SKENARIO 1 MODUL KESEIMBANGAN – THT Seorang perempuan 45 taun !atang "e #o$% THT !engan "e$uan t%&a't%&a ra(a &erputar )*ert%go+ )*ert%go+ "a!ang'"a!ang "a!ang'"a!ang te$%nga te$%nga men!engung men!engung !an tera(a tera(a ter(um&at ter(um&at (epert% a!a a%r, R%-a.at pen.a"%t (e&e$umn.a !% (ang"a$, #ERTAN/AAN 1, 0e$a("an 0e$a("an %(%o$og% %(%o$og% pen!engaran pen!engaran !an "e(e%m&angan "e(e%m&angan 2 3, Se&u Se&ut" t"an an !an !an e$a e$a(" ("an an pen. pen.a" a"%t %t'p 'pen en.a .a"% "%tt .ang .ang
men. men.e& e&a& a&"a "an n
gang ganggu guan an
"e(e%m&angan 2 Et%o$og% • #atome"an%(me • Stru"tur te$%nga .ang terganggu • #emer%"(aan penunang • #enata$a"(anaan • Komp$%"a(% • , Anam Anamne( ne(%( %( tam& tam&a aan an 2 0A6ABAN 1, 7ISI 7ISIOL OLOG OGII #EN #ENDE DENG NGAR ARAN AN •
#ro(e( Men!eng Men!engar ar !%a-a$ !%a-a$%% !engan !engan !%tang" !%tang"apn. apn.aa &un.% &un.% o$e o$e !aun te$%ng te$%ngaa !a$am !a$am &entu" ge$om&ang .ang !%a$%r"an me$a$u% u!ara atau tu$ang "e "o"$ea,
•
Getaran ter(e&ut menggetar"an mem&ran t.mpan%
"ete$%ngatenga
me$a$u%
tu$ang pen!engaran .ang a"an mengamp$%%"a(% getaran me$a$u% !a.a ung"%t tu$ang
pen!engaran
!an
(tape( pe(
mem&ran .ang
t.mpan%
$onong
!%teru("an
$onong
(e%ngga per%$%me pa!a *e(t%&u$% &ergera",
"e
$ua(
a"a a"an
!a n
t%ng"ap
meng enggera era""an "an
t%ng" ng"ap
•
Getaran !%teru("an me$a$u% mem&rana Re%((ner .ang men!orong en!o$%me (e%ng (e%ngga ga a"an men%m&u men%m&u$"a $"an n gera" gera" re$at% re$at% antara antara mem&ra mem&ran n &a(%$a &a(%$ar%( r%( !an mem&ran mem&ran te"tor%a8 te"tor%a8 .ang merang(ang merang(ang tera!%n.a tera!%n.a !e$e" (%(tereo(% (%(tereo(%$%a $%a (e$'(e$ (e$'(e$
ram&ut
"ana$
%on
(e$
men%m&u$"an
ter&u"a
tera!%n.a
pro(e(
pe$epa(an
%on
(e$
ram&ut
!epo$ar%(a(%
!ar%
&a!an
me$epa("an
neurotran(m%ter "e!a$am (%nap(%( .ang a"an men%m&u$"an poten(%a$ a"(% pa!a (ara au!%tor%u(
!%$anut"an "e nu"$eu( au!%tor%u(
pen!engaran !% $o&u( tempora$%( )area 9'4:+
7ISIOLOGI KESEIMBANGAN
(ampa% "e "orte"(
MENDENGAR
•
Ke(e%m&angan a!a$a "emampuan untu" mempertaan"an "e(et%m&angan tu&u "et%"a !% tempat"an !% &er&aga%po(%(%,
•
Ke(e%m&angan ter&ag% ata( !ua "e$ompo" .a%tu; a, "e(e%m&angan (tat%( ; "emampuan tu&u untu" menaga "e(et%m&angan pa!a po(%(% tetap )(e-a"tu &er!%r% !engan (atu "a"%8 &er!%r% !% ata( papan "e(e%m&angan+ &, "e(e%m&angan !%nam%( a!a$a "emampuan untu" mempertaan"an "e(et%m&angan "et%"a &ergera", Organ keseimbangan:
' *e(t%&u$ar !% $a&%r%n ' mata ' organ prop%o(ept% ' (%(tem (ara pu(at Ga&ungan% norma(% !ar% organ ter(e&ut a"an !%o$a !% SS#8 (e%ngga menggam&ar"an "ea!aan po(%(% tu&u pa!a (aat %tu, Labirin ter!%r% !ar%;
labirinstatis -
Makula; re(eptor "e(e%m&angan (tat%( .ang ter!apat !% utr%"u$u( !an
(a"u$u( .ang merupa"an pe$e&aran $a&%r%n mem&ran .ang ter!apat !a$am *e(t%&u$um $a&%r%n tu$ang, #a!a t%ap pe$e&arann. ater!apat ma"u$ autr%"u$u( .ang !% !a$amn.a ter!apat (e$'(e$ re(eptor "e(e%m&angan,
labirinkinetis -
