LAPORAN PRAKTIKUM ILMU BAHAN
DISUSUN OLEH : NAMA
:
ARKADIUS ABAN ABAN
NIM
:
011400371
TEMAN KERJA
:
AMANDA WILIS WAHYUNINGSIH IRIANTO RIZALDI FATURRAHMAN MUTIA AYU UTAMI
KELOMPOK
:
7
PROGRAM STUDI :
D-IV TEKNOKIMIA NUKLIR
JURUSAN
:
TEKNOKIMIA NUKLIR
AARA
:
KRISTALISASI
PEMBIMBING
:
RIKO IMAN DEAMARTA! S"ST
SEKOLAH TINGGI TEKNOLOGI NUKLIR BADAN TENAGA NUKLIR NASIONAL YOGYAKARTA 2016
KRISTALISASI I.
TUJUAN 1" M#$%#&'()* +,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2 A.'/ S*&,'& '$ B',*)/ N*&,'& #$%'$
/#&# ,#,*.&'2*.'.*" " M#$%#&'()* +#$%',)( .)() &#,(''+ +#/#$&)'$ ,*.&'2" 3" M#$#$&)'$ 5#$*. ,*.&'2 '2'/ A.'/ S*&,'& '$ B',*)/ N*&,'&" II.
DASAR TEORI K,*.&'2*.'.* ''2'( +#,*.&*6' +#/#$&)'$ .)'&) ,*.&'2 ',* .2)&# '2'/ 2',)&'$
&2#,'$.*$'" K,*.&'2*.'.* '+'& &#,5'* .#'%'* +#/#$&)'$ +',&*#2-+',&*#2 +''& '2'/ )'+ .#+#,&* +'' +#/#$&)'$ .'25) .#'%'* +#/#)'$ 2#2#('$ 8'*," S#'%'*/'$' '2'/ +#/#$&)'$ ,*.&'2 ',* 2',)&'$ 8'*, '&') +#/#$&)'$ ,*.&'2 &)$%%'2 '$% #.'," K,*.&'2*.'.* '+'& *2')'$ #$%'$ +#$*$%*$'$! +#$%)'+'$! '$ +#$'/'('$ .29#$& '('$ */*'" K,*.&'2*.'.* '+'& /#/*.'('$ .)'&) 8'/+),'$ &#,&#$&) ',* 2',)&'$ /)2&* /+$#$ .#(*$%%' *'+'& +,) '2'/ #$&) ,*.&'2" K,*.&'2*.'.* '+'& 5)%' *+''* .#'%'* .'2'( .'&) 8',' +#/),$*'$ ',#$' 2#*( #$/*." P,.#. ,*.&'2*.'.* &#,'%* /#$5'*: 1" M#/)'& 2',)&'$ .)+#,.'&),'.* 2#6'& 5#$)(; " P#/)'&'$ *$&* ,*.&'2 3" P#,&)/)('$ K,*.&'2 R#,*.&'2*.'.* /#,)+''$ .'2'( .'&) 8',' +#/),$*'$ <'& +''& ',* 8'/+),'$ +''&'$$'! */'$' <'&-<'& &#,.#)& *2',)&'$ '2'/ .)'&) +#2',)& #/)*'$ *,*.&'2'$ #/'2*" P,*$.*+$' +,.#. *$* /#$%'8) +'' +#,#''$ #2',)&'$ '$&',' <'& '$% ''$ */),$*'$ #$%'$ #2',)&'$ <'& +#$8'/+),$'" L',)&'$ <'& '$% **$%*$'$ *2',)&'$ '2'/ .)'&) +#2',)& #/)*'$ *,*.&'2'$ #/'2* #$%'$ 8',' /#$5#$)('$$'" U$&) +#2',)&$' '$% 88 '+'& *+*2*( +#2',)& '$% &*&* **($' ,#$'( )$&) '+'& /#/+#,/)'( +,.#. +#$%#,*$%'$ ,*.&'2 '$% &#,#$&) #/)*'$ &*&* **( +#2',)& (#$'$' 2#*( ,#$'( ',*+'' &*&* 2#2#( <'& +''& '$% *2',)&'$ .)+'' <'& '$% ''$ *),'*'$ &*' &#,*..*'.* '$ '$% +'2*$% +#$&*$% +#2',)& &*' #,#'.