1
Tema dhe Tema d he ushtrimi ush trimi Nr Nr.8 .8 “Kontabilite Kontabiliteti ti i rivlerë rivlerësimit simit të A. A.GJ .M” (Për kutimin dhe !batimin e dre"të të #KK$së Nr.% &“AKT')T A*ATGJATA MAT)+JA MAT)+JA,) ,) -) AKT')T A*A A*ATGJATA TGJATA J/ MAT)+J MAT)+JA,)” A,)” KAP'T0,,'1“Mo KAP'T 0,,'1“Modeli deli i rivlerësimit” ara2ra3 45.46.47 '.+ivleresimi i aktiveve të 9ëndrueshme të truë!uara(A:T A.(varianti kur 2"atë rivlerësimit me vlerën e dre"të ka edhe rit"e edhe rën"e rë n"e vler vl ere e) 1. Në dt 01/01/2007 blihet një makineri pune dhe vihet në punë po në këtë këtë datë me vleftën sipas faturës se blerjes për 5.000.000 lek . 2. Në dt 31/12/2007 lloaritet amorti!imi "skal i vitit të parë të përdorimit me 20 # në vit$ mbi ba!ën e vleftës se mbetur mbetur 5.000.000%20#&1.0 5.000.000%20#&1.000.000 00.000 3. Në dt 31/12/200' lloaritet amorti!imi "skal i vitit të d(të me 20 # në vit mbi ba!ën e vleftës së mbetur5.000.000*1.000.000)%20#&'00.000. +. Në dt 31/12/200, lloaritet amorti!imi "skal i vitit të tretë me 20 # në vit mbi ba!ën e vleftës së mbetur5.000.000*1.000.000*'00.000)%20#&-+0.000. 5. Në dt 31.12.200, bëhet rivlerësimi i makinerisë * lefta e mbetur e makinerisë në kontabilitet kontabilitet kosto historike) lek 2.5-0.0005.000.000*2.++0.000). 5.000.000 është vf."llestare vf."llestare ose k.e blerjes $ndërsa shuma 2.++0.000 është amorti!imi i akumuluar i v.2007$200'$200,1.00 .2007$200' $200,1.000.000'00. 0.000'00.000-+0.00 000-+0.000&2.++0.00 0&2.++0.000). 0). *ivlerësimi makinerisë me vleftën e drejtë apo të treut është 3.000.000 lek *vf.kontabël *vf.kontabël e mbeturvlera historike) në dt 31.12.200, eshte 2.5-0.000 lek epri4a na rivlerësimetrivlerësim rivlerësimetrivlerësim në ritje)++0.000 lek -. Në datën 31.12.2010 31.12.2010 lloaritet amort!imi i vitit vitit të katërt me 20# mbi mbi vleftën e mbetur 5.++0.000*2++0.000&3000.000%20 5.++0.000*2++0.000&3000.000%205&-00.000 5&-00.000 lek -/1. imarje kuotash na rivlerësimi rilloaritja e amorti!imit) 5000000*2++0000&25-0000%20#&512 5000000*2++0000&25-0000%20#&512.000 .000 amort.i llo.mbi ba!ën e kostos "llestare) &-00.000 amort.i llo.mbi ba!en e vlerës se drejtë) 1
2 & ''.000 rimarje kuotash na rivleresime) 7. Në dt 31.12.2011 lloaritet amorti!imi i vitit të pesteë me 20# mbi vleften e mbetur lefta e mbetur65.++0.000*2. mbetur65.++0.000*2.++0.000-00.00 ++0.000-00.000)%20#&+'0.000 0)%20#&+'0.000 7/1. imarje kuotash na rivlerësimi në datën 31.12.2011rilloaritja 31.12.2011rilloaritja e amorti!imit amorti!imit për vitin e pestë) 8 5.000.000*2.++0.000512.000)9 5.000.000*2.++0.000512.000)9%20#& %20#& +0,.-00 amort.i llo.mbi ba!ën e kostos "llestare) & +'0.000 amort.i llo.mbi ba!ën e vlerës së drejtë) & 70.+00 rimarje kuotash na rivleresimet) '. Në dt 31.12.2011 bëhet një rivlerësim tjetër i makinerisë me vlerën e drejtë ose të treut dhe re!ultoi *vlera kontabël e mbetur në dt 31.12.2011 është 65++0000* 2++0000-00000+'0000)&1.,20.000 *vlera e drejtë ose e treut në dt 31.12.2011 është&1.500.000 * ënje vlere na rivlerësimi.. *+20.000 ,. Në datën 31.12.2012 lloaritet amorti!imi me me 20# mbi vleftën e mbetur 65.020.000*1.000.000*'00.000*-+ 65.020.000*1.000.000*'00.000*-+0.000*-00.000*+' 0.000*-00.000*+'0.000)%20#&300. 0.000)%20#&300.000 000 lek. ,/1. imarje kuotash na rivlerësimi në datën 31.12.2012rilloaritja 31.12.2012rilloaritja e amorti!imit amorti!imit për vitin e jashtë 85.0 85.000 00.0 .000 00* *3+ 3+32 3200 000 0+0 +0,,-00 00)% )%20 20# # & 327. 327.-' -'0 0 amo amort rt.i .i llo llo.m .mbi bi ba!ë ba!ën ne kostos "llestare) & 300.000 amort.i llo.mbi ba!ën e vlerës se drejtë) & 27.-'0) rimarje kuotash na rivleresime) 10. :istemohet lloaria 10-*rivlerësime me re!ultatin për shumën lek 110.720 duke kredituar lloarinë lloarinë rivleresime$ në debi të lloarisë 10,*re!ultati 10,*re!ultati i vitit ushtrimor po për këtë shumë$ sepse lefta e mbetur mbetur kontabël në momentin momentin e shitjes sipas kostos kostos historike ose me vleftën "llestare "llestare do të ishte për shumën lek 1.310.720 1.310.720 ndërsa sipas kontabilitetit kontabilitetit të mbajtur me vlerën e drejtë është për shumën lek 1.200.000$kështu;ë$ 1.200.000$kështu;ë$ në;oftese nuk do të kishim bërë rivleresime$ lloaria -52*vlera kontabël e makinerisë së shitur duhet të debitohej me shumën lek 1.310.720 dhe jo me shumën lek 1.200.000 duke shkuar kjo diferen4e diferen4e për 110.720 në humbje është e njëjta jë$ sikur në lloarinë 2
2 & ''.000 rimarje kuotash na rivleresime) 7. Në dt 31.12.2011 lloaritet amorti!imi i vitit të pesteë me 20# mbi vleften e mbetur lefta e mbetur65.++0.000*2. mbetur65.++0.000*2.++0.000-00.00 ++0.000-00.000)%20#&+'0.000 0)%20#&+'0.000 7/1. imarje kuotash na rivlerësimi në datën 31.12.2011rilloaritja 31.12.2011rilloaritja e amorti!imit amorti!imit për vitin e pestë) 8 5.000.000*2.++0.000512.000)9 5.000.000*2.++0.000512.000)9%20#& %20#& +0,.-00 amort.i llo.mbi ba!ën e kostos "llestare) & +'0.000 amort.i llo.mbi ba!ën e vlerës së drejtë) & 70.+00 rimarje kuotash na rivleresimet) '. Në dt 31.12.2011 bëhet një rivlerësim tjetër i makinerisë me vlerën e drejtë ose të treut dhe re!ultoi *vlera kontabël e mbetur në dt 31.12.2011 është 65++0000* 2++0000-00000+'0000)&1.,20.000 *vlera e drejtë ose e treut në dt 31.12.2011 është&1.500.000 * ënje vlere na rivlerësimi.. *+20.000 ,. Në datën 31.12.2012 lloaritet amorti!imi me me 20# mbi vleftën e mbetur 65.020.000*1.000.000*'00.000*-+ 65.020.000*1.000.000*'00.000*-+0.000*-00.000*+' 0.000*-00.000*+'0.000)%20#&300. 0.000)%20#&300.000 000 lek. ,/1. imarje kuotash na rivlerësimi në datën 31.12.2012rilloaritja 31.12.2012rilloaritja e amorti!imit amorti!imit për vitin e jashtë 85.0 85.000 00.0 .000 00* *3+ 3+32 3200 000 0+0 +0,,-00 00)% )%20 20# # & 327. 327.-' -'0 0 amo amort rt.i .i llo llo.m .mbi bi ba!ë ba!ën ne kostos "llestare) & 300.000 amort.i llo.mbi ba!ën e vlerës se drejtë) & 27.-'0) rimarje kuotash na rivleresime) 10. :istemohet lloaria 10-*rivlerësime me re!ultatin për shumën lek 110.720 duke kredituar lloarinë lloarinë rivleresime$ në debi të lloarisë 10,*re!ultati 10,*re!ultati i vitit ushtrimor po për këtë shumë$ sepse lefta e mbetur mbetur kontabël në momentin momentin e shitjes sipas kostos kostos historike ose me vleftën "llestare "llestare do të ishte për shumën lek 1.310.720 1.310.720 ndërsa sipas kontabilitetit kontabilitetit të mbajtur me vlerën e drejtë është për shumën lek 1.200.000$kështu;ë$ 1.200.000$kështu;ë$ në;oftese nuk do të kishim bërë rivleresime$ lloaria -52*vlera kontabël e makinerisë së shitur duhet të debitohej me shumën lek 1.310.720 dhe jo me shumën lek 1.200.000 duke shkuar kjo diferen4e diferen4e për 110.720 në humbje është e njëjta jë$ sikur në lloarinë 2
