TPM Nedir ?
Hazırlayan: Tolga Özyapıcı
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
Şirketlerimizin rekabetçi gücünü arttırabilmek için yalın şirket yapılanması ve üretimde yalınlık yaklaşımları ortaya çıkmıştır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
YALIN ÜRETİM
Yalın Üretim; Kısıtlı olan kaynakların en etkin bir şekilde kullanılarak, ürüne dönüştürülmesi yaklaşımıdır. Kaynakların en etkin şekilde kullanılarak, üstün nitelikteki ürünlerin tam zamanında ve rekabetçi bir maliyette
üretebilmenin yolu JIT (Tam Zamanında Teslim) ve
Yalın Üretim yaklaşımlarının uygulanmasıdır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
Şirketlerimizin rekabetçi gücünü arttırabilmek için yalın şirket yapılanması ve üretimde yalınlık yaklaşımları ortaya çıkmıştır.
Yalın üretim yaklaşımının en önemli teknik araçlarından biri de TPM yani Toplam Üretken Bakım uygulamalarıdır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NEDİR ?
TPM (Total Productive Maintenance : Toplam Üretken Bakım ); üretim sürecinde kullanılan tüm
kaynaklardan (insan, makina, malzeme, enerji ) en etkili şekilde yararlanılmasını sağlayarak en yüksek kalite, maliyet ve teslimat verimini elde etmeye yarayan bir yönetim
anlayışıdır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NEDİR ?
TPM, çalışanların, benim makinam anlayışını geliştirerek, fabrikadan elde edilebilecek verimin büyük ölçüde arttırılmasına zemin hazırlar.
TPM, kronik kayıpların üzerine etkili bir biçimde giderek üretkenliğin %50 ila %100 civarında artmasını sağlar.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NEDİR ?
TPM, temiz, tertipli, sağlıklı ve sevimli çalışma ortamı elde ederek, çalışanların yüksek kaliteli ürünleri sürekli olarak üretebilecekleri, orada çalışmaktan zevk ve gurur
duyacakları bir fabrika ortamı oluşturur. TPM uygulayan fabrikalar çevreye saygılıdır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NEDİR ?
TPM, çalışanlara yoğun teknik eğitimler sunar. Uzmanlardan oluşmuş, makinalarını büyük bir ustalıkla kullanan ve onlara bakan insanların çabaları birleştiğinde, kaliteli ürünlerin, olabilecek en düşük maliyetle üretildiği, sektöründeki kıyasıya rekabet koşullarına dayanıklı, dolayısıyla kar eden bir fabrika ortaya çıkar.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NEDİR ?
TPM, uygulayan işyerlerinde ekip çalışmaları ön plana çıkar. Kişisel başarılar yerine, önceden planlanmış, küçük adımlar halinde, herkesin rol aldığı gelişmeler
(kaizen’ler) özendirilir. TPM, fabrikalarda oluşabilecek 16 büyük kaybı tespit eder, sonra bunları sistematik olarak ortadan kaldırır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M NE DEĞİLDİR ? TPM, bakım faaliyetlerinden çıkmış olmasına rağmen sadece bakıma yönelik araç ve yöntemlerle sınırlı değildir. Makine duruşları ve arızalar dışında verimliliği negatif etkileyen birçok kayıp bulunmaktadır. TPM sihirli bir değnek değildir. Tüm disiplin ve yönetim sistemleri ile ilişkilidir, toplam katılım ve üst yönetimin tam desteğini gerektirir.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M’in Tarihçesi
