2013-14 PRACTICUM II: MEMORIA
EGILEA: IDURRE TOLOSA 2013-14
AURKIBIDEA
1. Sarrera...............................................................................................................................................2 2. Hezkuntza komunitatea.....................................................................................................................3 2.1. Aldea infantil Virgen del Pilar............................................................................................3 2.2. Jardín de La Loma de San Pedro.........................................................................................4 3. Irakaskuntza praktikako gure proposamena......................................................................................8 3.1. HH-ko eskolako jarduera...................................................................................................8 3.2. Aldeako jarduera..............................................................................................................12 4. Hausnarketa....................................................................................................................................14 5. Bibliografia.....................................................................................................................................17 6. Eranskinak......................................................................................................................................18 6.1. Egunerokoa......................................................................................................................18 6.2. Foroak..............................................................................................................................53 6.3. Bideoak............................................................................................................................59 6.4. Lan plana eta ebaluazioa..................................................................................................59
2
1. SARRERA Aurtengo Practicum II-a Perun burutzeko aukera izan dugu. Peruk hiru zonalde ditu: basamortua, mendilerroa eta oihana. Guri oihanean lan egitea tokatu zaigu, Tarapoto herrian zehazki. Tarapoto San Martin probintzian kokatzen da. Nahiz eta ez den bertako hiriburua, mugimendu asko nabari da ekonomia eta biztanle aldetik. Arrazoi horiegatik, bertako biztanle gehienek, gure bizimoduarekin alderatu gabe, bertan bizitzeko bizimodu erosoa daramate. Hala ere, asko nabari da zentroan edo periferian bizi direnen arteko desberdintasuna. Tarapoto herria hiru auzo nagusitan banatua dago. Alde batetik zentroa dugu, hau da, Tarapoto. Bestalde, eskubi aldean “La banda del Shilcayo” aurkitzen da eta ezker aldean,”Morales”. Hiru auzo hauek 234.702 biztanle biltzen dituzte gutxi gorabehera. Hiri honetan batetik bestera mugitzeko modua motokarrak dira eta esaten dutenez, motokar gehiago dago biztanle baino. Beraz, oso hiri zaratatsua da. Biztanleen sostengu ekonomiko nagusienak ondorengo hauek dira: kafea, kakaoa, arroza eta fruta desberdinak dira. Beti ere motokarrak barne hartuz. Arrazoi honengatik esan daiteke biztanleen gehienak oinarrizko sostengua duela, beraz ez da puntako pobreziarik nabari. Gure praktiken antolatzailea CEPCO da. Talde honek zenbait proiektu burutzen ditu, hala nola, ingurugiroan, emakumearen egoeraren inguruan eta abar, baina baita hezkuntzan ere, guri dagokigun eremuan. Bertan lan egiteko filosofia harreman horizontalean oinarritzen da, hau da, inor ez dago inoren gainetik eta denen hitzak berdin balio du.
3
2. HEZKUNTZA KOMUNITATEA Lehenik eta behin esan, CEPCOk bi zentrotan aritzeko aukera eman zigula. Astea hiru zatitan banatzen dugu: astelehenetan CEPCOn egiten dugu lan, aste osoko planifikazioa eginez. Astearte eta asteazkenean, “Alde infantil Virgen del Pilar”-ean lan egiten dugu. Ostegun eta ostiraletan berriz, “Jardin de la Loma de San Pedro”-n aritzen gara.
2.1. ALDEA INFANTIL VIRGEN DEL PILAR: Morales auzoan kokatzen da eta 1987 urtetik martxan dago. Bertan, umezurtzak, abandonatutako haurrak, gurasoek jotako haurrak eta abar bizi dira. Guztira 30 bat haur daude 0 urtetik 18 urtera bitartekoak. Hauek lau etxetan banatuak daude: casa amor, casa ternura, casa bondad eta casa afecto. Etxe bakoitzak zaintzaile bat du eta haurrek amatzat dute beraiekin egoten baita gau eta egun. Izeba papera betetzen duten beste bi emakume ere badaude, amak jai eguna duenean bere papera betetzen dutena. Beste langile batzuk ere badaude, horien artean, sukaldaria, psikologoa, zuzendaria, idazkaria, irakasleak, aita, gizarte langilea eta abar. Amak ez bezala, langile hauek ez dute egun osoa aldean pasatzen, lan ordutegi jakin bat dute. Aldeak hainbat helburu ditu, hala nola, ume zurtzei, arrisku moralean dauden haurrei, abandonatuak izan diren haurrei eta puntako txirotasunean bizi diren haurrei arreta osoa eskaintzea.
Bestalde, bertako
langileak oso gaituak daude egin behar duten lana egiteko. Horretaz gain, dinamikoak, irudimentsuak eta solidarioak dira. Azkenik esan, zentro honetan haurrak bizitzarako prestatzen dituztela, baloreetan heziz eta bertako identitatean sustatuz. Aldea, gune desberdinez osatua dago. Alde batetik, haurrak bizi diren etxeak daude eta etxe bakoitzaren atzean labanderia dute. Bestetik, sukaldearekin lotuta dagoen jangela bat dago. Sukaldearen ondoan auditorioa eta psikologoaren bulegoa aurkitzen dira. Bestalde, Aldeako sarreran, medikua, bi ikasgela, estimulazio gela, zuzendariaren bulegoa, musika gela, zapatak konpontzeko gela eta tailerra aurkitzen dira. Azkenik, sarreraren eskuinaldean dagoen belardian, parke bat dago,
4
baita futbol zelaia ere, eta pixka bat aurrera egin ezkero, bi autobus aurkitzen ditugu: Bata irakurketa autobusa eta bestea jolasteko autobusa. Aste osoan zehar ordutegi zehatz bat jarraitzen dute. Esaterako, haur guztiak goizean goiz jaikitzen dira eta elkarrekin gosaltzen dute jangelan. Ondoren, Haur Hezkuntzako haurrak, aldeatik oso gertu dagoen eskolara joaten dira. Haur txikiak eskolan dauden bitartean, 7 urtetik 18 urte bitarteko haur eta gazteak aldeako egin beharretan aritzen dira: belarra moztu, altzairuak garbitu, landareak zaindu eta abar. Ondoren, eguerdiko hamabietan bazkaltzera abiatzen dira denak. Etxe bakoitza mahai batean jartzen da eta amak ere mahaian bazkaltzen du haurrekin. Bazkaldu ondoren, haur txiki gehienek siesta botatzen dute eta gazteak berriz, ordu bietan eskolara joaten dira, aldean bertan dagoena, arratsaldeko seiak arte. Haur txikiak siestatik esnatzean ez dute beste ezer egitekorik, beraz, gehienetan amei laguntzen diete txikienak zaintzen edo beste lanetan. Momentu horretan parte hartzen dugu guk, hau da, goizean ezin dugu txikiekin jarduerarik egin, beraz, arratsaldean egiteko ezer ez dutenez, guk hartzen ditugu. Haurrak hartu nahi ditugunean amei abisatu behar diegu derrigorrez eta bueltatzean ere, etxean ez badago, jakinarazi behar diegu bertan utzi ditugula. Hala ere, ez dugu soilik arratsaldeetan jarduten. Goizetan ere, beste egitekorik ez badugu, 7 urtetik 18 urte bitarteko haur eta gazteak hartzen ditugu jolasak edo beste edozer egiteko.
2.2. JARDÍN DE LA LOMA DE SAN PEDRO: Haur Hezkuntzako eskola hau, Tarapoton dago kokatuta, La Loma de San Pedro auzoan zehazki. Eskola honek, 2007.urtera arte ez zuen eskola moduan funtzionatzen, hau da, ez zuen gobernuaren babesa jasotzen. 2007. urtean berriz, eskola bat izateko ezaugarriak betetzen zituenez, gobernuak eskola bilakatzea erabaki zuen. Ordura arte gaur egungo zuzendaria, Pegui del Carmen Panduro Navarrok, aritu zen irakasle bezala, baina ikasle kopurua dela eta (40 haur), beste irakasle baten laguntza eskatu zuen. Urte hortan bertan, beste irakasle bat ere lanera sartu zen. 2012. urtean berriz, beste irakasle bat sartu zen Haur Hezkuntzako eskola honetan lanera.
5
Gaur egun eskola hau hiru irakaslek eta auxiliar batek osatzen dute. Gela bakoitzeko irakasle bat dago eta auxiliarrak hauei laguntzen die behar dutenean, gainontzean eskolako garbiketak egiten ditu. Hiru irakasle horietatik, 5 urtekoen irakaslea ain zuzen ere, eskolako zuzendaria da. Guztira hiru gela daude eta taulan ikusi dezakegu gela bakoitzeko haur kopurua:
ADINA
MATRIKULA
GELAK
HAUR KOPURUA
G
E
5
17
13
01
30
4
16
14
01
30
3
10
10
01
20
Eskola honek bi helburu nagusi ditu: Helburu orokorra: -Haur hezkuntzako kalitatea hobetzea, baloreetan oinarritzen den garapen soziala bultzatuz. -Komunitateari eta gurasoei Haur Hezkuntzaren garrantziaz ohartaraztea, etorkizuneko biztanleak sortzeko oinarritzat hartuz. Helburu espezifikoa: -Irakasleari programazio eta unitateak osatzerako orduan laguntza eskaintzea. -Gurasoekin ekintzak antolatzea. -Eraikinaren eta inguruaren kontserbazioa ziurtatzea. -Gurasoen eskolako tailerrak sendotzea espezialista eta unibertsitateko ikasleen laguntzaz.
Helburu hauez gain, eskola honek misio bat eta ikuspegi zehatz batzuetan oinarritzen da: - Ikuspegia: 3, 4 eta 5 urteko haurrei formazio integral, humanistiko eta etikoa eskaintzen dion hezkuntza instituzioa da. Modu honetan, beraien formaziorako jarrerak garatzen utziz, beti ere lanarekin konprometituta dauden irakasleen presentziaz. Horretarako, errespetuan eta maitasunean oinarritutako erlazioak sortuz.
- Misioa: 2016. urterako eraikuntza modernoak sortzea, adin bakoitzerako gela batekin eta irakasleek hezkuntza egoki bat eskaintzea, haur bakoitzaren errealitatearekin bat datorrena. Baita gurasoengan
6
errespetua, puntualtasuna eta solidaritatea lortzea. Helburu orokorrez gain, eskolak ondo funtzionatu dezan, zenbait helburu ditu hiru eremutan: Alderdi pedagogikoa, alderdi administratiboa eta hezkuntza instituzionala. ALDERDI PEDAGOGIKOAREN
EKINTZA
HELBURUAK: Haurren ezaugarrietara lotzen den curriculum egokia
Adinaren arabera, gaitasun eta aukeren taula bat
aplikatzea, irakurketa, logika-matematika eta gizarte
osatu.
segurtasunari garrantzia emanez.
Baloreen ikaskuntzarekin jarraitu.
Zuzeneko esperientzien bidez, haurrengan
Inguruan dauden gune berdeak kontserbatzea eta
ingurugiroarekiko errespetuzko jarrera garatzea.
landare bakoitzari bere izena jartzea.
Geletan dagoen hezkuntza material kopurua
Txoko desberdinak osatu material erreziklatua
handitzea, gurasoekin eta errekurtso propioekin
erabiliz.
egindako tailerren bidez. Familiaren egitura sendotzea, baloreak oinarri
Eskolako gurasoen parte hartze aktiboa izatea
hartuz. Modu horretan, kide guztien segurtasuna
ikasturte osoan zehar.
ziurtatuz. Haurren higiene eta osasunean ohitura onak
Eskolako haur guztien parte hartzea.
sustatzea, garapen egoki baterako. Irakasleen gaitasun eta ezagutzak zabaltzea
Haurren mailara egokitzen diren metodo eta
hezkuntza kalitatea handiagotzeko.
estrategiak aplikatzea.
Zuzeneko esperientzien bidez ikaskuntza garatzea
Ekintza desberdinak burutzea haurrekin, adibidez
(tailerrak, proiektuak...).
eskola desberdinetara bisitak egitea.
HEZKUNTZA INSTITUZIOAREN
EKINTZA
HELBURUAK Haur hezkuntzako eskolaren funtzionamendu egokia
Hurrengo dokumentuak izatea:
ziurtatzea, bertan parte hartzen duten langile, guraso
Eskolako arauak.
eta komunitatearen inplikazioarekin.
Hezkuntza plana.
Eraikuntzaren mantenurako plana.
Guraso eskolako plana.
ALDERDI ADMINSITRATIBOAREN
EKINTZA
HELBURUAK: Zentroko langileei lan egiteko baldintza egokiak
Autoebaluazioak egitea eta langileen ezagutzak
eskaintzea, hezkuntza kalitatea hobetzeko asmoz.
zabaltzea.
Eskolako materialak kontrolatzea eta zainketa
Eskolako materialaren zerrenda eguneratua izatea.
sustatzea. Eskolako diru kontuak kontrolatzea eskolako
Urteko presupuestorako errekurtso ekonomikoak
7
beharrak asetzeko asmoz.
lortzea.
8
3. IRAKASKUNTZA PRAKTIKAKO GURE PROPOSAMENA 3.1. HH-KO ESKOLAKO JARDUERA: “Niños, objetos, monstruos y maestros” liburua irakurri ondoren, Kaleidoskopioaren jarduera iruditu zitzaigun egokiena, izan ere, material aldetik eskolako errealitatera gehien egokitzen zena zen. Ministerioak bidalitako material hauei probetxua ateratzeko egin genuen. Izan ere, beste jarduerak ikusita oinarrizko materialak agertzen ziren baina ez genituen material horiek, hau da, argazkiak ikusita agian dirudi eskolak material asko dituela, baina errealitatean oinarrizko materialak falta dira: akuarelak, paperak, kartulinak...
3.1.1. JARDUERA: Kaleidoskopioa Kaleidoskopioaren jarduera haurrek errealitatea beste modu batera ikustean datza, hau da, lente desberdinez baliatuz, objektuak desformatuak eta kolore desberdinean ikustea. Jarduera hau klasean burutzerako orduan, hiru zatitan banatu genuen: Interpretazioa, ariketa eta ondorioa.
a)
INTERPRETAZIOA:
Gelako
mahaiak alde batean jarri genituen, haurrak lurrean eseritzeko toki gehiago izan zezaten. Ondoren, mantak jarri genituen eta haurrei bertan eseritzeko eskatu genien, guri begira. Behin haurrak prest zeudela, ariketari hasiera eman genion. Lehenik eta behin, haurren ezagutzak jakiteko asmoz, hipotesiak atera genituen,
hau
da,
lente
desberdinak
erakutsiz, hauetan zehar begiratuz objektuak nola ikusiko luketen galdetu genien.
Hipotesiak ateratzen.
9
Ondoren, hipotesi hauek egiaztatzeko asmoz betaurreko batzuk eman genizkien haurrei,
aldi
berean
galderak
eginez.
Horretarako, bolondresak eskatu genituen. Banan-banan
atera
ziren
zenbait
haur
betaurrekoekin nola ikusten zuten adieraztera. Honekin batera, garrantzitsua iruditzen zitzaigun haurrei adieraztea ezer ez dagoela gaizki, bakoitzak bere egiteko modua duela eta ondo dagoela, beraz denek egin behar zuten Ateratako hipotesiak egiaztatzen 1
beraien moduan. Izan ere, askotan nabaritu dugu haur hauen autoestimua nahiko baxua dela
ariketak egiterako orduan, beldur baitira gaizki egongo ote den.
Ateratako hipotesiak egiaztatzen 2
Ateratako hipotesiak egiaztatzen 3
b) ARIKETA: Poltsa batean gelatik dauden objektu desberdinak sartu genituen. Haur bakoitzari horietako objektu bat hartzeko esan genien eta objektu hori marraztu behar zuten betaurrekoekin eta baita betaurrekorik gabe ere. Modu honetan, bien arteko desberdintasuna nabaria izango zela pentsatu genuen. Esan beharra dago, haurrak bi taldetan banatu genituela betaurreko nahiko ez zegoelako eta, beraz talde erdiak lehendabizi betaurrekoekin marraztu zuen eta beste erdiak gabe, gero txandakatuz.
10
Lenterik gabe egindako marrazkiaren emaitza eta lenteekin lanean hasten 1
Lenterik gabe margotzen
Lenterik gabe egindako marrazkiaren emaitza eta lenteekin lanean hasten 2
Lenterik gabe lan egiten. Lenteekin egindako marrazkiaren emaitza (goran) eta gabe egindakoaren emaitza (beheran) c) ONDORIOA: Bakoitzak bere marrazkia bukatzerakoan berriro ere taldean eseri ginen lurrean, haur bakoitzak bere marrazkiak eskuan zituelarik. Lurrean eserita geundela, bost bat haurrei ariketa hau egiterakoan nola sentitu ziren galdetu genien, bitartean besteek entzun egin behar zuten ikaskideak esaten zionari. Honako galdera hauek bota genizkien: Zer egin zaizu errazagoa marraztea? Zaila egin zaizu betaurrekoekin marraztea? Eta abar.
11
Denon artean ondorioak ateratzen.