3 -52*vlefta -52*vlefta kontabël kontabël e <= së shitur$në momentin ;ë ;ë u reali!ua shitja të kishim kredituar lloarinë e kl.2..makineria për shumën lek 1.310.720 në debi të lloarisë -52*vlefta kontabël e makinerisë së shitur. 11. Në datën 31.12.2012 shitet makineria a)shitet me vleftën e mbetur sipas kontabilitetit$ kontabilitetit$ dmth për shumën lek 1.200.000 b)shitet me vleftën për shumën lek 1.+00.000 4)shitet me vleftën për :humën lek 1.000.000 eprimet eprime t e mësipërme kontabili!ohen në lloaritë në formë *je *je në mën(re të akumuluar për të jitha vitet e përdorimit të makinerisë duke përfshirë edhe momentin e blerjes dhe të shitjes$ duke duke bërë edhe ars(etimin ars(etimin llojik të veprimeve veprimeve kontabël Ndërtimi pas;(rës së mëposhtëme do të ndihmojë në kuptimin më të mirë të veprimeve kontabël
+',)+)#'M' +',)+)#'M' ' MAK'N)+')(A:T ' 1 T ) ' T N ' K ' M ( ' + + / / / T # ; ' + ) ) T P / . T ) 7 # 6 ) . / T 6 K ) 4 T ) ' N + ( ) A T T A # ) , ) , ' N * A J A T ) N * ) J , G (
1
2
3
T ' ( / ; . 7 6 . 6 4 ) N + 0 T ) < M ) A T * ) , (
+
5
. T # / K ) T . < M K . * ( ' . < T M # ' = 5 7 ) M . T + / M A . G / , , -
) N ) T > # ' A < ' / < T M # / + K A T 0 , + 0 / M M 0 A . K G A . / T , + , / M A
7
T ) M ' # ) + ) , ( ' +
'
3
. + ) , ( ' + # A P . < M ) . * ( ' < M . G / , , ' . T + / M A
T ' M ' # ) + ) , ( ' + # A P + 0 T ) < M ) A T * ) , (
,
10
. + ) , ( ' + A G N ) ( A T A 0 K ) T ) J + A M ' +
11
+ 6 'T'.6 46.67.75 %.555.5 @.555.5 6.555.55 6.555.5 5? 55 55 5 55 sheni m
(@6$ B6
(@6C75= (?6DB 6 7 'T'.7 46.67.75 %.555.5 4.755.5 855.555 6.855.5 58 55 55 55 sheni m
(%6$ B7
(%7$ B4
(%7C75= (?7FB 4 @ 'T'.@ 46.67.75 %.555.5
[email protected] %67.555 7.E%7.5 65 55 55 55 sheni m
sheni m
(%@$ B%
(%@C75= (?@FB % B 'T'.B 46.67.75 %.555.5 6.465.? 47?.B85 4.B8E.7 67 55 75 85 sheni m ? #0M A
5
(%%$ BB
(656DB 6
4.755.555
5
(E7D%7 (657DB 7 @@5.555
4.555.555
5
[email protected]
(E7$654$ lera e E4 dre"te 5
(657DB 4
[email protected]
88.555 B55.555
(E4$ 65@
(@75.555
(E4C75 =
6.%55.555
65@$ B@
?5.@55 @85.555
(E%$65@$$ E% 5
lera e dre"te
(E@C75 =
6.755.555 455.555 (E%$ 65B
(%%C75= (?%FB B
4.B8E.7 85
5
855.555
(%4$ B@
(%4C75= (?4FB @ % 'T'.% 46.67.75 %.555.5 6.B48.@ @5E.B55 4.4B6.B 66 55 55 55
@.555.555 6.555.55 5
(E6D%6
(%6C75= (?6FB 7
4 'T'.4 46.67.75 %.555.5 7.%B5.5
[email protected] 7.@@5.5 5E 55 55 55 sheni m
5
75.555
(E%C75 =
65%$ B% (7?.B8 5 (65B$ BB
4.875. 645.? 555 75
(84F8%
(65?$ 66?
:hpjeim i pas;(res :hifrat e vendosura ne ;eli!at e kesaj tabele jane re!ultat i veprimeve matematikore sipas shenimit per 4do vit$ku +/1p.sh) do te thote shifra ;e ndodhet ne kolonen +) e reshtit 1).
+
5
>jidhje ,lo2.7makineria (AAGJ Iurnitor er investimeHHHHHHHHHHHHHHHHHH (6 %.555.555
H HHH@..$llo2.a2.
'
' %.555.555(6 (%
@@5.555
'
' (8 (@75.555
'
' 4.875.555 (65 HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH ' 6.755.555 (65a %.575.555 ' %.575.555
,lo2.78. amort.akumulu. makinerise makinerise!hvleresime
llo2.B..sh! amorti!imi ' ' 6.555.555 (7
( 7
6.555.555
(4
855.555
' '
855.555 (4
' '
[email protected] (@
(@
[email protected]
'
B55.555 (B
(B
B55.555
'
@85.555 (?
(?
@85.555
'
455.555 (E
(E
455.555
' ' ' ' (65
4.875.555
' 4.875.555
' 4.875.555
'
llo2.65B$rivleresimi ' makinerise kuotash n2a rivlersimi ' makinerise
llo2.?? te ardhura n2a rimar"e
' @@5.555 (% ' 88.555(B6 (B6 88.555 ' ' ?5.@55(?6 (?6 ?5.@55 ' ' 6%8.@55 HHHHHHHHHHH ' (@75.555 (8 (7?.B85 (E6 6%8.@55 ' 75.555 (E6HHH(7?.B85H'HHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 645.?75 ' 75.555 665.?75 ' 665.?75 (65 '
' '
5
645.?75
@.. llo2.arket.klienti er shit"e a9t ardh.n2a shit"a e makinerise (65a ' 6.755.555 (65a
?..$te
6.755.555 ' '
'
llo2 . B%7 vlera konatbel e makinerise se shitur re!ultati ushtrimor (65a 6.755.555 '
65E$ (65 665.?75
'
' '
Ashtu sikurse duket edhe n2a llo2arite në IormeT$"eLme9ënse nd$"a ka bërë rivleresime të makinerisë me vlerën e dre"të ao të tre2ut në rit"e dhe në rën"e vlereLnë kontabilitetin e sa"L2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit të kësa" makinerieL a"o ka kaluar në shen!imet e viteve ushtrimore në Iormën e kuotave të amorti!imit shumën lek 4.875.555Lndërkohë a"o ka rimarë në Iormën e të ardhurave ushtrimore 2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit të kësa" makinerie shumën lek 645.?75L duke kredituar n"ë llo2ari të klasit të ?$të L të të ardhurave n2a” rimar"a kuotash n2a rivlerësimi ' makinerisë” Lnë këtë mënrëL shuma 9ë ka ndikuar në re!ultat është 4.B8E785(4.875.555$645.?75Ld.m.th është ikërisht a"o shumë Le ila do të ishte kontabili!uar në kontabilitetin e nd$"es si shen!im amorti!imiLnë9oItese nd$"a nuk do të kishte bërë rivlerësime 2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit së kësa" makinerieL e llo2aritur k"o mbi ba!ën e kostos 3llestare ao asa" historike me 75= mbi vlerën e mbetur të do vitiLmbi shumën lek %.555.555 La9 sa është blerë makineriaLdhe ër të ilën ka a2uar aratë. Ashtu si duket në verimet kontabël të llo2arive në Iormë T$"eL kemi kredituar llo2.65B$“+ivlerësime të makinerisë” L në debi te llo2arise 65E&“*itime ose humb"e të vitit ushtrimor”ër ta mbllur llo2arinë 65B$ +ivleresime të makinerisëLk"o llo2ari duhet të dalë me mbet"e !ero në momentin 9ë makineria është shiturLnuk ka se të e2!isto"e ërderisa nuk e2!iston vetë makineria. Pse shuma e 2"ënd"es debitore e llo2arisë 65B$ “+ivleresime te makinerise” duhet mbllur me re!ultatin. Arsetimi llo2"ik L 9ë duhet ërdorur ër të kutuar këtë kontabili!im është shumë i th"eshtë1 Kur bëmë shit"en e kësa" makinerie Lnë të n"ë"tën kohë shkarkohet edhe makineria n2a kartela e vetL( e ila 32uron në kontabilitetL në llo2aritë e klasit 7. si A:TL duke e kreduar këtë llo2ari në debi të n"ë llo2arie të klasit të 2"ashtë$(B%7$vlera kontabël e makinerisë së shitur.Miro në kontabilitetLduke ërdorur metodën e rivlerësimit të makinerisë me vlerën e dre"të ao të tre2utL vleItën kontabël të mbetur të makinerisë L e kemi në këtë rast ër shumën lek 6.755.555 (%.575.555$4875.555Lku shuma %.575.555 është vleIta e 3llestare e makinerisë lus ose minus shumat 9ë i "anë bërë n2a rivlerësimetLndërsa shuma 4.875.555 është amorti!imi ' akumuluar ' makinerisë ' llo2aritur 2"ate 2"ithe "etes se erdorimit te sa" mbi ba!en e vlerës së dre"teL ra duke ërIshirë rivlerësimet 9ë "anë bërë -
