6. pagkakaiba ng rebelyon sa rebolusyon: rebelyon: pagprotesta sa isa sa mga paniniwala at batas ng isang grupo, ngunit di nangangahulugang pagtutol sa pamumuno nito, madalas ay ginagawa ginagawa ng isa ring miyembro o dating miyembro ng grupo. Halimbawa: Halimbawa: coup de etat rebolusyon: ipinaglalaban ang tuluyang pagpalit ng pamumuno ng isang grupo at ng mga batas nito. maaari/madalas maaari/madalas itong gawin ng oposisyon. Halimbawa: Halimbawa: Katipunan, people power 10. SISA - noon/ngayon: mapagmahal at mapagmalasakit na ina, TALES - noon: simbolo ng paglaban sa pangaabuso pangaabuso ng prayle, ngayon: paglaban sa corrupt na gobyerno MARIA CLARA - noon: dalagang pilipina, dapat mahinhin, ngayon: ipinaglalaban ang kanyang mga minimithi 7. Naniniwala si Rizal na ang mga problema dito sa Pilipinas ay dulot lamang ng mga prayle at guardia sibil. Marami siyang mga mapangit na karanasan sa mga ito. Sila ang nangunguna sa racial discrimination at injustice. Hindi laban si Rizal sa Espana. Alalahaning kanya pang iminungkahi na tuluyan tayong gawing probinsya ng Espana 9. "Racial jealousy." may mga kaklaseng nangibang-bansa upang mag-aral, hindi naman sila mas matalino sa kanila, pero kaya rin niya yun. Bata pa siya, hindi na pwede si Paciano kasi suspicious na si Paciano sa authorities. Nagpakadalubhasa sa optalmolohiya upang magamot ang ina. Gusto rin nyang patunayan na kaya rin ng mga Pilipinong mag-aral at magtamo ng mataas na edukasyon. Q11. Ikuwento ang tatlong kwentong-bayan na makikita sa Kab.3 ng El Fili. Alamat ng Malapad-na-Bato: sinasamba noong kapanahunang hindi pa dumarating dito ang mga kastila, na umano'y tirahan ng mga espiritu; nanag mawala na ang pananalig diyan at masalaula na ang bato ay naging tirahan ng mga tulisan, na mula sa tugatog niya'y hinaharang ang mga bangka na nakikilaban na sa agos ay nakikilaban pa sa mga tao. Donya Geronima: may magkasintahan sa espanya. Naging arsobispo sa maynila ang lalaki. Nagbabalatakayo ang babae. Naparito at hiniling sa arsobispo na sundin nito ang pangako--pakasal sila. Iba ang naisip ng arsobispo. Itinira ang babae sa isang yungib malapit sa ilog pasig. naging bato nang Alamat ni San Nicolas : nagligtas ito ng isang intsik sa pagkamatay sa mga buwayang naging dasalan ng intsik ang santo. Q12. Ano ang ibig sabihin ng Erehe at Pilibustero? Erehe - taong hindi naniniwala o umaayon, tumataliwas sa mga sulat at gawa ng simbahan Pilibustero - taong lumalaban sa pamahalaan. Q13. Pagkumparahin ang Propaganda at Katipunan ayon sa layunin, taktika, pahayagan, kasapian at pinansiya. (1)propaganda (2)katipunan layunin (1)Assimilation (2)Isolation taktika (1)Mapayapang (1)Mapayapang reporma (2)Rebolusyon pahayagan (1)La Solidaridad: sa Espanya nililimbag, may ilang kopyang nagawa. Espanyol ang main language (2)Kalayaan: isang beses lamang nalimbag. Tagalog ang language kasapian (1)Mga ilustrados na nag-aaral sa Espanya. (2) Mga Pilipino mula sa iba't ibang social class Triangle method May ranks pinansiya (1)Relasyon o koneksyon sa mga middle class; nagkakaroon ng sponsor (2)10cents per month; ginagamit pambili ng mga armas
Q14. Talakayin ang positibong katangian ng mga sumusunod na tauhang babae: Salome, Huli, Maria Clara, Donya Victorina. Salome - asawa ni Elias - matapang - masipag - huwarang ina/ asawa - martir Maria Clara
-mabait -simple -masunuring anak -mahinhin/mayumi -martir -sumisimbulo sa dalagang Pilipina Huli - mabait -mapagmahal -maunawain -mapag-aruga - masipag - martir Donya Victorina -agresibo -moderno mag-isip -laging nasa uso ang kanyang gayak -matapang -kumander sa asawa Q15. Papaano natukoy ni Rizal ang posibilidad ng pananakop ng mga Amerikano sa Pilipinas? Una sa lahat, nakita ni Rizal ang potensyal ng Estados Unidos na mag-angkin ng ibang bansa dahil na rin sa kasiglahan ng pangangalakal nito at malaking impluwensiya nito sa mga koloniya ng Espanya sa Katimugang Amerika. Manapa’y nakita ni Rizal na ang America ang siyang magpapayabong sa naipunla ng Espanya sa kanyang mga koloniya. Ang kanyang malakas na impluwensiya ay magpapatuloy ayon na rin kay Rizal dahil sa kanyang kasikhay at kalakas na mag-kalakal at mag-impluwensiya ng mga bansa. Dahil dito, nakita ni Rizal na ang America lamang ang magkakaroon ng interes na manakop ng ibang bansa. Sinabi ni Rizal na hindi makukuha ng Amerika ang Suez Canal dahil sa laki ng ambag nito sa mga Europeo. Hindi naman kayang manakop ng ibang Europeong bansa dahil na rin sa magandang posisyon ng mga ito sa kanilang mga koloniya at dahil sa malaking “set back†na maari nilang makamit kung gusto nilang sakupin ang Pilipinas. Idagdag pa dito ang kanilang konsentrasyon sa Afrika nang mga panahon na iyon. Ang Amerika, ayon kay Rizal, lamang ang magkakainteres dahil na rin sa istratehikong lokasyon nito sa pacific. Dagdag pa nito ang pagkawala ng “hold†ng Espanya sa kanyang koloniya. Dahil sa masigasig mangalakal ang bagong power na ito, nakita ni Rizal na ang Amerika ang susunod na mananakop sa bansa. 16. El Amor Patrio. Pagmamahal sa Bayan, ito ang kauna-unahang akda ni Rizal buhat nang siya ay makatapak sa Barcelona. Dito ay isinaad niya ang mga malalim na dahilan kung bakit niya minamahal nang lubos ang Pilipinas. Kaniyang binanggit sa sanaysay na ito na ‘…ang pag-ibig sa Inang Baya’y isang damdaming tunay na katutubo; sapagka’t naroroon ang mga kauna-unahang alaala ng kamusmusan, isang masamang tulang awitin na ang kabataan lamang ang nakakikilala at sa mga bakas nito’y sumisibol ang bulaklak ng kawalang-malay at kaligayahan; sapagka’t doo’y nahihimbing ang buong nakaraan at nababanaagan ang isang hinaharap , …’ Bukod dito, sinabi rin ni R izal na ang pagmamahal sa sariling bansa ay isang matinding pakiramdam na inaawit na nang matagal ng mga tao, malayo man o alipin, dahil ito “… ay hindi nawawala kapag sumaid na sa puso, dahil kasama nito ang isang markang hindi nawawala at magpakaylanman . Sinasabi din na ang pagmamahal ang pinakamalakas na pwersa sa likod ng mga hindi nakikitang aksyon. Kaya kapag nagmahal ang isang tao, ang pagmamahal niya sa bayan ang pinakadakila at bayaning tunay. Hinihiling ni Rizal sa mga babasa ng kaniyang sanaysay na basahin din nila ang nakaraan, kwento at tradisyon sa likod ng mga pangyayari upang malamn nila na dahil sa pagmamahal ng mga tao sa kanilang bansa ay “… Ang ilan ay nagsakripisyo ng kanilang pagkabata, kanilang aliw; ang iba naman ay inialay nila ang kanilang katalinuhan, ang iba ay nagbuwis ng dugo; lahat ay namatay, upang mabigyan ng dangal ang Inang Bayan…” 17. Ipakilala si Hen. Paciano Rizal
Kaisa-isang lalaking kapatid ni J. Rizal, pangalawa sa 11 na magkakapatid
Nakapag-aral sa Colegio de San Jose
Nakasama at nakatrabaho si Fr. Jose Burgos habang nasa Manila
Tumulong kay Rizal na makapuntang Europe; siya rin ang nagbigay ng sustento sa huli habang ito’y nasa labas ng bansa Pinakaunang nakaranas ng pangmamaltrato ng mga Espanyol lalo pa’t may kaugnayan siya kay Fr. Burgos – hindi pinayagang kumuha ng final examinations sa CdSJ, ipinatapon sa Mindoro dahil sa problema sa lupa sa Calamba Nangalap ng pondo para sa Kilusang Propaganda Sinuportohan din ang Katipunan sa pamamagitan ng pagpapalaganap ng kaisipan nito at pagrerecruit ng mga members sa Laguna Dinakip at natorture dahil sa tumangging lumagda sa mga kasulatang naguugnay kay Rizal sa rebolusyon
Pagkatapos ng pagpapapatay kay Rizal sa Bagumbayan, nagtungo sa Imus, Cavite upang mag-alok ng tulong kay Gen. Emilio Aguinaldo Tumulong rin sa pakikipaglaban sa mga Amerikanong mananakop Pumanaw sa Los Baños, sa edad na 79, bilang isang simpleng magsasaka
