REFORMA AGRARĂ ŞI RELANSAREA AGRICULTURII AGRICULTURII REPUBLICII
MOLDOVA 1. Rolul sectorului agroalimentar in economia naţională a Republicii Moldova. Reforma funciară
Republica Moldoa e!"e o #a$% a&$a$% cu o popula#ie p$epo'de$e'" $u$al%( Pe!"e )*+ di' popula#ia !a ac"i% e!"e i,plica"% di$ec" i' a&$icul"u$%( A'u,e !"$uc"u$a eco'o,iei -i a a'&a.%$ilo$ de"e$,i'% 'ielul !c%/u" de "$ai a ,a.o$i"%#ii popula#iei #%$ii( Pe 0u'dalul de!c$e-"e$ii p$oduc#iei ob#i'u"e i' i'"$ep$i'de$ile a&$icole1 p$oduc#ia ob#i'u"% i' !ec"o$ul i'diidual a&$icol a 0o!" i' co'"i'u% c$e-"e$e( Go!pod%$iile i'diiduale au 0o!" ,o"o$ul di' !pa"ele ace!"ei c$e-"e$i1 p$oduc"ii"a"ea "e$e'u$ilo$ p$ia"e 0ii'd de "$ei o$i ,ai $idica"% deca" cea a "e$e'u$ilo$ di' p$op$ie"a"ea !"a"ului( A&$icul"u$a Moldoei a 0o!" "$adi#io'al o$ie'"a"% !p$e c$e-"e$ea p$oduc#iei e&e"ale -i ,ai i'"ai ele "oa"e a i#ei de ie1 le&u,elo$ -i 0$uc"elo$( Co,pe"i"ii"a"ea p$odu!elo$ di' #%$ile ,e,b$e ale U'iu'ii Eu$ope'e i' cea ,ai ,a$e ,%!u$% a 0o!" -i e!"e ,e'#i'u"% de !ube'#io'a$ea p$oduc#iei a&$icole1 p$o"e.a"% de ,e"ode "a$i0a$e -i 'e"a$i0a$e1 de aceea acce!ul p$odu!elo$ ,oldoe'e-"i pe pia#a U'iu'ii Eu$ope'e $%,a'e de!"ul de di0icil( Co,pa$a"i cu #%$ile U'iu'ii Eu$ope'e( i' Republica Moldoa !u!#i'e$ea !ec"o$ului a&$icol de c%"$e !"a" e!"e 0oa$"e li,i"a"%( De la i'cepu"ul pe$ioadei de "$a'/i#ie1 a&$icul"u$a Moldoei a i'$e&i!"$a" !c2i,b%$i e!e'#iale i' !0e$a de p$oduc#ie1 co'!u,1 co,e$# e3"e$io$1 e"c( T$a'!0o$,%$ile p$odu!e i' eco'o,ia #%$ii au i,pu! 'ece!i"a"ea !c2i,b%$ilo$ $adicale i' $ela#iile de p$op$ie"a"e1 ,e"odele de &o!pod%$i$e1 a!"0el o0e$i'd po!ibili"%#i 'oi de ac"ii"a"e -i de/ol"a$e a !ec"o$ul a&$a$( a&$a $( Pu'e$ea i' i&oa$e a Codului Fu'cia$ i' a'ul 4556 a ,a$ca" i'cepu"ul o0icial a reformei funciare i' Moldoa( i' co'0o$,i"a"e cu p$eede$ile Codului Fu'cia$ ,ai ,ul" de 4(6 ,ilioa'e de oa,e'i au ob#i'u" d$ep"ul de p$op$ie"a"e p$ia"% a!up$a p%,a'"ului( I' a'ii 455784559 Gue$'ul Moldoei cu !u!#i'e$ea A&e'#iei S"a"elo$ U'i"e pe'"$u De/ol"a$e I'"e$'a#io'al% a i,ple,e'"a"
