomiya ng pagbabago ng palitan ng piso laban sa mga $ayuhang salapi 1. Nasusuri ang mga kabutihan at $i kabutihan ng kalakalang panlabas tungo sa isang masigla at maunla$ na ekonomiya 2. Napahahalagahan ang mga lo)al na kalakal t paglilingko$ 3. Natitimbang ang epekto ng globalisasyon sa antas ng pamumuhay ng mga Pilipino batay sa mga patakarang: a. liberalisasyon b. $eregularisasyon ). pagsasapriba$o ng mga korporasyong pag-aari ng pamahalaan 4. Napahahalagahan ang ugnayan ng mga bansa tula$ ng 9orl$ Tra$e ;rgani
BUDGET OF WORK IKAAPAT NA TAON: EKONOMIKS
Unang Markahan
Paksa T!"#$s% Ang Ek!n!(#ks B#&ang Isang Agha( Nailalapat ang ekonomiks sa pang-araw-araw na pamumuhay bilang isang mag-aaral at bilang kasapi ng pamilya at lipunan. Nasusuri ang ekonomiks bilang isang agham panlipunan Natataya ang kahalagahan ng ekonomiks sa pang-araw-araw na pamumuhay ng bawat pamilya ng lipunan
B#&ang ng Ara'
"
P#nagk)k)nang- Ya(an ng P#&#"#nas Nauuri ang pinagkukunang-yaman ng Pilipinas Nasusuri ang mga $atos tungkol sa mga yamang likas ng Pilipinas tungo sa matalinong paggamit ng mga ito. Natatalakay ang bumubuo sa yamang-tao ng Pilipinas Naipaliliwanag ang balangkas ng populasyon ng Pilipinas sa ekonomiya ng bansa Nasusuri ang katangian ng balangkas ng populasyon ng Pilipinas ayon sa kasarian% e$a$% bilang ng may trabahop% walang trabaho% e$ukasyon% relihiyon. Naiisa-isa ang pangangailangan ng populasyon sa Pilipinas Nahihinuha ang implikasyon ng iba&t ibang katangian ng balangkas ng populasyon Natataya ang uri% $ami% kali$a$% ng lakas pag-gawa 'labor (or)e* sa pagkakaroon ng pro$uktibo at mataas na antas ng pro$uksyon. Nagkakaroon ng pagnanais na mapaunla$ ang sarili bilang paghahan$a sa pagiging pro$uktibo. Naitatangi ang wastong pagpapahalaga sa paggamit ng pinagkukunang yaman sa pamamagitan ng pagsuno$ sa mga batas sa konserbasyon% kapaligiran at likaskayang paggamit 'sustainable use* Kaka")san. Nakikilala ang mga palatan$aan ng kakapusan bilang isang suliraning panlipunan. Nasusuri ang kaibahan ng kakapusan sa kakulangan bilang batayan sa matalinong pag$e$esisiyon . Naipamamalas ang responsableng paggamit ng mga limita$ong likas na yaman A&!kas*!n Naisasaalang ang kapakanan ng iba sa pagbabahagi ng mga likas na yaman sa Pamilya at lipunan Nasisiyasat nang mapanuri ang mga pamamaraan at mekanismo ng alokasyon sa ilalim ng iba&t ibang sistemang pang-ekonomiya sa pagtugon sa mga pangangailangan ng mamamayan Naipahahayag ang $ama$amin tungkol sa mga hakbangin ng pamahalaan sa pagtugon sa mga pangangailangan ng mga mamayang Pilipino Kag)s+)han a+ Panganga#&angan Nasusuri ang kaibahan ng kagustuhan ' wants* sa pangangailangan 'nee$s* bilang batayan sa pagbuo ng matalinong $esisyon Nakabubuo ng sariling pamantayan sa pagpili ngmga pangangailangan batay sa mga teorya ng pangangailangan. F. Pagk!ns)(! Naipaliliwanag ang konsepto ng pagkonsumo Nasusuri ang mga epekto ng pag-aanunsyo sa pagkonsumo Nasisiyasat ng mapanuri ang mga anunsyo tungo sa matalinong pamimili +. Naipamamalas ang talino sa pagkonsumo sa pamamagitan ng paggamit ng pamantayan sa pamimili. Naipagtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang mga tungkulin bilang isang mamimili Naipaliliwanag ang kahalagahn ng pagiging mapagmasi$ at mapanuri ng mga
+
.