* #$%'$ <'& '$% ''$ *2',)&'$ *$#,;! )$&) 2#*( )/)/$' +#2',)& (',). #$/*. '$ /)'( *'+'&" A'+)$ .','& ',* +,.#. ,#,*.&'2*.'.* *'$&','$' ''2'( : 1" P#,#''$ #2',)&'$ 8))+ 5')(" " S)() #2',)&'$ &*' &#,2'2) &*$%%*" 3" A$&',' <'& &#,2',)& '$ +#2',)& *).'(''$ &*' #,#'.*! ',#$' 5*' #,#'.* /'.*$%-/'.*$% /+$#$ &*' '+'& *+*.'('$" 4" G)$''$ +#2',)& $$-+2',"
D'2'/ ,#,*.&'2*.'.* +'.&* .##2)/$' &#,5'* +,.#. ,*.&'2*.'.* */'$' *2')'$$' +#/*.'('$ <'& +''& ',* 2',)&'$$' #$%'$ 5'2'$ /#$%)'+'$ +#2',)&$'! <'& +''& &#,.#)& '2'/ #'''$ 2#6'& 5#$)( ''$ #,#$&) ,*.&'2" S#2'/' +,.#. ,*.&'2*.'.* *$* ('$' +',&*#2 /),$* '$% ''$ /#$%,*.&'2 .#'$%'$ <'&-<'& '$% &*' *&' *$%*$'$ ''$ &#&'+ #,6)5) 8'*," S#/'*$
#.',
,*.&'2-,*.&'2
'
%$&#,#$&)
.#2'/'
#,2'$%.)$%$'
+#$%#$'+'$! /'*$ /)'( /#,#' '+'& *.',*$% '$ /)$%*$ .#'2* /#.* &' (',).; /'*$ 8#+'& ,*.&'2-,*.&'2 *&) ''$ &),)$ #2)', ',* 2',)&'$! '$% 2'%*-2'%* ''$ /#/'$&) +#$',*$%'$" K,*.&'2 #$%'$ .&,)&), '$% 2#*( /+2#.! '$% /#$%'$)$% 2#)-2#) '$ 2)'$%-2)'$%! ''$ /#$'('$ 8'*,'$ *$) /&(#, 2*=)*;! '('$ .#'( *8)8* #$%'$ .#.'/'" D#$%'$ #$'+'$ '$% &#,*,* ',* ,*.&'2-,*.&'2 #/**'$! +#/*.'('$ )'$&*&'&*> 2#*( #8*2 #/)$%*$'$$' *.' &#,8'+'*" P#,*.&*6' ,#,*.&'2*.'.* #,())$%'$ #$%'$ ,#'.* +#$%#$'+'$" E$'+'$ /#,)+''$ <'& '$% /#/*.'( ',* .'&) >'.# +''& '$ #2)', # '2'/ 2',)&'$$'" E$'+'$ &#,#$&) 5*' 2',)&'$ #,.*>'& &#,2'2) 5#$)( #$%'$ <'& '$% #,.'$%)&'$" K#2',)&'$ .)'&) #$'+'$ /#,)+''$ $.#$&,'.* /2'2 ',* 2',)&'$ 5#$)($'" K#2',)&'$ #,%'$&)$% ',* .)()! &#'$'$! $.#$&,'.* '('$ 2'*$ '$% &#,'$)$% '2'/ 2',)&'$ '$ /+.*.* +#2',)&$'" S#2'/' +#$%#$'+'$! )),'$ ,*.&'2 '$% &#,#$&) &#,%'$&)$% +'' )' >'&, +#$&*$% '*&) 2'5) +#/#$&)'$ *$&* $)2#'.*; '$ 2'5) +#,&)/)('$ ,*.&'2" J*' 2'5) +#/#$&)'$ *$&* &*$%%*! '$' .#'2* ,*.&'2 ''$ &#,#$&)! '$ &#,#$&) #$'+'$ '$% &#,*,* ',* +',&*#2-+',&*#2 #8*2" L'5) +#/#$&)'$ *$&* &#,%'$&)$% +'' #,'5'& 2#6'& 5#$)( ',* 2',)&'$" M'*$ &*$%%* #,'5'& 2#6'& 5#$)(! /'*$ #.',2'( #/)$%*$'$ )$&) /#/#$&) *$&* ',)! 5'* /'*$ #.',2'( 2'5) +#/#$&)'$ *$&*" D'2'/ +#/#$&)'$ ,*.