JURNAL ANALISIS INSTRUMEN PENETAPAN KADAR THIAMIN PADA TABLET VITAMIN B1 DENGAN HPLC Megaputri, Michelle Ferdinand, Muhamad Ariq Alwan Winata, Muhammad Andika Aryana, Aryana, Muhammad Fajar Ismail Ismail Kelompok 3 kelas 13! ABSTRAK Thiamin dalam tablet itamin B1 da!at dianali"i" den#an men##$na%an K&'mat'#&a(i Cai& Kine&)a Tin##i* La&$tan "tanda& thiamin +an# di#$na%an den#an %'n"ent&a"i 1,, !!m* Sam!el itamin B1 dila&$t%an dan dien-e&%an den#an la&$tan b$((e& !'"!at !H ./0* Pemi"ahan ini men##$na%an alat HPLC den#an b$((e& !'"!at !H ./0 metan'l 200.03 "eba#ai (a"e #e&a% dan "e-a&a i"'%&ati% den#an %e-e!atan ai& ,/0mL4menit* Dan %'l'm +an# di#$na%an adalah 5%ta De"il Silena 25DS34C16* Dete%t'& +an# di#$na%an adalah UV7VIS !ada !an)an# #el'mban# 80.nm* Den#an membandin#%an a&ea -'nt'h dan "tanda&/ %'n"ent&a"i thiamin dalam itamin B1 da!at di%etah$i* "hiamin #itamin $1 in ta%let can %e analy&ed %y using 'igh (er)ormance *iquid +hromatography tandard solution used with thiamin concentration 1-- ppm .itamin $1 diluted phosphate %u))er solutions p' /,! "his separation used '(*+ with phosphate %u))er solutions p' /,! 0 methanol methanol !!0/!2 as phase motion and in isocratic with a )low rate is -,!m*minute And the colomn that is use the 4cta 5eciles ilena 452+16 "he detector used is the detector 7.8.I with a wa#elength o) 9!/ nm $y comparing the sample and standard area, the concentration o) thiamin $1 can %e known
PENDAHULUAN
Vitamin adalan "en+a9a '&#ani% +an# dib$t$h%an t$b$h $nt$% men#at$& (i"i'l'#i t$b$h "e"'&an#* Vitamin me&$!a%an "alah "at$ 0 %el'm!'% #i:i +an# "an#at di!e&l$%an 'leh t$b$h* Di dalam t$b$h itamin be&!e&an "eba#ai :at !en#at$& %e"eimban#an !&'"e" dalam t$b$h* Vitamin diba#i men)adi d$a %el'm!'% +ait$ itamin +an# da!at la&$t dalam ai& dan itamin +an# da!at la&$t dalam lema%* Vitamin B 1 adalah itamin +an# be&a"al da&i %el'm!'% itamin +an# la&$t dalam ai&* J$mlah %eb$t$han itamin dan mine&al $nt$% man$"ia be&beda7beda "e"$ai den#an $m$& dan )eni" %elamin* T$b$h man$"ia tida% da!at mem!&'d$%"i itamin "endi&i/ $nt$% it$ %ita "an#at memb$t$h%an ma%anan +an# men#and$n# itamin dan mine&al "e!e&ti "a+$&/ b$ah/dan lain7lain* Selain da&i ma%anan %ita )$#a bi"a menda!at%an it$ da&i men#%'n"$m"i "$!lemen* TINJAUAN PUSTA P USTAKA KA A.
Thiamin
Thiamin )$#a di%enal "eba#ai itamin B1* Thiamin )$#a mem!$n+ai !e&an "eba#ai ba#ian da&i %'en:im dalam de%a&b'%"ila"i de%a&b'%"ila"i '%"idati( a"am al(a7%et'* Be&i%$t adalah "t&$%t$& da&i thiamin
Thiamin me&$!a%an #ab$n#an da&i m'le%$l ba"a !i&imidin dan tia:'l +an# di&an#%ai )embatan metilen* Tiamin mem!$n+ai "i(at +an# la&$t dalam al%'h'l dan ai&/ da!at &$"a% 'leh !ana"/ te&$tama den#an adan+a al%ali* Pada %'ndi"i %e&in#/ thiamin "tabil !ada "$h$ 1,,'C "elama bebe&a!a )am* Kelembaban a%an mem!e&-e!at %e&$"a%ann+a* B.