Ampula dan kupula ; re(eptor "e(e%m&angan !%nam%( .ang
merupa"an &ag%an !ar% "r%(ta ampu$ar%( .ang ter!apat !% !a$am (et%ap pe$e&aran "ana$%( (em% (%r"u$ar%( !%(e&ut ampu$a !an !% !a$amn.a ter!apat "upu$a,
•
Gera"an< peru&aan "epa$a !an tu&u perp%n!aan =a%ran en!o$%me !%
•
$a&%r%n (%$%a (e$ mene"u", Te"u"an (e$ (%$%a men.e&a&"an permea&%$%ta( mem&ran (e$ &eru&a
"a$(%um ma(u" "e!a$am (e$ pro(e( !epo$ar%(a(%
neurotran(m%tter e"(%tator
aeren; (ara *e(t%&u$er
• •
%on
merang(ang pe$epa(an
meneru("an %mpu$( (ara (en(or%( me$a$u% (ara %ntegra(%
"epu(at "e(e%m&angan !% ota"
)(ere&e$um+, Se-a"tu &er"a( (%$%a ter!orong "eara &er$a-anan %perpo$ar%(a(%, Organ *e(t%&u$er merupa"an tran!u(er .ang meru&a energ% me"an%"
)rang(angan oto$%t !an gera"an en!o$%me !% "ana$%( (em% (%r"u$ar%(+
mena!% energ% &%o$%(tr%" (e%ngga !apat mem&er% %norma(% tentang •
peru&aan po(%(% tu&u a"%&at per=epatan $%n%er atau per=epatan (u!ut, S%(tem *e(t%&u$ar &eru&ungan !engan (%(tem tu&u $a%nn.a8 (e%ngga "e$a%nann.a !apat men%m&u$"an gea$a pa!a (%(tem tu&u &er(ang"utan m%(a$n.a; *ert%go8 munta8 mua$8 &ra!%"ar!%8 ta"%"ar!%8 &er"er%ngat !%ng%n,
JARAS VESTIBULAR
•
Inorma(% "e(e%m&angan tu&u a"an !%tang"ap o$e re(eptor *e(t%&u$er8 *%(ua$ !an prop%o(ept%",
•
Dar% "et%ga en%( re(eptor ter(e&ut8 re(eptor *e(t%&u$er .ang pun.a "ontr%&u(% pa$%ng &e(ar) >5:? + !%(u(u$ "emu!%an re(eptor *%(ua$ !an .ang pa$%ng "e=%$ "on(t%&u(%n.a a!a$a prop%o(ept%",
•
B%$a a!a gera"an atau peru&aan !ar% "epa$a atau tu&u perp%n!aan =a%ran
en!o$%me !% $a&%r%n
a%r =e$$( mene"u"
•
Te"u"an a%r (e$
men.e&a&"an permea&%$%ta( mem&ran (e$ &eru&a
(e%ngga %on "a$(%um menero&o( ma(u" "e!a$am (e$ )%n$u@+ •
In$u@ a
men.e&a&"an !epo$ar%(a(% !an uga merang(ang pe$epa(an NT
e"(%tator )g$utamat+ !% ota",
(araaeren )*e(t%&u$ar%(+
pu(at'pu(at "e(e%m&angan
•
#u(at %ntegra(% a$at "e(e%m&angan tu&u pertama !% %nt% *e(t%&u$ar%( )mener%ma %mpu$( aeren !ar% prop%o(ept%"8 *%(ua$ !an *e(t%&u$er+
•
Sere&e$$um merupa"an pu(at %ntegra(% "e!ua uga pu(at "ompara(% %norma(% .ang (e!ang &er$ang(ung !engan %norma(% gera"an .ang (u!a $e-at
•
Inorma(% tentang gera"an uga ter(%mpan !% pu(at memor% pre ronta$ "orte"( (ere&r%
3, SINDROM MENIERE Sinonim: idrops endolim!e idiopatik "e!inisi:
Ke$a%nan te$%nga !a$am &erupa %!rop( en!o$%me %!%opat%" .ang !%tan!a% !engan tr%a(; ert%go8 t%n%tu(8 !an tu$% (en(or%neura$, Epidemiologi:
B%a(an.a !%a$am% u(%a 5: taun "e ata(, Set%ap taun !%temu"an 1:'15: "a(u( !ar% 1::,::: %-a tanpa meman!ang en%( "e$am%n Etiologi:
#en.e&a& pa(t% &e$um !%"etau%, D%!uga penam&aan *o$ume en!o$%me "arena a!an.a; • • • • • •
Gangguan &%o"%m%a =a%ran en!o$%me )meta&o$%(me g$%"oprote%n+ Gangguan ormona$ Trauma pa!a mem&ran $a&%r%n Ine"(% )oto(%%$%(8 S%n!rom ogan+ #en.a"%t auto%mun A$erg%
#ato!isiologi:
A!an.a %!rop( en!o$%me pa!a "o"$ea !an *e(t%&u$um .ang &er(%at per(%(ten atau %nterm%ten, H%!rop( .ang tera!% men!a!a" !an %$ang t%m&u$ %n% !%per"%ra"an a"%&at; • • • •