TPM, özgün bir Japon yönetim sistemidir. 1950 ve 1960 yılları arasında ABD’de çok popüler olan Koruyucu Bakım (PM) prensiplerinin,
JIPM Başkanı Seichi Nakajima tarafından, sistemli bir biçimde geliştirilmesi ile 1971 yılında ortaya çıkmıştır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
TPM, Japonya’da geliştirilmiş bir yönetim anlayışı olmakla beraber, dünyanın çeşitli ülkelerinde başarı
ile uygulanmaktadır.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
DÜNYADAKİ DURUMU; ABD FORD HARRIS PROCTER & GAMBLE KODAK TEXAS INSTR. KAYABA KOLOMBİYA CALI MEKSİKA NISSAN BREZİLYA NACHI de BRASIL YAMAHA
İNGİLTERE UNILEVER NEC ICL FRANSA MBK USINOR SACILOR RENAULT FORD ALMANYA VOLKSWAGEN İSPANYA FAGOR
NORVEÇ HYDRO ALUMINUIM PHILIPS PETROLEUM İTALYA FİAT PİRELLİ ELCAT BELÇİKA VOLVO TÜRKİYE PİRELLİ LAST. BEKO ELEK. ARÇELİK ÇAM. LEVER ELIDA ALGIDA TETRA PAK
GÜNEY AFRİKA ESKOM
SİNGAPUR NACHI INDUS. MALEZYA HARRIS TEXAS INST. SANKYO HİNDİSTAN GRASIM ENDONEZYA UNILEVER FİLİPİNLER TEXAS INTR.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
TPM Politikası 1. Üretim prosesinin içinde kaliteyi üreterek müşterilerin güvenebileceği ürünlerin üretilebilmesi. 2. Kayıplar ve israfların tümünün yok edilerek maliyetin aşağıya çekilmesi ve azami toplam verimin hedeflenmesi 3. Planlanan faaliyetin tam uygulanması ve tüm çalışma yöntemlerinin belirli olduğu işyerinin hedeflenmesi.
TPM Sloganı - Sıfır Arıza - Sıfır İş Kazası
- Sıfır Kusurlu Ürün
4. İnsan kaynaklarının TPM faaliyetleri konusunda eğitilmesi.
5. 5S’in tam anlamıyla uygulanarak temiz ve düzenli işyerinin yaratılması.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM Bir Fabrikayı TPM Uygulamaya Götüren Faktörler
Dış Faktörler
İç Faktörler
•
Seçeneklerin artması ve müşterilerin düşük fiyata olan ilgisi
- Gelişime olan ilginin azalması ve gevşemesi
•
Kaliteli ve çok fonksiyonlu ürünlere olan istek
- Planlama bazlı yönetimin eksikliği
•
Ürün çeşitliliğinin artması
- Bilinçli eğitim verilmemesi
- Rekabetin çetinleşmesinden dolayı karın küçülmesi
- Arıza ve kısa duruşların çokluğu, techizat verimliliğinin düşüklüğü
- Çok çeşitlilikte, az miktarda ve kısa zamanda teslimat
- Verimlilik iyileştirmelerinin yavaşlığı, maliyet bilincinin düşüklüğü
- Ürünlerin kompleksleşmesi
- Bireysel bazda çalışma, takım çalışmasının eksikliği
- TPM Kick-off Sıfır Kaybın Hedeflenmesi
Fabrikanın Yapısal Değişimi
İnsan ve Makinanın Yapısal Değişimi Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM Kıyasıya Rekabetin Hüküm Sürdüğü İş Dünyası ve TPM’in Gerekliliği İş Dünyası Ayakta kalabilmek için maliyetlerin düşürülmesi - Yüksek Kalite / Düşük Maliyet - Makina Ekipman Yatırımlarında Artış
Kusursuz kalite gereksinimi - Sıfır Hata, sıfır kusur
Çok çeşitlenen tüketici ihtiyaçları Sipariş-teslimat süresinin kısalması - Küçük partiler halinde, çok çeşitli üretim yapılması
İşgücünün tatmininin ve elde tutulmasının giderek zorlaşması -KTZ’den kurtulmak (Kirlilik, tehlike, zorluk) - Servis sektörüne yönelme - Kısalan iş saatleri - Nüfusun yaşlanması, eğitim seviyesinin artması.