18. Ipakilala si Marcelo H. del Pilar.
Isa sa triumvirate (kasama sina J. Rizal at G. Lopez-Jaena) Isang ilustrado Tubong Bulacan, nag-aral sa Colegio de San Jose at, di kalaunan, sa UST
Naglathala ng pinakaunang bilingual na pahayagan (Diario Tagalog)
Isinalin ang El Amor Patrio ni Rizal sa wikang Tagalog Sumulat ng mga artikulo na tumuligsa sa mga prayle – kabilang dito ang Dasalan at Tocsohan, Caiigat Cayo, Cadacilaan ng Dios atbp. Sumunod kay Jaena bilang punong patnugot ng La Solidaridad: sa kaniyang pamumuno, lumawak ang layunin nito: maging probinsiya ng Espanya ang Pilipinas, magtalaga ng mga paring Pilipino sa halip na mga paring Espanyol, Kalayaan sa pagtitipon at mga diskurso, at pantay na apgturing sa mga Pilipino at Espanyol Naging pinuno sa iba’t ibang organisasyon (Masonry, Asociacion Hispanico-Filipina, La Solidaridad)
Nakalaban si Rizal sa pagkapinuno ng mga ilustrado Nakaalitan ni Rizal; aktibistang o mapulitikal na pamamaraan ng pagsulat
19. Talakayin ang iba’t ibang dahilan ng pag-aaklas ng mga Filipino noong panahon ng Español. Personal Grievances
Lakandula at Sulayman (Manila) – personal dissatisfaction with Spanish rule; ill-kept promises of tax exemption Tamblot (Bohol) – desire to abandon Christianity Dagohoy (Bohol) – refusal of a Jesuit priest to give a Christian burial to his mother
Opposition to Spanish Impositions
In Samar – labor conscription (forced signing-up as part of labor force)
In Pangasinan – unjust and cruel taxation system
In Ilocos – basi (wine) monopoly
Magalat (Cagayan) - arbitrary and illegal collection of the tribute
Sumuroy (Samar) – forced conscription of polistas from the Visayas for the Cavite shipyards
Pampanga-Pangasinan-Ilokos – due to unpaid labor services
Diego Silang (Ilocos) – anomalous collection of tribute
Religious Uprisings
Ilongots – insistent attempts to convert them to Christianity
Agrarian Complaints (complaints include feudal exactions, arbitrary increases in land rent, unjust eviction of farmers, fraudulent land measurements stripping farmers of their land, etc.)
Matienza (Batangas) – uncondintional landgrabbing by Jesuits
20. Pacto de Retroventa – isang uri ng instrumentong legal (noong panahonng pagkakasakop ng Pilipinas ng mga Kastila) na tinatawag ding pacto de retrovendendi, pacto de retrovendendo, pacto de retro, o sanglang bili. ito ang pamamaraan kung paano nalipat sa malaking may-ari ng lupa ang mga maliliit na pag-aaring lupa. ito'y base sa pagpapautang na labis ang pagpapatubo. From Agoncillo and Guerrero:
“… The increased demand for such export crops as sugar, abaca, and tobacco resulted in agricultural specialization which in turn retarded or inhibited the growth of a healthy and diversified economy. Foreign merchants provided short-term loans for still unharvested crops to crop growers. This was a practice which Chinese traders and wealthy natives also used to their advantage. They gave loans to small cultivators at usurious rates. Many of the latter could not pay their debts so that their lands eventually passed into the hands of the money lenders. They were, however, allowed to remain in the farms as kasamas or sharecroppers. As a results, a new form of peonage developed in the Philippines, under which system the worst aspects of landlord-tenant relationship flourished.” 21. Bakit ayaw ni Pari Damaso na mapangasawa ni Ma. Clara si Crisostomo Ibarra? Ayaw ni Pari Damaso na mapangasawa ni Ma. Clara si Crisostomo Ibarra dahil simula nang mamatay ang ama nito ay ayaw niya na itong makita. Bukod sa naging hidwaan nila sa isang pagtitipon ay may alam din kasi siya sa naging kamatayan ng ama nito. Source: http://gusot.wordpress.com/category/noli-me-tangere/page/16/ 22. Ano ang magiging kabuluhan ni Donya Victorina sa ating panahon ngayon? Sinisimbolo ni Donya Victorina ang labis na kapalaluan. Sinasalamin din ng mga gawi ni Donya Victorina ang “colonial mentality” ng mga Pilipino sa kasalukuyan. Sa katunayan, marami nang mga Donya Victorina sa panahong ito. Mayroon mga Pilipinong pilit na binabaluktot ang dila sa pag-iingles kahit mali-mali naman upang may masabi lang sa lipunan. Mayroong nagsusuot ng kung anu-anong kasuotan upang masabing nasa uso. Ang mga kababaihan ngayon ay kung anu-ano rin ang ginagawa upang pumusyaw ang kulay tulad ni Donya Victorinang maraming inilalagay sa mukha upang gumanda lamang ngunit ang kalooban naman ay nananatiling pangit. Source: http://profiles.friendster.com/97662018 23. Makatarungan ba ang ginawang pag-aaklas ni Kab. Tales sa nobela sa konstekto ng ika-19 na siglo? Sa konteksto ng ika-19 na siglo ay maaaring sabihin na hindi makatarungan ang ginawang pag-aaklas ni Kabesang Tales sapagkat bukod sa pag-aaklas ay may iba pa namang paraan upang ipaglaban ang karapatan. Si Kabesang Tales ay isang malungkot na mukha ng lipunan nang panahong iyon. Siya’y mukha ng isang Pilipino, ng isang magsasakang pagkatapos magpakasakit sa pagtatayo ng isang matatag na bukas para sa kaniyang pamilya ay inagaw ng mga makapangyarihan ang lahat niyang pinagpunyagian. Kung ikukumpara sa kasalukuyang panahon, si Kab. Tales ay isa lamang sa marami nating kababayan na naging isang rebeldeng namumundok at nakikipaglaban upang itaguyod ang kapakanan ng mga mahihirap na magsasaka. (Guys, I'm not sure 'bout this pero ang stand ko ay hindi sya makatarungan. The fact kasi na namumundok siya, iyong "pag-aaklas" na ginawa niya ay para na ring gawain ng mga militanteng grupo nowadays na hindi ko sinasang-ayunan.) Source: http://joserizal1.tripod.com/id14.html 24. Ano ang Imperyalismo? Ang Imperyalismo ay ang pagpapalawak ng kapangyarihan, na kinokontrol o pinamumunuan ng isang bansa sa loob at labas ng kanyang teritoryo. Ang mga lugar na kanyang pinamumunuan ay maaaring tawaging imperyo ng nasabing bansa. Ang Imperyalismo ay kalimitang awtokratiko, at minsan ay monolitiko sa karakter. Habang ang tawag na imperyalismo ay kalimitang tumutukoy sa politikal o heograpikal na dominyo halimbawa ang Imperyong Ottoman, ang Imperyong Ruso, o kaya ang Imperyo ng Britanya at iba pa, ang katawagan na ito ay maaari din gamitin sa dominyo ng karunungan, paniniwala, kaugalian, at kadalubhasaan, katulad ng Imperyo ng Kristiyanismo o Islam. 