PROFESI ARSITEK DAN PEMBANGUNAN REAL ESTATE DI INDONESIA
TUGAS 1 (AR-422) ETIKA & PRANAT P RANATA A PEMBANGUNAN
DISUSUN OLEH: HALQIE RIZKIANSYAH 21 201 114
!URUSAN TEKNIK ARSITEKTU ARSITEKTUR R FAKULTAS TEKNIK SIPIL DAN PEREN"ANAAN INSTITUT TEKNOLOGI NASIONAL
BAB I
LATAR BELAKANG P#$%''' *+,*#+. /' +# ## #$3' $+ /3%#+%3 *#'+ I'/,'#35 %3 /3 ,-, %#+ $*' /3/#+67 P#$%''' 3'3 #''. 3/ #+#* /+3 #$3' ,'/38'. ,'/33 *#+#,',$3' I'/,'#3 3'37 P+,# *#$%''' *+,*#+. /' +# ## $#3%' *#$33 6$ /' 9,' 3'#,+ #%3 $,,+ *#'/'' $ *#$%''' *+,*#+. /' +# ## /3 I'/,'#37 U' $#'63$*' /' $#'$*' /' .' /3*#+' $ *#+6' $#''' *+ $,/ #%3 6 +' #+'38 ' $#'/*' $,/ /+3 *+ $.+ *#$,/ *' 3'#,+7 D' .' /3*#+,#6 $#3 *+ $,/ #+#% #$/3' /* /3'' ' *#+#$%'' 6 #*'35 *#'$%6' $,/ #+ /' #%3'.7 S$%#+ *#'/'' $ *#+6' *+,*#+. /' +# ## %#+ /+3 $%#+ ##+'5 .3 %#+* *3'$' ' *'' /+3 +#/3,+ $*' *#'/'' .' %#+38 *#'.#+' /$ %#' 6$ (#;3.) ,#6 3'#,+7 P/ 3'3 $.,+3 *#+6' *+,*#+. /' +# ## /3 I'/,'#3 $#$*#+,#6 *#'/'' $#3 *#'#+%3' 6$ /3 %+ #8# I'/,'#3 (BEI)7 D#'' /#$33'5 '33 *#+6' .' #6 , *%39 ' #+9#+$3' */ 6+ 6$ *#+6' #+#%7 P+ 3'#,+5 #%#$ $#' 3'#3 ' $#' *#+63'' #+6/* +33, .' /36/*3 /' 3$% 63 +#+' .' ' /3*#+,#6'.7 O#6 #%% 35 3'#,+ #+#%36 /6 ' $#' '33 /$ $#'#'' *#+6' $' .' ' /33'#3''.7 H 3'3 %#+' ' $#$3$' #''''. %3 $#3 *#'3'' '33 3'#3 $*' $#3 /33/#' .' /3#+3$'.7 S#9+ $$5 #+/* / #'3 '33 .' /3'' *+ 3'#,+ /$ $#'#'' #*' 3'#37 Y' *#+$5 /3#% #%3 '3 #'37 A'3 #'3 3'3 $#''' +83 $*' 3'/3,+-3'/3,+ #'3 /$ $#'33 6$5 /#'' $#'33%#+' */ *#''' / 63,+3 < #+$ 6+ /' ,$# 6$7 A'3 #'3 3'3 /* /3'' /$ $#'33 6$-6$ #9+ 3'/33/ $*' *+ (3'/#) #9+ ##+6'7 (H''5 2001:1=)7 Y' #/5 /3#% #%3 '3 8'/$#'5 .' $#'33%#+' */ +3,-+3, #'' /' 3'8,+$3-3'8,+$3 3''. .' #+3 /#'' *#+6' .' $'3' /* $#$*#'+63 3'#+ *#+6' #+#%7 A'33
8'/$#'
/3'
/#''
$#$*#+63''
+3%#-+3%#
8'/$#' *#+6' #*#+3 *#''5 %5 3' 6'5 /33/#'5 %3.%3.5 + 5 /' #%3'. /$ $#'33 6$7 R3,-+3, #'' ARCHITECT AND REAL ESTATE
#%3 63 *#+$' /+3 '33 #+6/* *,+' #'' /* /3'' #%3 3'8,+$3 $#'#'3 #/' #'' *#+6'7 T3/ 6#+' 3 */ 63+'. +3,-+3, #'' 3'3 %'. /3'' ,#6 3'#,+ #%3 /+ *#'$%3' #*' %#+3'#37 D+3 %#+%3 +3, #'' .' /5 *#'#33 $#''' D#% , E;3. R3, (DER)5 P+39# , B,, ># (PB>)5 P+39# E+'3' R3, (PER)5 R#+' O' I'#$#'
(ROI)5
/'
T,
A#
T+'
O#+
(TATO)7
D#% , E;3. R3, $#+*' +3, ,%33 .' $$'. /3'' ' $#'+ ##+# *#+6'7 B3 3'#,+5 #$3' #93 +3, 3'3 #$3' %3 +#' #$3' #/33 3' *#'/'' .' 6+ /3#/3' /' #$3' %#+
3'
*#'#$%3'
.'
