s> aa/ aa/ah ah %+n %+nis isii in9/a in9/aasi asi pa/in7 pa/in7 uu uu ari ari %/n %/nar ar sa/i,a@ sa/i,a@ naun naun in9%s in9%sii apa' apa' u7a u7a 'rai 'rai paa paa %/n %/nar ar sa/i,a sa/i,a /ain. /ain. Lsi Lsi ssnsi ssnsia/ a/ ari ari ups ups S?/u S?/u i'u i'u%an %an ,a%sin ,a%sin par+'i par+'i'is 'is paa paa 'ahun 'ahun 1"0@ 1"0@ par+'i par+'i'is 'is pii%a rupa%an pn4a%i' 4an7 san7a' srin7 i'u%an paa ana%. Insins paa uur 1 'ahun 8 n7an pun$a% insins %/+p+% uur uur - 'ahun 'ahun.. S'/a S'/ah h i'u i'u%an %an ,a%sin ,a%sin par+'i par+'i'is@ 'is@ %ai %aian an par+'i par+'i'is 'is pii%a nai san7a' aran7. Par+'i'is aran7 'rai paa +ran7 'ua. Di n7ara ?ara' spr'i Ari%a an In77ris@ ra'a-ra'a iapa' %uran7 ari 1.!!! %asus pr 'ahun. Di%ian pu/a insins par+'i'is ?r7sr paa ana% ?sar an &asa ua sr'a n4?a?%an %aian /uar ?iasa i 'pa' %u/iah a'au 'pa' %ra.
%hus %husus usn4 n4aa
a/a a/a
a%a a%a pn4 pn4a%i a%i'' Par+ Par+'i 'i'i 'iss ini ini pr/ pr/u u
pra% pra%' '% %
Asuha suhan n
Kp Kpra ra&a &a'a 'an n
sis' sis'
pn$rnaan. M/a/ui a%a/ah ini a%an %ai ?ahas 'n'an7 par+'i'is 4an7 /i /ipu pu'iC 'iC ana' ana'+ +ii 9isi+ 9isi+/+ /+7i 7i@@ 9i 9ini nisi si@@ 'i+ 'i+/+ /+7i 7i@@ pa'+ pa'+9is 9isi+ i+/+ /+7i 7i@@ O#@ O#@ %/asi9i%asi@ ani9s'asi par+'i'is@ pri%saan ia7n+s'i%@ pna'a/a%sanaan@ pn$7ahan@ %+p/i%asi@ an pr+7n+sis@ sr'a Asuhan %pra&a'an paa pasin n7an par+'i'is. 3
*.(.
*.0.
Rumuan Maa"a/ 1.2.1. Apa%ah pn7r'ian par+'i'is 1.2.2. Apa%ah 'i+/+7i ari par+'i'is 1.2.3. Apa%ah 9a%'+r rsi%+ ari par+'i'is 1.2.(. Apa%ah %/asi9i%asi ari par+'i'is 1.2.. Ba7aiana O# an pa'+9i+/+7is par+'i'is 1.2.". Apa%ah ani9s'asi %/inis par+'i'is 1.2.0. Ba7aiana pri%saan i7n+s'i% paa par+'i'is 1.2.8. Ba7aiana Pna'a/a%sanaan pasin n7an par+'i'is 1.2.. Ba7aiana pn$7ahan ari par+'i'is 1.2.1!. Apa%ah %+p/i%asi par+'i'is 1.2.11. Ba7aiana pr+7n+sis par+'is 1.2.12. Ba7aiana Asuhan %pra&a'an pasin n7an par+'i'is Tu1uan 1.3.1. 5uuan Uu S'/ah pr+ss p?/aaran@ iharap%an ahasis&a
apu /a%u%an Asuhan %pra&a'an sis' pn$rnaan paa %/in n7an Par+'ii'is. 1.3.2. 5uuan Khusus 1. Mn7'ahui pn7r'ian par+'i'is 2. Mn7'ahui 'i+/+7i ari par+'i'is 3. Mn7'ahui %/asi9i%asi ari par+'i'is (. Mn7'ahui 9a%'+r rsi%+ ari par+'i'is . Mn7'ahui O# an pa'+9i+/+7is par+'i'is ". Mn7'ahui ani9s'asi %/inis par+'i'is 0. Mn7'ahui pri%saan i7n+s'i% paa par+'i'is 8. Mn7'ahui pna'a/a%sanaan pasin n7an par+'i'is . Mn7'ahui pn$7ahan ari par+'i'is 1!. Mn7'ahui %+p/i%asi par+'i'is 11. Mn7'ahui pr+7n+sis par+'is 12. Mn7'ahui Asuhan %pra&a'an pasin n7an par+'i'is
(
(. *
,A, II TIN2AUAN PUSTAKA Anatomi !iio"ogi Ke"en1ar -uda/
Gam&ar *: Ke"en1ar -uda/
K/nar /uah aa/ah %/nar au% ?r'anan@ 4an7 ?rar'i 'riri a'as 7a?un7an %/+p+% a/,+/i ?n'u% %an'+n7 an 4an7 ?n'u% /u?an7-/u?an7 %$i/. Sa/uran-sa/uran ari s'iap a/,+/us ?rsa'u un'u% ?n'u% sa/uran 4an7 /?ih ?sar an 4an7 n7an'ar s%r'n4a % sa/uran u'aa an /a/ui ini s$r' i'uan7%an % a/a u/u'.