Hi#h Pe&('&man-e Li;$id Ch&'mat'#&a!h+ 2HPLC3
High Performance Liquid Chromatography (HPLC) dapat disebut juga dengan
Kromatogra Cair Kinerja Tinggi (KCKT). KCKT merupaan suatu metode pemisahan berdasaran sifat sia yang dapat digunaan sebagai uji identitas! uji emurnian! dan penetapan adar. Titi beratnya ada"ah untu ana"isis suatu senya#a yang tida mudah menguap dan tida stabi" pada suhu tinggi yang tida dapat diana"isis dngan romatogra gas. Kromatogra Cair Kinerja Tinggi ada"ah romatogra yang diembangan menggunaan cairan sebagai fase gera bai cairan po"ar ataupun non po"ar! dan beerja pada teanan tinggi. $a"am romatogra partisi cair bai fase diam maupun fase gera berupa cairan! pe"arut yang digunaan harus tida dapat bercampur. Pe"arut yang "ebih po"ar biasanya digunaan sebagai fase diam! o"eh arena itu sistem ini dinamaan romatogra fase norma". %i"a fase diam yang dipaai senya#a non po"ar! sedangan fase geranya po"ar atau terba"i dengan sistem fase norma" maa sistemnya disebut romatogra fase. Komponen utama a"at yang dipaai da"am yaitu reser&oir 'at pe"arut untu fase gera! pompa! injetor! o"om! detetor *+,! dan reorder. KCKT meme&b'leh%an !en##$naan !a&ti%el +an# be&$%$&an "an#at %e-il $nt$% mate&ial te&!adat%an dalam %'l'm +an# mana a%an membe&i l$a" !e&m$%aan +an# lebih be"a& be&inte&a%"i anta&a (a"e diam dan m'le%$l7m'le%$l +an# melinta"in+a* Hal ini mem$n#%in%an !emi"ahan +an# lebih bai% da&i %'m!'nen7 %'m!'nen dalam -am!$&an* Sam!el +an# a%an dianali"i" di)adi%an dalam 'l$me +an# %e-il da&i (a"e #e&a% dan di$bah melal$i &ea%"i %imia 'leh (a"e diam %eti%a "am!el melal$i %'l'm* Ji%a "am!el m$la7m$la
be&bent$% !adatan ha&$" di7destruksi d$l$ %em$dian ditreatment "ehin##a be&$!a la&$tan h'm'#en +an# tida% te&da!at enda!an la#i dan benin# %a&ena "+a&at "am!el +an# da!at dianali"i" men##$na%an KCKT adalah ha&$" tida% ada enda!an dan ha&$" benin#* Ban+a% da&i !en#$bahan te&#ant$n# da&i "i(at alami analit/ (a"e diam/ dan (a"e #e&a%*
DASAR
Thiamindila&$t%an dalam la&$tan b$((e& !'"!at !H ./0* Pemi"ahan te&hada! thiamin dila%$%an den#an men#in)e%"i%an la&$tan -'nt'h !ada "i"tem KCKT men##$na%an %'l'm (a"e te&i%at C16 (a"e #e&a% -am!$&an b$((e&b !'"!at methan'l 200.03 "e-a&a i"'%&ati% den#an %e-e!atan ai& ,/0 mL4menit* Dete%t'& +an# di#$na%an adalah UV7Vi" !ada !an)an# #el'mban# 80.nm* Den#an membandin#%an l$a" a&ea "am!el dan "tanda& ma%a %'n"ent&a"i thiamin da!at di%etah$i* Mate&ial dan bahan +an# dib$t$h%an dalam !eneta!an ini adalah C'&'n#/ Lab$ $%$& 1,, mL/ Lab$ $%$& 0, mL/ Piala#ela" 6,, ml/ Piala#ela" .,, mL/ Pi!et tete"/ Pi!et -'l$m 0 mL/ Pi!et "e&'l'#i/ Ke&ta" "a&in#
b* La&$tan "tanda&d ind$% Thiamin 1,,, !!m -* La&$tan "tanda&d Thiamin >, !!m
B.