7
2"atë eriudhës së ërdorimitLndërsaL në9oItëse nuk do të kishim bërë rivlerësimetL vleIta e mbetur e makinerisëL në momentin kur bëhet shit"aL do të ishte1 6.465.?75(%.555.555$4.B8E785LraLnë9oItëse nuk do të kishim bërë rivlerësime Lllo2aria B%7$“vleIta kontabël e makinerisë së shitur” do të debitoheshe ër shumën lek 6.465.?75 Lnë kredi të llo2arisë inventariale ao në kartelën e makinerisë llo2.7 a.9.tL ër ta mbllur këtë llo2ariL me9ënëse makineria u shit do të bëhet dal"eL dhe "o 6.755.555 L d.m.th do të ishte 665.?75 lek më e madheL (6.465.?75$ 6.755.555Ldhe është ikërisht k"o shumë 9ë mbetet e haur(me 2"ënd"e debitore në llo2arine 65B$“rivlerësime të makinerisë” e ila duhet të kalo"ë në re!ultat si n"ë humb"e ër të komesuar ao lotësuarL shumën e kaluar më ak 2"atë verimit kontabël të bërë në momentin e shit"es . Në9oItëse makineria do të shite" në datën 46.67.7567 (65b me n"ë mim shit"e re"
[email protected] lek 3rma do të re!ultonte me n"ë 3tim re" 755.555 lek dhe k 3tim do të raortohe" në Pas9rën e të ardhurave dhe #hen!imeve në ostin ërkatës të kësa" Pas9re *inaniare. Ndërsa në9oItëse makineria do të shit"e me n"ë mim shit"e"e re" 6.555.555(65 lek 3rma do të re!iltonte me n"ë humb"e re" 755.555 lek. PërIundimisht 1 ër variantin '.AL re!ulton se1 $Nd$"a ka a2uar në 5656755? ër bler"en e makinerisë shumën lek %.555.555 O $nd$"a ka shërndarë në shen!imet e sa" të amorti!imit (755? $7567 shumën lek..(4.875.555 $nd$"a ka rimarë në të ardhurat e sa"(rimar"e kuot.amort. të amort 755? $ 7567shumën . 645.?75 $nd$"a ka kalu në humb"e në mbll"e të llo2.65B &rivlerësime të m akinerisë shumën(665.?75 $nd$"a ka shitur makinerinë dhe ka arkëtuar në 46.67.7567 shumën lek. 6.755.555 +ikuerimi i lotë i vlerës së a2uar. %.555.555 O Ndërka9 në bilanin e dates 46.67.75671 -o të re!ulto"ë1 $,lo2.7.makineri une(AAGJM 2"end"a “5” $llo2.78.amorti!imi dhe !hvlersimi ' makinerise se unes .“ 5 ” $llo2.65Brivlersimi ' makinerisë “ 5 ? '.<.(varianti kur 2"atë rivlerësimit me vlerën e dre"të ka vetëm rit"e vlerë @o të supo!ojmë se kemi të njëjtin ushtrim sipas /< )$ por në datën 31.12.2011 nuk është bërë rivlerësim me vlerën e drejtë$pra nuk kemi një rivleresim në rënjë vlere shi piken '. te /<).Ara kemi vetëm një rivlerësim me vlerën e drejtë atë të datës 31.12.200,$i 4ili është rivlerësim me ritje vlereshi /<.5.)
7
' Ara të dhënat e ushtrimit për variantin .B janë njëlloj si të dhënat e ushtrimit për variantin /<.me përjashtim *Aika ' e variantit .< hi;et për variantin e d(te .B *pika , e variantit .< ndr(shon si më poshte per variantin .B Në datën 31.12.2012 lloaritet amorti!imi me 20# mbi vleftën e mbetur 65.++0.000*1.000.000*'00.000*-+0.000*-00.000*+'0.000)%20#&3'+.000 *pika ,/1 e variantit .< $ për variantin .B te ndr(shoje me kete tekst imarje kuotash na rivleresimi ne dt 31.12.2012rilloaritje e amorti!imit per vitin 2012) 65.000.000*1.000.000'00.000-+0.000512000+0,-00)%20#&327.-'0amort.llo.mbi ba!en e kostos "llestre) &3'+.000amort.llo.mbi ba!en e vleres se drejte) & 5-.320rimarje kuotash na rivleresimi)
Ndërsa pika 10 e variantit .< Aër variantin .B do t ë jetë :istemohet mbetja kreditore e lloarise 10-*rivler ësime për shumën lek 225.2'0 duke debituar këtë lloari në kredi të klloarisë 10,* re!ultati "nan4iar"timi pashp ërndarë)
Në datën 31.12.2012 shitet makineria a)shitet me vleften ..1.200.000 b)shitet me vleften per :humen lek 1.+00.000 4)shitet me vleften per :humen lek 1.000.000
Veprimet që do të bëhën në kontabilitet në këtë rast(me variantin I.B) do të jenë:
,lo2.7makineria (AAGJ Iurnitor er investimeHHHHHHHHHHHHHHHHHH (6 %.555.555
H HHH@..$llo2.a2.
'
' %.555.555(6 (%
@@5.555
'
'
%.@@5.555
'
' '
[email protected] (65 ' 6.%4B.555 (65a %.@@5.555
'
,
,lo2.78. amort.akumulu. makinerise makinerise!hvleresime
llo2.B..sh! amorti!imi ' ' 6.555.555 (7
( 7
6.555.555
(4
855.555
' '
855.555 (4
' '
[email protected] (@
(@
[email protected]
'
B55.555 (B
(B
B55.555
'
@85.555 (?
(?
@85.555
'
[email protected] (E
(E
[email protected]
' ' ' ' (65
[email protected]
'
[email protected]
[email protected]
llo2.65B$rivleresimi ' makinerise kuotash n2a rivlersimi ' makinerise
llo2.?? te ardhura n2a rimar"e
' @@5.555 (% '
88.555(B6 (B6 88.555 ' ' ?5.@55(?6 (?6 ?5.@55 ' ' %B.475 (E6 (E6 %B.475 ' ' 76@.?75 ' HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 76@.?75 ' @@5.555 (65 77%.785 ' 77%.785
@ llo2.arket.klienti er shit"e a9t ardh.n2a shit"a e makinerise (65a ' 6.755.555 (65a
6.755.555
?..$te
' '
'
llo . -52 vlera kontabel e makinerise se shitur pashperndara
(65a 6.%4B.555 '
llo.1. "time te
' 225.2'010) '
'
Ashtu sikurse duket edhe n2a llo2aritë në IormeT$"eL në këtë variantLkur nd$"a ka bërë rivleresime të makinerisë me vlerën e dre"të ao të tre2ut vetëm në rit"e vlereLnë kontabilitetin e sa"L2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit të kësa" makinerieL a"o ka kaluar në shen!imet e viteve ushtrimore në Iormën e kuotave të amorti!imit shumën lek
[email protected]ërkohe a"o ka rimarë në Iormën e të ardhurave ushtrimore 2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit të kësa" makinerie shumën lek 76@.?75L duke kredituar n"ë ,
'
10
llo2ari të klasit të ?$të L të të ardhurave n2a” rimar"a kuotash n2a rivlerësimi ' makinerisë” Lnë këtë mënrë shuma 9ë ka ndikuar në re! ultat është 4.B8E785(
[email protected]$76@.?75Ld.m.th është ikërisht a"o shumë Le ila do të ishte kontabili!uar në kontabilitetin e nd$"es si shen!im amorti!imiLnë9oItëse se nd$"a nuk do të kishte bërë rivlerësime 2"atë 2"ithë "etës së ërdorimit së kësa" makinerie.