• •
Men%ng"atn.a te"anan %!ro(tat%" pa!a uung arter% Menurunn.a te"anan o(mot%" %ntra"ap%$er Men%ng"atn.a te"anan o(mot%" e"(tra"ap%$er Sum&atan a$an "e$uar (a"u( en!o$%mat%"u( .ang menga"%&at"an pen%m&unan =a%ran en!o$%me Gangguan rea&(orp(% =a%ran en!o$%me pa!a !u"tu( !an (a"u( en!o$%mat%"u( Sa"u( en!o$%mat%"u( .ang &erung(% !a$am %mun%ta( te$%nga tenga8 rentan tera!ap =e!era %muno$og%"8 (epert% rea"(% auto%mun atau a$erg%,
$e%ala &linis: Tr%a( Men%ere
1, ert%go; re"uren8 ep%(o!e &erputar atau rota(% &eru$ang, Ber$ang(ung (e$ama &e&erapa men%t %ngga am )3: men%t'34 am+, N%(tagmu( (er%ng t%m&u$ &er(ama *ert%go, Mua$ !an munta (e$ama (erangan *ert%go8 t%!a" a!a gea$a neuro$og%(, 3, T%n%tu(; &er*ar%a(%8 &%a(an.a !ar% re"uen(% ren!a %ngga men%ng"at (e&e$um atau pa!a (aat (erangan *ert%go &er$ang(ung, B%a(an.a un%$atera$8 pa!a te$%nga .ang (a"%t, Ber(%at (u&e"t%, , Tu$%; tu$% (en(or%neura$ terutama pa!a na!a ren!a, Un%$atera$ !an &er$u"tua(%, #rogre(%, #a!a (erangan pertama )*ert%go !%(erta% mua$ !an munta+ (angat &erat (e$ama &e&erapa ar%'m%nggu8 &erang(ur'ang(ur mem&a%" tanpa pengo&atan8 gea$a !apat %$ang, Serangan &er%"utn.a8 $e&% r%ngan !%(erta% ra(a penu !a$am te$%nga, D% $uar (erangan8 pen!engaran norma$ namun t%n%tu( ter"a!ang menetap, "iagnosis:
D%tega""an me$a$u% anamne(%( tr%a( Men%ere, Dengan "r%ter%a )*ert%go %$ang t%m&u$8 t%n%tu(8 ra(a penu !%te$%nga8 $u"tua(% gangguan pen!engaran &erupa tu$% (ara+, Se$a%n %tu8 (%ng"%r"an "emung"%nan gangguan (ara III )(erangan *ert%gon.a per%o!%"8 mu$a'mu$a $ema "emu!%an ma"%n $ama ma"%n "uat+, "iagnosis Banding: Ee" (amp%ng o&at'o&atan ototo"(%", #emeriksaan #enun%ang:
Au!%o$og%; U% pena$a )tan!a'tan!a tu$% (en(or%neura$+, Dengan pemer%"(aan u% pena $a (u!a !apat men!%agno(%( pen.a"%t Men%ere, Au!%ometr% Te( !e%!ra(% g$%(ero$ )g$%(er%n+, #emer%"(aan %n% !%$a"u"an %"a a!a a$ .ang meragu"an, 0uga &erguna untu" menentu"an progno(%( t%n!a"an operat%, B%$a a!a %!rop( ma"a opera(% !%!uga a"an &era(%$ !engan &a%", #emer%"(aan $a&orator%um; Te( $oure(=ent treponema$ ant%&o!% a&(orpt%on )7TA'ABS+8 te( (ero$og% auto%mun E$e"tro"o$eogra% )EOG+ E$e"tron%(tagmogra% )ENG+ U% *e(t%&u$ar'e*o"e! m.ogen%= potent%a$ )EM#+ Ra!%o$og% Tata Laksana: •
Non arma"o$og%; D%et ren!a natr%um )C 15:: mg<ar%+8 !%et ren!a "ae%n8 n%"ot%n8 a$"oo$8 !an ma"anan mengan!ung teo%$%n )=o"$at++, Rea&%$%ta(% *e(t%&u$er,
•
7arma"o$og%; 1, S%mptomat%"; Supre(an *e(t%&u$er )antagon%( re(eptor H1 D%men%!r%nat8 !%en%!ram%n8
me"$%%n8
"$onaepam8
!%aepam+8
prometa%n+8 Ant%emet%"
Beno!%aep%n )gran%(etron8
meto"$opram%!8 on!an(etron8 prometa%n8 ("opo$am%n+
)$oraepam8 me"$%%n8
•
3, D%uret%" untu" mengurang% gea$a *e(t%&u$er )%!ro"$orot%a%!8 tr%amteren+, , Stero%! #em&e!aan !%$a"u"an %"a 'F &u$an gaga$ !%tangan%,
LABIRINTIS "e!inisi