S%r'n4a i'uan7%an % a/a u/u' /a/ui sa/uran par+'is a'au sa/uran S'nsn@ 4an7 ?ruara i pipi s?/ah a/a@ ?rhaapan n7an 7raha <+/ar> %ua a'as. Aa ua s'ru%'ur pn'in7 4an7 /in'asi %/nar par+'is@ 4ai'u ar'ri %ar+'is ='rna an sara9 $rania/ %'uuh
De3inii Mnuru' +n7 <2!!>@ Par+'i'is aa/ah sua'u praan7an paa
%/nar par+'is an rupa%an rsp+ns a'as in9%si +/h ,irus Para4=+,irus 4an7 n4ran7 %/nar /uah ian'ara '/in7a an rahan7 shin77a n4?a?%an p?n7%a%an paa /hr ?a7ian a'as a'au pipi ?a7ian ?a&ah. Pn4a%i' par+'i'is a'au 7+n+n7an aa/ah sua'u pn4a%i' nu/ar iana ss+ran7 'rin9%si +/h ,irus
"
Par+'i'is pii%a <7+n+n7an> aa/ah sua'u in9%si ,irus nu/ar 4an7 n4?a?%an p?n7%a%an uni/a'ra/
%/ainan ?rupa p?n7%a%an s/
pi'/@
p/?aran
an
pn4u?a'an sa/uran
Etio"ogi Pn4?a? ups aa/ah ,irus nis 6i?+nu$/i$ A$i <6NA>
Para4=+,irus.
shin77a ni?u/%an p?n7%a%an an rasa sa%i'. <aharani@ 2!!> !aktor reiko Lansia@ sa%i' a%u'@ pnurunaan iuni'as@ pnurunan pr+u%si sa/i,a a%i?a'
hirasi
aupun
pn77unaan
+?a'-+?a'an
iun+suprsan
rupa%an 9a%'+r 4an7 ?rsi%+ 'in77i un'u% 'rain4a par+'i'is . Mnuru' Suharians4ah <2!13> pn4?a? par+'i'is aa/ah : 0
1. In3eki %iru atau &akteri e#erti : para4=+,irus
Pato3iio"ogi Par+'i'is apa' 'rai paa sua usia. 5'api pa/in7 srin7 'rai
paa ana%-ana% ?rusia -1 'ahun@ 4ai'u 8 ari %asus par+'i'is 'rai paa ana% ana% ?rusia i?a&ah 1 'ahun. Dan aran7 s%a/i 'rai paa +ran7 'ua. Ana% a%an np'%an %%?a/an 'u?uh 'rhaap ,irus Par+4=+,irus ari i?un4a sapai usia 12-1 ?u/an saa. I'upun i%a i?u prnah nri'a 7+n+n7an a'au napa'%an iunisasi s?/un4a.
aun '/in7a 'ran7%a' %a'as an %/uar +/h p?n7%a%an %/nar par+'is. P?n7%a%an apa' isr'ai n4ri h?a'. N4ri u/ai ?r%uran7 s'/ah 'r$apai p?n7%a%an a%sia/ ?r/an7sun7 %ira-%ira s/aa "1! hari. Biasan4a sa'u %/nar par+'is ?sar %uian ii%u'i 4an7 /ainn4a a/a ??rapa hari. Aa%a/an4a %anan an
%iri ?sar
?rsaaan. Par+'i'is uni/a'ra/ i'u%an %ira-%ira 2. Aan4a rsp+n in9/aasi sis'i% ?ri%an ani9s'asi pnin7%a'an suhu 'u?uh@ rsp+n %'ia%n4aanan sa%i' ?ri%an
ani9s'asi
%'ia%si?an7an
%pa/a an pnuhan
an+r=ia nu'risi.
(.5.
WOC
Pn4?aran An77+'a Para4=+,irus
E'i+/+7i an a%'+r 6si%+: - In9%si Karna Kuan Ba%'ri: Paramyxovirus, staphilococcus aureus, ;irus ups@ HI; - Pn4a%i' Au'+iun: SLE - Pn4u?a'an : 5u+r@ %a/%u/us - Pn4?a? Lain: Ma/nu'risi@ pn7+?a'an %an%r - Lansia - Ora/ h47in 4an7 ?uru% - 5ia% iunisasi us
Pnu/aran : - K+n'a% /an7sun7 n7an sa/i,a - Air r+p/' ?+rn rsin@ ?a'u%> - Bahan un'ah - Urin
Hiun7 an u/u' Pr+/i9rasi i Par+'ispi'/ 'ra%'us
;iria Knai%an 5i'r I7MI7 PAROTITIS Psi%+s+sia/
Mran7san7 hip+'a/aus an'ri+r
6sp+n in9/aasi sis'i% N4ri rahan7 ?/a%an7
Da@ n77i7i/
Pr+ss in9/aasi %a/nar /uah Ma/ais
Ksu/i'an n7un4ah an n/an In,asi /i9+si'
MK: Into"erani akti%ita
MK: Hi#ertermia
P?n7%a%an %/nar par+'is Mn%an rsp'+r n4ri N4ri rahan7 sp+n'an@ n4ri %pa/a@ n4ri +'+' 'ru'aa arah /hr
/isah
In9+rasi -
Pr+ss 'rain4a pn4a%i'
Kuran7 pn7'ahuan
An+r%sia MK: Ketidakeim&angan nutrii kurang dari ke&utu/an tu&u/
MK: Anieta Ksu/i'an ?r?i$ara
MK: De3iit Pengeta/uan
MK: Ham&atan Komunikai 6er&a"
1! MK: N'eri akut
(.+.
K"ai3ikai a. Par+'i'is Ka?uhan Ana%-ana% uah 'r%na par+'i'is %a?uhan 4an7 'i?u/
paa usia an'ara 1 ?u/an hin77a a%hir asa %ana%-%ana%.Ka?uhan ?rar'i s?/un4a ana% '/ah 'rin9%si ,irus %uian %a?uh /a7i. Mnuru' Nah/i/i <2!!> 4an7 'r'u/is ia/a ?u%u 7an77uan 7an77uan as'r+in's'ina/
11
(.7.
Mani3etai K"ini
Gam&ar (: Mani3etai K"ini Parotiti
5ia% sua +ran7 4an7 'rin9%si +/h ,irus Para4=+,irus n7a/ai %/uhan@ ?ah%an s%i'ar 3!-(! pnri'a 'ia% nunu%%an 'ana-'ana sa%i'. Naun i%ian r%a saa n7an pnri'a /ainn4a 4an7 n7a/ai %/uhan@ 4ai'u apa' nai su?r pnu/aran pn4a%i' 'rs?u'. Masa in%u?asi pn4a%i' par+'i'is s%i'ar 12-2 hari n7an ra'ara'a 10-18 hari.
'i?a-'i?a@
s%ipun un7%in iahu/ui +/h
pri+
pr+r+a/ spr'i a/ais@ an+r%sia@ rasa n77i7i/@ a@ n4ri 12
'n77+r+%an@ an n4ri paa rahan7 hin77a ?a7ian ?/a%an7. Pnri'a par+'i'is n7a/ai 7a/a: a
n7a/ai
p?n7%a%an.