mamimili sa mga tiwaling gawain ng mga nagbibili. /. Pro$uksyon Nasusuri ang mga salik '(a)tors* ng pro$uksyon bilang batayan sa matalinong paggamit ng mga ito. Naipahahayag ang $am$amin tungkol sa mahalagang papel ng entrepreneurship sa ekonomiya at sa pro$uksyon Nasusuri ang tungkulin ng iba&t ibang organisasyon ng negosyo sa ekonomiya at pro$uksyon ayon sa pakikisa pi at pananagutan sa pagkakaroon ng matatag na ekon omiya Nasusuri ang mga salik '(a)tors* ng pro$uksyon bilang batayan sa matalinong paggamit ng mga ito. T;TA=
Th,&(a L. S#ngs!n AP I>
BUDGET OF WORK IKAAPAT NA TAON: EKONOMIKS
Ika&a'ang Markahan
Paksa T!"#$s% II. PAGSUSURI NG EKONOMIYA M#kr!,k!n!(#ks. Nasusuri ang saklaw ng mikroekonomiks Nailalapat ang kahulugan ng $eman$ sa pang-araw- araw na pamumuhay ng bawat pamilya Nasusuri ang mga salik na nakaaapekto sa $eman$. Nakapagpapasya nang matalino sa mga pagtugon sa mga pagbabago ng salik '(a)tors* na nakaapekto sa $eman$ Nahihinuha ang presyo ng bilihin na may epekto sa $eman$ ng mamimili Nailalapat ang kahulugan ng suplay batay sa pang-araw-araw na pamumuhay ng bawat pamilya Nasusuri ang mga salik ng pro$uksyon na nakaaapekto sa suplay Nakapagpapasiya nang matalino sa pagtugon sa mga pagbabago ng salik '(a)tors* na nakaapekto sa suplay Nasusuri ang epekto ng presyo at non- pri)e sa suplay ng kalakal at paglilingko$ Nahihinuha na ang presyo ng bilihin ay may epekto sa suplay ng nagbilili Nakapagkukwento ng elastisi$a$ ng $eman$ at suplay. Naiuugnay ang elastisi$a$ ng $eman$ at suplay sa presyo ng kalakal at paglilingko$ Naipaliliwanag ang interaksyon ng suplay at $eman$ sa kalagayan ng presyo at pamilihan.
B#&ang ng Ara'
Nasusuri ang mga epekto ng kakulangan at kalabisan sa presyo at $ami ng kalakal at paglilingko$ sa pamilihan Nakapagmumungkahi ng paraan ng pagtugon 6 kalutasan sa mga suliranin $ulot ng kakulangan at kalabisan Nasusuri ang iba&t ibang anyo ng pamilihan na tumutugon sa maraming pangangailangan ng tao Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng pamahalaan sa pagtatak$a ng presyo sa isang pampamilihang ekonomiya Napangangatwiranan ang pangangailanmgan ng pakikialam at regulasyon ng pamahalaan sa m ga gawaing pangkabuhayan sa iba&t ibang anyo ng pamilihan Total
Th,&(a L. S#ngs!n AP I>
BUDGET OF WORK IKAAPAT NA TAON: EKONOMIKS
Ika+&!ng Markahan
Paksa T!"#$s% Makr!,k!n!(#ks Nasusuri ang mga pangunahing kaisipan ng makroekonomiks Nausuri ang papel na ginagampanan at epekto ng sambahayan% bahay- kalakal% pamahalaan at panlabas na se)tor sa sumusuno$ In(lation • Pamumuhunan • e(lation • Pag-iimpok •
B#&ang ng Ara'
!
