Furnizim Me Uje-Kanalizime (Ushtrime)

[

]

Për Kurset e Vitit të Tretë të Programeve të Studimit – NDËRTIM dhe HIDROTEKNIKË Diploma BACHELOR

Pedagogu i ushtrimeve të lëndës

MSc. Inxh. Alket KUMARAKU KUMARAKU

e-mail: [email protected]

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti Departamenti i Hidraulikës dhe H idroteknikës

Programi i Studimit Ndërtim, Hidroteknikë Kursi III

Lënda “Furnizim me Ujë – Kanalizime” është pjesë e programeve programeve të studimit Ndërtim dhe Hidroteknikë, në vitin e tretë të studimeve për diplomën BACHELOR. Kjo lëndë e zhvilluar në programet e studimit Ndërtim dhe Hidroteknikë është pjesë e lëndëve të formimit profesional të studentit në ciklin e parë 3 – 3 – vjeçar vjeçar të studimeve. studi meve. Lënda “Furnizim me Ujë – Kanalizime” i jep studentit të Ndërtimit dhe të Hidroteknikës njohuri të përgjithshme për sistemet e furni zimit me ujë dhe kanalizimeve brenda dhe jashtë ndërtesave. Në këtë lëndë, studenti merr njohuri për elementët e sistemeve të sipërpërmendura si dhe zhvillon llogaritjet hidraulike bazë për elementët e sistemit të furnizimit me ujë dhe kanalizimeve brenda dhe jashtë ndërtesave. Bazuar në programin e lëndës së “Furnizim me Ujë – Kanalizime”, zhvillohen edhe ushtrimet në të cilat konkretizohen veprimet dhe llogaritjet hidraulike të sistemeve të furnizimit me ujë dhe kanalizimeve të shpjeguara në këtë lëndë. l ëndë. Më poshtë do të jepen ushtrimet e zhvilluara në lëndën e “Furni zim me Ujë Ujë – Kanalizime”, sipas programit të kësaj lënde. Mirëpresim nga studentët dhe lexuesit e këtij materiali, sugjerimet përkatëse për ushtrimet e mëposhtme.

JU FALEMNDERIT!

Ushtrime Lënda: Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 1 nga 1

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës


Ushtrime (Furnizimi me ujë) I.

PRURJET KARAKTERISTIKE TË PËRDORUESVE TË NDRYSHËM

Në një qendër të banuar me 182 000 banorë, ndodhen dy ndërmarrje industriale, nga të cilat, njëra e zhvillon veprimtarinë e vet prodhuese me një turn, kurse tjetra me dy turne. Në ndërmarrjen e parë punojnë 650 punonjës dhe në të prodhohen 15 tonë material në ditë, kurse tek ndërmarrja e dytë punojnë 480 punonjës në turnin e parë dhe 320 punonjës në turnin e dytë. Për proçesin e prodhimit në ndërmarrjen e dytë, kërkohen 15 l/sek ujë në turnin e parë dhe 10 l/sek ujë në turnin e dytë. Gjithashtu, në këtë ndërmarrje kryhet dhe larja në dushe e një pjese të punonjësve punonjësve dhe përkatësisht kryhen 45 larje në turnin e parë dhe 35 larje l arje në turnin e dytë, me një kohëzgjatje të larjeve për rreth 45 minuta (0.75 orë) në secilin turn. Në qendrën e banuar ndodhen dhe disa lulishte lulishte me një sipërfaqe totale prej 6 ha, të cilat ujiten dy herë në ditë me nga 3 orë uji tje në secilin rast. Të përcaktohen prurjet karakteristike të ujit Qdmax, Qomes, Qomax, qsmax për secilin nga përdoruesit e tij, si dhe kërkesa për ujë e t ë gjithë qendrës së banuar, kur humbjet e prurjeve të ujit në sistemin e furnizimit me ujë, parashikohet të jenë 20% e kërkesës për ujë të qendrës së banuar.

Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë -Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 1 nga 6



Zgjidhja e ushtrimit 

POPULLSIA Për këtë përdorues, në bazë të kushteve teknike pranojmë: pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit, n1= 135 litra/ban x ditë

-

koefiçientin orar të jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit Ko1= 1.4.

d Qmaks

o mes 

Q o Qmaks

q 





d Qmaks

t

o  K Qmes o1

s maks 

o Qmaks



N  n

1

1000





182000 135 1000

N  n1

1000  24

N  n1  K o1 1000  t

 1000 

3600

24570 m

182000  135



1000  t





3

ditë

 1023.75

182000  135  1.4 1000  24

N  n1  K o1 t  3600

orë

 1433.25

182000  135  1.4



m3

24  3600



m3

398.1

orë

l sek

NDËRMARRJET a) Ndërmarrja e parë Në këtë ndërmarrje punohet me një turn, me kohë pune tpunës = 8 orë. Për këtë ndërmarrje do të kryhet llogaritja e kërkesës për ujë, për dy kategoritë e mëposhtme të përdorimit të ujit: i) Nevoja komunale, për të t ë cilën në bazë të kushteve teknike të projektimit pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit të ujit, n2 = 50 litra/pun x ditë

-

koefiçientin orar të jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit Ko2=1.5.

d Q maks

o

Qmes

o Qmaks

s

qmaks









N p  n 2 1000

d Qmaks

t pun ës

o Qmes  K o 2



o 1000 Qmaks


3600



650  50 



1000

N p  n

2

1000  t pu nës



N p  n2  K o 2 1000  t pu nës 

32.50

N p  n

2

K o



t pun ës  3600

3

ditë

650  50 1000  8



2

m



4.06 m

650  50 1.5 1000  8 



650  50  1.5 8  3600

3

orë

6.09 m

 1.70

3

orë l sek Faqja 2 nga 6


ii)


Nevoja teknologjike, për të cilën në bazë të kushteve teknike të projektimit

pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit të ujit, n3 = 14 m3 /ton. d Qmaks

o

Qmes

o Qmaks

s

qmaks







3600

P  n3

d Qmaks



3



3

t pu nës

P  n

3



15  14  210

P  n



t pun ës

o  K Qmes o

o  1000 Qmaks





t pun ës

P  n

3



K o

3



15  14

K o

8

3





m3

8

3

orë

26.25



15  14  1  1000



t pu nës  3600

m

26.25

15  14  1

 1000

ditë

8  3600

m



3

orë l sek

7.29

Kërkesa për ujë e të gjithë ndërmarrjes së parë jepet më poshtë: q sek



sek , N 1

q sek Kom max,



q sek Tek max,



l sek

1.70  7.29  9.00

b) Ndërmarrja e dytë Në këtë ndërmarrje punohet me dy turne me kohe pune për secilin turn, tpunës = 8 orë. Për këtë ndërmarrje do të llogaritet kërkesa për për ujë, për të dyja turnet, për të tre kategoritë e mëposhtme të përdorimit të ujit:

i) Nevoja komunale, komunale, për të cilën cilën në bazë bazë të kushteve kushteve teknike të projektimit projektimit pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit të ujit, n4 = 60 litra/pun x ditë

-

koefiçientin orar të jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit, Ko4 = 3.

d Qmaks

o Qmes 

o I

( N 1

d Qmaks

2  t punës

Qmaks (l log aritet sipas







N 2 )  n 4

1000



( N 1





(480  320)  60

N 2 )  n 4

1000  2  t punës

o I Qmes  K o 4



1000



N 1  n4  K o 4 1000  t punës

1000  2  8



o Qmaks  1000

3600




N 1  n 4  K o 4

480  60  3

3600  t punës



m3

48

(480  320)  60

1000  8

kërkesës për ujë të ndërresës me

q sek maks 







ditë

3.00

10.80 m

m3

orë

3

orë

numër më të madh punonjësis punonjësish)

480  60  3 3600  8



3.00 l / sek

Faqja 3 nga 6



ii) Nevoja teknologjike, për të cilën cilën kërkesa për ujë në turnin e parë është q1 = 15 l/sek dhe kërkesa për ujë në turnin e dytë është q2 = 10 l/sek . q sek maks 1 1000 o Qmaks  15 

 15

m3

1 3600 orë

d Qmaks 

q

1



q2  

1 1000 1 3600



m3

54

t

 punës 

d Qmaks

o Qmes 

l / sek

15  10 

720

2 x t punës



2 x 8



 1.

sepse K o5

orë

1 1000



1 3600

m3

45

8



m3

720

ditë

orë

iii) Nevoja Nevoja për dushe, me një normë të larjes n5 = 60 litra/larje dhe litra/larje dhe me kohë të përdorimit të dusheve në secilin turn tlarje = 45 minuta = 0.75 orë. orë.

d Qmaks

o

Qmes



2  t larjes





D2 )  n6

1000

d Qmax

o I Qmaks

(l log aritet sipas

( D1



( D1







(45  35)  60

D2 )  n6

1000  2  t larjes

o I Qmes  K o 6



1000



1000  2  0.75

D1  n6  K o 6 1000  t larjes



45  60  1 1000  0.75

q maks



o I Qmaks  1000

3600



D1  n6  K o 6 3600  t larjes



me

m3

4.80

(45  35)  60

kërkesës për ujë të ndërresës

sek



3.20





ditë

3.60 m

m3

orë

3

orë

numër më të madh

45  40  1 3600  0.75



1.00

larjesh )

l / sek

Kërkesa për ujë e të gjithë ndërmarrjes së dytë jepet më poshtë: q sek N 1 sek ,



q sek max,Kom



q sek max,Tek



sek l  (3.00  15  1)  19.00 qmax, Dush e sek

l sek

Kërkesa për ujë e të dyja ndërmarrjeve jepet më poshtë: q N



q N 1




q N 2



(9.00  19.00)

l l  28.00 sek sek Faqja 4 nga 6





LULISHTJA (SIPËRFAQJA E GJELBËRUAR) Për këtë përdorues, në bazë të kushteve teknike, do të pranojmë:

-

normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit për ujitje, n7 = 17 l/m2 x ditë. ditë.

d Qmaks

o

Qmes o

Qmaks

sek

qmaks









F  n

o Qmaks  1000

3600



2  t u jitjeses

o



 10000

1000

d Qmaks

Qmes  K o

7



F  n

7

6  17  10000

 10000

7

 10000

1000  2  t u jitjeses

7

1000



1000  2  t u jitjeses

F  n

F  n

 10000

3600  2  t ujitjes






K o

K o





m

 1020

6  17  10000 1000  2  3 6  17  10000 1000  2  3

6  17  10000 3600  2  3

3

 170

ditë

m

 1  170

1 

3

orë m

3

orë

47.23  47.30

l / sek

Faqja 5 nga 6





KËRKESA PËR UJË E TË GJITHË QENDRËS SË BANUAR . Në përcaktimin e kërkesës totale të ujit të kërkuar nga e gjithë qendra e

banuar merren parasysh edhe humbjet e prurjeve të ujit të kërkuar, në sistemin si stemin e furnizimit me ujë të qendrës së banuar, pra në linjën (at) e jashtme dhe në rrjetin (et) shpërndarës (e) të ujësjellësit. Humbjet e prurjeve të ujit në linjën (at) e jashtme jashtme të ujësjellësit, për përmasim për masimin in e të cilit përdoret prurja maksimale ditore e qendrës q endrës së banuar, pranohen me një vlerë 3 – 5 % të prurjeve maksimale ditore të të t ë gjithë përdoruesve përdoruesve të qendrës së banuar. Humbjet e prurjeve të ujit në rrjetin (et) shpërndarës (e) të ujësjellësit, për përmasimin e të cilit përdoret prurja maksimale në sekondë e qendrës së banuar, pranohen me një vlerë 15 – 17 % të prurjeve maksimale maksimale në sekondë, të të gjithë përdoruesve të qendrës së banuar. Kështu, nga sa u tha më sipër, humbjet e prurjeve të ujit në sistemin e furnizimit me ujë, pranohen me vlerën 20 % të kërkesës për ujë të të gjithë qendrës së banuar (ditore ose në sekondë). sekondë). Duke pasur parasysh këto humbje të prurjeve prur jeve të ujit, vlerat e prurjeve të ujit që duhet të nxirren (prodhohen) në burimet e ujit, jepen si më poshtë:

Prurja maksimale ditore e qendrës së banuar



Q d

totale

 1.20 

max

Q d

totale

max

 1.20 

totale

max



Q d

Ndërmarrje

max



Q d



sip . gjelbëru gjelbëru ar

max



31926.36

m

3

ditë



32000

m



 1020

m

3

ditë

3

ditë

Prurja maksimale në sekondë e qendrës q endrës së banuar q sek ma x

q sek ma x

d po pu llsia

max

24570  32.50  210  48  720  4.80 Q d



Q

totale

totale

 1.20 

 1.20 

q sek ma x

q sek ma x

popullsia popullsia



Ndërmarrje Ndërmarrje q sek ma x



sip. gjelbëruar q sek ma x

398.1  1.70  7.30  3.00  15  1.00

totale




568.02

litra

sekondë



570

litra





47.23

litra

sek

sekondë

Faqja 6 nga 6



Ushtrime (Furnizimi me ujë) IV.

Llogaritja e Vëllimit të Rezervuarit Sistemi i furnizimit me ujë të një qendre të banuar përbëhet nga linja(t) e jashtme dhe nga rrjeti

shpërndarës. Në linjën e jashtme përcillet ujë nga vepra e marrjes drejt rrjetit shpërndarës me një prurje konstante (të pandryshueshme) gjatë gjithë ditës, kurse në rrjetin shpërndarës përcillet ujë sipas kërkesave të përdoruesve të qendrës së banuar, e cila ndryshon sipas një grafiku të caktuar me minimumet dhe maksimumet e tij. Rregullimin e prurjes konstante që furnizohet nga vepra e marrjes me kërkesën e ndryshueshme për ujë të përdoruesve të qendrës së banuar e bën një element ndërmjetës i këtyre dy pjesëve, që është rezervuari rregullues i qendrës së banuar.  Prurja konstante e dhënë nga vepra e marrjes jepet me njësi [%  ], dhe ka vlerën  % 

=

 %  ë

 . Kurse përdorimi i ujit jepet në tabelën e mëposhtme, sipas = 4.16666 % 

një grafiku të përdorimeve të ujit në periudha të mëparshme dhe në qendra të ngjashme të banuara. Intervali Kohor [orë] 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 9-10 10-11 11-12

Dhënia e njëtrajtshme  [në % ] 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16

Kërkesa për ujë  [në % ] 3.35 3.25 3.30 3.20 3.25 3.40 3.85 4.45 5.20 5.05 4.85 4.60

Intervali Kohor [orë] 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24

Dhënia e njëtrajtshme  [në % ] 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16 4.17 4.17 4.16

Kërkesa për ujë  [në % ] 4.60 4.55 4.75 4.70 4.65 4.35 4.40 4.30 4.30 4.20 3.75 3.70

Të llogaritet vëllimi i rezervuarit të qendrës së banuar, i cili përbëhet nga vëllimet e mëposhtme: -

Vëllimi rregullues, i cili shërben për rregullimin e prurjes nga vepra e marrjes (e pandryshueshme) me prurjen e kërkuar nga përdoruesit e qendrës së banuar (e ndryshueshme sipas një grafiku të përcaktuar)


Faqja 1 nga 7


-


Vëllimi i zjarrit, i cili shërben për furnizimin me ujë të hidranteve të shuarjes së zjarrit, për një kohëzgjatje të shuarjes së zjarrit t = 4 orë me një prurje qzj=10 [litra/sek]

-

Vëllimi rezervë, i cili zëvendëson prurjen e f urnizuar nga vepra e marrjes, për shkak të ndërprerjes së furnizimit të rezervuarit nga difektet në linjën e jashtme dhe merret sa 1/4 1 /4 e dy vëllimeve të mësipërme për kërkesë maksimale të ujit nga përdoruesit e qendrës së banuar.


Faqja 2 nga 7



Zhvillimi i Ushtrimit Rezervuari rregullues nga vetë emri ka funksionin kryesor, rregullimin e prurjes që vjen nga vepra e marrjes me prurjen e kërkuar nga përdoruesit e qendrës së banuar (funksioni tjetër i tij është sigurimi i presionit të nevojshëm në rrjetin shpërndarës). Vëllimi rregullues i këtij rezervuari dhe për pasojë edhe vëllimi total i rezervuarit do të llogaritet me dy mënyra: a) Mënyra analitike b) Mënyra Grafike a) Mënyra analitike e llogaritjes së vëllimit rregullues

Llogaritja me anë të kësaj mënyre ka të bëjë me gjetjen e vëllimit rregullues të rezervuarit nëpërmjet llogaritjeve në tabelë. Në këtë tabelë pasqyrohet sasia e ujit që hyn ose del nga rezervuari në intervale të ndryshme kohore gjatë ditës si dhe vëllimi i ujit që ndodhet në rezervuar në një çsta të caktuar të ditës. Më poshtë jepet tabela e sipërpërmendur: A

B

C

Intervali kohor [orë]

Dhënia e njëtrajtshme  [në % ]

Kërkesa për ujë  [në % ]

0 -- 1 1 -- 2 2 -- 3 3 -- 4 4 -- 5 5 -- 6

4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16

3,35 3,25 3,3 3,2 3,25 3,4

6 -- 7 7 -- 8 8 -- 9 9 -- 10 10 -- 11 11 -- 12 12 -- 13 13 -- 14 14 -- 15 15 -- 16 16 -- 17 17 -- 18 18 -- 19 19 -- 20 20 -- 21

4,17

3,85

4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16

4,45 5,2 5,05 4,85 4,6 4,6 4,55 4,75 4,7 4,65 4,35 4,4 4,3 4,3

-0,28 -1,04 -0,88 -0,68 -0,44 -0,43 -0,38 -0,59 -0,53 -0,48 -0,19 -0,23 -0,13 -0,14

5,29 4,25 3,37 2,69 2,25 1,82 1,44 0,85 0,32 -0,16 -0,35 -0,58 -0,71 -0,85

4,17

4,2

-0,03

-0,88

4,17 4,16

3,75 3,7

21 -- 22 22 -- 23 23 -- 24


D REZERVUARI Hyrje

Dalje

Mbetja

 [në % ]

 [në % ]

0,82 0,92 0,86 0,97 0,92 0,76

 [në % ] 0,82 1,74 2,60 3,57 4,49 5,25

0,32

5,57

0,42 0,46

-0,46 0,00

Faqja 3 nga 7



Tabela e mësipërme ndërtohet sipas hapave të mëposhtëm: -

Vendosen vlerat e dhënies së njëtrajtshme dhe të kërkesës për ujë në kolonat përkatëse B dhe C Zhvillohet llogaritja e diferencës së vlerave të Dhënies së ujit me vlerat e Kërkesës për ujë (B – C ose Dh – K). Në rast se diferenca del pozitive, po zitive, kjo do të thotë që vjen më shumë ujë nga vepra e marrjes sesa kërkohet nga qendra e banuar dhe uji do të rezervohet (hyjë) në rezervuar. Për këtë arsye vlerat pozitive të diferencës shënohen tek kolona e Hyrjes n ë Rezervuar. Në rast se diferenca del negative, kjo do të thotë që vjen më pak ujë nga vepra e marrjes sesa kërkohet nga qendra e banuar dhe uji do të dalë nga rezervuari. Për këtë arsye vlerat negative të diferencës shënohen tek kolona e Daljes në R ezervuar. - Pas kësaj zhvillohen llogaritjet në kolonën e Mbetjeve, e cila përfaqëson sasinë e ujit që ndodhet në rezervuar në një moment të caktuar (p.sh. në orën 2.00 sasia e ujit që ndodhet në rezevuar është  1.74 % ). Llogaritjet zhvillohen duke m bledhur algjebrikisht vlerën e ndodhur në rezervuar në intervalin paraardhës me sasinë e ujit që hyn (vlera nga kolona e Hyrjes) ose del (vlera nga kolona e Daljes) nga rezervuari. Vihet re se në një pjesë të mirë të intervaleve kohore ka vlera negative t ë Mbetjes së ujit në rezervuar, vlera të cilat nuk kanë kuptim, sepse nuk ka vëllime negative të ujit. Kjo ndodh sepse intervali kohor kur mbetja është 0 (zero) nuk është në orën 0.00 (ose 24.00) siç e kemi pranuar, por në orën 22.00. Në këtë interval kohor duhet të fillonte llogaritja e vëllimit të ujit që hyn dhe del nga rezervuari dhe ecuria apo luhatja e nivelit (vëllimit) të ujit në rezervuar. Vëllimi rregullues i rezervuarit gjendet me shprehjen emëposhtme:

V rreg 

a



b

100



 

ditore Qma m3 x

(A)

Ku : a - është vlera më e madhe e sasisë së ujit që ndodhet në rezervuar (me shenjë pozitive), në kolonën e  Mbetjeve, e cila ka vlerën a = 5.57 % b – është vlera më e vogël e sasisë së ujit që ndodhet në rezervuar (me shenjë negative) ), në kolonën e  Mbetjeve, e cila ka vlerën b = - 0.88 %    = – sasia totale e ujit që kërkohet nga qendra e banuar me 182 000 banorë, e cila ka vlerën 

32 000 ³

Zëvendësojmë vlerat e mësipërme në shprehjen A dhe kemi: 5.57

V rreg 

 

0.88 

100

32000  2064 m

3



2070

m³

Vëllimi i ujit për shuarjen e zjarreve do të llogaritet si më poshtë: 1

V ZJ  q ZJ  t ZJ



10  4 

1000 1



144

m

3



150

m³

3600

Vëllimi i ujit si rezervë për të mbuluar kohën e difekteve në linjën e jashtme llogaritet si më poshtë:


Faqja 4 nga 7


V rez ( a var i )



1 4

(V RREG



V ZJ )



1 4


(2070  150)  555 m³

Vëllimi i Rezervuarit të qendrës së banuar llogaritet me shprehjen e mëposhtme: V REZERVUA  V RREG REZERVUARI RI

 V ZJ  V AVARI  ZJ

2070  150  555  2775 m³

b) Mënyra grafike e llogaritjes së vëllimit rregullues

Llogaritja e vëllimit të rezervuarit me a në të kësaj mënyre është më e shpejtë dhe kryhet me ndihmën e grafikut të Dhënies dhe Përdorimit të Ujit në funksion të kohës. Kjo mënyrë ndihmon në llogaritjen e shpejtë të vëllimit rregullues por ka shkallë saktësie më të ulët se mënyra analitike (me tabelë). Para se të llogarisim vëllimin rregulles rr egulles dhe më pas vëllimet e tjera të rezervuarit, duhen ndërtuar Grafikët e Dhënies dhe të Përdorimit të Ujit në funksion të kohës. Ndërtimi i grafikut kryhet me ndihmën e tabelës së mëposhtme, në të cilën llogariten vlerat progresive (shumore) të D hëies dhe të Kërkesës për Ujë gjatë gjithë 24 orëshit të një dite. A

B

C

Intervali kohor [orë]

Dhënia e njëtrajtshme  [në % ]

Kërkesa për ujë  [në % ]

0 -- 1 1 -- 2 2 -- 3 3 -- 4 4 -- 5 5 -- 6 6 -- 7 7 -- 8 8 -- 9 9 -- 10 10 -- 11 11 -- 12 12 -- 13 13 -- 14 14 -- 15 15 -- 16 16 -- 17 17 -- 18 18 -- 19 19 -- 20 20 -- 21 21 -- 22 22 -- 23 23 -- 24

4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16 4,17 4,17 4,16

3,35 3,25 3,30 3,20 3,25 3,40 3,85 4,45 5,20 5,05 4,85 4,60 4,60 4,55 4,75 4,70 4,65 4,35 4,40 4,30 4,30 4,20 3,75 3,70


D

E

Dhënia e njëtrajtshme Progresive  [në % ] 4,17 8,34 12,50 16,67 20,84 25,00 29,17 33,34 37,50 41,67 45,84 50,00 54,17 58,34 62,50 66,67 70,84 75,00 79,17 83,34 87,50 91,67 95,84 100,00

Kërkesa Progresive për Ujë  [në % ] 3,35 6,60 9,90 13,10 16,35 19,75 23,60 28,05 33,25 38,30 43,15 47,75 52,35 56,90 61,65 66,35 71,00 75,35 79,75 84,05 88,35 92,55 96,30 100,00

Faqja 5 nga 7



Me anën e vlerave vlerave të kolonave D dhe E ndërtohet grafiku e mëposhtëm i Dhënies dhe i Përdorimit të Ujit:


Faqja 6 nga 7



Vëllimi rregullues i rezervuarit gjendet me shprehjen emëposhtme:

V rreg 

a



b 

100

 

ditore Qma m3 x

(A)

Ku :

a – është disniveli maksimal midis grafikëve, kur dhënia e ujit është më e madhe sesa përdorimi i tij, e cila  ka vlerën a = 5.50 % b – është disniveli maksimal midis grafikëve kur dhënia e ujit është më e vogël sesa përdorimi i tij, e cila ka  vlerën b = - 1.50 %

Zëvendësojmë vlerat e mësipërme në shprehjen A dhe kemi: 5.50

V rreg 

  1.50 

100

32000  2240

m

3

Vëllimi i ujit për shuarjen e zjarreve do të llogaritet si më poshtë: 1

V ZJ  q ZJ  t ZJ



10  4 

1000



1

144

m

3



150

m³

3600

Vëllimi i ujit si rezervë për të mbuluar kohën e difekteve në linjën e jashtme llogaritet si më poshtë:

V rez ( a var i )



1 4

(V RREG

 V ZJ

)

1 4

(2240  150)  597.5 m³  600 m³

Vëllimi i Rezervuarit të qendrës së banuar llogaritet me shprehjen e mëposhtme: V REZERVUA  V RREG REZERVUARI RI

 V ZJ  V AVARI  ZJ

2240  150  600  2990 m³

Vëllimi Standart i Rezervuarit pranohet : Vrez = 3 000 m3


Faqja 7 nga 7



Ushtrime (Furnizimi me ujë)

III.