3.1.2. GOGOETA: Lehenik eta behin adierazi nahi dugu kaleidoskopioaren ariketa ezin izan genuela osorik burutu. Izan ere, eskolak ez du material nahikorik horrelako jarduerak egiteko eta materiala behar izanez gero gurasoei eskatu behar zitzaien, beraz, eskolan zegoen materiala aprobetxatzea iruditu zitzaigun egokiena, jarduera honen moldaketa bat eginez. Ariketa burutu ondoren, konturatu ginen emaitza ez zela guk espero genuena izan. Gure helburua haurrek objektu berdina bi modu desberdinetan behatuz marraztea zen, konturatu zitezen lenteen eraginaz. Adibidez, zenbait haurrek betaurrekoak jantzita zituztenean, objektua marraztu beharrean betaurrekoak marraztu zituzten, beste batzuek objektua kalkatu zuten eta abar. Beraz, honek esan nahi du arrazoiren batengatik ez zutela jarduera ondo ulertu. Pentsatzen dugu hiru izan daitezkeela arrazoi horiek. Alde batetik, haurren adinak zerikusia izan dezakeela uste dugu, izan ere, txikiegiak izan daitezke. Beste alde batetik, gure azalpenak egokiak izan ez zirela izan daiteke. Agian denbora gehiago eman behar genuen jardueraren azalpenean edo baita helburua zein zen argiago adieraztea ere. Bestalde, baliteke materiala ez oso egokia izatea jarduera hau burutzeko. Betaurrekoak handiak zituzten eta segituan erortzen zitzaizkien, beraz, haurrak nazkatuta kendu egiten zituzten, hala ere, arazo honi konponbidea bilatzea lortu genuen, beraz, ez du zertan arrazoi garrantzitsurik izan. Azkenik esan, lente hauen bidez lortzen den efektua eta kaleidoskopioaren ariketan agertzen dena ez direla berdinak eta honek ariketa zaildu dezakeela haurrentzat, objektua desformatuegia ikusten baitzen. Nahiz eta emaitza orokorra ez izan guk espero genuena, haur batzuk lortu zuten nahi genuena,
12
hau da, bi marrazki desberdin egitea, bat betaurrekorik gabe eta bestea betaurrekoak jarrita. Beraz, alde horretatik pozik gaude.
3.2. ALDEAKO JARDUERA:
3.2.1. JARDUERA: HH-ko jardueraz aparte Aldean ere jarduera gidatu bat egitea erabaki genuen. Esan beharra dago guk aukeratutako jarduera bat burutu genuela, hau da, ez zen “Niños, objetos, monstruos y maestros” testuko jarduera bat izan. Horrela erabaki genuen, izan ere, testuko jarduera guztiek material aldetik asko eskatzen zuten eta Aldean inongo materialik gabe abiatzen ginen. Hortaz, berziklatutako materialak aprobetxatuz tailer txiki bat antolatu genuen.
Azalpenak entzuten. Tailer
hau
karterak
egitean
oinarritzen
zen.
Horretarako, esne kaxak erabili genituen. Lehendabizi haurrak batu genituen eta biribilean eseritzeko eskatu genien. Eserita zeudenean esne kaxak banatzen hasi ginen eta, gutako batek esne kaxa batekin adibidea egiten zuen bitartean, haurrei
Lanean.
pausoak
jarraitzeko eskatu genien. Modu horretan, pixkanaka kartera osatzen joan ziren. Esan, bitarte horretan haurrek laguntza Dudak argitzen.
behar zutenean hor geundela laguntzeko prest.
13
3.2.2. GOGOETA: Alde batetik esan, jarduera honen aukeraketak zerikusia izan zuela Aldeak erreziklajearen inguruan duen jarrerarekin. Hau da, aldeako iskin bakoitza material erreziklatuarekin egindako apaingarriekin dago hornitua, beraz, ideia ona iruditu zitzaigun guk ere bide hortatik jarraitzea, beste elementu batzuk egiten erakutsiz.
14
4. HAUSNARKETA Lehenik esan, praktikak hasi baino lehen geneukan ikuspegia eta oraingoa guztiz desberdina dela. Hau da, iritsi eta segituan lan plan bat egin behar genuela adierazi zigun Peruko tutorak eta horrela egin genuen. Orduan praktiketan hasteko garaia iritsi zen eta konturatu ginen egindako lan planak ez zuela ezertarako balio. Izan ere, guk buruan geneuzkan errealitateak ez zetozen bat ikusi genuenarekin. Esaterako, aldean ekintza kognitibo asko prestatu genituen baina beste behar askoz garrantzitsuagoak zituzten: segurtasuna beharra, konfiantza beharra, maitasun beharra, eta abar. Eskolan berriz, curriculum bat eraman behar dute aurrera, beraz, guk ezin genuen gure ekintzekin iritsi eta horiek egin behar genituela esan. Egoera hau ikusita, orain badakit zerbait planteatu baino lehen errealitatea behatu eta ezagutu behar dela, bestela ez goaz inora. Honekin batera, burura etortzen zait gogoeta garrantzitsu bat. Irakasle izango naizenean, nire gelako errealitatea ezagutu behar dut, haur bakoitzaren ezaugarrietara moldatuz, horrela denen garapena ziurtatzen dituzten ekintzak planteatuz. Eskolako errealitateari dagokionez, atentzioa asko deitu zidan gauza bat izan zen gurasoek eskolako funtzionamendu eta ekonomian izugarrizko eragina zutela, hau da, guraso gabe ez dago eskolarik. Adibidez, asteko egun bakoitzean, gurasoetako bat etorri behar zen goizeko seitan eskolara gosaria edo bazkaria prestatzera. Etortzerik ezin bazuen, diru kopuru bat ordaindu behar zion beste pertsona bati bere papera bete zezan. Bazeuden egun batzuk inor etortzen ez zela gosaria prestatzera, orduan irakaslearen lan kopurua bikoiztu eta gure laguntzaz antolatzen zuten antolatu beharrekoa, kaos bat bihurtzen zen eskola. Bestalde, gosariko eta bazkariko bazkaria eta eskolako beharrezko materialak gurasoen dirutik lortzen ziren. Hastean behin guraso guztiek bi sol eman behar zituzten janariak eta materialak lortu ahal izateko. Irakasleak esaten zuenez, estatuak dioenez, hezkuntza dohainik da baina errealitatean ez da horrela gertatzen, eskolako ekonomia gurasoei esker jarraitzen du bizirik. Alde horretatik, gurasoen inplikazio hori asko mirestekoa iruditu zitzaidan, haurren hezkuntzari benetako garrantzia ematen diotela erakusten dutelako. Bestalde, aurretik esan bezala, lau langilek osatzen dute eskola txiki hau. Lau langile hautetatik bik oso inplikazio gutxi izaten zuten eskolaz kanpoko bilerak eta ekintzak egiten zirenean. Honekin esan nahi dudana da, askotan zerbait antolatzerako orduan kaos hutsa izaten zela. Zuzendaria asko inplikatzen zen baina besteen laguntza ez zuenez, lan asko pilatzen zitzaion eta askotan oso berandu eta egiturarik ez zuten ekintzak planteatzen ziren. Nire ustez eskolan parte hartzen duten pertsona guztien elkarlana behar beharrezkoa da eskolak ondo funtziona dezan. Bakoitzak bere aldetik lan egiten badu eskolaren hezkuntza kalitateak behera egiten du, beraz, zailagoa den arren, elkarlanean oinarritu behar du eskola baten funtzionamendua, dudarik gabe. Ikasi dudan beste gauza bat izan da, hezkuntzan malgua izatea oso garrantzitsua dela. Askotan
15
zurrunak izan ohi gara, gauzak horrela eta ez beste modu batera nahi izanez. Eskolan honetan esaterako, euri asko egiten zuen egunetan, ezinezkoa egiten zen eskolara joatea, beraz, ez zen haur bat ere azaltzen. Irakaslea une horretan, ez zen frustratzen curriculumean aurrera egiteko aukerarik ez zuelako, hau da, egoeraren alderdi positiboa ateraz, unea aprobetxatu eta aurrera egiten zuen. Aldeareko errealitateri dagokionez, atentzioa gehien deitu zidana izan zen haurrek beren eginbeharretan duten inplikazioa. Barneratuta zuten egunero egunero eginbehar zehatz batzuk dituztela (belarra moztu, sukaldean lagundu, eta abar). Pentsatzen jarrita, niri hamar urterekin nire gurasoek esan izan balidate egunero belarra moztu eta bazkariko ontziak garbitu behar nituela, ea zoratuta zeuden galdetuko nieke eta buelta erdia emango nuke. Beraz, alde horretatik zentro honetan jasotzen duten heziketa eta baloreak oso egokiak dira etorkizuneko bizitzari aurre egin diezaien. Haurren jarrera ere mirestekoa da une askotan, lan egiteko gogo gutxi izan arren gogoak ez dakit nondik atera eta lanera abiatzen dira. Bestalde, hasieratik nabaritu nuen beste gauza bat izan zen guganako amen deskonfiantza. Ekintzak egin ahal izateko etxez etxe joan behar genuen baimena eskatuz. Hasieran psikologoak egiten zuen lan hori baina hilabete eta gero, gu hasi ginen etxeetara joaten. Orduan, ama gehienek ez ziguten haurrak hartzeko baimenarik ematen. Praktiken bukaeran, hori ulertarazi zigun egoera bat suertatu zitzaigun. Eguna planifikatzen geundela, ama bat etorri eta berak haurrak hezitzeko modu bat zuela adierazi zigun, agian ez geundela berarekin ados baina horrela egiten zuela eta kito. Guk ulertu genuenez, hitz horiek gure hezitzeko moduarekin ados ez zegoelako jaso genituen. Hau ulertu ondoren, praktiken hasieran aldeako langile guztiekin bilera txiki bat egitea bota genuen faltan, denen lan egiteko modua ezagutzeko asmoz. Bilera horretan gure egitekoa ere esplikatu ahal izatea garrantzitsua ikusten genuen, guztiok dena argi izan dezagun eta deskonfiantza hori pixka bat hausteko. Hala ere, egoera horrela suertatu zen eta lixto, ez zegoen besterik, ulertzen genuela adierazi genion amari eta gure egiteko moduarekin ados ez bazegoen bere kexa adierazteko eskatu genion. Aldeako haurren inguruan esan, nabaritu nuen beste gauza bat izan zela haurrak orokorrean kognitiboki oso atzeratuta nabaritu ditudala. Adibidez, behin hamabi urteko pare bat gazteei beren etxekolanak egiten laguntzen aritu ginela. Etxekolanak galdera batzuen inguruan erantzuna bilatzean oinarritzen zen. Guk interneten galdera bilatu eta idazteko eskatzen genien. Orduan oinarrizko gauzak nola idazten ziren galdetzen ziguten eta, duda hori argitzean, berriro ere gaizki idazten zuten. Asko kostatzen zitzaien zerbait ulertzea eta ondo egitea. Hobeto ematen zaie eskulanak egitea baina bizitzarako beste alderdi hori garrantzitsua da, beraz, pentsatzen dut oreka bat egon behar duela eta oso gustuko ez duten arren, okerren ematen zaien horretan ere saiatzea. Azkenik esan, oso positiboa izan dela praktika hauetan zehar bi instituzio hauetan jardutea. Horrela, bi errealitate guztiz desberdinetan lan egin ahal izan dugu. Bietan bizitzarako oso baliagarriak izango zaizkigun gauzak ikasi ditugu, bai alderdi profesionalean baita alderdi
16
pertsonalean ere. Alde horretatik, oso praktika bereziak izan direlako sentsazioa daukat, izugarrizko zortea izan dugu horrelako aukera izatean. Bi instituzioetan egotearen beste alderdi positibo bat izan da ez ginela zentro batean aste osoa geratzen, beraz, zerbait gaizki atera ezkero bagenuen aukera deskonektatzeko eta hurrengo asterako pilak kargatzeko. Kontrakoa izan balitz, aste guztia zentro batean pasata, bukaerarako agian gogo faltak izango genituen. Hala ere, bi instituzioetan aritzeak ere bazuen bere alderdi negatiboa. Astean bi egun ematen genituen zentro bakoitzean. Zentro bateko astea bukatzean, bost egun pasa behar ziren berriz zentro horretara joateko, beraz, berriz hastea bezala izaten zen askotan. Horrek oso zaila egiten zuen lanari jarraitasun bat ematea eta proiektu zabalak egitea ezinezkoa egiten zitzaigun, hasten ginenerako bukatu behar genuelako.
17
5. BIBLIOGRAFIA - Contino, A. Niños, objetos, monstruos y maestros. GRAÓ
18
6. ERANSKINAK
6.1. EGUNEROKOA EGUNAK: Martxoak 20- 21
Aste honetan hasi ditut nire praktikak. Nahiz eta astean zehar bi zentrutan arituko naizen, aste honetan zentro batean bakarrik aritu naiz: Jardín Lomas de San Pedro. Haur Hezkuntza soilik eskaintzen duen zentro txiki bat da. Hiru gela ditu: 3 urteko gela, 4 urteko gela eta 5 urteko gela. Gela bakoitzean 25 haur dituzte, 3 urteko gelan izan ezik, bertan 18 haur dituzte. Niri, 5 urteko gelan jardutea egokitu zaidala esatea garrantzitsua da. Ostegunean, martxoak 20an, behaketan oinarritu zen nire jarduna. Klasea hasi baino lehen formazioa egin zuten, guri ongi etorria emateko asmoz. Bertan, kurtso bakoitzeko neskek ilara bat osatzen dute eta mutilek beste bat. Gehien harritu zidanak izan zen asko markatzen dutela neska edo mutila izatea, horren adibide da formazioaren egiturarena. Pentsatzen dut gizartearen islada zuzena izango dela, izan ere, kalean ikusi ahal izan dugunez oso gizarte matxista da. Adibidez, tabernetan oso emakume gutxi ikusten dira eta ikusten badira haur bat dute ondoan edo oso gazteak dira. Emakumean etxean egin behar du
Formazioan.
haurrak zaintzen eta gizona berriz, lanean edo ondo pasatzen. Jakina da eskola gizartearen islada dela eta kasu honetan oso argi ikusten da. Gu gizarte nahiko aurrerakoietik (gai honi dagokionez) gatozela, eta jakinda lan asko egiteko ere badagoela, oraindik ere horrelako bereizketak egiten dituztela ikustea asko harritzen gaitu. Zergatik horrelako bereizketa umeak besterik ez badira? Txikitatik jaso behar dituzte zeintzuk diren emakumearen eta gizonaren rolak? Pentsatzen jarrita, gure gizartean ere, txiki txikitatik hasten gara mutilei jantzi urdinak jartzen eta neskei arrosak jartzen. Uste dut, aldatu behar den zerbait dela, azken finean denok ditugulako kontrako sexuaren ezaugarri batzuk eta denak pertsonak garelako. Formazioa egin ondoren, haur guztiek eskuak garbitu eta gosaldu egiten dute denak elkarrekin. Eskolak esnea eta arroza egiten du, eta haurrek etxetik haragia edo arrautza ekartzen dute. Irakasleak esan zidanez, ziurtatu nahi dute haurrek behintzat egunean askari bat ondo egiten dutela. Izan ere,
19
eskola inguru nahiko txiroan kokatzen da, zentrotik urrunduta eta haurrek beraiek askotan esaten dute beren gurasoek ez dutela “plata”-rik gauzak erosteko. Beraz, alde horretatik oso egokia da eskola honen planteamendua. Izan ere, pentsatzen dut haur baten beharrik oinarrizkoena osasun fisikoa eta mentala dela, ezagutzak jasotzea bigarren plano batean geratzen dira. Haur bat gosaldu gabe joaten bada eskolara bere beharrak asetu gabe daude, Bost urteko haurrak gosaltzen.