La&%r%n%t%( a!a$a %ne"(% pa!a te$%nga !a$am )$a&%r%n+, Kea!aan %n% !apat !%temu"an (e&aga% &ag%an !ar% (uatu pro(e( (%(tem%" atau merupa"an (uatu pro(e( tungga$ pa!a $a&%r%n (aa, La&%r%n%t%( &a"ter% (er%ng !%(e&a&"an o$e "omp$%"a(% %ntra tempora$ !ar% ra!ang te$%nga tenga, #en!er%ta ot%t%( me!%a "ron%" .ang "emu!%an t%&a't%&a *ert%go8 munta !an %$angn.a pen!engaran &ere(%"o tera!ap t%m&u$n.a $a&%r%n%t%( (upurat%, #en'ebab
#a!a $a&%r%n%t%( a"ut )(erou(+ m%"roorgan%(me pen.e&a& S, pneumon%8 Strepto"o"u( !an Hemo%$u( %n$uena, #a!a $a&%r%n%t%( "ron%" m%"roorgan%(me pen.e&a& &%a(an.a !%(e&a&"an =ampuran !ar% &a(%$ gram negat%8 #(eu!omona(8 #roteu( !an E,=o$%, %ru( =%tomega$o8 *%ru( =ampa"8 mump( !an ru&e$$a )measles, mumps, rubella MMR+8 *%ru( erpe(8 %n$uena !an HI merupa"an patogen pen.e&a& pa!a $a&%r%n%t%( *%ra$, &lasi!ikasi dan patomekanisme
La&%r%n%t%( !apat !%(e&a&"an o$e &a"ter% atau *%ru(, La&%r%n%t%( &a"ter% ) (upurat% + mung"%n tera!% (e&aga% per$ua(an %ne"(% !ar% rongga te$%nga tenga me$a$u% %(tu$a tu$ang $a&%r%n o$e "o$e(teatom atau me$a$u% oramen rotun!um !an oramen o*a$e tap% !apat uga t%m&u$ (e&aga% per$ua(an %ne"(% !ar% men%ng%t%( &a"ter% me$a$u% =a%ran .ang mengu&ung"an ruang (u&ara"no%! !engan ruang per%$%m !%"o"$ea8 me$a$u% a"ua!u"tu( "o"$ear%( atau me$a$u% !aera "r%&ro(a pa!a !a(ar mo!%o$u( "o"$ea, S=u"ne=t )194+ mem&ag% $a&%r%n%t%( &a"ter% ata( 4 (ta!%um ;
1, La&%r%n%t%( a"ut atau to"(%" )(erou(+ .ang tera!% (e&aga% a"%&at peru&aan "%m%a !%!a$am ruang per%$%m .ang !%(e&a&"an o$e pro(e( to"(%" atau pro(e( (upurat% .ang menem&u( mem&ran &ar%er $a&%r%n (epert% me$a$u% mem&ran rotun!um tanpa %n*a(% &a"ter%, 3, La&%r%n%t%( a"ut (upurat% tera!% (e&aga% a"%&at %n*a(% &a"ter% !a$am ruang per%$%m !%(erta% re(pon tu&u !engan a!an.a (e$'(e$ ra!ang, #a!a "ea!aan %n% "eru(a"an ung(% pen!engaran !an ung(% "e(e%m&angan irreversible, , La&%r%n%t%( "ron%" (upurat% .a%tu ter$%&atn.a $a&%r%n o$e &a"ter% !engan re(pon( %n$ama(% ar%ngan (u!a !a$am -a"tu .ang $ama, Kea!aan %n% &%a(an.a merupa"an (uatu "omp$%"a(% !ar% pen.a"%t te$%nga tenga "ron%( !an pen.a"%t ma(to%!, 4, La&%r%n%t%( %&ro(eu( .a%tu (uatu re(pon( %&ro(eu( !% mana ter"ontro$n.a pro(e( %n$ama(% pa!a $a&%r%n !engan ter&entu"n.a ar%ngan %&rou( (ampa% o&$%tera(% !ar% ruangan
$a&%r%n
!engan
ter&entu"n.a "a$(%%"a(%
!an
o(teogene(%(, Sta!%um %n% !%(e&ut uga (ta!%um pen.em&uan, Se!ang"an La&%r%n%t%( *%ra$ a!a$a %ne"(% $a&%r%n .ang !%(e&a&"an o$e &er&aga% ma=am *%ru(, #en.a"%t %n% !%"ara"ter%(t%""an !engan a!an.a &er&aga% pen.a"%t .ang !%(e&a&"an *%ru( !engan gea$a "$%n%" .ang &er&e!a (epert% %ne"(% *%ru( mump(8 *%ru( %n$uena8 !$$, La&%r%n%t%( (e=ara "$%n%( ter!%r% !ar% 3 (u&t%pe8 .a%tu; 1, La&%r%n%t%( $o"a$%(ata )$a&%r%n%t%( (%r"um("r%pta8 $a&%r%n%t%( (ero(a+ merupa"an "omp$%"a(% ot%t%( me!%a !an mun=u$ "et%"a me!%ator to"(%" !ar% ot%t%( me!%a men=apa% $a&%r%n &ag%an mem&ran tanpa a!an.a &a"ter% pa!a te$%nga !a$am, 3, La&%r%n%t%( !%u(a )$a&%r%n%t%( puru$enta8 $a&%r%n%t%( (upurat%+ merupa"an (uatu "ea!aan %ne"(% pa!a $a&%r%n .ang $e&% &erat !an me$%&at"an a"(e( $ang(ung m%"roorgan%(me "e $a&%r%n tu$ang !an mem&ran, $e%ala 'ang timbul pada labirinitis