PërIundimisht 1 ër variantin '.
Në përfundim,ashtu si shihet,konstatojmë se në të dyja variantet ( I. )dhe ( I.B ), ndikimi në re!ultatin e shoqërisë, për sa i përket veprimeve në kontabilitet, në lidhje me rivlerësimet në ritje ose në rënje . si dhe llo"aritjes së amorti!imeve dhe rimarjeve të shumave përkatëse n"a rivlerësimet janë ne total me efekte të barabarta . Ndërsa duke e përputhur re!ultatin #nan$iar me %$ash&'o mund të themi se* Ndërrmarja në datën +-+-++/ ka %n0jere n"a %arka % e saj shumën lek 1.+++.+++, për të blerë makinerinë ,pas 2 vjetesh ajo e shiti makinerinë dhe %futi në %arkën e saj shumën lek .++.+++, 10
11
ndërkaq, shuma prej 3.4++.+++ lek, i është njohur asaj në shpen!ime "jatë "jithë periudhës, prej 2 vjetësh, së përdorimit të kësaj makinerie,nëpërmjet kuotave të amorti!imit. 5ontabilist ë t ë dipllomuar apo student ë në va!hdim * Beni komente, vërejtjet dhe su"jerimet tuaja ne lidhje me !"jidhjen e ushtrimit,der"ohini ato nepermjet adreses tone elektronike ose nëqoftëse dëshironi , mund të kontaktoni me ne,në studion tonë të kontabilitetit,ne jemi të për"atitur dhe të "atëshëm të shpje"ojmë ato tema, që relativisht mund të duken më të vështira. 6eleminderit. %7tudio 5ontabiliteti (5ontabël i 8iratuar) 7a!an 9hialli :mail*s0d#nana$e;"mail.$om
41 **************************************************************.******************************************************* *********************
12 Nd*ja <$ është e vetëdishme se edhe për tre vitet e ardhëshme$ është e det(ruar ti pauajë ;iranë nd*jes B$ shumën prej 500.000 lek 4do vit radha!i $për vitin 2011.2012.2013$deri në përfundim të kontratës - *vje4are të nënsh kruar$pra $jithsej për të treja vitet do të va!hdojë ti pauaje nd*jes B shumën lek 1.500.000. Në këto kushte $;iramarësi$ nd*ja <$vendosi tHja rilëshoje me nën;ira këtë linjë prodhimi një nd*jeje tjetër CI? për tre vitet e mbetura për shumën prej +00.000 lek ne vit$pra and*ja < $do të arkëtojë na ridhënja me nën;ira të po kesaj linje prodhimi për tre vitet e mbetura shumën lek 1.200.000$ndërkohe ;ë do ti pauajë nd*jes CB? :humën lek 1.500.000. Në këto kushte$ nd*ja < pëson një humbje prej 300.0001.500.000*1.200.000) lek jithsej për të treja vitet$duke !jidhur kështu variantin e kostos apo të humbjes më të voël$sepse në të kundër$në;oftese nuk do ta rilëshonte me nën;ira këtë linjë prodhimi $nd*ja < do të pësonte një humbje prej 1.500.000 lek$a; sa do të ishte vlefta e ;irasë ;ë nd*ja do ti pauajë nd*jes B$në formën e një jobe sipas kontratës të nënshkruar dhe pranuar midis t(re. Gjo njarje ekonomike ndodh në fund të vitit 2010$pra kjo humbje konstatohet në 31.12.2010 dhe$ pavarsisht se kjo humbje$ do të përballohet apo sho;ërohet me rrjedhje mjetesh monetare jatë tre viteve të ardhëshme$2011.2012.2013$kjo humbje$duhet të raportohet dhe të përfshihet në bilan4in dhe pas;(rat "nan4iare të datës 31.12.2010$sepse viti 2010 është viti në të 4ilin ndodhi fenomeni/tran!aksioni/apo njarja ekonomike$dhe jo kur ajo të shl(hettë pauhet apo të arkëtohet)$sepse nd*ja < mban një kontabilitet mbi? ba!a ritëse? dhe jo mbi ba!at e C4ash*JoK?$;ë do të thotë se veprimet ekonomike do të pas;(rohen në kontabilitet në momentin kur lind një e drejte apo një det(rim dhe jo në momentin kur ato shl(hen. Ara$ pikërisht në datën 31.12.2010$nd*ja < do të krijojë një provi!ion$ i 4ila sipas :GG Nr.- $;uhet Cprovi!ion për kontratat me kushte të rënduara?. eprimi ;ë do të pas;(rohet në kontabilitet $do të jetë @ebitojmë një lloari të klasit -*Cshpen!ime ushtrimore $;ë vinë na provi!ione të parashikuara për humbje$ të 4ilat vinë na kontratat me kushte të rënduara?$duke kredituar një lloari të klasit +*CArovi!ione të krijuara na parashikimi i humbjes ;ë vijnë për kontratat me kushte të rënduara?. Aor sa do të jetë kjo shumë$me të 4ilën nd*ja < do të kr(ejë këtë kontabili!im apo këtë provi!ion$ duke rënduar shpen!imet ushtrimore të vitit 2010$kur dihet $;ë shuma $të 4ilën nd*ja < do ti pauajë me 4ash nd*jes ;iradhënëse B$do te jetë 500.000 lek 4do vit dhe 1.500.000 per te treja vitete e mbetura sipas kontrates $ndërkohe ;ë ajo$nd*ja <$ do të arkëtojë na nd*ja I na ridhënja me nën;ira te po kesaj linje prodhimi shumën prej +00.000 lek 4do vit$dhe 1.200.000 per te treja vitet e mbetura sipas kontrates $duke pësuar kështu një humbje në 4ash për 4do vit për 100.000 lek $dhe për te treja vitet së bashku një humbje jithsej për shumën për 300.000 lek. Në rastin kur dihet se nd*ja < për tre vitet e mbetura deri në përfundim të kontratës do ti pauajë ;iradhënësit$ nd*jes B $në fund të 4do viti shumën 500.000 lek$dmth për të treja vitet do ti pauajë shumën lek 1.500.000 $kjo do të thotë se do të ishte e njëjta jë sikur ;iradhënësi$nd*ja B $ti kishte dhënë një hua apo kredi në lek në "llim të vitit 2011 nd*jes <$e 4ila e shl(en apo e kthen këtë huamarje në tre këste të barabarta prej 500.000 lek në fund të 4do viti$ por nuk dihet sa është prin4ipali apo huaja e dhënë "llimisht$pra duhet të aktuali!ojmë vlerën e kësaj ;iramerje . 12
13 @uke supo!uar se për;indja e interesit mbi ba!a vjetore është '#0.0')$atëhere aktuali!imi i kësaj vlere do të jëndet duke !batuar ekua4ionin e mëposhtëm$ku CL?*e panjohura$ eshte vlefta e aktuali!uar e kësaj kontrate ;iramarje të? linjës së prodhimit?$ose prin4ipali i kësaj humarja*e dhënë në nat(rë 1.500.000&L 8L%0.0'%3/3) L %0.0'%2/3) L %0.0'%1/3)9 1.500.000& L L %0.0'%-/3 1.500.000& L 1 L 0.11.500.000&1.1- L L &1.500.000/1.1-&1.2,3.103 lek Në rastin tonë ;iradhënësi i linjës së prodhimit$nd*ja B$nuk i ka dhënë një hua në lek ;iramarësit$nd*jes C
1+
