4362-16 Tehnicka Dokumentacija Rez 3

FEROMONT OPREMA A.D. 26000 Pančevo, Skadarska 77 Republika Srbija

Tehnička dokumentacija broj:

4362-16

PROJEKT TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

REZERVOARA ZA VAZDUH PODACI O POSUDI FEROMONT OPREMA ad, Skadarska 77, 26000 Pančevo, Srbija

Proizvođač Crtež broj

KS-RHE-03-00

Zapremina

V = 9000 l

Proračunski pritisak Grupa fluida

p = 81,0 bar Grupa 2

Godina proizvodnje Projektna temperatura Osnovna namena

2016 t = 40°C REZERVOAR ZA VAZDUH

Kategorija posude /modul

IV / G

PODACI O ISPITIVANJU Ispitni fluid Ispitni pritisak

VODA pi = 115,83 bar

Ispitna temperatura

t = 10÷50°C

Standard

SRPS

Fabrički broj

4932

INVESTITOR: JAVNO PREDUZEĆE „ELEKTROPRIVREDA SRBIJE“ BEOGRAD OGRANAK ''Drinsko – Limske hidroelektrane'' Bajina Bašta Trg Dušana Jerkovića 1, 31250 Bajina Bašta

Mart, 2016 "Pravilnik o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom", "Sl. glasnik RS", br. 87/2011

FEROMONT OPREMA Pančevo

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

Kategorija

STABILNE POSUDE POD PRITISKOM

IV Broj teh. dok.

4362-16

prema “Praviniku o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom”, ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011)

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

REZERVOARA ZA VAZDUH Fabrički broj:

4932 Tehnički podaci

Omotač

Projektni pritisak

(bar)

81,0

Zapremina

(m3)

9,0

Cevi

Medijum

VAZDUH

Crtež broj

KS-RHE-03-00

INVESTITOR:

JAVNO PREDUZEĆE „ELEKTROPRIVREDA SRBIJE“ BEOGRAD OGRANAK ''Drinsko – Limske hidroelektrane'' Bajina Bašta

PROIZVOĐAČ: FEROMONT OPREMA ad, Skadarska 77, 26000 Pančevo, Srbija

Dokumentacija je urađena u preduzeću FEROMONT OPREMA A.D., 26000 Pančevo, Skadarska 77 Republika Srbija tel: direktor (+013) 331 2771, e-mail: [email protected] - Mart, 2016 -

STRANA BR. TEHNIČKA DOKUMENTACIJA POSUDE POD PRITISKOM Pravilnik br. 87/2011

1

DOKUMENT BR.

4362

REV.

Mart

0

STANDARD

DATUM

1

6 2016

SRPS

Naslovna strana Sadržaj ................................................................................................................................ 1 1.

Opšta dokumentacija

1.1. 1.2. 1.3.

Izvod iz upisa Preduzeća u sudski registar ............................................................... 2 Rešenje o imenovanju odgovornog projektanta ........................................................ 4 Licenca odgovornog projektanta .............................................................................. 5 Projektni zadatak...................................................................................................... 6

2. 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4.

Tehnička dokumentacija ........................................................................................ 7 Deklaracija o usaglašenosti ...................................................................................... 8 Tehnički podaci ........................................................................................................ 9 Tehnički opis i namena proizvoda .......................................................................... 10 Lista primenjenih propisa i standarda ..................................................................... 11 Lista primenjenih materijala .................................................................................... 12 Natpisna pločica ..................................................................................................... 13

3.

Analiza rizika ........................................................................................................ 14

4.

Kategorizacija opreme, Modul za ocenjivanje usaglašenosti ........................... 18

5. 5.1.

Zahtevi za vrstu i obim kontrole i ispitivanja OPP kategorije IV ...................... 20 Ispitna grupa zavarenih spojeva ............................................................................. 21

6.

Ispitivanje čvrstoće (prvo ispitivanje pritiskom) ................................................ 24

7.

Opšti i tehnički uslovi .......................................................................................... 26

8. 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5.

Proračun posude za radni pritisak (p = 81,0 bar) ............................................... 27 Određivanje dopuštenih napona .........................................................................P-00 Proračun debljine zida cilindričnih omotača izloženih unutrašnjem pritisku.......... P-01 Proračun debljine zida ispupčenih danca izloženih unutrašnjem pritisku ............. P-09 Proračun elemenata otvora za kontrolu ..............................................................P-15 Proračun ventila sigurnosti ..................................................................................P-24

PRILOG 1 8.I

Naponsko-deformaciono stanje strukture rezervoara

9. 9.1.

Grafička dokumentacija Sklopni crtež posude

10.

Plan kontrolisanja i ispitivanja ...................................................................... PK-00


TEHNIČKA DOKUMENTACIJA STABILNE POSUDE POD PRITISKOM

strana 2



strana 3

FEROMONT OPREMA a.d. 26000 Pančevo, Skadarska 77

Na osnovu Zakona o planiranju i izgradnji (''Službeni glasnik RS'', br. 72/09, 81/09ispravka, 64/10- US, 24/11, 121/12, 42/13– US, 50/13– US, 98/13–US, 132/14 i 145/14), a u skladu sa odredbama iz člana 128 ovog Zakona, donosim sledeće

REŠENJE kojim se za odgovornog projektanta projekta: TEHNIČKA DOKUMENTACIJA REZERVOARA ZA VAZDUH

Objekt:

HE Bajina Bašta, Perućac bb, 31256 Perućac

Investitor:

JAVNO PREDUZEĆE „ELEKTROPRIVREDA SRBIJE“ BEOGRAD OGRANAK ''Drinsko – Limske hidroelektrane'' Bajina Bašta Trg Dušana Jerkovića 1 31250 Bajina Bašta

Broj ugovora: Određuje:

Manuela Maričić, dipl. inž. (Licenca broj: 330 A799 04)

Imenovani ispunjava uslove iz Zakona o planiranju i izgradnji, a dužan je da se pri izradi tehničke dokumentacije pridržava Zakona o planiranju i izgradnji.

Dostaviti: - Imenovanom - Arhivi

Direktor

___________________ Zoran Vukotić, dipl. ek.

U Beogradu, Mart, 2016

Naziv projekta:

Broj lista: 4 REZERVOAR ZA VAZDUH



strana 5

strana 6

PROJEKTNI ZADATAK

Za izradu tehničke dokumentacije stabilne posude pod pritiskom Izraditi tehničku dokumentaciju za rezervoar za vazduh. Proračunom čvrstoće i stabilnosti proveriti da nivo bezbednosti i pouzdanosti nije niži od nivoa koji se zahteva "Pravilnikom o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom", ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011).. INVESTITOR:

JAVNO PREDUZEĆE „ELEKTROPRIVREDA SRBIJE“ BEOGRAD, OGRANAK ''Drinsko – Limske hidroelektrane'' Bajina Bašta Trg Dušana Jerkovića 1, 31250 Bajina Bašta

PROJEKTANT: FEROMONT OPREMA ad, Skadarska 77, 26000 Pančevo, Srbija

OPŠTI PODACI Proizvođač

FEROMONT OPREMA ad, Skadarska 77, 26000 Pančevo, Srbija

Vrsta posude

REZERVOAR ZA VAZDUH

Fabrički broj

4932

Godina proizvodnje

2016

Omotač

Cevi

Tehnički podaci Proračunski pritisak

(bar)

81,0

Temperatura

(°C)

-10 ÷ 40

Ispitni pritisak

(bar)

115,83

Zapremina

(m3)

9,0

Medijum Konstrukcija Izvedba posude

VAZDUH Zavarena VERTIKALNA

Sa spoljne strane na posudu je postavljena sva potrebna merno sigurnosna armatura. Posuda je opremljena priključcima za sve instalacije i armaturu potrebnu za normalno funkcionisanje. Tehničku dokumentaciju uraditi prema "Pravilniku o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom", ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011). i prema harmonizovanim standardima.

ZA INVESTITORA ───────────────


TEHNIČKA DOKUMENTACIJA REZERVOARA ZA VAZDUH

2. TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

strana 7

direktor (+013) 331 2771 prodaja (+013) 312 908 nabavka (+013) 312 908 office @feromontoprema.rs

FEROMONT OPREMA A.D. 26000 Pančevo, Skadarska 77 Republika Srbija

DEKLARACIJA O USAGLAŠENOSTI br. Declaration of Conformity

Prema “Praviniku o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom” ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011) According to Directive 97/23/EC

Proizvođač: „FEROMONT OPREMA“ a.d. Skadarska 77, 26000 Pančevo ovim izjavljuje da je sledeća oprema pod pritiskom Opis opreme pod pritiskom / tip: Description / type:

Fabrički broj: Serial number:

Maksimalni dozvoljeni pritisak (PS): Max. allowable pressure:

Maksimalna / minimalna temperatura (TS): Max. / min. temperature:

Zapremina (V): Volume:

Godina proizvodnje: Year of manufacture:

Ispitni pritisak (PT): Test pressure:

Ispitni fluid: Test medium:

REZERVOAR ZA VAZDUH 4932 81,0

bar

40 ÷ -10

ºC

9.000 l 2016 115,83

bar

VODA

u skladu sa “Praviniku o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom” Kaegorija / Modul: Category / Module:

Primenjeni standardi: Standards applied:

Znak usaglašenosti: Marking:

IV / Modul G SRPS EN 13445-2/4/5; AD 2000 3A

Imenovano telo za ocenjivanje usaglašenosti:

ProING d.o.o. Zaplanjska 86, Beograd

Broj imenovanog tela:

И 014

Broj izveštaja o kontrolisanju: Broj certifikata o usaglašenosti:

Mesto, datum: Pančevo, Mart 2016. Predstavnik proizvođača (ime i potpis)

FEROMONT OPREMA A.D.

strana 9

2.2.1 Mart, 2016

Pančevo

Fabrički broj:

4932

Godina proizvodnje:

2016 OPŠTI PODACI

Vrsta posude:

REZERVOAR ZA VAZDUH

Proizvođač posude:


Korisnik:

JP EPS Ogranak "Drinsko – Limske HE" Bajina Bašta, 31250 Bajina Bašta

Tip posude: Broj crteža: Zapremina:

3

(m )

RKV

Standard:

SRPS

KS-RHE-03-00

Izvedba:

VERTIKALNA

9,000

Kategorija posude/modul:

IV/G

TEHNIČKE KARAKTERISTIKE Radni prostor Pritisak

Temperatura

OMOTAČ Radni

(bar)

81,0

Proračunski

(bar)

81,0

Radna

(°C)

-10 ÷ 40

Proračunska

(°C)

40

(m3)

9,0

Zapremina radnog prostora Radni medijum

(-)

VAZDUH

Proračunski prečnik

(mm)

Ø1900

Dužina (visina)

(mm)

~4.099

Dodatak na koroziju

(mm)

0,0

Najveće dozvoljeno punjenje Masa pri ispitivanju:

(kg)

(kg) 19.500

CEVNI SNOP

Masa prazne posude

(kg)

10.500

MATERIJALI Cilindrični omotači

X5CrNi 18-10

Ojačanja priključaka

X5CrNi 18-10

Ispupčena danca

X5CrNi 18-10

Priključak za kontrolu

X5CrNi 18-10

Konusni omotač

-

Cevni priključci

X5CrNi 18-10

Oslonci

X5CrNi 18-10

Prirubnice Vijci

X5CrNi 18-10

Zaptivači

8.8

It

MERNO SIGURNOSNA OPREMA Ventil sigurnosti:

NPT 3/4”, Sch 160

Manometar:

NPT 1/2”, Sch 160 ISPITIVANJE NA ČVRSTOĆU

Radni prostor

OMOTAČ

Ispitni fluid

VODA

Ispitni pritisak

(bar)

115,83

Temperatura ispitnog fluida

(°C)

10 ÷ 50

Vreme održavanja ispit. pritiska

(min)

15

Datum ispitivanja

CEVNI SNOP

Broj imenovanog tela

И 014

Namena posude: Rezervoar za vazduh je namenjen za umirivanje pulsirajuće struje vazduha iz kompresora i za regulaciju rada kompresora prema potrošnji vazduha.