25. Ano ang Pyudalismo? Ang piyudalismo o peudalismo ay isang sistema ng pamamalakad ng l upain na kung saan ang lupang pag-aari ng panginoon ng lupa o may-ari ng lupa ay i pinasasaka sa mga nasasakupang tauhan na may katungkulang maglingkod at maging matapat sa panginoong may-lupa. Isa itong desentralisadong pamahalaan kung saan isinusuko ng basalyo o taong alipin ang kanyang lupa sa isang panginoon. Ang basalyo ang nagmamay-ari ng lupa ngunit isinusuko niya ang lupang ito para sa kanyang seguridad. Noong panahon ng piyudalismo, hindi sapat ang seguridad ng isang simpleng mamamayan. Tinatawag na fief ang lupang isinuko. Nagkakaroon ng omahe o pagbibigay-dangal – ang pagkilala ng isang basalyo o tenanteng dapat siyang maging matapat sa kanyang panginoon sa pamamagitan ng isang seremonya – bilang pag-iisa ng panginoon at ng basalyo.
Q. 26 Ano ang Kroniyismo? Favoritism shown to old friends without regard for their qualifications, as in political appointments to office. Examples of Cronyism can be found here (kaya lang US examples dito): http://www.answers.com/topic/cronyism Ano ang Nepotismo? Favoritism granted to relatives or close friends, without regard for their merit. Nepotism usually takes the form of employing relatives or appointing them to high office.
Examples here: http://www.answers.com/topic/nepotism Q.27 27. Ano ang litaw na ugnayan ng estado at simbahan batay sa anyong pisikal, ekonomikal at pulitikal? Pisikal NOON: Magkalapit ang munisipyo at ang simbahan. Kadalasan, ito'y nasa sentro ng bayan at ang iba pang mga importanteng lugar ay nasa paligid. Mas malapit sa sentro, mas mataas ang kalagayan sa lipunan. NGAYON: Sa kasalukuyang panahon, marami pa ring mga bayan, lalo na sa probinsiya, ang ganitong ayos. Ekonomikal NOON: Noong panahon ng mga Espanyol dito sa Pilipinas, nanatili ang mga prayle sa bawat nayon dahil di hamak na mas mura ang magkaroon ng isang pari sa bawat bayan na nakokontrol ang mga tao dito dahil sa "moral authority" nito, kumpara sa pag-govern via military means na kailangan ng 20+ solidiers per bayan. Noong ding panahong iyon, halos lahat ng lupain ay hawak ng mga religious orders. May buwis silang ipinapataw sa pagpaparenta ng mga lupaing ito sa mga magsasaka (na madalas ay over-priced). NGAYON: to follow po, isipin ko muna haha Pulitikal NOON: Malaki ang impluwensiya ng mga prayle sa mga nakaupo sa pwesto. Kung hindi sila masusunod, malamang ay kinabukasan wala na sila agad sa puwesto. Sa mga maliliit na bayan, bago mag-karoon ng ma kandidato ay nagbibigay ang prayle ng kaniyang "manok." lumalabas na nananalo nga ang manok na ito ng prayle. May mga religious denominiations na nag-block voting. NGAYON: Call for People Power nung EDSA1. Panliligaw sa mga organized religious groups tuwing election (INC, El Shaddai), sa mga sensitive topics, like RH bill, kitang-kita ang intervention ng simbahan, na patuloy sa mariin nitong pagtutol. Q. 28 Ibigay ang apat na kadahilanan ng pagpapatapon kay Rizal sa Dapitan Si Rizal ay naglathala ng mga libro at artikulo/sanaysay sa ibang bansa ng nagpakita o nagpahayag ng kanyang pagtataksil at kawalang katapatan sa Espanya; ang mga ito ay hayagang paglaban o pagsalungat sa simbahang katoliko at mga prayle. Makalipas ang ilang oras matapos ang kanyang pagdating sa Maynila ay nakita sa kanyang balutan ang mga sipi ng “Pobres Frailes†kung saan ang pagiging mapagtiis, mapagbigay at kababaang-loob ng mga Pilipino ay isinaritiko at ang mga akusasyon laban sa mga gawi ng mga relihiyosong orden o mga pari ay inilathala. Ang nobelang El Filibusterismo na inihandog niya sa alaala ng tatlong paring GomBuZa na sa pahina ng pamagat ay kanyang isinulat na sa mga pang-aapi at pang-aabuso ng pamahalaan, ang natitirang kaligtasan para sa Pilipinas ay ang paghiwalay nito sa Inang Espanya. Ang kanya diumanong layunin na wasakin o sirain ang tiwala at katapatan ng mga tao sa simbahang Katoliko sa pamamagitan ng kanyang mga sulat at gawa. Q. 29 Anu-anong ilusyon/ realidad ang bumigkis kay Rizal at hindi s'ya pumayag sa alok ni Pio Valenzuela? While Rizal was mourning the loss of his son, ominous clouds of revolution darkened the Philippine skies. Andres Bonifacio, the "Great Plebeian," was showing the seeds of an armed uprising. The secret revolutionary society called Katipunan which he founded on July 7, 1892 was gaining more and more adherents. Dr. Pio Valenzuela was the emissary to Dapitan to inform Rizal of the plan of the Katipunan to launch a revolution for freedom's sake. On June 15, Dr. Valenzuela together with a blind man Raymundo Mata (to solicit Rizal's expert medical advice) left Manila on Board the Steamer Venus. Dr. Valenzuela arrived in Dapitan on June 21, 1896 and he told Rizal of the Katipunan plan but Rizal objected to Bonifacio's project to plunge the country in bloody revolution for two reasons: (1) the revolution should not be started until sufficient arms had been secured (2) and until the support of the wealthy Filipinos had been won over. Q. 30 Papaano ginamit ni Rizal ang Dapitan bilang instrumento sa pagsasakatuparan ng kaniyang mithiin sa buhay at bayan? Rizal as Teacher In 1893, he established a school which existed until the end of his exile in July 1896. It began with three pupils and in the course of time the enrollment increased to 16 and later 21. These pupils did not pay any tuition. Instead of charging them, he made them work in his garden, fields and construction projects in the community.