P?n7%a%an
?iasan4a
?r/an7sun7 s%i'ar 3-0 hari %uian ?ran7sur n7pis. Paa 0- hari %u/i' ia'as par+'is n7a/ai ri'a. P?n7%a%an par+'is iarah pan '/in7a. Dia'as +'+' as'r i$%un7an ?/a%an7 ipan /ian7 '/in7a ?a7ian ?a&ah.. Kaan7 'rai p?n7%a%an paa %/nar i ?a&ah rahan7
%su/i'an a%an@ n/an@ an ?r?i$ara. Pemerikaan Diagnotik Mnuru' MaharaniHai <2!!>@ ?ah&a ia7n+sis %/inis par+'i'is ?isa i'7a%%an ?rasar%an hasi/ anansa an ani9s'asi %/inis. An77rani an U'aa <2!12> u7a na?ah%an ?ah&a n7a%%an ia7n+sis par+'i'is 'ia% pr/u pri%saan /a?+ra'+riu@ %$ua/i i%a 7a/a %/inis 4an7 un$u/ 'ia% %/asi% un'u% par+'i'is. Mnuru' Pinn <10> 4an7 'r'u/is ia/a ?u%u 7an77uan 7an77uan as'r+in's'ina/
paa
ri&a4a'
paanan@
an
p?n7%a%an par+'is n7an rasa n4ri. Pn7asan /a?+ra'+riu ups 4an7 %has nai pn'in7 a/a sua'u &a?ah an a/a %asus-%asus 13
n7an 7a/a su?%/inis. 5s %husus /ipu'i is+/asi ,irus ari $u$ian 'n77+r+%an a'au hiun7@ 'i'r I7
Penata"akanaan a. Pnri'a ra&a' a/an Pnri'a ?aru apa' ira&a' a/an ?i/a 'ia% aa %+p/i%asi <%aaan
uu $u%up ?ai%>. 1. Is'iraha' 4an7 $u%up 2. P?rian i' /una% an $airan 4an7 $u%up 3. K+prs panas in7in ?r7an'ian Pnrapan %+prs han7a' an in7in s'iap 2-3 a s/aa 1!-1 ni' a%an ?ran9aa'. Mnuru' Br%r <2!!(> 4an7 'r'u/is ia/a ?u%u 7an77uan 7an77uan as'r+in's'ina/
srin7%a/i
is?u'
u7a
s?a7ai
sa/i$4/a'
a'au
a$'4/sa/i$4/i$ a$i. ?> Mu/'i,i'ain $> An'i?i+'i% > 5ia% ir%+nasi%an pn7+?a'an n7an an'i,irus 5. 5ia% aa +?a' %husus.
7aa7/+?u/in
ipr%ira%an
apa'
n$7ah
'rain4a +r%i'is. S'/ah s?uh@ 's'is 4an7 'r%na un7%in a%an n$iu'. Jaran7 'rai %rusa%an 's'is 4an7 prann shin77a 'rai %anu/an.
1
(.*).
Penega/an
Mnuru' Spar% <2!1(>@ pn$7ahan par+'i'is ini apa' i/a%u%an n7an $ara@ 4ai'u: a> ?> $> >
#u$i 'an7an s$ara 'ra'ur n7an n77una%an sa?un an air 5u'up u/u' saa' ?a'u% an ?rsin Mn7uran7i %+n'a% n7an pnri'a 5ia% a%ai ?aran7-?aran7 pri?ai s$ara ?rsaa-saa un'u%
>
n7uran7i pn4?aran ,irus S7ra hu?un7i p'u7as %sha'an ?i/a 'ana an 7a/a sa%in
?uru% 9> ;a%sinasi MM6 san7a' 9%'i9 un'u% n$7ah par+'i'is Mnuru' Ma/+na+ <2!!!> 4an7 'r'u/is a/a urna/ K UNHALU
2!13> , pn$7ahan 'rhaap
par+'i'is
pii%a apa' i/a%u%an s$ara iunisasi pasi9 an iunisasi a%'i9. a. Pasi9 aa 7/+?u/in par+'i'is 'ia% 9%'i9 a/a n$7ah par+'i'is a'au n7uran7i %+p/i%asi. . A%'i9 P?rian ru'in ,a%sin par+'i'is hiup 4an7 i/ah%an. Ana% 4an7 i,a%sinasi ?iasan4a 'ia% n7a/ai a a'au ra%si %/inis /ain 4an7 apa' i'%si@ 'ia% n7%s%rsi ,irus@ an 'ia% nu/ar 'rhaap %+n'a% 4an7 rn'an. Jaran7 par+'i'is apa' ?r%?an7 0-1! hari ssuah ,a%sinasi. ;a%sin i$u an'i?+i paa s%i'ar " rsipin sr+n7a'i9 an pun4ai %anran pr+'%s'i9 s%i'ar 0 'rhaap in9%si par+'i'is a/aiah. Pr+'%si 'apa% ?ra%hir /aa. Paa sa'u &a?ah par+'i'is@ ??rapa ana% 4an7 '/ah iiunisasi n7an ,a%sin par+'i'is s?/un4a n7a/ai sa%i' 4an7 i'anai n7an a@ a/ais@ a/@ an rua p+pu/ar rah 4an7 /i?a'%an ?aan an 'un7%ai ''api n4/aa'%an '/apa% 'an7an an %a%i. 6ua ?ra%hir s%i'ar 2( a. 5ia% aa ,irus 4an7 iis+/asi ari ana% ini@ ''api %nai%an 'i'r an'i?+4 par+'i'is i'unu%%an.
1"
(.**.
Kom#"ikai K'r/i?a'an sis' sara9 pusa'
asp'i% aa/ah 4an7 pa/in7 srin7@ 'rai 'anpa 7a/a paa ! sapai "! pasin. a/a nin7i'is
K+p/i%asi ini rupa%an %+p/i%asi 4an7 srin7 paa asa ana%. Insin 4an7 s?narn4a su%ar ipr%ira%an %arna in9%si su?%/inis s4s' sara9 sn'ra/@ spr'i i?u%'i%an +/h p/+si'asis $airan sr?r+spina/@ '/ah i/ap+r%an /?ih ari " pnri'a n7an par+'i'is. Mani9s'asi %/inis 'rai paa /?ih ari 1! pnri'a. Insin nin7+ns9a/i'is par+'i'is s%i'ar 2!1!!.!!! %asusC 1! ari %asus ini 'rai paa pnri'a /?ih 'ua ari 2! 'ahun. An7%a +r'a/i'as aaah s%i'ar 2. Oran7 /a%i-/a%i 'r%na 'i7a sapai /ia %a/i /?ih srin7 aripaa &ani'a. Par+'i'is rupa%an sa/ah sa'u ari pn4?a? nin7i'is asp'i% 4an7 pa/in7 srin7.