strana 10

2.2.3. Konstrukcija posude Pri konstruisanju posude korišćeni su geometrijski oblici čiji je način proračunavanja utvrđen propisima o srpskim standardima. Oslonci su postavljeni u pravcu opterećenja posude. Na mestima slabljenja cilindričnog omotača usled izreza izvedena su ojačavanja u obliku cevi i ploča. Pri zavarivanju plašta posude upotrebljeni su sučeoni zavareni spojevi sa potpunim provarom preseka. 2.2.4. Merno sigurnosna oprema a) Ventil sigurnosti Obavezna povremena tehnička kontrola ispravnosti i podešavanje ventila sigurnosti vrše se u intervalima navedenim u tehničkom uputstvu proizvođača, a najmanje jedanput godišnje. O kontroli i podešavanju ventila sigurnosti voditi stalnu evidenciju. Ventil sigurnosti se podešava tako da se otvara i vrši njegovo rasterećenje pri prekoračenju najvećeg dozvoljenog radnog pritiska (pr = 81,0 bar). Pri potpuno otvorenom ventilu sigurnosti prekoračenje ne sme da bude veće od 15%. Elementi i delovi kojima se podešava stupanje u dejstvo ventila sigurnosti izvedeni su tako da nije moguća nehotična promena podešenog položaja i da je moguće njegovo plombiranje u svakom položaju. b) Manometar Svake godine treba izvršiti proveru funkcionalnosti manometra. U slučaju kvara treba ga zameniti novim. Manometar mora da bude zaštićen od naglih promena pritiska mernog fluida. Najmanja klasa tačnosti radnog manometra je 2,5%, a kontrolnog 1,6%. Gornja granica merenja pritiska na skali manometra treba da iznosi 115,83 + 2 bar. Najveći dozvoljeni radni pritisak (pr = 81,0 bar) u posudi obeležava se na brojčaniku manometra crvenom crtom ili kazaljkom. Ako se zapazi da je rad manometra neispravan, rukovaoc posude mora odmah da izvrši kontrolu i da zahteva eventualnu zamenu manometra, nezavisno od propisanih intervala kontrole.


strana 11

2.2.2

Pančevo

Mart, 2016

Fabrički broj:

4932

God. proizvodnje:

2016 OPŠTI PODACI

Vrsta posude:

REZERVOAR ZA VAZDUH



Broj crteža: Zapremina:

KS-RHE-03-00 3

(m )

9,0

Proračunski pritisak:

(bar)

Kategorija posude / Modul:

81,0 IV / G

PRIMENJENI PROPISI I STANDARDI Pri izradi tehničke dokumentacije za proizvod rezervoar za vazduh primenjeni su sledeći propisi i standardi: 1 PRIMENJENI PROPISI Pravilnik br. 87/2011

Pravilnik o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom

Pravilnik br. 87/2011

Prаvilnik о prеglеdimа оprеmе pоd pritiskоm tоkоm vеkа upоtrеbе

2 STANDARDI ZA PROJEKTOVANJE I PROIZVODNJU SRPS EN 13445

Posude pod pritiskom koje nisu izložene plamenu – Deo 1 – 5

3 PRORAČUN ČVRSTOĆE KONSTRUKCIONIH ELEMENATA POSUDE POD PRITISKOM AD 2000 Code SRPS ISO 4126-1

Tehnička pravila za Posude pod pritiskom - Projektovanje posuda pod pritiskom Proračun ventila sigurnosti

4 STANDARDI ZA MATERIJALE, LIMOVE, CEVI, PRIRUBNICE SRPS EN 10027-1

Sistem za označavanje čelika - Deo 1: Označavanje, osnovne oznake

SRPS EN 10028-1

Pljosnati proizvodi od čelika za opremu pod pritiskom - Deo 1: Opšti zahtevi

SRPS EN 10028-7

Pljosnati proizvodi od čelika za opremu pod pritiskom - Deo 7: Nerđajući čelici

SRPS EN 10216-5 SRPS EN 10222-5

5

SRPS EN 10272

Šipke od nerđajućeg čelika za opremu pod pritiskom

SRPS EN 1092-1

Prirubnice i njihovi spojevi - Kružne prirubnice za cevi, armature, fazonske komade i pribor, koje nose oznaku PN - Deo 1: Prirubnice od čelika

STANDARDI ZA ZAVARIVANJE SRPS EN 287-1 SRPS ISO 15609 SRPS ISO 15614-1

6

Bešavne čelične cevi za opremu pod pritiskom - Tehnički zahtevi za isporuku - Deo 5: Cevi od nerđajućeg čelika Čelični otkovci za opremu pod pritiskom - Deo 5: Martenzitni, austenitni i austenitno feritni nerđajući čelici

Ispit za kvalifikaciju zavarivača - Zavarivanje topljenjem - Deo 1: Čelici Specifikacija i kvalifikacija tehnologije zavarivanja metalnih materijala - Specifikacija tehnologije zavarivanja - Deo 1: Elektrolučno zavarivanje Specifikacija i kvalifikacija tehnologije zavarivanja metalnih materijala - Kvalifikacija tehnologije zavarivanja - Deo 1: Elektrolučno i gasno zavarivanje čelika

STANDARDI ZA KONTROLISANJE I ISPITIVANJE SRPS EN 13445-5 SRPS EN 473 SRPS EN 571-1 SRPS EN 970 SRPS EN 1435 SRPS EN 10204

Posude pod pritiskom koje nisu izložene plamenu - Deo 5: Kontrolisanje i ispitivanje Ispitivanja bez razaranja - Kvalifikacija i sertifikacija osoblja za IBR-Opšti principi Ispitivanja bez razaranja – Ispitivanje penetrantima - Deo 1: Opšti principi Ispitivanje zavarenih spojeva izvedenih topljenjem - Vizuelno ispitivanje Ispitivanje zavarenih spojeva metodama bez razaranja - Radiografsko ispitivanje Metalni proizvodi - Tipovi dokumenata o kontrolisanju


strana 12

2.2.5 Mart, 2016

Pančevo

Fabrički broj:

4932

Godina proizvodnje:

2016 OPŠTI PODACI O POSUDI

Vrsta posude:

REZERVOAR ZA VAZDUH



Korisnik posude:

JP EPS Ogranak "Drinsko – Limske HE" Bajina Bašta, 31250 Bajina Bašta

Projektovano prema:

SRPS

Broj crteža:

KS-RHE-03-00 3

Zapremina:

(m )

SRPS /PED

Tehnička kontrola prema: Proračunski pritisak:

9,0

(bar)

81,0

Kategorija posude / Modul:

IV / G

MATERIJALI PREDVIĐENI ZA UGRADNJU Dimenzije Poz

Naziv elementa

(mm)

MATERIJAL SRPS / EN / ASTM / ГОСТ Oznaka Brojna oznaka

Sert. tip EN 10204

1

Ispupčeno donje dance

Ø1900x46

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

2

Cilindrični omotač

Ø1900x46

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

3

Ispupčeno gornje dance

Ø1900x46

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

4

Cevni priključci

-

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

5

Ojačanja u obliku ploče

-

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

6

Oslona suknja

Ø1330x46

X5CrNi 18-10

1.4301

3.1

Zatezne karakteristike Oznaka čelika

Rm N/mm2

R0,2, e ≤ 75 mm, N/mm2

Rp1,0, e ≤ 75 mm, N/mm2

Izduženje A5, %

KV, t°C, J (/cm2)

X5CrNi 18-10

520 ÷ 720

210

250

45

60 (-196°C)

Napomena: 1.

Proizvođač mora da obezbedi podatke (ateste proizvođača) o ugradjenim materijalima i izveštaje o izvršenim ispitivanjima.

2.

Podaci u tabeli dati su za najniže, standardom garantovane zatezne karakteristike čelika koji su prema tehničkoj dokumentaciji usvojeni za izradu REZERVOARA ZA VAZDUH.



strana 13

2.2.6. NATPISNA PLOČICA Na telu posude mora se nalaziti natpisna pločica, koju postavlja proizvođač pre ispiivanja posude. Oznake na tablici moraju biti ispisane čitko, sa utisnutim ili ispupčenim slovima. Visina slova i brojeva mora biti najmanje 5 mm, a dubina ili ispupčenje 0,5 mm. Natpisna pločica se pričvršćuje na nosač natpisne pločice sa četiri raskovana vijka ili zakivka sa upuštenom pljosnatom glavom prečnika najmanje 10 mm. Pločica je kao element data u specifikaciji delova posude, a uz projektnu dokumentaciju se prilaže njen radionički crtež sa podacima koje je potrebno utisnuti.

STRANA BR.

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA POSUDE POD PRITISKOM Pravilnik br. 87/2011

A - 14

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

Hazards Analysis

REZERVOAR ZA VAZDUH Fabrički broj: 9

3

2

Tehnički podaci

6 2016

EN 13445-5

ANALIZA RIZIKA

4

1

Omotač

Najveći pritisak

(bar)

81,0

Zapremina

(m3)

9,0

Cevi

Medijum

VAZDUH

Crtež broj

KS-RHE-03-00

Proizvođač:


Korisnik:

JAVNO PREDUZEĆE „ELEKTROPRIVREDA SRBIJE“ BEOGRAD, OGRANAK ''Drinsko – Limske hidroelektrane'' Bajina Bašta Trg Dušana Jerkovića 1 31250 Bajina Bašta


STRANA BR.

A - 15

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

STANDARD

DATUM

1

6 2016

EN 13445-5

Analiza opasnosti opreme pod pritiskom prema “Pravilniku o tehničkim zahtevima za projektovanje izradu i ocenjivaje usaglašenosti opreme pod pritiskom” (Sl. glasnik RS br. 87/11) Predviđeni radni uslovi – postavke A Zadati podaci: Dokument broj: Fabrički broj:

4362-16 4932

Crtež broj: KS-RHE-03-00 1. Prostor pod pritiskom: Opis prostora pod pritiskom: unutrašnjost posude B Predviđeni radni uslovi za čvrstoću i stabilnost konstrukcije: Max. radni pritisak: 81,0 bar Spoljašnji pritisak: bar Max. radna temperatura: 40 °C Min. radna temperatura: -10 °C Radni medijum: VAZDUH Zapremina: 9000 lit Grupa fluida: 2 Kategorija opreme: IV C Predviđeni radni uslovi tokom veka upotrebe: 1 Korozija Mere bezbednosti - skljadištenje samo predviđene radne Uticaj hemijske korozije: materije;  da  ne - zaštita tokom proizvodnje Površinska korozija:  da  ne - posuda zaštićena antikorozionim premazima Međukristalna korozija:  da  ne Naponska korozija:  da  ne 2 Pritisak Mere bezbednosti - adekvatan izbor materijala koji se koriste za izradu sudova pod pritiskom; - proračun posude izrađen u skladu sa AD 2000 Merkblatter B; - specifikacije i odobrenje postupaka zavarivanja u skladu sa EN 288-3; Rizik od previsokog pritiska:  da  ne - pregled i ispitivanje zavarenih spojeva; - kvalifikovano osoblje u proizvodnom procesu; - postavljanje sigurnosnog ventila koji se automatski otvara i štiti posudu kada pritisak prelazi max. dozvoljeni radni pritisak; - ugradnja merača pritiska sa naznačenim max. dozvoljenim radnim pritiskom na skali;

STRANA BR.


C 3

4

5

 da

 ne

 da

 ne

 da

 ne

Radni uslovi

Rizik u radu:

4362

REV.

Mart

0

DATUM

1

6 2016

EN 13445-5

(Analiza rizika – nastavak) Mere bezbednosti

Spoljne opterećenje

Rizik od spoljneg opterećenja:

DOKUMENT BROJ STANDARD

Temperatura

Rizik od temperature:

A - 16

- rad na temperaturama višim od maksimalno dozvoljene temperature nije dozvoljen (može izazvati smanjenje čvrstoće materijala); - direktno zagrevanje posude pod pritiskom nije dozvoljeno (otvoren plamen); - maksimalna dozvoljena radna temperatura je naznačena na natpisnoj pločici i na crtežu; Mere bezbednosti - uzeto je u obzir maksimalno dozvoljeno spoljno opterećenje posude; - sigurno i stabilno pozicioniranje posude, van domašaja pokretnih delova i mašina; - Prilikom transporta i montaže za podizanje posude koristiti, uške i užad; Mere bezbednosti - zaštititi od pristupa neovlašćenih lica; - zaštita od vremenskih uslova; - protivpožarna zaštita za posude pod pritiskom; Mere bezbednosti

Ostali uticaji:  da  ne Erozija – trošenje:  da  ne Turbulentno strujanje:  da  ne Zamor – ciklično naprezanje:  da  ne - broj cikljusa < 1000; Puzanje materijala:  da  ne D Predviđeni radni uslovi za čvrstoću i stabilnost konstrukcije: Statički pritisak: Težina sadržaja u radnim uslovima: Težina sadržaja pri ispitivanju: Opterećenje kod transporta: Opterećenje kod rukovanja: Ostala opterećenja: Opter. od seizmičkih uticaja: Opterećenje od dejstva vetra: Reakcije od sila i momenata: Cevovod: Platforme: Unutrašnje sekcije:

 da  da  da  da  da  da

    

važno je važno je važno je

    

nije važno nije važno nije važno

~9.000

bar kg kg

važno je nije važno ~10.500 kg važno je nije važno  ne - dozvoljeno opterećenje priključaka –  ne

 ne  ne  ne  ne

- posuda je zaštićena od dejstva vetra


D Oslonci i pričvršćenje posude:

 da  da  da

 ne  ne  ne

STRANA BR.