Rizal taught these boys reading, writing, languages (Spanish and English), geography, history, mathematics arithmetic and geometry), industrial work, nature study, morals and gymnastics. He trained them how to collect specimens of plants and animals, to love work, and to "behave like men". Formal classes were conducted between 2:00 to 4:00 PM. During recess the pupils built fires in the garden to drive away the insects, pruned the fruit trees, and manured the soil. Outside class hours, Rizal encouraged them to play games in order to strengthen their bodies. They had gymnastics, boxing, wrestling, stone-throwing, swimming, arnis (native fencing), and boating. Contributions to Science Rizal built a rich collection of concology which consisted of 346 shells representing 203 species.
Rare specimens were discovered and named after him: Among these were Draco Rizali (a flying dragon), Apogonia rizali (a small beetle),and Rhacophorus rizali (a rare frog). Linguistic Studies In Dapitan he learned the Bisayan, Subanon, and Malay languages.
He knew 22 languages: Tagalog, Ilokano, Bisayan, Subanon, Spanish, Latin, Greek, English, French, German, Arabic, Malay, Hebrew, Sanskrit, Dutch, Catalan, Italian, Chinese, Japanese, Portuguese, Swedish, and Russian. Artistic Works As an artist he contributed his painting skills to the Sisters of Charity who were preparing the sanctuary of the Holy Virgin in their private chapel. For the sake of economy, the head of the image was "procured from abroad". The vestments concealing all the rest of the figure except the feet, which rested upon a globe encircled by a snake in whose mouth is an apple, were made by the sisters. Rizal modeled the right foot of the image, the apple and the serpent' head. He also designed the exquisite curtain, which was painted in oil by an artist Sister under his direction.
In 1894 he modeled a statuette representing the mother-dog killing the crocodile by way of avenging her lost puppy and called it "The Mother's R evenge". Other sculptural works of Rizal in Dapitan were a bust of Father Guerrico (one of his Ateneo professors), a statue of a girl called "The Dapitan Girl", a woodcarving of Josephine Bracken (his wife), and a bust of St. Paul which he gave to Father Pastells. Rizal as Farmer In Dapitan, Rizal bought 16 hectares of land in Talisay, where he built his home, school, and hospital and planted cacao, coffee, sugarcane, coconuts and fruit trees.
Later, the total land holdings reached 70 hectares containing 6,000 hemp plants, 1,000 coconut trees, and numerous fruit trees, sugarcane, corn, coffee and cacao. He introduced modern agricultural methods to Dapitan farmers and imported agricultural machinery from the United States. All these and more can be found here: http://dapitan.com/rizal%20sa%20dapitan2.htm meron din po tayo nito sa ating readings. Mej mahaba lang po kasi kaya sinend ko na lang yung link hehe. But the basic idea is that he lived a full life during his stay in Dapitan because he wanted to set an example to his fellowmen; 1. That national progress begins with self-initiative, and that; 2. Good governance begins with self-empowerment, and self-empowerment begins with education 31. 3 Dahilan ng pagbagsak ng Kilusang Propaganda * pagiging makapangyarihan ng mga prayle * walang pera * inggitan sa pagitan ng mga miyembro * personal at pangkalusugang problema 32. 3 anekdota tungkol sa kabataan ni R izal * Gamu-gamo - pinaalalahanan ng inang gamu-gamo ang anak na gamu-gamo na huwag masyadong lumapit sa apoy ng lampara pero hindi sumunod ang anak na gamu-gamo kaya namatay ito * Tsinelas - habang namamangka siya ay nahulog ang isa niyang tsinelas kaya naman inihulog na rin niya ang kapares na tsinelas para kung may makapulot may ay magagamit pa. * Ang Guardia - nakalimutan niyang tanggalin ang kanyang sombrero nang makasalubong niya ang isang guardia civil
34. 3 taong naging instrumental sa katauhan ni Rizal mula pagkabata hanggang pagtanda * Donya Teodora - una niyang naging guro * Paciano - suportado niya si Rizal sa ano mang gawin nito * gomburza - kaya siya naging makabayan at naisulat pa nga niya ang El Fili
35. 5 Karanasan ni Rizal na kasangkot sa dalawang nobela * pag-aaral ni Rizal sa europa --> pagpunta ni Ibarra sa europa para din mag-aral * pagdidiscriminate sa mga pilipinong estudyante kagaya ni Placido Penitente. hindi ito direktang naranasan ni rizal pero marahil ay nasaksihan niya noong siya ay nagaaral pa * si Maria Clara bilang Leonor R ivera; pagpapakasal o pakikipagsundo na ipakasal si maria clara kay linares kahalintulad ng pagpapakasal ni leonora sa isang mayaman * ang pangangalaga ni don francisco sa lupain nila sa calamba na kanyang pinaunlad. sa nobela ay si don rafael na pinangalagaan ang lupain sa san diego at pinaunlad * pagbibintang kay rizal na pasimuno ng rebolusyon --> pagbibintang kay ibarra na magpapasimunla ng rebolusyon * pagpapahirap kay donya teodora nung siya ay makulong, kahalintulad ng pagpapahirap kay sisa sa nobela. pareho din silang mabubing ina, kay rizal at kay basilio at crispin * si padre florentino na kapareho ni rizal na naniniwalang sa pamamagitan ng mapayapang rebolusyon makakamit ang kalayaang hinahangad nila 36. Katipunan * Kataas-taasang kagalang-galangang katipunan ng mga anak ng bayan * naglalayong makamit ang paglaya ng pilipinas sa mga kamay ng mga espanyol sa pamamagitan ng isang madugong rebolusyon * ang kanilang pahayagan ay Kalayaan na ang una at huling patnugot si Emilio Jacinto * ang mga kasapi nito ay mga manggagawa at mga magsasaka na nirecruit sa pamamagitan ng triangle system kung saan ang isang miyembro ay kailangan makapagrecruit ng dalawa pa na hindi dapat magkakilala * founded by Bonifacio, ladislao Diwa at teodoro Plata pero ang unang Supremo ay si deodato arellano * pinagkukunan nila ng pera ay ang kontribusyon ng bawat miyembro na 12centavos kada buwan. * nabuwag dahil sa pagkakadiskubre, pagkakadakip kay Bonifacio at pagkamatay nito at ang pagkakahati na rin ng katipunan (Magdalo at magdiwang) 37. Ipakilala si Gregoria de Jesus? Gregoria de Jesús (15 May 1875 – 15 March 1943), also known as Aling Oriang,[1] was the founder and vicepresident of the women's chapter of the Katipunan of the Philippines.[2] She was also the custodian of the documents and seal of the Katipunan.[1] She married Andrés Bonifacio, the supremo of the Katipunan, and played a major role in the Philippine Revolution.[1] She has one son from Andrés Bonifacio and five children from Julio Nakpil. [edit] Early life Gregoria de Jesús was born in the city of Caloocan, in what is now the province Rizal, to a Catholic middle-class family.[3] Her father, Nicolás de Jesús, was a carpenter who later served as a gobernadorcillo.[1] As a young girl, she was an exceptional student and a silver medal recipient in an examination organized by the governor general and parish priest. When she became a secondary school student, she was induced by her parents to stay home and look after her younger sister and the family's farm, since both of her older brothers moved to Manila to continue their education.[1][3] [edit] Philippine Revolution Main article: Philippine Revolution When Gregoria de Jesús was only 18 years old, Andrés Bonifacio fell in love with her and wanted to marry her.[4] He revealed his intentions to her parents, but her father refused and was against their marriage because Andrés was a Freemason. After almost six months, she had fallen in love with him. She revealed that to her father and asked for his approval on their marriage and the father agreed.[3]before they got married on March 1893 she joined the katipuneros they got married at Binondo Church. A week later, they were married again in the presence of the Katipuneros, who did not approve of their marriage in a Catholic church.[3] On the evening of the same day, the women’s chapter of the Katipunan was formed, and she was appointed its vice-president and the custodian of the Katipunan documents. She was designated the code name "Lakambini" (Tagalog for goddess or Muse) and swore to remain loyal to the Katipunan's holy purposes.[3][4] The Spanish police usually came unannounced, and Gregoria used to gather all the documents and drive her car all night and return only when it is safe. A year later, she returned to her family's house, because she was pregnant. She gave birth to their only son, who she christened Andrés, after her husband.[3] Two months later, during the Holy Week of 1896, Gregoria and her husband returned to Manila to find their house destroyed by a fire. The couple were forced to live in friends' and family houses, but had to move quickly from house to house. A few months later, their child, Andrés, died of smallpox.[4] On 19 August 1896, the Katipunan was exposed and its secrets were revealed by Teodoro Patino, a disgruntled member.[4] The Spanish forces reacted quickly to halt the r evolution. Many Filipinos were arrested, jailed, and shot, but Andrés and Gregoria were hiding. The Spanish government was able to tighten its surveillance over the Katipunan. The remaining Katipuneros gathered and planned an attack on a Spanish gunpowder storehouse. With an army of almost 800, the Katipuneros were successful in their first attack, and were encouraged to advance to Manila, but Spanish reinforcements arrived, routing the Katipuneros. Hundreds of the Katipuneros were killed and captured.[4] Furthermore, an inner conflict between Andrés and Emilio Aguinaldo, another leader of the Katipunan, had weakened them. On 8 May 1897, Andrés was captured by Aguinaldo's officers, and was sentenced to death.[3] [4] Julio Nakpil, a commander of the Katipunan troops in northern Philippines. The two fell in love, and were married in a Catholic church on 10 December 1898 in Manila.[3] After the end of the Philippine Revolution and after peace was restored in the Philippines, Gregoria lived with her husband and eight children in a house with a well-known Filipino philanthropist, Dr. Ariston Bautista, and his wife, Petrona Nakpil. The doctor took good care of her and her children and helped raise them and educate them. De Jesús died in 1943 during the Japanese occupation of the Philippines.[5] 38. Magbigay ng tatlong tauhan sa Noli at Fili na malubhang naglalarawan ng katauhan ni Rizal.