RRJETET SHPËRNDARËSE TË UJËSJELLËSIT III.1.

SKEMA E RRJETIT TË HAPUR ME PRURJE TË PËRQENDRUAR

Në figurën e mëposhtme jepet rrjeti i hapur shpërndarës i një zone të qendrës së banuar. Në rrjetin shpërndarës të mëposhtëm mëposhtëm nuk shpërndahet ujë përgjatë linjave të tij, por kemi dhënie të ujit në mënyrë të përqendruar, në disa nga nyjet e rrjetit. Përkatësisht, jepet ujë në nyjat 3, 4 dhe 6, ku përkatësisht kemi një shkollë, e cila kërkon prurjen q3 = 3 l/sek, një lulishte, l ulishte, e cila kërkon prurjen q4 = 5 l/sek dhe një ndërmarrje, e cila kërkon prurjen q 6 = 8 l/sek. Të gjenden prurjet llogaritëse të linjave të rrjetit shpërndarës të mëposhtme, si dhe të ndërtohet grafiku i prurjeve llogaritëse të linjave 1 – 2 – 4 – 5 – 6.

Nga Rezervuari

1

q4 LULISHTE

4

2

q3

5

SHKOLLË

3

q6

6

Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

NDËRMARRJE

Faqja 1 nga 2



Zhvillimi i Ushtrimit Rrjeti i hapur me prurje të përqendruara llogaritet duke ndjekur hapat e mëposhtëm, për përcaktimin e pjesëve llogaritëse të këtij rrjeti si dhe prurjet llogaritëse t ë këtyre linjave.

-

Përcaktimi i pjesëve llogaritëse, llogaritëse, të cilat janë ato pjesë (apo linja) të rrjetit

midis dy nyjave në të cilat prurja nuk ndryshon : Pjesët llogaritëse të rrjetit tonë shpërndarës jepen më poshtë: 1 – 2;

-

2 – 3 ;

2 – 4 dhe

4 – 5 – 6.

Prurjet llogaritëse të pjesëve llogaritëse të rrjetit shpërndarës, shpërndarës, llogariten duke

pasur parasysh prurjet që kalojnë nëpër linjat e këtij rrjeti për të shkuar në destinacionin e tyre. Prurjet ll ogaritëse të secilës pjesë llogaritëse jepen më poshtë: ql 4log5 6 





q6



q Nd / je



8

l sek

ql 2log4



q4



q6

ql 2log3



q3



q Lul  qSh k  3

ql 1log2



q3



q4











q Lul  q Nd / je

q6





l sek

5  8  13

l sek

qSh k  q Lul  q Nd / je



l sek

3  5  8  16

Bazuar në vlerat e prurjeve llogaritëse të linjave të rrjetit shpërndarës, ndërtohet grafiku i prurjeve llogaritëse në linjat 1 – 2 – 4 – 5 – 6, e cila paraqitet në figurën e mëposhtme. Nga Rezervuari

1

q4 LULISHTE

4

2

5

q3 SHKOLLË

3 A J R U R P

q6 6

q3 = 3 l/sek

NDËRMARRJE

q4 = 5 l/sek q1-2 = 16 l/sek

q6 = 8 l/sek

1

2


4

5

6 GJATËSIA Faqja 2 nga 2



Ushtrime (Furnizimi me ujë) III.

RRJETET SHPËRNDARËSE TË UJËSJELLËSIT III.2. SKEMA E RRJETIT TË HAPUR ME PRURJE TË PËRQENDRUAR PËRQENDRUAR DHE TË

NJËTRAJTSHME

Në figurën e mëposhtme jepet rrjeti i hapur shpërndarës i qendrës së banuar me 182 000 banorë. Në rrjetin shpërndarës të mëposhtëm jepen gjatësitë e linjave të rrjetit si dhe topografia e zonës, në të cilën është trasuar ky rrjet. Të projektohet rrjeti i hapur shpërndarës i dhënë më poshtë, kur prurja e kërkuar nga përdoruesit e qendrës së banuar është Q = 570 l/sek, kurse prurjet e përqendruara të ndërmarrjes së parë, ndërmarrjes së dytë, dhe të l ulishtes janë përkatësisht: q4 = qN1 = 9.00 l/sek , q7 = qN2 = 19.00 l/sek dhe dhe q11 = qL = 47.30 l/sek . Gjatë projektimit të rrjetit rr jetit të hapur shpërndarës duhet pasur parasysh se linjat R – 1 dhe 3 – 4 nuk japin ujë në mënyrë të njëtrajtshëm sikurse linjat e tjera. Shënim: Projektimi i rrjetit rrjeti t të hapur shpërndarës ka të bëjë me llogaritjen l logaritjen e prurjeve llogaritëse, përmasimin e tubacioneve të linjave të rrjetit, r rjetit, gjetjen e kuotës së vendosjes së rezervuarit si dhe me verifikimin e presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës. Rezervuari

q4 1 0 5 0

4 6 1 8

1 3

0 4 3

4 9 0

2

6 0 6 2

3 8 0

5 0 9 4

0 5 4

q7 6 4 0

7

9

q11

3 5 0

5 4 4

0 6 4

47 0

10 0 4 4

11 8 4 8 0

5 3 4 0 3 4

5 4 2


12

0 4 2

5 4 1

Faqja 1 nga 10



Zhvillimi i Ushtrimit Rrjeti i hapur shpërndarës i qendrës së banuar të paraqitur më sipër projektohet duke ndjekur proçedurën e mëposhtme; -

Përcaktimi i pjesëve llogaritëse, të cilat janë ato pjesë (apo linja) të rrjetit

midis dy nyjave në të cilat prurja nuk ndryshon : Pjesët llogaritëse të rrjetit tonë shpërndarës jepen më poshtë:



R-1

me gjatësi

l = 1050 m

1-2

me gjatësi

l = 490 m

2-3

me gjatësi

l = 430 m

3-4

me gjatësi

l = 618 m

2-5

me gjatësi

l = 380 m

5-6

me gjatësi

l = 620 m

5-7

me gjatësi

l = 640 m

7-8

me gjatësi

l = 460 m

2-9-10

me gjatësi

l = 840 m

10-11

me gjatësi

l = 470 m

10-12

me gjatësi

l = 480 m

rrjeti t në 1 (një) m Llogaritja e prurjes specifike (prurja që jepet nga linjat e rrjetit gjatësi të tij) : Prurja specifike gjendet me anën e shprehjes së mëposhtme: mëposhtme: q  0

Q   q pi

 l i

ku:

 l sek   

Q – është prurja totale e kërkuar nga përdoruesit e qendrës së banuar

(në rastin tonë Q = 570 l/sek ) qpi – janë prurjet e përqendruara të përdoruesve të tjerë të

ndryshëm nga popullsia (në rastin tonë prurjet e kërkuara nga dy ndërmarrjet ndërmarrjet dhe lulishtja, përkatësisht: q4 = qN1 = 9.00 l/sek , q7 = qN2 = 19.00 l/sek dhe dhe q11 = qL = 47.30 l/sek ). ). shpërndarja e ujit në mënyrë li – janë gjatësitë e linjave, në të cilat bëhet shpërndarja të njëtrajtshme (l1-2, l2-3, l2-5, l5-6, l5-7, l7-8, l2-9-10, l 10-11, l10-12,) duke mos marrë parasysh linjat që nuk shpërndajnë shpërndajnë ujë gjatë gjatësisë së tyre tyr e (lR-1 dhe l3-4). Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 2 nga 10



Nga të dhënat e mësipërme mësipërme rezulton: rezulton : q

0



Q  q l

1 2





l

2 3



l

l



2 5

5 6



4

l



q



7

l



5 7



q

7 8

11





l

2910



l

1011



570  9  19  47.3

490  430  380  620  640  460  840  470  480









l

1012

l

0.10285

 sek  ml 

Llogaritja e prurjeve rrugore të pjesëve llogaritëse, të cilat janë prurjet që

shpërndahen nga një pjesë llogaritëse e rrjetit shpërndarës: Prurjet rrugore qa-b rr të pjesëve llogaritëse a-b llogariten ll ogariten me shprehjen e mëposhtme: a b qrr 



q0



l a

b



- është prurja rrugore e pjesës llogaritëse llogaritëse a-b qa-b rr -

ku :

la-b - është gjatësia e pjesës llogaritëse a-b

Nga sa u paraqit më lart kemi vlerat e mëposhtme të prurjeve rrugore: PJESA PJESA R  1

q R rr

PJESA PJESA

1 2

q1rr 2

PJESA PJESA

23

2 3 qrr

PJESA PJESA

34

qrr

PJESA PJESA

25

qrr

PJESA PJESA

56

PJESA PJESA

1



1

q0  l 1





q0  l R





2



q0  l 2



q0  l 3



q0  l 2

qrr



q0  l 5

57

5 7 qrr



q0  l 5

7

PJESA PJESA

7 8

7 8 qrr



q0  l 7

8

PJESA PJESA

2  9  10

2 9 qrr

PJESA PJESA

10  11

q10 rr

PJESA PJESA

10  12

q10 rr

3 4

2 5

5 6







11

12

3

4

10







5

6

q0  l 2

q0  l 10



l sek

0.10285  490  50.40





0.10285  430  44.20

0.10285  380  39.10



0.10285  620  63.80



0.10285  640  65.80



0.10285  460  47.30

9 10

12







l sek l sek

l sek

0.00



11

q0  l 10

0.00

l sek l sek l sek l sek l sek

0.10285  840  86.40

0.10285  470  48.30 0.10285  480  49.40

l sek l sek

Kontrolli i saktësisë së prurjeve pr urjeve rrugore të mësipërme kryhet me anë të shprehjeve të mëposhtme:  qrr  Q   q pi  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr i

1 2

23

25

56

57

78

2910

1011

 qrr

1012

 qrr



 50.40  44.20  39.10  63.80  65.80  47.30  86.40  48.30  49.40  494.70 Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

l sek

Faqja 3 nga 10





Llogaritja e prurjeve llogaritëse të linjave të rrjetit të hapur , të cilat janë

prurje që shërbejnë për përmasimin e tubacioneve të linjave të rrjetit shpërndarës. Prurjet llogaritëse qa-b llog të secilës pjesë llogaritëse të rrjetit, gjenden nëpërmjet shprehjes së mëposhtme : a b

ql log



a b

0.56  qrr

a b

qtr



ku : qa-b llog - është prurja pr urja llogaritëse e pjesës llogaritëse a - b - është prurja tranzite, e cila kalon nëpër pjesën pjesën llogaritëse a-b, dhe qtr shpërndahet në pjesët llogaritëse pas kësaj linje duke e filluar shpërndarjen që nga nyja fundore (në rastin tonë nyja b) e linjës në shqyrtim (në rastin tonë linja apo pjesa llogaritëse a-b). Bazuar në shprehjen e paraqitur më sipër llogariten ll ogariten prurjet llogaritëse të pjesëve llogaritëse të rrjetit shpërndarës të ujësjellësit : PJESA 10  12

ql 10log12

PJESA 10  11

10 11 10 11 10 11 ql 10log11  0.56  qrr  qtr  0.56  qrr  q11





10 12 0.56  qrr 



qtr 10 12 



ql 2log9 10

PJESA 2  9  10



 

 





0.56  qrr 2 9 10  



l sek

0.56  49.40  0  27.60



qtr 2 9 10  



0.56  qrr 2 9 10  



10 11 10 12  qrr ( qrr 







0.56  qrr 7 8



qtr 7 8



0.56  47.30  0  26.50

PJESA 5  7

ql 5log7



0.56  qrr 5 7



qtr 5 7



0.56  qrr 5 7

PJESA 5  6

ql 5log6



0.56  qrr 5 6



0.56  63.80  35.70

PJESA PJESA

ql 2log5



0.56  qrr 2 5



qtr 2 5



0.56  39.10  (63.80  65.80  47.30  19)  217.80



3 4 0.56  qrr

25







PJESA PJESA 3  4

ql 3log4

PJES PJESA A

23

ql 2log3



PJESA PJESA 1  2

ql 1log2















0.56  qrr 2 3 

1 2 0.56  qrr 





qtr 3 4 







qtr 2 3 

qtr 1 2 











0.56  qrr 2 5 





(qrr 7 8 



l sek

(qrr 5 6 



qrr 5 7 



qrr 7 8 



q7 )  l sek

l sek

3 4 0.56  qrr



q4



0.56  0.00  9.00  9.00

0.56  qrr 2 3



q4



0.56  44.20  9.00  33.80





1 2 0.56  qrr 



l sek

q7 )  0.56  65.80  (47.30  19)  103.20

(qrr 2 3 



qrr 2 5 



qrr 5 6 



qrr 5 7 



qrr 7 8 



l sek sek

qrr 2 9 10  



10 11 qrr 



10 12 qrr 



q4



0.56  50.40  (44.20  39.10  63.80  65.80  47.30  86.40  48.30  49.40  9.00  19.00  47.30)  547.80

PJESA PJESA R  1 







q11 ) 

l sek

ql 7log8





l sek

0.56  86.40  (48.30  49.40  47.30)  193.40

PJESA 7  8



l sek

0.56  48.30  47.30  74.40

q Rl log1 



0.56  q Rrr 1  q Rtr 1 







q11 )

l sek

1 2 2 3 2 5 5 6 5 7 7 8 2 9 10 10 11 10 12 0.56  q Rrr 1  (qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  q4  q7  q11 ) 













 



0.56  0.00  (50.4  44.2  39.1  63.8  65.8  47.3  86.4  48.3  49.4  9.0  19.0  47.3)  570.0


q7



l sek

Faqja 4 nga 10



Përmasimi i tubacioneve të linjave li njave të rrjetit shpërndarës dhe përcaktimi i



humbjeve hidraulike të tyre

Përmasimi i tubacioneve të linjave të rrjetit r rjetit shpërndarës kryhet duke u bazuar në prurjet llogaritëse që kalojnë në to si dhe në vlerat e mëposhtme mëposhtme të shpejtësisë ekonomike:   100  300

mm



v  0.50  1.00 m

  325  600

mm



v  0.80  1.50 m sek

mm 

v  1.00  2.00 m sek





600

sek

Siç u përmend edhe më sipër, nëpërmjet nëpërmjet vlerave të shpejtësive ekonomike të çdo intervali diametrash dhe prurjeve llogaritëse të çdo pjese llogaritëse ll ogaritëse të rrjetit shpërndarës përcaktohen në tabelat e tubacioneve prej çeliku, diametrat, shpejtësitë e rrjedhjeve si dhe pjerrësitë hidraulike të çdo pjese llogaritëse, për të përcaktuar humbjet hidraulike të energjisë në çdo pjesë llogaritëse. Të gjitha këto vlera paraqiten në tabelën e mëposhtme:

e L

s a s

] ët

m[

ir s

ej P

a aj g lol

Prurja llogaritëse

ai ët

a b

 ql log

litra sek

Diametri d [mm]

Shpejtësia v

m sek

Pjerrësia Hidraulike i

m m

Humbjet Hidraulike hw  i  L

G

R – 1

1050

570.00

600

2.01

0.00734

7.71

1 – 2

490

547.80

600

1.94

0.00679

3.33

2 – 3

430

33.80

225

0.85

0.00488

2.10

3 – 4

618

9.00

125

0.73

0.00787

4.86

2 – 5

380

217.80

450

1.37

0.00498

1.89

5 – 6

620

35.70

225

0.90

0.00548

3.40

5 – 7

640

103.20

325

1.24

0.00634

4.06

7 – 8

460

26.50

200

0.85

0.00555

2.55

2 – 9 – 10

840

193.40

450

1.22

0.00393

3.30

10 – 11

470

74.40

325

0.89

0.00329

1.55

10 – 12

480

27.60

200

0.87

0.00603

2.89

Me vlerat e mësipërme të humbjeve hidraulike të energjisë së çdo pjese llogaritëse mund të llogarisim kuotën e kërkuar të tabanit të rezervuarit të qendrës së banuar.


Faqja 5 nga 10

[m]





Llogaritja e kuotës së tabanit të rezervuarit rezervuarit

Kuota e tabanit të rezervuarit r ezervuarit të qendrës së banuar gjendet me anën e shprehjes së mëposhtme: Tab. Re z .  H l .e.   X  hw R X

Ku:

TAB. REZ .

- kuota e tabanit të rezervuarit e kërkuar nga nyja X, për të siguruar

presionin minimal të punës në këtë nyjë  X

- kuota gjeodezike e nyjës X të rrjetit shpërndarës, të cilës i llogaritet kuota e

tabanit të rezervuarit hw R  X -

humbjet hidraulike të energjisë së linjave, në të cilat kalon uji për të të

shkuar nga rezervuari R deri tek nyja X. Për të gjetur kuotën e tabanit të rezervuarit, r ezervuarit, i cili do të furnizojë me ujë të gjitha nyjat e rrjetit shpërndarës me me prurjen e kërkuar dhe presionin e duhur duhet të përcaktohet paraprakisht, lartësia e lirë ekonomike e presionit të ujit Hle, për të gjithë qendrën e banuar. Lartësia e lirë ekonomike përcaktohet në varësi të lartësisë më të madhe të ndërtesave në qendrën e banuar. banuar. Në rastin tonë ndërtesa më e lartë do të pranohet 6 li rë ekonomike do të jetë, Hle = 30 m (në të cilën – katëshe, kështu që lartësia e lirë përfshihen, lartësia e ndërtesës, humbjet hidraulike në sistemin e brendshëm të furnizimit me ujë si dhe presioni i punës në pajisjen hidraulike më të lartë). Humbjet hidraulike të energjisë në linjën nga rezervuari tek nyja 1 janë të llogaritura në tabelën e mësipërme. Llogariten kuotat e tabanit të rezervuarit të kërkuara nga çdo nyjë e rrjetit, për të siguruar presionin minimal të punës, nëpërmjet shprehjes së sipërpërmendur (në rastin e shumë nyjave, mund të zgjidhen për gjetjen e kuotës së tabanit të rezervuarit a) nyjat me kuota më të larta, b) nyjat me largësi më të mëdha ose c) nyjat të cilat cil at i kanë të dy faktorët në vlera të mëdha ose të konsiderueshme).


Faqja 6 nga 10



NYJA 1 1

 Ta b.Re z .  1  H l .e .  hw R 1 

436 43 6  30  7.71  473 47 3.71

m

NYJA 2 2

 Ta b.Re z .   2  H l .e .  hw R 2   2  H l . e .  ( hw R 1  hw12 ) 

429 42 9.60  30  (7.71  3.33)  470 47 0.64

m

NYJA 3 3

 Ta b.Re z .   3  H l .e .  hw R 3   3  H l . e .  ( hw R 1  hw12  hw23 ) 

430 43 0.00  30  (7.71  3.33  2.10)  473 47 3.14 m

NYJA 4 4

 Ta b.Re z .   4  H l .e .  hw R 4   4  H l . e .  ( hw R 1  hw12  hw23  hw34 ) 

432 43 2.00  30  (7.71  3.33  2.10  4.86)  480 48 0.00

m

NYJA 5 5

 Ta b.Re z .   5  H l . e .  hw R 5   5  H l . e .  ( hw R 1  hw12  hw25 ) 

426 42 6.40  30  (7.71  3.33  1.89)  469 46 9.33 m

NYJA 6 6

 Ta b.Re z .   6  H l . e .  hw R 6   6  H l . e.  ( hw R 1  hw12  hw25  hw56 ) 

425 42 5.00  30  (7.71  3.33  1.89  3.40)  471 47 1.33

m

NYJA 7 7

 Ta b.Re z .   7  H l .e .  hw R 7   7  H l .e .  ( hw R 1  hw12  hw25  hw57 ) 

417 41 7.80  30  (7.71  3.33  1.89  4.06)  464 46 4.79

m

NYJA 8 8

 Ta b.Re z .   8  H l .e .  hw R 8   8  H l . e .  ( hw R 1  hw12  hw25  hw57  hw78 ) 

415 41 5.00  30  (7.71  3.33  1.89  4.06  2.55)  464 46 4.54

m

NYJA 9 9

 Ta b.Re z .   9  H l .e .  hw R 9   9  H l .e .  ( hw R 1  hw12  hw29 ) 

hw29  i2910  L29 

0.00393 490 49 0  1.93

429 42 9.20  30  (7.71  3.33  1.93)  472 47 2.17 m

m

NYJA 10 10

 Ta b.Re z .  10  H l .e .  hw R 10   10  H l . e .  ( hw R 1  hw12  hw2910 ) 

425 42 5.00  30  (7.71  3.33  3.30)  469 46 9.34 m

NYJA 11 11

 Ta b.Re z .  11  H l .e .  hw R 11   11  H l .e .  ( hw R 1  hw12  hw2910  hw1011 ) 

420 42 0.00  30  (7.71  3.33  3.30  1.55)  465 46 5.89

m

NYJA 12 11

 Ta b.Re z .  11  H l .e .  hw R 11   11  H l .e .  ( hw R 1  hw12  hw2910  hw1011 ) 

420 42 0.00  30  (7.71  3.33  3.30  2.89)  467 46 7.23

m

Nga llogaritjet e mësipërme del se nyja më e disfavorshme e rrjetit, e cila e kërkon kuotën e tabanit të rezervuarit më lart se të gjitha nyjet e tjera është nyja 4, me kuotë të tabanit të rezervuarit

4

Tab.Re z .  480.00

m.

Kuota e tabanit të rezervuarit të rrjetit shpërndarës të qendrës së banuar do të jetë

QENDR. BANUAR

TAB. REZ

 480.00


m.

Faqja 7 nga 10





Llogaritja e presioneve p resioneve në nyjet e rrjetit shpërndarës dhe paraqitja grafike e tyre

Pas llogaritjes së kuotës së tabanit të rezervuarit duhen përcaktuar presionet në nyjet e rrjetit shpërndarës, të cilat krijohen nga niveli i ujit në rezervuarin e qendrës së banuar. Presionet e ujit në nyjet e rrjetit shpërndarës llogariten për rastin më të disfavorshëm të nivelit të ujit në rezervuar, pra për rastin kur niveli i ujit është minimal (në rastin tonë pranohet kuota e tabanit të rezervuarit si nivel minimal i ujit në rezervuar). Presionet e ujit në nyjet e rrjetit shpërndarës gjenden me shprehjen: shprehjen:

H X  Tab. Re z .   X  hw R  X Ku:

H X

- presioni i gjetur i nyjës X të rrjetit r rjetit shpërndarës

TAB. REZ .