@uke marë në mën(rë të përbashkët efektet e t(re$ re!ulton $se për të jithë periudhën e mbetur të tre viteve 2011.2012.2013$deri në përfundim të kontratës së nënshkruar midis paleve$nd*ja < pëson një humbje $dhe vlera aktuale e kësaj humbje në datën 31.12.2010 është për shumën lek 25'-1'1.2,3.103*1.03+.+'2) Fën(ra alternative$ për të për4aktuar humbjen aktuale në datën 31.12.2010$ose për të bërë aktuali!imin e humbjes prej 300.000 lek $;ë do të reali!ohet jate tre viteve të mbetura të kontratës do të ishte edhe mën(ra direkte dhe konkretisht Në;oftëse për4aktojmë me CM?prin4ipalin apo vlerën e aktuali!uar të humbjes$ atëhere sa do të jetë kjo shumë$e 4ila 4do vit do të shl(het me këste të barabarta prej 100.000 lek. @uke përdorur të njëjtin ekua4ion kjo shumë $;ë përfa;ëson humbjen e aktuali!uar do të jetë përsëri me të njëjtën vleftë për shumën lek 25'.-21 $ dhe ;ë re!ulton sipas !jidhjes së të njëjtit ekua4ion 300.000&L 8L%0.0'%3/3) L %0.0'%2/3) L %0.0'%1/3)9 3000.000& L L %0.0'%-/3 300.000& L 1 L 0.1300.000&1.1- L L &300000/1.1-&25'.-21 lek Ara $duke konstatuar në datën 31.12.2010$ se nd*ja < $në tre vitet e ardhëshme do të humbasë në C4ash? jithsej shumën lek 300.000$100.000 lek 4do vit)$na efektet e përbashkëta të të d( kontratave $ajo lloariti sa është humbja aktuale e datës 31.12.2010 dhe i duhet të bëjë kontabili!imin përkatës duke e përfshirë atë$humbjen$në kontabilitetin e v.2010. Grijimi i provi!ionit në këtë rast i plotëson kushtet ;ë të krijohet$ai është materjal$matet me saktësi$ka propabilitet të plotë për të ndodhur. Ara $supo!ohet se nd*ja < ka marë një hua në datën 31.12.201001/01/2011)$në rastin tonë d( shërbime ;iraje$në të 4ilat$njëra është huamarje$ose ;iramarje d.m.th është një shpen!im$ dhe tjetra është huadhënje ose ;iradhënje$ dmth $ është një e ardhur$dhe me;ënse shpen!imi është më i madh se të ardhurat$ atëhere$ kemi një huamarja dhe vlera aktuale e saj ësh të për shumën lek 25'-21$do të pauhen interesat për shumën lek +1.37, $dhe jithsej shuma prej 300000 do të pauhet nëpërmjet tre kësteve të barabarta na 100.000 lek në fund të do viti sipas mën(res së lloaritur më poshtë
itet Gesti mes.vjetor .2011 100000 20-',25'-21%0.0'%3/3) .2012 100000 137,+25'-21%0.0'%2/3)
prin4ipali 7,311 '-20-
1+
interesi
15 .2013 100000 ,310+ -',- 25'-21%0.0'%1/3) :OF<300000..25'-21.+137,
5omenti ynë* 7humat për lek +24=,3/=>,24=2, do të kalojnë respektivisht në shpen!imet e viteve +,+ dhe +3,ne formen e %shpen!imeve per interesandërkaq, vetëm shumën për lek 142 duhet ta kalojmë në shpen!imet e vitit ++,nëpërmjet krijmit të provi!ionit,sepse humbja aktuale në datën 3..++ është vetëm shuma 142 lek,dhe meqënse ne tre vitet më pas do të pa"uajmë shumën lek 3+++++ lek duke pa"uar +++++ lek ne $do fund viti,kjo do të thotë që me këto para ,të $ilat nuk i kemi pa"uar që në #llim ,3..++(+-+-+),kemi reali!uar të ardhura,duke i përdorur apo shfryte!uar ato ,dhe për të përshtatur apo harmoni!uar të ardhurat me shpen!imet,meqënse me këto fonde #nan$iare apo këto mjete monetare ,ne rrjedhën normale të bi!nesit kemi reali!uar të ardhura, atëhere edhe shpen!imin për interesa të tyre duhet ti kalojmë pikërisht në këto periudha të ushtrimeve kontabël,në vitin +,+,+3.
Kontabiliteti 9ë nd$"a A do të mba"ë Lnë këtë rast do të "etë1 Në datën 46.67.7565 Lnd$"a A do të bë"ë këtë kontabili!im P @ebi Gredi
Kontabili!imet 9ë do të bëhën në vitin 7566 n2a nd$"a A Kontabili!imi ' Iaturës se bler"es (9iramar"es 9ë nd$"a < i bën Nd$"es A1
15
1i kontratës me kushte te renduarapër vleftën e aktuali!uar? 500000 Gredikl.+01QCfurnitori nd*ja B?500000
Kontabili!imi i Iaturës së shit"es (9iradhën"es 9ë nd$"a A i bën Nd$"es
;1
@ebillo.+11*Cklientë*nd*ja I?+00000 Gredi kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër vleftën e aktuali!uar)? +00000
Kontabili!imi 9ë bëhet ër sistemimet e llo2arive te vitit 7566.
debi
@ebi llo.kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër vleftën e aktuali!uar)?..20-',) debi Gl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër interesin 3/vje4ar)?20-',
Ndërsa kontabili!imet 9ë do të bëhen ër vitin 7567 n2a nd$"a A do të "ene si më oshte1 Kontabili!imi i Iaturës së bler"es (9iramar"es 9ë nd$"a < i bën Nd$"es
1-
A1
17 i kontratës me kushte të renduarapër vleften e aktuali!uar)?500000 Gredikl.+01QCfurnitori nd*ja B?500000
Kontabili!imi i Iaturës së shit"es (9iradhën"es 9ë nd$"a A i bën Nd$"es
;1
@ebillo.+11*Ckliente*nd*ja I?+00000 Gredillo.kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër vleften e aktuali!uar)? +00000
Kontabili!imi 9ë bëhet ër sistemimet e llo2arive të vitit 7567.
debi
@ebi llo.kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vine na anullimi i kontratës me kushtë të rënduaraper vleftën e aktuali!uar)?..137,+) debillo. Gl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër interesin 3/vje4ar?137,+
Po në të n"ë"tën mënrë bëhen kontabili!imet ër vitin 7564 dhe të vitit të Iundit. Kontabili!imi ' Iatures së bler"es (9iramar"es 9ë nd$"a < i bën Nd$"es A1
1' i kontratës me kushte të rënduarapër vleftën e aktuali!uar)?500000 Gredillo.kl.+01QCfurnitori nd*ja B?.500000
Kontabili!imi i Iaturës së shit"es (9iradhën"es 9ë nd$"a A i bën Nd$"es
;1
@ebillo.kl.+11*Ckliente*nd*ja I?+00000 Gredillo. kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër vleftën e aktuali!uar)? +00000
Kontabili!imi 9ë bëhet ër sistemimet e llo2arive të vitit 7564.
debi
@ebi llo.kl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër vleftën e aktuali!uar)?..-',-) debi llo.Gl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi i kontratës me kushte të rënduarapër interesin 3/vje4are)?-',-
Po ti ara9itim artiku"t kontabël e mësiërm në llo2aritë në Iormë T$"e Ldo të vemë re se të 2"itha llo2aritë në Iund mbllen ao bara!ohen1
1'
1, llo.e kl.-?shp!.v.ushtr.na humbje ;ë vinë na krijimi i provi!ioneve si anullim i kontratës me kushte të rënduaraR?RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
llo.kl.+.?shp!.periudhës së ardhëshme ;ë vinë na efekti i aktuali!imit të humbjessi interesa të periudhës 3 vje4are)R?RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
1,
20 +137,
+137,
Slo. Gl.+?provi!ione për humbje të parashikuara ;ë vinë na anullimi RRRRRRRRRRR i kontratës me kushte të rënduarapër interesin 3/vje4ar)R?RRRRRRRRRRRRRRRR
RRRRRRRRRR llo.+01Qfurnitori nd*ja C B RR?RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 500000
llo.+11*kliente*nd*ja IRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
20
21
