Universiteti I Prishtinës, Fakulteti I Mjekësisë
PUNIM SEMINARIK TEMA : DIAGNOSTIFIKIMI IMAZHERIK I ESOFAGUT DHE LUKTHIT Lënda : RADIOLOGJI
Punoi
: Tomor Huskaj
DIAGNOSTIKA IMAZHERIKE E EZOFAGUT EKZAMINIMI RËNTGENOLOGJIK I EZOFAGUT EZOFAGUT Në ekzaminimin e ezofagut rol të rëndesishëm luan rëntgenoskopia e cila ndihmon shumë në përcjelljen e masës ushqimore dhe zgjerimin e mureve të ezofagut gjatë gëlltitjes,rëntgenografia behet ne pozicione të ndryshme që të zbulohen ndryshimet patologjike në muret e tij. Ekzaminimi mund të bëhet shtrirë,në këmbë (ku shihet pjesa e siperme e esophagut). Meqenëse nuk ka contrast të mjaftushëm për pamjen e esophagut përdoret kontrasti artificial I sulfatit te bariumit I holluar 1:2. Ekzaminimi fillon me contrast të holluar në këmbë dhe fillon përcjellja e aktit t ë gëlltitjes në tërë gjatësinë e tij.Për përcjelljen e ndryshimeve mukozale përdorim sulfat bariumi me dy të verdhë të vesë që të ngjitet në muret mukozale të ezofagut. Anatomia e Ezofagut: Ezofagut: Fillon nga C6 (vertebra Cervicalis 6) deri të T11 (Thoracalis 11) futet ne tri pjese të trupit të njeriut në atë: qafore,torakale dhe abdomiale. Ka tri ngushtica një në fillimin e tij,një në nivelin e ndarjes së t rakesë dhe në hiatus esophageus. Përbehet nga tri shtresa : mukozale,muskulare dhe adventicia Ka lidhje të ngushta me organet fqinje dhe aortën,trakenë aortën,trakenë (siq shihet në figurë) dhe cdo ndryshim patologjik në njerën mund jap ndryshime indirekte në tjetrën, prandaj ka rëndesi të madhe ekzaminimi I ezofagut me contrast. Metodat Ekzaminuese – janë : ● Ekzaminimi nativ I abdomenit në pozitë vertikale PA ● Shikimi I ezofagut me contrast ● Farmakoradiografia ● CT – tomografia ● Endoskopia ultrasonogragike
SËMUNDJET E EZOFAGUT Ndryshimet në pozitë – Janë shumë faktorë të cilët ndikojnë në ndryshimin e pozitës së ezofagut si p.sh: ndryshimet në mediastinum, në pjesën cervikale,ndryshimet në shtyllën kurrizore,nryshimet kurrizore,nryshimet në pleurë etj.
crregullimet e aktit të gëlltitjes që vijnë si pasojë e Ҫrregullimet e funksionit – Përfshinë crregullimet crregullimeve neuro muskulore siq janë : sindroma e Parkinsonit, paraliza pseudobulbare,miastenia pseudobulbare,miastenia gravis,tabes gravis,tabes etj. ezofagut.Te kjo Ahalazioni – crregullim funksional ku mungon relaksimi normal I pjesës distale të ezofagut.T smundje ezofagu ka formën e hinkës me ngushtim në pjesën distale ,muret janë të përdredhura ,me dillatim (si pasojë e vështirësive në z brazje). Ekzaminimi bëhet me qumësht barium me contrast. contrast. Malformacionet – Atrezionet janë format më të shpeshta të kësaj sëmundje dhe radiologjikisht paraqitet në formë fistulle në tri forma: - Atrezion Atrezion I ezofag ezofagut ut me me fistullë fistullë trakeoez trakeoezofag ofageale eale - Fistul Fistullë lë trak trakeoe eoezo zofa fagea geale le pa atrezi atrezion on - Fistu Fistullë llë ne form formë ë të të ger germë mëss H
Ekzaminimi radiologjik bëhet me contrast hidrosolubil me osmolaritet të ulët nëpër sonda të cilin mund ta kthejmë prapa.
