Bizvesi i vogël dhe i meshëm Pyetje/Përgjigjëje
Faktorët të cilët ndikojnë në zgjedhjen e formës adekuate të organizimit të NVM janë: 1. Kapital Kapitalii filles fillestar tar dhe dhe planet planet finan financia ciare re 2. Përfitimet, Përfitimet, detyrimet detyrimet dhe obligimet obligimet e pronarëve pronarëve / menaxherëve menaxherëve 3. Tatime Tatimett dhe rregull rregullimi imi qeveri qeveritar tar 4. Shfry Shfrytë tëzi zimi mi i buri burime meve ve 5. Rritja Rritja,, ekspansi ekspansioni oni,, integri integrimi mi dhe shitj shitjaa FORMAT KRYESORE TË ORGANIZIMIT SIPAS PRONËSISË 1. Pronar Pronar i vetëm vetëm – biznesi biznesi indivi individual dual 2. Ortake Ortakeri riaa – par partn tneri erite teti ti 3. Korporata Pronar i vetëm – biznesi individual 1. Pronar Pronar i vetëm vetëm Të punës punësuar uarit it 2. Përp Përpar arës ësiitë: 3. Liri Liri e vep vepri rimi mitt 4. Lehtësi Lehtësiaa e filli fillimit mit dhe përfu përfundi ndimi mitt të biznesit biznesit 5. Taks Taksaa më më thj thjes esht htaa 6. Kufiz Kufizim imee më të vogl voglaa ligj ligjor oree Të metat e pronësisë individuale: 1. Përgjeg Përgjegjës jësii e plotë plotë mbi pronari pronarinn 2. Vështi Vështirësi rësitë të për të sigurua siguruarr kapitali kapitalinn e nevojsh nevojshëm ëm 3. Pronari Pronari / menaxh menaxheri eri ësht ështëë tepër tepër i ngarku ngarkuar ar 4. Kont Kontin inui uite teti ti koh kohor or 5. Kufizi Kufizime me (mun (mungesë gesë)) të menaxhm menaxhment entit it Ortakeria – partneriteti 1. Partner Partnerite iteti ti forma formaliz lizohet ohet me me kontrat kontratëë 2. kushtev kushtevee të ndërpr ndërprërj ërjes es së partn partneri eritet tetit it 3. Tërheqj Tërheqjaa ose inkua inkuadri drimi mi i partn partnerëv erëvee të rinj rinj 4. Nuk ekzisto ekzistojnë jnë kufizime kufizime ligjore ligjore për numrin numrin e partnerëv partnerëvee Përparësitë e partneritetit si formë e organizimit të ndërmarrjes së vogël janë këto: 1. Rritja Rritja e potencialeve potencialeve për funsionimi funsioniminn dhe zhvillim zhvillimin in e biznesit biznesit (sinergji (sinergjia) a) 2. Mundësi Mundësitë të më të të mëdha mëdha për rritje rritje dhe dhe zhvil zhvillim lim 3. Thjeshtësia Thjeshtësia e procedurave procedurave të menaxhim menaxhimit it dhe marrjes marrjes së vendimeve vendimeve në krahasim krahasim me korporaten korporaten 4. Leht Lehtëë them themel eloh ohet et 5. Kufiz Kufizim imee të vog vogla la lig ligjo jore re 6. Ndar Ndarja ja e rrez rrezik ikut ut Mangësitë e partneritetit si formë e organizimit të ndërmarrjes së vogël janë këto: 1. Flek Fleksi sibi bili lite teti ti i kufi kufizu zuar ar 2. marrja marrja e vendim vendimeve eve,, zhvill zhvillimi imi,, personel personelii 3. Rrit Rritja ja e kapi kapita tali litt 4. Kont Kontin inui uite tett në pun punëë 5. Ndarja Ndarja e punës: punës: ka vështi vështirësi rësi në ndarjen ndarjen Korporata 1. Jeta e korpo korporat ratës ës është është e pavaru pavarurr nga jeta jeta e pronari pronaritt 2. Formë Formë më e kompli komplikuar kuar e organi organizmi zmitt të biznes biznesit it 3. Ndarja Ndarja e pronë pronësisë sisë nga menaxhi menaxhimi mi 4. prona prona mund mund te te shitet shitet - bizn biznesi esi vazhdon vazhdon