A - 17

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

STANDARD

DATUM

1

6 2016

EN 13445-5

(Analiza rizika – nastavak) - vidi proračun opterećenja

Nosive uške: Ostali efekti: E Predviđeni radni uslovi u toku održavanja, pregleda i ispitivanja Priključci i otvori omogućavaju sledeće aktivnosti: Spojevi su dostupni za  da  ne montažu - demontažu Montaža – demontaža  da  ne unutrašnjih sekcija Da li otvori za kontrolu imaju  da  ne teške poklopce Da li su potrebni mali otvori za  da  ne kontrolu Ojačanja priključaka sa  da  ne otvorima za izlaz gasova Odstupanja (moguća) - opis Opasnost od ispusnih cevi  da  ne sigurnosnih ventila Temperatura spoljne površine  da  ne posude je opasna: Da li je potebno obezbediti  da  ne otv. za kontrolu u vakuumu Sgnalizacija pokazuje kada je  da  ne otvor moguće otvoriti: Pokretni poklopac otvora za  da  ne kontolu Blok uređaj za sprečavanje  da  ne otvaranja poklopca otvora: F Predviđene opasnosti kod drenaže, odvazdušenja, punjenja ili pražnjenja: Ispuštanja u vreme pogona:  da  ne Mogućnost odvazdušenja za  da  ne vreme rada: - prepunjenost sprečava oprema za merenje i Opasnost od prepunjavanja:  da  ne regulaciju koja se nalazi na posudi Predostrožnost protiv isticanja  da  ne fluida pod pritiskom: G Predviđene opasnosti od spoljnog požara - na posudi se ne nalaze električni vodovi niti Mogućnost spoljnog požara:  da  ne rotaciona oprema • •

Ispitni pritisak ja odeđen prema bitnim zahtevima Pravilnika br. 87/2011, Vrednost ispitnog pritiska je utisnuta na natpisnoj pločici i naznačena u tehničkoj dokumentaciji.

STRANA BR.


18

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

za čelične posude pod pritiskom


3

2

Tehnički podaci

Omotač

Najveći pritisak

(bar)

81,0

Zapremina

(m3)

9,0

Cevi

Koeficijent slabljenja zavarenog spoja

1,0

Ispitna grupa

1b

Crtež broj

6 2016

EN 13445-5

ODREĐIVANJE KATEGORIJE I NIVOA OPASNOSTI

4

1

KS-RHE-03-00

Proizvođač:


Korisnik:


Određivanje kategorije opreme pod pritiskom Broj izveštaja:

4362-16

Broj projekta:

Broj strane:

19

Broj revizije:

0

Datum:

Mart 2016

PODACI O NARUČIOCU/PROIZVOĐAČU Naručilac opreme: Proizvođač opreme

JP EPS Ogranak "Drinsko – Limske HE" Bajina Bašta, Trg Dušana Jerkovića 1, 31250 Bajina Bašta

Feromont oprema a.d., Skadarska 77, 13000 Pančevo, Srbija PODACI O OPREMI POD PRITISKOM

Vrsta opreme:

Posuda pod pritiskom

Spoljni prečnik:

Naziv opreme:

Rezervoar za vazduh

Oznaka / tip:

Radna materija:

Vazduh

Crtež broj:

1,900.0 KS-RHE-03-00

Osnovni tehnički podaci za opremu pod pritiskom: Radni parametri

Veličina

Prostor I

Prostor II

Prostor III

Najveći dozvoljeni radni pritisak

PS

[bar]

81.0

-

Ispitni pritisak

PT

[bar]

115.8

-

Zapremina (posuda)

V

[l]

9,000.0

-

Najveća dozvoljena radna temperatura

TS

[°C]

40.0

-

[m ]

0.0

-

Grupa II

-

IV

-

Zagrevna površina

2

Grupa radnog fluida

-

Kategorija:

Kategorija opreme:

IV

-

Modul:

Visok

Nivo opasnosti:

Rokovi redovnih periodičnih pregleda opreme pod pritiskom visokog nivoa opasnosti: Spoljašnji pregled

Unutrašnji pregled

Ispitivanje pritiskom

2

5

10

PRIMENJENI PRAVILNICI 1

"Pravilniku o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom"

2

"Prаvilnik о prеglеdimа оprеmе pоd pritiskоm tоkоm vеkа upоtrеbе"

"Sl. glasnik RS", br. 87/2011 "Sl. glasnik RS", br. 87/2011

STRANA BR.


20

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

za čelične posude pod pritiskom


3

2

Tehnički podaci

Omotač

Najveći pritisak

(bar)

81,0

Zapremina

(m3)

9,0

Cevi


1,0

Ispitna grupa

1b

Crtež broj

6 2016

EN 13445-5

ISPITNE GRUPE

4

1

KS-RHE-03-00

Proizvođač:


Korisnik:


STRANA BR.

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA POSUDE POD PRITISKOM Pravilnik br. 87/2011 6.

21

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

1

6 2016

EN 13445-5

Zahtevi za vrstu i obim kontrole i ispitivanja zavarenih spojeva bez razaranja

Zahtevani obim ispitivanja bez razaranja zavisi od ispitne grupe i vrste zavarenog spoja - Obim ispitivanja bez razaranja za glavne zavarene spojeve na posudi određuje se u skladu sa tabelom 6.6.1-1 - Obim ispitivanja bez razaranja ostalih spojeva mora biti u skladu sa tabelom 6.6.2-1, dat kao vrednost u procentima.

Tabela 6.6.1-1 — Ispitne grupe za čelične posude pod pritiskom Zahtevi 1 1a Dozvoljeni materijali g

1 do 10

Obim NDT 100 % za glavne zavarene spojeve e, h

1b

2a

Ispitna grupa 2 2b

a

3 3a

1.1, 1.2, 8.1 8.2, 9.1, 9.2, 1.1, 1.2, 8.1 8.2, 9.1, 9.2,1.1, 1.2, 8.1 1.1, 8.1 9.3, 10 10 100 %

100 % d 10%

100 % d 10 %

25 %

NDT drugih šavova Definisano u tabeli 6.6.2-1 za svaku vrstu zavarenih spojeva Koeficijent valjanosti 1 1 1 1 0,85 zavarenog spoja Najveća debljina za Neograničenof Neograničenof 30 mm za 50 mm za 30 mm za koju su određeni grupe 9.1, grupe 1.1, grupe 9.2, materijali dozvoljeni 9.2 8.1 9.1 16 mm za grupe 9.3, 8.2 i , 10 f f Postupak zavarivanja Neograničeno Neograničeno Samo potpuno

30 mm za grupu 1.2

mehaničko zavarivanje c

Radni opseg temperature

4 b ,j

3b

16 mm za grupe 8.2, 10

10 %

0,85 50 mm za grupe 1.1, 8.1

0%

0,7 12 mm za grupe 1.1, 8.1

30 mm za grupu 1.2

Neograničenof Neograničenof Neograničenof

Neograničenof Neograničenof Neograničenof Neograničenof Neograničenof

Ograničeno na (-10 do 200)°C za grupu 1.1 (-50 do+300)°C za grupu 8.1

a

Za sve ispitne grupe mora biti izvedeno 100 % vizuelno kontrolisanje u najvećem mogućem obimu Ispitna grupa 4 se sme primeniti samo za: - Fluide grupe 2; i - Ps ≤ 20 bar; i - Ps V ≤ 20 000 bar·L za temperature iznad 100 °C; ili - Ps V ≤ 50 000 bar·L , ako je temperatura jednaka ili manja od 100 °C; - ispitivanje većim pritiskom (Videti tačku 10); - najveći broj ciklusa pritiska pune amplitude koji je manji od 500; - manju vrednost nazivnog proračunskog napona (videti EN 13445-3). c Potpuno mehanizovani i/ili automatski postupak zavarivanja (videti EN 1418:1997). d Prva slika: u početku, druga slika: posle zadovoljavajućeg iskustva. Za definiciju “zadovoljavajućeg iskustva", videti 6.6.1.1.4 e Detalji ispitivanja su dati u tabeli 6.6.2-1 f Neograničena sredstva, bez dodatnih ograničenja zbog ispitivanja. Ograničenja koja su navedena u tabeli, su ograničenja koja su posledica ispitivanja. Druga ograničenja, koja su data u različitim tačkama standarda (kao što su ograničenja proračuna, materijala, itd.) takođe moraju biti uzeti u obzir. g Videti EN 13445-2 za dozvoljene materijale. h Procenat se odnosi na procenat šavova svake pojedinačne posude i 30 mm za grupu materijala 8.2 je dozvoljena, ako se dodatni materijali za zavarivanje koji sadrže delta ferit, koriste za slojeve za popunjavanje do završnog sloja, ali ne uključujući isti. j Ograničeno na posude sa jednim odeljkom i jednu grupu materijala. b


STRANA BR.

22

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

1

6 2016

EN 13445-5

Tabela 6.6.2-1 — Obim ispitivanja bez razaranja Kategorija ZS

Sučeoni zavareni spoj sa potpunim provarom

Obodni preklopni spojevi Spoj ravnog danca ili cevne ploče sa omotačem. Spoj prirubnice ili oboda sa omotačem Spoj prirubnice ili oboda sa priključkom

Spoj priključka ili grane sa omotačem

Oznaka

Tip zavarenog spoja

RT ili UT

MT ili PT

1

Uzdužni spojevi

100%

10%d

2a

Obodni spojevi na omotaču

25%

10%d

2b

Obodni spojevi na omotaču sa podložnom trakom

100%

10%

2c

Obodni preklopni spoj

100%

10%

3a

Obodni spojevi na priključku di > 150mm ili e > 16 mm

25%

10%d

3b

Obodni spojevi na priključku di > 150mm ili e > 16 mm sa podložnom trakom

100%

10%

4

Obodni spojevi na priključku di ≤ 150mm ili e ≤ 16 mm

0

10%

5

Svi spojevi sfera, spojevi danaca i polusferičnih kalota sa omotačem

100%

10%d

6

Spoj koničnog sa cilindričnim omotačem pod uglom ≤ 30°

25%

10%d

7

Spoj koničnog sa cilindričnim omotačem pod uglom > 30°

100%

10%d

8a

Opšti slučaj spoja omotača i danca

NA

NA

8b

Spoj kompenzatora i omotača e ≤ 8 mm

100%

0%

9

Sa potpunim provarom

100%

10%d

10

Sa delimičnim provarom, ako je a > 16 mm

NA

NA

11

Sa delimičnim provarom, ako je a ≤ 16 mm

NA

NA

12

Sa potpunim provarom

100%

10%d

13

Sa delimičnim provarom

NA

NA

14

Sa potpunim ili delimičnim provarom di ≤ 150mm ili e ≤ 16 mm

0

10%d

15

Sa potpunim provarom di > 150mm ili e > 16 mm

25%

10%d

16

Sa potpunim provarom di ≤ 150mm ili e ≤ 16 mm

0

10%

17

Sa delimičnim provarom za bilo koji di a > 16 mm

25%

10%d

18

Sa delimičnim provarom di > 150mm ili a ≤ 16 mm

NA

NA

19

Sa delimičnim provarom di ≤ 150mm ili a ≤ 16 mm

0

10%

Krajevi cevi u cevnoj ploči

20

Trajni spojevi

21

Sa potpunim ili delimičnim provarom

22

Površine koje nose pritisak, posle uklanjanja privremenih dodataka

Oblaganje zavarivanjem

23

Popravke

24

100% 10%

d

10% 100% 100%

100%

100%

10% ako je e > 30 mm, 0% ako je e ≤ 30 mm Dokazivanje zadovoljavajućeg iskustva: uspešna proizvodnja 25 uzastopnih posuda; 50 m uzastopnih glavnih ZS. d

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA POSUDE POD PRITISKOM Pravilnik br. 87/2011 Slika 6.6.2-3- Vrste zavarenih spojeva

STRANA BR.

23

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

STANDARD

DATUM

1

6 2016

EN 13445-5

STRANA BR.