itet ndikimi ne re!ultat hr"e(F dal"e($ (dal"e m"etesh monetare (#hen!ime 9ira"e 7558 (%55555.(%55555 .(%55555 755E (%55555..(%55555 .(%55555 7565 (%55555..(%55555 .(%55555 (7%8B76n2a rov.i llo2.me vlerën e aktuali!uar.. 7566 (75B8E@55555 (%55555 ..(655555 7567 (64?E@@55555(%55555 (655555 7564 (B8EB.@55555 (%55555 ..(655555 #humat..(6.855.5556.755.555.. (4.555.555(6.855.555 5oment ?ra si shihet ,për të "jashta vitet ,nd&ja ka n0jerë n"a arka-banka e saj ,"jithsej 3.+++.+++ lek për pa"esën e qirase të linjës së prodhimit të marë me qira n"a nd&ja B,ndërkohë që ka arkëtuar në arkë-bankë shumën lek .++.+++ n"a ridhënja me qira të të njëjtës linjë prodhimi nd&jes @ ,pra për të "jashta vitet ajo ka n0jere n"a arka apo banka shumën lek .4++.+++ (3.+++.+++&.++.+++)aq sa ajo ka raportuar në bilan$et e saj si %shpen!ime qiraje %për këtë linjë prodhimi "jithsej për të "jashta vitet,duke përputhur në këtë mënyrë kontabilitetin mbi %ba!a ritëse me atë të %$ash&'o, ose e shprehur ndrysh* nëqoftëse nd&ja ka pa"uar për qiranë e linjës së prodhimit për të "jashta vitet të mara se bashku shumën lek .4++.+++,po kjo shumë i është njohur asaj në shpen!imet e !britëshme si një %shpen!im qiraje. Sind p(etja$ pse nd*ja < duhet të krijojë një provi!ion në datën 31.12.2010$për vlerën e aktuali!uar të humbjes për shumën 25'-21 lek$ ;ë do të konkreti!ohet me dalje mjetesh monetare per 300.000 lek pas tre viteve$duke e pas;(ruar apo përfshirë atehumbjen aktuale ) në re!ultatin e bilan4it 31.12.2010 . Në :GG nr.-kapitulli? provi!ionet ;ë lidhen me kontratat me kushte rënduese?) parara" 27 dhe 2' 4itohet tekstualisht CGontratat me kushte rënduese $ është një kontratë$në të 4ilën kostoja e shl(erjes së një det(rimi i kapërLen për"timet ekonomike ;ë priten prej kësaj kontrate. Një provi!ion për kontratat me kushte rënduese do të kontabili!ohet për shumën më të voël midis humbjes ;ë lidhet me përmbushjen e kontratësd.m.th. të ardhurat na kontratat minus koston ;ë lidhet me përmbushjen e saj)ose jobës për pe!ullimin e kontratës.? Ara$ në rastin e ushtrimit të dhënë nd*ja < në datën 31.12.2010$ e ka të siurtë humbjen ;ë ajo pëson$ sepse kostoja e shl(erjes së një det(rimi 1.500.000 lek) i kapërLen për"timet ekonomike ;ë priten prej kësaj kontrate 1.200.000 lek)$dhe duke !jedhur shumën 21
22 më të voël midis d( humbjeve $të humbjes 1.500.000 lek dhe asaj prej 300.000 ajo !jedh atë me shumën 300.000 dhe e përfshin atë ne re!ultatin e atij viti kur kjo humbje u konstatua apo lindi dhe jo kur ajo të shl(het.:i dhe në këtë rast nd*ja ekonomike i plotëson tre pikat e parara"t 10 te :GG nr - për krijimin e provi!ionit$ ;ë thotë se*njësia ekonomike do të njohë një provi!ion në bilan4 kurpika a)*njësia ka nje det(rim aktual lijor ose konstruktiv$si re!ultat i njarjeve ;ë kanë ndodhur para datës së bilan4it$b)ek!iston mundësia ;ë për shl(erjen e de(rimit do të nevojitet një dalje e burimeve$4)mund të bëhet një vlerësim relativisht i saktë i shumës së det(rimit. @uke bërë një supo!im alternativ$ do të mendojmë se nd*ja < nuk ariti të jejë asnjë nd*je tjetër për ta ridhënë me nen;ira linjën e prodhimit ;e ajo ka mare me ;ira na nd*ja B$ për shka;e na më të ndr(shme$ kështu p.sh teknolojia e re e ka !hvleftësuar apo nLjerë jashtë përdorimit këtë linjë e tj e tj $ dhe asnjë nd*je ekonomike nuk pranon ta marë me ;ira$atëhere nd*ja < $det(rohet të përmbushë kontratën me nd*jen B$ duke ;ënë e det(ruar ti pauajë asaj shu mën prej 1.500.000 lek$në këtë rast shuma më e voël midis d( humbjeve është vetë shuma 1.500.000$ sepse nuk ka ridhënje me nën;ira të linjës së prodhimit$ ;ë nd*ja < mund ti bëntë një nd*jeje tjetër$ na e 4ila mund të kishte për"time ekonomike$dhe në këto kushte nd*ja < do të krijonte një provi!ion në 31.12.2010 për shumën prej 1.500.000$ duke raportuar këtë shpen!im apo humbje pikërisht në bilan4in e datës 31.12.2010$me vleftën aktuale të saj$ dhe jo tHja transferonte këtë humbje viteve të ardhëshme 2011.2012.2013$sepse me këtë shpen!im nuk pritet të jenerohen të ardhura në këto vite$linja e prodhimit nuk ek!iston "!ikisht$nuk është e materjali!uar. Aas datës 01.01.2011$ nd*ja < ka va!hduar normalisht aktivitetin e saj $ajo ka blere ose ka marë me ;ira një linjë tjetër prodhimi Nd*ja < lloarit 4do vitna data 01/01/2011 e në va!hdim) kuotat e amorti!imit dhe i kalon ato në shpen!imet e viteve ushtrimore $në;oftëse linjën tjetër të prodhimit e ka blerë$ ose i pauan normalisht ;iranë nd*jes @p.sh) *na e 4ila ka marë me ;ira linjën tjetër të prodhimit$duke debituar 4do vit shpen!imet ushtrimore*në !ërin përkatës të një lloarije të klasit të jashtë si shpen!ime ;iraje$dhe të ardhurat ;ë siurohen na këto shpen!ime amorti!imi apo shpen!ime ;iraje të linjës tjetër të prodhimit $ harmoni!ohen apo përshtaten përkatësisht $duke !batuar kështu parimin apo normat e :GG*Nr.1 parara" 3- dhe 37$në të 4ilat është për4aktuar ;artë?shpen!imet ;ë lidhen me të ardhurat e "tuara jatë periudhës raportuese njihen në të njëjtën periudhë kontabël si dhe të ardhurat përkatëse?
5ontabilistë të dipllomuar apo studentë në va!hdim. Ashtrimi i !"jidhur më lart është bërë me shpje"ime dhe komente, shoqëruar me veprime kontabël për të kuptuar më mirë shëmbullin e dhënë në 7tandartin 5ombëtar të 5ontabilitetit Nr.2?rovi!ionet,?asivet dhe ktivet e 5ushtë!uarapara"ra# &% provi!ionet që lidhen me kontratat me kushte rënduese”. Bëni komentin tuaj në lidhje me !"jidhjen e ushtrimit,bëni vërejtjet dhe su"jerimet tuaja,dhe nëqoftëse dëshironi, ju mund të kontaktoni me ne,në studion tonë të kontabilitetit,për më shumë tema dhe ushtrime të !"jidhura,sepse nëpërmjet shëmbujve praktike,me !"jidhje të ushtrimeve kontabël, është mënyra më e mirë për të kuptuar para"rafet e njëpasnjëshme të 755&së 22
23
(7tandartit 5ombëtar të 5ontabilitetit),si dhe
41 RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR....RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
Tema dhe ushtrimi nr.46 Kontabiliteti i obli2aioneve. Tmetohetshitet) një oblia4ion me afat pesë vje4ar$ me vleftë nominale 100.000 lek$ me normë interesi '#$;ë pauhet njëherë në vit$4mimi i emetimit është ,++1' lek$kostoja e emetimit të oblia4ionit është 2000 lek.
>2"idh"e1ersioni 6. (#ias kontabilitetit të mba"tur me normën e interesit nominal duke ërdorur amorti!imin linear eprimet kontabël. 1.Gontabili!imi i oblia4ionit. 2.