/36+*'
(#?*#9#/
+#
,8
+#+')7 N$'5 DER .' #+ 3'3 3/ %3 +#' 3' ' .' #$3' 3'3 ' $#$*#+%#+ #$'3'' +33, %.+ (+3 ,8 /#8) %' *3'$' $*' *,, ' .' 63+'. /* $#'3%' #%'+'
*#+6'7
P+39# , B,, ># $#+*' +3, *#+%'/3'' '+ 6+ 6$ /#'' '33 %'.7 H+ 6$ .' /3'' /$ +3, 3'3 $#+*' 6+ 6$ /3 *+ #'/#+ (/' %' 6+ ',$3' 6$)5 #/'' '33 % .' /3'' $#+*' '33 /+3 #3 $,/ *#$#' 6$ /3 '#+9 ( $#+*' #336 /+3 , 3 /3+'3 /#'' , #@3%' 6')7 R3, 3'3 %3'. /3*3 ' $#'33 $6 3/'. 6$7 U$$'.5 +3, PB> .' +#'/6 $#'3$*33' %6@ 6$ *#+6' #+#% $+6 ('/#+#/)5 /' #%3'.5 +3, PB> .' 3'3 $#'3$*33' %6@ 6$ *#+6' #+#% $6 (,#+#/)7
BAB II TINJAUAN KEPUSTAKAAN ARCHITECT AND REAL ESTATE
Real Estate %#+ /+3 B6 I'+35 .' '. %#+ /+3 %6 S*'.,7 Real %#++3 +,. #+'7 Real Estate /3#% #%3 @' '6 .' /33 ,#6 +5 %'@' /' land lord (' '6 */ $' 8#,/ /3%/ *#+#'6')5 3''. *+,*#+3 $33 #+'7 S#/'' Property %#+ /+3 3'. /$ %6 I'+35 .' +3 #%#'+'. /6 6 /' #*#$33' '6 /' %''' /3'.7 Real Estate P#'#+3' $#'+ %#%#+* 63 : 17 Real Estate /6 '6 /' #$ *#'3'' *#+$'#' /3'.5 #+$ %'''-%''' (T6,$# '/ T6,$#514) 27 Real Estate /6 '6 /' #+6 *#'#$%' /3'. $*' */ '6 #+#%7 D3$' *#'#$%' /3'. /* %#+* *#$%''' '5 '6 #+% ($3'. *#$%' 6') /' #,'5 /#'' /#$33' real estate /* /3+3' #%3 '6 /' #$ *#'#$%' 3''. .' $## #+6/* '6 #+#%5 %3 .' / /3 $*' /3 '6 #+#% (T,6512) 7 Real estate /* %#+%#' 833 '6 #*#+3 ++ /' *#'#$%'' 3''. .' $## #9+ *#+$'#' (+C#%96514) Real Property P#'#+3' $#'+ %#%#+* 63 : 17 Real Property /6 real estate /3$%6 /#'' 6$-6$ .' %#+6%'' 5 #*#+3 #@5 #*#$33'7 (T6,$# '/ T6,$#514) 27 Real Property /6 #$6 6$-6$5 @#@#'' /' 6 33$#@ .' 3/ /* /3*36' /+3 #*#$33' +# ## (T,6512)
7 Real Property /6 '6 6 %''' *#+$'#' .' $#'/3 ,%# *#$33 /' *#$%'''(SK M#'+3 P#+$6' R. ',70=KPTSBKP4N1=) 47 Real Property /6 '6 #+$ %+'-%+' .' +#' $ $%6 /3'. /' +#' *#+%3'-*#+%3' */ '6 35 #+$ %'''-%''' /+3 #$ #'3 /' #$ .' #* #+*36' #+# */ %'''-%''' 3 (A%/++96$'511) S' # /33'3 %3 Real Estate $*' Property $#$333 *#'#+3' .' $5 .3 6 #*#$33' '6 /' %''' .' /3/3+3' /3'.7 N$'5 %#'' 3'3 /3 $.+ #6 #+/3 *#+##+' +35 Real Estate #%36 /3+3' #%3 ,$*# *#+$6' .' $#$333 3''' .' #+ +*37