Ekipman üzerinde uygulanan karşı tedbirler Ekipmanın en verimli şekilde kullanımı ile önemli maliyet düşüşü elde etmek - OEE Toplam ekipman verimi - İşgücü, malzeme, enerji kullanımında verim
Üretimdeki 16 büyük kaybı sıfıra düşürmek
Kusurlu ürünlerin ortaya çıkmaması için koşulları benimseyip, uygulamaya koymak
TPM
- “Kalite Bakım” Setup sürelerinin en aza indirilmesi Kalitesi kabul edilebilir ürünü ilk defasında üretmek. Üretimdeki aşırı stokları sıfırlamak
Hedefi
- Ekipman verimine yönelik 8 büyük kayıp Otomasyon İşgücü gereksiniminin azaltılması İnsansız fabrika (paydos dönemlerinde ve gece makinaların nezaretsiz çalıştırılması) - İşgücü verimine yönelik 5 büyük kayıp
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in YARARLARI • Üretim sisteminin verimliliğini maksimum yapacak bir şirket kültürü oluşturur. • Mevcut ekipman ve üretim alanı ile ilgili her türlü kaybı (arıza, iş kazası, kalite hatası vb.) önleyecek kusursuz bir sistem kurar. • Yalnızca üretimle ilgili departmanlarda değil, işletmenin tüm departmanlarında (lojistik, satış, idari işler, muhasebe vb.) uygulanır. • En üst yönetimden üretimde çalışan işçiye kadar her çalışanın katılım ve desteğine ihtiyaç duyar. • Küçük grup faaliyetleri ve otonom bakım sayesinde “ sıfır kayıp” hedefini gerçekleştirmeyi bekler. • Kendimize duyduğumuz güveni arttırır. Ekipmanımızın işletilmesinden bakım ve temizliğine kadar her şeyinden sorumlu olmak çok önemli bir gelişmedir. Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in YARARLARI
• Ekipmanlarımızı en iyi durumda tutma çabamız ürünlerimizin kalitesini arttırır.
• Daha temiz, hijyen ve düzenli bir ortamda çalışmanın kolaylığını yaşarız. Makinamızı her gün kontrol ettiğimiz ve dinleyip anlamaya çalıştığımız için arıza ihtimalini önceden sezer ve tedbirimizi alırız. • Böylece hiç arızalanmayan makinalarla, daha yüksek kullanılabilirlik oranları ile çalışırız. • Artık makina, ekipman ve çalışma yöntemlerini daha iyi bildiğimizden çalışma arkadaşlarımızla birlikte “ nasıl daha iyiye gidebiliriz? “ sorusunu tartışabilir ve çözüm önerileri geliştirebiliriz.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM
Bakım Sistemleri Gelişimi; Breakdown Maintenance – Arıza Bakım 1950
Preventive Maintenance – Önleyici Bakım Corrective Maintenance – Düzeltici Bakım 1961
Predictive Maintenance – Kestirimci Bakım 1971
1950
1960
TPM – Toplam Verimli Bakım 1970
1980
1990
2000
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M – P M FARKLARI
TPM; Üretim metodlarını, ekipman kullanımını ve bakımını geliştirerek, üretim verimliliğini arttırmayı hedefler.
PM; Ekipman imalatı ve bakımını iyileştirerek verimini arttırmayı hedefler.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M – P M FARKLARI
TPM; Operatörlerin otonom bakım yapmasını önerir. Rutin bakımı operatörler; ekipman kontrolü ve büyük tamiri bakımcılar yapar.
PM; Operatörler, sadece üretimden sorumludur. Her türlü bakımı bakımcılar yapar.