Lo"a$%(ata merupa"an a(%$ !ar% gangguan ung(% *e(t%&u$ar !an gangguan "o"$ea .a%tu tera!%n.a *ert%go !an "urang pen!engaran !eraat r%ngan %ngga menenga (e=ara t%&a't%&a, #a!a (e&ag%an &e(ar "a(u(8 gea$a %n% !apat mem&a%" (en!%r% (ea$an !engan -a"tu !an "eru(a"an .ang tera!% uga &er(%at reversible, #a!a $a&%r%n%t%( !%u(a )(upurat%+8 gea$a .ang t%m&u$ (ama (epert% gea$a pa!a $a&%r%n%t%( $o"a$%(ata tetap% pera$anan pen.a"%t pa!a $a&%r%n%t%( !%u(a &er$ang(ung $e&% =epat !an e&at8 !%!apat% gangguan *e(t%&u$ar8 *ert%go .ang e&at8 mua$ !an munta !engan !%(erta% n%(tagmu(, Gangguan pen!engaran menetap8 t%pe (en(or%neura$ pa!a pen!er%ta %n% t%!a" !%umpa% !emam !an t%!a" a!a ra(a (a"%t !% te$%nga, #en!er%ta &er&ar%ng !engan te$%nga .ang (a"%t "e ata( !an menaga "epa$a t%!a" &ergera", #a!a pemer%"(aan te$%nga tampa" perora(% mem&rana t%mpan%, #a!a $a&%r%n%t%( *%ra$8 pen!er%ta !%!au$u% o$e %ne"(% *%ru( (epert% *%ru( %n$uena8 *%ru( mump(8 t%m&u$ *ert%go8 n%(tagmu( "emu!%an (ete$a '5 ar% "e$uan %n% &er"urang !an pen!er%ta norma$ "em&a$%, #a!a $a&%r%n%t%( *%ra$ &%a(an.a te$%nga .ang !%"ena% un%$atera$, "iagnosis
Gam&aran "$%n%" !engan a!an.a gangguan *e(t%&u$ar !an "urangn.a pen!engaran !%!apat% uga pa!a a&(e( (ere&e$$um8 m%r%ng%t%( &u$o(a !an m%r%ng%t%( emorag%"a, #emer%"(aan te$%nga .ang te$%t% !%per$u"an pa!a "a(u( %n% (epert% pemer%"(aan au!%ogram8 "u$tur !an T S=an, #a!a m%r%ng%t%( !%!apat% ra(a (a"%t a"ut !% te$%nga (e!ang"an a&(e( (ere&e$um !apat !%p%(a"an !engan T (=an, Gangguan ung(% pen!engaran pa!a $a&%r%n%t%( a!a$a (uatu sensorineural hearing loss, Terapi
#r%n(%p terap% pa!a $a&%r%n%t%( a!a$a Men=ega tera!%n.a progre(%%ta( pen.a"%t !an "eru(a"an *e(t%&u$o"o"$ea .ang $e&% $anut !an #en.em&uan
pen.a"%t te$%nga .ang men!a(ar%n.a, #enga-a(an .ang "etat !an teru( meneru( aru( !%$a"u"an untu" men=ega tera!%n.a per$ua(an "e %ntra"ran%a$ !an !% (amp%ng %tu !%$a"u"an t%n!a"an !ra%na(e !ar% $a&%r%n, Ant%&%ot%"a !%&er%"an untu" men=ega tera!%n.a pen.e&aran %ne"(%, 0%"a tan!a rang(angan men%ngea$ !%umpa% ma"a t%n!a"an pung(% $um&a$ aru( (egera !%$a"u"an, GANGGUAN #ENDENGARAN AKIBAT OBAT'OBATAN OTOTOKSIK "e!inisi
Ototo"(%" a!a$a gangguan .ang tera!% pa!a a$at pen!engaran .ang tera!% "arena ee" (amp%ng !ar% "on(um(% o&at'o&atan, Gangguan .ang tera!% pa!a pen!engaran &%a(an.a &erman%e(ta(% mena!% tu$% (en(or.neura$, /ang !apat &er(%at re*er(%&e$ !an &er(%at (ementara8 atau t%!a" !apat !%u&a !an permanen, Etiologi
D%(e&a&"an o$e o&at'o&atan ototo"(%" (epert% ; 1, O&at'o&at go$ongan am%nog$%"o(%!a Tu$% .ang !%a"%&at"ann.a &er(%at &%$atera$ !an &erna!a t%ngg%8 (e(ua% !engan "e%$angan (e$'(e$ ram&ut pa!a putaran &a(a$ "o"$ea !an !apat uga tera!% tu$% un%$atera$ !%(erta% gangguan *e(t%&u$ar, O&at'o&at ter(e&ut
a!a$a
;
(treptom%(%n8neom%(%n8"anam%(%n8
gentam%(%n8