&'2 +)$! >', '$% /#/+#$%',)(* ''2'( 92)/# 2',)&'$$' '$ +'' .''& +,.#. +#$*$%*$'$" D'2'/ +,.#. +#$*$%*$'$ '$% /#/+#$%',)(* .)() 5*' +'' .''& +#/'$'.'$ .)() &#,2'2) &*$%%* /'' ,*.&'2 '$% &#,#$&) .''& +#$*$%*$'$ #,)+' .#,) .#'$%'$ 5*' .)()$' 2#*( #8*2 ',* 1000 /'' ,*.&'2 '$% &#,#$&) #,)+' $%'('$ .#+#,&* ,*.&'2 #." T*&* 2#2#( .)'&) <'& +''& ''2'( .)'&) &#/+#,'&), */'$' &#,5'*$' #'''$ .#&*/'$% '$&',' >'.' +''& '$ >'.' 8'*, +'' &#'$'$ .'&) '&/.>#,! +,*$.*+$' .)'&) <'& *.' /#2#2#( ',#$' *'&'$ '$&',/2#)2 &#,+)&). */'$' +)&).$' /2#)2 *&) '$% /#/#,2)'$ .)() #,#'-#' &#,%'$&)$% +'' #)'&'$ *'&'$ &#,.#)&! .#/'*$ )'&
*'&'$$' /'' .#/'*$ &*$%%* .)() '$% *)&)('$ )$&) /#/)&).'$ *'&'$ &#,.#)&" D#$%'$ ''$' <'& +#$%&,! *'&'$ '$% &#,+)&). ''$ 2#*( '$' '&') *$&*$' &#,%'$&)$% +'' <'& +#$%&,$'" T*&* 2#2#( 5)%' *.' )$&) /#$%)), %'' *$&#,/2#)2 '$&', .#$'6' */'$' /'*$ &*$%%* &*&* 2#2#( /'' /'*$ #.', %'' *$&#,/2#)2#,$'! ##,'+' /2#)2 #$%'$ #,'& /2#)2 .'/'! /'' /2#)2 '$% 2#*( +2', '$ .&,)&), /2#)2 '$% 2#*( .*/#&,*. ''$ 2#*( &*$%%*" A$%' &*&* 2#2#( '$ *.','$$' &#,%'$&)$% +'' #8#+'&'$ +#/'$'.'$! #'),'&'$ +'' &(#,//#&#, '$% *%)$''$ '$ .*>'& +''&'$ .#$'6' '$% &#,'+'& +'' .)'&) +''&'$ '$% '( **.2'.*! ,#$&'$% 2#2#('$$' (',). *&#$&)'$ )$&) /#/'.&*'$ *#$&*&'. '$ #/),$*'$$'" Pembagia Ta!a"a O"e#a$i K#i$%a&i$a$i 1. M#/)'& L',)&'$ L#6'& J#$)( B*2' 2',)&'$ '( /#$8'+'* #,'5'& .'&),'.* &#,&#$&)! /'' * '2'/ 2',)&'$
''$ &#,#$&) <'& +''& ,*.&'2*$#" O2#( .#' *&) #,'5'& .)+#,.'&),'.* 2',)&'$ /#,)+''$ >'&, &#,+#$&*$% '2'/ /#$%$&,2 +#,'.* ,*.&'2*.'.*" ',' /#$8'+'* .)+#,.'&),'.*: P#$*$%*$'$ • Y'*&) /#$*$%*$'$ 2',)&'$
'$% ''$ *,*.&'2'$ .'/+'* #'''$
.)+#,.'&),'.* */'$' $.#$&,'.* 2',)&'$ 2#*( #.', ',* $.#$&,'.* 2',)&'$ •
5#$)( +'' .)() &#,.#)&" P#$%)'+'$ S29#$& L',)&'$ *.*'+'$ '2'/ #9'+,'&, )$&) *+#'&'$! 2'2) *,*.&'2'$ #$%'$ +#$*$%*$'$" ',' *$* *%)$''$ )$&) <'& '$% /#/+)$'* ),9' #2',)&'$
•
