Akcionen Akcionen plan plan za za mentorstv mentorstvo o na nastavnik-O nastavnik-OU U Sv. Kiril I Metodij Metodij s. s. Bu~in Bu~in
AKCIONO PLANIRAWE NA MENTORSTVOTO
Ako vnimatelno gi razgledame zakonskite i podzakonskite akti mentorstvoto e regulirano na sledniov na~in: Vo ~lenot 75 od Zakonot za osnovno obrazovanie1) i ~len ~len 16 i 17 od od Pravilnikot Pravilnikot za na~i na~ino nott i post postap apkat kata a pri polag polagaw awe e stru~ stru~en en ispit ispit na u~ite u~itel, l, nasta nastavn vnik ik,, stru stru~e ~en n 2 rabotnik i vospituva~ vo osnovnoto u~ili{te ) se veli deka pripravnikot se osposobuva so pomo{ na mentor koj go opredeluva Nastavni~kiot sovet. Istiot podgotvuva plan za rabota, vodi evidencija za rabota so nego i pi{uva Izve{taj i Mislewe za pripravnikot. Pove}emina avtori-prakti~ari od oblasta na obrazovanieto vrz osnova na li~nite li~nite iskustva predlagaat predlagaat re{enija re{enija za toa kako idniot idniot mentor sovesno sovesno i profesionalno profesionalno da odgovori na ovaa slo`ena zada~a. Site avtori na problemot mu prio|aat od razli~ni aspekti i zafa}aat va`ni delovi od mentorstvoto. Gi izdvojuvame slednite razmisluvawa i konstatacii: 1.Celite i zada~ite zada~ite vo Planot Planot za rabota na mentorot mentorot so pripravnikot vo osnovnoto osnovnoto 3 u~ili{te M. Nikoli} ) gi definira sosema korektno. Spored nego celite na mentorot se: a)Osposobuvawe na pripravnikot za samostojna vospitno-obrazovna rabota; b)Uspe{no podgotvuvawe i polagawe na stru~niot ispit. A negovite zada~i se slednite: -Zapoznavawe so li~nosta na pripravnikot; -Zapoz -Zapoznav navawe awe so stepen stepenot ot na usvoen usvoenite ite teoret teoretski ski znaew znaewa a i mo`no mo`nostit stite e za uspe{no uspe{no koristewe na tie znaewa vo nastavata; -Razvivawe na iskren i doverliv odnos pome|u mentorot i pripravnikot i nivna sorabotka na princi principit pite e na nepos neposred redna na zaedni zaedni~ka ~ka rabota, rabota, maksim maksimaln alno o zalaga zalagawe we,, prakti~ prakti~nost nost,, sistemati~nost, inicijativnost, odgovornost, kritika i samokritika; -Razvivawe qubov kaj pripravnikot kon decata i gradewe pravilen odnos kon rabotata i profesijata; -Kontinuirano sledewe i pottiknuvawe na razvojot i napreduvaweto na pripravnikot;
Akcionen plan za mentorstvo na nastavnik-OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
Vtorata etapa e obukata i taa vo sebe vklu~uva zapoznavawe so: zakonskite propisi, site vidovi na planovi i programi, site vidovi na planirawa vo nastavata, vodeweto na pedago{kata evidencija i dokumentacija, organizacijata i artikulacijata na nastavata, klimata vo paralelkata i u~ili{teto (interakciskite odnosi na relacija: nastavnici, u~enici, roditeli), sledeweto, vrednuvaweto i analizata na znaewata, sposobnostite i napreduvaweto na u~enicite, vonnastavnite aktivnosti na u~enicite, u~estvoto vo rabotata na stru~nite organi i tela i dr. Tretata etapa e prakti~nata rabota i taa vo sebe vklu~uva: implementacija na planiranoto vo nastavata i vonnastavata, manifestirawe na kreativnost i sorabotka vo rabotata, dobri interakciski odnosi na site nivoa vo u~ili{teto, realna procenka i vrednuvawe na sposobnostite i rezultatite na u~enicite, ispolnitelnost vo vr{eweto na dejnosta, prifa}awe i implementacija na sugestiite od pedago{kiot tim, vodewe na dnevnik za porealna evalvacija na postignatite rezultati za vreme na pripravni{tvoto i dr. ^etvrtata etapa se sostoi od: sledeweto, vrednuvaweto i unapreduvaweto na rabotata na pripravnikot (evalvacija na postigawata), podgotovka na pripravnikot za stru~niot ispit, izgotvuvawe na Mislewe na mentorot za pripravnikot, podgotovka za prakti~nata rabota (nastavniot ~as), izborot na tema za stru~niot ispit, prijavuvawe na pripravnikot za polagawe na stru~niot ispit i na krajot odbrana na stru~niot ispit. 