- kuota gjeodezike e nyjës X të rrjetit, të cilës i llogaritet kuota e tabanit të

rezervuarit hw R X -

humbjet hidraulike të energjisë së linjave, në të cilat kalon uji për të

shkuar nga rezervuari R deri tek nyja X. Llogaritja e presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës paraqitet më poshtë NYJA NYJA 1 H 1   Tab. Re z .   1  hw R 1  480.00  436  7.71  36.29 m NYJA NYJA 2 H 2   Tab. Re z .   2  hw R2   Tab. Re z .   2  (hw R1  hw12 ) 

480.00  429.60  (7.71



3.33)  39.36 m

NYJA NYJA 3 H 3  Tab. Re z .   3  hw R3  Tab.Re z .   3  (hw R1  hw12  hw23 ) 

480.00  430.00  (7.71  3.33  2.10)  36.86 m

NYJA NYJA 4 H 4   Tab. Re z .   4  hw R4   Tab.Re z .   4  (hw R1  hw12  hw23  hw34 )  

480 48 0.00  432 43 2.00  (7.71



3.33  2.10  4.86)  30.00 m

NYJA NYJA 5 H 5   Tab. Re z .   5  hw R5   Tab .Re z .   5  (hw R1  hw12  hw25 )  

480 48 0.00  426 42 6.40  (7.71

 3.33  1.89) 

40.67 m

NYJA NYJA 6 H 6   Tab. Re z .   6  hw R6   Tab.Re z .   6  (hw R1  hw12  hw25  hw56 )  

480 48 0.00  425 42 5.00  (7.71



3.33  1.89  3.40)  38.67 m

NYJA NYJA 7 H 7   Tab. Re z .   7  hw R7   Tab. Re z .   7  (hw R1  hw12  hw25  hw57 )  

480 48 0.00  417 41 7.80  (7.71



3.33  1.89  4.06)  45.21 m


Faqja 8 nga 10



NYJA NYJA 8 H 8   Tab. Re z .   8  hw R8   Tab. Re z .   8  (hw R1  hw12  hw25  hw57  hw78 )  

480.00  415.00  (7.71



3.33  1.89  4.06  2.55)  45.46 m

NYJA NYJA 9 H 9   Tab. Re z .   9  hw R9   Tab .Re z .   9  (hw R1  hw12  hw29 )  hw29  i2910  L29 

0.00393 490 49 0  1.93

480 48 0.00  429 42 9.20  (7.71  3.33  1.93)  37.83 m

m

NYJA NYJA 10 H 10   Tab.Re z .  10  hw R10   Tab. Re z .  10  (hw R1  hw12  hw2910 )  

480 48 0.00  425 42 5.00  (7.71



3.33  3.30)  40.66 m

NYJA NYJA 11 H 11   Tab .Re z .  11  hw R11   Tab. Re z .  11  (hw R1  hw12  hw2910  hw1011 )  

480.00  420.00  (7.71



3.33  3.30  1.55)  44.11 m

NYJA 12 H 12   Tab .Re z .  12  hw R12   Tab .Re z .  12  (hw R1  hw12  hw2910  hw1012 )  

480.00  420.00  (7.71

 3.33 

3.30  2.89)  42.77 m

Nga llogaritjet e mësipërme vihet re se presionet e ujit në rrjetin shpërndarës kanë vlera në intervalin H = 30 m deri në H = 45.46 m, pra mbi presionin minimal të paracaktuar Hle = 30 m. Nga këto vlera të presioneve nxirret përfundimi se kuota e tabanit të rezervuarit është zgjedhur drejt. Një shprehje tjetër për llogaritjen e presioneve të ujit në nyjat e rrjetit rrjeti t shpërndarës duke u nisur nga pika më e disfavorshme (të cilës i njihet presioni; me vlerën e lartësisë së lirë ekonomike, e cila në rastin tonë është Hle = 30 m), jepet më poshtë:

Za + Ha = Zb + Hb + hwa-b për çdo dy nyje a dhe b kur uji shkon nga a në b, ku: Za – është kuota e nyjes a të rrjetit shpërndarës shpërndarës Ha – është presioni i ujit në nyjen a të rrjetit rr jetit shpërndarës Zb – është kuota e nyjes b të rrjetit shpërndarës Hb – është presioni i ujit në nyjen b të rrjetit rr jetit shpërndarës hwa-b – janë humbjet hidraulike të energjisë së rrjedhjes së ujit kur uji shkon nga nyja a në nyjen b të rrjetit shpërndarës. Në bazë të rezultateve të marra më sipër ndërtohet grafiku i presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës.


Faqja 9 nga 10



PARAQITJA GRAFIKE E PRESIONEVE TË UJIT NË NYJAT E RRJETIT RRJET IT SHPËRNDARËS

Rezervuari

3 0 m 3 6 , 2 9 m

4

3 6 , 8 6 m

3 9 , 3 6 m

1

3 8 , 6 7 m

3

2

6

4 0 , 6 7 m

3 7 , 8 3 m

4 5 , 2 1 m

5 9

7

4 0 , 6 6 m

4 4 , 1 1 m

4 5 , 4 6 m

11

10

8 4 2 , 7 7 m

12


Faqja 10 nga 10



Ushtrime (Furnizimi me ujë) III. RRJETET SHPËRNDARËSE TË UJËSJELLËSIT III.3. SKEMA E RRJETIT TË MBYLLUR ME PRURJE TË PËRQENDRUAR DHE TË NJËTRAJTSHME

Në figurën e mëposhtme jepet rrjeti i mbyllur shpërndarës i një qendre të banuar. Ky rrjet shpërndarës është rrjet i mbyllur me 4 unaza, ku çdo linjë e tij jep ujë në mënyrë të njëtrajtshme. Prurja e kërkuar nga rrjeti shpërndarës i kësaj qendre të banuar është prurja Q = 570 l/sek, kurse prurjet e përqendruara që jepen në nyjat 3, 5 dhe 7, janë përkatësisht prurjet e ndërmarrjes së parë, ndërmarrjes ndërmarrjes së dytë, dhe të lulishtes, me vlerat; q3 = qN1 = 9.00 Rezervuari dhe l/sek , q5 = qN2 = 19.00 l/sek dhe q7 = qL = 47.30 l/sek . Në figurën e mëposhtme mëposhtme të rrjetit shpërndarës shpërndarës jepen gjatësitë e linjave të rrjetit si dhe topografia e zonës, në të cilën është trasuar ky rrjet. Të projektohet rrjeti i 1 mbyllur shpërndarës i qendrës 4 2 së banuar me 182 000 banorë. 5 m 2 9 7 Shënim: Projektimi i rrjetit të 5 4 mbyllur shpërndarës ka të bëjë 4 7 0 m me llogaritjen e prurjeve m 0 q3 m 4 9 7 0 4 5 0 4 llogaritëse të linjave të rrjetit 4 1 0 m q5 shpërndarës, përmasimin e tubacioneve të linjave të këtij 3 rrjeti, gjetjen e kuotës së m 9 6 5 4 6 2 5 7 8 0 0 3 5 m m vendosjes së rezervuarit si dhe m 0 3 4 me verifikimin e presioneve të q7 8 ujit në nyjat e rrjetit 3 1 0 m 6 shpërndarës. m 0 2 5

9 8 0

m 3 6 0

9

9 6 60

m 3 8 0

9 5 55

9 5 0

7

9 4 5 9 4 0


Faqja 1 nga 16



Zhvillimi i Ushtrimit Rrjeti i mbyllur shpërndarës i qendrës së banuar të paraqitur më sipër projektohet duke ndjekur proçedurën e mëposhtme; -

Përcaktimi i pjesëve llogaritëse, të cilat janë ato pjesë (apo linja) të rrjetit

midis dy nyjave në të cilat prurja nuk ndryshon : Pjesët llogaritëse të rrjetit tonë shpërndarës jepen më poshtë:



R – 1 – 1

me gjatësi

l = 520 m

1 – 2 – 2

me gjatësi

l = 360 m

2 – 3 – 3

me gjatësi

l = 470 m

3 – 4 – 4

me gjatësi

l = 450 m

4 – 1 – 1

me gjatësi

l = 425 m

4 – 5 – 5

me gjatësi

l = 410 m

5 – 6 – 6

me gjatësi

l = 340 m

6 – 3 – 3

me gjatësi

l = 460 m

6 – 7 – 7

me gjatësi

l = 380 m

7 – 8 – 8

me gjatësi

l = 310 m

8 – 3 – 3

me gjatësi

l = 385 m

8 – 9 – 9

me gjatësi

l = 270 m

9 – 2 – 2

me gjatësi

l = 440 m

rr jetit në 1 (një) m Llogaritja e prurjes specifike (prurja që jepet nga linjat e rrjetit gjatësi të tij) : Prurja specifike gjendet me anën e shprehjes së mëposhtme:

q  0

ku:

Q   q pi

 l i

 l sek 

Q – është prurja totale e kërkuar nga përdoruesit e qendrës së banuar

(në rastin tonë Q = 570 l/sek ) Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 2 nga 16



qpi – janë prurjet e përqendruara të përdoruesve të tjerë të

ndryshëm nga popullsia (në rastin tonë prurjet e kërkuara nga dy ndërmarrjet ndërmarrjet dhe lulishtja, përkatësisht: q3 = qN1 = 9.00 l/sek , q5 = qN2 = 19.00 l/sek dhe dhe q7 = qL = 47.30 l/sek ). ). shpërndarja e ujit në mënyrë li – janë gjatësitë e linjave, në të cilat bëhet shpërndarja të njëtrajtshme (l1-2, l2-3, l3-4, l4-1, l4-5, l5-6, l6-3, l6-7, l7-8, l8-3, l8-9, l9-2) duke mos marrë parasysh linjën R – 1, e cila nuk shpërndan ujë gjatë gjatësisë së saj. Nga të dhënat e mësipërme mësipërme rezulton: rezulton : q

0



Q  q l

1 2



l





2 3

l

3 4





l

57 0  9

4 1



l



45

 19 

3



q

5 6



l

l



5

6 3

q



7

l



67



l

7 8



l

8 3



l

89



47.3

36 0  470 47 0  45 0  42 5  41 0  34 0  46 0  38 0  31 0  385 38 5  27 0  440 44 0







l



9 2

0.10526

Llogaritja e prurjeve rrugore të pjesëve llogaritëse, të cilat janë prurjet që

shpërndahen nga një pjesë llogaritëse e rrjetit të mbyllur shpërndarës: Prurjet rrugore qa-b rr të pjesëve llogaritëse a-b llogariten me shprehjen e mëposhtme: a b q rr 



q0



l a

b



qa-b rr - është prurja rrugore e pjesës llogaritëse a-b

ku :

la-b - është gjatësia e pjesës llogaritëse a-b

Nga sa u paraqit më lart kemi vlerat e mëposhtme të prurjeve rrugore: PJESA R  1

q Rrr

PJESA

1 2

qrr

PJESA

23

qrr

PJESA

3 4

qrr

PJESA

4 1

qrr

PJESA

45

qrr

PJESA

56

qrr

PJESA

63

qrr

1

12

23

34

41

45

56

63





q

0

q

0





l R

1

l

12



0.00

l sek

0.10526 360  37.90



l sek



q

0



l



0.10526 470  49.50

l sek



q

0



l



0.10526 450  47.40

l sek



q

0



23

34

l

41



0.10526 425  44.70

l sek

0



l



0.10526 410  43.20

l sek

0



l



0.10526 340  35.80

l sek

0



l



0.10526 460  48.40

l sek



q



q



q

45

56

63


Faqja 3 nga 16

l

 sek  m l 

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës 0



l



0.10526 380  40.00

l sek

q

0



l



0.10526 310  32.60

l sek



q

0



l



0.10526 385  40.50

l sek



q



l



0.10526 270  28.40

l sek



q



l



0.10526 440  46.30

l sek

67

PJESA

67

qrr

PJESA

7 8

qrr

PJESA

83

qrr

PJESA

89

qrr

PJESA

92

qrr

78

83

89


92



q



0

0

67

78

83

89

92

Kontrolli i saktësisë së prurjeve pr urjeve rrugore të mësipërme kryhet me anë të shprehjeve të mëposhtme:             i  qrr  Q   q pi  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr  qrr   1 2

2 3

3 4

4 1

4 5

5 6

6 3

6 7

7 8

8 3

8 9

9 2

 37.90  49.50  47.40  44.70  43.20  35.80  48.40  40.00  32.60  40.50  28.40  46.30  494.70 l

sek



Llogaritja e prurjeve nyjore të rrjetit të t ë mbyllur shpërndarës shpërndarës, të cilat

përfaqësojnë prurjet rrugore të linjave që kanë njërin skaj në atë nyje dhe prurjen e përqendruar të asaj nyje, nëse ajo ka. ka . Nëpërmjet këtyre prurjeve gjenden prurjet paraprake llogaritëse duke ndjekur një proçedurë të caktuar a (do të paraqitet në hapat e mëpasshme). mëpasshme). Prurjet nyjore Qnyjore , llogariten me

anën e shprehjes: a Qnyjore 

ku :

1 2



a  x



a

  qrrug  q përqend ruar

a

Qnyjore - prurja nyjore e nyjes a, e cila përfshin gjysmën e prurjeve rrugore të

linjave që kanë njërin skaj në nyjen a, si dhe prurjen e përqendruar të nyjes a, nëse ajo ka. a x

qrr  - prurja rrugore e cila shpërndahet nga linja a-x, me njërin skaj në nyjen a

të rrjetit shpërndarës. a q përqend ruar - prurja e përqendruar e nyjes a në shqyrtim, nëse kjo nyje ka prurje

të përqendruar. Bazuar në shprehjen e paraqitur më sipër llogariten prurjet nyjore të nyjave të rrjetit të mbyllur shpërndarës të furnizimit me ujë :


Faqja 4 nga 16



NYJA _ 1 Q1ny j 

1



2

(q1rr -2

rr

1

1

 q1-4 )  q p 

2

 (37.90 

44.70)  0  41.30

l/sek

NYJA _ 2 Q 2ny j 

1 2

rr

rr

1

rr

 (q 2-1  q 2-3  q 2-9 ) 

 (37.90 

2

49.50  46.30)  66.85

l/sek

NYJA _ 3 Q 3ny j 

1

Q 4ny j 

1



2 NYJA _ 4 2

(q 3rr -2



rr

q 3rr -4



rr

q 3rr -6



q 3rr -8 )  q p3 1

rr

 (q 4-1  q 4-3  q 4-5 ) 



1 2

 (44.70 

2



(49.50  47.40  48.40  40.50)  9.00  101.90

47.40  43.20)  67.65

l/sek


1 2

rr

rr

 (q 5-4  q 5-6

)  q p5



1 2

 (43.20  35.80)  19.00  58.50

l/sek


1 2

rr

rr

 (q 6-5  q 6-3 

q 6rr -7 ) 

1

q p7

1

2

 (35.80 

48.40  40.00)  62.10

l/sek



(40.00  32.60)  47.30  83.60

l/sek



(32.60  40.50  28.40)  50.75

l/sek



(28.40  46.30)  37.35


1 2



(q 7rr -6



q 7rr -8 )



rr (q 87



rr q 83



rr q 89) 

(q 9rr -8



q 9rr -2



rr q 89) 



2


1 2



1 2


1 2



1 2

l/sek

Bazuar në vlerat e prurjeve prur jeve nyjore të mësipërme, kryejmë kontrollin e këtyre prurjeve. Shuma e prurjeve nyjore duhet të jetë e barabartë me prurjen maksimale që vjen nga rezervuari për në qendrën e banuar, meqenëse në llogaritjen ll ogaritjen e vlerave të prurjeve nyjore janë përfshirë të gjitha prurjet rrugore dhe të përqendruara të linjave dhe nyjeve të rrjetit shpërndarës të qendrës së banuar. Nga kjo, kjo, kemi: a 1 2 3 4 5 6 7 8 9  Q nyj  Q nyj  Q nyj  Q ny j  Q ny j  Q nyj  Q nyj  Q nyj  Q ny j  Q nyj 

10 1.90  67.65  58.50  62.10  83.60  50.75  37.35  570.00  Q  570.00  41.30  66.85  101


l/sek

Faqja 5 nga 16

l/sek





Përcaktimi i prurjeve llogaritëse, përmasimi i l injave dhe humbjet hidraulike të rrjetit shpërndarës shpërndarës pa r

a. Përcaktimi i prurjeve prurjeve paraprake llogaritëse ql log , të linjave të rrjetit

shpërndarës, të cilat shërbejnë për përmasimin e tubacioneve të linjave të rrjetit r rjetit shpërndarës. Quhen prurje paraprake llogaritëse sepse janë prurje të supozuara në bazë të një proçedure të shpërndarjes apo të gjetjes së tyre. Kjo proçedurë e gjetjes së prurjes paraprake llogaritëse jepet në vazhdim: -

Së pari, pari, vizatohet rrjeti i mbyllur shpërndarës shpërndarës i qendrës së banuar, banuar, duke duke

paraqitur në të vetëm emërtimet e nyjeve dhe prurjet nyjore (vlerat e prurjeve nyjore), të paraqitura me shigjeta dalëse nga nyjet e rrjetit. -

Së dyti, përcaktohet kahu kahu pozitiv pozitiv i rrjedhjes së ujit në në secilën prej unazave unazave të

rrjetit shpërndarës, të emërtuara si në figurë; I, II, III dhe IV. Në rastin tonë kahu pozitiv është kahu orar i rrjedhjes së ujit në çdo unazë. -

Së treti, përcaktohen drejtimet e supozuara supozuara të rrjedhjes së ujit ujit nëpër linjat e

rrjetit shpërndarës, duke pasur parasysh se uji rrjedh me drejtim nga nyja hyrëse në rrjet (me kuotë më të lartë të vijës së energjisë) për në nyjet më të largëta të rrjetit rrjeti t ose në nyjat me kuotë më të ulët të vijës së energjisë. Bazuar në sa më sipër vizatojmë drejtimet e rrjedhjeve në secilën prej linjave të rrjetit tonë shpërndarës. Nga figura, del se nyja në të cilën takohen rrymat e linjave të rrjetit është nyja 7. -

Së katërti, katërti, gjenden prurjet paraprake llogaritëse, duke duke u bazuar tek parimi parimi i

ekuilibrit të nyjes, sipas të cilit, "shuma e prurjeve prur jeve që hyjnë në nyje është e barabartë a . Gjetja e prurjeve me shumën e prurjeve që dalin nga nyja” -  q ahyrëse   q dalëse

paraprake llogaritëse fillon nga nyja në të cilën takohen rrymat rrymat e linjave të rrjetit, meqenëse në shprehjen e ekuilibrit të kësaj kë saj nyjeje ka vetëm një të panjohur (prurja ose prurjet hyrëse). Në rastin tonë t onë gjetja e prurjeve paraprake llogaritëse fillohet nga nyja 7, meqenëse vetëm në këtë nyje ka takim të rrymave të ujit në linjat e rrjetit shpërndarës. Më poshtë paraqitet skema e rrjetit shpërndarës të mbyllur (unazor), në të cilin paraqiten prurjet nyjore dhe prurjet paraprake llogaritëse, të nxjerra sipas proçedurës së sipërpërmendur:


Faqja 6 nga 16



Rezervuari

k e s / l

0 7 5 =

Q Qnyj,1 41.30 l/sek Qnyj,2 66.85 l/sek

/ s e k 5 l / 0 0 . 2 2 5

I

2 9 3 . 5 0 l / s e k

k e s / l 0 7 . 1 9

II

Qnyj,9 37.35 l/sek

+ 9

1

5 Qnyj,8 4 . 3 50.75 l/sek 5 l / s e k

8

k e l / s

0 0 0. 4

4 3 .6 0

2 7 6 .6 5 l

+ Qnyj,3 101.90 l/sek

Qnyj,4 67.65 l/sek

/ s e k

4 k s e l / / s

0 4 . 4 9 3

IV

3

III

4 5 .0 0 l / s e k

Qnyj,7 83.60 l/sek

Qnyj,5 58.50 l/sek

+ Qnyj,6 62.10 l/sek

+

l / s e k

1 1 5 . 6 0 l / s e k

s e k

/ l / . 0 0 4 0 0

5

k s e l / / s

0 1 7. 5

6

7

b. Përmasimi i linjave, linjave, korrigjimi i prurjeve prurjeve llogaritëse dhe dhe humbjet hidraulike

Pas gjetjes së prurjeve paraprake llogaritëse të secilës prej linjave li njave të rrjetit shpërndarës, duhet të bëhet përmasimi i tubacioneve të linjave të rrjetit dhe më pas të kryhet korrigjimi i këtyre prurjeve paraprake llogaritëse. Korrigjimi i prurjeve paraprake para prake llogaritëse kryhet nëpërmjet ekuilibrimit të humbjeve hidraulike në linjat e secilës unazë. Kjo nënkupton, që shuma e humbjeve hidraulike në secilën prej unazave duhet të jetë zero (0) ( 0) në të njëjtin cikël llogaritjesh. Korrigjimi i këtyre prurjeve paraprake llogaritëse dhe dhe humbjet e gjeneruara prej tyre kryhet nëpërmjet një proçedure tentativash përafrimi, të cilat vazhdojnë Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 7 nga 16



derisa shuma e humbjeve hidraulike në secilën prej unazave (në të njëjtin cikël llogaritjesh) të jetë zero (0), ose të jetë jet ë më e vogël se një vlerë e paracaktuar e shumës së humbjeve (në rastin tonë, që të kemi prurje mjaftueshmërisht mjaftueshmërisht të sakta, duhet që shuma e humbjeve hidraulike t ë gjeneruara gjeneruara nga këto prurje, në të gjitha unazat, në të njëjtin hap llogaritjeje, të jetë ≤ 0.15 0.15 m, ). Kur arrihet kjo

atëhere mund të themi se prurjet prur jet që kanë gjeneruar humbjet e sipërpërmendura, shuma e të cilave është më e vogël se vlera e paracaktuar, atëherë mund të themi se prurjet llogaritëse janë mjaftueshmërisht mjaftueshmërisht të sakta. -

Përmasimi i tubacioneve të linjave linjave të rrjetit shpërndarës shpërndarës kryhet kryhet duke duke u bazuar

në prurjet llogaritëse që kalojnë në to si dhe në vlerat e mëposhtme mëposhtme të shpejtësisë ekonomike:   100  300

mm



v  0.50  1.00 m

  325  600

mm



v  0.80  1.50 m

mm 

v  1.00  2.00 m





600

sek sek sek sek

sek sek

Siç u përmend edhe më sipër, nëpërmjet nëpërmjet vlerave të shpejtësive ekonomike të çdo intervali diametrash dhe prurjeve llogaritëse të çdo pjese llogaritëse të rrjetit shpërndarës përcaktohen në tabelat e tubacioneve prej çeliku, diametrat e çdo pjese llogaritëse të rrjetit. Bazuar në vlerat e diametrave gjenden në tabelat e koefiçentëve S0 (ose A), vlerat e rezistencës specifike të tubacionit të çdo linje. Pas kësaj, gjendet rezistenca e çdo tubacioni të pjesëve llogaritëse nëpërmjet prodhimit të vlerës S0 me gjatësinë L të vet linjës (ose pjesës llogaritëse). Më tej gjendet prodhimi S x q, si dhe humbjet hidraulike hw = S x q² [m], për secilën nga pjesët llogaritëse. Pas verifikimit të shumës së humbjeve në secilën unazë, vazhdohet ose jo me korrigjimin e prurjeve (siç u përshkrua më sipër). Korrigjimi i prurjeve llogaritëse do të kryhet në të gjitha linjat e të gjitha unazave të rrjetit edhe nëse shuma e humbjeve del më e madhe se vlera limit në të paktën një prej unazave të këtij rrjeti shpërndarës. Me vlerat e humbjeve hidraulike të çdo pjese llogaritëse në tentativën e fundit mund të llogarisim kuotën e kërkuar të tabanit të rezervuarit të qendrës së banuar. Shenjat e vlerave të humbjeve hidraulike të çdo pjese llogaritëse ll ogaritëse (ose çdo linje) përfaqësojnë përputhshmërinë ose jo, të drejtimit të t ë rrjedhjes në tubacionet e linjave me kahun pozitiv të unazës në të cilat shqyrtohen këto pjesë llogaritëse. Këto shenja nxirren nga figura e paraqitur më poshtë por e ndërtuar sipas hapave të mësipërm. Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 8 nga 16


Kurse shenjat e prurjeve korrigjuese

Programi i Studimit Ndërtim, Hidroteknikë Kursi III q të

kolonës së emërtuar “Unazë”,

gjenden në varësi të shenjës së shumës së humbjeve në unazën në shqyrtim (ose nga shenja e prurjes korrigjuese të llogaritur). llogaritur) . Sipas kësaj, nëse shuma e humbjeve hidrulike në një unazë ka shenjën “+”, atëherë shuma e humbjeve hidraulike të linjave me shenjë “+” është më e madhe se shuma e humbjeve hidraulike të linjave me shenjë “-”. Prandaj, që të ekuilibrohen humbjet humbjet (d.m.th. (d. m.th. që shuma e tyre të shkojë

drejt zeros (0)), duhet që të ulen vlerat e humbjeve në linjat me shenjën “+”, dhe të ngrihen vlerat e humbjeve në linjat me shenjën “-“ (dhe anasjellas, kur shuma e humbjeve hidraulike në një unazë ka shenjën “ -“..........). Meqenëse, parametri S tek

shprehja e humbjeve hidraulike është në varësi të parametrave fizikë të tubacionit dhe për pasojë është konstante, atëherë parametri i cili ndryshon në këtë rast është prurja q. Prandaj, në arsyetimin e mësipërm, për ulur vlerat e humbjeve në linjat me li nja (  q ), dhe për të shenjën “+”, duhet të zbresim prurjet korrigjuese në këto linja ngritur vlerat e e humbjeve në linjat me shenjën “-“, duhet të shtojmë prurjet

korrigjuese në këto linja (  q ). Në të njëjtën mënyrë arsyetohet edhe për rastin rast in kur shuma e humbjeve hidraulike në unazë ka shenjën “ -“.