'%' '2'/" E9'+,'.* A*''&*. L',)&'$ '2'/ #'''$ +'$'. *2' */'.)'$ # '2'/ ,)'$% 9'8))/! /'' &#,5'* +#$%)'+'$ #$%'$ .#$*,*$'! .#' &#'$'$ &&'2$' /#$5'* 2#*( ,#$'( ',* &#'$'$ )'+ .29#$& +'' .)() *&)" P#$%)'+'$ '$ &),)$$' .)() *.#,&'* ,*.&'2*.'.*" P#$'/'('$ <'& 2'*$ '$% '+'& /#$),)$'$ #2',)&'$ <'& '$% ''$ *,*.&'2*.'.*! /*.'2$' 2',)&'$ N'OH *&'/'( %2*.#,2! /'' #2',)&'$ N'OH /#$5'* &),)$ '$ 2',)&'$ N'OH /)'( *#$'+'$"
" P#/#$&)'$ I$&* K,*.&'2 P#/#$&)'$ I$&* K,*.&'2 .#8',' .*.&#/'&*. : '" P,*/', N)2#). P,.#. +#/#$&)'$ *$&* ,*.&'2 ',#$' 2',)&'$ '( /#$8'+'* #,'5'& .)+#,.'&),'.* '$% 8))+ &*$%%*"
" H/%#$ N)2#). N)2#). *.*$* +#/#$&)'$$' .+$&'$ +'' 2',)&'$ #$%'$ .)+#,.'&),'.* &*$%%*! ',&*$' $)2#). &#,#$&) ',#$' +#$%%')$%'$ /2#)2-/2#)2 .2)&# .#$*,* 8" H#&#,%#$ N)2#). P#/#$&)'$ *$&* ,*.&'2$' /'.*( '2'/ .)+#,.'&),'.* &*$%%*! $'/)$ '+'& *+#,8#+'& #$%'$ ''$' +',&*#2-+',&*#2 '.*$% .#+#,&* #) '$ .#'%'*$'" " S#8$', N)2#). $&'8& N)82#'&*$; P#/#$&)'$ *$&* ,*.&'2 #$%'$ '*'& ',* : - T)/)'$ '$&', ,*.&'2 *$) - T)/)'$ '$&', ,*.&'2 #$%'$ '&'2*.'&,
G#,''$ '$&',' +#,/)''$ ,*.&'2 '$% ,#2'&*> 2#*( #8*2" D*$'&''$ #$%'$ +#,.'/''$ :
( )( ) (
) ( )
N = a L b ' ' C c P d
D*/'$' : N
: 5)/2'( $)2#). '$% &#,#$&) $)/#,?5'/;
L
: )),'$ ,*.&'2 *$) //;
@
: #,'5'& .)+#,.'&),'.* 2',)&'$ /2?2&; '&') ;
P
: +6#, ',* +#$%') H+;
'!!8!
: $.&'$&'-$.&'$&'
J*' : -
L /'' 5)/2'( ,*.&'2 '$% &#,#$&) 5)%' .#/'*$ #.',! ,*.&'2 /'*$ #.', /#$#''$ #/)$%*$'$ &)/)'$ .#/'*$ '$'" P#8'('$
'%*'$ #8*2 ',* ,*.&'2 /#$#''$ &#,#$&)$' *$&* ,*.&'2" - /'' 5)/2'( ,*.&'2 '$% &#,#$&) 5)%' .#/'*$ '$'" D#,'5'& .'&),'.* /'*$ #.', /'' .#/'*$ #.', +)2' #/)$%*$'$ &#,#$&) *$&* -
,*.&'2 ',)" P /'' %'' %#.#'$ +',&*#2 2',)&'$ 5)%' .#/'*$ #.', .#(*$%%' #/)$%*$'$ &#,5'*$' &)/)'$ +',&*#2 .#/'*$ #.',! /'' *$&* ,*.&'2 '$% &#,#$&) 5)%' .#/'*$ #.', 5)/2'($'" D'2'/ +#,8''$! M*#,. /#/)'& 2',)&'$ .)+#,.'&),'.* /#2'2)* +#$*$%*$
.#'( /#2'2)* ),9' .'&),'.* A-B .'/+'* +'' $*.* ,*.&'2*.'.* /)2'* &#,#$&) *$&* ,*.&'2 &*&* # F;" K),9' 2',)&'$ /),$* )' /+$#$ &'$+' >##*$%! ',&*$' *$&* ,*.&'2 '$% &#,#$&) +,*/', (/%#$ $)2#* /)2'* &#,#$&) #$%'$ &#,#$&)$'