beraz, eskolan ongi jardutea oso zaila izango
da modu horretan. Beraz, eskola honetan oinarrizko behar hori asetzea oso egoki iruditzen zait, gero beste guztia aurrera eramateko. Hala ere, hain langile gutxi dira, non gosari ordua kaos moduko bat den. Oso haur asko dira osotara eta oso txikiak eta lau langile besterik ez daude. Baina pentsatzen dut gosari orduari behar den denbora guztia eskaintzea oso ondo dagoela, alde horretatik, denbora dezente igarotzen dute gosaltzen, lasai lasai. Irakasleak esan zidanez, hilabete honetan haurren ezagutzak jakiteko ariketak eta ekintzak ari da aurrera eramaten, kurtso hasiera delako. Ikusi ahal izan nuenez, haurrak oso maila desberdinetan aurkitzen dira. Batzuk oso ondo egiten dute irakasleak proposatutako ariketak, beste batzuk ordea ez dute interesa edo gogoa jartzen, eta beste batzuek besterik gabe ez dakite egiten. Adibidez, gaur irakasleak ipuin bat hartzeko eskatu die eta irakaslea banan-banan joan da galdetzen haurrei ea zeri buruzkoa izan daitekeen ipuina. Batzuek ez zekitela esaten zuten, beste batzuk ipuina behin eta berriz aldatzen zuten eta aspertzean jolastera joaten ziren eta beste batzuk ordea, ederki kontatzen zuten beren ustez ipuinak esaten zuena. Nire ustez, haurren nortasunak zeresan haundia du kontu honetan, baita etxean ikasteari ematen dioten garrantzia ere. Izan ere, haur bat oso inteligentea izan daiteke baina etxean ikasteari garrantzirik ematen ez badiote, ikastolara haurra etxean ez izateagatik eramanaten badute, ez du gogorik izango klasea jarraitzeko, pentsatuko du: klasera etortzea ez du ezertarako balio. Alderantziz gertatzen bada, hau da, haurra inteligentziaren aldetik nahiko normala bada baina etxean garrantzi pixka bat ematen badiote ikastolara joateari, orduan gogo gehiago jarriko du eguneroko ekintzetan. Irakasleak komentatu zidanez oso guraso gutxik ematen diote benetan garrantzia ikastolaren egitekoari, beraz, alde horretatik egiteko asko dago eskola honetan. Guraso askok ikasturteko lehenengo egunetik haurrei etxekolanak bidaltzeko eskatzen ari dira irakasleei, etxean lasai egon eta haiei bakean uzteko. Nire ustez, honek erakusten du guraso askok eskolari ematen dioten garrantzia,
20
hau da, haiei arazoa gainetik kentzeko bakarrik erabiltzen dute ikastola. Alde honetatik, irakasleak oso jarrera egokia du. Hezkuntzari dagokionez, oso ikuspegi berritzailea du. Gurasoei hitzaldi bat eman nahi die jolas librea eta haurren esperimentatzeko beharrarekin lotutakoa, kontura daitezen ez direla haiei izorratzeagatik batera eta bestera jolasten ibiltzen, beren beharrengatik ari direla horretan. Etxekolanak ez direla soluzioa ikustarazi nahi die. Lan mardula dela uste dut baina bide egokian doala iruditzen zait eta gure laguntza ere izango du egiteko horretan. Nire ustez, haurrei etxekolanak bidaltzea ez luke arazoa konponduko, areagotu egingo lukeela uste dut. Izan ere, erreprimitzen den hori gero indar handiagorekin azalerazten da. Haurrei jolastea galarazten bazaie horretarako gogo gehiago izango dituzte, beraz, ez da arazoa konpotzen. Eta gainera, haur hezkuntza jolasteko etapa da, ez etxekolanak egiteko etapa, izango dute horretarako denbora. Lehen aipatu dudan bezala, irakaslea banan-banan joan zen haurrei galdetzen ipuinaren nondik norakoak, baita ea zergatik gustatu edo ez zaien gustatu ipuina ere. Irakaslea oso zorrotza da eta dena oso ondo ebaluatu nahi du, haur bakoitza zein mailatan dagoen ikusi nahi du. Bati galdetzen zion bitartean beste guztiak aspertu eta bueltak ematen hasten ziren, baita kanpora atera ere, izan ere, klaseko atea momentu oro irekita dago. Nire ustez, banan-banan ebaluatu beharrean hobeto litzake klase guztiaren aurrean aritzea, bestela badakigu zer gertatzen den. Egia da haur asko direla eta beti dago hitz egiten ez duen norbait edo denbora guztian hitz egin nahi duen norbait. Hori ekiditeko egiten du modu horretan ebaluazioa irakasle honek. Baina esan dezaket ez dela oso eraginkorra. Hainbeste nahi du haur guztien ezagutzak jakin azkenean egoerak eskuetatik alde egiten diola. Hainbeste joan zaio egoera eskuetatik nik parte hartu behar izan dudala. Momentu oro modu aktiboan haurrak kontrolatzen ari nintzen baina momentu batean irakaslea egiten ari zena egin behar izan dut haurrekin, hau da, ipuina kontatzen zidaten edo ez ziurtatu behar izan dut gero irakasleari esateko eta ebaluazio orrian jartzeko. Nahiko ongi eta lasai aritu naiz, izan ere, haurrek asko laguntzen dute. Ni haur batekin eseri naizenean ipuina kontatu ziezadan, haur pila etorri zaizkit niri ipuina kontatu nahi zidatelako. Haur baten ipuina bakarrik ahal dudala entzun momentu berean esaten nien eta oso ondo ulertzen zuten, itxoin egiten zuten ni haiei entzuteko prest egon arte. Alde horretatik oso pozik nago haurren jarrerarekin, oso zintzoak eta gauzak modu onean esan ezkero kasu egiten dute. Hau esan eta gero, ikusi ahal izan dut irakasle bakar batek 25 haur kontrolatzea oso zaila dela eta estrategia oso egokiak bilatu behar direla 25 haur momentu oro kontrolatzeko. Lan asko egin behar dela uste dut hau lortzeko baina oraingoz irakasleari proposamen bat egin diot: ahal den momentuetan eta amankomunak ez diren ekintzetan, bi talde egitea eta elkarren artean behar diren ekintzak aurrera eramatea haurren gaitasunak hobetzeko asmoz. Oraingoz ez dakit ideia ona den eta ondo aterako ote den, baina behintzat lasaiago ibiliko da irakaslea, baita ni ere. Ostiralean, martxoak 21, formazioa egitea ere egokitzen zen, izan ere, ostiraletan Peruko imnoa kantatzea tokatzen da. Gaurkoan ere, mutilak eta neskak ilara desberdinean jarri dira. Egia
21
esan, oso barneratuta daukate formazioa egitearena, oso azkar kokatzen dira bere lekuetan eta ez dute denbora asko pasatzen horretan. Ondoren gosaltzera joan ginen eta betiko moduan, haur gehiegi irakasle hain gutxirentzat. Momentu batean irakaslea klasetik joan zen eta esan zidan jasotzen bukatzen zutenean klasea ematen hasteko, izan ere, egun hontan niri egokitzen zitzaidan klasea aurrera eramatea. Momentu batean haurrak jolasten hasi ziren eta kontrolatu ezin nuen egoera bihurtzen ari zen. Baina azkenean jaso ez zuten haurrei deitu eta lurrean eseritzeko eskatu nien denei. Inongo arazorik gabe eseri egin ziren eta ni ere beraien aurrean eseri nintzen klasea hasteko asmoz. Lehenago esan bezala, asko harritzen nau zenbat kasu egiten duten. Suposatzen dut etxean eta beste lekuetan ere ohituta egongo direla kasu egiten, zerbait txarra egin edo esango dieten beldur. Izan ere, irakasleak esan zidanez, etxean askok tratu txarrak jasotzen dituzte, haurrak bakarrik izateagatik. Gorago esan bezala, etxekolanak bidaltzea nahi dute gurasoek, bakean utz diezaieten, beraz, pentsatzen dut gurasoen gustokoa ez den zerbait egitean jo edo hitz zatarrak entzun beharko dituztela. Beraz, ez dute beste erremediorik eta helduari kasu egitea besterik ez zaie geratzen. Lehenik eta behin marrazki bat erakutsi nien haur guztiei. Bertan, bi neska eta kilker bat agertzen ziren belardi batean. Zer ikusten zuten galdetu nien eta ia denek erantzun zidaten zer ikusten zuten. Oso argi adierazi zidaten zer zegoen bertan. Ondoren galdetu nien ea nola pentsatzen zuten izena zuela ipuina eta berehala bota zizkidaten beraien hipotesiak: “Las niñas con el grillo”, “El grillo que vuela”... Titulua asmatzeko zenbait pista eman nizkien galdetuz ea zer egiten zuen kilkerrak (salto, soinu...) eta azkenean denon artean titulua asmatzea lortu zuten: “El grillo saltarín”. Ondoren ipuina entzun nahi zuten galdetu nien eta denek baiezkoa esan ondoren ipuina kontatu nien. Denek oso arretatsu entzun zuten ipuin motz hura. Sentsazioa nuen oso
"El grillo saltarin" ipuina entzuten.
gustukoa zutela ipuina, izan ere, gero berriz entzun nahi zuten galdetu eta baietz esan zidaten berriz. Ondoren ipuinaren inguruko galderak bota nizkien: ¿Como es Felicia?, ¿Y el grillo?, ¿El sitio donde están?... Segituan erantzun zidaten, beraz, oso gustura sentitu nintzen egindakoarekin. Hala ere, denbora soberan izan nuen eta ez neukan ezer gehiago prestatuta, beraz, haur guztiak kontrolatu ezinean egon nintzen momentu batean. Nabaritu zuten ez zegoela ezer gehiago egiteko eta beren gauzetan hasi ziren. Alde horretatik, nahiko gaizki
22
aritu nintzela iruditzen zait. Baina jakina denez, ikasteko gaude, beraz, ez dut toalla lurrera botatzen. Ahal den guztietan saiatuko naiz ahalik eta ongien egiten eta ez bada ondo ateratzen ikasiko dut hurrengo baterako, ez baikara perfektuak. Egun honetan atentzioa deitu zidan zerbait gertatu zitzaidan irakaslearekin. Haurrak etxera joateko prestatzen zeuden eta irakasleak banan banan notatxo bat idatzi eta ematen hasi zen haurrei. Orduan niri begiratu eta “presa” S-rekin idazten zen galdetu zidan. Hasieran ez nion galdera ondo ulertu, ezin nuelako sinetsi, baina errepikatu eta bere galderari erantzun ahal izan nion. Ez det hipotesi negatiborik atera nahi, agian despiste edo ziurtatzeko galdera bat izan zitekeen besterik gabe, baina atentzioa deitu zidan. Uste dut irakasleen ezaugarrietako bat izan beharko litzatekeela ondo idazten eta irakurtzen jakitearena, izan ere, haurren eredu gara eta guk ez badakigu ezin diegu haurrei exijitu. Beraz, haurrei ondo idazten ikastea eskatzen badiegu, guk ere ondo idatzi beharko genuke. Askotan haurrei gauza bat eskatzen diegu eta gero helduok ez dugu betetzen. Adibide garbi bat jarriko dut. Txiki txikitatik haurrei semaforoa berdean pasa behar dela esaten diegu. Gorrian pasatzen badute gurasoen bronka ziurtatuta dute. Baina une oro helduok gorrian pasatzen ditugu semaforoak eta horrela ikusten du haurrak. Koherentzia bat egotea behar beharrezkoa ikusten dut.
EGUNAK: Martxoak 25-26-27- 28
ALDEA: Asteartean, Martxoak 25, Virgen del pilar aldean aritzea egokitu zait. Bertan abandonatutako eta tratu txarrak pairatu dituzten haurrak bizi dira. Guztira Haur Hezkuntzako bost haur daude, hiru eta bost urte bitartekoak. Horietako haur bat autismoa ote duen aztertzen ari direla aipatu zigun psikologoak eta beste haur batek lau urte ditu eta oraindik ez du hitz bat ere esaten. Beste gainerako hiru haurrak ez dute inongo arazorik. Lehenengo egun honetan hurbilketa moduko bat izan zen, izan ere, nabaritu genuen haur hauek hasieran konfiantza falta handia dutela. Segituan nabaritu genuen distantzia gordetzen dutela pertsona berriekin. Haur hauek oso txikiak direnetik asko sufritu dute eta normala da hasieran mesfidantza erakustea. Baina pertsonalki ez dut gauza negatibo bezala hartzen. Izan ere, ezezagun guztiekin hasieran konfiantza erakustea ere arriskutsua izan daiteke, ezezagun horrek intentzio txarrak baditu behintzat. Adibide txiki bat jarriko dut. Nik txakur txiki bat dut eta ezezagunekin oso mesfidatia da. Oso ondo ezagutu behar du pertsona harekin joateko adibidez. Paseatzera joaten garenean ez da inorekin joaten, beraz, mesfidantza hori positiboa da. Beraz, haur hauen mesfidantza ulertzeaz gain ez dut txartzat hartzen, mesfidantza pixka bat beharrezkoa da beti. Eguna aurrera joan ahala zentrua ezagutzen joan ginen, pixkanaka gure burua kokatzen hasi ginen. Hiru haur hartu genituen hasieran, izan ere, psikologoak esan zigun ekintzak egiterako orduan
23
bostak hartzen baditugu zailagoa izaten dela ondo lan egitea. Hasieran ideia hori ez zitzaidan asko gustatu,
izan
ere,
haur
desberdinen
elkarrekintza beti da aberasgarria beren garapenerako. genuen
Baina aukera izan
lehenengo
hiru
haurrekin
jarduteko eta gero beste haur batekin eta nabaritu genuen bakarka lan egiten zuen haurra askoz lasaigo jarduten zuela. Hala ere, arrazoi honengatik ez dut uste bakarka aritu behar garenik. Banaka aritu zen haur hau horrela suertatu zelako izan zen, baina ez dut Hiru haurrak psikomotrizitate gelan.
uste beti horrela izango denik. Taldean
ibilita guri lan handiagoa eman arren haientzat aberasgarriagoa dela uste dut. Adibidez, unibertsitateko kontuakin nik nahiago dut taldean lan egin, ez lan gutxiago egiteagatik, baizik eta bakoitzak pentsamendu eta iritzi desberdinak ditugulako eta horrela, taldean osotasun gehiago lortzen delako lanetan. Berdin pentsatzen dut gertatzen dela haurrak elkarrekin aritzen direnean. Hiru psikomotrizitate
haurrekin gelara
aritu eraman
ginenean genituen
eta
Aucouturierren saio bat burutu genuen. Hau da, lehenik eta behin blokezko pareta bat egin genien eta bota egin behar zuten ondoren libreki jolasteko. Bigarren partea egin nahi izan genuen (marrazkiak edo plastilinarekin aritzea) baina nabaritu genuen haurrek mugitzeko beharra zutela, izan ere, beren etxeetan denbora asko igarotzen dute, inork ez Psikomotrizitate saioko pareta. duelako denborarik haiekin kanpora joateko eta bakarrik ezin dutelako atera. Gu hiru haurrekin geunden bitartean, beste biak etxean zeuden. Hamar ume bakoitzeko ama bakarra dute, beraz, ulertzen dugu denen kargu egitea nahiko zaila egiten dela, baina pentsatzen dut egunean ordu bat behintzat haurrek beren energia kanporatu behar dutela. Alde Haur bat blokeen gainean ibiltzen.
horretatik nahiko gogorra egiten zait haurrak berriro
24
ere beren etxeetan uztea, bakarrik egongo baitira bertan. Horrelako haurren egoerak ikusita konturatzen naiz ze zortea izan dudan nire bizitza osoan zehar, txikitan batez ere. Txikitan nik ere esperientzia oso zail bat pairatu nuen eta beti pentsatu izan dut besteek ezin zutela ni baino zorte txarragorik eduki, beraz, esperientzia honek begiak pixka bat gehiago ireki dizkit, azken finean ni baino okerrago dauden pertsonak badaudelako. Eta honek egunero laguntzen dit enpatizatzeko eta horrela beren beharren araberako erantzun egokienak emateko. Asteazkenean, Martxoak 26, goizean haurrak eskolara joan ziren, beraz, aldea infantileko psikologoak eskatu bezala, estimulazio gela eta liburutegia txukuntzen eta apaintzen aritu ginen. Goizean zehar ez zen ezer berezirik gertatu. Oso
lasai eta gustora aritu ginen gure
egitekoak egiten. Hala ere, sentitu nuen askoz hobeto begiratzen eta agurtzen gintuztela bertako langileak, izan ere, aurreko
egunean
iritsi
ginenean
deskonfiantza moduko bat sentitu nuen. Dena oso itxita izaten dute eta oso kontuz ibiltzen dira zein sartzen den eta zein ez. Konturatu
nintzen
aurreko
egunean
zentruan dauden bixki batzuen ama etorri
Autobus irakurlea txukuntzen.
zela bixkiak eramateko intentzioarekin. Sartzen utzi zioten nahigabe eta oso zail egin zitzaien kanporatzea. Horregatik, arreta askorekin aritzen dira eta pertsona berriekin distantzia asko gordetzen dute hasiera batean. Baina bigarren egun honetan oso gustura eta gure etxean bagina bezala sentitu ginen. Aurretik esan bezala, hasierako deskonfiantza normaltzat eta positibotzat hartzen dut nik pertsonalki. Arratsaldean haur bakar batekin hasi ginen estimulazio gelan lan egiten, berak eskatu baitzigun blokeekin jolastu nahi zuela. Baina gero jolaslekura joan eta beste hiru haur gehiago ekarri genituen, etxean egon ez zitezen. Haur bat etxetik ateratzen den bakoitzean izugarrizko energia askatzen du bere ekintza guztietan. Kolunpioetan zegoela, izugarrizko altuera hartu zuen berak bakarrik eta eskurik gabe nola egiten zuen probatu nahi zuen. Halako batean buruz behera erori zen eta kontuz Haur bakarra estimulazio gelan blokeekin jolasean.
aritzeko errepikatu zion Laidak. Haurrak minik hartu ez zuela esan zuen, harrokeria puntu batekin. Min
25
hartzearen kontua haurrak esperimentatu behar duen zerbait dela uste dut, bere mugak ezar ditzan. Arazoa
da
lehenengo
egunean
psikologoak bitan errepikatu zigula kontu handiarekin ibili behar garela haurrek min hartzearekin. Izan ere, hilero epaileak eta abokatuak etortzen dira haurrak fisikoki eta emozionalki aztertzera. Eta haurren batek urradura bat izateak arazo asko ekar ditzake, beraz, guk ere ardura hori hartu behar dugu haurrekin aritzerako orduan. Haur hau kolunpiotik erori zenean dezente larritu ginen, min hartzeari
Lau haurrak patioan jolasean.
ematen dioten garrantziagatik. Pentsatzen dut haurra haur izan behar duela. Izate horren barruan min hartzearena ere barne sartzen dela, baina zentru honetan praktiketako neskak besterik ez gara eta ezin ditugu hemengo arauak aldatu edo kontutan ez hartu. Badago beste haur bat etxera joaterako orduan joan nahi ez duela errepikatzen digula. Guk ahal den moduan esaten diogu etxera joateko eta deskantsatzeko ordua dela. Baina ez dugu lortzen haurra konbentzitzea. Ikusten duenean beste haur guztiak etxera joaten direla eskutik helduta, bera Patioan jolasean.
bakarrik joaten da bere etxera eta gurekin itxi egiten da guztiz. Izan ere, agurtzera joateko ohitura hartu
dugu baina ez digu hitzik esaten. Etxera bidaltzeagatik haserre moduko batean sartzen da eta oraingo ez dugu lortu haserre hortatik ateratzea. Baina arreta asko deitzen didan zerbait da, izan ere, saio osoan zehar oso hizlaria eta irekia den haurra baita. Blokeekin ederki aritzen da eta guri ere bere jolasean sartzen gaitu. Ez dakit ze arrazoiengatik ixten den hainbeste etxera bueltatzeko une horretan, baina gure esperientzia aurrera joan ahala espero dut pixkanaka haur honen etxera sartzeko unea hobera egitea.