Strikturat e ezofagut Strikturat paraqesin ngushtica të ndryshme që vijnë si pasojë e djegieve me mjete kimike si pasojë aksidentale apo me qellim të vetvrasjes,këto djegie mund të ndodhin në pjesë të ndryshme të esophagut por vendet më të shpeshta janë ngushticat e para dhe të dytat. Faza fillestare paraqet hyperemia pastaj edemat dhe vjen deri te nekrozat. Ekzaminimi rentgenologjik rentgenologjik preferohet preferohet pas 10 ditëve me qëllim të zbulimit të shtrirjes së procesit,shkalles procesit,shkalles se djegies ,formën dhe strukturën si dhe komplikimet e mundëshme. Për ekzaminim përdoret kontrasti pozitiv I tretshëm në ujë,gjatë ekzaminimit verehet ngushticë në vendin e prekur me lëndë djegëse rajoni paraqitet jo I kufizuar mirë dhe I dhembezuar.Mbi ngushticë verehet një zgjërim I lehtë.
DIVERTIKUJT E EZOFAGUT Divertikujt e ezofagut janë të dyllojshëm:
Pulzativë dhe të traksionit.
mukozës në mes të shtresës muskulore të Divertikujt Pulzativë – – formohen si rrjedhojë e proturzionit të mukozës tërthortë dhe vertikale.Ka formën e kërpurdhës kërpurdhës me bisht për ezofagun.Zakon ezofagun.Zakonisht isht lokalizohen në pjesën pjesë n e pasme të ezofagut. Divertikujt e traksionit – formohen si pasojë e inflamacioneve te pjeseve të ndryshme të ezofagut.Kanë formë trekëndëshi.
EZOFAGITI Ezofagiti vjen si rrjedhojë e shumë faktorëve faktorëve si : Inflamacioni,refluksit gastroezofagitis, gastroezofagitis, djegieve nga veprimi I rrezeve jonizuese,kërpurdhat jonizuese,kërpurdhat etj. Ekzaminimi I ezofagut në sëmundje të tilla bëhet me contrast contrast të trashë duke e përcjellur proceduren proceduren në ekranin televiziv,ku televiziv,ku duhet verejtur mirë kalushmërinë së pastës nëpër muret e ezofagut
HERNITË DIAFRAGMALE Hernia diafragmale është kalushmëria e organëve abdominale në toraks nëpër vrimën normale,në vrimat atipike që janë si mungesë e ngecjes në zhvillim të diafragmës si psh: vrima e Bochdalekut,Larreyev Bochdalekut,Larreyev etj. -
Hern ernia Hija Hijattale ale – është kalimi I organeve organeve abdominale në kafazin kafazin e krahrorit krahrorit nëpër vrimën ezofageale,që ezofageale,që mund të jetë aksiale, paraezofageale paraezofageale ose e përzier. përzier.
-
Hernia Aksial iale – shkaktohet shkaktohet me rreshqitjen e fundit të lukthit në toraks.
-
Hern Hernia ia Par Paraezo aezofa faag agea eale le – shkatohet me futjen e fundusit dhe nje pjese te lukthit ne toraks.
Ekzaminimi rëntgenologjik bëhet me barium në pozitën e shtrirë apo me kokë poshtë. Hernia është si rezultat I ngecjes së diafragmës në zhvillim,mund të jetë e lindur, Ndonjëhere prezantohet prezantohet në moshë të re e nganjeherë në të shtyrë.
TUMORET E EZOFAGUT EZOFAGUT – ndahen ne Tumore Beninje dhe Malinje TUMORET BENINJE Mund të jenë epiteliale,si adenomat,polipet,papillomat dhe si mezenkimale – lejomiomat,lipomat,fibromat lejomiomat,lipomat,fibr omat etj.Mund të shkaktojnë obduksion kalimtarë dhe pengesa në gelltitje .Radiologjikisht vërehen në formë ovale apo të rrumbullakët Nuk pëngojnë në peristaltikë,nganjehere peristaltikë,nganjehere janë të mëdhenjë dhe zgjerojnë ezofagun.