*$&* ,*.&'2 '$% .#2'$5)&$' &)/)( /'' $.#$&,'.* .2)&# '2'/ 2',)&'$ ''$ &),)$ ',* F # G;" U$&) ##,'+' .*.&#/ &#,&#$&) '$% 9*..*&'.$' &*$%%*! ),9' +,*/', (/%#$ $)2#* &#&'+ 5#$)( ',*+'' ),9' .'&),'.*" D#$%'$ '&' 2'*$ *+#,2)'$ $.#$&,'.* 2#*( &*$%%* )$&) /#/)'& +,*/', (/%#$ $)2#'.*" H'2 *$* .'$%'& &*' #>*.*#$ .#8',' &#,*&*. '$ #$/*" K',#$' *&) '2'/ $*.* *$).&,* *#$'2 .*.&#/ .##*$% +#/#,*'$ ,*.&'2 $)2#*;" N)2#'.* *$* *.#)& .#8$', $)2#'.*" P#$'/'('$ 2',)&'$ .)+#,.'&),'.* /#2')* +#$*$%*$'$ .#'( /#2'2)* ),9' .'&),'.* AB" P'' $.#$&,'.* *$* * &*&* ',) ''$ &#,#$&) *$&* ,*.&'2" T#&'+* /#$%*$%'& #>*.*#$.* .#8',' #$/*.! +#$'/'('$ ,*.&'2 +'' .*.&#/ *$* ''$ /#/+#,2#( +#$%(#/'&'$"
3" P#,&)/)('$ K,*.&'2 U/)/$' ,*.&'2 '$% #,)),'$ 100 #8#+'&'$ &)/)($' &*' &#,%'$&)$% +'' )),'$ '$ '+'& *$'&''$ #$%'$ :
(
)
r = a ' ' C b
D*/'$' : ,
: #8#+'&'$ &)/)($' ,*.&'2
@ : #,'5'& .'&),'.* /2?L; '!: $.&'$&'
D#,'5'& .'&),'.* ; /#,)+''$ >'&, &#,+#$&*$% '2'/ +,.#. +#,&)/)('$ ,*.&'2" L',)&'$ '$% #,#,'5'& .'&),'.* &*$%%*! +#,#''$ $.#$&,'.* '$&',' +#,/)''$ ,*.&'2 #$%'$ +#,/)''$ ''$ &*$%%* .#(*$%%' , '$ @ 5)%' .#/'*$ &*$%%*"
Ba#i'm Ni%#a% (Ba(NO)*2*
B',*)/ N*&,'& #$%'$ ,)/). */*' B'NO3; /#,)+''$ %','/ '$% &#,*,* ',* ',*)/ '$ *$ $*&,'&" B',*)/ $*&,'& /#,)+''$ ,*.&'2 &*' #,6',$'! .&'*2! '$ /)'( 2',)&" Tabe& 1. Ka#a+%e#i$%i+ Ba#i'm Ni%#a% P#,"e#%ie$ B'NO3; M,&e-'&a# ,#m'&a 1!337 %?/2 M,&a# ma$$ A""ea#a-e W(*&#! 2).&,). 8,.&'2.
O/,# De$i% Me&%ig ",i% S,&'bi&i% i a%e#
S,&'bi&i% Re#a-%ie i/e3 (D* 4#$%a& S%#'-%#'#
O,2#.. 3!4 %?8/3 C #8/+; 4!C %?100 /L 0; 10!C %?100 /L C; 34!4 %?100 /L 100; I$.2)2# *$ '28(2 1!CC )*8
S%#'+%'# +#i$%a& Ba(NO)*2
S%#'+%'# Kimia /a Sia%5$ia% A$am Si%#a% R)/). */*' A.'/ S*&,'& ''2'( HO7 '&') HOOH;-OHOOH;HOOH;! .&,)&), '.'/ *$* &#,8#,/*$ +'' $'/' IUPA-$'! '.'/ -(*,.*-1!!3 +,+'$'&,*',.*2'&" K#'.'/'$ A.'/ S*&,'& *'+'&'$ ',* &*%' %)%). ',.*2 OOH '$% '+'& /#2#+'. +,&$ '2'/ 2',)&'$" J*' ('2 *$* &#,5'*! *$ '$% *('.*2'$ ''2'( *$ .*&,'&"
G'/', "1 S&,)&), M2#)2 A.'/ S*&,'& S*>'& F*.*' : '; B#,'& /2#)2 : 1 %,?/2
; 8; ; #; >; %;