BAB III ANALISIS
ARCHITECT AND REAL ESTATE
A. Definisi A.1. Real Estate 17 R# E# %#+ /+3 #+*' B6 I'+3 /$ .' *#+3 $5 .' #%#'+'. $#+*' #+*' .' */ $'. %#+$%#+ /+3 B6 S*'.,7 REAL +,. #+'5 ESTATE '6 (*#+'3'#%')7 #63' %3 /3+3' #%3 @' '6 .' /33 ,#6 +5 %'@'5 /' '/,+/ (' '6 */ $' 8#,/ /3%/ *#+#'6') . /33 ,#6 *+ ,',$#+5 ,+' . /' +. # */ $$'. @*' /$ *,+3 . ' 3$*' /' #93 (/3 $' 3'/+3 /' $' 3'8,+$3 3'3)7 27 R# ## /6 *+,*#+3 .' #+/3+3 /+3 '6 /' %''' /3 '.5 %#+$ /#'' $%#+ /. $ #*#+3 '$'5 $3'#+5 3+5 %#'/ .' 3/ %#+#+ 3''. /3 $ 3'35 #*#'3'' .' /3*#' /3 /$'.5 () #%3 # '. #9+ $$ /3#63 #%3 %''' *#+$6' */ $$'.7 <33*#/3 7 R# ## #%36 /3+3' ,$*# %''' . $#$333 '* ('6 /' 3''''. : $'5 '5 +' 3+) /#'' ,$*3,33 . /,$3''5 9,',6 *+3 336 3'3 *%3 3 $#'.#% 1 +# ## ,+' @$ #%'.' ' $#$%.'' @' *#+$6' . /' 3'/65 9,',6 3/#'. /6 +. +. ,$*# , $'/3+3 %#@' +# ## 3'/,'#3 I+7 "3*+7 A.2. Arsitek A+3# /6 #,+' 63 /3 %3/' 3$ +3#+5 63 +'9' %'' 63 3''' %3''7 I36 +3# #+3'3 /3+3' #9+ #$*3 #%3 #,+' *#+'9' %'''5 /6 ,+' .' #+3% /$ *#+#'9''5 $#+'9'5 /' $#'@3 ,'+3 %'''5 .' *#+''. ' $#$'/ #*' .' $#$#'+63 *# %''' #+#% /$ 33 #35 %/.5 $6 ,37 D#83'33 #+#% +'6 #* +#' 3'* *##+' #,+' +3# ' 5 $3 /+3 3'* 3'#+3,+ +''5 3'* %'''5 3'* ,$*# %'''5 $*3 /#'' 3'* , /' +#3,'7 K+#''.5 #%36 #* $#'/#83'33' +3# #%3 #,+' 63 /3 %3/' 3$ +3#+5 63 +'9' %'' 3''' %3''7
B. Peran dan Fn!si Arsitek K#/+' $.+ *#+6' /' *3 $3 $%6 #+6/* *+,8#3 +3#7 K#63' +3# 3/ 3 /3%6' /$ *#+#'9'' ARCHITECT AND REAL ESTATE
%''' %#+ %#+ .' /3##'+' %3 3 ,#6 *36 @ (,+*,+3) $*' *#$#+3'6 5 *3 %''' 3' .' /3'* #/#+6' *' %#+ #93*' +3# $3 /33%'7 A+3'.5 #%6' 3#' $3' %#+$7 U' 3 %3 .' %#+#'9' $#''' #,+' +3# /3/$ #3' +'9' %'' #''. *#+ $#'#63 * #%#'+'. /' *#+' +3# /3/$ *+,.