Pag-eempleyo 'employment% unemployment% un$eremployment* Nasusuri ang pambansang pro$ukto '/NP at /P* bilang panukat ng kakayahan ng isang ekonomiya Nakikilala ang mga pamamaraan sa pagsukat ng pambansang pro$ukto Nasusuri ang kahalagahan ng pagsukat ng pambansang kita sa ekonomiya Nailalaha$ ang mga salik na nakaapekto sa pambansang kita '/NP* In&a+#!n Nakikilala ang palatan$aan ng in(lation gamit ang ,onsumer Pri)e In$e7 ',PI* Natutukoy ang $ahilan at epekto ng in(lation Nasusuri ang mga paraan sa paglutas ng in(lation Nakikilahok ng aktibo bilang mag-aaral sa paglutas ng suliranin kaugnay ng In(lation. Nakapagpapamalas ng wastong pagpapasya bilang isang mamimili at nagbibili kaugnay ng suliranin sa in(lation. . Pa+akarang P#ska& Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang piskal. Napahahalagahn ang papel na ginagampanan ng pamahalaan kaugnay ng mga patakarang piskal na ipinatutupa$ nito Nasusuri ang mga pinagkukunan ng pananalapi ng pamahalaan. Nasusuri ang ba$yet at ang kalakaran ng paggasta ng pamahalaan Nakapagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol sa mga paggasta ng pamahalaan Nakapagsasanay sa tamang pagkwenta ng buwis Nakababalikat ng panangutan bilang mamamayan sa wastong pagbabaya$ ng buwis Naiuugnay ang mga epekto ng patakarang piskal sa katatagan ng pambansang ekonomiya. Pags)s)&#+ E. Pa+akarang Panana&a"# . Nauunawaan ang kahulugan ng patakarang pananalapi ' monetary*. Naipaliliwanag ang layunin ng patakarang pananalapi . Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pag-iimpok at pamumuhunan bilang isang salik ng ekonomiya. Nakikilala ang bumubuo ng se)tor ng pananalapi. Napahahalagahan ang papel na ginagampanan ng bawat se)tor ng pananalapi Mga bangko • Kooperatiba • Pawnshop • Nasusuri ang bahaging tungkuling ginagampanan ng institusyon ng pananalapi sa ekonomiya Naipaliliwanag ang uri at gamit ng salapi Nasusuri ang $ahilan at epekto ng pagbabago ng halaga ng salapi sa buhay ng mga mamamayang Pilipino Nakapagsisiyasat nang mapanuri sa m ga paraan at patakaran ng Bangko 8entral ng Pilipinas 'B8P* upang mapatatag ang halaga ng salapi. Naiuugnay ang pan$aig$igang pananalapi sa pambansang sistema ng pananalapi Naipahahayag ang pagsangayon o pagtutol sa bahaging ginagampanan ng mga pan$aig$ig na institusyon ng pananalapi tula$ ng International Monetary un$ at 9orl$ Bank. T;TA= •
+ " ! ! ! ! !