TEHNIČKA DOKUMENTACIJA OPREME POD PRITISKOM

25

DOKUMENT BROJ REV.


0

4362-16

DATUM

Mart

STANDARD

PREGLEDI I ISPITIVANJA OPP

REZERVOAR ZA VAZDUH Fabrički broj:

4932

Tehnički podaci

Omotač

Najveći pritisak Zapremina Koeficijent slabljenja zavarenog spoja Crtež broj

2016 -

(bar)

81,0

(litara)

9000

Cevi

1,0 KS-RHE-03-00

Proizvođač:


Korisnik:



6.

strana 24


PRVO ISPITIVANJE PRITISKOM STABILNE POSUDE POD PRITISKOM NA MESTU KORIŠĆENJA

Ovim programom se utvrđuje postupak pripreme, tok i završetak ispitivanja stabilne posude pod pritiskom koje se prvi put ispituju na mestu korišćenja. Svrha ispitivanja, osnovni zahtevi, manometri, visina probnog pritiska i ocena rezultata ispitivanja definisani su važećim propisima i harmonizovanim standardima. Ispravno proveden postupak pregleda i ispitivanja smatra se preventivnom merom zaštite od pojave oštećenja, koja mogu biti rezultat grešaka konstruktivnog rešenja, ugrađenog materijala ili izrade. Ispitivanju se može pristupiti kada su završeni svi zavarivački radovi, izvršene sve predviđene kontrole i ispitivanja bez razaranja. Ispitivanje se vrši pod nadzorom nadležnog Imenovanog tela za opremu pod pritiskom i nadzornog organa. 6.1.

Osnovni zahtevi

6.1.1. Obavezna dokumentacija Za posudu koja se ispituje prema ovom postupku proizvođač mora posedovati: − − 6.2.

overenu tehničku dokumentaciju; izveštaje o svim kontrolama i ispitivanjima zavarenih spojeva predviđenih tehničkom dokumentacijom; Manometri

Povećanje pritiska u posudi prati se pomoću dva manometra od kojih je jedan radni sa pisačem, a drugi bez pisača je, na osnovu isprave o baždarenju, određen kao kontrolni. Najmanja klasa tačnosti radnog i kontrolnog manometra data je u tabeli 1 Tabela 1. Klasa tačnosti kontrolnog i radnog manometra Klasa tačnosti Radnog manometra, u % Kontrolnog manometra, u %

Najveći radni pritisak (bar) do 10 iznad 10 do 40 4 2,5 1,5 1,5

iznad 40 1,5 1

Gornja granica merenja manometra mora da iznosi 50% više od vrednosti najvećeg dozvoljenog radnog pritiska. 6.3. − −

Priprema posude za ispitivanje svi otvori, osim priključka preko kojeg se povećava pritisak i priključka manometra moraju se zatvoriti. preduzeti sve potrebne mere za zaštitu ljudi i okoline.

6.4.

strana 25



Ispitni pritisak

Vrednosti ispitnog pritiska pri ispitivanju tečnošću pod pritiskom (hidraulično ispitivanje) ili gasom pod pritiskom date su u tabli 1.

Tabela 1. Radni i probni pritisci

Radni medijum

Para - rezanci

Najviši dozvoljeni pritisak (bar) projektni

max radni

81,0

10,5

Probni pritisak za sudove, sa vodom (bar)

Probni pritisak gotovog postrojenja, sa vazduhom ili azotom (bar)

115,83

-

Da bi se postigla vrednosti ispitnog pritiska u posudi se pritisak postepeno povećava do vrednosti polovine ispitnog pritiska pT. Zatim se pritisak povećava postupno po 10% vrednosti ispitnog pritiska dok se ne dostigne veličina ispitnog pritiska. Na ovom pritisku posuda se zadržava 10 min. Pregled posude vrši se na radnom pritisku. 6.5.

OCENA REZULTATA ISPITIVANJA

6.5.1. Rezultati ispitivanja prema ovom standardu zadovoljavaju ako se prilikom pregleda ne uoče: − − −

znakovi razaranja ili oštećenja; trajne deformacije prilikom merenja; isticanja gasa na zavarenim spojevima ili na osnovnom materijalu.

6.5.2. Posle završenog ispitivanja, snižavanje pritiska obaviti postupno do atmosferskog pritiska. Ispitivanje se smatra završenim kada je izvršen pregled i kada se pritisak u posudi snizi do pritiska okoline. 6.5.3. Neposredno po završenom ispitivanju pismeno se utvrđuju rezultati ispitivanja.



strana 26

7.

OPŠTI I TEHNIČKI USLOVI ZA IZRADU POSUDE POD PRITISKOM

7.1.

Pre početka izrade posude proizvođač je dužan da pribavi atestnu dokumentaciju o kvalitetima svih materijala, koji se ugrađuju u posudu.

7.2.

Zavarivanje posude mogu izvoditi zavarivači, čija je sposobnost proverena po SRPS EN 287-1, 12; 111 ili 135 (P, BW, W01, wm, t>=5, PA, ss, mb)

7.3.

Posle potpuno završene izrade (pre izvođenja izolacije), izvršiti pregled sa spoljne i unutrašnje strane. Prilikom pregleda posude proveravaju se: glavne dimenzije posude, priključci, oslonci i montaža pojedinih delova prema dokumentaciji, utisnute oznake ugrađenog materijala, zavareni spojevi i njihova valjanost, oznake (žig) zavarivača i njihova stručna osposobljenost, podaci na natpisnoj pločici posude, postupak ispitivanja.

7.4.

Proizvođač posude mora da obezbedi, za obavljanje pregleda konstrukcije posude, tehničku dokumentaciju, koja je utvrđena propisom i srpskim harmonizovanim standardima za oblik i sadržaj tehničke dokumentacije za opremu pod pritiskom.

7.5.

Vizuelnu, geometrijsku, penetrantsku i radiografsku ili ultrazvučnu kontrolu zavarenih spojeva izvršiti prema tački 4 projekta, a prvo ispitivanje pritiskom prema tački 6.

Оbаvеzе vlаsnikа/kоrisnikа оprеmе pоd pritiskоm visokog nivoa opasnosti 1) U skladu sa zakonom kojim se ureduju tehnicki zahtevi za proizvode i ocenjivanje usaglašenosti preglede i ispitivanja opreme pod pritiskom visokog nivoa opasnosti obavlja imenovano telo za preglede i ispitivanja opreme pod pritiskom koje ispunjava zahteve iz Priloga II "Prаvilnik о prеglеdimа оprеmе pоd pritiskоm tоkоm vеkа upоtrеbе" ("Sl. glasnik RS",br. 87/2011); 2) U skladu sa zakonom kojim se ureduju tehnicki zahtevi za proizvode i ocenjivanje usaglašenosti imenovano telo za preglede i ispitivanja opreme pod pritiskom ministarstvu nadležnom za poslove energetike dostavlja informacije o izvršenim pregledima i ispitivanjima opreme pod pritiskom; 3) Evidеnciја о prеglеdimа i ispitivаnjimа mоrа sе nа zаhtеv dаti nа uvid nаdlеžnim inspеkciјаmа. Cеlоkupnа dоkumеntаciја zа оprеmu pоd pritiskоm mоrа sе čuvаti dо njеnоg trајnоg stаvlјаnjа vаn upоtrеbе.


8.

Redni broj

strana 27


Proračun posude za radni pritisak (p = 81,0 bar)

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA

DIMENZIJE [mm]

Strana

-

P-00

Φ1900x46

P-01

1

Određivanje dozvoljenih napona

2

Cilindrični omotač

3

Oslabljenje omotača na mestu priključka

Φ508x44,45

P-03

4


Φ114,3x13,4

P-05

5


Φ33,4x6,35

P-07

6

Gornje ispupčeno dance

Φ1900x46

P-09

7

Donje ispupčeno dance

Φ1900x46

P-11

8

Oslabljenje danca na mestu priključka

Φ33,4x6,35

P-13

9

Prirubnica otvora za kontrolu

Φ813x95

P-15

10

Slepa prirubnica otvora za kontrolu

Φ813x75

P-19

11

Vijci otvora za kontrolu

M42

P-21

12

Ventil sigurnosti

¾“

P-24

DOPUŠTENI NAPONI TEHNIČKA DOKUMENTACIJA

STRANA BR. DOKUMENT BR.

4362

P- 00

REV.

Mart

0 DATUM

STANDARD

6

2016

EN 13445-2 X5CrNi 18-10

MATERIJAL

REZERVOAR ZA VAZDUH V = 9000 l

1

8

GRUPA / PODGRUPA

8.1

Tabela 1: Hemijski sastav u %

Oznaka 1.4301

C

Si

≤ 0,070 ≤ 1,00

Mn max. 2,00

P max. 0,045

S max. 0,015

N

Cr

Mo

Nb

Ni

Ti

-

-

8,0 do 10,5

-

≤ 0,10 17,5 do 19,5

Tabela 2: Mehaničke osobine na sobnoj temperaturi

SRPS EN 10028-7

Debljina

Rp0,2

Rp1,0

Rm

mm

MPa

MPa

MPa

C (traka)

8

230

260

540 ÷ 750

H (traka)

13,5

210

250

P (lim)

75

210

250

Proizvod

EN 10027-1 EN 10027-2 X5CrNi 18-10

1.4301

Žilavost (KV) J (min) 20° -196°

Izduženje % (min)

max.

45

520 ÷ 720

100 (60)

60

45

Tabela 3: 0,2% konvencionalni napon tečenja na povišenim temperaturama

SRPS EN 10028-7 EN 10027-1 EN 10027-2 X5CrNi 1.4301 18-10

Stara oznaka

Konvencionalni napon tečenja pri izduženju 0,2% Rp0,2, (N/mm2) Na povišenim temperaturama u C 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

Č.4580

190

157

142

127

118

110

104

98

95

Debljina proizvoda mm ≤ 75

92



Stara oznaka


Č.4580

228

Debljina proizvoda mm

120

≤ 75

50

Najmanja vrednost zatezne čvrsoće Rm, (N/mm2) Na povišenim temperaturama u C 100 150 200 250 300 350 400 450

500


494

450

360

≤ 75

191

172

157

145

135

129

125

122

Tabela 5: Najmanja vrednost zatezne čvrstoće na povišenim temperaturama, u stanju posle rastvarajućeg žarenja


Stara oznaka Č.4580

420

400

390

380

380

380

370

DOZVOLJENI NAPONI – RADNA OPTEREĆENJA PRAVILNIK / STANDARD

DOZVOLJENI NAPON

Pravilnik br. 87/2011 / SRPS EN 13445-3

 R  R R  σ doz = max  p1,0 / t ; min  p1,0 / t ; m / t  3   1,2  1,5 

Rm/20°C = 520 N/mm2 ; Rp1,0/20°C = 250 N/mm2

NAZIV ELEMENTA OMOTAČ

MATERIJAL STANDARD

X5CrNi18-10 SRPS EN 10028-7

p [bar]

t [°C]

81,0

20

min σ [N/mm2] Rp1,0/t /1,5 Rp1,0/t /1,2 Rm/t /3

σdoz [N/mm2] 166,67 208,33 173,33

Pravilnik o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011)

DOPUŠTENI NAPONI TEHNIČKA DOKUMENTACIJA


4362

P- 00

REV.

Mart

0 DATUM

STANDARD

6

2016

EN 13445-2 X5CrNi 18-10

MATERIJAL

REZERVOAR ZA VAZDUH V = 9000 l

1

8

GRUPA / PODGRUPA

8.1

Tabela 1: Hemijski sastav u %

Oznaka 1.4301

C

Si

≤ 0,070 ≤ 1,00

Mn max. 2,00

P max. 0,045

S max. 0,015

N

Cr

Mo

Nb

Ni

Ti

-

-

8,0 do 10,5

-

≤ 0,10 17,5 do 19,5

Tabela 2: Mehaničke osobine na sobnoj temperaturi

SRPS EN 10028-7

Debljina

Rp0,2

Rp1,0

Rm

mm

MPa

MPa

MPa

C (traka)

8

230

260

540 ÷ 750

H (traka)

13,5

210

250

P (lim)

75

210

250

Proizvod

EN 10027-1 EN 10027-2 X5CrNi 18-10

1.4301

Žilavost (KV) J (min) 20° -196°

Izduženje % (min)

max.