Juan Crisostomo Ibarra - binatang nag-aral sa Europa; nangarap na makapagpatayo ng paaralan upang matiyak ang magandang kinabukasan ng mga kabataan ng San Diego. The protagonist in the story. Son of a Filipino businessman, Don Rafael Ibarra, he studied in Europe for seven years.[6] Ibarra is also María Clara's fiancé. Several sources claim that Ibarra is also Rizal's reflection: both studied in Europe and both persons believe in the same ideas. Upon his return, Ibarra requested the local government of San Diego to construct a public school to promote education in the town.[7] Representation siya ng Rizal na nag-aaral sa Europa at puno ng pag-asa para sa bayan. Dumating siya sa Pilipinas na puno ng pag-asa para sa bayan. Para sa kanya, ang edukasyon ang susi sa pag-unlad ng bansa. Ang pagkakaroon ng edukasyon, karunungan at kaalaman ay magmumulat ng mga isipan ng mga tao upang makapagdesisyon sila para sa kanilang sarili at maiwasan ang pang-aapi. Siya ay idealistic, optimistic at hopeful. Sa kabila ng pamamalupit ng gobyerno at prayle sa kanyang ama, pinagpaliban niya ang paghihiganti. Naniniwala siya na kailangan ng Pilipinas ang Espanya upang mapanatili ang kaayusan at seguridad. Ayon sa kanya: -“Now, then, the country is an organism which suffers from a chronic sickness, and to cure it the Government feels compelled to use means which, if you wish, are harsh and violent but useful and necessary.” – Guerrero, p. 283. Padre Florentino – amahin ni Isagani Tulad ng ginawa ni Rizal, hangad ng kanyang Padre Florentino na daanin ang paghingi ng kalayaan sa mapayapang paraan. Buong giting na ipinakipaglaban niya ang mithi ng bayang maging kanya ang mga karapatang katutubo sa kalayaan at kaligayahan --sa tulong ng dila at panulat, hindi sa pamamagitan ng sandata. Elias - bangkero at magsasakang tumulong kay Ibarra para makilala ang kanyang bayan at ang mga suliranin nito; at Simoun - ang mayamang mag-aalahas, na nakasalaming may kulay, na umano'y tagapayo ng Kapitan Heneral ngunit siya ay si Juan Crisostomo Ibarra na nagbalik upang maghiganti sa kanyang mga kaaway. Representation sila ng rebeledeng at mapaghiganting katauhan ni Rizal. Naniniwala sila na dapat mag-aklas ang mga Pilipino at laban ang kalupitan ng mga Espanyol. Hindi na ito madadala ng mapayapang paraan. Kailangan puksain ang mananakop upang magkamit ang kalayaan. Narapat na bawiin ng mga Pilipino ang kanilang lupain at bansa. 40. Magbigay ng tatlong pangalan ng babaing nagkaroon ng kaugnayan sa buhay ni Rizal. Leonor Rivera Leonor Rivera, his sweetheart for 11 years played the greatest influence in keeping him from falling in love with other women during his travel. Unfortunately, Leonor’s mother disapproved of her daughter’s relationship with Rizal, who was then a known filibustero. She hid from Leonor all letters sent to her sweetheart. Leonor believing that Rizal had already forgotten her, sadly consented her to marry the Englishman Henry Kipping, her mother’s choice. Nellie Boustead Rizal having lost Leonor Rivera, entertained the thought of courting other ladies. While a guest of the Boustead family at their residence in the resort city of Biarritz, he had befriended the two pretty daughters of his host, Eduardo Boustead. Rizal used to fence with the sisters at the studio of Juan Luna. Antonio Luna, Juan’s brother and also a frequent visitor of the Bousteads, courted Nellie but she was deeply infatuated with Rizal. In a party held by Filipinos in Madrid, a drunken Antonio Luna uttered unsavory remarks against Nellie Boustead. This prompted Rizal to challenge Luna into a duel. Fortunately, Luna apologized to Rizal, thus averting tragedy for the compatriots. Their love affair unfortunately did not end in marriage. It failed because Rizal refused to be converted to the Protestant faith, as Nellie demanded and Nellie’s mother did not like a physician without enough paying clientele to be a son-in-law. The lovers, however, parted as good friends when Rizal left Europe. Josephine Bracken In the last days of February 1895, while still in Dapitan, Rizal met an 18-year old petite Irish girl, with bold blue eyes, brown hair and a happy disposition. She was Josephine Bracken, the adopted daughter of George Taufer from Hong Kong, who came to Dapitan to seek Rizal for eye treatment. Rizal was physically attracted to her. His loneliness and boredom must have taken the measure of him and what could be a better diversion that to fall in love again. But the Rizal sisters suspected Josephine as an agent of the friars and they considered her as a threat to Rizal’s security. Rizal asked Josephine to marry him, but she was not yet ready to make a decision due to her responsibility to the blind Taufer. Since Taufer’s blindness was untreatable, he left for Hon Kong on March 1895. Josephine stayed with Rizal’s family in Manila. Upon her return to Dapitan, Rizal tried to arrange with Father Antonio Obach for their marriage. However, the priest wanted a retraction as a precondition before marrying them. Rizal upon the advice of his family and friends and with Josephine’s consent took her as his wife even without the Church blessings. Josephine later give birth prematurely to a stillborn baby, a result of some incidence, which might have shocked or frightened her. 41 Sa pagkakaroon ng 2 lugar ng tao sa kubyerta at sa ilalim ng kubyerta, tulad ng paglalagay ng pamahalaan na may mga taong mataas ang uri, tulad ng mga Kastila, mayayaman at prayle: at mga abang mamamayang tulad ng mga mestiso at indiyo. Sa mabagal ngunit mapagmalaking palakad tulad ng pamahalaan na halos hindi nakausad sa 300 taong pamumuno sa Pilipinas. Sa pagkulapol na pinturang puti—nagpapanggap na malinis at marangal ngunit makikita ang mga dumi sa likod ng pinta tulad ng walang katarungang pagpatay at pabilanggo, ng mga kabulukan, katiwalian at iba pa sa pamahalaan at simbahan. Sa bilog na anyo ng bapor—nagpapakilalang ang pamahalaan ay walang malinaw na kaanyuan; walang plano ng pagiging unahan, hulihan, tagiliran tulad ng pamahala noon na walang yaring plano ng pagpapalakad. Ang pagiging countercurr ent nito kaya mabagal ang pagtakabo. Ang mga mamamayan o mga tulisan ang current na pumipigil sa mabilis nitong pag-usad. Sa paggamit ng makina at tikin tulad ng pamahalaan, may namamahalang sibil, tulad ng Kap. Heneral at iba pang taong pamahalaan at ang prailesya o mga kura. Noon ay may union of church and state o pagiging magkatulong ng pamahalaang sibil at ng simbahan sa pagpapalakad ng mga suliraning pampulitika at pangkabuhayan ng bayan.