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M – DİĞER DİSİPLİNLER
SÜTUN
İLGİLİ DİSİPLİN - ARAÇ
ODAKLANMIġ GELĠġTĠRME
JIT, SMED
OTONOM BAKIM
5S
PLANLI BAKIM
T-CARD
KALĠTE GELĠġTĠRME
SIX SIGMA SPC
EĞĠTĠM
ÖĞRENEN ÖRGÜTLER
ERKEN YÖNETĠM
DOE
OFĠS TPM
BPR LEAN MANAGEMENT
Ġġ GÜVENLĠĞĠ, ÇEVRE, HĠJYEN
RĠSK ANALĠZĠ
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M – YÖNETİM SİSTEMLERİ SÜTUN
İLGİLİ DİSİPLİN - ARAÇ
ODAKLANMIġ GELĠġTĠRME
ISO 9001
OTONOM BAKIM
ISO 9001
PLANLI BAKIM
ISO 9001
KALĠTE GELĠġTĠRME
ISO 9001 TS 16949
EĞĠTĠM
ISO 9001
ERKEN YÖNETĠM
IEEE OHSAS
OFĠS TPM
ISO 9001
Ġġ GÜVENLĠĞĠ, ÇEVRE, HĠJYEN
ISO 14001 OHSAS SA 8000 BRC / IOP – GMP - HACCP Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
T P M – YÖNETİM SİSTEMLERİ
TPM = Ekipman Gücü -İşçilere saygı ve güven -Hataların önceden belirlenerek önlenmesi, iyileştirilmesi -Yeni ekipmanlar yaratılması
TQM = Kalite Gücü -Üst düzey kalitede ürün geliştirmek, üretmek ve satmak için teknik teknik ve yönetimsel beceriler.
TPS (JIT) = Üretim Gücü -İsrafın önlenmesi ile daha etkin üretim Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TİPİK TPM YOL PLANI HAZIRLIK ADIM
AÇIKLAMA
YAPILACAKLAR
1
Üst yönetim tarafından TPM’in deklarasyonu
Bu karar ile ilgili bir toplantı ve Ģirket duyuru organlarında yayınlama
2
TPM için tanıtıcı eğitim kampanyası
Yöneticiler ve çalıĢanlar için farklı kapsamlı eğitim programları
3
TPM Organizasyonunun oluĢturulması ve pilot organizasyon modelinin hazırlanması
TPM Ġdare komitesi TPM Ofisi, sorumlusu Otonom Bakım için pilot makine seçimi Otonom Bakım eğitimi
4
TPM için temel politika ve hedeflerin seçimi
Benchmark Sonuçların tahmini
5
TPM Uygulaması için master plan hazırlanması
Pilot projeden yayılıma ve hatta JIPM ödülü baĢvurusuna kadar aĢamaların planlanması
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TİPİK TPM YOL PLANI BAŞLANGIÇ ADIM
AÇIKLAMA
YAPILACAKLAR
6
TPM Resmi BaĢlama
Tüm ilgili paydaĢların davet edilerek TPM programının resmen baĢlatılması
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TİPİK TPM YOL PLANI UYGULAMA ADIM
AÇIKLAMA
YAPILACAKLAR
7
Ekipman etkinliğini artıracak sütunların iĢlevselliğe baĢlaması
Maksimum etkinlik sağlayacak sistemleri oluĢturma
7.1
Kobetsu-Kaizen / OdaklanmıĢ GeliĢtirme
Sütun ekibi Takımlar
7.2
Jishu – Hozen / Otonom Bakım
Adım adım uygulama, Denetim sistemi Kalifikasyon
7.3
Planlı Bakım
Düzeltici Bakım Sistemi Zaman bazlı bakım sistemi (T-Kart) Önleyici Bakım
7.4
Eğitim
Operasyon ve bakım yetkinlikleri analizi Gap analizi Eğitim sistemi Gerekli eğitimlerin verilmesi
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TİPİK TPM YOL PLANI UYGULAMA ADIM
AÇIKLAMA
YAPILACAKLAR
8
Erken ürün ve erken ekipman yönetimi
Kolay üretilebilen ürün ve kolay çalıĢtırılabilen makine-ekipman tasarımı
9
Hinshitsu – Hozen / Kalite
Hatalı ürünlerin ve firelerin oluĢumunu engelleyecek sistemlerin oluĢturulması
10
Ofis TPM
Ofis ortamında ve iĢ akıĢlarında verimliliği maksimize edecek sistemlerin oluĢturulması, süreçlerin yeniden tasarımı
11
ĠĢ Güvenliği, Hijyen ve Çevre
Sıfır kaza Sıfır kirlilik Maksimum hijyen