5. Korporata Korporata themelohet themelohet siaps rregullave rregullave të përcaktuara përcaktuara me ligj Pronësia në korporatë mund të jetë jetë e transferueshme dhe jo e transferueshme Korporata (struktura organizative) është përgjegjëse për obligimet e bëra, e jo pronarët e kapitalit Akcionarët janë pronarë dhe zgjedhin bordin e drejtorëve Përparësitë: 1. Orientimi Orientimi kah zhvilli zhvillimi: mi: ndarja ndarja e e qartë e përgjegjësi përgjegjësive ve për menaxhim menaxhim nga prona dhe dhe motivimi motivimi për dividendë dhe mundësia për të siguruar burime për investime krijon platformë për zhvillim 2. Lehtësi Lehtësiaa për të sigur siguruar uar burim burimee financ financiar iaree 3. Letësia Letësia në ndryshimin ndryshimin e strukturë strukturëss së pronësisë pronësisë dhe dhe transferin transferin e pronës pronës 4. Menax Menaxhm hmen enti ti i speci special aliz izua uar r 5. Përgj Përgjeg egjë jësi siaa e kufiz kufizua uar r 6. Përfi Përfiti time me për për të punës punësuar uarit it Mangësitë: 1. Kapitali Kapitali themle themletar tar i nevojshëm nevojshëm për krijim krijimin in e koorporatës koorporatës (i përcaktuar përcaktuar me ligj) ligj) 2. Taks Taksat atee dyf dyfis isht htaa 3. Kërkesa të mëdha mëdha juridik: juridik: çertifi çertifikatës katës së aksioneve, aksioneve, vulës vulës së korporatës, korporatës, librit librit korporativ korporativ të shënimeve, regjistrimit si inkorporatë, evidencë të detajizuar të kontabilitetit, regulativ lidhur me mbledhjet e këshillit të drejtorëve, etj. 4. kontr kontrol olli li i vësht vështir irësu ësuar ar 5. Rreziki Rrezikim m i aksion aksionerëv erëvee të të vegjë vegjëll 6. Struktu Struktura ra menax menaxhues huesee e korporat korporatave ave Akcionerët janë pronarët e korporatës PERGJEGJESITË LIGJORE TË BIZNESEVE 1. Shoqëri Shoqëritë të tregt tregtare are me përgj përgjegj egjësi ësi të plot plotëë 2. Shoqëri Shoqëritë të tregta tregtare re me përgjeg përgjegjës jësii të kufizua kufizuar r 3. Shoqër Shoqërit itëë koma komand ndit itee FRANSHIZA SI FORMË E KRIJIMIT TË TË BIZNESIT Franshiza është një marrëveshje midis kompanisë poseduese të një marke të mirënjohur produkti (kompania prind) dhe një ndërmarrësi Tipet e franshizave janë: 1. Fransh Franshiz izaa e emr emrit it tregt tregtar ar 2. Franshi Franshiza za e shpërnda shpërndarje rjess së produkt produktit it 3. Fran Fransh shiz izaa e past pastër ër Përparësitë e franshizës 1. Suksesi më më i lehtë lehtë në zbatimin zbatimin e teknolog teknologjisë jisë dhe standardeve standardeve / trajnim trajnimii 2. Marketingu Marketingu / penetrimi penetrimi me i lehtë lehtë (emri (emri me i njohur njohur dhe identif identifikimi ikimi me te) 3. Sistemi Sistemi i përpunuar përpunuar mire për të siguraua sigurauarr cilësin cilësinëë + standardet standardet 4. Asisten Asistenca ca teknik teknikee dhe