p$oiec"ul pilo" :P%,a'"; i' 96 &o!pod%$ii colec"ie di' <4 de $aioa'e di' Moldoa( P$o&$a,ul 'a#io'al :P%,a'"; =PNP> a 0o!" la'!a" i' ,a$"ie 455? U'ii !peciali-"i co'!ide$% c% u'ul di' $e/ul"a"ele 'e&a"ie a p$ia"i/%$ii i' ,a!% a 0o!" 0$a&,e'"a$ea "e$e'u$ilo$ a&$icole ca$e co,plic% u"ili/a$ea "e2'olo&iilo$ ,ode$'e de p$oduce$e i' do,e'iul a&$icul"u$ii1 i,piedica'd a!"0el c$e-"e$ea e0icie'"%( 2. Priorităţile de dezvoltare a agriculturii Moldovei in următorul deceniu
I' ul"i,ii doi a'i a&$icul"u$a Moldoei i'$e&i!"$ea/% a'u,i"e !ucce!e@ pe'"$u p$i$'a da"% dup% o de!c$e-"e$e ca$e a du$a" /ece a'i 8!e co'"u$ea/% o c$e-"e$e a p$oduc#iei a&$icole( To"oda"% a&$icul"u$a Moldoei i'c% 'u a elabo$a" o $e/i!"e'#% a'u,i"% co'"$a cap$iciilo$ 'a"u$ii@ cele ,ai ,ici deie$i de $e,e p$ooac% aba"e$i ,a.o$e1 i'"$8o di$ec#ie !au al"a1 p$ii'd olu,ul p$oduc#iei( C$e-"e$ea a au" loc da"o$i"% u$,%"o$ilo$ 0ac"o$i@ 8c$e-"e$ea &e'e$al% a eco'o,iei co'!u,a"o$ilo$ p$i'cipali ai p$oduc#iei ,oldoe'e-"i 8!ec"o$ul p$ia" i' a&$icul"u$% a i'"$a" i' 0a/a de adap"a$e la co'di#iile de pia#% 8au i'cepu" !% aduc% $e/ul"a"e p$o&$a,ele de a!i!"e'#% pe'"$u c$ea$ea i'0$a!"$uc"u$ii de pia#% i' a&$icul"u$% cu !p$i.i'ul 0i'a'cia$ al o$&a'i/a#iilo$ i'"e$'a#io'ale -i al #%$ilo$ do'a"oa$e 8a !po$i" 0lu3ul !u$!elo$ 0i'a'cia$e i' a&$icul"u$% Toa"e ace!"ea o$be!c de!p$e 0ap"ul c% a&$icul"u$a Moldoei a "$%i" cea ,ai di0icil% pe$ioad% a c$i/ei -i a i'cepu" !% !e $ed$e!e/e( i'!% pe'"$u co'!olida$ea !ucce!ului i' a&$icul"u$% pe'"$u u$,%"o$ul dece'iu e!"e 'eoie !% 0ie i'"$ep$i'!e u' -i$ de ,%!u$i !upli,e'"a$e@ I' p$i,ul $a'd1 e!"e 'ece!a$ ca 0e$,ie$ilo$ !% li !e &a$a'"e/e d$ep"ul pe$!o'al de a ale&e 0o$,a -i "ipul &o!pod%$i$ii( I' al doilea $a'd1 e!"e 'ece!a$% de/ol"a$ea ,eca'i!,elo$ eco'o,ice ca$e !"i,ulea/% co'!olida$ea "e$e'u$ilo$ a&$icole -i co'ce'"$a$ea lo$ i' ,ai'ile p$op$ie"a$ilo$ celo$ ,ai e0icie'#i(