3.Pi{uvaj}i za fazite na u~ewe niz koi {to pripravnikot niz mentorskiot proces na rabota mora da pomine I. Soklevski5) gi nabrojuva slednite: -fazata na u~ewe od mentorot; -fazata na u~ewe od sredinata; -fazata na u~ewe preku nadgleduvawe; -fazata na u~ewe od kolegite i; -fazata na ve`bawe i praktikuvawe. Kako tim na ovoj problem mu prijdovme taka {to gi po~ituvavme i prifativme razmisluvawata no voedno se obidovme da otideme ~ekor napred. Imeno, trgnuvaj}i od toa deka vo Pravilnikot e zapi{ano deka mentorot e dol`en da izraboti Plan za rabota so pripravnikot toa nas ne motivira na ovoj problem da mu prijdeme taka {to }e izrabotime
Akcionen plan za mentorstvo na nastavnik-OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
potoa da ponudime Akcionen plan za mentorstvo i Evalvacionen list za sledewe i vrednuvawe na rabotata na nastavnikot-pripravnik. Se nadevame deka ovie dva dokumenti }e im bidat od korist na prakti~arite.
Koristena literatura 1.Pravilnik za na~inot i postapkata pri polagawe stru~en ispit na u~itel, nastavnik, stru~en rabotnik i vospituva~ vo osnovnoto u~ili{te, Slu`ben vesnik na RM, br.44/95; 2.Zakon za osnovno obrazovanie, Slu`ben vesnik na RM br. 52/2002; 3.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot za osnovno obrazovanie, Slu`ben vesnik na RM, br. 63/2004; 4.*Osnovi za programirawe na vonnastavnata vospitno-obrazovna dejnost na osnovnoto u~ili{te i na rabotata na stru~nite rabotnici*, Ministerstvo za obrazovanie i fizi~ka kultura, Pedago{ki zavod na Makedonija, Skopje, januari 1998 godina 5.B. Jovi}, M. Dav~eva, *Mo`en priod za instruktivno vodstvo so nastavnik po~etnikpripravnik*, Prosveten rabotnik, 25 juni, 1997 god; 6.M. Nikoli}, *Plan na mentorot za rabota so pripravnik vo osnovnoto u~ili{te*, Prosveten rabotnik, 11 septemvri, 1997 god; 7.I. Soklevski, *Fazi na mentorskiot proces*, Prosveten rabotnik, 20 oktomvri, 2004 god; 8.*Osnovno obrazovanie, sodr`ini i organizacija na vospitno obrazovnata dejnost*, Ministerstvo za obrazovanie i fizi~ka kultura, Pedago{ki zavod na Makedonija,Skopje, 1996 god.
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
4.
5.
6.
Izgotvuvawe na site vidovi planirawa: -globalno, -tematsko, -nedelno, -dnevno planirawe. -Metodska podgotovka na site vidovi na nastavni ~asovi i nivna realizacija -Recenzija na metodskite podgotovki na pripravnikot i realizacijata na nastavni ~asovi Na~inot na sledewe i evalvacija na postigawata kaj u~enicite.
7.
Podgotovka, organizirawe i realizacija na nastavni ekskurzii, nabquduvawa, istra`uvawa i izleti.
8.
Planirawe na: dopolnitelna, dodatna nastava, slobod. u~en. aktivnosti, izborot na u~enici, formiraweto na sekciite i realizacijata na ~asovite i aktivnostite
9.
Organizacija i realizacija
Zaedni~ka izrabotka na planirawata so individualna pomo{ na mentorot i stru~niot aktiv.
Mentorot, ~lenovite na aktivot, stru~nite sorabotni.
Eden ~as vo nedelata-sekoj petok
Nastaven plan i program, gotovi modeli na planirawa, stru~na literatura
-Prezentacija na nastavni ~asovi od mentorot . -Sledewe na prezentacijata na nastavni ~asovi od pripravnikot Zaedni~ka podgotovka, realizacija i analiza na postigawata na testovite, kontrolnite zada~i, pismenite raboti so analiti~ki listovi, zapisi, tabeli, dijagrami i sl. Zaedni~ko planirawe, organizirawe i realizirawe preku timska rabota.