10
pri%saan n+r+/+7is /ain ?iasan4a n+ra/. #airan sr?r+spina/ <#SS> ?iasan4a ?risi s/ %uran7 ari !! s/3@ &a/aupun %aan7%aan7 u/ah s/ apa' /?ihi 2.!!!. s/n4a hapr s/a/u /i9+si'@ ?r?a n7an nin7i'is asp'i% n'r+,irus@ iana /u%+si' p+/i+r9+n%/ar srin7 n+inasi paa a&a/ pn4a%i'. ;irus par+'i'is apa' iis+/asi ari $airan sr?r+spina/ paa a&a/ pn4a%i'.
Or$hi'is
appnisi'is
apa'
i%san%an
s?a7ai
%un7%inan
ia7n+s'i%. 5s'is 4an7 'r%na nai n4ri an ?n7%a%@ an %u/i' 4an7 ?r%a'an a an rah. 6a'a-ra'a /aan4a aa/ah hari. S%i'ar 3!-(! 's'is 4an7 'r%na a'r+9i. an77uan 9r'i/i'as ipr%ira%an s%i'ar 13@ ''api in9r'i/i'as a?s+/u' un7%in aran7.
18
0. Oo3oriti N4ri p/,is an %sa%i'an i'u%an paa s%i'ar 0 paa
pnri'a &ani'a pas$a pu?r'as. 5ia% aa ?u%'i aan4a 7an77uan 9r'i/i'as.
Pan%ra'i'is aa/ah aran7@ 'api aa%a/an4a 'rai 'anpa par+'i'isC h4pr7/4$ia aa/ah 'p+rr an ?rsi9a' r,rsi?/. <i/rs@ 2!11> +. Miokarditi
Mani9s'asi an'un7 4an7 srius san7a' aran7@ ''api in9%si rin7an i+%ariu un7%in /?ih srin7 aripaa 4an7 i%'ahui. 6%aan
/%'r+%ari7ra9i
nunu%%an
pru?ahan-pru?ahan@
%?an4a%an prsi s7n S5@ paa 13 +ran7 &asa paa sa'u sri. K'r/i?a'an i%ian apa' n/as%an n4ri pr%+riu@ ?rai%aria@ an %//ahan %aan7-%aan7 i'u%an paa raa an +ran7 &asa n7an par+'i'is.
K+p/i%asi ini 'ia% /a)i paa asin7-asin7 nis %/ain.
1
8. Ketu"ian
5u/i sara9 apa' 'rai uni/a'ra/@ aran7 ?i/a'ra/C &a/aupn insinn4a rnah <1:1.!!!>@ par+'i'is aa/ah pn4?a? u'aa 'u/i sara9 uni/a'ra/. Khi/an7an pnn7aran un7%in sn'ara a'au prann.
K+p/i%asi ini /ipu'i dakrioadenitis, p?n7%a%an 4an7 n4ri@ ?iasan4a ?i/a'ra/@ ari %/nar /a%ria/isC neuritis optic papillitis!n7an 7a/a-7aa ?r,ariasi ari %hi/an7an pn7/iha'an sapai %%a?uran rin7an n7an pn4?uuhan a/a 1!-2! hariC uveokeratitis, ?iasan4a uni/a'ra/ n7an 9+'+9+?ia@ %/uar air a'a@ %hi/an7an pn7/iha'an $pa' an pn4?uhan a/a 2! hariC skleritis, tendonitis, n7an a%i?a' %s+9'a/usC an trobosis vena sentral"
A'ra/7ia 4an7 isr'ai n7an p?n7%a%an an %rahan sni rupa%an %+p/i%asi 4an7 aran7C ?iasan4a pn4?uhann4a spurna.
5ia% aa ?u%'i 4an7 %ua' ?ah&a in9%si i?u n$rai aninC %un7%inan hu?un7an n+%aria/ 9i?r+/as'+sis ?/u i'7a%%an. Par+'i'is (.*(.
paa
a&a/
%hai/an
na?ah
p/uan7
a?+r'us.
(.*0.
Au/an Ke#era$atan De$aa dengan Gangguan Sitem Penernaan: Parotiti a. Pn7%aian 1. In'i'as pasin Da'a +7ra9i@ Par+'i'is apa' 'ri paa sua usia@ ''api
$nrun7 n4ran7 ana%-ana% 4an7 ?ruur -1 'ahun@ san7a' aran7 i'u%an paa ana% 4an7 ?rusia %uran7 ari 2 'ahun %arna uun4a r%a asih i/i%ii/inun7i +/h an'i?+4 4an7 ?ai%. Ana% 4an7 prnah nri'a par+'i'is a%an i/i%i %%?a/an suur hiupn4a. 2. K/uhan u'aa Biasan4a %/in a%an n7/uh a@ sa%i' %pa/a@ an n4ri rahan7 ?a7ian ?/a%an7 saa' n7un4ah. 3. 6i&a4a' pn4a%i' s%aran7 Biasan4a %/in a%an n7/uh a@ sa%i' %pa/a@ n4ri rahan7 ?a7ian ?/a%an7 saa' n7un4ah@ p?%a%an i su?ani?u/a
4an7 'r%na un7%in a%an n$iu'. Jaran7 'rai %rusa%an 's'is 4an7 prann shin77a n4?a?%an %anu/an <;+/pa'+n@ 2!!(>. 9> B B+&/ N4ri '/an@ na9su a%an nurun@ Mu/u' 'apa% %rin7@ ?isin7 usus a/a ?a'as n+ra/ <-12 =ni'>. 5ia% 'ra?a s%i?a/a 7> B" B+n 5ia% n7a/ai %'r?a'asan 7ra%@ 6OM a%'i9 h> In'7un' 5rapa' 'ana-'ana in9/aasi i ara su?ani?u/a ?rupa %rahan paa %u/i'@ pra?aan panas@ p?saran ara s%i'ar an n4ri '%an. ?. Dia7n+sa Kpra&a'an 1. N4ri a%u' ?rhu?un7an
n7an
?i+/+7i$a/
inur4
a7n'
nu'risi
%uran7
ari
%?u'uhan
'u?uh
?rhu?un7an n7an ?i+/+7i$a/ inur4 a7n'
Dia7n+sa Kpra&a'an
5uuan an Kri'ria Hasi/
N4ri a%u' S'/ah i/a%u%an ?rhu?un7an n7an 'ina%an %pra&a'an ?i+/+7i$a/ inur4 a7n' s/aa 3 = 2( a
In'r,nsi Mana7n N4ri <1(!!>: 1. O?sr,asi n4ri %/in s$ara %+prhnsi9 'rasu% s%a/a@ /+%asi@ %ara%'ris'i%@ urasi@ 9r%unsi@ %ua/i'as an 9a%'+r prsipi'asi. 2. M+ni'+r 'ana-'ana ,i'a/ %/in. 3. 5in7%a'%an is'iraha' pasin. (. K+/a?+rasi%an n7an +%'r a/a p?rian ana/7'i%.