Alin ang makina at alin ang tikin? Ang makina na siyang tuwirang nagpapatakbo sa bilog na bapor ng pamahalaan, bilog sapagkat walang plano at di alam kung saan ang patungo at saan ang pabalik, ay siyang pamahalaang sibil. Samantalang ang tikin ay siyang mga kura na nagsasabi kung saan dapat patungo ang bapor ng pamahalaan 41. Ikumpara ang Bapor Tabo sa takbo ng gobyerno noon at ngayon. Sa pagkakaroon ng 2 lugar ng tao sa kubyerta at sa ilalim ng kubyerta, tulad ng paglalagay ng pamahalaan na may mga taong mataas ang uri, tulad ng mga Kastila, mayayaman at prayle: at mga abang mamamayang tulad ng mga mestiso at indiyo. Sa mabagal ngunit mapagmalaking palakad tulad ng pamahalaan na halos hindi nakausad sa 300 taong pamumuno sa Pilipinas. Sa pagkulapol na pinturang puti—nagpapanggap na malinis at marangal ngunit makikita ang mga dumi sa likod ng pinta tulad ng walang katarungang pagpatay at pabilanggo, ng mga kabulukan, katiwalian at iba pa sa pamahalaan at simbahan. Sa bilog na anyo ng bapor—nagpapakilalang ang pamahalaan ay walang malinaw na kaanyuan; walang plano ng pagiging unahan, hulihan, tagiliran tulad ng pamahala noon na walang yaring plano ng pagpapalakad. Ang pagiging countercurrent nito kaya mabagal ang pagtakabo. Ang mga mamamayan o mga tulisan ang current na pumipigil sa mabilis nitong pag-usad. Sa paggamit ng makina at tikin tulad ng pamahalaan, may namamahalang sibil, tulad ng Kap. Heneral at iba pang taong pamahalaan at ang prailesya o mga kura. Noon ay may union of church and state o pagiging magkatulong ng pamahalaang sibil at ng simbahan sa pagpapalakad ng mga suliraning pampulitika at pangkabuhayan ng bayan. Alin ang makina at alin ang tikin? Ang makina na siyang tuwirang nagpapatakbo sa bilog na bapor ng pamahalaan, bilog sapagkat walang plano at di alam kung saan ang patungo at saan ang pabalik, ay siyang pamahalaang sibil. Samantalang ang tikin ay siyang mga kura na nagsasabi kung saan dapat patungo ang bapor ng pamahalaan. 42. Ipakilala si Ferdinand Blumentritt. Ferdinand Blumentritt (September 10, 1853, Prague – September 20, 1913, Litoměřice), was a teacher, secondary school principal in Litoměřice, lecturer, and author of articles and books on the Philippines and its ethnography. He is well-known in the Philippines for his close friendship with the country's national hero, Jose Rizal, and the numerous correspondence between the two provide a vital reference for Rizal historians and scholars.[1] Blumentritt was born in Prague (in the former Austro-Hungarian Empire. He is a nephew of the Hungarian German writer Ferenc Virághalmi (aka Virághalmy, Tipray/Tiprai, né Blumentritt) (hu) (1826, Komárom - 1875, Kiscell). He wrote expansively about the Philippines, although he never visited the islands. He became Rizal's closest confidant although they met only once. He translated the latter's first book, Noli me Tangere, into German. He wrote the preface to Rizal's second book, El filibusterismo, although he was against its publication. These two novels are commentaries disguised as fiction which angered both the Catholic Church and the Spanish colonial government, and which eventually led to Rizal's 1896 trial and execution. Blumentritt died in Litoměřice (German: L eitmeritz), Czech Republic. He is memorialized in the Philippines by numerous public parks and streets. Among them are Avenida Blumentritt, Blumentritt LRT Station, Blumentritt railway station, the Blumentritt Market in Metro Manila and the Blumentritt Street in Naga City and Tuguegarao 43. Phils - singapore - punta de gales - colombo - aden -suez canal - port said - naples - marseilles – Barcelona 45. Ipaliwanang ang konsepto ng pagpili kay Rizal bilang pambansang bayani. Na-formalize ang pagiging pambansang bayani ni Jose Rizal noong 1901 Philippine Commision sa pangunguna ng mga Amerikano. Kaya naman maraming nagsasabi na American-sponsored hero si Rizal, at ginawa lang siyang pambansang bayani dahil hindi siya bayolente. Ang commission ay pinamunuan ni Taft at binuo naman ng mga Amerikano at ilang elite na Pilipino. Anim na kalalakihan ang pinagpilian; ito ay sina Rizal, Bonifacio, Aguinaldo, Mabini, M.H. Del Pilar, at Antonio Luna. Gumawa sila ng mga pamantayan, unang-una rito ay kinakailangang hindi na nabubuhay sa kasalukuyan nilang panahon. Dahil sa pamantayang ito, hindi na kaagad kasali si Mabini at Aguinaldo. Ang iba pang mga pamantayan ay ang mga sumusunod: Filipino Citizen Matayog na pagmamahal sa bayan Madamdaming pagkamatay. 44. Magbigay ng limang bayaning Filipino na naging kakontemporanyo ni Rizal Andres Bonifacio M.H. Del Pilar Juan Luna Graciano Lopez-Jaena Antonio Luna 45. Ipaliwanang ang konsepto ng pagpili kay Rizal bilang pambansang bayani. Na-formalize ang pagiging pambansang bayani ni Jose Rizal noong 1901 Philippine Commision sa pangunguna ng mga Amerikano. Kaya naman maraming nagsasabi na American-sponsored hero si Rizal, at ginawa lang siyang pambansang bayani dahil hindi siya bayolente. Ang commission ay pinamunuan ni Taft at binuo naman ng mga Amerikano at ilang elite na Pilipino. Anim na kalalakihan ang pinagpilian; ito ay sina Rizal, Bonifacio, Aguinaldo, Mabini, M.H. Del Pilar, at Antonio Luna. Gumawa sila ng mga pamantayan, unang-una rito ay kinakailangang hindi na nabubuhay sa kasalukuyan nilang panahon. Dahil sa pamantayang ito, hindi na kaagad kasali si Mabini at Aguinaldo. Ang iba pang mga pamantayan ay ang mga sumusunod: Filipino Citizen Matayog na pagmamahal sa bayan Madamdaming pagkamatay Q46