45

520 ÷ 720

100 (60)

60

45



Stara oznaka


Č.4580

190

157

142

127

118

110

104

98

95

Debljina proizvoda mm ≤ 75

92



Stara oznaka


Č.4580

228


120

≤ 75

50

Najmanja vrednost zatezne čvrsoće Rm, (N/mm2) Na povišenim temperaturama u C 100 150 200 250 300 350 400 450

500


494

450

360

≤ 75

191

172

157

145

135

129

125

122

Tabela 5: Najmanja vrednost zatezne čvrstoće na povišenim temperaturama, u stanju posle rastvarajućeg žarenja


Stara oznaka Č.4580

420

400

390

380

380

380

370

DOZVOLJENI NAPONI – ISPITNA OPTEREĆENJA PRAVILNIK / STANDARD

DOZVOLJENI NAPON

 R σ doz = max  p1,0/ t  1, 05

Pravilnik br. 87/2011 / SRPS EN 13445-3

  Rm / t ;    2

  

Rm/20°C = 520 N/mm2 ; Rp1,0/20°C = 250 N/mm2

NAZIV ELEMENTA OMOTAČ

MATERIJAL STANDARD

X5CrNi18-10 SRPS EN 10028-7

Ptest [bar]

t [°C]

115,83

20

min σ [N/mm2] Rp1,0/t /1,05 Rm/t /2

σdoz [N/mm2] 238,1 260,0

Pravilnik o tehnickim zahtevima za projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglašenosti opreme pod pritiskom ("Sl. glasnik RS", br. 87/2011)


STRANA BR. DOKUMENT BR. REV.

P- 01 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

CILINDRIČNI OMOTAČI IZLOŽENI DEJSTVU UNUTRAŠNJEG PRITISKA 1.

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: CILINDRIČNI OMOTAČ POSUDE

1.1.

Polazni i usvojeni podaci, oznake i geometrija

Ds = 1900,0

mm

Spoljni prečnik cilindričnog omotača,

se

mm

Izvedena debljina zida cilindričnog omotača,

Du = 1808,0

mm

Unutrašnji prečnik cilindričnog omotača,

p

= 81,00

bar

Proračunski pritisak,

t

= 40,0

°C

= 46,00

Proračunska temperatura, 2

Proračunska čvrstoća materijala omotača na proračunskoj temperaturi

K

= 520,0

S

= 3,0

-

Stepen sigurnosti materijala pri proračunskoj temperaturi,

v

= 1,00

-

Koeficijent valjanosti zavarenog spoja,

c1

= 0,30

mm

Dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala,

c2

= 0,0

mm

Dodatak zbog smanjenja debljine lima korozijom i habanjem,

pi

= 115,83

bar

Ispitni pritisak.

1.2.

N/mm

Uslovi pod kojima važi proračun: 1900,0 ────── = 1,051 < 1,2 1808,0

D s < 1,2 Du

1.3.

Proračun minimalno potrebne debljine zida cilindričnog omotača izloženog unutrašnjem pritisku:

s=

p ⋅ Ds + c1 + c 2 [mm] K 20 ⋅ ⋅ v + p S

81,00∙1900,0 s = ───────────────────────── + 0,30 + 0,0 = 43,68 mm 20∙520,0/3,0∙1,00 + 81,00 s

= 43,68

mm

Minimalna proračunska debljina omotača za v = 1,00

se

= 46,00

mm

Minimalna izmerena ili usvojena debljina omotača


1.


P- 02 4362-16

0 DATUM

Mart

STANDARD

2016

AD Merkblatter 2000

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: VELIČINA IZREZA NA CILINDRIČNOM OMOTAČU KOJI NIJE POTREBNO OJAČAVATI

1.1.

Polazni i usvojeni podaci i oznake

vA = v = 1,00

-

sA = se = 46,00

mm

Dozvoljeni koeficijent oslabljenja neojačanim izrezom na cilindričnom omotaču za izvedenu debljinu zida omotača, Izvedena debljina zida cilindričnog omotača (potrebna debljina zida cilindričnog omotača na mestu izreza).

2.

Proračun ojačavanja osnovnog tela cilindričnog omotača na mestu izreza:

2.1.

Oblast primene standarda:

- 0,002 < s e c1 c 2 < 0,1 Ds 2.2.

0,002 < 0,024 < 0,1

Odredjivanje koeficijenta slabljenja zavarenog spoja za izvedenu debljinu zida cilindra:

⋅ p - p ⋅ ( s e - c1 - c 2 ) v = Ds K 20 ⋅ ⋅ ( s e - c1 - c 2 ) S

v = 0,948

Napomena:

Izvan područja uticaja zavarenog spoja ( 3∙se, a najmanje 50 mm ), debljina zida suda je predimenzionisana za 1/v = 1,055 puta, pa za istu vrednost može da se oslabi izrezom. Kada se koeficijent slabljenja omotača usled izreza "vA" zameni vrednošću koeficijenta slabljenja u području zavarenog spoja "v" dobija se veličina otvora na omotaču koji nije potrebno ojačavati.

2.3.

Određivanje funkcije prečnika izreza i najvećeg unutrašnjeg prečnika priključka na omotaču koji nije potrebno ojačavati (dumax)

 s -c -c  d umax = f  v ; s 1 2 = 0  ( D u + s e - c1 - c 2 ) ⋅ ( s e - c1 - c 2 )  s e - c1 - c 2  v

= 0,948

-

fd

= 0,10

mm

Funkcija prečnika izreza

mm

Max. vrednost izreza na omotaču koji nije potrebno ojačavati

dumax = 30,36

Koeficijent oslabljenja za izvedenu debljinu zida suda



0 DATUM

STANDARD

P- 03 4362-16 Mart

2016

AD Merkblatter 2000

1. ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: IZREZ NA CILINDRIČNOM OMOTAČU Ø508,00x44,50 mm 1.1.


p

= 81,00

bar

Proračunski pritisak

Ds

= 1900,0

mm

Spoljašnji prečnik suda

se

= 46,00

mm

Debljina zida suda

ds

= 508,00

mm

Spoljašnji prečnik cevnog priključka

ss

= 44,50

mm

Debljina zida cevnog priključka

K

= 520,0

N/mm2

Čvrstoća materijala zida suda

K1

= 520,0

N/mm2

Čvrstoća materijala cevnog priključka

c1

= 0,30

mm

Dodatak na smanjenje debljine zida suda

c1s

= 0,00

mm

Dodatak na smanjenje debljine zida priključka

c2

= 0,0

mm

Dodatak na koroziju i habanje

2.

Proračun oslabljenja izrezom zasnovan na ravnoteži između površine opterećene pritiskom (Ap) i noseće površine poprečnog preseka (Aσ)

2.1.

Redukovana debljina zida cevnog priključka

sr = ss ⋅ 2.2.

K1 K

Samonoseća visina (visina zone uticaja) za cevni priključak

l s = 1,25 ⋅ ( d u + s s - c1 - c 2 ) ⋅ ( s s - c1 - c 2 ) 2.3.

ls= 179,52 mm

Samonoseća dužina (širina zone uticaja ojačanja) za cilindrični omotač

b = ( D u + s A - c1 - c 2 ) ⋅ ( s A - c1 - c 2 ) 2.4.

sr= 44,50 mm

b= 364,45 mm

Odredjivanje površine opterećene pritiskom (Ap)

 du d u  Du A p =  b + ss − c1 − c2 +  + ( l s + se − c1 − c2 ) 2 2 2   Ap = 570801,0

mm²

Površina opterećena pritiskom

Ap = 570801,0 mm2


2.5.


P- 04 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

Odredjivanje ukupne noseće površine poprečnog preseka elemenata suda (Aσ)

Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.5.1

Noseća površina poprečnog preseka zida suda (Aσ0)

Aσ 0 = ( s e - c1 - c 2 ) ⋅ b 2.5.2

Noseća površina poprečnog preseka ojačanja u obliku cevi (Aσ1)

Aσ 1 = l s ⋅ s r 2.5.3

Aσ2 = 6250,0 mm2


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.6.

Aσ1 = 7988,7 mm2

Noseća površina poprečnog preseka ojačanja u obliku ploče (Aσ2)

Aσ 2 = b1 ⋅ h 2.5.4

Aσ0 = 14862,7 mm2

Aσ = 29101,3 mm2

Uslov čvrstoće

p p   K1 p  K p  -  ⋅ Aσ 1 +  K 2 -  ⋅ Aσ 2 ≥ ⋅ Ap  -  ⋅ Aσ 0 +  10  S 20   S 20   S 20 

4926373,4 > 4623487,9



0 DATUM

STANDARD

P- 05 4362-16 Mart

2016

AD Merkblatter 2000



p

= 81,00

bar


Ds

= 1900,0

mm


se

= 46,00

mm

Debljina zida suda

ds

= 150,00

mm


ss

= 31,34

mm


K

= 520,0

N/mm2


K1

= 520,0

N/mm2


c1

= 0,30

mm


c1s

= 0,00

mm


c2

= 0,0

mm


2.


2.1.


sr = ss ⋅ 2.2.

K1 K


l s = 1,25 ⋅ ( d u + s s - c1 - c 2 ) ⋅ ( s s - c1 - c 2 ) 2.3.

ls= 76,23 mm


b = ( D u + s A - c1 - c 2 ) ⋅ ( s A - c1 - c 2 ) 2.4.

sr= 31,34 mm

b= 291,06 mm



mm²


Ap = 323859,0 mm2


2.5.


P- 06 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.5.1


Aσ 0 = ( s e - c1 - c 2 ) ⋅ b 2.5.2


Aσ 1 = l s ⋅ s r 2.5.3

Aσ2 = 0,0 mm2


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.6.

Aσ1 = 3134,0 mm2


Aσ 2 = b1 ⋅ h 2.5.4

Aσ0 = 12675,5 mm2

Aσ = 15809,5 mm2

Uslov čvrstoće


2676278,7 > 2623257,9



0 DATUM

STANDARD

P- 07 4362-16 Mart

2016

AD Merkblatter 2000



p

= 81,00

bar


Ds

= 1900,0

mm


se

= 46,00

mm

Debljina zida suda

ds

= 50,00

mm


ss

= 14,65

mm


K

= 520,0

N/mm2


K1

= 520,0

N/mm2


c1

= 0,30

mm


c1s

= 0,00

mm


c2

= 0,0

mm


2.


2.1.


sr = ss ⋅ 2.2.

K1 K


l s = 1,25 ⋅ ( d u + s s - c1 - c 2 ) ⋅ ( s s - c1 - c 2 ) 2.3.

ls= 28,45 mm


b = ( D u + s A - c1 - c 2 ) ⋅ ( s A - c1 - c 2 ) 2.4.

sr= 14,65 mm

b= 291,06 mm



mm²


Ap = 277178,1 mm2


2.5.


P- 08 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.5.1


Aσ 0 = ( s e - c1 - c 2 ) ⋅ b 2.5.2


Aσ 1 = l s ⋅ s r 2.5.3

Aσ2 = 0,0 mm2


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.6.

Aσ1 = 732,5 mm2


Aσ 2 = b1 ⋅ h 2.5.4

Aσ0 = 12830,9 mm2

Aσ = 13563,4 mm2

Uslov čvrstoće


2296060,4 > 2245142,7



P- 09 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

ISPUPČENO TORISFERIČNO DANCE DEJSTVO UNUTRAŠNJEG NATPRITISKA 1.

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: GORNJE TORISFERIČNO DANCE SUDA

1.1. Polazni i usvojeni podaci, oznake i geometrija Ds = 1900,0 mm Spoljni prečnik ispupčenog torisferičnog danca suda, se

= 46,00

mm

Izvedena debljina zida ispupčenog danca suda,

p

= 81,00

bar


t

= 40,0

°C

Proračunska temperatura,

K

= 520,0

N/mm2

Proračunska čvrstoća materijala danca na proračunskoj temperaturi,

S

= 3,0

-


v

= 1,00

-

Usvojeni koeficijent valjanosti zavarenog spoja

c1

= 0,00

mm

Dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala

c2

= 0,0

mm

Dodatak zbog smanjenja debljine lima korozijom i habanjem

ds

= 0,0

mm

Spoljni prečnik najvećeg izreza na dancu

ss

= 0,0

mm

Izvedena debljina cevnog priključka

R

= 1520,0

mm

Unutrašnji poluprečnik kalote danca (sferičnog dela)

r

= 292,6

mm

Unutrašnji poluprečnik torusnog dela danca

h1

= 138,0

mm

Nazivna visina cilindričnog dela posle poravnanja ivica

h

= 455,3

mm

Nazivna dubina ispupčenja

H

= 639,3

mm

Ukupna visina danca (minimalna)

E

= 206 · 103

N/mm2

Modul elastičnosti materijala danca na proračun. temperaturi

1.2.