Kri'ria hasi/: 1. Mapu n7+n'r+/ n4ri <'ahu pn4?a? n4ri@ apu n77una%an '%ni% n+n-9ara%+/+7i un'u% n7uran7i n4ri>. 2. M/ap+r%an ?ah&an4ri ?r%uran7
22
n7an n77una%an anan n4ri. 3. Mapu n7na/i n4ri . (. Mn4a'a%an rasa n4aan s'/ah n4ri ?r%uran7. 2.
Hipr'ri S'/ah i/a%u%an ?rhu?un7an n7an 'ina%an %pra&a'an pnin7%a'an /au s/aa 1 = 2( a 'a?+/is: pr+ss NO#: in9/aasi. - Pnurunan suhu 'u?uh
1. Pn7'ahuan pasin an %/uar7a 'n'an7 $ara nurun%an suhu 'u?uh. 2. Anur%an %/uar7a un'u% ?a'asi a%'i9i'as pasin. 3. A'ur /in7%un7an 4an7 %+nusi9. Kri'ria hasi/: (. Bri %+prs n7an air 1. %/in apu in7in
3.
K'ia%si?an7an S'/ah i/a%u%an nu'risi %uran7 ari 'ina%an %pra&a'an %?u'uhan 'u?uh s/aa 3 = 2( a ?rhu?un7an n7an NO#: %'ia%apuan S'a'us nu'risi: in'a% n/an a%anan@ a%anan an inuan biological in#ury agent inflamation Kri'ria hasi/: salivary gland!" in'a% a%anan an inuan pr+ra/ a*ua'
5rapi nu'risi <112!>: 1. M+ni'+r in'a% a%ananinuan pasin an hi'un7 in'a% %a/+ri pr hari 4an7 ssuai n7an pasin. 2. 5n'uan a%anan 4an7 ssuai n7an ?ua4a an a7aa pasin 3. 5n'u%an a%anan sis+9' 4an7 uah i'/an ?a7i pasin. (. Pi/ih%an sup/n nu'risi 4an7 $+$+%. . D+r+n7 in'a% a%anan 4an7 'in77i %a/siu an %a/iu <4an7 $+$+% ?a7i pasin>. ". Pas'i%an ii' 4an7 i?ri%an 'in77i sra' un'u% $7ah %+ns'ipasi. 23
0. Sai%an a%anan 4an7 nari% /ipu'i '%s'ur@ &arna an a$an4a. 8. La%u%an +ra/ h47in s?/u a%an an ssuai %?u'uhan . M+ni'+r hasi/ /a?+ra' . E,a/uasi E,a/uasi 4an7 iharap%an s'/ah napa'%an in'r,nsii aa/ah : 1. Pr?ai%an ?ran u%+sa +ra/. 2. Pnuhan nu'risi +p'ia/ ssuai 'in7%a' '+/ransi ini,iu. 3. 5rai pnurunan rsp+n n4ri. (. Suhu 'u?uh %?a/i n+ra/.
2(
,A, III TIN2AUAN KASUS
5n A ira&a' i ruan7 is+/asi 6SUA n7an %/uhan suah sin77u s?/u M6S@ ?aan a@ n4ri is%i'ar /hr an '/in7a %anan@ n4ri saa' n/an@ %pa/a pusin7 an 'ia% na9su a%an. 5apa% paa pipi s?/ah %anan ?n7%a% an %u/i' %rahan. Pasin ?ri &arna ?iru paa pipin4a 4an7 ?n7%a%. Pasin n7a'a%an 7i7in4a 'ia% sa%i'. Pasin ian'ar +/h is'rin4a@ 3 hari 4an7 /a/u pasin suah ?r+?a' %pus%sas naun %/uhan pasin 'ia% ?r%uran7. Hasi/ pri%saan ,i'a/ si7n: 5D : 13! ! H7@ suhu : 3 !#@ H6 : 1!! = ni'. 66 : 22 %a/i ni'. BB s?/u sa%i': 8 %7@ BB sa%i' : 3 an 5B : 1" $ s%a/a n4ri 0.* Pengka1ian PROGRAM STUDI PENDIDIKAN NERS !AKU-TAS KEPERAWATAN UNI6ERSITAS AIR-ANGGA
-EM,AR PENGKA2IAN KEPERAWATAN
5an77a/ M6S 5an77a/ Pn7%aian 123(" Ja Pn7%aian Par+'i'is A%u'
: 2 Mar' 2!1" : 1 Apri/ 2!1"
Ja Masu% N+. 6M
: 1".!! IB :
: !8.!! IB
Dia7n+sa Masu%
:
IDENTITAS
1. Naa Pasin 2. Uur 3. Su%u Ban7sa Sura?a4a (. A7aa . Pnii%an ". P%raan 0. A/aa'
: 5n. A : 3 'ahun : Ja&aIn+nsia
Pnan77un7 a&a? Bia4a : Naa : N4. S A/aa' :Mu/4+r+
: Is/a : SMA : Ku/i ?an7unan : Mu/4+r+ Sura?a4a
RIWAYAT PENYAKIT SEKARANG
1. K/uhan U'aa : N4ri is%i'ar /hr an '/in7a %iri@ n4ri saa' n/an@ %pa/a pusin7@ an 'ia% na9su a%an 2. 6i&a4a' Pn4a%i' S%aran7 : K/in n7/uh suah sin77u s?/u M6S@ ?aan a@ n4ri is%i'ar /hr an '/in7a %anan@ n4ri saa' n/an@ %pa/a pusin7 an 'ia% na9su a%an. 5apa% paa pipi s?/ah %anan ?n7%a% an %u/i' %rahan. P asin ?ri &arna ?iru paa pipin4a 4an7 ?n7%a%. Pasin n7a'a%an 7i7in4a 'ia% sa%i'. Pasin