46. Ano ang RA 1425? Ang Republic Act 1425, o Rizal Act, ay iminugkahi noong Hunyo 12, 1956 ni Senator Claro M. Recto. May tatlong probisyon ang batas na ito: SEC.1 Courses on the life, works and writings of Jose Rizal, particularly his novels Noli Me Tangere and El Filibusterismo, shall be included in the curricula of all schools, colleges and universities, public or private; Provided, That in the collegiate courses, the original or unexpurgated editions of the Noli Me Tangere and El Filibusterismo or their English translations shall be used as basic texts. Sec. 2 It shall be obligatory on all schools, colleges and universities to keep in their libraries an adequate number of copies of the original and expurgated editions of the Noli Me Tangere and El Filibusterismo, as well as R izal's other works and biography. Sec. 3 The board of National education shall cause the translation fo the Noli Me Tangere and El Filibusterismo, as well as other writings of Jose Rizal into English, Tagalog and the principal Philippine dialects; cause them to be printed in cheap, popular editions; and cause them to be distributed, free of charge, to persons desiring to read them, through the Purok organizations and the Barrio Councils throughout the country. Ang batas na nabanggit ay nagsasaad ng pagsasama ng educational agencies gaya ng DepEd at CHEd sa kurikulum ng lahat ng paaralang publiko at pribado ng kursong nauukol sa buhay, mga ginawa at mga sinulat ni Jose Rizal, lalo na ang kanyang mga nobelang NOLI ME TANGERE & EL FILIBUSTERISMO. Pangalawa, ang lahat ng libraries ng lahat ng schools, colleges at universities ay dapat magkaroon ng sapat na kopya ng Noli Me T angere at El Filibusterismo at iba pang babasahin na may kinalaman kay Rizal. Pangatlo, ang Board of National Education ang dapat mamahala sa pagsasalin, paglilimbag at pagpapakalat ng kopya ng mga nobela ni Rizal sa mga purok organizations, barangay councils at mga interesadong grupo ng walang bayad 47. Ano ang kanser ng lipunang tinutukoy ni Rizal sa kaniyang nobela? Pista Kaarawan ng santo Araw ng pagdating dito sa Pilipinas As front sa revolution Bisyo Sabong (Pedro) Opyo: pampakalma, kaya lang inaabuso (Kap. Tiago) Alak: pampaiit ng katawan sa mga malalamig na lugar. Babae: prositusyon: kasama sa giyera at negosyo, para di "mabaliw" ang ma sundalot' mangangalakal. Colonial Mentality (Donyas V. and C.; Kap. Tiago on imported goods) Material Brain drain (pag-aaral sa ibang bansa; migration) Immorality Corruption Nature natin: may secrets tayo na di sinasabi kahit kanino. Mahilig tayong magtago Q50. Ipakilala si Andres Bonifacio o Jose Rizal sa loob ng 2 minuto. Si Andres Bonifacio ay siyang namuno sa rebolusyon ng Pilipinas laban sa Espanya, ang unang rebolusyon sa Asya na lumaban sa pananakop ng mga bansang imperyalista sa Europa. Isinilang siya noong ika-30 ng Nobyembre, 1863 sa Tundo, Maynila. Ang kanyang magulang ay sina Santiago Bonifacio at Catalia de Castro. Nagsimula siyang mag-aral sa paaralan ni Don Guillermo Osmeña sa Melsic subalit siya'y maagang nahinto sa pag-aaraldahil sa pagkamatay ng magulang. Siya ay tumayong mga magulang sa edad na 14 at naging tindero ng ratan at pamaypay na gawa sa papel de japon. Nagtrabaho din siya bilang clerk , sales agent at bodegista ( warehouseman ).Bagamat siya'y nahinto sa pag-aaral, marunong siyang bumasa at sumulat, at dalubhasa na rin sa pagsasalita sa wikang Kastila. Nahilig siyang basahin ang mga nobela ni Jose Rizal at nang itinatag ang La Liga Filipina, sumapi siya kasama ni Apolinario Mabini. Noong 1892, matapos dakpin at ipatapon si Dr. Jose Rizal sa Dapitan, itinatag ni Bonifacio ang Katipunan o kilala rin bilang " Kataastasan,Kagalang-galang na Katipunan ng mga Anak ng Bayan " (KKK), isang lihim na kapisanang mapanghimagsik, na di naglaon ay naging sentro ng hukbong Pilipinong mapanghimagsik. Kasama ni Bonifacio ay sina Valentin Diaz, Deodato Arellano (bayaw ni Marcelo H. del Pilar), Teodoro Plata (bayaw ni Bonifacio), Ladislao Diwa, at ilang mangagawa ang pagtatag ng Katipunan sa Calle Azcarraga (ngayon ay Avenida Claro M. Recto) malapit sa Calle Candelaria (ngayon ay Kalye Elcano). Sa pagtatag ng Katipunan, kinilala si Andres Bonifacio bilang "Ama ng Rebolusyon" sa Pilipinas. Si Bonifacio at ang kanyang mga kasamahan sa Katipunan ay may isang layunin na marahil ay siyang naging dahilan upang ang kanilang pakikidigma ay maging matagumpay. Sa Katipunan, "Supremo" ang kanyang titulo at di naglaon nang itinatag niya ang Pamahalang Mapaghimagsik ay tinawag siyang "Pangulong Hari ng Katagalugan". Dito rin niya nakilala si Gregoria de Jesus na tinawag niyang Lakambini . Noong Agosto 23, 1896, sa maliit na baryo ng Pugad Lawin (ngayo'y Bahay Toro, Project 8, Lungsod Quezon) sa Balintawak ay tinipon nya ang mga Katipunero at isa isa'y pinunit ang kanilang mga cedula. Sa gitna ng rebolusyon, isang halalan ang naganap sa Tejeros, Cavite, sa kahilingan ng mga Katipunerong Magdalo na ang lumahok ay mula sa Cavite lamang. Nanalo sa pagka-pangulo si Emilio Aguinaldo, Lider ng Katipunang Magdalo at ang Supremo ay naihalal sa mababang posisyong Tagapangasiwa ng Panloob ( Interior Director ).