Këto arsyetime bëhen për të gjitha unazat.


Faqja 9 nga 16



Pjesët llogaritëse

Gjatësia L [m]

Prurjet Llogaritëse paraprake qllog [l/sek]

So

S = So* l

Prodhimi S * q

Humbjet Hidraulike hw=S*q 2 [m]

1-2 2-3 3-4 4-1

360 470

252.05 93.50

1.29 1.13

500 500 325

0.0000000622 0.000000609

0.000022392 0.00028623

0.0056439036 0.026762505

-1.42 -2.50

450

93.40

1.12

325

0.000000609

0.00027405

425

276.65

0.02559627

2.39

1.42

500 500

0.0000000622

0.000026435

0.00731324275

2.02

Shpejtësia Diametri V [m/sek] D [mm]

∑Sxq=

0.06531592135 Δh = Δh = 0.49 Δq = Δh / (2 x Σ Sq) = 0.49 / (2 x 0.06531592135) 0.06531592135) = 3.74

2-3 3-8 8-9 9-2

470

93.50

1.13

325

0.000000609

0.00028623

0.026762505

2.50

385 270

40.00 54.35

0.81 0.77

250 300

0.00000258 0.000000939

0.0009933 0.00025353

0.039732 0.0137793555

1.59 -0.75

440

91.70

1.11

325

0.000000609

0.00026796

0.024571932

-2.25

∑Sxq=

0.1048457925

Δh = Δh = 1.09

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) = 1.09 / (2 x 0.1048457925) = 5.20

3-6 6-7 7-8 8-3

0.76 0.81

275 250

0.00000153 0.00000258

0.0007038 0.0009804

0.031671

1.43

380

45.00 40.00

0.039216

1.57

310

43.60

0.89

250

0.00000258

0.0007998

0.03487128

-1.52

385

40.00

0.81

250

0.00000258

0.0009933 ∑ S x q =

0.039732

-1.59

0.14549028

Δh = Δh = -0.12

460

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) = -0.12 / (2 x 0.14549028) = - 0.40

3-4 4-5 5-6 6-3

450

93.40

1.12

325

0.000000609

0.00027405

0.02559627

-2.39

410 340

115.60 57.10

1.21 0.81

350 300

0.000000408 0.000000939

0.00016728 0.00031926

0.019337568 0.018229746

2.24 1.04

460

45.00

0.76

275

0.00000153

0.0007038

0.031671

-1.43

∑Sxq=

0.094834584

Δh = Δh = -0.54

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) = -0.54 / (2 x 0.094834584) = - 2.84

Faqja 10 nga 16

Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë - Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU


Prurja Korrigjuese Δq

Unaza

Fqinje

3.74


Unaza

0.005727649680

Humbjet Hidraulike hw=S*q 12 [m] -1.47

Totale

Prurja e Korrigjuar q1

Prodhimi S * q1

3.74

255.79

Totale


Prodhimi S * q2

1.15

256.94

0.005753400480

Humbjet Hidraulike hw=S*q22 [m] -1.48


Fqinje

1.15

3.74

-5.20

-1.46

92.04

0.026344609200

-2.42

1.15

-0.91

0.24

92.28

0.026413304400

-2.44

-3.74 -3.74

-2.84

-6.58 -3.74

86.82 272.91

0.023793021000 0.007214375850

2.07 1.97

-1.15 -1.15

0.83

-0.32 -1.15

86.50 271.76

0.023705325000 0.007183975600

2.05

∑Sxq=

0.063079655730

Δh = Δh = 0.14

∑Sxq=

0.063056005480

Δh = Δh = 0.09

1.95

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.14 / (2 x 0.063079655730) 0.063079655730) = 1.15

-5.20

3.74

-1.46

92.04

0.026344609200

2.42

-0.91

1.15

0.24

92.28

0.026413304400

2.44

-5.20 5.20

-0.40

-5.60 5.20

34.40 59.55

0.034169520000 0.015097711500

1.18 -0.90

-0.91 0.91

0.75

-0.16 0.91

34.24 60.46

0.034010592000 0.015328423800

1.16

96.90

0.025965324000

-2.52

0.91

0.10157716470

Δh = Δh = 0.19

5.20

5.20

∑Sxq=

0.91

97.81 ∑Sxq=

-0.93

0.026209167600

-2.56

0.101961487800

Δh = Δh = 0.11

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.19 / (2 x 0.10157716470) = 0.91

0.40

-2.44

42.56

0.029953728000

1.27

-0.75

0.08

42.64

0.030010032000

1.28

0.40

-2.84

0.40

40.40

0.039608160000

1.60

-0.75

-0.75

39.65

0.038872860000

1.54

-0.40 -0.40

-0.40 -5.60

43.20 34.40

0.034551360000 0.034169520000

-1.49 -1.18

0.75 0.75

0.75 -0.16

43.95 34.24

0.035151210000 0.034010592000

-1.54

0.13828276800

Δh = Δh = 0.21

∑Sxq=

0.138044694000

Δh = Δh = 0.11

-0.32

86.50

0.023705325000

-2.05

-5.20

∑Sxq=

0.83

-0.91

-1.16

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.21 / (2 x 0.13828276800) 0.13828276800) = 0.75

-2.84

-6.58

86.82

2.84

2.84

118.44

0.019812643200

2.35

-0.83

-0.83

117.61

0.019673800800

2.31

2.84

2.84

59.94

0.019136444400

1.15

-0.83

-0.83

59.11

0.018871458600

1.12

42.56

0.029953728000

-1.27

0.83

∑Sxq=

0.09269583660

Δh = Δh = 0.15

-2.84

-3.74

0.40

-2.44

0.023793021000

-2.07

0.83

-1.15

-0.75

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.15 / (2 x 0.09269583660) 0.09269583660) = 0.83


Faqja 11 nga 16

0.08

42.64

0.030010032000

-1.28

∑Sxq=

0.092260616400

Δh = Δh = 0.10



Fqinje

Totale


3.74

255.79

0.005727649680

Humbjet Hidraulike hw=S*q 12 [m] -1.47

1.15

256.94

0.005753400480

Humbjet Hidraulike hw=S*q22 [m] -1.48

3.74

-5.20

-1.46

92.04

0.026344609200

-2.42

1.15

-0.91

0.24

92.28

0.026413304400

-2.44

-3.74 -3.74

-2.84

-6.58 -3.74

86.82 272.91

0.023793021000 0.007214375850

2.07 1.97

-1.15 -1.15

0.83

-0.32 -1.15

86.50 271.76

0.023705325000 0.007183975600

2.05

∑Sxq=

0.063079655730

Δh = Δh = 0.14

∑Sxq=

0.063056005480

Δh = Δh = 0.09


Unaza 3.74

Prodhimi S * q1


Unaza

Fqinje

1.15

Totale


Prodhimi S * q2

1.95

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.14 / (2 x 0.063079655730) 0.063079655730) = 1.15

-5.20

3.74

-1.46

92.04

0.026344609200

2.42

-0.91

1.15

0.24

92.28

0.026413304400

2.44

-5.20 5.20

-0.40

-5.60 5.20

34.40 59.55

0.034169520000 0.015097711500

1.18 -0.90

-0.91 0.91

0.75

-0.16 0.91

34.24 60.46

0.034010592000 0.015328423800

-0.93

96.90

0.025965324000

-2.52

0.91

0.10157716470

Δh = Δh = 0.19

5.20

5.20

∑Sxq=

0.91

97.81 ∑Sxq=

1.16

0.026209167600

-2.56

0.101961487800

Δh = Δh = 0.11 1.28

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.19 / (2 x 0.10157716470) = 0.91

0.40

-2.84

-2.44

42.56

0.029953728000

0.40

0.40

40.40

-0.40 -0.40

-5.20

-0.40 -5.60

43.20 34.40 ∑Sxq=

1.27

-0.75

0.039608160000

1.60

0.034551360000 0.034169520000

-1.49 -1.18

0.13828276800

Δh = Δh = 0.21

0.83

0.08

42.64

0.030010032000

-0.75

-0.75

39.65

0.038872860000

1.54

0.75 0.75

0.75 -0.16

43.95 34.24

0.035151210000 0.034010592000

-1.54

∑Sxq=

0.138044694000

Δh = Δh = 0.11

-0.32

86.50

0.023705325000

-2.05

-0.91

-1.16

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.21 / (2 x 0.13828276800) 0.13828276800) = 0.75

-2.84

-6.58

86.82

0.023793021000

-2.07

0.83

2.84

2.84

118.44

0.019812643200

2.35

-0.83

-0.83

117.61

0.019673800800

2.31

2.84

2.84

59.94

0.019136444400

1.15

-0.83

-0.83

59.11

0.018871458600

1.12

42.56

0.029953728000

-1.27

0.83

∑Sxq=

0.09269583660

Δh = Δh = 0.15

-2.84

-3.74

0.40

-2.44

-1.15

-0.75

0.08

42.64

0.030010032000

-1.28

∑Sxq=

0.092260616400

Δh = Δh = 0.10

Δq = Δh / (2 x Σ Sq) Sq) = 0.15 / (2 x 0.09269583660) 0.09269583660) = 0.83 Faqja 11 nga 16




Siç u përmend edhe më parë, nëpërmjet tabelës së mësipërme u korrigjuan prurjet paraprake llogaritëse për të gjetur prurjet e sakta (ose mjaftueshmërisht të sakta). Me anën e vlerave të t ë prurjeve u gjendën edhe humbjet e energjisë për çdo linjë. Kështu, për të gjetur kuotën e tabanit të rezervuarit do të t ë përdoren si të dhëna, humbjet hidraulike të shkaktuara nga prurjet e korrigjuara në ciklin e fundit, meqenëse këto prurje janë mjaftueshmërisht të sakta (brenda nivelit të saktësisë saktësisë së caktuar më parë). Humbjet hidraulike të energjisë së rrjedhjeve në linjat e rrjetit tonë shpërndarës janë gjithmonë më të mëdha s e zero (shenjat “-“, nuk përfaqësojnë përfaqësojnë vlerën por mospërputhshmërinë e kahut pozitiv të rrjedhjes në unazë me drejtimin e rrjedhjes në tubacionin ku shfaqet kjo humbj hu mbje e hidraulike. hi draulike. 


Kuota e tabanit të rezervuarit të qendrës së banuar gjendet me anën e shprehjes së mëposhtme: Tab Re z  H l e   X  hw R

X



Siç u përmend edhe më parë, nëpërmjet tabelës së mësipërme u korrigjuan prurjet paraprake llogaritëse për të gjetur prurjet e sakta (ose mjaftueshmërisht të sakta). Me anën e vlerave të t ë prurjeve u gjendën edhe humbjet e energjisë për çdo linjë. Kështu, për të gjetur kuotën e tabanit të rezervuarit do të t ë përdoren si të dhëna, humbjet hidraulike të shkaktuara nga prurjet e korrigjuara në ciklin e fundit, meqenëse këto prurje janë mjaftueshmërisht të sakta (brenda nivelit të saktësisë saktësisë së caktuar më parë). Humbjet hidraulike të energjisë së rrjedhjeve në linjat e rrjetit tonë shpërndarës janë gjithmonë më të mëdha s e zero (shenjat “-“, nuk përfaqësojnë përfaqësojnë vlerën por mospërputhshmërinë e kahut pozitiv të rrjedhjes në unazë me drejtimin e rrjedhjes në tubacionin ku shfaqet kjo humbj hu mbje e hidraulike. hi draulike. 


Kuota e tabanit të rezervuarit të qendrës së banuar gjendet me anën e shprehjes së mëposhtme: Tab. Re z .  H l .e.   X  hw R X

Ku:

TAB. REZ .



- kuota gjeodezike e nyjës X të rrjetit shpërndarës, të cilës i llogaritet kuota e

tabanit të rezervuarit hw R X -


shkuar nga rezervuari R deri tek nyja X. Për të gjetur kuotën e tabanit të rezervuarit, i cili do të furnizojë me ujë të gjitha nyjat e rrjetit shpërndarës shpërndarës me prurjen e kërkuar dhe presionin e duhur, duhet të përcaktohet paraprakisht, lartësia e lirë ekonomike e presionit të ujit Hle, për të gjithë qendrën e banuar. Lartësia e lirë ekonomike përcaktohet në varësi varësi të lartësisë më të madhe të ndërtesave në qendrën e banuar. Në rastin tonë ndërtesa më e lartë do të pranohet 6 – katëshe, kështu që lartësia e lirë lir ë ekonomike do të jetë, Hle = 30 m (në të cilën përfshihen, lartësia e ndërtesës, humbjet hidraulike në sistemin e brendshëm të furnizimit me ujë si dhe presioni i punës në pajisjen hidraulike më të lartë). lartë) . Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 12 nga 16



Humbjet hidraulike të energjisë në linjën nga rezervuari tek nyja do të llogariten me anë të formulës së mëposhtme: hw = i x L

Ku:

[m]

iR-1 = pjerrësia hidraulike e rrrjedhjes rjedhjes në linjën R – 1 [m/m] LR-1 = 520 [m] gjatësia e linjës R – 1

Pjerrësia hidraulike e linjës R – 1 gjendet me ndihmën e tabelës së tubacioneve prej çeliku, duke pasur si kriter prurjen llogaritëse ll ogaritëse të linjës R – 1,

ql Rlog1 



560 56 0 l sek sek dhe shpejtësinë ekonomike sipas diametrit të tubacionit vek = f(Diametri). Nga sa u tha më sipër kemi nga tabela vlerën e mëposhtme të pjerrësisë

hidraulike: iR-1 = 0.00709 m/m. Humbja e energjisë në linjën R – 1 rezulton hwR-1 = 0.00709 x 520 = 3.69 m Më pas llogariten kuotat e tabanit të rezervuarit të kërkuara nga çdo nyjë e rrjetit, për të siguruar presionin minimal të punës, nëpërmjet shprehjes së sipërpërmendur (në rastin e shumë nyjave, mund të zgjidhen për gjetjen e kuotës së tabanit të rezervuarit; a) nyjat me kuota më të larta, b) nyjat me largësi më të mëdha ose c) nyjat të cilat i kanë të dy faktorët në vlera të mëdha ose të konsiderueshme. konsiderueshme. NYJA NYJA _ 1 1



Tab Tab . Re z .

 1  H l .e.  hw R 1 

967.00  30.00  3.69  1000.69 m

NYJA NYJA 2 

2 Tab . Re z .

  2  H l .e .  hw R2   2  H l .e .  (hw R1  hw12 ) 

965.00  30.00  (3.69  1.48)  1000.17 m

NYJA NYJA 3 

3 Tab . Re z .

  3  H l .e .  hw R3   3  H l .e .  (hw R1  hw12  hw23 ) 

957.50  30.00  (3.69  1.48  2.44)  995.11 m

NYJA NYJA 4 

4 Tab. Re z .

  4  H l . e .  hw R4   4  H l .e .  (hw R1  hw14

)  970.00  30.00  (3.69  1.95)  1005.64m

NYJA NYJA 5 

5 Tab . Re z .

  5  H l .e .  hw R5   5  H l .e .  (hw R1  hw14  hw45 ) 

965.00  30.00  (3.69  1.95  2.31)  1002.95m

NYJA NYJA 6 

6 Tab . Re z .

  6  H l . e.  hw R6   6  H l .e.  ( hw R1  hw14  hw45  hw56 )  

955 95 5.00  30.00  (3.69  1.95  2.31  1.12)  994 99 4.07m

NYJA NYJA 7 

7 Tab . Re z .

  7  H l .e .  hw R7   7  H l .e .  ( hw R1  hw12  hw23  hw36  hw67 )  

942 94 2.00  30.00  (3.69  1.48  2.44  1.28  1.54)  982 98 2.43m


Faqja 13 nga 16



NYJA NYJA 8 

8 Tab. Re z .

  8  H l .e .  hw R8   8  H l .e .  ( hw R1  hw12  hw23  hw38 )  

944 94 4.00  30.00  (3.69  1.48  2.44  1.16)  982 98 2.77m

NYJA NYJA 9 

9 Tab . Re z .

  9  H l . e .  hw R9   9  H l .e .  (hw R1  hw12  hw29 )  950.00  30.00  (3.69  1.48  2.56)  987.73 m

Nga llogaritjet e mësipërme del se nyja më e disfavorshme e rrjetit, e cila e kërkon kuotën e tabanit të rezervuarit më lart se të gjitha nyjet e tjera është nyja 4, me kuotë të tabanit të rezervuarit

Tab.Re z .  1005.64 m . 4

Kuota e tabanit të rezervuarit të rrjetit shpërndarës të qendrës së banuar do të jetë



QENDR. BANUAR

TAB. REZ

 1005.70 m .

Llogaritja e presioneve p resioneve në nyjet e rrjetit shpërndarës dhe paraqitja grafike e tyre

Pas llogaritjes së kuotës së tabanit të rezervuarit duhen përcaktuar presionet në nyjet e rrjetit shpërndarës, të cilat krijohen nga niveli i ujit në rezervuarin e qendrës së banuar. Presionet e ujit në nyjet e rrjetit shpërndarës llogariten për rastin më të disfavorshëm të nivelit të ujit në rezervuar, pra për rastin kur niveli i ujit është minimal (në rastin tonë pranohet kuota e tabanit të rezervuarit si nivel minimal i ujit në rezervuar). Presionet e ujit në nyjet e rrjetit shpërndarës gjenden me me shprehjen:

H X  Tab. Re z .   X  hw R  X Ku:

H X

- presioni i gjetur i nyjës X të rrjetit r rjetit shpërndarës

TAB. REZ .



- kuota gjeodezike e nyjës X të rrjetit, të cilës i llogaritet kuota e tabanit të

rezervuarit hw R  X -


shkuar nga rezervuari R deri tek nyja X. Llogaritja e presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës paraqitet më poshtë NYJA NYJA 1 H 1   Tab.Re z .  1  hw R1  1005.70  967  3.69  35.01 m


Faqja 14 nga 16



NYJA NYJA 2 H 2  Tab. Re z .   2  hw R2  Tab. Re z .   2  (hw R1  hw12 )  1005.70  965  (3.69  1.48)  35.53 m NYJA NYJA 3 H 3  Tab. Re z .   3  hw R3  Tab.Re z .   3  (hw R1  hw12  hw23 )  1005.70  957.50  (3.69  1.48  2.44) 

40.59 m

NYJA NYJA 4

97 0  (3.69  1.95)  30.06 m H 4   Tab. Re z .   4  hw R4   Tab.Re z .   4  ( hw R1  hw14 )  1005.70  970 NYJA NYJA 5 H 5  Tab. Re z .   5  hw R5  Tab. Re z .   5  (hw R1  hw14  hw45 )  1005.70  965  (3.69  1.95 

2.31)  32.75 m

NYJA NYJA 6 H 6  Tab. Re z .   6  hw R6  Tab.Re z .   6  (hw R1  hw14  hw45  hw56 )   1005.70  955  (3.69  1.95 

2.31  1.12)  41.63 m

NYJA NYJA 7 H 7  Tab.Re z .   7  hw R7   Tab.Re z .   7  (hw R1  hw12  hw23  hw36  hw67 )   1005.70  942 

(3.69

 1.48 

2.44  1.28  1.54)  53.27 m

NYJA NYJA 8 H 8  Tab.Re z .   8  hw R8  Tab.Re z .   8  (hw R1  hw12  hw23  hw38 )   1005.70  944  (3.69  1.48 

2.44  1.16)  52.93 m

NYJA NYJA 9 H 9  Tab. Re z .   9  hw R9  Tab. Re z .   9  (hw R1  hw12  hw29 )  1005.70  950  (3.69  1.48  2.56) 

47.97 m

Nga llogaritjet e mësipërme vihet re se presionet e ujit në rrjetin shpërndarës kanë vlera në intervalin H = 30.06 m deri në H = 53.27 m, pra mbi presionin minimal të paracaktuar Hle = 30 m. Nga këto vlera vl era të presioneve nxirret përfundimi përfundimi se kuota e tabanit të rezervuarit është zgjedhur drejt. Një shprehje tjetër për llogaritjen e presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës duke u nisur nga pika më e disfavorshme (të cilës i njihet presioni; me vlerën e lartësisë së lirë ekonomike, e cila në rastin tonë është Hle = 30 m), jepet më poshtë:

Za + Ha = Zb + Hb + hwa-b për çdo dy nyje a dhe b kur uji shkon nga a në b, ku: Za – është kuota e nyjes a të rrjetit shpërndarës shpërndarës Ha – është presioni i ujit në nyjen a të rrjetit rr jetit shpërndarës Zb – është kuota e nyjes b të rrjetit shpërndarës Hb – është presioni i ujit në nyjen b të rrjetit rr jetit shpërndarës hwa-b – janë humbjet hidraulike të energjisë së rrjedhjes së ujit kur uji shkon nga nyja a në nyjen b të rrjetit shpërndarës. Në bazë të rezultateve të marra më sipër ndërtohet grafiku i presioneve të ujit në nyjat e rrjetit shpërndarës. Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 15 nga 16



PARAQITJA GRAFIKE E PRESIONEVE TË UJIT NË NYJAT E RRJETIT RRJET IT SHPËRNDARËS

Rezervuari

3 5 ,0 1 m 3 5 ,5 3 m

1 3 0 ,0 6 m

2

4 4 0 ,5 9 m

4 7 ,9 7 m

3 2 ,7 5 m

3 9

5 2 ,9 3 m

5 4 1 ,6 3 m

8

5 3 ,2 7 m

6 7 Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 16 nga 16



Ushtrime (Furnizimi me ujë) IV.