Spesific gravity : 1!C4 0; T*&* 2#), : 1C3 T*&* **( : 17C K#2',)&'$ '2'/ '*, : 07!7 %,?100 /2 C; P'' &*&* **($' '.'/ .*&,'& &#,),'* &#,#/+.*.*;" B#,#$&) ,*.&'2 #,6',$' +)&*(! &*' #,')! '$ /#/*2** ,'.' '.'/"
S*>'& */*' : '; K$&' 2'$%.)$% +'+','$; &#,(''+ A.'/ S*&,'& #,*$% '&') 2',)&'$ '+'& /#$#''$ *,*&'.* )2*& '$ /'&'" ; M'/+) /#$%*'& *$-*$ 2%'/ .#(*$%%' '+'& *%)$''$ .#'%'* +#$%'6#& '$ +#$%(*2'$% #.''('$ '2'/ '*," 8; K#'.'/'$ A.'/ S*&,'& *'+'&'$ ',* &*%' %)%). ',.*2 -OOH '$% '+'& /#2#+'. +,&$ '2'/ 2',)&'$" ; A.'/ S*&,'& '+'& #,)+' ,*.&'2 '$(*,'& '$% #'. '*, '&') #,)+' ,*.&'2 /$(*,'& '$% /#$%'$)$% .'&) /2#)2 '*, )$&) .#&*'+ /2#)2$'" #; B#$&) '$(*,'& A.'/ S*&,'& /#$%,*.&'2 '2'/ '*, +'$'.! .#'$%'$ #$&) /$(*,'& *'+'&'$ ',* ,*.&'2*.'.* A.'/ S*&,'& '2'/ '*, *$%*$" >; B#$&) /$(*,'& A.'/ S*&,'& '+'& *)'( /#$5'* #$&) '$(*,'& #$%'$ +#/'$'.'$ +'' .)() 70-7C" %; J*' *+'$'.'$ * '&'. .)() 17C ''$ &#,),'* &#,#/+.*.*; #$%'$ /#2#+'.'$ ',$ *.*' O; '$ '*, HO;"
III.
BAHAN DAN ALAT A. Ba!a 1" B'NO3; " A=)'#.& 3" A2(2 B. A&a% 1" G#2'. ##, " M*,.+ 3" H& P2'&# 4" B'&'$% +#$%') C" P*+#& &#&#. " K'8' +,#+','& 7" P#$5#+*& ') " S#$ .)$%) " P*+#& &#&#.
I7.
LANGKAH KERJA 1" D*)'& 2',)&'$ 5#$)( A.'/ S*&,'& .#'$' 0 /L" " D*.*'+'$ '8' +,#+','& 2'2) *&#&#.'$ 2',)&'$ 5#$)(" 3" K'8' +,#+','& #$%'$ 2',)&'$ 5#$)( #/)*'$ *+'$'.'$ /#$%%)$''$ H& P2'&#
+'' .)() 40 .#2'/' 10 /#$*&" 4" H'.*2 +#/'$'.'$ #/)*'$ *2*('& +#/#$&)'$ ,*.&'2$' #$%'$ /#$%%)$''$ ˚
/*,.+ 2*.&,*" C" K,*.&'2 '$% &#,#$&) 2'2) *-8'+&),# '$ *.*/+'$ # '2'/ /+)&#," " L'$%'( 3-C *)2'$%* #$%'$ 9',*'.* .)() '$ 6'&) +#/'$'.'$" 7.
DATA PENGAMATAN 1. KRISTALISASI ASAM SITRAT A. 7a#ia$i S'!' (8a+%' 9 10 mei%*
S)() 40
S)() 4C
S)() C0
S)() CC
˚
˚
˚
˚
S)() 0 ˚
B. 7a#ia$i 8a+%' (S'!' 9 :0 4* ˚
W'&) 10 /#$*&
W'&) 0 /#$*&
W'&) 30 /#$*&
W'&) 40 /#$*&
W'&) C0 /#$*&
W'&) 0 /#$*&
2. KRISTALISASI BARIUM NITRAT A. 7a#ia$i S'!' (8a+%' 9 10 mei%*
S'!' )0 4
S'!' :0 4
S'!' ;0 4
S'!' ;; 4
˚
˚
˚
˚
S'!' 60 4 ˚
B. 7a#ia$i 8a+%' (S'!' :0 4* ˚
Pemaa$a 10 mei%
Pemaa$a :0 mei%
Pemaa$a )0 mei%
Pemaa$a ;0 mei%
Pemaa$a 60 mei%
7I.