! ! ! ! ! +0
Th,&(a L. S#ngs!n
AP I>
BUDGET OF WORK IKAAPAT NA TAON: EKONOMIKS Ika-a"a+ Markahan
Paksa T!"#$s% III. MGA SEKTOR NG EKONOMIYA Agr#k)&+)ra Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng agrikultura% pangingis$a% paggugubat sa ekonomiya ng bansa. Nasusuri ang mga $ahilan at epekto ng suliranin ng se)tor ng agrikultura% pangingis$a% at paggugubat sa bawat Pilipino Nabibigyang-halaga ang mga institusyon at programa na nakatutulong sa se)tor ng agrikultura ' in$ustriya ng agrikultura% pangingisa at paggugubat* Naitataguyo$ ang mga programang may kaugnayan sa se)tor ng agrikultura 'repormang pansakahan* In)s+r#*a a+ Panganga&aka& Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng se)tor ng in$ustriya tungo sa isang masiglang ekonomiya. Nakapaghahan$a sa mga kasanayang pang-in$ustriya ng Pilipinas Naipahahayag ang opinyon tungkol sa nasyonalisasyon ng ilang korporasyon at pagsasapriba$o ng korporasyong pampamahalaan Napagtitimbang ang papel na ginagampanan ng mga korporasyong multinasyonal sa pamumuhay ng mga Pilipino at sa pambansang ekonomiya Naimumungkahi ang mabisang paraan sa pag-mammay-ari at pamamahala ng mga korporasyon sa Pilipinas. Natataya ang kahan$aan ng bansa sa paaggamit ng makabagong teknolohiya tungo sa pagsulong ng ekonomiya Nasusuri ang pagkakaugnay ng sektor ng agrikultura at in$ustriya tungo sa pag-unla$ kabuhayan. Nasusuri ang mga institusyon at mga programang makatutulong sa se)tor ng in$ustriya at ng pangngalakal Nasusuri ang pagpapatupa$ ng batas sa nayonalisasyon ng kalakalang pagtitingi. Naihahayag ang $am$amin ukol sa pagpapanatili ng mataas na pamantayan ng se)tor ng in$ustriya at mga kalakal tungo sa matatag na ekonomiya S,k+!r ng Pag&#&#ngk! Nasusuri ang bahaging ginagampanan ng se)tor ng paglilingko$ Nasusuri ang kahan$aan at kali$a$ ng mga manggagawang Pilipino sa se)tor ng paglilingko$ ng bansa Naibabahagi ang $am$amin ukol sa pagpapanatili ng mataas na kali$a$ ng manggagawang Pilipino sa se)tor ng paglilingko$ Nasusuri ang mga institusyon at programang nakatutulong sa se)tor ng paglilingko$ I("!r(a& na S,k+!r ng Ek!n!(#*a Nasusuri ang iba&t ibang anyo ng impormal na se)tor ng ekonomiya Nailalaha$ ang saloobin ukol sa pamumuhay ng mga Pilipinong kabilang sa impormal na se)tor ng ekonomiya Natataya ang ambag o papel ng impormal na se)tor sa kabuuang ekonomiya Ka&aka&ang Pan&a/as Natataya ang kalakaran ng kalakalang panlabas ng bansa Natitimbang ang epekto ng mga patakaran at programa sa kalakalng panlabas ng bansa sa buhay ng nakararaming Pilipino
B#&ang ng Ara'
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Napahahalagahan ang kontribusyon sa ekonomiya ng bansa ng mga pa$alang pera ng mga manggagawang Pilipino na nasa ibang bansa Nasusuri ang kalagayan ng e7)hange rate sa kalakalng panlabas ng bansa Nasusuri ang epekto ng kalakalng panlabas at ekonomiya ng pagbabago ng palitan ng piso laban sa mga $ayuhang salapi Nasusuri ang mga kabutihan at $i kabutihan ng kalakalng panlabas tungo sa isang msigla at maunla$ na ekonomiya Napahahalagahan ang mga lo)al na kalakal at paglilingko$ Natitimbang ang epekto ng globalisasyon sa antas ng pamumuhay ng mga Pilipino batay sa mga patakarang: a. liberalisasyon b. $eregularisasyon ). pagsasapriba$o ng mga korporasyong pagaari ng pamahalaan Napahahalagahan ang ugnayan ng mga bansa tula$ ng 9orl$ Tra$e ;rgani