# #+#%7 S#9+ 65 /' *#+' +3# /$ #3' +'9' %'' /6 #%3 %#+3 Pertama, +3# %#+*#+' $#'3'#+*+#3' #%6' 3#'7 M#' #3' ,'3 63' *#+#'9'' /' *#+'9'' +3#+7 D$ #3' 3'3 +3# ' $#',6 / +3'93 $#'#'3 *,#'3 3#5 #%6' %'''5 8'3 %'''5 *#+3 *#'' /' #%3'. ' $#36 ,'#* %#+ .' /33'3''7 D 3'36 .' #$/3' /3,6 $#'/3 ' @/ %'''7 P#'6.' +3# #+6/* #%6' +33 3#' ' $#'/3' ' @/ %''' 3 $#'/3 %''' .' /* %#+/*3 /#'' #%6'-#%6' 3#' #/#*'7
Kedua, +3# + $#$3$' 3'#3 .' /3#+' 3#'7 M#'/3 ,+/3',+ 3* *##+' .' ' /3'' %#+/+' $#,/# *#'' *##+'7 M#'#+*' %' '+' %#+/+' +#'9' '+' %3. .' /3% /' *'. *#$6$' #+6/* +#+33 $#+3 #63' *#''' $#+3 /' #',,3 #++ /' #+#'9'7
Ketiga, A+3# %#+*#+' /$ $#'6#$ @ *#'' %#+/+' 3$# 96#/# .' /3%7 A+3# $#'/3 ,+/3',+ .' $#'+ ##$#'-##$#' *#'3' /3 *+,.# #63' #3* %3' *##+' .' /3#+' $#'/3 #%36 #833#' /' #* @7 A+3# $#' *#'@' *#'' *##+' + #3* *##+' #3 %## /' #3 *#+'3' .' #6 /3% '+ 3#' /#'' ,'+,+ *#'7
B3$' #+/3 *#'.3$*'' /3 *''5 +3# %#+6 $#'6#'3'5 $#$#+3'6' *#+%3' $#$%,'+ %3' .' 3/ $#$#'63 *#+.+' .' /3#*37
ARCHITECT AND REAL ESTATE
T#''. *#+' /3 #+/3 *%3 3#' $#$%6' ##+3%' +3# /+3 *+,# @ .'3 #3' *+ /33' 63' *+,# 63+ .'3 ##3'. #3' *#$%''' $*3 $ *#$#36+' %#+63+7 I'3 3/ $7 B3 3#' .' $#$%6' /33' /' %#$ %#+#'9' $#$3 *#$%''' $#$%6' ,'#* 5 3'3 %'. +3# .' $#'@+' .'' .' /3#3' /#'' #%6' #+#%7 A/ %#%#+* *#'#,$*,' .'' /+3 +3#5 .3 •
L.'' ,'3
•
L.'' *+ /#3'
•
•
L.'' /#3' $%+ %## %3.,'+3 *#'@' %#+
63''
'+'
L.'' *#'@'
S#3* .'' #+#% #' /#'' %3. .' %#+%#/7 !/35 3#' %3 $#'3$%'-'3$%' #%6''. 3'37 Y' *#'3'5 /3#3* *##+' 3#' /' +3# 6+ $#$% ##*' #+ (,'+ #+) .' $#'+ /' ''@% .' /3%#+3' */ +3# #63' *+,# #+$ %3 %#+' /#'' %3
". Kriteria K#ss dan K$%&etensi K#ss Pr$fesi Arsitek B#+3 $#'/3 %3+-%3+ ,$*##'3 .' $#'/3 '/+ *#$#'6' 3833 #+3833 *+,8#3,' +3#7 S#3* +3# .' $#'' #+383 %+ @3% $#'@% *#+'.'-*#+'.' #*+ '/+'/+ 3'35 #%3 6 %3 *#'/$' /' ##+3%''. /$ #3* *+,.# .' /3' #%3 , +7
17 P#+'9'' A+3#+ K#$$*' $#'63' +'9'' +3#+ .' $#$#'63 +' ##3 /' *#+.+' #'35 /' .' %#+' $##+3' 3''' (A%33. , 9+## +963#9+ /#3' 6 38. %,6 #6#39 '/ #96'39 +#;3+#$#'5 '/ @6396 3$ , %# #'3+,'$#'. 3'%#) 27 P#'#6' A+3#+