Mentorot, stru~nite sorabotni.
Dva ~asa na sekoi dve nedeli
Nastaven plan, u~ebnici, prira~nici, stru~na literatura, nagledni sredstva.
Mentorot, direktorot, stru~nite sorabotni.
Eden ~as vo nedelata
Nastaven plan, u~ebnici, prira~nici, stru~na literatura, spisanija, nagledni sredstva
Mentorot, stru~nite sorabotni., direktorot
Dva ~asa pred sekoja realizacija na ovie aktivnosti
Timska sorabota so aktivot. Demonstracija na aktivnosti i ~asovi.
Pomo{ vo
Mentorot, stru~nite sorabotni., direktorot
Mentorot,
Raspredelenijata po nastavni predmeti, Godi{nata programa za rabota na u~ili{teto Eden ~as Prira~nikot *Osnovi nedelno vo tekot za programirawe na na Septemvri i von nastavnite Oktomvri, a dejnosti*, Programi potoa po potreba za rabota na dodatnata nastava, u~ebnici, spisanija, stru~na literatura Eden ~as pred Godi{nata 5
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
na op{testveno korisnata rabota na u~enicite od paralelkata
10.
Sledewe na rabotata na pripravnikot, evalvacija i izgotvuvawe na Izve{taj za rabotata na pripravnikot.
11. Zapoznavawe so postavenosta i na~inot na rabota na stru~nite organi i tela vo u~ili{teto.
12.
Stru~no usovr{uvawe na nastavnikot.
organizacijata i realizacijata na ~isteweto i ureduvaweto na u~ilnicata, u~ili{niot dvor i zgradata, odr`uvaweto na neposrednata okolina na u~ili{teto, odr`uvaweto na kulturno istoriskite spomenici vo blizina na u~ili{teto -Uvid vo planirawata, realizacijata, evidencijata i dokumentacijata. -Izgotvuvawe na pismen izve{taj
Zapoznavawe so Programite za rabota na stru~nite organi i tela vo u~ili{teto, vremeto na odr`uvawe na sostanocite i odlukite doneseni vo niv Upatuvawe za koristewe na stru~na literatura i spisanija, u~estvo vo rabotata
sekoja aktivnost: ekolo{ki akcii, denot na planetata Zemja, denot na rabotnite akcii, istoriski nastani i t.n.
programa za rabota na u~ili{teto, Kalendarot za u~ebnata godina, predmetnite raspredelenija
Mentorot, direktor, stru~nite sorabotni.
Eden ~as nedelno
Mentorot, direktorot, stru~nite sorabotni.
Vtorata i tretata nedela od po~etokot na pripravni~kiot sta`-po dva ~asa nedelno
Evidenten list za sledewe na site vidovi na planirawa, izraboteni podgotovki za ~asovi, izrabotki na u~enicite i protokolite za snimawe na nastavnite ~asovi. Godi{nite programi za rabota na stru~nite organi i tela vo u~ili{teto
Mentorot, stru~ni sorabotni.
Dva ~asa mese~no
U~ili{nata biblioteka, li~nata biblioteka, iskustvoto na 6
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
na stru~nite aktivi, u~estvo na seminari. 13.
Sorabotka so lokalnata sredina
14.
Gradewe na pozitivna klima vo paralelkata i u~ili{teto vo tekot na rabotata so: u~enicite, roditelite, kolegite, stru~nite sorabotnici, direktorot
15.
U~estvo na paralelkata vo javnata i kulturnata dejnost na u~ili{teto
-Aktivirawe na Sovetot na roditeli na paralelkata. -Komunikacija so pretstavnikot na paralelkata vo Sovetot na roditeli na u~ili{teto. -Instruirawe za odr`uvawe na idividualni, grupni i kolektivni sredbi so roditelite. Donesuvawe na pravila i kodeks na odnesuvawe vo paralekata. Obuka na pripravnikot za pozitivna komunikacija. Upotreba na instrumenti (anketa, sociogram). Pomo{ pri podgotovkata i prezentiraweto na postignatite rezultati na paralelkata.
mentorot, Programata za rabota na stru~niot aktiv. Iskustvoto na mentorot, stru~nite sorabotnici, stru~nata literatura, spisanijata, Godi{nata programa na u~ili{teto
Mentorot, stru~nite sorabotn.