2
ian'ar +/h is'rin4a@ 3 hari 4an7 /a/u pasin suah ?r+?a' %pus%sas naun %/uhan pasin 'ia% ?r%uran7. RIWAYAT PENYAKIT DAHULU
1. Prnah ira&a' : 4a 'ia% 2. 6i&a4a' pn4a%i' %r+ni% an nu/ar 4a 6i&a4a' %+n'r+/ : 6i&a4a' pn77unaan +?a' : Para$'a+/ 3. 6i&a4a' a/r7i 4a (. 6i&a4a' +prasi 4a
%apan ia7n+sa :QQQQ 'ia% nisQQQQQQQQ
'ia% 'ia%
nisQQQQQQQQ %apanQQQQQQQQ
RIWA
. A/a' ?an'u napas
Masa/ah Kpra&a'an : Hi#ertermi 66 : 2!=ni' S+n+/n
S+p+r
ssa% pr+u%'i9
n4ri &a%'u na9as 'ia% pr+u%'i9 K+nsis'nsi :...................... Bau :.................................. 'ra'ur 'ia% 'ra'ur Dispn+ Kusau/ #h4n S'+%s ;si%u/r Br+n%+ ,si%u/r Masa/ah Kpra&a'an : 6+n%i h)in7 4a 'ia% Jnis................... /+&............../p
Lain-/ain : 0. Sitem Kardio %aku"er a. K/uhan n4ri aa ?. Iraa an'un7 S1S2 'un77a/ $. Suara an'un7
. #65 : 2 'i% . A%ra/ han7a' ?asah 9. J;P n+ra/ Lain-/ain : 0. Sitem Per'ara3an a. #S : (" ?. 69/%s 9isi+/+7is $. 69/%s pa'+/+7is . K/uhan pusin7 . Pupi/ 9. S$/raK+nun$'i,a
4a r7u/r 4a n+ra/ 7a//+p
'ia% ir7u/r 'ia% urur /ain-/ain.....
panas
in7in
nin7%a'
nurun
pa'//a ?a?ins%4 4a Is+%+r anis
'ri$ps ?u)ins%4 'ia% Anis+%+r i%'rus
Masa/ah Kpra&a'an : -
?i$ps %rni7
%rin7
Masa/ah Kpra&a'an : N'eri akut
Dia'rQQ..
2"
7. an77uan panan7an 4a h. an77uan pnn7aran 4a i. an77uan pn$iuan 4a . Isi'raha'5iur : 0. JaHari 4. Sitem #erkemi/an a. K?rsihan Brsih ?. K/uhan Kn$in7 N+%'uri r+ss ha'uri Disuria 6'nsi Anuria $. Pr+u%si urin : 2!!! /hari . Kanun7 %ih : M?sar N4ri '%an . In'a% $airan +ra/ : 2!!! $$hari 9. A/a' ?an'u %a''r 4a Jnis :............. Lain-/ain :
'ia% J/as%anQQ.. 'ia% J/as%anQQ.. 'ia% J/as%anQQ.. an77uan 'iur : 'ia% K+'+r In%+n'innsia P+/iuria O/i7uria Hsis'nsi
Masa/ah Kpra&a'an :-
arna : %unin7 rnih Bau : %has 4a 'ia% 4a 'ia% parn'ra/ : 1!!! $$hari 'ia% Sa% 'an77a/ : .........
5. Sitem #enernaan Masa/ah a. Mu/u' ?rsih %+'+r ?r?au ?. Mu%+sa /?a? %rin7 s'+a'i'is Kpra&a'an : $. 5n77+r+%an sa%i' n/an %su/i'an n/an Ketidakeim&angan n4ri '%an p?saran '+nsi/ nutrii kuran dari . A?+n'7an7 %?un7 as$i's N4ri '%an 4a 'ia% Lu%a +prasi aa 'ia% 5an77a/ +prasi : ............. Jnis +prasi :.............. L+%asi : ................ Kaaan : Drain aa 'ia% Ju/ah :........... arna :................... K+nisi ara s%i'ar insrsi :............... . Pris'a/'i% :"-1!=ni' 9. BAB : 1 =hari 5ra%hir 'an77a/ : 1 Apri/ 2!1" K+nsis'nsi %ras /una% $air /nirarah 7. Di' paa' /una% $air h. Na9su a%an ?ai% nurun r%unsi: 2=hari ,i. P+rsi a%an ha?is 'ia% ha?is K'ran7an : p+rsi Lain-/ain: +. Sitem muku"o ke"eta" dan integumen a. Pr7ra%an sni5 ??as 5 ?. K%ua'an +'+' 5
'r?a'as
5
$. K/ainan %s'ri'as 4a . K/ainan 'u/an7 ?/a%an7 4a . ra%'ur 4a 9. 5ra%si spa/% 7ips 4a 7. K+par'n s4nr+ 4a h. Ku/i' i%'ri% sian+sis i. 5ur7+r ?ai% %uran7 . Lu%a 'ia% aa /uas : .........