Pe&hit$n#an
¿
CARA KERJA Pe&"ia!an "tanda& Pemb$atan la&$tan ind$% Thiamin 1,,, !!m Ditimban# ,/1,,, #&am Thiamin HCl dan dila&$t%an den#an b$((e& ('"(at dalam lab$ $%$& 1,, mL/ dihim!it%an dan dih'm'#en%an*
¿ slope x fp x v.labu
Thiamin ?
¿ ¿ ¿
1000
?
1* La&$tan "tanda& 1,,!!m Standa& ind$% thiamin HCl 1,,, !!m di!i!et 1, ml dan dima"$%%an %edalam lab$ $%$& 1, mL dan ditambah%an la&$tan b$((e& !'"!at !H ./0 lal$ dihim!it%an dan dih'm'#en%an dan di"a&in# den#an %e&ta" "a&in# milli!'&&e* 8* Pe&"ia!an -'nt'h Ditimban# 0 tablet itamin B1/ lal$ 8 tablet dihal$"%an* Ditimban# ,/8,,, #&am itamin B1 +an# "$dah hal$"/ dima"$%%an %e dalam lab$ $%$& 1,,ml dan ditambah%an la&$tan b$((e& !'"!at/ di%'-'% "elama 0 menit/ dan di"a&in# den#an %e&ta" "a&in# n'*.1* %em$dian di!i!et 0 ml (ilt&at/ dima"$%%an %e dalam lab$ $%$& 0, ml/ di"a&in# den#an %e&ta" "a&in# mili!'&e/ dan "ia! diin)e%"i%an*
∫
area − ¿
( 284,06540 −14,59 ) 11,13
x 10 x
100 1000
200,9
x 100
? 18/,0 m# thiamin4tablet ? %thiamin 100
12,05 ?
100
x
xbobot rata −rata
200,8
? 8./1@ m#thiamin4tablet C. Pembaha"an
HASIL DAN PEMBAHASAN A.
Pen#amatan
B'b't 0 tablet itamin B1 ? 1/,,., #&am B'b't &ata7&ata tablet ? ,/8,,6 #&am B'b't -'nt'h ? ,/8,,@ #&am A "tanda& I ? / 80.1 A "tanda& II ? 18@/60>0 A "tanda& III ? 168/611 A "tanda& IV ? 8>/>,, A "tanda& V ? >,/0.0> A "tanda& VI ? 08/>>.86 A "tanda& "am!el ? 86./,0., ! ? 1,
Da&i ha"il !&a%ti%$m dida!at%an di%etah$i inte&"e! "ebe"a& 1./0@ "l'!e "ebe"a& 11/1> dan &e#&e"i "ebe"a& ,/@@66* KESIMPULAN
Be&da"a&%an ha"il !&a%ti%$m !eneta!an %ada& thiamin dalam itamin B1 "e-a&a HPLC den#an alat HPLC A#ilent 11,, di!e&'leh ha"il "ebe"a& 8./1@ m#4tablet* DAFTAR PUSTAKA
A&i(in/ Faenal dan I"mail/ D&"* H*E* K&i"nandi* 8,18* Kromatogra)i +air Kinerja "inggi K+K"2* B'#'& Se%'lah Menen#ah Anali" Kimia B'#'&* Vall"/ eli-idad/ d%%* 1@@@* Dete&minati'n '( Thiamin in C''% Sa$"a#e"* S!ain Unie&"idad De B$&#'"*