to&ram%(%n8 am%"a(%n !an .ang &aru a!a$a net%$m%(%n !an (%(om%(%n, Gentam%(%n !an (treptom%(%n merupa"an oa&at ototo"(%ta( .ang pa$%ng (er%ng, 3, Er%trom%(%n Gea$a peme&er%an er%trom%(%n %ntra*ena tera!ap te$%nga a!a$a "urang pen!engaran (u&e"t% t%nn%tu( .ang men%up !an "a!ang'"a!ang !%(erta% *ert%go,
Ant%&%ot%= $a%n (epert% *an"om%(%n8 *%om%(%n8 =apreom%(%n8 m%no(%"$%n !apat menga"%&at"an atoto"(%ta( &%$a !%&er%"an pa!a pa(%en .ang terganggu ung(% g%na$n.a, , Loop !%uret%=t( Et.=r.n%= a=%!8 uro(em%! !an &utam%!e a!a$a !%uret%= .ang "uat .ang !%(e&ut $oop !%uret%= "arena !apat mengam&at rea&(or&(% e$e"tro$%t'e$e"tro$%t !an a%rpa!a =a&ang na%" !ar% $eng"ungan Hen$e, B%a(an.a gangguan pen!engaran .ang tera!% r%ngan8 tetap% pa!a "a(u('"a(u( tertentu !apat men.e&a&"an tu$% permanen, 4, O&at ant% %n$ama(% Sa$%(%$at terma(u" a(p%r%n !apat menga"%&at"an tu$% (en(or%neura$ &erre"uen(% t%ngg% !an t%nn%tu(, Tetep% &%$a o&at !%ent%"an pen!engaran a"an pu$% !an t%nn%tu( a"an %$ang, 5, O&at ant% ma$ar%a K%na !an "$oro"u%n a!a$a ant% ma$ar%a .ang &%a(a !%guna"an, Ee" ototo"(%ta(n.a &erupa gangguan pen!engaran !an t%nn%tu(, Tetap% &%$a pengo&atan !%ent%"an &%a(an.a pen!engaran a"an pu$% !an t%n%tu(n.a a"an %$ang,
F, O&at ant% tumor Gea$a .ang !%t%m&u$"an IS p$at%num8 (e&aga% ototo"(%ta( a!a$a tu$% (u&e"t%8 t%nn%tu( !an ota$g%a8 tetap% !apat tera!% uga ganngguan "e(e%m&angan, Tu$% &%a(an.a &%$atera$ !%mu$a% !engan re"uen(% antara F KH !an KH8 "emu!%an ter"ena re"uen(% .ang $e&% ren!a,t%n%tu( &%a(an.a (amar'(amar, B%$a tu$% r%ngan
pa!a pengent%an pengo&atan pen!engaran a"an pu$%8 tetap% &%$a tu$%n.a &erat &%(a &er(%at menetap, , O&at tete( te$%nga Ban.a" o&at tete( te$%nga mengan!ung ant%&%ot%"a go$ongan am%nog$%"o(%! (epert% neom%(%n !an po$%m%"(%n B, tera!%n.a "etu$%an o$e "arena o&at ter(e&ut &%a( menem&u( mem&rane t%ng"ap &un!ar )roun! -%n!o- mem&rane+, 6a$aupun mem&rane ter(e&ut pa!a manu(%a $e&% te&a$ @ !%&an!%ng"an pa!a &a&oon )(ema=am mon.et &e(ar+ )J >F5 m%"ron+8 tetap% !ar% a(%$ pene$%t%an ma(% !apat !%tem&u( o$e o&at'o&at ter(e&ut,(e&etu$n.a o&at tete( te$%nga .ang mengan!ung ant%&%ot%"a am%nog$%"o(%!a !%peruntu""an untu" %ne"(% te$%nga $uar, Tanda dan $e%ala
T%nn%tu( T%nn%tu( &%a(an.a men.erta% (ega$a en%( tu$%(en(or%a$ o$e (e&a& apapun !an (er%ng men!au$u% (erta $e&% mengganggu !ar% pa!a tu$%n.a (en!%r%, T%nn%tu( .ang &eru&ungan !engan ototo"(%ta( =%r%n.a "uat !an &erna!a t%ngg%8 &er"%(ar antara 4 "H'FKH, #a!a "ea!aan .ang menetap8 t%nn%tu( $ama "e$amaan t%!a" &eg%tu "uat tetap% uga t!" perna %$ang, Gangguan pen!engaran ert%go
#atomekanisme
To"(%(%ta( am%nog$%"o(%!a terutama target g%na$ !an (%(tem =o=$eo*e(t%&u$ar8 namun t%!a" e$a( a!a "ore$a(% antara t%ng"at neproto@%=%t. !an ototo@%=%t., To"(%(%ta( "o"$ea .ang menga"%&at"an gangguan pen!engaran &%a(an.a !%mu$a% !a$am re"uen(% t%ngg% !an (e"un!er untu" "eru(a"an %re*er(%&e$ $uar (e$'(e$
ram&ut pa!a organ ort%8 terutama pa!a pergant%an &a(a$ "o"$ea, Me"an%(me am%nog$%"o(%!a
ototo@%=%t.