PEMBAHASAN P,'&*)/ *$* #,&)5)'$ )$&) /#$%#&'()* +,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2 '.'/
.*&,'& '$ B',*)/ N*&,'& #$%'$ //#&# ,#,*.&'2*.'.*! /#$%#&'()* +#$%',)( .)() '$ 6'&) &#,(''+ +#/#$)'$ ,*.&'2 .#,&' /#$#$&)'$ #$&) ,*.&'2 '.'/ .*&,'& '$ ',*)/ $*&,'&" L',)&'$ *)'& 2#6'& 5#$)( '$ *+'$'.'$ /#$%%)$''$ (&+2'&#" K,*.&'2*.'.* /#,)+''$ +,.#. +#/#$&)'$ ',* .2)&# '2'/ .)'&) 2',)&'$" P''
+,.#. *$* &#,5'* +#,+*$'('$ /'..' ',* >'.# .2)&# # >'.# +''&'$ ,*.&'2" K,*.&'2*.'.* '$' *%)$''$ '2'/ +,.#. +#/*.'('$ '('$ '$ +#/),$*'$ .)'&) '('$" P'' +#,8''$ *$* *2')'$ +,.#. ,#,*.&'2*.'.* A.'/ S*&,'& /$(*,'&" +#,8''$ +#,&'/' *2')'$ )$&) /#$%#&'()* +#$%',)( .)() '2'/ +,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2" D',* +#,8''$ *$* '+'& *2*('& '(6' .#/'*$ &*$%%* .)() /'' +,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2 ''$ .#/'*$ 8#+'&! ('2 *$* &#,2*('& ',* ('.*2 +#$%'/'&'$
/#$%%)$''$
/*,.+
*'+'&'$
,*.&'2
.#/'*$
.#/+),$'
#$&)$' .#*,*$% #,&'/'($' .)() '$% *%)$''$ )$&) +#/'$'.'$" P'' .)() CC ! &#,2*('& '(6' ('.*2 %'/', /*,.+ /#$)$5)'$ 9*.)'2 '$% ),'$% 5#2'." ˚
D*/'$' +'' .)() *$* ('$' &#,2*('& )&*,'$ '*, '$% #,'.'2 ',* (*,'& '.'/ .*&,'&" H'2 *$* &#,5'* ',#$' .''& *2')'$ +#/'$.'$ +#,/)''$ '8' +,#+','& #,*.* &#&#.'$ 2',)&'$ '.'/ .*&,'& *&)&)+ #$%'$ '8' &*+*. &,'$.'+','$ .#(*$%%' +#/'$'.'$ '$% ('$' *2')'$ 10 /#$*& &*' &#,2'2) #,'/+' +'' 2',)&'$ .*&,'&" S#'$%'$ +#,8''$ 2'*$$'! '8' +,#+','& **','$ &#,)' .#(*$%%' '*, '$% '' ''$ /)'( /#$%)'+ ',#$' ''$' +#/'$'.'$" K##2*,)'$ *$* &#,5'* .#'( +#,8''$ '( .#2#.'* *2')'$ &#&'+* .)() CC #2)/ *)2'$%* #$%'$ +#/'$'.'$ &#,)'" P'' +#,8''$ +#$%',)( 6'&) +#/'$'.'$ '+'& *2*('& '(6' +'' .)() 40 '(6' .#/'*$ 2'/' 6'&) +#/'$'.'$ .#/'*$ .#/+),$' #$&) ,*.&'2 '$% *'+'&" P'' 6'&) +#/'$'.'$ 0 /#$*& %'/', ,*.&'2 &*' &#,2*(& #$%'$ 5#2'.! ('2 *$* *.#''$ 2#( &*' *&#/)'$$' ,*.&'2 '6'2 '$% *-8'+&),# +'' +#/'$'.'$ 10 /#$*&" D',* 9',*'.* .)() *$* '+'& *2*('& '(6' ,*.&'2 /#$5'* .#/+),$' +'' +#/'$'.'$ C0 /#$*&" K,*.&'2 '$% &#,#$&) +'' +#/'$'.'$ 0 /#$*& #$&)$' &' 5')( #' ',* C0 /#$*&" S#8',' &#,*&*. #$&) ,*.&'2 '.'/ .*&,'& ''2'( /$82*$*8" D'$ #,'.','$ +#,8''$ '$% '( *2')'$ *'+'&'$ #$&) ,*.&'2 '.'/ .*&,'& '2'( .#+#,&* %'/', #,*)& :