financ financiar iaree (trajnim (trajnime) e) Të metat e franshizës 1. Pagesa e vazhdueshme vazhdueshme e franshizes franshizes në kembim kembim të të së drejtës drejtës 2. Standardet Standardet striktestrikte- autonomia autonomia më e vogël (inspektimi (inspektimi nga franshizo franshizori) ri) 3. Kufizi Kufizimet met në blerje blerje dhe shitje shitje 4. Kufiz Kufizim imet et në asort asortim iman an REGJISTRIMI I BIZNESVE 1. Bazat ligjore ligjore per krijimin krijimin dhe dhe funksioni funksionimin min e bizneseve bizneseve 2. Formë legale legale –regjist –regjistrohen rohen tek organi organi perkatës perkatës shtetëror shtetëror 3. numri identifik identifikues, ues, xhiroll xhirollogaria, ogaria, emri tregtar tregtar (firma) (firma) 4. Përkufizojnë Përkufizojnë obligime obligime reciproke reciproke me me bizneset bizneset e tjera tjera shtetin shtetin 5. Akti Akti i tehmel tehmelimi imit, t, Statut Statutii dhe Kontrata Kontrata Zakonisht e zhvilluar në sektorin e tregtisë(Vickham, 2003)
Ndërmarrës qe i drejton burimet (resurset) e siguruara nga te tjeret Termi : Ndërmarrës dhe ndërmarrësi Richard Couton me 1734 Ndërmarrësi i lëvizë burimet nga një fushë më fitim më të ultë në një fushë me fitim më të lartë (D.Stoks, 2003) Shumpeteri në shekullin 20 ,ndërmarrësit i konsideron si një force destabilizuese në kuptimin e nxitjes së ndryshimit të asaj që ekziston P. Drucker në vitet 80,paraqitjen e ekonomisë së ndërmarrësisë do ta quajë “ngjarjen me shpresëdhënëse”: ajo incon ndryshimet e shpeshta, shfrytëzon shanst që tjerët nuk i shohin Krjon diçka ndryshe dhe bën që nevoja për risi të jetë e përhershme Wickham ( 2003) numron disa nga keto atribute : 1. Rrez Rreziiku (ri (risk sku) u) 2. Efi Efikasi kasite teti ti 3. Ino Inovac vacioni Howard (1998) numron kater karakteristika qenesore te ndermarrësit : 1. Njoh Njohja ja e shansa shansave ve në tre tregg 2. Gatish Gatishmer meria ia për për prani pranimin min e rrëzi rrëzikut kut 3. Aftesia Aftesia per te siguruar siguruar resurset ( burimet) burimet) per investi investim m 4. Aftesi Aftesiaa per per te te mena menaxhua xhuarr bzine bzinesit sit Zimmerer dhe Scarborough ( 1998): nje person qe krijon nje biznes duke u ballafaquar me rrezikun dhe duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit duke perfituar nga shansat dhe aftesia per te siguruar dhe menaxhuar resurset ( burimet) . Atributet e profilit te ndermarresit: 1. Deshira Deshira per marrje marrjenn e perg pergjeg jegjes jesise ise 2. Preferenca Preferenca per nje nje rrezik rrezik te menaxhue menaxhueshem shem - nje nje rrezik rrezik i kalkulu kalkulueshem eshem 3. Vetebe Vetebesim simii i larte larte ne ne aftes aftesine ine per per sukses sukses 4. Deshira Deshira per per nje pergje pergjegje gje te shpej shpejte te ndaj ndaj veprime veprimeve ve Fushat e veprimit të biznesit të vogël dhe të mesëm … 1. Aktivitete intensive për nga puna që realizohen me shfrytëzim më racional të burimeve njerëzore dhe pajisjeve, që sigurojnë punësim më të madh. 2. Nevoja për konsumatorë të