Oblast primene standarda

0,001 <

s e - c1 - c 2 < 0,1 Ds

0,001 < 0,024 < 0,1

PRORAČUN POTREBNE DEBLJINE ZIDA DANCA 2.1.

Odredjivanje proračunskog koeficijenta (koeficijent oblika danca) ß

 s e − c1 − c 2  d ; u = 0  Ds Ds  

β = f  ß

= 1,79

-

β = f (0,021 ; 0,0)

Proračunski koeficijent (koeficijent oblika danca)


2.2.


0 DATUM

STANDARD

P- 10 4362-16 Mart

2016

AD Merkblatter 2000

Potrebna debljina torusnog dela danca (rub danca)

st =

Ds ⋅ p ⋅ β + + c1 c 2 [mm] K 40 ⋅ ⋅ v S

1900,0⋅81,00⋅1,79 st = ─────────────────── + 0,00 + 0,0 = 39,77 mm 40∙520,0/3,0∙1,00

Potrebna debljina kalote danca (sferični deo danca)

2.3.

sk =

sk =

Ds ⋅ p + c1 + c 2 [mm] K 40 ⋅ ⋅ v + p S

2∙(1520,0+46,00)∙81,00 ──────────────────────── + 0,00 + 0,0 = 36,17 mm 40∙520,0/3,0∙1,00+81,00 Provera danca na elastična ulubljenja pod unutrašnjim pritiskom (pojava nabora na prelazu)

3.

 p ⋅ 105   ⋅ E ⋅ 10 - 5 p b =  b E  

s e - c1 - c 2 Ds

pb ⋅ 105 E

pb∙105/E = 176,543

-

Pomoćna vrednost

pb

bar

Pritisak ulubljenja pod unutrašnjim pritiskom za dance

bar

Min. vrednost pritiska pri kome ne dolazi do pojave nabora na prelazu

= 363,678

1,5∙p

= 121,500

4.

Određivanje maksimalnog unutrašnjeg pritiska za izvedenu debljinu zida danca

p max =

K s e - c1 - c 2 ⋅ 40 ⋅ ⋅ v [bar] S Ds ⋅ β

pmax = 95,07

bar

Maksimalni unutrašnji pritisak za izvedenu debljinu danca

st

= 39,77

mm

Potrebna debljina torusnog dela danca

sk

= 36,17

mm

Potrebna debljina kalote danca

se

= 46,00

mm

Minimalna usvojena ili izmerena debljina danca



P- 11 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

ISPUPČENO TORISFERIČNO DANCE DEJSTVO UNUTRAŠNJEG NATPRITISKA 1.

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: DONJE TORISFERIČNO DANCE SUDA

1.1. Polazni i usvojeni podaci, oznake i geometrija Ds = 1900,0 mm Spoljni prečnik ispupčenog torisferičnog danca suda, se

= 46,00

mm

Izvedena debljina zida ispupčenog danca suda,

p

= 81,00

bar


t

= 40,0

°C


K

= 520,0

N/mm

Proračunska čvrstoća materijala danca na proračunskoj temperaturi,

S

= 3,0

-


v

= 1,00

-

Usvojeni koeficijent valjanosti zavarenog spoja,

c1

= 0,00

mm

Dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala

c2

= 0,0

mm

Dodatak zbog smanjenja debljine lima korozijom i habanjem,,

ds

= 50,00

mm

Spoljni prečnik najvećeg izreza na dancu,

ss

= 14,65

mm

Izvedena debljina cevnog priključka,

R

= 1520,0

mm

Unutrašnji poluprečnik kalote danca (sferičnog dela),

r

= 292,6

mm

Unutrašnji poluprečnik torusnog dela danca,

h1

= 138,0

mm

Nazivna visina cilindričnog dela posle poravnanja ivica,

h

= 455,3

mm

Nazivna dubina ispupčenja,

H

= 639,3

E

1.2.

2

mm 3

= 206 · 10

Ukupna visina danca (minimalna), 2

N/mm

Modul elastičnosti materijala danca na proračun. temperaturi.

Oblast primene standarda

0,001 <

s e - c1 - c 2 < 0,1 Ds

0,001 < 0,024 < 0,1

PRORAČUN POTREBNE DEBLJINE ZIDA DANCA 2.1.

Odredjivanje proračunskog koeficijenta (koeficijent oblika danca) ß, za izreze u području 0,6 Ds

 s e − c1 − c 2  d ; u = 0  Ds Ds  

β = f  ß

= 1,79

-

β = f (0,021 ; 0,0)

Proračunski koeficijent (koeficijent oblika danca)


2.2.


P- 12 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

Potrebna debljina torusnog dela danca (rub danca)

st =

Ds ⋅ p ⋅ β + c + c 1 2 K 40 ⋅ ⋅ v S

[mm]

1900,0∙81,00∙1,79 st = ─────────────────── + 0,00 + 0,0 = 39,77 mm 40∙520,0/3,0∙1,00

Potrebna debljina kalote danca (sferični deo danca)

2.3.

sk =

Ds ⋅ p + c1 + c2 K 40 ⋅ ⋅ v + p S

[mm]

sk =

2∙(1520,0+46,00)∙81,00 ──────────────────────── + 0,00 + 0,0 = 36,17 mm 40∙520,0/3,0∙1,0+81,00

3.

Provera danca na elastična ulubljenja pod unutrašnjim pritiskom (pojava nabora na prelazu)

 p ⋅ 105  -5 p b =  b  ⋅ E ⋅ 10 E  

s e - c1 - c 2 Ds

pb ⋅ 105 E

pb∙105/E = 176,543

-

Pomoćna vrednost

pb

bar

Pritisak ulubljenja pod unutrašnjim pritiskom za dance

bar

Min. vrednost pritiska pri kome ne dolazi do pojave nabora na prelazu

= 363,678

1,5∙p

= 121,500

4.

Određivanje maksimalnog unutrašnjeg pritiska za izvedenu debljinu zida danca

p max =

K s e - c1 - c 2 ⋅ 40 ⋅ ⋅ v [bar] S Ds ⋅ β

pmax = 95,07

bar

Maksimalni unutrašnji pritisak za izvedenu debljinu danca

st

= 39,77

mm

Potrebna debljina torusnog dela danca

set

= 46,00

mm

Minimalna usvojena ili izmerena debljina torusnog dela danca

sk

= 36,17

mm

Potrebna debljina kalote danca

sek = 46,00

mm

Minimalna usvojena ili izmerena debljina kalote danca



P- 13 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

1. ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: PRIKLJUČAK NA DANCU Ø50,00 x 14,65 mm 1.1.


p

= 81,00

bar


Ds

= 1900,0

mm

Spoljni prečnik ispupčenog torisferičnog danca suda,

se

= 46,00

mm

Izvedena debljina zida ispupčenog danca suda

ds

= 50,00

mm


ss

= 14,65

mm


K

= 520,0

N/mm2

Proračunska čvrstoća materijala danca na proračunskoj temperaturi

K1

= 520,0

N/mm2


c1

= 0,00

mm


c1s

= 0,00

mm


c2

= 0,0

mm


b1

= 0,0

mm

Izvedena širina ojačanja u obliku ploče

2.1.


sr = ss ⋅

K1 K

2.2.


2.3.

𝑙𝑙𝑠𝑠 = �(𝑑𝑑𝑢𝑢 + 𝑠𝑠𝑠𝑠0 ) ∙ 𝑠𝑠𝑠𝑠0

2.4.

sr= 14,65 mm

ls= 22,76 mm

Samonoseća dužina (širina zone uticaja ojačanja) za sferični omotač 𝑏𝑏𝑠𝑠 = �(2 ∙ 𝑅𝑅𝑢𝑢 + 𝑠𝑠𝑒𝑒0 ) ∙ 𝑠𝑠𝑒𝑒0

b = 376,77 mm bi = 333,55 mm


   du b +  ( Ru + 0,5 ⋅ se 0 ) ⋅ arcsin      2 ⋅ ( Ru + 0,5 ⋅ se 0 )   du  2 Ap = 0.5 ⋅ Ru ⋅ + ⋅ ( ls + se 0 ) 0,5 ⋅ se 0 + Ru 2 Ap = 290537,74

mm²


Ap = 290537,74 mm2


2.5.


P- 14 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.5.1


Aσ 0 = ( s e - c1 - c 2 ) ⋅ b 2.5.2


Aσ 1 = l s ⋅ s s 0 2.5.3

Aσ2 = 0,0 mm2


Aσ = Aσ 0 + Aσ 1 + Aσ 2 2.6.

Aσ1 = 1173,98 mm2


Aσ 2 = b1 ⋅ h 2.5.4

Aσ0 = 17331,44 mm2

Aσ = 18505,43 mm2

Uslov čvrstoće


3132656,25 > 2353355,67



P- 15 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

PRORAČUN PRIRUBNICE ZA ZAVARIVANJE SA KONUSNIM PRELAZOM ( du < 3600 mm ) 1. ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: PRIRUBNICA OTVORA ZA KONTROLU 1.1. Polazni i usvojeni podaci i oznake K = 520,00

N/mm2

K20 = 520,0 p = 81,00 pi = 115,83 S = 3,0 S1 = 2,0 ds = 813,00 du = 419,00 dL = 44,5 dD = 501,60 dt = 723,90 dF / r>6

N/mm2 bar bar mm mm mm mm mm mm mm

hA hE hF s1 sF W

mm mm mm mm mm mm3

= 197,00 = 0,00 = 95,25 = 44,50 = 31,75 /

Proračunska čvrstoća materijala prirubnice na proračunskoj temperaturi, Proračunska čvrstoća materijala prirubnice pri temperaturi od 20o C Proračunski pritisak, Ispitni pritisak, Stepen sigurnosti materijala pri proračunskoj temperaturi, Stepen sigurnosti materijala pri probnoj temperaturi, Spoljni prečnik prirubnice, Unutrašnji prečnik prirubnice, Prečnik rupe za vijke, Srednji prečnik zaptivača, Prečnik podeonog kruga, Prečnik prirubnice na prelaznom delu, Radius zaobljenja izmedju venca prirubnice i konusnog ili cilindričnog grla, Ukupna izvedena visina prirubnice, Visina unutrašnjeg prstena, Visina oboda prirubnice, Debljina zida grla, Debljina prirubnice na prelaznom delu, Otporni momenat prirubnice,

2. DIMENZIONISANJE PRIRUBNICE PREMA NAJVEĆEM OTPORNOM MOMENTU 2.1. PRIRUBNICA ZA ZAVARIVANJE SA KONUSNIM PRELAZOM dL` - reducirani prečnik rupe za vijke, dL` = V ∙ dL (mm) V = f(du) = 0,58 (slika 3) dL` = 0,58 ∙ 44,5 = 25,85 mm



P- 16 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

AD Merkblatter 2000

b - korisna dvostruka širina prirubnice: b = ds - du - 2 dL, (mm) b = 813,00 - 419,00 - 2∙25,85 = 342,29 mm b = 342,29 mm Z - pomoćna vrednost: Z = ( du + sF ) sF2 Z = (419,00 + 31,75)∙31,752 = 454384,2 Z1 - pomoćna vrednost: Z1 = 0,75 ( du + s1 ) s12 Z1 = (419,00 + 44,50)∙44,502 = 688384,4 FSB = 2289891,3

N

Najmanja sila u vijku za radno stanje

FDV = 984889,3

N

Najmanja sila u vijku za ugradno stanje

FSBi = 3274544,5

N

Najmanja sila u vijku za ispitno stanje

POTREBNA VISINA OBODA PRIRUBNICE ( PRESEK A-A )

a = 136,58

a=

mm

Krak delovanja sile u vijku za radno i ispitno stanje

mm

723,90-419,00-31,75 a = ─────────────────── = 136,58 mm 2 Krak delovanja sile u vijku za ugradno stanje

d t - d u - sF 2

aD = 111,15

aD =

dt - d D 2

W = 1804280,2

723,90 - 501,60 aD = ─────────────── = 111,15 mm 2 mm3

⋅S W = ( F SB )a K

W = 1720080,5

⋅S W = ( F SBi 1 )a K 20

Najveći otporni moment prirubnice za pogonsko stanje 2289891,3∙3,0 W = ───────────── ∙ 136,58 = 1804280,2 mm3 520,00

mm3

2016

Najveći otporni moment prirubnice za ispitno stanje 3274544,5∙2,0 W = ────────────── ∙ 136,58 = 1720080,5 mm3 520,0