K#i$%a& Ha$i& Pe#-,baa 4,%,! K#i$%a& M,,-&ii D#$%$' #/**'$ &#,)&* '(6' #$&) ,*.&'2 '.'/ .*&,'& '2'( /$82*$*8"
P#,8''$ .#2'$5)&$' ''2'( ,*.&'2*.'.* B',*)/ N*&,'&" D',* +#,8''$ '+'& *2*('& '(6' #$&) ,*.&'2$' .)'( &#,#$&) +'' +#/'$'.'$ 30 " H'.*2 #,*)&$' ˚
/#$)$5)'$ #$&) '$% &*' 5')( #,#' ('$' .'5' )),'$$' '$% .#/'*$ /#/#.', .#*,*$% #,&'/'($' .)() +#/'$'..'$" B#%*&) +)2' #$%'$ 9',*'.* 6'&)! .#/'*$ 2'/' 6'&) +#/'$'.'$ )),'$ ,*.&'2 .#/'$ #.'," S#8',' &#,*&*. #$&) ,*.&'2 B',*)/ N*&,'& ''2'( (#'%$'2" H'2 *$* &#,)&* #$%'$ ++#,8''$ '$% /#$)$5)'$ #$&) ,*.&'2 B',*)/ N*&,'& '% H#'%$'2 .#+#,&* %'/', #,*)& *$* :
K#i$%a& Ha$i& Pe#-,baa K#i$%a& Ba#i'm Ni%#a% D',* #)' %'/', *'&'. '+'& *2*('& '(6' #$&) ,*.&'2 B',*)/ N*&,'& '+'&
''2'( 8)*8" P,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2 +'' +#,8''$ &*' 2'$%.)$% &#,5'*" A'2 ##,'+' &'('+'$ '$% &#,5'* (*$%%' &#,#$&)$' ,*.&'2" K,*.&'2*.'.* *'6'2* #$%'$ *'6'2* #$%'$ +#/#$&)'$ 2',)&'$ 5#$)(" B*2' 2',)&'$ '( /#$8'+'* #,'5'& .'&),'.* &#,&#$&)! /'' * '2'/ 2',)&'$ ''$ &#,#$&) <'& +''& ,*.&'2*$#" O2#( .#' *&) #,'5'& .)+#,.'&),'.* 2',)&'$ /#,)+''$ >'&, &#,+#$&*$% '2'/ /#$%$&,2 +#,'.* ,*.&'2*.'.*" S#2'$5)&$' )$&) /#$8'+'* .)+#,.'&),'.*! *2')'$ +#$%)'+'$ .29#$&" S#'( &#,8'+'* .)+#,.'&),'.* '$% &*$%%*! /'' *$&* ,*.&'2 /)2'* &#,#$&)" I$&* *.*$* +#/#$&)'$$' .+$&'$ +'' 2',)&'$ #$%'$ .)+#,.'&),'.* &*$%%*! ',&*$' $)2#).
&#,#$&)
',#$'
+#$%%')$%'$
/2#)2-/2#)2
.2)&#
.#$*,*"
P#/#$&)'$ *$&* &#,5'* ',#$' ''$' &',''$ '$&', /2#)2" S#2'$5)&$' &#,#$&)2'( ,*.&'2 '$ &#,5'* +#,&)/)('$ ,*.&'2 (*$%%' /#/#$&) ,*.&'2 '$% #,'%'* /'8'/ 5#$*.$'" D#$%'$ /#$%'/'&* ,*.&'2 &#,.#)& /#$%%)$''$ /*,.+ /'' '+'& *&#$&)'$ +#$%%2$%'$ #$&) ,*.&'2$'" 7II.
KESIMPULAN
1" K,*.&'2*.'.* /#,)+''$ +,.#. +#/#$&)'$ ,*.&'2 +''&! '* ',* %'.! 8'*,'$ '&') /2#)2" " S#/'*$ &*$%%* .)() +#/'$'.'$ /'' .#/'*$ 8#+'& +#,&)/)('$ ,*.&'2" S#/'*$ 2'/' 6'&) +#/'$'.'$ /'' .#/'*$ .#/+),$' #$&) ,*.&'2" 3" B#$&) ,*.&'2 A.'/ S*&,'& '$ B',*)/ N*&,'& .#8',' #,&),)&-&),)& ''2'( /$82*$*8 '$ )*"
7III. DA
: STTN-BATAN G'2'&*'! R*(*" 01C" L'+,'$ P,'&*)/ I2/) B'('$ : K,*.&'2*.'.*" Y%'',&' : STTNBATAN"
P#/*/*$%!
Y,ga+a#%a= 22 De$embe# 2016
P,'&*'$!
A,'*). A'$ R* I/'$ D#8'/',&'!S"ST