ARCHITECT AND REAL ESTATE
P#'#6' .' $#$/3 #'' #+6 /' #,+3 +3#+ #+$ #'35 #',,3 /' 3$-3$ *#'#6' $'3 (A/#;# ',@#/# ,8 6# 63,+. '/ 6#,+3# ,8 +963#9+# '/ +##/ +5 #96',,3#5 '/ 6$' 93#'9#) 7 P#'#6' S#'3 P#'#6' #'' #'3 +* /' *#'+6'. #+6/* 3 +'9'' +3#+ (K',@#/# ,8 6# 83'# + ' 3'8#'9# ,' 6# ;3. ,8 +963#9+ /#3') 47 P#+#'9'' /' P#+'9'' K, P#'#6' .' $#$/3 #'' *#+'9'' /' *#+'9'' , #+ #+$*3' .' /3%6' /$ *+,# *#+'9'' 3 (A/#;# ',@#/# ,' +%' /#3'5 *''3'5 '/ 6# 3 3',#/ 3' 6# *''3' *+,9#) =7 H%'' '+ M'35 B''' /' L3''' M#$6$3 6%'' '+ $'3 /' %''' #/' #+ '+ %''' #/' /' 3''''.5 $#$6$3 *#'3''. $#'3' +'-+' .' #+%#' /3 '+ $'35 %''' #/' /' 3''''. #+#% ' #%6' $'3 /' $'3 (U'/#+'/3' ,8 6# +#3,'63* %#@##' *#,*# '/ %3/3' '/ %#@##' %3/3' '/ 6#3+ #'3+,'$#'5 '/ ,8 6# '##/ , +## *9# %#@##' 6#$ , 6$' '##/ '/ 9#7) 7 P#'#6' D. D' L3''' M#'3 *#'#6' .' $#$/3 #'' 9+ $#'63' *#+'9'' .' #3 /. /' 3''' (A' /#;# ',@#/# ,8 6# $#' ,8 963#3' #'3+,'$#'. 3'%# /#3'7) 7 P#+' A+3# /3 M.+ M#$6$3 *# #*+,8#3' /$ %3/' A+3#+ /' $#'./+3 *#+' +3# /3 $.+5 6'. /$ *#'.'' #+' 9' #+ .' $#$*#+63'' 8,+-8,+ ,3 (U'/#+'/3' ,8 6# *+,8#3,' ,8 +963#9+# '/ 6# +,# ,8 +963#9 3' ,93#.5 3' *+39+ 3' *+#*+3' %+3#8 6 99,' 8,+ ,93 89,+)
J7 P#+3*' P##+' P#+'9''
ARCHITECT AND REAL ESTATE
M#$6$3 $#,/# *#'#+' /' *#'.3*' *+,+$ +'9'' %3 #%6 *+,.# *#+'9'' (U'/#+'/3' ,8 6# $#6,/ ,8 3'#33,' '/ *+#*+3,' ,8 6# %+3#8 8,+ /#3' *+,#97) 7 P#'#+3' M6 A'+-D33*3' M#$6$3 *#+$6' ++5 ,'+3 /' +#. .' %#+3' /#'' *#+'9'' %''' #/' (U'/#+'/3' ,8 6# +9+ /#3'5 9,'+93,'5 '/ #'3'##+3' *+,%#$ ,93#/ @36 %3/3' /#3'7) 107 P#'#6' F33 /' F33 B''' M#'3 *#'#6' .' $#$/3 $#'#'3 *#+$6' 833 /' 8335 #',,3 /' 8'3 %''' #/' #63' /* $##'*3'. /#'' ,'/33 3'#+' .' $#$%#+3 #'.$'' #+ *#+3'/'' #+6/* 33$ ##$* (A/#;# ',@#/# ,8 *6.39 *+,%#$ '/ #96',,3# '/ ,8 6# 8'93,' ,8 %3/3' , , *+,3/# 6#$ @36 3'#+' 9,'/33,' ,8 9,$8,+ '/ *+,#93,' 3' 93$#7) 117 P#'#+*' B' A'+' /' P#++' B''' M#'3 ##+$*3' .' /3*#+' ' $#$#'63 *#+.