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TİPİK TPM YOL PLANI YAYILMA ADIM
AÇIKLAMA
YAPILACAKLAR
12
TPM uygulamalarının yayılması ve standardizasyonu
Hedeflerin yükseltilmesi JIPM Ödülü adaylığı
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
YANLIŞ TPM UYGULAMALARI
- TPM, sadece makina operatörlerinin bakım faaliyetlerini de üstlenmesinden ibarettir. Bu yanılgıdan hareket ederek bakım departmanlarını kapatan fabrikalar olmuştur. - Çok sayıda kaizen çalışması yaparak TPM’de istediğimiz seviyeye gelebiliriz. Evet ama, sadece sayıyı yükseltmek yeterli olmuyor. Kaizen proje hedefleri, şirketin iş hedeflerinden mi türemiştir; yoksa, proje ekipleri gözlerine kestirdikleri konularda, göze alabildikleri hedeflere doğru mu çabalıyorlar ? Projenin başarı ile kapandığına kim karar veriyor ? - Bir çok kuruluşta, TPM işleri bu konuya gönül vermiş kısıtlı sayıdaki insanların üzerinde kalmaktadır. Halbuki, TPM herkesin işi olmalıdır. - Üst yöneticiler, genellikle TPM’den uzak durmaktadırlar. Üst yönetim tarafından ısrarla desteklenmeyen bir kampanyanın başarılı olma şansı hemen hiç yoktur. Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
YANLIŞ TPM UYGULAMALARI - “Sıfır Arıza” için, otonom bakım faaliyetleri ve planlı bakım uygulamalarının bir bütün halinde uygulanmasının gerekliliği çoğu yerde anlaşılmamış durumdadır.
-TPM komite yapılanması ve bazı hallerde TPM Ofis kuruluşundan kaçınılmaktadır. İyi koordine edilmemiş TPM çalışmaları sonunda fabrika içinde bazı bölgeler gelişirken, bazı bölgelerin bundan yararlanması söz konusu olabilir. Fabrika bütününde, sürecin bir kısmı iyileşip, bir kısmı eskisi gibi kaldığında, TPM getirilerinden yararlanmak en azından gecikir veya kısıtlanır. - Bir çok fabrikada, TPM çalışmalarında “ödüllendirme” sistematik hale getirilmemiş. Bazen aşırı ödüllendirmeler, bazen ödüllendirmenin tamamen ihmal edilmesi, TPM çalışmalarını sekteye uğratan en önemli sebepler olmaktadır. -TPM için gerekli olan eğitimlerin sağlanmasında sıkıntılar vardır. Son zamanlarda, TPM başlığı altında başka konulardan bahseden seminer programlarına sıkça rastlanmaktadır. Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in HEDEFLERİ
TPM Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in HEDEFLERİ
• REKABET GÜCÜMÜZÜ ARTTIRMAK • DÜŞÜK MALİYETLİ ÇALIŞMAK • ARANILAN MAMÜLÜ ÜRETMEK • KOLAY ÇALIŞILAN, YÜKSEK PERFORMANSLI BİR İŞYERİ YARATMAK
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in HEDEFLERİ
REKABET GÜCÜMÜZÜ NASIL ARTIRIRIZ ? Günümüzde firmaların rekabet gücünü belirleyen üç ana unsur vardır:
1. Kalite 2. Fiyat 3. Teslim Süresi ( Müşterinin istediği malın tam istediği zaman ve istediği yerde olması)
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir
TPM in HEDEFLERİ
Tesis, makina ve ekipman etkinliğini (OEE) arttırarak bu üç unsuru gerçekleştirmemiz mümkündür. Peki bu etkinliği nasıl arttırırız sorusuna verilecek tek cevap ise “ 16 BÜYÜK KAYIBI YOK EDEREK “ olacaktır. Bir çalışma alanında etkinliği düşüren bütün kayıpları üç ana grupta toplayabiliriz:
Tolga Özyapıcı 15.08.2011 - İzmir