Eden ~as nedelno
Mentorot, stru~ni sorabotni. direktor, roditelite
Eden ~as vo tekot na nedelata- sekoj ponedelnik
Li~niot primer, stru~na literatura
Mentorot, stru~nite organi i sorabotni.
Eden ~as pred: sredbite so roditelite, odbele`uvaweto na dr`avni praznici, Patroniot praznik na u~ili{teto, Detskite smotri,
Godi{nata programa za rabota na u~ili{teto, Kalendarot na u~ebnata godina, stru~na literatura
7
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
16.
Gri`a za zdravstvenata za{tita na u~enicite i nivnoto zdravstveno vospitanie.
U~estvo vo realizacijata na lekarskite i stomatolo{kite sistematski pregledi na u~enicite, planiraweto i realizacijata na sodr`ini od zdravstvenoto vospitanie vo ramkite na redovnata nastava
Mentorot, predmet. nastavnici, stru~nite sorabotni., lekar, stomatolog , roditelite
17. Zapoznavawe so na~inot na organizacija na u~enicite vo u~ili{teto
Zapoznavawe so programite za rabota na u~eni~kite zaednici i organizacii i na~inot na nivnoto funkcionirawe
Mentorot, stru~nite sorabotni.
18.
-Pomo{ pri izborot i podgotovkata na temata za doma{nata pismena rabota; -Pomo{ pri podgotovkata za realizacijata na prakti~nata vospitno obrazovna zada~a; -Upatuvawe na zakonskite i podzakonskite akti za rabota na u~ili{teto;
Mentorot, stru~ni sorabotni. direktor, nastavni~. sovet
Podgotovka na pripravnikot za polagawe na stru~en ispit
jubilei i proslavi Nekolku ~asa vo tekot na u~ebnata godina sored dinamikata zacrtana vo programata na Zdravstveniot dom i Raspredelenijata na nastavnite predmeti
Nekolku ~asa po prviot mesec od otpo~nuvaweto na pripravni~kiot sta` Eden ~as nedelno po ~etvrtiot mesec od pripravni{tvoto
Godi{na programa za rabota na u~ili{teto, Raspredelenijata na nastavnite predmeti, stru~nata literatura, informaciite od stru~ni lica: lekar, stomatolog, predmetnite nastavnici i stru~nite sorabotnici Godi{nite programi za rabota na: U~eni~kite zaednici, Podml. na Crveniot krst, Detskata organizacija i dr. Pravilnikot za polagawe na stru~en ispit, Zakonskite akti i pravilnici, Evidentniot list za sledewe na pripravnikot.
8
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
-Izgotvuvawe na mislewe na mentorot. EVIDENTEN LIST ZA SLEDEWE NA NASTAVNIK-PRIPRAVNIK ________________________________________________ (Nastavnik-pripravnik, ime i prezime)
________________________________________________ (Osnovno u~ili{te i mesto)
________________________________________________ (Vremetraewe na pripravni{tvoto) Red. SODR@INI Da Delumn Ne broj o 1 Odnosot kon rabotata -Se pridr`uva kon Ku}niot red na u~ili{teto -Go po~ituva Kodeksot na odnesuvawe i zadol`nijata {to proizleguvaat od nego -Go izvr{uva sovesno de`urstvoto vo u~ili{teto -Go po~ituva vremetraeweto na ~asovite i vremetraeweto na odmorite na u~enicite. -Se gri`i za redot, disciplinata, ~uvaweto, odr`uvaweto na inventarot vo u~ilnicata i u~ili{teto -Se gri`i za estetskiot izgled na u~ilnicata i u~ili{teto 2 Pedago{ka evidencija i dokumentacija -Pravilno go vodi oddelenskiot dnevnik -Pravilno ja vodi glavnata kniga -Pravilno popolnuva u~eni~ki kni{ki i svidetelstva -Pravilno izgotvuva pismeni zapisi 3 Postavenost kon nastavniot proces -Odgovoren pristap kon nastavniot proces -Pravilno ja organizira nastavata vo rabotniot den -Izrabotuva nedelni i dnevni podgotovki za ~as -Vr{i tematsko planirawe na nastavata -Gi zastapuva site fazi na nastavniot proces -Koristi naglednost na nastavnite ~asovi -Vo soznajniot proces na nastavata osven verbalno tekstualnata metoda primenuva: analiti~ka, sinteti~ka, strukturalno-funkcionalna, modelirawe, komparativna metoda, metod na nabquduvawe i dr. -Vo soznajniot proces se pridr`uva na principite: ekonomi~nost, efikasnost, postapnost,
9