+' *36 *#'' %''' #/' /$ +#''-#'/ %3. *#$%''' /' *#++' %''' (N#9#+. /#3' 3 , $## %3/3' #+ +#;3+#$#' @363' 6# 9,'+3' 3$*,#/ %. 9, 89,+ '/ %3/3' +#3,'7) 127 P#'#6' I'/+3 K,'+3 /$ P#+#'9'' M#'3 *#'#6' .' $#$/3 #'' 3'/+35 ,+'335 *#++' /' -9+ .' %#+3' /#'' *+,# *#'#+#$6' ,'#* *#+'9'' $#'/3 %''' #/' #+ *+,# $#$*/' *#'' /#'6-/#'6'. $#'/3 #%6 *#+#'9'' .' $#'.#+6 (A/#;# ',@#/# ,8 6# 3'/+3#5 ,+'3C3,'5 +#3,'5 '/ *+,9#/+# 3',#/ 3' +'3' /#3' 9,'9#* 3', %3/3' '/ 3'#+3' *' 3', ,#+ *''3'7)
17 P#'#6' M'#$#' P+,.#
ARCHITECT AND REAL ESTATE
M#'3 *#'#6' .' $#$/3 $#'#'3 *#'/'' *+,.#5 $'#$#' *+,.# /' *#'#'/3' %3. *#$%''' (A/#;# ',@#/# ,8 *+,#9 83''93'5 *+,#9 $'#$#' '/ 9, 9,'+,7) 147K#$$*' K,$'33 M$* $#'3 $3'3$ B6 3'#+'3,'5 B6 I'+37 D3$' $#$/6' %#+,$'33 #+ /36+3 +#' $$* %#+,$'33 ,%5 3/ 6'. %#+,$'33 #+% $#3'' ','-#+% #3*' $#3 63 +. +'9'' /$ %#' / /' #%3'.7
BAB I' ARCHITECT AND REAL ESTATE
KESI(PULAN
K,'#* R# E# 3'3 #+/3+3 ,'#*-,'#* 3''.5 #*#+3 '6 /' %''' +3#+5 #*#$33'5 33 %3'35 /' #%3'.7 S#+6 ,'#* 3'3
%#+/3+3
#%3
-
%#'/
.' $#+#*+##'3'
/3+#*+##'3' ,#6 R# E#7 N$'5 3 /3#6 #9+ #%36 $#'/$5 R# E# $#+*' '/ $'9'. *+,# *#$'9' 3/#5 *#'3''
*+5
*#$336'
6'5
*#'+'
3C3'
%'''5
*+,#
*#$%''' *#$%6+'5 63' /363+3 /#'' 33 -#@-%#3 ,#6 #%6 3''37 R# E# 3'3 *' $#'$3 *#+#$%''-*#+#$%'' /$ *#'''.7 !3 #%#$ $ O+/# B+ R# E# 6'. $#'9* *#+$6'5 3'3 *#$%''' *#+',+'5 +$6 '5 *+#$#'5 /' %'''-%''' 3''. /* /3$' /$ +'6 R# E#7 O#6 +#' 35 /* /33$*' %6@ R# E# #%3 '/ /* /336 #%3 ,'#* $*' *+,#5 .' #/'. /6 $#'$3 *#+%6' $' .' /3/*3' #3 /#'' *#+#$%'' C$'7 S#$3,3 *' %#+*#+' *#'3' /$ R# E# #63' *+ *#'#$%' *' *#+ $#$*#+3 #$3,,37
DAFTAR PUSTAKA
ARCHITECT AND REAL ESTATE
6*:@@@73%7973/'#@4427?6$ 6*:@@@7#'38379,$$#-201=-3'3'.+-/'-+3# +#*,3,+.77973/%3+#$124=J4J2="6*#+20I7*/8 6*:3/7@33*#/37,+@33A+3# 6*:@@@79/#$37#/421P#'#+3'R#E# #+#*,7'/7973/112J9J088484J41/8J190#=J7*/8 6*:CC3#27@,+/*+#79,$2011101#$3,3-/$-+#-##
ARCHITECT AND REAL ESTATE