'ia% 'ia% 'ia% 'ia% 'ia% %rahan /% ?rsih
Masa/ah Kpra&a'an : -
hiprpi7n'asi %+'+r
20
Lain-/ain: 7. Sitem Endokrin Masa/ah Kpra&a'an : P?saran %/na' '4r+i 4a 'ia% N'eri Akut P?saran K/nar 7'ah ?nin7 4a 'ia% Hip+7/i%ia 4a 'ia% Hipr7/i%ia 4a 'ia% Lu%a 7an7rn 4a 'ia% Lain-/ain: p?saran %/nar par+'is@ %rahan paa ara su?ani?u/a@ pra?aan panas@ an n4ri '%an PENGKA2IAN PSIKOSOSIAa. Prspsi %/in 'rhaap pn4a%i'n4a #+?aan 5uhan hu%uan ?. E%sprsi %/in 'rhaap pn4a%i'n4a Murun7ia 7/isah $. 6a%si saa' in'ra%si %++pra'i9 . an77uan %+nsp iri 4a Lain-/ain: -
Masa/ah %pra&a'an : /ainn4a
'7an7 arahnan7is 'ia% %++pra'i9 $uri7a 'ia%
PERSONA- H
%aan7- %aan7 %aan7- %aan7
'ia% prnah 'ia% prnah
Masa/ah Kpra&a'an :-
Masa/ah Kpra&a'an : -
PEMERIKSAAN PENUN2ANG >-a&oratorium;Radio"ogi; EKG; USG ? -a& : H? 127/ B# 12.!!! P#; (! 5r+?+si' 2!!.!!! I7M An'i ?+4 Mups p+si'i9 EKG : N+ra/ Sinus 6i' BB s?/u sa%i' : 8 %7
28
Sura?a4a@ 1 Apri/ 2!1"
< Nurs R >
2
Ana"ia Data
NO.
DA5A
E5IOLOI
MASALAH
1
DS: Bi+/+7i$a/ inur4 a7n' N4ri a%u' Pasin n7/uh n4ri is%i'ar
2
DS: Pasin n7/uh 'ia% na9su a%an@ n4ri saa' n/an DO: - 5apa% in9/aasi an %rahan paa pipi ?a7ian %anan ?a&ah. - BB s?/u sa%i' : 8 %7@ BB sa%i' : 3%7 an 5B : 1" $ - BMI sa%i' : 1@(
K'ia%apuan K'ia%si?an7an nu'risi n/an a%anan@ %uran7 ari %?u'uhan biological in#ury agent 'u?uh inflamation salivary gland!"
3.
DS: Pasin n7/uh a suah sin77u 4an7 /a/u. DO : - Suhu : 3! # - 5D 13!! H7 - Nai 1!!=ni' - Baan 'ra?a han7a'. - B#: 12.!!!
pnin7%a'an /au 'a?+/is: pr+ss in9/aasi.
Hipr'ri
0.(. Diagnoa Ke#era$atan Brasarr%an ana/isa a'a ia'as@ un$u/ ia7n+sa %pra&a'an ?rasar%an
uru'an pri+ri'as %pra&a'an 4ai'u:
3!
a.N4ri a%u' ?rhu?un7an n7an ?i+/+7i$a/ inur4 a7n'
31
0.0. Inter%eni Ke#era$atan
N+.
Dia7n+sa Kpra&a'an
5uuan an Kri'ria Hasi/
In'r,nsi
1. N4ri a%u' ?rhu?un7an n7an ?i+/+7i$a/ inur4 a7n'
S'/ah i/a%u%an Mana7n N4ri 'ina%an %pra&a'an <1(!!>: s/aa 3 = 2( a 1. O?sr,asi n4ri %/in NO#: s$ara %+prhnsi9 - Pain' $+n'r+/ 'rasu% s%a/a@ - Kpuasan pasin: /+%asi@ %ara%'ris'i%@ ana7n n4ri urasi@ 9r%unsi@ %ua/i'as an 9a%'+r Kri'ria hasi/: prsipi'asi. 1. Mapu 2. M+ni'+r 'ana-'ana n7+n'r+/ n4ri ,i'a/ %/in <'ahu pn4?a? 3. 5in7%a'%an is'iraha' n4ri@ apu pasin. n77una%an (. K+/a?+rasi%an n7an '%ni% n+n+%'r a/a 9ara%+/+7i un'u% p?rian ana/7'i%. n7uran7i n4ri>. 2. M/ap+r%an ?ah&an4ri ?r%uran7 n7an n77una%an anan n4ri. 3. Mapu n7na/i n4ri . (. Mn4a'a%an rasa n4aan s'/ah n4ri ?r%uran7.
2. Hipr'ri ?rhu?un7an n7an pnin7%a'an /au 'a?+/is: pr+ss in9/aasi@ 4an7 i'anai n7an : DS: Pasin n7/uh a suah sin77u 4an7 /a/u. DO : - Suhu : 3! # - 5D 13!! H7
S'/ah i/a%u%an 1. 'ina%an %pra&a'an s/aa 1 = 2( a NO#: Pnurunan suhu 'u?uh 2. Kri'ria hasi/: 1. %/in apu n/as%an %?a/i pnii%an
Pn7'ahuan pasin an %/uar7a 'n'an7 $ara nurun%an suhu 'u?uh. Anur%an %/uar7a un'u% ?a'asi a%'i9i'as pasin. 3. A'ur /in7%un7an 4an7 %+nusi9. (. Bri %+prs n7an air in7in
32
-
Nai 1!!=ni' Baan 'ra?a han7a'. B#: 12.!!!
%sha'an 4an7 paa arah a%si/a@ i?ri%an. /ipa' paha an 2. Mapu 'p+ra/ ?i/a 'rai 'r+'i,asi un'u% panas. /a%sana%an . Anur%an %/uar7a pn/asan 4an7 un'u% a%ai%an '/ah i?ri%an. pa%aian 4an7 apa' n4rap %rin7a' spr'i %a'un. ". anur%an %/uar7a un'u% /a%u%an assa7 paa %'ri'as n77una%an in4a% %a4u pu'ih. 0. K+/a?+rasi n7an +%'r a/a p?rian an'ipir'i%.