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
4
5
6
7
8
9
sistemati~nost, individualnost i individualizacija, diferencirawe, integrirawe i kombinirawe, racionalnost, odgovornost i dr. -Na ~asovite vo celost ja naso~uva, koordinira i kontrolira rabotata na u~enicite -Se pridr`uva na principot odmerenost vo zadavaweto na doma{nite zada~i na u~enicite. -Dava li~en primer, gi motivira i ohrabruva u~enicite na ~asovite Sledewe i evalvacija na postigawata kaj u~enicite -vodi pismeni zapisi za sekoj u~enik, -izgotvuva ~ek-listi, -primenuva testovi, -primenuva kontrolni zada~i, -vodi evidentni listovi, -izrabotuva informativni knigi i sl. Podgotovka i organizirawe na nastavni ekskurzii, nabquduvawa, izleti i istra`uvawa -Planira, organizira i realizira nastavni ekskurzii -Planira, organizira i realizira nabquduvawa -Planira , organizira i realizira istra`uvawa -U~estvuva vo organiziranite izleti od strana na u~ili{teto Von nastavni aktivnosti -Realizira dopolnitelna nastava -Realizira dodatna nastava -Realizira slobodni u~eni~ki aktivnosti Organizacija i realizacija na op{testveno korisnata rabota na u~enicite od paralelkata -Zaedno so u~enicite ja ureduva i se gri`i za higienata na u~ilnicata, zgradata i u~ili{niot dvor -Ja razviva ekolo{kata svest kaj u~enicite -Razviva naviki kaj u~enicite za odr`uvawe na kulturno-istoriskite spomenici -Ja neguva humanosta kaj u~enicite preku akcii od human karakter U~estvo vo rabotata na stru~nite organi i tela -Zapoznat e so stru~nite organi i tela vo u~ili{teto i nivnite programi -U~estvuva vo rabotata na stru~nite organi i tela -Izrabotuva stru~ni materijali za stru~nite organi i tela Stru~noto usovr{uvawe -Sledi stru~en pe~at -Koristi stru~na literatura 10
Akcionen plan za mentorstvo- OU Sv. Kiril I Metodij s. Bu~in
10
11
12
13
14
-Aktivno u~estvuva vo rabotata na stru~nite aktivi -Posetuva seminari organizirani od strana na Biroto za razvoj na obrazovanieto i aktivno u~estvuva na istite Sorabotka so lokalnata sredina -Pravilno gi organizira i realizira individualnite sredbi so roditelite -Pravilno gi organizira i realizira grupnite sredbi so roditelite -U~estvuva i pomaga vo rabotata na Sovetot na roditeli na paralelkata -Sorabotuva so Sovetot na roditeli na u~ili{teto -Pokrenuva raznovidni aktivnosti vo sorabotka so lokalnata sredina Gradewe na pozitivna klima -Sozdava uslovi u~enicite od paralelkata da gi prifatat demokratski normi na odnesuvawe i gradi pozitivni stavovi kaj u~enicite od paralelkata -Gradi demokratski i toleranten odnos kon kolegite, stru~nite sorabotnici, direktorot i roditelite na u~enicite U~estvo vo javnata i kulturna dejnost vo u~ili{teto -Javno gi prezentira postignuvawata na u~enicite vo paralelkata -Podgotvuva i prijavuva u~enici za konkursi, natprevari i kulturni manifestacii vo u~ili{teto -Podgotvuva i prijavuva u~enici za konkursi, natprevari i kulturni manifestacii nadvor od u~ili{teto -Sorabotuva so informativnite sredstva Gri`a za zdravstvenata za{tita na u~enicite -U~estvuva vo realizacijata na sistematskite lekarski i stomatolo{ki pregledi -Realizira sodr`ini od zdravstvenoto obrazovbanie i vospitanie -Sozdava naviki kaj u~enicite za zdrav `ivot i neguvawe na zdravjeto Poznavawe na organiziraweto na u~enicite vo u~ili{teto -Gi znae u~eni~kite organizacii i zaednici vo u~ili{teto -So svojot anga`man doprinesuva za rabotata na istite vo paralelkata i na nivo na u~ili{te
11