!%perantara%
o$e
gangguan
(%nte(%(
prote%n
m%to"on!r%a8 !an pem&entu"an ra!%"a$ o"(%gen &e&a(, Me"an%(me a-a$ am%nog$%"o(%!a !a$am meru(a" pen!engaran a!a$a pengan=uran (e$'(e$ ram&ut "o"$ea8 "u(u(n.a (e$'(e$ ram&ut $uar,, Am%nog$%"o(%!a mun=u$ untu" menga(%$"an ra!%"a$ &e&a( !% !a$am te$%nga &ag%an !a$am !engan
menga"t%"an n%tr%= o"(%!a (%nteta(e .ang !apat
men%ng"at"an "on(entra(% o"(%!a n%trat, Ra!%"a$ o"(%gen "emu!%an &erea"(% !engan o"(%!a n%trat untu" mem&entu" ra!%"a$
[email protected]%tr%te !e(tru"t%8 .ang !apat (e=ara $ang(ung merang(ang (e$ mat%, Apopto(%( a!a$a me"an%(me utama "emat%an (e$ !an terutama !%perantara% o$e "a("a!e m%to"on!r%a %ntr%n(%", Nampa"n.a am%nog$%"o(%!a &er%ntera"(% !engan $ogam tran(%(% (epert% (e&aga% &e(% !an tem&aga mung"%n tera!% pem&entu"an ra!%"a$ &e&a( ter(e&ut, A"%rn.a enomena %n% men.e&a&"an "eru(a"an permanen pa!a (e$'(e$ ram&ut $uar "o"$ea8 .ang menga"%&at"an "e%$angan pen!engaran permanen, Ototo@%=%t. am%nog$%"o(%!a "emung"%nan mu$t%a"tor8 !an pen.e$%!%"an $e&% $anut teru( &er$anut, Be&erapa pene$%t%an (e!ang men.e$%!%"% =e$ator( &e(% !an ant%o"(%!an (e&aga% agen mung"%n untu" men=ega gangguan pen!engaran (e$ama terap%8 (ementara (tu!% $a%n menge"(p$ora(% &entu" terap% gen (e&aga% p%$%an pengo&atan !% ma(a !epan, Saat %n%8 t%!a" a!a pera-atan .ang ter(e!%a (e$a%n !ar% amp$%%"a(% !an %mp$anta(% "o"$ea8 "arena %tu8 pen=egaan (angat pent%ng, "iagnosis
Anamne(%( a, Tinitus, ganguan pendengaran, vertigo gejala utama ototoksik &, R%-a.at pema"a%an o&at ototo"(%" .ang $ama
=, B%a(an.a tu$% arena o&at %tu
Tu$% (en(or%neura$ ) t%!a" a!a gap+8 tu
%$ &%$atera$ atau un%$atera$, #emer%"(aan %(%" 1, Tu$% na!a t%ngg% 4 KH (amapa% F KH 3, 1'4 Gra!e ototo"(%" menurut TAE ) te nat%ona$ =an=er %n(t%tute =ommon term%no$og. =r%ter%a a!*er(e e*ent, a, Gra!e 1 ; peru&aan<"e%$angan am&ang &ata( !engar 15 – 35 !B &, Gra!e 3 ; > 35 – 9: !B =, Gra!e ; In!%"a(% ear%ng a%! ) > 3: !B &%$atera$ HL %n te (pee= reuen=%e(8 > : !B un%$atera$ HL + !, Gra!e 4 ; %n!%"a(% %mp$ant "o"$ea !an per$u $at%an me$%at &aa(a &%&%r #enatalaksanaan
Saat %n%8 t%!a" a!a pengo&atan .ang !apat mengem&a$%""an "eru(a"an te$%nga .ang tera!% "arena "on(um(% o&at'o&atan go$ongan Am%nog$%"o(%!a, B%$a pa!a -a"tu pem&er%an o&at'o&atan ototo"(%" tera!% gangguan pa!a te$%nga !a$am )!a$am !%"etau% (e=ara au!%%ometr%"+8 ma"a pengo&atan !engan o&at'o&atan ter(e&ut aru( (egera !%ent%"an, Berat r%ngann.a "etu$%an tergantung !ar% en%( o&at8 um$a8 !an $aman.a penggunaan o&at, Ha$ ter(e&ut $e&% rentan tera!% pa!a pa(%en !engan %n(u%(%en(% g%na$ !an en%( o&at %tu (en!%r%, #engo&atan .ang ter(e!%a (aat %n% !