TUMORET MALINJE Mund të jenë je në epiteliale,planocelulare dhe adenokarcinomate. adenokarcinomate. Më së shumti janë të vendosura në 1/3 distale .Mund të përfshihet edhe nga tumoret e bronkeve e mediastinumit etj. Më së shumti prekë prekë moshat 50-70 vje car Verehet Verehet në tri forma : polipoze,infiltrative,skiroz polipoze,infiltrative,skiroze. e. Në rëntgen verehen si ndryshim forme ku mungon një pjesë e ezofagut.
DIAGNOSTIKA IMAZHERIKE E LUKTHIT EKZAMINIMI RËNTGENOLOGJIK I LUKTHIT
Anatomia e Lukthit – Kardia është pjesa fillestare e cila e lidh ezofagun me lukthin.Pjesa e cila gjendet në afërsi të kardisë quhet pars-cardiac,fundusi shtrihet nën diafragmën e majtë .Corpusi shtrihet nga fundusi deri të pjesa horizontale e lukthit – angulusi. Pjesa pyllorike shtrihet nga incisura agullaris deri deri te pylori. Lukthi gjendet afer organeve organeve tjera si veshkat,melqia pankreasi etj. Muret e lukthit janë të ndërtuara nga tri shtresa: Tunica seroza,Tunica seroza,Tunica muscularis,Tunica mucosa Radiologjikisht forma e lukthit ndryshon sipas ti pit,konstrikcionit,gjinise,to pit,konstrikcionit,gjinise,tonusit,pozicionit nusit,pozicionit etj.
Metodat diagnostike janë ndër më të shpeshtat ato radiologjike me contrast të dyfishtë,në pozita të ndryshme sipas nevojës përdoret farmakoradiologjia farmakoradiologjia dhe sipas indikacionit edhe CT dhe ultrazëri. Për ekzaminimin e lukthit,duhet të jetë 8 orë I zbrazët,nuk preferohet duhani.
SËMUNDJET E LUKTHIT LUKTHI HIPERTONIK – është I vendosur lart dhe gati horizontalisht.Valët peeristaltike janë të shumta dhe me ampulla të zmadhuara. Lukthi hipotonik mund të duket disa centimetra nën krista illiaka. Përcjellja e valëve peristaltike ka rëndesi të madhe për përcaktimin e elasticitetit të mureve të lukthit .
ATONIJA – është rast I rrallë që karakterizohet me një zgjërim shumë të madh të lukthit.Kjo mund të vijë si rrjedhojë e ndryshimeve ekstragastrike si te ileusi paralitik.Ndryshimi I pozitës së lukthit në rëntgen duket mjaft qartë dhe kjo vjen si pasojë e ndryshimeve patologjike në organet fqinje ,për shkak të tumoreve të ndryshme .
Ekzaminimi me mbushje të plotë I diferencon pozitat e lukthit. NDRYSHIMET NE MUKOZ - ndryshimet në mukozë mund të prezantohen si gastrit I cili radiologjikisht është I injoruar nga klinikistat,endoskopistat. Ndryshimin e mukozës si atrofi apo hipertrofi e shkaktojnë faktorë të shumtë.
GASTRITI EROZIV – EROZIV – karakterizohet me ndryshime të shumta ulcerative në mukozë,në formë defekteve të ndryshme ,me edemë perifokale.Radiologjikisht me contrast të dyfishtë me teknik të fortë vërejmë depozitime të shumta kontrasti kontrasti nëpër krater të ulceracioneve në mukozë.
ANOMALIT E LUKTHIT – Mund të jenë të lindura dhe të fituara që përfshijnë divertikujt e lukthit,atrezionet e pillorusit,si pilorosterozën pilorosterozën hipertrofike hipertrofike të fëmijët etj.