Nang sinubukan ng mga miyembro ng lupon ng mga Magdalo na kuwistiyunin ang kakayahan ni Andrés Bonifacio, idineklara ni Bonifacio na walang bisa ang naganap na eleksyon dahilan sa pandaraya sa botohan ng mga Magdalo. Dahil dito, kinasuhan si Bonifacio ng sedisyon at pagtataksil. Ipinahuli at ipinapatay ni Aguinaldo sa kanyang mga tauhan. Iniutos kay Mariano Noriel na ibigay ang hatol sa isang selyadong sobre kay Lazaro Makapagal. Iniutos ang pagbaril kay Bonifacio kasama ang kanyang kapatid na lalaki na si Procopio Bonifacio noong ika-10 ng Mayo, 1897 malapit sa Bundok Nagpatong (o Bundok Buntis). Hanggang ngayon, hindi pa rin natatagpuan ang labi niya. 51. Ipaliwanag ang isyu ng retraksyon ni Rizal. In a letter allegedly written by Rizal himself on December 30, 1896 he declared that he was born, was educated and wished to die a Catholic. He retracted his writings and publications that were against the Catholic Church and he said that Masonry was an enemy of and was a society prohibited by the Church. The original document was said to have been lost but in the 1930s it was discovered by Father Garcia. Fr. Balaguer, a Jesuit priest, in his version of the story claims of being the officiating priest who as he put it was the instrument of God in winning back the faith of Rizal and who married Rizal to Josephine Bracken. When Rizal was shown the retraction formula whose preparation was ordered by Archbishop Nozaleda of UST, he rejected it but he asked if he could write his own. After doing so, he was finally allowed to receive the sacraments, such as confession, communion, holy mass and the sacrament of matrimony with his foreign sweetheart, Josephine Bracken. Nevertheless, the document found by Father Garcia was, according to some, fake and was the handwriting of someone who could copy Rizal's handwriting perfectly. 52. Kaso ni Rizal - He was implicated in the r evolution through his alleged association with members of the Katipunan and was to be tried before a court-martial for rebellion, sedition, and conspiracy. Investigators found his photos in the headquarters of the Katipunan and declared that he was the leader of the armed uprising. Kaso ni Bonifacio - Treason. He refused to recognize Aguinaldo's revolutionary government and was bitter because he was only elected Secretary of the Interior during the Tejeros Convention. 53. Ano ang katayuan ng dalawang nobela sa kasaysayan ng Pilipinas? I-evaluate ang 2 nobela ayon sa kahusayan at impluwensya nito bilang propaganda, dokumentong panlipunan at panitikan. Propaganda * Naging dahilan ng pagbubukas ng mga mata ng mga Pilipino sa mga pagmamalabis ng mga prayle. Sa husay ng pagkaka-depict niya ng mga karakter ng mga tao sa Pilipinas, binigyan siya nito ng maraming maykapangyarihang kaaway. *Naging inspirasyon ng katipunan sa rebolusyon. Dokumentong panilipunan *Sinasalamin ng Noli ang kasaysayan noong huling sampung taon bago ito ilimbag. Makikita ang iba't ibang klase ng tao sa Pilipinas, mula sa mga mapang-api hanggang doon sa na-aapi. *Ang mga kanser na sinulat ni Rizal dito ay nagsilbing babala sa mga susunod na henerasyon, babala upang maresolba, o di kaya'y di na maulit. Ngunit sa ngayon, mukhang patuloy pa ring makikita ang ilan sa mga karakter na ginawa roon ni Rizal. Panitikan *Maraming nag-criticize dito, bilang isang literary work, pero masasabing ito ang pinakaunang nobela ng mga Pilipino (kahit na nauna rito ang nobela ni Burgos at Paterno, nakahihigit ang substance nitong dalawang nobelang ito kesa sa mga ginawa nila.) 54. Bakit kailangan maggaling ang reporma mula sa itaas (middle class) upang maging matagumpay? Ano ang batayan sa ganitong pananaw? Noong panahon ni Rizal, mataas ang respeto sa mga ilustrado. Agad na pinaniniwalaan ng mga Pilipino ang isang bagay kung sa kanila nanggaling ang mga initiatives. "They would supply the intellectual basis, the moral justification, the technical skills; they would write the proclamations, organize elections and assemblies, design trenches and plan campaigns, and negotioate the inevitable compromises; they would be the professionals to the trusting amateurs of the preletariat and peasantry, sometimes betrayed, sometimes merely instructed and restrained." From Elias: he suggested na lumapit kay Ibarra dahil sa mga kuneksyon nito. Mas makakausad ang mga ipinaglalaban kung may mga maiimpluwensiyang tao ang kasama sa kilusan. Batayan: mas mataas na edukasyon ay katumbas ng mas maayos na pagbuo at pagpapatupad ng mga reporma bilang mga pinuno. 55. Ipaliwanag ang papel ni Rizal sa Rebolusyong 1896 Rizal's works inspired the revolution. On June 21, 1896. Dr. Pio Valenzuela, Bonifacio’s emissary, visited Rizal in Dapitan and informed him of the plan of the Katipunan to launch a revolution. Rizal objected to Bonifacio’s bold project stating that such would be a veritable suicide. Rizal stressed that the Katipunan leaders should do everything possible to prevent premature flow of native blood. Valenzuela, however, warned Rizal that the Revolution will inevitably break out if the Katipunan would be discovered.Sensing that the revolutionary leaders were dead set on launching their audacious project, Rizal instructed Valenzuela that it would be for the best interests of the Katipunan to get first the support of the rich and influential people of Manila to strengthen their cause. He further suggested that Antonio Luna with his knowledge of military science and tactics, be made to direct the military operations of the Revolution. 58. A. Sa Aking Mga Kabata isinulat ni Rizal sa edad na 8, ito ay ukol sa pagmamahal sa sariling wika. Dito, inihambing ni Rizal sa malansang isda ang taong hindi nagmamahal sa sariling wika.Tulad ng isda na mabubuhay lamang sa tubig na tunay niyang
mundo, ang taong hindi nagmamahal sa sariling wika ay nabubuhay sa isang mundong hindi kaniya at hiniram lamang. B. A Mi Retiro Isinulat ni Rizal habang siya'y nasa Dapitan. Inilarawan niya rito ang kanyang naging pamumuhay sa Dapitan: ang kanyang kubo sa tabing-dagat, ang mga batis, mga awit ng ibon, at ang dagat na "kanya lamang" dahil siya lamang ang nakatira roon.Inihayag rin niya ang pangungulila sa kanyang mga mahal sa buhay, kabilang si Leonor Rivera. Naipakita rin sa tula ang pagkamaka-Diyos ni Rizal, na alam ng Diyos ang dapat na gawin sa kanyang galang isip kaya siya pinatawan ng ganung pangyayari. Ipinakita rito ang kahalagahan ng pagpapahinga at katiwasayan ng kalusugan sa harap ng suliranin. C. Huling Paalam Huling tulang isinulat ni Rizal bago ang kanyang kamatayan. Nasa loob ito ng alcohol burner na ibinigay ni Rizal sa kanyang mga kapatid. Wala pa itong pamagat at petsa noon. Nagpapahayag ito ng marubsob na pagmamahal sa lupang tinubuan na kanya nang iiwan at pag-aalayan ng buhay. 59. Dahilan ng kalungkutan ni Rizal noong 1872 a. pagkabitay ng GomBurZa noong Feb 17, 1872. Si Padre Jose Burgos ay naging guro at kaibigan ni Paciano, kapatid ni Rizal, noong ito'y nag-aaral sa Colegio de San Jose Manila b. pagkakakulong ng kanyang inang si Teodora Alonzo sa akusasyon ng paglason sa asawa ng kanyang tiyong si Jose Alberto (sister-in-law siya ni Dona Teodora, kung ganun?) 60. Dying words of Elias sa Noli Me Tangere... inihahabilin niya sa mga makakaranas ng kalayaan na alagaan ito at huwag kalimutan ang mga taong nagsakripisyo at nagbuwis ng buhay para makamit nila ito. 61. Hen. Miguel Malvar y Carpio -Filipino commander born Sept 27, 1865 in Sto. Tomas Batangas -came from a wealthy family and was able to acquire education -prospered through orange farming -revolutionary leader during the Philippine Revolution and the Philippine-American War -considered to be second Philippine President -took over the revolutionary government when Emilio Aguinaldo was captured march 23, 1901 and exiled in Hong Kong -Rodolfo Valencia, Representative of oriental mindoro, filed a House Bill to declare Malvar as the second Philippine President. -by April 16, 1902, surrendered to the Americans, becoming the one of the last generals to surrender to American occupational forces -upon retirement, lived a quiet and prosperous farming life. He died October13, 1911. Huling tulang isinulat ni Rizal bago ang kanyang kamatayan. Nasa loob ito ng alcohol burner na ibinigay ni Rizal sa kanyang mga kapatid. Wala pa itong pamagat at petsa noon. Nagpapahayag ito ng marubsob na pagmamahal sa lupang tinubuan na kanya nang iiwan at pag-aalayan ng buhay.