rregullt që krijon një marrëdhënie midis shfrytëzuesve të rregullt të të shërbimeve përkatësisht konsumatorëve dhe dhënësve /ofruesve të shërbimeve 3. Problemi i përputhjes mes ofertës dhe kërkesës ka të bëjë me pasigurinë lidhur me kërkesën e cila është shpeshherë vështirë e parashikueshme; 4. Fleksibiliteti në lokacion që ndërlidhet me faktin faktin se lokacioni duhet të jetë te konsumatorët. Kjo është një komponentë e rëndësishme e planit të marketingut 1. Pozi Pozici cion onim imii në në tre tregg 2. Strate Strategji gjiaa rreth rreth përkuf përkufizi izimit mit të çmi çmimev mevee 3. Stra Strate tegj gjia ia dhe dhe pla plani ni I shi shitj tjes es 4. Plani i promo promocioni cionit, t, publicite publicitetit tit dhe reklamës reklamës PLANI I BIZNESIT
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Plani Plani i biznesi biznesitt duhet duhet të siguroj sigurojëë inform informata atatt si: Ku ndodh ndodhemi emi në mome momenti ntinn e tani tanishëm shëm?? Analiza Analiza mbi mbi gjend gjendjen jen e tani tanishm shmee (SWOT) (SWOT) Ku dësh dëshir iroj ojmë më të të arri arrijm jmë? ë? Qëllim Qëllimet et që dëshi dëshiroj rojmë më ti realiz realizojm ojmëë Si do të arrij arrijmë më atje atje?? Shpjegi Shpjegimet met mbi mbi kushtet kushtet e tregut, tregut, teknol teknologj ogjisë isë.. Sa janë të të vlefshme vlefshme sakrificat sakrificat në në krahasim krahasim me investime investimett që kemi për të bërë? bërë? Krahasim Krahasim në mes të të investim investimeve eve dhe efekteve efekteve nga investimet investimet
Përgatitja dhe hartimi
Përmbajtja 1. Rezyme 2. Histor Historiku iku i shku shkurtë rtërr dhe gjen gjendja dja e tani tanishm shmee 3. Analiza SWOT 4. Përc Përcak akti timi mi i qëll qëllim imev evee 5. Anal Analiz izaa e tregu regutt 6. Aspe Aspekt ktet et tekn teknol olog ogji jike ke 7. Aspe Aspekt ktet et e men menax axhi himi mitt 8. Identifik Identifikimi imi i shpenzi shpenzimeve meve,, investimev investimevee dhe mjeteve mjeteve të financ financimit imit 9. Anal Analiz izaa Fin Finan anci ciar aree Struktura -Në përgjithësi mund të themi se kemi të bëjmë me 4 njësi themelore:
1. Anal Analiz izaa e gje gjend ndje jess 2. Anal Analiz izaa e Treg Tregut ut 3. Analiza Analiza e tekn teknolo ologji gjisë së dhe menaxh menaxhment mentit it 4. Anal Analiz izaa Fina Financ ncia iare re 1. Analiza e gjendjes -Pasqyrë mbi: 1. Bizn Biznes esin in ekz ekzis istu tues es 2. Origj Origjin inën ën e bizne biznesi sitt 3. Pronarët 4. Formë Formëne ne e organi organizi zimi mitt 5. Rrug Rrugaa e zhv zhvil illi limi mitt Çka është SWOT analiza ? Teknikë e analizës së gjendjes aktuale të institucionit të caktuar dhe ambientit të tij Është faza e parë e planifikimit dhe ndihmon në fokusimin mbi çështjet kyçe SWOT 1. Stre Streng ngth thss – Përp Përpar arës ësit itëë 2. Weak Weakne ness sses es – Dob Dobës ësit itëë 3. Oppo Opport rtun unit itie iess - Mun Mundë dësi sitë të 4. Thre Threat atss - Rrez Rreziq iqet et SWOT përdoret për të zhvilluar një PLAN që merr për bazë
1. 2. 3. 4.