I' al "$eilea $a'd1 !e ce$e i'"e'!i0ica$ea 0lu3ului $e!u$!elo$ 0i'a'cia$e i' a&$icul"u$% I' al pa"$ulea $a'd1 "$ebuie ca e0o$"u$ile co'duce$ii !ec"o$ului a&$icol !% 0ie co'ce'"$a"e( i' pa$"icula$1 a!up$a i,bu'%"%#i$ii $e&i,ului de e3po$"( I' al ci'cilea $a'd1 #i'a'd co'" de po!ibili"%#ile li,i"a"e ale Moldoei p$ii'd aco$da$ea !ub!idiilo$ ele !"a" i' a&$icul"u$%1 !ub!idiile o0e$i"e "$ebuie !% 0ie o$ie'"a"e !p$e di$ec#iile cele ,ai cu pe$!pec"i%( I' al -a!elea $a'd1 ,a3i, de e0o$"u$i "$ebuie co'ce'"$a"e a!up$a de/ol"%$ii i'0$a!"$uc"u$ii !ec"o$ului a&$a$@ !i!"e,ele ce'"$elo$ e"e$i'a$e1 pu'c"elo$ de i'!%,a'#a$e a$"i0icial%1 pie#elo$ e' &$o!1 $epa$a#ia -i de!e$i$ea "e2'icii a&$icole( 3. Formarea relaţiilor de piaţă in sectorul agriculturii
O co,po'e'"% i,po$"a'"% i' p$oce!ul de $e!"$uc"u$a$e a !ec"o$ului a&$oali,e'"a$ co'!"i"uie i,ple,e'"a$ea u'ei a&$icul"u$i co,e$ciale du$abile( P$i'cipalele ca'ale i'"e$'e de co,e$ciali/a$e pe'"$u ,a.o$i"a"ea p$odu!elo$ a&$icole $%,a' a 0i pie#ele o$%-e'e-"i( To"oda"% o pa$"e co'!ide$abil% e!"e p$ede!"i'a"% i'"$ep$i'de$ilo$ de p$eluc$a$e -i i'"$ep$i'de$ilo$ de colec"a$e8 i'"e$,edie$e18 pe'"$u co,e$ciali/a$ea ul"e$ioa$% cu $idica"a( i' p$e/e'"1 co,e$ciali/a$ea p$odu!elo$ a&$icole co'!"i"uie u'a di' p$i'cipalele p$eocup%$i a 0e$,ie$ilo$ p$ia#i1 p$i'cipala co'!"$a'&e$e 0a#% de e3"i'de$ea p$oduce$ii de!0%-u$a"e de ace-"ia( Co,e$ciali/a$ea1 i'!%1 depi'de de u' -i$ de 0ac"o$i ce #i' de "ipul cul"u$ilo$ p$odu!e1 cali"a"ea -i ca'"i"a"ea ace!"o$a1 ce$e$ea e0ec"i%1 co,ple3i"a"ea de p$eluc$a$e1 co'cu$e'#a -i !e$iciile de ,a$e"i'&( La ,o,e'"ul de 0a#%1 p$oduc%"o$ii a&$icoli i'"$ep$i'd e0o$"u$i de $e!"abili$e a ca'alelo$ de ,a$e"i'& a p$odu!elo$ a&$icole1 de!"$%,a"e i' ul"i,ii a'i1 cea ,ai ,a$e a"e'#ie 0ii'd aco$da"% a!i&u$%$ii i'0o$,a#io'ale cu p$ii$e la pia#% -i i'ce$c%$ii de !"abili$e a le&%"u$ilo$ i'"$e 0u$'i/o$ii de ,a"e$iale de p$oduc#ie1 p$oduc%"o$i1 i'"$ep$i'de$ile de p$eluc$a$e -i cu,p%$%"o$ii po"e'#iali( To"oda"%1 a 0o!" eide'#ia"% 'ece!i"a"ea c$e%$ii i' Moldoa a
u'ei bu$!e u'ie$!ale1 ca$e di!pu'e de ba/a de da"e p$ii'd po"e'#ialul de p$oduc#ie a&$icol% -i poa"e p$o,oa ,%$0u$ile a&$oali,e'"a$e pe pia#a i'"e$'% -i e3"e$'%1 $e&le,e'"ea/% p$e#u$ile p$odu!elo$ a&$oali,e'"a$e1 di!pu'e de i'0o$,a#ii p$ii'd $e&i,ul co,e$cial ,o'dial e"c( P$i' u$,a$e1 co,e$#ul e3"e$io$ 'a#io'al cu p$odu!e