HH-KO ESKOLA: Osteguna, Martxoak 27, Haur Hezkuntzako eskolara joatea egokitu zitzaidan. Gauean zehar izugarrizko euria egin zuen eta eskolara iritsi orduko irakasle bakarra zegoen. Haurrik ere ez zen inon
26
ageri. Eskola leku txiro batean kokatzen da eta errepideak ez daude asfaltatuta, beraz, euria egin ezkero oso mototaxi gutxi igotzen dira bertara. Eguna aurrera joan ahala haur bakarra agertu zen eta irakasleak etxera bidali zuen beste haurrik etorriko ez zelako. Eta horrela izan zen. Asko deitu zidan atentzioa, izan ere, haur asko dira eta bakarra agertu zen. Egia da ulertzekoa dela lokatza dagoela baina errepidea asfaltatu gabe egotea, gatozen herrialdetik kontutan hartuz, zerbait berria da neretzat. Egun hau klasea dekoratzeko aprobetxatu genuen irakaslearekin batera, izan ere, irakasleak oso denbora gutxi izaten du astean zehar alderdi honi denbora eskaintzeko. Beraz, gure laguntzari eta bere lanari esker asko aurreratu ahal izan genuen gelako ambientazioan: kartulinaz zenbakiak paretan pegatu, data adierazteko zenbakiak egin... Nire ustez, egun honek agerian utzi zuen berriro ere eskolari ematen zaion garrantzia, bai gurasoen aldetik, baita zenbait irakasleren aldetik. Izan ere, gu arazorik gabe iritsi ginen eta ez gara bertatik oso gertu bizi, beraz, bazegoen aukerarik arazorik gabe bertara igotzeko baina ez zen horrela izan. Ostiralean, Martxoak 28, berez jaieguna zen haurrentzat, izan ere, irakasleek egun hau apirileko planifikazioa lotzeko erabili nahi zuten. Baina aurreko egunean haurrak etorri ez zirenez ezin izan zien abisatu, beraz, denak etorri ziren eskolara. Gauza da irakasleek berdin berdin egin zutela apirileko planifikazioa. Neri utzi zidan egun guztia irakasle bezala, beraiek bilera egiten zuten bitartean. Joan baino bost minutu lehenago zer egin behar nuen esan eta alde egin zuen. Alde batetik, eskertu nuen niregan konfiantza jartzegatik. Horrela, irakaslearen begirada izan gabe ahalko nuen nire jarduna burutu, izan ere, nahiko lotsatia naiz eta beste baten begiradak asko lotsatzen nau. Uneoro pentsatzen dut zer pentsatuko ote duen, beraz, alde horretatik nahiko esperientzia positiboa izan zen. Bestalde, haur asko izatean, laguntza pixka bat asko eskertuko litzateke eta irakaslea kanpoan egoteak bere alde negatiboa ere bazuen. Beste batean esan bezala, oso zail egiten da hogeitabost haurrak zuri begira
eta
arretatsu egotea. Irakasleak
Eraikuntza txokoan.
esan zidanez, haurrek beren izenak identifikatu behar zituzten txarteltxo batzuetan. Hasieran ederki aritu ziren beren izenak identifikatzen, baina momentu batean, askok iada bere izena bazuten eta alde batetik bestera mugitzen Marrazketa.
hasi ziren. Egoera ikusita, irakasleak esandakoa ahal izan
27
nuen moduan bukatu eta txokoetan lan egiten utzi nien, libreki. Batzuk segituan hasi ziren marrazten, eraikuntzak egiten eta abar, baina beste batzuk libreki aritzearena ez dute asko bizi izan eta galduta bezala ikusten ditut. Pare bat haurri laguntza eskaini behar izan nien hasierako blokeo horretatik ateratzen laguntzeko, baina segituan moldatu ziren egoerara eta beren gustuko jolas edo jarduerak egiten hasi ziren. Egia esan, oso ondo aritzen dira denak atentzio eta laguntza pixka bat eskaini ezkero. Haurrak etxera joan ondoren, hiru irakasleek eta Laidak eta nik bilera moduko bat izan genuen. Bertan hurrengo hilabeteetako helburuak eta proiektuen nondik norakoak finkatzen lagundu genien. Halako batean, zuzendaria (nire gelako irakaslea) janaria ekartzen ari ziren langileak laguntzera joan zen eta beste bi irakasleek zuzendaria kritikatzen hasi ziren. Nahiko errespetu gutxi diotela uste dut, izan ere, oso zorrotza da beren (irakasleen) lanarekin eta beste bi irakasleak gutxiena egiten saiatzen dira. Nire ustez, ez dute zertan bestea kritikatu behar, izan ere, lan talde bat dira eta horrek lan taldearen lanari eragiten dio, lehenengo biktima zuzenak haurrak izanik. Eta berez, haurren garapen sozial, emozional, fisiko eta intelektuala ahalik eta gehien laguntzeko gaude irakasleak, beraz, horretan lagundu nahi badugu irakasleen arteko talde lana oso landua izan behar da.
EGUNAK: Apirilak 1-2- 3- 4
ALDEA: Astearte eta asteazkenean, apirilak 1 eta 2, Aldea Infantil-ean egotea egitu zitzaigun. Konturatu gara, haurrak jasotzera joaten garenean (3-5 urte bitartekoak) beste haur eta gazteak gurekin joateko gogoarekin geratzen direla. Izan ere, bi haurren bila joan nahiz etxe batera eta beste haurrek esan zidaten nerekin joan nahi zutela, etxetik atera nahi zutela. Momentu hauetan niri bihotza lurrera erortzen zait. Badakit ordu asko igarotzen dituztela etxean eta oso aspergarria izan behar duela, baina haurrek ere hori esatea begiak irekitzeko modukoa da. Horrela bada, haurrekin arratsaldeetan egongo garenez, goizetan beraiekin ekintzak egiteko asmoa piztu zaigu. Uste dut, horrela gustora egongo direla haiek eta guk ere haietaz ikasi ahalko dugula, beraz, denentzat oso aberasgarria izango den esperientzia izango da, seguru nago. Haurretako bat blokeen gainean jolasean.
28
Asteartean haur txikiak ez ziren eskolara joan, beraz, beraiekin pasa genuen denbora estimulazio gelan. Kuriosoa izan zen, izan ere, uste genuen aztoratuta ibiliko zirela alde batetik bestera, baina ez zen horrela izan. Pareta bota eta puzzleak egiten hasi ziren ia denak, autismoa duen haurra eta beste haur bat izan ezik. Sorpresa eraman nuen egoera hau ikusita. Haur mugituena puzzleak egiten hasi eta beste guztiak Puzleeak osatzen.
ere berdina egin zuten, izan ere, haur horrek egiten duen guztia
errepikatzen dutelako sentsazioa dut. Ez dakit oso ona izan daitekeen ideia hau, izan ere, ni irakasle bezala nahi dudan gauzetako bat da haur bakoitzak bere identitate propioa eraikitzea. Ez beste batek egiten duelako beste guztiek hori bera egin behar dutela gertatzea. Baina bestalde, puzzleak egiten hastea oso aberasgarria dela haurrentzat pentsatzen dut, beraz, horretan utzi nituen. Geroago motrizitatea lantzen ere aritu ziren, beraz, ez zen larritzeko egoera
Puzleak eraikitzen aritu ez ziren bi haurrak.
izan. Haur hauek saio osoa geldik egotea gauza oso arraroa izango bailitzake. Asteartean bertan, arratsaldea, haur hauen “amak” beste egiteko batzuk zituzten, beraz, hiru eta bost urteko haurrak hartzeaz aparte, hamar hilabetetako bixkiak ere hartu behar izan genituen. Nahiko lasai joan zen saioa, baina momentu batean jostailu guztiak atera zituzten eta nahiko zoramena sortu zen. Laidaren eta bion begi eta eskuak ez ziren iristen haur guztien lanak eta laguntza eskaerak erantzuteko. Haur txikienentzat psikomotrizitate gela oso leku aberatsa izan daiteke eta hamar mila begi eskatzen zizkiguten haur txikienek. Oso lasai zeuden haurrak baina gure aldetik lan asko eskatzen du
Bixkiak baloiarekin jolasean.
bi haur txiki gehitzen baditugu. Hala ere, pentsatzen dut haur guztientzat oso esperientzia polita izan zela, izan ere, seguraski ez ziren inoiz egon denok batera psikomotrizitate gela batean. Beraz, nahiz eta ni oso nekatuta bukatu, errepikatzeko moduko esperientzia izan zen, noski baietz.
29
Asteazkenean, aurretik esan bezala, haur gazte eta pare bat haur txiki hartu genituen. Gogoak nituen zaharragoak ere gurekin ekintzaren bat egiteko, aurreko eguneko esperientzia eta gero. Beraz, gurekin denboratxo bat pasatzeko eskaini genien eta oso pozik baietza jaso genuen denen aldetik. Beraientzat zerbait desberdina egiteko aukera zen, etxetik ateratzeko aukera ezinhobea. Psikologoarekin hitzegin ondoren, aerobik egitea asko gustatzen zaiela esan zigun, beraz, hori egitea erabaki genuen. Oso gustora aritu ziren denak. Oso esperientzia polita izan zela aitortu behar dut.
Haur eta gazteak aerobikoak egiten.
Momentu bat dantzan eman ondoren, jolasean hasi ziren. Orduan aerobika kentzea eta jolasen bat egitea erabaki genuen Laidak eta biok. “Bonba” jolasa esplikatu genien eta ederki hasi ziren jolasten, baita Haur Hezkuntzako bi haurrek ere. Momentu batean lau urteko neska bati beste kide baten gainetik salto egiten ari zela erori egin zen eta besteek farra egin zioten. Orduan neska blokeatu egin zen eta paretari begira jarri zen, lotsatuta. Berarengana joan nintzen eta blokeo hortatik ateratzen saitu nintzen eta nolabait jolasera bueltatzea lortu nuen, baina iada beldurrarekin aritu zen jolasten, farra egingo ziotelako beldurrarekin. Oso neska lotsatia da eta gainera egoera batean berari farra egiten badiote oso gaziki pasatzen du, beraz, uste dut kontu handiarekin aritu behar naizela neska honekin, horrelako egoerek min eman ez diezaien. Honekin batera, nire egitekoa dela uste dut haur honi nire presentziak konfiantza ematea, horrela seguru sentituz, bihotzean eta fisikoki minik hartu ez dezan. Baina garrantzitsu ikusten dut ere haur honi bere burua defendatzeko tresnak ematea, adibidez autoestimua handituz eta horrelako egoeren haurrean bere burua horri aurre egiteko gaitasunez ikus dezan, blokeatu ez dadin. Hori bai, inolaz ere indar fisikoa erabiliz. Neska txiki honekin ere gertatzen dena da, adin berdineko mutil batek “china” deitzen diola eta neskak onartu egiten du, ez dio ezer esaten. Azkenean atentzioa deitu behar izan diot, zeren modu negatibo batean erabiltzen duela nabaritzen da: “tú china, así no” esaten dio. Lortu nuen momentu batean bere izenez deitzea, baina gero berera itzultzen da. Uste dut lantzeko egoera izango dela gu hemen gauden bitartean. Gutxi izango da egin ahal duguna baina ez dadila izan saiatu ez garelako, beraz, horretan saituko gara haur honek bere kideak zapaldu ez ditzan. Askotan pentsatu dut haur honek beste haurrek baino behar emozional gehiago dituela eta horiek betetzeko horrelako jokatzen duela bere kideekin. Beraz, ez dugu gaizki egiten duelako haur hau baztertu behar, guztiz kontrakoa, gehiago babestu behar dugula penstatzen dut.
HH-KO ESKOLA:
30
Ostegunean, Apirilak 3, eskolan egotea egokitzen zitzaigun. Iritsi eta segituan nire irakasleak bere lanak egiten jarri ninduen, hau da, bere dokumentuak zuzentzeko eta antolatzeko eskatu zidan. Normala da horrelako lanetan jartzea baina pentsatzen dut horrelako gauzak azken momentuan egin beharrean, gauzak bere denborarekin egin behar direla. Dena presaka eta korrika egiteko eskatzen dit eta horrek niri ere agobiatu egiten nau. Uste dut, eskola horretan nagoela nire irakasle praktikak egiteko, ikasteko azken finean, hala ere, laguntza ukatzea ere ez zait bidezkoa iruditzen. Beraz, hor nago nire buruarekin gatazka batean noiz den laguntza bat eta noiz eginbehar bat. Esan beharra dago ere, asteartean gurasoekin bilera batera joan nintzela irakasleak eskatuta eta oso gustura aritu nintzela irakasleari laguntzen eta gurasoei gure burua aurkezten, egia esan, asko ikasten ari naiz esperientzia honekin. Beraz, arazo eta buruhausteak bidearen parte direla pentsatzen dut eta horiekin bizitzen jakin behar dela, dena ez da polita eta perfektua mundu honetan. Egun honetan bertan, hasieran planteatu
genuena
eraman
genuen
aurrera, hau da, irakasleak talde erdia hartu zuen eta nik beste talde erdian hartu nuen nirekin. Kalera atera ginen eta bertan
eseri
ginen
borobilean.
Gorputzaren atalak eta gure adiskideak deskribatzea tokatzen zen eta horrela egin genuen. Eskuak non zituzten galdetu nien eta denek eskuak erakusten zizkidaten,
horrela
atal
guztiekin.
Ondoren atal horiek zertarako balio zuten
Irakaslea taldearen erdiarekin eta ni beste talde erdiarekin.
adierazi genuen, adibidez, eskuak txalo egiteko eta abar. Oso ondo aritu ziren baina haur lotsatienek nahiz eta saiatzen nintzen hotzen bat ateratzenez nuen lortzen, izan ere, talde txikian egoteak haur denak kontuan hartzeko aukera ematen du. Batek inoiz hitzegiten ez badu aukera ematen du berari ere galderak botatzeko, talde handian egonda berriz, denbora falta dela eta azkenean betikoek hitzegiten dute eta lixto, klasea amaitutzat jotzen dugu. Aste hontatik aurrera, haurrak hamabiak eta erdiak arte geratzen dira eskolan eta sentsazioa izan dut denbora gehiago ematen duela jarduera gehiago egiteko. Lehenago jolasordua eta gero ez zuen ezer asko egiteko denborarik ematen, baina oraingoan marrazki landuak egiteko aukera dute haurrek. Nahi duten denbora guztia har dezakete zer egin nahi duten eta nola pentsatzeko, beraz, alde horretatik irakaslea ere nahiko lasaiago nabaritu dut, nahiz eta lan gehiago ere eskatzen duen horrelako jarduerak prestatzea. Baina orokorrean oso positiboa ikusten dut denbora gehiago
31
edukitzearena eta irakaslearen jarrera ere asko gustatzen zait, izan ere, denbora gehiago edukitzeagatik ez ditu jarduera gehiago sartzen, baizik eta denbora gehiago ematen du planteatutako hori egiteko. Ostiralean, Apirilak 4, nahiko normal joan zen eguna. Aurreko egunean bezala, egun hontan ere bi taldetan banatu genuen taldea lasaiago eta hobeto lan egiteko. Horretan hasi baino lehen irakaleak errutina moduko bat egin behar zuela adierazi zidan eta haurren aurrean geundela esan zidan musika jarri behar zuela eta ez zekiela nola egin.