W = 421040,2

mm3

⋅S W = ( F DV 1 ) a D K 20

Wmax = 1804280,2


0 DATUM

STANDARD

P- 17 4362-16 Mart

AD Merkblatter 2000

Najveći otporni moment prirubnice za stanje pri ugradnji 984889,3 ∙ 2,0 W = ─────────────── ∙ 111,15 = 421040,2 mm3 520,0

mm3

Merodavni otporni moment prirubnice

POTREBNA VISINA OBODA PRIRUBNICE ( PRESEK A-A )

hF =

( 1,27 W - Z ) b

_______________________________ hF = √(1,27∙1804280,2 - 454384,2)/342,29 hF = 73,26

mm

Potrebna visina oboda prirubnice

δ = 95,25

mm

Izvedena visina oboda prirubnice

2016



0 DATUM

STANDARD

P- 18 4362-16 Mart

AD Merkblatter 2000

POTREBNA VISINA OBODA PRIRUBNICE ( PRESEK B-B ) a = 130,20

a=

mm

d t - d u - s1 2

Najveći otporni moment prirubnice za radno stanje 2289891,3∙3,0 W = ───────────── ∙ 130,20 = 1720060,6 mm3 520,00

⋅S W = ( F SB )a K mm3

W = 1639791,1

Krak delovanja sile u vijku za radno i ispitno stanje 723,90-419,00-44,50 a = ─────────────────── = 130,20 mm 2

mm3

W = 1720060,6

⋅S W = ( F SBi 1 )a K 20

Najveći otporni moment prirubnice za ispitno stanje 3274544,5∙2,0 W = ───────────── ∙ 130,20 = 1639791,1 mm3 520,0

Wmax = 1720060,6

mm3

Merodavni otporni moment prirubnice

B1 = 1,07

-

Pomoćna vrednost 197,00 - 95,25 B1 = ─────────────── = 1,07 mm 95,25

h A - hF B1 = hF sm = 38,13

-

31,75 + 44,50 sm = ─────────────── = 38,13 mm 2

s F + s1 sm = 2 B = 0,72

Pomoćna vrednost

-

Pomoćna vrednost

1 + 2 s m B1 b B= s 1 + 2 m ( B12 + 2 B1 ) b POTREBNA VISINA OBODA PRIRUBNICE ( PRESEK B-B )

hF = B

( 1,27 W - Z 1 ) b

______________________________ hF = 0,72√(1,27∙1720060,6 - 688384,4)/342,29 hF = 47,31

mm

Potrebna visina oboda prirubnice

δ = 95,25

mm

Izvedena visina oboda prirubnice

Izvedena visina oboda prirubnice δ = 95,25 mm zadovoljava.

2016


TEHNIČKA DOKUMENTACIJA POSUDE POD PRITISKOM

REV.


P- 19 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

2016

AD Merkblatter 2000

NEANKERISANA OKRUGLA RAVNA DANCA I PLOČE SA DODATNIM IVIČNIM MOMENTOM 1. ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: SLEPA PRIRUBNICA OTVORA ZA KONTROLU 1.1. Polazni i usvojeni podaci i oznake 1.4301

-

Oznaka kvaliteta materijala ravnog danca ili ploče

D1 = 501,60

mm

Proračunski prečnik

p

bar

= 81,00


K

= 520,00

N/mm

Proračunska čvrstoća na proračunskoj temperaturi

S

= 3,00

-

Stepen sigurnosti

dD

= 501,60

mm

Srednji prečnik zaptivača

dt

= 723,90

mm

Prečnik podeonog kruga

bD

= 25,00

mm

Širina zaptivača

ds

= 0,00

mm

Spoljni prečnik izreza ili cevi

du

= 0,00

mm

Unutrašnji prečnik priključka ili cevi

k1

= 45,00

C1 = 0,35

2

Karakteristika zaptivača za radno stanje -

Proračunski koeficijent za dodatni ivični moment suprotnog smera

POTREBNA DEBLJINA ZIDA PLOČE

s = C1 ⋅ D1 ⋅

p⋅S [mm] 10 ⋅ K

Potrebna debljina ploče oslabljene izrezom

s = C1 ⋅ C A ⋅ D1 ⋅ 1.2.

p⋅S [mm] 10 ⋅ K

ODREĐIVANJE PRORAĆUNSKOG KOEFICIJENTA C1

d C1 = f  t dD

; δ =1+ 4⋅

k1 ⋅ S D   dD 

dt/dD = 1,44

-

Odnos prečnika

δ

= 1,43

-

Odnos prečnika izreza na ploči i ploče

C1

= 0,65

-

Proračunski koeficijent

1.3.

ODREĐIVANJE KOEFICIJENTA OSLABLJENJA IZREZIMA NA PLOČI (CA)

d d  C A = f  u ; t   dD dD 

slika 22

du/dD = 0,00

-

Odnos prečnika izreza na ploči i ploče

dt/dD = 1,44

-

Odnos prečnika

CA

-

Koeficijent slabljenja izrezom na ravnom dancu ili ploči

= 1,00


2.3.

2.4.

2.5.

0 DATUM

P- 20 4362-16 Mart

2016

AD Merkblatter 2000

Potrebna debljina zida neankerisane, okrugle ploče sa dodatnim ivičnim momentom suprotnog smera

= 37,95

mm

p⋅S [mm] 10 ⋅ K

Minimalna proračunska debljina danca ili ploče bez izreza

Potrebna debljina zida (s) neankerisane, okrugle ploče sa dodatnim jednosmernim ivičnim momentom

s = C1 ⋅ D1 ⋅ s

REV.

STANDARD

s 2 = 0,35 ⋅ D1 ⋅ s2


= 70,77

mm

p⋅S [mm] 10 ⋅ K

Minimalna proračunska debljina danca ili ploče bez izreza

Potrebna debljina zida neankerisane, okrugle ploče oslabljene izrezom

s e = C1 ⋅ C A ⋅ D1 ⋅

p⋅S [mm] 10 ⋅ K

se

= 70,77

mm

Potrebna debljina neankerisane, okrugle ploče oslabljene izrezom

s

= 75,00

mm

Minimalna usvojena ili izmerena debljina ploče



P- 21 4362-16

0 DATUM

STANDARD

Mart

AD Merkblatter 2000

PRORAČUN VIJAKA KRUŽNI VIJČANI SPOJEVI SA ZAPTIVAČEM UNUTAR KRUGA RUPA ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA: VIJCI OTVORA ZA KONTROLU Polazni i usvojeni podaci i oznake Oznaka klase čvrstoće materijala vijka,

1. 1.1. 8.8

K20 = 300,00

Proračunska čvrstoća materijala vijka (za t = 20°C),

N/mm2

K

= 300,00

N/mm

Proračunska čvrstoća materijala vijka (za t radno),

p

= 81,00

bar


pi

= 115,83

bar

Ispitni pritisak,

t

= 40,00

°C


bD

= 25,00

mm

Korisna širina zaptivača

dD

= 501,60

mm

Srednji prečnik zaptivača,

du

= 419,00

mm

Unutrašnji prečnik prirubnice,

dt

= 723,90

mm

Prečnik podeonog kruga vijka,

-

Koeficijent zaptivača za stanje pri ugradnji,

k0 / k1

= 45,00

2

Koeficijent zaptivača za stanje pri radu,

-

KD / c5

N/mm mm

Otpor promeni oblika materijala zaptivača, Konstrukcioni dodatak, (prema tački 8 standarda),

dk /

mm

Prečnik jezgra navoja vijka,

2

POTREBAN PREČNIK JEZGRA NAVOJA VIJKA

dk = Z ⋅

FSB ( DV , SBi ) K ⋅n

+ c5

Za dimenzionisanje je merodavna veća vrednost 2.

PRORAČUN SILA U VIJCIMA

2.1.

Najmanja sila u vijku za radno stanje: FSB = FRB + FFB + FDB

2.1.1

Komponenta sile u vijku

p ⋅ π ⋅ du2 FRB = 40 2.1.2

2.1.3

FRB = 1116871 N


FFB =

(

p ⋅ π ⋅ d D2 − du2 40

)

FFB = 483756 N


FDB =

p ⋅ π ⋅ d D ⋅ S D ⋅ k1 10

FDB = 689265 N

FSB = FRB + FFB + FDB = 1116871 + 483756 + 689265 = 2289891 N FSB = 2289891

N

Najmanja sila u vijku za radno stanje

2016



REV.


2.2.

0 DATUM

STANDARD

Mart

(

)

FSP = 3274544

N

FSP = 3274544 N


Najmanja sila u vijku za ugradno stanje

k0∙KD = 625,00

-

Za radno stanje se uzimaju vrednosti za gasove i pare

FDV = π ⋅ d D ⋅ k0 ⋅ K D

FDV = 984889 N

Ukoliko je FDV > FSB može se kod zaptivača od mekog materijala i zaptivača od metala i mekog materijala zameniti sa

FDV = 0,2 ⋅ FDV + 0,8 ⋅ FSB ⋅ FDV FDV = 984889

N

FDV = 984889 N

Merodavna najmanja sila u vijku za ugradno stanje PRORAČUN PREČNIKA VIJKA

3.1. Za radno stanje

dk = Z ⋅

FSB + c5 K ⋅n

dk = 27,00 + 3,35 = 30,34 mm

ν

= 1,00

-

Za izvedene nalegajuće površine spojnih delova

S

= 1,80

-

Stepen sigurnosti za radno stanje

n

= 24,00

-

Broj vijaka

Z= Z

= 1,51

______________ Z = √4∙1,80/(π∙1,00) = 1,51

4⋅S π ⋅ϕ mm

Pomoćna vrednost za radno stanje

3.1.1. Određivanje dodatka c5 c5 = 3 mm za (dk - c5) < 20 mm

c5 = 1 mm za (dk - c5) > 50 mm

Za međupodručje se vrši linearna interpolacija prema obrascu:

65 - Z ⋅ c5 =

F DB K ⋅n

15

dk - c5 = 27,00

mm

Potreban prečnik jezgra navoja vijka bez dodatka

c5

mm

Konstrukcioni dodatak

= 3,35

3.2. Za ugradno stanje

dk = Z ⋅

FDV K 20 ⋅ n

2016

AD Merkblatter 2000


pi ⋅ π ⋅ du2 pi ⋅ π ⋅ d D2 − du2 p FSP = + + i ⋅ π ⋅ d D ⋅ S D ⋅ k1 40 40 10

2.3.

P- 22 4362-16

dk = 15,05 mm

ν

= 1,00

-


S

= 1,30

-

Stepen sigurnosti za ugradno stanje

n

= 24,00

-

Broj vijaka


Z= Z

REV.

0 DATUM

STANDARD

P- 23 4362-16 Mart

mm

Pomoćna vrednost za ugradno stanje

3.3. Za ispitno stanje

dk = Z ⋅

FSP K 20 ⋅ n

dk = 27,44 mm

ν

= 1,00

-


S

= 1,30

-

Stepen sigurnosti za ispitno stanje

n

= 24,00

-

Broj vijaka ______________ Z = √4∙1,30/(π∙1,00) = 1,29

4⋅S Z= π ⋅ϕ

2016

AD Merkblatter 2000

______________ Z = √4∙1,30/(π∙1,00) = 1,29

4⋅S π ⋅ϕ

= 1,29


Z

= 1,29

mm

Pomoćna vrednost za ispitno stanje

dk

= 30,34

mm

Potreban prečnik jezgra navoja vijka za radno stanje

dk

= 15,05

mm

Potreban prečnik jezgra navoja vijka za ugradno stanje

dk

= 27,44

mm

Potreban prečnik jezgra navoja vijka za ispitno stanje

dk

= 36,154

mm

Usvojeni prečnik jezgra navoja vijka M42

STRANA BR.


P- 24

DOKUMENT BR. REV.


4362-16

0 DATUM

Mart

STANDARD

ISO 4126-1

ELEMENT KOJI SE PRORAČUNAVA

VENTIL SIGURNOSTI 3/4“ 1.1Polazni i usvojeni podaci i oznake p = 82,00 pb = 1,00 ppz = 15% p = 12,30 T = 313,15 do = 15,00 k = 1,40 Z = 1,00 M = 28,96 Kd = 0,80

bar bar bar K mm kg/kmol

-

- pritisak isticanja (apsolutni) - protivpritisak (apsolutni) - pad pritiska zatvaranja - temperatura isticanja - minimalni prečnik strujanja - eksponent izentrope fluida - faktor stišljivosti - molekulska masa gasa - koeficijent protoka ventila

2. ODREĐIVANJE FUNKCIJE IZENTROPSKOG KOEFICIJENTA k ( C ) k +1

C = 3,948 ⋅ C =

2,70

-

2 k -1 k ⋅( ) k +1

- funkcija izentropskog eksponenta k

3. ODREĐIVANJE VRSTE ISTICANJA POTKRITIČNO ISTICANJE

KRITIČNO ISTICANJE k

k

pb 2 k -1 = a >( ) =b p k +1

pb 2 k -1 = a ≤( ) =b p k +1

a =

0,012

-

- odnos protivpritiska i pritiska isticanja

b =

0,53

-

- funkcija b izentropskog eksponenta k

4. ODREĐIVANJE TEORIJSKOG KOREKCIONOG FAKTORA ZA POTKRITIČNO ISTICANJE ( Kb ) 2

Kb=

p k p 2⋅k ⋅ [( b ) - ( b ) p p k -1

k +1 k

]

k +1

2 k -1 k ⋅( ) k +1 Kb =

1,00

-

- korekcioni faktor za potkritično isticanje

2016



REV.