LINJAT E JASHTME TE TE UJE UJE SJELLE SJELL E SIT Linjë e jashtme e sistemit të furnizimit me ujë (ndr. sistemi i ujësjellësit) quhet ajo

pjesë e ujësjellësit, e cila përcjell ujin nga burimi i ujit (i cili mund të jetë burim pikësor, lumë, liqen, pus, etj.) deri tek rezervuari i rregullimit të prurjes së kërkuar nga qendra e banuar. N.q.s. do të jenë dy apo më tepër linja të jashtme të sistemit të ujësjellësit, atëherë bashkësia e gjithë këtyre linjave do të quhet rrjet i jashtëm i ujësjellësit. Në këtë pjesë, vendosen: -

Linjat e përcjelljes së ujit, ujit, të cilat cilat mund të jenë linja pa presion (kanale me seksion katërkëndor prej betoni ose tubacione të mbushura pjesërisht), ose linja me presion (tubacione metalikë, plastikë ose material tjetër), të ci lat shërbejnë për përcjelljen e ujit nga burimi deri tek rezervuari rregullues.

-

Veprat e shuarjes së presionit presionit (me (me shuarje shuarje të energjisë së ujit (presionit) (presionit) me pusetë me nivel të lirë të ujit ose me reduktorë presioni)

-

Pusetat e ajrimit në të cilat cilat vendosen vendosen valvolat e ajrimit. ajrimit. Valvolat e ajrimit ajrimit shërbejnë shërbejnë për nxjerrjen dhe futjen e ajrit nga tubacionet gjatë mbushjes me ujë apo zbrazjes nga uji të tubacioneve, si dhe të nxjerrjes së ajrit të mbledhur në pjesët e sipërme të tubacionit gjatë shfrytëzimit të veprës.

-

Pusetat e shkarkimit, shkarkimit, në të cilat cilat vendosen vendosen saraçineskat e shkarkim shkarkimitit të ujit. Saraçineskat shërbejnë për shkarkimin e ujit të tubacionit, në rast ndërhyrjeje riparimi apo mirëmbajtjeje etj. të tubacionit.

-

Pusetat e manovrimit, në të të cilat cilat vendosen saraçineska për kontrollin e rrjedhjes së ujit të linjave të ndryshme (kjo pusetë vendoset në rast se kemi degëzim të li njës kryesore apo bashkime bashkime të linjave të ujit nga burime uji të ndryshme.

-

Impianti i ngritjes mekanike mekanike të të ujit (ndr. (ndr. stacione stacione pompash pompash të ujit nga burimi etj.), etj.), të cilat kanë në përbërje të tyre grupet e presionit apo pompat për ngritjen e ujit në lartësinë e nevojshme me prurjen e kërkuar.

-

Impiantet e pastrimti dhe trajtimit të ujit, të cilat janë janë vepra që shërbejnë shërbejnë për trajtimin trajtimin dhe pastrimin e ujit të burimit deri në nivelin e kërkuar të pastërtisë me karakteristikat e ujit të pijshëm.

Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë-Kanalizime”

Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 1 nga 10



Pozicionet e sakta të elementëve të sipërpërmendur përcaktohen në varësi të disnivelit midis burimit dhe rezervuarit, konfigurimit konfigurimit të terrenit t errenit ku kalon tubacioni, cilësisë së ujit etj. Linjat e jashtme të ujësjellësit, sipas mënyrës së përcjelljes së ujit janë: a) Me vetërrjedhje b) Me ngritje mekanike Linja(t) e jashtme me vetërrjedhje, ndërtohet(n) atëhere kur kuota e nivelit

minimal të ujit në burim ndodhet mbi kuotën e nivelit maksimal maksimal të rezervuarit shpërndarës, i cili siç e pamë ndodhet në një kuotë të përcaktuar nga pika më e disfavorshme e rrjetit. Në këtë rast ai projektohet i tillë që të shfrytëzohet i gjithë disniveli burim – rezervuar, në formën e humbjeve hidraulike. Linja(t) e jashtme me ngritje mekanike, ndërtohet(n) atëherë kur kuota e nivelit

minimal të ujit në burim është nën kuotën e nivelit maksimal të ujit në rezervuar. Në këtë rast linja apo rrjeti i jashtëm projektohet projektohet duke pasur parasysh kohën e punës dhe prurjen që duhet të përcillet nga pompat.



Faqja 2 nga 10



a.1) Linja e jashtme me vetërrjedhje (rasti me një diametër)

Në figurën e mëposhtme jepet linja e jashtme e furnizimit me ujë të rezervuarit rregullues të qendrës së banuar me rrjet shpërndarës të hapur, i cili ka kuotën e tabanit 480 m dhe që e merr ujin nga një burim me kuotë 499.38 m. Tubacioni i linjës së jashtme ka gjatësinë L = 2000 m. Të përmasohet kjo tubacioni i kësaj linje duke ditur se prurja që ajo përcjell do të jetë prurja llogaritëse, sipas kërkesës për ujë të qendrës së banuar me 182 000 banorë (linja e jashtme me vetërrjedhje përcjell përcjell ujin për 24 orë/24 or ë/24 orë). Lartësia e ujit në rezervuar do të jetë h0 = 3.00 m, kurse lartësia e ujit në burim do të jetë hb = 1.00 m. Vepra e Marrjes m 1 = b h

499.38

VIJA E TOKËS TUBACIONI L = 2000 m m

Rezervuari 3 = h

480

Zhvillimi i ushtrimit Për të përmasuar linjën sipas si pas tabelave të dhëna duhet të përcaktohen parametrat hidraulikë në funksion të të cilave duhet të punojë linja e jashtme: -

Prurja llogaritëse, llogaritëse, e cila është funksion i kërkesës kërkesës ditore për ujë të qendrës qendrës së së

banuar. Kjo prurje llogaritëse ka vlerën: ql log -



ditore Qmax max  1000

t  3600



32000 1000 24  3600



370 litra / sek

Pjerrësia hidraulike, hidraulike, e cila gjendet në funksion funksion të disnivelit disnivelit midis midis nivelit nivelit minimal minimal

të ujit në burim dhe nivelit maksimal të ujit në rezervuarin rregullues. Kjo energji e zotëruar nga burimi kundrejt rezervuarit shfrytëzohet për përballimin e humbjeve hidraulike, pra harxhohet e tërë energjia e disponueshme në formën e humbjeve hidraulik e. Disniveli llogaritet të jetë:

burim

hw   min

Pjerrësia hidraulike gjendet si vijon:



tab

  rez  h0 

i

hw 

l

499.38  (480  3)  16.38

16.38 

2000



m

0.00819m / m

Nga tabela e tubacioneve prej çeliku del se në tubacionin e linjës së jashtme me diametër d = 500 mm, realizohet pjerrësia hidraulike i = 0.00819 m/m, gjatë përcjelljes së prurjes llogaritëse q = 370.00 l/sek. Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë-Kanalizime”


Faqja 3 nga 10



a.2) Linja e jashtme me vetërrjedhje (rasti me dy diametra)

Në figurën e mëposhtme jepet linja e jashtme e furnizimit me ujë të rezervuarit rregullues të qendrës së banuar me rrjet shpërndarës të mbyllur, i cili ka kuotën e tabanit 1006 m dhe që e merr ujin nga një burim me kuotë 1059 m. Tubacioni i linjës së jashtme ka gjatësinë gjatësinë L = 1750 m. Të përmasohet përmasohet kjo tubacioni i kësaj linje duke ditur ditur se prurja që ajo përcjell do të jetë prurja llogaritëse, sipas kërkesës për ujë të qendrës së banuar me 182 000 banorë (linja e jashtme me vetërrjedhje përcjell ujin për 24 orë/24 orë). Lartësia e ujit në rezervuar do të jetë h0 = 3.50 m, kurse lartësia e ujit në burim do të jetë hb = 1.00 m. Vepra e Marrjes m 1 = b h

1059

VIJA E TOKËS TUBACIONI L = 1750 m

m .5

Rezervuari 3 = h

1006

Zhvillimi i Ushtrimit Për të përmasuar linjën sipas tabelave të dhëna duhet të t ë përcaktohen parametrat hidraulikë në funksion të të cilave duhet të punojë punojë linja e jashtme: -

Prurja llogaritëse, llogaritëse, e cila është funksion i kërkesës kërkesës ditore për ujë të qendrës qendrës së së

banuar. Kjo prurje llogaritëse gjendet si më poshtë: ql log

-




t  3600



32000  1000 24  3600



370 litra / sek

Pjerrësia hidraulike, hidraulike, e cila gjendet në funksion funksion të disnivelit disnivelit midis midis nivelit nivelit minimal minimal

të ujit në burim dhe nivelit maksimal të ujit në rezervuarin rregullues. Kjo energji e zotëruar nga burimi kundrejt rezervuarit shfrytëzohet për përballimin e humbjeve hidraulike, pra harxhohet e tërë energjia e disponueshme në formën e humbjeve hidraulike. Disniveli llogaritet të jetë:

burim

hw   min





tab

  rez  h0  1050  (1006  3.5) 

40.50

m

Faqja 4 nga 10



Pjerrësia hidraulike gjendet:

i

hw 

l

40.5 



1800

0.0225

m/ m

Nga tabela e tubacioneve prej çeliku rezulton se pjerrësia i = 0.0225 m/m, për prurjen llogaritëse qllog = 370 litra/sek, lit ra/sek, ndodhet midis midis vlerave të pjerrësisë : -

i1 = 0.02681 m/m të diametrit d1 = 400 mm dhe ......

-

i2 = 0.01437 m/m të diametrit d2 = 450 mm

Bazuar në vlerat e mësipërme, mësipërme, duhet që linja e jashtme të trasohet tr asohet me një tubacion me dy pjesë me diametra të ndryshëm, me gjatësitë L1 dhe L2 (të cilat i përkasin respektivisht pjesëve të tubacionit me diametër d1 dhe d2), të tilla që, shuma e humbjeve hidraulike të secilës pjesë, të jetë e barabartë me diferencën e kuotës së nivelit minimal të ujit në burim, me kuotën e nivelit maksimal të ujit në rezervuar, e njësuar si humbje hidraulike e të gjithë linjës së jashtme. Për gjetjen e gjatësive të secilës pjesë të tubacionit duhet të zgjidhet sistemi i mëposhtëm i ekuacioneve:  L  L  L  hw  hw  h  1

2

1

2

 L  L  L  hw i L  i L  h  1

1

2

1

2

2

hw



 L  L  1750  L  1750  L   0.02681 L  0.01437  L  40.50 0.02681 L  0.01437  1750  L   40.50 1

2

2

1

2

1

1

1

Nga zgjidhja e këtij sistemi rezultojnë vlerat e mëposhtme respektive të gjatësisë së pjesëve të tubacionit : L1 = 1234 m (d1 = 400 mm)



dhe

L2 = 516 m (d2 = 450 mm) .

Faqja 5 nga 10



b) Linja e jashtme me ngritje mekanike

Linja e jashtme me ngritje mekanike ndërtohet kur kuota e nivelit minimal minimal të ujit në burim është më e ulët se kuota e nivelit maksimal të ujit në rezervuarin r ezervuarin rregullues të qendrës së banuar. Energjia e duhur për ngritjen e ujit nga burimi me kuotë më të ulët, tek rezervuari me kuotë më të lartë lar të përftohet nga impianti me ngritje mekanike (stacioni i pompave – STP), i pozicionuar në fillimin e linjës li njës së jashtme me ngritje mekanike. mekanike. Kërkesa ditore për ujë e qendrës së banuar, e cila do të furnizohet nga kjo linjë e jashtme është

  32 000  000 ³ë, prurje e cila do të përcillet nga STP dhe linja e jashtme në

kohën t = 20 orë në ditë.

Të projektohet linja e jashtme me ngritje mekanike, në të cilën: I. -

Të përmasohet tubacioni i linjës së jashtme, kur: Kuota e sipërfaqes së tokës së vaskës së grumbullimit të ujit nga burimi është

343.0 m dhe niveli dinamik (niveli i ujit në vaskë, gjatë punës së pompave) pompave) ndodhet në thellësinë hd = 3.0 m nga kuota e sipërfaqes së tokës. -

Kuota e tabanit të rezervuarit është është 480 m dhe lartësia lartësia e ujit në të është h0 = 4 m.

-

Gjatësia e tubit të thithjes është lth = 10 m dhe gjatësia e tubit të dërgimit ld = 850 m

Rrjeti i hapur shpërndarës i qendrës së banuar klasifikohet si vepër e kategorisë së parë, par ë, dhe si i tillë ka 2 (dy) elektropompa në punë dhe 2 elektropompa (dy) rezervë. II.

Të përcaktohet kuota e aksit të pompave, duke u bazuar tek në katalogun përkatës të pompave.

, i cili të gjendet REZERVUARI m 4 = h

480

TUBI I DËRGIMIT L = 850 m

IMPIANTI ME NGRITJE MEKANIKE (STP) TUBI I THITHJES L = 10 m BURIMI I UJIT

343 m 3 = d h

VASKA E GRUMBULLIMIT TË UJIT



Faqja 6 nga 10



Zhvillimi i Ushtrimit I.

Linja e jashtme jashtme me ngritje mekanike përbëhet nga: Tubi i thithjes së ujit të çdo çdo pompe, pompe, ku përfshihen: tubi, filtri me kundravalvol dhe 2

-

bërryla 90° të tubacionit të linjës. Pompat e impiantit impiantit me me ngritje ngritje mekanike mekanike të cilat janë të lidhura paralel me me njëra njëra--

-

tjetrën Tubi i dërgimit dërgimit të impiantit me me ngritje mekanike, mekanike, i cili cili është tub i përbashkët për të

-

dyja pompat dhe për këtë arsye, duhet të përmasohet për të përcjellë prurjen e dërguar nga të dyja pompat. Në këtë tub përfshihen: tubi, kundravalvola, saraçineska një degëzim 90° (Tee) dhe 2 bërryla 90° të tubacionit të linjës. Llogaritjet hidraulike të linjës së jashtme me ngritje n gritje mekanike përfshijnë llogaritjet e parametrave hidraulikë: 1. Prurja : o

e tubit të thithjes thithjes së secilës pompë

o

e tubit të dërgimit, në të cilën cilën përcillet prurja e të dyja pompave të STP

2. Lartësia e ngritjes ngritjes së ujit nga pompa, e cila jepet me shprehjen:

   +ℎ []

1. Prurja, e cila do të përcjellë linja e jashtme do të llogaritet në funksion të kërkesë

 32000 ³ë , e cila do të  përcillet nga impianti me ngritje mekanike për kohën t = 20 [ ³ë ].

ditore për ujë të qendrës së banuar

ql log




t  3600



32000  1000 20  3600



444.4  444

litra sek 

Nga llogaritjet e mësipërme del se të dyja pompat së bashku, përcjellin prurjen

 444  Nga të dhënat rezulton se janë 2 pompa në punë dhe 2 rezervë. Prurja e një pompe në punë do të jetë:

      222 



Faqja 7 nga 10



2. Lartësia e ngritjes së ujit do të llogaritet për rastin më të disfavorshëm midis

niveleve, që do të jetë diferenca më e madhe midis niveleve të ujit në vaskën e grumbullimit dhe rezervuarit rregullues. Rasti më më i disfavorshëm di sfavorshëm është është rasti kur : -

në vaskë niveli i ujit ndodhet në nivelin minimal (dinamik) të ujit

-

në rezervuar niveli niveli i ujit ndodhet në nivelin maksimal të ujit.

Lartësia e ngritjes së ujit nga pompat gjendet me shprehjen :

   +ℎ [] ku:

HP – lartësia e ngritjes së ujit nga pompat

∇...) në vaskën e grumbullimit (nga ku merret uji) dhe kuotës së nivelit maksimal të ujit (∇.  ) në rezervuarin rregullues (ku dërgohet uji). humbjet hidraulike të linjës së jashtme, ℎ  ℎ  + ℎ  [], ku përfshihen: ℎ  ℎ + ℎ [m]   dhe humbjet hidr.   ) (humbjet hidr. (ℎ (ℎ ℎ  ℎ + ℎ [m]   dhe humbjet hidr.   ) (humbjet hidr. (ℎ (ℎ  + ℎ − (∇.Ë Lartësia gjeodezike:   ∇. − ∇... ∇  . − ℎ )   480 + 4 − 343 − 3 HGJ – lartësia gjeodezike midis kuotës së nivelit minimal të ujit (

hw – hw –

a) humbjet hidraulike në thithje gjatësore

të vendit

b) humbjet hidraulike në dërgim gjatësore

të vendit

   []

Humbjet Hidraulike:

ℎ  ℎ  + ℎ []

a) humbjet hidraulike në thithje

ℎ  ℎ + ℎ [m]

Për të llogaritur humbjet hidraulike në thithje duhet të merren parasysh: -

pjerrësia hidraulike e rrjedhjes, e cila gjendet gjendet si funksion funksion (qllog, vek). Nga tabela e tubacioneve prej çeliku nxirren të dhënat:

 222  Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë-Kanalizime”


⇒   450  ⇒ ==.. // Faqja 8 nga 10


-


koefiçentët e humbjeve humbjeve lokale në pajisjet e montuara montuara në tubin e thithjes thithjes janë: janë: o

filtri me kundravalvol

kf = = 10

o

Bërryli DN 450 mm 90°

kb = 1.2

Humbjet hidraulike në thithje janë:

       ℎ  ℎ + ℎ  [ ×  ] +[( + 2 × ) × ×] 1.4 

ℎ  [0.00517 × 10] + 10 + 2 × 1.2 × 2×9.81    [.] + [.]  .  [] b) humbjet hidraulike në dërgim dërgim

ℎ  ℎ + ℎ [m]

Për të llogaritur humbjet hidraulike në dërgim duhet të merren parasysh: -

pjerrësia hidraulike e rrjedhjes, e cila gjendet gjendet si funksion funksion (qllog, vek). Nga tabela e tubacioneve prej çeliku nxirren të dhënat:

 444  -

/ ⇒   500  ⇒ ==.. /

koefiçentët e humbjeve humbjeve lokale në pajisjet e montuara montuara në tubin e thithjes thithjes janë: o

Kundravalvola

kk = 1.7 – 2

o

Saraçineska (tip portë)

ks = 0.03

o

Bërryli DN 500 mm 90°

kb = 1.2

o

Degëzimi DN 500 mm

kt = 1.3

Humbjet hidraulike në dërgim janë:

       ℎ  ℎ + ℎ  [ ×  ] + [ +  + 2 ×  +  × ×]  2. 2 6 

ℎ  [0.0118 × 850] + 2 + 0.0.03 + 2 × 1.2 + 1.3 × 2×9.81    [.] + [.]  . []

(SHËNIM: Vihet re se humbjet gjatësore tek tubi i thithjes (tub i shkurtër) janë 4.2% e humbjeve lokale, kurse humbjet humbjet lokale tek tubi i dërgimit (tub i gjatë) janë rreth rr eth 15 % e humbjeve gjatësore.)



Faqja 9 nga 10



Duke u bazuar në llogaritjet e mësipërme, llogaritet vlera e lartësisë së ngritjes së ujit nga pompa(t) (ndr. prevalenca e pompës):

   +ℎ   + ℎ + ℎ []  140+ 1.29 + 11.51   []

Një pompë e impiantit me ngritje mekanike duhet të ketë parametrat parametrat hidraulikë:

 222 [⁄]  153 []

Në katalogët e pompave zgjidhet një prej pompave, e tillë që pika e punës në kurbën Q = f (H) të impiantit me ngritje mekanike të përcjellë prurjen e kërkuar me lartësinë e duhur. II.

Nga katalogu zgjidhet një pompë sipas karakteristikave të mësipërme. mësipërme. Pompa e

zgjedhur ka lartësinë bruto të thithjes (NPSHr)

  4.5 

Kuota e aksit të pompës do të zgjidhet kundrejt kuotës së nivelit dinamik të t ë ujit në vaskën e grumbullimit. Për këtë llogaritet lartësia gjeodezike në thithje, e cila gjendet:

  ℎ + ℎ

⇒

ℎ   − ℎ 4.5−1.29

ℎ  3.21 

Kuota e aksit të pompës, nuk mund të vendoset më më lart se 3.21 m nga niveli dinamik i ujit në vaskën e grumbullimit. gr umbullimit. E pranojmë Kuota e aksit të pompës do të jetë:

ℎ  3.20 

∇ ∇... + ℎ  ( ∇.Ë. − ℎ) + ℎ  343−3 +3.20 ∇ 343. 343.2020  > ∇.Ë.  343  Pra pompa do të instalohet mbi sipërfaqen e tokës dhe stacioni nuk do të jetë i thelluar.



Faqja 10 nga 10



Ushtrime (Furnizimi me ujë) V.

Sistemi i Furnizimit me Ujë të ndërtesës së banimit

1. Rasti me një një aparat ujëmatës ujëmatës në hyrje hyrje të ndërtesës

Të projektohet sistemi i furnizimit me ujë të ftohtë të një ndërtese banimi 5-katëshe (me 4_kate banimi dhe 1 kat përdhe) kur jepen: 

Planimetria e katit përdhe dhe e katit tip të banimit të ndërtesës.



Pika e lidhjes, e cila ndodhet nd odhet 7.00 m larg nga faqja e përparme e fasadës dhe në

thellësinë h = 1.0 m nga niveli i tokës së sistemuar. 

Kuota 0.00 e katit përdhe, e cia është 50 cm mbi nivelin e tokës



Lartësitë e kateve të ndërtesës, rreth 3.10 m të larta



Presioni i lirë në pikën e lidhjes, me vlerë H lirë = 32.75 m,

meqenëse pika e lidhjes së sistemit të furnizimit me ujë të ndërtesës është në nyjen 5 të rrjetit të mbyllur të llogaritur në ushtrimin e mëparshëm.

Në projektimin e sistemit të furnizimit me ujë të ndërtesës kryhet trasimi në planimetri i këtij sistemi, ndërtimi i aksonometrisë dhe llogaritja e parametrave hidraulikë hidraulikë dhe gjeometrikë g jeometrikë të sistemit (prurja llogaritëse, humbjet hidraulike, presioni, diametri i tubacioneve).

Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë -Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 1 nga 12



PLANIMETRIA E KATIT PËRDHE Planimetria e katit përdhe

Sh.1 : 50

Sistemi hidrosanitar në ndërtesë Programi i Studimit: Ndërtim, Hidro - Kursi III Pedagogu i lë ndës : Alket KUMARAKU

PLANIMETRIA E KATIT TIP Planimetria Planimetr ia e katit tip

Sh.1 : 50

Sistemi hidrosanitar në ndërtesë Programi i Studimit: Ndërtim, Hidro - Kursi III Pedagogu i lëndës : Alket KUMARAKU


Faqja 2 nga 12



Zhvillim i Ushtrimit Ushtrimit Projektimi i sistemit të furnizimit me ujë në ndërtesa fillon me përcaktimin e tipit të sistemit të furnizimit me ujë, pozicionimin e pajisjeve hidrosanitare sipas kushteve dhe kritereve përkatëse hapësinore hapësinore dhe funksionale të tyre. Për të projektuar sistemin e brendshëm të furnizimit me ujë ndjekim hapat e mëposhtëm:

1. Pozicionimi i pajisjeve hidrosanitare Projektimi i sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë të ndërtesës, fillon me pozicionimin e pajisjeve sanitare në të cilat do të përdoret ky ujë. Por paraprakisht duhen parë se ku janë pozicionuar puset vertikale vertikale të vendosjes së kolonave të shkarkimit dhe pozicioni i kolonës së furnizimit me ujë. Pusi vertikal i shkarkimit jepet nga arkitektura në qoshe të banjës në murin perimetral perimetral të ndërtesës. Ky pus vertikal jepet me përmasa të saj 20 x 20 2 0 cm e mbuluar me mur m ur tulle me përmasa rreth 12 cm. Pajisjet sanitare të vendosura në nyjet sanitare banjë janë; klozeta (WC) me përmasa në plan 68 x 40 cm, bideja (BD) me përmasa në plan 55 x 40 cm, larësja la rësja e duarve (LD) me përmasa në plan 66 x 50 cm, pllaka e dushit (DU) me përmasa në plan 90 x 90 cm, larësja e pjatave (LP) me përmasa në plan 120 (90) x 60 cm dhe larësja automatike e rrobave (LA) me përmasa në plan 60 x 60 cm. Këto pajisje vendosen në nyjet sanitare përkatëse, të tilla që pajisja më pranë kolonës së shkarkimit të jetë klozeta (me largësi nga pllaka e murit rreth 25 2 5 cm dhe hapësirë para saj rreth 55 cm) dhe me radhë më tej të vendosen; bideja, e cila rekomandohet në krah të klozetës në largësi rreth 20 cm me hapësirë para saj rreth 55 cm. Në murin përballë këtyre dy pajisjeve është vendosur v endosur larësja larësja e duarve (nga ana e derës) me largësi minimale nga muret dhe pajisjet e tjera rreth 20 cm dhe hapësirë para saj rreth 70 cm dhe pllaka e dushit në qoshen e murit m urit pranë dritares (boileri i ujit të ngrohtë i cili nuk trajtohet në këtë lëndë, duhet pozicionuar në një hapësirë të lirë nga pajisjet minimumi rreth 60 cm nga buza e pllakës së dushit; në rastin tonë mund të të vendoset pas derës së banjës). Lavatriçja është një pajisje tjetër e cila është vendosur jashtë nyjes sanitare banjë me hapësira anësore anësore dhe pas saj rreth 10 – 15 cm (para saj një hapësirë e lirë rreth 70 cm), ku të ketë mundësi të montohen saraçineska e furnizimit me ujë dhe pika e shkarkimit. Në anën tjetër të murit të banjës ku janë vendosur WC dhe BD, e cila është hapësira e nyjes së këndit të gatimit, vendoset larësja e pjatave (LP). Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë -Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 3 nga 12



2. Trasimi i linjave të sistemit sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë në planimetritë e ndërtesës Trasimi i linjave të sistemit të furnizimit me ujë të ftohtë të ndërtesës bëhet në të gjitha katet e ndërtesës.Këto tubacione tubacione trasohen pjesërisht në mur dhe pjesërisht në dyshemetë e kateve përkatëse. Trasimi Trasimi i këtyre tubacioneve bëhet si më poshtë: -

Në planimetrinë e katit përdhe trasohen tubacionet e linjave duke filluar që nga puseta e

pikës së lidhjes së sistemit hidrosanitar me rrjetin shpërndarës të ujësjellësit në largësinë rreth 10 m nga fasada e përparme e ndërtesës. Pas kësaj trasohet tubacioni tubacioni i magjistralit kryesor i cili vendoset fillimisht fillimisht në tokë në thellësinë 1 m nga niveli n iveli i tokës së sistemuar deri tek hyrja e ndërtesës (themeli i ndërtesës). Në këtë pikë ky tubacion del në sipërfaqe dhe trasohet në dyshemenë e nyjes sanitare deri tek muri i hyrjes ku në tubacion (siç shihet edhe nga figura) vendoset aparati i përbashkët ujëmatës dhe saraçineska kryesore e kontrollit të prurjes në ndërtesë. Të dyja këto vendosen në një kuti ose hapësirë brenda në mur dhe aksi i tubacionit apo i pajisjeve duhet të jetë në lartësinë la rtësinë 50 – 70 cm nga dyshemeja e hapësirës ku ndodhen. Më tej magjistrali vazhdon nëpër mur dhe del nga muri në n ë dyshemenë e katit përdhe dhe trasohet nëpër dyshemenë e këtij kati deri tek pozicioni i kolonave të furnizimit me ujë të të dy grupeve (vertikale) të nyjeve sanitare banjë dhe kuzhinë. Në këtë planimetri shënohet edhe emërtimi i kolonave të furnizimit me ujë si në figurën përkatëse dhe pas llogaritjeve l logaritjeve hidraulike hidraulike dhe përmasimit të tubacioneve tubacioneve të sistemit vendosen edhe diametrat e çdo pjese llogaritëse (sipas llogaritjeve që do të zhvillohen në hapat e mëposhtëm). -

Në planimetrinë e katit tip trasohen tubacionet e degëzimeve nga kolonat e furnizimit me

ujë për në pajisjet hidrosanitare h idrosanitare në nyjet sanitare. Këto tubacione të degëzimeve trasohen nëpër murin e nyjes sanitare deri në pajisjen e fundit të kësaj nyjeje sanitare. Ky tubacion vendoset në lartësinë 65 – 70 cm nga dyshemeja. Nga ky tubacion dalin të gjitha g jitha degëzimet e pikave të furnizimit me ujë të pajisjeve sanitare, lartësitë e të cilave nga dyshemeja e mbaruar (nga pllakat e dyshemesë) jepen si më poshtë: 

Kaseta e shkarkimit të Klozetës (WC) – 0.30 – 0.40 m



Bideja (BD) – 0.25 – 0.30 m



Larësja e duarve (LD) – 0.65 – 0.70 m



Grupi i Dushit (DU) – 1.10 m (ose Vaska e larjes (VA) – 0.50 – 0.60 m)


Faqja 4 nga 12

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës 

Larësja e pjatave (LP) – 0.65 – 0.70 m



Larësja automatike e rrobave (LA) – 0.65 – 0.70 m



Larësja automatike e enëve (LS) – 0.65 – 0.70 m


Në këtë planimetri shënohet edhe emërtimi emërtimi i kolonave të furnizimit me ujë si në figurën përkatëse dhe pas llogaritjeve hidraulike dhe përmasimit të t ubacioneve të sistemit vendosen edhe diametrat e çdo pjese llogaritëse (sipas llogaritjeve që do të zhvillohen në hapat e mëposhtëm). Më poshtë paraqiten planimetritë e kateve të ndërtesës në të cilat jepen edhe tubacionet e pjesëve përkatëse të sistemit të furnizimit furnizimit me ujë sipas shpjegimeve sh pjegimeve të dhëna më sipër.


Faqja 5 nga 12



PLANIMETRIA E SISTEMIT HIDROSANITAR HIDROSANITAR TË FURNIZIMIT ME UJË NË N Ë KATIN PËRDHE Planimetria e katit Përdhe

(Sistemet hidrosanitare të furnizimit me ujë) Sh.1 : 50

Tubacioni Kryesor (Magjistrali) i Furnizimit me Ujë Ø 25 mm



K.U.1 Kolona e Furnizimit me Ujë


Aparati Ujëmatës Ujëmatës Ø 11 2" Saraçineska Kryesore Ø 112" ) li m rat m g

3

s ji 2

Kutia e aparatit ujëmatës a

Ø M( jë r o

U e m

s e yr K

it io

n zi a u

i

im rn c b F u

Tubacioni i Rrjetit Shpërndarës të Furnizimit me Ujë

T

i

Pika A e Lidhjes me Rrjetin Shpërndarës


PLANIMETRIA E SISTEMIT HIDROSANITAR HIDROSANITAR TË FURNIZIMIT ME UJË NË KATIN TIP Planimetria e katit Tip

(Sistemet hidrosanitare të furnizimit me ujë) Sh.1 : 50



r

r a

a b

b 0

0 1

1 N

N P

P "

" 4

3

4

3

Ø

Ø u

u k

k li

li e

e ç

BO

ç b

b u

u T

T

80Ltrs

BO 80Ltrs

Tub çelikuØ 12" PN 10 bar

Tub çeliku Ø 12" PN10 bar

r

r a

a b

b 0

0 1

1 N

N P

P

"2 1

"2 1

Ø

Ø u

u ikl

ikl e

e ç

ç b

b T

T

u

u

Tub çelikuØ 12" PN10 bar

Tub çelikuØ 12" PN10 bar



Faqja 6 nga 12



3. Aksonometria Aksonometria e sistemit hidrosanitar të Furnizimit me ujë Aksonometria Aksonometria e sistemit s istemit hidrosanitar të ndërtesës ndërtohet sipas një dimetrie të caktuar (me rregullat e dimetrisë për gjatësitë e tubacioneve) tubacioneve) duke u bazuar në planimetrinë e sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë të paraqitur në planimetrinë e katit përdhe dhe në planimetrinë e katit tip të ndërtesës. Vizatohen elementët elementët e këtij sistemi hidrosanitar të furnizimit me ujë duke filluar nga pika e lidhjes A, e deri tek aparati më i largët. Në këtë aksonometri vizatohen duke filluar nga pika e lidhjes A, tubacioni i magjistralit magjistralit kryesor (në të cilin paraqitet edhe saraçineska kryesore kryesore dhe aparati kryesor ujëmatës i ndërtesës) nëpër tokë në thellësinë -1 m nga n iveli i tokës së sistemuar; del përafërsisht përafërsisht në sipërfaqen e tokës, deri në thellësinë -0.10 m dhe futet në hyrjen e ndërtesës (me kuotë dyshemeje -0.50 m, m.q.n.s. lartësia e xokolit është h xokoli = 0.50 m) deri tek pozicioni i kutisë së aparatit ujëmatës, ku ky tub futet në mur dhe ngrihet deri në lartësinë 0.70 m mbi nivelin e dyshemesë së hyrjes së ndërtesës. Pas kutisë së aparatit ujëmatës, ujëmatës, ky tubacion trasohet nëpër mur në këtë nivel deri sa të arrihet në hapësirën e katit përdhe, i cili ka kuotë të dyshemesë ± 0.00 m (50 cm më lart se dyshemeja e hyrjes së s ë ndërtesës). Në këtë pikë tubacioni i magjistralit ulet ulet rreth 20 cm (derisa të jetë në nivelin e dyshemesë) dhe trasohet deri tek pozicioni i kolonave në dyshemenë e katit përdhe (me kuotë 0.00 m), në pozicion të tillë, që të jetë në të njëjtën vertikale (brenda (brenda nyjes sanitare) , nga kati përdhe e deri në katin më të lartë. la rtë. Pas kësaj vizatohet kolona vertikale e sistemit të furnizimit me ujë duke filluar nga dyshemeja e katit përdhe, deri në katin më të lartë (brenda nyjeve sanitare). Në katin më të lartë kolona vizatohet deri në lartësinë 70 cm mbi pllakat e dyshemesë, meqenëse meqenëse kjo është lartësia e pranuar e trasimit të tubacioneve në nyjet sanitare. Më pas, në çdo kat, vizatohen v izatohen tubacionet e furnizimit me ujë të nyjeve sanitare duke filluar nga kolona e deri tek pajisja më e largët. Ky tubacion, tubacion, trasohet në muret e nyjeve sanitare në lartësinë 70 cm nga pllakat pll akat e dyshemesë. Në këtë tubacion paraqiten edhe degëzimet e tubacioneve të furnizimit me ujë të çdo pajisjeje hidrosanitare, të cilat vizatohen deri në lartësinë e marrjes së ujit të çdo pajisjeje paj isjeje (të paraqitura më poshtë). Pikat e furnizimit me ujë të çdo pajisjeje hidrosanitare jepen me një vijë të shkurtër s hkurtër që përfundon me një shenjë treguese në formë rrethi. Lartësitë e pikave të furnizimit me ujë të pajisjeve, nga pllaka e dyshemesë, jepen si më poshtë: -

Klozeta – WC – 30 – 40 cm

-

Bideja – BD – 25 – 30 cm


Faqja 7 nga 12



-

Larësja e duarve – LD – 60 – 70 cm

-

Grupi i dushit – DU – 110 cm (vaska e larjes – VA – 60 cm)

-

Larësja automatike e rrobave (lavatriçja) – LA – 60 – 70 cm

-

Larësja e pjatave (ose enëve) – LP – 60 – 70 cm (Larësja automatike e enëve ose lavastovilie – LS – 60 – 70 cm) Skema Aksonometrike e Sistemit Hidrosanitar të Furnizimit me Ujë

kati IV kati IV

LA Tub Çeliku i Zinkuar Ø 19 mm

DU LD

3

1

6 Tub Çeliku i Zinkuar Ø 13 mm

Tub Çeliku i Zinkuar Ø 13 mm Tub Çeliku i Zinkuar Ø 13 mm

Tub Çeliku i Zinkuar Ø 13 mm

4

2

H = 310 310 cm

7 Tub Çeliku i Zinkuar Ø 19 mm

LA

LP

DU LD

LP

5


kati III

BD BD

kati III

H = 310 cm

WC

WC Tub Çeliku i Zinkuar Ø 19 mm


LA

8

DU LD

LP Tub Çeliku i Zinkuar Ø 25 mm

kati II

BD


kati II

H = 310 cm

WC

LA

9 LA

DU LD

LP

DU LD

LP Tub Çeliku i Zinkuar Ø 25 mm

kati I

BD BD

kati I

H = 310 cm

WC

WC Tub Çeliku i Zinkuar Ø 25 mm

LA

10

DU LD

LP


BD

kati

WC

Tub Çeliku i Zinkuar Ø 25 mm Tubaci oni K ryesor ( Magj istrali) Ø 25 mm

përdhe

H = 310 cm

Tubac ioni Kryes or ( Magjis tr ali) Ø 25 mm

11

kati

përdhe

Tubacioni Kryesor (Magjistrali) Ø 32 mm

1 Aparat ujëmatës Ø 1 2"

K.U.1

K.U.2

70 cm

Saraçineska Kryesore Ø 112"

Tubacioni Kryesor (Magjistrali) Ø 32 mm

Aparati Ujëmatës Ø 112" Tubacioni Kryesor (Magjistrali) Ø 32 mm

100 cm

11/4"

Kutia e aparatit ujëmatës

Pika e lidhjes A Rrjeti Shpërndarës i Furnizimit me Ujë

Sistemi hidrosanitar në ndërtesë Programi i Studimit: Ndërtim, Hidro - Kursi IIII Pedagogu i lëndës : Alket KUMARAKU

SKEMA AKSONOMETRIKE AKSONOMETRIKE E SISTEMIT HIDROSANITAR TË FURNIZIMIT ME UJË Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë -Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 8 nga 12



4. Llogaritjet hidraulike dhe përmasimi i sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë Pas ndërtimit të sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë të ndërtesës do të kryhen llogaritjet e parametrave gjeometrikë gjeometrikë dhe hidraulikë të këtij sistemi, siç janë: diametrat, humbjet hidraulike, prurjet llogaritëse dhe presioni i nevojshëm në hyrje të ndërtesës (në pikën e l idhjes së sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë). Për kryerjen e llogaritjeve të parametrave hidraulike dhe gjeometrike të këtij sistemi duhet që paraprakisht paraprakisht të kryhet ndarja e sistemit në pjesë llogaritëse. Pjesë llogaritëse llogaritëse quhet pjesa e sistemit (tubacioni), (tubacioni), e cila ndodhet midis dy nyjave degëzuese dhe ku prurja nuk ndryshon. Në rastin tonë fillohet emërtimi i nyjeve ndarëse të pjesëve llogaritëse nga kati më i lartë (nga pajisja më e largët). Emërtimi i linjave mund të mos përputhet me drejtimin e rrjedhjes së ujit në sistemin e furnizimit me ujë të ndërtesës. Kështu, duke filluar nga Larësja e Duarve (LD), emërtojmë pjesët llogaritëse deri tek nyja e lidhjes me rrjetin shpërndarës të qendrës së banuar, 1-2-3-4- .... –A. Bazuar në sa u tha më sipër kryejmë llogaritjet hidraulike në tabelëne mëposhtme. Këto llogaritje hidraulike do të kryhen duke u bazuar tek koncepti i ekuivalentit “S” të çdo pajisjeje. Në tabelën e mëposhtme, shënohen në kolonën e parë, pjesët llogaritëse dhe më pas për secilën nga pjesët llogaritëse, shënojmë: -

gjatësinë e pjesëve llogaritëse të sistemit të furnizimit me ujë

-

numrin e pajisjeve hidrosanitare që furnizohen me ujë nga tubacioni i pjesës llogaritëse në shqyrtim

-

shumën e ekuivalentëve të çdo pjesë llogaritëse; të llogaritur me shumën e ekuivalentëve të pajisjeve që furnizohen me ujë nga kjo pjesë llogaritëse

-

prurjen llogaritëse të gjetur nga tabela përkatëse, në funksion të shumës së ekuivalentëve (qllog = f [S K])

-

diametrin diametrin e pjesës llogaritëse, në funksion të prurjes llogaritëse q llog dhe shpejtësisë ekonomike (v ek = 0.75 – 1.50 m/sek), pra d = f [q llog, vek] në tabelat e tubacioneve prej çeliku të zinkuar

-

shpejtësinë dhe pjerrësinë hidraulike përkatëse përkatëse të gjetur po në të njëjtën tabelë të tubacioneve tubacioneve prej çeliku të zinkuar në kolonat përkatëse të tabelës


Faqja 9 nga 12



humbjet hidraulike hidraulike të pjesës llogaritëse të llogaritura me shprehjen hw = i x l [m], [m ], në

-

kolonën e fundit të tabelës Më poshtë, paraqesim tabelën me të dhënat dhe vlerat e sipërpërmendura: sipërpërmendura: Humbjet Shuma e Prurja q Diametri Shpejtësia Pjerrësia Ekuivalentëve hw=i x l WC BD LD DU LA LP [l/sek] D [mm] v [m/sek] i [m/m] Sk [m] [S0=0.50] [S0=0.35] [S0=0.33] [S0=0.67] [S0=1.00] [S0=1.00] PAJISJET HIDROSANITARE

Pjesa Llogaritëse

Gjatësia L (m)

1 -- 2

1 .3 5

-

-

1

-

-

-

0 .3 3

0.18

1 3 (1 /2")

1 .3 6

0.27 3

0.37

2 -- 3

1 .3 0

-

-

-

1

-

-

0 .6 7

0.18

1 3 (1 /2")

1 .3 6

0.27 3

0.35

2 -- 4

3 .8 0

-

-

1

1

-

-

1 .0 0

0.18

1 3 (1 /2")

1 .3 6

0.27 3

1.04

4 -- 5

0 .8 0

1

-

1

1

-

-

1 .5 0

0.22

1 3 (1 /2")

1 .6 6

0.41 3

0.33

5 -- 6

0 .7 0

1

1

1

1

-

-

1 .8 5

0.24

1 3 (1 /2")

1 .8 1

0.48 9

0.34

6 -- 7

1 .2 5

1

1

1

1

-

1

2 .8 5

0.29

1 9 (3 /4")

1 .0 2

0.13 2

0.17

7 -- 8

3 .3 0

1

1

1

1

1

1

3 .8 5

0.35

1 9 (3 /4")

1 .2 3

0.19 1

0.63

8 -- 9

3 .1 0

2

2

2

2

2

2

7 .7 0

0.53

2 5 (1 ")

1 .0 8

0.11 6

0.36

9 -- 10

3 .1 0

3

3

3

3

3

3

11 .5 5

0.61

2 5 (1 ")

1 .2 4

0.15 3

0.47

10 -- 1 1

9 .8 0

4

4

4

4

4

4

15 .4 0

0.71

2 5 (1 ")

1 .4 5

0.20 8

2.04

11 -- A

19 .5 0

8

8

8

8

8

8

30 .8 0

1.01

32 (1 ¼")

1 .2 6

0.03 0

0.59

Nga tabela e mësipërme shihet se një nga parametrat kryesorë të pikës së lidhjes A, e cila është prurja llogaritëse e kërkuar nga sistemi i furnizimit me ujë të ndërtesës ka vlerën q = 1.01 1.0 1 l/sek. Një parametër tjetër i domosdoshëm është edhe presioni i nevojshëm Hn në pikën e lidhjes. Presioni i nevojshëm në pikën e lidhjes duhet të përballojë p ërballojë lartësinë lartësinë gjeometrike të pajisjes më të disfavorshme kundrejt pikës së lidhjes, humbjet hidraulike në linjat e sistemit të furnizimit me ujë nëpër të cilat kalon uji për tek pika më e disfavorshme, humbjet në aparatin ujëmatës si dhe presionin e punës së aparatit më të disfavorshëm. Të gjitha këto jepen nëpërmjet shprehjes së mëposhtme:

Hn = hgj + hh+hu+ hp

[m]

[1]

ku : -

Hn [m] – vlera e presionit p resionit minimal të nevojshëm në pikën e lidhjes së sistemit të furnizimit me ujë

-

hgj [m] - lartësia gjeometrike e aparatit hidrosanitar më të disfavorshëm d isfavorshëm nga pika e lidhjes

-

hh [m] - humbjet hidraulike në sistemin hidrosanitar të furnizimit me ujë, në të cilat përfshihen, përfshihen, humbjet gjatësore si pasojë e fërkimit të rrjedhjes së ujit me tubacionet e sistemit (shuma e humbjeve hidraulike të linjave nëpër të cilat kalon uji kur v jen nga pika e lidhjes A për tek pika më e disfavorshme), d isfavorshme), si dhe humbjet e vendit në linjat e sipërpërmendura, sipërpërmendura, të cilat pranohen sa 10 – 15 % e humbjeve gjatësore të këtyre këtyre linjave.

-

hu [m] - humbjet e vendit të shkaktuara nga kalimi i ujit uj it në aparatin ujëmatës (të cilat nuk duhet të jenë më tepër se 2.5 m)


Faqja 10 nga 12


-


– presioni i punës së pajisjes hidrosanitare më të disfavorshme, e cila në rastin tonë hp [m] –

është hp = 2 m. Për të kryer llogaritjet për vlerën e presionit të nevojshëm ne vojshëm në hyrje të ndërtesës, duhet gjetur pajisja më e disfavorshme, mbi të dhënat e të cilës gjendet parametri parametri i sipërpërmendur. Pajisja më e disfavorshme mund të jetë pajisja më e lartë ose pajisja më e largët, pra pajisja që kërkon presionin më të lartë në pikën e lidhjes l idhjes për të pasur presionin minimal të punës h p = 2 m. Në rastin tonë është Dushi (DU) në lartësinë rreth 2 m mbi dyshemenë e katit më të lartë, m.q.n.s. lartësia dhe humbjet hidraulike të linjave nga pika e lidhjes A për tek dushi janë më të mëdha se lartësia dhe humbjet hidraulike të linjave nga pika e lidhjes A deri tek Larësja e Duarve. Bazuar në sa u tha më sipër dhe duke zëvendësuar vlerat përkatëse kryhen llogaritjet e shprehjes Hn = hgj + hh+hu+ hp [m] [1], për gjetjen e presionit të nevojshëm në pikën e lidhjes A.

hgj = hgërmimit + hxokol + nr.kate * hkati + hDU = 1 + 0.50 + 4 x 3.10 + 2 = 15.90 m hh = 1.15 x Σ (hwA-3) = 1.15 x 6.32 = 7.28 ≈ 7.30 m

Përveç këtyre ka humbje hidraulike edhe në aparatin ujëmatës në hyrje të ndërtesës, vlera e tëcilave nuk duhet të jetë më e lartë se 2.5 m. Për këtë duhet zgjedhur lloji dhe diametri i aparatit matës i tillë që humbjet të jenë më të vogla se 2.5 m për prurjen e kërkuar nga sistemi hidrosanitar i furnizimit me ujë. Në vvarësi arësi të numrit të rubinetave gjendet diametri i aparatit kryesor ujëmatës dap.ujëmatës = f [nr. rubineta]. Meqenëse në ndërtesën në fjalë janë 48 rubineta atëherë diametri i aparatit ujëmatës ujëmatës do të jetë 1 ½ ”. Në varësi të diametrit të aparatit ujëmatës gjendet në tabelën tabelën

përkatëse, vlera e rezistencës hidraulike të ujëmatësit S = f[d ap.ujëmatës = 1 ½ “] = 0.82: Gjenden humbjet hidraulike në aparatin ujëmatës nëpërmjet shprehjes së mëposhtme:

hu = S x q²

[m]

hu = 0.82 x 1.01² = 0.84 ≈ 0.90 m

Duke pasur parasysh edhe vlerën e presionit të punës në pajisjen më të disfavorshme hp = 2 m, gjejmë nëpërmjet zëvendësimit zëvendësimit të termave të shprehjes [1], presionin e nevojshëm në pikën e lidhjes A: Hn = hgj + hh+hu+ hp = 15.90 + 7.30 + 0.90 + 2

Hn = 26.10 m Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujë -Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 11 nga 12



Nga llogaritjet e kryera më sipër, vihet re se parametrat hidraulikë dhe gjeometrikë gjeometrikë të sistemit hidrosanitar hidrosanitar të furnizimit me ujë të ndërtesës në pikën e lidhjes A me rrjetin shpërndarës, janë: -

Prurja llogaritëse e kërkuar :

qllog = 1.01 l/sek

-

Presioni i nevojshëm Hn në pikën e lidhjes A:

Hn = 26.10 m

-

Diametri i tubacionit në pikën e lidhjes A:

d=1¼“

Nga të dhënat jepet se pika e lidhjes A së sistemit hidrosanitar të ndërtesës ndodhet në nyjen 5 të rrjetit të mbyllur shpërndarës, presioni i lirë i ujit të të cilit është presioni i disponueshëm H L,5 = 32.75 m. Meqenëse, presioni presioni i nevojshëm në pikën e lidhjes është Hn = 26.10 m < H L,5 = 32.75 m , që është presioni i disponueshëm në nyjen 5 të rrjetit shpërndarës, atëherë mund të themi se sistemi hidrosanitar i furnizimit me ujë të ndërtesës, furnizohet me prurjen e kërkuar dhe presionin e nevojshëm nga rrjeti i mbyllur shpërndarës i qendrës së banuar, pa pasur nevojë për impiant me ngritje mekanike në hyrje të ndërtesës.