Iada
ohituta
nago
irakasleak
azken
momentuan egin nahi duena esaten didala, izan ere, aurreko astean galdetzen diot ea hurrengo astean zer egokitzen den egitea eta askotan oraindik ez daki zehazki zer egingo duen, beraz,
Ni taldearen erdiarekin.
momentuan bertan sorpresa eramaten dut horrelako gauzak eskatzen dizkidanean. Lehenengo nire ordenagailuan entzuteko proposatu nion, piztu nuen eta gero esan zidan bere makinan jartzeko, bitartean haurrak begira eta altxatzen hasiz. Ondorioz, nahiko denbora dezente galtzen da horrelako gauzetan. Jolasordua eta gero, eskulanak egitea tokatzen zen. Haurrek beren irakaslea eta kide bat marraztu behar zuten. Horretarako koloretako paperak eman genizkien haurrei, baina momentu batean paperak moztu eta haurrei eman behar genizkien
eta
denbora asko eman
Eskulanak egiten.
genuen
horretan,
ondorioz,
bazkaria
ekartzera
etorri
zirenean, haurrak oraindik bere lana egiten zeuden. Honekin ez dut esan nahi dena presaka eta korrika egin behar dugunik, baina agian paperak eta moztearena lehenagotik prestatuta egon beharko lukete, gero haurrek denbora gehiago eta lasaiago aritzeko. Haurretako bat bere artelanarekin.
32
EGUNAK: Apirilak 8-9-10-11
ALDEA: Asteartean, Apirilak 8, jolasak egin genituen gazteekin goizean, nire urtebetetzea zela aprobetxatuz. Lehenengo altxorraren bila egin genuen eta asko gustatu zitzaien jolasa, ez baitzuten inoiz horretan jolastu: “Muy lindo el juego” esaten ziguten. Sorpresa bat izan zen, izan ere, adin desberdineko haurrak ziren eta pentsatzen nuen helduenak ez zirela jolasean sartuko. Helduenak nerabezaroan daude eta neskei asko nabaritzen zaie fisikoaz eta asko preokupatzen direla, beraz, ez nuen espero jolasean sartuko zirenik. Pistak eta bilatzen alde batettik korrika joan ziren eta ederki lortu zuten pista guztiak batzea. Ondoren “zapitxo kooperatibo” jolasean
jolasten
hasi
ginen,
baina
jolasa
Altxorraren bila jolasean.
esplikatzerako orduan, esatean bata bestearen gainean jarri behar zirela bi zenbaki esan ezkero, neska nerabe batek alde egin zuen, esanez ez zuela jolastu nahi. Hau ikusita jolasa moldatzea pentsatu genuen, “zapitxo” jolas arrunta egin genuen. Konturatu nintzen kontu handia izan behar dugula adin desberdineko haurrentzat jolasak proposatzerakoan. Izan ere, guretzat oso naturala izan daiteke jolas batean mutil bat nire gainean jartzea, baina haur hauen historioa ez jakitean, kontutan ez hartzea ekar lezake. Psikologoak esan zigunez neska batzuk badaude bortxaketak pairatzeagatik zentro honetara iritsi direnak, beraz, normala da horrelako jolasetan automatikoki jolastu nahi ez dutela esatea. Nire aldetik, orain badakit gehiago pentsatu behar ditudala planteatu nahi ditugun jolas guztiak, ez guri gustatzen zaigulako planteatzea, baizik eta haurren ezaugarriak kontutan hartuz. Zapitxoan jolasten ari ginela, mutil bat abiadura bizian joan zen zapia hartzera eta ez zuen frenatu eta Altxorra bilatzeko azkeneko pista lortzeko beste kideak itxoiten.
parean zuen haurrari besoan min eman zion. Ez nuen pentsatzen horrelako golpe handia eman zionik. Hala ere, jolasa gelditu genuen eta mutilari poliki ibili behar dela
esan nion, baina benetan jakin gabe golpe handia edo txikia izan zen, izan ere, kanpotik ez zirudien
33
horrelako golpe handirik. Konturatu nintzen oso zaila dela jakitea haur batek noiz hartzen duen benetan mina edo atentzio falta besterik ez den. Izan ere, askotan garrantzi gehiegi ematen diegu haurren zauriei eta haiek izugarrizko antzerkia egiten dute min txiki batengatik, baina noiz hartu dute benetan mina? Arriskua dago halako batean benetan mina hartzea eta helduok garrantzirik ez ematea, eta hau ere egin behar ez den zerbait da. Adibide bat jartzearren, nik aurreko udan begirale praktikak egiten aritu nintzen piraten etxean. Jolasean geundela, haur bat lurrera erori zen eta lurra malkartsua zen, harriz betetakoa. Zauri txiki bat egin zuen eta negar pixka bat egin zuen. Ni gerturatu egin nintzen eta izugarrizko garrantzia eman nion haur horren zauriari. Orduan beste begirale bat etorri eta haurrari jolasten jarraitzeko esan zion, ez zela ezer. Niri horrelakoei garrantzirik ez emateko esan zidan.
Zapitxo jola kooperatiboa. Orduan konturatu nintzen askotan gehiegizko garrantzia ematen zaiola gauza txiki bati, lehen esan bezala. Pentsatzen dut esperientziarekin ikasten den zerbait dela, edo hori espero dut. Bazkalordua baino lehen, Haur Hezkuntzako haurren bila joan ginen Aldeatik oso gertu dagoen eskolara. Lehenengo aldia zen eta asko gustatu zitzaigun haurren eskola ezagutzea, haurrek ere oso ondo hartu zuten gure presentzia, beraz, oso esperientzia polita izan zen. Honekin batera esan, eskola oso gertu egotean, euria egiten duen bakoitzean eskolara ez joatea eskusa moduka bat iruditu zaidala. Izan ere, euria egiten duen bakoitzean haurrak ez dituzte eskolara eramaten, agian erosoago egiten zaielako Amei haurrak bertan edukitzea txikienekin (0-1 urte bitartekoak) laguntzeko.
34
Arratsaldean berriz, Haur Hezkuntzako haurrekin aritu ginen estimulazio gelan. Nire izeba etorri zen egun honetan eta oso lotsatia den neska oso lotsatuta aritu zen saio osoan zehar. Nabaritzen nuen nire izeba ateratzen zenean beste haurrei arreta jartzera, neska hau gurekin arrunt aritzen zela, beti bezala. Bestalde, neska honen eta hitz egiten ez duen mutilaren amak zaintzaile bezala hartzen gaitu, izan ere, beste hamar hilabetetako haurra du eta guri hartzeko eskatzen digu, berak Haurretako bat baloien igerilekuan.
bere denbora izan dezan. Haur txiki hau hartzen dugun bakoitzean, Laida edo ni berarekin egon behar dugu uneoro eta beste bost haurrekin aritzeko aukera murriztu egiten da. Eta kontutan
hartuta haur batek autismoa duela eta aprobetxatzen duen bakoitzean alde egiten digula, oso zaila egiten da haur guztiak momentu batzuetan (sarrera, irteera, atea irekita egotea eta alde egitea...) kontrolatzea. Izan ere, adin oso desberdineko eta ezaugarri oso desberdinak dituzten haurrak dira eta denentzat egokia den jarduna egitea oso zaila egiten zait. Asteazkenean, Apirilak 9, goizean haur gazteak hartu genituen berriro ere, baina kasu honetan aurreko egunean jolastu ez zuten gazteak hartu genituen. Altxorraren bila egin genuen hauekin ere. Guztira sei neska ziren eta hasieratik nabaritu nuen haien artean ez zirela oso ondo eramaten, izan ere, taldeak guk egin genituen eta neska bat beste bi neskekin jarri genuen eta haserre moduko bat hartu zuen, ez zuen jolastu nahi. Hala ere, jolasean zehar oso ondo aritu ziren neska guztiak. Jolasa bukatu eta beste gatazka bat sortu zen. Azkeneko sari bezala motxila txiki bat jarri genuen eta neska batek berarentzat nahi zuela esan zuen eta berarekin gaizki eramaten Azalpenak entzuten. diren beste neskak gaizki esaka hasi ziren. Orduan adierazi genien motxila txiki hori denetzat zela eta ez zela bilatu zuenarentzat soilik. Haserrea pixka bat joan zitzaien baina, hala ere, ez genuen lortu neska batzuen mutur luzeak baretzea. Ondoren saioa ondo bukatzeko “bonba” jolasa egitea erabaki genuen eta Altxorraren bila.
egia esan oso ondo aritu ziren, irri batzuk ikusi ahal
35
izan genituen, beraz, egoera konpontzutan eman genuen. Poz- pozik abiatu zirne beren etxeetara eta berriro jolastu nahi zutela adierazi ziguten, beraz, ezin hobeto, asko pozten dute horrelako hitzek.
Arratsaldean, berriro ere, haur txikiak hartu genituen, baina oraingo honetan eguraldi egiten
oso
ona
zuenez,
kanpora atera ginen haurrekin
jolastera.
Lehendabizi
Haur txikiak patioan jolasean.
estimulazio gelara abiatu ginen baloiak eta zaldiak hartzera. Orduan haurrek bertan geratu nahi zutela adierazi ziguten. Nahiko arraro iruditu zitzaidan haurrek kanpora ateratzeko gogorik ez izatea, baina hala ere, momentu batez errespetatu egin genuen eta bertan Zaldiarekin jolasean.
aritzen utzi genien. Hamar hilabetetako haurra ere gurekin genuen, beraz, bertan geratzea erosoago egiten zaigu guri ere.
Hala ere, denbora tarte txiki batean bertan aritu ondoren, gure erosotasun horretatik ateratzeko momentua zela pentsatu genuen. Orduan haur txikia gainean hartuta, beste lau haurrak kanpora eraman genituen aire librean jolas zitezen. Hasieran, asko kostatzen zaie ateratzea baina behin aterata oso gustora aritzen dira kanpoan alde batetik bestera korrika, beraz, ezin hobeto. Autismoa duen haurra urrutira joateko ohitura du, zail egiten da haur hau denbora guztian bistan edukitzea eta atzetik joan ezkero bera harrapatzen jolasten ari zarela pentsatzen du eta farrezka korrika hasten da. Halako batean, bere atzetik joan naiz eta berari segika ez negoela antzeztu dut eta segituan lortu dut nahi nuen tokira abiatzea, beraz, hemendik aurrera bere atzetik korrika joan beharrean badakit horrelakorik egin behar ez dudala, guztiz kontrakoa, senti ez dezala bere atzetik noala.
HH-KO ESKOLA: Ostegunean, Apirilak 10, eskolan bertan, koadernoa erabiltzen hasi ziren egun honetan. Nahiko harrituta utzi ninduen bost urterekin fitxa koaderno bat izatea, baina horrela onartu behar zen. Beren izenak eta eskolaren zenbakia jartzeko eskatu zien irakasleak, gehienak laguntza handia behar zuten, esanez ez zekitela. Aurreko batean esan bezala, ahal dutela esan orduko ederki egiten dute eginbeharrekoa, bultzada txiki hori besterik ez zaie falta. Konturatu nahiz gela batean nolako gaitasun desberdinak aurki daitezkeen. Haur batzuk inolako arazorik gabe idazten dute beren izena baina beste batzuk ordea, ez dakite oraindik beren hizkiak ordenean jartzen. Alde horretatik, saiatzen naiz irakasle
36
bezala haur guztiei beharrezko laguntza ematen, pixkanaka kontura daitezen nola idatz dezaketen beren izenak. Bestalde, nahiko desegokia iruditzen zait bost urterekin gelan ministerioko fitxa koadernoa eta beste bi koaderno izatea (matematikak eta idazketa). Izan ere, Haur Hezkuntza mugimenduaren etapa dela iruditzen zait, izango dute denbora eserita egon behar izateko. Hala ere, nire irakasleak, aurretik esan bezala, oso ikuspegi egokia du Haur Hezkuntzari dagokionez. Ez ditu haurrak ongi egin dezaten asko presionatzen eta gaizki egin ezkero lortuko dutela esaten die. Ez die etxerako lanak bidaltzen eskolan gaizki egin ezkero nahiz eta gurasoek hala eskatu, beraz, alde horretatik oso ados nago irakaslearen jarrerarekin. Gobernuak eskatutakoa betetzen du baina ez da inolaz ere estresatzen lortzen ez badu edo berandu ari bada, beraz, ezin hobeto. Benetan importa zaiona haurren garapenean ahalik eta hobekien laguntzea da, ez beste ezer. Egun honetan bertan, bi taldetan banatu ginen berriro ere. Irakasle bat talde batekin eta ni beste talde batekin. Nire burua beste aurreko egunak baino askoz hobeto ikusi nuen egun honetan. Haurren jarrera lasaiagoa zen eta nik ere argiago nuen zertaz aritu behar nintzen. Irakasleari informazio zabalago bat eskatu nion eta asko lagundu zidan. Izan ere, aurreko egunetan nahiko gainetik azaltzen zidan eta oso galduta szentitzen
Nire haur taldearekin.
nintzen. Beraz, pixkanaka ari naiz eskolan ere martxa hartzen. Bestalde esan, eskolan inoiz ikusi ez nuen gauza bat eman zen: psikomotrizitate saio bat. Orain arte irakasleak ez zituen haurrak kanpora atera jolastera eta egun honetan horrela gertatu zen. Haurrak kanpoan elkartu eta psikomotrizitate ordua zela adierazi zuen. Orduan esplikatzen hasi zen eta aurrera eramateko moduak asko harritu zidan. Kartulinazko bide bat osatu eta haurrak bertatik pasa behar zuten lurra ukitu gabe, soilik kartulinak zapaldu zitzaketen. Nahiko mugatua iruditu zitzaidan, askoz gehiago jakinda hasieran egin zuen bileran psikomotrizitateari buruz adierazi zuena. Haurrak libre jolasten Psikomotrizitate saioa.
utzi behar zitzaiela esaten zuen, energia askatzea beharrezkoa zutelako. Baina hau ikusita kolokan jarri nituen irakaslearen hitzak,
praktikan esandakoaren kontrakoa egiten ari baitzen.
37
Ostiralean, Apirilak 11, irakasleak haurren koadernoetan agertzen ziren DNI-a betetzeko
DNIa osatzen. eskatu die. Aurreko egunean, argazkia atera genien haurrei beren dokumentuetan itsats zezaten. Eta horrela egin genuen egun honetan. Hasiera batean gurasoei eskatzeko proposatu zuen irakasleak, baina azkenean erabaki genuen eskolan bertan argazkiak atera eta imprimatzeko, izan ere, askotan gurasoei zerbait ekartzeko eskatu eta ez dute ekartzen, edozein arrazoi dela eta (diru falta, denbora falta eta abar). Beraz, hoberena lan hori eskola bertan egitea izango zela adierazi nion irakasleari eta onartu egin zuen. Egia esan, nire aholku eta iritzien aurrean oso ondo erantzuten du irakasleak, talde ona egiten dugulako sentzazioa daukat. Izan ere, behar duenean laguntzen diot eta nik behar dudanean bere iritzi eta laguntza ematen dit, beraz, ezin hobeto. Bestalde, egun honetan haurrei jolas librean utzi zien haurrei gelan barrena txokoetan aritu daitezen. Egia esan oso gutxitan egiten du hau baina behintzat nohibehinka egiten badu oso egokia da, nahiz eta, lehen esan bezala mugimenduaren garaia den. Pentsatzen dut hobe nohizbehinka egitea inoiz egitea baino. Esan beharra dago, haurrak jolas librean zeuden bitartean irakasleak eta nire laguntzaz fitxen koadernoa txukuntzeko aprobetxatu duela. Beraz, esan daiteke denbora librea izan arren beste lan batzuk egiteko aprobetxatzen duela. Nahiz eta pentsatzen dudan haurrak behatu ere egin behar direla txokoetan dauden bitartean, baina jakinda oso denbora gutxi izan ohi duela koadernoak eta abar antolatzeko arrunta da. Nire laguntzarekine re bi gauzak egiteko aukera du, beraz, oso positiboa izan zela iruditzen zait egun honetan aurrera eramandako jarduerak.
EGUNAK: Apirilak 22-23-24-25
38
ALDEA: Asteartean, Apirilak 22, ez zen ezer apartekorik gertatu. Liburuen eta jostailuen autobusetan aritu ginen hasieran. Haurrak oso lasai eta ondo aritu ziren bi eremuetan. Hala ere, badago haur bat bere indarra kontrolatzen ez duelako sentsazioa ematen didana edo bere indarra askatzeko behar asko duena. Izan ere, jolasen autobusean geundela, bizikletan txiki batean jarri da eta bidean harrapatzen zuen
Liburuak irakurtzen.
guztiaren kontra egiten zuen, berdin zion jostailu bat izan edo beste haur bat. “Poliki” ibiltzeko tokia zela aipatzen nion behin eta berriz, baina alferrikakoa izaten zen. Nire ustez poliki ibiltzeko esatearen estrategia aldatu behar dut, izan ere, haur horrek ez daki zer den poliki aritzea, momentu horretan duen energia edo amorrua askatzeko beharra du, beraz, gure egiteako da horri bide bat ematea. Izan ere, galarazten badugu energia hori ez da aterako eta geroago okerrago azaleratuko du. Haurren beharrak behatu ondoren, antzeman genuen haur batzuk autobusean zeudela, ipuinak ikusi ordez, korrika hasten hasi zirela. Beraz, erabaki genuen estimulazio gelara eramatea bertan korrika eta saltoka ibili zitezen. Bapatean taldeko neskatxa bakarrak ez zuen estimulazio gelara sartu nahi. Asko harritu gintuen, izan ere, neska honek beti nahi izaten Jostailuen autobusean jolasean.
du bertara joan panpinekin eta abar jolastera. Egun
horretan sartu nahi ez zuela esaten zigun uneoro eta guk zergatik galdetzean erantzun berdina jasotzen genuen beti: “ez dut nahi”. Azkenean barrura sartzea lortuko ez genuela ikusita, ea kanpoan nirekin puzzleak egin nahi zituen galdetu nion eta baietz esan zidan. Orduan bi puzzle hartu eta kanpoan aritu ginen puzzle horiek osatzen. Bukatu genuenean etxera joateko ordua zela esan nion eta ea lagunduko zidan puzzleak bere lekuan jartzen galdetu nion. Baietz esan zidan eta momentu batean duda egin zuen baina azkenean lortu nuen arazorik gabe estimulazio gelan sartzea, behintzat aurrera pauso bat izan zen. Ez dakit
Estimulazio gelan puzzleak osatzen.