fakt faktor orët ët e bre brend ndsh shëm ëm fakt faktor orët ët e jas jasht htëm ëm maksim maksimizo izonn përparës përparësit itëë dhe mundësi mundësitë të minim minimizon izon ndik ndikimi iminn e dobësive dobësive dhe dhe rreziq rreziqeve eve
Përparësitë (Strengths) 1. Cila Cilatt janë janë përp përpar arës ësit itëë tuaja tuaja?? 2. Çfar Çfarëë bën bënii ju ju më më së së mir miri? i? 3. Cilat janë përparësit përparësitëë tuaja tuaja në sytë sytë e të tjerëve? tjerëve? Dobësitë – Weaknesses: 1. Çfar Çfarëë mund mund të të për përmi mirë rëso soni ni?? 2. Çfarë Çfarë nuk e bëni bëni mirë mirë / apo apo e bëni bëni keq? keq? 3. Çfar Çfarëë nuk nuk duhe duhett të të bën bëni? i? Mundësitë - Opportunities 1. Ku jan janëë mund mundës ësit itëë e mira mira për për ju? ju? 2. Cilat janë trende trendett me inter interes es për të cilat cilat keni keni ju ju njohuri? njohuri? Rreziqet - Threats 1. Me cilat cilat penges pengesaa ballaf ballafaqo aqohen heni? i? 2. Çfar Çfarëë bën bën konk konkur uren enca ca juaj juaj?? 3. A po rrezikon rrezikon seriozi seriozisht sht veprimta veprimtarinë rinë tuaj tuaj ndërrimi ndërrimi i shpejtë shpejtë i ambient ambientit? it? SMART
1. 2. 3. 4. 5.
S – SPE SPECIFIK M – I MATSH ATSHëëM A – I ARR ARRIT ITSH SHëM ëM R – REALIST T – I PëRK PëRKUFIZ UFIZUAR UAR Në PIKëP PIKëPAMJE AMJE KOHORE KOHORE
1. Përkufizimi i produktit dhe konsumatorëve
1. 2. 3. 4.
Emri, Emri, paketim paketimi, i, madhësi madhësia, a, karakte karakteris ristik tikat at Si do do ti plot plotëso ësojë jë nev nevoj ojat at Pse mund mund të penetr penetrojë ojë në tregu tregunn ekzistue ekzistues/t s/tregu regunn e ri Çfar Çfarëë e dall dallon on nga nga të të tjerë tjerëtt
Produkti mund të destinohet në tregjet:
1. 2. 3. 4.
TREGU I KONSUMIT KONSUMIT – nevoja nevoja individ individuale uale dhe dhe konsumi konsumi famil familjar jar TREGU INDUSTR INDUSTRIAL IAL – produkte produkte të destin destinuara uara për prodhim prodhim të mëtejmë mëtejmë (gjysmëprodu (gjysmëprodukte) kte) QEVERIA – prokurime prokurime dhe blerje (kontraktim (kontraktim i shërbim shërbimeve) eve) EKSPORTI EKSPORTI – tregje tregje ndërkombëtare ndërkombëtare (kërkesa (kërkesa të rrepta në në pikëpamje pikëpamje të aftësi aftësisë së konkurruese) konkurruese)
Procesi i identifikimit të segmenteve ka tri hapa:
1. Segm Segmen enti timi mi i tre tregu gutt 2. Tregu ca cak 3. Pozi Pozici cion onim imii në tre tregg Segmentimi në bazë të kategorive të konsumatorëve: Familja
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Shtri Shtrirj rjaa gjeo gjeogra grafi fike ke Të ardhu dhurat Religjioni Prof rofesioni Edukimi Nive Nivelli soci social al Mosha Gjinia
Tregu cak – bëhet pasi BVM ti ketë identifikuar segmentet e tregut
1. 2. 3. 4.
Vlerësi Vlerësimi mi i aktivi aktivitet teteve eve të secil secilit it segmen segmentt Cili Cili gjen gjenero eronn më shumë shumë të të ardhur ardhuraa Ku ka ka më pak pak konk konkur uren encë cë Cili Cili ka ka më tep tepër ër qëndr qëndrue ueshm shmër ërii
Të mirat zëvendësuese
1. Autobu Autobusi si me me Taxi Taxi Largës Largësia ia gjeogr gjeografi afike ke 2. Konku Konkuren rentt në shte shteti tinn fqin fqinjj 3. Krahason Krahasonii produkt produktin in tuaj tuaj me atë të konkur konkurent entëve ëve Strategjia dhe plani i shitjeve
1. 2. 3. 4. 5.
Shi Shitja di direkt rektee Porosit Porositëë (shi (shitje tje e kontrakt kontraktuar) uar) Ndër Ndërmj mjet etës ësit it Shit Shitja ja me shum shumic icëë Shit Shitje je me paki pakicë cë
Kapitulli I,II,III,IV,V,VI. I,II,III,IV,V,VI.