Faqja 12 nga 12



Ushtrime (Shkarkimi i Ujrave të Ndotura) VI.

Sistemi i Kanalizimit të Ujrave të Ndotura të ndërtesës së banimit

Të projektohet sistemi i kanalizimit të ujrave të ndotura të një ndërtese banimi 5-katëshe (me 4_kate banimi dhe 1 kat përdhe) kur jepen: 

Planimetria e katit përdhe dhe e katit tip të banimit të ndërtesës.



Pajisjet hidrosanitare në nyjat sanitare banjë dhe kuzhinë të vendosura si në

ushtrimin e mëparshëm (të projektimit të sistemit të furnizimit me ujë) 

Kuota 0.00 e katit përdhe, e cia është 50 cm mbi nivelin e tokës



Lartësitë e kateve të ndërtesës, rreth 3.10 m të larta

Në projektimin e sistemit të kanalizimit të ujrave të ndotura të ndërtesës kryhet trasimi në planimetri i këtij sistemi, ndërtimi i aksonometrisë dhe parametrat hidraulikë dhe gjeometrikë të sistemit (prurja llogaritëse, diametri i tubacioneve, pjerrësia e vendosjes së tyre).


Faqja 1 nga 10



PLANIMETRIA E KATIT PËRDHE Planimetria e katit përdhe

Sh.1 : 50


PLANIMETRIA E KATIT TIP Planimetria e katit tip

Sh.1 : 50



Faqja 2 nga 10



Zhvillim i Ushtrimit Projektimi i sistemit të shkarkimeve të ujrave të përdorura në ndërtesa fillon me përcaktimin e tipit të sistemit të kanalizimit të këtyre ujrave dhe më pas me pozicionimin e pajisjeve hidrosanitare hidrosanitare sipas kushteve dhe kritereve përkatëse hapësinore hapësinore dhe funksionale të tyre. Për të projektuar sistemin sistemin hidrosanitar të kanalizimit të ujrave të përdorura ndiqen hapat e mëposhtëm:

1. Pozicionimi i pajisjeve hidrosanitare

Pozicionimi i pajisjeve hidrosanitare në nyjet sanitare do të kryhet njësoj si tek projektimi i sistemit të furnizimit me ujë, sipas të cilës, grupimi i pajisjeve duhet të jetë i tillë që të respektohen largësitë midis pajisjeve dhe hapësirat funksionale përreth pajisjeve. Duhet theksuar se, përveç pozicionimit të pajisjeve në mënyrë të tillë që të respektohet largësia midis midis tyre duhet pasur parasysh edhe largësia maksimale e pajisjeve hidrosanitare nga kolona e shkarkimit. Në vijim të kësaj duhet shtuar se largësia maksimale e pajisjeve nga kolona e shkarkimit duhet të jetë më e vogël ose e barabartë me 4.0 metra. Në rast se ka pajisje të cilat janë më larg se 4.0 metra nga kolona e shkarkimit, atëherë mund të shihet mundësia nga ana teknike dhe ekonomike, e vendosjes së një kolone tjetër shkarkimi pranë këtyre pajisjeve, gjithmonë me kushtet e sipërpërmendura. 2. Trasimi i linjave të sistemit hidrosanitar të shkarkimit të ujrave të përdorura në planimetritë e ndërtesës

Trasimi i linjave të sistemit të shkarkimit të ujrave të përdorura të ndërtesës bëhet në të gjitha katet e ndërtesës. Këto tubacione trasohen pjesërisht në mur dhe pjesërisht në dyshemetë e kateve përkatëse në varësi të pozicionimit të nyjeve sanitare dhe të pajisjeve hidrosanitare hidrosanitare brenda tyre. Duhet pasur parasysh që tubacionet e të dyja sistemeve të mos mbivendosen me njëra – tjetrën, sepse mbivendosja mbivendosja e tyre rrit trashësinë e shtresës mbushëse dhe për pasojë edhe të ngarkesës mbi soletën e kateve përkatëse. Trasimi i këtyre tubacioneve bëhet si më poshtë: -

Në planimetrinë e katit përdhe vendosen kolonat e shkarkimeve apo kanalizimeve të ujrave


Faqja 3 nga 10



të përdorura në puset teknike përkatëse si dhe trasohen tubacionet e derdhjes de rdhjes (kolektori) duke filluar nga pozicioni i kolonave të shkarkimit të ujrave të përdorura deri tek puseta e lidhjes me rrjetin e oborrit të sistemit të kanalizimeve të ujrave të përdorura jashtë ndërtesës. Ky tubacion kalon nëpër themelet e ndërtesës apo nëpër murin e bodrumit të ndërtesës në thellësinë thellësinë h = 0.70 + D [m], të koritës së poshtme të tubit nga kuota e tokës së sistemuar. Ky tubacion trasohet trasohet deri tek puseta e lidhjes me pjerrësi minimale p = 2%. 2% . Puseta e lidhjes me rrjetin r rjetin e kanalizimeve të oborrit ndërtohet në largësinë 2.50 – 3.00 metra të faqes së jashtme të saj nga fasada e ndërtesës (ose nga pjesa apo elementi strukturor më i jashtëm i ndërtesës). [Shënim: N.q.s. ndërtesa është me kat nëntokë (kati bodrum) atëherë tubacionet e derdhjes që fillojnë nga kolona dhe vazhdojnë deri tek puseta e lidhjes me pjerrësinë e sipërpërmendur, instalohen instalohen nën tavanin e bodrumit deri tek muri perimetral apo i jashtëm i bodrumit, dhe kapen me stafa apo fasheta në mënyrë të tillë që të kenë pjerrësinë minimale p = 2 %. Jashtë ndërtesës këto tubacione shtrohen shtrohen në të njëjtën mënyrë si në rastin pa bodrum]. Gjithashtu, në këtë planimetri shënohet edhe emërtimi i kolonave ko lonave të shkarkimit apo kanalizimit të ujrave të përdorura si në figurën përkatëse dhe pas llogaritjeve hidraulike dhe përmasimit të tubacioneve tubacioneve të sistemit vendosen edhe diametrat e çdo pjese të sistemit të kanalizimeve të ndërtesës (sipas llogaritjeve llogaritjeve që do të jepen në hapat e mëposhtëm). -

Në planimetrinë e katit tip trasohen tubacionet e sistemit të kanalizimit duke filluar nga

piletat apo sifonet e pajisjeve hidrosanitare e deri tek kolona(t) e sistemit të kanalizimeve të cilat janë elementë elementë (tubacione) (tubacione) vertikalë të sistemit të kanalizimeve. kanalizimeve. Këto tubacione shtrohen shtrohen pjesërisht në mur (kryesisht tubacionet vertikale pas sifoneve të pajisjeve hidrosanitare) dhe pjesërisht në dysheme (tubacionet me pjerrësi të caktuar pothuajse horizontale). Kështu, fillimisht vendosen apo trasohen tubacionet e lidhjes nga sifonet i pajisjeve hidrosanitare e deri tek tubacioni i dërgimit në dyshemenë e nyjes sanitare. Tubacioni i dërgimit i cili shërben për përcjelljen e ujrave nga tubat e lidhjes e deri tek kolona trasohet në dyshemenë e nyjes sanitare deri tek kolona e shkarkimit shkarkimit me pjerrësinë minimale p = 2 %. Bashkimi os elidhja e tubacioneve me njëri – tjetrin do të bëhet me kthesa (bërryla dhe degëzime) 45°. Tubacionet e përshkruara më sipër trasohen të tillë që të bëhet rruga më e shkurtër nga pajisjet e deri tek kolona e shkarkimit dhe me sa më pak khtesa 45° (mundësisht 1 ose 2 kthesa). Lartësitë e pikave të shkarkimit të pajisjeve sanitare ( të vendosura në muret e nyjeve sanitare) nga dyshemeja e mbaruar (nga pllakat e dyshemesë) janë si më poshtë: Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 4 nga 10





Klozeta (WC) – 0.18 – 0.19 m (klozeta me dalje anësore)



Bideja (BD) – 0.15 – 0.20 m



Larësja e duarve (LD) – 0.45 – 0.50 m



Grupi i Dushit (DU) ose Vaska e larjes (VA) – në nivelin e dyshemesë



Larësja e pjatave (LP) – 0.45 – 0.50 m



Larësja automatike e rrobave (LA) – 0.50 m



Larësja automatike e enëve (LS) – 0.50 m

Në këtë planimetri shënohet edhe emërtimi i kolonave të shkarkimit apo kanalizimit të ujrave të përdorura si në figurën përkatëse dhe pas llogaritjeve hidraulike dhe përmasimit të tubacioneve të sistemit vendosen edhe diametrat diametrat e çdo pjese të sistemit të kanalizimeve të ndërtesës (sipas llogaritjeve që do të zhvillohen në hapat e mëposhtëm). Më poshtë paraqiten planimetritë e kateve të ndërtesës në të cilat jepen edhe tubacionet e pjesëve përkatëse të sistemit të shkarkimeve apo kanalizimeve të ujrave të përdorura sipas shpjegimeve të dhëna më sipër.


Faqja 5 nga 10



PLANIMETRIA E SISTEMIT HIDROSANITAR TË KANALIZIMIT TË UJRAVE NË KATIN PËRDHE Planimetria e katit Përdhe

(Sistemet hidrosanitare të kanalizimit të ujrave të përdorura) Sh.1 : 50

K.K.1 Kolona e Kanalizimit të Ujrave të Përdorura


TUB Plastik Dj 125 mm pjerrësia p = 0.02 m/m

TUB Plastik Dj 125 mm pjerrësia p = 0.02 m/m

Pusetë Lidhëse 80 x 80 cm

EN 124


TUB Plastik Dj 200 mm për në rrjetin rrugor të shkarkimeve të ujrave të përdorura pjerrësia p = 0.02 m/m

Pusetë Lidhëse 80 x 80 cm

C 250

EN 124

C 250

PLANIMETRIA E SISTEMIT HIDROSANITAR HIDROSANITAR TË KANALIZIMIT TË UJRAVE NË KATIN TIP Planimetria e katit Tip

(Sistemet hidrosanitare të kanalizimit të ujrave të përdorura) Sh.1 : 50

m

m m

m 0

0 /m

5

j m

D

m D

1 k

1 k

ti

.0

ti

s 0 la = P p b

Tub Plastik Dj40mm p = 0.02-0.035m/m

.0 s 0


u


/m 5

j

la = P p b u

T

Tub Plastik Dj50mm p = 0.02-0.035m/m T


Piletë Dj 50mm


Tub Dj 50mm p=0.02-0.035m/m

Tub Dj 50mm p=0.02-0.035m/m

Tub Dj 50mm p=0.02-0.035m/m

Piletë Dj 50mm

Tub Dj 50mm p=0.02-0.035m/m

m


m /m

m m .0

Tub Plastik Dj110mm p = 0.01-0.02 m/m

0 D

5 j5 3 k 2 0

0

m D

.0

5 j5 3 k

la P u

0 ti 2 P

la

s .0

0

=

b

b T

Tub Plastik Dj50mm p = 0.02-0.035m/m /m

m

Tub Plastik Dj110mm p = 0.01-0.02 m/m

0 ti s

p


.0 = u T

p




Faqja 6 nga 10



3. Skema aksonometrike e sistemit hidrosanitar të shkarkimeve të ujrave të përdorura

Aksonometria Aksonometria e sistemit s istemit hidrosanitar të shkarkimit të ujrave të përdorura të ndërtesës ndërtohet ndërtohet sipas një dimetrie të caktuar (me rregullat e dimetrisë për gjatësitë e tubacioneve) duke d uke u bazuar në planimetrinë e sistemit hidrosanitar të shkarkimit të ujrave të përdorura të ndërtesës të paraqitura në planimetrinë e katit përdhe dhe në planimetrinë e katit tip të ndërtesës. Elementët Elementët e këtij sistemi hidrosanitar të shkarkimit të ujrave të përdorura, vizatohen duke filluar me kolonën(at) e shkarkimit të cilat janë elementë vertikalë që fillojnë nga dyshemeja e katit përdhe (më saktë nga kuota 0.70+ D [m] nën tokën e sistemuar) e deri në tarracën e ndërtesës. Ky tubacion zgjatet mbi tarracën e ndërtesës me lartësinë 70 – 100 cm nëse kjo tarracë nuk është e shfrytëzueshme (në rastin e tarracave të shfrytëzueshme, kolona ngrihet deri në lartësinë 2.00 – 2.20 m mbi nivelin e tarracës). Pas kolonës vizatohet tubacioni i derdhjes dhe më pas paraqiten tubacionet tubacionet e dërgimit dhe të lidhjes në nyjet sanitare që shkarkohen në këtë kolonë. Tubacionet e lidhjes dhe të dërgimit vizatohen sipas s ipas dimetrisë së sipërpërmendur. Në aksonometrinë e tubacioneve tubacioneve të shkarkimeve brenda nyjesa sanitare paraqiten me radhë duke filluar nga kolona e shkarkimit, tubacioni tubacioni i dërgimit, tubacionet e lidhjes të vendosura në dysheme, si dhe pjesa vertikale e tubacioneve të lidhjes për çdo pajisje dhe mbaron me paraqitjen skematike të sifonit të pajisjeve hidrosanitare. hidrosanitare. Duhet theksuar se tubacionet e dërgimit në çdo kat lidhen me kolonën në nivelin e dyshemesë kurse tubi i lidhjes së WC lidhet me kolonën në lartësinë rreth 15 cm mbi dyshemenë. Në skemën aksonometrike të sistemit hidrosanitar të shkarkimeve të ujrave të përdorura shënohet emërtimi i kolonave të shkarkimit s hkarkimit si dhe emërtimet (simbolet) e pajisjeve hidrosanitare në vendndodhjen e tyre. Gjithashtu, pas llogaritjeve hidraulike, shënohet edhe diametri i çdo tubacioni të sistemit të shkarkimeve shkarkimeve si dhe pjerrësia normale e këtyre tubacioneve.


Faqja 7 nga 10



4. Llogaritjet hidraulike dhe përmasimi i sistemit hidrosanitar të shkarkimeve të ujrave të përdorura

Pas ndërtimit të sistemit hidrosanitar të shkarkimit të ujrave të përdorura të ndërtesës do të kryhen llogaritjet e parametrave gjeometrikë dhe hidraulikë të këtij sistemi, siç janë: diametrat, prurjet llogaritëse dhe pjerrësia pjerrësia e tubacioneve të çdo pjese të sistemit hidrosanitar të shkarkimit. Për kryerjen e llogaritjeve të parametrave hidraulike dhe gjeometrike të këtij sistemi duhet që paraprakisht, paraprakisht, të kryhet ndarja e sistemit në pjesë llogaritëse. Pjesë llogaritëse quhet pjesa e sistemit (tubi apo bashkësia e tubave), e cila ndodhet midis dy degëzimeve (bragave) që bashkojnë tubat e lidhjes të pajisjeve hidrosanitare dhe ku prurja nuk ndryshon. Bazuar në sa u tha më sipër, kryhen llogaritjet hidraulike të kolonave të shkarkimit të ujrave të përdorura . Këto llogaritje hidraulike do të kryhen duke u bazuar tek koncepti i ekuivalentit “ Na” të çdo pajisjeje. Në tabelën e mëposhtme, në të cilën do të paraqiten llogaritjet për kolonat e shkarkimit, do të jepen gjithashtu gjithashtu edhe parametrat hidraulikë hidraulikë dhe gjeometrikë gjeometrikë të tubave të lidhjes së çdo pajisjeje hidrosanitare. hidrosanitare. Në tabelë, për çdo pajisje dhe për kolonat do të jepen apo llogariten parametrat hidraulike dhe gjeometrike të tyre, që janë: -

Ekuivalenti Ekuivalenti apo shuma e ekuivalentëve ekuivalentëve të çdo pjese llogaritëse; të llogaritur me shumën e ekuivalentëve ekuivalentëve të pajisjeve që shkarkojnë në këtë pjesë p jesë llogaritëse

-

prurjen e çdo pajisjeje apo prurjen llogaritëse të gjetur nga tabela përkatëse, në funksion të shumës së ekuivalentëve (q llog = f [Na]). Prurja e llogaritur konsiderohet se shkarkohet me vlerë të plotë në fillim të pjesës llogaritëse.

-

diametrin diametrin e pjesës llogaritëse, në funksion të prurjes llogaritëse q llog dhe

-

pjerrësitë pjerrësitë normale të tubacioneve tu bacioneve të lidhjes dhe të dërgimit në nyjen sanitare


Faqja 9 nga 10



Diametri i tubave Dj [mm]

Ekuivalentët Na

Prurja q [l/sek]

Pjerrësia minimale im [m/m]

Pjerrësia normale in [m/m]

Klozeta (WC)

90 - 110

5.00

1.63

0.012

0.020

Larësja e Duarve (LD)

40

0.50

0.17

0.025

0.035

Bideja (BD)

40

0.50

0.17

0.025

0.035

Lavatricja (LA)

50

1.50

0.50

0.012

0.020

Dushi (DU)

50

1.50

0.50

0.025

0.035

Larësja e Pjatave (LP)

40

1.00

0.33

0.025

0.035

Pileta (PL)

50

1.50

0.50

0.025

0.035

Tubi i Dërgimit (LA, DU, BD, LP, LD)

50

6.5

1.29

0.025

0.035

Kolona KK I (WC, BD, LD, DU, LA, LD, PL)

110

46

1.73

∞ (vertikale)

∞ (vertikale) ( vertikale)

Kolona KK II (WC, BD, LD, DU, LA, LD, PL)

110

46

1.73

∞ (vertikale)

∞ (vertikale) ( vertikale)

Tubi i Derdhjes së KK I

125

46

1.73

0.010

0.015

Tubi i Derdhjes së KK II

125

46

1.73

0.010

0.015

50

2

0.67

0.020

0.030

Emërtimi i Pajisjes

Alternativë me Dushin Vaska

Tabela e llogaritjeve të parametrave hidraulikë dhe gjeometrikë g jeometrikë të sistemit të shkarkimit të ujrave të përdorura.


Faqja 10 nga 10



Ushtrime (Kanalizimet e ujrave të përdorura) VII.

Prurjet karakteristike të ujrave të përdorura

1. Përcaktimi i normës së shkarkimit të ujrave të zeza dhe koefiçientët koefiçientët orarë të jonjëtrajtshmërisë Sistemi i furnizimit me ujë të qendrës së banuar, nëpërmjet edhe sistemit hidrosanitar të furnizimit me ujë përcjell prurjen e kërkuar të ujit në aparatet hidrosanitare. Uji i përdorur në nyjet sanitare shkarkohet në rrjetin e oborrit dhe më pas në rrjetin rrugor dhe kolektorët kryesorë e kanalizimeve të ujrave të përdor ura nëpërmjet sistemit hidrosanitar të kanalizimeve kanalizimeve të ujrave të përdorura. Por jo e gjithë sasia e ujit të përdorur shkarkohet në sistemin e kanalizimeve të ujrave të përdorura. Një pjesë e tij l argohet nëpërmjet avullimit nga dyshemetë, dyshemetë, enët apo materialet material et e lara me ujin e furnizuar; nga ujitja e bimëve, nga gatimi etj. pra jo nëpërmjet sistemit të kanalizimeve kanalizimeve të ujrave të përdorura. Kjo sasi e ujrave të përdorura të larguara nëpërmjet avullimit apo mënyrave të tjera, vlerësohet të jetë në masën 20 % të sasisë së ujit të furnizuar nga sistemi sistemi i furnizimit me ujë. Duke pasur parasysh të gjithë faktorët e sipërpërmendur vlerësohet se sasia e ujit të përdorur është sa 80% e sasisë së ujit të furnizuar nga sistemi i furnizimit me ujë. Nga ky arsyetim nxirret përfundimi se normat e përdorimit të ujit për secilin nga përdorimet e ujit janë sa 80% e normave të furnizimit me ujë për këto përdorime. Por, përveç normave të përdorimit të ujit duhet të përcaktohet qartë edhe regjimi i shkarkimit të ujrave të përdorura. Pra duhet përcaktuar regjimi i shkarkimit të ujrave të përdorura në ditë të ndryshme por edhe gjatë orëve të një dite. Me regjim të shkarkimit të ujrave të përdorura do të kuptohet ecuria e shkarkimit të këtyre ujrave gjatë ditëve të vitit si dhe gjatë orëve të ditës. Nga sa u tha më sipër, kjo ecuri luhatet gjatë gjithë vitit meqenëse përdorimi përdorimi i ujrave gjatë stinës së verës është më i lartë sesa në dimër dhe për këtë arsye edhe shkarkimi i ujrave të përdorura në sistemin e kanalizimeve kanalizimeve do të jetë më i madh në periudhën e Ushtrime Lënda: “Furnizim me u jë- Kanalizime”


Faqja 1 nga 7



nxehtë të vitit (gjatë verës). Gjithashtu, kjo ecuri e përdorimit të ujit l uhatet edhe gjatë gjithë ditës rreth një vlere vl ere mesatare, duke arritur maksimumet dhe minimumet gjatë 24 – orëve. Luhatjet e përdorimit të ujit gjatë vitit dhe gjatë di tës janë më të vogla në qendrat e mëdha urbane dhe më të theksuara në qytetet apo në qendrat e e vogla të banuara. Pra, shkarkimi i ujrave të përdorura bëhet në mënyrë jo të njëtrajtshme. Kjo jonjëtrajtshmëri e shkarkimit të ujrave të përdorura merret parasysh nëpërmjet koefiçientëve ditorë dhe orarë të jonjëtrajtshmërisë së shkarkimit të ujit. Kështu, raporti i d prurjes maksimale ditore Q d me prurjen mesatare ditore Qmes , shpreh koefiçientin ditor të max

jonjëtrajtshmërisë së shkarkimit shkarkimit të ujit që shënohet me Kd ( K d



ditore Qmaks ditore Qmes

). Por, siç e

përmendëm edhe më më lart edhe gjatë ditës ka jonjëtrajtshmëri jonjëtrajtshmëri të shkarkimit të ujit dhe o raporti i prurjes maksimale orare Q o me prurjen mesatare orare Qmes , shpreh koefiçientin ma x

orar të jonjëtrajtshmërisë së shkarkimit të ujit që shënohet me Ko ( K o



orare Qmaks orare Qmes

).