39
zein arrazoirengatik ez zuen nahi estimulazio gelara sartu baina uste dut erabili genituen estrategiak emaitza positiboa eman zuela. Hasieran egoera honen aurrean oso galduta sentitu nintzen baina erantzun bat ematea beharrezkoa zela pentsatu eta horrela egin genuen. Asteazkenean, Apirilak 23, gazteekin jolasak egiteko asmoarekin joan ginen goizean. Zentruko psikologoak amei abisatuko ziela esan zigun baina azken momentuan esan zigun lanean zeudela eta goiz hartan ezin zutela ekintzarik egin. Beraz, atsaldean haur txikiekin bakarrik egon beharrean, hauek utzi ondoren, gazteekin Puzzleak osatzen.
Goizean autobusa dekoratzen.
ekintzak egiteko erabakia hartu genuen. Honekin esan
nahi dudana da, askotan ez dagoela gure esku ekintzak aurrera eramatea edo ez. Izan ere, nahiz eta
Baloia hankapean jolasa.
Bomba jolasa.
zerbait planifikatuta izan, agian gero ezin dugu aurrera eraman edo moldatu egin behar dugu planifikatutakoa. Horrek malgutasun asko eskatzen du eta uste dut malgutasuna izatea gauza positiboa dela. Horrela ikasten baita askotan gauzak ez direla batek nahi dituen bezala ateratzen eta uneoro planifikatutako beste modu batera planteatzen ere jakin behar dela. Etorkizunean, irakasle lanetan, horrelako egoera askorekin aurkitu garela zihur nago, beraz, malguak izaten ikasten hastea oso egokia dela iruditzen zait.
HH-KO ESKOLA: Ostegunean, Apirilak 24, Laidaren irakasleak agurtu ninduenean, esan zidan nire irakasleari esateko imprimigailua konpontzeko eta zenbait dokumentu imprimitzeko. Hau entzun nuenean pixka bat harrituta utzi ninduen, izan ere, modu egoki batean berak esan ordez niri esan zidan nire irakasleari esateko. Berriro ere harreman ez oso ona dutelako sentsazioa eman zidan. Aurreko batean komentatu
40
bezala, nire irakasleak bere lana oso serio hartzen du eta horrek beste irakasleei ez zaie asko gustatzen. Arrazoi honengatik, asko kritikatzen dute eta aurpegi txarrak jartzen dituzte gure aurrean. Gaurko egunean, irakasleak momentu batean joan egin behar zuela esan zidan. Ohitzen hasia naiz irakaslearen sartu irtenekin baina, hala ere, hogeitabost haurrekin bakarrik aritzea oraindik beldur pixka bat ematen dit. Joan baino lehen gutxi gorabehera egin beharrekoa adierazten dit eta nire modura egiteko askatasuna ematen dit, hala ere, askotan ez diot guztiz ulertzen esaten didana. Nahiz eta hizkuntza antzekoa erabiltzen dugun bai berak bai nik, oso desberdina da hitz egiteko modua. Arrazoi horregatik, askotan inpotentzia sentitzen dut gauzak behin eta berriz galdetu behar izateagatik, irakasleari lan gehiago ematen diodalako sentsazioa sortzen baizait. Badakit duda izan ezkero galdetu besterik ez dela egin behar, baina irakaslearen erritmoa ikusita ez dut momenturik ikusten galderak egiteko, aztoratuta ibiltzen baita uneoro. Hala ere, komunikazio arazo hau gaindituta, esandakoa aurrera eramatea lortu nuen. Momentu batzuetan haurrak oso aztoratuta aritu ziren jolas librea tokatzen zen uneetan, baina pentsatzen dut nik ere lasiatasun handiagoarekin hartu behar dudala, izan ere, azkar jartzen naiz urduri gustatzen ez zaidan zerbait ikustean eta haurrek nabaritzen dute nire deskontrol hori, beraz, kontrolatu beharreko zerbait dela uste dut. Irakasleak eraikinetan aritzeko eguna zela adierazi zidan, horrela adierazi nien haurrei baina bapatean neskatxa bat gerturatu zitzaidan eta horretan jolastu nahi ez zuela esan zidan, mutilen jolasa baitzen hori. Ezhusteko ederra izan ziren niretzat neskatxa horren hitzak, izan ere, ikaragarria da nola txikitatik duten barneratuta zer den neskentzat eta zer ez. Jolas guztiak guztientzat zirela esan nion, mutila izan edo neska izan. Azkenean lortu nuen haur talde txiki batek (neskatxa hau barne) eraikinetan aritzea, beraz, ezin hobeto.
41
Ostiralean, Apirilak 25, irakasleak, zuzendariaren gelan ohar batzuk egiteko eskatu zidan eta horretara abiatu nintzen. Bapatean ohar hauek egiten ari nintzela, gaur ere momentu batean joan egin behar zuela esan zidan eta gelara joateko eskatu zidan, eskatutako aurreko lana bukatu gabe utzita. Inongo arazorik gabe aritu nintzen haur guztiekin. Aurretik egindako lanak azaltzeko eskatu nien haurrei eta horrela egin zuten. Oso ondo errespetatu zituzten txandak eta ondoren jolas librea utzi nien. Azkenik, irakaslea bueltatu zen eta koadernoetan egitera joan zen kopiak itsatsi behar zirela adierazi zidan. Guztira hogeita lau koaderno ziren eta bakoitzean lau orri itsatsi behar ziren eta bitartean haurrak eserita egotea nahi zuen irakasleak. Behin eta berriz errepikatzen zien eserita egoteko bestela ez ziela beren koadernoa emango. Momentu batzuetan lortzen
Errimak lantzen.
zuen ordena baina denbora asko eman genuen koadernoak antolatzen, beraz, ezinezkoa zen momentu oro haurrak eserita egotea. Pentsatzen dut irakasleak koadernoak lehenago antolatu behar zituela, izan ere, denbora gehiegi eman genuen horretan.
EGUNAK: Apirilak 29-30
ALDEA:
42
Asteartean,
Apirilak
29,
oso
eguraldi
txarrarekin altxa ginen. Hau dela eta, goizean dekorazio lanak egiteko aprobetxatu genuen, beraz, ez genituen ez haur ezta gazteak ere jolasak egiteko hartu. Berez Haur Hezkuntzako haurrekin lan egiteko etorri ginen baina, horrelako egunetan, gazteak ez baditugu hartzen arrotza egiten zait eta pena ere sentitzen dut, bai beraiengatik baita guregatik ere, izan ere, guk ere asko ikasten dugu haietaz eta baita ongi pasa ere. Ikaragarria da beraiekin jolas bat egiteagatik nola eskertzen dizuten. Eta haien benetazko irrifar batez gozatu ahal izatea izugarrizko sentsazioa da, beraiekin jarduerak
Eskulanak egiten.
egiteko gogoak areagotu egiten dira. Beraz, egun honetan pena handiz geratu ginen jolasak ez egiteaz. Arratsaldean berriz, haur txikiak hartu genituen, betiko moduan. Dena oso ondo joan zen etxera bueltatzeko momentua iritsi zen arte. Aurreko astean estimulazio gelan sartu nahi ez zuen neskatxa bera, oraingo honetan lurrean eseri eta joan nahi ez zuela egiten zuela buruarekin, hitzik esan gabe. Laida eta biok behin eta berriz saiatu ginen etxera joan behar ginela konbentzitzen, baina ez genuen lortzen. Orduan joatea erabaki genuen eta “ezkutatu” egin ginen. Orduan estimulazio gelatik atera zen eta ondoren gure atzetik inolako arazorik gabe etorri zen. Nire ustez, neskatxa honi ez zaio bere gainean egotea gustatzen, hau da, berari hitz Haur txikia jolasean.
egiten diogunean, itxi egiten da eta ez du erantzuten, baina ikusten badu ez gaudela berarekin hitz egiten edo berarengan
arreta jartzen, segituan gerturatzen da eta inor baino gehiago hitz egiten du. Beraz, arretan beste nonbaiten jarri behar dugula pentsatzen dut neskatxa honekin aritzean. Inolaz ere arrazoi horregatik berataz paso egitea, erdiko puntu bat bilatzen saiatu behar gara. Bestalde, eguerdietan haurrekin bazkaltzen genuen beren mahaietan. Gauza desberdinez hitz egiten genuen: musika, zaletasunak, futbola eta abar. Baina egun honetan, etxe bateko ama batek, aparte dagoen mahai batean bazkaltzeko esan zigun Laida eta bioi. Izan ere, bazkaltzeko unea iristen zenean, haur guztiak beren mahaietan bazkaltzeko eskatzen ziguten eta lau mahai direnez, ezin
43
genuen guztiekin batera bazkaldu. Amaren jarrera ulertzen dut, baina haurrekin bazkaltzeko aukera kentze horrek urrundu egiten gaituela pentsatzen dut. Gainera Laida eta biok bakarrik bazkaltzen dugunez, zailago sentitzen da Aldeako parte zarela, beraz, arrotz batzuk moduan sentitzen naiz. Orainarte kontu honekin ondo moldatzen ginen, izan ere, denekin ezin genuela bazkaldu esaten genien eta ulertzen zuten, horrela egunero mahaiz aldatzen ginen denekin egon ahal izateko. Asteazkenean, Apirilak 30, eguraldi ona egiten zuen, beraz, haur eta gazteekin pare bat jarduera
egiteko
aprobetxatu
genuen.
Lehenik eta behin karterak egin genituen esneen poteak erabiliz eta ondoren “otsoa eta untxia” jolasa egin genuen. Betiko moduan, oso ondo aritzen dira planteatutako ekintzak burutzen eta haien artean ere oso harreman ona dute. Gaurko egunean, haur bakoitzaren historiak irakurri ahal izan genituen. Egia esan, historiak irakurri arte ez nintzen kontziente haur bakoitzaren iraganaz eta zenbateraino
sufrituko
zuten.
Karterak egiten.
Baina
horrelakoetan hasten zara haur hauekin momentu bakoitza disfrutatzen eta ahalik eta gehien maitatzen. Izan ere, oso gazteak dira hainbeste sufritzeko eta haur batek ez du inolaz ere horrelako bizipenik merezi. Beste batean esan bezala, plazer hutsa da haur hauen irrifarraz gozatu ahal izatea, izan ere, benetako irrifarrak dira. Erakutsi digute nahiz eta bidean harri kozkor handi bat izan, posible dela harri kozkor hori sahiestea. Gaurkoan ere, eskulanak egiten ari zen ama bati laguntzen aritu ginen. Kuriositatea genuen erreziklatutako botilekin loreak nola egiten zituen jakiten eta horrela egin genuen. Bide batez, laguntza eman ahal izan genion. Oso gustora aritu ginen eta ama poz handiz erakutsi zigun artelan hauek burutzen. Ederra da sentitzea erakusteko gogoak dituztela eta gure presentzia positiboa dela denontzat. Izan Otxoa eta untxia jolasean.
ere, hasieran distantzia moduko bat gordetzen dute baina pixkanaka lortzen ari gara konfiantza
inguru bat eraikitzea.
44
EGUNAK: Maiatza 6-7-8-9
Aste hau berezia izan da, izan ere, ez gara bi egun jarraietan bi zentruetan aritu. Hau da, astearte eta ostegunean aldean ibili ginen eta asteazken eta ostiralean HH-ko eskolan.
ALDEA: Asteartean, Maiatzak 6, gure azken proiektua prestatzen hasi ginen. Azken proiektu bezala, bideo bat egitea erabaki genuen, non aldeako haur guztiak parte hartzen duten. Proiektu hau Laida eta biok aurrera eramateaz gain, alemaniako neska batek ere parte hartzen du. Modu horretan, haur asko direnez, hiruon artean hobeto lan egin dezakegula iruditzen zaigu. Proiektu honen hasiera ezin hoebto joan zen. Aipatu beharra dago aldean mutiko berri bat iritsi zela eta lehenengo egun honetan berarekin lan egiteko aukera izan genuen. Egia esan, haur lotsati eta gatazkatsu bat espero nuen, baina guztiz kontrakoa izan zen. Gurekin etortzeko esan genionean, irrifar handi bat bota zigun eta baita besarkada handi bat eman. Bideo zati bat grabatu genuen berarekin eta grabaketa iraun zuen denboran besarkadak besterik ez zizkigun ematen. Asko harritu gintuan baina asko eskertzen da
Azken proiektuarekin hasten.
horrelako haur eskertu eta maitakorrarekin aritzea. Duela gutxi iritsitako haurra izan arren, oso ondo integratu zen aldean eta beste haurrekin konparatuz agian, nahiko arraroa izan daiteke. Haur hau nahiko heldua da, beraz, bizitakoaz kontziente denez, badaki askoz hobeto dagoela aldean beste leku batean baino. Alde horretatik, haur honen jarrera goraipatzekoa dela uste dut. Askotan arazo txiki batengatik haserretu eta itxi egiten gara baina horrelako haurrek erakusten didate ez dagoela arazorik gure irrifarra hautsi dezakeenik. Bestalde, arratsaldean aparteko eguna izan zen, izan ere, Haurretako bat proiektuan parte hartzen.
Haur Hezkuntzako haurrekin aritzeaz gain
beste haur
handiagoak ere hartu genituen. Estimulazio gelan aritu ginen,
45
izan ere, ez zuen oso eguraldi ona egiten. Dena oso ondo joan zen. Zerbait aipatzearren, Haur Hezkuntzako neskatxa lotsatiaren ahizpa etorri zen estimulazio gelan aritzera. Nabaritu nuen neskatxa hau askoz hobeto aritu zela estimulazio gelan. Gurekin ez da gaizki aritzen baina berarengan atentzioa jarri ezkero itxi egiten da, baina egun honetan ez zen horrela gertatu, inongo arazorik gabe aritu zen gurekin elkarrekintzan eta zerbait eskatzen genionean entzuten zigun. Beraz, esan nezake konfiantza asko behar duela neskatxa honek guztiz irekitzeko eta bera den bezala izateko.
Etxetxoetan jolasten.
Hala ere, Laida eta biok orain arte neskatxa honekin lortu duguna asko dela iruditzen zait, gurekin egunaren arabera dezente irekitzen baita. Adibidez, badago aldean bolondres Alemaniar bat eta esan zigun berari ez diola hitzik esaten eta ondoren beste norbaitekin asko hitz egiten entzuten duenean amorrua ematen diola.
HH-KO ESKOLA: Asteazkenean, Maiatzak 7, Laida eta bioi bost urteko haurrei klasea ematea egokitu zitzaigun, izan ere, nire irakasleak bilera bat zuen. Modu horretan, plastikako jarduera egiteko aprobetxatu genuen. Kaledoskopioaren ariketa burutu genuen, gelan zituzten betaurrekoak aprobetxatuz. Egia esan haurrak inoiz baino lasaigo nabaritu nituen. Izan ere, pertsonalki, irakaslea aurrean ez egoteak lasaitu egiten nau, beraz, lasaiago jardun nuen egun honetan. Jarduera oso ondo ulertu zuten eta pentsatzen genuena baino lehenago bukatu genuen. Hala ere, Laida eta bion artean nahiko ondo eraman genuen aurrera ezhusteko hau, edo horrela iruditu zitzaidan.
Kaleidoskopioaren ariketa.
Jarduera bukatu genuenean jolasak egitea erabaki genuen, izan ere, astean zehar ez dute jolasik egiten eta psikomotrizitatea egiten badute guztiz gidatua da, beraz, ez dute energia behar den bezala askatzen. Bi jolas egin genituen: Txoria kabian eta armiarma jolasa. Lehenengo jolasa oso ondo baina bigarren jolasa ez zuten oso ondo ulertu, agian azkarregi eta adibideak jarri gabe azaldu genuelako edo. Hala ere, modu batera edo bestera jolasa aurrera eraman genuen. Gelara joateko eskatu genienean, hau bat korrika joan zen eta atearen kontra
46
jo zuen burua. Halako batean negarrez hasi zen eta konturatu nintzen golpea handia izan zela, izan ere, normalean ezertaz kexatzen ez den haurra da. Berarengana hurbildu eta kopeta bustitzera eraman nuen eta izugarrizko txintxoia atera zitzaion, hala ere, lasaitzea lortu nuen berarekin kanpoan pixka bat eserita egonez. Horrelako egoerek nahiko beldurra ematen didate, izan ere, ez dakit noiz ematen zaion garrantzi gehiegi haurren golpeei, baina oraingo honetan nahiko pozik geratu nintzen nola jokatu nuen ikusita. Ez nion garrantzi gehiegirik eman haurra izutu ez zedin, baina minari paso egin
Txoriak kabian jolasean. gabe.