%tuu"an untu" mengurang% !ampa" "eru(a"an !an merea&%$%ta(% ung(%, In!%*%!u !engan gangguan pen!engaran !apat !%&antu !engan a$at &antu !engar8 p(%"oterap%8 au!%tor. tra%n%ng8 terma(u" !engan mengguana"n (%(a pen!engaran !e-ngan a$at &antu !engar8 &e$aar "omun%"a(% tota$ !engan &$aar &aa(a %(.arat, Dan mere"a .ang menga$am% gangguan pen!engaran &%$atera$ .ang (u!a men!a$am !apat !%ata(% !engan me$a"u"an %mp$an "o"$ea, Da$am "a(u( "e%$angan ung(% "e(e%m&angan8 terap% %(%" merupa"an a$ .ang (angat &ern%$a% &ag% &an.a" %n!%*%!u, Tuuann.a a!a$a untu" mem&antu ota" mena!% ter&%a(a !engan %norma(% .ang &eru&a
!ar% te$%nga &ag%an !a$am !an untu" mem&antu %n!%*%!u !a$am mengem&ang"an =ara $a%n untu" menaga "e(e%m&angan, Tetap% !a$am "a(u('"a(u( tertentu .ang tera!% "arena ru(a"n.a organ *e(t%&u$er (epert% tera!%n.a t%nn%tu(8 *ert%go8 ataupun "e%$angan "e(e%m&angan rupan.a uga !apat !%tanggu$ang% !engan o&at am%nog$%"o(%!a8 !engan mempengaru% (.(tem *e(t%&u$er .ang (e&enarn.a (u!a menga$am% "e$a%nan pa!a a-a$n.a, "e$a%nan a-a$ !% organ *e(t%&u$er .ang (u!a ter&entu" me"an%(men.a !% ru(a" o$e am%nog$%"o(%!a .ang &er(%at ototo"(%" tera!ap organ *e(t%&u$er8 (e%ngga gea$a a-a$ (epert% t%nn%tu( ataupun *ert%go mena!% &er"urang8 -a$aupun pa!a a"%rn.a !apat mem&er%"an ee" ototo"(%" pa!a organ *e(t%&u$er $a%nn.a atau organ a"u(t%" .ang $a%n, #en(ega)an
Beru&ung t%!a" a!a pengo&atan untu" tu$% a"%&at ototo"(%" 8 ma"a pen=egaan mena!% $e&% pent%ng, Da$am me$a"u"an pen=egaan %n% terma(u" mempert%m&ang"an pengguanaan o&at'o&at ototo"(%"8 men%$a% "erentanan pa(%en8 memon%tor ee" (amp%ng (e=ara !%n%8 .a%tu !engan memperat%"an gea$a'gea$a ototo"(%(%ta( pa!a te$%nga !a$am .ang t%m&u$ (epert% t%nn%tu(8 "urang pen!engaran !an *ert%go, #a!a pa(%en .ang menunu"an mu$a% a!a gea$a'gea$a ter(e&ut aru( !%$a"u"an e*a$ua(% au!%o$og%" !an mengent%"an pengo&atan, , Anamne(%( tam&aan ; 1+ O&at'o&at apa (aa .ang (e!ang !% "on(um(% !an &aga%mana r%-a.at pema%"a%an o&at )a$erg% o&at tertentu+ 3+ Baga%mana "e&%a(aan pa(%en (erta pe"eraan apa .ang (er%ng !%$a"u"an o$e + 4+ 5+ F+ + +
pa(%en Baga%mana a(%$ pemer%"(aan tan!a *%ta$ Berapa $ama *ert%go tera!% Apa"a a!a gea$a $a%n (e$a%n gea$a .ang !%"e$u"an Apa"a perna menga$am% trauma (e&e$umn.a Apa"a *ert%go !%a$am% (aat peru&aan po(%(% Baga%mana r%-a.at $%ng"ungan tempat t%ngga$
9+ Baga%mana r%-a.at pen.a"%t "e$uarga
SKENARIO 3 MODUL KESEIMBANGAN'THT
KELOM#OK 5 ; Ar Ra(%!ar%an(.a Anr% Tr% K,p D.a R%".an% Dama.ant% Ama! a". Mu(tar%m An!% Mut%a Mutma%nna An!% Nuru$ A&%!a Ram$% Ha($%n!a Baaru!!%n In!ar Me$%ana Nur(%n Ra%mre-a$a 0e(%tra Ra(.%!a He$%ana Re(". Nurna!.a Sam(u$ Ramat
*A&ULTAS &E"O&TERA+ U+IVERSITAS MUAMMA"I,A MA&ASSAR -./0