Koefiçentët e sipërpërmendur lidhen me njëri – tjetrin nëpërmjet relacionit të mëposhtëm K d  K o



K p , ku termi i tretë tr etë i cili gjendet me prodhimin e vlerës së koefiçentit

ditor me vlerën e koefiçentit orar të jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit, quhet koefiçenti i përgjithshëm i jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit dhe shënohet me Kp. Me normat e shkarkimit të ujit dhe koefiçentët e jonjëtrajtshmërisë së shkarkimit të ujit, të përmendura për mendura më sipër kryhen llogaritjet e prurjeve karakteristike të përdorimeve të ujit nga çdo përdorues.

Ushtrime Lënda: “Furnizim me u jë- Kanalizime”


Faqja 2 nga 7



2. Llogaritja e prurjeve prurjeve karakteristike të përdoruesve të qendrës së banuar Në qendrën e banuar me 182 000 banorë, ndodhen dy ndërmarrje industriale, nga të cilat, njëra e zhvillon veprimtarinë e vet prodhuese me një turn, kurse tjetra me dy turne. Në ndërmarrjen e parë punojnë 650 punonjës dhe në të prodhohen 15 tonë material materi al në ditë, kurse tek t ek ndërmarrja e dytë punojnë 480 punonjës në turnin e parë dhe 320 punonjës në turnin e dytë. Në ndërmarrjen e dytë nga proçesi i prodhimit shkarkohen 15 l/sek ujë në turnin e parë dhe 10 l/sek ujë në turnin e dytë. Gjithashtu, në kët ë ndërmarrje kryhet dhe larja në dushe e një pjese të punonjësve dhe përkatësisht kryhen 45 larje në turnin e parë dhe 35 larje në turnin e dytë, me një kohëzgjatje të larjeve për rreth 45 minuta (0.75 orë) në secilin turn. Në qendrën e banuar ndodhen dhe disa lulishte me një sipërfaqe totale prej 6 ha, të cilat ujiten dy herë në ditë me nga 3 orë ujitje në secilin r ast. Të përcaktohen prurjet karakteristike të shkarkimit shkarkimit të ujrave të përdorura Qdmes, Qdmaks, Qomes, Qomaks, qsekmaks për secilin nga përdoruesit e tij. ti j.



Faqja 3 nga 7



Zgjidhja e ushtrimit 

POPULLSIA

Për këtë përdorues, në bazë të kushteve teknike pranojmë: pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit, n1= 110 litra/ban x ditë

-

koefiçientin ditor dhe orar të jonjëtrajtshmërisë jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit, ujit, përkatësisht

Kd1= 1.5, Ko1= 1.4

d Qmes



Qmd ax



o Qmes



Qmo ax



q sm ax





N  n1 1000



182000  110

d  K Qmes d 1

d Qmes

t



1000



1000

t  1000





3

20020m / ditë

N  n1  K d 1

N  n1

o  K Qmes o1





182000  110  1.5

182000  110 24  1000

N  n1  K d 1  K o1

N  n1  K d 1  K o1 t  3600

t  1000



1000



834.17 m





3

30030m / ditë

3

orë

182000  110  1.5  1.4 24  1000

182000  110  1.5  1.4 24  3600



486.60



1751.75 m

3

orë

l sek

NDËRMARRJET a) Ndërmarrja e parë Në këtë ndërmarrje punohet me një turn, me kohë pune tpunës = 8 orë. Për këtë ndërmarrje do të kryhet llogaritja e prurjeve karakteristike të shkarkimit, për dy kategoritë e mëposhtme të përdorimit të ujit: i) Nevoja komunale, për të cilën në bazë të kushteve teknike të projektimit pranojmë: -

normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit, n2 = 40 litra/pun x ditë

-

koefiçientin orar të jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit Ko2=1.5.



Faqja 4 nga 7

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës d Qmes

d Qma x

N p  n2


650  40

m3

(meqenëse K d 2  1.00) ditë 1000 1000 N p  n2 650  40 o m3    3.25 Qmes orë t  1000 8  1000 N p  n2  K d 2  K o 2 650  40  1.0  1.5 o o m3  Q  K  K    4.88 Qma x mes d 2 o2 ore t  1000 8  1000 o N p  n2  K d 2  K o 2 650  40  1.0  1.5 Qma sek x  1000 l    1.35 q ma x  sek 3600 t  3600 8  3600

ii)







26

Nevoja teknologjike, për të cilën në bazë të kushteve teknike të projektimit

pranojmë: normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit, n3 = 14 m3 /ton.

d Qmes



d Qmax



o Qmes



o Qmax



q sek max max



P  n3



P  n3

3 15  14  210 m



15  14

26.50



(meqenëse K d 2

ditë

m3

orë t 8 P  n5  K d 3  K o 3 15  14  1  1  1000 

t  3600

8  3600



1.00)

(meqenëse K d 2 



1.00; K o 2



1.00)

l sek

7.29

Prurja e shkarkimeve të ujrave të ndotura të të gjithë ndërmarrjes së parë jepet më poshtë: q sek N 1



q sek max, Kom



sek qmax, Tek



l sek

1.35  7.29  8.64  9.00

b) Ndërmarrja e dytë Në këtë ndërmarrje punohet me dy turne me kohe pune për secilin turn, tpunës = 8 orë. Për këtë ndërmarrje do të llogaritet prurja e shkarkimit të ujrave të përdorura , për të dyja turnet, për të tre kategoritë e mëposhtme të përdorimit të ujit:

i) Nevoja komunale, komunale, për të cilën në bazë të kushteve teknike teknike të projektimit projektimit pranojmë: pranojmë:

-

normën maksimale të përdorimit përdorimit të ujit, n4 = 50 litra/pun x ditë

-

koefiçientin ditor dhe orar të jonjëtrajtshmërisë jonjëtrajtshmërisë së përdorimit të ujit, Kd4 = 2, Ko4 = 3. d Qmes



d Qmax max



Q

o mes 

oI Qmax max



(480  320)  50

1000 ( N 1  N 2 )  n4  K d 4 1000 d Qmes

2  t



( N 1  N 2 )  n2

40



oI Qmax  1000

3600







Lënda: “Furnizim me u jë- Kanalizime”




1000 (480  320)  50

N 1  n4  K d 4  K o 4

Ushtrime

m3

ditë 1000 (480  320)  50  2.00

2  t  1000 2  8  1000 N 1  n4  K d 4  K o 4 oI  Qmes  K d 4  K o 4  t  1000

sekI max 

q

( N 1  N 2 )  n4

t  3600







2 .5

m3

80 m3

ditë

orë

480  50  2.0  3.0 8  1000

480  50  2.0  3.0 8  3600





5.00

18.00

m3

orë

l sek Faqja 5 nga 7



ii) Nevoja teknologjike, për të cilën cilën kërkesa për ujë në turnin e parë parë është q1 = 15 l/sek dhe kërkesa për ujë në turnin e dytë është q2 = 10 l/sek . l sek 1 1 m3 m3 oI sekI 1000 1000 m3 Qmax  q   15   54 max max orë 1 1 orë orë 3600 3600 1 1 m3 m3 d ( I II ) d ( I II ) 1000 1000 Qmax  Qmes  q1  q 2    t  15  10   8  max 1 1 orë orë 3600 3600 q sekI max



15





d ( I II ) Qmes 

Q

o ( I  II )  mes

2  t



720 28



m3

45

720

m3

ditë

orë

iii) Nevoja Nevoja për dushe, me një normë të larjes n5 = 50 litra/larje dhe litra/larje dhe me kohë të përdorimit të dusheve në secilin turn tlarje = 45 minuta = 0.75 orë. orë. d ( I II ) Qmes



d ( I II ) Qmax max







( D1  D2 )  n5

Q

oI Qmax max



4

m3



1000 d ( I II ) Qmes





1000

( D1  D2 )  n5



(45  35)  50



4

m3

2.67

ditë

m3

orë 2  t  1000 2  0.75  1000 D1  n5  K d 5  K o5 45  50  1.0  1.0 oI  Qmes  K d 4  K o 4    3.00 t  1000 0.75  1000

sekI max 

q

(45  35)  50

ditë 1000 1000 ( D1  D2 )  n5  K d 5 (45  35)  50  1.00 

o ( I  II )  mes



2  t

oI Qmax  1000

3600



D1  n5  K d 5  K o 5 t  3600



480  50  2.0  3.0 0.75  3600



0.83

m3

orë

l sek

Prurja e shkarkimeve të ujrave të ndotura të të gjithë ndërmarrjes së dytë jepet më poshtë: q sek N 1



q sek max, Kom





q sek max,Tek



sek qmax, Dush



5.00  15.00  0.83  20.83  21

l sek

Faqja 6 nga 7





d Q. B .

d Q. B .

PRURJA MAKSIMALE DITORE Qmaks DHE NË SEKONDË q maks

E SHKARKIMIT TË UJRAVE TË PËRDORURA TË TË GJITHË QENDRËS SË BANUAR.

Në përcaktimin e prurjes totale të ujit të shkarkuar nga e gjithë qendra e banuar merren parasysh prurjet e ujrave të përdorura me të njëjtat cilësi ose me cilësi të përafërta. Kështu, në rastin tonë mund të mos merren parasysh ujrat e shkarkuara nga proçesi i prodhimit nëse ato do të kishin përmbajtje kimike, etj. Meqenëse nuk kemi specifikuar llojin e industrisë, atëherë në rastin tonë, në sasinë e prurjes totale të shkarkuar në sistemin e kanalizimeve të qendrës së banuar do të përfshihen të gjitha ujrat e shkarkuara të llogaritura më sipër. Bazuar në sa u tha më sipër dhe nëpërmjet shprehjeve të t ë mëposhtme, jepen vlerat e prurjeve të shkarkimit të ujrave të përdorura të sipërpërmendura : 

Prurja maksimale ditore e qendrës së banuar d Q. B . Qmaks

d Q . B. Qmax





d Popu llsia d Ndër marrja I Qmaks  Qmaks



30030



236



804





d Ndërma rrja II Qmaks

31070

m3



ditë

Prurja maksimale në sekondë e qendrës së banuar

d Q. B . q maks



d Q. B . q max



d Popu llsia d Ndërma rrja I q maks  q maks



486.60



9



21 



d Ndërma rrja II q maks

516.60



l sek

Faqja 7 nga 7

Universiteti Politeknik Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit Departamenti Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës H idroteknikës


Ushtrime (Kanalizimet e ujrave të përdorura) VIII.

Llogaritja Hidraulike e Rrjetit Rrugor të Kanalizimeve

Në figurën e mëposhtme, paraqitet qendra e banuar me 182 000 banorë. Në këtë figurë janë paraqitur blloqet e banimit të kësaj qendre të banuar si dhe topografia e zonës në të cilën ndodhet kjo qendër e banuar. Në planimetrinë e qendrës së banuar paraqiten edhe dy ndërmarrjet industriale të saj. Popullsia e kësaj qendre të banuar e shkarkon ujin e përdorur në rrjetin rrugor të kanalizimeve me një normë mesatare mesatare të shkarkimit të ujit n = 110 litra/banor x ditë . Ndërmarrja industriale në të cilën punohet me një turn ndodhet në pikën A të planimetrisë së qendrës së banuar duke shkarkuar në rrjetin rrugor r rugor prurjen maksimale qN1 = 9 litra/sek , kurse ndërmarrja industriale në të cilën punohet me 2 turne ndodhet në pikën B të planimetrisë së qendrës së banuar duke shkarkuar në rrjetin rrugor prurjen maksimale qN2 = 21 litra/sek . Të kryhet trasimi i linjave të rrjetit rrugor të kanalizimeve si dhe të gjenden prurjet llogaritëse të linjave apo pjesëve llogaritëse të rrjetit rrugor të kanalizimeve të qendrës së banuar. 55 0

54 8

546 544

A (Nd/ja 1)

28 ha

36 ha

542

56 ha 540

538

36 ha

44 ha

60 ha

(Nd/ja 2) B


Faqja 1 nga 7



Zgjidhja e ushtrimit Zgjidhja e ushtrimit të mësipërm, ka të bëjë me trasimin e sistemit të kanalizimeve, llogaritja e prurjeve që do të përcillen nga linjat e sistemit, e diametrave diametrave dhe e kuotave kuotave të elementëve përbërës të sistemit. Në këtë ushtrim do të kryejmë llogaritjet hidraulike të rrjetit rrugor të kanalizimeve duke gjetur prurjet llogaritëse të linjave të rrjetit. Për kryerjen e llogaritjeve të sipërpërmendura do të ndiqen hapat e mëposhtëm: 1. Trasimi i linjave linjave të rrjetit rrjetit rrugor rrugor të kanalizimeve kanalizimeve

Rrjeti rrugor i kanalizimeve të qendrës së banuar trasohet në mënyrë të tillë që të mbledhë dhe të përcjellë për në kolektorin kryesor ujrat e përdorura që vijnë nga rrjetet e kuartallave. Ky rrjet trasohet i tillë që ujrat e përdorura të kuartallave të derdhen me vetërrjedhje në linjat e rrjetit rrugor të kanalizimeve. Fillimisht, ndahen blloqet e banimit (në formë katërkëndore) nëpërmjet një diagonaleje në dy sipërfaqe të tilla që ujrat e përdorura të dalin nga ato sipërfaqe me vetërrjedhje në të paktën një prej drejtimeve (brinjëve të tyre), për në linjat e rrjetit rrugor të kanalizimit (praktikisht diagonalja e saktë është pingul ose pothuajse pingul me izohipset). Bazuar në sa u tha mësipër ndahen blloqet e banimit dhe trasohen linjat e rrjetit rrugor si në figurën figur ën e mëposhtme. Këto linja bashkohen me njëra njëra tjetrën në mënyrë të tillë ti llë që uji të largohet me vetërrjedhje për në pikën përfundimtare (impianti i pastrimit të ujrave të përdorura etj.), si dhe të mos formohen unaza në këtë rrjet. Rrjeti i kanalizimeve është rrjet i hapur dhe në çdo pikë fillimi, kthese, bashkimi, vendosen puseta (të cilat në rastin tonë do të paraqiten me rrathë). Ky rrjet ndahet në pjesë llogaritëse, të cilat janë linjat e ndodhura midis dy nyjave ndarëse të paraqitura me puseta. Në rastin tonë çdo linjë apo tubacion do të jetë pjesë llogaritëse e veçantë, meqenëse pusetat e paraqitura shërbejnë për bashkimin e linjave dhe për pasojë kemi ndryshim të prurjeve para dhe pas këtyre pusetave. Pjesët llogaritëse ll ogaritëse të skemës së qendrës së banuar jepen si më poshtë: 1 - 3, 2 - 3, 3 - 4, 4 - 5, 4 - 6, 6 - 7, 6 - 13, 8 - 10, 9 - 10, 10 - 11, 11 - 12, 11 - 13 dhe 13 - I.P.U.P.


Faqja 2 nga 7



550

548

546 544

A (Nd/ja 1)

542 7

5

1

28 ha 18 ha

14 ha

56 ha

36 ha

28 ha 1 8 ha

540

28 ha

14 ha

6 2

3

538

4

9

12

30 ha

18 ha 22 ha

60 ha 36 ha 1 8 ha

2 2 ha

44 ha

30 ha

Impianti i Pastrimit të Ujrave të Përdorura

(Nd/ja 2) B

8

10

11

13

NDARJA E BLLOQEVE TË BANIMIT DHE TRASIMI I LINJAVE LI NJAVE TË RRJETIT TË KANALIZIMEVE KANALIZIMEVE


Faqja 3 nga 7



2. Llogaritja e prurjeve prurjeve të rrjetit rrugor rrugor të kanalizimit 2.1.

Llogaritja e prurjes specifike q0

Prurja specifike është prurja që shkarkohet nga një njësi e blloqeve të banimit. Gjendet me shprehjen e mëposhtme dhe ka njësi   q0 

 l sek  ha  

d  n t  3600



:

700  110 24  3600

  0.8912  l  sek  ha

ku: d – dendësia e popullsisë, e cila gjendet me :

d 

N



182000 banorë

 700

banorë ha

  260 ha  , norma mesatare e shkarkimit të ujrave të përdorura në rrjet n = 110  l ban  ditë 

 S



t = 24 orë, koha e shkarkimit të ujrave të përdorura nga banesat 2.2.

Llogaritja e prurjes rrugore

a b q rr

a b

Prurja rrugore q rr është prurja që shkarkohet në një pjesë llogaritëse të rrjetit të kanalizimit nga sipërfaqja përkatëse e banimit Përcaktimi i prurjes rrugore - q rr , e cila është prurja që shkarkon një sipërfaqe e caktuar në një linjë të rrjetit të kanalizimit. Gjendet me shprehjen:

a b qrr 



q0



S a

b



l sek

ku: a  b l qrr sek - është prurja rrugore e ujrave të përdorura që shkarkohet nga sipërfaqet e

banimit q0  l  sek  ha 

është prurja specifike e shkarkuar nga një njësi e sipërfaqes së banimit

S [ha] – sipërfaqja e banimit e cila derdh ujrat e përdorura në linjën (pjesën llogaritëse) a-b të rrjetit të kanalizimit Bazuar Bazuar në sa u përmend përmend më më sipër llogariten llogariten prurjet prurjet rrugore rrugore të pjesëve pjesëve llogaritëse të rrjetit rrjetit::


Faqja 4 nga 7


q1rr 3 


q 0  F 1



2 3 q rr



q0  F 2

3 4 q rr



q 0  F 3

4 5 q rr



q 0  F 4

4 6 q rr



q 0  F 4

6

6 7 q rr



q 0  F 6

7











3

4

5

8 10 q rr



q0  F 8

9 10 q rr



q0  F 9





q10 rr

11

q11 rr

12

6 13 q rr 

q11 rr

13

q0  F 10



q0  F 11



0.8912



0.8912







10







10

q0  F 11

I . P .U . P . q13 rr 




0.8912



 l sek



ha

ha

 l sek

0.8912

l sek

 14

ha



12.48

 l sek 

 18

ha



16.04

l sek

16.04

 l sek 



 l sek

0.8912

0.8912





28



0.8912

ha

28





ha

l sek  ha

 l sek



ha

 18

ha









ha

22

22

l sek

24.95

 l sek 





ha

ha

ha

 30

24.95



ha

 30





ha

 18

l sek  ha

 l sek

ha

 18

l sek  ha

0.8912



12.48



ha







l sek  ha

0.8912



ha

 14

l sek  ha





13

 l sek

0.8912



11

13

0.8912



12

q0  F 6

l sek  ha

0.8912



3

l sek

16.04

 l sek 

19.61

l sek

19.61

 l sek 







ha

16.04

26.74

26.74



.............................................................



0.00

l sek

 l sek  l sek

Faqja 5 nga 7


2.3.


Llogaritja e prurjes llogaritëse

b ql alog

Tubacioni i një pjese llogaritëse a-b përcjell jo vetëm ujrat e përdorura të sipërfaqes që shkarkon në këtë pjesë llogaritëse, por edhe ujrat e shkarkuara nga sipërfaqet e tjera në pjesët llogaritëse paraardhëse, prurjet rrugore të të cilave tranzitojnë në pjesën llogaritëse në shqyrtim. Nga sa u tha më sipër, prurja llogaritëse e një pjese llogaritëse çfarëdo, përbëhet nga shuma e prurjeve rrugore që kalojnë në këtë pjesë llogaritëse (kjo shumë përfshin prurjen pr urjen rrugore të vet pjesës llogaritëse si dhe shumën e prurjeve rrugore të linjave paraardhëse që tranzitojnë në këtë pjesë llogaritëse) me prurjen (t) e përqendruar (a) që tranziton (jnë) në këtë pjesë llogaritëse. Kjo prurje llogaritëse gjendet me shprehjen e mëposhtme: mëposhtme: b a b tranzite ,a b tranzite ,a b ql alog )  q perq  K p  (qrr   q rr

ku

l sek

b - është prurja llogaritëse e pjesës llogaritëse llogari tëse a-b ql alog

K p 

është koefiçenti i përgjithshëm i jonjëtrajtshmërisë jonjëtrajtshmërisë së shkarkimit të ujrave të

përdorura të pjesës llogaritëse a-b, e cila gjendet në funksion të shumës së prurjeve rrugore që kalojnë në këtë pjesë llogaritëse, pra K p

a b

tranzite ,a b

 f (qrr   qrr

)

a b - është prurja rrugore e pjesës pjesës llogaritëse a-b qrr

tranzite a b - është prurja rrugore tranzite në pjesën pjesën llogaritëse a-b qrr ,

tranzite a b q perq - është prurja e përqendruar tranzite në pjesën pjesën llogaritëse a-b ,

Bazuar në shprehjen e sipërpërmendur, gjenden prurjet llogari tëse të çdo pjese llogaritëse të rrjetit të kanalizimeve, të cilat jepen si më poshtë: ql 1log3  K p



q 1rr 3



tranzite ,1 q perq

ql 2log3  K p



2 3 q rr



tranzite , 2 q perq











3



3





2.050  12.48  0  25.58

l sek

2.050  12.48  0  25.58

 l sek 


Faqja 6 nga 7


ql 3log4  K p



3 4 (q rr

ql 4log5  K p



4 5 q rr

ql 4log6  K p



(q 1rr 3











q1rr 3 









2 3 tranzite ,3 q rr )  q perq 

tranzite , 4 q perq

2 3 q rr 







5



3 4 q rr 





ql 6log13  K p 

6 7 q rr 





(q1rr 3 

tranzite , 6 q perq

2 3 qrr 







7



3 4 q rr 



8 10 q rr



tranzite ,8 q perq

ql 9log10  K p



9 10 q rr



tranzite ,9 q perq





 l sek 





tranzite , 4 4 6 q rr )  q perq 



6



 l sek   l sek 

1.934  24.95  0  48.26







10



4 5 q rr 



4 6 q rr 

6 7 q rr 





tranzite ,6 6 13 q rr )  q perq 

10





1.993  16.04  21  52.97



1.993  16.04  0  31.97



8 10 (q rr



9 10 q rr

ql 11log12  K p



12 q11 rr



tranzite ,11 12 q perq

ql 11log13  K p



8 10 (q rr



9 10 q rr







13















q10 rr







q10 rr

11



tranzite ,10 )  q perq



11



11





 l sek 

12 q11 rr 







(q 1rr 3 



2 3 q rr 



3 4 q rr 



4 5 q rr 



 l sek 

tranzite ,11 13 13 q11 )  q perq rr 

4 6 q rr 



l sek

1.796  16.04  16.04  19.61  21  113.83

1.969  19.61  0  38.61



 l sek 

l sek



1.691  16.04  16.04  19.61  19.61  26.74  21  186.77

ql 13log I . P .  K p



4 5 q rr



l sek

1.845  12.48  12.48  16.04  0  75.64



1.993  16.04  9  40.97

ql 10log11  K p



4

1.652  12.48  12.48  16.04  16.04  24.95  24.95  26.74  9  229.84

ql 8log10  K p





1.72  12.48  12.48  16.04  16.04  24.95  9  150.02

ql 6log7  K p






6 7 q rr 



6 13 q rr 



 l sek  

8 10 q rr 



9 10 q rr 



q10 rr

11





12 q 11 rr 



tranzite ,13 I . P . 13 q 11 )  q perq rr 

1.57  12.48  12.48  16.04  16.04  24.95  24.95  26.74  16.04  16.04  19.61  19.61  26.74  9  21  393.79

 l sek 

Me prurjet llogaritëse të gjetura më sipër përmasohen tubacionet e linjave të pjesëve llogaritëse të rrjetit të kanalizimeve, sipas kritereve të kushteve teknike të projektimit. Ushtrime Lënda: “Furnizim me ujëujë-Kanalizime” Pedagogu i lëndës:Alket KUMARAKU

Faqja 7 nga 7





Furnizim Me Uje-Kanalizime (Ushtrime)

Recommend Documents