2+ *llo.kl.+SSA@
2+
25 *llo.kl.+!britje e oblia4ionit.111-.+0
25
21) ,++1' 2000+) v.5) 1)55'2 111-.+v.1) '000v.1) 111-.+v.2) '000v.2) 111-.+v.3) '000v.3) 111-.+v.+) '000v.+) 111-.+v.5) '000v.5) 100000v.5) 1+0000
100000
100000 1)
RRRRRR 55'2 55'2
ll.kl +..ll.A.@<:U@
Aërfshirja në shpen!imet e viteve ushtrimore për të pesta vitet e shl(erjes së oblia4ionit të interesave$!britjeve dhe koston e shitjes së oblia4ionit
2-
+00 +00 +00 +00 v.5)
27 *iti 1 lek ,51-.+0&'000111-.+0+00) *iti 2 lek ,51-.+0&'000111-.+0+00) *iti 3 lek ,51-.+0&'000111-.+0+00) *iti + lek ,51-.+0&'000111-.+0+00) *iti 5 lek ,51-.+0&'000111-.+0+00) *5 vje4ari +7'52 &+000055'22000)
:ho;ëria tretare ka marë një huaborLh) në "llim të vitit të parë$nëpërmjet emetimitshitjes së një oblia4ioni). *Në "llim të vitit të parë sho;.tret.ka futur në arkë/bankë shumën lek ,++1' lek *jatë pesë viteve ajo ka nLjëra na arka/banka e saj shumën '000 lek për 4do vitint.e obli) *+0000 lek *ajo ka nLjerë na arka /banka për të reali!uar emetimin e oblia4ionit shumën *2000 lek *në fund të viti të pestë sho;.tret. ka nLjerë na arka/banka për shl(erjen e vf.nom.obli*100000 lek *dhe diferen4a midis shumës së parave ;ë ka marë dhe shumës se parave ;ë ka pauar.. *+75'2 lek i është njohur sho;ërisë tretare në shpen!ime jatë 5 viteve ushtrimore të aktivitetit *+75'2 lek
>2"idh"e1ersioni 7. (#ias kontabilitetit t ë mba"tur me llo2arit"en e kostos s ë amorti!uar duke ërdorur normën e interesit eIektiv. Në parara"n 13 t ë :GG Nr.3*nstrumentet Vinan4iare thuhet tekstualisht Gostoja e amorti!uar do të për4aktohet duke përdorur metodën e interesit efektivjo normën e interesit nominal të spe4i"kuar në kontratë).Norma e interesit efektiv është një normë interesi$!batimi i së 4ilës skonton rrjedhjet e përlloaritura të ardhëshme të parasë na instrumenti "nan4iarpër shëmbull $na një borLh ose oblia4ion)në vlerën kontabël të instrumentit "nan4iar.Në lloaritjen e normës së interesit efektiv do të merren në konsideratë të jitha kostot e veprimeve të paueshme ose të arkëtueshme$;ë lidhen me aktivin ose pasivin "nan4iar. Në ushtrimin e dhënë për të jetur normën e interesit efektiv$duhet të !jidhet ekua4ioni i mëposhtëmku ?i? është norma e interesit efektiv$ është e Cpanjohura?) '000 ******** 1i)1
'000 ******* 1i) 2
'000 ******* 1i) 3
'000 10'000 ******* ************ & ,2+1' 1i) + 1i)5
Goment
27
2' Ase shtrohet për !jidhje k( ekua4ion i matematikes "nan4iare$dhe si duhet shpjeuar llojika$ apo 4farë përmban k( ekua4ion në kon4eptin ekonomik apo kontabël*"nan4iar. Në datën 1 Danar të vitit të parë ose në "llim të vitit të parë$në kohen t 0$ sho;ëria tretare ka marë një borLhnëpërmjet emetimit të një oblia4ioni)$ajo ka marë borLh shumën lek ,++1' lek$në të njëjtën kohë ajo ka shpen!uar 2000 lek për reali!imin e kësaj huamarje$pra kostoja reale e këtij borLhi është për shumën lek ,2+1',++1'*2000)$dhe kjo është vlefta kontabël e këtij instrumenti "nan4iar$apo e kësaj huamarje$apo e këtij oblia4ioni ne datën 1 Danar të vitit të parë apo në momentin e rejistrimit të këtij oblia4ioni $në kohën t 0. Ndërka;$ sipas kontratës$huamarësi$ose lëshuesi apo emetuesishitësi) i oblia4ionit $do ti pauajë hudhënësit$ apo mbajtësit të oblia4ionit$ në fund të 4do viti$ shumën në formën e interesit prej '000 lek$ dhe në fund të vitit të pestë$për4ve4 këstit përkatës të interesit të vitit të fundit prej '000 lek $ do ti shl(eje edhe shumën prej 100000 lek$e 4ila është vlefta nominale e oblia4ionit apo prin4ipali. :huma '000 lek përfa;ëson interesin e lloaritur me '# mbi ba!ën e vleftës nominale prej 100000 lek të oblia4ionit $pra jithsej në fund të 5*vje4arit do ti pauajë huadhënsit shumën prej 1+0000 lek+0000 lek interesat '000%5 vjet$ plus prin4ipalin apo vleftën nominale të oblia4ionit 100000 kjo është një kontratë e pranuar na të d(ja palët)$kështu ;ë rjedhjet e parave$daljet$ do të jenë pas 5 vjetësh jithsej 1+0000 lek $ndërsa h(rjet e parave në "llim të periudhës janë ,2+1' lek. Nëpërmjet këtij ekua4ioni$duhet të jejmë apo të lloaritim ;ë paratë ;ë do pauhen Cnesër?dhe të 4ilat i dimë ;ë janë në fund të 4do viti$te koha t 1$t2$t3$t+$ '000 lek $dhe në fund të vitit të pestë te koha t 5) 10'.000 lek$ me 4farë koif4enti duhet ti pjestojmë$koi"4ent$ i 4ili duhet të jete patjetër më i madhe se 1$për ti !voeluar këto shuma$ ;ë në përfundim të veprimeve matematikore$ mbasi të bëhen pjestimet dhe mbledhja e faktoreve të t(re$ të na shpien te paratë ;ë faktikisht kemi marë Csot? te koha t 0;ë është 1 janar i vitit të parë ) dhe ;ë e dimë ;ë kjo shumë jithsej është ,2+1'*dhe e 4ila përfa;ëson koston kontabël të huas ose paratë në fakt të mara borLh. @uke pjestuar për vitin e parë shumën '000 lek me emëruesin 1i) 1$ ku Ci Cështë interesi ose e panjohura $;ë duhet të jejmë dhe ;uhet? interesi efektiv? e 4ila mund të jetë p.sh ,# ose 0.0, apo 10# ose 0.1$ ndërsa 1 përfa;ëson 100# ose 1$apo shumën '000 lek$ose 10'000 në fund të vitit të pestë$pra në;oftësë shumën prej '000 lek $;ë përfa;ëson paratë ;ë do të pauhen nesër në fund të vitit të parë$ për vitin e parë$e me radhë për të jitha vitet) do ta pjestojmë me 110#100# 10#)jë ;ë është njëlloj sikur ta pjestojmë me koi"4entin 1.1 sepse 110100&1.1) dhe ne ketë rast kemi !voluar shumën ;ë do të pauajmë Cnesër? në fund të vitit të parë)$duke e pjestuar me një numër apo koi"4ent më të madh se 1$ për të nLjerë$apo për ta shpënë këtë shumë$ tek shuma ;ë kemi marë sot$në "llim të viti të parë$në kohën t 0. :ipa kësaj llojike$është e njëjta jë$ sikur të këshim të njohur për;indjen e interesit efektiv$ dhe për rjedhojë $do të kishim të njohur edhe koi"4entin ritës$ dhe$duke u nisur na paratë ;ë kemi sot$ në kohën t0 $ për të nLjerë sa do të jenë paratë ;ë do të pauhen nesër $në kohën t1$ t2$ t3$ t+$ t5$ $apo në fund të vitit të parë$ d(te$trete$të katërt$të pestë) do të bënim të kundërtën$ duke shum!uar paratë sot në kohën t 0 $ me të njëjtin koi"4ent. Ndërsa për të kth(er shumën ;ë pauhet në fund të vitit të d(të ose në kohën t 2 $në kohën t0$duhet ;ë shumën '000 lek ta pjestojmë d( herë me koi"4entin 1i)$sepse 2'
2, do të shkojmë d( vjet prapa për të dalë në kohën t 0$pra '000/1i)1i) ose '000/ 1i)2$dhe kështu me radhë deri te shuma e vitit të pestë 10'000/1i) 5$kjo ka një llojike sepse për;indjet e interesave janë mbi ba!a vjetore$edhe po të ishte e kundërta$ p.sh$ po të këshim të njohur për;indjen e interesit efektiv dhe paratë ;ë kemi marë borLh sot$ për të jetur paratë $;ë do të pauhen nesër$dmth në fund të 4do viti$ do të bënim të kundërtën$ duke shum!uar me koi"4entin ritës 1i) njëherë për vitin e parë dhe d( herë për vitin e d(të 1i) 2 e kështu me radhë për vitet e tjera$pra është i njëjti koi"4ent $i 4ili për të shkuar na koha t 0 në kohën t1$t2.t5 $;uhet koi"4ent ritës$dhe shum!ohet paraja sot$për të shkuar të paraja nesër$ndërsa për të shkuar na t1$t2.t5 tek t0$ ;uhet koi"4ent !britës apo !voëlues dhe pjestohet paraja nesër për tu kth(er te paraja sot.Gështu p.sh mbasi jetëm të panjohurën Ci?$për të shkuar na paraja sott 0)tek paraja nesër t 1$t2.t5 @o të vepronim me të njëjtin koi"4ent ritës si më poshtëP 7273 % 1i) 1 & '000 --11 % 1i) 2 & '000 3 -010 % 1i) & '000 + 5+-+ % 1i) & '000 5 -70'0% 1i) & 10'000 ,2+1' 1+0000 >ëvëndësimi i Ci? me normën e jetur të interesit efektiv na !jidhja e ekua4ionit perj 10# ose 0.1 vërteton këto bara!ime. Fë poshtë është para;itur një formë ra"ku$për të kuptuar më mirë ekua4ionin e përdorur për të jetur normën e interesit efektiv (iLe 4ila do të përdoret për të skontuar Jukset e ardhme të paravedaljet ose rjedhjet) na oblia4ioni dhe për ti kth(er ato në vlerën "llestare prej ,2+1' lek
FE7@68(t5..$ [email protected](t6Ft7F t4F t@F t% RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 658555 B?585& 10'000/1i)5 RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8555 %@B@& '000/1i)+ RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8555 3 B565& '000/1i) RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR 8555 BB66& .. '000/1i)2 RRRRRRRRRRRRR 8555 1 '?7?4 & '000/1i) RRRRRRRRRRRRRRR RRRRRRRRRRRRRRR RRRRRRRRRRRRRR RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR t0 t1 t2 t3 t+ t5
2,
30
N2a !2"idh"a e ekuaioni t ë dhënë më lart re!ulton 1 5.6(651655D5.6
i D 65 = ose
Aër vërtetim e kësaj !jidhje$do të bëjmë !ëvëndësimet e më poshtëme
'000 ******** ,2+1' 10.1)1
'000 ******** ,2+1' 1.1)1
'000 ******** ,2+1' 1.1
'000 *******
10.1) 2
'000 *******
'000 *******
10.1) 3
1.1) 2
'000 *******
'000 *******
1.21
7273 --11 ,2+3' mos rakordimi për
'000 *******
'000 *******
'000 *******
10'000 ************
5+-+
&
1.1) 5
10'000 ************
1.+-+
&
10.1)5
1.1)+
1.331 -010
10'000 ************
10.1)+
1.1) 3
'000 *******
&
1.-1
-70'0
&
20 lek vjen na rumbullakimet) Gontabiliteti në këtë rast sipas metodës së interesit efektiv do të jetë si më poshtë 1.Gontabili!imi i oblia4ionit. 2.