ALDEA: Ostegunean, Maiatzak 8, aldeako gure azken proiektua lantzen aritu ginen goizean. Harrituta gaude haurren prestutasunarekin baina ez hainbeste aldeako helduen inplikazioarekin. Izan ere, sukaldeko atala grabatzen ari ginela, sukaldari eta pare bat amari bideoan atera nahi ote zuten galdetu diegu eta ixilik geratu dira, beraien artean begira geratuz. Ulertzen dut nahikoa dutela duten lan guztiarekin baina pentsatzen dut prestutasun pixka bat ere izan behar dugula errutinatik ateratzen diren gauzak egiterako orduan. Gauza berriak egiteko gogoak bizirik eduki behar ditugu bizitza osoan bestela errutinan erortzen gara eta azkenean aspertuta eta triste bizi gara. Beraz, alde horretatik saiatu ginen egoerari alaitasun pixka bat jartzen eta segituan jarri genuen musika eta kamarari agurtzeko eskatu genien,
Twister jolasean.
inongo lotsarik gabe. Emaitza ez zen oso erarkagarria izan baina hala ere, ez genien gauza gehiagorik eskatu, gure kamara hartu eta beste gauza bat egitera abiatu ginen, eskerrak eman ondoren noski.
47
Bestalde, egun honetan beste zerbait ere gertatu zen. Aurreko egun batean pare bat haurrei ordenagailuko jolas batera jolasten utzi genien. Horrela bada, gaurko egunean berriz esan ziguten ordenagailuan jolastu ahal zuten. Guk beste lan batzuk genituen egiteko eta ezin genien jolasten utzi. Baina haurrek ez zuten amore ematen eta behin eta berriz eskatzen ziguten ordenagailuko jolasak. Iruditzen zitzaidan ez zutela ulertzen guk beste egiteko batzuk ere bagenituela. Ondoren bazkalordua iritsi zen eta ondoren deskantzatzera gindoazela, haurrak etorri ziren eta hortxe eman zuten debora mordoa ordenagailuari begira, eskatzen bezala. Arazoa ez da guri ematen diguten “lata”, baizik eta askotan guregana etorri eta ez dietele amei abixatzen han daudela, eta guk ez dakigu benetan abixatu dieten edo ez. Izan ere, berez gu gara haurren etxeetara joan behar garenak eta amei esan gurekin eramaten ditugula dena delako ekintzak egitera. Baina kasu honetan, bapatean sartzen dira, nahi dutenean eta ez dakigu oso ondo zeintzuk dauden egitekoren bat egiten edo ez, oso zaila baita hori jakitea. Adibidez, haurretako bat gurekin zegoela, bere ama agertu zen egitekoa egiten jarraitu behar zuela esanez. Egoera hauen aurrean Laida eta biok gaizki sentitzen gara, izan ere, gu gara egoera hauek gertatzea ahalbidetzen dutenak. Ez baitakigu oso ondo zeintzuk dauden lanean eta zeintzuk ez. Galdetzen diegu eta erantzuten digute, baina auskalo, behin baino gehiagotan esan digute ez daudela laean eta gero ama agertu bere bila lanean jarrai zezan.
HH-KO ESKOLA: Ostiralean, Maiatzak 9, amaren eguna ospatzeko eguna zen HH-ko eskolan. Hau dela eta, goiz guztia horretan eman genuen, hau da, ez zen klaserik egon. Bagenekin egun hau horretan emango genuela,
irakasleak
asteartean
abixatu
baitzigun, baita hitzaldi txiki bat prestatzeko eskatu ere. Beraz, jakinaren gainean iritsi ginen eskolara. Gauza da iritsi eta irakasleak amaren egunerako abestiak behar zituela esan zigula. Guk ez genuen ordenagailua eraman eta izugarrizko aurpegia geratu zitzaigun irakaslearen hitz heuk entzutean, ez genekien zer egin. Azkenean eskolatik gertu dagoen Cepcora joatea penstatu genuen, baina ez
Amentzat dantzatzen.
genekien norbait egongo zen. Arazoa konpontzea lortu genuen, baina honek agerian utzi zuen eskola honen antolakuntza falta. Bi hilabete daramatzagu eskola honetan eta oraindik ez naiz ohitutzen nire irakaslearen momentuko eskaerei, sorpresa moduan etortzen diren eskaerak. Honetaz gain, emanaldia goizeko bederatzietan hasi behar zuen, baina azkenean hamarretan hasi zen. Nahiz eta gurasoak antolakuntzan lagundu, bazuden gauza batzuk
48
egun bat aurretik prestatzeko gauzak zirela, hori dela eta, asko atzeratu zen emanaldia. Emanaldiari hasiera eman eta ako harritu ninduen haur txikien dantza eta janzkerak. Izan ere, dantzatu zituzten abestiak helduen abestiak ziren eta dantzatzeko modua ere helduena zen, guztiz sensuala. Janzkera ere oso probokatiboa zen eta makillatuak zeuden neska gehienak. Laida eta bioi asko harritu gintuen, izan ere, haurrak besterik ez dira eta iada helduak bezala jantzi eta dantzatzeko eskatzen diete. Pentsatzen dut naturaz kontrakoa den zerbait dela, beraz, Neska txikien janzkera eta makillajea.
emanaldi hau nahiko artifiziala iruditu zitzaidan. Haur txiki
hauek bizitza osoa dute emakume izateko, orain haur izan behar dute, ez beste ezer. Azkenik esan, amak bakarrik etorri zirela emanaldira, ez zen inongo gizonik azaldu. Jakina da amaren eguna ospatzeko zela, baina gizonek ez al dute amaren eguna ospatu behar? Gizonek ere ama bat dute, bizia eman ziena, baita emazte bat ere, eta emazte honek seguraski alaba edo seme bat eman dio.Beraz, zergatik ez zen batere emanaldira agertu? Harritu gintuen beste gauzetako bat izan zen hau.
EGUNAK: Maiatza 13-14-15-16
ALDEA: Asteartea, Maiatzak 13, egun berezia izan zen. Izan ere, aldeara iritsi eta haur batek zinera joan behar zutela aipatu zigun. Ea haur guztiak joango ziren galdetu eta baietz esan zigun. Pixka bat deskolokatuta utzi gintuen, beraz, psikologoari galdetu eta horrela zela esan zigun, joan nahi bagenuen gonbidatuta geundela esanez. Horrela egin genuen, haur guztiekin joan ginen zinera amei laguntza eskaintzeko
asmoz.
Egia
esan,
oso
esperientzia polita izan zen, izan ere, inoiz ez
Zinetik ateratzen ateratako argazkia.
ginen haur guztiekin batera egon eta are gutxiago aldeatik kanpo. Ikusi ahal izan dut aldean txiki eta
49
gazteak oso ondo eramaten direla baina aldeatik kanpo ere zaharrenek txikienak asko babesten eta laguntzen dituztela. Aldeako gazte bat ez da inolaz ere gure inguruan ikusten ditugun gazteak bezalakoa, edo hori iruditzen zait niri. Gazte hauek helduen gauzak egiten ohituta daude, beraz, ez dira
haserretzen
dutelako,
zerbait egin nahi ez
egiten
Gure
inguruko
diezu
egunero
dute gazteei
lixto.
eskatzen
bere erropa garbitu,
haur txikia zaindu garbitzeko,
eta
eta
eta
etxea purrustada
botatzen dizu.
Zinera bidean. Asteazkenean, Maiatzak 14, aldeara iritsi eta bederatziak aldera haurren bila abiatu ginen gure azken proiektuko bideoak grabatzen jarraitzeko asmoz. Etxe batera abiatu ginen eta ez zen inolako arazorik egon haurrak hartzeko, hala ere, etxe hortan egon ginen momentu bat orrazkera desberdinak egin nahi zizkigutelako. Egoera hau aprobetxatuz, bertan bideo txiki bat grabatzea erabaki genuen. Hala ere, segituan abiatu ginen, haur gehiago biltzeko asmoz, haien bila joan ginen etxeetara. Haurrak etxean zeuden baina amak ez zeuden bertan, beraz, haurrak ateratzeko baimena ematen zidaten galdetzera abiatu nintzen. Lehenik eta behin ama batengana joan eta okupatuta zeudela
aipatu
zidan.
Gero
beste
amarengana joan nintzen eta eskolara
Etxean ateratako argazkia.
50
joateko prestatu behar zutela adierazi zidan. Egoera hau kontuan hartuta, bideoaren zati gehiagorik ezin izan genuen osatu. Honekin esan nahi dudana da, gehienetan ez dagoela gure esku jarduera aurrera eraman ahal izatea edo ez. Gu goizean goiz hara joan eta planifikazio bat dugu baina askotan ezin dugu aurrera eraman haurren egin egin beharrengatik.
HH-KO ESKOLA: Ostegunean, Maiatzak 15, eskolara iritsi eta nire irakasleak egun horretan beste gela bateko irakaslea behatzen egongo zela adierazi zidan. Nik eman behar nuela klasea esan nahi zuen honek, beraz, egun horretan zer landu nahi zuen galdetu nion eta momentu batean zenbait jarduera pentsatu nituen. Baina hala ere, ez da berdina zerbait bost minututan prestatzea edo bi egun aurretik jakinda zerbait pentsatzea. Alde horretatik, bi zentrutan aritzeak nahiko zaila egiten du zentru bateko funtzionamenduan %100ean sartzea. Izan ere, margen gutxi dugu zerbait eskatu ezkero dena prestatzeko. Egoera hau ikusita, eguna bukatzean, irakasleari hurrengo egunean zer egingo genuen kontatzeko eskatu nion, horrela ezhustekorik
Azalpenak eta gero lanera!
balego ni prestatuta egoteko.
Haur baten lanaren emaitza.
Ostiralean, Maiatzak 16, eskolara iritsi eta ez zen inongo ezhustekorik egon. Oraingoan, besteetan ez bezala, irakaslea koadernoak prestatzen ikusi nuen, beraz, pauso bat aurrera egin dugula sentitzen dut, izan ere, hasieran haurrak joateko momentuan hasten zen koadernoak prestatzen eta
51
izugarrizko denbora ematen zuen horretan. Oraingoan goizean hasi zen horretan eta nire
Zintekin jolasean. laguntzarekin segituan bukatu genuen koadernoak prestatzen.
EGUNAK: Maiatza 20-21-22-23
ALDEA: Astearte eta asteazkenean, Maiatzak 20 eta 21, aldeara joatea egokitzen zitzaigun eta horrela egin genuen. Asteburua igaro ondoren gauza asko gertatu ziren aldean. Hala nola, Haur Hezkuntzako haur bat aldeatik eraman egin zuten, bere familiak edo adopzio familiak, ez dakit zehazki. Egia esan, oso haur maitatua zen eta izugarrizko pena eman zidan berriro ikusiko ez nuela jakiteak, baina seguru nago ondo egongo dela dagoen tokian, beraz, alde horretatik ere poza sentitu nuen. Honek erakutsi dit bizitza egunero bizi behar dela eta maite ditugun pertsonei maite ditugula adieraztea, batzuetan berandu izan daitekeelako. Etxe bateko haurrekin etxeko lanak egiten laguntzen aritu ginen goiz batean. Oso gustora egon nintzen beren etxeetan ekintza hau egiten, baina harrituta geratu nintzen beraien adinerako ze maila baxua duten ikaskuntzan. Izan ere, gehienak lehen hezkuntzako
azkeneko
kurtsoko
eta
DBH
hasierako adina dute eta oraindik ez dute irakurketa eta idazketa oso ondo menperatzen. Alde horretatik laguntza asko behar dutela iruditzen zait, beraz, momentu horietan gure egitekoa errefortzu moduko bat ematea izaten da. Etxeko lanetan laguntzen.
52
Ez dakizkigu maila baxu honen arrazoiak zein diren baina pentsatzen dut haur hauetako asko, Aldeara iritsi baino lehen, ez dutela sekula eskola bat zapaldu. Adibidez, orain dela gutxi mutil berri bat etorri zen eta esan zigutenez, hamabi urterekin, ez da inoiz eskolara joan. Etxekolanak alde batera utzita, haurrekin jolasten ere aritu ginen. Futbolean erabaki genuen. Hasiera batean haur guztiekin baina mutilak abakarrik animatu ziren, neska bakarra ere ez zen animatu. Izugarria da horrelako jolasetan nola nabaritzen den sexu banaketa. Adibidez, neska batek, egun horretan bertan, zertan jolastu behar genuen galdetu zidan eta futbolean
jolastuko
ginela
adierazi
nion.
Berehala esan zidan bera ez zela futbolean jolastuko mutilen jolasa delako. Nik ere jolastuko
Futbolean jolasten.
nuela adierazi nion baina ez nuen bere asmoa inolaz ere aldatu, oso sartuta dute zeintzuk diren mutilen jolas egitekoak eta zein emakumeenak. Bestalde, bi egun hauetan konturatu nintzen beste gauza bat izan zen, neska bati “txina” deitzen zion mutilak iada bere izenarekin deitzen ziola. Izugarrizko poza eraman nuen, izan ere, zenbaitetan adierazten nion “txina” ez zela bere izena eta pertsonei bere izenez deitu behar diegula, agian neska horri “txina” deitzea mina ematen diola pentsatuz. Beraz, mutil honek neskatilari bere izenez deitzea aurrera pauso bat dela pentsatzen dut. Aste honetan gure azken proiektuarekin jarraitu genuen eta konturatu gara etxe bateko haurrak ez direla inoiz gurekin ekintzak egitera ateratzen. Ez dakit arrazoia zein den, baina behin baino gehiagotan joan gara amari haurrak hartzeko baimena eskatzera eta beti eginbeharrak egiten daudela adierazten digu. Ulertzen dut gureganako deskonfiantza apur bat izatea baina haurrei uneoro etxeko gauzak egiten edukitzea ere ez zait oso egokia iruditzen zait, izan ere, kanpoan jolasteko eta ondo pasatzeko adinean daude, izango dute eginbeharrak egiteko denbora mordoa beren bizitzetan zehar.
53
Azkenik esan, bi haur txiki (biak hamar hilabetekoak) hartu genituela eta oso gustora aritu zirela elkarrekin jolasean. Haur horietako bat aurretik hartzen saiatu ginen pare bat alditan, baina beti lurrean jartzen genuen bakoitzean negarrez hasten zen. Gure jarrerak ere zerikusia izan zuela pentsatzen dut oraingo honetan hain ongi aritu izanak. Izan ere, aurrekoetan lurrean jartzen nuen bakoitzean negarrez hasteak beldurra ematen zidan eta segituan hartzen nuen berriro nire besoetan. Oraingo honetan berriz, nire besoetan nuen eta banku batean eseri nintzen eta
Bi haurrak jolasean.
lurrean utzi nuen zutik zegoela, ni ondoan geratuz. Hortxe aritu zen puzzleekin jolasean eta denbora tarte bat pasa zenean, beste haur txikia zegoen lekura eraman nuen. Bertan utzi nuen eta, nahiz eta, hasieran negar egingo zuela pentsatzen nuen, azkenean beste haur txikiarekin hasi zen jolasten. Alde batera eta bestera aritu ziren mugitzen eta jolasten, beraz, oso pozik geratu nintzen niren jarrerarekin.
HH-KO ESKOLA: Ostegunean, Maiatzak 22, soilik egon ginen HH-ko eskolan. Izan ere, ostiralean Aldeako zuzendariaren urteak ziren eta gosaria egitera gonbidatu ziguten. Azken aurreko astea zenez, ospakizun honetara joatea erabaki genuen, izan ere, beste batzutan gonbidatu ziguten baina lanagatik posible ikusten ez genuenez ez ginen joaten, baina oraingo honetan joatea aproposa iruditzen zitzaigun. Ostegunean eskolara iritsi eta gauza batek asko harritu ninduen. Gelako mahaiak posizioz aldatuta zeuden eta izugarrizko poza sentitu nuen, izan ere, borobilean jartzeko erabakia
hartu
zuen
irakasleak.
Modu
horretan, espazioa aprobetxatzen zuen eta haurrek beren artean komunikazio gehiago ezar dezakete beren artean, beraz, ezin hobeto. Hasieran, komentatu nion mahaiak agian posizioz alda zitezkeela, baina aurreko mahaien kokapenarekin erosoago sentitzen
Mahaiak posizioz aldatuta eta haurrak lanean.
zela nabaritu nuen, beraz, ez nuen gehiago insistitu. Baina ostegunean iritsi eta mahaiak horrela ikusteak poz handia eman zidan.
54
Bestalde
esan,
aste
honetan
Haur
Hekuntzako astea ospatzen ari zirela eta ekintza
bereziak
zituzten
antolatuta.