! " +0
Th,&(a L. S#ngs!n AP I>
Tanza National High School Sampaguita cor., Amapola St., Merville Subd., Tanza, Navotas City
Inventory of Competencies Tackled for st and !nd "uarter ourth #ear . Topi)s 'st ?uarter*
is)usse$
Ekonomiks sa paglipas ng panahon
✔
Mga pinagkukunang yaman ng Pilipinas
✔
Ang Katangian at kahalagahan ng yamang tao ng Pilipinas
✔
9astong pagpapahalaga sa pinagkukunang yaman
✔
Ang Konsepto ng Kakapusan
✔
Alokasyon at mga sistemang Pang-Ekonomiya
✔
Kagustuhan at pangangailangan tsa matalinong pag$e$esisyon
✔
Ang pagkonsumo at ang mamimili
✔
Konsepto at mga salik ng pro$uksiyon
✔
Ang Kahalagahan ng Entrpreneurship sa Ekonomiya
Not is)usse$
✔
@eason or @emarks
Time )onstraint
at =ipunan Topi)s '!n$ ?uarter* 8aklaw ng Maykroekonomiks
✔
Ang mamimili at $eman$
✔
Mga salik na nakakaapekto sa $eman$
✔
Ang bahay kalakal at ang suplay
✔
Mga salik na nakakaapekto sa suplay
✔
Elastisi$a$ ng $eman$ at suplay
✔
Interaksyon ng $eman$ at suplay
✔
Kalabisana t kakulangan
✔
Ang sistema ng pamilihan
✔
Iba&t ibang Istruktura ng pamilihan
✔
Pamilihan at pamahalaan
✔
8ubmitte$ by: Th,&(a L. S#ngs!n AP +th #ear
TANZA NATIONAL HIGH SCHOOL 8ampaguita )or Amapola 8t.% Merille 8ub$% Tan
8o)ial 8tu$ies epartment P=AN ; A,TI;N +th #ear =eel
Time )onstraint
/oal Improe$ the =east Mastere$ skills base$ on NAT @esult !5-!5!
;be)ties eelop stu$ents& interest on e)onomi) issues 'relate$ with the lessons 6 least mastere$ skills
Instill among stu$ents e)onomi)s theories an$ prin)iples
Interention CBalitaan C
A)tiity6 8trategy In)orporate news sharing o( )urrent e)onomi) issues on $aily lessons
News port(olio
8tu$ents )ut out news on e)onomi) issues an$ anali
,omprehensie tea)hing with the use o( aailable instru)tional materials like I,T
8ubmitte$ by: Th,&(a L. S#ngs!n AP +th #ear
TANZA NATIONAL HIGH SCHOOL 8ampaguita )or Amapola 8t.% Merille 8ub$% Tan
8o)ial 8tu$ies epartment P=AN ; A,TI;N
/oal Improe$ stu$ents per(orman)e in 8o)ial 8tu$ies in all year leel
;be)ties To in)rease in the MP8 in Duarterly test results in all year leels
Interention Turong-turo
To in)rease NAT results (or + th year
E)onomi) per(orman)e: pataasin Balitaan
eelop stu$ents& interest on e)onomi) issues 'relate$ with the lessons 6 least mastere$ skills
News port(olio
A)tiity6 8trategy >arie$ tea)hing strategies that will stir up stu$ents interest an$ enthusiasm
-In)orporate news sharing o( )urrent e)onomi) issues on $aily lessons - 8tu$ents )ut out news on e)onomi) issues an$ anali
eelop the (ollowing among stu$ents: - so)ial an$ )ii) awareness as well as )on)iousness on e)onomi) issues
-essen)e o( patriotism an$ nationalism
-Map rea$ing skills (or st- to "r$ year
Balitaan
News @eporting be(ore )lasses start
Mini $i)tionary o( Appli)ation in histori)al real li(e the personalities positie alues o( histori)al personalities Blank Map
Map rea$ing rill
8ubmitte$ by: Th,&(a L. S#ngs!n AP ,oor$inator
8ubmitte$ by: Th,&(a L. S#ngs!n AP ,oor$inator