30
31 *llo.'1.. provi!ore.. ,++1' *llo.kl.+shp!.p.ardh.për !britjen e oblia4ionit 55'2 e *llo.kl.+SSA@
32
32
33 interesave$!britjeve të oblia4ionit$ dhe kostot e shitjes së t(re $ ndërton eviden4ën përkatëse të këtij amorti!imi si më poshtë
viti. data midis
kostoja # norma) e oblia4ioni
5)*-) 1) 2)
3)
matur.në shpen!.
int.efektiv
e vitit ushtrimor
+)
5) ,2+2
v.1 01/01 31/12 31/12
,2+1' 12+2 ,3--0
10#
v.2 01/01 31/12 31/12
,3--0 13-,502-
10#
v.3 01/01 31/12 31/12
,5021503 ,-52,
10#
v.+ 01/01 31/12 31/12 v.5 01/01 31/12 31/12
,-52, 1-53 ,'1'2 ,'1'2 1'1' 100000
10# 10#
paesat diferen4a e kesteve
-)
7) '000
12+2
'000
13--
'000
1503
'000
1-53
,3--
,503
,-53 ,'1' +75'2
'000 +0000
1'1' 75'2
5omenti yne* 7hpje"imin e eviden$ës së mësipërme po e bëjmë duke përdorur %"juhën e kontabilitetit* ?ër ne ,shoqërinë tonë tre"tare,blerësi i obli"a$ionit është një furnitor,iI $ili në v ënd që të na furni!onte me mallra, na ka furni!uar me lek ,shuma e lekëve që na ka dhënë është =.>4 , ?ër veprimin e parë ,të furni!imit me lek do të bëjmë këtë veprim kontabël* rt.kont. ebi 5redi &&&DDo". e kl.1..BankaHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH =>4 33
3+
te &&llo".kl.>..llo".pa".furnitori për obli"a$ionin (për paratë që na ka dhënë hua)HHHHHH =>4 ?ër veprimin e dytë,meqënëse kjo shumë është një huamrje për ne,ne duhet të llo"aritim shpen!imin për interesat ,që duhet ti pa"uajmë këtij furnitori për paratë që na ka dhënë bor0h, dhe që kjo shumë është për vitin e parë + e shumës =>4,pra => lek, atëhere do të re"jistrojmë këtë artikull kontabël* rt.kont. &&llo" e kl.2..shpen!ime të viti ushtrimor për interesat e huamarjes HHHHHHH=> ..llo".pa".furnitori për obli"a$ionin (për paratë që na ka dhënë hua)H=> ?ra në fund të vitit të parë ne i kemi bor0h furnitorit që na ka furni!uar me lek ,jo vetëm shumën per lek =>4 ,që na ka dhënë në #llim të vitit ,por edhe interesin që u krijua për vitin e parë ,dhe kjo shumë i shtohet 0hiros kreditore të kësaj llo"arie dhe tre"on se është ritur detyrimi tonë ndaj tij,ndërkohë që shuma prej => lek kalon në shpen!imet ushtrimore të viti të parë kontabël. 8irpo ,po "jate vitit të parë, ne i kemi shlyer këtij furnitori një shumë ,e $ila është 4+++ lek,dhe veprimi që do të bëhet në kontabilitet do të jetë si më poshtë* rt.kont.3 &&llo".kl.>..llo".pa".furnitori për obli"a$ionin (për paratë që na ka dhënë hua)HHHHH4++++ te &&BankaHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH..4++ + he për ti patur veprimet akoma më të qarta, po i kalojme veprimet e ditarit në llo"aritë në formë <&je(Dibri i 8adh i Bilan$it)* DDo". e kl.1..BankaJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJJ (rt.kont.) =>4 I 4+++ (rt.kont.3) 4>>4 I KKKK I &&llo".kl.>..llo".pa".furnitori për obli"a$ionin (për paratë që na ka dhënë hua)HHH (rt.kont.3) 4+++ I =>4 (rt.kont.) JJJJJJ IJJJ=> (rt.kont.) 3+
35
4+++ I +22+ KKKKK I =322+ &&llo" e kl.2..shpen!ime të viti ushtrimor për interesat e huamarjes (rt.kont.) => I I I I ?ra, në fund të vitit parë ne i detyrohemi furnitorit për obli"a$ionin(për paratë që na ka dhënë hua) në #llim të vitit të parë për shumën lek =>4,plus detyrimin tonë ndaj tij, që shtohet n"a interesat e llo"aritura të vitit të parë (=>),minus shumën e pa"uar n"a ne ose të shlyer "jate vitit të parë (4+++) lek,dhe në fund të vitit të parë, shuma, që ne detyrohemi për obli"a$ionin është =322+ lek,dhe kjo është "jëndja kontabël e këtij detyrimi(obli"a$ioni)në fund të viti të parë,ose në #llim të vitit të dytë,mbi të $ilën do të llo"aritet interesi efektiv ,"jithmonë me +,për vitin e dytë,e me radhë për $do vit. Në #llim të vitit të dytë kjo shifër,=322+, është $elje e "jëndjes kontabël të detyrimit(obli"a$ionit) dhe me të njëjtën llo"jikë va!hdohet në $do vit deri në shlyerjen e obli"a$ionit. <ë ndërtojmë nje mini bilan$ vetem për këto transaksione* AKTIVI --MM(NE BANKE)…..84418 "#$%&#' %*'+$, 31.1..1
PASIVI --DETYRIME(OBLIGACIONI)….93!-
--RE/0LT.IN.20MBE………….(94) S20MA……………..84418 S20MA……………..84418 N&$56' 7'5' $ C'6-,;(<$*&' =%&=5$*$) & *> #$*> 6= <> 76*>: -=*=<= 7'5' *'*=<=*……………………………………………………………………….. (94) --5=*#$ %$ *$75=?$% $ &$*5=<$$ 7$5 *@ 7'"@'5(+,="'?=%=*)…………. 93! -R=*#$ %$* $ <#$*$$ <%$*'5$……………………………………………………...84418 -M#$*$* <%$*'5$ %$ ,,=< *$ 7$5=@&$6……………………………………………..!….. -M#$*$* <%$*'5$ %$ @%& *$ 7$5=@&$6………………………………………….84418 V>5*$*=<=:8441893!-94 :ipas kësaj metode maturimet e shpen!imeve në 4do vit ushtrimor do të jenë si më poshtëP Aër vitin e parë ushtrimor do të maturohet shuma për lek Aër vitin e d(të ushtrimor do të maturohet shuma për lek 35
,2+2 ,3--
3Aër vitin e tretë ushtrimor do të maturohet shuma për lek ,503 Aër vitin e katërt ushtrimor do të maturohet shuma për lek ,-53 Aër vitin e pestë ushtrimor do të maturohet shuma për lek ,'1' :huma jithsej e maturimeve të shpen!imeve +75'2 e 4ila eshte e barabarte në total sipas metodës së amorti!imit e lloaritur me normën e interesit nominal. eprime kontabël + dhe 5$ përsëriten për të pesta vitet më radhë $njësoj$më përjashtim të maturimeve të shpen!imeve ;ë do të ndr(shojnë sipas lloaritjeve më normën e interesit efktiv$dhe në fund të vitit të pestë do të behët edhe shl(erja e det(rimit për vlerën nominale të oblia4ioni100000 lek) dhe Sloaritë e Sibrit të Fadh në lidhje me kontabilitetin e oblia4ionit $të mara për të 5 vitet sipas mën(rës së interesit efektiv par;iten dhe mb(llen si më poshtë ll.kl.5*bankaRRRR ll.kl.+*SSA@
3-