3. K'ia%si?an7an nu'risi S'/ah i/a%u%an 5rapi nu'risi <112!>: %uran7 ari %?u'uhan 'u?uh 'ina%an %pra&a'an 1. M+ni'+r in'a% n7an 9a%'+r rsi%+ s/aa 3 = 2( a a%ananinuan %'ia%apuan n/an NO#: pasin an hi'un7 a%anan@ biological in#ury S'a'us nu'risi: in'a% in'a% %a/+ri pr hari agent inflamation salivary a%anan an 4an7 ssuai n7an gland!, i'anai n7an: inuan pasin. 2. 5n'uan a%anan DS: Kri'ria hasi/: 4an7 ssuai n7an Pasin n7/uh 'ia% na9su in'a% a%anan an ?ua4a an a7aa a%an@ n4ri saa' n/an. inuan pr+ra/ pasin a*ua' 3. 5n'u%an a%anan DO: sis+9' 4an7 uah - 5apa% in9/aasi an i'/an ?a7i pasin %rahan paa pipi (. pi/ih%an sup/n ?a7ian %anan ?a&ah. nu'risi 4an7 $+$+% - TBB : "8 %7@ 5B : 1" . +r+n7 in'a% $ a%anan 4an7 'in77i %a/siu an %a/iu <4an7 $+$+% ?a7i pasin> ". Pas'i%an ii' 4an7 i?ri%an 'in77i sra' un'u% $7ah %+ns'ipasi 0. sai%an a%anan 4an7 nari% /ipu'i '%s'ur@ &arna an
33
a$an4a. 8. La%u%an +ra/ h47in s?/u a%an an ssuai %?u'uhan 9. M+ni'+r hasi/ /a?+ra'
3(
,A, I6 PENUTUP 4.*. Keim#u"an Pn4a%i' par+'i'is a'au 4an7 ?iasa is?u' 7+n+n7an <ups>
rupa%an sua'u pn4a%i' nu/ar iana ss+ran7 'rin9%si +/h ,irus
a'au
pipi
?a7ian
?a&ah.
a/a
4an7
i'i?u/%an
?rupa
p?n7%a%an@ rasa sa%i'@ %rahan@ an %/?u'an paa sa/uran %/nar /uah@ naun u7a 'rai %/ainan ?rupa p/?aran an pn4u?a'an sa/uran. an77uan par+'i'is $nrun7 n4ran7 ana%-ana% i?a&ah usia 1 'ahun . Dahu/u %aaan ini srin7 'r/iha' paa pasin 4an7 napa' pra&a'an ari +prasi a?+n@ ''api s%aran7 %hasus ini '/ah aran7 'r/iha'@ han4a %aan7-%aan7 'r/iha' paa par+'i'is %r+nis r%urn@ ''api 'ia% ssrin7 4an7 ipr%ira%an. 4.(. Saran
Ban4a% %+p/i%asi 4an7 i'i?u/%an +/h praan7an %/nar sa/i,a ini shin77a harus sini un7%in pnan7anan ia&a/i n7an ?r?a7ai 's /a?+ra'+riu@ isusu/ paa p?rian an'i?i+'i%@ pna?ahan ,+/u $airan a/a 'u?uh@ hin77a a%hirn4a iaa%an +prasi.
DA!TAR PUSTAKA
Anar'+@ O?i. <2!1>. Pn4a%i' Mnu/ar i S%i'ar Ana. Ja%ar'a:Pus'a%a I/u Ss'a
3
An77raniu'aa. <2!12>. +n+n7an
h''p:ppsi%a9%unu.$+7+n+n7an-ups-a'au-par+'i'is paa
?u/an apri/ 2!1" An+ni+us. <2!1!>. Mups
<#D#>.
<2!1>@
Mups.
h''p:&&&.$$.7+,ups,a$$ina'i+n.h'/. Dia%ss '7/ 1 ar' 2!1". D9ni@ rain L. <2!12>. Mumps. In: 6uss// S'/@ #hi99 Ei'+r: Ms$ap 69rn$. Dia%ss ari h''p:i$in.s$ap.$+ paa ?u/an Apri/ 2!1" Dp%s 6I. <2!!8>. Mumps parotitis Epidemika!" P+an Pn7+?a'an Dasar i Pus%sasC 2!!0. Ja%ar'a Dp%s 6I. i?s+n@ J+hn. <2!!8>. isi+/+7i an Ana'+i M+rn un'u% Pra&a' Eisi 2. Pnr?i' Bu%u K+%'ran@ E# : Ja%ar'a. Hran Kai'sura. <2!1(>. NANDA In'rna'i+na/ Nursin7 Dia7n+ss: D9ini'i+n an #/assi9i$a'i+n@ 2!1-2!10. 1!'h i'i+n. O=9+r: i/4 B/a$%&// Iss/?a$hr@ %%. Harris+n@ <1>. Prinsip-Prinsip I/u Pn4a%i' Da/a. Ja%ar'a: E#. MaharaniHai. <2!!>. Mups Uni/a'ra/ Paa Pasin 6aa. Ora/ Mi$in Dn'a/ J+urna/.
;+/. 1 N+.2 Jun-D$ 2!!C1-.Sura?a4a: a%u/'as
K+%'ran i7i Uni,rsi'as Air/an77a. Dia%ss 'an77a/ 3 Mar' 2!1" a
23:33.
5rsia
i
/in%:
3"
h''p:n'.9%7.unair.a$.ia$$+un'+$9u//paprOM-1-2-2!!-!0(9p.p9 Ma/+na+@ R,+nn. <2!!!>. Parotitis Epidemika" Da/a: N/s+n I/u Ksha'an Ana%. p.1!0-1!00. Marissa 5ania S'phani Puiai@ Sri 6)%i S" <2!!>. %rkitis pada &nfeksi Parotitis Epidemika' laporan kasus" Sari Pia'ri@ ;+/. 11@ N+. 1@ Juni 2!!. p (0-1 M++rha '$. <2!13>. Nursin7 Ou'$+s #/assi9i$a'i+n
'7/
!(
Apri/
2!1"
a
1:1(.
A,ai/a?/
in
/in%:
h''p:+urna/s./&&.$+nursin7pa7s9au/'.asp= Spar%s@ Dana. <2!1(>. hn 5hrVs a Mups Ou'?ra% i' 5ra,/s Wui$%/4. Ma4+ #/ini$ N&s N'&+r%.Dia%ss '7/ !( Apri/ 2!1" a !:! 5rsia i /in%: h''p:n&sn'&+r%.a4+$/ini$.+r7is$ussi+n&hn-'hrs-a-ups+u'?ra%-i'-'ra,/s-*ui$%/4. Suharians4ah. 2!13. 69ra' Mups Apri/ 2!13. Knari: Ba7ian I/u Ksha'an Ana% a%u/'as K+%'ran Uni,rsi'as Ha/u+/+ 5p/r@J@%%. <2!!>. Par+'i'isMups. ? MD Pr+9ssi+na/. ;i%as S. Kan$hr/a@ I. #/in Hans+n.<2!!">. Mumps resurgence in the )nited States" 5h J+urna/ +9 A//r74 an #/ini$a/ Iun+/+74 ;+/u 118@C.
30