Ostegunean adibidez, irakasleak plastilina egiten erakutsi zien haurrei. Egia esan horrelako ekintzak ez lirateke bakarrik egun berezietan antolatu behar baina, hala ere, hobe da nohizbehinka egitea inoiz egitea baino. Haurrentzat izugarrizko esperientzia Lehenengo pausoa: irinari ura bota.
izan zen, nabaritzen zen beren saltxan zeudela,
poz pozik.
Plastilina egina.
Plastilinarekin figurak egiten!
EGUNAK: Maiatza 27-28-29-30
Aste hau despediden astea izan zen. Hainbat ekintza egin genituen eta ederki aritu ziren haurrak. Egia esan, oso gogorra izan zen haur guztietaz despeditu behar izatea, azkenean zure bizitzako parte garrantzitsua izan dira eta agur esateak min ematen du.
55
6.2. FOROA (Gure aportazioak eta ikaskideek erantzundakoa)
Martxoak 14, ostirala.
Kaixo ekipo! Zer moduz zabiltzate zuen praktikak burutzen? Gu astelehenean iritsi ginen praktikak burutuko ditugun herrira, Tarapotora. Herri hau Amazonian kokatuta dago, San Martin-eko probintzian. Herri handia da, 43.000 biztanlekoa gutxigora behera. Bertan, denetatik aurkitu daiteke, arrazoi honengatik inguruko herri txikitako jendea bertara etortzen da erosketak egitera. Oso herri zaratatsua da, izan ere, biztanle asko mototaxiari esker bizi da. Beraz, alde batetik bestera ibiltzeko hau erabili ohi du jendeak, oso eskura baitaude. Oraingoz gure praktikei buruz ezer gutxi dakigu, gaur hurbilketa txiki bat izan dugu praktiketako zentroarekin koordinatzen den taldearekin. Talde honek CEPCO du izena eta irabazi xederik ez duen elkartea da. Gehien arritu gaituena da harreman horizontala dutela, hau da, denek tratu berdina jaso eta ematen dute, errespetuan oinarrituta. Eskatu diguten lehenengo gauza izan da gu ere talde horretako kide izatea eta sentitzea, horrela, gu ere beraiekin talde lanean modu aktibo eta parte hartzailean aritzeko. Cepcok proiektu desberdinak ditu martxan, alderdi desberdinak lantzen dituztenak: hezkuntza, genero berdintasuna, ingurugiroa eta abar. Beraz, esan genezake ez dela bakarrik hezkuntzan oinarritutakoa. Lehenengo sentsazioa izan da dena oso modu antolatuan dutela. Hau kontuan hartuta, haur hezkuntzako graduko ikasleak ginela esan orduko lan hortara bideratu gaituzte. Badakigu zein zentrotan arituko garen eta astelehenean joango gara hau bisitatzera. Beraz, gogotsu gaude zentroa nolakoa den eta nola funtzionatzen duen jakiteko. Bestalde, gaur jakin dugu astelehenean zentroa ikusi ondoren hiru hilabetako lan plana egin behar dugula, zein jarduera burutuko ditugun azalduz. Hau egin ondoren zentroko langile bati aurkeztu beharko diogu eta honen oniritzia jasotzean lanean hasiko gara. Konturatu gara izugarrizko errespontsabilitatea etorri zaigula gainera, ez dakigu maila emango dugun baina ahalik eta hobekien egiten saiatuko gara. Besterik gabe, hurrengo astean idatziko dizuegu gure praktiketako zentroaren inguruan. Espero dugu zuen praktiketan oso ondo aritzea. Laida eta Idurre.
Martxoak 15, larunbata (Andrea eta Alazne)
Aupa Laida eta Idurre!!!!
56
Ze ona lan talde horizontal baten lan egitea, bertako kide sentitzea... Gu bertikaltasunean ohituta gaude eta guztiz aberasgarria izango da zuen esperientzia hori. Ez arduratu 3 hilabetetako plan bat egin behar duzuelako, guk ere egin genuen, eta gure ustez onena hasieran eskolako errealitatea ezagutzea eta ondoren egitea litzateke horrela badakizuelako haurren ezagutzak, eskolako baliabideak, gabeziak, funtzionamendua etab. luze bat. Guk hasieran "plan de trabajo" horretarako pila bat kontzeptu, jolas, tailer, ariketa.. pentsatu genituen eta eskolako errealitatea ikustean guztiz zapuztu zitzaigun guk pentsatutakoa, beraz eskolako beharrizanei egokitutako hiru hilabeterako plana egin genuen. Ez arduratu, ongi egingo duzue, eta gaizki eginez gero ere hortik asko ikasiko duzue, ikasteko gaude, ez dakigu dena, beraz hortik abiatu. Haiek ere lagunduko dizute eta lasai hartu. Gu ere hasieran estutzen ginen, ezin dugu hau egin, ezin dugu, ezin dugu, ezin dugu... eta azkenean egoerara moldatzen zara eta dakazunarekin egiten duzu. Eta gauzak ez badizue irtetzen zuek nahi duzuen moduan lasai, hortik ere asko ikasten da, guri hori pasatu zaigu, ezin izan dugu nahi genuen ezer aurrera eraman, baina horrek ez du esan nahi zuei ere berdina gertatuko zaizuenik! Adibidez Ekuadorren dauden LAura eta MAitane oso gustora dabiltza, arte plastikoko lanak egiteko hainbat ideia dituzte eta ikusten da aurrera eramateko gai direla, esperientzia guztiak dira aberasgarriak! Animo neskak!! Besarkada bero bat Dominikar Errepublikatik... guri jada astetxo bat besterik ez zaigu geratzen.
Andrea eta Alazne
Martxoak 17, astelehena. Kaixo Andrea eta Alazne!! Eskertzen dira zuen hitz eta animo horiek. Egia esan oso ondo etorri zitzaigun hitz horiek entzutea, besteen esperientziak entzutea oso aberasgarria baita. Gaur praktiketan arituko garen bi zentroak ezagutu ditugu. Astelehenetan astean zehar egingo duguna planifikatu beharko dugu, baita aurretik egindako ekintzak baloratu ere. Astearte eta asteazkenetan berriz, "Aldea infantil"-ean arituko gara. Zentro honetan gurasoek baztertutako haurrak bizi dira. Bertan adin guztietako haurrak daude, horien artean haur hezkuntzako bost haur, hiru eta sei urte bitartekoak. "Alde infantil" hau oso ondo antolatuta dago eta denetatik dago: Auditorioa, estimulazio zentroa, irakurleentzako autobus bat, bi gela, medikua, jolasteko beste autobus bat, jangela eta abar. Espazio guzti hau material birziklatuarekin dekoratuta dago eta egia esan oso erakargarria suertatu zaigu, beranduago argazki batzuetan ikusi ahalko duzue. Esan beharra dago zentru honetan haurrei errefortzu moduko emango diegula, izan ere, goizean zehar ikastolara joaten
57
dira. Ikastolarekin harremanetan jartzeko aukera izango dugu hauen ahuleziaz jakiteko eta horretan jarduteko. Ostegun eta ostiraletan berriz, Haur Hezkuntzako eskola txiki batean egongo gara, herriaren kanpoaldean kokatzen dena eta errekurtso gutxi dituena.Hiru urteko gelan 18 haur daude, lau urteko gelan 25 haur eta bost urtekoan berriz, beste 25 haur. Eskolako ordutegia 8.00tatik 11.00tara da hilabete honetan, martxoa egokitzapen hilabetea baita, haurrak aurreko astean hasi zuten ikasturtea. Apiriletik aurrera 8.00tatik 11.20ra 3 urteko haurrak eta gainontzekoak 12.20ra. Gu 3 eta 5 urteko haurren gelan egongo gara kokatuak. Eskola honetan, bestean ez bezala, gelan irakaslearekin batera egongo gara elkarlanean. Azken aste hau ondo aprobetsatu Andrea eta Alazne eta beste guztiei ondo segi. Muxu bat Tarapototik! Idurre eta Laida.
Martxoak 24 (Maddi, Olatz eta Ane)
Iepa Idurre eta Laida! Ane, Olatz eta Maddi gara! Idatzi duzuena irakurri dugu eta zuen praktiketako koordinatzaileekin duzuen kontaktuak inbidia eman digu. Kontaktu honen bitartez, dituzuen kezkak konpartitu eta zuen lana hobetzeko aholkuak izango dituzue, eta hori aprobetsatu beharreko zerbait dela iruditzen zaigu.Guk ez daukagu koordinatzailearekin kontakturik eta egiten ari garen lanaren jarraipena nulua izan da. Egin beharreko planifikazioari dagokionez, Alaznerekin erabat ados gaude. Guri ere berdina pasa zitzaigun, haurrekin lantzeko zenbait proiektu pentsatu genituen baina errealitatea ezberdina da, haurren izateko era, baliabideak, haur kopurua, irakasleen prestutasuna ... Guztiak eragina du eta prestaturiko zenbait jarduera aurrera eramatea ezinezkoa da. Beraz, komenigarria da lehenengo astean gehienbat behaketan oinarritzea. Modu honetan, eskola eta bertako dinamika ezagutzeko aukera izango duzue eta horren arabera gauzak prestatu eta praktikan jarriko dituzue. Gure aholkua baliagarri izango zaizuelakoan, aprobetxatu eta muxu bat ekuadorretik!
Ane, Maddi, Olatz.
Martxoak 31, astelehena.
Kaixoo denei! Asko eskertzen dira zuen animo eta aholkuak Ane, Olatz eta Maddi. Denek esan bezala, horrela gertatu da. Hiru hilabetetako lan plana eskatu eta egin behar izan genuen haurrak ezagutu
58
baino lehen. Aurreko astean Aldeako praktikak hasi genituen eta haurrak ezagutzean pentsatutako guztia hankaz gora jarri zen. Izan ere, haurren beharrak eta guk prestatutako jarduerak ez zetozen bat. Aldeako haurrak hiru eta bost urte bitarteakoak dira eta bost dira guztira. Bost horietatik hiruk beren adinerako garapen egokia dute baina beste biek ez. Bi horietako batek autismoa du eta besteak lau urterekin oraindik ez du hitzik egiten eta marrazkiak egiten ere bere adinean izan behar duen garapena baino baxuagoa du. Arrazoi honengatik, psikologoak haurrak bi taldetan banatzea gomendatu digu. Alde batetik, ados gaude psikologoaren gomendioarekin, izan ere, talde txikietan arreta pertsonalizatuago eman genezake. Baina uste dugu taldean ere aritzea aberasgarria dela, beti ere haurrek haien arteko elkarrekintzan asko ikasten baitute. Beraz, bi modutara lan egitea pentsatu dugu. Zer iruditzen zaizue? Haur hauek goizean eskolara joaten dira eta hamabiak aldera itzultzen dira bazkaltzera. Bazkal ostean ez badute inongo jarduera antolaturik, gehienetan den bezala, etxean pasatzen dute arratsalde osoa. Hau dela eta, etxetik ateratzen ditugunean barruan duten energia guztia kanporatzen dute, batzuetan kontrolik gabe. Hontaz konturatzean, ikusi dugu haur hauen beharrak energia askatze horretan oinarritzen direla, beraz, ezin ditugu denbora luzean marrazten edo ariketa gidatu bat egiten eduki. Psikologoarekin hitz egin genuenean, esan zigun haur hauek fisikoki asko babestu behar genituela, izan ere, inbestigazio prozesuan daude eta hilero epaileak eta abokatuak azaltzen dira haurrei fisikoki eta emozionalki aztertzera. Beraz, haurrak jolastera ateratzen ditugunean eta beren energia guztia askatzen hasten direnean kontu handiarekin aritu behar gara eta mila begirekin behatu behar dugu haurren jokaera. Baina haurren haur izateko prozesu horretan mina hartzea ez al da prozesu horren barruan sartzen beren mugak ezartzen joateko? Arrazoi horregatik psikologoaren hitzak atentzioa deitu ziguten, baina bestalde, ulertzen dugu oso prozesu delikatua dela. Bestalde, pozten gara Ane eta Aitziber ondo iritsi zaretela jakitea. Askoz gehiago jakitea oso arrera ona izan duzuela. Animo zuen praktiketan eta oso ondo pasa Errepublika Dominikarrean! Beste guztiei ere eskuminak. Laida eta Idurre.
Apirilak 1 (ane ranero)
aupaaaa neskak! Gure iritziz, haurrak haurrak diren heinean, mugitzeko eta duten energia kanporatzeko aukera izan behar dute. Guk askotan hemen ikusten dugun errealitatea ikuista hau askotan planteatu dugu.Gure ustez haurrak (haur hezkuntzakoak beintzat) eskolan besteekin harremanetan jartzen eta sozializatzen ikasi behar dute eta horretarako, garrantzitsu ikusten dugu haurrei jolasteko aukera
59
ematea eskola barruan, izan ere, bertan ikasten dute lehen aipatutako sozializazioa. Hori izan da, hain zuzen Alazne eta Andreak lortutako helburuetako bat: eskolan errekreoa egotea eta bertan haur guztiak elkarrekin egotea. Bestalde, gaur izan dugun gertakizun bat azaldu nahi dizuegu. Atsedenaldian ginela haur txikiekin, bat-batean haurren gurasoetako bat etorri da matxete batekin eta bere alabari haurretako batek zilborra txupatzen ari zela eta hori eskolan ezin dugula onartu ohiu egin digu. Zer egin horrelako kasuetan? Besterik gabe! ondo segiii eta animo neskak!! Gure praktikak nahiz eta gogorrak izan, pena merezi du horrelako esperientzia bizitzea!
Maiatzak 12, astelehena.
Kaixoo, aspaldikoo! Nahiz eta askok zuen praktikaldiak bukatu, beste batzuk horretan gabiltza oraindik. Beraz, beste zenbait gauzen berri ematen jarraituko dugu. Aurreko astean, bost urteko haurren gelan plastikako proposamena eraman genuen aurrera, irakasleak bilera bat zuela aprobetxatuz. "Niños, objetos, monstruos y maestros" testua irakurri ondoren, Kaleidoskopioaren proposamena egitea erabaki genuen. Hasiera batean, testuan agertzen den moduan, kalidoskopioak egitea pentsatzen genuen baina azkenean, material falta dela eta, ministerioak bidalitako betaurrekoak erabiltzea erabaki genuen. Betaurreko hauei lente desberdinak jartzeko aukera dago. Lenteetako bat kaleidoskopioaren antzeko efektua sortzen zuen, beraz, aukera ezin hobea iruditu zitzaigun. Lehenik eta behin, haurrei lurrean eseritzeko eskatu genien eta zer egingo genuen azaldu genien. Ariketarekin asteko asmoz, interpretazioari ekin genion. Hainbat galdera bota genizkien, lente desberdinak jarriz nola ikusiko zuten galdetuz:
- Lente gorria jartzen badugu nola ikusiko dugu? - Lente opakoa jarri ezkero nola ikusiko dugu? Ondo ikusiko dugu?
Hipotesiak entzun ondoren, beraiek pentsatzen zutena konprobatzeari ekin genion. Bolondresak guregana hurbildu eta beste kideei betaurrekoak jarrita nola ikusten zuten adierazteko eskatu genien. Hau egin ondoren, objektu bat eman genion haur bakoitzari. Bakoitza bere lekuan eseri eta orri txuri bat eman genien bertan objektua marraztu zezaten. Taldearen erdia objektua betaurrekorik
60
gabe marrazten ari zen bitartean beste erdiak betaurrekoak jantzi eta objetua ikusten zuten moduan marrazten hasi ziren. Hau egin ondoren, objektu bat eman genion haur bakoitzari. Bakoitza bere lekuan eseri eta orri txuri bat eman genien bertan objektua marraztu zezaten. Taldearen erdia objektua betaurrekorik gabe marrazten ari zen bitartean beste erdiak betaurrekoak jantzi eta objektua ikusten zuten moduan marrazten hasi ziren. Denek bi marrazkiak egindakoan, berriz elkartu genituen denak lurrean eta nola aritu zien galdetu genien, nola sentitu ziren eta abar. Hau da, ondorioak atera genituen denen artean. Haurrak oso gustura aritu ziren arren lanean, guk nahi genuen emaitza ez zen pentsatzen genuena izan. Izan ere, betaurrekoak jantzita marraztu behar zutenean, batzuk betaurrekoak marraztu zituzten objektua marraztu beharrean. Hala ere, haur batzuengan lortu genuen nahi genuena, objektua marraztea betaurrekorik gabe eta betaurrekoak jantzita, desberdintasuna ikusiz. Ongi izan! eta animo azken azterketetan!!! Laida eta Idurre
6.3. BIDEOAK
*Bideoen karpetan begiratu, bertan daude egindako hiru bideoak.
6.4. LAN PLANA ETA EBALUAZIOA
Puntu honetan, Perun egon garen bitartean burutu dugun lan plana eta honen ebaluazioa eransten dugu. Esan gazteleraz daudela Perun izan dugun gure tutoreari erakusteko egin baikenuen. CEPCO instituzioak bertara iritsi ginenean 3 hilabeteko plana egiteko eskatu zigun eta guk egindakoa memoria honetan eranstea erabaki dugu, bere ebaluazioarekin batera.
*Dokumentuak karpetan erantsiak daude.
61