0 DATUM

STANDARD

5. ODREĐIVANJE TEORIJSKOG PROTOČNOG KAPACITETA ( qmg )

q mg = p ⋅ C ⋅ K b ⋅ qmg = 67,43

kg/hmm2

M Z ⋅T

- teorijski protočni kapacitet za idealne gasove

6. ODREĐIVANJE DEKLARISANOG PROTOČNOG KAPACITETA ( qm )

q m = q ml ⋅ K d ⋅ 0,9 qm =

48,55

kg/hmm2

- deklarisani protočni kapacitet za idealne gasove

4. ODREĐIVANJE MINIMALNE POVRŠINE ISTICANJA ( A0 ) 2 d 0 ⋅π A0 = 4

A0 =

176,71

mm2

- minimalna površina isticanja

4.1 ODREĐIVANJE ZAHTEVANOG PROTOČNOG KAPACITETA VENTILA ( q )

q = q m ⋅ A0 q=

8579,13

kg/h

- zahtevani minimalni protočni kapacitet ventila

P- 25 4362-16 Mart ISO 4126-1

2016

STRANA BR.


-

DOKUMENT BROJ

4362

REV.

Mart

0

DATUM

STANDARD

NAPONSKO-DEFORMACIONO STANJE REZERVOAR ZA VAZDUH Fabrički broj: 9

3

2

Tehnički podaci

Omotač

Najveći pritisak

(bar)

81,0

Zapremina

(m3)

9,0

Cevi


1,0

Ispitna grupa

1b

Crtež broj

6 2016

EN 13445-5

PRILOG I

4

1

KS-RHE-03-00

Proizvođač:


Korisnik:




Strana 1

PRILOG I

1.0 KONAČNOELEMENTNI MODEL STRUKTURE REZERVOARA ZA VAZDUH Projektom adaptacije postrojenja, koje služi za istiskivanje vode iz prostora radnog kola pumpiturbina za vreme starta u pumpnom pogonu, kao i za dopunu ostalih potrošača, predviđena je zamena postojećih rezervoara za vazduh zapremine V = 2 x 13 m3, sa tri nova rezervoara zapremine . V = 3 x 9 m3, slika 1-1. Cevovod za dovod vazduha Veza između rezervoara Rezervoar 3

Rezervoar 2 Osnova prostorije

Rezervoar 1

Cevovod za drenažu Veza između rezervoara

Dovod vazduha za rezervoare

Cevovod za odvod vazduha

Slika 1-1. 3D model postrojenja



Strana 2

PRILOG I

Da bi se formirao konačnoelementni model strukture rezervoara za vazduh potpuno realne geometrijske forme, bilo je neophodno da se na osnovu originalne konstrukcione dokumentacije (crtež broj: KS-RHE-00.00; KS-RHE-01.00; KS-RHE-00.10; KS-RHE-00.20; KS-RHE-00.30; KS-RHE00.40; KS-RHE-00.50; KS-RHE-00.60; KS-RHE-00.70), nacrtaju svi njegovi konstrukcioni detalji u trodimenzionalnoj formi, (slika 1-2).

Priključak P1

Priključci P2, P3 i P7

Priključak P4

Priključak P5

Priključak P6

Priključak P8 Slika 1-2. 3D model rezervoara za vazduh



Strana 3

PRILOG I

Sintezom prikazanih elemenata, formiran je 3D model rezervoara za vazduh. On predstavlja kontinuum za formiranje konačnoelementnog modela. Ceo taj kontinum diskretizovan je konačnim elementima tipa tetraedra, slika 1-3.

Slika 1-3. Četvoročvorni konačni element tipa tetraedra Na slici 1-4 prikazan je automatski generisane mreža konačnih elemenata uniformne veličine od 35 mm sa maksimalnim odstupanjem od geometrije modela od 7 mm. Ovako usvojena veličina konačnih elemenata garantuje odstupanja u vrednostima napona dobijenih za susedne čvorove КЕ mreže ne veća od 5%, koja su zadovoljavajuća sa aspekta inženjerske prakse.

Slika 1-4. Mreža konačnih elemenata Slepa prirubnica revizionog otvora spojena je sa strukturom rezervoara za vazduh vijčanom vezom. U konačnoelementnom modelu bilo je neophodno uspostaviti interne veze među stablima svih vijaka i cilindričnim otvorima na slepoj i prirubnici sa grlom revizionog otvora. Ove veze definisane su kao kontaktne sa zazorom. Takođe je bilo neophodno definisati i kontaktne veze među podloškama i



Strana 4

PRILOG I

navrtkama i odgovarajućim površinama prirubnica, kao i vezu među prirubnicama. Ove veze definisane su kao kontaktne bez zazora, slika 1-5. Oslanjanje strukture rezervoara izvedeni je sprečavanjem svih stepeni slobode čvorova konačnoelementne mreže u zoni donje površine oslone ploče, slika 1-6.

Slika 1-5. Interne veze

Slika 1-6. Oslanjanje modela

Konačnoelementna mreža sastoji se od 313541 konačnih elemenata i 85965 čvorova. Svaki čvor konačnoelementne mreže ima 3 stepena slobode, tako da sistem ima ukupno 257895 nefaktorisanih jednačina. Redukovanjem sistema za zadata pomeranja tj. za 7524 jednačine na mestu oslonaca, broj nehomogenih linearnih algebarskih jednačina koje treba rešiti iznosi 250371. U matričnoj formi, sistem jednačina može da se prikaže u obliku:

 FS   K SS  =  FR   K RS

K SR  ∆ S   . K SS  ∆ R 

Pošto je je vektor pomeranja na mestima oslonaca {∆ R } = {0}, nepoznata čvorna pomeranja dobijaju se iz matrične jednačine

{∆ S } = [K ss ]−1{FS }, u kojoj su: • {∆ S }- vektor nepoznatih pomeranja svakog čvora mreže konačnih elemenata koji u ovom slučaju ima dimenziju 250371 x 1, • {FS } - vektor zadatog opterećenja koji u ovom slučaju ima dimenziju 250371 x 1 i •

[K SS ]- deo globalne matrice krutosti sistema mreže konačnih elemenata koji u ovom slučaju

ima dimenziju 250371 x 250371. Određivanjem polja pomeranja modela, sistem je statički identifikovan. Korišćenjem jednačina veza pomeranja i deformacija, kao i jednačina deformacija i napona, određuje se naponsko stanje modela.



Strana 5

PRILOG I

2.0 ANALIZA OPTEREĆENJA Struktura rezervoara za vazduh pri proračunskim uslovima izložena je dejstvu: 

Sopstvene težine opreme



Proračunskim pritiskom (p = 81,0 bar)

Sopstvena težina opreme automatski je generisana u programu za konačnoelementnu analizu na osnovu zadate gustine materijala (čelika) i poznate zapremine modela. Proračunski pritisak unet je u program za analizu naponsko-deformacionih stanja primenom metode konačnih elemenata kao uniformno polje pritiska koje deluje na unutrašnju površinu omotača rezervoara za vazduh, unutrašnje površine cevnih priključaka i slepu prirubnicu. Prikaz unosa uniformnog polja pritiska dat je na slici 2-1.

Slika 2-1. Prikaz unosa uniformnog polja pritiska



Strana 6

PRILOG I

3.0 NAPONSKO – DEFORMACIONO STANJE STRUKTURE REZERVOARA Identifikacija naponsko – deformacionog stanja strukture rezervoara za vazduh izvedena je za proračunska opterećenja, poglavlje 2.0. Sva pomeranja prikazana na slikama polja pomeranja data su u mm. Slike naponskih polja prikazuju vrednosti uporednih napona dobijenih prema hipotezi najvećeg deformacionog rada utrošenog na promenu oblika (hipoteza Huber, Hencky, von Mises). Uporedni (idealni) napon za trodimenzionalno naponsko stanje određuje se na osnovu izraza

σu =

[

] (

1 2 2 2 2 2 2 ⋅ (σ x − σ y ) + (σ y − σ z ) + (σ z − σ x ) + 3 ⋅ τ xy + τ yz + τ zx 2

)

Uporedni napon je pogodan za izvođenje dokaza napona zato što se upoređuje sa tabličnim podacima (dobijenim uniaksijalnim zatezanjem opitnih epruveta) za primenjeni materijal. Vrednosti napona prikazanih na slikama polja napona izražene su u Pa. Izgled deformisane strukture prikazan je na slici 3-1. Najveće pomeranje javlja se u zoni gornjeg dubokog danca i iznosi 2,94 mm.

Slika 3-1. Polje pomeranja strukture rezervoara za vazduh



Strana 7

PRILOG I

Polje uporednih napona prikazano je na slici 3-2. Maksimalni uporedni napon javlja se na omotaču rezervoara u zoni ugaonog zavarenog spoja ojačanja revizionog otvora (mesto koncentracije napona usled promene poprečnog preseka) i iznosi 169 MPa. (Dozvoljeni napon za radno opterećenje iznosi 173,3 MPa)

Slika 3-2. Polje uporednih napona strukture rezervoara za vazduh



Strana 8

PRILOG I

4.0 ANALIZA NAPONSKOG STANJA STRUKTURE REZERVOARA ZA VAZDUH U ISPITNIM USLOVIMA Struktura rezervoara za vazduh pri ispitnim uslovima izložena je dejstvu: 

Sopstvene težine opreme, korisnog opterećenja i punjenja ispitnim fluidom, odnosno vodom



Ispitnim pritiskom (p = 115,83 bar)

Ispitni pritisak unet je u konačnoelementni model kao uniformno polje pritiska koje deluje na unutrašnju površinu omotača rezervoara za vazduh, unutrašnje površine cevnih priključaka i slepu prirubnicu. Težina punjenja ispitnim fluidom uneta je u model kao vertikalno kontinualno opterećenje koja deluje na unutrašnju površinu donjeg danca rezervoara za vazduh, (slika 4-1). Hidrostatički pritisak stuba tečnosti (ispitnog fluida - vode) unet je u sve čvorove konačnoelementne mreže unutrašnjosti rezervoara. Konstantni koeficijent = ( f ρ vode ⋅ g ) množi se apsolutnom vrednošću z koordinate odgovarajućeg čvora KE mreže, koordinatnog sistema sa početkom u vrhu unutrašnje površine gornjeg danca, slika 4-2. z x

Slika 4-1. Unos težine ispitnog fluida

y

Slika 4-2.

Konačnoelementni model strukture rezervoara za vazduh, koji je modeliran za potrebe analize naponskog stanja pri ispitnim opterećenjima, sadrži 313541 konačnih elemenata i 85965 čvorova. Kako svaki od čvorova ima po tri stepena slobode, zaključuje se da sistem ima ukupno 257895 nefaktorisanih jednačina. Redukovanjem ovog sistema za zadata pomeranja, odnosno za 7524



Strana 9

PRILOG I

jednačina na mestu oslonaca, broj nehomogenih linearnih algebarskih jednačina koje treba rešiti iznosi 250371. Polje uporednih napona prikazano je na slici 4-3. Maksimalni uporedni napon javlja se na omotaču rezervoara u zoni ugaonog zavarenog spoja ojačanja revizionog otvora (mesto koncentracije napona usled promene poprečnog preseka) i iznosi 242 MPa. (Dozvoljeni napon za ispitno opterećenje iznosi 260,0 MPa)

Slika 4.2



9. GRAFIČKA DOKUMENTACIJA



SPISAK CRTEŽA Redni broj

NAZIV CRTEŽA

BROJ CRTEŽA

List

1

Dispozicija opreme

KS-RHE-00-00

1

2

Sklopni crtež – REZERVOAR 3

KS-RHE-03-00

1



10. PLAN KONTROLISANJA I ISPITIVANJA

4362-16 Tehnicka Dokumentacija Rez 3

Recommend Documents