DIVERTIKUJT E LUKTHIT – Rrallë janë të medhenj,për dallim nga divertikujt e ezofagut.Kryesisht ezofagut.Kryesisht janë të vendosur në rajonin medial të fundusit.Diagnoza radiologjike është e sigurt nëse në diverkull përcillet edhe pala e mukozës. Pilorostenoza hipertrofike – lajmërohet të posalindurit,vjen si rezultat I stenozës në pillorus.Diagnoza vëndoset me ultrazërin transabdominal ku verehet trashja e murit. Shenjat radiologjike janë karakteristike.Në karakteristike.Në lukth gjendet kontrasti kontrasti 6-24 orësh.Lukthi është I dillatuar.Kanali dillatuar.Kanali pyllorik është më I zgjatur ,në bulbus vërehet muskulatura hipertrofike hipertrofike Anomalitë në formë janë të shumta si lukthi kaskad,volvulus dhe herni hijatale kur lukthi pjesërisht gjendet në toraks.
ULCERA PEPTIKE – Ulcera peptike peptike është me e rrallë se ulcera e duodenit.Fillon me defect në mukozë të tipit eroziv,pastaj kalon në shtresën muskulomukozale deri te seroza . Etiologjia e Ulcerës v jen nga medikamentet e ndryshme,ndër faktorë potencial duhet të përmendet edhe aciditeti I lukthit. Shënjat rëntgenologjike rëntgenologjike – prezantohën prezantohën si depo-kontrasti depo-kontrasti nëpër kraterin e ulcerës. Përthithja e rrezeve varet nga sasia e kontrastit të depozituar. Nëse krateri I lukthit është I mbushur me koagula gjaku apo ushqim atëhere sasia e kontrastit kontrastit do të jetë me e vogël dhe kështu do të kemi një nishë të vogël ulceroze dhe e cila nuk do të jetë e mjaftueshme për diagnostifikim Rajoni më I preferuar preferuar për ulcera në lukth është pjesa angullare e lukthit l ukthit –kurvaturës së vogël. Të gjotha nishat ulceroze përcillen më zonë edematoze në formë të një unaze. Madhësia e ulcerozës nuk dëshmon për malinjitetin ose beninjitetin prandaj për të gjitha këto raste kur janë të dyshimta spazmat përdoret farmakiradiologjia farmakiradiologjia për ti dalluar spazmat nga ndryshimet organike. organike.
TUMORET E LUKTHIT
TUMORET BENINJE- Janë relativisht të rralla,më së shumti lokalizohen në pjesën e corpusit dhe në antrum; Histologjikisht janë si : adenoma,fibroma,mioma,hemangioma,neu adenoma,fibroma,mioma,hemangioma,neurinoma rinoma etj. Shenjat radiologjike radiologjike janë defekte në mbushje të rrumbullakta rrumbullakta në contrast. contrast.
TUMORET MALINJE – Karcinoma e lukthit është tumori më I shpeshtë malinjë dhe ndahet në vegjetativ,infiltrative,ulcero vegjetativ,infiltrative,ulcerozz etj. -
Forma orma veg vegje jettative tive – janë adenocarcinoma me strom të vogël.Tumori rritet kah lumeni ku ekzaminimi radiologjik është defect në mbushje të dhembezuar etj.
-
Forma orma infi infilt ltrrativ ative e – ky lloj nuk formon masë me rrithe intrakavitare,por intrakavitare,por infiltron murin e lukthit deri në submukozë apo edhe nën të.Muri I lukthit është rigjid pa peristaltic.Nëse ndodhë në korpus I jep formën e orës së rerës.
-
Forma orma ulcer lcero oze – Kjo formë mund të shfaqet në të gjitha format e karcinomave.
GASTRITISI - ky term përdoret për inflamacionet akute akute dhe kronike jospecifike jospecifike të mukozës së lukthit Edhepse hipersekrecioni dhe mukusi janë shenja të sigurta s igurta për gastritisin prapseprap kjo diagnozë nuk është e sigurt radiologjikisht Radiologjikisht diagnoza e gastritisit nuk është e sigurt përshkak të autoplasticitetit të mukozës. mukozës.
LUKTHI I OPERUAR Intervenimet e ndryshme kirurgjike ne lukth ndryshojnë formën dhe ndërtimin normal të lukthit. Për këtë nga anamneza dhe dokumentacioni dokumentacioni përkatës duhet të jemi të njoftuar për intervenimin kirurgjik dhe formën e tij
GASTRITISI
